FILMCURSUSSENVOORJAAR 2011

FILMCURSUSSEN

DE VERgEtEN FILMS VAN JOSEph StRICk-DENkbEELDEN-DE kUNSt VANhEt kIJkEN

Beste filmliefhebber, Voor u ligt de nieuwe LUX- cursusbrochure. Het komende voorjaar biedt LUX een fraai en geva-rieerd educatief programma aan. Zo is er de bij-zondere serie Denkbeelden. De relatie tussen film en filosofie ligt misschien niet zo voor de hand. Toch kun je sommige filmmakers als “denkers in beelden” beschouwen. Voor deze serie zijn enkele gerenommeerde filosofen uitgenodigd, die hun lezing koppelen aan een filmtitel. Daarnaast biedt LUX in samenwerking met Film-huis Den Haag een prachtige retro-plus-inleiding van de films van Joseph Strick, een vergeten Holly-woodregisseur die het waagde om “onverfilmbare” literaire klassiekers als ‘Ulysses’ te verfilmen.Ten slotte organiseert LUX voor de negende keer de succesvolle reeks De kunst van het kijken, met ditmaal een queeste naar de “perfecte film” en een betoog over wat een film nu eigenlijk tot een klassieker maakt. Is Citizen Kane eigenlijk wel zo goed als beweerd wordt? Daarnaast wordt in maar liefst twee lezingen het werk van Martin Scorsese onder de loep genomen, volgens velen de grootste levende Amerikaanse regisseur.Kortom, een heerlijk voorjaarsprogramma, ter lering en de vermaak!

Mark Meuldijk, filmdocent LUX

INHOUD

De vergeten films van Joseph Strick p. 3

Denkbeelden p. 6

De kunst van het kijken p. 9

2

3

DE VERgEtEN FILMS VAN JOSEph StRICk

LUX organiseert in samenwerking met Filmhuis Den Haag een terugblik op het vergeten werk van de onaf-hankelijke Amerikaanse filmmaker Joseph Strick. Tus-sen 1948 en 2010 maakte Strick slechts twaalf films: drie korte documentaires, een lange documentaire, zeven speelfilms en een televisiefilm. Van zijn speelfilms zijn slechts drie eerder in Nederland te zien geweest.

Wie is Joseph Strick?Joseph Strick (1923 – 2010) werd oorspronkelijk getraind

als cameraman bij de Amerikaanse luchtmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij regisseerde enkele korte docu-mentaires alvorens hij in 1959 doorbrak met de experimen-tele film The Savage Eye, een poëtisch cinematografisch essay over het naoorlogse materiële vacuüm van Amerika. Hij durfde het aan onverfilmbaar geachte literatuur op het witte doek te brengen, zoals The Balcony (1963, naar Jean Genet), Ulysses (1967, naar James Joyce), Tropic of Cancer (1970, naar Henry Miller) en A Portrait of the Artist as a Young Man (1977, naar James Joyce) en werd daarvoor zowel bejubeld als beschimpt.

Strick staat te boek als een non-conformistische regisseur die geheel zelfstandig, los van Hollywood, carrière maakt met films die morele en politieke taboes doorbreken. Zo is zijn Oscarwinnende korte documentaire Interviews with My Lai Veterans (1971) nog steeds actueel in het licht van de huidige Amerikaanse aanwezigheid in landen zoals Irak en Afghanistan.

In 1995 regisseerde Strick zijn laatste film, Criminals, die grotendeels bestaat uit gesprekken met criminelen die over hun misdaden vertellen. Joseph Strick overleed in juni 2010 in Parijs.

3

pROgRAMMA

DO 07/04/11

A pORtRAIt OF thE ARtISt AS A YOUNg MAN Regie: Joseph Strick, Ierland 1977, Engels gesproken, niet ondertiteld, 92 minuten Kijkwijzer: 3

James Joyce werd in 1999 door Time genoemd als een van de 100 belangrijkste personen uit de twintigste eeuw. Op een lijst uit 1998 van de 100 beste Engelstalige romans uit de twintigste eeuw staat zijn fameuze roman ‘Ulysses’ helemaal bovenaan, en ‘A Portrait of the Artist as a Young Man’ prijkt op de derde plaats. In de laatste fictionaliseerde Joyce zijn kinder- en jeugdjaren in Dublin, tot het moment dat hij na afloop van zijn studie aan University College besloot schrijver te worden. Joseph Strick heeft een getrouwe bewerking van ‘A portrait’ gemaakt naar een scenario van Judith Rascoe, die vele scè-nes rechtstreeks uit het boek heeft geplukt. De uitvoerige gesprekken en meningsverschillen over religieuze en filoso-fische thema’s zijn gevisualiseerd via langdurige maaltijden, gesprekken aan de bar en woordrijke wandelingen.

aanvang 19.30 uur, regulier tarief

VR 08/04/11 MUSCLE bEACh + thE SAVAgE EYEMet InleIdIng over JoSepH StrICk door lUX-FIlMdoCent Mark MeUldIJk

MUSCLE bEAChRegie: Joseph Strick & Irving Lerner, VS 1948, Engels gesproken, niet ondertiteld, 9 minuten

Muscle Beach is een poëtische lofzang – zonder dialoog – op de jeugd en het zonnige strandleven. Spelende kinderen in de

branding en meisjes in bikini, ijsjes en moeiteloos zwevende meeuwen. De soundtrack bestaat uit songs die geschreven zijn en uitgevoerd worden door Earl Robinson.

thE SAVAgE EYE Regie: Joseph Strick, Sidney Meyers & Ben Maddow, VS 1959, Engels gesproken, niet ondertiteld, 68 minuten

een vrouw komt aan op het vliegveld van los angeles. Zij is een van de weinige passagiers op wie niemand vol span-ning staat te wachten. Een stem spreekt haar aan en ont-futselt haar de eerste confidenties. Judith ex-Mcguire moet haar leven weer op de rails krijgen na een echtscheiding, maar ontdekt een kille stad, vol figuren die zowel buitenis-sig als sinister zijn..

aanvang 19.30 uur, regulier tarief

44

5

ZA 09/04/11

tROpIC OF CANCERRegie: Joseph Strick, VS 1970, Engels gesproken, niet onderti-teld, 87 minuten

Henry Miller heeft zijn saaie baan in New York opgezegd, met het romantische ideaal in Parijs schrijver te worden. Daar hoort bij dat hij bij vrienden geld moet bietsen en zichzelf uitnodigt voor een maaltijd en een slaapplaats. Wanneer zijn vrouw Mona uit Amerika overkomt, walgt zij zo van zijn levensstijl dat zij hem verlaat. Hij begint achter vrouwen aan te zitten, terwijl hij aan cafétafeltjes (à la Jean-Paul Sartre) zijn literaire droom blijft najagen.

aanvang 19.30 uur, regulier tarief

ZO 10/04/11

ULYSSES Regie: Joseph Strick, VS/Eng 1967, Engels gesproken, niet ondertiteld, 132 minuten

Dedalus werkt als onderwijzer maar smacht ernaar een groot dichter te worden. Tijdens een strandwandeling overpeinst hij allerlei klassieke en complexe theorieën, maar kijkt hij ook naar flanerende meisjes. Bloom is een joodse advertentieacquisiteur die van afspraak naar af-spraak loopt, boodschappen doet, luncht en een begrafenis bijwoont, terwijl zijn verbeelding op hol slaat met gedach-ten en dromen, fantasieën en emoties. Bloom en dedalus raken in de rosse buurt in gesprek, en Bloom troont zijn dronken metgezel mee naar huis. Boven in bed ligt Blooms vrouw Molly, een sensuele zangeres, die zich verliest in echte en verbeelde ontrouw.

aanvang 19.30 uur, regulier tarief

Het Joseph Strick programma in LUX wordt mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Fonds voor de Film.

5

DENkbEELDEN

Van film naar filosofieDenkbeelden - van film naar filosofie is een bijzondere

nieuwe programmareeks van vijf afleveringen, waarin aan de hand van diverse films filosofische thema’s worden besproken. Steeds staat een filosofisch onderwerp en een bepaalde film centraal. de film wordt in zijn geheel vertoond, voorafgegaan door een inleiding van een filosoof. deze introduceert het filosofische thema en wijst op de manier waarop dat in de film aan bod komt, uitgewerkt is of geïllustreerd wordt. na de vertoning van de film gaat het publiek met de filosoof in discussie, onder leiding van filmkenner Constant Hoogenbosch.

Denkbeelden biedt naast een verrassende blik op filosofi-sche thema’s, een nieuwe kijk op zowel bestaande films als op het medium film in het algemeen.

pROgRAMMA

DI 12/04/11

pLAtO’S OpVAttINg VAN SChOONhEID

DE MAN DIE ZIJN hAAR kORtLIEt kNIppEN Regie: André Delvaux, België 1967, 94 minuten

Een verhaal dat balanceert op de grens tussen werkelijk-heid en verbeelding. Govert Miereveld brengt met Fran een lange nacht door, die eindigt met een schot. Heeft hij haar echt gedood, of heeft hij het zich ingebeeld?

ApRIL / MEI 2011

Met: pieter d’Hoine en Bart engelen, beiden verbonden aan de k.U. leuven en redacteur van het boek ‘denkbeelden, van film naar filo-sofie’ (pelckmans/klement, 2009), waarop de programmaserie gebaseerd is.

6

DI 19/04/11

WAt IS WAARhEIDSVINDINg EN WAAR EN WAAROM gAAt hEt SOMS MIS?

12 ANgRY MEN Regie: Sidney Lumet, VS 1957, 96 minuten

Een jury moet beslissen over een moord. Eén jurylid is niet zeker van de schuld van de verdachte. Terwijl sommige le-den ongeduldig worden, proberen de verschillende partijen de zwevende leden te overtuigen.

DI 26/04/11

WAt DOEt EEN tOtALItAIR/AUtORItAIR REgIME MEt MENSEN?

DAS LEbEN DER ANDEREN Regie: Florian Henckel von Donnersmarck, Duitsland 2006, 137 minuten

Toneelschrijver Georg Dreyman wordt net als Oost-Duitse collega kunstenaars afgeluisterd door de Stasi. De emotie-loze agent die hem nauwlettend in de gaten moet houden, raakt verstrikt in het leven van de kunstenaar en in zijn eigen gevoelens van loyaliteit en menselijke moraal.

Met: Ton Derksen, emeritus hoogleraar Weten-schapsfilosofie, bekend van het boek “lucia de B”, dat de aanzet vormde tot een herziening van de zaak tegen deze Haagse verpleegster.

Met: evert van der Zweerde, hoogleraar poli-tieke Filosofie, radboud Universiteit nijmegen

7

8

DI 03/05/11

VRIENDSChAp EN hAAR gRENZEN

hEAVENLY CREAtURES Regie: Peter Jackson, Nieuw-Zeeland / Duitsland 1994, 99 minuten Twee vriendinnen worden opgeslokt in hun eigen fantasie-wereld. Dit bizarre waargebeurde verhaal mondde in 1954 (in nieuw-Zeeland) uit in de moord op de moeder van één van de meisjes.

DI 10/05/11

gENEtICA EN DE MAAt-SChAppELIJkE IMpLICAtIES

bLUEpRINt Regie: Rolf Schübel, Duitsland 2003, 108 minuten

Een wereldberoemde componiste met een ongeneeslijke ziekte besluit zichzelf te klonen via haar dochter. De doch-ter is dus een ‘blueprint’ van haar moeder. Op het moment dat de dochter dat ontdekt verandert hun leven.

aanvang 19.30 uur, prijs: € 10,- (studenten €6,50) / passepartout € 40,- Locatie: VillaLUX

In samenwerking met het Vlaams Cultureel kwartier en de afdeling algemene Cultuurwetenschappen van de Radboud Universiteit.

Mede mogelijk gemaakt door gemeente nijmegen, prins Bernhard Cultuurfonds gelderland en kCg, het gelders kenniscentrum voor kunst en Cultuur.

Met: Marcel Becker, universitair docent praktische Filosofie, radboud Universiteit Nijmegen

Met: Hub Zwart, hoogleraar Filosofie van de Natuurwetenschappen en wetenschappelijk directeur van het Centre for Society and genomics (CSg)

8

9

DE kUNSt VAN hEt kIJkEN DEEL 9

een film bestaat slechts bij de gratie van zijn publiek. Films roepen ontroering, een schaterlach, schrik of beklem-ming op door een spannende verhaalopbouw, een flitsende camerabeweging, een indrukwekkende score, of door het spel van een verleidelijke filmster. van de meeste filmische strategieën is de kijker zich nauwelijks bewust. Toch wordt er weinig gedaan aan het leren kijken naar beelden. Beeld-taal is zo vanzelfsprekend geworden dat we er niet meer bij stilstaan.

In de reeks De Kunst van het Kijken wordt aan de hand van fragmenten uit actuele en klassieke films op toegan-kelijke wijze verteld over filmstijl, -auteurs, acteurs en filmstromingen. de cursus is behalve voor iedere enthou-siaste filmkijker tevens geschikt voor docenten, leerlingen en studenten uit het voortgezet en hoger onderwijs, die in korte tijd een basiskennis over filmische vormgeving willen verwerven. Deelname aan eerdere edities van De Kunst van het kijken is niet noodzakelijk: de cursus is ook voor begin-nelingen goed te volgen.

9

10

kUNSt VAN hEt kIJkEN

pROgRAMMA MEI 2011

DI 10/05/11

LES 1: bEELDANALYSE Over cameravoering , montage, belichting, kleurgebruik en

beeldcompositie in recente bijzondere films, zoals Nor-wegian Wood, Des hommes et des dieux en Vincere. Het gaat daarbij niet louter om de esthetiek of de technische aspecten, maar ook om de wisselwerking tussen de stijl van de film en de emoties van de kijker.

DI 17/05/11

LES 2: DE pERFECtE FILM Wanneer noem je een film een “ klassieker”. Waarom

doorstaan sommige films de tand des tijds beter dan anderen? vanuit welke criteria kun je die films beoordelen? Bestaat er zoiets als een objectief perfecte film? Met de klassieker der klassiekers: Citizen Kane van Orson Welles.

10

11

DI 24/05/11

LES 3: DE LESSEN VAN MARtIN SCORSESE

Martin Scorsese, voor velen de grootste levende Ameri-kaanse regisseur. Scorsese’ s visie en vertelwijze worden aan de hand van vele filmfragmenten geanalyseerd. Hij is niet alleen een begenadigd filmmaker maar ook een fantas-tische filmdocent. Zijn eigen oeuvre bevat een compendium van de filmische vertelmogelijkheden en tevens een ge-nadeloze kijk op de ‘American Dream’. Scorsese creëerde niets minder dan een nieuwe Amerikaanse mythologie, met de corrumpering van de onschuld als hoofdthema.

DI 31/05/11

LES 4: DE LESSEN VAN MARtIN SCORSESE (DEEL 2)

Vervolg op de les van 24 mei.

Van 19.30 tot 22.00 uurDocent: Mark MeuldijkPrijs: Passe-partout e 50,- / Losse avonden e 15,-Lokatie: LUX

11

12

FILMCURSUSSEN

LUX

Marënburg 38-396511 pS Nijmegen

VILLALUX

Oranjesingel 426511 NW Nijmegen

www.lux-nijmegen.nl