Ledental NOC*NSF over 2009

2

Samenvatting

In 2009 hadden de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden en buitengewone leden - exclusief de Nederlandse Christelijke Sport Unie (NCSU) en de Nederlandse Katholieke Sportfederatie (NKS) - 5.153.619 leden. Dit is 64.197 leden meer dan in 2008 (op grond van de nieuwe ledendefinitie). De sportbonden zagen hun ledental in 2009 met 63.958 leden stijgen ten opzichte van 2008. Dit is een groei van 1,4%. Zij hebben in totaal bijna 4,8 miljoen leden. De stijging in het ledenaantal komt vooral door een grote stijging van het aantal mannelijke seniorleden. Dit aantal steeg met 93.557. Daar waar er voorgaande jaren sprake was van een structurele stijging van het aantal sportende vrouwen, is deze ontwikkeling dit jaar niet meer zichtbaar. Het aantal jeugdleden daalde met ruim 30.000 leden. Dit in tegenstelling tot voorgaande jaren: toen nam het aantal sportende junioren toe en het aantal senioren af. Zowel het aantal teamsporters, semi-individuele en individuele sporters is toegenomen. De absolute groei van het aantal leden wordt voornamelijk veroorzaakt door 3 sporten: voetbal, golf en hockey.

3

Ledental NOC*NSF over 2009

Inleiding

In de periode juni-september 2010 heeft de jaarlijkse telling van het aantal leden van de bonden plaatsgevonden over het jaar 2009. Voor het vierde achtereenvolgende jaar is de bonden gevraagd, voor zover zij dit konden, het totale aantal leden onder te verdelen in 8 leeftijdssegmenten (conform de indeling bij de strategische marketing plannen (SMP)). Van de 75 sportbonden hebben dit keer slechts 12 bonden aan dit verzoek kunnen voldoen. Daarom zijn deze gegevens dit jaar niet in de rapportage opgenomen (vorig jaar voldeden 22 bonden aan dit verzoek). 64 bonden hebben een onderverdeling in twee leeftijdscategorieën gemaakt: juniorleden (tot 18 jaar) en seniorleden (18 jaar en ouder). Net als in voorgaande jaren is de nodige voorzichtigheid geboden bij het trekken van conclusies over de ontwikkeling in de ledentallen. Ook komt het regelmatig voor dat de ledentallen na het verschijnen van de Rapportage Ledentallen nog door een bond worden gecorrigeerd. In deze rapportage is gebruik gemaakt van de gecorrigeerde cijfers over 2008 op grond van de nieuwe ledendefinitie1. Op sommige plaatsen in de Rapportage Ledentallen 2009 zullen de cijfers over 2008 daarom afwijken van de cijfers in de Rapportage Ledentallen 2008.

Ledental 2009

NOC*NSF kent in 2009 in totaal 90 lidorganisaties. Hiervan worden er 75 gerekend tot de sportbonden, dit is 3 meer dan in 2008. In 2009 zijn Aikido Nederland, de Nederlandse Floorball en Unihockey Bond en de Nederlandse Roller sports en Bandy Bond lid geworden van NOC*NSF. Naast de 75 sportbonden worden 15 lidorganisaties gerekend tot de buitengewone leden. Het totale ledenbestand van NOC*NSF is 5.153.619 leden (in 2008 was dit 5.089.422)2. Dit is een stijging ten opzichte van 2008 met 64.197 (zie bijlage 1). Sportbonden Het aantal leden van de sportbonden is in 2009 met 63.958 leden toegenomen tot een totaal van 4.772.046 leden. In 2008 waren het er 4.708.088. Dit is een stijging van 1,4% (zie bijlage 1). Sinds 2003 schommelt de jaarlijkse groei van de sportbonden gezamenlijk rond de 1% (zie figuur 1). Het absolute ledenaantal is op grond van de nieuwe ledendefinitie wel gedaald in 2009 met ruim 15.000 leden ten opzichte van het aantal leden volgens de oude definitie in 2008. Op grond van de oude definitie was het ledental in 2008, 4.786.005. Volgens de nieuwe definitie was het ledental in 2008, 4.708.088. In figuur 1 is daarom een breuklijn zichtbaar. 1 2009 was het eerste uitvoeringsjaar van de Sportagenda 2012. Vanaf dit jaar hanteren we een meer aangescherpte definitie voor lidmaatschap. Nieuwe definitie ledentallen va 2009: - lid betaalt jaarlijks minimaal € 5 bondsafdracht - lidmaatschap is bewust aangegaan - sporter stemt aantoonbaar in met voorwaarden bond en/of vereniging - bond registreert NAW-gegevens, geboortedatum & geslacht sporter (geldt miv 2011) - registratie wordt gedeeld met NOC*NSF (in lijn met privacywetgeving) (geldt miv 2011) 2 Wanneer in deze rapportage uitspraken gedaan worden over alle bij NOC*NSF aangesloten leden, worden de leden van

NCSU en NKS niet meegeteld. Deze leden hebben een dubbel lidmaatschap en zijn zowel lid van de NCSU of NKS als van een sportbond.

4

Figuur 1 Ontwikkeling ledental sportbonden Buitengewone leden Het aantal leden van buitengewone lidorganisaties, exclusief NCSU en NKS, is gestegen met 239 van 381.334 in 2008 naar 381.573 in 2009 (zie bijlage 1.2). Het aantal leden van de buitengewone lidorganisaties, inclusief NCSU en NKS, is sinds vorig jaar met 10.629 gedaald naar 941.219. In 2008 waren nog 951.848 mensen lid van een buitengewone lidorganisatie. Deze daling komt vooral voor rekening van de Nederlandse Christelijke Sport Unie en de Nederlandse Katholieke Sportfederatie.

Verhouding junioren/senioren

De verhouding junioren/senioren is in 2009 licht gewijzigd ten opzichte van 2008. Over het totale ledenbestand van sportbonden en buitengewone leden bezien, was de verhouding in 2009 31% junioren tegenover 69% senioren. In 2008 waren deze percentages respectievelijk 32% en 68%. De verhouding junioren/senioren wordt zowel bij sportbonden als bij buitengewone leden beïnvloed door het feit dat een aantal bonden geen onderscheid maakt (of kan maken) tussen junioren en senioren. Alle leden worden in die gevallen als (mannelijke) senioren geregistreerd. Sportbonden Bij de sportbonden is het aandeel junioren in 2009 met 2% afgenomen. In 2008 was de verhouding junior/senior 34% tegenover 66%. Deze verhouding is in 2009 nog wel hetzelfde gebleven. Het aantal jongeren bij sportbonden is netto afgenomen met 32.892, het aantal senioren is toegenomen met 96.850 netto. Gezien het feit dat een aantal bonden de junioren als senior registreert, ligt het aandeel junioren bij sportbonden vermoedelijk hoger dan 34% (zie opmerking hierboven). Buitengewone leden Omdat in 2009 slechts één buitengewoon lid (de NCS) een uitsplitsing heeft gemaakt naar leeftijd, wordt hier geen nadere beschouwing over gegeven. Bij de buitengewone leden zegt de verhouding junior/senior ook minder dan bij de gewone leden, omdat de meeste buitengewone leden geen onderscheid naar leeftijd maken. In dat geval worden alle leden als mannelijke senioren geregistreerd. Een aantal buitengewone leden is ook slechts als organisatie aangesloten bij NOC*NSF en heeft zelf geen leden. In andere gevallen gaat het om vakverenigingen van beroepsgroepen zoals leraren lichamelijk opvoeding of fysiotherapeuten. Bij deze organisaties mag er vanuit gegaan worden dat alle leden 18 jaar of ouder zijn.

4.500.000

4.550.000

4.600.000

4.650.000

4.700.000

4.750.000

4.800.000

4.850.000

2005 2006 2007 2008 20090,4%

0,6%

0,8%

1,0%

1,2%

1,4%

1,6%

Ledentalsportbondenoude definitie

Ledentalsportbondennieuwe definitie

Groei in % t.o.v.voorgaande jaaroude definitie

Groei 2009 in %t.o.v. 2008

5

Verhouding man/vrouw

Het aantal volwassen mannen dat lid is van een bij NOC*NSF aangesloten organisatie is al jaren groter dan het aantal volwassen vrouwen. De verhouding man/vrouw is in 2009 licht gewijzigd ten opzicht van 2008. De verhouding is 71% man en 29% vrouw. In 2008 was de verhouding respectievelijk 70% en 30%.3 Op de verhouding mannelijke en vrouwelijke leden is een zelfde soort opmerking van toepassing als op de verhouding junioren/senioren. Bonden die in de ledenadministratie geen onderscheid naar geslacht maken, registeren alle leden als mannelijk. Ook zijn er bonden met gezinslidmaatschappen waarbij alleen het gezinshoofd als lid geregistreerd staat, doorgaans als man. Sportbonden In 2009 telden de sportbonden ruim 3 miljoen mannelijke en een kleine 1,7 miljoen vrouwelijke leden (jeugd en volwassen)4. Het aantal mannen is in 2009 gestegen met 85.165, terwijl het aantal vrouwelijke leden met ruim 21.000 is afgenomen. In 2008 was de verhouding man/vrouw: 64% / 36%. In 2009 is 65% man en 35% vrouw. Wanneer we alleen naar de volwassen leden van sportbonden kijken zien we dat daar de verhouding tussen mannen en vrouwen in 2009 met 67% man en 33%, verschoven is ten opzichte van 2008. De verhouding was in 2008 respectievelijk 66% / 34%. Bij de jeugd is het verschil tussen jongens en meisjes wat kleiner dan bij de volwassenen. In 2009 maakten jongens 59% uit van de junioren en meisjes 41%. Deze verhouding is gelijk aan 2008. Het aantal jeugdleden is in 2009 met 32.892 afgenomen. Dit komt vooral door de daling van het aantal meisjes met ruim 24.000. Het aantal sportende jongens nam af met ruim 8.392. Buitengewone leden Geen enkel buitengewoon lid heeft dit jaar onderscheid gemaakt naar geslacht.

Ontwikkelingen in het ledenbestand

Sportbonden Van de 75 sportbonden zijn er 37 toegenomen of gelijk gebleven in ledental ten opzichte van 2008. 38 sportbonden zagen een daling in hun ledental. De grootste stijgers – in relatieve zin – zijn de Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie (+124,9%) en de Nederlandse Vijfkampbond (+37,8%). Absoluut gezien (bijlage 3) zijn de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (+26.524), de Koninklijke Nederlandse Golf Federatie (+21.536) en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (+12.339) de grootste stijgers. De Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond (-13.470) heeft te maken met de grootste daling (zie bijlage 3). Bij de andere bonden met een daling van het ledental was nergens sprake van een absolute daling van meer dan 10.000 leden. Wanneer we kijken naar de relatieve daling ten opzichte van 2008 (zie bijlage 4), dan blijkt dat naast de KNSB (-23,7%) ook de Koninklijke Nederlandse Wielren Unie (-20,9%) en de Nederlandse Waterski en Wakeboard Bond (-20,1%) een flinke daling van het ledental kenden. 3 Het betreft hier de verhouding volwassen mannen en vrouwen. De buitengewone leden tellen wel het aantal junioren, maar maken daarbij geen onderscheid tussen jongens en meisjes. Voor alle bonden gezamenlijk kunnen daarom alleen uitspraken gedaan worden over de verhouding tussen volwassen mannen en vrouwen. 4 Als eerder opgemerkt: niet alle sportbonden maken een uitsplitsing naar geslacht. In die gevallen zijn alle volwassen leden als “man” geregistreerd en alle juniorleden als “jongen”. Het percentage mannen en jongens van de sportbonden gezamenlijk zal daarom in werkelijkheid lager liggen dan in deze rapportage vermeld wordt.

6

Buitengewone leden Bij de buitengewone leden zien we in 2009 één stijger van 5% of meer: de Vereniging voor Sport en Recht (+5%). Twee buitengewone leden kenden een daling van 5% of meer: de Nederlandse Christelijke Sport Unie (-5%) en de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Sportgezondheidszorg (-7%) (zie bijlage 1.2).

Ranglijst op basis van grootte

Sportbonden De top 15 van de sportbonden heeft in 2009 ten opzichte van 2008 nagenoeg geen wijzigingen ondergaan (zie bijlage 5). De top 5 wordt in 2009 wederom gevormd door de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond, de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond, de Nederlandse Golf Federatie, de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond. De gehele top 5 bleef afgelopen jaar dus ongewijzigd. Toch zijn er wel enkele ontwikkelingen waar te nemen. Zo zijn de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond, de Nederlandse Golf Federatie en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond in 2009 weer behoorlijk gegroeid, een ontwikkeling die al enkele jaren gaande is. Net als vorig jaar is de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie de enige bond in de top vijf die in 2009 een daling van het ledental heeft gekend. De top 6 tot 10 is eveneens ongewijzigd. Wel kennen enkele bonden een kleine daling in hun ledental: de Koninklijke Nederlands Zwembond en de Nederlandse Volleybal Bond. De top 15 is op één plaats gewijzigd. De Judo Bond Nederland is van plaats gewisseld met Badminton Nederland. Met 60.657 leden (+2.971) staat de Judo Bond Nederland nu op de 14e plaats. Badminton Nederland is met 60.277 leden (-1.044) de 15e bond van Nederland. De vijf kleinste sportbonden zijn (van klein naar groot) de Nederlandse Racquetball Associatie (26 leden), de Bob- en Sleebond Nederland (57 leden), de Nederlandse Curling Bond (122 leden), de Koninklijke Nederlandse Motorboot Club (518 leden) en de Nederlandse Vijfkampbond (572 leden). De Nederlandse Vijfkampbond (+157 leden) en de Bob- en Sleebond (+7) zijn van deze vijf bonden, de bonden die afgelopen jaar zijn gegroeid. Buitengewone leden Bij de buitengewone leden bestaat de top 3 (zie bijlage 1.2) - net als voorgaande jaren - uit de Nederlandse Katholieke Sportbond (434.165 leden), de Nederlandse Culturele Sportbond (202.429 leden) en de Nederlandse Christelijke Sport Unie (125.481 leden). Wanneer een top 10 van alle lidorganisaties van NOC*NSF gemaakt wordt, staan alle drie erin.

Sportverenigingen

In 2009 zijn er in totaal 25.633 sportverenigingen aangesloten bij de sportbonden en buitengewone leden (zie bijlage 1). Het aantal verenigingen is met 658 gedaald ten opzichte van 2008.5 Sportbonden In 2009 telden de sportbonden in totaal 25.054 verenigingen (zie bijlage 3). Dit is 639 verenigingen minder dan het aantal verenigingen dat in 2008 door de sportbonden werd opgegeven. De bond waarvan het aantal verenigingen procentueel het meeste af nam is de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (-99,5%). Dit had echter een administratieve oorzaak. Indien we deze bond buiten beschouwing laten, kende de Federatie Oosterse Gevechtskunsten met een daling van 51,2% de grootste afname van het aantal verenigingen. Ook in absolute zin kende deze bond de grootste daling (-220). Daarnaast hadden de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (-76) en Gehandicaptensport Nederland (-57) absoluut te maken met de grootste dalingen. De Koninklijke Nederlandse Kegel Bond kende absoluut gezien de grootste groei van het aantal verenigingen (+42). Verder was er geen enkele andere bond met een toename van het aantal verenigingen met meer dan 15. 5 Het aantal sportverenigingen in 2008 in de rapportage over 2009 vertoont een grote afwijking in vergelijking met het aantal sportverenigingen opgegeven in de rapportage over 2008. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een gecorrigeerd aantal hippische sportverenigingen.

7

Procentueel was de Koninklijke Nederlandse Motorboot Club de sportbond die de grootste groei in het aantal verenigingen kende (+37,5%). Geen enkele andere bond kende een groei die groter was dan 10% (Zie bijlage 2). Voor alle sportbonden samen komt het gemiddelde aantal leden per vereniging in 2009 op 190 leden (zie bijlage 6). Dit is een toename van 16 ten opzichte van 2008. Enige vertekening in het gemiddelde aantal leden treedt op doordat een aantal bonden individuele lidmaatschappen – rechtstreeks met de bond – aanbiedt of een afwijkende organisatiestructuur heeft. Zo had bijvoorbeeld de Nederlandse Golf Federatie in 2009 ruim 145.000 rechtstreekse lidmaatschappen en ruim 195.000 verenigingslidmaatschappen. Het gemiddeld aantal leden per vereniging in 2009 komt dan ongeveer uit op 850 leden (i.p.v. de aangegeven 1.464 in bijlage 6). Buitengewone leden Bij de buitengewone leden kent een aantal organisaties geen verenigingsstructuur. Een aantal buitengewone leden is een vereniging op zichzelf. Dit levert een gemiddeld ledental op van 261 per vereniging.

Teamsporten

Het aantal teamsporters is in 2009 gestegen met 38.481 sporters (zie bijlage 7). Deze stijging is vergelijkbaar met 2008. 1.931.939 mensen waren in 2009 lid van een teamsportbond, tegen 1.893.458 in 2008, een stijging van ruim 2%. De grootste teamsportbond is de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (1.179.198 leden). De Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (222.837) en de Nederlandse Volleybal Bond (125.195) staan net als de voorgaande jaren op de tweede en de derde plaats. De Nederlandse Curling Bond (122 leden) en de Nederlandse Frisbee Bond (950 leden) blijven de kleinste teamsportbonden, ondanks de komst van de Nederlandse Roller sports en Bandy Bond (1.485 leden) en de Nederlandse Floorball en Unihockey Bond (988 leden). De Nederlandse IJshockey Bond (+15,5%) en de American Football Bond Nederland (+12,7%) kenden relatief gezien de grootste stijgingen van het ledental van de Nederlandse teamsportbonden. In absolute zin kenden de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (+26.524) en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (+12.339) van de teamsportbonden de grootste stijgingen.

Individuele sporten

In 2009 beoefenden 1.835.794 mensen een individuele sport (zie bijlage 8). Dit is een stijging met 20.542 sporters ten opzichte van 2008, oftewel 1,1%. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de Nederlandse Golf Federatie. Deze bond is met 335.269 leden voor het derde jaar op rij de grootste bond voor individueel beoefende sporten. De Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie staat met 268.550 leden op de tweede plaats. Het ledental van de KNGU daalt echter wel al een aantal jaren, dit jaar met -5.261. De hippische sport blijft groeien (+6.037 leden) en consolideert haar derde plaats. In absolute zin droeg de Nederlandse Golf Federatie het meest bij aan de groei van de individuele sporten (+21.536 leden), gevolgd door hippische sporters (+6.037), atletiek (+5.418) en krachtsport (+5.116). De Koninklijke Nederlandse Krachtsport Federatie kende daarnaast ook procentueel de grootste groei (+124,9%), gevolgd door de Nederlandse Vijfkampbond (+37,8%). De Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijdersbond kende de grootste absolute daling van het ledental in 2009 (-13.470). Ook de Koninklijke Nederlandse Wielren Unie kende een daling van het ledental in 2009 (-5.956), evenals de Nederlandse Gymnastiek Unie (-5.261). Daarnaast kende de Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond in 2009 een daling van het ledental van meer dan 20%.

8

Semi-individuele sporten

In 2009 beoefenden 963.058 mensen een semi-individuele sport (zie bijlage 9). Dit is een stijging van 5.039 leden ten opzichte van 2008, oftewel 0,5%. De Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond blijft ruimschoots de grootste semi-individuele sportbond met 725.079 leden. Daarna komt met 60.657 leden de Judo Bond Nederland, die de Nederlandse Badminton Bond (60.277 leden) gepasseerd is op de ranglijst van semi-individuele sporten. Op de vierde plaats staat de Nederlandse Tafeltennis Bond (34.518 leden). De Nederlandse Boks Bond (+13,6%) maakte relatief de grootste groei door. Squash (-14,5%) en racquetball (-10,3%) kenden de grootste relatieve dalingen, waarbij opgemerkt moet worden dat racquetball een dermate klein ledental heeft dat de relatieve verandering een vertekend beeld kan geven.

9

Leeswijzer bijlagen Bijlage 1 en 2 In bijlage 1 worden per lidorganisatie van NOC*NSF de ledencijfers op een rij gezet. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in geslacht (jongens/meisjes - man/vrouw) en in leeftijdscategorie (junior - jonger dan 18 jaar / senior - ouder dan 18 jaar). Per categorie wordt een vergelijking gemaakt met het voorgaande jaar (in percentages groei of krimp). Tot slot worden per lidorganisatie het aantal aangesloten verenigingen vermeld. Een aantal bonden kent ook een onderverdeling naar tak van sport. Zie bijvoorbeeld de Bob- en Sleebond Nederland, die verschillende onderdelen kent. De uitsplitsing per tak van sport is dit jaar apart opgenomen in bijlage 1.1. De totalen zijn gewoon af te lezen in tabel 1. De lidorganisaties wordt gevraagd ieder jaar dezelfde peildatum aan te houden om de vergelijkbaarheid met voorgaande jaren in stand te houden. Het totale aantal leden van NOC*NSF is een optelsom van de gewone leden en de buitengewone leden. Hierbij worden de NCSU en de NKS niet meegenomen, aangezien de leden hiervan meestal ook aangesloten zijn bij een sportbond en daardoor dubbele tellingen opleveren. De buitengewone leden staan vermeld in bijlage 1.2. In bijlage 2 wordt het aantal verenigingen per sportbond weergegeven. Overige bijlagen In bijlage 3 zijn de gewone leden gerangschikt naar absolute stijging en daling van het ledental. Bijlage 4 is een uitwerking van bijlage 3, waarin de grootste relatieve stijgers en dalers extra aandacht krijgen. Bijlage 5 is de ranglijst van de gewone leden op basis van grootte. Ook wordt een vergelijk gemaakt met de positie op de ranglijst van het voorafgaande jaar. Bijlage 6 geeft een overzicht van de gemiddelde verenigingsgrootte per sportbond. Bij sommige bonden geeft dit een vertekening, aangezien hun organisatie anders georganiseerd is in bijvoorbeeld regio’s of federaties of omdat ze geen verenigingsstructuur kennen. In bijlage 7, 8 en 9 zijn de verschillende sporten verdeeld naar teamsport, individuele sport of semi-individuele sport, waardoor ook op deze kenmerken een vergelijk gemaakt kan worden. Bijlage 10 geeft een vergelijking van de ledentallen op basis van de oude en nieuwe definitie.

Bijlagen

Bijlage 1. Aantal leden per lidorganisatie van NOC*NSF

Nummer Organisatie Peildatum

Totaal2009

Totaal2008

Totaal%V

Jongens2009

Jongens2008

Meisjes2009

Meisjes2008

Jeugd2009

Jeugd2008

Jeugd%V

Mannen2009

Mannen2008

Vrouwen2009

Vrouwen2008

Senioren2009

Senioren2008

Senioren%V

Verenigingen2009

Verenigingen2008

Verenigingen%V

1 Aikido Nederland* 31-12-2009 3.515 4.000 -12,1% 0 0 0 0 0 0 - 3.515 4.000 0 0 3.515 4.000 -12,1% 0 0 -

2 Alg. Ned. Sjoelbond 29-06-2010 1.821 1.998 -8,9% 29 31 21 30 50 61 -18,0% 887 843 884 1.094 1.771 1.937 -8,6% 98 90 8,9%

3 American Football Bond Ned. 31-12-2009 1.760 1.562 12,7% 564 623 20 32 584 655 -10,8% 1.128 857 48 50 1.176 907 29,7% 21 21 0,0%

4 Atletiekunie 31-12-2009 133.057 127.639 4,2% 16.166 17.026 17.393 16.543 33.559 33.569 0,0% 47.570 49.887 51.928 44.183 99.498 94.070 5,8% 289 289 0,0%

5 Badminton Nederland 31-12-2009 60.277 61.321 -1,7% 10.222 10.368 11.529 12.008 21.751 22.376 -2,8% 23.156 23.364 15.370 15.581 38.526 38.945 -1,1% 580 572 1,4%

6 Bob en Sleebond Nederland 31-12-2009 57 50 14,0% 3 2 2 0 5 2 150,0% 42 43 10 5 52 48 8,3% 3 3 0,0%

7 Fed. Oosterse Gevechtskunsten 01-01-2009 8.845 9.384 -5,7% 2.356 2.385 1.460 1.751 3.816 4.136 -7,7% 3.215 3.441 1.814 1.807 5.029 5.248 -4,2% 210 430 -51,2%

8 Fed. van Klootschieters en Kogelwerpers 31-12-2009 3.870 3.888 -0,5% 445 435 185 169 630 604 4,3% 2.677 2.698 563 586 3.240 3.284 -1,3% 79 86 -8,1%

9 Gehandicaptensport Nederland 31-12-2009 20.713 20.817 -0,5% 1.655 1.423 870 890 2.525 2.313 9,2% 9.505 9.929 8.683 8.575 18.188 18.504 -1,7% 267 324 -17,6%

10 Judo Bond Nederland 31-12-2009 60.657 57.686 5,2% 30.097 27.542 7.778 8.155 37.875 35.697 6,1% 19.576 16.665 3.206 5.324 22.782 21.989 3,6% 756 761 -0,7%

11 Karate-do Bond Nederland 31-12-2009 8.812 8.646 1,9% 2.360 2.434 1.223 1.173 3.583 3.607 -0,7% 4.109 3.995 1.120 1.044 5.229 5.039 3,8% 178 183 -2,7%

12 KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) 31-12-2009 7.575 7.676 -1,3% 107 285 29 35 136 320 -57,5% 6.925 6.387 514 969 7.439 7.356 1,1% 84 81 3,7%

13 KNBLO 31-12-2009 33.644 30.758 9,4% 352 382 294 336 646 718 -10,0% 15.726 14.518 17.272 15.522 32.998 30.040 9,8% 555 555 0,0%

14 Kon. Ned. Base-en Softball Bond 01-11-2009 23.149 23.324 -0,8% 7.454 7.602 1.806 1.900 9.260 9.502 -2,5% 9.931 9.961 3.958 3.861 13.889 13.822 0,5% 180 179 0,6%

15 Kon. Ned. Cricket Bond 01-09-2009 5.275 5.203 1,4% 1.122 3.812 134 156 1.256 3.968 -68,3% 3.833 1.138 186 97 4.019 1.235 225,4% 62 62 0,0%

16 Kon. Ned. Dambond 31-12-2009 6.060 6.457 -6,1% 736 916 156 167 892 1.083 -17,6% 5.062 5.283 106 91 5.168 5.374 -3,8% 235 241 -2,5%

17 Kon. Ned. Kaats Bond 01-01-2009 13.947 14.390 -3,1% 7.806 2.000 2.681 1.488 10.487 3.488 200,7% 1.968 8.145 1.492 2.757 3.460 10.902 -68,3% 124 127 -2,4%

18 Kon. Ned. Kegel Bond 01-01-2009 6.263 5.546 12,9% 31 20 23 16 54 36 50,0% 3.564 3.085 2.645 2.425 6.209 5.510 12,7% 488 446 9,4%

19 Kon. Ned. Kolf Bond 01-01-2009 607 611 -0,3% 0 0 0 0 0 0 - 378 611 229 0 607 611 -0,7% 30 30 0,0%

20 Kon. Ned. Korfbal Verbond 30-06-2009 101.319 101.356 0,0% 17.471 17.525 33.127 32.814 50.598 50.339 0,5% 24.706 24.814 26.015 26.203 50.721 51.017 -0,6% 563 564 -0,2%

21 Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 31-12-2009 9.212 4.096 124,9% 306 0 167 0 473 0 - 5.345 4.096 3.394 0 8.739 4.096 113,4% 115 115 0,0%

22 Kon. Ned. Lawn Tennis Bond 30-09-2009 725.079 719.985 0,7% 90.025 87.276 75.620 74.504 165.645 161.780 2,4% 299.853 298.626 259.581 259.579 559.434 558.205 0,2% 1.732 1.741 -0,5%

23 Kon. Ned. Motorboot Club 01-01-2009 518 579 -10,5% 0 0 0 0 0 0 - 492 565 26 14 518 579 -10,5% 44 32 37,5%

24 Kon. Ned. Motorrijders Vereniging 31-12-2009 47.467 43.752 8,5% 4.115 3.737 281 296 4.396 4.033 9,0% 38.939 36.061 4.132 3.658 43.071 39.719 8,4% 272 286 -4,9%

25 Kon. Ned. Roei Bond 01-11-2008 27.777 28.092 -1,1% 1.488 1.488 948 948 2.436 2.436 0,0% 12.842 12.992 12.499 12.664 25.341 25.656 -1,2% 105 115 -8,7%

26 Kon. Ned. Schaak Bond 31-05-2009 23.313 22.539 3,4% 5.584 5.053 865 791 6.449 5.844 10,4% 16.311 16.125 553 570 16.864 16.695 1,0% 497 527 -5,7%

27 Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond* 30-06-2009 43.432 56.902 -23,7% 0 0 0 0 0 0 - 43.432 56.902 0 0 43.432 56.902 -23,7% 740 740 0,0%

28 Kon. Ned. Schutters Associatie 31-12-2009 42.103 41.882 0,5% 1.154 1.118 117 104 1.271 1.222 4,0% 37.783 37.641 3.049 3.019 40.832 40.660 0,4% 792 801 -1,1%

29 Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart 31-12-2009 13.383 13.167 1,6% 520 0 63 0 583 0 - 11.915 13.167 885 0 12.800 13.167 -2,8% 1 203 -99,5%

30 Kon. Ned. Voetbal Bond 30-06-2009 1.179.198 1.152.674 2,3% 536.521 524.517 67.531 64.342 604.052 588.859 2,6% 529.996 520.958 45.150 42.857 575.146 563.815 2,0% 3.369 3.369 0,0%

31 Kon. Ned. Wielren Unie 31-12-2009 22.500 28.456 -20,9% 0 5.231 0 1.200 0 6.431 -100,0% 19.395 19.533 3.105 2.492 22.500 22.025 2,2% 206 200 3,0%

32 Kon. Ned. Zwembond 01-01-2009 143.566 144.259 -0,5% 44.392 44.524 46.187 46.389 90.579 90.913 -0,4% 28.491 28.729 24.496 24.617 52.987 53.346 -0,7% 431 433 -0,5%

33 Kon. Nederlandse Hippische Sportfederatie 31-12-2009 209.044 203.007 3,0% 4.957 4.523 54.921 49.871 59.878 54.394 10,1% 38.588 38.701 110.578 109.912 149.166 148.613 0,4% 1.385 1.461 -5,2%

34 Koninklijke Ned. Klim- en Bergsport-Vereniging 31-12-2009 54.447 55.040 -1,1% 4.017 4.418 3.336 3.527 7.353 7.945 -7,5% 30.144 29.750 16.950 17.345 47.094 47.095 0,0% 1 1 0,0%

35 Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond 31-12-2009 2.604 2.539 2,6% 1.114 968 285 235 1.399 1.203 16,3% 862 975 343 361 1.205 1.336 -9,8% 70 72 -2,8%

36 Koninklijke Nederlandse Biljart Bond 31-12-2009 32.701 31.277 4,6% 422 502 55 61 477 563 -15,3% 30.269 28.769 1.955 1.945 32.224 30.714 4,9% 1.468 1.487 -1,3%

37 Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie 31-12-2009 268.550 273.811 -1,9% 28.431 30.464 153.206 162.935 181.637 193.399 -6,1% 13.794 12.783 73.119 67.629 86.913 80.412 8,1% 1.148 1.148 0,0%

38 Koninklijke Nederlandse Hockey Bond 31-10-2009 222.837 210.498 5,9% 49.753 47.599 88.359 79.725 138.112 127.324 8,5% 45.994 45.216 38.731 37.958 84.725 83.174 1,9% 313 311 0,6%

39 Ned. Algemene Danssport Bond* 31-12-2009 6.053 5.819 4,0% 0 482 0 1.282 0 1.764 -100,0% 6.053 1.978 0 2.077 6.053 4.055 49,3% 279 267 4,5%

40 Ned. Beugel Bond 31-12-2009 1.396 1.498 -6,8% 70 98 13 21 83 119 -30,3% 1.080 1.137 233 242 1.313 1.379 -4,8% 33 33 0,0%

41 Ned. Bowling Federatie 31-12-2009 15.510 17.067 -9,1% 1.031 1.235 407 528 1.438 1.763 -18,4% 4.338 10.663 9.734 4.641 14.072 15.304 -8,1% 136 138 -1,4%

42 Ned. Curling Bond 01-01-2010 122 127 -3,9% 14 17 6 5 20 22 -9,1% 66 69 36 36 102 105 -2,9% 4 4 0,0%

43 Ned. Darts Bond 15-12-2009 38.741 41.063 -5,7% 254 563 33 133 287 696 -58,8% 34.156 35.622 4.298 4.745 38.454 40.367 -4,7% 25 25 0,0%

44 Ned. IJshockey Bond 31-12-2009 6.119 5.299 15,5% 1.198 1.146 130 104 1.328 1.250 6,2% 4.214 3.602 577 447 4.791 4.049 18,3% 32 40 -20,0%

45 Ned. Indoor en Outdoor Bowls Bond 01-01-2010 1.503 1.736 -13,4% 5 0 4 2 9 2 350,0% 814 877 680 857 1.494 1.734 -13,8% 41 47 -12,8%

46 Ned. Jeu de Boules Bond 31-12-2010 18.254 18.648 -2,1% 155 160 78 71 233 231 0,9% 10.924 11.211 7.097 7.206 18.021 18.417 -2,2% 222 223 -0,4%

47 Ned. Kano Bond 01-07-2009 6.648 6.938 -4,2% 438 456 228 260 666 716 -7,0% 4.242 4.423 1.740 1.799 5.982 6.222 -3,9% 79 80 -1,3%

48 Ned. Minigolfbond 31-12-2009 693 779 -11,0% 12 17 4 4 16 21 -23,8% 441 519 236 239 677 758 -10,7% 30 35 -14,3%

49 Ned. Onderwatersport Bond 31-12-2009 18.376 18.754 -2,0% 1.101 869 662 516 1.763 1.385 27,3% 12.686 13.206 3.927 4.163 16.613 17.369 -4,4% 253 262 -3,4%

50 Ned. Ski Vereniging 30-04-2009 103.120 103.120 0,0% 9.935 9.935 9.208 9.208 19.143 19.143 0,0% 45.950 45.950 38.027 38.027 83.977 83.977 0,0% 60 58 3,4%

51 Ned. Triathlon Bond 31-12-2009 10.779 10.494 2,7% 258 2.001 158 624 416 2.625 -84,2% 8.300 6.001 2.063 1.868 10.363 7.869 31,7% 91 89 2,2%

52 Ned. Wandelsport Bond* 01-01-2009 33.287 33.287 0,0% 0 6.842 0 7.316 0 14.158 -100,0% 33.287 9.934 0 9.195 33.287 19.129 74,0% 499 484 3,1%

53 Nederlands Handbal Verbond* 30-06-2009 56.272 57.192 -1,6% 0 7.256 0 24.793 0 32.049 -100,0% 56.272 10.285 0 14.858 56.272 25.143 123,8% 418 419 -0,2%

54 Nederlandse Basketball Bond 30-06-2009 41.625 42.134 -1,2% 14.725 15.056 5.675 5.582 20.400 20.638 -1,2% 15.250 15.330 5.975 6.166 21.225 21.496 -1,3% 377 366 3,0%

55 Nederlandse Boks Bond 31-12-2009 1.700 1.497 13,6% 151 160 21 20 172 180 -4,4% 1.372 1.179 156 138 1.528 1.317 16,0% 77 75 2,7%

56 Nederlandse Bridge Bond 31-12-2009 115.549 114.310 1,1% 761 758 1.077 1.061 1.838 1.819 1,0% 47.074 46.906 66.637 65.585 113.711 112.491 1,1% 1.047 1.047 0,0%

57 Nederlandse Floorball en Unihockey Bond 01-10-2009 988 1.000 -1,2% 291 0 100 0 391 0 - 396 1.000 201 0 597 1.000 -40,3% 27 0 -

58 Nederlandse Frisbee Bond 31-12-2010 950 932 1,9% 149 126 55 35 204 161 26,7% 530 549 216 222 746 771 -3,2% 17 19 -10,5%

59 Nederlandse Go Bond 31-12-2009 718 759 -5,4% 36 52 9 12 45 64 -29,7% 632 645 41 50 673 695 -3,2% 18 18 0,0%

60 Nederlandse Golf Federatie 01-07-2009 335.269 313.733 6,9% 11.116 9.954 5.650 5.106 16.766 15.060 11,3% 211.167 197.413 107.336 101.260 318.503 298.673 6,6% 229 223 2,7%

61 Nederlandse Handboog Bond 31-12-2009 10.176 10.071 1,0% 2.370 2.270 445 420 2.815 2.690 4,6% 6.181 6.220 1.180 1.161 7.361 7.381 -0,3% 241 245 -1,6%

62 Nederlandse Kruisboog Bond 01-01-2010 2.889 2.651 9,0% 89 73 39 28 128 101 26,7% 1.992 1.844 769 706 2.761 2.550 8,3% 64 61 4,9%

63 Nederlandse Racquetball Associatie 01-10-2010 26 29 -10,3% 0 0 0 0 0 0 - 0 24 26 5 26 29 -10,3% 2 2 0,0%

64 Nederlandse Roller sports en Bandy Bond* 31-12-2009 1.485 0 - 0 0 0 0 0 0 - 1.485 0 0 0 1.485 0 - 0 0 -

65 Nederlandse Rugby Bond 31-12-2009 8.869 8.298 6,9% 2.711 2.695 186 143 2.897 2.838 2,1% 5.304 4.863 668 597 5.972 5.460 9,4% 83 80 3,8%

66 Nederlandse Tafeltennisbond 31-12-2009 34.518 34.288 0,7% 7.820 7.650 1.873 1.910 9.693 9.560 1,4% 20.692 20.545 4.133 4.183 24.825 24.728 0,4% 613 634 -3,3%

67 Nederlandse Toer Fiets Unie 31-12-2009 45.920 43.395 5,8% 693 692 188 116 881 808 9,0% 39.734 38.421 5.305 4.166 45.039 42.587 5,8% 527 518 1,7%

68 Nederlandse Vijfkampbond 31-12-2009 572 415 37,8% 32 0 29 0 61 0 - 463 372 48 43 511 415 23,1% 3 3 0,0%

69 Nederlandse Volleybal Bond 31-12-2009 125.195 127.047 -1,5% 11.762 12.823 41.313 40.610 53.075 53.433 -0,7% 34.851 34.147 37.269 39.467 72.120 73.614 -2,0% 1.195 1.232 -3,0%

70 Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond 31-12-2009 3.236 4.051 -20,1% 117 205 46 301 163 506 -67,8% 2.638 3.018 435 527 3.073 3.545 -13,3% 36 45 -20,0%

71 Reddingsbrigade Nederland 01-10-2008 27.280 28.112 -3,0% 7.598 7.831 7.677 7.965 15.275 15.796 -3,3% 6.791 6.858 5.214 5.458 12.005 12.316 -2,5% 179 180 -0,6%

72 Skate Bond Nederland 31-12-2009 4.322 4.608 -6,2% 720 649 802 758 1.522 1.407 8,2% 1.962 2.220 838 981 2.800 3.201 -12,6% 43 47 -8,5%

73 Squash Bond Nederland 31-12-2009 15.808 18.496 -14,5% 344 376 255 178 599 554 8,1% 11.510 13.815 3.699 4.127 15.209 17.942 -15,2% 60 56 7,1%

74 Taekwondo Bond Nederland 31-12-2009 8.588 8.574 0,2% 3.697 3.549 1.565 1.405 5.262 4.954 6,2% 2.598 2.838 728 782 3.326 3.620 -8,1% 150 173 -13,3%

75 Watersportverbond 31-12-2009 100.536 97.000 3,6% 0 7.595 0 0 0 7.595 -100,0% 100.536 89.405 0 0 100.536 89.405 12,5% 373 379 -1,6%

Netto totaal gewone leden 4.772.046 4.708.088 1,4% 951.428 959.820 648.608 673.108 1.600.036 1.632.928 -2,0% 2.127.899 2.034.342 1.044.111 1.040.818 3.172.010 3.075.160 3,1% 25.054 25.693 -2,5%Netto verschil tussen 2009 en 2008 63.958 -8.392 -24.500 -32.892 93.557 3.293 96.850 -639

Totaal NOC*NSF 5.153.619 5.089.422 1,3% 965.567 973.945 648.608 671.140 1.614.175 1.647.053 -2,0% 2.495.333 2.401.551 1.044.111 1.034.966 3.539.444 3.442.369 2,8% 25.633 26.291 -2,5%Netto verschil tussen 2009 en 2008 64.197 -8.378 -22.532 -32.878 93.782 9.145 97.075 -658

* Van deze bonden is alleen het totaal aantal leden bekend. In dat geval zijn alle leden geregistreerd als mannelijk en senior

Bijlage 1.1. Aantal leden uitgesplitst per tak van sport

Organisatie Tak van Sport

Totaal2009

Totaal2008

Totaal%V

Jongens2009

Jongens2008

Meisjes2009

Meisjes2008

Jeugd2009

Jeugd2008

Jeugd%V

Mannen2009

Mannen2008

Vrouwen2009

Vrouwen2008

Senioren2009

Senioren2008

Senioren%V

Bob en Sleebond Nederland Skeleton 8 5 60,0% 0 0 0 0 0 0 - 5 4 3 1 8 5 60,0%

Bob en Sleebond Nederland Bobslee 36 19 89,5% 1 0 2 0 3 0 - 26 17 7 2 33 19 73,7%

Bob en Sleebond Nederland Rodelen en Overig 13 7 85,7% 2 2 0 0 2 2 0,0% 11 5 0 0 11 5 120,0%

Bob en Sleebond Nederland Overig en Algemeen 0 19 -100,0% 0 0 0 0 0 0 - 0 17 0 2 0 19 -100,0%

Bob en Sleebond Nederland Totaal 57 50 14,0% 3 2 2 0 5 2 150,0% 42 43 10 5 52 48 8,3%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Wushu 1.975 1.635 20,8% 404 252 347 260 751 512 46,7% 657 719 567 404 1.224 1.216 0,7%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Aikikai aikido 3.341 2.808 19,0% 962 573 474 499 1.436 1.072 34,0% 1.162 1.146 743 589 1.905 1.878 1,4%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Kendo 635 559 13,6% 55 58 45 42 100 100 0,0% 434 367 101 93 535 498 7,4%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Kempo 990 759 30,4% 335 316 169 198 504 514 -1,9% 348 157 138 88 486 265 83,4%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Full contact karate 1.153 1.767 -34,7% 421 638 326 347 747 985 -24,2% 233 425 173 357 406 847 -52,1%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Pencak silat 330 305 8,2% 77 90 55 78 132 168 -21,4% 161 85 37 52 198 148 33,8%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Nunchakudo 240 218 10,1% 57 62 32 36 89 98 -9,2% 131 99 20 21 151 130 16,2%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Escrima 181 171 5,8% 45 51 12 42 57 93 -38,7% 89 56 35 22 124 85 45,9%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Kyudo 0 54 -100,0% 0 2 0 6 0 8 -100,0% 0 31 0 16 0 51 -100,0%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Muaythai 0 1.108 -100,0% 0 343 0 243 0 586 -100,0% 0 356 0 165 0 565 -100,0%

Fed. Oosterse Gevechtskunsten Totaal 8.845 9.384 -5,7% 2.356 2.385 1.460 1.751 3.816 4.136 -7,7% 3.215 3.441 1.814 1.807 5.029 5.248 -4,2%

Judo Bond Nederland Judo 51.840 49.494 4,7% 28.710 26.514 7.335 7.985 36.045 34.499 4,5% 13.606 12.030 2.189 2.965 15.795 14.995 5,3%

Judo Bond Nederland Jiu-Jitsu 6.968 6.433 8,3% 1.235 923 385 128 1.620 1.051 54,1% 4.580 3.399 768 1.983 5.348 5.382 -0,6%

Judo Bond Nederland Aikido 1.849 1.759 5,1% 152 105 58 42 210 147 42,9% 1.390 1.236 249 376 1.639 1.612 1,7%

Judo Bond Nederland Totaal 60.657 57.686 5,2% 30.097 27.542 7.778 8.155 37.875 35.697 6,1% 19.576 16.665 3.206 5.324 22.782 21.989 3,6%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Ovalracing 74 99 -25,3% 3 6 1 1 4 7 -42,9% 69 90 1 2 70 92 -23,9%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Terreinsport 166 297 -44,1% 0 0 0 0 0 0 - 159 293 7 5 166 298 -44,3%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Officials 2.034 1.926 5,6% 11 17 2 5 13 22 -40,9% 1.699 1.617 321 288 2.020 1.905 6,0%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Autocross 2.034 2.383 -14,6% 43 51 5 8 48 59 -18,6% 1.954 2.292 34 32 1.988 2.324 -14,5%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Karting 671 544 23,3% 29 186 19 15 48 201 -76,1% 598 335 25 5 623 340 83,2%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Autorensport 1.918 1.768 8,5% 17 18 2 4 19 22 -13,6% 1.827 1.675 73 72 1.900 1.747 8,8%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Rallycross 69 49 40,8% 5 2 1 2 6 4 50,0% 60 44 3 2 63 46 37,0%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Rally 609 611 -0,3% 0 5 0 0 0 5 -100,0% 559 41 50 563 609 604 0,8%

KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) Totaal 7.575 7.676 -1,3% 107 285 29 35 136 320 -57,5% 6.925 6.387 514 969 7.439 7.356 1,1%

Kon. Ned. Base-en Softball Bond Honkbal 11.520 11.658 -1,2% 6.547 6.743 21 21 6.568 6.764 -2,9% 4.939 4.894 13 0 4.952 4.894 1,2%

Kon. Ned. Base-en Softball Bond Softbal 7.427 7.535 -1,4% 21 17 1.662 1.755 1.683 1.772 -5,0% 2.642 2.718 3.102 3.045 5.744 5.763 -0,3%

Kon. Ned. Base-en Softball Bond Recreatie / niet-spelende leden 3.193 3.165 0,9% 0 0 0 0 0 0 - 2.350 2.349 843 816 3.193 3.165 0,9%

Kon. Ned. Base-en Softball Bond Beeball (vh peanutball) 1.009 966 4,5% 886 842 123 124 1.009 966 4,5% 0 0 0 0 0 0 -

Kon. Ned. Base-en Softball Bond Totaal 23.149 23.324 -0,8% 7.454 7.602 1.806 1.900 9.260 9.502 -2,5% 9.931 9.961 3.958 3.861 13.889 13.822 0,5%

Kon. Ned. Dambond Dammen 5.242 0 - 736 0 156 0 892 0 - 4.244 0 106 0 4.350 0 -

Kon. Ned. Dambond Fries dammen 288 0 - 0 0 0 0 0 0 - 288 0 0 0 288 0 -

Kon. Ned. Dambond Correspondentiedammen 212 0 - 0 0 0 0 0 0 - 212 0 0 0 212 0 -

Kon. Ned. Dambond Damproblematiek 150 0 - 0 0 0 0 0 0 - 150 0 0 0 150 0 -

Kon. Ned. Dambond Vis. gehand. dammen 11 0 - 0 0 0 0 0 0 - 11 0 0 0 11 0 -

Kon. Ned. Dambond Persoonlijke leden 157 0 - 0 0 0 0 0 0 - 157 0 0 0 157 0 -

Kon. Ned. Dambond Totaal 6.060 0 - 736 0 156 0 892 0 - 5.062 0 106 0 5.168 0 -

Kon. Ned. Korfbal Verbond Competitie 76.353 77.514 -1,5% 16.942 17.331 32.503 32.555 49.445 49.886 -0,9% 12.508 12.974 14.400 14.654 26.908 27.628 -2,6%

Kon. Ned. Korfbal Verbond Recreant 3.440 3.283 4,8% 0 0 0 0 0 0 - 1.187 1.153 2.253 2.130 3.440 3.283 4,8%

Kon. Ned. Korfbal Verbond G-korfbal 592 0 - 0 0 0 0 0 0 - 311 0 281 0 592 0 -

Kon. Ned. Korfbal Verbond Kangoeroe 1.153 453 154,5% 529 194 624 259 1.153 453 154,5% 0 0 0 0 0 0 -

Kon. Ned. Korfbal Verbond Overige leden 19.781 20.106 -1,6% 0 0 0 0 0 0 - 10.700 10.687 9.081 9.419 19.781 20.106 -1,6%

Kon. Ned. Korfbal Verbond Totaal 101.319 101.356 0,0% 17.471 17.525 33.127 32.814 50.598 50.339 0,5% 24.706 24.814 26.015 26.203 50.721 51.017 -0,6%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Bodybuilding & Fitness 367 241 52,3% 0 0 0 0 0 0 - 258 241 109 0 367 241 52,3%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Olympisch Gewichtheffen 568 481 18,1% 18 0 9 0 27 0 - 322 481 219 0 541 481 12,5%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Olympisch Worstelen 617 446 38,3% 97 0 15 0 112 0 - 476 446 29 0 505 446 13,2%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Powerlifting & bankdrukken 4.058 686 491,5% 77 0 28 0 105 0 - 2.739 686 1.214 0 3.953 686 476,2%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Sumoworstelen 64 84 -23,8% 4 0 0 0 4 0 - 52 84 8 0 60 84 -28,6%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Touwtrekken 1.871 2.092 -10,6% 110 0 7 0 117 0 - 1.430 2.092 324 0 1.754 2.092 -16,2%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie KNKF rechtstreekse leden, zonder bondskeuze1.667 66 2.425,8% 0 0 108 0 108 0 - 68 66 1.491 0 1.559 66 2.262,1%

Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie Totaal 9.212 4.096 124,9% 306 0 167 0 473 0 - 5.345 4.096 3.394 0 8.739 4.096 113,4%

Bijlage 1.2. Aantal leden van buitengewone leden van NOC*NSF

Nummer Organisatie Peildatum Totaal 2009 Totaal 2008 % V Jeugd 2009 Jeugd 2008 % V Mannen 2009 Mannen 2008 Vrouwen 2009 Vrouwen 2008 Senioren 2009 Senioren 2008 % V Verenigingen 2009 Verenigingen 2008

1 Nederlandse Christelijke Sport Unie 31-12-2009 125.481 132.130 -5% 65.495 0 - 59.986 132.130 0 0 59.986 132.130 -55% 475 4812 Nederlandse Culturele Sportbond 31-12-2009 202.429 202.344 0% 14.139 14.125 0% 188.290 188.219 0 0 188.290 188.219 0% 202*** 197

2.1 Aikido - 1.069 1.001 7% 387 346 12% 682 655 0 0 682 655 4% - -2.2 Gymnastiek - 1.084 1.309 -17% 477 639 -25% 607 670 0 0 607 670 -9% - -2.3 Handbal - 210 274 -23% 78 54 44% 132 220 0 0 132 220 -40% - -2.4 Hondensport - 136.953 201 68036% 0 0 - 136.953 201 0 0 136.953 201 68036% - -2.5 Judo en jiu-jitsu - 858 0 - 646 0 - 212 0 0 0 212 0 - - -2.6 Karate - 641 0 - 229 0 - 412 0 0 0 412 0 - - -2.7 Martial Arts - 708 2.085 -66% 193 1.027 -81% 515 1.058 0 0 515 1.058 -51% - -2.8 Overige - 43.675 180.454 -76% 622 737 -16% 43.053 179.717 0 0 43.053 179.717 -76% - -2.9 Taekwondo - 335 171 96% 222 101 120% 113 70 0 0 113 70 61% - -

2.10 Zaalvoetbal - 248 279 -11% 6 10 -40% 242 269 0 0 242 269 -10% - -2.11 Zwemmen - 16.648 16.570 0% 11.279 11.211 1% 5.369 5.359 0 0 5.369 5.359 0% - -

3 Nederlandse Katholieke Sportbond 1-1-2009 434.165 438.384 -1% 0 0 - 434.165 438.384 0 0 434.165 438.384 -1% 2.551*** 2.6004 Nederlandse Politie Sport Bond 1-1-2010 60.000 60.000 0% 0 0 - 60.000 60.000 0 0 60.000 60.000 0% 0 05 Studentensport Nederland* 1-10-2010 100.000 100.000 0% 0 0 - 100.000 100.000 0 0 100.000 100.000 0% 376*** 4006 Kon. Ned. Ver. van Leraren Lich. Opv. 31-12-2009 9.200 9.015 2% 0 0 - 9.200 9.015 0 0 9.200 9.015 2% 1*** 17 Ned. Genootsch. v Sportmassage* 31-12-2009 8.001 8.001 0% 0 0 - 8.001 8.001 0 0 8.001 8.001 0% 0 0

8 Ned. Ver. Fysioth. id Gezondheidszorg 31-12-2009 736 789 -7% 0 0 - 736 789 0 0 736 789 -7% 0 09 Ned. Ver. v Olympische Deelnemers 1-1-2010 883 875 1% 0 0 - 883 875 0 0 883 875 1% 0 0

10 Ver. voor Sport en Recht 31-12-2009 324 310 5% 0 0 - 324 310 0 0 324 310 5% 0 0

Totaal 941.219 951.848 -1% 79.634 14.125 464% 861.585 937.723 0 0 861.585 937.723 -8% 3.605 3.679Netto verschil tussen 2008 en 2009 -10.629 65.509 -76.138 0 -76.138 -74

Totaal excl. NCSU en NKS** 381.573 381.334 0,1% 14.139 14.125 0,1% 367.434 367.209 0 0 367434 367.209 0,1% 579 598Netto verschil tussen 2008 en 2009 239 14 225 0 225 -19

*Deze buitengewone leden hebben geen cijfers aangeleverd. Daarom is hun ledental in 2009 gelijkgesteld aan hun ledental in 2008** De meeste leden van NCSU en NKS zijn ook lid van een sportbond. Om dubbeltellingen te voorkomen worden hun leden in het totaal aantal niet meegenomen.*** Schatting op basis van voorgaande jaren

Bijlage 2. Aantal verenigingen

Organisatie 2009 2008Verschil

2008-2009 % 2007 2006

Kon. Ned. Voetbal Bond 3.369 3.369 0 0,0% 3.417 3.535Kon. Ned. Lawn Tennis Bond 1.732 1.741 -9 -0,5% 1.744 1.761Koninklijke Nederlandse Biljart Bond 1.468 1.487 -19 -1,3% 1.553 1.604Kon. Nederlandse Hippische Sportfederatie 1.385 1.461 -76 -5,2% 1.473 1.501Nederlandse Volleybal Bond 1.195 1.232 -37 -3,0% 1.247 1.287Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie 1.148 1.148 0 0,0% 1.168 1.176Nederlandse Bridge Bond 1.047 1.047 0 0,0% 1.057 1.057Kon. Ned. Schutters Associatie 792 801 -9 -1,1% 709 772Judo Bond Nederland 756 761 -5 -0,7% 766 762Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond 740 740 0 0,0% 738 729Nederlandse Tafeltennis Bond 613 634 -21 -3,3% 634 642Badminton Nederland 580 572 8 1,4% 595 604Kon. Ned. Korfbal Verbond 563 564 -1 -0,2% 572 574KNBLO 555 555 0 0,0% 560 556Nederlandse Toer Fiets Unie 527 518 9 1,7% 513 508Nederlandse Wandelsport Bond 499 484 15 3,1% 470 456Kon. Ned. Schaak Bond 497 527 -30 -5,7% 582 566Kon. Ned. Kegel Bond 488 446 42 9,4% 502 494Kon. Ned. Zwembond 431 433 -2 -0,5% 434 436Nederlands Handbal Verbond 418 419 -1 -0,2% 420 421Nederlandse Basketball Bond 377 366 11 3,0% 397 398Watersportverbond 373 379 -6 -1,6% 417 436Koninklijke Nederlandse Hockey Bond 313 311 2 0,6% 309 307Atletiekunie 289 289 0 0,0% 285 282Ned. Algemene Danssport Bond 279 267 12 4,5% 275 275Kon. Ned. Motorrijders Vereniging 272 286 -14 -4,9% 277 270Gehandicaptensport Nederland 267 324 -57 -17,6% 349 347Ned. Onderwatersport Bond 253 262 -9 -3,4% 266 269Nederlandse Handboog Bond 241 245 -4 -1,6% 248 250Kon. Ned. Dambond 235 241 -6 -2,5% 254 259Nederlandse Golf Federatie 229 223 6 2,7% 194 182Ned. Jeu de Boules Bond 222 223 -1 -0,4% 227 221Fed. Oosterse Gevechtskunsten 210 430 -220 -51,2% 401 520Kon. Ned. Wielren Unie 206 200 6 3,0% 194 192Kon. Ned. Base-en Softball Bond 180 179 1 0,6% 182 181Reddingsbrigade Nederland 179 180 -1 -0,6% 182 183Karate-do Bond Nederland 178 183 -5 -2,7% 185 185Taekwondo Bond Nederland 150 173 -23 -13,3% 178 178Ned. Bowling Federatie 136 138 -2 -1,4% 138 135Kon. Ned. Kaats Bond 124 127 -3 -2,4% 125 125Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 115 115 0 0,0% 128 135Kon. Ned. Roei Bond 105 115 -10 -8,7% 113 110Alg. Ned. Sjoelbond 98 90 8 8,9% 91 89Ned. Triathlon Bond 91 89 2 2,2% 91 90KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) 84 81 3 3,7% 81 80Nederlandse Rugby Bond 83 80 3 3,8% 85 85Fed. van Klootschieters en Kogelwerpers 79 86 -7 -8,1% 79 82Ned. Kano Bond 79 80 -1 -1,3% 80 87Nederlandse Boks Bond 77 75 2 2,7% 82 82Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond 70 72 -2 -2,8% 71 71Nederlandse Kruisboog Bond 64 61 3 4,9% 64 64Kon. Ned. Cricket Bond 62 62 0 0,0% 70 70Ned. Ski Vereniging 60 58 2 3,4% 58 59Squash Bond Nederland 60 56 4 7,1% 54 43Kon. Ned. Motorboot Club 44 32 12 37,5% 31 24Skate Bond Nederland 43 47 -4 -8,5% 90 95Ned. Indoor en Outdoor Bowls Bond 41 47 -6 -12,8% 48 48Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond 36 45 -9 -20,0% 43 46Ned. Beugel Bond 33 33 0 0,0% 33 34Ned. IJshockey Bond 32 40 -8 -20,0% 41 37Ned. Minigolfbond 30 35 -5 -14,3% 36 35Kon. Ned. Kolf Bond 30 30 0 0,0% 30 32Nederlandse Floorball en Unihockey Bond 27 0 27 - 0 0Ned. Darts Bond 25 25 0 0,0% 25 25American Football Bond Ned. 21 21 0 0,0% 22 22Nederlandse Go Bond 18 18 0 0,0% 19 20Nederlandse Frisbee Bond 17 19 -2 -10,5% 19 16Ned. Curling Bond 4 4 0 0,0% 4 4Nederlandse Vijfkampbond 3 3 0 0,0% 3 1Bob en Sleebond Nederland 3 3 0 0,0% 3 3Nederlandse Racquetball Associatie 2 2 0 0,0% 3 3Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart 1 203 -202 -99,5% 203 203Koninklijke Ned. Klim- en Bergsport-Vereniging 1 1 0 0,0% 1 0Nederlandse Roller sports en Bandy Bond 0 0 0 - 0 0Aikido Nederland 0 0 0 - 0 0Totaal 25.054 25.693 -639 -2,5% 26.038 26.431

Cursieve getallen zijn schattingen op basis van voorgaand jaar

Bijlage 3. Absolute stijging en daling

Organisatie 2009 2008Verschil

2008-2009 %

Kon. Ned. Voetbal Bond 1.179.198 1.152.674 26.524 2,3%Nederlandse Golf Federatie 335.269 313.733 21.536 6,9%Koninklijke Nederlandse Hockey Bond 222.837 210.498 12.339 5,9%Kon. Nederlandse Hippische Sportfederatie 209.044 203.007 6.037 3,0%Atletiekunie 133.057 127.639 5.418 4,2%Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 9.212 4.096 5.116 124,9%Kon. Ned. Lawn Tennis Bond 725.079 719.985 5.094 0,7%Kon. Ned. Motorrijders Vereniging 47.467 43.752 3.715 8,5%Watersportverbond 100.536 97.000 3.536 3,6%Judo Bond Nederland 60.657 57.686 2.971 5,2%KNBLO 33.644 30.758 2.886 9,4%Nederlandse Toer Fiets Unie 45.920 43.395 2.525 5,8%Nederlandse Roller sports en Bandy Bond 1.485 0 1.485 -Koninklijke Nederlandse Biljart Bond 32.701 31.277 1.424 4,6%Nederlandse Bridge Bond 115.549 114.310 1.239 1,1%Ned. IJshockey Bond 6.119 5.299 820 15,5%Kon. Ned. Schaak Bond 23.313 22.539 774 3,4%Kon. Ned. Kegel Bond 6.263 5.546 717 12,9%Nederlandse Rugby Bond 8.869 8.298 571 6,9%Ned. Triathlon Bond 10.779 10.494 285 2,7%Nederlandse Kruisboog Bond 2.889 2.651 238 9,0%Ned. Algemene Danssport Bond 6.053 5.819 234 4,0%Nederlandse Tafeltennisbond 34.518 34.288 230 0,7%Kon. Ned. Schutters Associatie 42.103 41.882 221 0,5%Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart 13.383 13.167 216 1,6%Nederlandse Boks Bond 1.700 1.497 203 13,6%American Football Bond Ned. 1.760 1.562 198 12,7%Karate-do Bond Nederland 8.812 8.646 166 1,9%Nederlandse Vijfkampbond 572 415 157 37,8%Nederlandse Handboog Bond 10.176 10.071 105 1,0%Kon. Ned. Cricket Bond 5.275 5.203 72 1,4%Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond 2.604 2.539 65 2,6%Nederlandse Frisbee Bond 950 932 18 1,9%Taekwondo Bond Nederland 8.588 8.574 14 0,2%Bob en Sleebond Nederland 57 50 7 14,0%Ned. Wandelsport Bond 33.287 33.287 0 0,0%Ned. Ski Vereniging 103.120 103.120 0 0,0%Nederlandse Racquetball Associatie 26 29 -3 -10,3%Kon. Ned. Kolf Bond 607 611 -4 -0,7%Ned. Curling Bond 122 127 -5 -3,9%Nederlandse Floorball en Unihockey Bond 988 1.000 -12 -1,2%Fed. van Klootschieters en Kogelwerpers 3.870 3.888 -18 -0,5%Kon. Ned. Korfbal Verbond 101.319 101.356 -37 0,0%Nederlandse Go Bond 718 759 -41 -5,4%Ned. Indoor en Outdoor Bowls Bond 1.736 1.797 -61 -3,4%Kon. Ned. Motorboot Club 518 579 -61 -10,5%Ned. Minigolfbond 693 779 -86 -11,0%KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) 7.575 7.676 -101 -1,3%Ned. Beugel Bond 1.396 1.498 -102 -6,8%Gehandicaptensport Nederland 20.713 20.817 -104 -0,5%Kon. Ned. Base-en Softball Bond 23.149 23.324 -175 -0,8%Alg. Ned. Sjoelbond 1.821 1.998 -177 -8,9%Skate Bond Nederland 4.322 4.608 -286 -6,2%Ned. Kano Bond 6.648 6.938 -290 -4,2%Kon. Ned. Roei Bond 27.777 28.092 -315 -1,1%Ned. Onderwatersport Bond 18.376 18.754 -378 -2,0%Ned. Jeu de Boules Bond 18.254 18.648 -394 -2,1%Kon. Ned. Dambond 6.060 6.457 -397 -6,1%Kon. Ned. Kaats Bond 13.947 14.390 -443 -3,1%Aikido Nederland 3.515 4.000 -485 -12,1%Nederlandse Basketball Bond 41.625 42.134 -509 -1,2%Fed. Oosterse Gevechtskunsten 8.845 9.384 -539 -5,7%Koninklijke Ned. Klim- en Bergsport-Vereniging 54.447 55.040 -593 -1,1%Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond 3.236 4.051 -815 -20,1%Reddingsbrigade Nederland 27.280 28.112 -832 -3,0%Nederlands Handbal Verbond 56.272 57.192 -920 -1,6%Badminton Nederland 60.277 61.321 -1.044 -1,7%Ned. Bowling Federatie 15.510 17.067 -1.557 -9,1%Nederlandse Volleybal Bond 125.195 127.047 -1.852 -1,5%Ned. Darts Bond 38.741 41.063 -2.322 -5,7%Kon. Ned. Zwembond 143.566 144.259 -693 -0,5%Squash Bond Nederland 15.808 18.496 -2.688 -14,5%Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie 268.550 273.811 -5.261 -1,9%Kon. Ned. Wielren Unie 22.500 28.456 -5.956 -20,9%Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond 43.432 56.902 -13.470 -23,7%

Bijlage 4. Procentuele ledenwinst en -verlies van sportbonden

Ledenwinst groter dan 10%Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 124,9%Nederlandse Vijfkampbond 37,8%Ned. IJshockey Bond 15,5%Nederlandse Boks Bond 15,0%Bob en Sleebond Nederland 14,0%Kon. Ned. Kegel Bond 12,9%American Football Bond Ned. 12,7%KNBLO 10,3%

Ledenverlies groter dan 10%Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond -23,7%Kon. Ned. Wielren Unie -20,9%Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond -20,1%Squash Bond Nederland -14,5%Aikido Nederland -12,1%Ned. Minigolfbond -11,0%Kon. Ned. Motorboot Club -10,5%Nederlandse Racquetball Associatie -10,3%

Bijlage 5. Leden in volgorde van grootte (inclusief verschil met 2008)

Positie 2009 Organisatie 2009 2008Verschil2008-2009 Positie 2008

1 Kon. Ned. Voetbal Bond 1.179.198 1.152.674 26.524 12 Kon. Ned. Lawn Tennis Bond 725.079 719.985 5.094 23 Nederlandse Golf Federatie 335.269 313.733 21.536 34 Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie 268.550 273.811 -5.261 45 Koninklijke Nederlandse Hockey Bond 222.837 210.498 12.339 56 Kon. Nederlandse Hippische Sportfederatie 209.044 203.007 6.037 67 Kon. Ned. Zwembond 143.566 144.259 -693 78 Atletiekunie 133.057 127.639 5.418 89 Nederlandse Volleybal Bond 125.195 127.047 -1.852 9

10 Nederlandse Bridge Bond 115.549 114.310 1.239 1011 Ned. Ski Vereniging 103.120 103.120 0 1112 Kon. Ned. Korfbal Verbond 101.319 101.356 -37 1213 Watersportverbond 100.536 97.000 3.536 1314 Judo Bond Nederland 60.657 57.686 2.971 1515 Badminton Nederland 60.277 61.321 -1.044 1416 Nederlands Handbal Verbond 56.272 57.192 -920 1617 Koninklijke Ned. Klim- en Bergsport-Vereniging 54.447 55.040 -593 1818 Kon. Ned. Motorrijders Vereniging 47.467 43.752 3.715 1919 Nederlandse Toer Fiets Unie 45.920 43.395 2.525 2020 Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond 43.432 56.902 -13.470 1721 Kon. Ned. Schutters Associatie 42.103 41.882 221 2222 Nederlandse Basketball Bond 41.625 42.134 -509 2123 Ned. Darts Bond 38.741 41.063 -2.322 2324 Nederlandse Tafeltennis Bond 34.518 34.288 230 2425 KNBLO 33.644 30.758 2.886 2726 Nederlandse Wandelsport Bond 33.287 33.287 0 2527 Koninklijke Nederlandse Biljart Bond 32.701 31.277 1.424 2628 Kon. Ned. Roei Bond 27.777 28.092 -315 3029 Reddingsbrigade Nederland 27.280 28.112 -832 2930 Kon. Ned. Schaak Bond 23.313 22.539 774 3231 Kon. Ned. Base-en Softball Bond 23.149 23.324 -175 3132 Kon. Ned. Wielren Unie 22.500 28.456 -5.956 2833 Gehandicaptensport Nederland 20.713 20.817 -104 3334 Ned. Onderwatersport Bond 18.376 18.754 -378 3435 Ned. Jeu de Boules Bond 18.254 18.648 -394 3536 Squash Bond Nederland 15.808 18.496 -2.688 3637 Ned. Bowling Federatie 15.510 17.067 -1.557 3738 Kon. Ned. Kaats Bond 13.947 14.390 -443 3839 Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart 13.383 13.167 216 3940 Ned. Triathlon Bond 10.779 10.494 285 4041 Nederlandse Handboog Bond 10.176 10.071 105 4142 Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 9.212 4.096 5.116 5443 Nederlandse Rugby Bond 8.869 8.298 571 4544 Fed. Oosterse Gevechtskunsten 8.845 9.384 -539 4245 Karate-do Bond Nederland 8.812 8.646 166 4346 Taekwondo Bond Nederland 8.588 8.574 14 4447 KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) 7.575 7.676 -101 4648 Ned. Kano Bond 6.648 6.938 -290 4749 Kon. Ned. Kegel Bond 6.263 5.546 717 5050 Ned. IJshockey Bond 6.119 5.299 820 5151 Kon. Ned. Dambond 6.060 6.457 -397 4852 Ned. Algemene Danssport Bond 6.053 5.819 234 4953 Kon. Ned. Cricket Bond 5.275 5.203 72 5254 Skate Bond Nederland 4.322 4.608 -286 5355 Fed. van Klootschieters en Kogelwerpers 3.870 3.888 -18 5756 Aikido Nederland 3.515 4.000 -485 5657 Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond 3.236 4.051 -815 5558 Nederlandse Kruisboog Bond 2.889 2.651 238 5859 Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond 2.604 2.539 65 5960 Alg. Ned. Sjoelbond 1.821 1.998 -177 6061 American Football Bond Ned. 1.760 1.562 198 6262 Nederlandse Boks Bond 1.700 1.497 203 6463 Ned. Indoor en Outdoor Bowls Bond 1.503 1.736 -233 6164 Nederlandse Roller sports en Bandy Bond 1.485 0 1.485 -65 Ned. Beugel Bond 1.396 1.498 -102 6366 Nederlandse Floorball en Unihockey Bond 988 1.000 -12 6567 Nederlandse Frisbee Bond 950 932 18 6668 Nederlandse Go Bond 718 759 -41 6869 Ned. Minigolfbond 693 779 -86 6770 Kon. Ned. Kolf Bond 607 611 -4 6971 Nederlandse Vijfkampbond 572 415 157 7172 Kon. Ned. Motorboot Club 518 579 -61 7073 Ned. Curling Bond 122 127 -5 7274 Bob en Sleebond Nederland 57 50 7 7375 Nederlandse Racquetball Associatie 26 29 -3 74

Bijlage 6. Gemiddeld aantal leden per vereniging

Organisatie Totaal 2009 Verenigingen 2009 Leden per vereniging

Ned. Ski Vereniging 103.120 60 1.719Ned. Darts Bond 38.741 25 1.550Nederlandse Golf Federatie 335.269 229 1.464Koninklijke Nederlandse Hockey Bond 222.837 313 712Atletiekunie 133.057 289 460Kon. Ned. Lawn Tennis Bond 725.079 1.732 419Kon. Ned. Voetbal Bond 1.179.198 3.369 350Kon. Ned. Zwembond 143.566 431 333Watersportverbond 100.536 373 270Kon. Ned. Roei Bond 27.777 105 265Squash Bond Nederland 15.808 60 263Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie 268.550 1.148 234Ned. IJshockey Bond 6.119 32 191Nederlandse Vijfkampbond 572 3 191Kon. Ned. Korfbal Verbond 101.319 563 180Kon. Ned. Motorrijders Vereniging 47.467 272 175Reddingsbrigade Nederland 27.280 179 152Kon. Nederlandse Hippische Sportfederatie 209.044 1.385 151Nederlands Handbal Verbond* 56.272 418 135Kon. Ned. Base-en Softball Bond 23.149 180 129Ned. Triathlon Bond 10.779 91 118Ned. Bowling Federatie 15.510 136 114Kon. Ned. Kaats Bond 13.947 124 112Nederlandse Basketball Bond 41.625 377 110Nederlandse Bridge Bond 115.549 1.047 110Kon. Ned. Wielren Unie 22.500 206 109Nederlandse Rugby Bond 8.869 83 107Nederlandse Volleybal Bond 125.195 1.195 105Badminton Nederland 60.277 580 104Skate Bond Nederland 4.322 43 101KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) 7.575 84 90Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond 3.236 36 90Nederlandse Toer Fiets Unie 45.920 527 87Kon. Ned. Cricket Bond 5.275 62 85Ned. Kano Bond 6.648 79 84American Football Bond Ned. 1.760 21 84Ned. Jeu de Boules Bond 18.254 222 82Judo Bond Nederland 60.657 756 80Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 9.212 115 80Gehandicaptensport Nederland 20.713 267 78Ned. Onderwatersport Bond 18.376 253 73Ned. Wandelsport Bond* 33.287 499 67KNBLO 33.644 555 61Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond* 43.432 740 59Taekwondo Bond Nederland 8.588 150 57Nederlandse Tafeltennisbond 34.518 613 56Nederlandse Frisbee Bond 950 17 56Kon. Ned. Schutters Associatie 42.103 792 53Karate-do Bond Nederland 8.812 178 50Fed. van Klootschieters en Kogelwerpers 3.870 79 49Kon. Ned. Schaak Bond 23.313 497 47Nederlandse Kruisboog Bond 2.889 64 45Ned. Beugel Bond 1.396 33 42Nederlandse Handboog Bond 10.176 241 42Fed. Oosterse Gevechtskunsten 8.845 210 42Nederlandse Go Bond 718 18 40Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond 2.604 70 37Ned. Indoor en Outdoor Bowls Bond 1.503 41 37Nederlandse Floorball en Unihockey Bond 988 27 37Ned. Curling Bond 122 4 31Kon. Ned. Dambond 6.060 235 26Ned. Minigolfbond 693 30 23Koninklijke Nederlandse Biljart Bond 32.701 1.468 22Nederlandse Boks Bond 1.700 77 22Ned. Algemene Danssport Bond* 6.053 279 22Kon. Ned. Kolf Bond 607 30 20Bob en Sleebond Nederland 57 3 19Alg. Ned. Sjoelbond 1.821 98 19Nederlandse Racquetball Associatie 26 2 13Kon. Ned. Kegel Bond 6.263 488 13Kon. Ned. Motorboot Club 518 44 12Koninklijke Ned. Klim- en Bergsport-Vereniging 54.447 1 -Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart 13.383 1 -Aikido Nederland 3.515 0 -Nederlandse Roller sports en Bandy Bond 1.485 0 -Totaal 4.772.046 25.054 190

Bijlage 7. Teamsporten (naar grootte)

Sport Sport 2009 2008Verschil2008-2009 %

1 Voetbal 1.179.198 1.152.674 26.524 2,3%2 Hockey 222.837 210.498 12.339 5,9%3 Volleybal 125.195 127.047 -1.852 -1,5%4 Bridge 115.549 114.310 1.239 1,1%5 Korfbal 101.319 101.356 -37 0,0%6 Handbal 56.272 57.192 -920 -1,6%7 Basketball 41.625 42.134 -509 -1,2%8 Reddingsbrigades 27.280 28.112 -832 -3,0%9 Base- en Softball 23.149 23.324 -175 -0,8%

10 Kaats 13.947 14.390 -443 -3,1%11 Rugby 8.869 8.298 571 6,9%12 IJshockey 6.119 5.299 820 15,5%13 Cricket 5.275 5.203 72 1,4%14 American Football 1.760 1.562 198 12,7%15 Roller sport en Bandy 1.485 0 1.485 -16 Floorball en Unihockey 988 1.000 -12 -1,2%17 Frisbee 950 932 18 1,9%18 Curling 122 127 -5 -3,9%

Totaal 1.931.939 1.893.458 38.481 2,0%

Bijlage 8. Individuele sporten (naar grootte)

Sport 2009 2008Verschil2008-2009 %

1 Golf 335.269 313.733 21.536 6,9%2 Gymnastiek 268.550 273.811 -5.261 -1,9%3 Hippische 209.044 203.007 6.037 3,0%4 Zwemmen 143.566 144.259 -693 -0,5%5 Atletiek 133.057 127.639 5.418 4,2%6 Skien 103.120 103.120 0 0,0%7 Watersport 100.536 97.000 3.536 3,6%8 Klim- en Bergsport 54.447 55.040 -593 -1,1%9 Motorrijders 47.467 43.752 3.715 8,5%

10 Toerfiets 45.920 43.395 2.525 5,8%11 Schaatsen 43.432 56.902 -13.470 -23,7%12 Schutters 42.103 41.882 221 0,5%13 Darts 38.741 41.063 -2.322 -5,7%14 KNBLO 33.644 30.758 2.886 9,4%15 Wandelsport 33.287 33.287 0 0,0%16 Biljart 32.701 31.277 1.424 4,6%17 Roeien 27.777 28.092 -315 -1,1%18 Wielren 22.500 28.456 -5.956 -20,9%19 Onderwatersport 18.376 18.754 -378 -2,0%20 Jeu de Boules 18.254 18.648 -394 -2,1%21 Bowling 15.510 17.067 -1.557 -9,1%22 KNVvL 13.383 13.167 216 1,6%23 Triathlon 10.779 10.494 285 2,7%24 Handboog 10.176 10.071 105 1,0%25 Krachtsport 9.212 4.096 5.116 124,9%26 Autosport 7.575 7.676 -101 -1,3%27 Kano 6.648 6.938 -290 -4,2%28 Kegel 6.263 5.546 717 12,9%29 Skate 4.322 4.608 -286 -6,2%30 Klootschieters en Kogelwerpers 3.870 3.888 -18 -0,5%31 Aikido 3.515 4.000 -485 -12,1%32 Waterski 3.236 4.051 -815 -20,1%33 Kruisboog 2.889 2.651 238 9,0%34 Sjoel 1.821 1.998 -177 -8,9%35 Indoor en Outdoor Bowls 1.503 1.736 -233 -13,4%36 Beugel 1.396 1.498 -102 -6,8%37 Midgetgolf 693 779 -86 -11,0%38 Kolf 607 611 -4 -0,7%39 Vijfkamp 572 415 157 37,8%40 Motorboot 518 579 -61 -10,5%41 Bob en slee 57 50 7 14,0%

Totaal 1.856.336 1.835.794 20.542 1,1%

Bijlage 9. Semi-individuele sporten (naar grootte)

Sport 2009 2008Verschil2008-2009 %

1 Tennis 725.079 719.985 5.094 0,7%2 Judo 60.657 57.686 2.971 5,2%3 Badminton 60.277 61.321 -1.044 -1,7%4 Tafeltennis 34.518 34.288 230 0,7%5 Schaak 23.313 22.539 774 3,4%6 Squash 15.808 18.496 -2.688 -14,5%7 Oosterse Gevechtskunsten 8.845 9.384 -539 -5,7%8 Karate 8.812 8.646 166 1,9%9 Taekwondo 8.588 8.574 14 0,2%

10 Dam 6.060 6.457 -397 -6,1%11 Danssport 6.053 5.819 234 4,0%12 Scherm 2.604 2.539 65 2,6%13 Boks 1.700 1.497 203 13,6%14 Go 718 759 -41 -5,4%15 Racquetball 26 29 -3 -10,3%

Totaal 963.058 958.019 5.039 0,5%

Bijlage 10. Vergelijking ledentallen oude en nieuwe definitie

OrganisatieLedental 2009 Nieuwe definitie

Ledental 2008Nieuwe definitie

Ledental 2008Oude definitie

% Verschil 2008

Aikido Nederland 3.515 4.000 0 -Alg. Ned. Sjoelbond 1.821 1.998 1.998 0%American Football Bond Ned. 1.760 1.562 1.562 0%Atletiekunie 133.057 127.639 127.639 0%Badminton Nederland 60.277 61.321 61.321 0%Bob en Sleebond Nederland 57 50 64 -22%Fed. Oosterse Gevechtskunsten 8.845 9.384 10.164 -8%Fed. van Klootschieters en Kogelwerpers 3.870 3.888 3.888 0%Gehandicaptensport Nederland 20.713 20.817 20.817 0%Judo Bond Nederland 60.657 57.686 57.686 0%Karate-do Bond Nederland 8.812 8.646 8.646 0%KNAF Nat. Autosport Fed. (KNAF) 7.575 7.676 10.180 -25%KNBLO 33.644 30.758 32.298 -5%Kon. Ned. Base-en Softball Bond 23.149 23.324 23.324 0%Kon. Ned. Cricket Bond 5.275 5.203 5.203 0%Kon. Ned. Dambond 6.060 6.457 6.457 0%Kon. Ned. Kaats Bond 13.947 14.390 14.390 0%Kon. Ned. Kegel Bond 6.263 5.546 5.546 0%Kon. Ned. Kolf Bond 607 611 611 0%Kon. Ned. Korfbal Verbond 101.319 101.356 101.356 0%Kon. Ned. Krachtsport en Fitnessfederatie 9.212 4.096 4.096 0%Kon. Ned. Lawn Tennis Bond 725.079 719.985 693.024 4%Kon. Ned. Motorboot Club 518 579 579 0%Kon. Ned. Motorrijders Vereniging 47.467 43.752 43.752 0%Kon. Ned. Roei Bond 27.777 28.092 28.092 0%Kon. Ned. Schaak Bond 23.313 22.539 20.507 10%Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond 43.432 56.902 150.640 -62%Kon. Ned. Schutters Associatie 42.103 41.882 41.882 0%Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart 13.383 13.167 13.167 0%Kon. Ned. Voetbal Bond 1.179.198 1.152.674 1.152.674 0%Kon. Ned. Wielren Unie 22.500 28.456 28.456 0%Kon. Ned. Zwembond 143.566 144.259 144.259 0%Kon. Nederlandse Hippische Sportfederatie 209.044 203.007 203.007 0%Koninklijke Ned. Klim- en Bergsport-Vereniging 54.447 55.040 55.040 0%Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond 2.604 2.539 2.539 0%Koninklijke Nederlandse Biljart Bond 32.701 31.277 31.277 0%Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie 268.550 273.811 273.811 0%Koninklijke Nederlandse Hockey Bond 222.837 210.498 210.498 0%Ned. Algemene Danssport Bond 6.053 5.819 5.819 0%Ned. Beugel Bond 1.396 1.501 1.498 0%Ned. Bowling Federatie 15.510 17.067 17.067 0%Ned. Curling Bond 122 127 127 0%Ned. Darts Bond 38.741 41.063 41.063 0%Ned. IJshockey Bond 6.119 5.299 5.299 0%Ned. Indoor en Outdoor Bowls Bond 1.503 1.736 1.797 -3%Ned. Jeu de Boules Bond 18.254 18.648 18.648 0%Ned. Kano Bond 6.648 6.938 6.938 0%Ned. Minigolfbond 693 779 779 0%Ned. Onderwatersport Bond 18.376 18.754 18.754 0%Ned. Ski Vereniging 103.120 103.120 108.828 -5%Ned. Triathlon Bond 10.779 10.494 14.019 -25%Ned. Wandelsport Bond 33.287 33.287 33.287 0%Nederlands Handbal Verbond 56.272 57.192 57.192 0%Nederlandse Basketball Bond 41.625 42.134 42.134 0%Nederlandse Boks Bond 1.700 1.497 1.497 0%Nederlandse Bridge Bond 115.549 114.310 114.310 0%Nederlandse Floorball en Unihockey Bond 988 1.000 0 -Nederlandse Frisbee Bond 950 932 932 0%Nederlandse Go Bond 718 759 759 0%Nederlandse Golf Federatie 335.269 313.733 313.733 0%Nederlandse Handboog Bond 10.176 10.071 10.071 0%Nederlandse Kruisboog Bond 2.889 2.651 2.651 0%Nederlandse Racquetball Associatie 26 29 29 0%Nederlandse Roller sports en Bandy Bond 1.485 0 0 -Nederlandse Rugby Bond 8.869 8.298 8.298 0%Nederlandse Tafeltennisbond 34.518 34.288 34.288 0%Nederlandse Toer Fiets Unie 45.920 43.395 43.395 0%Nederlandse Vijfkampbond 572 415 415 0%Nederlandse Volleybal Bond 125.195 127.047 127.047 0%Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond 3.236 4.051 4.051 0%Reddingsbrigade Nederland 27.280 28.112 28.112 0%Skate Bond Nederland 4.322 4.608 4.608 0%Squash Bond Nederland 15.808 18.496 18.496 0%Taekwondo Bond Nederland 8.588 8.574 8.574 0%Watersportverbond 100.536 97.000 101.040 -4%Totaal 4.772.046 4.611.091 4.684.965 -2%

Colofon Titel Ledental NOC*NSF over 2009 Tekst Klaas Smink/Nicolette van Veldhoven Gegevensverwerking en opmaak Tim Wensink/Klaas Smink Druk Repro, NOC*NSF NOC*NSF-publicatienummer: 708 Uitgave NOC*NSF Unit Sportontwikkeling/Onderzoek Postbus 302 6800 AH Arnhem tel. 026-4834400 www.nocnsf.nl Deze publicatie kan worden besteld bij het Informatiecentrum van NOC*NSF: info@noc-nsf.nl. De kosten van deze publicatie bedragen € 10,- (inclusief verzendkosten). Arnhem, november 2010