Langer thuis wonen met domotica voor ouderen

Langer thuis wonen met domotica voor ouderen

Januari 2014

2

Titelpagina

Projectnaam : Langer Thuis wonen met domotica voor ouderen.

Organisatie : Platform GEEF

Opdrachtgever : Dhr. E Zwierenberg

Opdrachtnemer : Marischa Oosterbos

Versie: 1.0

Datum : Januari 2014, Leeuwarden

3

Voorwoord

Als vierdejaarsstudent van de opleiding Maatschappelijk werk en dienstverlening te NHL

hogeschool Leeuwarden heb ik dit onderzoek uitgevoerd.

Het onderzoek naar domotica in relatie tot langer zelfstandig thuis wonen is uitgevoerd

vanuit Platform Geef.

Eén van mijn motivaties dat ik dit onderzoek heb uitgevoerd heeft te maken met

persoonlijke ervaring.

Mijn oma was een zelfstandige vrouw. Zo'n vijf jaar geleden werd ze vergeetachtig. Zo

kon ze bijvoorbeeld niet meer koken, koffie zetten en wist ze niet meer hoe ze haar dag

kon indelen. Door bijvoorbeeld aanwijzingen van anderen lukte het haar wel om bepaalde

dingen uit te voeren die ze niet zelfstandig meer kon bedenken. Het zou mooi geweest

zijn dat in dit vroege stadium van de ziekte van Alzheimer er een technologie bekend

was geweest die haar kon helpen om zoveel mogelijk zelfstandig te functioneren,

waardoor ze langer thuis kon blijven wonen.

Het uitvoeren van dit onderzoek is voor mij een grote en mooie uitdaging geweest,

waarbij ik veel nieuwe kennis heb opgedaan.

Zonder de begeleiding en betrokkenheid van Platform Geef zou dit onderzoek niet tot

stand zijn gekomen.

In het bijzonder wil ik Erik Zwierenberg (directeur Platform Geef) bedanken. Hij heeft mij

de mogelijkheid gegeven om dit onderzoek uit te voeren. Daarnaast heeft hij mij

begeleid en ondersteund waar nodig was.

Mijn dank gaat ook uit naar de medewerkers van Platform Geef die mij hebben

ondersteunt en geadviseerd bij het ontwerpen van de enquête.

De medewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland wil ik bedanken voor hun tijd die ze

hebben gestoken in het verspreiden van de enquête onder hun cliënten.

Leeuwarden, januari 2014

Marischa Oosterbos

4

Samenvatting

Aanleiding

Er zijn meerdere soorten domotica in gebruik door ouderen. De domotica heeft o.a. als

doel om ouderen te ondersteunen bij het thuis wonen. Men gaat ervan uit dat domotica

langer thuis wonen mogelijk maakt. Platform Geef, wil daarom gaan onderzoeken of

domotica langer thuis wonen mogelijk maakt en of ouderen zelf denken langer thuis te

kunnen wonen d.m.v. het gebruik van domotica.

Vanuit Platform Geef is er een verzoek gedaan naar studenten om het onderzoek uit te

voeren.

Doel van het onderzoek

Met de resultaten van de enquête kunnen zowel ouderen, mantelzorgers,

zorgmedewerkers en familieleden van hulpbehoevende ouderen worden voorgelicht over

de effecten van domotica en over hoe ouderen denken over het gebruik van domotica.

Door ouderen en zorgmedewerkers hier bewuster over te maken, kan het zijn dat

domotica sneller wordt aangeschaft, waardoor langer zelfstandig thuis wonen kan worden

bevorderd.

Daarnaast hoopt Platform GEEF verder te kunnen voortbouwen op de resultaten van dit

onderzoek op andere gebieden van domotica.

Om tot resultaten te komen is er gekozen voor een kwantitatief onderzoek, waarvoor een

enquête is ontwikkeld.

De onderzoeksvraag voor dit onderzoek is;

Wat zijn de behoeften van ouderen betreffende domotica en hoeveel langer denken

ouderen thuis te kunnen blijven wonen door het gebruik van domotica?

Resultaten

Uit de resultaten van het onderzoek is de volgende conclusie gekomen;

Het merendeel van de ouderen denkt dat domotica kan bijdragen aan langer thuis

wonen. Weinig ouderen kunnen indiceren voor hoe lang.

Van de ouderen die domotica al gebruiken, geven de meesten aan dat ze niet langer

thuis kunnen wonen met het gebruik van domotica. Gezien dit om een heel klein aantal

gaat van de populatie (4 personen) is het niet betrouwbaar om te concluderen dat dit

voor de meerderheid van de populatie geldt.

De ouderen die geen domotica gebruiken geven grotendeels aan dat ze domotica zullen

aanschaffen voor hun zelfredzaamheid. De ouderen die wel domotica gebruiken gaan

hierin mee. Daarnaast gebruikt 50% van de domotica gebruikers het naast hun

zelfredzaamheid ook voor de veiligheid. Zeven procent van de ouderen die geen

domotica gebruiken denken domotica te gebruiken voor de veiligheid.

Vanuit de resultaten zijn aanbevelingen gedaan naar Platform GEEF en participanten.

5

Inhoudsopgave

1.Inleiding Pag. 6

1.1 Probleem-/situatieanalyse Pag. 9

1.2. Onderzoeksvraag Pag. 9

1.3 Doelstelling Pag. 9

1.4 Vooruitblik op onderdelen van het onderzoeksrapport Pag. 9

2. Ouderenzorg en domotica Pag. 10

2.1 Ontwikkelingen ouderen en ouderenzorg Pag. 10

2.2 Domotica producten Pag. 13

2.3 Bekendheid domotica Pag. 14

2.4 Waarvoor wordt domotica door ouderen aangeschaft? Pag. 14

2.5 Bekendheid domotica Pag. 15

2.6 Ervaringen gebruik domotica Pag. 15

2.7 Conclusie Pag. 17

3. Methode Pag. 18

3.1 Onderzoeksopzet Pag. 18

3.2 Procedure dataverzameling Pag. 18

3.3 Onderzoeksinstrument Pag. 19

3.4 Analyse Pag. 21

4. Resultaten Pag. 22

4.1 Categorie 1, algemene vragen Pag. 22

4.2 Categorie 2, bekendheid domotica en gebruik domotica Pag. 22

4.3 Categorie 3, ouderen die domotica gebruiken Pag. 22

4.4 Categorie 4, ouderen die geen domotica gebruiken Pag. 25

4.5 Categorie 5, kosten domotica en aanschaf domotica Pag. 28

4.6 Vergelijkingen algemeen Pag. 29

5. Discussie en conclusie Pag. 30

5.1 Discussie Pag. 30

5.2 Reflectie op het onderzoek Pag. 30

5.3 Conclusie Pag. 30

6. Aanbevelingen Pag. 32

7. Literatuurlijst Pag. 33

Bijlagen

Bijlage 5: Enquête Pag. 35

Bijlage 6: Uitwerking instrument Pag. 44

Bijlage 7: Resultaten Pag. 46

6

1.Inleiding

Voor u ligt het onderzoeksrapport dat heeft plaats gevonden in opdracht van Platform

GEEF. Er is een onderzoek uitgevoerd naar het effect van domotica op langer thuis

wonen. En hoe ouderen over het gebruik van domotica denken op het gebied van langer

thuis wonen.

In dit hoofdstuk krijgt u eerst een korte beschrijving van de organisatie Platform GEEF.

Daarna volgt een probleem-/situatieanalyse, de onderzoeksvraag en doelstelling. Als slot

van dit hoofdstuk wordt beschreven wat u in de andere hoofdstukken kunt lezen.

Platform GEEF

GEEF staat voor Gezondheid Expertise en Educatiecentrum Friesland. GEEF is in 2007

opgericht door drie partijen: de KwadrantGroep, De Friesland Zorgverzekeraar en

Woningcorporatie Elkien. Inmiddels heeft GEEF 14 participanten. GEEF is kort

samengevat een samenbundeling van expertise van deze partijen. Er worden innovatieve

diensten, producten en concepten ontwikkeld die gebruik maken van

woonzorgtechnologie en eHealth. Deze producten en diensten kunnen senioren en

mensen met een handicap of chronische ziekte nu en in de toekomst gebruiken om hun

(thuis)situatie veiliger, comfortabeler en gemakkelijker te maken.

Missie en doelstelling van GEEF

De missie van GEEF luidt als volgt: het toevoegen van waarde aan de samenleving op

het terrein van wonen, zorg en welzijn, leidend tot het zo lang mogelijk zelfstandig

kunnen blijven wonen van senioren en (chronisch) zieken.

GEEF heeft daarbij de volgende doelen:

- Het bijeenbrengen van Friese en noordelijke organisaties en personen die verbeteringen

nastreven op het gebied van wonen, zorg en welzijn en het gebruik van

woonzorgtechnologie ten behoeve van preventie en zelfredzaamheid.

- Het samenbrengen en toegankelijk maken van alle voorhanden zijnde kennis en

ervaring op het terrein van mensgerichte (zorg)technologie waaronder woonzorg- en

woonserviceconcepten, telehealth, telecare, domotica en woon- en leefomgeving

aanpassingen.

- Het doen van onderzoek, het geven van advies en het implementeren van het aanbod

van nieuwe producten en diensten. (Platform GEEF, internet z.d)

1.1 Probleem-/situatieanalyse

De probleemanalyse is beschreven volgens de 6w’s van Nel Verhoef (N.Verhoef, 2010)

1.1.1 Aanleiding

Er zijn meerdere soorten domotica in gebruik door ouderen. De domotica heeft o.a. als

doel om ouderen te ondersteunen bij het thuis wonen. Men gaat ervan uit dat domotica

langer thuis wonen mogelijk maakt. In hoofdstuk twee leest u meer over deze

beweringen. Platform Geef, wil daarom gaan onderzoeken of domotica langer thuis

wonen mogelijk maakt en of ouderen zelf denken langer thuis te kunnen wonen d.m.v.

het gebruik van domotica.

Vanuit Platform GEEF is er een verzoek gedaan naar studenten om het onderzoek uit te

voeren.

1.1.2 Wat is het probleem

Er wordt beweerd dat domotica ervoor zorgt dat ouderen langer thuis kunnen wonen (zie

paragraaf 2.5 voor bronnen). Echter is er nog nooit onderzoek naar geweest. Het is niet

bekend hoeveel langer ouderen zelfstandig thuis kunnen wonen door domotica, maar ook

niet of domotica überhaupt bijdraagt aan langer zelfstandig thuis wonen.

7

1.1.3 Waarom is het een probleem

Sinds de invoer van Welzijn Nieuwe Stijl, worden de burgers gestimuleerd om zo veel

mogelijk gebruik te maken van eigen kracht. Zelfregie is in Nederland erg belangrijk

geworden. Door onder andere ouderen langer thuis te laten wonen, kan de zelfregie

worden vergroot (Rijksoverheid, internet z.d).

Hierbij rijst wel de vraag of domotica kan bijdragen aan langer thuis wonen en of

ouderen zelf denken dat domotica kan bijdragen aan langer thuis wonen.

Verderop in het verslag wordt toegelicht, waarom zelfregie anno 2014 belangrijk is.

Wanneer niet bekend is of domotica überhaupt bijdraagt aan langer thuis wonen kunnen

ouderen, zorginstanties, etc. niet juist worden geadviseerd. Naast dat ouderen niet juist

kunnen worden geadviseerd is het ook goed om te inventariseren hoe ouderen zelf

tegenover langer thuis wonen met domotica staan.

1.1.4 Wie heeft het probleem?

Het onderzoek is alleen gericht op de doelgroep ouderen. Echter kunnen er meerdere

partijen een probleem ondervinden als het niet duidelijk is of domotica kan bijdragen aan

langer thuis wonen en/of ouderen zelf behoefte hebben aan domotica. Daarom is

paragraaf 1.4 onderverdeeld in micro, meso en macro niveau, waarbij de verschillende

partijen zijn benoemd.

Microniveau

Ouderen

Veel ouderen zijn zich er niet van bewust, dat domotica langer zelfstandig wonen

eventueel mogelijk kan maken. De onwetendheid komt onder andere, doordat ze niet

bekend zijn met domotica en/of de gevolgen van domotica.

Sociaal netwerk ouderen

Gezien de veranderingen van Welzijn Nieuwe Stijl komt er meer op de schouders terecht

van het netwerk van de oudere (Sprinkhuizen en Scholte, 2012). Domotica zou misschien

een aantal taken van de mantelzorger en de rest van het sociale netwerk van de oudere

weg kunnen nemen.

Mesoniveau

Zorginstanties

Na de bezuinigingen van het begrotingsakkoord van 2013, moeten extramurale

zorginstanties, zoals thuiszorg hun tijd op een andere manier efficiënt indelen

(Berenschot, 2013). Domotica kunnen bepaalde taken van de thuiszorg deels of geheel

overnemen. Daardoor kan het zijn dat thuiszorgmedewerkers meerdere cliënten thuis

kunnen blijven ondersteunen.

Woningcorporaties

Woningcorporaties bieden seniorenwoningen aan met ingebouwde domotica. Met als

doel, dat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen wonen. Wanneer er niet bekend is

welke domotica langer thuis wonen mogelijk maakt, kunnen de woningen niet optimaal

worden aangepast.

Macroniveau

Maatschappij

De overheid wil tot 2021 jaarlijks 44.000 woningen erbij hebben die zijn aangepast voor

ouderen d.m.v. onder andere domotica (Rijksoverheid. internet z.d).

Op deze manier willen ze het langer zelfstandig wonen mogelijk maken. Voor de overheid

is het belangrijk te weten wat de uitgaven aan aangepaste woningen gaan opleveren

voor de maatschappij. De uitgaven zullen onder andere worden betaald van belastingen

die betaald worden door de burger.

8

1.1.5 Wanneer is het probleem ontstaan?

Sinds de invoering van Welzijn Nieuwe Stijl in 2010 bij gemeenten worden burgers

zoveel mogelijk verplicht en gestimuleerd om op eigen kracht te functioneren

(Sprinkhuizen en Scholte, 2012).

Vanaf 2013, zal het aantal ouderen versneld toenemen. Daarnaast dreigt er in de nabije

toekomst een tekort aan zorgpersoneel.

Gezien bovenstaande ontwikkelingen is het belangrijk dat ouderen zelfregie behouden.

Zelfregie eventueel met domotica.

In hoofdstuk 2 leest u meer over deze ontwikkelingen.

1.1.6 Waar doet het probleem zich voor?

Bij alle ouderen in Nederland.

1.1.7 Waardoor is het probleem ontstaan?

Macroniveau

Voor 2015 word de extramurale verzorging grotendeels betaald vanuit de AWBZ. De

AWBZ werd gefinancierd door de overheid. Vanaf 2015 wordt alle extramurale verzorging

vanuit de WMO geregeld.

Mesoniveau

75% van het budget dat de AWBZ gebruikt voor extramurale zorg gaat naar de WMO. Dit

houdt in dat er 25% minder budget is voor extramurale zorg. De WMO wordt beheerd

door de gemeenten.

Om met deze bezuinigingen verder te kunnen is Welzijn Nieuwe Stijl ontwikkeld. Welzijn

Nieuwe Stijl bestaat uit 8 bakens die aangeven wat Welzijn Nieuwe Stijl is.

Microniveau

Eén van de bakens van Welzijn Nieuwe Stijl is het gebruik maken van eigen kracht.

Met deze baken wordt bedoeld volgens de invoeringwmo (internet, z.d): ‘’kijken naar wat

de burgers zelf kunnen en wat de directe sociale omgeving kan doen’’. Burgers hebben

geleerd om tijdig een beroep te doen op de overheid en de hulpverlenende instantie. Nu

moeten de burgers eerst een beroep doen op hun eigen kracht en de directe sociale

omgeving.

Voor ouderen betekent dit dat zij minder snel een beroep kunnen doen op thuiszorg of

een verzorgingstehuis. Ouderen moeten gebruik maken van middelen die ervoor zorgen

dat zij op eigen kracht kunnen blijven functioneren. Eén van die middelen kan misschien

domotica zijn.

9

1.2. Onderzoeksvraag

1.2.1 Onderzoeksvraag



1.2.2 Deelvragen

1. Welke domotica wordt er anno 2013 aangeboden?

2. Maakt domotica langer thuis wonen mogelijk?

3. Hoeveel langer blijven ouderen thuis wonen door het gebruik van domotica?

4. Denken ouderen langer thuis te kunnen blijven wonen door het gebruik van domotica?

5. Hoeveel langer denken ouderen thuis te blijven wonen door het gebruik van domotica?

6. Waarom maken ouderen gebruik van domotica?

Deelvraag 1, zal alleen door literatuuronderzoek worden beantwoordt. De overige vragen

zullen door praktijkonderzoek worden beantwoordt. Een aantal deelvragen worden in

hoofdstuk 2 wel behandeld om te achterhalen welke informatie er al bekend is.

1.2.3 Definities

Ouderen

Alle burgers in Nederland die 65 jaar of ouder zijn en thuis wonen. Met thuis wonen

wordt bedoeld dat ze niet in een verzorgingstehuis of verpleeghuis wonen.

Domotica

Domotica is een samentrekking van de woorden domus (huis) en elektronica.

In dit onderzoek zal domotica worden beschouwd als technologie die men kan gebruiken

in huis.

1.3 Doelstelling

Met de resultaten van de enquête kunnen zowel ouderen, mantelzorgers,

zorgmedewerkers en familieleden van hulpbehoevende ouderen worden voorgelicht over

de effecten van domotica en over de gedachten die ouderen hebben over domotica.

Door ouderen en zorgmedewerkers hier bewuster over te maken, kan het zijn dat

domotica sneller wordt aangeschaft, waardoor langer zelfstandig thuis wonen kan worden

bevorderd.

1.4 Vooruitblik op onderdelen van het onderzoeksrapport

Hieronder wordt beschreven welke onderdelen er per hoofdstuk worden besproken.

Hoofdstuk 2: In dit hoofdstuk kunt u het literatuuronderzoek lezen, die onder andere is

uitgevoerd om deelvragen deels of geheel te beantwoorden.

Hoofdstuk 3: In hoofdstuk drie is de onderzoeksopzet, dataverzamelingsmethode,

instrument en analyse beschreven.

Hoofdstuk 4: In hoofdstuk vier zijn de belangrijkste resultaten van de enquête

beschreven.

Hoofdstuk 5: In dit hoofdstuk is beschreven hoe de resultaten er aansluiten bij

voorgaande bevindingen van hoofdstuk 2. Daarnaast is er gereflecteerd op het algehele

onderzoek.

Hoofdstuk 6: In dit hoofdstuk worden aanbevelingen gedaan aan Platform GEEF en

participanten.

10

2. Ouderenzorg en domotica In dit hoofdstuk is beschreven welke ontwikkelingen er op het moment gaande zijn in de

ouderenzorg. Daarnaast is er onderzocht welke domotica er anno 2013/2014 wordt

aangeboden. Er is onderzocht wat er al bekend is over domotica in het algemeen en

betreffende het langer thuis wonen met domotica. Om dit te achterhalen zijn er boeken,

artikelen, rapporten en internetpagina’s geraadpleegd.

2.1 Ontwikkelingen ouderen en ouderenzorg

2.1.1 Demografische ontwikkelingen ouderen

Volgens het ouderenfonds (internet, z.d) telde Nederland in 2012 ruim 2,7 miljoen 65

plussers. Dit is 16% procent van de totale bevolking. Volgens de bevolkingsprognose van

het CBS zal het aantal 65-plussers in 2041 4,7 miljoen zijn. En tot 2060 zal het aantal

65-plussers rond de 4,7 miljoen blijven.

Figuur 1 aantal ouderen vanaf 1950 tot 2060. Figuur 2, percentage aantal ouderen

vanaf 1950 tot 2060. (Bron: CBS 2011) tot 2050 (Bron:

CBS 2011)

Vergrijzing

Het groeien van het percentage ouderen wordt ook wel vergrijzing genoemd. De

vergrijzing is o.a. ontstaan door de babyboomers die vlak na de tweede wereldoorlog zijn

geboren. (Huisman en van Wissem, 2000)

Naast de babyboomers zorgt ook de verhoogde levensverwachting van mensen ervoor

dat er vergrijzing ontstaat. (Bron: CBS). Tussen 2000 en 2010 is de levensverwachting

van pasgeborenen sterk toegenomen. Deze steeg voor mannen van 75,5 tot 78,8 jaar en

voor vrouwen van 80,6 tot 82,7 jaar. De resterende levensverwachting op 65-jarige

leeftijd nam bij mannen toe van 15,3 tot 17,6 jaar. Bij vrouwen was de toename iets

minder sterk, van 19,2 tot 20,8 jaar.

De kans van een 65-jarige om 80 te worden is sterk gestegen.

Figuur 3, Kans van een 65-jarige om ten minste 80 jaar te worden (Bron: CBS 2011)

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/toelichtingen/alfabet/r/resterende-levensverwachting.htm

11

Ook de kans om heel oud te worden stijgt. Als de huidige sterfterisico’s ook in de

toekomst blijven gelden, wordt een derde van de 65-jarige vrouwen 90 jaar of ouder.

Bijna een op de vijf mannen van 65 jaar mag verwachten 90 jaar of ouder te worden, in

2000 was dit één op de negen.

Figuur 4, Kans van een oudere om ten minste 90 jaar te worden. (Bron: CBS 2011)

De kans dat een 65-jarige 100 jaar oud wordt is in het afgelopen decennium ruim

verdubbeld voor de vrouwen en verdrievoudigd voor de mannen. Deze kans is in

percentages nog steeds klein: 2 procent van de 65-jarige vrouwen en minder dan

1 procent van de 65-jarige mannen.

De levensverwachting in 2010 is berekend op basis van de sterfterisico’s per leeftijd die

in dat jaar golden. Als deze risico’s in de toekomst verder blijven dalen in het tempo dat

verondersteld wordt in de meest recente bevolkingsprognose, zal de resterende

levensverwachting van 65-jarige mannen nog circa 1,5 jaar hoger uitvallen. Bij vrouwen

komt er in dat geval 1,2 jaar bij. (Stoeldraijer en Garssen 2011)

2.1.2 Bewegingen in ouderenzorg

De verzorgingsstaat is niet lang houdbaar vanwege de hoge kosten dat het met zich mee

brengt en vanwege de veranderde samenleving.

In 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) gekomen. Hierdoor kwam

voor het eerst naar voren dat zelfredzaamheid, maatschappelijke betrokkenheid en eigen

verantwoordelijkheid de boventoon gaan voeren in de maatschappij. (Sprinkhuizen,

2012).

Bij de invoering van de WMO ging in eerste instantie de aandacht uit naar het

overhevelen van de huishoudelijke zorg naar de WMO. In de loop van 2010 werd ook de

12

ondersteunende en activerende begeleiding naar de WMO overgeheveld. In 2013-2014

worden er nog meer AWBZ-functies naar de WMO verplaatst.

In de eerste jaren ging de aandacht vooral uit naar het goed regelen van de

huishoudelijke zorg. De WMO leek daardoor vooral een zorgwet te worden, waarbij

gemeenten de huishoudelijke zorg op een soortgelijke manier aan het inrichten waren als

hoe het voorheen door AWBZ-aanbieders werd gedaan. Hierdoor dreigde de

cultuuromslag die de WMO beoogde in het water te vallen. Om die reden heeft voormalig

staatssecretaris, Jet Bussemaker, op het congres over de WMO in het najaar van 2009

het tij gekeerd. Hierdoor ontstonden de acht baken voor Welzijn Nieuwe Stijl (figuur 5).

Figuur 5, De acht bakens van Welzijn Nieuwe Stijl

1. gericht op de vraag achter de vraag;

2. gebaseerd op eigen kracht van de burger;

3. direct er op af;

4. formeel en informeel in optimale verhouding;

5. meer collectief dan individueel;

6. integraal werken;

7. niet vrijblijvend, maar resultaatgericht;

8. gebaseerd op eigen ruimte voor de professional.

Ook voor de ouderen betekent het dat er veranderingen zijn in de zorg.

Baken 2: Gebaseerd op eigen kracht van de burger

Ouderen moeten zoveel mogelijk met de andere burgers meedoen. Om dit mogelijk te

maken moeten de reguliere voorzieningen worden aangepast voor iedere burger.

Bijvoorbeeld alle openbaar vervoer toegankelijk maken voor rolstoelgebruikers.

(Goumans, 2012)

De ouderen moeten eerst kijken wat ze zelf kunnen doen of waarbij anderen kunnen

helpen. Anderen kunnen zijn familieleden, buren, vrijwilligers enz. De taak van de

eventuele ingeschakelde hulpverlener blijft in eerste instantie altijd het ondersteunen en

opwekken van de zelfredzaamheid.

Baken 3: Meer collectief dan individueel

Op invoering Wmo (internet z.d) is te lezen dat de verzorgingsstaat te veel individuele

oplossingen biedt voor de problemen van burgers. De financiering is hierdoor steeds

meer onder druk komen te staan. Men moet eerst problemen collectief proberen op te

lossen. Bijvoorbeeld door niet bij iedereen eten langs te brengen, maar de avondmaaltijd

nuttigen met andere ouderen in het wijkgebouw.

Zoals u in bovenstaande kan lezen wordt het aantal ouderen door de jaren heen groter.

Ouderen moeten zichzelf meer gaan redden en daarbij wordt langer zelfstandig thuis

wonen gestimuleerd. In de toekomst zal het aantal medewerkers in de thuiszorg flink

dalen. Ouderen moeten zichzelf meer redden en het gebruik van thuiszorg kan of wordt

niet toegelaten. Om de ouderen nog wel in grote mate in goede levensomstandigheden

te laten leven moeten er oplossingen komen. Een oplossing zou misschien domotica

kunnen zijn.

13

2.2 Domotica producten

Om te ontdekken welke domoticaproducten voor ouderen momenteel op de markt zijn

heb is onder andere het ‘’Huis van het Heden’’ bezocht, daarnaast zijn er andere bronnen

geraadpleegd.

Het Huis van het Heden is een ruimte die ingericht is als woning. In deze ruimte

presenteert Platform GEEF domoticaproducten.

Automatische gordijnen

Gordijnen die automatisch open/dicht gaan

Intercom met camera

De camera laat zo'n 180graden van bijvoorbeeld de omgeving bij de voordeur zien.

Paro de zeehond.

Paro is een sociale robot in de vorm van een zeehond. Omgaan met Paro levert

momenten met een verbeterd contact en vergrote communicatie op. Zulke momenten

vertalen zich op enige termijn vaak naar een vergrote alertheid en intensievere

communicatie.

Deur die van de buitenkant alleen open kan met een pasje.

Hierdoor wordt inbraak moeilijker.

Sleutelkluisje.

Een sleutelkluisje hangt buiten bij de (voor/achter) deur. De thuiszorg en/of sociale

omgeving, kan deze kluis open maken d.m.v. een code. De sleutel van het huis van de

oudere zit erin en zo kunnen zorgpersoneel en familieleden binnen komen. Het voordeel

hiervan is dat niet iedereen een sleutel van het huis heeft, waardoor verlies van sleutels

beperkt wordt en is de kans op inbraak minder groot.

Sensoren bij deuren.

De sensoren noteren wanneer iemand naar buiten of naar binnen gaat. Wanneer de

oudere naar buiten gaat, maar niet binnen een normale of afgesproken tijd terug is, gaat

er een alarm af bij de thuiszorg of sociale omgeving.

Sensoren bij koelkast.

Wanneer het niet duidelijk is of een oudere genoeg eet als deze alleen thuis is, wordt

door middel van de sensoren genoteerd hoe vaak de koelkast gebruikt wordt. Wordt de

koelkast minder vaak gebruikt in vergelijking met een normaal gebruik van een oudere

dan gaat er een alarm af bij de thuiszorg of iemand van de sociale omgeving.

Bloeddrukmeter, weegschaal.

De bloeddrukmeter en weegschaal zijn aangesloten op een apparaat. Wanneer een

oudere periodiek gewicht of bloeddruk door moet geven aan de huisarts kan de oudere

zichzelf meten of wegen. De resultaten gaan naar het apparaat en worden verstuurd naar

de huisarts.

Valzender.

Een valzender zit vast aan de kleren van de oudere. Wanneer de oudere valt, gaat er een

seintje naar de thuiszorg. Via een intercom kan de oudere communiceren met de

thuiszorg.

Medicijnbox.

De medicijnbox reageert op het open gaan en kantelen van de box. Wanneer dit niet

gebeurt, krijgt de oudere een bericht dat hij/zij zijn medicijnen is vergeten.

Camera in huis.

De camera registreert de bewegingen van de oudere. Hierdoor kan de zorg en/of sociale

omgeving zien wat er gebeurd is of wat er gebeurd was met de oudere.

Beeldhorloge.

Op het horloge wordt de hele dag aangegeven d.m.v. plaatjes wat de oudere moet gaan

doen. Zoals ontbijten, wandelen enzovoort.

Beweegbaar bed.

Dit bed kan omhoog en omlaag worden gezet.

Matje registratie bed in en uit.

Dit matje registreert hoe lang iemand s' nachts uit bed is. Is dit langer dan een bepaalde

tijd, dan gaat er een signaal uit de naar de medebewoner, zorg en/of sociale omgeving.

Epilepsie matje.

14

Dit matje ligt op bed. Wanneer iemand een epileptische aanval krijgt, gaat er een alarm

naar de zorg.

Lichtstraal van bed naar wc.

Ouderen die door middel van licht weten of ze moeten slapen of wakker zijn, kunnen

nachts in de war raken als het licht in de slaapkamer aan is. Door middel van de

lichtstraal is het licht beperkt, maar kunnen ze nog wel zien, waar ze lopen.

Vanuit het care@home project is er een smartTv ontwikkeld. Care@home is een platform

met meerdere organisaties uit Europa als partners. (care@home, 2013)

SmartTv

Dit is een tv, waarop de oudere kan beeldbellen met thuiszorg, familie, vrienden etc.

Daarnaast is er een agenda geïmplanteerd in de tv die de gebruiker herinnerd aan zijn

afspraken. De tv geeft alarm, wanneer er bijvoorbeeld iets aanbrand. Daarnaast kan de

gebruiker elke dag nieuwe sport work-outs volgen via de tv. Ook wanneer de partner van

huis is, kan hij/zij door middel van een mobiele telefoon zijn partner attenderen op

datgene wat er in huis gebeurt.

Thuiszorg Huizen Zorghotels heeft 40 robotstofzuigers aangeschaft voor experimenteren

op het efficiënt omgaan met de bezuinigingen.

Robotstofzuiger

Deze stofzuiger bestuurt zichzelf. De robotstofzuiger is efficiënt, maar regelmatig met

een bestuurbare stofzuiger is nog wel nodig. De robotstofzuiger, zuigt namelijk niet in de

hoeken. (Dorresteijn, nov. 2013)

2.3 Bekendheid domotica

Er is nog weinig te vinden over domotica. De gemeente Zwolle heeft in april 2013 wel

onderzoek naar Domotica gedaan.

Verkennend onderzoek bekendheid en behoefte thuistechnologie in Zwolle en Kampen

Een derde van de 70-plussers heeft wel eens van thuistechnologie of domotica gehoord.

Het begrip

thuistechnologie is bij het overgrote deel van 70-plussers niet bekend. Toch maken zij in

de praktijk vaak wel gebruik van afzonderlijke technische toepassingen. Zoals

automatische verlichting bij voor- of achterdeur, videofoon of personenalarmering. De

inzet van thuistechnologie als middel voor sociaal contact en zorg op afstand is mogelijk

wat meer onbekend bij senioren. (Lahuis en Blokland, 2012)

2.4 Waarvoor wordt domotica door ouderen aangeschaft?

Om erachter te komen voor welke behoeftes ouderen domotica aanschaffen, zijn er

meerdere bronnen geraadpleegd.

Peters (2007), zegt dat domotica vaak wordt toegepast voor het verbeteren van de

veiligheid en het comfort in de woning. Uit literatuuronderzoek van Platform Geef (J.J.

van der Veen 2013) wordt dit bevestigd. Uit dit literatuuronderzoek komt ook naar voren

dat eindgebruikers ook behoefte hebben aan sociale contacten.

Goumans (2012) beweert dat de zelfredzaamheid kan worden ondersteund door

domotica. Daarnaast kan door vier soorten alarmering een stuk veiligheid worden

gecreëerd. Door Allewijn en Miesen (2010) wordt dit erkend, zij beamen daarbij het

belang van zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid is erg belangrijk voor ouderen. Bijna

iedereen wil zoveel en zolang mogelijk zelfstandig zijn, daarnaast is zelfredzaamheid ook

heel belangrijk. Wanneer de zelfredzaamheid wordt weg genomen, omdat ouderen

bijvoorbeeld in een verzorgingstehuis terecht komen of omdat ze niet meer kunnen

koken kan men apathisch worden. Iemand die apathisch is beleeft weinig emoties, voelt

zich niet meer blij of verdrietig, kent eigenlijk alleen een doffe onverschilligheid. Iemand

die apathisch is kan het beste worden gestimuleerd om bepaalde handelingen zelf uit te

voeren. (Allewijn & Miesen, 2010)

15

Uit het onderzoeksrapport: vraagpatronen van ouderen bewoners uit de wijk Veldhuizen

te Ede, wordt bevestigd dat ouderen het belangrijk vinden om zich veilig te voelen en dat

zij waarde hechten aan sociale contacten.

2.5 Maakt domotica langer thuis wonen mogelijk?

Artikel Nieuwe wet Zorg en dwang

De nieuwe wet Zorg en dwang is een eventuele opvolging van de Bopz-wet. Francisca

Hardeman, expert vrijheidsbeperking van het kennisplein Zorgvoorbeter.nl: ‘De Bopz-wet

voldoet niet meer, onder andere omdat de wet alleen van toepassing is op bepaalde

locaties, zoals psychogeriatrische verpleeghuizen.

Het uitgangspunt van de wet Zorg en dwang is dat vrijheidsbeperkende maatregelen in

principe niet worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel.

De nieuwe wet is niet zoals de Bopz-wet locatie gebonden, maar is cliëntvolgend. Het

maakt dus niet uit waar de cliënt woont, maar het gaat om de diagnose van de cliënt. Als

een cliënt dementie heeft en daarom zelf niet meer kan overzien wat de gevolgen zijn

van een bepaalde beslissing, mag je volgens het wetsvoorstel een maatregel toepassen

om die cliënt te beschermen tegen ernstig nadeel. Ook als de cliënt nog thuis woont.

Hardeman: ‘Je kunt bijvoorbeeld denken aan domotica. Er wordt op dit vlak veel

ontwikkeld. Sensoren in huis kunnen helpen om de veiligheid te waarborgen waardoor

mensen langer thuis kunnen blijven wonen. (zorgvoorbeter, juni 2013. Nieuwe wet zorg

en dwang. Internet z.d)

Handboek domotica

Volgens Peters kun je naast het gebruik van domotica voor comfort, domotica gebruiken

voor gehandicapten en ouderen om langer zelfstandig thuis te wonen. (Peters, 2007)

Gemeente Kampen

Ouderen willen veelal zo lang mogelijk zelfstandig wonen in hun eigen vertrouwde

omgeving. De

gemeenten Zwolle en Kampen willen dit stimuleren en zijn bezig met het ontwikkelen

van woonservicegebieden. Domotica is één van de manieren om langer zelfstandig thuis

wonen te stimuleren en kan preventief worden ingezet,om een (kosten)intensiever

beroep op de WMO en de zorg uit te stellen of te voorkomen.

De ervaring is dat de ouderen zelf, hun mantelzorgers en professioneel netwerk,

ondersteund en ontlast kunnen worden in het dagelijkse leven door het gebruik van

domotica. (bijvoorbeeld:

dwaaldetectie, veiligheid in de woning, mantelzorgagenda).

2.6 Ervaringen gebruik domotica

Op 22 november 2013 kwamen er twee artikelen naar buiten. Deze twee artikelen gingen

beide over het gebruik van een robotstofzuiger.

Artikel 1:

Bij Aafje thuiszorg zijn robotstofzuigers aangeschaft. Jet Heerdink woordvoerder Aafje

verteld dat de bewoners zeer tevreden zijn over de stofzuiger. Hun buren bellen zelfs aan

met de vraag of ze de robotstofzuiger mogen gebruiken. (Dorresteijn, nov 2013)

Artikel 2:

Ineke Palm van de SP is sceptisch en zegt andere berichten te horen via het SP-

meldpunt. ‘De cliënten vinden het ten eerste jammer dan hun vertrouwde hulp verdwijnt,

maar daar kunnen ze nog mee leven. Ouderen vind het vooral vervelend dat teams

alleen nog maar komen schoonmaken. Een praatje is er niet meer bij’. Heerdink,

woordvoerder thuiszorg Aafje bestrijdt dit in een reactie. ‘U denkt toch niet dat de

huishoudelijke hulp binnen komt en niks zegt? Natuurlijk maken ze wel een praatje,

maar taken die niet zijn afgesproken met de gemeente kunnen we helaas niet meer

uitvoeren’.

16

Uit twee voorgaande artikelen blijkt dat de meningen over het gebruik van het

domoticaproduct de robotstofzuiger, zowel negatief als positief is.

Onderzoek zorgorganisatie Thebe

Uit een onderzoek van zorgorganisatie Thebe blijkt de inzet van domotica ouderen in

kleinschalig zorgcentra een gevoel van veiligheid geeft en het helpt de oudere bij het

behoud van eigen regie.. Het onderzoek is uitgevoerd onder de cliënten van

woonzorgcentrum de Geerhof in Chaam, hun familieleden en zorgprofessionals. De

zorgprofessionals zijn er minder positief over. Zij hebben moeite met de werking van

sommige domotica. (Platform voor managers in de gezondheid- ouderenzorg, 2011)

Gebruik beeldbellen bij cliënten van de ZZG zorggroep

Bij de cliënten van de thuiszorg van ZZG zorggroep is het beeldbellen in gebruik. Door

het gebruik van beeldbellen komen cliënten op afstand in contact met de

verpleegkundigen. Steeds meer cliënten willen verpleegkundige handelingen zelf

uitvoeren. De cliënt kan de handelingen zelf uitvoeren en de verpleegkundige geeft

advies en kijkt mee. Mede hierdoor wordt de zelfstandigheid van de cliënt vergroot.

Cliënten maken gretig gebruik van het achterliggende content. Door middel van online

spelletjes en online een kopje koffie drinken worden de nieuwe contacten van cliënten

vergemakkelijkt. (Zorggroep, 2011)

Ambient intelligence

Casus mevrouw P:

Mevrouw P is weduwe en woont tot op hoge leeftijd in haar eigen huis. Op een gegeven

moment wordt het huis te groot voor mevrouw P en ze wordt ook wat vergeetachtig.

Er is besloten om mevrouw P naar een bejaardentehuis te verhuizen. De beheerster

houdt een oogje in het zeil en controleert elke ochtend of ze uit bed is gekomen. Van de

thuiszorg krijgt mevrouw P een alarmsysteem: een halsketting met een alarmknop en

een aangepast telefoontoestel. Zo kan ze met één druk op de knop contact opnemen

met de thuiszorg. Als de thuiszorg aanwezig is draagt mevrouw P, de ketting. Wanneer

ze weg zijn, doet ze deze meteen af: ‘dat onding zit alleen maar in de weg’’

Koken doet mevrouw P niet meer, omdat ze regelmatig vergeet het gas uit te doen. Het

gas is daarom afgesloten. Ze krijgt eten van tafeltje dekje en een elektrisch kooktoestel

om een kopje thee te maken of een ei te koken. Met het kooktoestel kan ze niet

overweg. Hij doet het niet (als ze vergeet de stekker er in te doen) of hij gaat niet uit

(als ze vergeet het kooktoestel uit te zetten). Als ze haar verbrand wordt het

kooktoestel vervangen door een waterkoker die automatisch uit gaat.

Regelmatig is ze haar gevoel van dag en nacht kwijt. Zo gaat ze s nachts boodschappen

doen. Wanneer ook de bejaardenflat niet meer veilig is verhuist ze naar een

verzorgingstehuis. Alles wordt nu voor haar verzorgd. Mevrouw P, wordt continu in de

gaten gehouden met camera’s. Alleen kan de verpleging niet continu de camera’s in de

gaten houden. Op een nacht is mevrouw P verdwenen ze wilde naar haar zoon, want die

had ze al een tijd niet meer gezien. Op haar weg daar naar toe komt ze ter val en wordt

ze opgemerkt door een automobilist. Deze belt de ambulance en via het ziekenhuis komt

ze weer in het verzorgingstehuis. De verpleging plakt een chip op haar rug die afgaat

wanneer ze door de deur gaat. Slim dat mevrouw P is neemt ze de personeelsuitgang,

waar de chip niet werkt. Regelmatig werd de familie ingeschakeld voor een nachtelijke

zoekactie.

Ondertussen is mevrouw P overleden, maar er is nooit een oplossing gevonden voor

haar nachtelijke uitjes.

(Bron: MEE, Zuid-Holland Zuid)

Ambient intelligence is een invloedrijke visie op de toekomst waarop mensen met

technologie communiceren. Ambient intelligence bouwt voort op de ervaringen

ontwikkelingen binnen domotica. Zo ook op de domotica die mevrouw P heeft gebruikt.

(Schuurman, El Hadidy, Krom & Walhout. 2007)

17

2.7 Conclusie

Gezien de vergrijzing en het tekort aan zorgpersoneel in de toekomst is het duidelijk dat

er innovatie nodig is in de zorg van de ouderen. Zoals u in paragraaf 2.2 kon lezen is er

geen gebrek aan domoticaproducten en de ontwikkeling hiervan, wat de innovatie

eventueel mogelijk kan maken. De belangrijkste behoeftes voor ouderen om domotica

aan te schaffen zijn; zelfredzaamheid, comfort, veiligheid en sociale contacten. Volgens

meerdere bronnen wordt aangegeven dat domotica langer thuis wonen mogelijk maakt.

Hiervan is niet gevonden hoe men dit heeft gemeten.

Over het algemeen staan ouderen positief tegenover het gebruik van domotica,

thuiszorgpersoneel minder, maar ook onder het thuiszorgpersoneel zijn de meningen

over domotica verdeeld.

18

3. Methode In dit hoofdstuk is de onderzoeksopzet, dataverzamelingsmethode, instrument en

analyse beschreven.

3.1 onderzoeksopzet

Voor het onderzoek stond een periode van 4 maanden. Om specifiek te zijn, van 3

september tot en met 12 januari.

In overleg met Erik Zwierenberg (platform GEEF) is ervoor gekozen om een kwantitatief

onderzoek uit te voeren. Er is gekozen voor een kwantitatief onderzoek, omdat de

conclusie van het onderzoek gebruikt kan worden voor de gehele populatie; alle

thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder wonende in Nederland.

Het onderzoek is gevoerd door middel van surveyonderzoek. Voor het surveyonderzoek

zijn zowel schriftelijke als internet enquêtes gebruikt.

3.2 Procedure dataverzameling

3.2.1 Respondenten

Er zijn ouderen van 65 jaar en ouder, benaderd, die zelfstandig wonen in Nederland.

3.2.2 Verwachtte aantal respondenten

Het aantal respondenten is gekozen door middel van een steekproefberekening.

De uitslag van dit onderzoek heeft betrekking op de populatie; alle ouderen van

Nederland.

De populatie bestaat uit 2,6 miljoen ouderen (bron: CBS). Van uitgaande dat het

onderzoek voor 95% betrouwbaar is heb ik 385 ingevulde enquêtes nodig. Dit betekent

dat ik circa 1925 ouderen zou moeten benaderen om de enquête in te vullen.

3.2.3 Benaderen respondenten

De respondenten zijn op twee verschillende manieren steekproefsgewijs benaderd.

Doordat er niet één groep oudere is benaderd, bijvoorbeeld alleen ouderen die gebruik

maken van thuiszorg, is de diversheid van benaderde respondenten valide.

Enkelvoudige a selectie

Om de kosten te beperken van het onderzoek is er gekozen om 350 schriftelijke

enquêtes te versturen. De 350 enquêtes zijn door de medewerkers van Thuiszorg West

Friesland verspreidt aan diens cliënten. De cliënten konden d.m.v. van een

antwoordenvelop de enquêtes terugsturen naar Platform GEEF.

Zelfselectie

Daarnaast kon de enquête ook via internet worden ingevuld. Om de ouderen hierop te

attenderen is het volgende gedaan:

- persberichten verstuurd;

- organisaties benaderd om het te verspreiden onder hun cliënten;

- oproep aan ouderen in een radio-uitzending van Mercurius;

- bekenden gevraagd om het in te vullen en te verspreiden aan familie, buren enz.

Het aantal ouderen die direct zijn benaderd is minimaal 360 (350 Thuiszorg Zuidwest

Friesland en 10 bekenden). De kenmerken van deze ouderen zijn, dat ze (tijdelijk)

gebruik maken van thuiszorg en in West Friesland wonen.

Indirect zijn ook ouderen benaderd. Om hoeveel het gaat is niet bekend, omdat dit via de

media en organisaties is gegaan.

19

3.2.4 Werkelijk aantal reacties respondenten

In totaal hebben 43 respondenten de enquête ingevuld. Dit betekent dat er een

foutenmarge is ontstaan van 15,11%

Via internet is de enquête ingevuld door 20 respondenten. Van de cliënten van Thuiszorg

Zuidwest Friesland zijn er 15 terug gekomen. Via bekenden zijn er zeven enquêtes terug

gekomen.

De eerste vragen van de enquête bestonden uit algemene vragen over de respondent,

zoals leeftijd, geslacht, type woning etc.

Hiervan was de grootste groep (40%) in de leeftijdscategorie van 65 tot 70 jaar. 26

vrouwen en 16 mannen hebben de enquête ingevuld. Zo’n 19 respondenten zijn gehuwd

en nog samenwonend. Meer dan de helft (21 respondenten) hebben de Lbo/mavo als

opleidingsniveau. Het verschil tussen woonachtig in de stad is en woonachtig op het

platteland is vrijwel evenredig verdeeld. 23 (stad) tegenover 19 (platteland). Grotendeels

van de respondenten hebben een woning met eigen voordeur, waarvan het grootste deel

in een koopwoning woont. 22 respondenten maken geen gebruik van thuiszorg,

mantelzorg en/of sociale netwerk.

De gehele resultaten van deze algemene vragen kunt u vinden in bijlage 7.

3.3 Onderzoeksinstrument

Voor de enquête is niet gekozen voor het woord domotica, maar voor

woonzorgtechnologie. Er is voor woonzorgtechnologie gekozen, omdat deze volgens

meerdere partijen bekender zou zijn bij de ouderen.

3.3.1 Routing instrument

Voor het onderzoek is een enquête ontwikkelend deze is te vinden in bijlage 5. De

routing kan per respondent verschillend zijn. Iedere respondent krijgt de inleiding, de

zeven algemene vragen en de vraag over bekendheid met woonzorgtechnologie.

Het begin van iedere route ziet er als volgt uit;

- Inleiding

In de inleiding staat; waarvoor het onderzoek wordt uitgevoerd, welke vragen erin

voorkomen, wat woonzorgtechnologie inhoudt, de tijd die de respondent ongeveer kwijt

is en de informatie over de boekenbon die de respondent kan winnen.

- Algemene vragen

- Bekendheid woonzorgtechnologie

Na de bekendheid van de woonzorgtechnologie worden respondenten afhankelijk van het

gegeven antwoord doorgestuurd naar de aansluitende vraag. Via internet ging dit

automatisch en bij de schriftelijke enquête stond dit beschreven.

De routing is verspreid omdat er deels andere vragen aan de orde komen door een

bepaald antwoord op een vraag. De verschillen tussen de respondenten en de vragen die

ze kunnen krijgen zijn;

- Verschil tussen respondent die wel domotica gebruikt en de respondent die geen

domotica gebruikt.

- Verschil tussen respondent die in de toekomst nog nieuwe domotica denkt aan te

schaffen en de respondent die denkt dit in de toekomst niet te hoeven

aanschaffen.

- Verschil tussen respondent die in de toekomst geen domotica wil gebruiken en

respondent die dat wel wil.

- Verschil tussen respondent die denkt dat domotica kan bijdragen aan langer thuis

wonen en de respondent die denkt dat het niet kan bijdragen aan langer thuis

wonen.

20

3.3.2 Vragen instrument

Deze enquête begint voor iedere respondent met 7 algemene vragen. Deze algemene

vragen gaan over leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, opleidingsniveau, woonplaats (stad

of dorp), woningtype en gebruik van thuiszorg, mantelzorg en/of sociale netwerk.

Hiervoor is gekozen, omdat er misschien verbanden kunnen zijn tussen bijvoorbeeld het

opleidingsniveau en de gedachten over domotica. Of de woonplaats (stad of dorp) en het

gebruik van domotica. Voor de leeftijd is dit idem dito, maar hierbij geldt ook dat er

zekerheid moet zijn dat de enquêtes zijn ingevuld door ouderen van 65 jaar en ouder.

De deelvragen zijn gebruikt om de vragen te ontwikkelen en de validiteit te verhogen.

Hieronder ziet u een aantal voorbeelden van deelvragen die zijn vertaald naar

enquêtevragen. De gehele uitwerking van de enquête vindt u in bijlage 6.

Deelvraag 1. Welke domotica wordt er anno 2013 aangeboden?

- Dit is middels literatuuronderzoek beantwoordt in hoofdstuk 2.

Deelvraag 2. Maakt domotica langer thuis wonen mogelijk?

- Gebruikt u woonzorgtechnologie?

- Denkt u zonder deze domotica nog thuis te kunnen wonen?

De tweede vraag geeft antwoordt op de twee deelvragen. Wanneer de respondent nee

zegt, betekent dit dat hij zonder domotica niet thuis kan blijven wonen. Voordat de

tweede vraag is gesteld is het wel nodig om te weten of de respondent het überhaupt

gebruikt.

Deelvraag 3. Hoeveel langer blijven ouderen thuis wonen door het gebruik van domotica?


- Hoe lang gebruikt u de woonzorgtechnologie al?

- Denkt u zonder deze domotica nog thuis te kunnen wonen?

Wanneer bij de tweede vraag 3-6 maanden wordt beantwoordt en daarna nee

beantwoordt wordt betekent dit dat de respondent niet meer thuis kan blijven wonen

zonder de domotica, sinds 3 tot 6 maanden. Wel rijst hier de vraag of dit ook werkelijk zo

is. Het kan namelijk zo zijn, dat de respondent 4 maanden geleden wel zonder deze

domotica thuis kon blijven wonen, maar er gewijzigde omstandigheden zijn geweest die

dit sinds 1 maand niet meer mogelijk maken. De validiteit van deze vraagstelling gaat

hierdoor naar beneden, waardoor de betrouwbaarheid op de antwoorden ook naar

beneden gaat.

Deelvraag 4. Hoeveel langer denken ouderen thuis te blijven wonen door het gebruik van

domotica?

- Denkt u dat deze woonzorgtechnologie kan bijdragen aan langer thuis wonen?

- Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u thuis kan blijven wonen met het

gebruik van deze woonzorgtechnologie?

De eerste vraag is gesteld om achterhalen of ouderen zelf denken dat het kan bijdragen

aan langer thuis wonen. De tweede vraag is gesteld om te onderzoeken hoeveel langer

ouderen ongeveer denken thuis te kunnen blijven wonen met het gebruik van domotica.

Deelvraag 5: Waarom maken ouderen gebruik van domotica?

- Waarom gebruikt u deze woonzorgtechnologie? (voor respondenten die domotica

gebruiken)

- Wat zou voor u de belangrijkste reden zijn om woonzorgtechnologie te gebruiken?

Bij de eerste vraag wordt gevraagd aan domotica gebruikers waarom zij deze hebben

aangeschaft gericht op de behoeftes. Bij de tweede vraag wordt aan niet-gebruikers

21

gevraagd, waarom ze domotica zouden willen gebruiken. Door deze antwoorden kom je

achter de redenen voor welke behoeftes ouderen domotica zouden aanschaffen.

De enquête is doorgenomen door meerdere professionals op het gebied van ouderen en

domotica. Vanuit de NHL is de enquête besproken met een docente. Daarnaast is de

enquête eerst afgenomen bij een oudere. Hierdoor wordt de betrouwbaarheid en

validiteit van de vragen en antwoorden verhoogd.

3.4 Analyse

Alle enquêtes zijn verwerkt in het programma Qualtrics. Qualtrics is een software

programma om enquêtes in te ontwikkelen, te versturen en analyses uit te voeren.

Alleen de meerkeuzevragen zijn verwerkt in Excel. De meerkeuze vragen zijn; vraag 7 en

vraag 11.

De vragen zijn verdeeld in vier categorieën.

Categorie 1; Zeven algemene vragen

Categorie 2; Vragen over bekendheid domotica en gebruik domotica.

Categorie 3; Resultaten van vragen die voor de domoticagebruikers waren bedoeld.

Categorie 4; Resultaten van vragen die voor niet domoticagebruikers waren bedoeld.

Categorie 5; Resultaten van vragen die zowel voor domoticagebruikers zijn gebruikt en

voor niet domoticagebruikers. Alleen niet voor respondenten die geen domotica in de

toekomst willen gebruiken of die dit laten regelen door hun sociale netwerk.

De resultaten zijn eerst per categorie verwerkt, daarin is gekeken of er opvallende

verbanden waren tussen antwoorden.

Na de resultaten per categorie is er gekeken naar de resultaten van alle vragen. Daarbij

is ook gekeken of er opvallende verbanden zijn tussen de antwoorden op de diverse

vragen.

In het volgende hoofdstuk zijn deze resultaten deels beschreven.

22

4. Resultaten In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste bevindingen en uitkomsten beschreven. De algehele

uitwerkingen van alle resultaten kunt u vinden in bijlage 7.

4.1 Categorie 1, algemene vragen;

De grootste leeftijdscategoriegroep (40%) is in de leeftijd van 65 tot 70 jaar. 26 vrouwen

en 16 mannen hebben de enquête ingevuld. Zo’n 19 respondenten zijn gehuwd en nog

samenwonend. Meer dan de helft (21 respondenten) hebben de Lbo/mavo als

opleidingsniveau. Het verschil tussen woonachtig in de stad is vrijwel evenredig verdeeld.

23 (stad) tegenover 19 (platteland). Grotendeels van de respondenten hebben een

woning met eigen voordeur, waarvan het grootste deel in een koopwoning woont. 22

respondenten maken geen gebruik van thuiszorg, mantelzorg en/of sociale netwerk.

4.2 Categorie 2, bekendheid domotica en gebruik domotica

Categorie 2, bestaat uit twee vragen;

- Bent u bekend met woonzorgtechnologie


4.2.1 Zijn de respondenten bekend met domotica?

Er is gebleken dat 22 respondenten niet bekend is met domotica. Dit is 52% van de

totale aantal respondenten. Merendeels van de ouderen die wel bekend is met domotica

is geïnformeerd door de media opgevolgd door het sociale netwerk en de zorgorganisatie.

Door bedrijven die domotica verkopen is niemand geïnformeerd.

4.2.2 Gebruiken de respondenten domotica?

Twintig respondenten waren wel bekend met domotica. Hiervan gebruiken 7

respondenten wel domotica. De overige 13 maken geen gebruik van domotica.

In de volgende paragraaf wordt eerst ingegaan op de resultaten van categorie 3;

ouderen die wel domotica gebruiken.

4.3 Categorie 3, ouderen die domotica gebruiken;

Categorie 3, bestaat uit de volgende vragen;

- Van welke woonzorgtechnologie maakt u gebruik?

- Waarom gebruikt u deze woonzorgtechnologie(ën)?

- Hoe lang gebruikt u de woonzorgtechnologie al?

- Kunt u zonder deze technologie nog thuis wonen?

- Kunt u een indicatie geven voor hoe lang u nog thuis kan wonen met deze

woonzorgtechnologie(ën)?

- Denkt u in de toekomst nog andere woonzorgtechnologie(ën) nodig te hebben om

ervoor te zorgen dat u langer thuis kunt blijven wonen?

23

- Welke woonzorgtechnologie denkt u in de toekomst nodig te hebben om langer

thuis te blijven wonen? Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u dan nog

thuis kunt blijven wonen?

Drie van de respondenten die wel domotica gebruiken zijn in de leeftijdscategorie van 65

tot 70 jaar. De overige vier zijn verdeeld.

4.3.1 Van welke woonzorgtechnologie maken de respondenten gebruik?

Zes van de zeven respondenten gebruiken personenalarmering.

Vijf van de domotica gebruikers (74%) gebruiken alleen personenalarmering. Een

respondent gebruikt zowel medicijnenalarmering als de dweil- stofzuiger-

grasmaaierrobot. De laatste respondent gebruikt automatische verlichting buitenshuis,

medicijnenalarmering, automatisch uitschakelen kooktoestel en personenalarmering.

Domotica Totaal

antwoorden

1. Personenalarmering (alarmering die u zelf bedient in

geval

van nood).

5

2. Medicijnenalarmering. 2

3. Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot. 1

4. Automatisch uitschakelen kooktoestel. 1

5. Automatische verlichting bij beweging buitenshuis.

1

4.3.2 Waarom gebruiken de respondenten deze woonzorgtechnologieën?

Vier gebruikers van de personenalarmering gebruiken deze voor veiligheid. Twee daarvan

ook voor zelfstandigheid. Eén personenalarmering gebruiker, gebruikt het voor iets

anders (niet bekend, waarvoor). Eén personenalarmering gebruiker, gebruikt het voor

sociale contacten en zelfstandigheid. De medicijnenalarmering wordt gebruikt voor

sociale contacten en zelfstandigheid.

Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot wordt gebruikt voor comfort. De verlichting

buitenhuis wordt gebruikt voor veiligheid. Het automatisch uitgeschakelde kooktoestel

wordt gebruikt voor veiligheid en zelfstandigheid.

Domotica Veiligheid Comfor

t

Sociale

contacte

n

Zelfstandighe

id

Anders

1. Personenalarmering

(alarmering die u zelf

bedient in geval

van nood).

3 0 1 3 1

2. Medicijnenalarmering. 0 1 2 0 0

3. Dweil, stofzuiger en/of

grasmaaier robot.

0 1 0 0 0

4. Automatisch

uitschakelen kooktoestel.

1 0 0 1 0

5. Automatische

verlichting bij beweging

buitenshuis.

1 0 0 0 0

24

4.3.3 Hoe lang wordt de domotica al gebruikt?

Deze vraag is niet door iedere respondent volledig ingevuld. Het is bekend, dat

medicijnenalarmering, dweil- stofzuiger- en/of grasmaaier robot langer dan een jaar

worden gebruikt. Ook drie personenalarmering gebruikers, gebruiken de

personenalarmering langer dan een jaar. Eén personenalarmering gebruiker, gebruikt de

domotica 6 tot 9 maanden.

In de vorige tabel kunt u zien, dat ook automatische verlichting bij beweging buitenshuis

wordt gebruikt. Deze is echter niet ingevuld bij vraag 12 en is daarom weg gehaald uit

onderstaande tabel.

Domotica

0 tot 3

maanden

3 tot 6

maanden

6 tot 9

maanden

9 tot 12

maanden

Langer

dan een

jaar


(alarmering die u zelf

bedient in geval

van nood).

0 0 1 0 3

2. Medicijnenalarmering 0 0 0 0 1


grasmaaier robot.

0 0 0 0 1

4. Automatisch

uitschakelen kooktoestel.

0 0 0 0 0

4.3.4 Kunnen de gebruikers nog thuis wonen zonder het gebruik van domotica?

Drie gebruikers (43%) van de personenalarmering zouden niet meer thuis kunnen wonen

zonder het gebruik van de domotica. De overige domotica gebruikers zeggen nog wel

thuis te kunnen wonen zonder domotica. Deze drie zijn ook de domotica gebruikers die

de domotica al langer dan een jaar gebruiken.

4.3.5 Kunnen de respondenten een indicatie geven voor hoeveel langer ze nog

thuis kunnen wonen met het gebruik van de domotica?

De drie gebruikers van de personenalarmering geven aan nog langer dan een jaar thuis

te kunnen blijven wonen met het gebruik van de woonzorgtechnologie.

4.3.6 Denken de respondenten in de toekomst nog andere domotica nodig te

hebben?

Een respondent denkt in de toekomst nog andere domotica nodig te hebben. Namelijk

buitenverlichting. Hij/zij denkt zo’n 0 tot 3 maanden langer thuis te kunnen wonen met

het gebruik van buitenverlichting.

4.3.7 Vergelijkingen

Alle 7 algemene vragen zijn vergeleken met de antwoorden van de respondenten. De

meest opvallende vergelijkingen worden benoemd.

Woonplek

Alle respondenten die domotica gebruiken wonen in de stad.

25

Thuiszorg en mantelzorg

Vijf van de personenalarmering gebruikers, maken gebruik van zowel thuiszorg als

mantelzorg.

In de volgende paragraaf worden de belangrijkste en opvallendste resultaten van niet

domotica gebruikers beschreven

4.4 Categorie 4, ouderen die geen domotica gebruiken;

Categorie 4, bestaat uit de volgende vragen;

- Waarom gebruikt u geen woonzorgtechnologie?

- Wat zou voor u de belangrijkste reden zijn om woonzorgtechnologie te gebruiken?

- Denkt u dat woonzorgtechnologie kan bijdragen aan langer zelfstandig thuis

wonen?

- Welke soort woonzorgtechnologie kent u? Kunt een indicatie geven voor hoeveel

langer u thuis zou kunnen blijven wonen met gebruik van deze

woonzorgtechnologie?

4.4.1 Waarom gebruiken de respondenten geen woonzorgtechnologie?

Op vraag 17, heeft 63% van de respondenten (22 personen) beantwoordt dat domotica

nu niet nodig is, maar misschien wel in de toekomst. Vijf respondenten willen het

misschien gebruiken, maar weten niet wat de mogelijkheden zijn.

Een respondent vindt het te duur, vijf respondenten laten dit over aan hun sociale

netwerk wanneer dit nodig zou zijn.

4.4.2 Vanwege welke behoefte zouden ouderen domotica aanschaffen?

De meerderheid 43% zou domotica aanschaffen voor het bevorderen van de

zelfredzaamheid. 32% weet dit nog niet.

4.4.3 Denken ouderen dat domotica kan bijdragen aan langer thuis wonen?

Zestien respondenten (57%) denkt dat domotica kan bijdragen aan langer thuis wonen.

Twaalf respondenten (43%) weet dit niet.

26

4.4.4 Welke domotica van de lijst kunnen volgens ouderen bijdragen aan langer

thuis wonen?

Vier respondenten (25%) kent niet één van de domoticaproducten. De overige 75% kent

één of meerdere domoticaproducten. De meeste bekende domotica is de

personenalarmering. 44% van de respondenten kent dit product.

Ook 44% procent van de respondenten denkt dat de personenalarmering langer thuis

wonen mogelijk maakt. De meningen over de andere producten zijn verdeeld. In de

onderstaande tabel ziet u de domotica, waarvan ouderen denken dat ze langer thuis

wonen mogelijk maken.

Domotica Ja Nee

1. Automatische verlichting bij

beweging buitenshuis.

3 5

2. Automatische verlichting bij

beweging binnenshuis.

2 1

3. Camerabeveiliging bij buitendeur. 4 2

4. Elektronische sloten voor eigen

gebruik.

2 3

5. Elektronische sloten voor de

(thuis) zorg, familie enzovoort.

4 2

6. Medicijnenalarmering. 3 3

7. Beeldbellen (om contact te maken

met familie, (thuis)zorg

enzovoort).

4 3


grasmaaier robot.

3 2

9. Automatisch uitschakelen

kooktoestel.

5 1

10. Automatische fysieke gegevens

verzending naar arts (bijvoorbeeld

de bloeddruk en uw gewicht).

5 2

11. Personenalarmering (alarmering

die u zelf bedient in geval

van nood).

7 0

12. Valdetectie (wanneer u valt gaat

er tijdig een alarmmelding

naar bijvoorbeeld de thuiszorg,

buren of familie).

3 1

13. Alarmering bij optreden van

symptoom ziekte (bijvoorbeeld een

epileptische aanval).

3 1

14. Automatische alarmering bij

bijvoorbeeld bij te lang

Wegblijven van bed.

3 2

15. Routeverlichting (bijvoorbeeld

van bed naar wc).

3 2

27

4.4.5 Hoeveel langer denken ouderen dat de domotica kan bijdragen aan langer

thuis wonen?

Er wordt voor 56% aangegeven dat ze niet weten hoe lang de domoticaproducten

kunnen bijdragen. Bij personenalarmering geven 2 respondenten van 8 respondenten

aan dat personenalarmering volgens hun langer dan een jaar kan bijdragen aan langer

thuis wonen. Drie andere respondenten geven ook een indicatie dit varieert van 3 tot 6

maanden tot 9 tot 12 maanden. Daarnaast zou camerabeveiliging volgens één

respondent zo’n 0 tot 3 maanden bijdragen aan langer thuis wonen. Voor de overige

resultaten kunt u onderstaande tabel raadplegen.

Domotica

Nee 0 tot 3

maande

n

3 tot 6

maanden

6 tot 9

maanden

9 tot 12

maanden

Langer

dan

een jaar


5 0 0 0 0 0

2. Automatische verlichting bij beweging binnenshuis.

3 0 0 0 0 0

3. Camerabeveiliging bij buitendeur.

3 1 0 0 0 0

4. Elektronische sloten voor

eigen gebruik. 3 0 1 0 0 0

5. Elektronische sloten voor de (thuis) zorg, familie enzovoort.

3 0 0 1 0 0

6. Medicijnenalarmering. 4 0 0 0 0 0

7. Beeldbellen (om contact

te maken met familie, (thuis)zorg enzovoort).

4 0 0 1 0 0


grasmaaier robot. 3 0 0 0 0 0

9. Automatisch uitschakelen kooktoestel.

3 0 1 0 0 0

10. Automatische fysieke gegevens verzending naar arts (bijvoorbeeld de bloeddruk en uw gewicht).

3 0 1 0 0 0

11. Personenalarmering (alarmering die u zelf bedient in geval

van nood).

3 0 1 1 1 2

12. Valdetectie (wanneer u valt gaat er tijdig een alarmmelding naar bijvoorbeeld de thuiszorg, buren of familie).

3 0 1 0 0 0

13. Alarmering bij optreden van symptoom ziekte (bijvoorbeeld een epileptische aanval).

3 0 1 0 0 0

14. Automatische alarmering bij bijvoorbeeld bij te lang wegblijven van bed.

3 0 1 0 0 0

15. Routeverlichting (bijvoorbeeld van bed naar

wc).

3 0 0 0 0 0

28

4.5 Categorie 5, kosten domotica en aanschaf domotica;

Categorie 4, bestaat uit de vragen;

- Hoeveel geld bent u bereid eenmalig te betalen voor de woonzorgtechnologie

- Hoeveel geld bent u bereid te betalen per maand voor de woonzorgtechnologie?

- Hoe zou u de woonzorgtechnologie willen afnemen?

4.5.1 Hoeveel wil de respondent eenmalig betalen aan domotica?

Van de respondenten geeft 42% aan niets eenmalig te willen betalen, 27% van de

respondenten geeft aan € 0 tot € 200 eenmalig te willen betalen.

Note: Bij twee schriftelijke enquêtes was deze vraag niet ingevuld. Hiervoor is antwoord;

niets aangevinkt. Twee respondenten hebben aangegeven niets te willen betalen, met als

opmerking dat zij al de domotica hebben die ze nodig hebben en dat de prijs die ze

ervoor over hebben afhankelijk is van de domotica. De resultaten met dit antwoord, zijn

daarom niet betrouwbaar.

4.5.2 Hoeveel wil de respondent per maand betalen aan domotica?

Per maand wil 33% niets betalen. 21% wil €0 tot €20 euro betalen per maand.

Note: Bij twee schriftelijke enquêtes was deze vraag niet ingevuld. Hiervoor is antwoord;

niets aangevinkt. Twee respondenten hebben aangegeven niets te willen betalen, met als

opmerking dat zij al de domotica hebben die ze nodig hebben en dat de prijs die ze

ervoor over hebben afhankelijk is van de domotica. De resultaten met dit antwoord, zijn

daarom niet betrouwbaar.

4.5.3 Hoe willen de respondenten domotica aanschaffen?

De aanschaf van domotica wil 32% van de respondenten apart van elkaar afnemen. 26%

van de respondenten wil dit in een pakket afnemen en 42% heeft geen voorkeur.

29

4.5.4 Bij wie willen de respondenten de domotica afnemen?

Merendeel van de respondenten (74%) wil de domotica afnemen via een zorgorganisatie.

4.6 Vergelijkingen algemeen

Twaalf respondenten zouden de woonzorgtechnologie gebruikten voor hun

zelfredzaamheid. 75% van deze respondenten komen uit een dorp.

30

5. Discussie en conclusie

In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de verschillende deelvragen van het

praktijkonderzoek en de hoofdvraag, daarnaast wordt er gereflecteerd op het onderzoek.

5.1 Discussie

In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op de praktijk deelvragen. Daarnaast wordt

er antwoord gegeven op de overige vragen; kosten domotica en aanschaf domotica.

Deelvraag 2; maakt domotica langer thuis wonen mogelijk?

De uitkomsten van het onderzoek en het literatuuronderzoek (paragraaf 2.5) sluiten wel

bij elkaar aan. Vanwege te weinig respondenten voor deze deelvraag kunnen er

betrouwbare uitspraken worden gedaan over de gehele populatie gebruikers van

domotica.

Deelvraag 3; Hoeveel langer blijven ouderen thuis wonen door het gebruik van

domotica?

Voor deze deelvraag was geen valide vraag. Vragen twaalf en dertien hadden betrekking

op deze vraag. Doordat het niet te achterhalen is of de respondent ook werkelijk

bijvoorbeeld al 3 tot 6 maanden niet meer zonder deze domotica kan thuis wonen is de

vraag niet valide.

Daarnaast zijn er te weinig respondenten om een betrouwbare conclusie te trekken voor

de gehele populatie.

Deelvraag 4; Denken ouderen langer thuis te kunnen blijven wonen door het gebruik van

domotica?

Ja, de meerderheid van de ouderen denkt dat domotica kan bijdragen aan langer thuis

wonen. Dit wordt ook door literatuuronderzoek bevestigd (paragraaf 2.5).

Deelvraag 5; Hoeveel langer denken ouderen thuis te blijven wonen door het gebruik van

domotica?

Ook om voor deze deelvraag een populatie uitspraak te doen is niet betrouwbaar, gezien

het lage aantal antwoorden op de bijbehorende vragen.

Deelvraag 6; Waarom maken ouderen gebruik van domotica?

De voornaamste redenen om domotica te gebruiken is voor de veiligheid en voor

zelfredzaamheid.

In het onderzoeksrapport is gesproken over de invoering van Welzijn Nieuwe Stijl, waarin

zelfredzaamheid een grote rol speelt. Meerderheid van de ouderen geeft aan dat ze

domotica zouden aanschaffen voor hun zelfredzaamheid. Hierin kunt u aan opmerken dat

de ouderen bereidt zijn om hun zelfredzaamheid te bevorderen/behouden.

5.2 Reflectie op het onderzoek

Op het voorblad van de schriftelijke enquête stond in het kort aangegeven wat domotica

is. Echter kwamen er zo’n 5 enquêtes met de reactie terug dat ze niet weten wat er met

domotica wordt bedoeld. De uitleg over domotica had anders gemoeten. Het had

eventueel anders gekund door bijvoorbeeld de domotica lijst al op de voorpagina te

plaatsen. Hierdoor valt het meer op.

De schriftelijke enquêtes zijn 17 december verspreid onder de diverse teams van

Thuiszorg Zuidwest Friesland. De schriftelijke enquêtes konden tot 28 december worden

opgestuurd naar Platform Geef. De reden van de lage respons kan zijn dat het erg

drukke dagen waren (kerst), waardoor medewerkers te weinig tijd hadden om de

31

enquêtes te verspreiden. Daarnaast hadden de respondenten maar 1,5 week om de

enquêtes op te sturen.

5.3 Conclusie

De onderzoeksvraag is;



Het merendeel van de ouderen denkt dat domotica kan bijdragen aan langer thuis

wonen. Hoe lang kunnen weinig ouderen indiceren.

Van de ouderen die domotica al gebruiken, geven de meesten aan dat ze niet langer

thuis kunnen wonen met het gebruik van domotica. Gezien dit om een heel klein aantal

gaat van de populatie (4 personen) is het niet betrouwbaar om te concluderen dat dit

voor de meerderheid van de populatie geldt.

De ouderen die geen domotica gebruiken geven grotendeels aan dat ze domotica zullen

aanschaffen voor hun zelfredzaamheid. De ouderen die wel domotica gebruiken gaan

hierin mee. Daarnaast gebruikt 50% van de domotica gebruikers het naast hun

zelfredzaamheid ook voor de veiligheid. Zeven procent van de ouderen die geen

domotica gebruiken denken domotica te gebruiken voor de veiligheid.

32

6. Aanbevelingen

1. Nogmaals verspreiden enquête;

Gezien de lage respons op de enquêtes wordt aangeraden om de enquête nogmaals te

verspreiden. Om ervoor te zorgen dat er meer respons komt, kan platform Geef het

volgende doen;

- De enquête niet rond drukke tijden (kerst, zomervakantie enz.) verspreiden.

- De reageertijd voor de enquête langer maken, bijvoorbeeld 1,5 maand.

- De enquête sturen naar mailadressen van de doelgroep uit een e-maildatabase

van platform Geef

- Een aantal organisaties/verenigingen bezoeken om de enquêtes persoonlijk te

overhandigen.

2. Ouderen (persoonlijk) informeren over de soorten domotica die er op het moment

zijn.

Uit dit onderzoek is gebleken dat ouderen wel degelijk denken dat domotica kan

bijdragen aan langer thuis wonen. Echter is ook een groot deel van de respondenten van

dit onderzoek helemaal niet bekend met domotica of met de mogelijkheden van

domotica. Om de oudere daar wel meer inzicht in te geven is er voorlichting nodig.

Platform GEEF heeft participanten waarbij medewerkers in de zorg werken, zoals

thuiszorg. Het zou een mogelijkheid zijn om voor een bepaalde periode een project op te

zetten, waarbij de ouderen goed en duidelijk worden geïnformeerd over domotica.

3. Domotica aanbieden vanuit de zorgorganisaties

Merendeel van de respondenten heeft aangegeven dat zij het liefst domotica willen

verkrijgen van een zorgorganisatie. Er wordt aanbevolen om de participanten

(zorgorganisaties) van Platform GEEF, de domotica direct aan de klant aan te bieden.

4. Personenalarmering toevoegen aan pakketten thuiszorg

Gericht op het onderzoek; domotica/woonzorgtechnologie, gericht op gemak, comfort en

veiligheid en zorg*, wordt aangeraden om te overwegen of personenalarmering moet

worden bijgevoegd in de pakketten gezien de resultaten van dit onderzoek.

* Op het heden is Platform GEEF aan het onderzoeken welke domotica pakketten er

kunnen worden aangeboden aan cliënten.

5. Onderzoek of cliënten wel domotica in pakketten wil aanschaffen

Uit onderzoek is gebleken dat 33% de pakketten apart van elkaar wil aanschaffen

tegenover 24% van de respondenten die het wil aanschaffen in een pakket. Gezien het

kleine verschil, wordt het niet afgeraden om pakketten samen te stellen, maar wel

aangeraden om te onderzoeken of cliënten ook werkelijk domotica in pakketten wil

aanschaffen.

33

7. Literatuurlijst

Allewijn M & Miesen B. (2010). Basisboek zorg om ouderen. Houten: Bohn Stafleu van

Loghum.

Peters, H. (2007). Handboek voor theorie, praktijk en zelfbouw. Elektor International

Media BV.

Schuurman, J. El, Hadidy, F. Krom, A & Walhout, B. (2007) Ambient Intelligence.

Toekomst van de zorg of zorg. Den Haag: Rathenau Instituut.

Sprinkhuizen, A & Scholte, M. (2012). De sociale kwestie hervat. De Wmo en sociaal

werk in transitie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Verhoeven, N. (2010). Wat is onderzoek? Praktijkboek methoden en technieken voor het

hoger onderwijs. Den Haag: Boom onderwijs

Niet-gepubliceerde bronnen

(Berenschot (2013). Extramuralisering ouderenzorg. Doorrekening gevolgen beleidslijn

Achmea en Agis voor VV&T)

Huisman, C. en Wissen, L. van (2000). Vergrijzing in de regio. Demos, bulletin over

bevolking

en samenleving. Jaargang 16, augustus 2000. Den Haag: NIDI.

Lahuis A., & Blokland, A. (2012). Verkennend onderzoek bekendheid en behoefte

thuistechnologie in Zwolle en Kampen eindrapportage (pp. 1-66). Houten.

Veen, J, van der. (2013). Literatuuronderzoek naar domoticapakketten.

Nieuwsbrief Zorgroep (2011)

Gebruikte websites;

rijksoverheid 2013, ouderen langer zelfstandig wonen, geraadpleegd op 6 september

2013, van http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderenzorg/ouderen-langer-

zelfstandig-wonen).

rijksoverheid 2013, geschikte woningen voor senioren, geraadpleegd op 6 september

2013 van http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/seniorenwoningen/geschikte-

woningen-voor-senioren

Ouderenfonds 2013, feiten en cijfers. Geraadpleegd op 21 september 2013, van

http://www.ouderenfonds.nl/wie_zijn_we/organisatie/feiten_en_cijfers

Garssen, J & Stoeldraijer L (2011). Geraadpleegd op 21 september 2013, van

http://www.cbs.nl/nl-

NL/menu/themas/bevolking/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3511-wm.htm

Care@home. (internet z.d). Geraadpleegd op 10 september 2013, van

http://www.careathome-project.eu/

Platform Geef. (internet z.d) Geraadpleegd op 4 september 2013, van

http://www.platformgeef.nl/organisatie

Van, Dorresteijn, M. (2013). Ouderen juist tevreden over robotstofzuiger. Geraadpleegd

op 23 november 2013,

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderenzorg/ouderen-langer-zelfstandig-wonen

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderenzorg/ouderen-langer-zelfstandig-wonen

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/seniorenwoningen/geschikte-woningen-voor-senioren

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/seniorenwoningen/geschikte-woningen-voor-senioren

http://www.ouderenfonds.nl/wie_zijn_we/organisatie/feiten_en_cijfers

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3511-wm.htm

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/bevolking/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3511-wm.htm

http://www.careathome-project.eu/

http://www.platformgeef.nl/organisatie

34

http://www.zorgvisie.nl/Facilitair/Nieuws/2013/11/Ouderen-juist-tevreden-over-

robotstofzuiger-1415564W/

Dorresteijn, M, van. (2013). Onrust door nieuwe werkwijze Aafje. Geraadpleegd op 23

november 2013,

http://www.zorgvisie.nl/Personeel/Nieuws/2013/11/Onrust-door-nieuwe-werkwijze-

Aafje-1415126W/

Zorg voor beter. (2013). Nieuwe wet Zorg en dwang. Geraadpleegd op 6 september

2013, van http://www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/Zvb-nieuwsarchief/Nieuwe-wet-

Zorg-en-dwang.html

Platform voor managers in de gezondheid- ouderenzorg. (2011). Ouderen positiever over

inzet dan zorgpersoneel. Geraadpleegd 9 november 2013 van,

http://www.zorginstellingen.nl/nieuws/ouderen-positiever-over-inzet-domotica-dan-

zorgpersoneel-11152

http://www.zorgvisie.nl/Facilitair/Nieuws/2013/11/Ouderen-juist-tevreden-over-robotstofzuiger-1415564W/

http://www.zorgvisie.nl/Facilitair/Nieuws/2013/11/Ouderen-juist-tevreden-over-robotstofzuiger-1415564W/

http://www.zorgvisie.nl/Personeel/Nieuws/2013/11/Onrust-door-nieuwe-werkwijze-Aafje-1415126W/

http://www.zorgvisie.nl/Personeel/Nieuws/2013/11/Onrust-door-nieuwe-werkwijze-Aafje-1415126W/

http://www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/Zvb-nieuwsarchief/Nieuwe-wet-Zorg-en-dwang.html

http://www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/Zvb-nieuwsarchief/Nieuwe-wet-Zorg-en-dwang.html

http://www.zorginstellingen.nl/nieuws/ouderen-positiever-over-inzet-domotica-dan-zorgpersoneel-11152

http://www.zorginstellingen.nl/nieuws/ouderen-positiever-over-inzet-domotica-dan-zorgpersoneel-11152

35

Bijlage 1; Enquête

Geachte heer, mevrouw, Deze enquête is bedoeld voor iedereen die 65 jaar of ouder is, zelfstandig thuis woont en dit ook wil blijven. In de enquête komen vragen aan de orde die gaan over woonzorgtechnologie. Wat is woonzorgtechnologie? Met woonzorgtechnologie wordt bedoeld: technologieën die ondersteunen bij het zelfstandig thuis wonen. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan automatische verlichting, alarmering wanneer u bent gevallen, medicijnenalarmering en elektronische sloten. Waarom zou u deze enquête invullen? De meeste mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, u waarschijnlijk ook. Om langer thuis wonen mogelijk te maken is er hulp nodig van iedere burger in Nederland. U kunt ook helpen door deze enquête in te vullen. De uitkomst van de ingevulde enquêtes wordt gebruikt om te inventariseren of woonzorgtechnologie bijdraagt aan het langer thuis wonen. Daarnaast wordt er geïnventariseerd of ouderen zelf vinden dat woonzorgtechnologie kan bijdragen aan het langer thuis wonen. Kan ik de enquête ook invullen voor iemand anders? Het is mogelijk om deze enquête in te vullen voor uw partner, familielid, buurman, enzovoort. U kunt kans maken op een boekenbon Wanneer u deze enquête invult kunt u kans maken op een boekenbon. Daarvoor kunt u aan het einde van deze enquête uw naam en adres invullen. Het invullen van de enquête bedraagt ongeveer 10 minuten van uw tijd. De enquête wordt niet gebruikt voor commerciële doeleinden. Alvast vriendelijk bedankt voor het invullen van deze enquête. Met vriendelijke groet, Marischa Oosterbos Student Maatschappelijk werk aan de NHL Hogeschool te Leeuwarden Platform GEEF

36

1. Wat is uw leeftijd? Jonger dan 65 jaar 65 tot 70 jaar 70 tot 75 jaar 75 tot 80 jaar 80 tot 85 jaar 85 jaar of ouder

2. Wat is uw geslacht?

Vrouw Man

3. Wat is uw burgerlijke staat?

Gehuwd of geregistreerd partnerschap en samenwonend Gehuwd of geregistreerd partnerschap maar niet (meer) samenwonend Weduwe/weduwnaar Gescheiden Samenwonend Alleenstaand

4. Wat is uw opleidingniveau?

Basisonderwijs Lbo/mavo Havo/vwo/mbo Hbo/Wo

5. Woont u in een stad of op het platteland in een dorp?

Stad Platteland/dorp

6. In wat voor woning woont u?

Koopwoning met eigen voordeur Koopwoning met een centrale voordeur Huurwoning met eigen voordeur Huurwoning met een centrale voordeur

7. Maakt u gebruik van derden die ervoor zorgen dat u thuis kan blijven wonen? (meerdere antwoorden mogelijk)

Nee Ja, ik maak gebruik van thuiszorg Ja, ik maak gebruik van mantelzorg Ja, ik maak gebruik van mijn sociale netwerk

8. Bent u bekend met woonzorgtechnologie?

Ja, ik ben geïnformeerd door een zorgorganisatie Ja, ik ben geïnformeerd door een bedrijf die thuiszorgtechnologie verkoopt. Ja, ik ben geïnformeerd door mijn sociale netwerk ( familie, buren, kennissen enz.) Ja, door media (krant, tv, internet, social media enz.) Nee (ga door naar vraag 17 op pagina 6)

9. Gebruikt u woonzorgtechnologie?

Ja Nee (ga door naar vraag 17 op pagina 6)

37

Toelichting voor de volgende vragen De volgende vragen staan in een tabel. In de eerste kolom kruist u de woonzorgtechnologie(ën) aan die u gebruikt. In de kolommen daarna kruist u het antwoordt aan die volgens u het beste aansluit op de woonzorgtechnologie(ën).

38

10. Van welke technologie(n) maakt u gebruik? 11. Waarom gebruikt u deze woonzorgtechnologie(ën)? (Meerdere antwoorden mogelijk)

12. Hoe lang gebruikt u de woonzorgtechnologie al?

13. Kunt u zonder deze technologie nog zelfstandig thuis wonen?

14. Kunt u een indicatie geven voor hoe lang u nog thuis kan wonen met deze woonzorgtechnologie(n)?

Ve

ilig

heid

Co

mfo

rt

So

cia

le c

on

tac

ten

Ze

lfs

tan

dig

heid

An

de

rs

0 t

ot

3 m

aa

nd

en

3 t

ot

6 m

aa

nd

en

6 t

ot

9 m

aa

nd

en

9 t

ot

12 m

aan

de

n

lan

ge

r d

an

een

jaa

r

Wanneer u ja invult hoeft u de volgende vraag, vraag 14, niet in te vullen. N

ee

0 t

ot

3 m

aa

nd

en

3 t

ot

6 m

aa

nd

en

6 t

ot

9 m

aa

nd

en

9 t

ot

12 m

aan

de

n

lan

ge

r d

an

een

jaa

r


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee

4. Elektronische sloten voor eigen gebruik.

Ja Nee


Ja Nee

6. Medicijnenalarmering.

Ja Nee

7. Beeldbellen (om contact te maken met familie, (thuis)zorg enzovoort).

Ja Nee

8. Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot.

Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee

11. Personenalarmering (alarmering die u zelf bedient in geval van nood).

Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee

15. Routeverlichting (bijvoorbeeld van bed naar wc).

Ja Nee

16. Anders, namelijk (zelf invullen):

Ja Nee

15. Denkt u in de toekomst nog andere woonzorgtechnologie nodig te hebben om ervoor te zorgen dat u langer thuis kunt blijven wonen?

Ja Weet ik niet (ga door naar vraag 21 op pagina 8) Nee (ga door naar vraag 21 op pagina 8)

16. Welke woonzorgtechnologie denkt u in de toekomst nodig te hebben om langer thuis te blijven wonen? Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u dan nog thuis kunt wonen? Welke woonzorgtechnologie denkt u in de toekomst nog nodig te hebben?

Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u dan nog thuis kunt wonen?

Nee/w

eet

ik n

iet

0 t

ot

3 m

aan

de

n

3 t

ot

6 m

aan

de

n

6 t

ot

9 m

aan

de

n

9 t

ot

12 m

aan

de

n

lan

ge

r d

an

een

jaar
















16. Anders, namelijk (zelf invullen):

U kunt verder gaan naar vraag 21 op pagina 8

17. Waarom gebruikt u geen woonzorgtechnologie? Misschien wil ik het wel gebruiken, maar ik weet niet wat de mogelijkheden zijn Te duur Niet nodig, misschien wel in de toekomst Niet nodig en ook niet in de toekomst (ga door naar vraag 25 op pagina 9) Wanneer het nodig zou zijn, dan laat ik dit regelen door mijn sociale netwerk(ga door naar vraag 25)

Anders, namelijk (zelf invullen):

18. Wat zou voor u de belangrijkste reden zijn om woonzorgtechnologie te gebruiken?

Veiligheidsgevoel te bevorderen Voor comfort Bevorderen van het gebruik van mijn sociale netwerk Bevorderen van mijn zelfredzaamheid Weet ik nog niet Anders, namelijk (zelf invullen):

19. Denkt u dat woonzorgtechnologie kan bijdragen aan langer zelfstandig thuis wonen?

Ja Weet ik niet (ga door naar vraag 21 op pagina 8) Nee (ga door naar vraag 21 op pagina 8)

20. Welke soort woonzorgtechnologie kent u? Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u thuis zou kunnen blijven wonen met het gebruik van deze zorgtechnologie Toelichting De volgende vraag staat in een tabel. In de eerste kolom kruist u aan welke soort woonzorgtechnologie(ën) u kent. In de tweede kolom wordt gevraagd of u denkt dat deze woonzorgtechnologie(ën) kan bijdragen aan langer thuis wonen. Hier kruist u ja of nee aan. Wanneer u nee invult, hoeft u de derde kolom niet in te vullen. Wanneer u ja invult vult u ook de derde kolom in. In de derde kolom geeft u een indicatie aan van hoeveel langer u thuis zou kunnen blijven wonen de woonzorgtechnologie(ën). Welke woonzorgtechnologie kent u? Denkt u dat deze

technologie kan bijdragen aan langer thuis wonen?

Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u thuis kan blijven wonen met het gebruik van deze woonzorgtechnologie?

Nee/w

eet

ik n

iet

0 t

ot

3 m

aan

de

n

3 t

ot

6 m

aan

de

n

6 t

ot

9 m

aan

de

n

9 t

ot

12 m

aan

de

n

lan

ge

r d

an

een

jaar

1. Automatische verlichting bij beweging buitenshuis. Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee

4. Elektronische sloten voor eigen gebruik. Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee


Ja Nee

15. Routeverlichting (bijvoorbeeld van bed naar wc). Ja Nee

16. Ik ken niet één van deze technologieën.

21. Hoeveel geld bent u eenmalig bereid om te betalen voor de woonzorgtechnologie? Niets € 0 tot €200 € 200 tot € 400 € 400 tot € 600 € 600 tot € 800 € 800 tot € 1000 € 1000 tot € 1200 € 1200 tot € 1400 € 1400 tot € 1600 € 1600 tot € 1800 € 1800 tot € 2000 Meer dan € 2000

22. Hoeveel geld bent u bereid te betalen per maand voor de woonzorgtechnologie?

Niets € 0 tot €20 € 20 tot € 40 € 40 tot € 60 € 60 tot € 80 € 80 tot € 100 € 100 tot €120 € 120 tot € 140 € 140 tot € 160 € 160 tot € 180 € 180 tot € 200 Meer dan € 200

23. Hoe zou u de woonzorgtechnologie willen afnemen? Toelichting Stel dat er pakketten beschikbaar zijn gesteld waarin een aantal woonzorgtechnologieën zijn opgenomen die bewezen hebben te werken bij een vergelijkbare situatie als u. Zou u dan voorkeur hebben aan een pakket woonzorgtechnologieën of kiest u voor aparte aanschaf van woonzorgtechnologieën?

In een pakket De woonzorgtechnologieën apart van elkaar afnemen. Ik heb geen voorkeur

24. Bij wie wilt u de woonzorgtechnologie afnemen?

Via particuliere winkels Via de gemeente Via een zorginstantie Via de woningcorporatie Anders, namelijk (zelf invullen):

25. Wilt u op de hoogte worden gesteld van de uitkomst van deze enquête?

Ja Nee

26. Mogen Platform GEEF en het lectoraat van iHuman van de NHL Hogeschool in de toekomst u vaker vragen om een enquête in te vullen?

Ja Nee

27. Als u op één van beide bovenstaande vragen ja heeft geantwoord, wilt u dan hieronder uw e-mailadres invullen?

28. Wanneer u kans wilt maken op een boekenbon kunt u hier uw gegevens invullen

Naam: Postcode: Adres: Woonplaats:

Toelichting

Wanneer u opmerkingen of aanvullingen heeft betreffende deze enquête, kunt u deze hier noteren.

Vriendelijk bedankt voor het invullen van de enquête

Bijlage 6; Uitwerking instrument

In deze bijlage wordt de opbouw van de enquête verantwoordt.

Algemene vragen De enquête begint voor iedere respondent met 7 algemene vragen. Deze algemene vragen gaan over leeftijd, geslacht, burgerlijke staat, opleidingsniveau,woonplaats (stad of dorp), woningtype en gebruik van thuiszorg, mantelzorg en/of sociale netwerk. Hiervoor is gekozen, omdat er misschien verbanden kunnen zijn tussen bijvoorbeeld het opleidingsniveau en de gedachten over domotica. Of de woonplaats (stad of dorp) en het gebruik van domotica. Voor de leeftijd is dit idem dito, maar hierbij geldt ook dat er zekerheid moet zijn

dat de enquêtes zijn ingevuld door ouderen van 65 jaar en ouder. Bekendheid domotica

De vraag; ‘’Bent u bekend met domotica’’ is toegevoegd, omdat Platform Geef wil weten via welke wegen ouderen bekend zijn met domotica en of zij überhaupt bekend zijn met domotica.

Deelvragen De deelvragen zijn gebruikt bij het ontwikkelen van de enquête om de validiteit te verhogen. Deelvraag 1; welke domotica wordt er anno 2013 aangeboden, is middels literatuuronderzoek beantwoordt in hoofdstuk 2.

Deelvraag 2. Maakt domotica langer thuis wonen mogelijk? De vragen die hier bij horen zijn; - Gebruikt u woonzorgtechnologie? - Denkt u zonder deze domotica nog thuis te kunnen wonen?

De tweede vraag geeft antwoordt op deelvraag 2. Wanneer de respondent nee zegt, betekent dit dat hij zonder domotica niet thuis kan blijven wonen. Voordat de tweede vraag is gesteld is het wel

nodig om te weten of de respondent het überhaupt gebruikt. Deelvraag 3. Hoeveel langer blijven ouderen thuis wonen door het gebruik van domotica? - Gebruikt u woonzorgtechnologie? - Hoe lang gebruikt u de woonzorgtechnologie al? - Denkt u zonder deze domotica nog thuis te kunnen wonen?

Wanneer bij de tweede vraag 3-6 maanden wordt beantwoordt en daarna nee beantwoordt wordt betekent dit dat de respondent niet meer thuis kan blijven wonen zonder de domotica, sinds 3 tot 6 maanden. Wel rijst hier de vraag of dit ook werkelijk zo is. Het kan namelijk zo zijn, dat de respondent 4 maanden geleden wel zonder deze domotica thuis kon blijven wonen, maar er

gewijzigde omstandigheden zijn geweest die dit sinds 1 maand niet meer mogelijk maken. De validiteit van deze vraagstelling gaat hierdoor naar beneden, waardoor de betrouwbaarheid op de

antwoorden ook naar beneden gaat. Deelvraag 4. Hoeveel langer denken ouderen thuis te kunnen blijven wonen door het gebruik van domotica? - Denkt u dat deze woonzorgtechnologie kan bijdragen aan langer thuis wonen? - Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u thuis kan blijven wonen met het gebruik van deze woonzorgtechnologie?

De eerste vraag is gesteld om te komen weten of ouderen zelf denken dat het kan bijdragen aan langer thuis wonen. De tweede vraag is gesteld om te kijken hoeveel langer ouderen ongeveer denken thuis te kunnen blijven wonen met het gebruik van domotica.

Deelvraag 5: Waarom maken ouderen gebruik van domotica?

- Waarom gebruikt u deze woonzorgtechnologie? (voor respondenten die domotica gebruiken) - Wat zou voor u de belangrijkste reden zijn om woonzorgtechnologie te gebruiken? Bij de eerste vraag wordt gevraagd aan domoticagebruikers vanwege welke behoefte zij domotica hebben aangeschaft. Bij de tweede vraag wordt aan niet-gebruikers gevraagd, waarom ze

domotica zouden willen gebruiken. Door deze antwoorden kom je achter de redenen voor welke behoeftes ouderen domotica zouden aanschaffen. Vragen kosten en aanschaf domotica Thuiszorg Zuidwest Friesland is benaderd om enquêtes te verspreiden onder diens cliënten.

Thuiszorg Zuidwest Friesland heeft gevraagd om naar de kosten en aanschaf van domotica te vragen. Vandaar dat de volgende vragen zijn bijgevoegd.

6. Hoeveel geld bent u eenmalig bereid om te betalen voor woonzorgtechnologie? 7. Hoeveel geld bent u bereid te betalen per maand voor de woonzorgtechnologie? 8. Hoe zou u de woonzorgtechnologie willen afnemen?

Overige vragen

De vraag; ‘’Wilt u op de hoogte worden gesteld van de uitkomst van deze enquête?’’ Vanuit Platform Geef is bepaald deze vraag toe te voegen uit beleefdheid. Mensen nemen de

moeite om de enquête in te vullen en mogen daarom ook verwachten dat zij de uitkomsten kunnen komen te weten. De vraag; ‘’Mogen Platform GEEF en het lectoraat van IHuman van NHL Hogeschool in de toekomst

u vaker vragen om een enquête in te vullen?’’ Platform GEEF wil voor eventuele andere enquêtes een e-maildatabase opbouwen, zodat volgende respondenten makkelijker te bereiken zijn. Wanneer respondenten opmerkingen of aanvullingen hebben kunnen zij die aan het einde van de enquête invullen. Deze optie is toegevoegd om ervoor te zorgen dat respondenten belangrijke informatie kwijt kunnen en deze mee kunnen worden genomen in de resultaten.

Bijlage 7; Resultaten onderzoek

1. Wat is uw leeftijd?;

Leeftijdscategorie Aantal Percentage

Jonger dan 65 jaar 2 5%

65 tot 70 jaar 17 40%

70 tot 75 jaar 10 24%

75 tot 80 jaar 6 14%

80 tot 85 jaar 2 5%

85 jaar of ouder 5 12%

2. Wat is uw geslacht?;

Geslacht Aantal Percentage

Vrouw 26 62%

Man 16 38%

3. Wat is uw burgerlijke staat?;

Burgerlijke staat Aantal Percentage

Gehuwd of geregistreerd partnerschap en samenwonend.

19 45%

Gehuwd of geregistreerd partnerschap, maar niet meer

samenwonend.

1 2%

Weduwe/weduwnaar 12 29%

Gescheiden 4 10%

Samenwonend 1 2%

Alleenstaand 5 12%

4. Wat is uw opleidingsniveau?;

Opleidingsniveau Aantal Percentage

Basisonderwijs 7 17%

Lbo/mavo 22 52%

Havo/vwo/mbo 9 21%

Hbo/Wo 4 10%

5. Woont u in een stad in een dorp?;

Woonplek Aantal Percentage

Stad 23 55%

Dorp 19 45%

6. In wat voor woning woont u?;

Woning Aantal Percentage

Koopwoning met eigen

voordeur

26 62%

Koopwoning met centrale voordeur

2 2%

Huurwoning met eigen

voordeur

10 24%

Huurwoning met centrale voordeur

4 10%

7. Maakt u gebruik van derden die ervoor zorgen dat u thuis kan blijven wonen? (meerdere antwoorden mogelijk);

Hulp Aantal Percentage

Niet 22 51%

Thuiszorg 8 19%

Mantelzorg 1 2%

Sociale netwerk 1 2%

Tijdelijk thuiszorg 1 2%

Mantelzorg en thuiszorg 9 21%

Mantelzorg, thuiszorg en sociale netwerk

1 2%

8. Bent u bekend met woonzorgtechnologie?;

Bekend Aantal Percentage

Ja, geïnformeerd door een zorginstantie 5 12%

Ja, geïnformeerd door een bedrijf die

woonzorgtechnologie verkoopt

0 0%

Ja, geïnformeerd door sociale netwerk 7 17%

Ja, geïnformeerd door media 8 19%

Nee 22 52%

9. Gebruikt u woonzorgtechnologie?;

Gebruik Aantal Percentage Ja 13 35%

Nee 7 65%

10. Van welke woonzorgtechnologie maakt u gebruik?

Domotica Totaal antwoorden

1. Automatische verlichting bij beweging buitenshuis. 1 2. Automatische verlichting bij beweging binnenshuis. 3. Camerabeveiliging bij buitendeur. 4. Elektronische sloten voor eigen gebruik. 5. Elektronische sloten voor de (thuis) zorg, familie enzovoort. 6. Medicijnenalarmering. 2 7. Beeldbellen (om contact te maken met familie, (thuis)zorg

enzovoort).

8. Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot. 1 9. Automatisch uitschakelen kooktoestel. 1 10. Automatische fysieke gegevens verzending naar arts (bijvoorbeeld de bloeddruk en uw gewicht).


5


13. Alarmering bij optreden van symptoom ziekte (bijvoorbeeld

een epileptische aanval).

14. Automatische alarmering bij bijvoorbeeld bij te lang Wegblijven van bed.

15. Routeverlichting (bijvoorbeeld van bed naar wc). 16. Anders, namelijk (zelf invullen):

11. Waarom gebruikt u deze woonzorgtechnologie(en)?

De domotica die niet wordt gebruikt is weggehaald in de volgende tabellen.

Domotica Veiligheid Comfort Sociale contacten

Zelfstandigheid Anders


1 0 0 0 0

6. Medicijnenalarmering. 0 1 2 0 0 8. Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot.

0 1 0 0 0


1 0 0 1 0

11. Personenalarmering (alarmering die u zelf bedient in geval

van nood).

3 0 1 3 1

12. Hoe lang gebruikt u de woonzorgtechnologie al? In de vorige tabel kunt u zien, dat ook automatische verlichting bij beweging buitenshuis wordt

gebruikt. Deze is echter niet ingevuld bij vraag 12 en is daarom weg gehaald uit onderstaande tabel.

Domotica

0 tot 3 maanden

3 tot 6 maanden

6 tot 9 maanden

9 tot 12 maanden

Langer dan een jaar

6. Medicijnenalarmering. 0 0 0 0 1 8. Dweil, stofzuiger en/of

grasmaaier robot. 0 0 0 0 1


0 0 0 0 0


0 0 1 0 3

13. Kunt u zonder deze woonzorgtechnologie nog zelfstandig thuis wonen?

Domotica Ja Nee


1 0

6. Medicijnenalarmering. 2 0 7. Beeldbellen (om contact te maken met familie,

(thuis)zorg

enzovoort).

0 0

8. Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot. 1 0 9. Automatisch uitschakelen kooktoestel. 1 0 10. Automatische fysieke gegevens verzending naar arts (bijvoorbeeld de bloeddruk en uw gewicht).

0 0

11. Personenalarmering (alarmering die u zelf

bedient in geval van nood).

2 3

14. Kunt u een indicatie geven voor hoe lang u nog thuis kan wonen met deze

woonzorgtechnologie(en)?

Domotica

Nee 0 tot 3 maanden

3 tot 6 maanden

6 tot 9 maanden

9 tot 12 maanden

Langer dan een jaar


1 0 0 0 0 0


(alarmering die u zelf bedient in geval van nood).

0 0 0 0 3

15. Denkt u in de toekomst nog andere woonzorgtechnologie nodig te hebben om ervoor te zorgen dat u langer thuis kan blijven wonen?

Nog andere domotica nodig?

Aantal Percentage

Ja 1 14%

Weet ik niet 4 57%

Nee 2 29%

16. Welke woonzorgtechnologie denkt u in de toekomst nodig te hebben om langer thuis te wonen? Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u dan nog thuis kunt wonen?

Op deze vraag is één antwoordt gegeven. De respondent denkt nog automatische

buitenverlichting nodig te hebben. De respondent denkt dat de automatische buitenverlichting ervoor zorgt dat hij/zij nog 3 tot 6 maanden kan thuis wonen.

17. Waarom gebruikt u geen woonzorgtechnologie?

Waarom wordt domotica niet gebruikt

Aantal Percentage

Misschien wel, maar weet niet

wat de mogelijkheden zijn

5 14%

Te duur 1 3%

Niet nodig, misschien wel in de toekomst

22 63%

Niet nodig en ook niet in de

toekomst

1 3%

Wordt geregeld door sociale netwerk

5 14%

Anders 0 0%

18. Wat zou voor u de belangrijkste reden zijn om woonzorgtechnologie te

gebruiken?

Waarvoor Aantal Percentage

Veiligheid 2 7%

Comfort 2 7%

Gebruikt sociale netwerk 2 7%

Zelfredzaamheid 12 43%

Weet ik nog niet 9 32%

Anders 1 4%

19. Denkt u dat woonzorgtechnologie kan bijdragen aan langer thuis wonen?

Kan woonzorgtechnologie bijdragen aan langer thuis wonen?

Aantal Percentage

Ja 16 57%

Weet ik niet 12 43%

Nee 0 0%

20. Welke woonzorgtechnologie kent u? Denkt u dat deze kan bijdragen aan langer thuis wonen? Kunt u een indicatie geven voor hoeveel langer u thuis kan blijven

wonen met het gebruik van deze woonzorgtechnologie? Deze vraag is onderverdeeld in twee tabellen. De eerste tabel geeft aan hoeveel respondenten de domotica kennen. De tweede tabel geeft aan of de respondenten kunnen aangeven hoeveel langer.

Domotica Aantal respondenten die de domotica kennen

1. Automatische verlichting bij beweging buitenshuis. 6 2. Automatische verlichting bij beweging binnenshuis. 4 3. Camerabeveiliging bij buitendeur. 3 4. Elektronische sloten voor eigen gebruik. 3 5. Elektronische sloten voor de (thuis) zorg, familie enzovoort. 3 6. Medicijnenalarmering. 3 7. Beeldbellen (om contact te maken met familie, (thuis)zorg enzovoort).

4

8. Dweil, stofzuiger en/of grasmaaier robot. 2 9. Automatisch uitschakelen kooktoestel. 3 10. Automatische fysieke gegevens verzending naar arts (bijvoorbeeld de bloeddruk en uw gewicht).

4


7


4


4

14. Automatische alarmering bij bijvoorbeeld bij te lang Wegblijven van bed.

3

15. Routeverlichting (bijvoorbeeld van bed naar wc). 2 16. Ik ken niet één van deze woonzorgtechnologieën.

4

Kunnen de respondenten een indicatie geven voor hoeveel langer ze nog thuis zouden kunnen wonen met het gebruik van de domotica?

Domotica

Nee 0 tot 3 maanden

3 tot 6 maanden

6 tot 9 maanden

9 tot 12 maanden

Langer dan een jaar


5 0 0 0 0 0


3 0 0 0 0 0


3 1 0 0 0 0


3 0 1 0 0 0


3 0 0 1 0 0

6. Medicijnenalarmering. 4 0 0 0 0 0 7. Beeldbellen (om contact te maken met familie, (thuis)zorg

enzovoort).

4 0 0 1 0 0


3 0 0 0 0 0


3 0 1 0 0 0

10. Automatische fysieke

gegevens verzending naar arts (bijvoorbeeld de bloeddruk en uw gewicht).

3 0 1 0 0 0

11. Personenalarmering (alarmering die u zelf

bedient in geval van nood).

3 0 1 1 1 2

12. Valdetectie (wanneer u valt gaat er tijdig een

alarmmelding naar bijvoorbeeld de thuiszorg, buren of familie).

3 0 1 0 0 0

13. Alarmering bij optreden van symptoom ziekte

(bijvoorbeeld een epileptische aanval).

3 0 1 0 0 0

14. Automatische alarmering bij bijvoorbeeld

bij te lang Wegblijven van bed.

3 0 1 0 0 0


3 0 0 0 0 0

21. Hoeveel geld bent u eenmalig bereid om te betalen voor de woonzorgtechnologie?

Hoeveel per maand Aantal Percentage

Niets 14 43%

€ 0 tot €200

9 27%

€ 200 tot € 400

2 6%

€ 400 tot € 600

2 6%

€ 600 tot € 800

1 3%

€ 800 tot € 1000

3 9%

€ 1000 tot € 1200

1 3%

€ 1200 tot € 1400

1 3%

€ 1400 tot € 1600

0 0%

€ 1600 tot € 1800

0 0%

€ 1800 tot € 2000

0 0%

Meer dan € 2000

0 0%

22. Hoeveel geld bent u bereid te betalen per maand voor de woonzorgtechnologie?

Hoeveel eenmalig Aantal Percentage

Niets 11 41%

€ 0 tot €20

1 4%

€ 20 tot € 40

5 18%

€ 40 tot € 60

4 15%

€ 60 tot € 80

2 7%

€ 80 tot € 100

1 4%

€ 100 tot €120

0 0%

€ 120 tot € 140

1 4%

€ 140 tot € 160

1 4%

€ 160 tot € 180

0 0%

€ 180 tot € 200 0 0%

Meer dan € 200 1 4%

23. Hoe zou u de woonzorgtechnologie willen afnemen?

Hoe Aantal Percentage

De domotica apart van elkaar afnemen

11 33%

In een pakket 8 24%

Ik heb geen voorkeur 14 43%

24. Bij wie wilt u de woonzorgtechnologie afnemen?

Bij wie Aantal Percentage

Via particuliere winkels 2 6%

Via de gemeente 4 12%

Via een zorginstantie 23 70%

Via de woningcorporatie 0 0%

Deels via zorgorganisatie deels zelf regelen

1 3%

Anders, niet bekend 3 9%

Langer thuis wonen met domotica voor ouderen

Documents

Transcript of Langer thuis wonen met domotica voor ouderen