Kostprijsberekening theorietekst

44
TOELICHTING BIJ HET GEBRUIK VAN HET PAKKET “CALCULATIENORMEN EN RICHTPRIJZEN VOOR DE WONINGBOUW” Bij het gebruik van de gegevens uit deze uitgave, dienen een aantal begrippen voorafgaandelijk gekend om verkeerde interpretatie van de gegevens te voorkomen. Zo dient duidelijk gesteld dat de gepubliceerde richtprijzen geenszins adviesprijzen of aanbevolen prijzen zijn, maar eerder moeten beschouwd worden als een beleidsinstrument om zijn eigen kostprijscalculatie te toetsen. Het is dan ook raadzaam, omwille van de verschillende kostenstructuur van elke onderneming, de gegevens met de nodige eigen bedrijfsinzichten te hanteren. Alle gegevens die in deze uitgave werden opgenomen zijn ook beschikbaar als bibliotheek in een toepassing, uitgewerkt in Micorsoft Excel. Deze bibliotheken waarborgen een rechtstreekse toegang van de gegevens via PC. Aangezien het merendeel van de bouwondernemingen voor de prijscalculatie gebruik maken van elektronische rekentabellen, werd geopteerd om alle gegevens rechtstreeks inleesbaar te maken in deze rekentabellen. Via een aantal handige zoekmacro's kan u de gewenste delen opzoeken. Bovendien zijn deze bibliotheken perfect inschuifbaar in de module kostprijsberekening die ontwikkeld is voor BOUWUNIE. Begrip richtprijs De gepubliceerde richtprijzen kwamen tot stand op basis van de verzameling en vergelijking van empirische gegevens, ofwel op basis van tijdsmetingen bij verschillende collega's die hun medewerking hieraan verlenen. Na lezing van het eerste hoofdstuk weten we dat de kostprijs van alle werken en/of leveringen voor elke onderneming zal verschillen, omwille van het verschil in de diverse kostenelementen van de onderneming. Zo ook kan de kostprijs verschillen van werk tot werk, omwille van diverse factoren, zoals moeilijkheidsgraad, afstand, uitvoeringstermijn, enz. De richtprijzen die u hierna vindt hebben betrekking op werken in nieuwbouwwoningen, individueel gebouwd, met normale moeilijkheidsgraad, en normale hoeveelheden. De richtprijzen zijn het resultaat van de verzameling van alle kostenelementen (materialen en arbeidskosten) verhoogd met een winstmarge van 17% op uurlonen en 25% op materialen.

description

Kostprijsberekening theorietekst

Transcript of Kostprijsberekening theorietekst

Page 1: Kostprijsberekening theorietekst

TOELICHTING BIJ HET GEBRUIK VAN HET PAKKET

“CALCULATIENORMEN EN RICHTPRIJZEN VOOR DE WONINGBOUW”

Bij het gebruik van de gegevens uit deze uitgave, dienen een aantal begrippen

voorafgaandelijk gekend om verkeerde interpretatie van de gegevens te voorkomen. Zo

dient duidelijk gesteld dat de gepubliceerde richtprijzen geenszins adviesprijzen of

aanbevolen prijzen zijn, maar eerder moeten beschouwd worden als een beleidsinstrument

om zijn eigen kostprijscalculatie te toetsen. Het is dan ook raadzaam, omwille van de

verschillende kostenstructuur van elke onderneming, de gegevens met de nodige eigen

bedrijfsinzichten te hanteren.

Alle gegevens die in deze uitgave werden opgenomen zijn ook beschikbaar als bibliotheek in

een toepassing, uitgewerkt in Micorsoft Excel. Deze bibliotheken waarborgen een

rechtstreekse toegang van de gegevens via PC. Aangezien het merendeel van de

bouwondernemingen voor de prijscalculatie gebruik maken van elektronische rekentabellen,

werd geopteerd om alle gegevens rechtstreeks inleesbaar te maken in deze rekentabellen.

Via een aantal handige zoekmacro's kan u de gewenste delen opzoeken. Bovendien zijn

deze bibliotheken perfect inschuifbaar in de module kostprijsberekening die ontwikkeld is

voor BOUWUNIE.

Begrip richtprijs

De gepubliceerde richtprijzen kwamen tot stand op basis van de verzameling en vergelijking

van empirische gegevens, ofwel op basis van tijdsmetingen bij verschillende collega's die hun

medewerking hieraan verlenen. Na lezing van het eerste hoofdstuk weten we dat de

kostprijs van alle werken en/of leveringen voor elke onderneming zal verschillen, omwille

van het verschil in de diverse kostenelementen van de onderneming. Zo ook kan de kostprijs

verschillen van werk tot werk, omwille van diverse factoren, zoals moeilijkheidsgraad,

afstand, uitvoeringstermijn, enz. De richtprijzen die u hierna vindt hebben betrekking op

werken in nieuwbouwwoningen, individueel gebouwd, met normale moeilijkheidsgraad, en

normale hoeveelheden.

De richtprijzen zijn het resultaat van de verzameling van alle kostenelementen (materialen

en arbeidskosten) verhoogd met een winstmarge van 17% op uurlonen en 25% op

materialen.

Page 2: Kostprijsberekening theorietekst

Begrip uurloon

Omwille van de eenvoud en de onmogelijkheid alle varianten in de richtprijzen te verwerken,

werd gerekend met regielonen. Er werd gerekend met het gemiddeld loon in regie van

geschoolde arbeiders eerste en tweede graad, behorend tot het paritair comité voor het

bouwbedrijf. Voor de rubriek elektrische installaties werd gerekend met het gemiddeld loon

in regie van een geschoolde eerste klasse en tweede klasse. Concreet gezien betekent dit

dat werd rekening gehouden met bruto-uurlonen, de daarop berekende sociale lasten en

een toeslag voor algemene bedrijfskosten. Het is evenwel mogelijk dat het regieloon

onvoldoende hoog is, omwille van het feit dat in uw onderneming de algemene

bedrijfskosten hoger liggen dan de toeslag voorzien in de regielonen. Voor

overheidsopdrachten zijn de regielonen de maximum aan te rekenen uurlonen.

Begrip materiaalprijs

Elke ondernemer zal weten dat het onmogelijk is een materiaalprijs te bepalen die

toepasselijk is voor iedereen. De prijs wordt in sterke mate bepaald door de hoeveelheid

van afname, zodat de kostprijs van de materialen voor de meeste ondernemingen wel zullen

verschillen. Bij het tot stand komen van de richtprijzen werden gemiddelden gemaakt van

de meest gangbare aankoopprijzen van materialen, zonder kortingen. Er werd tevens

rekening gehouden met materiaalverliezen bij verwerking ervan. Voor de rubrieken centrale

verwarming, sanitair en elektro werd gerekend met eindgebruikersprijzen door fabrikanten

geadviseerd.

Begrip calculatienorm

Omwille van het arbeidsintensieve karakter van bouwactiviteiten, is de bepaling van de

duurtijd van de arbeidsprestatie één van de belangrijkste factoren bij het tot stand komen

van de kostprijs.

Het is dan ook hoogst aan te bevelen dat elke ondernemer beschikt over een arbeids-

normenbestand dat permanent wordt opgebouwd en geactualiseerd in functie van de

evolutie van zijn onderneming.

De gehanteerde calculatienormen in deze uitgave zijn het resultaat van vergelijking en

verzameling van gegevens van verschillende collega's. De gegevens zijn uitgedrukt in functie

van de eenheidsmaten, zoals m³, m², lm, stuk, enz. In het handboek is er een specifieke

kolom voorzien waarbij calculatienormen omgezet zijn in rendementen per uur.

Begrip eenheid

De calculatienormen zijn uitgedrukt per eenheid m³, m², lm, stuk, enz. Bij de prijsbepaling

per eenheid werd gebruik gemaakt van de standaardmeetmethode, omdat eenduidigheid in

de meetmethode noodzakelijk is om misverstanden bij de beoordeling van de richtprijzen te

voorkomen. De volledige omschrijving van de standaardmeetmethode is beschikbaar bij het

WTCB.

Page 3: Kostprijsberekening theorietekst

Actualisering van het bestand

Door de technologische evolutie zullen de calculatienormen voor het uitvoeren van werken

continu wijzigen. Anderzijds zullen ook de lonen en sociale lasten steeds opnieuw worden

aangepast. Om deze evolutie op te volgen zal de uitgave "richtprijzen voor de woningbouw"

jaarlijks opnieuw worden geactualiseerd. Omwille van de gebruiksvriendelijkheid betekent

dit concreet gezien dat jaarlijks een volledig nieuwe uitgave zal worden verzorgd. Het

bestand werd opgebouwd met de grootst mogelijk zorg. Mocht u evenwel als gebruiker

hiaten of onnauwkeurigheden vaststellen, zouden wij het zeer op prijs stellen mocht u het

ons laten weten, zodat wij hiermee rekening kunnen houden bij onze volgende publicatie.

Het gebruik van de richtprijzen

De uitgave "richtprijzen voor de woningbouw" wil een handleiding zijn bij het bepalen van

zijn aanbiedingsprijs. De gepubliceerde richtprijzen en calculatienormen dienen zorgvuldig

gehanteerd te worden en men zal moeten letten op een aantal factoren zoals:

o stemt het uit te voeren werk overeen met de omschrijving der werken in de

richtprijzentabel ?

o correspondeert het verwerkte materiaal met de materiaalprijs opgenomen in de

richtprijs ?

o zijn er afwijkende bouwplaatsomstandigheden, zoals bereikbaarheid,

moeilijkheidsgraad, enz. ?

Page 4: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

KOSTPRIJSBEREKENEN

INLEIDING

De werkorganisatie in het bouwbedrijf kan worden omschreven als een geheel van maatregelen

die tot doel hebben de uitvoering der werken zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Met

efficiënt bedoelen we met zo weinig mogelijk kosten een zo goed mogelijk resultaat bereiken.

Bij het bepalen van de kosten voor een uit te voeren werk is het niet altijd mogelijk vooraf

rekening te houden met alle factoren die van invloed zijn op de uitvoering.

De kostprijsberekening, ook voorcalculatie genoemd, beperkt zich dan ook tot een zo goed

mogelijke benadering van de te verwachten kosten aan de hand van het plan en het lastenboek.

DE ONDERNEMING EN DE NOODZAAK VAN WINST

1. Waarvan hangt het voortbestaan van een bouwbedrijf af ?

Het voortbestaan van een bouwbedrijf hangt af van:

• de ernst waarmee de aannemer werkt en van de kwaliteit van de uitgevoerde werken;

• een correcte prijszetting: de door de aannemer bepaalde prijzen, die zowel de directe

kosten en een toeslag voor de algemene kosten en de winstmarge bevatten;

• de winst (noodzakelijk voor zelffinanciering);

• de betalingstermijn van de klant.

Wanneer men de onderneming van binnenuit bekijkt, stelt men vast dat iedere activiteit geld

kost. Men moet betalen voor de materialen, de arbeiders, de sociale lasten, investeringen, ...

Het komt er in feite op neer, dat wat men met de ene hand ontvangt men met de andere weer

uitgeeft.

Het ontvangen en uitgeven van geld gebeurt niet terzelfdertijd maar is integendeel over

maanden gespreid, waardoor men de ontvangsten en de uitgaven niet onmiddellijk kan

vergelijken.

Page 5: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

2. Noodzaak van winst

Winst is een strikte noodzaak en wel om de volgende drie redenen:

1. Men moet een inkomen verkrijgen dat tenminste gelijk is aan een geldplaatsing. Indien

de ondernemer, in plaats van zijn kapitaal te investeren, zijn geld zou plaatsen met rente,

zou hij een gewaarborgd vast inkomen hebben. De ondernemer gaat per definitie risico's

aan. Hij durft het initiatief te nemen een bepaald product of dienst te vervaardigen voor

een prijs die overeenstemt met ( of lager is dan) de prijs die de klant bereid is ervoor te

betalen. Voor dat aanvaarde risico hoopt de aannemer een premie (winst) te ontvangen.

Het is dus normaal dat het inkomen van de ondernemer, die zijn kapitaal in de

onderneming heeft geïnvesteerd met het risico alles te verliezen, tenminste gelijk is aan

het inkomen van een risicoloze belegging. De winst waarvan hier sprake, is het bedrag dat

overblijft nadat de ondernemer de arbeiders en zichzelf heeft betaald, alsmede alle

werkingskosten van de onderneming.

2. Men moet het hoofd kunnen bieden aan de inflatie. Indien de gemiddelde inflatie 2% per

jaar bedraagt, dan zou de vervanging van een aankoop van € 10.000 na 5 jaar € 11.041

kosten. Bijgevolg, om dezelfde werkcapaciteit te behouden, moet het kapitaal van de

onderneming het inflatieritme volgen.

3. Men moet eventuele verliezen van bepaalde bouwplaatsen kunnen compenseren en

bijgevolg beschikken over een bepaalde reserve, zodat men niet onmiddellijk met

bankroet is bedreigd.

OPSTELLING VAN EEN KOSTPRIJS

Het opstellen van een kostprijs heeft een groot doel voor de ondernemer: het bepalen van de

prijs tegen dewelke de onderneming een werk kan uitvoeren voor een klant.

De verkoopprijs bestaat uit:

A. TECHNISCHE KOSTPRIJS = DIRECTE KOSTEN

Materialen

Mankracht (arbeidskosten + sociale lasten)

Onderaannemers

Materieel

B. INDIRECTE KOSTEN

Algemene bouwplaatskosten

Algemene ondernemingskosten

C. WINST + RISICO'S

Page 6: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Voor de opstelling van de kostprijs wordt rekening gehouden met de eerste twee punten.

In onderstaande figuur wordt de opbouw van een aanbiedingsprijs en de samenstelling van de

kosten schematisch voorgesteld.

Voor elk van de verschillende kostengroepen zal worden nagegaan op welke wijze zij de kostprijs

van een bouwproject beïnvloeden.

A. DIRECTE ARBEIDSKOSTEN

De directe arbeidskosten worden enerzijds bepaald door de aard van de te verrichten

werkzaamheden, en anderzijds door de gekozen werkmethode en de mate waarin de

werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd. Ze omvatten de totale loonkosten (inclusief sociale

lasten en andere onkosten) van de arbeiders en mogelijks een vergoeding voor de patroon,

indien deze mee actief is op de werf.

De directe arbeidskosten zijn het laagst als de meest efficiënte werkmethode wordt gekozen en

men ervoor zorgt dat de werken zonder onderbreking en in de juiste volgorde kunnen verlopen.

De ervaring, vakbekwaamheid en het tempo van de werknemers zijn van grote invloed op de

directe arbeidskosten.

Verbeteringen zijn hier mogelijk door een goede instructie, scholing en stimulering van de

prestaties.

B. DIRECTE MATERIAALKOSTEN

Door op een juiste wijze rekening te houden met het plan en bestek en de voorgeschreven

hoeveelheden, zijn de kosten voor het te verwerken materiaal de meest stabiele post in de

kostprijs. Maar men moet ook terdege rekening houden met verliespercentages op de

materialen.

Men mag echter niet nalaten om de kostprijs van de materialen op te vragen bij de leveranciers

van materialen. Dit gebeurt best aan de hand van offertes. De moderne communicatiemiddelen

kunnen hierin handig zijn. Vaak werkt men hiervoor via de telefoon of fax (vlugger). Ook het

internet biedt reeds veel informatie en meer en meer handelaars bouwen een elektronische

winkel uit voor hun klanten. Hierdoor weet de ondernemer niet alleen zijn juiste prijs, vaak krijgt

hij ook info omtrent levertermijnen of stockvoorraad.

winstdekking voor niet calculeerbare risico's

dekking voor berekenbare risico's

totaalvan:

directe arbeidskostendirecte materieelkostenmaterieelkostenkosten onderaannemersalgemene bouwplaatskostenalgemene bedrijfskosten

fig. 1

Page 7: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

C. MATERIEELKOSTEN

Deze kosten worden vooral bepaald door:

o De soort van het materieel/hulpmateriaal/machines/gereedschappen

o De wijze waarop men het gebruikt

o De duur dat men het gebruikt

Het is van minder belang of men het materieel huurt of van het eigen bedrijf betrekt.

Het is duidelijk dat het beschikbare materieel deskundig moet gebruikt worden, goed

onderhouden worden en op de meest efficiënte wijze ingezet dient te worden.

D. KOSTEN ONDERAANNEMERS

Om misverstanden te voorkomen is het noodzakelijk afspraken met derden (andere aannemers)

schriftelijk vast te leggen.

Behalve de prijs dienen ook de wederzijdse rechten en plichten vastgelegd te worden. Deze

kunnen zijn:

o levering materiaal

o tijdstip van uitvoering

o kwaliteitseisen

o gebruik van materieel

o enz.

Speciaal hiervoor ontwikkelde BOUWUNIE een modelovereenkomst.

E. ALGEMENE BOUWPLAATSKOSTEN

Algemene bouwplaatskosten zijn die kosten die wel direct samenhangen met de

werkzaamheden op een welbepaalde bouwplaats. Zij houden echter geen direct verband houden

met één onderdeel van het werk.

Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

o de mobiliteitspremie

o telefoonkosten op de werf

o kosten van terreinbewaking

o kosten voor werfinrichting

o kosten voor werfaansluiting elektriciteit

o huur werfcontainer

o enz.

Deze kosten zijn meestal afhankelijk van de duurtijd van het bouwproject.

Page 8: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

F. ALGEMENE BEDRIJFSKOSTEN

Een bedrijf zal altijd kosten maken, zelfs wanneer het niet geen activiteiten uitvoert. Deze

kosten, algemene bedrijfskosten genoemd, zijn een essentieel onderdeel van de

kostprijsbepaling.

Een paar voorbeelden van algemene bedrijfskosten zijn:

o huur burelen

o kosten bedrijfswagens

o loonkost van het administratief personeel

o vergoeding voor de zaakvoerder en/of meewerkend echtgenoot

o telefoonkosten

o verwarming van bedrijfsgebouwen

o veiligheidsvoorzieningen

o milieumaatregelen

o enz.

De doorrekening van deze kosten gebeurt gespreid over de werkzaamheden van de

onderneming. Door het spreiden van deze kosten is het duidelijk dat voor langdurige werken er

meer algemene bedrijfskosten worden aangerekend dan voor kleinere werken.

De kosten die gebonden zijn aan de duur van het werk worden ook weleens tijdsgebonden

kosten genoemd. De kosten die gebonden zijn aan hoeveelheden arbeid en materiaal worden

niet-tijdsgebonden kosten genoemd.

Door het onderlinge verband van de kostengroepen zal het in de praktijk dikwijls zo zijn dat een

verlaging van de ene kostengroep de verhoging van een andere kostengroep zal veroorzaken.

Een voorbeeld: door het inschakelen van een graafmachine zal de loonkost verlagen door een

kortere tijdsduur, maar zullen de kosten voor het materieel stijgen door de huur van de machine.

Enkel wanneer de stijging van de ene kostenpost kleiner is dan de daling van de andere

kostenpost kan men spreken van een besparing.

Bij de algemene bedrijfsonkosten is het van groot belang een correcte doorrekening hiervan te

doen. Hierop komen we later nog uitgebreid terug.

Globaal overzicht van de samenstelling van een kostprijs:

Administratie Transport Huisvesting Bedrijfsmateriaal

IndirecteKosten

Onderaannemingen

Bruto Lonen Sociale Lasten

Lonen Tijdnorm / Rendement

Arbeidskosten

Hoeveelheid Eenheidsprijs

Materiaalkosten

DirecteKosten

Kostprijs

Page 9: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

1. MATERIAALKOSTEN EN MATERIAALBEHEER

DEFINITIE VAN DE MATERIAALKOSTEN

Onder materiaalkosten verstaat men alle kosten van de materialen die verwerkt worden in het

uit te voeren werk.

De materiaalkosten omvatten:

o de aankoopprijs

o de transportkosten

o de materiaalverliezen

o eventuele voorraadkosten

Aankoopprijs

De aankoopprijs is de prijs die de aannemer betaalt aan zijn leverancier. In deze prijs is de

aftrekbare BTW niet inbegrepen.

Transportkosten

De transportkosten zijn de kosten die de patroon moet betalen voor de aanvoer van de

materialen naar de bouwplaats. Deze kosten worden bij de aankoopprijs van de materialen

gevoegd.

Materiaalverliezen

Om de juiste kostprijs van de materialen te berekenen, dient rekening te worden gehouden met

bepaalde verliesfactoren (VF), om verwerkingsverliezen, afval,... te compenseren.

Bij de prijsberekening kan men de materialen onderverdelen in drie groepen:

o hoofdmaterialen (metselstenen, massief hout, buizen, …)

o halffabrikaten ( voorgevlochten wapeningnetten, bekisting, …)

o hulpmaterialen ( nagels, binddraad, spieën, bouten,...)

Onder halffabrikaten verstaat men die producten, die door andere ondernemingen vervaardigd

zijn, maar op zichzelf geen eindproduct vormen.

De halffabrikaten moeten door de aannemer samen met de hoofd- en hulpmaterialen, als

bestanddeel nog gebruikt worden bij de vervaardiging van hun eindproduct.

Halffabrikaten worden rechtstreeks toegerekend aan het uit te voeren werk.

Onder de hulpmaterialen voor de vervaardiging van een product verstaat men de materialen die

helpen de hoofdmaterialen te verwerken.

Het nauwkeurig uitrekenen van de hoeveelheden hulpmaterialen is bijna niet mogelijk. Daarom

worden meestal geschatte waarden gebruikt of worden ze soms ook in de algemene kosten

geplaatst.

Page 10: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

BEREKENING VAN HET BENODIGDE MATERIAAL

De materiaalhoeveelheden berekent men door de gegevens van het uit te voeren werk volledig

te ontleden.

Bij het ontleden van de plannen en de beschrijvende documenten (bestekken) moet men een

bepaalde methode volgen. Het is daarom aan te raden de meetstaat uit te werken volgens

nauwkeurige regels, bepaald in de meetcode van het lastenboek, ofwel volgens de

Standaardmeetmethode1.

De meetstaat vermeldt de netto uit te voeren materiaalhoeveelheden en werkzaamheden2.

Nochtans stelt zich hier het probleem van de materiaalverliezen.

Iedere aannemer moet trachten het materiaalverlies zo nauwkeurig mogelijk te bepalen

teneinde het verliespercentage in de kostprijsberekening te kunnen incalculeren.

De ervaring heeft aangetoond dat er weinig aannemers zijn die de materiaalverliezen op een

correcte manier berekenen. Deze paragraaf is dan ook zeer belangrijk, daar het slecht berekenen

van de materiaalverliezen, de kostprijsberekening vervalst en het bedrijfskapitaal kan aantasten.

In de calculatie kan worden uitgegaan van het toepassen van een verliespercentage voor verlies

aan materiaal, of men kan bij het vaststellen van het benodigde materiaal dit verlies direct

incalculeren.

A. De verliespercentages en de vermenigvuldigingsfactor

De vermenigvuldigingsfactor (VF) is de verhouding van de totale hoeveelheid tot de netto-

materiaalhoeveelheid.

netto-hoeveelheid verlies

A B

A + B = 100%

totale hoeveelheid A+B

VF = -------------------------- = --------

netto-hoeveelheid A

De totale materiaalhoeveelheid is dan het product van de netto-hoeveelheid en de

vermenigvuldigingsfactor.

3 Norm NBN BO6-001 Metingen voor gebouwen. Meetmethode voor hoeveelheden

4 Zie publicatie: "De meetstaat van gebouwen" van het WTCB, Brussel 1983-1984

Page 11: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Voorbeeld:

Voor mortel voorziet men een verliespercentage van 25% op de totale hoeveelheid.

totale hoeveelheid = 100%

netto-hoeveelheid = 75% verlies = 25%

1 1

VF = ----------- = ------------ = 1,333

1 - X 1 - 0,25

Men heeft:

De gemeten netto-hoeveelheid uit de plannen en bestek is gelijk aan 10m3.

De hoeveelheid nodig om dit werk te maken, is gelijk aan de netto hoeveelheid vermenigvuldigd

met de vermenigvuldigingsfactor hetzij 10 m3 x 1,333 = 13,3 m

3

Benodigde hoeveelheid = VF x netto-hoeveelheid

In de tabel vindt u de vermenigvuldigingsfactor voor verschillende verliespercentages.

Verliespercentage

op de totale

hoeveelheid

vermenigvuldigingsfact

or met de netto-

hoeveelheid

Verliespercentage

op de totale

hoeveelheid

vermenigvuldigingsfa

ctor met de netto-

hoeveelheid

5 % 1,03 50 % 2,00

10 % 1,11 55 % 2,22

15 % 1,18 60 % 2,50

20 % 1,25 65 % 2,86

25 % 1,33 70 % 3,33

30 % 1,43 75 % 4,00

35 % 1,54 80 % 5,00

40 % 1,67 85 % 6,67

45 % 1,82 90 % 10,00

B. Het direct incalculeren van de materiaalverliezen

Men beschouwt onmiddellijk de totale hoeveelheid aan materialen, nodig om het werk uit te

voeren.

De materiaalkost is dan de vermenigvuldiging van deze hoeveelheid met de inkoopprijs van het

materiaal (eventueel vermeerderd met de transportkosten).

In de praktijk wordt deze methode het meest toegepast.

Page 12: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

HET MATERIAALBEHEER

A. Het materiaalverbruik

Voor de belangrijkste uitvoeringsposten dient men over "verbruiksnormen" te beschikken.

Men moet vooraf kunnen zeggen welke hoeveelheid van een materiaalsoort we zullen nodig

hebben om een bepaalde post te kunnen uitvoeren.

Men dient ook rekening te houden met de samenstelling van de ploeg. Het is duidelijk dat, over

dezelfde tijdsspanne, met een ploeg van zes mensen meer materiaal verwerkt wordt dan met

een ploeg van twee mensen. Denken we bijvoorbeeld aan de hoeveelheid gips nodig om een

verdieping te kunnen bezetten.

B. Bestellen en controleren van de materialen

De eerste stap is de verdeling van de totale hoeveelheid van de meetstaat in de hoeveelheden

per post. Deze onderverdeling zal toelaten om de vereiste materialen te berekenen volgens de

voortgang van de bouwplaats overeenkomstig de aanbiedingsprijs.

Met de leverancier kan men dan afspraken maken over het spreiden van de totale hoeveelheid

materiaal over verschillende leveringen.

Het is ten zeerste aan te bevelen de leveringsbonnen van de materialen te bewaren, omdat deze

toelaten de geleverde hoeveelheden te controleren en nadien te vergelijken met de factuur.

Samenvattend zijn de volgende punten belangrijk bij het materiaalbeheer:

o Bestellen en/of leveren van de vereiste hoeveelheden naargelang de vordering der

werken

o Controle van de kwaliteit en de geleverde materiaalhoeveelheden op basis van de

leveringsbonnen van de leverancier

o Nazicht van de facturen en de betaalde bedragen. Dit zal gebeuren aan de hand van de

leveringsbonnen.

Men moet zich ook wapenen tegen diefstal. Een optie is dat men hiervoor een verzekering

afsluit. Een Alle Bouwplaatsrisico-polis (ABR-polis) voorziet ook een verzekering tegen diefstal.

KOSTEN VERBONDEN AAN DE VOORRAAD

Het houden of aanleggen van voorraden is niet kostenloos. Voor de onderneming is het dan ook

essentieel deze kosten zo laag mogelijk te houden.

Dit kan gebeuren door:

o het aanhouden van een zo klein mogelijke voorraad.

o een efficiënte organisatie van het magazijn en het werk.

Het aanhouden van voorraden geeft volgende kosten:

o Magazijnkosten (huur, inrichting, …)

o Behandelingskosten

o Financiële kosten

o Administratiekosten

Page 13: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

2. ARBEIDSKOSTEN

DE KOSTEN VOOR MANKRACHT

Hieronder moeten we alle kosten terugbrengen die er gemaakt worden voor een bepaald werk.

Het merendeel zijn de loonkosten van de arbeiders. Deze omvatten het bruto-loon van de

arbeiders en een toeslag voor de sociale zekerheid. In de mate dat de zaakvoerder aan de

productie deelneemt, dient deze arbeidstijd ook mee in rekening gebracht te worden.

A. HET BRUTO-LOON

Het loon kan worden onderverdeeld in:

1. Het brutoloon: loon voorzien in de arbeidsovereenkomst

2. Loonbijslag voor bijzondere werken (bv. hoogte)

3. Vergoeding voor slijtage van gereedschap (indien de werknemers gebruik maken van

eigen gereedschap)

4. Premies en andere vergoeding (bv. verplaatsingskosten)

B. DE SOCIALE LASTEN

De sociale lasten zijn bedragen die men berekent op het loon van de arbeider en te betalen zijn

aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. De RSZ zal deze doorstorten aan bepaalde instanties,

zoals de Verlofkas voor het bouwbedrijf, het Fonds voor vakopleiding in de bouwnijverheid, het

Fonds voor beroepsziekte, enzovoort. Deze worden berekend op 108 % van het brutoloon.

De bedragen van deze lasten zijn terug te vinden op de website www.bouwunie.be en

verschijnen in BOUWNIEUWS.

ARBEIDSKOSTEN

In bedrijven met een hoge arbeidsintensiviteit is wellicht de arbeidskost de belangrijkste

kostenfactor. Hij wordt berekend aan de hand van de kostprijs van een arbeidsuur en de

arbeidstijd, nodig om een bepaald werk uit te voeren.

De loonkost (kostprijs van een arbeidsuur) is samengesteld uit het bruto-loon van de arbeider

enerzijds en de patronale sociale lasten en verzekeringen anderzijds.

Het minimum bruto-loon is bepaald bij collectieve arbeidsovereenkomst en verschilt naargelang

het paritair comité waaronder de onderneming ressorteert. Afhankelijk van de geschooldheid en

de inhoud van de werkopdracht dienen minimumlonen gerespecteerd te worden.

De ondernemer dient rekening te houden met de werkelijk uitbetaalde brutolonen in zijn bedrijf.

In de mate dat hijzelf aan de productie deelneemt, dient deze arbeidstijd ook mee ingecaluleerd

te worden in de kostprijs. Doorgaans wordt dit berekend tegen 125 % van een uurloon van de

geschoolde van de 2de graad.

Page 14: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

De sociale lasten en verzekeringen dienen met bijzondere zorg opgevolgd te worden omwille van

hun omvang en de voortdurende wijzigingen waaraan ze onderhevig zijn. Zij variëren bovendien

naargelang de omvang en de personeelsbezetting in de onderneming.

Voorbeeld:

Een arbeider verdient een uurloon van € 12,844. De sociale lasten bedragen 76,06 %.

Wat is het bruto-uurloon van deze arbeider ?

uurloon + sociale lasten = € 12,844 + (12,844 X 1,08 X 0,7606)

= € 12,844 + 10.55

= 23,3947 €/uur

BEREKENING VAN HET GEMIDDELD UURLOON VAN DE ONDERNEMING

Het gemiddeld uurloon van een onderneming moet tenminste éénmaal per jaar worden bepaald

met de reële cijfers van de onderneming op basis van de lasten in de boekhouding.

De aannemer berekent:

1) De effectieve uren aanwezigheid, dit wil zeggen het jaartotaal van uren, minus

- de betaalde uren voor klein verlet (bv. begrafenis)

- de betaalde uren weerverlet

- de betaalde uren voor medisch onderzoek.

- ...

- alle betaalde uren die niet voor de onderneming worden gepresteerd.

Verschillende typen uren door de ondernemer betaald:

RECHTSTREEKS

PRODUCTIEVE UREN

ONRECHTSTREEKS

PRODUCTIEVE UREN

ONPRODUCTIEVE UREN

De rechtstreeks

productieve bewerkingen

zijn die die de taak

zichtbaar doen vorderen,

VOORBEELDEN:

METSELEN:

- De mortel nemen

- De mortel plaatsen

- Een baksteen nemen

- De baksteen plaatsen

- De mortel mengen

- De koord opsteken

De onrechtstreeks

productieve bewerkingen

doen de taak niet vorderen

maar zijn noodzakelijk om het

werk uit te voeren,

- het plan lezen

- de muur inplanten

(afschrijven)

- het gereedschap

bijeenzoeken

- de materialen lossen

- wachten op materialen

- bespreken van het werk

- overleggen

De onproductieve

bewerkingen hebben geen

enkele rechtstreekse of

onrechtstreekse band met

de vordering van de taak,

- klein verlet

- weerverlet

- medische verzorging

- installatie en opruiming

EFFECTIEVE

AANWEZIGHEIDSUREN

EFFECTIEVE

AANWEZIGHEIDSUREN

Page 15: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

2) Het totaal bedrag van uitbetaalde brutolonen verhoogd met alle sociale lasten, met

inbegrip van de betaalde uren voor klein verlet, de weerverletdagen en het medisch

onderzoek.

Tenslotte dient nog aangestipt dat de lastenpercentages te berekenen zijn op 108 % van

het brutoloon en gevoegd worden bij het brutouurloon.

Het gemiddeld uurloon is gelijk aan:

Totaal uitbetaalde brutolonen + sociale lasten

gemiddeld uurloon = ---------------------------------------------------------------

Totaal "effectieve" aanwezigheidsuren

Productieve uren

Jaar 365 dagen

Weekend - 104 dagen

Feestdagen - 10 dagen

Vakantiedagen - 20 dagen

40 urenweek - 12 dagen

Werkdagen 219 dagen

weerverletdagen (*) - 76 dagen (*) Verschillend volgens de aard van de

werken

Gemiddeld aantal weerverletdagen

ruwbouwsector

klein verlet (°) - 2 dagen (°) Gemiddeld aantal per werknemer in

België

Rest 141 dagen

Aantal gepresteerde uren per dag = 8 uur

Max. aantal productieve uren = 141 X 8 = 1128 uren

Voorbeeld: Op basis van de boekhouding:

Sedert enkele jaren moet elk bedrijf samen met haar jaarrekening ook een sociale balans

neerleggen. Deze sociale balans geeft een overzicht van de betaalde loonkosten en gepresteerde

uren. Met deze gegevens kunnen we ook een gemiddeld uurloon berekenen. Let op: dit gaat

enkel op voor bedrijven die enkel arbeiders in dienst hebben. Anders zit in de gepubliceerde

loonkost ook de loonkosten voor de bedienden.

Page 16: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Het totaal bedrag van de uitbetaalde brutolonen, verhoogd met alle sociale lasten, bedraagt €

404.006.

€ 404.006

Gemiddeld uurloon = ------------------ = 30,05 €/uur

13.245 uren

Opm: Aangezien de firma minder dan 20 werknemers tewerkstelt, krijgt zij het gewaarborgd

dagloon in geval van ziekte van een van haar arbeiders terugbetaald via de Patronale

Vereveningsdienst van BOUWUNIE.

Page 17: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Voorbeeld: Op basis van het brutoloon van de arbeiders (lonen per 01/04/2011):

bruto

uurloon

aantal

arbeiders

1. Categorie I 12,515 - -

2. Categorie II 13,341 1 13,341

3. Categorie III 14,188 2 28,376

4. Categorie IV 15,062

5. Ploegbaas 15,607 1 15,607

Totaal 4 57,324

Gemiddeld uurloon van de onderneming, rekening houden met sociale lasten (80,87 %) en een

forfait voor betaalde feestdagen en klein verlet (10,20 %):

57,324 + (57,324*(0,8087+0,1020)

= ----------------------------------------------= 27,38 €/uur

4

DE BENODIGDE TIJD

De arbeidstijd bepalen is niet eenvoudig, mede omdat deze sterk beïnvloed wordt door het

behaalde rendement. Dit rendement wordt bepaald door tal van factoren zoals:

o de moeilijkheidsgraad van het werk,

o de voorbereiding,

o de vakbekwaamheid van het personeel,

o de uitrusting van het machinepark en de opstelling ervan.

o enz.

Meestal berust de vaststelling van de arbeidstijd dan ook op empirische gegevens.

Voorcalculatie, arbeidsopvolging en nacalculatie zullen evenwel na verloop van tijd nuttige

informatie verschaffen.

Ook het raadplegen van werken die handelen over calculatie en tijdsnormen en de vergelijking

van het eigen rendement met die van andere bedrijven zullen nuttige aanwijzingen verschaffen

en de sterke en de zwakke punten van het bedrijf aantonen.

DE BEREKENING VAN DE BENODIGDE TIJD

We kennen het uurloonbedrag dat moet worden voorzien bij de prijsberekening. Nu moeten we

nog het aantal arbeidsuren bepalen die nodig zijn voor de uitvoering van de verschillende

bewerkingen.

Page 18: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

DEFINITIE VAN PRODUCTIE - RENDEMENT - TIJDSNORM

Onder de geraamde uurbegroting voor een post van de meetstaat verstaat men:

Het aantal arbeidsuren nodig voor het uitvoeren van de hoeveelheid werk van deze post.

Om het rendement of tijdsnorm te kunnen berekenen, moet men eerst de produktie kennen.

Voorbeeld:

Voor het vlechten van balken kunnen twee ijzervlechters een gezamenlijke productie hebben van

50 kg betonstaal in 1 uur.

Men heeft dan:

productie 50 kg /2 manuur

50 kg

rendement = --------------- = 25 kg/manuur

2 manuur

2 manuur

tijdsnorm = ----------------- = 0,04 manuur/kg

50 kg staal

De productie is de uitgevoerde hoeveelheid over een bepaalde tijdsspanne.

De tijdsnorm is de tijd in manuren die nodig is voor de uitvoering van één bepaalde eenheid van

een bewerking.

Het rendement is de bewerkingshoeveelheid die men in één manuur kan uitvoeren.

BEPALING VAN DE TIJDSNORM

In de industrie kan men de tijdsnorm meestal eenvoudig en nauwkeurig berekenen, denken we

bijvoorbeeld aan de autoindustrie.

In het bouwbedrijf is dit aanzienlijk moeilijker.

De aannemer moet steeds veronderstellingen maken op basis van:

o de moeilijkheidsgraad van uitvoering

o de klimaatsvoorwaarden

o de afstand tot de bouwplaats

o de ploegsamenstelling

o de uitvoeringsmethode

o ....

Page 19: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

De vaststelling van tijdsnormen en/of rendementen kan op vier verschillende wijzen gebeuren:

1. op basis van vakmanschap en ervaring

2. door directe arbeidsstudie in het bedrijf met behulp van tijdstudies en meervoudige

momentopnames.

3. aan de hand van normen of richtlijnen

4. op basis van in het bedrijf bekomen gegevens uit dagrapporten, enz.. (nacalculatie)

1) Op basis van vakmanschap en ervaring

In de dagelijkse praktijk wordt een bepaalde kennis opgedaan omtrent de benodigde tijd per

onderdeel en per bewerking. De patroon kan, gebruik makend van deze ervaring, voor bepaalde

bewerkingen uitvoeringstijden vooropstellen. Deze tijdsraming wordt dan vaak uitgedrukt in

dagproductie en over het algemeen zijn dan alle bijkomende factoren zoals wachten,

persoonlijke verzorging, klimtijden, enz. in deze raming opgenomen.

2) Op basis van arbeidsstudie in het eigen bedrijf

De aannemer kan eveneens een tijdstudie uitvoeren of laten uitvoeren.

Deze arbeidsmeting heeft tot doel de arbeidsinhoud van een bepaalde bewerking vast te leggen

door het meten van de tijd waarin een arbeider volgens welomschreven normen deze taak

verricht.

Voor een aannemer is het meestal moeilijk om een arbeidsstudie uit te voeren. Niettemin kan ze

een aanvullende en noodzakelijke steun bieden vooral bij het uitvoeren van repetitieve werken.

3) Aan de hand van normen en richttijden

Dit handboek Calculatienormen en richtprijzen voor de Woningbouw is het voorbeeld van een

lijst met normen en richttijden. De erin vermelde tijdsnormen zijn opgebouwd via

tijdsonderzoeken en ervaring. Niettemin zijn ze enkel gericht op de particuliere nieuwbouw.

Immers, elke opdracht is op zich verschillend, maar bij renovatie is de benodigde hoeveelheid

werk niet te standaardiseren.

4) Op basis van in het bedrijf verkregen gegevens uit dagrapporten

Om juister de benodigde tijd te kunnen ramen voor het uitvoeren van bepaalde bewerkingen is

het belangrijk de gewerkte tijd en de geleverde productie binnen deze tijd van vroegere werken

bij te houden.

Er bestaan verschillende mogelijkheden om de gepresteerde uren te registreren en te verdelen

over de verschillende bewerkingen: weekverslagen, dagverslagen, bouwplaatsverslagboekje.

Page 20: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

HET OPSTELLEN VAN DE UURBEGROTING

De uurbegroting voor een bepaalde bewerking is gelijk aan de vermenigvuldiging van de

hoeveelheid van deze bewerking met de eerder bepaalde tijdsnorm.

Nemen we opnieuw het voorbeeld van de ijzervlechters:

o de voorziene tijdsnorm = 0,04 manuur/kg

o gemiddeld uurloon = 24,965 €/u

o uit te voeren hoeveelheid =1000 kg

De uurbegroting = 1000 kg X 0,04 manuur/kg = 40 manuur

De kost voor de mankracht = 24,965 €/u X 0,04 manuur/kg = 0,999 €/kg

BESLUIT

Wanneer men de tijdsnorm of het rendement en het gemiddeld uurloon kent kan men het

volgende berekenen:

o de uurbegroting: uit te voeren werkhoeveelheid vermenigvuldigd met de tijdsnorm

o de vermoedelijke uitvoeringstijd: de uurbegroting gedeeld door het aantal werkuren per

dag vermenigvuldigd met de ploegsamenstelling

o de kost voor de mankracht: gemiddeld uurloon vermenigvuldigd met de uurbegroting

DE CONTROLE VAN DE GEPRESTEERDE UREN

Bij het opstellen van de aanbiedingsprijs kan men het totaal maken van de kosten voor de

voorziene uren. Door dit totaalbedrag te delen door het gemiddeld uurloon van de maand

waarin het werk wordt uitgevoerd, kan worden berekend hoeveel uren aan de bouwplaats

mogen worden besteed (globaal). Wanneer u via deze weg een tijdsbegroting gaat opstellen,

werk dan met dagdelen.

Voorbeeld:

De uurbegroting van een werk bedraagt 45 uren. Wanneer er gewerkt wordt in ploegen van 2

werknemers, betekend dit dat zij 2,8125 mandagen (=45 u : 2 wn/ploeg : 8 u/dag) werk hebben.

In uw prijszetting rekent u dit om naar 3 mandagen en 48 uren (=3 * 2 * 8). Zij zullen immers

geen nieuwe werf gaan opstarten gedurende die 3 uur overige werkuren.

Het dient aanbeveling om te controleren of de voorziene uren voor de bouwplaats niet worden

overschreden.

Hiertoe dienen de gepresteerde uren, per bouwplaats, te worden geregistreerd.

Bij de registratie heeft men de keuze uit twee mogelijkheden:

o ofwel registratie per post

o ofwel registratie voor de bouwplaats als geheel, terwijl op iedere bouwplaats bij wijze van

steekproef posten worden gecontroleerd.

Voor kleinere ondernemingen geniet de tweede mogelijkheid de voorkeur.

Page 21: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Indien een post per post controle wordt vereist, dan kan een bouwplaatsverslagboekje worden

gebruikt.

STEEKKAART PER POST

De werkzaamheden op een bouwwerf zijn geen op zichzelf staande handelingen. Als we het werk

opsplitsen in verschillende onderdelen, bekomen we een aantal zogenaamde posten

(kostenposten).

b.v. Inrichten van de bouwplaats

Uitzetten van het gebouw

Uitgraven bouwput

Uitgraven funderingssleuven

Storten van funderingsbeton

Funderingsmetselwerk

Welfsel boven kruipruimte

Gevelmetselwerk

Binnenmuurmetselwerk

enz.

Page 22: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

De meeste van deze posten vinden we ook terug op de meetstaat gemaakt door de architect.

Aan de hand van deze meetstaat wordt de aannemer gevraagd zijn prijsofferte op te maken.

Als we deze verschillende posten nader bekijken zien we dat een post kan bestaan uit

verschillende deelhandelingen.

Funderingsmetselwerk bestaat uit:

mortel maken

stellen van profielen

metselen

bezetten

Als we nu voor een dergelijke post de tijdsnormen en materiaalprijzen per deelhandeling

verzamelen, krijgen we een prijs per eenheid die we dan kunnen vermenigvuldigen met de uit te

voeren hoeveelheden, waardoor we vlug over een raming van de kosten beschikken. De

computer kan hier een belangrijk hulpmiddel zijn bij het verwerken van deze gegevens.

Page 23: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

3. DE KOSTEN VOOR ONDERAANNEMERS

DE SAMENWERKING MET DE ONDERAANNEMER

De kosten van onderaannemers moeten slechts worden voorzien wanneer het bouwbedrijf zelf

een beroep doet op derden voor de uitvoering van een gedeelte van het werk.

De kostprijs wordt bepaald o.a. door het bedrag van de offerte van de onderaannemer. De door

de onderaannemer opgegeven prijs is de kostprijs voor het bedrijf.

Men kan een tabel opstellen voor de vergelijking van de kosten van de verschillende

onderaannemers (minimum 3).

Hierop vermeldt men o.a. :

de aard van de post

de voorziene eenheden en hoeveelheden

de eenheidsprijzen en de totalen

de voorgestelde termijn

het vertrouwen voor een onderaannemer.

Aan de hand van deze criteria kan de aannemer met kennis van zaken een beslissing nemen.

Een onderaannemer kan de goedkoopste lijken voor de uitvoering van een werk, terwijl hij na de

uitvoering de duurste blijkt te zijn.

Men mag hier nooit alleen de totale som van de aanbieding vragen, maar men moet tevens een

gedetailleerde aanbieding krijgen, post per post.

Indien de aannemer geen gedetailleerde aanbieding kan bekomen, dan moet bij het opstellen

van de overeenkomst de omvang der werken (uitvoeringsfasen) duidelijk omschreven worden.

Tevens is het voor de hoofdaannemer heel belangrijk dat de onderaannemer een

registratienummer heeft voor de uitvoering van het werk.

De hoofdaannemer mag niet vergeten een bepaald percentage of bedrag voor de coördinatie

van de werken in rekening te brengen.

DE CONTROLE VAN DE ONDERAANNEMER

De controle van de onderaannemers bestaat hoofdzakelijk uit een controle van de facturatie.

Daarbij dienen volgende elementen in acht genomen te worden:

o Vergelijking van de facturen met de vorderingsstaten van de onderaannemers;

o Controle op de verrekening zowel in min als in meer;

o Controle van de afgesproken eenheidsprijzen;

o Controle op de toepassing van de herzieningsformule.

o ...

Page 24: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

4. MATERIEELKOSTEN

De berekening van de materieelkosten is meestal voorzien in de rubriek "Specifieke

bouwplaatskosten" (bv. een torenkraan) of in de post "Inrichting van de bouwplaats".

Niettemin kan een bepaald materieel in sommige posten een rechtstreekse invloed hebben op

de directe kosten ( of technische kostprijs).

Om deze reden kunnen we het materieel indelen in twee typen:

Type I: Het materieel direct toewijsbaar aan een bepaalde inschrijvingspost.

= materieel dat maar tijdelijk wordt ingezet

bv. mechanische grondwerken (graafmachine en vrachtwagen)

Type II: Het materieel gebruikt tijdens de uitvoering van het bouwwerk en dat ter beschikking

van de bouwplaats wordt gesteld voor een langere duur. b.v. een torenkraan, bank voor

de ijzervlechters, ...

In beide gevallen moet de aannemer de kosten van zijn materieel ramen op basis van een

gedetailleerde analyse van de verschillende kostensoorten.

In de inschrijving (aanbiedingsprijs) zal het materieel van Type I direct worden aangerekend aan

de betreffende post van de meetstaat, en dus de berekening van de technisch kostprijs

beïnvloeden. Het materieel van Type II zal worden opgenomen in de specifieke

bouwplaatskosten (zie later).

Men zal gebruik maken van een gebruikstarief voor het materieel. De kosten worden bepaald

hetzij in functie van de gepresteerde productieve uren, hetzij in functie van een

gebruikscoëfficient.

TYPEN VAN KOSTEN

Om de kostprijs van het materieel te kunnen bepalen, moeten we de types van kosten eigen aan

dit materiaal onderzoeken.

Vaste kosten

Aankoopprijs

Vervangingsreserve

Verkoopwaarde

Verzekeringen en diverse taksen

Werkingskosten

Verbruik

Onderhoud

Montage- en demontagekosten

Page 25: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

BEREKENING VAN HET TARIEF

Het tarief kan bepaald worden

per uur

per dag

per week

per maand

De torenkraan stelt men ter beschikking voor een werk voor een langere duur.

Vandaar dat de meeste ondernemingen geen uurtarief toepassen voor dit materieel. Niettemin

lijkt het ons wenselijk om de werkdag, of zelfs het werkuur als basis te gebruiken voor de

begroting. Aldus kan men ook beter de productieve en niet-productieve uren onderscheiden.

Wanneer een dag als werkdag wordt beschouwd moet deze ook verrekend worden.

Wanneer een dag als weerverletdag wordt beschouwd, worden de kosten verrekend in de

algemene ondernemingskosten.

In geval van normaal onderhoud tijdens een werkdag worden de kosten aangerekend bij de

bouwplaatskosten.

In geval van groot onderhoud en belangrijke herstellingen zullen de kosten verrekend worden bij

de algemene ondernemingskosten.

Het toe te passen tarief moet worden gebaseerd op de zogenaamde "productieve uren".

5. SPECIFIEKE BOUWPLAATSKOSTEN

Inleiding

Bij de uitvoering van een bepaald bouwwerk zijn er kosten die de aannemer bij het opstellen van

de kostenanalyse nergens in het bestek vermeld vindt. Dit omdat ze geen rechtstreeks verband

houden met de uitvoering van het werk.

Het niet meerekenen van deze kosten in de kostprijs heeft een onderschatting van de te

begroten kosten tot gevolg en vervalst de winstvoorziening.

Daarom moet de aannemer bij het opstellen van de inschrijvingsprijs voor een bepaald werk ook

een opsomming maken van de kosten die ten behoeve van één bepaald werk worden gemaakt

en niet rechtstreeks toerekenbaar zijn.

Opsomming van enkele specifieke bouwplaatskosten die aan een werf toegerekend kunnen

worden

A Kosten in verband met de inrichting van de bouwplaats

afsluiten bouwterrein

oprichten en afbreken van de loodsen

oprichten en demonteren van kraan en bouwlift

aanleg van toegangswegen tot de bouwplaats

belasting op bouwschutting

belasting op gebruik van stoepen en wegen

reclameborden

Page 26: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

lossen van materialen

onderhoud en opruiming van de bouwplaats

uitzetten van het werk

grondonderzoek

betonstudie door ingenieur

veiligheidsvoorzieningen

verzekering specifieke risico's voor de bouwplaats

reis- en verblijfsvergoeding voor personeel

proeven op materialen

verwarming bouwketen

B Kosten voor water, elektriciteit en telefoon

Water: aansluiting - abonnement - verbruik

elektriciteit : aansluiting - abonnement - verbruik

telefoon : aansluiting - abonnement - verbruik

C Diverse kosten

waarborgstelling

financiering

oplevering van het werk

herstellen van schade aan wegen, stoepen, buureigendommen,..

bescherming uitgravingen en bouwwerk

bronbemaling

huur van specifiek materiaal

TOEREKENINGSMETHODE VOOR DE SPECIFIEKE BOUWPLAATSKOSTEN

A Bij middel van een vaste som

De aannemer maakt een totaal van de kosten die hij voor een bepaalde bouwplaats

verwacht. Aan de opsomming van de posten van de bouwheer voegt hij een post "

inrichting bouwplaats" toe.

Vooraleer men de prijsofferte opstelt, kan men aan de opdrachtgever vragen of hij

hiermee instemt.

B Bij middel van een toeslag

Stemt de bouwheer niet toe in het toevoegen van een post "bouwplaatsinrichting", dan

zullen de specifieke bouwplaatskosten toegerekend worden aan de hand van een

toeslag.

Het gemakkelijkst zal dit gaan via het bedrag van de directe kosten van de inschrijving.

Deze toeslag wordt als volgt berekend:

totaal specifieke bouwplaatskosten

------------------------------------------------------------------- = X %

bedrag van de technische kostprijs voor de werf

Voorbeeld:

Page 27: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Voor een bepaald werk heeft men € 1 800 specifieke bouwplaatskosten. Het totaal van

de technische kostprijs voor alle posten samen is € 25 000.

1 800 X 100

men heeft ------------------- = 7,2 %

25 000

C. Door spreiding over de verschillende posten

Bepaal voor welke posten er specifieke bouwplaatskosten zijn

Bepaal over welke posten men de bouwplaatskosten wil verdelen.

Men heeft een technische kostprijs van € 25 000

Men heeft € 1 800 bouwplaatskosten

Men maakt de som van die posten waarover men de bouwplaatskosten wil spreiden

In dit voorbeeld is dat € 18 000. Men bepaalt nu de factor.

Men vermenigvuldigt nu het bedrag van de post met de factor en bekomt de toeslag

voor die post

Posten Technische KP Bouwpl

Kosten

Totaal incl.

Bouwplaatskosten

X Post 1 4.570,00 € 514,12 € 5.084,12 €

X Post 2 9.680,00 € 1.089,00 € 10.769,00 €

Post 3 4.750,00 €

4.750,00 €

Post 4 4.250,00 €

4.250,00 €

X Post 5 1.750,00 € 196,88 € 1.946,88 €

- €

Totaal 25.000,00 € 1.800,00 € 26.800,00 €

Page 28: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

S P E C I F I E K E B O U W P L A A T S K O S T E N

A.- PERSONEEL

Omschrijving e.h. fact. a fact. b e.pr. totaal

Projectleider mnd 1 0,00 €

adjunct-projectleider mnd 1 0,00 €

Meetkundig schatter mnd 1 0,00 €

Opmeter - Tekenaar mnd 1 0,00 €

mnd 1 0,00 €

Kraanbestuurder mnd 1 0,00 €

Machine-bestuurder 1 0,00 €

Mekaniekers mnd 1 0,00 €

Onderhoudspersoneel mnd 1 0,00 €

mnd 1 0,00 €

1 0,00 €

Totaal Bouwplaatskosten Personeel 0,00 €

B.- TRANSPORT

Omschrijving e.h. fact. a fact. b e.pr. totaal

Projectleider mnd 1 0,00 €

adjunct-projectleider mnd 1 0,00 €

Meetkundig schatter mnd 1 0,00 €

Opmeter - Tekenaar mnd 1 0,00 €

mnd 1 0,00 €

Totaal aantal km mobiliteitsvergoeding

naar de bouwplaats (bedrag/km) -

bestuurders

km 1 0,15 0,00 €

Totaal aantal km mobiliteitsvergoeding

naar de bouwplaats (bedrag/km) -

passagiers

km 1 0,07 0,00 €

Vrachtwagens km 1 0,65 0,00 €

Bestelwagens km 1 0,60 0,00 €

Camionettes km 1 0,40 0,00 €

transportbusjes arbeiders km 1 0,40 0,00 €

1 0,00 €

Totaal Bouwplaatskosten Transport 0,00 €

Page 29: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

C.- HUUR MATERIEEL

Omschrijving e.h. fact. a fact. b e.pr. totaal

wc cabine - huur/dag dag 1 €3,45 0,00 €

wc cabine - huur/week week 1 €29,25 0,00 €

kraan 50 T dag 1 €103,95 0,00 €

kraan 80 T dag 1 €142,70 0,00 €

kraan 100 T dag 1 €186,15 0,00 €

kraan 120 T dag 1 €215,60 0,00 €

kraan 150 T dag 1 €248,20 0,00 €

kraan 200 T dag 1 €310,20 0,00 €

kraan 300 T dag 1 €465,35 0,00 €

extra kosten kraan 150 T dag 1 €1.551,05 0,00 €

extra kosten kraan 200 T dag 1 €2.171,45 0,00 €

extra kosten kraan 300 T dag 1 €3.722,50 0,00 €

personeelskeet - huur/week week 1 €45,75 0,00 €

materiaalcontainer - huur/week st 1 €30,10 0,00 €

Container gesorteerd afval st 1 €372,85 0,00 €

Container gemengd afval st 1 €1.022,80 0,00 €

container koer steenpuin alleen st 1 €196,90 0,00 €

container koer verpakkingsafval (klasse

II) st 1 €262,50 0,00 €

container steenpuin, grond, beton 12 m3 st 1 €217,15 0,00 €

container gemengd afval dag 1 €620,45 0,00 €

Bobcat (dag) enkel 1 €149,15 0,00 €

Vervoer Bobcat uur 1 €29,85 0,00 €

Vervoer aantal kilometer dag 1 €0,50 0,00 €

Manito (dag) week 1 €253,55 0,00 €

Manito (week) enkel 1 €775,55 0,00 €

Vervoer Manito uur 1 €44,75 0,00 €

Telescopische kraan : Terrein (10 ton) dag 1 €62,65 0,00 €

Trilplaat (dag) dag 1 €44,75 0,00 €

Manuele lift (dag) SOG 1 €59,70 0,00 €

Vervoer bandenkraan m³ 1 €149,15 0,00 €

Onvolledige vracht, minder dan 6 m³

beton uur 1 €13,45 0,00 €

Wachttijd betonmixer uur 1 €44,75 0,00 €

Wachttijd betonpomp week 1 €59,70 0,00 €

Rolsteiger week 1 €111,85 0,00 €

Rolstelling dag 1 €82,05 0,00 €

betonpomp tot 32 m dag 1 €270,65 0,00 €

pompmixer tot 20 m3 dag 1 €195,50 0,00 €

zware betonpomp ts 32 en 40 m dag 1 €360,85 0,00 €

zware betonpomp > 40 m dag 1 €481,15 0,00 €

1 0,00 €

Totaal Bouwplaatskosten Huur: 0,00 €

Page 30: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

D.- DIENSTEN EN PRESTATIES

Omschrijving e.h. fact. a fact. b e.pr. totaal

1 0,00 €

Prestaties 1 0,00 €

architect-ontwerper bar 1 0,00 €

architect-deskundige bar 1 0,00 €

veiligheidscoördinatie ontwerp bar 1 0,00 €

1 0,00 €

Documenten 1 0,00 €

Planafdrukken m² 1 €3,05 0,00 €

Fotocopie DIN A4 st 1 €0,40 0,00 €

Kleufotocopie DIN A4 st 1 €2,45 0,00 €

Kleurfoto's 9 x 13 st 1 €4,00 0,00 €

Brief st 1 €6,85 0,00 €

Aangetekende brief st 1 €11,45 0,00 €

Administratie - dactylografie ( per blz) st 1 €8,40 0,00 €

Plaatsbeschrijving u 1 €380,45 0,00 €

Faxverzending st 1 €4,60 0,00 €

Faxontvangst st 1 €2,15 0,00 €

informatikaverwerking ff 1 €0,00 0,00 €

1 0,00 €

Honoraria 1 €0,00 0,00 €

stabiliteitsstudie bar S 1 €0,00 0,00 €

studie speciale technieken bar E 1 €0,00 0,00 €

studie veiligheidscoördinatie uitvoering ff 1 €0,00 0,00 €

administratie veiligheidscoördinatie ff 1 €0,00 0,00 €

1 0,00 €

Muurovername m³ 1 0,00 €

1 0,00 €

Verzekeringen 1 0,00 €

All-risk" bouwplaatsverzekering 0.40 % ff 1 €3.600,00 0,00 €

Controle verzekering 5 % ff 1 0,00 €

1 0,00 €

grondproeven 1 0,00 €

bodemonderzoek ff 1 €875,00 0,00 €

1 0,00 €

1 0,00 €

Totaal Bouwplaatskosten Diensten en prestaties: 0,00 €

Page 31: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

E. BOUWPLAATSINRICHTING

Omschrijving e.h. fact. a fact. b e.pr. totaal

1 0,00 €

Installatiekosten - toegankelijkheid 1 €0,00 0,00 €

Aanleggen werfwegen in gerecycleerd

materiaal, verdichten en egaliseren 25

cm dikte. in m²

m² 1 €12,75 0,00 €

Prefab-platen ter bescherming van

voetpaden, in zandbedding (2m * 2m) -

in st.

st 1 €30,00 0,00 €

afbraak - wegnemen van afsluitingen ff 1 €0,00 0,00 €

afbraak - opbreken van verhardingen

grond m² 1 €0,00 0,00 €

plaatsen van werfafsluiting, met

standaard hekken, huurprijs per maand m 1 €8,00 0,00 €

plaatsen van werfafsluiting, met

standaard hekken, aankoop min.7m² m² 1 €13,70 0,00 €

plaatsen van bouwafrastering, met

multiplex 18mm en 2.50m hoog

(prefab elementen)

m 1 €90,30 0,00 €

plaatsen van loopgang (verlenging

voetpad - fietspad- met afrastering) met

overkapping en afrastering buitenzijde

m 1 €57,85 0,00 €

plaatsen van loopgang (verlenging

voetpad - fietspad- met afrastering)

zonder overkapping

m 1 €3,70 0,00 €

plaatsen van looppoort (ingang) st 1 €11,05 0,00 €

plaatsen van inrijpoort (vrachtwagen) st 1 €183,85 0,00 €

werfwegen: machinaal aanbrengen van

gerecycleerd materiaal , verdichten en

egaliseren 25cm dik

m² 1 €12,70 0,00 €

werfwegen: prefab-platen leggen ter

bescherming van het voetpad in

zandbedding (2m x 2m)

m² 1 €37,70 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

bouwketen / loodsen / toiletten 1 €0,00 0,00 €

plaatsen en inrichten van keet:-

kantoorkeet per week week 1 €229,55 0,00 €

plaatsen en inrichten van keet:-

magazijn, opslagplaats per week week 1 €213,90 0,00 €

huur sanitair per week week 1 €29,25 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

nutsvoorzieningen 1 €0,00 0,00 €

water : standleiding watermaatschappij

(per maand) maand 1 €0,00 0,00 €

Page 32: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

waterverbruik m³ 1 €0,00 0,00 €

electr. : plaatsen van werfkast met

keuring (huren) st 1 €492,85 0,00 €

electr. : plaatsen van leidingen (kabel

3x4+1) m 1 €19,25 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

publiciteit 1 €0,00 0,00 €

plaatsen van publiciteitsborden 1,2 x 2,5

m inclusief twee staanders st 1 €147,05 0,00 €

plaatsen van publiciteitsborden 2,5 x

5,0m inclusief drie staanders st 1 €220,60 0,00 €

maken van publiciteit (letters en logo's)

per bord st 1 €394,90 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

stellingen en steigers 1 €0,00 0,00 €

stelling met schragen 1 €0,00 0,00 €

plaatsen van steiger min lengte 2m m 1 €7,35 0,00 €

plaatsen van lichte stelling, mod.

ineensch. elem.incl leuning+ladders m² 1 €27,60 0,00 €

plaatsen van zware stelling dubbele rij

palen, bout,schroef,leuning + ladders m² 1 €27,60 0,00 €

lichte stelling, suppl. per dag m² 1 €0,00 0,00 €

plaatsen van hangst. 5 m incl. alle

toebehehoren en

veiligheidsvoorzieningen

st 1 €91,90 0,00 €

hangst. 5 m suppl. per dag dag 1 0,00 €

huur werkbruggen m 1 0,00 €

huur ladderlift, 1 maand mnd 1 0,00 €

huur ladderlift, 1 week week 1 0,00 €

huur hijslier 200 kg, 1 maand mnd 1 0,00 €

huur hijslier 200 kg, 1 week week 1 0,00 €

huur compact hoogwerker - vloerhoogte

7.5 m / week week 1 0,00 €

huur compact hoogwerker - vloerhoogte

7.5 m / dag dag 1 0,00 €

huur telescoop hoogwerker -

vloerhoogte 15 m/ week week 1 0,00 €

huur telescoop hoogwerker -

vloerhoogte 21 m/ week week 1 0,00 €

huur telescoop hoogwerker -

vloerhoogte 30 m/ week week 1 0,00 €

huur hoogwerker 17 m op vrachtw.

zonder chauffeur / dag dag 1 0,00 €

huur hoogwerker 17 m op vrachtw.

zonder chauffeur/week week 1 0,00 €

huur hoogwerker 17 m op vrachtw. mnd 1 0,00 €

Page 33: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

zonder chauffeur / mnd

huur hoogwerker 20.5m op vrachtw.

zonder chauffeur / dag dag 1 0,00 €

huur hoogwerker 20.5m op

vrachtw.zonder chauffeur / week week 1 0,00 €

huur hoogwerker 20.5m op vrachtw.

zonder chauffeur / mnd mnd 1 0,00 €

huur hoogwerker 12 m op

aanhangwagen / dag dag 1 0,00 €

huur hoogwerker 12 m op

aanhangwagen / week week 1 0,00 €

huur hoogwerker 12 m op

aanhangwagen / maand mnd 1 0,00 €

huur hoogwerker 16 m op

aanhangwagen / dag dag 1 0,00 €

huur hoogwerker 16 m op

aanhangwagen / week week 1 0,00 €

huur hoogwerker 16 m op

aanhangwagen / maand mnd 1 0,00 €

huur schaarlift hoogte 10.30m / week week 1 0,00 €

huur schaarlift hoogte 14 m / week week 1 0,00 €

huur schaarlift hoogte 17m / week week 1 0,00 €

1 0,00 €

schoring 1 0,00 €

schoor in hout m 1 €4,60 0,00 €

schoor in buis m 1 €608,75 0,00 €

schoor - huur/maand 15% ff 1 €0,00 0,00 €

damplank herbruikbaar m² 1 €76,10 0,00 €

dampplank verloren m² 1 €91,35 0,00 €

diepwand m³ 1 €304,40 0,00 €

grondanker st 1 €547,85 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

Werktuigen en machines 1 €0,00 0,00 €

opstellen van werfkraan st 1 €551,45 0,00 €

mobiele werfkraan 50 t min 5 u u 1 €225,70 0,00 €

mobiele kraan 80 ton u 1 €142,70 0,00 €

mobiele kraan 120 ton u 1 €215,60 0,00 €

opstellen van tafellift st 1 €183,85 0,00 €

vrachtwagen met bestuurder 10 ton u 1 €48,70 0,00 €

vrachtwagen met bestuurder 16 ton u 1 €57,85 0,00 €

vrachtwagen met bestuurder 20 ton u 1 €67,00 0,00 €

graafmachines + buldozers 20ton u 1 €82,20 0,00 €

compressor - verplaatsing incl. st 1 €395,70 0,00 €

compressor /week st 1 €380,45 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

Page 34: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

containers - packing backs 1 €0,00 0,00 €

transport (max 20 km t.o.v.

vestigingsplaats van container firma) +

millieuheffing en stortvergoeding +

ledigen

1 €0,00 0,00 €

containers uitsluitend steenpuin 7 m³ st 1 €153,25 0,00 €

containers uitsluitend steenpuin 10 m³ st 1 €219,45 0,00 €

niet gesorteerd recycleerbaar afval 10

m³ st 1 €464,15 0,00 €

niet gesorteerd niet recycleerbaar 10 m³ st 1 €627,30 0,00 €

niet gesorteerd recycleerbaar afval 15-22

m³ st 1 €0,00 0,00 €

niet gesorteerd niet recycleerbaar 15-22

m³ st 1 €0,00 0,00 €

packing backs 1 = m3 st 1 €91,35 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

ontruimingskosten 1 €0,00 0,00 €

verwijderen van keet:- kantoorkeet st 1 €147,05 0,00 €

verwijderen van keet:- magazijn,

bergplaats en inrichten st 1 €110,30 0,00 €

verwijderen van bouwafrastering, met

standaard hekken m 1 €3,70 0,00 €

verwijderen van bouwafrastering, met

multiplex 2.50m hoog m 1 €7,35 0,00 €

verwijderen van loopgang (verlenging

voetpad - fietspad) met overkapping en

afrastering

m 1 €9,20 0,00 €

verwijderen van loopgang (verlenging

voetpad - fietspad) zonder overkapping m 1 €3,70 0,00 €

verwijderen van looppoort (ingang) st 1 €36,80 0,00 €

verwijderen van inrijpoort

(vrachtwagen) st 1 €73,55 0,00 €

Herstellen stoepen en bestratingen lm 1 €0,00 0,00 €

1 €0,00 0,00 €

peilen en uitzetten 1 €0,00 0,00 €

peil overnemen van vast punt (per 100

m) st 1 €7,35 0,00 €

peil aanbrengen op profiel st 1 €2,95 0,00 €

aanbrengen van bouwraam met planken

rondom m 1 €5,65 0,00 €

aanbrengen van stoeltjes st 1 €11,05 0,00 €

uitzetten van rechte hoek st 1 €12,15 0,00 €

uitzetten van muren st 1 €2,95 0,00 €

uitzetten van aslijnen op een vloer st 1 €2,25 0,00 €

uitzetten van kolommen (inclusief

voetkrans) st 1 €16,20 0,00 €

Page 35: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

uitzetten van metselprofielen st 1 €2,60 0,00 €

oploden van aslijnen vloer naar vloer st 1 €13,25 0,00 €

1 0,00 €

Totaal Bouwplaatskosten Bouwplaatsinrichting 0,00 €

F.- VEILIGHEID & DIVERSEN

Omschrijving e.h. fact. a fact. b e.pr. totaal

1 0,00 €

Telefoongesprekken gp 1 0,00 €

Vastrecht en waarborg gp 1 0,00 €

Materiaal (kabels ...) gp 1 0,00 €

Arbeid install. gp 1 0,00 €

1 0,00 €

Brandstoffen gp 1 0,00 €

Olie gp 1 0,00 €

Kantoorbenodigheden gp 1 €250,00 0,00 €

Geneesmiddelen gp 1 €100,00 0,00 €

veiligheidsnetten in m² m² 1 €1,10 0,00 €

veiligheidsballustrades (min. 70 lm). lm 1 €4,80 0,00 €

veiligheidsplan bouw tot € 250 000.00 gp 1 €744,00 0,00 €

veiligheidsplan bouw tot € 500 000.00 gp 1 €1.486,80 0,00 €

veiligheidsplan bouw tot € 750 000.00 gp 1 €2.220,00 0,00 €

veiligheidsplan bouw tot € 1000 000.00 gp 1 €2.880,00 0,00 €

veiligheidsplan bouw tot € 1250 000.00 gp 1 €3.562,70 0,00 €

1 0,00 €

Proper houden bouwplaats u 1 €27,43 0,00 €

Schoonmaken bouwplaatskeet u 1 €27,43 0,00 €

Vertegenwoordigingskosten gp 1 €500,00 0,00 €

Proeven op materialen gp 1 0,00 €

1 0,00 €

1 0,00 €

Totaal Bouwplaatskosten Veiligheid & Diversen 0,00 €

Page 36: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Page 37: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

6. ALGEMENE KOSTEN

Als uitgangspunt voor de analyse nemen we een bouwproject, omdat op dit niveau de

onderneming geconfronteerd wordt met alle problemen die de toewijzing van de kosten

meebrengen. Het fundamenteel onderscheid tussen de kosten is dit tussen de directe en

indirecte kosten. Dit onderscheid is gebaseerd op het al of niet bestaan van een rechtstreeks

verband tussen de kosten en een bepaald calculatie-object.

Zo kunnen we bv. zeggen dat er een rechtstreeks verband is tussen de aankoop van 750.000

bakstenen en het uitvoeren van 1000 m3 metselwerk. Een dergelijk verband kan niet gelegd

worden tussen de wedde van de zaakvoerder van de onderneming en het metselwerk. Van de

bakstenen kan men zeggen dat het directe kosten zijn terwijl men de wedde van de zaakvoerder

zal beschouwen als een indirecte kost.

De directe kosten: omvatten die kosten die rechtstreeks kunnen toegewezen worden, die in

een rechtstreeks oorzakelijk verband staan, met een bepaald calculatie-object.

De indirecte kosten: omvatten die kosten die niet rechtstreeks kunnen toegewezen worden, die

niet in een rechtstreeks oorzakelijk verband staan, met een bepaald calculatie-object.

Een ander fenomeen, dat men bij een onderscheid tussen directe en indirecte kosten vaststelt ,

is

o Dat hoe ruimer men het calculatie-object neemt, hoe groter het aantal kosten wordt dat

rechtstreeks kan toegewezen worden aan dit object en hoe kleiner het aantal kosten

wordt dat als indirecte kosten moet worden beschouwd.

o Dat hoe enger men het calculatie-object neemt hoe kleiner het aantal kosten wordt dat

rechtstreeks kan toegewezen worden aan dit object en hoe groter het aantal kosten

wordt dat als indirecte kosten moet worden beschouwd.

HOE MOET DE AANNEMER TE WERK GAAN ALS HIJ DE ALGEMENE KOSTEN VAN ZIJN BEDRIJF

WENST TE KENNEN?

De aannemer moet beschikken over de basisgegevens die nodig zijn voor de controle. Daarom

moet hij de kosten identificeren, klasseren en uitgaande van de vorige boekjaren het bedrag

bepalen.

Tevens moet hij op de hoogte zijn van de marktevolutie van zijn onderneming.

Aan de hand van deze gegevens zal hij vooruitzichten opstellen.

Met behulp van de opgetekende gegevens zal hij nadien de werkelijke kosten bepalen en

registreren van het voorbije werkjaar.

De vooruitzichten en de berekende resultaten verschaffen nieuwe gegevens voor de toekomst.

Page 38: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

TOEREKENINGSMETHODE VOOR DE ALGEMENE KOSTEN

We kunnen de algemene kosten op twee manieren verrekenen.

1. Bij middel van toeslag:

Deze methode bestaat erin om de kosten procentueel te verdelen over de kostprijs.

Dit wordt uitgedrukt in een percentage op de kostprijs. Bij iedere offerte zal men deze

procentuele toeslag gaan verrekenen.

Om de procentuele toeslag te kunnen berekenen kan men ofwel een raming maken van de

algemene kosten en de omzet voor het komend jaar. Eenvoudig is dat men terugvalt op de

gegevens van het vorige jaar. Op te merken valt dat bij deze werkwijze het belangrijk is om de

vooropgestelde omzet op jaarbasis te behalen. Indien men bijvoorbeeld maar 90 % van de

geraamde omzet behaald, zullen de algemene kosten ook maar voor 90 % gedekt zijn.

Bijvoorbeeld:

Een bedrijf maakt € 20 000 algemene kosten per jaar.

Dat jaar heeft het een omzetcijfer van € 500 000.

20 000 x 100

------------------ = 4%

500 000

Op een gebudgetteerde kostprijs van € 850 000 moet men € 850 000 * 0,04 = € 34 000

toerekenen als dekking voor de algemene kosten.

2. Door een toeslag per uur.

Men kan ook de kosten verdelen per gepresteerd uur. Dit wordt uitgedrukt in een bedrag per

uur.

Als men deze methode toepast, worden er enkel algemene kosten gerekend op die posten waar

er manuren werden voorzien. Op de posten van bijvoorbeeld de onderaannemers worden geen

algemene kosten aangerekend.

Hier moet men rekening houden met het feit dat de eigenaar later zelf een aantal posten zou

kunnen uitvoeren, waardoor u de gerekende algemene kosten niet kan recupereren.

Page 39: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

Nemen we hetzelfde bedrijf

Men had dat jaar 3316 manuren gepresteerd

20 000

---------- = € 6,03.

3316

Posten Tech. KP aantal

manuren Algemene Kosten

Totaal incl.

Algemene

Kosten

Post 1 35.000,00 € 200 1.206,00 € 36.206,00 €

Post 2 68.000,00 € 485 2.924,55 € 70.924,55 €

Post 3 8.500,00 € 35 211,05 € 8.711,05 €

Post 4 6.500,00 € 0 - € 6.500,00 €

Post 5 16.500,00 € 225 1.356,75 € 17.856,75 €

Totaal 134.500,00 €

5.698,35 € 140.198,35 €

Op de volgende pagina’s u een check-list van mogelijke algemene kosten.

Page 40: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

ALGEMENE KOSTEN

DEEL 1: ALGEMENE KOSTEN ADM.EN BEHEER (AOK)

1 juridische vorm - €

1.1 - publicatiekosten - €

1.2 - statutaire vergadering - €

2 Bezoldigingen - €

2.1 . Patroon - €

2.2 bediende: . Echtgenote - €

2.3 . Bediende 1 - €

2.4 . Bediende 2 - €

2.5 . Bediende 3 - €

3 externe diensten - €

3.1 - boekhouder fiscalist - €

3.2 - bijdragen: - €

3.3 . BOUWUNIE - €

3.4 . WTCB - €

3.5 - sociaal secretariaat - €

3.6 - experten erelonen - €

3.7 - informatieverwerking - €

3.8 - erelonen betwiste zaken - €

4 materieelpark beheerfuncties : - €

4.1 - klein gereedschap - €

4.2 - klein materieel. Hulpwerkstoffen - €

4.3 - auto 's voor beheeractiviteiten - €

- afschrijving - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- verzekeringen - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- verkeersbelastingen - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- reparatie onderhoud - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- technische controles - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

Page 41: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

- niet aftrekbare btw. - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- verkeersboetes - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- radiotaksen - €

. Wagen 1 - €

. Wagen 2 - €

- brandstof voertuigen - €

5 kosten gebouwen voor beheerfunctie - €

5.1 - kosten bureelgebouw - €

. Huur - €

. Onderhoud personeel - €

. Brandverzekering - €

. Onroerende voorheffing - €

. Verwarming - €

. Elektriciteit - €

5.2 - provisie onderhoud - €

6 kantoorkosten - €

6.1 - kosten kantooruitrusting - €

. Afschrijvingen - €

. Onderhoud - €

6.2 - werkingskosten kantoor - €

. Telefoon - €

. Postzegels - €

. Diversen - €

7 financiële kosten - €

7.1 - intresten < 1 jaar - €

7.2 - intresten > 1 jaar - €

7.3 - belastingsservice - €

7.4 - disconto kosten klanten - €

7.5 - fiscale zegels - €

7.6 - hypotheekkas - €

8 diverse functies - €

8.1 - publiciteit - €

. Gouden gids - €

. Sportmanifestaties - €

. Streekfeesten - €

. Streekkranten - €

. Folders - €

Page 42: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

8.2 - abonnementen - €

. Periodiek 1 - €

. Periodiek 2 - €

. Periodiek 3 - €

8.3 - cursussen - €

8.4 - representatiekosten - €

8.5 - inschrijvingdocumenten - €

8.6 - studiereizen - €

9 belastingen.taksen - €

9.1 - gemeentebelastingen - €

9.2 - taks op lichtreclame - €

9.3 - provinciebelastingen - €

9.4 - verzekeringen - €

9.5 - levenspolis - €

SUB-TOTAAL ALG.KOST VR ADMINISTR. EN BEHEER : - €

DEEL 2: ALGEMENE WERKP.KOSTEN (A.WPL.K)

2 bezoldigingen - €

2.6 - atelierchef - €

2.7 - meestergast - €

4 materieelpark werkplaats : - €

4.4 - machinekosten - €

. Afschrijvingen - €

. Onderhoud - €

. Herstellingen - €

. Wisselstukken - €

. Onroerende voorheffing - €

4.5 - klein materieel en gereedschap - €

5 kosten gebouwen werkplaats : - €

5.3 - afschrijvingen werkplaats - €

5.4 - huurprijs - €

5.5 - verzekering bedrijfsschade - €

5.6 - verzekering brand - €

5.7 - onroerende voorheffing - €

5.8 - verwarming - €

5.9 - verlichting - €

5.10 - elektriciteitsverbruik - €

5.11 - waterverbruik - €

5.12 - provisie onderhoud - €

Page 43: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

5.13 - huur materieel - €

5.14 - huur container - €

5.15 - onderhoud(personeelskost) - €

8 diverse functies - €

9 belastingen.taksen - €

9.6 - belastingen werkplaats - €

. Elektromotoren - €

SUB.TOTAAL ALGEMENE WERKPLAATSKOSTEN : - €

DEEL 3: ALGEMENE KOST. V.PLAATSING (A.PL.K)

4 materieelpark alg. Bouwplaatskosten - €

4.1 - autovoertuigen - €

4.12 - Voertuig 1 - €

. Afschrijving - €

. Verzekering - €

. Verkeersbelasting - €

. Onderhoud - €

. Verbruik - €

. Verkeersboetes - €

. Technische controle - €

. Radiotaks - €

. Niet aftrekbare btw - €

. Brandstof - €

4.13 - Voertuig 2 - €

. Afschrijving - €

. Verzekering - €

. Verkeersbelasting - €

. Onderhoud - €

. Verbruik - €

. Verkeersboetes - €

. Technische controle - €

. Radiotaks - €

. Niet aftrekbare btw - €

. Brandstof - €

4.8 - Huur voertuigen - €

4.9 - Klein materieel en gereedschap - €

SUB-TOTAAL ALGEMENE PLAATSINGSKOSTEN : - €

Page 44: Kostprijsberekening theorietekst

Inleiding tot Kostprijsberekenen

7. RELATIE ZAKENCIJFER / WINST

We beklemtonen het feit dat het zakencijfer niet het enige doel van de onderneming mag zijn.

De aannemer moet zeer oplettend zijn voor wat betreft de rentabiliteit van zijn onderneming.

Zich goed organiseren en de kosten drukken, is beter dan verblind te zijn door het zakencijfer,

altijd overbelast te zijn en te eindigen door met verlies te werken.

Nemen we een onderneming die 3 % winst maakt op haar omzet. Bij een zakencijfer van

€ 400 000 realiseert deze onderneming een winst van € 12 000.

Veronderstellen wij nu dat onze onderneming deze rentabiliteit niet voldoende vindt en als norm

5% winst wil maken. In dit geval zal de onderneming reeds een winst van € 12 000 maken bij een

omzet van € 240 000.

Dit betekent dat de verhoging van de omzet ook een verhoging van de winst zal meebrengen

8. NACALCULATIE

De berekening van de kostprijs is voor elke onderneming van groot belang omdat zij de basis

vormt voor de bepaling van de verkoopprijs. Hierbij mag zeker niet uit het oog verloren worden

dat het hier gaat om een RAMING van de te maken kosten, hoe nauwkeurig men daarbij ook is te

werk gegaan.

Bij de uitvoering zal men tussen kostenraming en realiteit steeds verschillen bekomen. De

berekening en de analyse van deze verschillen vormen het domein van de NACALCULATIE, veelal

ook werfopvolging genoemd.

In wezen is zij even belangrijk als de voorcalculatie. Zij heeft tot doel de aannemer in staat te

stellen, de nodige corrigerende maatregelen te nemen om het effect van eventuele nadelige

verschillen in de hand te houden en hun invloed op de verwachte winstmarge en uiteindelijk op

de rentabiliteit van de onderneming te minimaliseren. Om een reëel effect te hebben is het

noodzakelijk dat de nacalculatie reeds van bij het begin van de uitvoering der werken toegepast

wordt. Een laattijdige controle leidt enkel tot de vaststelling van de ontstane afwijking, waarbij

het onmogelijk is om nog afdoende maatregelen te nemen.