Transitie jeugdzorg

De gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle ondersteuning, hulp en zorg aan kinderen, jongeren en opvoeders. Op de website van het Nederlands Jeugdinstituut staat het dossier Transitie jeugdzorg met relevante en actuele  kennis en informatie over de transitie én transformatie van de jeugdsector. De transitie  - bestuurlijk en financiële verantwoordelijkheid voor de zorg voor jeugd komt bij gemeentes te liggen – zou namelijk hand in hand moeten gaan met een inhoudelijke vernieuwing. Tom van Yperen - bijzonder hoogleraar bij de Universiteit Groningen -, is als expert betrokken bij het dossier.

Regierol gemeenteHoe kun je als gemeente handen en voeten geven aan de inhoudelijke vernieuwing van het jeugdstelsel, de transformatie? In het dossier wordt antwoord gegeven op deze vraag. Er staan vele voorbeelden in genoemd hoe gemeenten en provincies zich aan het voorbereiden zijn. Ook staan de tien belangrijkste kwaliteitscriteria waaraan het nieuwe jeugdstelsel zou moeten voldoen op een rij. Daarnaast staan er adviezen in die het Nederlands Jeugdinstituut aan gemeenten geeft om te kunnen sturen op de noodzakelijke transformatie van de zorg. Zoals: ‘Doe alleen zaken met aanbieders die zich voegen in 'stepped care'-arrangementen, zich voegen naar één gezin, één plan, werken met erkende middelen, werken met gecertificeerde professionals en met prestatie-indicatoren resultaatcijfers leveren.’ 

VisieIn het dossier zijn de standpunten van de betrokken beroepsverenigingen, brancheorganisaties en overheden verzameld. Ook wordt de visie van het Nederlands Jeugdinstituut uiteengezet: Pijlers voor nieuw jeugdbeleid. In deze visie wordt gepleit voor meer aandacht voor de gewone positieve ontwikkeling van de jeugd, en daarmee voor meer aandacht voor algemene voorzieningen zoals jeugdwelzijnswerk, buurtvoorzieningen, kinderopvang en school (pijler 1). De tweede pijler vult de eerste aan en bestaat uit de opbouw van een samenhangende zorgstructuur die erop gericht is de opvoeding zoveel mogelijk te versterken en dus niet over te nemen. 

ActueelHet dossier wordt continue up-to-date gehouden. De bezoeker vindt er relevante nieuwsartikelen en de actuele beleidsontwikkelingen. En zoals in elke kennisdossier van het Nederland Jeugdinstituut zijn de belangrijkste publicaties, onderzoeken, organisaties en links in kaart gebracht.1

Passend onderwijsOuders moeten vaak zelf op zoek naar een passende onderwijsplek voor hun kind. Vanaf 1 augustus 2014 zijn scholen verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.

1 http://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/partners/nederlands-jeugdinstituut/dossier-transitie-jeugdzorg.8718502.lynkx

Samenwerkingsverbanden in de regioDe huidige organisatie van passend onderwijs is complex. Ook is niet altijd duidelijk waar geld voor extra ondersteuning naartoe gaat. Daarom gaan scholen in de regio samenwerken om leerlingen een passende plek in het onderwijs te bieden.

Niet elke gewone school hoeft alle kinderen op te vangen. Kan een school geen passend onderwijs geven, dan wordt binnen het samenwerkingsverband een andere school gezocht die dit wel biedt. Scholen kunnen zich specialiseren en onderling afspreken wie welke kinderen het beste onderwijs kan bieden.

Leraren en schoolleiders krijgen in het nieuwe stelsel een centrale rol. Zij staan dichtbij de leerlingen en weten welke behoeften ze hebben.

Financiering passend onderwijsIn het nieuwe stelsel wordt de leerlinggebonden financiering (rugzak) afgeschaft. Het budget blijft wel volledig beschikbaar, maar gaat voortaan rechtstreeks naar de samenwerkende scholen. Die zetten het geld zo doeltreffend mogelijk in.Ondersteuningsplan samenwerkende scholenDe samenwerkende scholen leggen de afspraken minstens eens in de 4 jaar vast in een ondersteuningsplan. Hierin staat onder meer hoe de scholen:

het passend onderwijs in hun regio inrichten; het geld voor extra ondersteuning besteden; leerlingen naar het speciaal onderwijs verwijzen; ouders informeren.

Om ouders en leraren zeggenschap over het ondersteuningsplan te geven, krijgen de samenwerkingsverbanden een eigen medezeggenschapsraad. De Inspectie voor het Onderwijs betrekt het ondersteuningsplan bij het toezicht.2

Van AWBZ naar WMOOm de zorg toegankelijk, goed en betaalbaar te houden, voert het kabinet de komende jaren hervormingen door. Bijvoorbeeld op het gebied van de AWBZ. Ook neemt de overheid maatregelen zodat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen.

Vanaf 2015: AWBZ-zorg via gemeente of zorgverzekeringHet kabinet wil de AWBZ vanaf 2015 ingrijpend hervormen. Alleen de zwaarste, langdurige zorg wordt dan nog vergoed uit de AWBZ. Lichtere vormen van AWBZ-zorg gaan naar gemeenten of worden geregeld via de zorgverzekering. De taakverdeling ziet er vanaf 2015 zo uit:

Gemeenten: zorg aan huis Gemeenten gaan zorgen voor de begeleiding en persoonlijke verzorging aan huis. Zoals hulp bij aan- en uitkleden en haren wassen. Huishoudelijke hulp wordt alleen nog door de gemeente betaald als u een laag inkomen heeft.

Zorgverzekeraars: medische zorg Medische zorg, zoals verpleging en langdurige geestelijke gezondheidszorg, wordt geregeld in de zorgverzekering.

Rijksoverheid: langdurige zorg De Rijksoverheid blijft verantwoordelijk voor de langdurige zorg. Daarmee wordt de zwaardere zorg voor ouderen en gehandicapten in instellingen bedoeld. Die zorg blijft vergoed uit de AWBZ. Cliënten gaan wel een hogere eigen bijdrage betalen.

2 http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/passend-onderwijs/plannen-passend-onderwijs

Hogere eigen bijdrage bij eigen vermogen Heeft u eigen vermogen? Dan is uw eigen bijdrage voor de AWBZ per 1 januari 2013 omhoog gegaan (vermogensinkomensbijtelling). Om de bijdrage te berekenen wordt 8% van het box 3-vermogen opgeteld bij uw inkomen. Hierover wordt de eigen bijdrage berekend. Op de website van het administratiekantoor CAK kunt u berekenen hoe hoog uw eigen bijdrage is.

Meer geld voor persoonsgebonden budgetVanaf 2013 is er extra geld voor het persoonsgebonden budget (pgb) vanuit de AWBZ. Daardoor komen meer mensen in aanmerking voor een pgb dan in 2012. Heeft u een AWBZ-indicatie voor persoonlijke verzorging of verpleging? Dan kunt u in aanmerking komen voor een pgb. Heeft u een AWBZ-indicatie voor begeleiding? Dan kunt u alleen bij een indicatie van 10 uur of meer per week een pgb krijgen.

Langer zorg thuisHet kabinet wil dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Op die manier blijft de zorg betaalbaar en kunnen mensen langer over hun eigen leven blijven beslissen. Daarom krijgen meer mensen in 2013 een indicatie voor zorg thuis. Dit heet ook wel extramurale zorg.Mensen die in 2012 nog in aanmerking zouden zijn gekomen voor een licht zorgzwaartepakket en een indicatie voor zorg in een instelling (intramuraal), krijgen in 2013 een indicatie voor zorg thuis. Had u op 1 januari 2013 een indicatie voor zorg met verblijf? Dan behoudt u uw recht op zorg in een instelling.Het kabinet wil dat op termijn ook zwaardere vormen van zorg thuis worden geleverd.3

Kanteling in de WMOKantelen staat voor een nieuwe manier van werken in de Wmo. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) introduceerde de term in 2008. Een jaar later startte de VNG het project ‘De Kanteling’, met twaalf gemeenten als pioniers. De beweging die de VNG daarmee in gang zette, is nog volop gaande. De 1e fase van het project werd eind 2011 afgesloten. Ondertussen kantelen gemeenten dóór. Fase 2 van De Kanteling speelt daarop in.

Doel van de KantelingDe Kanteling helpt gemeenten de compensatieplicht zo invullen, dat mensen met een beperking betere kansen hebben om volwaardig mee te doen aan de samenleving. Een gekantelde manier van werken vraagt een nieuwe benadering van gemeenten én burgers. Meer tijd nemen voor het eerste gesprek met de burger bijvoorbeeld, en afstappen van de standaard voorzieningenlijst. In elk gesprek staan regie over het eigen leven en zelfredzaamheid voorop.4

3 http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/algemene-wet-bijzondere-ziektekosten-awbz/ontwikkelingen-in-de-awbz 4 http://www.invoeringwmo.nl/content/de-kanteling-van-de-vereniging-nederlandse-gemeenten