Leerkrachtenhandleiding...8 talentenk ijker LEERKRACHTENHANDLEIDING Les 1 Inleiding Lesdoelen •...

Leerkrachten

han

dleid

ing

1

Leerkrachtenhandleiding1

talentenkijker LEERKRACHTENHANDLEIDING 7

Inhoud

Les 1 Inleiding 8

Les 2 Mijn talenten 11

Les 3 Voorbereiding op het bezoek 13

Les 4 Bezoek van de beroepsbeoefenaar 15

Les 5 Praktische opdracht 17

Bijlage 1 Brief ouders/verzorgers groep 7/8 21

Bijlage 2 Brief ouders/verzorgers groep 1 t/m 6 23

Bijlage 3 Informeren ouder met W&T-beroep 25

Bijlage 4 Talentenlijst 29

Bijlage 5 Achtergrondinformatie bij het beroepenkwartet 34

8 talentenkijker LEERKRACHTENHANDLEIDING

Les 1 Inle iding

Lesdoelen

• Leerlingen maken kennis met de wereld van W&T (-beroepen).

• Leerlingen weten wat in Talentenkijker wordt bedoeld met ‘talent’.

• Leerlingen zijn zich bewust van hun eigen genderstereotiepe ideeën over beroepen

en functies in W&T.

Voorbereiding

• Een planning maken voor de Talentenkijkerlessen. Houd daarbij rekening met de

datum/data waarop een beroepsbeoefenaar op bezoek komt in de klas (Les 4).

• Stuur de tekst in bijlage p 21 per brief of e-mail naar de ouders/verzorgers van de

leerlingen. In de brief worden ouders geïnformeerd over Talentenkijker en hun

(mogelijke) bijdrage: het invullen van een talentenkaart voor hun kind en eventueel

het verzorgen van een tweede gastles over een W&T-beroep. Als u geen tweede

gastles met een ouder wilt inplannen, verwijdert u deze alinea uit de brief.

• Voor iedere leerling een kopie van leerlingenwerkblad p 42 maken.

Benodigdheden

• 2x beroepenkwartet, elk bestaande uit 8 W&T-beroepen (4 doosjes voorin de map).

• Achtergrondinformatie over de beroepen in het beroepenkwartet (bijlage p 34).

• Een leerlingenwerkblad p 42 voor elke leerling.

Beschrijving

Beelden van beroepen

In de lessenserie komen de begrippen ‘Wetenschap & Technologie’ en ‘talent’ aan de orde

(zie kader). Bespreek deze begrippen op het niveau van de leerlingen in een kringgesprek.

Als duidelijk is wat onder bovenstaande begrippen verstaan wordt, deelt u de gekopieerde

werkbladen uit. Hierna leest u de volgende tekst voor (in deze tekst zijn zorgvuldig alle

verwijzingen naar sekse, leeftijd en ras vermeden):

Doe je ogen dicht en zie het volgende voor je. Een architect heeft de hele dag nagedacht

over een nieuwe brug die gebouwd moet gaan worden. Via de brug moet het verkeer,

ook zware vrachtwagens, over een brede rivier kunnen rijden. De architect wil de brug niet

alleen groot en veilig maken, maar ook mooi.

Zie de architect voor je die na een lange dag nadenken ineens een geweldig idee heeft voor

de brug. Bedenk hoe blij en enthousiast de architect eruit ziet. Hardop mompelend: ‘Dit

wordt een geweldige brug!’

Maak een tekening van de architect en geef de architect een naam.


Hang de tekeningen op als ze af zijn. Vergelijk en bespreek de tekeningen. Vraag in het

gesprek met de leerlingen of hun architect een man of een vrouw is, hoe de architect heet

en wat de leeftijd van de architect is. Wat heb je nodig om een goede architect te zijn? En

maakt het uit of je een jongen of een meisje bent?

Beroepenkwartet

U heeft twee sets (vier doosjes) beroepenkwartetten gekregen: Deel A (blauw) en Deel B

(groen). Ieder spel bestaat uit 8 verschillende W&T-beroepen. In totaal zitten er in het spel

16 verschillende kwartetten, dus 16 W&T-beroepen.

Een kwartet van een beroep bestaat uit:

– een beschrijving van het beroep;

– een voorwerp of attribuut dat de beroepsbeoefenaar gebruikt;

– een talent dat van pas komt bij de uitoefening van dit beroep, en iets uit de interessesfeer

van de betreffende beroepsbeoefenaar;

– het doel dat de beroepsbeoefenaar nastreeft of een product dat zij/hij maakt.

Verdeel de klas in groepen van 4-6 leerlingen. Deel per groep een beroepenkwartet uit, zodat

ieder groepje een spel kan spelen met 8 beroepen. Wanneer het spel is afgelopen, wisselen

ze hun spel met een spel met een andere kleur achterkant (groen of blauw). Ieder groepje

speelt dus twee keer het spel. Zo komen alle kinderen in aanraking met de 16 beroepen van

het beroepenkwartet.

Wetenschap & Technologie

Het domein Wetenschap en Technologie is een breed gebied waaronder alle natuurkundige systemen

(energie, kracht, beweging, licht, enzovoort), wiskundige systemen (vormen, figuren, grafieken,

kansen enzovoort), technische systemen (bewerken, materialen, vormgeven, enzovoort), aarde en

ruimte systemen (lucht, water, klimaat enzovoort) en levende systemen (cel, dier, bloedsomloop,

ecosystemen enzovoort) vallen. In deze lessenserie wordt met wetenschap dus met name de

bètawetenschap bedoeld. Wetenschappen zoals psychologie, communicatie en economie (gamma),

kunstgeschiedenis en talen (alpha) vallen hier in deze lessenserie niet onder.

Talent

Met talent wordt in Talentenkijker een (deels) tot ontwikkeling gebrachte begaafdheid of aanleg

bedoeld. Talent gebruiken we in deze lessenserie niet in relatie tot anderen, maar in relatie tot jezelf.

Je hebt dus niet alleen talent als je tot de top in een bepaald gebied behoort, zoals iemand die in

het nationale elftal speelt talent heeft voor voetballen. Je hebt talent in iets als je er beter in bent

dan in iets anders. Bijvoorbeeld: je hebt talent voor regelen, want dit kun je beter dan luisteren of

nauwkeurig werken.

Een talent is dus iets waar je op dit moment, ten opzichte van andere vaardigheden goed in bent.

Het kan best zijn dat u of de leerlingen zelf over een aantal jaren andere talenten benoemen.

Kinderen zijn immers nog volop in ontwikkeling. Bovendien stimuleert de omgeving ze om bepaalde

begaafdheden tot ontwikkeling te brengen en andere niet of minder.

TipLaat de tekeningen

gedurende het hele

project hangen.


Zodra een leerling een kwartet heeft, leest zij/hij voor wat er op de kaartjes van het

kwartet staat. Aan het einde van een spel bespreken de teams welk beroep ze het leukst of

interessantst vinden en waarom.

‘Dit doe ik’

Tijdens Les 1 van Talentenkijker maken leerlingen met behulp van het beroepenkwartet

kennis met verschillende W&T-beroepen. U kunt bij deze les ook de

online beeldenbank ‘Dit doe ik’ (www.ditdoeik.nl) inzetten.

Op ‘Dit doe ik’ staan foto’s, filmpjes en verhalen van mannen en

vrouwen met een beroep of functie in bètawetenschap, techniek

of ICT. Via de site kunt u klassikaal met de leerlingen

beroepenfilmpjes bekijken op het digibord. De leerlingen

kunnen ook individueel met ‘Dit doe ik’ aan de gang.

Meer informatie over ‘Dit doe ik’ leest u op p 80-82 of in de

leerkrachtenhandleiding op www.ditdoeik.nl/docenten

Elke keer dat een leerling kwartet heeft, leest zij of hij aan de

groepsgenootjes voor wat er op de kaartjes staat. Op het

einde van een spel bespreken de teams welk beroep ze het

leukste vinden en waarom.

De leerlingen vullen dit in op leerlingenwerkblad 1.

TipHet gaat niet om

het winnen!

Lesplan, in minuten

Tijd 00 - 10 Kringgesprek over de begrippen W&T en talent.

Tijd 10 - 11 Lees de tekst over de architect voor.

Tijd 11 - 20 Laat de leerlingen een tekening van een architect maken.

Tijd 20 - 30 Bespreek de tekeningen met de leerlingen.

Tijd 30 - 45 Laat de leerlingen het beroepenkwartet spelen (eerste 8 beroepen).

Tijd 45 - 60 Laat de leerlingen wisselen van beroepenkwartet en de versie met de andere

8 beroepen spelen.

Tijd 60 - 75 Bespreek de beroepen uit de kwartetspelen klassikaal.

TipBij meer dan 24

kinderen kunt u groepjes

kinderen achtereenvolgens laten

kwartetten en laten werken

met‘Dit doe ik’.


Les 2 Mijn talenten

– Lesdoel

• Leerlingen ontdekken hun talenten.

Voorbereiding

• Van leerlingenwerkbladen p 43, p 48 en p 49 (Talentenlijst, Talentenkaarten en Mijn

Talenten) voldoende kopieën maken voor alle leerlingen.

• Voor elke leerling een talentenkaart uitknippen en invullen.

• Voor elke leerling een lege talentenkaart bewaren die ze thuis door hun ouders/

verzorgers kunnen laten invullen.

Benodigdheden

• Leerlingenwerkbladen p 43, p 48 en p 49 (Talentenlijst,

Talentenkaarten en Mijn Talenten) voor de hele klas.

• Voor iedere leerling een envelop om

haar/zijn talentenkaarten in te bewaren.

• Voor iedere leerling een lege

talentenkaart om mee naar huis te

nemen.

Eindproducten

• Ingevulde talentenkaarten.

• Per leerling een envelop met talenten.

• Ingevuld werkblad p 48.

Beschrijving

Introductie

Begin de les met een korte terugblik op Les 1. Wat hebben de leerlingen toen gedaan?

Weten ze nog wat W&T is? En wat een talent? Lees eventueel de informatie hierover in

Les 1 nog eens door (p 8).

Talenten

Iedere leerling legt voor Talentenkijker een verzameling talenten van zichzelf aan. Trek na de

introductie van deze les een aantal kaarten uit de stapel talentenkaarten die u van tevoren

voor alle leerlingen hebt ingevuld. Het is van belang dat u laat zien dat u dit willekeurig

doet. Bespreek klassikaal het talent van deze leerlingen. Bespreek wat het talent op de

kaart inhoudt en waarom u de leerling dat specifieke talent gegeven hebt. Geef zoveel

mogelijk concrete voorbeelden. Wat doet deze leerling zo dat u dit talent bij haar/hem ziet?

Herkent de rest van de klas dit? Geef ook de ruimte: ‘Iedereen heeft vele talenten, ik heb

er nu slechts één gekozen en het kan best zijn dat je dit talent (nog) niet bij jezelf herkent.’

Zo wordt de uitleg gekoppeld aan een veilig leerklimaat en positieve feedback. Deel de rest

van de talentenkaarten uit als de leerlingen in groepjes gaan werken.

TipZet de leerlingen in

groepjes waarin ze

zich veilig voelen.

talentenkijker LeerLingenwerkbLaden

49

Jouw talenten bewaren

Van je leerkracht en de leerlingen uit jouw groepje heb je talenten gekregen. Je hebt

een envelop gekregen. Stop de talenten in de envelop. Alle andere talenten die je

krijgt, stop je ook in de envelop.Welk van de talenten die je hebt gekregen, vind je het leukst?

Waarom vind je dit talent het leukst?

In welke beroepen kun je dit talent gebruiken?

Welk van de talenten die je hebt gekregen, heb je volgens jou niet nodig in een

beroep?

Stop de talenten die je thuis krijgt in je rugzak en neem ze mee naar school. Doe deze

talenten bij de andere talenten in jouw eigen envelop. Zorg ervoor dat je minstens 8 verschillende talentenkaarten verzamelt! Je hebt

deze in de laatste les nodig.

Werkblad 4 Mijn talentenLes 2

Talentenkaart

Voor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

TalentenkaartVoor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

TalentenkaartVoor:

Gekregen van:

Jouw talent is:

Dat vind ik, omdat:

43 talentenkijker Basismodule – leerlingenwerkBladen talentenkijker leerlingenwerkBladen 43

Werkblad 2 Ta lentenl i jst

VoorspellenKunnen bedenken wat het

antwoord op een vraag is of

weten wat er gaat gebeuren.

OnderhandelenSamen met iemand die iets

anders wil iets afspreken wat

voor allebei aanvaardbaar is.

UitbeeldenIets dat niet in het echt bestaat

toch kunnen laten zien.

Nauwkeurig werkenNetjes en precies werken, niets

over het hoofd zien.

SprekenAls je makkelijk voor een groep

mensen durft te praten.

FinancierenGoed met geld kunnen

omgaan.

(Technisch) TekenenEen werktekening maken waar

bijvoorbeeld de maten op staan.

Ruimtelijk inzichtJe goed kunnen voorstellen

hoe iets op een tekening er in

het echt uitziet.

AanvoelenAls je soms weet wat andere

mensen denken of willen.

Les 2


Verdeel de klas in groepjes van 4-6 leerlingen. Deel de talentenlijsten

uit. Neem samen met de klas deze lijst door. Zorg er vóór de start

voor dat er in de groep een veilige sfeer is. Vertel dat de leerlingen

voor iedereen in hun groepje een talentenkaart invullen, uitknippen,

overhandigen en uitleggen: ik zie jou dit (activiteit) doen, waardoor

ik dit talent bij jou zie. Idealiter zou elke leerling van alle leerlingen

in haar/zijn groepje een ander talent moeten krijgen, dus 3-5

verschillende talenten. We kunnen immers allemaal veel meer dan

één ding goed. Vraag de leerlingen erop te letten dat iedereen in

het groepje uiteindelijk verschillende talenten heeft gekregen.

Bewaar je talent

De leerlingen verzamelen de talenten die ze gekregen hebben en bewaren ze gedurende de

tijd dat Talentenkijker loopt in een envelop.

Evaluatie

Bespreek de les na. De leerlingen vullen de antwoorden op werkblad p 49 in. Gebruik

hierbij de volgende vragen:

– Welk van de talenten die je gekregen hebt, vind je het leukst/interessantst? En waarom?

– In welke beroepen zou je dit talent kunnen gebruiken? Denk hierbij aan de beroepen in

het beroepenkwartet.

– Welk van de talenten die je gekregen hebt, heb je volgens jou niet nodig in een beroep

(welk beroep dan ook)? Of zijn alle talenten goed te gebruiken?

Thuis (huiswerk)

– Laat de leerlingen thuis ook aan hun ouders/verzorgers vragen

een talentkaart voor hen in te vullen. Geef ze de vraag mee:

zie je andere talenten bij mij dan die ik al gekregen heb?

– De leerlingen vullen ook voor zichzelf nog twee talentkaarten

in.

– De leerlingen nemen de talenten die ze zelf hebben ingevuld

en de talenten die ze van hun ouders/verzorgers hebben

gekregen mee naar school en stoppen ze in de envelop.

Lesplan, in minuten

Tijd 00 - 10 Introductie van de les, terugblik op de vorige les, uitleg over talenten.

Tijd 10 - 20 Trek enkele leerlingen uit de stapel talentenkaarten die u van tevoren hebt gemaakt.

Overhandig het talent aan de betreffende leerlingen en geef er uitleg bij.

Tijd 20 - 40 Verdeel de klas in groepen. Begeleid de leerlingen bij het uitdelen van de talenten

aan de anderen en het uitleggen ervan. Deel ook uw eigen talentenkaarten uit aan

de leerlingen die nog geen talent van u hebben gehad.

Tijd 40 - 50 Leerlingen bewaren hun talenten in een envelop.

Tijd 50 - 65 Evaluatie van deze les, invullen leerlingenwerkblad p 49.

Tijd 65 - 70 Bespreek het huiswerk.

TipGeef het talent aan de

leerling met aandacht,

als iets waardevols.

Zo creëert u een

positieve sfeer.

TipHeeft u weinig tijd

voorafgaand aan het bezoek

van de beroepsbeoefenaar?

Geef deze les dan ná het

bezoek.

TipLaat de leerlingen

beroepen opzoeken die

bij hun talenten passen

op www.ditdoeik.nl


–

Les 3 Voorbere iding op het bezoek

Lesdoelen

• Leerlingen denken na over de talenten en de voorwerpen die belangrijk zijn bij het

uitoefenen van een beroep in W&T.

• Leerlingen denken na over een bepaald beroep uit de wereld van W&T.

Voorbereiding

• Talentenkijker heeft u laten weten welke beroepsbeoefenaar uw klas komt

bezoeken en wanneer. Deze beroepsbeoefenaar is geïnstrueerd.

• Mocht u een (optioneel) tweede bezoek willen regelen en hebben zich geen ouders

aangemeld naar aanleiding van uw vraag in de informatiebrief, dan kunt

u een soortgelijke brief aan de ouders/verzorgers van de leerlingen van groep

1 t/m 6 sturen (zie bijlage p 23).

• Deel de klas in groepjes van 4-6 leerlingen. Maak indien mogelijk aparte

meisjes- en jongensgroepjes. Meisjes zijn vaak in andere aspecten van een

beroep geïnteresseerd dan jongens. Dat maakt dat zij andere vragen hebben.

In een groepje met alleen meisjes voelen zij zich veiliger om deze vragen ook

daadwerkelijk te stellen.

Benodigdheden

• Een korte beschrijving van het beroep van de beroeps-

beoefenaar. De eerste beroepsbeschrijving wordt u toegestuurd.

Mocht u een ouder vinden die iets over haar/zijn beroep in W&T

komt vertellen bij een (optioneel) tweede bezoek, dan regelt u

zelf de beschrijving van dit beroep.

• Leerlingenwerkblad p 50-51 voor de hele klas.

Eindproduct

• Vragen voor de beroepsbeoefenaar (p 50-51).

Beschrijving

De leerlingen bereiden zich in groepjes voor op het bezoek van de beroepsbeoefenaar.

U deelt de beschrijving van haar/zijn beroep uit aan de leerlingen. De leerlingen

bedenken op basis van de beschrijving drie voorwerpen die de

beroepsbeoefenaar gebruikt bij haar/zijn werk. Ze bedenken ook

drie talenten die belangrijk zijn bij het uitoefenen van dit beroep.

Bovendien bedenken ze vragen die ze de beroepsbeoefenaar

willen stellen. De leerlingen gebruiken hierbij werkblad

Voorbereiding op het bezoek als leidraad.

50 talentenkijker LeerLingenwerkbLaden

Werkblad 5 Voorbereiding op het bezoek

Tip Stel vragen over:

werkzaamheden op een dagwat, waar, wanneer, met wie?

benodigde voorwerpen wat, waarom, waarvoor, wanneer?

benodigde talenten wat, waarom, waarvoor, wanneer?

product wat, hoeveel, waarvoor,

voor wie?

Welke 3 voorwerpen heeft de beroepsbeoefenaar volgens jou nodig tijdens het werk?

1

2

3

Welke 3 talenten heeft de beroepsbeoefenaar volgens jou nodig tijdens het werk?

1

2

3

Vragen die je de beroepsbeoefenaar wilt stellen

Vraag 1

Antwoord

Vraag 2

Antwoord

Vraag 3

Antwoord

Les 3 Les 4

TipLaat de leerlingen het beroep

van de beroepsbeoefenaar

opzoeken op www.ditdoeik.nl

of ergens anders

op internet.


Lesplan, in minuten

Tijd 00 - 10 Verdeel de klas in (meisjes- en jongens)groepjes.

Tijd 10 - 15 Deel de beschrijving van het beroep van de beroepsbeoefenaar uit en leg de

opdracht uit.

Tijd 15 - 45 De leerlingen lezen de tekst, bedenken samen met hun groepje welke drie

voorwerpen en welke drie talenten voor de beroepsbeoefenaar belangrijk zijn

bij haar/zijn werk. Dit noteren ze op hun eigen werkblad p 50-51. De leerlingen

bedenken in hun groepje ook vragen voor de beroepsbeoefenaar. Ook deze vragen

noteren ze op hun eigen werkblad p 50-51.


–

Les 4 Bezoek van de beroepsbeoefenaar

Via het Talentenki jkerteam

Lesdoelen

• Leerlingen zien in dat W&T een domein is waar zowel vrouwen als mannen in

kunnen werken.

• Leerlingen maken kennis met verschillende W&T-beroepen.

• Leerlingen leren interviewvragen op te stellen.

Voorbereiding

• Bij aanmelding voor Talentenkijker, of in de periode daarna, heeft u een aantal data

doorgegeven waarop de beroepsbeoefenaar op bezoek kan komen in de klas.

Benodigdheden

• Elke leerling heeft een eigen, deels ingevuld werkblad p 50-51 met daarop de

bedachte voorwerpen, talenten en vragen.

Eindproduct

• Het werkblad p 50-51, aangevuld met de antwoorden van de beroepsbeoefenaar.

Beschrijving

Aan het begin van de les introduceert u de beroepsbeoefenaar.

De beroepsbeoefenaar heeft drie voorwerpen meegenomen die zij/hij dikwijls gebruikt. De

leerlingen hebben er ook drie bedacht. Ze vergelijken de voorwerpen en bespreken waar

die voor gebruikt kunnen worden. Eventueel bespreken ze waarom andere voorwerpen niet

gebruikt worden. Daarnaast heeft de beroepsbeoefenaar drie talenten bedacht die nodig

zijn bij haar of zijn werk. De leerlingen hebben ook drie talenten bedacht. Ze vergelijken de

talenten.

In de voorbereidingsles hebben de leerlingen in groepjes vragen bedacht. Laat elk groepje

aan de beurt komen om een vraag te stellen. Geef daarna even de gelegenheid het

antwoord in te vullen op het werkblad.

Gastles door ouder(s)

Indien u een tweede bezoek/gastles van een

beroepsbeoefenaar door een van de ouders wil laten

verzorgen hebt u vóór Les 1 de ouders geïnformeerd

over Talentenkijker en hier moeders/vaders met een bèta/

technisch beroep voor uitgenodigd. Wanneer u een

ouder hebt gevonden die een gastles wil verzorgen,

bereid de leerlingen dan op dezelfde wijze voor: met een

beroepsomschrijving en een vooraf opgestelde vragenlijst.

TipLaat de leerlingen foto’s

maken van het bezoek van

de beroepsbeoefenaar en de

voorwerpen die zij/hij

heeft meegebracht.


Wanneer er geen ouders/verzorgers op bezoek komen, kunt u ook de online beeldenbank

‘Dit doe ik’ (www.ditdoeik.nl) gebruiken om de leerlingen kennis te laten maken met

nieuwe beroepen in W&T of de leerlingen hun favoriete W&T-beroep te laten kiezen.

Meer informatie over ‘Dit doe ik’ leest u in de leerkrachtenhandleiding (basisschool) op

www.ditdoeik.nl/docenten of op p 80 van de Talentenkijkermap.

Bedrijfsbezoek: Girlsday

Talentenkijker brengt een bèta/technische beroepsbeoefenaar

bij u in de klas. Om de wereld van W&T in de praktijk te

zien, kunt u ook op bezoek gaan bij een technisch bedrijf of

instelling bij u in de omgeving. Een bedrijfsbezoek sluit aan bij

het landelijke evenement Girlsday dat ook door VHTO wordt

georganiseerd. U kunt zich hiervoor opgeven via de site van

Girlsday (www.girlsday.nl). VHTO verzorgt dan de match

tussen uw school en het bedrijf. Zie voor meer informatie over

Girlsday ook p 83.

Lesplan, in minuten

Tijd 00 - 05 Introduceer de beroepsbeoefenaar in de klas en vertel kort wat er gaat gebeuren.

Tijd 05 - 30 De leerlingen en de beroepsbeoefenaar bespreken de drie voorwerpen en de drie

talenten.

Tijd 30 - 60 De leerlingen stellen de vooraf bedachte vragen aan de beroepsbeoefenaar.

TipGeef leerlingen een

naamsticker, zodat de

beroepsbeoefenaar de

leerlingen bij hun voornaam

kan noemen.

© V

HTO


Les 5 Praktische opdracht Een programma maken met Scratch

Lesdoelen

• Leerlingen leren dat je een idee met behulp van technologie werkelijkheid kunt

laten worden.

• Leerlingen maken kennis met programmeren op een computer.

• Leerlingen leren dat programmeren leuk is en nuttig.

Voorbereiding (1 uur, eenmalig)

• Maak zelf de opdracht voor de leerlingen (zie werkblad p 52-66).

• Probeer eventueel een aantal van de suggesties voor uitbreiding.

• Bekijk een aantal voorbeelden van de beginnersprojecten

(via www.scratch.mit.edu/help).

• Zorg dat er voldoende leskaarten voor de leerlingen zijn, tenminste één per

computer.

Benodigdheden

• Computer met internetaansluiting.

• Eventueel digibord.

Eindproduct

• Een zelfgeschreven computerprogrammaatje.

BeschrijvingComputers zijn niet meer weg te denken in de wereld

om ons heen. Je kunt geen boodschappen doen, post

ontvangen, auto’s repareren, informatie opzoeken,

planten laten groeien of patiënten verzorgen in een

ziekenhuis zonder dat er een computer aan te pas komt.

Computers zijn echter pas nuttig als ze op een geschikte

manier zijn geprogrammeerd. Bij programmeren is de

kunst dat je een idee in je hoofd met behulp van een

machine werkelijkheid laat worden. In deze les ontdekken

leerlingen dat ze zelf ook kunnen programmeren.

Dat het hartstikke leuk is en ook heel nuttig kan zijn!

Programmeren

Een programma is eigenlijk een heel precies voorschrift. In een programma staat hoe

de computer moet handelen om een bepaald doel te bereiken. Dichter bij huis kun je

denken aan een recept waarin staat hoe je een appeltaart bakt. Of een handleiding om

zelf een kast in elkaar te zetten. Of aan huisregels die je met de klas hebt afgesproken.

Programmeren leert je om problemen te herkennen en op te lossen, projecten te

ontwerpen en over ideeën te communiceren.


TipLaat de leerlingen hun

resultaat thuis aan

hun ouders/verzorgers

tonen!

Scratch

Scratch is een hele toegankelijke, gratis programmeeromgeving

die via een website beschikbaar is. Scratch gebruikt de metafoor

van het theater: op het podium gebeurt het. De acteurs doen

op het podium wat in hun script staat. De leerlingen schrijven

het script: ze programmeren! Leerlingen kunnen een programma

schrijven door opdrachtenblokjes aan elkaar te klikken. Op het

leerlingenwerkblad wordt stap voor stap uitgelegd hoe dit werkt.

Taal

Scratch is er in veel talen. Meestal herkent de computer de

locatie van de gebruiker en stelt de taal in op Nederlands. Soms is dat niet zo. In dat geval

kunt u op de lijst onderaan de hoofdpagina van Scratch (scratch.mit.edu) kiezen voor

Nederlands. Op de Maak-pagina (scratch.mit.edu/projects/editor/) kunt u klikken op

het wereldbolletje en een andere taal kiezen.

Taal veranderen

– Ga naar scratch.mit.edu

– Ga naar helemaal onderaan de pagina

– Klik op Nederlands

– Of ga naar scratch.mit.edu/projects/editor/

– Klik op het wereldbolletje en kies Nederlands

Bewaren van werk

Leerlingen kunnen hun programmaatjes bewaren. Dat kan op de computer van school,

maar het is makkelijker om dat binnen Scratch te doen. Dat vereist wel dat de leerling

een eigen account aanmaakt. Bij het aanmaken van een account wordt een e-mailadres

gevraagd. De enige reden daarvoor is dat het wachtwoord dan kan worden opgestuurd via

Wachtwoord vergeten. Het e-mailadres wordt dus niet gebruikt voor andere doeleinden.

Bewaren op de computer


– Klik op Maak

– Je bent nu in de programmeeromgeving en kunt een programmaatje schrijven

(zie werkblad p 52 voor instructies).

– Klik op Bestand in het menu

– Klik op Naar je computer downloaden

Bewaren in Scratch: een account aanmaken


– Klik op Word Scratcher

– De leerling kan nu een eigen account aanmaken


Uitproberen

Leerlingen leren met Scratch problemen af te bakenen en op te lossen. Dingen uitproberen

hoort daarbij. Leerlingen willen graag snel resultaat en stellen vragen als ‘en hoe moet je

dan levels maken’. Op dit soort vragen hoeft u het antwoord natuurlijk niet te weten. De

vraag is wel interessant. Als de leerlingen het echt willen, kunnen ze op onderzoek uit. In

Scratch kan heel veel. Er gaat niets stuk.

Talentenkijkerstudio

In het kader van Talentenkijker is in Scratch een Talentenkijkerstudio aangemaakt.

In deze studio kunnen leerlingen aan het werk met plaatjes van Talentenkijker. Als

uitbreidingsmogelijkheid of extra les zouden de leerlingen een Talentenkijkerprogrammaatje

kunnen schrijven, bijvoorbeeld over hun favoriete talenten of beroep. Dit programma

kunnen ze opslaan in de Talentenkijkerstudio. De studio wordt beheerd door het

Talentenkijkerteam en is te bereiken via scratch.mit.edu/studios/564132/.

Wanneer je inlogt met je Scratch account, krijg je de beschikking over een rugzak. Op

alle pagina’s waar je projecten ‘van binnen’ bekijkt, is de rugzak beschikbaar via een

uitklapbaar menu rechtsonder. Alles wat je tegenkomt in andere projecten (bijv. een mooie

achtergrond, een sprite met scripts) kun je naar je rugzak slepen. En als je in een eigen

project aan de slag gaat, heb je dat allemaal gratis via je rugzak bij de hand.

Digibattle Junior

Leerlingen die het leuk vinden om te programmeren of na te denken over vernieuwende

applicaties, kunnen zich opgeven voor de Digibattle Junior. Dit kan als individu of met een

groepje. Deelname aan de Digibattle kan ook ingezet worden als uitbreidingsmogelijkheid

of extra les.

Meer informatie over de Digibattle kunt u vinden op www.talentenkijker.nl.


Lesplan, in minuten

Tijd 00 – 07 Introduceer Scratch met een link naar de website scratch.mit.edu. Leg uit dat de kat

(acteur of sprite genoemd) op het podium (achtergrond) precies gaat doen wat in het

script staat. De leerlingen moeten het script zelf schrijven. Een script schrijven doe je

door losse opdrachtblokjes aan elkaar te klikken.

Tijd 07 – 10 Schrijf met de klas een minimaal script door twee opdrachtenblokjes aan elkaar te

klikken. Bijvoorbeeld Wanneer op deze sprite geklikt wordt, zeg ‘Hallo’ 2 seconden.

Tijd 10 – 30 Geef de leerlingen de tijd om ‘kat-volgt-muis’ te programmeren.

Laat de kinderen bij voorkeur in groepjes van twee werken en stimuleer overleg.

Tijd 30 – 35 Inventariseer of het gelukt is. Wat ging goed? Wat was moeilijk? Hebben ze al

variaties uitgeprobeerd?

Tijd 30 – 40 Als er een digibord beschikbaar is waarop je met je vingers de Scratchblokjes kunt

slepen, laat de leerlingen het script dan op de centrale computer nabouwen. Laat

iedere leerling één blokje aan het script toevoegen. Eerst de vier blokjes die minimaal

nodig zijn. Daarna eventueel extra blokjes toevoegen (om meer te laten gebeuren).

Tijd 40 – 50 Bespreek met de leerlingen welke programma’s (scripts) je nog meer zou kunnen

maken. Wat zouden ze nu zelf een handig programma vinden op hun eigen computer

of op hun telefoon? Zouden ze dat kunnen bouwen in Scratch?

Tijd 50 – 65 Laat de leerlingen zelf nog andere dingen proberen.

Tijd 65 – 85 Laat de leerlingen een account aanmaken zodat ze hun werk kunnen bewaren.

Noteer de accountsnamen en de wachtwoorden, zodat ze een week of een maand

later nog bij hun werk kunnen.

Tijd 85 – 90 Laat eventueel nog een aantal door de leerlingen gemaakte programma’s zien op het

digibord. Let erop dat zowel programma’s van jongens als meisjes getoond worden.

Extra tijd Extra opdrachten en Talentenprogrammaatje schrijven of remixen in de

Talentenkijkerstudio.


Geachte ouders/verzorgers,

[Naam van uw school] doet mee aan Talentenkijker!

Met Talentenkijker komen leerlingen van groep 7 en 8 in aanraking met beroepen

in Wetenschap & Technologie (hierna W&T). Ze onderzoeken hun eigen talenten en

ontdekken dat het vakgebied W&T voor zowel meisjes als jongens geschikt is. Er komen

beroepsbeoefenaars uit de wereld van W&T op bezoek in de klas. Daarnaast worden de

leerlingen uitgedaagd zelf een app te programmeren.

U kunt ook een bijdrage leveren aan Talentenkijker:

Een talent van uw kind benoemen

Tijdens Talentenkijker gaan de leerlingen uitgebreid in op hun eigen talenten. U krijgt

binnenkort ook de vraag om een talent van uw kind te benoemen.

Talent is in Talentenkijker een (deels) tot ontwikkeling gebrachte begaafdheid of aanleg.

We gebruiken talent hier niet in relatie tot anderen, maar in relatie tot jezelf. Dus, je hebt

niet alleen talent als je tot de top binnen een bepaald gebied behoort (zoals: je hebt

talent voor voetballen, want je speelt in het nationale elftal), maar ook als je het ene

beter kunt dan het andere (zoals: je hebt talent voor presenteren, want dit kun je beter

dan regelen of nauwkeurig werken).

Een talent is dus iets waar iemand op dit moment, ten opzichte van andere vaardigheden

goed in is. Het kan best zijn dat u over een aantal jaren andere talenten van uw kinderen

zult benoemen of dat uw kinderen zichzelf andere talenten toekennen. Kinderen zijn

immers nog volop in ontwikkeling. Het kan best zijn dat u of uw kind over een aantal

jaren hele andere talenten benoemt. De omgeving (waartoe u ook behoort) stimuleert

kinderen ook om bepaalde begaafdheden meer of minder tot ontwikkeling te brengen.

[Optioneel]

Als u een beroep heeft in de sector Wetenschap & Technologie kun u daar

in de klas over komen vertellen

Heeft u een beroep in bètawetenschap of techniek/technologie, dan willen we u

vragen of u in de klas van uw kind over uw beroep wilt vertellen. Vooraf maakt u een

omschrijving van uw werk van 10-15 regels tekst, geschreven op het niveau van de

leerlingen. Tijdens uw bezoek vertelt u over uw beroep, welke (drie) talenten

Bijlage 1 Brief ouders/ verzorgers groep 7/8 Digitaal op www.talentenkijker.nl

[datum]


daarvoor nodig zijn, en laat u drie (foto’s van) voorwerpen zien die u gebruikt in uw

werk. De leerlingen zullen u ook vragen stellen over uw beroep.

Als u zich aanmeldt om in de klas over uw W&T-beroep te vertellen, wordt u uiteraard

van tevoren verder geïnformeerd over wat precies de bedoeling is.

Wilt u over uw W&T-beroep komen vertellen in de klas, vul dan het antwoordstrookje

in en geef het mee aan uw kind. Omdat wij het belangrijk vinden om vooral meisjes

te laten zien dat W&T iets voor hen kan zijn, willen we moeders met een W&T-beroep

nadrukkelijk vragen om hun medewerking.

Meer informatie

Meer informatie vindt u op: www.talentenkijker.nl.

Wij hopen u zo voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,

[Naam leerkracht/namen leerkrachten]

✁

Ja, ik wil in de klas komen vertellen over mijn W&T-beroep.

Naam

Ouder/verzorger van

Beroep

Telefoonnummer

E-mailadres


Bijlage 2 Brief ouders/ ver zorgers groep 1 t/m 6

Geachte ouders/verzorgers,

Groep [7/8] van [naam van uw school] doet mee aan Talentenkijker.

Met Talentenkijker komen leerlingen van groep 7 en 8 in aanraking met beroepen

uit Wetenschap & Technologie (hierna W&T). Ze onderzoeken hun eigen talenten en

ontdekken dat het vakgebied W&T voor zowel meisjes als jongens geschikt is. Er komen

beroepsbeoefenaars uit de wereld van W&T op bezoek in de klas. Daarnaast worden de

leerlingen uitgedaagd zelf een app te programmeren.

Heeft u een beroep in de sector Bètawetenschap & Technologie?

Monteurs, laboranten, software-ontwikkelaars, hydrologen: wij zijn naar u op zoek!

Heeft u een beroep in bètawetenschap of techniek/technologie, dan willen we u vragen

of u in de klas over uw beroep wilt vertellen. Vooraf maakt u een omschrijving van uw

werk van 10-15 regels tekst, geschreven op het niveau van de leerlingen. Tijdens uw

bezoek vertelt u over uw beroep, welke (drie) talenten daarvoor nodig zijn, en laat u

drie (foto’s van) voorwerpen zien die u gebruikt in uw werk. De leerlingen zullen u ook

vragen stellen over uw beroep.

Als u zich aanmeldt om in de klas over uw W&T-beroep te komen vertellen, wordt u

uiteraard van tevoren verder geïnformeerd over wat precies de bedoeling is.

Wilt u over uw W&T-beroep komen vertellen in de klas, vul dan onderstaand

antwoordstrookje in en geef het mee aan uw kind. Omdat wij het belangrijk vinden

om vooral meisjes te laten zien dat W&T iets voor hen kan zijn, willen we nadrukkelijk

moeders met een W&T-beroep om hun medewerking vragen.

Meer informatie

Meer informatie vindt u op: www.talentenkijker.nl.

Wij hopen u zo voldoende te hebben geïnformeerd.


[Naam leerkracht/namen leerkrachten]

Digitaal op www.talentenkijker.nl

[datum]


✁

Ja, ik wil in groep 7/8 komen vertellen over mijn W&T-beroep.

Naam

Ouder/verzorger van

Beroep

Telefoonnummer

E-mailadres


Beste ouder/verzorger,

Fijn dat u meewerkt aan Talentenkijker. In Talentenkijker maken leerlingen kennis met

beroepen uit Bètawetenschap & Technologie (hierna W&T). Ze onderzoeken hun eigen

talenten en ontdekken dat het vakgebied W&T zowel voor meisjes als jongens geschikt

is. Voor u ligt een handleiding met informatie over Talentenkijker, tips en uitleg over uw

bijdrage aan Talentenkijker.

Achtergrond Talentenkijker

Bij W&T denken veel mensen eerder aan mannen dan aan vrouwen. Van jongs af aan

brengen we op meisjes en jongens over dat W&T een mannendomein is. Dat doen we

meestal onbewust. Daardoor hebben meisjes vaker dan jongens geen (goed) beeld van

het scala aan mogelijkheden van W&T. Ook het ontbreken van vrouwelijke rolmodellen

waarmee zij zich kunnen identificeren, maakt dat meisjes minder zicht hebben op W&T

dan jongens. Tijdens Talentenkijker komen daarom beroepsbeoefenaars op bezoek in

de klas, vooral ook vrouwen. Verder blijkt uit internationaal onderzoek dat meisjes in

Nederland al op jonge leeftijd denken dat ze minder goed zijn in rekenen en techniek

dan jongens. Het gevolg is dat meisjes in het voortgezet onderwijs vaak niet voor de

W&T-richting kiezen, ook al hebben ze er talent voor.

Met Talentenkijker willen we de houding van jongens en (vooral) meisjes ten opzichte van

W&T positief beïnvloeden. Ook willen we de leerlingen een breder beeld geven van W&T.

Voorbereiding op uw bezoek aan de klas

U maakt een omschrijving van uw beroep. U zoekt drie voorwerpen die u gebruikt tijdens

uw werk. Deze voorwerpen neemt u mee naar school. Is een voorwerp te groot, dan

kunt u er ook een foto van meenemen. Kunt u ook nadenken over (drie) talenten die

belangrijk zijn bij het uitoefenen van uw beroep? Op basis van de omschrijving van uw

beroep bedenken de leerlingen vragen, die zij tijdens de les aan u kunnen stellen.

Uw bijdrage

– Lever een omschrijving van uw beroep aan van ongeveer 15 regels.

– Neem (drie) aansprekende voorwerpen mee die met uw beroep te maken hebben.

– Denk na over (drie) talenten die belangrijk zijn bij de uitoefening van uw beroep.

– Beantwoord de vragen van de leerlingen over uw beroep.

Bijlage 3 Informeren ouder/

verzorger met W&T-beroep

[datum]

Digitaal op www.talentenkijker.nl


Omschrijving beroep

– Let bij de omschrijving van uw beroep in maximaal 15 regels op de volgende punten:

– Treed niet in (technisch) detail, maar schets een algemeen beeld van uw beroep en

werkzaamheden.

– Gebruik geen moeilijke woorden en vaktermen (jargon). Als het toch onvermijdelijk is,

leg het dan uit.

– Sluit aan bij de leefwereld van kinderen van 10-12 jaar. Doe dit zowel in taalgebruik

als in de voorbeelden die u geeft.

– Gebruik voorbeelden die meisjes én jongens aanspreken. Bijvoorbeeld in het geval van

motorvoertuigentechniek: ga niet alleen in op snelheid en motorprestaties, maar ook

op design, veiligheid en milieuvriendelijkheid.

– Maak het persoonlijk, spreek over uzelf.

– Gebruik het (onzijdige) meervoud als u over

beroepsgroepen spreekt. Dus: ‘ingenieurs, zij’ in plaats

van ‘de ingenieur, hij’. Of: ‘de monteurs, zij’ in plaats van

‘de monteur, hij’.

– Beschrijf het doel van uw beroep. Plaats daarbij uw

beroep in een (maatschappelijke) context en ga in op het

maatschappelijk nut ervan (waar is uw beroep goed voor)?

– Vertel dat overleggen en samenwerken belangrijke

aspecten van uw werk zijn.

Voorbeeld

‘Ik ben adviseur bij een ingenieursbureau. Een ingenieursbureau is een bedrijf dat

adviezen geeft bij technische projecten. Denk daarbij aan gebouwen, wegen, dijken,

bruggen, enzovoorts. Ik ben adviseur, dat betekent dat ik mensen die gebouwen

bouwen, of wegen en dijken aanleggen, raad geef over hoe ze dat het beste kunnen

doen. Ik help ze daar dus bij. Ik adviseer nu mensen die een hele lange dijk sterker aan

het maken zijn. Ik maak dus niet zelf de dijk sterker, maar ik geef hun goede raad hoe ze

dat het beste kunnen doen. Dat is belangrijk werk, want een sterkere dijk zorgt ervoor

dat het water niet over de dijk stroomt en mensen veilig kunnen wonen. Ook geef ik

advies over de aanleg van een grote weg. We weten nog niet of die grote weg er moet

komen. De weg vermindert wel files, maar aan de andere kant is hij niet zo goed voor

het milieu. Deze week ga ik met allemaal mensen praten die vóór of tegen de aanleg

van deze weg zijn. Dat praten met al die mensen is soms best lastig, omdat iedereen

iets anders wil. Als ik met iedereen gepraat heb, dan geef ik advies aan de mensen die

moeten beslissen of de grote weg moet worden aangelegd of niet.’

TipCheck of uw omschrijving

duidelijk is door een kind

van ongeveer 10-12 jaar

de omschrijving te laten

lezen.


Voorwerpen

Zoek drie voorwerpen uit die met uw beroep te maken hebben. Is een voorwerp te

groot om mee te nemen, neem dan een foto mee. Bij het uitkiezen van de voorwerpen

kunt u denken aan:

– Voorwerpen die u gebruikt bij het uitoefenen van uw beroep (bijvoorbeeld een

ontwerpprogramma).

– Voorwerpen die met uw beroep te maken hebben (bijvoorbeeld een eindproduct).

Voorbeelden van voorwerpen zijn: werktekening of blauwdruk, laptop met

rekenprogramma, wetenschappelijk tijdschrift, microscoop, landkaart, vliegtuig op

schaal, maquette, voedingsmiddel, schoon drinkwater in een flesje, Senseo (industrial

design), centrifuge voor laboratoriumbuisjes, wastafelkraan (installatietechniek),

landmeetinstrumentarium, enzovoorts. Ook leuk: foto van uw werkplek of werk-

omgeving, foto’s van collega’s (om te illustreren dat u veel samenwerkt; let er dan wel

op dat er ongeveer evenveel vrouwen als mannen op de foto staan), satellietbeelden,

foto van een dijk of afwateringskanaal, enzovoorts.

Kies voorwerpen die:

– Voor jongens en meisjes herkenbaar en aansprekend zijn.

– Stereotiepe beelden van W&T doorbreken. Stereotiepe beelden zijn: gereedschap,

apparaten en machines zonder dat duidelijk is waarbij of waarvoor deze worden

gebruikt, of afbeeldingen waar alleen mannelijke werknemers op staan.

– Echt iets zeggen over úw beroep. Bijna iedereen gebruikt tegenwoordig een mobiele

telefoon en een computer, maar dat zijn meer zaken die aansluiten bij de leefwereld

van kinderen en jongeren in het algemeen. Ze zijn niet kenmerkend voor W&T.

– Tot de verbeelding spreken (futuristische beelden, interessante innovaties).

– Dichtbij aanvoelen: herkenbaar, actueel, uit het dagelijks leven van de leerlingen.

Talenten

Talent is in Talentenkijker een (deels) tot ontwikkeling gebrachte begaafdheid of aanleg.

We gebruiken talent hier niet in relatie tot anderen, maar in relatie tot jezelf. Dus, je

hebt niet alleen talent als je tot de top binnen een bepaald gebied behoort (zoals: je

hebt talent voor voetballen, want je speelt in het nationale elftal), maar ook als je het

ene beter kunt dan het andere (zoals: je hebt talent voor presenteren, want dit kun je

beter dan regelen of nauwkeurig werken).

Een talent is dus iets waar je op dit moment, ten opzichte van andere vaardigheden

goed in bent. Talenten veranderen in de loop van de tijd en het is mogelijk dat kinderen

bij zichzelf in de toekomst nieuwe talenten ontdekken. Kinderen zijn immers nog volop

in ontwikkeling. Bovendien stimuleert de omgeving hen om bepaalde begaafdheden

meer of minder tot ontwikkeling te brengen.

Noem bij het beantwoorden van de vraag Welke talenten zijn belangrijk om uw beroep

uit te oefenen? minimaal 3 talenten (meer mag ook). Kies ook ‘sociale’ talenten zoals

samenwerken, luisteren, verwoorden, regelen. Deze talenten spelen een belangrijke rol


bij veel beroepen in W&T. We raden u aan om talenten te gebruiken uit de talentenlijst

die te vinden is op www.talentenkijker.nl. De leerlingen gebruiken deze talentenlijst

ook, om hun eigen talenten te benoemen en begrijpen wat deze talenten inhouden.

Beantwoorden vragen

De leerlingen bereiden vragen voor die zij u tijdens uw bezoek aan de klas gaan

voorleggen. De vragen gaan over de volgende onderwerpen:

– werkzaamheden op een dag (wat, waar, wanneer, met wie);

– product dat u maakt (wat, hoeveel, waarvoor, voor wie);

– voorwerpen die u gebruikt bij uw werk (wat, waarom, waarvoor, wanneer);

– talenten die belangrijk zijn bij het uitoefenen van uw beroep (wat, waarom, waarvoor,

wanneer).

Let bij het beantwoorden van de vragen op de punten die staan onder Omschrijving

beroep, hierboven.

Nogmaals bedankt voor uw medewerking,


[Naam leerkracht, namen leerkrachten]

Bijlage: Talentenlijst


Bijlage 4 Talentenl i jst

VoorspellenKunnen bedenken wat het

antwoord op een vraag is of

weten wat er gaat gebeuren.

OnderhandelenSamen met iemand die iets

anders wil iets afspreken wat

voor allebei aanvaardbaar is.

UitbeeldenIets dat niet in het echt bestaat

toch kunnen laten zien.

Nauwkeurig werkenNetjes en precies werken, niets

over het hoofd zien.

SprekenAls je makkelijk voor een groep

mensen durft te praten.

FinancierenGoed met geld kunnen

omgaan.

(Technisch) TekenenEen werktekening maken waar

bijvoorbeeld de maten op staan.

Ruimtelijk inzichtJe goed kunnen voorstellen

hoe iets op een tekening er in

het echt uitziet.

AanvoelenAls je soms weet wat andere

mensen denken of willen.


Initiatief nemenVaak de eerste zijn die ergens

mee begint.

SignalerenIets ontdekken en zorgen dat

meer mensen dat te weten

komen.

HelpenGraag iets doen voor andere

mensen.

ReparerenAls je makkelijk iets kunt

herstellen dat kapot is.

AmuserenAndere mensen naar jou laten

kijken omdat je leuk bent.

VormgevenEen idee in je hoofd of op

papier ook echt maken.

EvaluerenNa een tijdje terugkijken hoe iets

is gegaan.

VerzorgenMensen of dieren goed kunnen

verzorgen.

RiskerenHelemaal niet bang zijn om een

plan te laten mislukken.

Vervolg Talentenl i jst


BeslissenOp een snelle en goede manier

keuzes maken.

OntwerpenEen nieuw voorwerp, apparaat

of gebouw bedenken.

UitvindenIets willen ontdekken wat nog

niet eerder verzonnen is.

OnderhoudenVoor iets zorgen, zodat het

langer meegaat.

InspirerenAndere mensen een goed idee

of gevoel kunnen geven.

SamenwerkenMakkelijk met andere mensen

bezig zijn met een opdracht,

zonder veel ruzie.

UitleggenIets snel en makkelijk kunnen

uitleggen.

ImproviserenSnel met een nieuw plan

komen, als een eerder plan niet

lukt.

BemiddelenTwee of meer mensen helpen

het eens te worden (of twee of

meer groepen).



SchrijvenVan een verhaal, gedicht of

verslag.

AanpassenAls je makkelijk mee kan doen

met andere mensen of ideeën.

RekenenGoed kunnen werken met

sommen, grafieken, figuren en

raadsels.

AnalyserenHeel goed kijken hoe iets werkt

of hoe iets gebeurd is.

RegelenBedenken wat er gedaan moet

worden en het dan ook in orde

maken.

Hygiënisch werkenJe handen, kleren en spullen

schoon houden.

DoorzettenAls iets niet makkelijk gaat, toch

doorgaan.

ExperimenterenGraag dingen proberen.

OrdenenIets in volgorde kunnen zetten

of in groepjes kunnen indelen.



VerwoordenDe goede woorden gebruiken

om iets te vertellen.

OnderzoekenNieuwsgierig zijn naar hoe iets

kan ontstaan of gebeuren.

LuisterenGoed luisteren naar iemand

zonder erdoorheen te praten.

ControlerenIn de gaten houden of alles

goed verloopt.

MotiverenDoor jouw woorden iemand

enthousiast maken om iets te

gaan doen.

BeïnvloedenZorgen dat iemand iets anders

gaat doen dan hij of zij van

plan was.



Bijlage 5 Achtergrondinformatie bi j het beroepenkwartet

Hieronder vindt u uitleg over de beroepen die voorkomen in het beroepenkwartet. In het spel

zelf zijn alle teksten afgestemd op het niveau van de leerlingen. Dat houdt ook in dat bij enkele

beroepen waar dit mogelijk was niet de officiële beroepsnaam is gebruikt, maar een eenvoudiger,

gemakkelijker te begrijpen beroepsnaam. Zo is ‘logistiek planner’ aangeduid als ‘vervoerplanner’.

1 Medisch laborant

Functie Een medisch laborant voert medische analyses uit op verschillende (vloei)stoffen zo-

als dna, urine, bloed en weefsel. In het beroepenspel wordt het voorbeeld van bloed

gebruikt. Een medisch laborant kijkt naar de samenstelling van het bloed en checkt of er

afwijkende waarden van bepaalde stoffen in voorkomen. Deze resultaten worden zorg-

vuldig geregistreerd en teruggekoppeld naar de opdrachtgever (bijvoorbeeld een arts).

Omgeving Een medisch laborant werkt meestal in een laboratorium. Zij/hij werkt met verschillende

apparatuur, zoals een microscoop en/of andere – vaak computergestuurde – apparaten.

Een medisch laborant moet zich houden aan strikte veiligheids- en hygiënevoorschriften.

In het laboratorium dragen de laboranten vaak een witte jas en werken ze steriel.

Talenten Belangrijke talenten van een medisch laborant zijn: nieuwsgierig zijn, precies en nauw-

keurig werken en communicatief vaardig zijn.

Opleiding Medisch laborant wordt men door het volgen van de Middelbare Laboratorium Opleiding

(in het mbo) of de Hogere Laboratorium Opleiding (in het hbo).

2 Lichttechnicus

Functie Een lichttechnicus zorgt voor de belichting van decors, sets en podia, bijvoorbeeld bij een

tv-programma, film, reportage en dergelijke. Een lichttechnicus kiest de belichting die

past bij de gewenste situatie of locatie, en de daarvoor benodigde apparatuur. Een licht-

technicus bedient het licht met een mengpaneel.

Omgeving Een lichttechnicus werkt vaak op locatie (bijvoorbeeld reportage) of in de studio (bijvoor-

beeld televisieprogramma).

Talenten Een lichttechnicus moet goed kunnen samenwerken met de regisseur, producer, acteurs

en fotografen. Zij/hij is daarnaast ook creatief en kan goed problemen oplossen.

Opleiding Lichttechnicus wordt men door het volgen van de opleiding Lichttechnicus, AV-productie

of Podium- & Evenemententechniek. Deze mbo-opleiding kan op verschillende niveaus

worden gevolgd.


3 Voedingstechnoloog

Functie Een voedingstechnoloog ontwikkelt en verbetert voedingsproducten. Daarbij houdt zij/hij

zich aan de wettelijke regels en voorschriften van de Warenwet en aan gezondheidsvoor-

schriften. Het werk bestaat uit het testen, onderzoeken en controleren van grondstoffen

die gebruikt worden om levensmiddelen te maken. Kwaliteit, veiligheid en hygiëne zijn

hierbij van groot belang.

Omgeving Een voedingstechnoloog is inzetbaar in verschillende bedrijven, zoals productie-,

controle- en onderzoeksbedrijven in de levensmiddelenindustrie.

Talenten Een voedingstechnoloog is creatief en vernieuwend in het ontwikkelen en verbeteren van

bestaande voedingsproducten.

Opleiding Men wordt voedingstechnoloog door het volgen van de opleiding Voedingsmiddelen-

technologie. Deze opleiding bestaat op mbo-, hbo- en universitair niveau.

4 Waterbeheerder

Functie Een waterbeheerder maakt plannen om te zorgen dat het waterpeil in bepaalde

gebieden in Nederland (voorbeeld de polder) laag staat waardoor land niet onder water

komt te staan. Een waterbeheerder is betrokken bij gebiedsontwikkeling. Daarnaast kijkt

een waterbeheerder ook naar de kwaliteit van de wateren (schoon en veilig). Een gemaal

zorgt er voor dat het water in een bepaald gebied wordt gereguleerd, het pompt het

water weg zodat het waterpeil laag blijft.

Omgeving Een waterbeheerder kan bij een van de waterschappen werken, of in een bedrijf in de

wateren wegenbouw.

Talenten Een waterbeheerder moet kunnen samenwerken met andere partijen, zoals bouwbedrij-

ven en gemeenten. Daarnaast is een ‘helikopterview’ (het geheel kunnen overzien) van

belang. Een waterbeheerder durft beslissingen te nemen.

Opleiding Wie waterbeheerder wil worden op een hoog niveau kan een hbo- of universitaire

opleiding Watermanagement volgen. Een waterbeheerder op mbo-niveau houdt zich

meer bezig met het onderhouden van watergangen, rioolgemalen, pompen en

zuiveringsinstallaties.

5 Productontwerper

Functie Een productontwerper ontwerpt en ontwikkelt nieuwe gebruiksvoorwerpen en produc-

ten. In het kwartet is dat bijvoorbeeld een nieuwe telefoon. Een productontwerper weet

wat mensen interessant vinden en waar een markt voor is.


Omgeving Een productontwerper kan werken bij een groot productiebedrijf of kan een eigen

onderneming starten.

Talenten Een productontwerper is creatief, geduldig en kan klantgericht werken.

Opleiding Productontwerper kan men worden door de hbo-opleiding Industrieel Product-

ontwerpen te volgen. Op universitair niveau wordt de opleiding Industrieel Ontwerpen

aangeboden.

6 Vervoerplanner

Functie Een vervoerplanner (logistiek planner) regelt het transport van goederen van de onder-

neming naar de klant. In het voorbeeld van het beroepenkwartet is dat het transport van

voedsel naar de supermarkt. Naast het regelen, stuurt de vervoerplanner ook mensen

aan zoals vrachtwagenchauffeurs en personen die laden en lossen. Ook onderhoudt de

vervoerplanner contacten met de klant, in het kwartetvoorbeeld een supermarkt. Een

vervoerplanner maakt tijdens haar/zijn werkzaamheden gebruik van verschillende compu-

terprogramma’s en planningssystemen.

Omgeving Een vervoerplanner kan werken bij verschillende transportbedrijven en/of industrieën.

Zij/hij werkt vaak op een kantoor en loopt rond op de werkvloer.

Talenten Een vervoerplanner moet goed kunnen organiseren, communicatief vaardig zijn, het

overzicht kunnen bewaren en mensen aan kunnen sturen.

Opleiding Wie vervoerplanner wil worden kan de opleiding Planner Wegtransport of Expeditie-

planner in het mbo volgen.

7 Architect

Functie Een architect ontwerpt gebouwen of infrastructurele objecten zoals bruggen. Soms gaat

het om nieuwbouw, maar soms ook om renovatie of herbouw. Bijvoorbeeld winkels en

scholen die gerenoveerd moeten worden of oude huizen die in de oorspronkelijke staat

moeten worden herbouwd. Behalve ontwerpen en tekenen, zoekt de architect uit welke

materialen het beste bij het ontwerp passen. Ook onderhandelt zij/hij met klanten over

de prijs van een opdracht. Een architect werkt vaak achter een tekentafel of achter de

computer.

Omgeving Architecten kunnen als zelfstandige aan de slag gaan, maar kunnen ook werken bij een

architectenbureau.

Talenten Architecten hebben een goed ruimtelijk inzicht, zijn creatief, kunnen ontwerpen en

tekenen, zijn communicatief vaardig, en werken klantgericht.


Opleiding In het mbo kan men kiezen voor de opleidingen Middenkaderfunctionaris Bouwinfra

of Vormgeving, Design en Architectuur. Op hbo-niveau kan de opleiding Bouwkunde

worden gevolgd met als specialisatie Architectuur, en tot slot kan men op universitair

niveau de opleiding Bouwkunde volgen met als specialisatie Architecture, Urbanism &

Building Sciences. Alleen degenen die staan ingeschreven in het Architectenregister

mogen zich architect noemen.

8 Medisch-instrumentontwikkelaar

Functie Een medisch-instrumentontwikkelaar (biomedisch ingenieur) ontwikkelt medische

apparatuur die gebruikt kan worden in een ziekenhuis. Dit kunnen verschillende soorten

instrumenten zijn, variërend van apparaten die helpen bij het vaststellen van diagnoses

(bijvoorbeeld een mri-scanner) tot apparaten die een rol spelen bij operaties, bij

revalidatie enzovoorts. Daarnaast kan het gaan om voorwerpen zoals protheses en

kunstorganen.

Omgeving Een medisch-instrumentontwikkelaar kan werkzaam zijn in een ziekenhuis of een zorg-

instelling, maar ook in het bedrijfsleven, bij de overheid of bij een zorgverzekeraar.

Talenten Een medisch-instrumentontwikkelaar kan goed met andere deskundigen (waaronder

artsen en onderzoekers) samenwerken. Ook werkt zij/hij nauwkeurig en heeft zij/hij

kennis van het menselijk lichaam.

Opleiding Wie medisch-instrumentontwikkelaar wil worden kan de universitaire opleiding

Biomedische Technologie volgen.

9 Procescontroleur

Functie Een procescontroleur (procesoperator) regelt en bewaakt zelfstandig complexe productie-

processen en bedient complexe installaties. Veel goederen worden machinaal en aan de

lopende band geproduceerd. Een procescontroleur zorgt ervoor dat alles op de lopende

band goed blijft gaan en dat er genoeg wordt geproduceerd.

Omgeving Een procescontroleur werkt in een fabriek (procesindustrie). Daar wordt meestal gewerkt

in ploegendiensten. Een procescontroleur gebruikt vaak oordoppen of een koptelefoon

(gehoorbescherming) tegen het lawaai van machines en houdt zich aan bepaalde

hygiënevoorschriften.

Talenten Een procescontroleur moet stressbestendig zijn en goed kunnen samenwerken. Ook

moet zij/hij het overzicht hebben en het proces goed kunnen bewaken.

Opleiding Men wordt procescontroleur door het volgen van een opleiding in de procestechniek.

In het mbo is dit op verschillende niveaus mogelijk. Voorbeelden van opleidingen zijn:

Proces Operator (A/B/C), Allround Operator en Assistent Operator.


10 Installatiemonteur

Functie Een installatiemonteur houdt zich bezig met het plaatsen, technisch onderhouden en

repareren van bijvoorbeeld verwarmingssystemen, huishoudelijke apparatuur of sanitair.

Omgeving Een installatiemonteur werkt veel bij mensen thuis of in bedrijven en hotels.

Talenten Een installatiemonteur kan goed met mensen omgaan en vindt het leuk om op locatie te

werken.

Opleiding Er zijn vele opleidingen voor installatiemonteur, bijvoorbeeld de mbo-opleidingen

(Onderhouds)monteur installatietechniek en Monteur gas/water/warmte.

11 Meubelmaker

Functie Een meubelmaker houdt zich bezig met het maken van meubels, zoals kasten, tafels en

bedden. Zij/hij werkt aan de hand van een werktekening. De meubelmaker werkt met

verschillende houtbewerkingsmachines en zet de gemaakte onderdelen ook in elkaar.

Omgeving Een meubelmaker werkt in een meubelmakerij of fabriek.

Talenten Een meubelmaker moet werktekeningen kunnen lezen, nauwkeurig werken en creatief

zijn.

Opleiding Wie meubelmaker wil worden kan een mbo-opleiding Meubelmaker volgen. Dit is op

verschillende niveaus mogelijk.

12 Game-ontwikkelaar

Functie Een game-ontwikkelaar (game designer) ontwerpt en ontwikkelt nieuwe computer-

spellen of onderdelen daarvan.

Omgeving Een game-ontwikkelaar werkt bij een bedrijf dat games voor de computer ontwikkelt en

produceert. Dit kunnen zowel games zijn voor ontspanning en plezier als bijvoorbeeld

de educatieve markt.

Talenten Een game-ontwikkelaar is creatief en weet wat mensen leuk vinden. Zij/hij heeft veel

ervaring met verschillende computerspellen.

Opleiding Men kan game-ontwikkelaar worden door op mbo-niveau de opleiding Gaming of

Game Design te volgen, of door op hbo-niveau de opleiding ICT Game & Design te

volgen.


13 Autospuiter

Functie Een autospuiter houdt zich bezig met het aanbrengen van een laklaag op de carrosserie

van een auto.

Omgeving Een autospuiter werkt in een garage of in een autoschadeherstelbedrijf.

Talenten Een autospuiter kan nauwkeurig werken.

Opleiding Wie autospuiter wil worden kan de opleiding Autospuiter op mbo-niveau volgen.

14 Energietechnoloog

Functie Een energietechnoloog ontwikkelt en ontwerpt energievoorzieningen uit verschillende

bronnen (bijvoorbeeld wind, warmte, enzovoorts) voor verschillende instanties en bedrij-

ven. Hierbij houdt zij/hij rekening met het milieu en kijkt zij/hij welke energievoorziening

het beste bij de situatie past. Het voorbeeld in het kwartetspel is het ziekenhuis. Een

ziekenhuis moet ervan op aan kunnen dat de energievoorziening niet uitvalt.

Omgeving Een energietechnoloog kan werken bij energieproducenten en onderzoeksbureaus.

Talenten Een energietechnoloog moet goed kunnen luisteren naar de wensen van de klant en

communicatief vaardig zijn.

Opleiding Men wordt energietechnoloog door het volgen van de opleiding Technische Innovatie-

wetenschappen op universitair niveau, of de opleiding Hogere Energietechnologie op

hbo-niveau.

15 Metaalbewerker

Functie Een metaalbewerker maakt voorwerpen of onderdelen van metaal. Een metaalbewer-

ker werkt bijvoorbeeld met een freesbank of draaibank. De voorwerpen of onderdelen

worden gemaakt met behulp van een werktekening. De machines zijn vaak computer-

gestuurd. Metaalbewerkers moeten hun machine zelf kunnen instellen. Daarnaast

moeten zij de machines ook kunnen onderhouden.

Omgeving Een metaalbewerker kan werken bij een onderhoudswerkplaats of bij een fabriek waar

men allerlei voorwerpen van metaal maakt.

Talenten Een metaalbewerker moet nauwkeurig en geconcentreerd kunnen werken en een werk-

tekening kunnen lezen..

Opleiding Wie metaalbewerker wil worden kan een mbo-opleiding Metaalbewerken volgen.


16 Ecoloog

Functie Een ecoloog bestudeert/onderzoekt de verschillende leefwerelden van planten en dieren.

Ook bekijkt een ecoloog wat de gevolgen zijn van bijvoorbeeld de klimaatverandering,

de opwarming van de aarde, het broeikaseffect en de vermindering van fossiele brand-

stoffen in de wereld. Een ecoloog bedenkt hoe deze negatieve effecten beperkt kunnen

worden zodat ze de leefwereld van dier en plant minder aantasten. In het voorbeeld van

het kwartetspel wordt de leefwereld van de ijsbeer op de Noordpool gebruikt.

Omgeving Een ecoloog kan werkzaam zijn bij de overheid, bij een universiteit, bij onderzoeks-

bureaus en bij adviesbureaus.

Talenten Een ecoloog kan goed onderzoeken en analyseren. Een ecoloog kan goed met mensen

samenwerken en werkt nauwkeurig.

Opleiding Wie ecoloog wil worden kan op hbo-niveau de opleiding Toegepaste Biologie volgen.

Op universitair niveau kan men de opleiding Biologie volgen met als master Ecology.

Verwante opleidingen zijn Milieukunde en Milieuwetenschappen.

Leerkrachtenhandleiding...8 talentenk ijker LEERKRACHTENHANDLEIDING Les 1 Inleiding Lesdoelen •...

Documents

Transcript of Leerkrachtenhandleiding...8 talentenk ijker LEERKRACHTENHANDLEIDING Les 1 Inleiding Lesdoelen •...