Leren van incidenten en calamiteiten - Amphia · je weliswaar opgeleid in het lezen en beoor-delen...

Leren van incidentenen calamiteiten

Ervaringen met het nabespreken van SetQ resultatenMeer aandacht voor de voeding en leefstijl van de patiëntChirurgisch maatwerk dankzij geavanceerde 3D-technieken

MAGAZINE OVER WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK, ONDERWIJS EN INNOVATIE

NUMMER 6MEI 2018

AMPHI 05 2018_Opmaak 1 09-05-18 09:07 Pagina 1

Orale behandeling mCRC

Meer mooie momenten 1

18 L

ON

RV 1

05

Lonsurf® is door Taiho in licentie gegeven aan Servier, wordt wereldwijd gezamenlijk ontwikkeld en in hun respectievelijke gebieden op de markt gebracht.

Lonsurf®is geïndiceerd voor de behandeling van volwassen patiënten met gemetastaseerd colorectaal carcinoom (mCRC) die eerder zijn behandeld met of niet in aanmerking komen voor bestaande therapieën, waaronder chemotherapie op basis van fl uoropyrimidine, oxaliplatine en irinotecan, behandeling met anti-VEGF-middelen en behandeling met anti-EGFR-middelen4.

Positief advies Cie BOM 2

Opgenomen in de richtlijn-update CRC 3

[email protected]

1) Mayer RJ et al. N Engl J Med. 2015; 372(20):1909-192) Advies CieBOM TAS102. Medische oncologie 2016;8:55-573) www.nvmo.org/category/richtlijn/ 4) SmPC Lonsurf®

028-1803-005 Gewijzigde PRESS AD LONSURF A4 indd 1 13-03-18 08:27


Amphia is een van de 26 topklinische opleidingsziekenhuizen(STZ) in Nederland. Onlangs is deze STZ-titel met vijf jaar ver-lengd. Olof Suttorp: “Daar zijn we natuurlijk trots op. Hetbetekent dat Amphia verder gaat dan het leveren van goedepatiëntenzorg. We ontwikkelen onszelf op het gebied vanwetenschap, innovatie en opleiding. Uiteindelijk wordt ieder-een daar beter van. Deze heraccreditatie bevestigt dat we opde goede weg zitten. Ik wil daarom mijn waardering uitspre-ken voor al onze medewerkers die zich iedere dag weerinzetten in ons topklinische ziekenhuis.”

“De afgelopen jaren hebben we samen al veel bereikt. Amphiaheeft zich ontwikkeld tot een ziekenhuis dat klaar is voor detoekomst. We hebben grote stappen gezet op het gebied vankwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg, topklinische zorgen medische zwaartepunten, strategie en bestuur, de verwe-zenlijking van onze ambities en innovaties in de(ver)nieuwbouw. Daarbij leren we van alle klachten, inciden-ten, claims en calamiteiten, zoals u verderop in dit magazinekunt lezen.”

Als STZ-ziekenhuis gaat Amphia steeds een stapje verder.Remco Djamin: “We hebben de ambitie om te investeren inwetenschap en opleiding. We blijven onszelf ontwikkelen,want door onderzoek en wetenschap wordt ook de patiënt

beter. In deze editie komt onder meer de Journal Club aanbod, die verpleegkundigen ondersteunt bij evidence basedwerken door het lezen en beoordelen van wetenschappelijkeartikelen.” Onlangs is de bibliotheek verbouwd en tot eenmooi licht en toegankelijk studiecentrum, waar plaats is vooronderzoekers, mensen in opleiding en het is een werkplekvoor medewerkers van de Amphia Academie.

“Een andere ontwikkeling die voortvloeit uit onze STZ-status,is ‘Samen gezonder’. Daarbij geven we de patiënt steeds meerregie over zijn eigen zorg. Op dit moment werken we aan eennieuwe digitale omgeving: mijnAmphia. Die maakt het moge-lijk dat patiënten straks hun eigen zorg kunnen inzien enplannen. Dankzij uitgebreide informatie en slimme dienstenhebben mensen meer regie over hun eigen gezondheid enzorg. Een ander mooi voorbeeld hiervan is het slim inrichtenvan het EPD, waardoor we de zorg voor diabetespatiëntenefficiënter én persoonlijker kunnen maken. Ook hierover leestu meer in dit magazine.”

We wensen u veel leesplezier!

Olof Suttorp Remco Djaminvoorzitter RvB voorzitter MSB-A

Ambitie 3

VOORWOORD

Remco Djamin en Olof Suttorp

Het STZ-publieksrapport is te vinden op: www.amphia.nl/over-ons

3

8:27


Neurologische revalidatie

Hartrevalidatie

Revalidatie bij complex chronisch longfalen

Oncologische revalidatie

Kind- en jeugdrevalidatie

Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen

Arm-, handen polsrevalidatie

Revalidatie na amputatie

Traumarevalidatie

Breda | revalidatiecentrumBrabantlaan 14817 JW BredaTel. 076 579 79 00

Breda | centrum complex chronisch longfalenBrabantlaan 14817 JW BredaTel. 076 579 7602

Goes | revalidatiecentrum Lindenhof‘s-Gravenpolderseweg 114a4462 RA GoesTel. 0113 236 236

Goes | kinderrevalidatie ReigerbosSchubertlaan 214462 KA GoesTel. 0113 236 236

Terneuzen | revalidatiecentrum De WielingenVlietstraat 84535 HA TerneuzenTel. 0113 236 236

www.revant.nl

Revant biedt de kracht tot ontwikkeling!

Revant medisch specialistische revalidatie

Revant is hét expertisecentrum voor medisch specialistische revalidatie in West-Brabant en Zeeland. Samen met de revalidant werken wij professioneel,

interdisciplinair en met toewijding aan eigen regie en zelfstandigheid.

Revant biedt de kracht tot ontwikkeling!


INHOUDSOPGAVE

COLOFON

Ambitie 5

Amphia publiceert twee keer per jaar Ambitie, een magazine voor wetenschap, onderzoek en onderwijs. Innovaties, kennis-ontwikkeling en wetenschappelijk onder-zoek worden in interviews en columnsbelicht. Amphia wil hiermee niet alleen intern en extern de deskundigheid in hetziekenhuis benadrukken, maar ook medewerkers stimuleren actief bij te dragen aan lopende en nieuwe onderzoeken.

Ambitie wordt in opdracht van Amphia uitgegeven door:MultiPlus BVStationsweg 219201 GG Drachten T 0512 [email protected]

Hoofd- en eindredactie:Amphia Communicatie en Marketing; Patricia Stroo, Amphia Academie; Leandra Boonman-deWinter. Tekst: Het Nederlands Tekstbureau, Christian GoijartsVormgeving: MultiPlus BV, Maurice de JongFotografie: Beeld WerktAdvertenties: Multiplus Medisch, Monica Manhave, Jessica Jager-FerwerdaAan deze uitgave werkten mee:Elmar BeekmanJochem BoschLeandra Boonman - de WinterThijs BuimerMarja Dijksterhuis Remco DjaminBouke DuijnisveldRonald van EttenDenise Eygendaal

Tristan GarosJoost van der HamAnna Hoogmoed Maarten Kimmel Lijckle van der LaanDaan Loth Wilma OosthoekMonique van den OuwelandCees RodenburgJan Anne RoukemaOlof SuttorpSjoerd van ThielJan van TrierEllen VerheesenElly VerkooijenDouwe VosAnnemarie de Vos Maartje de Vos

Heeft u vragen of opmerkingen over Ambitie? U kunt ons bereiken via [email protected]

DisclaimerNiets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie heeft bijde samenstelling van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. Voor eventuele fouten kan de redactie nochAmphia verantwoordelijk worden gesteld. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.

Evidence based werken dankzij de Journal Club .......................................................6

Ervaringen met het nabespreken van SetQ-resultaten ..............................................8

Topklinisch zorgregister .........................................................................................11

Meer aandacht voor de voeding en leefstijl van patiënten ......................................12

KICC: leren van incidenten en calamiteiten ............................................................14

‘Open wetenschap’ volgens de FAIR-principes .......................................................17

Teams that work together should train together ....................................................19

Meer tijd voor diabetespatiënten dankzij slimme inzet van het EPD ........................20

Chirurgisch maatwerk dankzij geavanceerde 3D-technieken ..................................22

De Vitaliteitskaart: samen gezond bezig ................................................................24

EMBRAZE: samenwerken voor nóg betere oncologische zorg ..................................26

Value based healthcare tijdens tiende wetenschapsmiddag ..................................28

Dag van het Verpleegkundig Onderzoek .................................................................28

Amphia ook komende 5 jaar een STZ-ziekenhuis ....................................................29


“De Journal Club voorziet echt in eenbehoefte. Tijdens de opleiding hbo-V wordje weliswaar opgeleid in het lezen en beoor-

delen van wetenschappelijke onderzoeken en doe jezelf ook een onderzoek, maar je gaat daar na de oplei-ding meestal niet mee door. Dat is jammer, want omons werk verder te verbeteren en interessant te hou-den, is het belangrijk om op de hoogte te blijven vannieuwe ontwikkelingen. Het lezen en doorgronden vandit soort onderzoeken helpt daarbij.”

Motivatie“Een lastig punt is dat veel interessante artikelen invakbladen staan die enkel standaard aan artsen wor-den toegestuurd. Wil je de hand leggen op zo’n artikel,dan moet je daar gericht zelf achteraan. Bij de JournalClub leren we hoe je dit soort artikelen kunt achterha-len. Daarnaast is het met de huidige werkdruk somslastig om de rust te vinden om je volledig op een artikelte concentreren. Zo’n artikel gaat dan toch vaak mee inde tas naar huis. Dat vraagt wel de nodige motivatie,anders komt het er gewoon niet van.”

Dagelijkse praktijk“Ik vind het interessant om mezelf op deze manier ineen specifiek onderwerp te verdiepen. Het houdt mijnwerk leuk en het motiveert me om nét dat stapje extrate zetten. Als verpleegkundige moet je kritisch blijvenop alles wat je doet. Je bent verantwoordelijk voor jeeigen werk en je leerproces, Amphia voorziet in debasisscholing en een eventueel vervolg hierop. Hetlezen van onderzoeken helpt je om de routine te door-breken die er soms tóch in dreigt te sluipen. Bij deJournal Club leren we hoe je dit soort wetenschappe-lijke onderzoeken moet lezen en beoordelen: is dit een

gedegen onderzoek? En – ook niet onbelangrijk – heb iker wat aan in mijn dagelijkse praktijk? Op die maniermaak je met z’n allen de zorg steeds beter.”

Hoogtepunten samen bespreken“Lang niet alle verpleegkundigen en verpleegkundigspecialisten gaan naar de bijeenkomsten van de Jour-nal Club en dat hoeft ook niet. Ik ben er enthousiastover en ik deel wat ik daar leer graag met mijn collega’s.

We bespreken bijvoorbeeld de hoogtepunten van eenwetenschappelijk artikel tijdens ons werkoverleg ofgewoon, op de werkvloer. Zelf zie ik de meerwaarde vanhet lezen van wetenschappelijke artikelen. Dat straal ikdan ook uit. Ik vind het fijn dat mijn collega’sopenstaan voor elkaar en voor nieuwe inzichten.”

Gelijkwaardig niveau“De ideeën die ik bij de Journal Club opdoe, probeer ikmeteen in de praktijk toe te passen. In mijn dagelijkswerk als endoscopie-verpleegkundige heb ik nauw con-tact met de artsen die de endoscopieën verrichten. Wewerken vaak letterlijk samen op de vierkante centime-ter bij het onderzoeken en behandelen van patiënten.Daarbij heb ik het gevoel dat we op een gelijkwaardigniveau met elkaar kunnen praten. Ook de artsen staanzeker open voor nieuwe inzichten. We werken immersaan hetzelfde doel: excellente zorg verlenen.”

Alle verpleegkundige handelingen binnen Amphia zijn gebaseerd op denieuwste wetenschappelijke inzichten (evidence based). Dat betekent datverpleegkundigen en verpleegkundig specialisten zich moeten bekwamen inhet lezen en kritisch beoordelen van wetenschappelijke artikelen. “Dat lerenwe onder meer dankzij de Journal Club”, vertelt endoscopie-verpleegkundigeMonique van den Ouweland. “We komen meerdere keren per jaar bij elkaaren bespreken dan een aantal wetenschappelijke artikelen. Daarbijbeoordelen we samen aan welke criteria het artikel voldoet en of hetmeerwaarde heeft voor ons vakgebied. Erg leuk en interessant om te doen!”

Evidence based werkendankzij de Journal Club

Ambitie6

WETENSCHAP

“De ideeën die ik bij de Journal Clubopdoe, probeer ik meteen in de praktijktoe te passen”


Ambitie 7

Monique van den Ouweland

Nieuwsgierig blijven“Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk. Het helptons om de kwaliteit van onze zorg continu te verbete-ren. Bepaalde onderwerpen houden me al langer bezigen die zou ik zelf ook wel willen onderzoeken. Om eenvoorbeeld te noemen: mensen bij wie de endoscoop viade slokdarm of luchtpijp wordt ingebracht, wordenplaatselijk verdoofd. Daarvoor gebruikt zowat iederziekenhuis een eigen methode. Bij mijn weten is nognooit onderzocht welke van die methodes nu het bestewerkt. En als de werking vergelijkbaar blijkt te zijn:welke methode is dan het prettigst voor de patiënt?Het is goed om nieuwsgierig te blijven en niets zomaarklakkeloos aan te nemen. Blijf kritische vragen stellen.Dat is de basis van al het wetenschappelijkonderzoek.”//

De Journal Club is een initiatief van verpleegkundigonderzoeker Annemarie de Vos, die vanuit de Ver-pleegkundige Regieraad haar steentje wil bijdragenaan het verbeteren van de verpleegkundige zorg inAmphia. Zij bereidt de bijeenkomsten voor en nodigtde deelnemers uit om zelf artikelen aan te dragen.Daaruit maakt zij een selectie, die vooraf aan alledeelnemers wordt toegestuurd, zodat zij zich kun-nen voorbereiden. De Journal Club werkt metchecklists, waarmee de deelnemers de artikelen kri-tisch kunnen beoordelen. Zij leren de artikelen opwaarde te schatten en de bevindingen te vertalennaar hun dagelijkse praktijk.


Deze feedback vindt plaats via het SetQ-systeem, wat staat voor System of Evaluationof Teaching Qualities. Daarin worden de oplei-

derskwaliteiten gemeten op vijf aspecten: hetopleidingsklimaat, de bejegening van de AIOS, de com-municatie over de leerdoelen en verwachtingen, hetgeven van feedback aan de AIOS en de toetsing van deAIOS. De opleider en de AIOS vullen gevalideerde vra-genlijsten in die specifiek zijn voor hun specialisme.

NabesprekingenDe opleider beoordeelt zichzelf en wordt geëvalueerddoor de AIOS. Voorheen werden de resultaten van dezeSetQ-vragenlijsten geanonimiseerd opgenomen in eenrapportage voor de opleider die de opleider zelf ont-ving. Om de feedback waardevoller te maken, werktAmphia sinds 2016 met nabesprekingen. Daarbij wor-den de resultaten van de SetQ-vragenlijstennabesproken met de medisch specialist, twee AIOS eneen opleidingsadviseur. Zo komen we samen tot eenactieplan voor de opleider. Tijdens deze gesprekkenstaan vier vragen centraal: Wat maakt deze medischspecialist een goede opleider? Wat kan er verbeterdworden? Welke acties worden er opgepakt om dit teverbeteren? Wat kunnen de AIOS doen om deze specia-list een betere opleider te maken? Op deze manierkunnen beide partijen leren hoe zij de kwaliteit van deopleiding kunnen verbeteren.

VoordelenDe vakgroep Orthopedie heeft inmiddels ervaringopgedaan met deze nieuwe aanpak en zij zien daarzeker de voordelen van. Orthopedisch chirurg en oplei-der Denise Eygendaal: “Het is goed om de feedbacksamen na te bespreken. Een belangrijk pluspunt is de

gestructureerde input die de basis vormt voor hetgesprek.” Haar collega Bouke Duijnisveld, die degesprekken ook als AIOS meemaakte, beaamt dit. “Hetnabespreken heeft bovendien meerwaarde: je kunt deleerpunten toelichten en zo op de juiste manier inter-preteren. Het rapport komt ook niet zomaar in een ladeterecht. Er wordt echt iets met de leerpunten gedaan.Als AIOS is dit fijn om terug te zien, aangezien wij veeltijd stoppen in het invullen van de vragenlijsten.”

Verbeteringen“Uit de nabesprekingen van de SetQ kwambijvoorbeeld naar voren dat bepaalde leden van deopleidersgroep onvoldoende zichtbaar waren voor deAIOS”, vertelt Denise Eygendaal. “Dat hebben we toenopgelost door een aantal slimme aanpassingen in hetrooster.” Een andere mogelijke verbetering ging overhet vragen om feedback. Bouke Duijnisveld: “Demedisch specialist en de AIOS moeten hier beidenactief om vragen om de leerpunten optimaal te kunnenbenutten.”

NadelenHet nabespreken van de SetQ levert dus belangrijkevoordelen op. Toch zien de orthopedisch chirurgen ook

Amphia besteedt als STZ-ziekenhuis veel tijd en energie aan het opleiden vantoekomstige professionals. De medisch specialisten combineren bijvoorbeeldhet bieden van goede patiëntenzorg met het opleiden en begeleiden van huntoekomstige collega’s. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten: de opleidelingen de opleider geven elkaar feedback over hun functioneren. Zo wordt deopleideling een uitstekende medisch specialist en kan de opleider zijnopleiderskwaliteiten verder aanscherpen.

Ervaringen met hetnabespreken van SetQ-resultaten

Ambitie8

ONDERWIJS

“Een belangrijk pluspunt is degestructureerde input die de basis

vormt voor het gesprek.”


nadelen aan de nieuwe manier van werken. DeniseEygendaal: “Ik vind de SetQ-vragenlijst voor de AIOSop dit moment te lang en te uitgebreid. Zeker voor eengrotere vakgroep, zoals Orthopedie.” Ook Bouke Duij-nisveld ziet dit als een belangrijk nadeel: “Voor grotevakgroepen kost deze nieuwe werkwijze veel tijd.Bovendien is het lastig om de vragenlijst in te vullenwanneer je als AIOS niet met de betreffende orthopeedhebt samengewerkt.”

Sneller nabesprekenDeze nadelen laten zien dat ook de nieuwe aanpak nogvoor verbetering vatbaar is. Bouke Duijnisveld: “DeSetQ-vragenlijst is waardevoller als er meer AIOS zijndie feedback kunnen geven. Bovendien zou ik graagzien dat de nabesprekingen sneller plaatsvinden. Nu zitdaar soms een halfjaar of langer tussen.” Denise Eygen-daal vult aan: “Gaandeweg merkten we dat sommigeleden van de opleidersgroep het lastig vonden om feed-back te geven. Voor hen zou een workshop feedbackgeven een uitkomst kunnen zijn.” Dit zijn mooie voor-

beelden van uitkomsten die voortkomen uit een SetQ-meting met nabespreking.

Kwaliteitscyclus medische opleidingenHet meten van de opleiderskwaliteiten via de SetQ-vra-genlijst is een manier om de kwaliteit van de opleidingte meten. Dit is een onderdeel van de kwaliteitscyclusrondom de medische opleidingen. Hierin zitten meer-dere metingen en interventies om de kwaliteit van deopleidingen in Amphia te monitoren en te verbeteren.Door kritisch naar deze cyclus te kijken, kunnen wemet (soms kleine) verbeteringen de impact ervan ver-hogen. Het nabespreken van de SetQ-vragenlijst is hiereen voorbeeld van. //

Ambitie 9

Denise Eygendaal


Insertable Cardiac Monitor

THE WORLD’S FIRST SMARTPHONE-ENABLED

INSERTABLE CARDIAC MONITOR

O WEHT

SRI FS’DRLO

TS

O WEHTTARMS

SENIRAC

SRI FSDRLONABLE-ENOHPT

ATTARSECDIAR

TSDENABL

ELABC

m Rx™ Infiroe CThrale cbabtersin

d minimk a

ONM

s fir’ldroe whs tCM im Rx™ Ibmt coaathr totnioac mdir

lld minim

ORTION

tss firesinb

OR

d minimnk auica qie wurdceorp

, ayy,logohncetweir ohg tsinu

e aron mraeL

evsivay inllad minimsleseirh® wtoouetlh Btnno cots tientatg pinwlol, a

.icevle deibon mw

mJM.cot Sat

tcenn

n Mocaidr CaelbaabtresnI

rotin

Abbott.edical Drr.ude Mt. JuOne S

ASaul, MN 55117 Ut. PS.2000756651.el: 1.T

comSJM.w Abbott.edical is noude Mt. JJuS

w Abbott.

: yrammuf SeirB o ur toirPitacidnf ig onitsie ltelpmoc

itcerid dns atneve esrevda

ademark of Bluetooth SIGed trteregisBluetooth is a r

ademark of the Abbott grConfirm Rx is a tr

s Rthgil Rl. Attobb7 A01© 2

tc | I4000-7120-MFC-ME

s M’ree Ushw teivee rsael, psecivee dsehg tniso usnoituacer, psgninra, wsnoitacidniartno, csnoi

. esr uos fno

, Inc.ademark of Bluetooth SIG

.oup of companiesademark of the Abbott gr

. devreses R

.ylne osl uanoitanretnr iod fevorppm aet

r a ol faunal aitneto, p


In mijn vorige column schreef ik over de nade-rende STZ-visitatie. Inmiddels heeft Amphiadeze glansrijk doorstaan. De visitatiecommis-

sie had veel waardering voor de gedrevenheid,ambitie en betrokkenheid van alle medewerkersom invulling te geven aan onze STZ-status. Eengroot compliment dus! Het STZ-bestuur heeftde STZ-status van Amphia voor de ko-mende vijf jaar verlengd. Een mooieprestatie!

Naast alle lof waren er ook eenaantal aandachtspunten. Eénnoem ik in het bijzonder: designalering dat het STZ top-klinisch zorgregister nog nietin alle geledingen van Am-phia is doorgedrongen. Ditverbaast me niet helemaal, om-dat dit register nog maar kort in delucht is, maar de constatering is vol-gens mij terecht. Deze column biedt mijdan ook een mooie gelegenheid dit regis-ter nog eens onder uw aandacht te bren-gen.

Het STZ topklinisch zorgregister wil detopklinische functies binnen de STZ-zie-kenhuizen in beeld brengen. Het moeteen belangrijke rol krijgen om deze func-ties naar patiënten toe te etaleren. Dezetransparantie kan de patiënt helpenom een keuze te maken waar hij voorspecifieke aandoeningen terecht kan.Daarvoor moeten de ziekenhuizen debeoogde topklinische functies voorleg-gen aan een beoordelingscommissievan de STZ. Zij toetsen vervolgens aande hand van een lijst met beoorde-lingscriteria of deze functies in aan-merking komen voor het predicaat ‘STZtopklinische functie’.

Tot nu toe heeft Amphia drie topklinische func-ties ter beoordeling ingediend. Ik ben er echtervan overtuigd dat we veel meer van dit soortfuncties in huis hebben. Daarom wil ik hierbijook een oproep doen om binnen de vakgroe-

pen en het ziekenhuis te kijken welke func-ties er nog meer in aanmerking komen

en deze ter beoordeling aan te bie-den. Leandra Boonman en Trudy

van Merode van de AmphiaAcademie helpen u graag

bij het indienen van deaanvraag.

In december 2017 isook de eerste call uit-gegaan om aanvra-

gen in te dienen vooreen bijdrage uit het we-

tenschapsfonds voor de fi-nanciering van wetenschappelijke

projecten. Dit heeft geresulteerd inzeventien aanvragen. Deze zijn doorde commissie wetenschapsfonds ophun merites beoordeeld, waarbij in-middels vier projectaanvragen zijn ge-honoreerd. Daarnaast mogen vijf aan-vragers hun projectvoorstel verderuitwerken op weg naar een eventueledefinitieve toekenning van de aange-vraagde bijdrage. Al met al een mooiresultaat, wat zeker bij zal dragen aande verdere wetenschappelijke profi-lering van Amphia. Zo doen we onzeSTZ-status alle eer aan! //

Robert WagenmakersOrthopedisch Chirurg

Ambitie 11

COLUMN

TOPKLINISCH ZORGREGISTER


Ambitie12

AMBITIE IN BEELD


In 2016 startten zij daarom met het organiseren vanextracurriculaire cursussen voor studenten genees-kunde in Rotterdam. “We hebben samen met

wetenschappers, artsen en diëtisten uit heel Nederlandeen programma van tien weken samengesteld overvoeding en leefstijl: de SELF-cursus. Dat staat voor Stu-dents Experienced in Lifestyle & Food. Hierin laten weonder meer zien dat voeding naast een preventievewerking, ook een curatieve werking kan hebben. Hetprogramma is een succes en is inmiddels beschikbaarvoor alle studenten geneeskunde in Nederland.”

Preventie“Ziekenhuizen voelen de maatschappelijk druk ommeer aandacht aan preventie te besteden. Voorkómendat mensen in een ziekenhuisbed belanden, is immersbeter dan genezen. Dat vraagt om een aanpassing in definanciering van de zorg; artsen worden nu beloondvoor hun voorschrijfgedrag of het aantal behandelin-gen dat zij verrichten: ziekte als verdienmodel. Wij zieneen toekomst voor ons waarin artsen gericht gezondevoeding op recept kunnen voorschrijven aan patiëntendie dat nodig hebben. In samenwerking met psycholo-gen en diëtisten kunnen wij mensen vervolgensduurzaam helpen om gezonder te leven. Dat is hardnodig, want de voeding die veel mensen nu binnenkrij-gen, is desastreus voor hun gezondheid. Onder meerdoor de grote hoeveelheden suiker, zout en verzadigdvet die erin zitten. Veel Nederlanders komen ook nietaan de minimaal aanbevolen hoeveelheid groente van250 gram per dag. Ontwikkelingen als degecombineerde leefstijlinterventie zijn alvast een stapin de goede richting om een effectieve multidiscipli-naire aanpak te realiseren.”

Lastig onderwerp“Voeding is een lastig onderwerp om met mensen tebespreken. Dat merken we al bij de deelnemers aan deSELF-cursus. Sommigen ervaren het als een aanval ophun eigen leefpatroon. Dat maakt misschien ook datartsen huiverig zijn om dit onderwerp ter sprake tebrengen. Je kunt immers niet met overtuiging advise-ren wat je zelf niet toepast. Voeding is bovendien eenlastig onderwerp om te onderzoeken. Het is geen hardewetenschap, al kunnen we wel degelijk aantonen datbepaalde voedingspatronen beter zijn dan andere.”

Voeding en leefstijl in curriculum“Onze vurige wens is dat voeding en leefstijl onderdeelworden van het curriculum van de opleiding genees-kunde. Voedsel, beweging, slaap, stressmanagement enzingeving zijn mede bepalend voor iemands gezond-heid en kwaliteit van leven. Daar moeten we als artsenmeer aandacht voor hebben. Sterker nog, het zou eenstandaard onderdeel van de anamnese moeten zijn. Wijzijn immers dé deskundigen op het gebied van hetmenselijk lichaam. Laten we onze kennis en kundegebruiken om mensen hun gezondheid terug in eigenhand te geven. Op naar een leeg spreekuur!”//

Artsen moeten meer aandacht hebben voor de voeding en de leefstijl van hunpatiënten. Dat is de stellige overtuiging van Wilma Oosthoek en Jochem Bosch,coassistenten Heelkunde bij Amphia. “Voeding heeft meer effect op iemandsgezondheid dan de meeste mensen denken. Zo is onder andere bewezen datdiabetes te genezen is als patiënten hun eetpatroon wijzigen. Wij vragen deaandacht van (toekomstige) artsen hiervoor, zodat zij veranderingen in voedingen leefstijl overwegen als serieuze behandelstrategie.”

Meer aandacht voor devoeding en leefstijl vanpatiënten

Ambitie 13

“Onze vurige wens is dat voeding enleefstijl onderdeel worden van hetcurriculum van de opleidinggeneeskunde”

Jochem Bosch en Wilma Oosthoek


“Fouten zijn er natuurlijk in verschillende gra-daties. Zaken die niet helemaal volgens deregels gaan, noemen we een incident. Daar-

van hebben we er zo’n 5000 per jaar. Dat lijkt heel wat,maar het valt mee als je bedenkt dat we 4500 medewer-kers hebben en jaarlijks 33.000 operaties en ruim 37.000dagbehandelingen uitvoeren en zo’n 600.000 polikli-niekbezoeken hebben. Dat zijn dus miljoenenhandelingen op jaarbasis.”

Calamiteiten“Leidt een incident tot ernstige gevolgen, zoals sterftevan de patiënt, dan spreken we van een calamiteit. Diemelden we bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugdin oprichting (IGJ). Daarnaast doet een interne com-missie nauwgezet onderzoek naar de toedracht.Gelukkig komen calamiteiten bij Amphia weinig voor.Jaarlijks overlijden er in ons ziekenhuis weliswaar zo’n800 mensen, maar dat is natuurlijk meestal niet hetgevolg van fouten. We scoren op dit vlak zelfs beter

dan het landelijk gemiddelde. Sterfgevallen wordennader onderzocht door de Commissie Evaluatie Zieken-huissterfte (CEZ), zodat we hier waar nodig ook vankunnen leren.”

Klachten“Incidenten kunnen leiden tot ontevreden patiënten –en dus tot klachten. Daarvoor heeft Amphia drie klach-tenfunctionarissen in dienst. Afgelopen jaar kwamener 923 klachten binnen. Daarvan vallen verreweg demeeste in de categorieën ‘organisatorisch’ en ‘relatio-neel’. Bij organisatorisch moet je denken aan operatiesdie op het laatste moment niet doorgaan of langewachttijden bij de polikliniek. Met ‘relationeel’ bedoe-len we de bejegening van de patiënt of het feit datmensen zich niet serieus genomen voelen door eenarts. Vaak helpt het al als een zorgverlener de patiëntopbelt om zaken toe te lichten of om excuses te maken.Dan is de kou meestal wel uit de lucht. Slechts zesklachten konden zo niet worden opgelost en kwamenterecht bij onze klachtencommissie.”

Claims“Patiënten die ontevreden zijn over de uitkomsten vanonze zorg, kunnen ook een claim indienen. In 2017gebeurde dat 46 keer. Dat lijkt niet veel, maar het kanom behoorlijke bedragen gaan. Daarom wordt er nauw-gezet onderzoek gedaan naar de achtergronden van declaim. Daarbij wordt bekeken of het ziekenhuis iets teverwijten valt. Vervolgens wordt een claim dan wel ofniet toegekend.”

Rode draad“Om lering te trekken uit alle klachten en incidenten,hebben we een KICC-overleg in het leven geroepen: eenKlachten, Incidenten, Claims en Calamiteiten-overleg.Ieder kwartaal analyseren we de binnengekomen mel-

Amphia besteedt veel aandacht aan veiligheid. “We werken volgens strikteregels om risico’s zo veel mogelijk te beperken. Toch zijn fouten nooituitgesloten, zeker niet in een groot ziekenhuis als Amphia. Zorg blijfttenslotte mensenwerk. En gaat er een keer iets mis, dan moeten we daartransparant over zijn, zodat we ervan leren en het een volgende keer beterdoen,” stellen Maartje de Vos, manager van de kenniskern Kwaliteit &Veiligheid, en Ronald van Etten, internist-nefroloog en bestuurslid van hetMSB-A. “Op 5 maart hebben we daarom een avond georganiseerd over hetleren van incidenten in Amphia en de hieruit voortvloeiendeveiligheidsthema’s, die we de komende tijd gaan aanpakken.”

KICC: leren van incidentenen calamiteiten

Ambitie14

ONDERWIJS


Ambitie 15

dingen vanuit VIM (Veilig Incident Melden), calamitei-ten, klachten, claims en de uitkomsten van de interneaudits en veiligheidsrondes. We onderzoeken of we hierrode draden in kunnen ontdekken. Hieruit halen weonze prioriteiten. De kenniskern Kwaliteit & Veiligheid,de commissie Kwaliteit en Veiligheid van het MSB-A enhet Bestuurslab ontwikkelen vervolgens samen eenvisie en beleid om deze incidenten in de toekomst tevoorkomen.”

Samen kijken hoe het beter kan“We organiseren avonden zoals die op 5 maart voorbedrijfsmanagers, medisch managers, de Cliëntenraad,arts-assistenten, medisch specialisten en MTL’ers,waarbij we ingaan op de rode draad die we terugvindenin klachten en incidenten. Daarnaast behandelen weeen casus waarin verschillende veiligheidsthema’sterugkomen en bekijken samen hoe het beter kan. Ver-schillende betrokken zorgverleners pitchen hun bestpractices die ervoor zorgen dat hetzelfde incident nietnog eens kan plaatsvinden.”

Verbeterthema’s“Op 5 maart hebben we een top 10 gepresenteerd vanverbeterthema’s vanuit incidenten in 2017. Om er een

aantal te noemen: EWS (Early Warning Score) is goedgeborgd binnen de organisatie, maar we moeten er nietblind op varen. Zoals ook bleek uit de casus, moeten wezelf blijven nadenken en bij een niet-pluis-gevoel deverantwoordelijke specialist (durven) bellen. Een anderverbeterthema is de werklast. Zorgverleners die té ver-moeid zijn, maken sneller een fout. Daar moeten wesamen alert op zijn. Ook de aanspreekcultuur blijft eenaandachtspunt: door elkaar aan te spreken en een laag-drempelige omgang met elkaar, wordt de zorg die weverlenen alleen maar beter.”

Uitstekend werk“Wat we in dit hele verhaal vooral niet moeten vergeten,is dat we bij Amphia uitstekend werk afleveren. Kijkbijvoorbeeld naar de JCI-visitatie: meer dan 97% van deruim 1100 punten op hun checklist hadden wij al voorelkaar! We kunnen dus leren van wat er niet goed gaat,maar zeker óók van wat er wél goed gaat. Laten wedaarom actief best practices met elkaar blijven delen enelkaar waarderen voor het vele goede werk dat hierwordt verricht. Daar wordt iedereen beter van!”//

Bijeenkomst Leren van incidenten


Linde: Living healthcare

Linde Healthcare, Een passie voor zorg. Een partner voor u.


Iedere onderzoeker die nu data produceert of publi-ceert, kan vroeg of laat de vraag verwachten omdeze data beschikbaar te stellen. Zo’n vraag kan

afkomstig zijn van bijvoorbeeld financiers, zoalsZonMw, van collega-onderzoekers of van het tijdschriftdat het artikel wil publiceren. De toegang tot en hetdelen van onderzoeksdata wordt sowieso steeds nor-maler, vanuit openbare repositories waargegevensbestanden toegankelijk gemaakt worden voorandere onderzoekers. Hiermee dragen onderzoekers bijaan ‘Open wetenschap’.

In 2016 publiceerde Nature2 als eerste over vier leidendeprincipes bij de productie, analyse, verwerking en pre-sentatie van onderzoeksdata: Findability, Accessibility,Interoperability en Reusability (FAIR). Toepassing vande FAIR-principes heeft veel voordelen voor onderzoe-kers, zoals de transparantie en reproduceerbaarheidvan het onderzoeksproces en hergebruik van onder-zoeksdata.

FAIR-principes3

• Findable – Vindbaar: gemakkelijk te vinden doormens en computer door verplichte beschrijvingenvan de metadata, die de ontdekking van interessantedatasets mogelijk maken.

• Accessible – Toegankelijk: langdurig opgeslagen,zodat de data gemakkelijk toegankelijk zijn engedownload kunnen worden met duidelijk gedefini-eerde licentie- en toegangsvoorwaarden (indienmogelijk Open Access) op het niveau van metadataof op het niveau van de data-inhoud.

• Interoperable – Interoperabel: klaar om te wordengecombineerd met andere datasets door mensen encomputersystemen.

• Reusable – Herbruikbaar: klaar om te wordengebruikt voor toekomstig onderzoek en om verder teworden verwerkt door computers met wiskundigemethoden.

Iedere onderzoeker moet de zorg voor zijn data toepas-sen; dat begint al vóór het onderzoek met het opstellenvan een datamanagementplan4,5. Datamanagementwordt hiermee een belangrijke vaardigheid in het openscience-tijdperk6.

Meer weten over FAIR en ResearchData Management? Neem contact op met Elmar Beekman, lid van het teamWetenschap van de Amphia Academie.

ZonMw – Toegang tot data: https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/toegang-tot-data

NFU Data4LifeSciences – Handbook for AdequateNatural Data Stewardship: http://data4lifesciences.nl/hands/handbook-for-adequate-natural-data-steward-ship/

1. https://www.tilburguniversity.edu/upload/197af18c-b432-442a-9449-ef04890ed936_eindrapport.pdf

2. Wilkinson, M. D. et al. The FAIR Guiding Principlesfor scientific data management and stewardship. Sci.Data 3:160018 doi: 10.1038/sdata.2016.18 (2016).https://www.nature.com/articles/sdata201618

3. https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/toegang-tot-data/fair-data/

4. http://data4lifesciences.nl/hands/handbook-for-adequate-natural-data-stewardship/what-is-data-stewardship/

5. https://www.zonmw.nl/nl/over-zonmw/toegang-tot-data/datamanagementplan-dmp/

6. https://www.nature.com/articles/d41586-018-03071-1?

Het is alweer zeven jaar geleden dat drie onderzoekers van Tilburg Universityde wetenschappelijke fraude meldden van Diederik Stapel, hoogleraar socialepsychologie. Het hierop volgende onderzoek, dat leidde tot het rapport ‘Falendewetenschap’, bracht aan het licht dat hij vijftien jaar lang onderzoeksdata hadgemanipuleerd en gefingeerd.

Ambitie 17

WETENSCHAP

‘Open wetenschap’ volgens de FAIR-principes


MIJN DIABETES IS NU BETER IN BALANS

verkrijgbaar voor

iOS & Android

www.mediqdirectdiabetes.nl/DiaCare

“ Ik voel me beter enheb nu veel meer rust”

• Geen dagboekje meer invullen

• Betere voorbereiding op uw consult

• Extra kennis via e-learning modules

• Eenvoudig delen van meetgegevens

met uw diabetesbehandelaar

DiaCare deelnemer

Meer weten? Neem contact op met Mediq Direct Diabetes via 0800 – 385 54 56 of uw accountmanager.


Klinische patiëntenzorg wordt tegen-woordig uitgevoerd door teams die el-kaar regelmatig afwisselen. Binnen

deze interprofessionele teams zijn (gespecia-liseerde) verpleegkundigen, arts-assistenten,specialisten en paramedici samen verantwoor-delijk voor de zorg voor een patiënt. Omveilige en effectieve zorg te kunnen ge-ven, is het essentieel dat deze teamsoptimaal communiceren en samen-werken. Helaas blijkt uit een analysevan incidenten dat het juist op ditvlak regelmatig fout gaat tussenprofessionals1.

De afgelopen jaren is veel onder-zoek gedaan naar waar samenwer-king en communicatie in teams te-kort schiet. Ondertussen isduidelijk dat gedeelde mentale mo-dellen (interpretatie en bewustzijnvan een situatie), wederzijds respecten vertrouwen, en closed-loop com-municatie (terugkoppelen van deopdracht alvorens deze uit te voe-ren) voorwaardelijk zijn voor effectiefen veilig functionerende interprofes-sionele teams2,3.

Het wonderlijke is echter dat medi-sche studenten nog steeds de ci-troenzuurcyclus moeten kennen,maar geen instructie of training krij-gen voor effectieve communicatie ensamenwerking in interprofessioneleteams. Ook leerling-verpleegkundigenen paramedici worden monodisciplinairopgeleid en hebben tijdens hun opleidingnauwelijks direct contact met de medi-sche discipline.

Een eigen voorbeeld van het denken en oplei-den in deze zogeheten silo’s is de introductievan de ABCDE-training in Amphia, een syste-matische manier van het overdragen van een

vitaal bedreigde patiënt. Door een verschil inbekostiging is deze training in eerste instantiealleen op verpleegkundigen gericht; voor henwas subsidie beschikbaar via de kwaliteitsim-

puls ziekenhuizen. Maar de kans dat dezesystematische manier van overdragen op-

timaal ingezet wordt en beklijft, wordtveel groter als samen met de arts of

specialist getraind wordt.

Een manier om het veilig samen-werken in teams te verbeteren,

is door training in crew re-source management. CRMdraait om het optimaal gebrui-ken van beschikbare mensenen middelen in teamverband.Dit systeem is ontstaan in deluchtvaart, toen een aantal

grote vliegtuigongelukken het ge-volg bleken van gebrekkige com-

municatie en samenwerking. Tijdenseen CRM-training worden interpro-fessionele teams een aantal dagdelensamen getraind en wordt toegewerktnaar gedeeld situatiebewustzijn, we-derzijds respect en vertrouwen, enclosed-loop communicatie. In Am-phia hopen we nog dit jaar een startte maken met de CRM-training vanteams.

Maar CRM-training alléén is niet af-doende om het denken en opleidenin silo’s te doorbreken. Het moet inAmphia vanzelfsprekend wordenom bij elk opleidingsvraagstuk devraag te stellen hoe dit het besteinterprofessioneel aangepakt kanworden onder het motto: teamsthat work together should traintogether. //

Marja Dijksterhuisgynaecoloog en decaan

Ambitie 19

COLUMN

1. Weller, J., Boyd, M., & Cumin, D. (2014). Teams, tribes and patient safety: overcoming barriers to effectiveteamwork in healthcare. Postgraduate medical journal, postgradmedj-2012.

2. McEwan, D., Ruissen, G. R., Eys, M. A., Zumbo, B. D., & Beauchamp, M. R. (2017). The effectiveness of teamworktraining on teamwork behaviors and team performance: a systematic review and meta-analysis of controlledinterventions. PloS one, 12(1), e0169604.

3. Weaver, S. J., Dy, S. M., & Rosen, M. A. (2014). Team-training in healthcare: a narrative synthesis of the literature.BMJ Qual Saf, 23(5), 359-372.

TEAMS THAT WORK TOGETHERSHOULD TRAIN TOGETHER


Joost van der Ham: “Ik heb op de afdeling meege-keken om het proces met de patiënt tedoorgronden. Pas daarna zijn we samen een

oplossing gaan ontwerpen. We hebben een nieuw intel-ligent formulier gemaakt in het EPD dat de zorg voorpatiënten écht beter maakt. Daarbij hadden wedezelfde visie: de patiënt staat centraal.” Gaandewegbouwden de betrokkenen een nauwe band met elkaarop. “Als Joost zei dat iets technisch niet kon, dan konhet ook écht niet”, vertelt Sjoerd van Thiel. “Dan zoch-ten we samen naar werkbare alternatieven.”

Waardevolle gesprekken“Als arts denk je dan meer tijd kwijt te zijn aan admini-stratieve taken, maar niets is minder waar. Doordat weinformatie slim kunnen kopiëren en een dynamischformulier gebruiken dat enkel de relevante vragentoont en automatisch de decursus opstelt, bespaart hetEPD mij juist veel tijd. Daardoor houd ik meer tijd overom naast de diabetesregulatie in te zoomen op andere

problemen van de patiënt. Het systeem zorgt ervoordat ik compleet ben en tegelijk aandacht kan geven aan‘lastigere’ onderwerpen die impact hebben op iemandstotale welbevinden, zoals depressieve gevoelens ofiemands seksleven. Mensen reageren vaak opgelucht.‘Goed dat u het vraagt’, zeggen ze dan. Zo wordt hetgesprek ook voor de patiënt veel waardevoller.”

Volledig en eenduidig opgeslagen“De registratie in het EPD is nu volledig, eenduidig envoor alle zorgverleners beschikbaar. Veel patiëntenworden verder behandeld in de eerste lijn en ook daar-voor is het systeem goed ingericht. Er vindt betere

Jaarlijks komen zo’n 2800 diabetespatiënten voor controles naarAmphia. “De afgelopen periode merkten we dat onze werkwijze bijdeze controles voor verbetering vatbaar is”, vertellen internistSjoerd van Thiel en diabetesverpleegkundige Elly Verkooijen. “Nietiedereen werkt op dezelfde manier en ook de overdracht tussen deverpleegkundigen en de medisch specialisten kan beter.” Zijsloegen de handen ineen met Joost van der Ham, die alsbusinesspartner procesverbetering en innovatie veel ervaringheeft met het slim inrichten van het EPD.

Meer tijd voordiabetespatiëntendankzij slimme inzetvan het EPD

Ambitie20

INNOVATIE

“Dankzij het EPD kunnen we meer tijd enaandacht aan onze patiënten besteden.”


overdracht plaats naar de huisartsen, waardoor dievolledig op de hoogte zijn van de situatie. De gegevensworden bovendien zodanig opgeslagen dat waardevolleanalyses en onderzoeken mogelijk zijn. We leverenonze data aan volgens de landelijke richtlijnen en zijnkoploper wat betreft registratie voor DPARD (DutchPediatric and Adult Registration of Diabetes), zonderdat we een hogere registratielast hebben.”

Echt gezien“Onze patiënten waarderen deze nieuwe werkwijzeenorm”, vertelt Elly Verkooijen. “Je merkt dat ze zichecht gezien voelen. Dankzij het EPD kunnen we meertijd en aandacht aan onze patiënten besteden. Zo is hetEPD geen veredelde typmachine, maar juist een krach-tig hulpmiddel voor nóg betere, persoonlijke zorg. Alsuit de cijfers bijvoorbeeld blijkt dat veel mensen hypo-unawareness hebben, kunnen we gericht een trainingorganiseren.”

Toekomst“In de toekomst kunnen we ook de uitkomsten vandiabeteszorg met elkaar vergelijken”, stelt Sjoerd vanThiel. “Misschien bereikt een bepaalde zorgverlener weleven goede of zelfs betere resultaten met minder duremedicatie of minder consulten. Van deze informatie uithet EPD kunnen we leren en het helpt ons om de kwa-liteit van de zorg te verhogen en de kosten te verlagen.De middelen zijn er al. We hoeven ze alleen nog maaroptimaal in ons voordeel in te zetten.” //

Ambitie 21

Sjoerd van Thiel, Joost van der Ham en Elly Verkooijen


Een multidisciplinair team besloot deze kenniselders op te doen om ook deze doelgroep vandienst te kunnen zijn. Chirurgen Lijckle van der

Laan en Thijs Buimer, en interventieradioloog DouweVos reisden met hun team naar Arnhem om de proce-dure daar in de vingers te krijgen. De nieuweoperatietechniek werd ook afgestemd met cardioanest-hesist Bas Gerritse. “Dankzij geavanceerde3D-technieken kunnen we nu maatwerk leveren vooriedere patiënt.”

“Wanneer een patiënt een aneurysma in zijn aortaheeft, zijn er nomaliter twee behandelopties. Nietsdoen, wanneer het aneurysma klein is en geen bedrei-ging vormt. Of opereren, waarbij we de keuze hebbenuit een open operatie of een endovasculaire operatie.In het laatste geval brengen we via de slagader in delies een stent in. Die laatste variant is minimaal inva-sief en de aangewezen behandeling voor ouderepatiënten die te veel risico’s lopen bij een open opera-tie”, legt Lijckle van der Laan uit. “Vooral patiëntenouder dan tachtig jaar hebben een hogere kans op eenlangere opname, delier en zelfs overlijden. Daaromoverleggen we vooraf intensief met onder meer de car-dioloog en de geriater.”

Maatwerk nodigThijs Buimer vult aan: “Tijdens de endovasculaire ope-ratie brengen we een speciale stent in de aorta, die dedruk op het aneurysma wegneemt. We overbruggenmet de stent eigenlijk het verzwakte gedeelte. Voor-waarde daarbij is dat de stent moet beginnen eneindigen in een gezond deel van de aorta. Nu heeft deaorta meerdere aftakkingen, onder meer richting denieren en de darmen. Bij sommige patiënten zit hetaneurysma te dicht bij deze aftakkingen, waardoor eenreguliere stent geen oplossing kan bieden. Die zou deaftakkingen afsluiten, wat natuurlijk geen optie is. Wehadden dus behoefte aan een betere oplossing opmaat.”

Nieuwe methode“Sinds een aantal jaren bestaat er een nieuwe methode,waarbij we een stent op maat ontwikkelen voor depatiënt. Deze zogeheten gefenestreerde endograft iseen stent met openingen op de juiste plaatsen, waar-door de aftakkingen van de aorta bereikbaar blijven”,legt Douwe Vos uit. “Op basis van een CT-scan laten weeen 3D-afdruk maken van iemands aorta. Die afdrukwordt gebruikt om een endograft op maat te maken.Met de betrokken specialisten beoordelen wij de 3D-afdruk en de endograft. Op basis van onze bevindingenwordt dan een definitieve, steriele endograft gemaakt,die we vervolgens operatief inbrengen bij de patiënt.”

Naar Arnhem“Dat is ongelooflijk precies werk”, vertelt Lijckle van derLaan. “Zo’n endograft moet tot op de millimeter nauw-keurig op de juiste plaats zitten en er is weinig ruimteom te manoeuvreren. Vervolgens worden door de ope-ningen in de endograft stents geplaatst in deaftakkingen van de aorta, zodat er geen bloed meer bijhet aneurysma kan komen. We hebben er vooraf veeleffort in gestoken om deze techniek aan te leren. Deeerste operatie vond in Breda plaats, waarbij we werk-ten onder begeleiding van de specialisten uit Arnhemdie veel ervaring met deze techniek hebben. De tweedekeer voerden we de ingreep in Arnhem uit, maar danmet een volledig Amphia-team. De operaties daarnahebben we zelfstandig in Breda uitgevoerd in de speci-ale hybride katheterisatiekamer.”

Patiënten met een aneurysma (een verwijde slagader) op een specifiekeplaats in de aorta konden in Amphia tot voor kort alleen met een groteoperatie worden geholpen. Recentelijk is er een nieuwe, minimaal invasievetechniek ontwikkeld om deze operatie via beide liezen te verrichten,waardoor niet langer de hele buik geopend hoeft te worden.

Chirurgisch maatwerkdankzij geavanceerde3D-technieken

Ambitie22

INNOVATIE

“Op basis van een CT-scan laten we een3D-afdruk maken van iemands aorta. Dieafdruk wordt gebruikt om een endograftop maat te maken.”


Negen uur“De eerste keer dat we deze procedure zelf uitvoerden,waren we er zo’n negen uur mee bezig. Dat vraagt hetuiterste van ons als chirurgen en van de interventiera-dioloog, de anesthesist, de intensivist en het heleendovasculaire operatieteam. Inmiddels hebben we ereen aantal keer ervaring mee opgedaan en duurt eenoperatie gemiddeld vier uur. Naar verwachting voerenwe in Amphia jaarlijks ongeveer vijf operaties van dittype uit, naast zestig reguliere endovasculaire operatiesaan de aorta.”

Lastige overwegingen“Een gefenestreerde endograft is een zeer geavanceerdhulpmiddel, dat volledig met de hand in de juiste vormwordt gemaakt. Het bestaat onder meer uit geheugen-metaal. Dat zorgt ervoor dat je de endograft heelcompact kunt opvouwen en dat hij bij het ontplooienweer precies zijn oorspronkelijke vorm aanneemt. Datalles maakt een endograft behoorlijk kostbaar. Daaromkijken we met het multidisciplinaire team ook zeerkritisch welke patiënten hiervoor in aanmerking

komen. Dat zijn soms lastige overwegingen. Wij lateniemands leeftijd en lichamelijke conditie daarbij zwaarmeewegen. We willen dat deze ingreep iemands kwali-teit van leven verbetert en zijn leven aanzienlijkverlengt.”

Tevreden patiënten“Dankzij deze relatief nieuwe 3D-techniek kunnen wein Amphia meer patiënten helpen. Grote vaatcentrahoren deze techniek ook in huis te hebben, vinden wij.Het past daarnaast precies binnen de lijn die onze afde-ling heeft ingezet om ingrepen waar mogelijk minimaalinvasief uit te voeren. Patiënten herstellen snel van deingreep en kunnen doorgaans na drie tot vier dagen alnaar huis. Zij zijn ook tevreden en zijn het hele teamerkentelijk voor de geleverde inspanningen. Wij blijvenhen natuurlijk nauwkeurig monitoren en verzamelendaarbij waardevolle data voor vervolgonderzoeken.”//

Ambitie 23

Douwe Vos, Lijckle van der Laan en Thijs Buimer


“Om alle activiteiten op het gebied van vitali-teit en werkplezier te bundelen, hebben wede Vitaliteitskaart ontwikkeld. De introduc-

tie van het sociale intranet bracht onze ideeën hiervoorin een stroomversnelling. Anderhalf jaar geleden heb-ben we de Vitaliteitskaart gelanceerd als een eigengedeelte van het intranet. We onderscheiden daarbijdrie niveaus: individueel, per team, afdeling en Amphia-breed, en in de toekomst bekijken we de mogelijkhedenom met partners buiten het ziekenhuis interventies teontwikkelen.”

Individueel“Op individueel niveau kunnen medewerkers aangevenof ze behoefte hebben aan specifieke ondersteuning.Dat kan via hun leidinggevende of rechtstreeks via deVitaliteitskaart. Denk daarbij aan hulp bij gezonde voe-ding, mindfulness, hulp bij schulden of een ergocoachdie meekijkt of iemands werkplek optimaal isingesteld.”

Per team of afdeling“Een stap hoger kunnen teams en afdelingen aangevendat ze ondersteuning nodig hebben. De werkdruk in dezorg is hoog; zorgprofessionals gunnen zichzelf somsweinig pauze en kunnen daardoor overprikkeld raken.Daarvoor bieden wij de training ‘Nooit meer te druk’aan, waarin medewerkers samen met een buddy enonder leiding van een trainer en een psycholoog eenplan maken voor energiemanagement en het creërenvan meer rust. Tussen september en december hebbenhier al 113 collega’s aan deelgenomen, en met positieveresultaten.”

Ongeschreven regels“Daarnaast gaan we met teams en afdelingen in

gesprek over ongeschreven regels. We kijken samenwelke ongeschreven regels er zijn. Welke regels ervarenwe als positief en willen we behouden? En welke regelswerken ons tegen en schaffen we daarom af? In dezetraining behandelen we groepsgedrag en de invloedvan groepsdruk. Zo maken we het werk efficiënter en(nog) leuker.”

Aanschuiven“De Vitaliteitskaart is nog niet bij iedereen bekend. Tij-dens de laatste meting (periode november 2017 totjanuari 2018) hebben we ruim 1000 unieke bezoekersgehad. Dat is mooi, maar Amphia heeft 4500 medewer-kers. Daarom gaan we als Kenniskern P&O nog meerbij de mensen langs. We schuiven aan bij teamoverleg-

gen om te horen wat er leeft en we bespreken hoe wehierop in kunnen spelen. Ons expertteam evalueertdaarnaast alle trainingen om te zien of de doelstellin-gen zijn bereikt. We vragen wat deelnemers ervanvonden en wat ze ervan geleerd hebben. Verder hebbenwe contact met de betreffende leidinggevenden: erva-ren zij ook dat de training effect heeft gehad? Ditbekijken we uiteraard ook organisatiebreed.”

Nieuw werkbelevingsonderzoek“We ontwikkelen daarnaast in samenwerking met deUniversiteit Groningen een geheel nieuw werkbele-vingsonderzoek. We willen namelijk geen ‘one size fits

Amphia besteedt veel tijd en aandacht aan de gezondheid van zijn patiënten.Daarnaast heeft Amphia ook oog voor de gezondheid van zijn medewerkers.Tristan Garos, senior adviseur vitaliteit & talent bij de Kenniskern P&O: “Inde zorg werken gedreven mensen, die continu in de weer zijn. Daaromhouden we regelmatig een vinger aan de pols bij onze medewerkers. Datdoen we onder meer met een werkbelevingsscan, waarin onderwerpen aanbod komen zoals bevlogenheid, ongewenst gedrag en veiligheid. Op basisdaarvan ondernemen we gericht actie. Alleen medewerkers die lekker inhun vel zitten, kunnen immers excellente zorg verlenen.”

De Vitaliteitskaart:samen gezond bezig

Ambitie24

ONDERWIJS

“Op basis van de behoeftes van deafdelingen en teams passen we steedsonze acties aan.”


all’ meer, maar een fijnmaziger onderzoek dat zich toe-gespitst op de situatie en de visie van de afdeling of hetteam. Zo kunnen we gerichte interventies adviseren eninzetten. Momenteel voeren we hier een pilot mee uit.”

Nooit ‘af’“Daarmee is de Vitaliteitskaart ook nooit ‘af’. Vitaliteitis maatwerk. Op basis van de behoeftes van de afdelin-gen en teams passen we steeds onze acties aan. Zo waser bijvoorbeeld vraag naar meer beweging. Daaromhebben wij een bootcamp toegevoegd, waarbij mensenonder leiding van een oud-commando het bos in gaanom hun lichaam te versterken. Omdat werken in dezorg 24/7 doorgaat, passen we de tijdstippen van detrainingen hierop aan, zodat ze altijd passen in dedrukke agenda’s en zodat mensen ook voldoende rusthebben om er het maximale uit te halen.”

Evidence based en aantoonbare kwaliteit“Bij onze trainingen staat kwaliteit voorop: wat we aan-bieden, is altijd evidence based en de trainers encoaches hebben een aantoonbare kwaliteit. Daarnaast

ontwikkelen we zelf ook trainingen, die we extern latentoetsen op inhoud. We bieden de meeste trainingenkosteloos aan, zodat alle medewerkers kunnen deelne-men. De Vitaliteitskaart en bijbehorende pagina’s ophet intranet hebben we zelf gemaakt. We onderhoudenze zelf, waardoor we snel kunnen bijsturen. Webeschikken ook over statistieken waarmee we debehoeftes en het gebruik kunnen peilen.”

Veel animo“We zien dat het animo voor de Vitaliteitskaart blijftstijgen. De aangeboden activiteiten worden goedgewaardeerd. Uit (tussentijdse) evaluaties blijkt boven-dien dat mensen na het volgen van zo’n training metmeer plezier werken en écht lekkerder in hun vel zit-ten. Dat is fijn voor de medewerkers, voor Amphia enzeker ook voor onze patiënten. Daarom blijven wij deVitaliteitskaart de komende jaren verder ontwikkelenen verfijnen.”//

Ambitie 25

Tristan Garos


“De afgelopen jaren hebben artsen zich steedsverder gespecialiseerd. Iedere oncologischchirurg beheerst daarbij een specifiek deel

van de oncologische zorg. Door onderling naar elkaar teverwijzen, zorgen we ervoor dat patiënten steeds doorde best mogelijke arts geholpen worden. Om dit goed tedoen, heeft Amphia enkele jaren geleden voorgesteldom een samenwerkingsverband op te richten. Daarinmaken medisch specialisten en verpleegkundig specia-listen onder meer samen afspraken over de werkwijzebij verschillende soorten kanker. Zo ontstondEMBRAZE.”

Eén groot virtueel ziekenhuis“Per kankersoort werken alle aangesloten ziekenhuizenvolgens de afgesproken standaarden. Daarbij controle-ren en bevragen we elkaar kritisch. Zo functioneren weeigenlijk als één groot virtueel ziekenhuis. Omdat geenenkele behandeling precies hetzelfde is, bespreken wealle casussen vooraf én achteraf tijdens multidiscipli-naire overleggen. Daardoor krijgen patiënten altijd debest mogelijke behandeling. De meest ervaren medisch

specialist voert de behandeling zelf uit of is minimaalbetrokken bij het opstellen van het behandelplan.”

Ontwikkeling“Binnen EMBRAZE houden we elkaar scherp. Webespreken en evalueren de casuïstiek, waarbij wetransparant zijn over de uitkomsten van onze zorg ende eventuele complicaties die daarbij zijn opgetreden.

Verder organiseren we bijscholingsavonden om onzekennis up-to-date te houden. Ook overleggen we regel-matig met patiëntenverenigingen, cliëntenraden enzorgverzekeraars. Het is de optelsom van al deze zakendie EMBRAZE zo uniek maakt.”

Op het gebied van oncologische zorg werken de ziekenhuizen in Zuidwest-Nederland al lange tijd samen. Die samenwerking leidde enkele jarengeleden tot de oprichting van EMBRAZE, het kankernetwerk waarin hetErasmus MC en ziekenhuizen in Brabant en Zeeland de handen ineen hebbengeslagen. “Door de samenwerking willen we de oncologische zorg verbeterenen de kans op genezing vergroten”, vertelt oncologisch chirurg Jan AnneRoukema, een van de medisch coördinatoren bij EMBRAZE.

EMBRAZE: samenwerkenvoor nóg betere oncologische zorg

Ambitie26

SAMENWERKEN AAN GOEDE ZORG

“Professionals laten zich nu eenmaal het beste aansturen door andereprofessionals.”


SmeerolieCees Rodenburg, internist-oncoloog en eveneensmedisch coördinator bij EMBRAZE, vult aan: “Overleverkanker, alvleesklierkanker en slokdarmkankerhebben we al afspraken gemaakt. De komende tijdwerken we afspraken uit over schildklierkanker entumoren in het hoofd-halsgebied. Dat vraagt om eengoede samenwerking tussen de betrokken medischspecialisten. Die hebben vaak een uitgesproken meningover bepaalde zaken. Het is dan aan ons als medischcoördinatoren om als smeerolie te fungeren tijdens dediscussies. Professionals laten zich nu eenmaal hetbeste aansturen door andere professionals.”

Autonoom“EMBRAZE faciliteert de verschillende werkgroepen,legt de afspraken vast, communiceert die en houdtmensen aan hun afspraken. Daarbij werken we heelnauw met elkaar samen, maar we blijven autonomeziekenhuizen. Zo kunnen we de best mogelijke oncolo-gische zorg steeds zo dicht mogelijk bij de patiëntleveren.”//

Ambitie 27

Jan Anne Roukema en Cees Rodenburg

EMBRAZEKankernetwerkKE

reknaKARBME

ewtenrEZA

kre


Het thema van de tiende jaarlijkse wetenschaps-middag in november was ‘Value basedhealthcare: waardevol onderzoek, de patiënt

centraal’. In de toekomst wil Amphia de zorgprocessenmeer rondom de patiënt organiseren. Met value basedhealthcare kunnen we de patiënt echt centraal stellenen maken we de gezondheidszorg toekomstbestendig.Uitkomstmaten als ‘kwaliteit van leven’ en ‘kwaliteitvan zorg’ worden daarom steeds belangrijker. Daar-naast is het budget voor de gezondheidszorg beperkt,waardoor de kosten van behandelingen en zorgproces-sen een belangrijke rol spelen. Hiervoor wordt ooksteeds vaker verantwoording gevraagd. Het is daaromessentieel dat Patient Reported Outcomes (PROM’s) enkosten meegenomen worden in onderzoeken.

Tijdens de wetenschapsmiddag ging dr. Lea Dijksman,senior onderzoeker en adviseur van de Raad vanBestuur van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwe-gein, in op value based healthcare en onderzoek. Dr.Gerard Swaen, die als arbeidsepidemioloog is verbon-den aan het Caphri Research Instituut van deUniversiteit Maastricht, ging in op de implementatievan de ‘Responsible Epidemiologic Research Practice’.Onderzoek is namelijk pas waardevol als het goedwordt opgezet en uitgevoerd.

Opnieuw bleek dat wetenschappelijk onderzoek inAmphia leeft. Voor de wetenschapsmiddag waren maarliefst dertig abstracts ingediend. Hiervan had de jurytien abstracts geselecteerd om mondeling te presente-ren. Deze dongen mee naar de Pieter Stijnen Prijs. Deandere abstracts werden gepresenteerd met een posteren een posterpitch. Deze dongen mee naar de poster-prijs.

Uiteindelijk hielden negen jonge onderzoekers uitste-kende presentaties over hun abstracts. Daarnaasthingen er negentien mooie posters en werden er wer-vende posterpitches gehouden. De Pieter Stijnen Prijsvoor de beste presentatie ging naar Chloé Peters,ANIOS chirurgie, die een presentatie hield over haaronderzoek naar de kosteneffectiviteit van behandelin-gen bij kritieke ischemie bij ouderen. De posterprijswerd uitgereikt aan Kasper Roth, ANIOS orthopedie.Zijn poster had als titel ‘Denk twee keer na alvorensdistale metafysaire onderarmfracturen bij kinderen tere-manipuleren’. Hij had de beste posterpitch en boven-dien ook een sterke mondelinge presentatie van eenander onderzoek. Het was een waardevolle dag voor dewetenschap!

De wetenschapsmiddag wordt georganiseerd doorTeam Wetenschap van de Amphia Academie.//

Op woensdag 26 maart stond de Dag van hetVerpleegkundig Onderzoek in het teken vanverplegen, passie en wetenschappelijk onder-

zoek. Na een korte introductie door EllenVerheesen-Olsthoorn van de Verpleegkundige Regie-raad gaf professor Marieke Schuurmans een lezingover het belang van verpleegkundig onderzoek en derol van de verpleegkundige als reflectieve professional.Marieke Schuurmans, hoogleraar verplegingsweten-schap en als Chief Nursing Officer de belangrijksteadviseur van de minister van Volksgezondheid, Welzijnen Sport, benadrukte het belang van verpleegkundigonderzoek binnen de steeds complexere patiëntenzorg.Met Florence Nightingale als rolmodel inspireerde zijde aanwezigen om door onderzoek grip te hebben opde patiëntenzorg en deze continu te verbeteren. Marieke Schuurmans: “Onderzoek is geen doel, maareen middel voor goede verpleegkundige praktijkvoe-ring.”Tijdens het tweede onderdeel van de middagbegeleidde verpleegkundig onderzoeker Annemarie deVos de rondetafelconferentie. De aanwezigen discussi-eerden over het identificeren van onderzoeksvragen inde dagelijkse praktijk en de haalbaarheid van verpleeg-kundig onderzoek. Tijdens de rondetafelconferentie

ging Marieke Schuurmans in gesprek met verpleegkun-digen en verpleegkundig specialisten over de kansen ende meerwaarde van het opzetten van verpleegkundigonderzoek. In deze gesprekken werden praktische toolsen adviezen gedeeld om verpleegkundig onderzoek tebevorderen en haalbaar te maken.Het laatste onderdeel was de CAT-walk. Maarten Kim-mel, verpleegkundig specialist Neurologie,introduceerde zes verpleegkundig specialisten die deresultaten van hun Critically Appraised Topic (CAT) opde rode loper van de CAT-walk presenteerden. Weten-schappelijke studies over thema’s uit de dagelijksepraktijk werden door de verpleegkundig specialistenkritisch beoordeeld, waaronder de behandeling vandelier op de IC en de betrouwbaarheid van automati-sche bloeddrukmeters. Ook deelden zij in hoeverre deresultaten toepasbaar zijn in de dagelijkse praktijk omde kwaliteit van zorg te verbeteren. De middag werdfeestelijk afgesloten met een groot applaus en bloemenvoor de deelnemers aan de CAT-walk.

We kijken met trots terug op deze inspirerende middagen de grote opkomst van enthousiaste verpleegkundi-gen en verpleegkundig specialisten. //

Value based healthcare tijdenstiende wetenschapsmiddag

Dag van het VerpleegkundigOnderzoek

KORTE ARTIKELEN

Ambitie28


Ambitie 29

Samen met 25 andere ziekenhuizen werkt Amphiaaan het leveren van de beste patiëntenzorg doorgoed wetenschappelijk onderzoek te doen, toe-

komstige professionals op te leiden en de bestmogelijke topklinische zorg te leveren. Ons lidmaat-schap van STZ geeft aan dat wij eenvoorhoedeziekenhuis zijn op de drie pijlers van STZ:opleiding, wetenschap en topklinische zorg. Daarmeelaten we zien dat we samen met de andere STZ-zieken-huizen de positie innemen tussen de academischeziekenhuizen en de algemene ziekenhuizen in. Dezevoorhoedepositie maakt ons een belangrijke schakel inde regio.

Voordelen van het STZ-lidmaatschapLid zijn van STZ is voor Amphia cruciaal. Het zorgtervoor dat we toekomstbestendig zijn. Door als voor-hoedeziekenhuis op te treden, werken wij toe naar hetleveren van hoogcomplexe zorg. Daarnaast levert hetSTZ-lidmaatschap ons een netwerkfunctie op en eengoede positie op het gebied van opleidingen en weten-schap. Het oefent ook aantrekkingskracht uit opnieuwe collega’s.

Voorbeelden van mooie initiatieven op STZ-thema’sBetrokkenheid en inzet van de CliëntenraadDe betrokkenheid van de Cliëntenraad in Amphia isuitzonderlijk. Zij zijn onder meer actief in vele commis-sies, denktanks, veiligheidsrondes en werkgroepen.Ook denken ze mee over opleiden en innovaties inAmphia. Zij stellen hierbij altijd de vraag: ‘Wat wordt depatiënt hier beter van?’

Landelijke voortrekkersrol verpleegkundige differentiatiestructuurOp het gebied van functiedifferentiatie en verpleeg-kundige opleidingen lopen wij erg voor op andereziekenhuizen. De manier waarop er in de profielteamsgeoefend wordt met de rol van mbo- en hbo-verpleeg-kundigen is zeer vooruitstrevend en vernieuwend.

Immunotherapiecentrum en AnnatureDe manier waarop er binnen het Immunotherapiecen-trum en Annature Geboortezorg multidisciplinair

wordt samengewerkt aan topklinische zorg, is uitzon-derlijk. Beide centra hebben een voortrekkersrol op hetgebied van topklinische zorg, wetenschappelijk onder-zoek en opleiden.

RobotchirurgieAmphia is het enige opleidingscentrum voor robotchi-rurgie in Europa. Hierin zijn wij dus eenvoorhoedeziekenhuis, dat artsen opleidt om te werkenmet een operatierobot. Daarnaast voeren we bijzon-dere topklinische operaties uit, zoals de robot-assistedlaparoscopische pancreasstaartresectie.

Voor de komende 5 jaar is Amphia weer erkend als topklinischopleidingsziekenhuis (STZ). Daarmee vervullen wij een voortrekkersrol op hetgebied van topklinische zorg, wetenschap en opleiding. Maar wat is STZ? Wathebben wij eraan? En welke mooie projecten zijn we tegengekomen in devoorbereiding op de visitatie?

WETENSCHAP, ONDERWIJS EN INNOVATIE

Amphia ook komende 5 jaar een STZ-ziekenhuis


GroenRijk Schalk Prinsenbeek

7 dagenper week open!

Met een ruim assortiment, juiste vakbekwaamheid en een goede kwaliteit zijn wij het beste tuin centrum in de regio!

Wij hebben o.a. een ruime keuze aan tuin- en kamer planten, prachtige perkplanten uit eigen kwekerij, sfeerartikelen en nog veel meer!

Voor een b(l)oeiend voorjaar ga je naar

GroenRijkSchalk Prinsenbeek


PROEFSCHRIFTEN

Djamin RS. The effects of long-term Macrolidetherapy in COPD patients with frequent exacer-bations. Rotterdam : Erasmus University Rot-terdam, 2017. ISBN 9789090305721.

Lievense LA. Macrophages in Mesothelioma :Improving immunotherapy in pulmonary onco-logy. Rotterdam : Erasmus University Rotter-dam. ISBN: 9789085592457.

Rettig TC. Perioperative inflammation and hy-potension. Utrecht : Universiteit Utrecht, 2017.ISBN: 9789461699411.

Versluis J. Allogeneic hematopoietic stem celltransplantation in patients with acute myeloidleukemia. Rotterdam : Erasmus University,2017. ISBN: 97894926838927795.”Promotor: Prof. dr. J.J. CornelissenOverige leden: Prof. dr. P. Sonneveld, Prof. dr.B. Löwenberg, Prof. dr. G. Ossenkoppele

Eygendaal D. Promotor bij: De Muinck KeizerRJO. Imaging in Fracture Surgery. (Amsterdam :Universiteit van Amsterdam, 2017).

PUBLICATIES

Anesthesiologie

Rettig TCD, Nijenhuis VJ, Meek B, Rigter S, TenBerg JM, Vlaminckx B, van Klei WA, van deGarde EMW, Peelen LM, Noordzij PG. SystemicInflammation after Transcatheter Aortic ValveImplantation: A Prospective Exploratory Study. JCardiothorac Vasc Anesth. 2017 Dec 30. pii:S1053-0770(17)31043-1.

Shehata N, Whitlock R, Fergusson DA, ThorpeKE, MacAdams C, Grocott HP, Rubens F, FremesS, Lellouche F, Bagshaw S, Royse A, RosseelPM, Hare G, Medicis E, Hudson C, Belley-Cote E,Bainbridge D, Kent B, Shaw A, Byrne K, Syed S,Royse CF, McGuiness S, Hall J, Mazer CD. Trans-fusion Requirements in Cardiac Surgery III(TRICS III): Study Design of a Randomized Con-trolled Trial. J Cardiothorac Vasc Anesth. 2018Feb;32(1):121-129. Epub 2017 Nov 3.

Scohy TV, van Kerckhoven G, Bentala M, Bra-mer S, Labout JAM, Gerritse BM. PercutaneousRetrograde Cardioplegia in Minimal Access Aor-tic Valve Replacement Reduces Aortic Cross-

Clamping Time Significantly. ARC J Anesthesiol.2017;2(4):18-23.

Boer C, Meesters MI, Milojevic M, Benedetto U,Bolliger D, von Heymann C, Jeppsson A, KosterA, Osnabrugge RL, Ranucci M, Ravn HB, VonkABA, Wahba A, Pagano D. Task Force on PatientBlood Management for Adult Cardiac Surgeryof the European Association for Cardio-Thora-cic Surgery (EACTS) and the European Associa-tion of Cardiothoracic Anaesthesiology (EACTA).[Rosseel PM et al...]. 2017 EACTS/EACTA Gui-delines on patient blood management for adultcardiac surgery. J Cardiothorac Vasc Anesth.2018 Feb;32(1):88-120. Epub 2017 Sep 30.

Cardiologie

Spitaleri G, Moscarella E, Brugaletta S, Perni-gotti A, Ortega-Paz L, Gomez-Lara J, Cequier A,Íñiguez-Romo A, Serra A, Jiménez-Quevedo P,Mainar V, Campo G, Tespili M, den Heijer P, Be-thencourt A, Vazquez N, Valgimigli M, SerruysPW, Sabaté M. Correlates of non-target vesselrelated adverse events in patients with ST-seg-ment elevation myocardial infarction: insightsfrom 5-year follow-up of the EXAMINATIONtrial. EuroIntervention. 2017 Dec 19. pii: EIJ-D-17-00608. [Epub ahead of print].

Lubbers MM, Dedic A, Kurata A, Dijkshoorn M,Schaap J, Lammers J, Lamfers EJ, Rensing BJ,Braam RL, Nathoe HM, Post JC, Rood PP,Schultz CJ, Moelker A, Ouhlous M, van DalenBM, Boersma E, Nieman K. Round-the-clockperformance of coronary CT angiography forsuspected acute coronary syndrome: Resultsfrom the BEACON trial. Eur Radiol. 2017 Dec 15.[Epub ahead of print].

Anand SS, Bosch J, Eikelboom JW, Connolly SJ,Diaz R, Widimsky P, Aboyans V, Alings M, Kak-kar AK, Keltai K, Maggioni AP, Lewis BS, Störk S,Zhu J, Lopez-Jaramillo P, O’Donnell M, Commer-ford PJ, Vinereanu D, Pogosova N, Ryden L, FoxKAA, Bhatt DL, Misselwitz F, Varigos JD, Vanas-sche T, Avezum AA, Chen E, Branch K, Leong DP,Bangdiwala SI, Hart RG, Yusuf S; COMPASS In-vestigators. Rivaroxaban with or without aspi-rin in patients with stable peripheral or carotidartery disease: an international, randomised,double-blind, placebo-controlled trial. Lancet.2017 Nov 10. pii: S0140-6736(17)32409-1.[Epub ahead of print].

IJsselmuiden A, Zwaan E, Kofflard M, HoltzerC. TCT-639 Upper extremity function aftertransradial PCI: preliminary long term results ofthe ARCUS trial. J Am Coll Cardiol. 2017Oct;70(18, suppl):B282.

Velu JF, Kortlandt FA, Hendriks T, Schurer RA J,van Boven A J, Koch KT, Vis MM, Henriques JP,Piek JJ, Van den Branden BJL, Schaap J, Ren-sing BJ, Swaans MJ, Bouma BJ, Van der HeydenJAS, Baan J Jr. Comparison of Outcome AfterPercutaneous Mitral Valve Repair With the Mi-traClip in Patients With Versus Without Atrial Fi-brillation. Am J Cardiol. 2017 Dec

1;120(11):2035-2040. Epub 2017 Aug 30.

Eikelboom JW, Connolly SJ, Bosch J, DagenaisGR, Hart RG, Shestakovska O, Diaz R, Alings M,Lonn EM, Anand SS, Widimsky P, Hori M, Ave-zum A, Piegas LS, Branch KRH, Probstfield J,Bhatt DL, Zhu J, Liang Y, Maggioni AP, Lopez-Ja-ramillo P, O’Donnell M, Kakkar AK, Fox KAA,Parkhomenko AN, Ertl G, Störk S, Keltai M,Ryden L, Pogosova N, Dans AL, Lanas F, Com-merford PJ, Torp-Pedersen C, Guzik TJ, Ver-hamme PB, Vinereanu D, Kim JH, Tonkin AM,Lewis BS, Felix C, Yusoff K, Steg PG, MetsarinneKP, Cook Bruns N, Misselwitz F, Chen E, LeongD, Yusuf S; COMPASS Investigators. Rivaroxa-ban with or without Aspirin in Stable Cardiovas-cular Disease. N Engl J Med. 2017 Oct5;377(14):1319-1330. Epub 2017 Aug 27.

Healey JS, Alings M, Ha A, Leong-Sit P, BirnieDH, de Graaf JJ, Freericks M, Verma A, Wang J,Leong D, Dokainish H, Philippon F, Barake W,McIntyre WF, Simek K, Hill MD, Mehta SR, Carl-son M, Smeele F, Pandey AS, Connolly SJ; AS-SERT-II Investigators. Subclinical AtrialFibrillation in Older Patients. Circulation. 2017Oct 3;136(14):1276-1283. Epub 2017 Aug 4.

Grundeken MJ, Lu H, Vos N, IJsselmuiden A,van Geuns RJ, Wessely R, Dengler T, La MannaA, Silvain J, Montalescot G, Spaargaren R, Tijs-sen JGP, de Winter RJ, Wykrzykowska JJ, Amo-roso G, Koch KT. One-Year Clinical Outcomes ofPatients Presenting With ST-Segment ElevationMyocardial Infarction Caused by BifurcationCulprit Lesions Treated With the Stentys Self-Apposing Coronary Stent: Results From the AP-POSITION III Study. J Invasive Cardiol. 2017Aug;29(8):253-258

Moscarella E, Spitaleri G, Brugaletta S, SentíFarrarons S, Pernigotti A, Ortega-Paz L, CequierA, Iñiguez A, Serra A, Jiménez-Quevedo P, Mai-nar V, Campo G, Tespili M, den Heijer P, Be-thencourt A, Vazquez N, Valgimigli M, SerruysPW, Sabaté M. Impact of Body Mass Index on 5-Year Clinical Outcomes in Patients With ST-Seg-ment Elevation Myocardial Infarction AfterEverolimus-Eluting or Bare-Metal Stent Implan-tation. Am J Cardiol. 2017 Nov 1;120(9):1460-1466. Epub 2017 Jul 31.

Kalkman DN, Woudstra P, Menown IBA, denHeijer P, Van’t Hof AW, Erglis A, SuryapranataH, Arkenbout KE, Iñiguez A, Muller P, Tijssen JG,Beijk MAM, de Winter RJ. Two-year clinical out-comes of patients treated with the dual-the-rapy stent in a 1000 patient all-comers registry.Open Heart. 2017 Jul 11;4(2):e000634. eCollec-tion 2017.

Rahhab Z, Kortlandt FA, Velu JF, Schurer RA J,Delgado V, Tonino P, Boven A J, Van den Bran-den BJL, Kraaijeveld AO, Voskuil M, Hoorntje J,van Wely M, van Houwelingen K, Bleeker GB,Rensing B, Kardys I, Baan J Jr, Van der HeydenJAS, Van Mieghem NM. Current MitraClip expe-rience, safety and feasibility in the Netherlands.Neth Heart J. 2017 Jun;25(6):394-400.

Ambitie 31

PUBLICATIES

Wetenschappelijke publicaties


Verkorte productinformatie en referenties zie elders in dit blad.Afbeelding betreft een fi ctieve patiënt. 1804COS933125

* 4 van de 10 patiënten met matige tot ernstige plaque psoriasis behoudt een PASI 100 met Cosentyx 300 mg1

Zoals elk geneesmiddel kan Cosentyx ook bijwerkingen geven. De meest voorkomende bijwerking is bovenste luchtweginfecties2

*


Velu JF, Kortlandt FA, Hendriks T, Schurer RA J,van Boven A J, Van den Branden BJL, Van derHeyden JAS, Bouma BJ, Rensing BJ, Baan J Jr.Percutaneous Mitral Valve Repair: Refining Se-lection Criteria. J Am Coll Cardiol. 2017 Jun13;69(23):2875-2876.

Hollander MR, van Leeuwen MA, van der Heij-den DJ, Keizer VM, van de Ven PM, IJsselmui-den SJ, Van Mieghem NM, Amoroso G, Ritt MJ,Knaapen P, van Royen N. Non-invasive assess-ment of the collateral circulation in the hand:validation of the Nexfin system and relation toclinical outcome after transradial catheterisa-tion. EuroIntervention. 2017 Feb 20;12(14):1773-1781.

Cardiothoracale Chirurgie

Barbero C, Krakor R, Bentala M, Casselman F,Candolfi P, Goldstein J, Rinaldi M. Comparisonof Endoaortic and Transthoracic Aortic Clam-ping in Less-Invasive Mitral Valve Surgery. AnnThorac Surg. 2018 Mar;105(3):794-798. Epub2017 Dec 28.

Scohy TV, van Kerckhoven G, Bentala M, Bra-mer S, Labout JAM, Gerritse BM. PercutaneousRetrograde Cardioplegia in Minimal Access Aor-tic Valve Replacement Reduces Aortic Cross-Clamping Time Significantly. ARC J Anesthesiol.2017;2(4):18-23.

Chirurgie

Mureau MAM; Breast Reconstruction Guide-line Working Group. [Luiten EJT et al...].Dutch breast reconstruction guideline. J PlastReconstr Aesthet Surg. 2018 Mar;71(3):290-304.doi: 10.1016/j.bjps.2017.12.020. Epub 2017 Dec27.

Backes M, Dingemans SA, Dijkgraaf MGW, vanden Berg HR, van Dijkman B, Hoogendoorn JM,Joosse P, Ritchie ED, Roerdink WH, Schots JPM,Sosef NL, Spijkerman IJB, Twigt BA, van derVeen AH, van Veen RN, Vermeulen J, Vos DI,Winkelhagen J, Goslings JC, Schepers T; WIFICollaboration Group. Effect of Antibiotic Pro-phylaxis on Surgical Site Infections FollowingRemoval of Orthopedic Implants Used for Tre-atment of Foot, Ankle, and Lower Leg Fractu-res: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2017 Dec26;318(24):2438-2445.

Mulder T, Kluytmans-van den Bergh MFQ,Crolla RMPH, Ermens AAM, Romme J, Van’tVeer NE, Kluytmans JA JW. Oral Tobramycin Pro-phylaxis Prior to Colorectal Surgery Is Not Asso-ciated with Systemic Uptake. Antimicrob AgentsChemother. 2017 Dec 21;62(1). pii: e01723-17.Print 2018 Jan.

Mungroop TH, van Rijssen LB, van Klaveren D,Smits FJ, van Woerden V, Linnemann RJ, de Pas-tena M, Klompmaker S, Marchegiani G, EckerBL, van Dieren S, Bonsing B, Busch OR, vanDam RM, Erdmann J, van Eijck CH, GerhardsMF, van Goor H, van der Harst E, de Hingh IH,de Jong KP, Kazemier G, Luyer M, Shamali A,Barbaro S, Armstrong T, Takhar A, Hamady Z,Klaase J, Lips DJ, Molenaar IQ, Nieuwenhuijs VB,Rupert C, van Santvoort HC, Scheepers JJ, vander Schelling GP, Bassi C, Vollmer CM, Steyer-berg EW, Abu Hilal M, Groot Koerkamp B, Bes-selink MG; Dutch Pancreatic Cancer Group.Alternative Fistula Risk Score for Pancreatoduo-denectomy (a-FRS): Design and InternationalExternal Validation. Ann Surg. 2017 Dec 12.[Epub ahead of print].

Klaphake S, de Leur K, Mulder PG, Ho GH, deGroot HG, Veen EJ, Verhagen HJ, van der LaanL. Mortality after major amputation in elderly

patients with critical limb ischemia. Clin IntervAging. 2017 Nov 22;12:1985-1992. eCollection2017.

Detillon DDEMA, Veen EJ. Postoperative Out-come After Pulmonary Surgery for Non-SmallCell Lung Cancer in Elderly Patients. Ann ThoracSurg. 2018 Jan;105(1):287-293. Epub 2017 Nov11.

Van Rijssen LB, Koerkamp BG, Zwart MJ, Bon-sing BA, Bosscha K, van Dam RM, van Eijck CH,Gerhards MF, van der Harst E, de Hingh IH, deJong KP, Kazemier G, Klaase J, van Laarhoven CJ,Molenaar IQ, Patijn GA, Rupert CG, van Sant-voort HC, Scheepers JJ, van der Schelling GP,Busch OR, Besselink MG; Dutch Pancreatic Can-cer Group. Nationwide prospective audit ofpancreatic surgery: design, accuracy, and out-comes of the Dutch Pancreatic Cancer Audit.HPB (Oxford). 2017 Oct;19(10):919-926. Epub2017 Jul 26.

Gynaecologie

Weiss NS, Nahuis MJ, Bordewijk E, OosterhuisJE, Smeenk JM, Hoek A, Broekmans FJ, FleischerK, de Bruin JP, Kaaijk EM, Laven JS, Hendriks DJ,Gerards MH, van Rooij IA, Bourdrez P, Gianot-ten J, Koks C, Lambalk CB, Hompes PG, van derVeen F, Mol BWJ, van Wely M. Gonadotrophinsversus clomifene citrate with or without intrau-terine insemination in women with normogo-nadotropic anovulation and clomifene failure(M-OVIN): a randomised, two-by-two factorialtrial. Lancet. 2018 Feb 24;391(10122):758-765.Epub 2017 Dec 19.

Graafmans LDC, Dijksterhuis MGK, Vos LD,van Bavel J. Rupture of the posterior cul-de-sac during trial of labour after caesarean sec-tion. BMJ Case Rep. 2017 Dec 2;2017. pii:bcr-2017-221149.

Odijk R, Hennipman B, Rousian M, Madani K,Dijksterhuis M, de Leeuw JW, van Hof A. TheMOVE-trial: Monocryl® vs. Vicryl Rapide™ forskin repair in mediolateral episiotomies: a ran-domized controlled trial. BMC Pregnancy Child-birth. 2017 Oct 16;17(1):355.

Salimans S, Speksnijder L, Vos L, Shekary-Moonen M, van Bavel J. Gluteal abscess andfistula after release of sacrospinous fixation su-tures. Int J Gynaecol Obstet. 2017 Jul;138(1):127-128. Epub 2017 Apr 5.

De Wit MC, Srebniak MI, Joosten M, GovaertsLC, Kornelisse RF, Papatsonis DN, De Graaff K,Knapen MF, Bruggenwirth HT, De Vries FA, VanVeen S, Van Opstal D, Galjaard RJ, Go AT. Prena-tal and postnatal findings in small for gestatio-nal age fetuses without structural ultrasoundanomalies at 18-24 weeks. Ultrasound ObstetGynecol. 2017 Mar;49(3):342-348.

Van de Post JAM, Bais JMJ, Ris-Stalpers C, Naakt-geboren C, Bremer HA, van der Ham DP, Hei-dema WM, A. Huisjes A, G. Kleiverda G,Kuppens S, van Laar JOEH, J. Langenveld J, vander Made F, van Pampus MG, Papatsonis D,Pelinck MJ, Pernet PJ, van Rheenen L, R.J. Rijn-ders RJ, Scheepers HCJ, T. Vogelvang T, Mol BW.De MOTHER-trial. Vroege sondevoeding bij be-handeling hyperemesis gravidarum. NedTijdschr Obst Gynaecol. 2017 Oct;130(6):306-10.

Interne Geneeskunde

Dierks J, Gaspersz MP, Belkouz A, van Vugt JLA,Coelen RJS, de Groot JWB, Ten Tije A J, MeijerWG, Pruijt JFM, van Voorthuizen T, van Spron-

sen DJ, Rentinck M, Ten Oever D, Smit JM, OttenHM, van Gulik TM, Wilmink JW, Groot KoerkampB, Klümpen H. Translating the ABC-02 trial intodaily practice: outcome of palliative treatmentin patients with unresectable biliary tract can-cer treated with gemcitabine and cisplatin. ActaOncol. 2017 Dec 21:1-6. [Epub ahead of print].

Labordus-van Helvoirt REM, van Rijen MML,van Wijngaarden P. Tonsillectomy for persis-tent MRSA carriage in the throat-Description ofthree cases. Int J Infect Dis. 2018 Feb;67:98-101.Epub 2017 Dec 12.

Martin M, Holmes FA, Ejlertsen B, Delaloge S,Moy B, Iwata H, von Minckwitz G, Chia SKL,Mansi J, Barrios CH, Gnant M, Tomašević Z,Denduluri N, Šeparović R, Gokmen E, BashfordA, Ruiz Borrego M, Kim SB, Jakobsen EH, Cice-niene A, Inoue K, Overkamp F, Heijns JB, Arm-strong AC, Link JS, Joy AA, Bryce R, Wong A,Moran S, Yao B, Xu F, Auerbach A, Buyse M,Chan A; ExteNET Study Group: [Ten Tije A J etal...]. Neratinib after trastuzumab-based adju-vant therapy in HER2-positive breast cancer(ExteNET): 5-year analysis of a randomised,double-blind, placebo-controlled, phase 3 trial.Lancet Oncol. 2017 Dec;18(12):1688-1700. Epub2017 Nov 13.

De Jong CN, Saes L, Klerk CPW, Van der Klift M,Cornelissen JJ, Broers AEC. Etanercept for ste-roid-refractory acute graft-versus-host disease:A single center experience. PLoS One. 2017 Oct26;12(10):e0187184. eCollection 2017.

Westgeest HM, Uyl-de Groot CA, van Moorse-laar RJA, de Wit R, van den Bergh ACM, CoenenJLLM, Beerlage HP, Hendriks MP, Bos MMEM,van den Berg P, van de Wouw A J, Spermon R,Boerma MO, Geenen MM, Tick LW, Polee MB,Bloemendal HJ, Cordia I, Peters FPJ, de Vos AI,van den Bosch J, van den Eertwegh A JM, Gerrit-sen WR. Differences in Trial and Real-world Po-pulations in the Dutch Castration-resistantProstate Cancer Registry. Eur Urol Focus. 2016Oct 13. pii: S2405-4569(16)30145-6. [Epubahead of print].

Westgeest H, Kuppen M, van den Eertwegh A,Gerritsen W, Uyl-de Groot C. Guideline Adhe-rence In Docetaxel Treatment Of Castration Re-sistant Prostate Cancer (CRPC) Patients In AReal-World Population: The Castration Resi-stant Prostate Cancer Registry (CAPRI) In TheNetherlands. Value Health 2017 Oct;20(9):A471–A472.

Kuppen M, Westgeest H, Van den Eertwegh A,Gerritsen W , Uyl - de Groot C. CN1 - Use ofNew Therapies and Hospital Admission Nearthe End of Life in Castration Resistant ProstateCancer (CRPC) in the Castration Resistant Pro-state Cancer Registry (CAPRI) in the Nether-lands. Value Health 2017 Oct;20(9):A400.

Goey KKH, Elias SG, van Tinteren H, Laclé MM,Willems SM, Offerhaus GJA, de Leng WWJ,Strengman E, Ten Tije A J, Creemers GM, vander Velden A, de Jongh FE, Erdkamp FLG, TanisBC, Punt CJA, Koopman M. Maintenance treat-ment with capecitabine and bevacizumab ver-sus observation in metastatic colorectal cancer:updated results and molecular subgroup analy-ses of the phase 3 CAIRO3 study. Ann Oncol.2017 Sep 1;28(9):2128-2134.

Verstijnen J, Damude S, Hoekstra HJ, Kruijff S,Ten Tije A J, Louwman WJ, Bastiaannet E, Stui-ver MM. Practice variation in Sentinel LymphNode Biopsy for melanoma patients in diffe-rent geographical regions in the Netherlands.Surg Oncol. 2017 Dec;26(4):431-437. Epub 2017Sep 1.

Ambitie 33

PUBLICATIES


Ambitie34

PUBLICATIES

Von Minckwitz G, Procter M, de Azambuja E,Zardavas D, Benyunes M, Viale G, Suter T, Arah-mani A, Rouchet N, Clark E, Knott A, Lang I, LevyC, Yardley DA, Bines J, Gelber RD, Piccart M, Ba-selga J; APHINITY Steering Committee and In-vestigators. [Ten Tije AJ et al...]. AdjuvantPertuzumab and Trastuzumab in Early HER2-Positive Breast Cancer. N Engl J Med. 2017 Jul13;377(2):122-131. Epub 2017 Jun 5. Erratum in:N Engl J Med. 2017 Aug 17;377(7):702.

Lievense LA, Sterman DH, Cornelissen R, AertsJG. Checkpoint Blockade in Lung Cancer andMesothelioma. Am J Respir Crit Care Med. 2017Aug 1;196(3):274-282.

Alsma J, van Saase JLCM, Nanayakkara PWB,Schouten WEMI, Baten A, Bauer MP, HollemanF, Ligtenberg JJM, Stassen PM, Kaasjager KHAH,Haak HR, Bosch FH, Schuit SCE; FAMOUS StudyGroup* [Buunk G et al...]. The Power of FlashMob Research: Conducting a Nationwide Ob-servational Clinical Study on Capillary RefillTime in a Single Day. Chest. 2017May;151(5):1106-1113.

De Groot S, van der Linden N, Franken MG,Blommestein HM, Leeneman B, van Rooijen E,Koos van der Hoeven JJ, Wouters MW, West-geest HM, Uyl-de Groot CA. Balancing the Opti-mal and the Feasible: A Practical Guide forSetting Up Patient Registries for the Collectionof Real-World Data for Health Care DecisionMaking Based on Dutch Experiences. Value He-alth. 2017 Apr;20(4):627-636. Epub 2016 Apr 6.

Bodelier AG, Jonkers D, van den Heuvel T, deBoer E, Hameeteman W, Masclee AA, Pierik MJ.High Percentage of IBD Patients with IndefiniteFecal Calprotectin Levels: Additional Value of aCombination Score. Dig Dis Sci. 2017Feb;62(2):465-472. Epub 2016 Dec 8.

Walter D, van Boeckel PG, Groenen MJ, WeustenBL, Witteman BJ, Tan G, Brink MA, Nicolai J, TanAC, Alderliesten J, Venneman NG, Laleman W,Jansen JM, Bodelier A, Wolters FL, van der WaaijLA, Breumelhof R, Peters FT, Scheffer RC, Stey-erberg EW, May AM, Leenders M, Hirdes MM,Vleggaar FP, Siersema PD. Higher quality of lifeafter metal stent placement compared withplastic stent placement for malignant extrahe-patic bile duct obstruction: a randomized con-trolled trial. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2017Feb;29(2):231-237.

Keel-, Neus-, en Oorheelkunde

De Ru JA, Verdam FJ, Tabor MP, van Wermes-kerken GKA, Majoor MHJM. Commentary onDutch guidelines regarding diseases of ade-noids and tonsils. B-Ent. 2017;13(2):161-6.

Kindergeneeskunde

Van der Steen I, van Albada ME, Mohnike K,Christesen HT, Empting S, Salomon-EstebanezM, Greve Rasmussen A, Verrijn Stuart A, vander Linde AAA, Banerjee I, Boot AM. A Multi-center Experience with Long-Acting Somatosta-tin Analogues in Patients with CongenitalHyperinsulinism. Horm Res Paediatr.2018;89(2):82-89. Epub 2017 Dec 14.

Heida A, Dijkstra A, Muller Kobold A, Rossen J,Kindermann A, Kokke F, de Meij T, Norbruis O,Weersma R, Wessels M, Hummel T, Escher H,van Wering H, Hendriks D, Mearin L, Groen H,Verkade H, van Rheenen P. The efficacy of hometelemonitoring versus conventional follow-up: arandomised controlled trial among teenagerswith inflammatory bowel disease. J Crohns Coli-tis. 2017 Dec 8. [Epub ahead of print].

Klinisch Chemisch Hematologisch Laboratorium

Mulder T, Kluytmans-van den Bergh MFQ,Crolla RMPH, Ermens AAM, Romme J, Van’tVeer NE, Kluytmans JA JW. Oral Tobramycin Pro-phylaxis Prior to Colorectal Surgery Is Not Asso-ciated with Systemic Uptake. Antimicrob AgentsChemother. 2017 Dec 21;62(1). pii: e01723-17.Print 2018 Jan.

Langelaan ML, Kamp L, Zandijk E, RaijmakersMT. Prevalence of pseudonatremia in a clinicallaboratory - role of the water content. ClinChem Lab Med. 2017 Mar 1;55(4):546-553.

Klinische Farmacie

Mulder T, Kluytmans-van den Bergh MFQ,Crolla RMPH, Ermens AAM, Romme J, Van’tVeer NE, Kluytmans JA JW. Oral TobramycinProphylaxis Prior to Colorectal Surgery Is NotAssociated with Systemic Uptake. AntimicrobAgents Chemother. 2017 Dec 21;62(1). pii:e01723-17. Print 2018 Jan.

Van den Berg SAA, van ‘t Veer NE, Emmen JMA,van Beek RHT. Fluticasone furoate induced ia-trogenic Cushing syndrome in a pediatric pa-tient receiving anti-retroviral therapy.Endocrinol Diabetes Metab Case Rep. 2017 Apr6;2017. pii: 16-0158.

Huizinga P, van den Bergh MK, van Rijen M, Wil-lemsen I, van ‘t Veer N, Kluytmans J. ProtonPump Inhibitor Use Is Associated With Exten-ded-Spectrum β-Lactamase-Producing Entero-bacteriaceae Rectal Carriage at HospitalAdmission: A Cross-Sectional Study. Clin InfectDis. 2017 Feb 1;64(3):361-363.

Klinische Geriatrie

Gomez Bruinewoud IV, Faes MC. Family parti-cipation in the care of patients in a geriatricward. A literature study. Eur Geriatr Med.2017;8(suppl 1):S136.

Elskamp ABM, Faes MC. Attitude and practicepatterns of geriatricians towards discussingsexual function with their patients. A literaturestudy. Eur Geriatr Med. 2017;8(suppl 1):S73.

Laboratorium voor Microbiologie en Infec-tiepreventie

Tacconelli E, Carrara E, Savoldi A, Harbarth S,Mendelson M, Monnet DL, Pulcini C, KahlmeterG, Kluytmans J, Carmeli Y, Ouellette M, Outter-son K, Patel J, Cavaleri M, Cox EM, HouchensCR, Grayson ML, Hansen P, Singh N, Theu-retzbacher U, Magrini N; WHO Pathogens Prio-rity List Working Group. Discovery, research,and development of new antibiotics: the WHOpriority list of antibiotic-resistant bacteria andtuberculosis. Lancet Infect Dis. 2018Mar;18(3):318-327. Epub 2017 Dec 21.

Mulder T, Kluytmans-van den Bergh MFQ,Crolla RMPH, Ermens AAM, Romme J, Van’t VeerNE, Kluytmans JA JW. Oral Tobramycin Prophy-laxis Prior to Colorectal Surgery Is Not Associa-ted with Systemic Uptake. Antimicrob AgentsChemother. 2017 Dec 21;62(1). pii: e01723-17.Print 2018 Jan.

Kluytmans-van den Bergh MFQ, van Mens SP,Haverkate MR, Bootsma MCJ, KluytmansJAJW, Bonten MJM; SoM Study Group. Quanti-fying Hospital-Acquired Carriage of Extended-Spectrum Beta-Lactamase-ProducingEnterobacteriaceae Among Patients in Dutch

Hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol. 2017Dec 7:1-8. [Epub ahead of print].

Altorf-van der Kuil W, Schoffelen AF, de GreeffSC, Thijsen SF, Alblas HJ, Notermans DW, VlekAL, van der Sande MA, Leenstra T; The Natio-nal Amr Surveillance Study Group. [Kluyt-mans JA, van Keulen PH et al...]. Nationallaboratory-based surveillance system for anti-microbial resistance: a successful tool to sup-port the control of antimicrobial resistance inthe Netherlands. Euro Surveill. 2017 Nov;22(46).

Kinross P, Petersen A, Skov R, Van Hauwermei-ren E, Pantosti A, Laurent F, Voss A, KluytmansJ, Struelens MJ, Heuer O, Monnet DL; The Euro-pean Human LA-Mrsa Study Group. Livestock-associated meticillin-resistant Staphylococcusaureus (MRSA) among human MRSA isolates,European Union/European Economic Areacountries, 2013. Euro Surveill. 2017 Nov;22(44).

Paling FP, Troeman DPR, Wolkewitz M, KalyaniR, Prins DR, Weber S, Lammens C, TimbermontL, Goossens H, Malhotra-Kumar S, Sifakis F,Bonten MJM, Kluytmans JA JW. Rationale anddesign of ASPIRE-ICU: a prospective cohortstudy on the incidence and predictors of Sta-phylococcus aureus and Pseudomonas aerugi-nosa pneumonia in the ICU. BMC Infect Dis.2017 Sep 25;17(1):643.

Longgeneeskunde

Aerts JGJV, de Goeje PL, Cornelissen R, Kaijen-Lambers MEH, Bezemer K, van der Leest CH,Mahaweni NM, Kunert A, Eskens FALM, Waas-dorp C, Braakman E, van der Holt B, Vulto AG,Hendriks RW, Hegmans JPJJ, Hoogsteden HC.Autologous Dendritic Cells Pulsed with Alloge-neic Tumor Cell Lysate in Mesothelioma: FromMouse to Human. Clin Cancer Res. 2018 Feb15;24(4):766-776. Epub 2017 Dec 12.

Broos CE, Poell LHC, Looman CWN, In ‘t VeenJCCM, Grootenboers MJJH, Heller R, van denToorn LM, Wapenaar M, Hoogsteden HC, KoolM, Wijsenbeek MS, van den Blink B. No evi-dence found for an association between pred-nisone dose and FVC change in newly-treatedpulmonary sarcoidosis. Respir Med. 2017 Oct31. pii: S0954-6111(17)30361-X. [Epub ahead ofprint].

Mandal J, Roth M, Papakonstantinou E, Sun Q,Costa L, Boeck L, Scherr A, Rakic J, Louis R, Mi-lenkovic B, Boersma W, Kostikas K, Blasi F,Aerts J, Rohde G, Lacoma A, Torres A, Welte T,Tamm M, Stolz D. Treatment with long actingmuscarinic antagonists stimulates serum levelsof irisin in patients with COPD. Pulm PharmacolTher. 2018 Feb;48:111-116. Epub 2017 Oct 21.

Stoop MP, Visser S, van Dijk E, Aerts JGJV, Stric-ker BH, Luider TM. High and individually varia-ble enzymatic activity precludes accuratedetermination of pemetrexed, methotrexateand their polyglutamate metabolite concentra-tions in plasma. J Pharm Biomed Anal. 2018 Jan30;148:89-92. Epub 2017 Sep 14.

Blox WJ, Gobardhan PD, Rozema T, KoornstraRH, de Groot JW, Ten Tije A J. Histopathologischonderzoek van mogelijke metastase. [Histopat-hological examination of possible metastasis;indispensable or diagnostic]. Ned Tijdschr Ge-neeskd. 2017;161(0):D855.

Schulkes KJ, Souwer ET, Hamaker ME, Codring-ton H, van der Sar-van der Brugge S, Lam-mers JJ, Portielje JE, van Elden LJ, van den Bos F.The Effect of A Geriatric Assessment on Treat-ment Decisions for Patients with Lung Cancer.


Ambitie 35

Lung. 2017 Apr;195(2):225-231. Epub 2017 Mar9.

Schulkes KJG, Souwer ETD, van Elden LJR, Co-drington H, van der Sar-van der Brugge S,Lammers JJ, Portielje JEA, van den Bos F, Hama-ker ME. Prognostic Value of Geriatric 8 andIdentification of Seniors at Risk for HospitalizedPatients Screening Tools for Patients With LungCancer. Clin Lung Cancer. 2017 Nov;18(6):660-666.e1. Epub 2017 Mar 2.

Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie

Jansen J, Dubois L, Schreurs R, Gooris PJJ, MaalTJJ, Beenen LF, Becking AG. Should Virtual Mir-roring Be Used in the Preoperative Planning ofan Orbital Reconstruction? J Oral MaxillofacSurg. 2018 Feb;76(2):380-387. Epub 2017 Oct 9.

Van Bakelen N, Gareb B, de Visscher J, Hoppen-reijs T, Bergsma E, Bos R. Long-term clinicalperformance of a biodegradable versus a tita-nium fixation system in maxillofacial surgery: amulticentre randomised clinical trial. Int J OralMaxillofac Surg. 2017;46:169.

Gooris P, Seubring K, Becking A, Muller B,Bergsma J, Dubois L. Analysis of bony land-marks of the orbit “an aid in the localisation ofthe orbital process of the palatine bone” Int JOral Maxillofac Surg. 2017;46:79-80.

Neurologie

Van der Holst HM, Tuladhar AM, Zerbi V, vanUden IWM, de Laat KF, van Leijsen EMC, Gha-foorian M, Platel B, Bergkamp MI, van NordenAGW, Norris DG, van Dijk EJ, Kiliaan A J, deLeeuw FE. White matter changes and gait de-cline in cerebral small vessel disease. Neuroi-mage Clin. 2017 Dec 7;17:731-738. eCollection2018.

Klemann CJHM, Xicoy H, Poelmans G, BloemBR, Martens GJM, Visser JE. Physical ExerciseModulates L-DOPA-Regulated MolecularPathways in the MPTP Mouse Model of Parkin-son’s Disease. Mol Neurobiol. 2017 Oct 10.[Epub ahead of print].

Oogheelkunde

Gholami S, Reus NJ, van den Berg TJTP. The sig-nificance of changes in pupil size during stray-light measurement and with varyingenvironmental illuminance. J Optom. 2017 Nov11. pii: S1888-4296(17)30072-9.

Łabuz G, Reus NJ, van den Berg TJTP. Light scat-tering levels from intraocular lenses extractedfrom donor eyes. J Cataract Refract Surg. 2017Sep;43(9):1207-1212.

Van Bree MC, Pierrache L, Zijlmans Bl, Reus NJ,van den Born LI, van den Berg TJ. Straylight asan Indicator for Cataract Extraction in Patientswith Retinal Dystrophy. Ophthalmology Retina2017;1:531-544.

Orthopedie

Viveen J, Doornberg JN, Kodde IF, Goossens P,Koenraadt KLM, The B, Eygendaal D. Continu-ous passive motion and physical therapy (CPM)versus physical therapy (PT) versus delayedphysical therapy (DPT) after surgical release forelbow contractures; a study protocol for a pros-pective randomized controlled trial. BMC Mus-culoskelet Disord. 2017 Nov 22;18(1):484.0.

Hoorntje A, Leichtenberg CS, Koenraadt KLM,van Geenen RCI, Kerkhoffs GMMJ, NelissenRGHH, Vliet Vlieland TPM, Kuijer PPFM. NotPhysical Activity, but Patient Beliefs and Expec-tations are Associated With Return to WorkAfter Total Knee Arthroplasty. J Arthroplasty.2017 Nov 29. pii: S0883-5403(17)31037-9.[Epub ahead of print].

Kraal T, The B, Boer R, van den Borne MP,Koenraadt K, Goossens P, Eygendaal D. Mani-pulation under anesthesia versus physiothe-rapy treatment in stage two of a frozenshoulder: a study protocol for a randomizedcontrolled trial. BMC Musculoskelet Disord. 2017Oct 11;18(1):412.

Hilgersom NFJ, van Deurzen DFP, GerritsmaCLE, van der Heide HJL, Malessy MJA, Eygen-daal D, van den Bekerom MPJ. Nerve injuriesdo occur in elbow arthroscopy. Knee Surg SportsTraumatol Arthrosc. 2018 Jan;26(1):318-324.Epub 2017 Sep 20.

Spaans EA, Koenraadt KLM, Wagenmakers R,van den Hout JAAM, Te Stroet MAJ, BolderSBT. Midterm survival analysis of a cementeddual-mobility cup combined with bone impac-tion grafting in 102 revision hip arthroplasties.Hip Int. 2017 Sep 11:0. [Epub ahead of print].

Karel YH, Verhagen AP, Thoomes-de Graaf M,Duijn E, van den Borne MP, Beumer A, Otten-heijm RP, Dinant GJ, Koes BW, Scholten-PeetersGG. Development of a prognostic model for pa-tients with shoulder complaints in physiothe-rapy. Phys Ther. 2017 Jan 1;97(1):72-80.

Radiologie

Graafmans LDC, Dijksterhuis MGK, Vos LD, vanBavel J. Rupture of the posterior cul-de-sac du-ring trial of labour after caesarean section. BMJCase Rep. 2017 Dec 2;2017. pii: bcr-2017-221149.

Buckens CF, Terra MP, Maas M. Computed To-mography and MR Imaging in Crystalline-Indu-ced Arthropathies. Radiol Clin North Am. 2017Sep;55(5):1023-1034. Epub 2017 Jun 12.

Cheriex KCAL, Sulkers GSI, Terra MP, SchepNWL, van Aard BJPL, Strackee SD. Scapholunatedissociation; diagnostics made easy. Eur J Ra-diol. 2017 Jul;92:45-50. Epub 2017 Apr 25.

Salimans S, Speksnijder L, Vos L, Shekary-Moo-nen M, van Bavel J. Gluteal abscess and fistulaafter release of sacrospinous fixation sutures.Int J Gynaecol Obstet. 2017 Jul;138(1):127-128.Epub 2017 Apr 5.

Reumatologie

Teitsma XM, Jacobs JWG, Welsing PMJ, Pethö-Schramm A, Borm MEA, Hendriks L, DenissenNHAM, van Laar JM, Lafeber FPJG, Bijlsma JWJ.Patient-reported outcomes in newly diagnosedearly rheumatoid arthritis patients treated totarget with a tocilizumab- or methotrexate-based strategy. Rheumatology (Oxford). 2017Dec 1;56(12):2179-2189.

Amphia Academy Infectious Disease Foundation

Mulder T, Kluytmans-van den Bergh MFQ,Crolla RMPH, Ermens AAM, Romme J, Van’t VeerNE, Kluytmans JA JW. Oral Tobramycin Prophy-laxis Prior to Colorectal Surgery Is Not Associa-ted with Systemic Uptake. Antimicrob AgentsChemother. 2017 Dec 21;62(1). pii: e01723-17.Print 2018 Jan.

Kluytmans-van den Bergh MFQ, van Mens SP,Haverkate MR, Bootsma MCJ, Kluytmans JA JW,Bonten MJM; SoM Study Group. QuantifyingHospital-Acquired Carriage of Extended-Spec-trum Beta-Lactamase-Producing Enterobacteri-aceae Among Patients in Dutch Hospitals. InfectControl Hosp Epidemiol. 2017 Dec 7:1-8. [Epubahead of print].

Kenniskern Amphia Academie

Klaphake S, de Leur K, Mulder PG, Ho GH, deGroot HG, Veen EJ, Verhagen HJ, van der LaanL. Mortality after major amputation in elderlypatients with critical limb ischemia. Clin IntervAging. 2017 Nov 22;12:1985-1992. eCollection2017.

Kenniskern Kwaliteit & Veiligheid

Stalpers D, De Vos MLG, Van Der Linden D, Kal-jouw MJ, Schuurmans MJ. Barriers and carriers:a multicenter survey of nurses’ barriers and fa-cilitators to monitoring of nurse-sensitive out-comes in intensive care units. Nurs Open. 2017May 27;4(3):149-156. eCollection 2017 Jul.

Kenniskern Verpleegkundige Regie

De Vos AJBM, van Balen R, Gobbens RJJ, Bak-ker TJEM. Geriatrische Revalidatiezorg: Dejuiste dingen goed doen. [Geriatric rehabilita-tion care: Doing the right things right]. TijdschrGerontol Geriatr. 2018 Feb;49(1):12-21. Epub2017 Sep 29.

De Vos A, Cramm JM, van Wijngaarden JD, Bak-ker TJ, Mackenbach JP, Nieboer AP. Understan-ding implementation of comprehensivegeriatric care programs: a multiple perspectiveapproach is preferred. Int J Health Plann Ma-nage. 2017 Oct;32(4):608-636.

Ziylan C, de Vos AJBM, van Dam A, BakkerTJEM. Gedeelde besluitvorming binnen geriatri-sche revalidatiezorg: ervaringen van cliënten,mantelzorgers en medewerkers. Tijdschr Geron-tol Geriatr. 2017 Sep;48(5):227-228.

Vos A, Vilrokx C, Olsthoorn E. Verpleegkundi-gen maken het verschil. Ned Tijdschr EvidenceBased Practice 2017;15(5):18-24.

Zorgkern Fysiotherapie,Logopedie,Ergotherapie/Diëtetiek

Viveen J, Doornberg JN, Kodde IF, Goossens P,Koenraadt KLM, The B, Eygendaal D. Continu-ous passive motion and physical therapy (CPM)versus physical therapy (PT) versus delayedphysical therapy (DPT) after surgical release forelbow contractures; a study protocol for a pros-pective randomized controlled trial. BMC Mus-culoskelet Disord. 2017 Nov 22;18(1):484.0.

Kraal T, The B, Boer R, van den Borne MP, Koen-raadt K, Goossens P, Eygendaal D. Manipula-tion under anesthesia versus physiotherapytreatment in stage two of a frozen shoulder: astudy protocol for a randomized controlledtrial. BMC Musculoskelet Disord. 2017 Oct11;18(1):412.


Verkorte productinformatie Lonsurf® (trifluridine/tipiracil).

Voordat u dit geneesmiddel voorschrijft, dient u de Samenvatting van de Productkenmerken (SPC) te raadplegen. Presentatie: Indicatie:

Farmacotherapeutische categorie: Dosering en toediening:

Contra-indicaties:

Waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen:

Interacties:

Bijwerkingen:

Afleverstatus: Vergoedingsstatus: Houder van

de vergunning voor het in de handel brengen: Nummer van de vergunning voor het in de handel brengen: en

Voor verdere informatie: Datum:

dient u de Samenvhrijft,dat u dit geneesmiddel voorscV

acil). (trifluridine/tipir®matie Lonsurforte productinforerkV

esentatie:aadplegen. Pren (SPC) te renmerkd P d tktti

esentatie:

niet patiënt de indien /l,x1075 dan is minder maal).De behandeling mag niet worden gestart indien het totale aantal neutrofielen lager is dan 1,5 x 10

van de toxiciteit en ter controle worden gedaan bloedbeeld compleet leukopenie neutropenie,met anemie,van myelosuppressie incidentie

huwingen en voorzoraarscWde werkzame stoffen of voor een van de hulpstoffen.innemen met een glas water binnen 1 uur na beëindiging van het ontbijt en de avondmaaltijd.

Aanpassing van de startdosis is niet nodig op basis van ras.dan 75 jaar is beperkt. De hoeveelheid beschikbare werkzaamheids- en veiligheidsgegevens bij patiënten van ouder .niet nodig bij patiënten van 65 jaar of ouder

ernstige nierinsufficiëntie of een nierziekte in het laatste stadium of matige of ernstige leverinsufficiëntie.geen speciale aanpassing van de dosering nodig bij milde of matige nierinsufficientie of milde leverfunctiestoornissen.

Richtlijnen voor de aanpassing van de doseringvan de dosis mag deze niet meer worden verhoogd.. Maximaal 3 dosisverlagingen zijn toegestaan tot een minimumdosis van 20 mg/m² tweemaal daags.dosering aan te passen.

en behoeveTTeDe dosering mag niet hoger zijn dan 80 mg/dosis.tering wordt waargenomen of totdat onacceptabele toxiciteit optreedt.

oraal en tweemaal daags in te nemen op Dag 1 tot en met 5 en Dag 8 tot met 12 van elke 28-daagse cyclus zo lang er verbemg/m²/dosis,en Dosering L01BC59.code:TCAATantimetabolieten,,kankervan Faranti-VEGF-middelen en behandeling met anti-EGFR-middelen.

waaronder chemotherapie op basis van fluoropyrimidine,komen voor bestaande therapieën,behandeling van volwassen patiënten met gemetastaseerd colorectaal carcinoom (CRC) die eerder zijn behandeld met of niet in Lonsurf 15 mg/6,14 mg filmomhulde tabletten en Lonsurf 20 mg/8,19 mg filmomhulde tabletten.

dient u de Samenvhrijft,dat u dit geneesmiddel voorscoorV

va

4 of 3 graad toxiciteit relevante klinisch niet-hematologische,opgeloste, indien het aantal bloedplaatjes /l,9maal).De behandeling mag niet worden gestart indien het totale aantal neutrofielen lager is dan 1,5 x 10

(minibloedtelling een behandelingscyclus vóór elke waar nodig,moet,van de toxiciteit moet een behandeling van de óór aanvang Vtrombocytopenie.en leukopenie

toename vaMyelosuppressie:egelen:gsmaatrhuwingen en voorzor overgevoeligheid voor a-indicaties:Contrinnemen met een glas water binnen 1 uur na beëindiging van het ontbijt en de avondmaaltijd.

De tabletten Oraal gebruik.Wijze van toediening.Aanpassing van de startdosis is niet nodig op basis van ras. De hoeveelheid beschikbare werkzaamheids- en veiligheidsgegevens bij patiënten van ouder

Aanpassing van de startdosis is ernstige nierinsufficiëntie of een nierziekte in het laatste stadium of matige of ernstige leverinsufficiëntie. Niet aanbevolen bij geen speciale aanpassing van de dosering nodig bij milde of matige nierinsufficientie of milde leverfunctiestoornissen.

Speciale populaties.– zie SPC.n voor de aanpassing van de dosering Na verlaging Maximaal 3 dosisverlagingen zijn toegestaan tot een minimumdosis van 20 mg/m² tweemaal daags.

en behoeve van de individuele veiligheid en verdraagbaarheid kan het nodig zijn de De dosering wordt berekend aan de hand van het lichaamsoppertering wordt waargenomen of totdat onacceptabele toxiciteit optreedt.

oraal en tweemaal daags in te nemen op Dag 1 tot en met 5 en Dag 8 tot met 12 van elke 28-daagse cyclus zo lang er verbeis volwassenen bij Lonsurf van startdosis aanbevolen De toediening:en

geneesmiddelen voor de behandeling he categorie:apeutiscmacotherFar behandeling met oxaliplatine en irinotecan, waaronder chemotherapie op basis van fluoropyrimidine,

aanmerking behandeling van volwassen patiënten met gemetastaseerd colorectaal carcinoom (CRC) die eerder zijn behandeld met of niet in Lonsurf is geïndiceerd voor de Indicatie:Lonsurf 15 mg/6,14 mg filmomhulde tabletten en Lonsurf 20 mg/8,19 mg filmomhulde tabletten.

esentatie:aadplegen. Pren (SPC) te renmerkan de Productkatting v dient u de Samenv

4 indien het aantal bloedplaatjes

-(minimoet een

toename van de overgevoeligheid voor

De tabletten De hoeveelheid beschikbare werkzaamheids- en veiligheidsgegevens bij patiënten van ouder

Aanpassing van de startdosis is Niet aanbevolen bij

Er is Na verlaging

en behoeve van de individuele veiligheid en verdraagbaarheid kan het nodig zijn de vlak.

- oraal en tweemaal daags in te nemen op Dag 1 tot en met 5 en Dag 8 tot met 12 van elke 28-daagse cyclus zo lang er verbe35 is

geneesmiddelen voor de behandeling behandeling met

aanmerking Lonsurf is geïndiceerd voor de

esentatie:

duizeligheid, droge ogen, conjunctivitis, dubbelzien,wazig zien, syncope,hypo-esthesie, hyperesthesie, dysesthesie,rotoxiciteit,

hypofosfatemie, hypokaliëmie, hyperkaliëmie, hyperglykemie,dehydratie, pancytopenie, kankerpijn, infectie, bacteriële infectie, candidiasis,tinea pedis, galweginfectie, longinfectie, enteritis infectiosa,septische shock, Soms:name.

malaise, mucositis, oedeem, pyrexie, proteïnurie, droge huid,pruritus, hyperbilirubinemie, afwijkingen in de mond, stomatitis, constipatie,buikpijn,

dysgeusie, insomnie, hypoalbuminemie, monocytose,lymfopenie,onderste luchtweginfectie,aak: VVa vermoeidheid. braken, misselijkheid, diarree,de eetlust,Zeer vaak:Bijwerkingen: hormonale anticonceptiemiddelen.zidovudine),

middelen die OCT2 en MA ENT1 en ENT2,interfereren met transporteiwitten CNT1,Zwangerschap en borstvoeding:bevat lactose.Lactose-intolerantie:

voorafgaand aan en regelmatig tijdens de behandeling controleren op proteïnurie d.m.vProteïnurie:te gegevens is gebaseerd.hyperbilirubinemie van graad 3 of 4 wordt waargenomen bij patiënten met matige leverinsufficiëntie bij aanvang,

Cancer Institute [NCI] gedefinieerd groep C en D van het National niet aanbevolen bij matige of ernstige leverinsufficiëntie bij aanvang (criteriumLeverinsufficiëntie:hematologische toxiciteitverschijnselen.

niet aanbevolen bij patiënten met ernstige nierinsufficiëntie of nierfalen.Nierinsufficiëntie: Zo nodig antemeticum of antidiarrhoicum toedienen, braken en diarree. waaronder misselijkheid,selen,

Gastro-intestinale toxiciteit: granulocyte-colony-stimulating factor).len,infecties .m.i.vmonitoren Patiënt vertoont.behandelingen voorgaande opgeloste,niet nog een patiënt de indien en /l,9x1075 dan is minder

embolie, palpitaties, arrhythmia, angina pectoris, oorklachten, duizeligheid,gezichtsscherpte, verminderde lethargie,gevoel, branderig paresthesie, syncope,

neu angst, jicht, hypocalciëmie, hyponatriëmie, hypernatriëmie, hypofosfatemie, leukocytose,ythropenia, er monocytopenie, granulocytopenie, pancytopenie,

herpes zoster tandvleesinfectie, urineweginfectie, influenza, galweginfectie, verhoogd alkalische fosfatase,gewichtsaf verhoogde leverenzymen, malaise,

alopecia, rash,ythrodysesthesie syndroom, palmoplantaire er hyperbilirubinemie, hoesten, dyspneu, flush, hoofdpijn, duizeligheid, perifere neuropathie, dysgeusie,

febriele neutropenie, bovenste luchtweginfectie,onderste luchtweginfectie, verminder trombocytopenie, anemie, leukopenie,neutropenie,Zeer vaak:

zoals humane thymidinekinase substraten( TE1 remmen,en die OCT2 en MAATgeneesmiddelen die acties:Inter zie volledige SPC.niet aanbevolen,Zwangerschap en borstvoeding:

teststrip..voorafgaand aan en regelmatig tijdens de behandeling controleren op proteïnurie d.m.v hoewel dit op zeer beperkhyperbilirubinemie van graad 3 of 4 wordt waargenomen bij patiënten met matige leverinsufficiëntie bij aanvang,een hogere incidentie aangezien > 1,5 x ULN),als totaal bilirubine Cancer Institute [NCI] gedefinieerd

niet aanbevolen bij matige of ernstige leverinsufficiëntie bij aanvang (criterium Bij matige nierinsufficiëntie vaker controleren op niet aanbevolen bij patiënten met ernstige nierinsufficiëntie of nierfalen.

dosisaanpassingen indien nodig. Zo nodig antemeticum of antidiarrhoicum toedienen,toename van de incidentie van gastro-intestinale toxiciteitverscxiciteit:

middeantimicrobiële (bv nemen maatregelen adequate nodig zo en infecties 4 of 3 graad toxiciteit relevante klinisch niet-hematologische,opgeloste,

embolie,gezichtsscherpte,

- neu leukocytose,

, herpes zoster- verhoogd alkalische fosfatase,gewichtsaf

alopecia, hoesten,

febriele neutropenie,- verminder

zoals geneesmiddelen die

teststrip.- hoewel dit op zeer beperk

van een hogere incidentie -niet aanbevolen bij matige of ernstige leverinsufficiëntie bij aanvang (criterium

Bij matige nierinsufficiëntie vaker controleren op dosisaanpassingen indien nodig.

- toename van de incidentie van gastro-intestinale toxiciteitverschijn-midde

van 4

april 2017.Datum:vier Nederland Farma B.VSermatie:e inforderoor verV(SPC) voor meer informatie.

EU/1/16/1096/001engen:de handel brvoor het in gunning de ver Les Laboratoires Serengen:gunning voor het in de handel brde ver

Zie volledige productinformatie voor verdere details.patiënten.hematocriet.verlaagde proteïne,reactief C- verhoogd eiwit,totaal

partiële tromboplastinetijd,geactiveerde verlengde INR,verhoogde gevoel van veranderde lichaamstemperatuur pijn,melijke gezondheid,

leukocyturia, hematurie, mictiestoornis, niet-infectieuze cystitis,nierfalen,pijn, musculoskeletale spierpijn, pijn in de botten,gewrichtspijn,

acne,ythema, er fotosensitiviteitsreactie, urticaria,huidexfoliatie, tandproblemen, periodontale ziekte, glossitis,tandvlees bloeding,

in de mond,vorming zweer anale ontstekingen,opgezette buik, subileus, ileus, ascites, acute pancreatitis,gastro-intestinale bloeding,

rhinorroe, pleurale effusie, longembolie, hypotensie,hypertensie, duizeligheid, droge ogen, conjunctivitis, cataract, dubbelzien,wazig zien,

roepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring.

071- 524 67 00Kanaalpark 140 2321 JV Leiden,.vier Nederland Farma B.Vproductinformatie de volledige Raadpleeg EU/1/16/1096/004.en EU/1/16/1096/001

Nummer v Frankrijk. 50 rue Carnot,92284 Suresnes Cedex,,vier Les Laboratoires SerHouder vtoegekend. Add-on goedingsstatus:erVUR.Afleverstatus:

Japanse bij gemeld longziekte interstitiële varing:erPost-marketing hematocriet.verlaagd bloedlactaatdehydrogenase, verhoogd bloedureum, verhoogd partiële tromboplastinetijd,

elektrocardiogram QT verlengd, verhoogd serumcreatinine, xerosis,, gevoel van veranderde lichaamstemperatuur verslechtering van de algemene licha menstruatiestoornissen, leukocyturia,

gevoel van zwaarte, pijn in de ledematen, spierspasmen, spierzwakte,pijn, zwelling van de gewrichten, nagelafwijkingen,vorming, blaar hyperhidrose,

biliaire dilatatie, hepatotoxiciteit, slechte adem, winderigheid, kokhalzen, tandproblemen, buccale poliep, proctalgia,reflux ziekte, gastro-oesofageale dyspepsie,in de mond,

vertraagde maaglediging, oesofagitis, reflux gastritis, gastritis, colitis, subileus, hemorragische enterocolitis, neusbloedingen,yngeale pijn, orofar dysfonie,

embolie, palpitaties, arrhythmia, angina pectoris, oorklachten, duizeligheid,

[email protected] in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld.Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring.

. 071- 524 67 00productinformatie

an Nummer van Houder v

Japanse verlaagd

elektrocardiogram QT verlengd,- verslechtering van de algemene licha

gevoel van zwaarte, zwelling van de gewrichten,

biliaire dilatatie, buccale poliep,

vertraagde maaglediging, hemorragische enterocolitis,

embolie,

[email protected] Be Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld.

De warmte van morgen.

Elektrische

vloerverwarming

1 mm dun!

Speedheat, 30 jaar ervaring in elektrische (infrarood) vloerverwarming.

� 1mm dun, overal toepasbaar / flexibel

� 15x sneller warm dan watervloerverwarming

� Voor renovatie en nieuwbouw (zonder hakken of breken)

Geeft uwvloer u ook

energie?

[email protected]. 076 - 5204 703 www.speedheat.nl

Meer weten over onze elektrische vloerverwarming? Neem dan contact met ons op!

Verkorte Productinformatie Cosentyx 150 mg oplossing voor injectie

Dit geneesmiddel is onderworpen aan aan vullende monitoring.Samenstelling Elke voorgevulde spuit of pen bevat 150 mg secukinumab in 1 ml. Indicaties Behandeling van matige tot ernstige plaque psoriasis bij volwassenen die in aanmerking komen voor systemische therapie. Behandeling (alleen of in combinatie met methotrexaat) van actieve artritis psoriatica (PsA) bij volwassen patiënten die een inadequate respons vertoonden op eerdere behandeling met ‘disease-modifying antirheumatic drugs’. Behandeling van actieve spondylitis ankylopoetica (AS) bij volwassenen bij wie de respons op conventionele behandeling inadequaat was. Farmacotherapeutische groep Immuno-suppressiva, interleukineremmers. Contra-indicaties Ernstige overgevoeligheid voor de werkzame stof of een van de hulpstoffen. Actieve infectie van klinische betekenis (bijv. actieve tuberculose). Waarschuwingen Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met een chronische infectie of een voorgeschiedenis van recidiverende infectie. Patiënten moeten geïnstrueerd worden een arts te raadplegen bij klachten en verschijnselen die duiden op een infectie. Als een patiënt een ernstige infectie ontwikkelt, moet de patiënt nauwlettend worden gemonitord en mag Cosentyx pas weer worden toegediend zodra de infectie is verdwenen. Bij patiënten met latente tuberculose moet voorafgaand aan de start van een behandeling met Cosentyx antituberculosetherapie worden over wogen. Patiënten die met Cosentyx worden behandeld en de ziekte van Crohn hebben, moeten nauwlettend worden gecontroleerd. Als anafylac-tische of andere ernstige allergische reacties zich voordoen, moet de toediening van Cosentyx onmiddellijk worden gestaakt en moet een passende behandeling worden ingesteld. Aangezien de verwijderbare naalddop van de Cosentyx voorgevulde spuit en voorgevulde pen een derivaat van natuurlijk rubberlatex bevatten, bestaat er een potentieel risico op overgevoeligheidsreacties bij latexgevoelige personen. Levende vaccins mogen niet gelijktijdig met Cosentyx worden toegediend. Vrouwen die zwanger kunnen worden, moeten effectieve anticonceptie gebruiken tijdens en gedurende ten minste 20 weken na de behandeling. Vanwege het risico op bijwerkingen bij met moedermelk gevoede zuigelingen moet worden besloten of borstvoeding tijdens de behandeling en tot 20 weken na de behandeling moet worden gestaakt of dat behandeling met Cosentyx moet worden gestaakt. Bijwerkingen Zeer vaak bovensteluchtweginfecties. Vaak orale herpes, rinorroe, diarree. Soms orale candidiasis, tinea pedis, otitis externa, neutropenie, conjunctivitis, urticaria. Afleverstatus UR Verpakking en prijs Zie Z-Index Vergoeding Financiering verloopt via add-on Registratiehouder Novartis Europharm Limited Lokale vertegenwoordiger Novartis Pharma B.V., Raapopseweg 1, 6824 DP Arnhem Meer informatie Voor meer informatie kunt u bellen met 026-3782111. De volledige productinformatie kunt u raadplegen via www.novartis.nl. Datering verkorte productinformatie maart 2018.

Referenties: 1. R. Bisonette et al; Britisch Journal of Dermatology. February 2018 doi: 10.1111/jdv.14878. 2. Cosentyx Summary of Product Characteristics. August 2017.

180

4C

OS

93

3125


EEN ‘BUITENGEWOON’ LEVEN IN DE TUINGLOSTERHEATSAILHEATSCOPEJARDINICOKETTLERMANUTTIMARZINIMORSO

ALFA LIVINGBROMICCANADIAN CHAIRSCANE-LINEDIPHANOFIXFORMFUERADENTROGLATZ

OASIQROYAL BOTANIASKAGERAKSOLPURITODUSTRADITIONAL TEAKUMBROSAVARASCHIN

J&B EXCLUSIEVETUINMEUBELEN J&B EXCLUSIEVETUINMEUBELEN


Rat Verleghstraat 120, 4800 CE Breda

T 076 578 12 00, [email protected] onderdeel van

Elke dag veilig naar school

Ook bij wegwerkzaamheden. Samen veilig op weg met Rasenberg Infra.

Wegenbouwers met een missieRasenberg Infra is al bijna 100 jaar uw betrokken partner in de wegenbouw. Als wegenbouwer met een missie, streven we naar een krachtig en duurzaam samenspel tussen weg en weggebruiker. Dankzij onze jarenlange ervaring, ontwikkelen wij innovaties en technologieën, waarmee zowel de opdrachtgever als de eindgebruiker veilig op weg kan. Met trots werken we aan veelzijdige

infra oplossingen; van efficiënte ontwerpen tot en met realisatie en onderhoud. We zetten onze persoonlijke kennis van uw regio in voor een integrale aanpak van de weg in zijn omgeving. Als onderdeel van Strukton Civiel beschikken we over een landelijke dekking met een regionale slagkracht. Zo zijn we altijd dichtbij u. En vinden we samen de beste weg.

RASENBERGINFRA.NL

Allekante is sinds enkele jaren voor Amphia een betrouwbare partner alshet gaat om bijeenkomsten. Gunstig gelegen aan de randweg van Bredaop een locatie die inspireert en ontspant. Door de verschillende ruimtesmet elk een eigen sfeer en uitstraling, biedt de buitengewone locatie voorelke bijeenkomst wel een geschikte plek. Of het nou feestelijk of formeelmoet zijn, gericht op teambuilding of vergaderingen of voor grote of kleinegezelschappen, Allekante kan het allemaal aan. De eigenaren zijn flexibelen denken graag mee. Daar komt bij dat de catering goed verzorgd wordt,dus ook aan de innerlijke mens wordt gedacht.

Houtakkerstraat 15 • 4837BT Breda06-33886974 • [email protected] • www.allekante.nl

DE VERNIEUWDEBMW 2 SERIE ACTIVE TOURER.Actief onderweg.

www.renova.nl

RENOVA

Nu standaard een automaat op elke BMW.


MOGEN WIJ ONS AAN U VOORSTELLEN? Exclusieve maatwerkreizenReist u met Talisman, dan geniet u altijd van een individuele, unieke en zeer bijzondere reisbeleving. Al 25 jaar leveren wij maatwerk en een zo hoog mogelijke kwaliteit aan onze

reizen en een onvergetelijke reis voor u,

Gevestigd in BredaSinds kort zijn wij gevestigd in Breda. In het

reisfabriek ontstaan, waar werk en reisverhalensamenkomen. Wij nodigen u van harte uit voor een bezoek en

Ons bezoekadres — Ceresplein 144 in Breda

T. 088 775 59 00 [email protected] TALISMAN.NL

Beleef de wereld van Talisman


www.novonordisk.nl

NL/V

T/0218/0069 Novo N

ordisk® en C

hanging Diabetes

® zijn geregistreerde handelsmerken van N

ovo Nordisk A

/S.

126-0689 Diabetes&hetHart adv A4 150218 v2 indd 1126 0689 Di b t &h tH t d A4 150218 2 i dd 1 26-02-18 15:5126 02 18 15 51


Leren van incidenten en calamiteiten - Amphia · je weliswaar opgeleid in het lezen en beoor-delen...

Documents

Transcript of Leren van incidenten en calamiteiten - Amphia · je weliswaar opgeleid in het lezen en beoor-delen...