LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact...

27
1 LOKALE FINANCIËN 2020 Persconferentie 25-06-2020

Transcript of LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact...

Page 1: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

1

LOKALE FINANCIËN2020

Persconferentie 25-06-2020

Page 2: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

2

Sleutelrol voor lokale besturen tijdens de Covid-19-crisis

2020: impact Covid-19 op korte termijn

Meerjarenplannen & legislatuur: impact Covid-19 op middellange termijn

• inkomsten• OCMW • pensioenproblematiek• investeringen

Hoe Belfius ‘meaningful & inspiring’ kan zijn voor lokale besturen

AGENDA

Page 3: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

3

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE

COVID-19-CRISIS

Page 4: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

4

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE COVID-19-CRISISLokale besturen verzorgen eerstelijnshulp tijdens de crisis

Gemeenten & Provincies

De gemeenten komen tussen:

Ofwel in opdracht van andere overheden (handhaving openbare orde en crisismaatregelen,…)Of voor bevoegdheden op gemeenteniveau (steun aan lokale handelaars, individuele hulp,….)

Rusthuizen

Publieke ziekenhuizen

GEZ

ON

DH

EID

Hulp-verlenings-

zones

+

Politie-zones VE

ILIG

HEI

D

Page 5: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

5

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE COVID-19-CRISIS

De vaak onzichtbare hulp van de gemeenten aan burgers en ondernemers

MOBILISEREN EN COÖRDINEREN VAN HET SOCIAAL WEEFSEL EN DE BURGERS

Maken en verdelen van mondmaskers voor de inwoners

Nieuwe dienstverlening voor hulp aan mensen tijdens de quarantaine (bv. winkelen voor ouderen, huisvesting voor zorgpersoneel enz.)

Meer individuele hulp en versterking sociale bijstand

Samenwerking in triagecentra en opvang van zieken in schakelzorgcentra

Page 6: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

6

CONTROLE / VEILIGHEID

Afstandsmaatregelen tijdens lockdown in lokaal reglement omzetten

Lokale politie / ordehandhavers / hulpverleningszones mobiliseren

Verkeersplannen in stadscentra bijsturen (zachte mobiliteit versterken om druk op openbaar vervoer te verminderen)

De vaak onzichtbare hulp van de gemeenten aan burgers en ondernemers

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE COVID-19-CRISIS

Page 7: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

7

ONDERSTEUNING VAN DE LOKALE ECONOMIE

Uitstel of vrijstelling van lokale belastingen (ondernemers, horeca)

Toekennen van steun / subsidies aan lokale handelaars en verenigingen

Aankoopvouchers voor de inwoners in “lokale munt” (gemeentebon)

De vaak onzichtbare hulp van de gemeenten aan burgers en ondernemers

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE COVID-19-CRISIS

Page 8: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

8

REORGANISATIE VAN DE ADMINISTRATIEVE DIENSTVERLENING EN DE GEMEENTELIJKE DIENSTEN

Veralgemening van telewerk

Tijdelijke economische werkloosheid voor een deel van het personeel

Sluiting van een aantal faciliteiten en diensten (bibliotheek, zwembad, culturele centra enz.)

Reorganisatie van scholen en kinderdagverblijven

Regelgeving rond digitale vergaderingen uitbreiden

Invoer van videoconferenties voor overlegmeetings (College, gemeenteraad, enz.)

Boost digitalisering en

“E-Governement”

+

Verhoogd risico op cyberfraude

-

WELKE FINANCIËLE IMPACT?

Impact op organisatie

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE COVID-19-CRISIS

Page 9: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

9

METHODOLOGIE

Vertrekpunt: meerjarenplannen 2020-2025 en begrotingen 2020

Onderdelen van exploitatie-ontvangsten en –uitgaven die impact ondervinden

Macro-economisch scenario dat de impact raamt.

Welke financiële impact?

SLEUTELROL VOOR LOKALE BESTUREN TIJDENS DE COVID-19-CRISIS

Hypotheses voor een basis-scenario en een stress-scenario

Tweemaal impact- in 2020 door lockdown-maatregelen- 2021 en 2022 met de nasleep van de economische crisis

Evolutie BPP

Basis-scenario

Stress-scenario

-10,6%

-13,9%

+8,2%

+6,4%

2020 2021

Bron: Belfius – juni 2020

Page 10: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

10

2020: IMPACT COVID-19 OP KORTE TERMIJN

Page 11: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

2020: IMPACT COVID-19 OP KORTE TERMIJN

Inkomsten: verlies op vlak van lokale belastingen en werkingsinkomsten

Fiscaliteit

90% aanvul. belast10% lokale taxen

Fondsen & Subsidies

Eigenmiddelen

Vrijstelling of vermindering van lokale belastingen (terrasbelastingen, marktgeld, parkeerretributies, evenementen, enz.)

Lagere belastingontvangsten vanaf 2021 en 2022 uit de APB (door inkomensverlies gezinnen) en uit onroerende voorheffing (wanneer er faillissementen volgen)

⎯ ⎯

Werkingstoelagen van federale en regionale overheid (armoedebestrijding, leefloon, vzw’s, woonzorgcentra …); extra toelagen verzachten de financiële impact

Besturen kunnen rekenen op een solide basisfinanciering (Gemeentefonds en toelagen)

+

Verlies van werkingsinkomsten (inkomgelden, dagprijzen, huur enz.)

⎯ ⎯

Vlaamse gemeenten -netto

Basis-scenario

Stress-scenario

in mio EUR in % budget

86

-97

0,7%

-0,8%

Brusselse gemeenten

Basis-scenario

Stress-scenario

in mio EUR in % budget

-38,3

-78,2

-1,5%

-3,2%

Page 12: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

Uitstel of vertraging van investeringsprojecten (BRU)/

Personeel &

werking

Toegestane subsidies

Schulduitgaven

Uitgaven: meerkosten maar ook ‘gedwongen’ besparingen

Verwachte sterke stijging van de sociale steunaanvragen (leefloon, individuele hulp, toelagen, …)Meer uitgaven voor subsidies en premies ter ondersteuning van de lokale economie en het verenigingsleven

⎻/+

2020: IMPACT COVID-19 OP KORTE TERMIJN

Sterke stijging van de operationele kosten (aankoop maskers, persoonlijke beschermingsmiddelen, videoconferentie-apparatuur enz.)

Lagere kosten door het sluiten van gebouwen en diensten

Lagere kosten door tijdelijke economische werkloosheid van een deel van het personeel + rem op aanwervingen

Risico op verhoogde tussenkomsten om ziekenhuistekorten te dekken (BRU)

Vlaamse gemeenten -netto

Basis-scenario

Stress-scenario

in mio EUR in % budget

+108

+315

0,9%

2,7%

Brusselse gemeenten

Basis-scenario

Stress-scenario

in mio EUR in % budget

+5,0

+25,3

0,3%

0,8%

⎻+

+

Page 13: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

13

Budgettaire marge zwakt af

Vlaamse gemeenten

Blijft positief in het basis-scenario (-22 mio EUR) / wordt negatief in het stress-scenario (-390 mio EUR)

2020: IMPACT COVID-19 OP KORTE TERMIJN

Autofinancieringsmarge zwakt af

339

86

-108

317339

-97

-315

-73

-400

-300

-200

-100

0

100

200

300

400Origineel MJP 2020 Impact ontvangsten Impact uitgaven Na impact MJP 2020

Impact op de budgettaire marge (AFM)

Basis-scenario

Stress-scenario

➢ AFM-marge mag wel negatief zijn tot 2025➢ Vlaamse besturen bewaken het verplichte evenwicht (beschikbaar budgettair resultaat verplicht > 0)

Page 14: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

14

Saldo eigen dienstjaar gaat verder achteruit

Brusselse gemeenten

Saldo van de Brusselse gemeenten gaat verder achteruitTekort van 50 tot 100 milljoen EUR naargelang scenario Gemeenten hebben reserves (vorige dienstjaren): +/- 200 milljoen EUR

➢ Brusselse overheid besliste om de evenwichtsregels te versoepelen in 2020 en 2021

40

0

-40

-60

-100

-120

Origineel budget 2020

Impactontvangsten

Impactuitgaven

Aangepast budget

-2,5

-38,3

-78,2

5,025,3

-49,1

-100,5

Basis-scenario

Stress-scenario

20

-20

-80

2020: IMPACT COVID-19 OP KORTE TERMIJN

Page 15: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

15

WELKE IMPACT OP MIDDELLANGE TERMIJN

(2021-2024)?

Page 16: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

16

WELKE IMPACT OP MIDDELLANGE TERMIJN (2021-2024)?

De groei van de fiscale ontvangsten vertraagt

De OCMW’s staan in de frontlinie om sociale bijstand te verlenen

De problematiek van de pensioenen blijft een grote uitdaging

Zal de gezondheidscrisis de verwachte heropleving van de lokale investeringen belemmeren?

Page 17: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

IMPACT COVID-19 OP MIDDELLANGE TERMIJN De groei van de fiscale ontvangsten vertraagt

OOV: 38 gemeenten trokken hun opcentiemen op, 2 gemeenten lieten het tarief zakkenAPB: 9 trokken het tarief op, 18 lieten het dalenSlechts 5 gemeenten trokken beide tarieven op

Vlaamse gemeenten

Belastingbasis groeit trager aan

APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…)

APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022 voelbaar door aanslag- en inningstermijnenLokale belastingen: verlenging van de steunmaatregelen voor de lokale economie ?

844854

877 880 880 879 877880

897

7,16% 7,21% 7,27% 7,28% 7,27% 7,24% 7,21% 7,20%7,20%

7,00%

7,20%

7,40%

7,60%

7,80%

8,00%

800

820

840

860

880

900

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Evolutie gemiddelde aanslagvoeten

Opcentiemen onroerende voorheffing Aanvullende personenbelasting5 100

5 200

5 300

5 400

5 500

5 600

5 700

5 800

5 900

2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025

Evolutie belastingontvangsten (in miljoen EUR)

Origineel MJP

Met Covid-19-impact (basis-scenario)

Met Covid-19-impact (stress-scenario)

Trend +1,6% per jaar

Page 18: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

IMPACT COVID-19 OP MIDDELLANGE TERMIJN De groei van de fiscale ontvangsten vertraagt

Gemeentelijke taxshift : de gemeenten verlagen hun APB-aanslagvoet en verhogen de opcentiemen op de onroerende voorheffing

Brusselse gemeenten

Belastingbasis groeit trager aan

APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen ondernemingen,…)

APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022 voelbaar door aanslag- en inningstermijnenLokale belastingen: verlenging van de steunmaatregelen voor de lokale economie ?

Kunnen de gemeenten hun aanslagvoet verhogen?

6,15

6,20

6,25

6,30

6,35

6,40

6,45

6,50

6,55

6,60

6,65

6,70

2 650

2 700

2 750

2 800

2 850

2 900

2 950

3 000

3 050

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Nbr cent. Add. PrI

Taux IPP

Aantal opc. OV

Aanslagvoet APB

-6,0%

-5,0%

-4,0%

-3,0%

-2,0%

-1,0%

0,0%2021 2022

Additionnels à l'IPP Additionnels au PRIopcentiemen APB opcentiemen OV

-4%

-2,2%

Page 19: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

IMPACT COVID-19 OP MIDDELLANGE TERMIJNOCMW’s staan in de frontlinie om sociale bijstand te verlenen aan de meest kwetsbaren

In 2019: aantal begunstigden RMI

Vlaamse gemeenten: -2,5%Brusselse gemeenten: +3,8%

Hypothese vanaf 2020: Covid-19-crisis: stijging van 10% per jaar van bijkomende hulpaanvragen

+10% / jaar?

De impact op de gemeentelijke dotatie en de uitgaven voor individuele hulp (VLA) wordt deels gecompenseerd door federale maatregelen (15% hogere terugbetaling voor nieuwe leefloondossiers, steunpakketten armoede)

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

160000

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

RIS autres bénéficiaires

RIS Protection Subsidiaire

RIS Réfugiés Reconnus

RIS Etudiants

Page 20: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

IMPACT COVID-19 OP MIDDELLANGE TERMIJNDe pensioenproblematiek blijft een structurele financiële uitdaging voor de lokale besturen

De responsabiliseringsbijdrage loopt sterk op en neemt een steeds groter deel van het budgetVerdubbeling tegen 2024 :

van 156 naar 300 miljoen EUR voor de Vlaamse gemeenten van 30 tot bijna 70 miljoen voor de Brusselse gemeenten

>>> in 2020-2025 voor minstens 50% gefinancierd door de Vlaamse overheid

156171

218

281300

318

0

50

100

150

200

250

300

350

2020 2021 2022 2023 2024 2025

Mio

Vlaamse gemeenten

Pensioenbijdrage responsabilisering vastbenoemd personeel

0

50

100

150

200

250

300

2019 2020 2021 2022 2023 2024

Brusselse lokale besturen

CPAS

Communes

In mio EUR

OCMW’s

Gemeenten

Page 21: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

IMPACT COVID-19 OP MIDDELLANGE TERMIJN

Vallen lokale investering in het water?

Vlaamse gemeenten Hoger aantal effectief gerealiseerde investeringen in 2018 (60 tot 70% in plaats van 50%)

Meerjarenplannen 2020-2025 voorzien 2 miljard meer dan in vorige legislatuur : 14,5 miljard euro

De gezondheidscrisis zal zeker een vertraging of uitstel veroorzaken voor bepaalde investeringsprojecten, zeker voor gemeenten met weinig buffer uit de vorige jaren

Wat met geplande projecten?

De nood aan investering in infrastructuur blijft hoog (renoveren gebouwen, energiezuinigheid, mobiliteit, woningen,…)Infrastructuurprojecten dragen bij tot de economische relanceMogelijkheden voor financiering of technische ondersteuning in het kader van de Green Deal van de EU

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

4 000

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Milli

ons

Evolutie investeringen (in miljoen EUR)

Jaarrekening MJP

Page 22: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

Meaningful and inspiringfor the Belgian Society.

Together.

Page 23: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

23

Meaningful and inspiring for the Belgian Society.Together.

Een opportuniteit om onze steden en gemeenten te herdenken?

Op vlak van mobiliteit en organisatie van openbare ruimte

Op vlak van sociale contacten en cohesieOp vlak van lokaal bestuur

Welke rol voor digitalisering en e-Governement?Welke investeringspolitiek voor de lokale economische relance en de duurzame ontwikkeling?

Page 24: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

24

We ontwikkelden een specifieke Covid-19-module om de impact van de crisis te simuleren in onze simulatietool voor budget en meerjarenplannen

Page 25: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

25

Steden en gemeenten die de lokale economie willenondersteunen, kunnen dat doen met Cirklo, een systeemvan kant-en-klare digitale cadeaucheques van Belfius en The Studio

Page 26: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

26

Q&A

Page 27: LOKALE FINANCIËN · 2020-06-26 · APB : impact van de taxshift en de vergrijzing Impact Covid-19-crisis (werkloosheid, faillissementen,…) APB en OOV: Effecten pas in 2021 en 2022

27

Bedankt vooruw deelname