'LEEUWENMENS'Dit beeldje is 28 centimeter groot. Het isgemaakt van ivoor, afkomstig van eenmammoet. Mogelijk had het beeldje eenreligieuze of spirituele betekenis.  Het beeldje is opnieuw samengesteld.Toen het in 1939 gevonden werd in eengrot was het versplinterd in meer dan200 stukjes.

1

Gevonden in Hohlenstein-Stadel, Duitsland

Ca 35 000 jaar geleden

'ZITTENDE VROUW'

2

Gevonden in Çatalhöyük, Turkije

Tussen de 7000 en 9000 jaar oud

Dit standbeeldje toont een vrouw in een zetel of op eentroon. Haar handen rusten op twee katachtigen.Sommige onderzoekers zagen in het beeldje eenmoedergodin. Er werden nog vrouwelijke beeldjes in deopgegraven stad Çatalhöyük gevonden en daarmeeconcludeerden deze onderzoekers dat er eengodinnencultus bestond in de stad en dat de vrouw duseen belangrijke rol speelde. Recente onderzoekers -die de beeldjes van Çatal-höyükonderzochten- gaan niet akkoord met die denkwijze. Zijzeggen dat slechts een klein deel van de beeldjesvrouwelijk was. Bovendien werden de beeldjes nietteruggevonden op heilige plaatsen, maar lijken zewillekeurig weggegooid, soms zelfs in vuilnishopen. Ditonderzoek sluit op basis van deze resultaten eengodinnencultus uit.

Scan de qr-code voor meer achtergrondinformatieover Çatalhöyük.

HET PALEODIEET

3

Gepubliceerd op 7 juni 2010

Scan de qr-code om de website tebezoeken

"In het paleo dieet wordt alleengegeten wat onze voorvaderen ookaten. Dit zijn planten en dieren.Wanneer je deze eisen vertaald naarde moderne tijd, betekend het datgecultiveerde planten en dieren,eventueel gefokte, gegeten kunnenworden. Alles wat in de steentijdgevangen kon worden, of verzameld, isgoedgekeurd. Omdat zuivel,graanproducten, peulvruchten, suiker,zout en olie in de tijd van de jagers,verzamelaars en vissers nietvoorkwamen, zijn deze voedingsstoffenniet goedgekeurd. Alle toegestanevoedingsstoffen mogen bereid wordenzoals men wil, het is niet verplicht zerauw te eten. Dit deed men namelijk inhet verleden ook zo. Het wordtgeadviseerd om zo veel mogelijk tevarieren met de groentes in het dieet,dit is beter voord e gezondheid."

Dit tekstfragment komt letterlijk uit detekst "Paleo dieet: eten wat men in deoertijd at". Deze tekst is terug te vindenop de website Mens en Gezondheid en isgeschreven door Niamh. Over de auteurvinden we weinig informatie terug. Erwordt in de tekst niet verwezen naarbronnen of bestaand onderzoek.

Gevonden op https://mens-en-gezondheid.infonu.nl

ÖTZI

4

Leefde ongeveer 5300 jaar geleden

Ötzi is de naam die wetenschappers gaven aande ijsmummie die in 1991 gevonden werd in deAlpen. Ötzi was een jager-verzamelaar en stierftijdens een tocht door de bergen. Zijn lichaamwerd bevroren en bedekt met ijs waardoor hetzo goed bewaard is gebleven. Er is al veelonderzoek uitgevoerd op zijn lichaam.

Eén van de onderzoeken focust op demaaginhoud. Zo weten we dat Ötzi  gedroogdvlees, vet van de alpensteenbok,edelhertenvlees en eenkoorntarwe (eengraansoort) heeft gegeten. Samengevat at Ötzieen goed voorbereide maaltijd, met vezels,proteïnen en veel energierijk vet.

Gevonden in Similaun, op de grenstussen Oostenrijk en Italië

HUMAN PAST

5

Uitgegeven in 2018

Dit kaartje en vertaalde fragment komen uit het boek “Het menselijkverleden. Wereldgeschiedenis ende ontwikkeling van menselijkesamenlevingen” van Chris Scarre.Aan het boek hebben veelwetenschappers meegewerkt. Hetboek wordt vandaag alshandboek door professorenarcheologie aan de KU Leuvengebruikt.

Uitgegeven in London

“Onderzoekers focussen vaak op de borsten enheupen/billen, en het gebrek aan aandacht voor dehanden, voeten en hoofden. Maar interpretaties over defuncties zeggen meer iets over de vooroordelen van dearcheologen dan over hun (prehistorische samenleving.(..)Volgens sommige onderzoekers zijn de beeldjes symbolenvoor lidmaatschap van een godinnen-religie. Andereonderzoekers zien er meer een vorm van pornografie ofseksspeeltjes in. Misschien was het educatief materiaalvoor kinderen of waren het geluksbrengers tijdens debevalling. (...)Sommige figuurtjes werden diep in grotten achtergelaten(zoals in Frankrijk), terwijl in Oost-Europa de beeldjesmeer in open terrein werden teruggevonden, somsgeplaatst in putjes of begraven in de grond met offers."

SKELETTEN

6

Ongeveer 10 000 jaar geleden

In Nataruk (Kenia) vonden archeologen de restenvan minstens 27 individuen. 12 daarvan werdenbijna volledig teruggevonden. De skeletten zijnongeveer 10 000 jaar oud.  10 van deze 12 lijken vermoord geweest te zijn.Zo werd een schedel teruggevonden waar eenstomp voorwerp een deel van de voorkant hadingeduwd. In een andere schedel werd eenpijlpunt teruggevonden. Een ander voorbeeld vansporen van geweld zie je op de bovensteafbeelding. De knieën van het skelet vertonenverwondingen en de handen (zie rode cirkel)liggen zo op elkaar dat onderzoekers vermoedendat deze persoon vastgebonden was.

Gevonden in Nataruk, Kenia

OORLOG IN DEPREHISTORIE

7

Gepubliceerd in 2011

“Eenvoudige jager-verzamelaars (…)voerden niet sneloorlog. Mijn favorietevoorbeeld is AbuHureyra, eennederzetting vanvoedselverzamelaarsaan de Eufraat (ca.9500 v. Chr.). Na 1000jaar werd dezenederzetting een grotelandbouwgemeenschap. (…) Rond 5000 v.Chr. Telde Abu Hureyra6000 inwoners. Er isgedurende deze 4500jaar geen enkel bewijsvan oorlogsvoering.”

Universiteit van Buffalo, New York

Dit vertaalde fragment komt uit het artikel “Oorlogvoering ende relatie met de oorsprong van de landbouw” geschrevendoor Keith F. Otterbein (professor aan de Universiteit vanBuffalo, New York). Hij zegt dat eenvoudige jager-verzamelaars weinig tot geen oorlog voerden. Hij haalt zijnbewijs bij verschillende archeologische vondsten, waaronderAbu Hureyra.  Hij veralgemeent zijn bevinding zelfs tot een lange periodevan enkele duizenden jaren (rond de Agrarische Revolutieongeveer 10 000 jaar geleden) in Zuidwest-Azië. Otterbeinziet de afwezigheid van geweld zelfs als een belangrijkevoorwaarde voor het ontstaan van landbouw. Boeren moetennamelijk de kans krijgen om land te bewerken en voorplanten te zorgen.

FLUITDeze fluit met vijf vingergaten isgevonden in een grot in Zuid-Duitsland.De ouderdom van de fluit werd eerstgeschat op 35000 à 40000 jaar oud. Eenrecenter onderzoek naar de dateringbepaalt dat de fluit minstens 40 000jaar oud is. De fluit is gemaakt uit deholle botten van een gier.In de buurt werden nog overblijfselenvan minstens zeven fluiten gevonden.

8

Hohle Fels grot (Duitsland)

Minstens 40 000 jaar oud

Scan de qr-code om een artiest opeen replica van de fluit te horen

spelen.