Leervraag meesterproef

Persoonlijke leervraag stage bovenbouwMarlinde van der WekkenP2e | Kraaij

Persoonlijke leervraag pedagogiek.Omdat ik voor de tweede keer in deze klas kwam, kende ik de kinderen al redelijk goed. Het is een kleine klas. Groep 7 heeft drie leerlingen en groep 8 heeft er zes. Ik weet wel dat er verschillende zorgkinderen in deze klas zitten, en daarom wil ik deze periode mijn leervraag hier ook op toespitsen. Ik heb gekozen voor autisme, omdat een jongen uit groep 7 dit heeft. Toch krijgt deze jongen veel eigen verantwoordelijkheid. Ik ben heel benieuwd hoe de meester dit ervaart, hoe hij dit zelf ervaart. Ik weet er al wel het een en ander vanaf, omdat hij vorige periode zijn spreekbeurt over autisme en PPD-NOS heeft gedaan. Mijn vraag is gericht op het begeleiden van een leerling die te maken heeft met autisme: ‘Welke aanpassingen worden zichtbaar in het reguliere basisonderwijs, zodat een leerling met autisme (goed) mee kan komen in de klas?’ Deze vraag kan je vanuit twee kanten belichten, namelijk wat een leerkracht eraan moet doen en wat de leerling zelf eraan moet doen.

Naar aanleiding van deze vraag ben ik opzoek gegaan naar theorie en literatuur over autisme en autisme in de klas. Allereerst wil ik het , met behulp van de literatuur, gaan bekijken vanuit de kant van de leerkrachten en interne begeleiders. De begeleiding en ondersteuning van een kind met autisme kan op verschillende wijze concreet vorm krijgen, maar er moet wel een duidelijke lijn zijn in de aanpak van de leerkracht. Daarvoor is het volgende nodig.

1. Goede kennis van autisme, waardoor het mogelijk wordt een sfeer te creëren waarin het kind zich veilig en geaccepteerd voelt.

2. De schoolomgeving aanpassen en afstemmen op de behoefden van het kind en dus niet direct beginnen met ‘sleutelen’ aan het kind zelf. Aandachtspunten hierbij zijn bijvoorbeeld voorspelbaarheid, overzichtelijkheid, concreet taalgebruik, structuur aanreiken, aangepaste instructie, aangepaste leertaken en natuurlijk een sterk ondersteunende leerkracht.

3. Als de leerkracht hieraan voldoende aandacht heeft besteed kan eventueel worden gestart met een meer individueel aangepaste als extra impuls voor de communicatieve en sociale ontwikkeling. Bij deze extra hulp kan ook een externe hulpverlener, zoals een ambulant begeleider, een belangrijke rol spelen. (Baltussen, Clijsen, & Leenders, 2003)

Er geldt in de klas een pedagogische matrix. Er zijn er een drietal die gelden voor alle kinderen, er zijn er ook een drietal die leerkrachten kunnen gebruiken om tegemoet te komen aan de basisbehoeften van een leerling met autisme. Deze drie tegemoetkomingen wil ik hieronder beschrijven. Leerkrachten kunnen op een aantal manieren tegemoetkomen aan deze basisbehoeften met de volgende onderwijsdimensies (Dijkstra & Meer, 1994)

- In hun interactie met kinderen;- In hun klassenmanagement;- In hun instructie.

De eerste basisbehoefte relatie betekent voor het kind met autisme vooral ‘Ik mag zijn wie ik ben’. Met andere woorden: respect hebben voor het kind met al zijn bijzonderheden. Hier staat of valt de relatie met de leerkracht mee. Naast acceptatie van het kind gaat het ook om veiligheid. Voor kinderen met autisme is een voorspelbare omgeving en een betrouwbare leerkracht een ander element van de basisbehoefte relatie. (…)De tweede basisbehoefte competentie is natuurlijk erg belangrijk voor kinderen met autisme. Doordat zij veelvuldig hun neus stoten, anderen niet kunnen volgen of zien dat ze anders zijn dan anderen, is het moeilijk om een positief zelfbeeld te behouden. Zoals bij alle speciale kinderen moet de leerkracht hier extra alert op zijn. (Baltussen, Clijsen, & Leenders, 2003)Als derde, en laatste basisbehoefte staat centraal: behoefte aan zelfstandigheid en aan het zelf keuzes mogen maken.

Er zijn verschillende vragen die een leerkracht zich kan stellen, als hij hoort dat hij een leerling met autisme in de klas krijgt. Dit zijn de volgende vragen:

1. Hoe kan ik het kind ondersteunen in de interactie met anderen in sociale contexten?2. Hoe kan ik de klas zo inrichten en organiseren dat het kind zich veilig voelt?3. Welke aanpassingen kan ik aanbrengen in mijn instructiemomenten zodat de instructie door

het kind wordt begrepen? (Baltussen, Clijsen, & Leenders, 2003)In het stukje theorie staan er verschillende mogelijkheden. De leerkracht zal continu afwegingen moeten maken in haar interactie, klassenmanagement en instructie en moeten reflecteren op de effecten: wat werkt wel en wat werkt niet? En helaas zijn er geen kant-en-klare recepten aan te reiken voor de omgang met een kind met autisme. (Baltussen, Clijsen, & Leenders, 2003)

Omdat ik al wist dat ik weer in groep 7/8 zou komen, en ik dus hier mijn leervraag op toe kon spitsen, heb ik van te voren goed gezocht naar literatuur over autisme. Ik heb hierbij nog twee andere boeken gebruikt, die ik allebei gelezen heb. Deze staan beide vermeld in mijn literatuurlijst.

Ook in de klas heb ik het een en ander rondom autisme gedaan. In het boek ‘Leerlingen met autisme in de klas’ staat een sterkte- en zwakteanalyse van de leerling met autisme. Deze heb ik gekopieerd en tijdens mijn observatie ingevuld. Deze wil ik als bijlage toevoegen aan dit Pedagogisch Paspoort.

BibliografieBaltussen, M., Clijsen, A., & Leenders, Y. (2003). Leerlingen met autisme in de klas. Meppel: Drukkerij

Giethoorn ten Brink.

Dijkstra, R., & Meer, N. v. (1994). Adaptief onderwijs in een lerende school. Utrecht: Algemeen Pedagogisch Studiecentrum.

Foran, J., & Harsevoort-Zoer, K. (2010). Wat autisme met je doet. Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum.

Leguijt, J. (2008). Mijn eigen wereld. Zoetermeer: uitgeverij Boekencentrum.

Bijlage