Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa...

23
Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criolla wo 18 dec 2019 / Grote podia / Blauwe zaal 20 uur / pauze 20.45 uur / einde + 21.45

Transcript of Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa...

Page 1: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

Koor & OrkestMúsica Temprana olv.Adrián Rodriguez Van der Spoel

Misa Criolla

wo 18 dec 2019 / Grote podia / Blauwe zaal20 uur / pauze 20.45 uur / einde + 21.45

Page 2: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

2019-2020world & roots music

Olla VogalaFella Mengusdo 19 sep 2019

The Naghash EnsembleSongs of Exilewo 20 nov 2019

Koor & Orkest Música TempranaMisa Criollawo 18 dec 2019

Flamenco TweedaagseDorantes / vr 7 feb 2020Mayte Martín / za 8 feb 2020

Constantinople & Kinan AzmehUnder the Syrian Musical Skyzo 1 mrt 2020

Page 3: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

teksten programmaboekje Música Temprana vertalingen liedteksten Marianne Lambregts en Barbara Grimm

coördinatie programmaboekje deSingelD/2019/5.497/126

Gelieve uw GSM uit te schakelen

De inleidingen kan u achteraf beluisteren via desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling / concert / tentoonstelling van uw keuze.

Concertvleugels Met bijzondere dank aan Ortwin Moreau voor het stemmen en het onderhoud van de concertvleugels van deSingelMoreau Pianoservice / Kapucinessenstraat 32 / 2000 Antwerpen / +32 (0)486 83 63 98moreau-pianoservice.be

Nuestra Señora de La Antigua (gedrukt in Sevilla, 1738)

Page 4: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

6 7

DEEL 2 40’

BOLIVIA Juan de Vega Bastán (kapelmeester Sucre 1673-1680). Tota Pulchra es Maria (Motet)

PERU Tomás de Torrejón y Velasco (1644-1728). Desvelado dueno mio (Nana)

PORTUGAL Anoniem, Sã qui turo zente pleta (Guineo) (1647)

CHILI - BOLIVIA Alfredo Domínguez (1938-1980) & Gabriel Aguilera Valdebenito (1958) Drie bailecitos (traditioneel Boliviaans). Campanitas. Ciruelita. Bailecito

ARGENTINIË Ariel Ramírez, Misa Criolla. Kyrie (Vidala-Baguala). Gloria (Carnavalito-Yaraví). Credo (Chacarera). Sanctus (Carnaval cochabambino). Agnus Dei, (Estilo pampeano)

Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel zang (solist Misa Criolla)Alvaro Pinto Lyon zang (solist Misa Criolla)

Misa Criolla

DEEL 1 43’

BOLIVIAMario Conde, Apachita (Sikuri) (1956)

PERUAnoniem, Hanacpachap (Oración) (1631)

GUATEMALAAnoniem, Códice Santa Eulalia (Villancicos) (ca. 1600):. De la sagrada María que oi nació / Virgen Madre de Dios. Esta es çena de amor llena / Hoi nace la nueba estiella

ECUADORAnoniem, Códice Ibarra (ca. 1700):. Vamos al lugar amor (Villancico) MEXICO Gaspar Fernandes (1570 - 1629). Venimo con glan contento (Guineo) (1609). ¡Oh!, quién hiciese cosquillas (Villancico) (1610) Juan García de Zéspedes (ca.1619 - 1678). Convidando está la noche (Guaracha)

SPANJEJuan Bautista Comes (1582-1643). Gozos a Nuestra Señora (Villancico)

BOLIVIA Anoniem, Señora Doña María (Nana) (eind 18de eeuw)

ARGENTINIË Ariel Ramírez (1921-2010)Uit Navidad Nuestra, Ariel Ramírez. La Anunciación (Chamamé). La Huída (Vidala tucumana)

Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds Podiumkunsten, Amsterdams Fonds voor de Kunst en Instituto Cervantes.

Page 5: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

8 9

Misa Criolla

De ‘Misa Criolla’ van componist Ariel Ramírez was de eerste van een nieuw muziekgenre. Er bestond niet eerder een op basis van Latijns-Amerikaanse volksmuziek gecom-poneerde, volwaardige Rooms-Katholieke mis. Vóór 1964 gaf Ramírez nooit blijk van enige religieus-muzikale belangstelling. De aanleiding voor dit werk was dan ook onverwacht en opmerkelijk, en ze lag in Europa. In 1959 reisde de componist naar Duitsland waar hij twee nonnen leerde kennen die in de oorlog met risico voor eigen leven Joden redden uit de handen van de nazi’s. Dat bracht hem op het idee om ter ere van hen muziek voor een eenvoudi-ge gebedsdienst te schrijven, en hij vroeg drie priesters de Latijnse mis voor hem in het Spaans te vertalen. De vrijheid die hij bij het schrijven van de ‘Misa Criolla’ en ‘Navidad Nuestra’ nam, doet sterk denken aan de ontstaansgeschie-denis van de villancico: kerkmuziek in lokale talen uit de vijftiende en zestiende eeuw, gespeeld op Europese en Argentijnse muziekinstrumenten met uitdagende, prikke-lende ritmes. Voor belangrijke religieuze vieringen lieten de geestelijken deze uitingen van volksreligie toe binnen de muren van de kerk.

Ramírez entte zijn muziek op een breed scala aan elemen-ten uit de volksmuziek. Zo schreef hij onder meer de bombo (Argentijnse trom) de charango (kleine gitaar) en de kena (fluit) voor, en voor elk van de vijf vaste delen van de mis koos hij een karakteristiek dansritme als basis. Voor het Kyrie gebruikte hij ritmes van de indianen in de noorde-lijke Andes, voor het Gloria de opgewekte yaravi, en voor het Credo de feestelijke chacarera, de belangrijkste Argentijnse dans met een opzwepend ritme. Het Sanctus is een subtiele variant op de carnavalito, een knipoog richting Bolivia, en in het afsluitende Agnus Dei klinkt het ritme van de melancholieke milonga van de pampa’s. Met zijn vitale mengeling van schoolse compositietechnieken en volkse ingrediënten leunt de Misa Criolla dicht aan tegen de kerkmuziek, en met het voorschrijven van een klavecimbel, icoon van de Europese barokmuziek, bena-drukte Ramírez zijn affiniteit met de oude muziektraditie in zijn land. Música Temprana kiest, het zal niet verbazen, voor een interpretatie vanuit de oude, klassieke muziek, die van Latijns-Amerika, wel te verstaan; overigens zonder de

karakteristieke volkse elementen in de Misa uit het oog te verliezen.

Voor Música Temprana is de verbinding van de Misa met oude tradities het essentiële uitgangspunt. Het blootleg-gen daarvan, door deze mis te omringen met voorbeelden van die voorlopers, is de drijfveer achter dit project. In plaats van de chronologische aanpak daarbij in 2014, kiezen Música Temprana nu voor een geografische focus. Dat zet niet alleen de Misa in een nieuw licht, het geeft ook de gelegenheid om nieuw ontdekte oude muziek aan het publiek te presenteren. Música Temprana is al enkele jaren bezig met het onderzoeken van barokmuziek uit Mexico en Guatemala en presenteert nu de stand van zaken aan het publiek.

Mer

cede

s So

sa, F

élix

Lun

a &

Arie

l Ram

írez

Page 6: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

1110

Bolivia, Mario Conde Apachita (Sikuri) 1956

Peru, Anoniem (gebed) 1631 Hanacpachap cussicuinin

Hanacpachap cussicuininhuaran cacta muchascaiqui

yupai rurupucoc mallquirunacunap suyacuinin

callpan nacpa quemicuininhuaciascaita.

Uyarihuai muchascaita,Dios parampan Dios pamaman

yurac tocto haman caiman,ypascalla collapascaita,

huahuarquiman suyuscaita,ricuchillai

Gloria kachun Dyus yayapaqDyus churipaq hinallataqSanto Espiritu paqwantaqKachun gloria, wiñayllapaq

Kawsaykunap, kawsayninpaqKusi kachun.

Amen

Vreugde van de hemel,ik zal u eeuwig aanbidden,

bloeiende boom die ons de Heilige vrucht schenkt, hoop van de mensheid,

sterkte die mij steunt, als ik dreig te vallen.

Gedenk mijn verering voor u,U, leidende hand van God, moeder van God,

schone bloem, geel en wit,aanvaard de lofzang die we u aanbieden;

sta ons bij, toon ons de vrucht van uw schoot.

Ere zij God de Vaderen God de Zoon

en de Heilige Geest.Moge er eeuwige glorie zijn,

al het nodige voedsel voor het levenen moge er vreugde zijn.

Amen

Page 7: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

12 13

Guatemala, Anoniem, Códex Santa Eulalia ca. 1600De la sagrada María / Virgen Madre de Dios

De la sagrada Maríaque oi nació

nació el sol que Dios envió.

COPLAEl sol en su nacimiento

la tiniebla expelióMaría que lo parió

que Dios sin corrompimiento

de la que ganó el contentoque oi nació,

nació el sol que Dios envió.

Virgen madre de DiosVirgen señora vos.Virgen vos señora

Cosa soberana .

Uit de heilige Mariawerd vandaag geboren,

werd de zon geboren die God ons zond.

COPLADe zon heeft bij zijn geboortede nevelen doen verdwijnen.

De onbevlekte Maria bracht hem,God, ter wereld.

Daarom was er grote blijdschap,want vandaag werd de zon geboren,

door God gezonden.

Heilige maagd moeder van God,Heilige maagd, vrouwe,Heilige maagd, vrouwe,U bent onovertrefbaar.

Guatemala, Anoniem, Codex Santa Eulalia ca. 1600Esta es çena de amor llena / Hoi nace la nueba estiella

Esta es çena de amor llenaesta es çena de amor

COPLASQuanto ay en esta Cena

es amor y a amor se ordenaçena de la gloria buenaesta es çena de amor.

Çena de amor qui a junatocon el amate amato

de amor con amor quessatoy de amor a su sabor

Dit is een avondmaal vol liefdedit is het avondmaal der liefde

COPLASDit avondmaal biedt niets dan

liefde en is gewijd aan de liefde;het is het avondmaal van de zaligheid,

dit is het avondmaal van de liefde.

Een maal van Liefde dat de liefhebberéén maakt met de beminde;

een liefde die heilig isen die de smaak heeft van de liefde.

Page 8: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

14 15

Hoi nace la nueba estiellaque por lumbre tiene a Dios

refujente, pura y bellaVirgen Sancta que sois vos

Dios es el sol verdaderoy la estiella que nasce acá.es del mar norte y luzeroque su luz toma de allá

Sola reyna esclareciday luna resplandeciente

Remedio de nuestra vidala que nasce del Oriente.

Vandaag is de nieuwe ster geborendie haar licht van God krijgt,

stralend, zuiver en mooidat bent u Heilige Maagd.

God is de ware zonen de ster die hier wordt geboren

is de Noordster en de Morgenster van de zee,die haar licht van hierboven ontvangt.

De enige stralende koninginen glanzende maan,

de redding van ons leven,zij, de ster die opkomt in het oosten.

Ecuador, Anoniem, rond 1700Vamos al lugar amor, a 2

Al Santísimo Sacramento

Vamos al lugar amor comeremos

que viene a la tierraun pan de los cielos.

De la corte vieneun pan floreado

de un sabor divinoque es gloria gustarlo.

Vamos a comprarlo,anda y comeremos.

Voor het Allerheiligst Sacrament

Laten we naar die plek gaanlief, en daar zullen we eten,

want een brood komt vanuit de hemel naar de aarde.

Van het ( hemelse) hof komteen heel fijn brood

van een goddelijke smaak,dat heerlijk is om te proeven

Laten we het gaan kopenKom, dan gaan we het eten.Venimo con glan contento

Page 9: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

16 17

-Wij komen vol blijdschapnet uit Sevilla, zusje van me.

-Vertel, wat heb je allemaal gezien zuster Amalia?-Ik heb de geboorte van mijn Heer gezien.

- Vertel erover, nicht, we zullen opletten.We willen alles horen, zing maar, jij.axi mungo lo mungo tumbe que tu.

Zing maar een guineo:ano ayá maricongo

ni mandinga ni tumbe que tu,Ach! Jezus,

we zullen stil zijn,ach! Jezus,

stil zullen we zijn, zing maar!

Mexico, Gaspar Fernandes (ca. 1570-1629)Venimo con glan contento (Guineo) (1609)

- Venimo con glan contento de Seviya plima mia.

-Di, ¿qué viste hermana Amalia?- De mi Dioso lo nacimento.-Dilo plima, salemo atentoPondemo lo tura cantalo tu,

axi mungo lo mungo tumbe que tu.

Cante Guineoano ayá maricongo

ni mandinga ni tumbe que tu,¡Ay!, Jesú

que saremo cayando.¡Ay!, Jesú

que saremo cántalo tu.

Mexico, Gaspar Fernandes (ca.1570-1629)¡Oh, quién hiciese cosquillas ! (Villancico) (1610)

¡Oh, quién hiciese cosquillasal niño en sus carnes bellaspor ver si gustaba de ellasquien nunca supo sufrillas!

Wie heeft dat kindjeop zijn mooie buikje gekieteldom te zien of hij dat leuk vond,hij die daar nooit tegen kon!

Page 10: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

18 19

Mexico, Juan García de Zéspedes (ca.1619-1678)Convidando está la noche (Guaracha)

Convidando está la nocheAquí de músicas varias.Al recién nacido infante

Canten tiernas alabanzas.

Alegres cuando festivas,Unas hermosas zagalasCon novidad entonaron

Juguetes por la Guaracha.

Guaracha¡Ay, que me abrazo, ay!

Divino dueño, ¡ay!En la hermosura ¡ay!De tus ojuelos ¡ay!

¡Ay, cómo llueven, ay!Siendo luceros ¡ay!Rayos de gloria ¡ay!Rayos de fuego ¡ay!

¡Ay que la gloria, ay!Del Protalillo ¡ay!Ya viste rayos ¡ay!Sus arreboles ¡ay!

En la guaracha ¡ay!Le festinamos ¡ay!

Mientras el niño ¡ay!Se rinde al sueño ¡ay!

Toquen y bailen ¡ay!Porque tenemos ¡ay!

Fuego en la nieve ¡ay!Niev en el fuego ¡ay!

Pero el chicote ¡ay!A un mismo tiempo ¡ay!

Llora y se rie ¡ay!¡Qué dos extremos, ay!

Paz a los hombres ¡ay!Sobre este suelo ¡ay!

A Dios las gracias ¡ay!Todos le demos ¡ay!

De nacht nodigt ons uitom hier muziek te maken

ter ere van het pasgeboren kinden zoete loftuitingen te zingen.

Vrolijk en in feeststemminghieven een paar mooie meisjes

een nieuw lied aan ophet thema van de Guaracha.

GuarachaAy, ik sta in vuur en vlam!

Goddelijke heer, ay!voor de schoonheid, ay

van uw ogen, ay!

En hoe zenden zij, ay!als stralende sterren, ay!

stralen van glorie, ay!stralen van vuur, ay!

Ay de glorie, ay!van de stal, ay!

je zag de stralen, ay!van het morgenrood, ay!

Met de guaracha, ay!feesten wij ter ere van hem, ay!

terwijl het kindje, ay!in slaap valt, ay!

Laten wij spelen en dansen, ay!want wij hebben, ay!

vuur in de sneeuw en, ay!sneeuw in het vuur, ay!

Maar het kindje, ay!lacht en huilt, ay!tegelijkertijd, ay!

ach wat een uitersten, ay!

Vrede onder de mensen, ay!op deze aarde, ay!

wij moeten allen, ay!God dankzeggen, ay!

Page 11: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

20 21

Spanje, Juan Bautista Comes (1582 - 1643)Gozos a Nuestra Señora de la Antigua

El cielo y tierra os bendigaO Virgen pura y sagrada

Pues que sois nuestra abogadaMadre de Dios de la Antigua.

Cuando Dios criar propusoEn tiempo las criaturas,En el orden de las puras

Primero el eterno os puso.

De aquí el devoto averiguaQue de culpa preservada

Sois Virgen Pura y sagradaMadre de Dios de la Antigua.

El cielo y tierra os ...

Cuando Dios criar propusoEn tiempo las criaturas, En el orden de las puras

Primero el eterno os puso.

De aquí el devoto averiguaQue de culpa preservadaSednos Señora abogada

Madre de Dios de la Antigua.

El cielo y tierra os ...

Dat hemel en aarde u zegenen,o zuivere en heilige maagd

omdat u onze voorspraak bent,Moeder Gods van La Antigua

Toen God indertijd de vrouwen wilde scheppen in volgorde van zuiverheid,

heeft de Eeuwige u als eerste geschapen.

De vrome mens weet hierdoordat u, vrij van zonde,

de zuivere en heilige Maagd bent,Moeder Gods van La Antigua

Dat hemel en aarde u zegenen …..

De vrome mens weet hierdoordat u vrij bent van zonde;

wees onze voorspraak, Vrouwe,Moeder Gods van La Antigua.

Dat hemel en aarde ….

Page 12: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

22 23

Bolivia, Anoniem(bron: Muziekarchief Moxos)Señora Doña María

Señora Doña María,buenas noches tenga usted.

donde está la Viracocha,el niñito que parió usted.

Ya no llores pues niñito,buñuerito ten daré,y si no quieres caya

coquito te ha de comer.

Jugate con ovejita,con eso no yoraré,y si no quiere cayá,

burico te haré morder.

Mevrouw Maria,een hele goede avond!

Waar is de godheid,het kindje dat u gebaard heeft?

Huil niet meer, kindje,ik zal je een buñuerito geven

en als je niet stil wil blijvenzal het cocosmonster je opeten.

Speel met een lammetje,dan zal je niet huilen,

en als je niet stil wilt zijnzal de pakezel je bijten.

Page 13: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

24 25

Argentinië, Ariel Ramirez, uit Navidad NuestraLa Anunciación (Chamamé)

Jinete de un rayo rojo,viene volando el ángel Gabriel,

Con sable punta de estrellaespuela ‘e plata estaba “caté.”

Dios te salve María,la más hermosa “cuñataí”,La flor está florenciendo,

crece en la sangre tu “cunumí”.

Soy la esclava del Señor,llevando su corazón,

capullo que se hace flory se abrirá en navidad.

El ángel Gabriel ya vuelveal pago donde se encuentra Dios

Mamó parejó, angelito,que tan contento te vuelves vos.

He visto a la reina el mundola más hermosa “cuñataí”Los ojos son dos estrellas

su voz el canto de un yerutí.

Soy la esclava del Señor,llevando su corazón,

capullo que se hace flory se abrirá en navidad.

Als een ruiter op een rode lichtstraalkomt de engel Gabriel aangevlogen,

met een sterpunt als sabel en met zijnsporen van zilver was hij wonderschoon.

De Heer behoede u, Maria,schoonste aller vrouwen,de bloem staat in bloei;

uw kind groeit in het bloed.

Ik ben de dienstmaagd van de Heer,ik draag zijn hart,

de knop die bloem wordten met Kerst open zal gaan

De Engel Gabriel keert weer terugnaar de plek waar God verblijft.Waar kom jij vandaan, engeltje,dat je zo tevreden terugkeert?

Hij heeft de koningin van de wereld gezien,de mooiste jonge vrouw:

haar ogen zijn twee sterrenen haar stem het gezang van een tortelduif.

Ik ben de dienstmaagd van de Heer,ik draag zijn hart,

de knop die bloem wordten met Kerst open zal gaan.

Page 14: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

26 27

Argentinië, Ariel Ramírez (1921-2010)¡Vamos, burrito apura!Uit : Navidad Nuestra, de vlucht.

¡Vamos, burrito apura!

Si no te apuraslos van a pillar.

Largo el camino,largo el salitral.

Ya tocan a degollar.Ya está sangrando el puñal,

Si no te apuraslos van a pillar.

Niño bonito,no llorís mi amor,

ya llegaremosa tierra mejor.

Duérmete, ya no llorís,cuna en mis brazos te haré,

bombos leguerosen mi corazón.

Schiet op, haast je ezeltje!

Als je geen haast maaktzullen ze jullie te pakken krijgen.

Lang is de weg,uitgestrekt de zoutvlakte .

Ze zijn al begonnen te moorden,de dolk zit al vol bloed;als je geen haast maakt

zullen ze jullie te pakken krijgen.

Mooi kindje,huil niet, mijn liefje,we komen zo aan in veiliger gebied.

Ga maar slapen en huil niet meerik zal je in mijn armen wiegen;

bombos leguerosgaan in mijn hart tekeer.

PAUZE

Page 15: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

28 29

Bolivia, Juan de Vega Bastán(Kapelmeester in La Plata, 1673-80)

Tota Pulchra

Tota Pulchra es Mariaet macula originalis non est in te.

Tu, gloria Jerusalem,tu, letitia Israel,

tu, honorificentia populi nostri,tu, advocata peccatorum.

O Maria Virgo prudentíssima,Virgo clementissima,

Ora pro nobis ad Dominum Deum tuum.

U bent zeer mooi, Maria,en de smet van de erfzonde is niet in u.

U, roem van Jeruzalem,U, vreugde van Israel,

U, eer van ons volk,U, voorspraak van de zondaars.

O, allerwijste wijze Maagd Maria,allerbarmhartigste Maagd,

Bid voor ons bij God Uw Heer.

Peru, Tomás de Torrejón y Velasco (1644-1728)Desvelado dueño mío (slaapliedje)

Desvelado dueño mío,que a tantos rigores naces,

al arró, al arró,duerme al arrullo que tiernas

entonan las aves.

Duerme al arroyo instrumentode plata suave,

cese mi niño desvelo tan grande .

Duerme soberano niñoneto aljofar no derrames

que de esos que lloras néctares nácares son tus mejillas

rosadas, fragantes.

Mijn lieve Heer, jij, die nog wakker benten die geboren bent voor zoveel ellende,

val maar in slaap onder het gekoer,onder het gekoer, onder het tedere gekoer

van de vogels.

Slaap in onder het gemurmel van het beekje,een zoet, zilveren instrument,

lief kindje, blijf niet langer wakker.

Slaap mijn vorstenkind,vergiet geen paarlen tranen,jouw tranen zijn als nectar,

van parelmoer jouw wangetjes,roze en zoet geurend.

Page 16: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

30 31

Portugal, Anoniem, 1647 (Guineo)Sã aqui turo zente pleta

Sã aqui turo zente pleta, he, he!Turo zente de Guiné, he, he!

Tambor flauta e cassaetaY carcave na sua pé. he, he!

Vamos o fazer huns fessaO menino Manué, he, he!

-Canta Baciaõ.-Canta tu Thomé.

-Canta tu.-Canta tu.

-Canta Flansiquia.-Canta Caterija.

-Canta tu.-Canta tu.

-Canta tu Flunando.-Canta tu Resnando

-Canta tu.-Canta tu.-Oya, oya

Turo neglo hare cantá, ha!

Cantamo e bayamoque fosso ficamo,

ha! tanhemo y cantamo,ha! frugamo e tanhemo,

ha! tocamo pandero,ha! flauta y carcavé,

ha! dizemo que biba.Biba!

Biba mia Siola y biba Zuzé.

Anda tu, Flancicobori mo esse pé

biba esse menino que mia Deuza,

biba Manué.

Nacemo de huns may donzerahuns rey, que mia deuza heque ha de forra zente pleta

que cativo hedar sua vida por ella

que su amigo até moré.

Alle mensen hier zijn zwart,allemaal mensen uit Guinee.

Trommel, fluit en castagnettenen belletjes om de enkels;

wij gaan feesten, ter ere van de kleine Emmanuel.

Zing, Sebastiaan,Zing, Thomas,Zing ook mee,

Zing ookZing, Francisca,Zing, Catharina.

Zing mee,Zing ook.

Zing mee, FernandoZing, Rainaldo,

Zing mee,Zing ook.

Hoor, luister,Alle negers gaan zingen!

Wij zingen en we dansenzoveel we kunnen.

We spelen en zingen,we hebben lol en spelen:

we slaan op de tamboerijn,spelen fluit en zingen liedjes,

we juichen en roepenHoera!

Leve onze lieve Vrouween leve Jozef

Kom op, Francisco,stamp met je voet.

Leve dit kindjedat mijn God is,leve Emmanuel.

Geboren uit een maagdelijke moeder,een Koning, die mijn God is,

die alle zwarte mensen zal verlossendie nu gevangen (slaaf) zijn.Hij gaf zijn leven voor hen

en is hun vriend tot in de dood.

Page 17: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

32 33

Chili-Bolivia, Alfredo Domínguez (1938-1980)& Gabriel Aguilera Valdebenito (1958)Drie bailecitos (traditioneel Boliviaans)

Alfredo DomínguezGabriel Aguilera Valdebenito

Page 18: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

34 35

Argentinië, Ariel Ramirez ( 1921-2010)Misa Criolla

KyrieSeñor ten piedad de nosotros. (bis) Cristo ten piedad de nosotros. (bis )Señor ten piedad de nosotros. (bis)

GloriaGloria a Dios, en las alturas y en

la tierra.paz a los hombres que ama

el Señor.Te alabamos. Te bendecimos.

Te adoramos, glorificamos.Te damos gracias por tu inmensa

gloria.Señor Dios, Rey celestial,

Dios, Padre TodopoderosoSeñor, Hijo único Jesucristo,Señor Dios, Cordero de Dios,

Hijo del Padre,Tú que quitas los pecados del mundo,

Ten piedad de nosotros.Tú que quitas los pecados del mundo,

Atiende nuestras suplicas.Tú que reinas con el Padre,

Ten piedad de nosotros.Gloria a Dios en las alturas y en la tierra

Paz a los hombres que ama el Señor.Porque Tú solo eres Santo, solo Tú

Señor Tú solo,Tú solo altísimo Jesucristo, Con el

Espíritu Santo,En la gloria de Dios Padre.

Amen

CredoPadre todopoderoso, Creador de cielo

y tierra.Creo en Dios, Y en Jesucristo

creo,Su único Hijo nuestro Señor:

Fue concebido por obra y gracia

KyrieHeer, heb mededogen met ons.

Christus, heb mededogen met onsHeer, heb mededogen met ons.

GloriaEer aan God, in de hoge en

op aarde,vrede aan de mensen, die God liefhebben.

Wij loven u, wij prijzen U.Wij aanbidden U, wij verheerlijken U.Wij zeggen U dank voor Uw enorme

majesteit.Heer God, hemelse koning,

God, almachtige vader.Heer, enige zoon, Jezus Christus.

Heer God, Lam Gods,Zoon des Vaders,

Gij die wegneemt de zonden der wereld,heb mededogen met ons.

Gij die wegneemt de zonden der wereld,verhoor onze smeekbeden.

Gij die heerst met de Vader, hebmededogen met ons.

Eer aan God, in de hemel en op aarde,Vrede aan de mensen, die God liefheeft.

Omdat alleen Gij heilig zijt,alleen Gij. Heer, alleen Gij,

Alleen Gij de Allerhoogste, Jezus Christus,met de Heilige Geest,

in de heerlijkheid van God de Vader.Amen.

CredoAlmachtige Vader, Schepper van hemel

en aarde.Ik geloof in God, en in Jezus Christus

geloof ik,Zijn enige zoon, onze Heer, werd verwekt

door het werk en de genade van de

Page 19: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

36 37

Del Espíritu Santo,Nació de Santa María Virgen,

Padeció bajo el poder dePoncio Pilato,

fue crucificado,muerto y sepultado.

Descendió a los infiernos.Al tercer día resucitó de entre los

muertos,Subió a los cielos

Está sentado a la diestra de DiosPadre todopoderoso.

Desde allí ha de venir a juzgar vivos ymuertos.

Creo en el Espíritu Santo, Santa Iglesiacatólica,

La comunión de los santos Y el perdónde los pecados, resurrección de la carne,

y la vida perdurable. Amén.

SanctusSanto, santo, santo,

Señor Dios del Universo.Llenos están los cielos y la tierra de tu

Gloria. Hosanna en las alturas!Bendito el que viene en el nombre del

Señor. Hosanna en las alturas

Agnus DeiCordero de Dios que quitas los pecadosdel mundo, Ten compasión de nosotros.Cordero de Dios que quitas los pecadosdel mundo, Ten compasión de nosotros.

Cordero de Dios que quitas los pecadosdel mundo, danos la paz.

Heilige Geest. Hij werd geboren uit dede Heilige Maagd Maria,Hij heeft geleden toen

Pontius Pilatus aan de macht was.Hij werd gekruisigd,

gedood en begraven.Hij daalde af naar de hel.

Op de derde dag stond hij opuit de dood.

Hij steeg op ten hemel.Hij zit aan de rechterhand van God,

de Almachtige Vader.Vandaar zal komen om over de levenden

en de doden te oordelen.Ik geloof in de Heilige Geest, de Heilige

Katholieke Kerk,de Gemeenschap van Heiligen en de

vergeving van de zonden, de verrijzenisvan het lichaam en het eeuwige leven.

Amen.

SanctusHeilig, Heer God van het universum,

vol zijn hemel en aarde van uwheerlijkheid.

Hosanna in den hoge. Gezegend Hij diekomt in naam van de Heer.

Hosanna in den hoge.

Agnus DeiLam Gods dat wegneemt de zonden der wereld,

heb medelijden met ons. Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld,

heb medelijden met ons.

Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld, geef ons vrede.

Page 20: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

38 39

Música Temprana

muzikale leiding, zang, barokgitaar, percussie Adrián Rodríguez Van der Spoel

sopraanLina LópezOlalla AlemánMariana Pimenta

altLuciana CuetoSophia PatsiFlorencia Menconi

tenorEmilio AguilarJonatan Alvarado

basErks Jan DekkerAndreas Goetze

violoneRobert Smith

dulciaanFrançois de Rudder

orgel, klavecimbelClaudio Ribeiro

zang, basgitaar, barokgitaar, zampoña, percussieAlvaro Pinto Lyon (solist Misa Criolla)

piano, accordeon, percussieFred Abbingh

charango, zampoña, percussieGabriel Aguilera Valdebenito

gitaar, percussieRodrigo Cortes Juantok

zampoña, percussieRenato Freyggang

Adrián Rodríguez Van der Spoel © Vera Rosemberg

Koor & Orkest Música Temprana © Simon Van Boxtel

Page 21: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

40 41

Passies van J.S. Bach en de ge-ensceneerde opera’s ‘La Liberazzione di Ruggiero’ van Francesca Caccini, ‘Dido & Aeneas’ van Henry Purcell en de madrigaalkomedie ‘Il Festino’ van Adriano Banchieri. Tijdens de opening van het Festival Oude Muziek in Utrecht 2005 werd onder zijn leiding het monumentale motet voor 40 stemmen ‘Spem in Alium’ van Thomas Tallis uitgevoerd en drie jaar later, in het Festival van 2008, een ge-ensceneerde versie van de ‘Ensaladas’ van Mateo Flecha.

Alvaro Pinto Lyon Geboren in Santiago de Chile zong en speelde Alvaro Pinto Lyon van jongs af aan in bands en ging hij als jongere naar het creatieve Lyceo Experimental. Hij studeerde af aan het conservatori-um in Santiago in klassieke gitaar en hobo. In Rotterdam volbracht hij aan het conservatorium de 2de fase klassieke gitaar en volgde hij de opleiding voor muziekproducent. Alvaro speelt onder andere in groepen Quilapayun, Música Temprana, Los Criollos en Trio Galantes. Hij werkt voor verschillende muzikanten vanuit zijn eigen opnamestudio.

Música TempranaMúsica Temprana wil repertoire uit de periode van de renaissance en de barok verkennen, niet alleen in Latijns-Amerika, maar ook vanuit bronnen van het toenmalige Spaanse wereldrijk. Hiermee wil Música Temprana de muzikale ontwikkeling van Latijns-Amerika in kaart brengen vanaf het moment dat de eerste conquistadores voet aan wal zetten in de Nieuwe Wereld tot en met de volwassenwording van de eigen barokmuziek op Latijns-Amerikaanse bodem. Het repertoire van het ensem-ble is veelal het resultaat van het eigen onderzoek van de dirigent en oprich-ter, Adrián Rodríguez Van der Spoel.Sinds het eerste concert in 2001 bracht het ensemble zes cd-opnames uit en heeft het optredens verzorgd in belangrijke gespecialiseerde festivals, zoals het Festival Oude Muziek van Utrecht, de Trigonale in Oostenrijk, het Oude Muziek Festival in Stockholm, Laus Polyphoniae en het Festival van Vlaanderen in België, het Mozart Festival in Rovereto (Italië) en Musica Sacra in Maastricht. Verder heeft Música Temprana verschillende concert-tournees gedaan in Latijns-Amerika, met name in Bolivia, Costa Rica, Argentinië en Ecuador.Het ensemble onderscheidde zich ook middels belangrijke projecten als de integrale opname van de ‘Codex Trujillo del Perú’, de reconstructie van barokviolen uit de Chiquitos in Bolivia (inclusief concerten) en de ge-ensceneerde versies van de ‘Ensaladas’ van Mateo Flecha en van de madrigaal-comedie ‘Il festino’ van Adriano Banchieri.

Adrián Rodríguez Van der SpoelAdrián Rodríguez Van der Spoel, geboren in Rosario, Argentinië, kwam daar voor het eerst in aanraking met traditionele en volksmuziek – eerst nogal intuïtief en later langs academi-sche weg. Na verloop van tijd richtte hij zich in zijn studies meer op de vroege westerse muziek en de historische interpretatie daarvan. Later verhuisde hij naar Nederland, en studeerde daar compositie en koordi-rectie bij Daniel Reuss, Daan Manneke, Paul van Nevel en Jos van Veldhoven aan het Conservatorium van Amsterdam. In 2001 richtte hij Música Temprana op, het ensemble dat zich voornamelijk toelegt op de interpretatie van de muziek uit de koloniale periode van Latijns-Amerika en Spanje. Hij heeft ook veel onder-zoek gedaan rond dit thema (Latijns-Amerikaanse en Spaanse renaissance muziek) en is auteur van ‘Bailes, Tonadas & cachuas. La música del Códice Trujillo del Perú en el siglo XVIII’. Als artistiek leider en dirigent van koren en barokorkesten, als componist, zanger, gitarist, percussio-nist en als onderzoeker werkt Adrián in een breed scala van de muziekwe-reld. Als gastdirigent werkte hij met ensembles als Anthonello en Contraponto uit Japan en met Conjunto Promúsica in Argentinië. Als gespecialiseerd gastdocent werd hij gevraagd door de conservatoria van Tilburg, Utrecht en Den Haag, en door de Argentijnse Katholieke Universiteit, het Conservatorium Manuel de Falla in Buenos Aires en de Escuela Universitaria de Música van zijn geboortestad Rosario. Ook doceert hij koordirectie bij de Kurt Thomas cursus in Nederland. Hij dirigeerde de

Page 22: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

Binnenkort in deSingelFlamenco Tweedaagse

ism. Flamencocentrum Peña Al Andalus, Antwerpenmet steun van de Ambassade van Spanje in België / Spain arts & culture

DorantesDavid Peña Dorantes pianoJavi Ruibal percussieLeonor Leal flamencodans

Mayte MartinMayte Martin flamencozang Alejandro Hurtado, José Tomás Jiménez gitaarMarta Cardona vioolPatricia Guerrero flamencodans

vr 7 feb 202020 uur / Blauwe zaal€ 32 (basis) / € 27 (-25/65+)€ 10 (-19 jaar)

za 8 feb 202020 uur / Blauwe zaal€ 32 (basis) / € 27 (-25/65+)€ 10 (-19 jaar)

Dav

id P

eña

Dor

ante

s ©

Fab

ian

Ferr

er

Mayte M

artín © Isabel C

amps

Page 23: Koor & Orkest Música Temprana olv. Adrián Rodriguez Van der Spoel Misa Criollas3.eu-central-1.amazonaws.com/.../a1i0N00000xwBMJQA2.pdf · 2019-12-10 · Ariel Ramírez, Misa Criolla.

deSingel is een kunstinstelling van de Vlaamse Overheid mediasponsors