Landschapssterren

1

De Limburgse natuur blijft je verwonderen! Ze verrast. Ze betovert. Ze ontroert.

Soms haast verlegen verscholen op onverwachte plaatsjes, soms uitgelaten vrolijk

en weids: de Groenste Provincie van Vlaanderen dompelt je onder in een zalig

landschap, waar je de vogels nog hoort fluiten en de stilte een zuurstofkuur voor

de geest is. Een streek waar de natuur zijn heerlijke, ongerepte zelf kan zijn.

Het Groene Goud van Limburg verdient speciale aandacht!

En daarom organiseerde het Regionaal Landschap Lage Kempen in samenwerking

met de Provincie een wedstrijd die de mooiste plekjes van Noord- en West-Limburg

beloont: de Landschapssterren.

Dit pilootproject – dat mee wordt ondersteund door Europese subsidies en dat de

rol van Limburg als pionier opnieuw bevestigt - kent sterren toe aan de 20 mooiste

Sterrenplekjes uit de Lage Kempen. Plaatsjes waar je de Limburgse natuur op een

unieke manier kan zien, proeven, voelen, ruiken, beleven.

We stellen je de 20 laureaten graag voor in deze handige gids.

Je vindt er naast foto’s en praktische details ook interessante weetjes over de

Sterrenplekken en leuke doe-tips voor de kids. Want de Sterrenplekjes staan

altijd garant voor een leuke familie-uitstap in het Limburgse landschap.

Natuur om te ontdekken en trots op te zijn.

Frank Smeets,

gedeputeerde Leefmilieu en Natuur

Voorwoord

Bezoek ookwww.landschapssterren.be

SP_01_44_V4.indd 1 30/06/10 20:33

2

In dit boekje vind je de 20 mooiste plekjes - of sterrenplekjes - in het Regionaal Landschap Lage Kempen, dat zich uitstrekt over 15 gemeenten in noordwest-Limburg. Sterrenplekjes waar je even tot rust kan komen en genieten van de omgeving, de schoonheid van de natuur…

Deze 20 sterrenplekjes werden verkozen uit meer dan 140 mooie landschappen die door bewoners, bezoekers en verenigingen uit de Lage Kempen werden ingestuurd. Een jury, bestaande uit mensen van divers ‘pluimage’: een kind, fotograaf, nieuwe Belg, natuurkenner, wandelspecialist, kunstenares, land-bouwster en toerismekenner, met als voorzitter gedeputeerde van leefmilieu Frank Smeets, bezocht de plekjes en beoordeelde aan de hand van 8 criteria:

ZICHT: Je panorama 360° rond wordt niet onderbroken door storende elementen als hoogspanningsmasten, lelijke schuurtjes… Hoe minder storende elementen, hoe hoger de score.

STILTE: Sluit je ogen en ervaar je omgeving. Het hoeft niet muisstil te zijn: natuurlijke geluiden (wind, vogels…) dragen bij aan de ervaring van rust en stilte. Hoe minder storende geluiden (bijv. snelweg, vliegtuigen…) hoe hoger de score.

GEUR: Natuurlijke geuren, zoals bijvoorbeeld kamperfoelie, die bij de omgeving horen, maken het plekje extra aantrekkelijk. Hoe meer natuurlijke geuren en hoe minder onnatuurlijke, onaangename geuren, hoe hoger de score.

BIJZONDER: Een uniek landschap in Vlaanderen. Hier sta je op een uitzonderlijke plek. Hoe unieker het landschap, hoe hoger de score.

CULTUURHISTORISCH ERFGOED: Een plaats die typisch is voor het hier thuishorende landschap (heide, houtkanten, vijvers…). Hoe meer eigenschappen het plekje heeft, die typisch zijn voor het omringende, hier thuishorende landschap, hoe hoger de score.

SCHOONHEID: Beeld je in dat je door de lens van een fotocamera kijkt. Is dit een plekje waar je absoluut een foto van wil nemen? Hoe mooier het plekje, hoe hoger de score.

X-FACTOR: Ervaar de ‘ziel’ van de plaats waar je staat. Dat kan gaan van een uitbundig wauw-effect tot een in jezelf keren. Hoe meer ‘ziel’ het plekje volgens jou heeft, hoe hoger de score.

NATUURLIJKHEID: Er is een grote variëteit in planten en/of dieren. De plaats (100m in het rond) is ecologische waardevol. Dit wordt bepaald aan de hand van de biologische waarderingskaart en de verworven natuurkennis.

Aan de hand van deze beoordeling kregen de sterrenplekjes 1-, 2- of 3-sterren, net zoals de Michelinsterren. De zeldzame 3-sterrenplekjes zijn echte toppers, die je gezien moet hebben, ze zijn absoluut een uitstap waard. De 2-sterrenplekjes zijn prachtige landschapspareltjes die een omweg verdienen. En 1-sterrenplekjes zullen je verrassen, je wil er beslist even blijven staan om te genieten! Aan jou om de sterrenplekjes te gaan ontdekken en te genieten van het mooie landschap. Bezoek zeker ook eens de website www.sterrenplekjes.be, waar je een virtueel panorama kan bekijken op de sterrenplekjes. Bovendien kan je er ontdekken hoe ze er vroeger uitzagen…

Sterrenplekjes om bij weg te dromen….

SP_01_44_V4.indd 2 30/06/10 20:33

3

Voorwoord 1

Sterrenplekjesombijwegtedromen 2

Beringen - Mijnterril Opdetopvandewereld 4

Bocholt - Lozerheide Stillewaters 6

Bocholt - Smeetshof Uitgestrekteschoonheid 8

Halen - Loksbergen DediepstehollewegvanVlaanderen 10

Ham - Den Tus Eenstilleplasinhetbos 12

Hamont-Achel - De Tomp Royaleschoonheidinhetnoorden 14

Hechtel-Eksel - In den Brand Wandelendeduinen 16

Heusden-Zolder- Bolderberg Panoramaopdeheuveltop 18

Heusden-Zolder- Mijnterril Opgrotehoogte 20

Houthalen-Helchteren – Hengelhoef Dromerigevallei 22

Houthalen-Helchteren - Kelchterhoef Indeschaduwvaneenoudeboom 24

Houthalen-Helchteren - Ten Haagdoornheide Uitgestrekteheidevlakten 26

Houthalen-Helchteren - Ten Haagdoornheide Mysterieuzemoerassen 28

Lommel - Kattenbos Verborgenheideparelinhetbos 30

Lommel - Sahara Eengroeneoaseindewoestijn 32

Lummen - Bocht van Laren Kronkelendebeekjes 34

Lummen - Venusberg Heuvelsgetuigenvanwatwas 36

Neerpelt - Hageven Vrijalseenvogel 38

Tessenderlo - Duvelskot Inhetbinnenstevandeaarde 40

Zonhoven - De Teut Waarwaterenheideelkaarraken 42

Overzichtskaartsterrenplekjes 44

Inhoud

SP_01_44_V4.indd 3 30/06/10 20:33

Dit sterrenplekje inspireert

4

Het Agentschap voor Natuur en Bos

Het Agentschap staat in voor het beheer van alle Vlaamse natuurreservaten en de uitvoering van het natuurbeleid. Dat is een ruime opdracht, want natuur is niet aan grenzen gebonden. Er wordt gewerkt aan een geschikte leefomgeving voor planten en dieren, maar ook aan voldoende ruimte voor mensen om van de natuur te genieten en er tot rust te komen. De natuurreservaten zijn toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang.

Contact: Agentschap voor Natuur en Bos, www.natuurenbos.be, [email protected], 011/72 24 50.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Mijnterril Beringen’. Je vindt ‘m bij Toerisme Beringen.

De natuur zegt ons zoveel, maar weinigen willen ernaar luisteren. De wind vertelt ons zijn verhaal. Maar doet de meeste mensen huiveren. Ze horen geen wind, regen of zon.Ik wou dat iedereen het horen kon. De natuur vertelt ons zijn verhaal. Zelfs die ene zon- of manestraal. Pas als iedereen het hoort is het over met oorlog en moord. Dan kunnen we in vrede leven. Dan kan de natuur ons nog meer geven.

Jona Ruelens, 14 jaar

Mijn plekje, uw plekje, een plekje.Een plekje waar je tot rust kan komen,Waar je helemaal weg kunt dromen.Een plekje waarvan je denkt hier kan ik toch alleen maar komen.Een plekje waarvan je denkt, hoe is hij hier boven toch op zoiets moois gekomen.Hier kan je zijn wie je wilt!Een piloot, een ridder of een koning.Maar het liefst van al zit ik op mijn eigen plekje wat te dromen.

Erwin Elsen, dichtwedstrijd Regionaal Landschap

Orgelwinningstraat - 3582 BeringenVolg de gele route (1km)

Mijnstreek/Vallei van de Zwarte Beek

Dit sterrenplekje wordt je aangeboden door:

SP_01_44_V4.indd 4 30/06/10 20:33

✯✯

5

✯

Op de top van de wereldDe terril van Beringen is een getuigenis van het Limburgse mijnverleden. Een mijnterril was oorspronkelijk een stortplaats voor steen en steenkoolafval. De kolenproductie kende haar hoogtepunt na de Tweede Wereldoorlog, maar eind jaren ’50 kreeg de steenkool concurrentie van aardolie en moesten de mijnen sluiten. In Beringen werden de laatste kolen bovengehaald in 1989. Na de sluiting verboste een gedeelte van de mijnterril spon-taan. Deze bomen worden vandaag voor het grootste deel behouden om erosie tegen te gaan. Maar op de top en de noordwestelijke zijde wordt het gebied opengehouden. Door het maaien of begrazen met schapen ontstaat een dikke grasmat die erosie verhindert en bovendien een zonnige plaats biedt voor allerlei vogels, insecten en planten die afhanke-lijk zijn van warmte en zon.

Beringen - Top van de Mijnterril

2 sterren

Ontdekken en doen !➺ Dit plekje is extra mooi bij helder weer, neem zeker een verrekijker mee!

Vaak zie je hier roofvogels die de warme luchtstroom gebruiken voor hun zweefvluchten.

➺ Op de top van de mijnterril heb je een schitterend uitzicht. Zoek in het panorama de volgende elementen: de Fatih-moskee - de windmolens van Nike. Hoeveel verschillende boomsoorten tel je in de nabije omgeving? Zijn het volgens jou vooral naaldbomen of loofbomen?

➺ Heel wat vreemde diersoorten leven op de warme mijnterrils. Zoek eens naar mooi gekleurde insecten, zoals de koninginnepage of de felblauw gekleurde blauwvleugelsprinkhaan!

➺ Bezoek ook het Vlaams Mijnmuseum aan de voet van de terril of laat je leiden door een gids! Meer info: www.toerismeberingen.be of Tel 011/42 15 52.

➺ Kom alles te weten over de Zwarte Beekvallei in het Vlaams bezoekerscentrum De Watersnip, Grauwe Steenstraat 7/23582 Beringen-Koersel Meer info: www.watersnip.be Tel 011/45 01 91.

SP_01_44_V4.indd 5 30/06/10 20:33


6

Fabrieksstraat - 3590 Bocholt/KaulilleVolg de gele route (1 km)

Een boom ademt rust, de wind blaast ons de stilte tegemoet, wanneer wij, de kleine mens, slecht een klein deel van God’s creatie, het durven om de ongerepte natuur te betreden. om te genieten van de stilte, die je niet kan vinden in de grote stad, om te genieten van de rust, van de fauna en flora, om te leren, hoe je moet genieten van het leven. dat leer je in de natuur, waar de mens nog niets heeft gebouwd, waar de uitlaatgassen geen kans hebben, tegen de sterke geur van frisse bloemen.

Justine Holvoet, 15 jaar

Terechtkomen in de wondere wereld... van stiltegebieden. ‘t Bestaan ervan is een kunst op zichzelve. Overheersende natuurlijke geluiden.leiden naar...‘t Overstelpen van onnatuurlijke geluiden. Aanhoren van wegdeemsterende klanken. Dromen over de lokroep der natuur. Verzinken in de zachtheid van de stilte. Je mist het elke dag, geen storende geluiden. Alleen de natuur die werkt. Het ruisen van ‘t riet, het klateren van ‘t water.De natuur leeft met ons mee. Het kraken van de takken, ‘t geritsel van de bladeren. ‘t is of de bomen ons willen vertellen.Stilte! Luister... en geniet.

Stella Bammens, dichtwedstrijd Regionaal Landschap




Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Lozerheide’.Je vindt ‘m bij Toerisme Bocholt.

Vallei van de Dommel, Warmbeek en A-beek


SP_01_44_V4.indd 6 30/06/10 20:33

✯✯

7

Ontdekken en doen !

✯

Bocholt - LozerheideStille watersHet prachtige decor van deze vijver trekt niet alleen wandelaars en natuurliefhebbers aan, ook watervogels zoeken tijdelijk of permanent een toevlucht tot deze waterpartij. Je vindt er de blauwe reiger of grote zilverreiger wadend door de vijver, een duikende ijsvogel, visarend en aalscholver in de toppen van enkele hoge bomen, eendensoorten dobberend op het water.... Deze natuurlijk ogende vijver werd ooit aangelegd voor de jacht op waterwild. In 1985 richtte de Vlaamse Overheid een viskwekerij in en werd de vijver gebruikt om de achter-uitgang van verschillende vissoorten in andere wateren tegen te gaan. Sinds 2003 wordt de vijver niet meer afgevist, waardoor deze plek kon uitgroeien tot een volwaardig eco-systeem waar plant en dier zich thuis voelen.

➺ Bezoek Lozerheide eens met een gids! Dit kan via Toerisme Bocholt, www.bocholt.be,[email protected], of Tel 089/20 19 30.

➺ Zin om met je klas op bosklas te komen in Lozerheide? Dat kan! Hiervoor neem je contact op met het Agentschap voor Natuur en Bos.

➺ Lozerheide was vroeger een ‘watering’, een bevloeiingssysteem dat in de 19e eeuw werd aangelegd om de arme zandgronden te bevloeien met vruchtbaar kanaalwater. Ga zeker ook eens kijken naar de herstelde vloeiweide, die je tegenkomt langs de rode route.

➺ Kijk eens goed rond. Hoeveel verschillende vogelsoorten kan je tellen? Kan je er ook enkele benoemen? Tip: niet alleen op de vijver zitten heel wat vogels, ook in de lucht en in het bos kom je er tegen !

➺ Veel kans dat je in de bomen aalscholvers ziet zitten. Deze vogels, die houden van een gezellige bende, hebben in tegenstelling tot andere watervogels zeer weinig vet in hun verenkleed. Daardoor is hun pakje niet waterdicht en wordt een duikende aalscholver drijfnat. Na een duik moeten ze dus drogen! Dit doen ze met half gespreide vleugels op een paal of in een boom; een zeer typische houding.

2 sterren

SP_01_44_V4.indd 7 30/06/10 20:33


8

Smeetshof - Smeetshofweg - 3950 Bocholt Volg de gele route (2,6 km)

Als ik in de natuur zit begin ik altijd te blozen. Want het is zo aangenaam tussen al die planten en rozen. Hetgene wat ik dan het mooiste vind is Moeder Aarde. Die heb ik ontdekt toen ik naar buiten staarde. Het leven zou een saaie boel zijn zonder die mooie natuur. Het is gewoon mijn beste vriend, mijn goeie buur. Ook de neerslag vind ik heel bijzonder. Ook al schrik ik soms eens van de bliksem en de donder. Bewaar de natuur dan toch en verpruts ze niet. Want dan zal het wat anders zijn dat je ziet. Slaapwel natuur, slaapwel iedereen. Dit is alleszins niet voor de grap.‘t is te zeggen dat ik het meen.

Ellen Caen, 12 jaar

Natuurpunt vzw

In 1999 kon Natuurpunt dit aaneengesloten domein aankopen. In 2003 voerde de Vlaamse overheid een groot natuurinrichtingsproject uit, dat een stevige basis legde voor het verdere beheer. Dat beheer bestaat uit een combinatie van begrazing en maaibeheer. Met landbouwers uit de omgeving werden beheersovereenkomsten afgesloten. Ieder laat enkele maanden per jaar 20 à 25 stuks vee grazen op de ruigten en in het moeras. Voor het maaiwerk zorgen de terreinploegen van Natuurpunt en de landbouwers waarmee ze samenwerken. In het Smeetshof graast ook een kudde Galloway-runderen, die prima voor zichzelf kan zorgen.Het Smeetshof maakt deel uit van het Grenspark Kempen-Broek waar natuur en recreatie elkaar versterken. Bezoekers kunnen heel wat beleven in Kempen~Broek. Maar het gebied staat bij natuurliefhebbers ook gekend om zijn zeldzame planten en dieren.

Contact: Natuurpunt Bocholt, www.natuurpunt.be, [email protected], 089/46 39 88.Grenspark Kempen-Broek, www.kempenbroek.be, [email protected], 089/32 28 10.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Smeetshof’. Je kan ‘m kopen bij Toerisme Bocholt.


Kempen~Broek

SP_01_44_V4.indd 8 30/06/10 20:33

✯

9

Ontdekken en doen !

Bocholt - Smeetshof

✯ ✯1 ster

Uitgestrekte schoonheidHet Smeetshof is een uitgestrekt waterrijk gebied, op de grens met het Nederlandse Weert. Eeuwenlang was de omgeving van het Smeetshof een immens, ondoordringbaar moeras. Het ‘Bocholterbroek’ en de omliggende landduinen en heide waren enkele dui-zenden hectaren groot. Pas op het einde van de 19de eeuw werd een diepe sloot gegraven om dit gebied te ontwateren. Vanop het sterrenplekje kijk je uit over een zogenaamd ‘overstroommoeras’. In periodes met veel regen overstroomt de Veldhoverbeek en loopt dit moeras onder water. Hierdoor schommelt de waterstand in dit moeras voortdurend. Dat is goed nieuws voor heel wat planten en dieren zoals de waterral, reiger, ijsvogel, en zelfs de bever! Die houden immers van een gevarieerd moerassig leefgebied.

➺ Ga eens op stap met een gids. Je kan hiervoor terecht bij Toerisme Bocholt, www.bocholt.be, [email protected], 089/20 19 30.

➺ Neem zeker je verrekijker mee: je kan immers diep het moeras inkijken en heel wat bijzondere vogels spotten!

➺ Aan de Lossing is vaak een bever aan het werk. Je merkt dat hij hier is geweest aan de vele sporen die hij achterlaat. Kijk eens of je de volgende sporen van bever kan terugvinden: knaagsporen aan bomen, omgeknaagde bomen, ‘glijbanen’ om in en uit het water te glijden…

➺ Maak je eens zo klein mogelijk en stel je voor dat je een heel klein beestje bent.Wat zie je om je heen? Zie je andere kleine diertjes? Wat zijn die aan het doen? Wat zouden ze eten? Verzin leuke namen voor ze.

SP_01_44_V4.indd 9 30/06/10 20:33


10

Streekmuseum De Reinvoart - Hagelandstraat 1 - 3545 HalenVolg de bruine en groene route (2 km)

Ik heb al honderden plekjes bezocht waar ik tot rust zou moeten kunnen komen geen van die honderd plekjes maakten mij ook rustig maar nu heb ik een plekje gevonden het is van iedereen en toch ben je alleen de natuur daar word ik rustig van

Paulien Baeyens, 13 jaar

Laten we even stilstaan en genieten van de natuur,een pluimpje, een blaadjede schors die rispelt onder je voetenDit zijn stille momenten van vreugde, om de schoonheiddie in alle vrijheid bewonderd kan worden.

Stilte; het zonlicht door de bomen als stralen die ons de weg wijzennaar de mooiste plekjes in het bos, ongestoord genieten, meer is er niet nodig voor wat eenvoudig geluk.

Kijk omhoog, laten wij terug even het kind zijn dat de mooiste tekening in de wolken ontdekt.Wolken als vleugels, even wegdromen...zo kan alles even een bron van vreugde zijn.

Alice Roosen, dichtwedstrijd Regionaal Landschap

Vogel wipt.Tak kraakt.Lucht betrekt.

Bijna nietsom naar te kijken en juist dat bekijk ik.

Roland Jooris, schrijver

Natuurpunt vzw

Natuurpunt vzw beheert een oppervlakte van ongeveer 1 ha holle weg op deze Kluisberg in Loksbergen. Op de schouders van de holle weg werd een oude boomgaard hersteld en op de aanliggende percelen werd een historische perzikboomgaard terug aangelegd. Het beheer van holle wegen omvat onder andere het om het aantal jaar kappen van lage houtige struiken. Na een wandeling door de holle weg vind je boven een sterrenbankje om even uit te rusten.

Contact: Natuurpunt Zelem, www.natuurpunt.be, [email protected], 013/46 14 14.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Loksbergen-Zelk’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel van www.RLLK.be

Limburgs Hageland


SP_01_44_V4.indd 10 30/06/10 20:33

✯✯✯

11

Halen - Holle weg LoksbergenDe diepste holle weg van VlaanderenJe staat hier in de diepste holle weg van Vlaanderen: hij is maar liefst 12 meter diep inge-sneden in het omliggende landschap! Holle wegen ontstonden in de Middeleeuwen, toen de meeste dorpen in de vallei lagen. De landbouwers reden vanuit het dorp met paard en kar naar de akkers op de hoger gelegen plateaus. Door telkens hetzelfde traject te nemen werd de grond losgewoeld en bij hevige regenbuien spoelde de losse aarde van de helling af. Hierdoor kwam het wegdek steeds dieper te liggen ten opzichte van het omliggende land. Omdat de bodem hier uit stevige ijzerzandsteen bestaat, ontstond een erg diepe holle weg met steile taluds. Holle wegen zijn heel interessant in ecologisch opzicht: de be-groeiing biedt voedsel en nestmogelijkheden voor zoogdieren, vogels en andere dieren. Een holle weg heeft ook zijn eigen microklimaat: de zonnige kanten kennen een warm, droog en licht klimaat, terwijl de tegenoverliggende kanten vochtig, donker en koeler zijn. Hierdoor kan je op korte afstand verschillende vegetatietypes en diersoorten aantreffen. Een bijzondere gast is de ‘gewone eikvaren’. Zo gewoon is die niet, het is een heel zeldza-me -want heel kieskeurige- varen die door de stad Halen werd ‘geadopteerd’. De stad wil alles doen om de eikvaren te behouden.

Ontdekken en doen !

3 sterren

➺ Bezoek aan de parking eens het Streekmuseum De Reinvoart! Je gaat er terug in de tijd en ontdekt verschillende aspecten uit het Hageland van eind 19e eeuw. Meer info: www.reinvoart.be

➺ Zin om de Hagelandse wijn te proeven die gemaakt wordt van druiven die op deze hellingen groeien? Dat kan bij Wijnhoeve Elzenbosch in Assent, Tel 013/44 20 06.

➺ Dit is de diepste holle weg van Vlaanderen. Hoe diep zou hij zijn? Zijn de wanden van de holle weg volgens jou even hoog als… jouw huis? De Eiffeltoren? Denk je dat hij nog steeds dieper kan worden?

➺ Stel dat jij een kabouter was, welk plekje zou jij uitkiezen om te gaan wonen? Waarom?

➺ Leerkrachten kunnen bij de Stad Halen een holle wegenkoffer uitlenen. Hierin zit een educatief pakket en materiaal om met de klas aan de slag te gaan op het ‘Holle wegenleerpad’ in Loksbergen. Meer info krijg je bij de milieudienst, www.halen.be, tel 013/61 81 24.

SP_01_44_V4.indd 11 30/06/10 20:33

12

De Merel - Op ’t Zand 51 - 3971 LeopoldsburgVolg de oranje en gele route (1,6 km)

In de natuur.

de natuur, is een wonder puur. begint april te komen, dan weet je dat er baby vogeltjes komen. Een krekel in het gras, een kikker in een waterplas. Een honingbijtje op een blom, een visje in een vissenkom. alle dieren die bestaan, en nu is mijn versje gedaan.

Anais Cox, 10 jaar

De gemeente Ham en het Agentschap voor Natuur en Bos


Contact: Gemeente Ham, www.ham.be, [email protected], 013/61 10 15.Agentschap voor Natuur en Bos, www.natuurenbos.be, [email protected], 011/72 24 50.


Kempische duinen en bossen


SP_01_44_V4.indd 12 30/06/10 20:33

✯

13

Ontdekken en doen !

Ham - Den Tus

1 ster ✯✯

Een stille plas in het bosTot in de 19e eeuw was dit gebied een uitgestrekt heidelandschap, met hier en daar ven-nen erin. De mensen waren hier vroeger erg afhankelijk van de heide: hun schapen en koeien konden er grazen, en ze gebruikten heideplaggen om in de stal uit te spreiden. Deze plaggen, vermengd met dierenmest, gaven net genoeg bemesting voor de akkers rond de huizen. Later werd veel van de heide omgevormd tot landbouwgrond, militair kamp of naaldbos voor de steenkoolmijnen. Den Tus is één van de vennen die je in dit gebied vindt. Een ven is een volledig natuurlijke waterplas, met vrij zuur regenwater. Daardoor komen er op en rond het ven heel bijzondere plantensoorten voor die net hou-den van die hoge zuurtegraad.

➺ Maak je wandeling naar Den Tus nog gevarieerder door ook de nabijgelegen Immertheide te bezoeken! Natuurpunt beheert dit schitterende heidegebied. Meer info: www.natuurpunt.be

➺ Kijk eens van dichtbij naar het ven, zie je diertjes op het water?Zouden ze er thuishoren of er in gevallen zijn?

➺ Den Tus is géén gegraven vijver, maar een ven. Zo’n ven loopt nooit leeg hoewel de grond erg zanderig is. Kan jij raden hoe dat komt? (Je kan een ven vergelijken met een bad: de kuip is in zogenaamd ‘ijzeroer’, een ondoordringbare harde laag van ijzerzandsteen. Maar als je er een stuk uitgraaft ‘de stop eruittrekt, zeg maar’, dan loopt het bad/ven leeg.)


SP_01_44_V4.indd 13 30/06/10 20:34


14

’t Mulke - Molendijk 50 - 3930 Hamont-AchelVolg de groene route (1,2 km).

Doe je ogen dicht en luister...Er zijn vele soorten muziek, maar die van de natuur is het mooist.Een vogel die fluit, water dat stroomt, één simpel ritme, iets waar iedereen van droomt.Altijd is er wel een geluid, al is het een hond die blaft of een wolf die huilt.De geluiden van de natuur zijn prachtig, maar open je ogen! Het landschap, de pure natuur is machtig!Zoveel kleuren, je wordt er blij door.Je ziet het elke dag gratis maar je neemt er niet de tijd voor. Kijk naar die rode rozen, geef die aan iemand, je doet die persoon blozen. Dankzij de natuur kunnen we genieten, ontspannen. Het is zoiets als liefde, men kan het verwoesten, maar niet verbannen.

Laura Butzen, 13 jaar

Het Vennootschap de Tomp en de gemeente Hamont-Achel

De Tomp zelf is een beschermd monument, maar ook het landschap rondom is beschermd. De Tomp ligt aan de Warmbeek, één van de zuiverste beken van Vlaanderen. Langs de oevers van de Warmbeek liggen vruchtbare velden en weilanden, de hoger gelegen gebieden zijn droog en bebost. In de buurt van de Tomp wandel je zowel over brede wegen als smalle bospaadjes.

Contact: Gemeente Hamont-Achel, [email protected], [email protected], 011/64 60 70.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Warmbeekvallei’. Je kan ‘m kopen bij VVV Hamont-Achel.

STAD



STAD

SP_01_44_V4.indd 14 30/06/10 20:34

✯

15

Ontdekken en doen !

Hamont-Achel - De Tomp

1 ster ✯ ✯

Royale schoonheid in het noordenDe Tomp van Grevenbroek rijst eenzaam en geheimzinnig op uit het laaggelegen drassige en bosrijke natuurgebied. Het woord Tomp is het ietwat vernederlandste dialectwoord ‘teump’ en dat betekent niets meer of minder dan ‘spits’ of ‘punt’. Maar: onthult de Tomp ooit zijn mysterie? Gaat deze toren terug tot het begin van de 14e eeuw en was het een oude mottoren, woontoren of donjon: een primitieve burcht die maar uit één toren be-stond? Of is dit bouwwerk, zoals andere geschiedkundigen beweren, een torenmolen -een stenen windmolen zeg maar- uit de vijftiende eeuw? In ieder geval is het een prachtig bouwwerk, middenin een schitterende omgeving!

➺ Aan ’t Mulke (Molendijk 45, 3930 Hamont-Achel) kan je terecht voor een lekker hoeve-ijsje!

➺ Over de Tomp van Grevenbroek doen heel wat verhalen de ronde: de ene is overtuigd dat het om een molen gaat, de ander is er zeker van dat het een burcht was. Wat was het volgens jou? Waarom?

➺ Zoek dingen in je omgeving waar je geluid mee kunt maken. Ook hele zachte geluidjes zoals ritselen kunnen mooi zijn. Maak een mini-orkestje.

SP_01_44_V4.indd 15 30/06/10 20:34

16

Kamertstraat - 3940 Hechtel-Eksel100 m vanaf de parking

een wandeling in de natuur dat zet je hart in vuur overal zie je kleuren en ruik je zo’n frisse geuren dan is er nog de rust hier buiten je hoort enkel de vogels fluiten en er zijn zoveel dieren van eekhoorns tot kleine mieren er zijn bloemen in overvloed dat doet je toch allemaal zo goed als laatste zijn er nog al die soorten bomen het is gewoon een plek uit je dromen

Melissa Paret, 14 jaar

Geen enkel duel kan je winnenGeen menselijke kracht is sterk genoegSpelend met alles en iedereenZijn de elementen van de natuurZij zullen overal en altijd de winnaars zijnWaar ook ter wereld

Denise Moelans, dichtwedstrijd Regionaal Landschap

De gemeente Hechtel-Eksel en Bosland

Samen staan ze in voor het beheer van het duinengebied ‘In den Brand’. Er wordt gewerkt aan een geschikte leefomgeving voor planten en dieren, maar ook aan voldoende ruimte voor mensen om van de natuur te genieten en er tot rust te komen.

Contact: Bosland, www.bosland.be, [email protected], 011/73 47 89.Gemeente Hechtel-Eksel, www.hechtel-eksel.be, [email protected], 011/73 35 65.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘In den Brand’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be

dromen tussen bomen


Bosland


SP_01_44_V4.indd 16 30/06/10 20:34

✯✯

17

Ontdekken en doen !

Hechtel-Eksel - In den Brand

✯

Wandelende duinenDe duinen van In den Brand ontstonden na de laatste ijstijd, 12.000 jaar geleden toen felle noordenwinden zand naar onze Kempen joegen. Echte landduinen ontstonden en doordat de wind vrij spel had verschoven deze duinen zich. Toen ons klimaat warmer werd ont-stond er spontaan bos. De mens die ruimte nodig had voor akkers en huizen kapte deze bossen waardoor het zand weer bloot lag. Om zich te beschermen tegen dit oprukkend zand, dat zelfs de huizen binnendrong, besloot men later opnieuw bomen aan te planten. Het beplanten van de duinen met naaldbomen had nog een tweede voordeel: de bewo-ners hadden hierdoor volop brandhout (vandaar de naam In den Brand). Ook plantte men in de periode 1850-1900 zogenaamde ‘stoven’. Dit zijn loofbomen die op de grond geknot werden om de stammetjes te gebruiken voor allerlei ‘geriefhout’. Door deze stelselmatige kapping kregen ze een zeer aparte vorm en zijn ondertussen een deel van ons Onroerend Erfgoed geworden.

➺ Neem voor de kinderen een schep en emmertje mee. Ze hebben gegarandeerd uren speelplezier in deze reuzenzandbak! Help ze hun zandkasteel versieren met takjes, blaadjes en steentjes.

➺ In de Hechtelse duinen leeft een bijzondere vogel: de nachtzwaluw. De gemeente heeft deze vogel geadopteerd om hem een betere toekomst te kunnen geven… Maar wist je dat hij ook ‘Geitenmelker’ werd genoemd in het dialect? Hoe zou hij aan zijn naam komen? (Om ’s nachts insecten te vangen, spert hij zijn bek reuzewijd open. Mensen dachten vroeger dat hij hun geiten kwam melken ’s nachts.)

➺ Pas op voor leeuwen in deze duinen! Geloof je het niet? Toch woont hier een roofdier: de mierenleeuw is een insect waarvan de larve in de grond leeft en met zijn grote kaken mieren tot moes maakt. Niets om bang van te zijn dus (tenzij je juffrouw Mier bent).

2 sterren

SP_01_44_V4.indd 17 30/06/10 20:34


18


Domein Bovy - Galgeneinde 22 - 3550 Heusden-ZolderVolg de blauwe route (1,5 km)

Tussen de hoge bomen waait zacht de wind. Tussen de lage struiken lopen kleine muizen vlijtig heen en weer. Als de bladeren stilletjes gaan vallenloop ik voorzichtig door het krakende bladertapijt,om soms eens op te springen en de rust te verstoren. Dan kan je alles horen bewegen. De stilte valt weg en de rust verdwijnt Toch heerlijk om baas in het bos te zijn!

Diana Bollen, 18 jaar

We konden er niet aan weerstaanOm er bijna iedere dag naar toe te gaanHet was boven op de KluisStilte! Je hoorde er alleen het bladerengeruisOp de banken aan ’t kapelleke onder de lindebomenKonden wij uren zitten pratenDenken soms dromenGenieten van de mooie natuurEen echte gezondheidskuurHet was dan soms onverwachtAl even na middernacht’t was dan heel donkerMet veel sterrengeflonkerZo was het vóór vijftig jarenWe zouden dit voor onze kinderen moeten bewaren…

Louis Vanderhoydonck, dichtwedstrijd Regionaal Landschap

Jonkheer de Bellefroid en Baron de Villenfagne de Vogelsanck

Jonkheer de Bellefroid en Baron de Villenfagne de Vogelsanck zijn respectievelijk de eigenaars van het kasteel van Terlaemen en omgeving en van de Kluis van Bolderberg en omgeving, waarvan zij een deel voor het publiek openstellen. Zij werken samen met Limburgs Landschap vzw, beheerder van het natuurreservaat Bolderberg, en met Regionaal Landschap Lage Kempen om dit schitterende panorama en de omgeving van de gerestaureerde Kluis te bewaren. Beide Kasteelheren maken deel uit van Ontwikkeling Vijvergebied Midden-Limburg vzw die ervoor zorgt dat er een mooi evenwicht heerst tussen Ecologie, Economie en Educatie.

Contact: Limburgs Landschap vzw, www.limburgs-landschap.be, [email protected] 011/53 02 50.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Bolderberg-Viversel’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be

De Wijers

SP_01_44_V4.indd 18 30/06/10 20:34

✯✯

19

Ontdekken en doen !

Heusden-Zolder - BolderbergPanorama op de heuveltopKun je je voorstellen dat je hier aan de zee staat? Miljoenen jaren geleden was dit noch-tans zo! De Bolderberg, een ‘getuigenheuvel’, was toen een zandbank die achter bleef na-dat de zee zich terugtrok. De top van de Bolderberg behoort met zijn 60m tot de hoogste toppen van Limburg. De Bolderberg ligt in het gebied de Wijers waar je meer dan 1.000 vijvers vindt! Die worden gevoed door de Echelbeek en Laambeek. Ze maken de streek tot een waardevol natuurgebied voor tal van vogelsoorten en andere dieren. Vanop het ster-renplekje kijk je uit over de vijvers en het kasteel van Terlaemen. Deze vijvers ontstonden rond de 13e eeuw door ontginning van ijzerzandsteen. Later werden ze door de abdij van Herkenrode en Averbode gebruikt als viskweekvijvers.

➺ Bovenop de Bolderberg zie je ook nog een ‘kluisgebouw’, waar tot op vandaag een kluizenaar woont. De kapel kan je vrij bezoeken. Wees er wel stilletjes, het is een plaats om tot rust te komen.

➺ Domein Bovy is een paradijs voor de allerkleinsten: je vindt er een leuke speeltuin, kabouterpad, kinderboerderij en een pannenkoekenhuis…

➺ Als je in de buurt van de Bolderberg rondwandelt kom je regelmatig bruinrode brokjes steen tegen in het zand. Raap er eens eentje op en bestudeer het goed. Welk materiaal zou dit zijn? Hoe zou het hier komen? (Het is ijzerzandsteen. De heuvel bestaat immers uit deze roestbruine ijzerzandsteen, eigenlijk een soort ‘samengeroest’ zeezand van miljoenen jaren oud!)

✯2 sterren

SP_01_44_V4.indd 19 30/06/10 20:34


20

Halstraat - 3550 Heusden-ZolderVolg de groene route (1,1 km)

De zon komt op, vanachter de bomengrens.De wind blaast pluisjes van de paardebloem,en doet een wens.

De zoete geur van bloemen, komt je tegemoet.Hier zou je voor eeuwig willen blijven,dit plekje doet je goed.

Het is hier stil, op een speciale manier.Je hoort de roep van een vogel,of een geluid van een of ander dier.

Het paradijs op aarde, rustig en fijn,dat is voor mij hier.

Jana Oyen, 15 jaar

Natuurbeleving is als een zwerfkat struinen langs groene kijkvenstersis als een vossenwelp ingewijd worden in de hoorbare stilteis als een reebok dartelen van zonnebalk naar zonnebalk.En natuurbeleving is als een eikenblad neertuimelen in het mostapijtals een rietstengel je huik naar de wind hangen.Natuurbeleving is als een pissebed voorwereldlijk tankje spelen.

Luc Vandenbosch, dichtwedstrijd Regionaal Landschap




Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘De Mijnterril’.Je vindt ‘m in bezoekerscentrum De Watersnip.

Je hoort hier nietsen juist dat niets, dat is zo veelhet is hier heerlijk stil,je hoort de mussen gapenhier ben je ver vanhet nietszeggend gekrakeeldit is een stilte, die hier valt,om op te rapen

Toon Hermans© T

oon

Her

man

s B.

V.

Mijnstreek


SP_01_44_V4.indd 20 30/06/10 20:34

✯✯✯

21

Heusden-Zolder Top van de Mijnterril

Op grote hoogteDe steenkoolwinning in Heusden-Zolder startte in 1923 en heeft geduurd tot 1992. De terril is opgebouwd uit stenen die bij de steenkoolwinning mee naar de oppervlakte zijn gebracht. Over de jaren heen is de top gestegen tot 155 m boven de zeespiegel. Sinds 1997 is het een Vlaams natuurreservaat. Voor het natuurbeheer van de terril en de aangrenzende heideterreinen worden schapen ingezet. Door de begrazing zorgen ze voor een stevige grasmat én verhinderen ze de groei van bomen. Dat is nodig om erosie tegen te gaan. De hellingen aan de zuidkant van de terril hebben een eigen microklimaat, waardoor heel wat zeldzame planten diersoorten hier hun thuis vinden, zoals de nachtzwaluw, de koninginnepage en de blauwvleugelsprinkhaan.

➺ Wil je graag eens met een gids op pad? Dat kan! Je reserveert ‘m bij Bezoekerscentrum De Watersnip: www.dewatersnip.be, Tel 011/45 01 91. In het bezoekerscentrum kan je trouwens terecht voor een boeiende kijk op de Vallei van de Zwarte Beek.

➺ Neem bij helder weer zeker een verrekijker mee!

➺ Je hoort hier soms vreemde geluiden. Wat zou dit kunnen zijn? Vanop de mijnterril kan je in het afgesloten militaire domein kijken. Op weekdagen zijn de militairen vaak bezig met oefeningen en die kan je vanop de terril mooi zien (en soms horen)… De grote ‘zandduinen’ die je ziet zijn geen natuurlijke duinen, maar… ‘oefenbom-kraters’.

➺ Kijk eens naar het panorama en probeer deze elementen in het landschap te herkennen: de skipiste van Peer, de mijnterrils van Genk, de koeltorens van Interelectra in Genk, de kerncentrale van Mol…

➺ Probeer eens een vlinder, bij of hommel te volgen. Waar rusten ze? Bezoeken ze steeds dezelfde soort bloem?

Ontdekken en doen !

3 sterren

SP_01_44_V4.indd 21 30/06/10 20:34


22

Kasteel Hengelhoef - Hengelhoefdreef - 3530 Houthalen-HelchterenVolg de groene route (200 m)

De Christelijke Mutualiteit, gemeente Houthalen-Helchteren, Groep Oostappen en Limburgs Landschap vzw

Het kasteel Engelhof en de omliggende gronden zijn eigendom van de CM, maar Limburgs Landschap staat in voor een goed beheer van Hengelhoef. De vereniging streeft sinds 1971 naar meer natuur in Limburg. In de eerste plaats gebeurt dat door natuurgebieden aan te kopen, te beheren en in te richten. Daarnaast laat de vereniging iedereen kennismaken met haar natuur door de beheerde gebieden zoveel mogelijk open te stellen. Vanop het sterrenplekje heb je een mooi zicht op de beekvallei, waar de Roosterbeek zich een weg baant door het landschap.

Contact: Limburgs Landschap vzw, www.limburgs-landschap.be,[email protected] 011/53 02 50.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Hengelhoef-Ten Haagdoornheide’.Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be

De wind waait door de bomen, het versgemaaide gras kietelt mijn voeten. Ik zie hertjes en konijntjes in het bos. het zonnetje schijnt, verdriet verdwijnt, kinderen zie ik lachend legertje spelen, in het hart van het bos. aan de voet van een berkenboom groeien prachtige bloemen, een gecamoufleerde chalet, krekels krekelen, vogels vliegen vrij in de lucht. een nestje jonge vogeltjes in een hoge dennenboom, geritsel tussen het maïs, geen enkel wolkje in de staalblauw lucht, de geur van het vochtige klimaat komt je tegemoet, de natuur en het bos zijn de beste & trouwste vrienden die ik ooit heb ontmoet!

Evelien Nollet, 15 jaar


De Wijers

SP_01_44_V4.indd 22 30/06/10 20:34

✯

23

Houthalen-Helchteren - Hengelhoef

✯✯

➺ Hengelhoef staat al jaar en dag garant voor subtropisch zwemplezier en indoor speelpret! Meer info: www.hengelhoefplaza.be

➺ Hou een eikelrace: zoek elk een eikel en laat ‘m van de heuvel afrollen. Wie het snelst beneden is, heeft gewonnen. Zo merk je meteen dat je aan de rand van het Kempisch Plateau staat…

➺ Spring ook eens binnen in het Bezoekerscentrum van Limburgs Landschap, in de buurt van de parking. Je leert er meer over de heide in al haar aspecten. Meer info: www.limburgs-landschap.be

Dromerige valleiJe kijkt hier uit over de vallei van de Roosterbeek, één van de belangrijkste voedingsbeken voor de vijvers in het vijvergebied ‘De Wijers’. Net als elders in De Wijers, legden ook in Hengelhoef kloosterlingen met hun viskweek de basis van het huidige landschap met meer dan 1.000 vijvers. Langs de Roosterbeek vind je heel wat graslanden. Het heuvelach-tig landschap hebben we hier te danken aan het Kempisch Plateau, je wandelt hier im-mers op de rand van dit immense plateau. Het kasteel Engelhof hier vlakblij, werd ge-bouwd in 1903 door baron de Beeckman de Vieusart en zijn echtgenote Emilie Wittouck. Volgens sommigen heeft het kasteel haar naam te danken aan een verbastering van ‘Hengelhoef’. Romantici echter menen dat het haar naam dankt aan de koosnaam van de baron voor zijn Emilie. Dat was ‘mon ange’, of ‘mijn engel’…

Ontdekken en doen !

1 ster

SP_01_44_V4.indd 23 30/06/10 20:34

24

Kelchterhoef - Kelchterhoefstraat - 3530 Houthalen-HelchterenVolg de groene route (2,5 km)

De gemeente Houthalen-Helchteren

Op Kelchterhoef wil de gemeente de gelijkvormigheid en gelijkjarigheid van de bosbestanden doorbreken door regelmatig dunningen van het bos uit te voeren. Op die manier komt er voldoende licht op de bodem, waardoor de overlevingskansen van de zaailingen sterk stijgen. Er zal zich op termijn op die manier een struiklaag vormen en zo verkrijgen we een zichzelf verjongend bos. Daarnaast wordt er gestreefd naar het behoud van voldoende oude bomen omdat deze meer structuurkenmerken vertonen en nestmogelijkheden bieden aan vogels en onder andere vleermuizen. Kortom: een bos met voldoende diversiteit, waarin verschillende inheemse dieren plantensoorten hun gading vinden.

Contact: Gemeente Houthalen-Helchteren, www.houthalenhelchteren.be, [email protected], 011/89 07 00.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Kelchterhoef-Ten Haagdoornheide’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel van www.RLLK.be


De Wijers

Detail van eik

Als de bladeren van de bomen vallen en de kastanjes rijpen, dan is het tijd als een tapijt van bladeren het bos kleurt en de geur van de herfst in de lucht hangt, dan is het tijd om de vrucht van het leven te plukken.

Lien Dorme, 16 jaar


SP_01_44_V4.indd 24 30/06/10 20:34

✯

25

Houthalen-Helchteren - Kelchterhoef

✯ ✯1 ster

In de schaduw van een oude boomHet bos in Kelchterhoef is één van de oudste loofbossen van de Kempen. Dat merk je aan de vele ‘lagen’ in het bos. Je vindt hier zowel lage struikbegroeiing, middelgrote bomen als hoge bomen. Dat krijg je pas te zien als een bos al honderden jaren oud is. Let ook eens op de soorten bomen: zo werden eiken vaak geplant om grenzen of splitsingen aan te dui-den. Ze werden immers erg dik en daardoor kon men ze goed herkennen. Je ziet hier ook héél veel verschillende soorten bomen, zoals typische streekeigen bomen als beuk, eik, kastanje, linde… Je merkt ook veel kleinere bomen, zoals spork, lijsterbes en vlier, die meteen erg nuttig zijn als voedsel voor allerlei dieren.De naam ‘Kelchterhoef’ is afkomstig van de samenstelling ‘Calechtre’ (de naam van het bos) en ‘hova’, het Oudnederlands voor hoeve. Tot in de 16e eeuw beheerde een Norbertijnse kloosterorde het domein. Daarna stonden pachters in voor de uitbating van het goed. Deze pachters werden verplicht om jaarlijks 50 eiken te planten, waardoor je vandaag nog het ene mooie plekje na het andere kan ontdekken.

Ontdekken en doen !➺ Aan eten en drinken geen gebrek in Kelchterhoef: je kan terecht in Hoeve Jan, de Abdijhoeve

of De Bosberg.

➺ De Plas is een paradijs voor waterratten, je kan er surfen, zeilen, zwemmen en nog veel meer. Meer info: www.kelchterhoef.be

➺ In dit soort oude bossen staan heel veel soorten bomen. Kun je verschillende soorten herkennen? Ook met je ogen dicht? Laat iemand eens met de ogen toe (of met een blinddoek) een boom betasten en leidt hem dan weg. Kan de ander de boom ook met open ogen terug vinden?

➺ Let eens op de hulst, met zijn stekelige blaadjes. Je zal merken dat zijn blaadjes onderaan meer stekels hebben dan bovenaan. Zo beschermt de hulst zijn blaadjes tegen begrazing van reeën. Hoe meer stekels je onderaan ziet: hoe meer reeën er in dit bos zitten!

SP_01_44_V4.indd 25 30/06/10 20:34


26

Kasteel Hengelhoef - Hengelhoefdreef - 3530 Houthalen-HelchterenVolg de rode route (3 km)

ik lig op mijn rug in het groene gras en denk even aan hoe het vroeger was. De lucht kleurt je hemelsblauw en in die ene wolk herken ik jou.Ik roep je naam maar denk dat je me niet hoort… of toch? Je staat even stil, het blauw verandert in grijs en alles wordt kil. Ik neem m’n roze zonnebril en bekijk het leven weer door de kleuren die ik wil!

Isabelle Malysse, 16 jaar

Schreeuwerig vliegt de meeuw door ’t zwerkStatig zingt de merel in de berkSpeels fladdert het wekkertje boven het grasSierlijk landt de waterjuffer op de plasWondermooi is de natuurSamenspel van licht, geluid, stilte en vuur.

Roger Haccuria, dichtwedstrijd Regionaal Landschap




Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Kelchterhoef-Ten Haagdoornheide’ en ‘Hengelhoef-Ten Haagdoornheide’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be

De Wijers


SP_01_44_V4.indd 26 30/06/10 20:34

✯✯

27

Houthalen-Helchteren Ten Haagdoornheide (heide)

Uitgestrekte heidevlaktenTen Haagdoornheide vormt samen met de Teut in Zonhoven één van de meest waarde-volle heidelandschappen in Limburg. Om de heide in stand te houden, wordt ze begraasd door schapen (in totaal wel zo’n 350!). Een deel van de kudde trekt rond onder begeleiding van twee herders met hun herdershonden. Het andere deel blijft ter plekke en graast bin-nen een raster. Een andere manier om de heide te onderhouden is ‘plaggen’. Hierbij wordt de bovenste bodemlaag afgestoken zodat er nieuwe jonge heideplantjes kunnen groeien. Vroeger deed men dit met de schop en werd het plagsel vermengd met mest op de akkers gespreid. Nu ‘plagt’ men met machines. Dankzij de begrazing en de moderne manieren van heidebeheer, voelen heel wat dieren zich thuis op deze heide, zoals de gladde slang, de boomleeuwerik en de tapuit… Het sterrenplekje bevindt zich aan een landduin, die deel uitmaakt van een duinengordel aan de rand van het Kempisch Plateau. Het is met zijn 87 m het hoogste punt van het natuurgebied.

➺ Deze plek is extra mooi als de heide in bloei staat in augustus-september. Heel Ten Haagdoornheide kleurt dan purper…

➺ Ga eens op de grond liggen. Wat zie je? Ga eens op zoek naar bv. bekerkorstmos, mieren, duivelsnaaigaren of het zandloopkevertje. Hoeveel verschillende dieren en planten tel je?

➺ De heide op Ten Haagdoornheide wordt deels beheerd door schapen. Wat doen schapen precies om de heide in stand te houden? (Ze eten jonge scheuten van bomen op, waardoor de heide niet meer verandert in bos…)

Ontdekken en doen !

✯2 sterren

SP_01_44_V4.indd 27 30/06/10 20:34

28

Kelchterhoef - Kelchterhoefstraat - 3530 Houthalen-HelchterenVolg de gele route (2 km)

Er hangt nooit een stilte Nooit ben je daar alleen Altijd vind je wel iets om van te houden’t Is soms maar heel klein Uren kan je er lopenUur na uur ontdek je andere dingen Regen, sneeuw of zon het is steeds anders.

Leen Vandecasteele, 13 jaar




Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Kelchterhoef-Ten Haagdoornheide’.Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be


De Wijers

Dotterbloem


SP_01_44_V4.indd 28 30/06/10 20:34

✯

29

1 ster ✯✯

Houthalen-Helchteren Ten Haagdoornheide (moerasbos)

Mysterieuze moerassenJe bevindt je hier in de vallei van de Laambeek en de Huttebeek. Deze beken hebben hun brongebied op het droge, zandige Kempisch Plateau. Ze vormen belangrijke levensaders voor dit natte valleitje. Afwateringssloten, dijken en sluisjes maakten vroeger een hooi-landbeheer mogelijk in deze streek, waar andere vormen van landbouw weinig resultaat voortbrachten. Om tal van dieren en planten, zoals de gevlekte orchis en de watersnip, te behouden is vandaag het herstel van de waterhuishouding én een goed maaibeheer erg belangrijk. Het moerasbos, ook wel broekbos genoemd, ontstaat door grond-, regen- en beekwater dat niet door de ondoordringbare veenbodem wegkan. Zwarte elzen beheer-sen het wat sombere aanzicht, maar in de lente is het hier een prachtig kleurenspel van waterplanten. Het onderhoud van dit bos bestaat vooral uit kleinschalig kappen van bo-men zodat ze opnieuw kunnen uitschieten (hakhoutbeheer). Hierdoor krijg je plekken met bomen van verschillende leeftijd, waardoor heel wat dieren en planten wel ergens hun fa-voriete plekje vinden.

➺ Bezoek eens de Genaderse Molen: het is niet alleen een prachtige watermolen, je kan er ook heerlijk tafelen! Adres: Springstraat 10, Houthalen. Tel 011/60 58 60.

➺ Dit sterrenplekje is extra mooi in het voorjaar: dan kleuren en geuren verschillende (water)planten het moerasbos, zoals dotterbloem, verschillende soorten zegge, gele lis….

➺ Steek je hand eens voorzichtig in de bodem van een ven en ruik aan de ‘modder’ die je bovenhaalt. Wat ruik je? Ruikt het zuur of zoet? Doet de geur je aan iets denken? (Dit is een typische veengeur, het ruikt wat naar zwavel).

➺ Alles lijkt hier groen te zijn? Zoek toch eens goed naar andere kleuren!

Ontdekken en doen !

SP_01_44_V4.indd 29 30/06/10 20:35

30

Zandstraat - 3920 LommelVolg de groene route (1 km)

stilte nooit vind ik hem hij zit verborgen ‘k weet niet waar iemand heeft hem verstopt de wind fluisterde: hij is verborgen niemand kan er komen alleen... de stilte

Leen Vandecasteele, 13 jaar

De stad Lommel en Natuurpunt vzw

Natuurpunt Noord-Limburg staat in voor het beheer van dit schitterende heidegebied. Door de heide te maaien of plaggen, wordt hij in stand gehouden. Gebeurt dit niet, dan zou de heide spontaan verbossen en verdwijnen. Dankzij het beheer krijgen heel wat dieren plantensoorten hier nieuwe kansen. Zo vind je hier de typische Limburgse, maar bedreigde nachtzwaluw en boomleeuwerik, maar ook de stekelige jeneverbes.

Contact: Natuurpunt Noord-Limburg, www.natuurpunt.be, [email protected], 011/64 58 42.Stad Lommel, www.lommel.be, [email protected], 011/54 02 21.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Kattenbos’.Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be


Bosland

Jeneverbes


SP_01_44_V4.indd 30 30/06/10 20:35

✯

31

1 ster ✯✯

Lommel - KattenbosVerborgen heideparel in het bosKattenbosserheide geeft je een idee van de vroegere uitgestrekte ‘woeste gronden’ van de Kempen en vormt een echte heideparel, midden in het bos. Vroeger werd de heide ge-bruikt om de koeien en schapen te laten grazen. Maar ook kinderen werden begin vorige eeuw nog ’s morgens op de heide achtergelaten met een kapmes. ’s Avonds haalde vader ze met een berg heideplagsel weer op met een kar… De mest van de dieren was kostbaar en werd zorgvuldig bijgehouden. Vermengd met afgeplagde heide, was dit broodnodige bemesting voor de akkers op de voedselarme zandgronden. Door de opkomt van kunst-mest was dit intensieve werk niet meer nodig en verloor heide grotendeels zijn functie. Veel heide werd daarom beplant met grove den als stuthout voor de mijnen. Bijzonder aan Kattenbosserheide is de tegenwoordig erg zeldzame jeneverbes. Dat is een struik die vroe-ger typisch was in de Kempen. Hij werd onder andere gebruikt om jenever te stoken, maar ook als magisch kruid tegen duivels, kwade geesten en ziektes.

➺ De heide is op zijn mooist in augustus-september.

➺ De groene route die langs het sterrenplekje komt is volledig ingericht voor rolstoelgebruikers en andersvaliden.

➺ Een bezoek aan het nabijgelegen Duits militair kerkhof, waar 20.000 kruisen voor 40.000 gesneuvelde soldaten herinneren aan de Tweede Wereldoorlog vergeet je nooit meer. Meer info: www.toerismelommel.be

➺ Kattenbosserheide is de ideale thuis voor de boomleeuwerik, de typische heidevogel die door de stad Lommel geadopteerd werd om hem een betere toekomst te geven. Hij wordt ook wel ‘zoetelief’ genoemd. Hoe zou hij aan zijn naam komen? (zijn melancholische zang klinkt als ‘zoetelief’)

➺ Stap even terug in het bos en kom weer op de open heidevlakte. Wat merk je? Waar is het het warmst? Hoeveel graden verschil in temperatuur zou er zijn tussen bos en heide, hoe zou dit komen?

Ontdekken en doen !

SP_01_44_V4.indd 31 30/06/10 20:35

32

De Soeverein - Sportveldenstraat 10 - 3920 LommelVolg de oranje route (1,2 km)

Er hangt iets in de luchtIets onvatbaar Iets onbereikbaar Het is de kleur Van iedere sterVan iedere wolkEn een zonDie haar stralen over de wereld giet

Laura Brusselaers, 14 jaar

Een schilderij aan de horizonGenietend van elke kleurEen landschap met een eigen droomwereldVredig. Rust. Wensend voor ieder van ons

Denise Moelans, dichtwedstrijd Regionaal Landschap

De stad Lommel en Bosland

Samen staan ze in voor het beheer van het natuurgebied en de omliggende bossen. Die bossen werden geplant om uitdeining van het zand te voorkomen. Zo blijft de Sahara een oase van zand en water, vol bijzondere dieren plantensoorten die genieten van het warme zand.

Contact: Stad Lommel, www.lommel.be, [email protected], 011/54 02 21. Bosland, www.bosland.be,[email protected], 011/73 47 89.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Sahara’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be


Bosland

Sahara bij zonsondergang


dromen tussen bomen

SP_01_44_V4.indd 32 30/06/10 20:35

✯✯

33

Ontdekken en doen !

Lommel - Sahara

✯

Een groene oase in de woestijnDe Sahara is een uniek gebied in België van zo’n 200 ha. De onbegroeide, woestijnachtige zandgrond is een gevolg van industriële activiteiten en verzanding door de wegkwijnende begroeiing. De afbraak in 1974 van de zinkfabriek en het aanleggen van een groene gordel ter bescherming van de omliggende bewoning voorkwamen een verdere uitbreiding. De stad Lommel beschermde een deel van de Sahara als natuurgebied. Langzaamaan begint de natuur hier dan ook te herstellen. Waar de naam “Sahara” vandaan komt, merk je vanzelf na één stap in het gebied. Nochtans bepalen enkele grote waterplassen het zicht op de Sahara. Zij ontstonden door zandwinning in de jaren ’50 en ’60. Het zijn precies die grote waterplassen en de combinatie met het ruige zand, die het gebied zo’n grote aantrekkingskracht geven. Bovendien is het zand de thuis geworden van heel wat planten diersoorten!

➺ Wandel via de rode route ook eens over de moderne voetgangersbrug. Deze toegangspoort tot de Sahara is een sterk ‘staaltje’ architectuur!

➺ Ook de Soeverein is een bijzonder gebouw. Je kan er ook terecht voor een drankje. Meer info: www.desoeverein.lommel.be

➺ Lommel heeft iets met zand! In het centrum vind je het Glazen Huis waar je glasblazers aan het werk kunt zien. In het toeristisch bezoekerscentrum ernaast kun je de grootste wereldverzameling zandstaaltjes bewonderen.

➺ In het zand blijven pootafdrukken van allerlei beestjes stevig staan. Welke dieren leven hier en kun je hun sporen vinden? Je kunt ook ‘kakjes’ zoeken of holletjes of veertjes. Laten mensen hier ook sporen achter?

➺ Hoe ver kan jij springen? Aan de oever vind je een heuse ‘springbak’, waarin je kan testen of je verder kan springen dan bijvoorbeeld een ree…

➺ Weet je wat de grondstof is voor glas? (Juist: zand! In Lommel wordt zeer zuiver kwartszand gevonden dat zelfs wereldniveau haalt)

2 sterren

SP_01_44_V4.indd 33 30/06/10 20:35


34

De Theepot - Einde Ashoekstraat - 3560 LummenVolg de oranje route (750 m)

Het groene gras, de blauwe lucht, en daartussen: zoveel moois. Daar is ze: de natuur in haar mooiste vorm. Ze is nooit onrustig en klaagt nooit over al wat een mens verkeerd doet; maar ze geeft hoop, hoop op vrede, hoop op verdraagzaamheid, hoop op al wat goed is. Ze geeft moed, aan ieder die in de put zit, aan ieder die het nodig heeft, aan ieder die ernaar verlang. En ze geeft rust, door haar aanwezigheid, door haar zorgeloze uitstraling, door haar onfeilbaarheid. Dit doet ze, enkel en alleen met haar wondermooie zelve. Voor alles en iedereen.

Sara Mikolajczak, 18 jaar

Natuurpunt vzw

Natuurpunt beheert sinds 1992 het natuurreservaat ‘De bocht van Laren’, een onderdeel van de Vallei van de Zwarte Beek. In Lummen beheert Natuurpunt 350 ha, samen met de lokale landbouwers. Stilaan wordt geprobeerd het open karakter van de vallei te herstellen, zodat de hier thuishorende weidevogels kunnen terugkeren. Zij zijn gelukkig met deze vochtige vallei, die een unieke leefomgeving vormt. Bovendien bieden de hooilanden een kleurig schouwspel met bloemen.

Contact: Natuurpunt Lummen, www.natuurpunt.be, [email protected], 013/52 30 46.

Vallei van de Zwarte Beek


SP_01_44_V4.indd 34 30/06/10 20:35

✯

35

1 ster ✯ ✯

Lummen - Bocht van LarenKronkelende beekjesOp deze plek sta je eigenlijk op de bodem van de oerzee. Na het droogvallen van de zee hadden water, wind en ijs hier vrij spel. Tussen de duinen met hard ijzerzandsteen die niet zo gevoelig waren voor de erosie, vormde zich een vallei. De ondergrond van deze vallei bestaat uit laagveen. Om de gronden geschikt te maken voor landbouwactiviteiten werd een heel grachtensysteem aangelegd. De kleine perceeltjes, zelden groter dan een hecta-re, worden beheerd als hooilandjes. Het hooi werd verkocht of gebruikt voor eigen dieren. Het openhouden van de grachtjes (zouwen) was een zwaar winterwerk voor heel de fami-lie. Door de komst van moderne landbouwtechnieken, samen met het zware werk en de geringe opbrengsten, raakte de gronden in onbruik. In de open vallei -men had vrij zicht van Meldert tot Paal- verschenen aanplantingen van populieren en naaldhout.

➺ Wil je deze unieke vallei eens met een gids ontdekken? Contacteer dan Natuurpunt Lummen op 013/52 30 46. Zeker in het voorjaar is dit de moeite, want dan kan je hier heel wat vogels bewonderen.

➺ Na je wandeling kan je op adem komen in taverne De Theepot, aan de parking. Proef zeker eens de gerechten met kruiden uit de eigen kruidentuin!

➺ Op het eerste zicht lijken de beken hier erg vuil: ze zien er bruin uit en er lijkt olie op te drijven. Niets is echter minder waar! De roestbruine kleur is afkomstige van de ijzerhoudende ondergrond en de ‘olie’ zijn eigenlijk bacteriën. Je kan dat makkelijk zelf testen: steek een stokje (of je vinger) in zo’n vlek: als het olie is, zal hij terug samenklitten. Zijn het bacteriën, dan brokkelt de vlek uiteen…

➺ Doe je ogen dicht en luister eens naar de (weide)vogels. Hoeveel verschillende vogels kan je horen?

Ontdekken en doen !

SP_01_44_V4.indd 35 30/06/10 20:35

36

Natuurpunt vzw

Natuurpunt bewerkt deze akker terug via de oude methode van het drieslagstelsel. Hierbij ligt elke akker om de drie jaar één jaar braak. Dat zorgt ervoor dat akkerkruiden genoeg tijd hebben om te kiemen, zodat ze het jaar erop weelderig kunnen bloeien. Heel wat mooie kruiden, zoals korenbloem en klaproos kleuren nu weer de akker. En dat is goed nieuws voor vogels als de geelgors, patrijs en veldleeuwerik en honderden zoemende insecten. Bovendien laat Natuurpunt een deel van het graan in de winter staan. Zo kunnen de vogels ook in moeilijkere tijden een ‘graantje’ meepikken!

Contact: Natuurpunt Lummen, www.natuurpunt.be, [email protected], 013/52 30 46.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Venusberg’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be

Kerk Meldert - Zelemsebaan/Meldertsebaan - 3560 LummenVolg de blauwe route (3,6 km)

Ik lig in het gras, kijken naar de mooie horizon. Ik denk: hoe zou het zijn om daar op die wolken te staan? En kijken naar beneden naar het veld vol graan. Dan wachten tot nacht en springen op de maan. Ik hoor mijn moeder roepen dat het eten klaar is,dus moet ik weg van de mooie horizon, wat een pech!

Margaux Lever, 10 jaar


Vallei van de Zwarte Beek


SP_01_44_V4.indd 36 30/06/10 20:35

✯

37

Lummen - Venusberg

✯ ✯1 ster

Heuvels getuigen van wat wasDe streek van Lummen is vrij heuvelachtig in vergelijking met de rest van de Lage Kempen. Deze ‘getuigenheuvels’ zijn versteende zandbanken van miljoenen jaren oud. De kustlijn lag immers tussen Aarschot en Hasselt en de zandbanken van toen, zijn door de jaren heen gevormd tot ijzerzandstenen heuvels. De Venusberg maakt deel uit van zo’n prehis-torische heuvelrug die doorloopt tot in Cap-Gris Nez in Noord-Frankrijk! Hoewel de naam Venusberg heel wat wilde fantasieën oproept, is de juiste uitleg niet ver te zoeken. In de gemeenterekening van 1665 heette deze berg al ‘Venderberch’, wat zo-veel betekent als ‘Berg der vennen’. Vanop de berg kijk je recht de prachtige Vallei van de Zwarte Beek in. De berg was ook al in de oudheid erg drukbezocht: archeologen vonden hier al meer dan 5.000 voorwerpen uit de prehistorie!

➺ Klim eens op het platform in de akker. Van hieruit krijg je een schitterend panorama te zien van de Vallei van de Zwarte Beek!

➺ In de lente en zomer bloeien hier heel wat akkerkruiden. Ga eens snuffelen welke je het lekkerst vindt ruiken? Als je blaadjes van planten fijnwrijft tussen je vingers komen er ook vaak heerlijke geuren vrij. Tip: doe dit niet met brandnetels!

➺ De Venusberg is een berg van ijzerzandsteen. Vroeger kapte men uit de roestbruine ijzerzandsteen blokken als bouwstenen. Kijk op je wandeling eens rond of je gebouwen in ijzerzandsteen kan ontdekken? (bijvoorbeeld de kerk in Meldert)

Ontdekken en doen !

SP_01_44_V4.indd 37 30/06/10 20:35


38

Bezoekerscentrum De Wulp - Tussenstraat 10 - 3910 NeerpeltVolg de rode of oranje route (1,4 km)

Natuur, het mooiste op aarde. Natuur, van onschatbare waarde. Niets is mooier dan die natuur om me heen. Die dieren die me troosten, als ik ween. Of misschien dat kleine beekje, fonkelend in de middagzon. En als het heeft geregend, die druppeltjes, aan ragfijne spinnenwebjes geregen. Als een schilderijtje. Misschien is het mooiste wel, de ongereptheid van Moeder Natuur. De waterlelie op een vijvertje, de roep van de wulp, om het half uur. Die mooie natuur, waar ik van zal blijven houden. Voor altijd, tot mijn laatste uur.

Laura Vansina, 12 jaar

Ssstt…

Luister… Hoor…De stilte, de rust,Hoe wind het helmgras kust.

Kijk… zie…Duizend tinten groenSpelen schaduwen in ’t plantsoen.

Luister… Hoor…Water klatert,’n taling tatert.

Kijk… Zie…De kim, gelijnd door heide,Vlak, ver, wijds, het einde…

Ssstt….

Harrie Beks, dichtwedstrijd Regionaal Landschap

Natuurpunt vzw

Natuurpunt werkt hier nauw samen met het Nederlandse Natuurmonumenten. Samen hebben ze ervoor gezorgd dat heel wat van de vroegere vloeiweiden, die vruchtbaar kanaalwater naar de weilanden brachten, terug werden hersteld. Momenteel wordt er hard gewerkt aan het herstel van de vele vennen in dit gebied. Dit zal heel wat planten en dieren ten goede komen, zoals de wulp (door de gemeente Neerpelt geadopteerd), de wielewaal, de gele kwikstaart en de roerdomp.

Contact: Natuurpunt Neerpelt, www.natuurpunt.be, [email protected], 011/66 24 75.

Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘Grote Heide’.Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be



SP_01_44_V4.indd 38 30/06/10 20:35

✯✯

39

Ontdekken en doen !

Neerpelt - Hageven

✯

Vrij als een vogelHet Hageven is één van de meest waardevolle natuurgebieden in Vlaanderen en is zelfs in heel Europa bekend voor zijn unieke heide- en venvegetaties. Samen met het Nederlandse ‘Plateaux’ vormt het een grensoverschrijdend natuurgebied van 550 ha. Tal van zeldzame planten en dieren vinden hier een geschikt leefgebied. Vanuit de kijktoren zie je op de voorgrond de Dommel stromen en op de achtergrond kijk je naar de gemeentevijver, waar heel wat watervogels hun dagen doorbrengen. Je ziet er vast en zeker reigers, eenden en futen.

➺ Breng eens een bezoekje aan het Bezoekerscentrum De Wulp. Hier ontdek je alles over het natuurreservaat Hageven-Plateaux of kan je een bezoekje brengen aan de insectentuin en composthoek. Meer info: www.natuurpuntneerpelt.be

➺ Leerkrachten kunnen bij Bezoekerscentrum De Wulp terecht voor educatieve pakketten. Meer info: www.natuurpuntneerpelt.be

➺ Denk eens aan het kleinste diertje dat in of rond de vijver leeft. Door wie wordt het gegeten? En wie eet dat dier weer? Ga door met bedenken tot je niet meer verder kunt. Zo’n rijtje van dieren heet een voedselketen.

2 sterren

SP_01_44_V4.indd 39 30/06/10 20:35

40

Soms loop ik heel alleen, door bossen, bergen heen. Ik kan dan rustig denken geen lawaai of auto’s, neen. Ik kijk dan hoe de dieren en insecten zoals mieren heel goed de natuur verzorgen, de rest plezier bezorgen. En als ik dan eens opzoek, in een heel erg oud boek, hoe de mensen toen alles beleefden, de natuur groot en mooi leefde. En nu in d’ eenentwintigste eeuw zie je zelden nog een meeuw, want men bouwt hier een fabriek, daar een kasteel, en vernielt het bos, deel voor deel.

Gilian Feyaerts, 13 jaar

De Kerkfabriek Sint Martinus Tessenderlo en Het Agentschap voor Natuur en Bos

In 2007 werd er een bosbeheerplan opgesteld voor de eerstvolgende 20 jaar. Rond de Wetsberg zal men er voor zorgen dat ‘exoten’ zoals Amerikaanse vogelkers niet langer inheemse bomen zoals eik verdringen. Het Duvelskot zelf is een ‘levende’ holle weg. Hij is nog niet geasfalteerd en wordt nog dagelijks gebruikt. Het kan hier wel erg modderig zijn, maar net dat zorgt ervoor dat deze holle weg nog uitdiept.



Limburgs Hageland


SP_01_44_V4.indd 40 30/06/10 20:35

✯

41

Tessenderlo - Duvelskot

1 ster ✯ ✯

In het binnenste van de aardeHet Duvelskot, zoals deze weg in de volksmond wordt genoemd, is gelegen aan de Wetsberg bij de oude weg van Schoot naar Vorst. De oversteek van de Laak heette aanvankelijk de Wetsvoort, een doorwaadbare plaats. Later werd het de Wetsvonder, toen er een vonder of klein bruggetje was geplaatst. Nu is er een merkwaardige holle weg met in de wanden grote blokken ijzerzandsteen. In de middeleeuwen dienden dit als bouw-materiaal, zoals voor het poorthuis van de abdij van Averbode, het koor van de Looise Sint-Martinuskerk en de nabij gelegen tiendenschuur. In de loop der tijden werden bijgelovige verhalen aan de plaats toegeschreven: op de Wetsberg zouden de Franken de wet hebben afgekondigd; in middeleeuwen zou er een dwergvolk de ‘Hussen’ gewoond hebben en zelfs de duivel zelf... Zo kwam de plaats aan haar naam!

➺ Op zo’n 3 km van de Wetsberg ligt het bosgebied ‘Gerhagen’. Op de uitkijktoren krijg je een mooi beeld van de streek en in het bosmuseum leer je alles over fauna en flora. Kids kunnen er uitgebreid spelen, terwijl de ouders genieten van een drankje in één van de tavernes. Gerhagen is ook een stiltegebied, waar je met een stilterugzakje tot rust kan komen op het stiltepad. Meer info: www.wet.gerhagen.be of www.vvvtessenderlo.be

➺ In het ijzerzandsteen vind je vreemde holen en gaten. Hoe zouden die hier komen? Zou hier iemand in wonen? Wie?

➺ Zoek een grote steen of een stuk hout en draai het om. Bekijk de beestjes. Kun je hun ogen, mond, pootjes zien?

Ontdekken en doen !

SP_01_44_V4.indd 41 30/06/10 20:35


42

Donderslagseweg - 3520 ZonhovenVolg de blauwe route (1,2 km)

De Natuur waar je altijd jezelf kan zijn, en waar iedereen plezier kan maken zowel groot als klein. Bloemen plukken in de weide, of speel je liever tikkertje in de heide. Of picknicken is daar oh zo fijn. Ooh ik wou dat ik elke dag in de natuur kon zijn!!!

Lien De Groote, 13 jaar

De stilte, de rust, de purperen heiDe geuren, de kleuren, de bezige bij

De jeneverbes, statig en fierEenzaam maar sterk, zo staat hij alhier

De bloemen, de planten, de vogels die fluitenDe hazen, konijnen en andere kornuiten

De vennen, de plassen, het riet aan de kantDe open vlaktes, de wandelpaadjes, het mullige zand

De blauwe lucht starend, liggend op mijn rugDe wolken die drijven, het zoemen van een mug

Wat kan een mens nog meer verlangenWaar kan een mens nog heen

Preud’homme bezong het reedsDe stille kempen, zo is er maar één

Paul Palmans, dichtwedstrijd Regionaal Landschap




Dit sterrenplekje vind je op de wandelkaart ‘De Teut’. Je kan ‘m kopen in de webwinkel op www.RLLK.be

De Wijers


SP_01_44_V4.indd 42 30/06/10 20:35

✯✯

43

Zonhoven - De Teut

✯

Waar water en heide elkaar rakenDe Teut is een uitgestrekt heidegebied, dat haar naam waarschijnlijk dankt aan het Zonhovense dialectwoord ‘Toot’, wat een punt of uitstekend gedeelte betekent. Dat zou kunnen slaan op de hoge Teutheuvel die boven het omringende landschap uitsteekt. Het sterrenplekje ligt echter aan de voet van de heuvel, met uitzicht op een mooi natuurlijk ven. Dat is het niet altijd geweest: in de jaren ’60 was deze vijver een watersportcentrum, maar dat was geen lang leven beschoren. Later wilde men de vijver gebruiken voor de viskweek, maar het water bleek veel te zuur voor economisch rendabele vissoorten. Daarom heeft men de plas laten evolueren naar een volkomen natuurlijk ven, dat eigen-lijk ook beter thuishoort in dit heidegebied. Heel wat planten diersoorten zijn er alvast erg gelukkig mee!

➺ Vanop de parking moet je eerst de Teutheuvel beklimmen om aan het sterrenplekje te geraken. Blijf even stilstaan en geniet van het schitterende panorama dat je hier krijgt!

➺ Bezoek ook eens de mysterieuze holsteen. Je vindt deze stenen uit de tijd van de ‘Flintstones’ langs de oranje route. Je vindt er ook horeca waar je even kan uitrusten met een drankje. Meer info: www.zonhoven.be/toerisme

➺ Je wandelt hier op de rand van het grote Kempisch Plateau. Hoe kan je dit zien, denk je? Waar zou het regenwater naar toe stromen?

➺ Zoek verschillende soorten stenen. Ronde en scherpe, kleine en grote. Zoek ook eens iets heel zachts.

Ontdekken en doen !

2 sterren

SP_01_44_V4.indd 43 30/06/10 20:36

SP_01_44_V4.indd 44 30/06/10 20:36

Landschapssterren

Documents

Transcript of Landschapssterren