Klik voor volgende dia Probleemgedrag en dementie Een presentatie van Teun Hamer Coördinator...

Klik voor volgende diaKlik voor volgende dia

Probleemgedrag en Probleemgedrag en dementiedementie

Een presentatie van Teun Hamer

Coördinator ABC-trainingen RINO Zuid-Nederland


Agressief gedragAgressief gedrag:: conflicten met anderenconflicten met anderen Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag

Verbale en fysieke doelgerichte handelingen. Kan schijnbaar Verbale en fysieke doelgerichte handelingen. Kan schijnbaar onverwacht optreden als driftbuien. Verzorgenden kennen onverwacht optreden als driftbuien. Verzorgenden kennen de cliënt meestal niet de cliënt meestal niet als als zozodanigdanig. Schoppen, bijten, . Schoppen, bijten, krabben, slaan en stompen, al dan niet met schelden en krabben, slaan en stompen, al dan niet met schelden en schreeuwen. Cliënt is zeer opgewonden en moeilijk te schreeuwen. Cliënt is zeer opgewonden en moeilijk te remmen in het gedrag.remmen in het gedrag.

Frequent voorkomende kenmerken van de persoonFrequent voorkomende kenmerken van de persoon Vooral vanaf ernstige dementie. Echter ook lichtere fases Vooral vanaf ernstige dementie. Echter ook lichtere fases

zijn vaak makkelijk agressief te ontremmen. zijn vaak makkelijk agressief te ontremmen.


Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Bedreigd voelen; ergens mee zitten; schaamte; angst; Bedreigd voelen; ergens mee zitten; schaamte; angst;

wanen/ hallucinaties; desoriëntatie; zich overvraagd voelen; wanen/ hallucinaties; desoriëntatie; zich overvraagd voelen; zich gefrustreerd voelen; gewend met agressie te reageren zich gefrustreerd voelen; gewend met agressie te reageren op frustratie; wat “verwend” zijn; zich alleen voelenop frustratie; wat “verwend” zijn; zich alleen voelen..

Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Alle verzorgingssituaties; gedrag andere bewoners; Alle verzorgingssituaties; gedrag andere bewoners;

verstoring persoonlijke leefsfeer; te hoge eisen;verstoring persoonlijke leefsfeer; te hoge eisen; o onprettige nprettige omgeving of situatieomgeving of situatie ( (koude of warmte, fel licht, plotselinge koude of warmte, fel licht, plotselinge geluiden, lawaai, veel mensengeluiden, lawaai, veel mensen)); rondlopende bewoners; ; rondlopende bewoners; uitlokken “nee” antwoorden; alle negatieve communicatie; uitlokken “nee” antwoorden; alle negatieve communicatie; frustratie van een behoefte; onverwachte benadering of frustratie van een behoefte; onverwachte benadering of abrupte handeling; respectloze benadering; haastabrupte handeling; respectloze benadering; haast..


Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Contra agressie; verbale correcties; boos weglopen; cliënt Contra agressie; verbale correcties; boos weglopen; cliënt

alleen laten; fixatie en isolatie; later ter verantwoording alleen laten; fixatie en isolatie; later ter verantwoording roepen.roepen.

Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Afleiden; eerst in positieve stemmingAfleiden; eerst in positieve stemming brengenbrengen;; zinvolle zinvolle

bezigheden; vermijden van frustraties; zelf rustig blijven; bezigheden; vermijden van frustraties; zelf rustig blijven; respectvol blijven; duidelijk verbaal krachtig reageren: “stop” respectvol blijven; duidelijk verbaal krachtig reageren: “stop” en en daarna daarna andere stimulus; Simpress (preventief); muziek andere stimulus; Simpress (preventief); muziek (preventief); op de emotie reageren; preventief aanwezig (preventief); op de emotie reageren; preventief aanwezig zijn in woonkamer.zijn in woonkamer.


Slaapstoornissen en Slaapstoornissen en nachtelijke onrustnachtelijke onrust Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag

Inslaap of doorslaap stoornissen; verward rondlopen en Inslaap of doorslaap stoornissen; verward rondlopen en dwalen ’s nachts; vaker verlaagd bewustzijnniveau; vallen dwalen ’s nachts; vaker verlaagd bewustzijnniveau; vallen komt ‘s nachts veel voor: door uitglijden, struikelen en komt ‘s nachts veel voor: door uitglijden, struikelen en klimmen. Soms gaat de cliënt zich zelf aankleden en wil klimmen. Soms gaat de cliënt zich zelf aankleden en wil naar buiten.naar buiten.

Frequent voorkomende kenmerken van de persoonFrequent voorkomende kenmerken van de persoon Vooral bij midden stadia van dementie. Echter ook vroeger Vooral bij midden stadia van dementie. Echter ook vroeger

in de ziekte. Kan dan samenhangen met depressie, wanen in de ziekte. Kan dan samenhangen met depressie, wanen en/of hallucinaties, angst, delirante toestand met somatische en/of hallucinaties, angst, delirante toestand met somatische achtergrond. achtergrond.


Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Veranderde slaapbehoefte en slaapopbouw; desoriëntatie in Veranderde slaapbehoefte en slaapopbouw; desoriëntatie in

dag/ nacht; desoriëntatie in plaats; dorst; naar de WC moeten; dag/ nacht; desoriëntatie in plaats; dorst; naar de WC moeten; dromen; nachtelijke hallucinaties; pijn en ongemakdromen; nachtelijke hallucinaties; pijn en ongemak..

Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Onrustige medecliëntenOnrustige medecliënten;; veel suffen overdag; te weinig veel suffen overdag; te weinig

daglicht; geen of weinig activiteiten overdag; donkere daglicht; geen of weinig activiteiten overdag; donkere slaapkamer; slaapkamer; bij te vroeg wakker worden: bij te vroeg wakker worden: te lichte slaapkamerte lichte slaapkamer; ; onpersoonlijke omgeving; te warme of te koude kamer; onpersoonlijke omgeving; te warme of te koude kamer; onrustige periode voorafgaand aan het naar bed gaan; lawaai; onrustige periode voorafgaand aan het naar bed gaan; lawaai; onrustige andere bewoners.onrustige andere bewoners.

Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Slaapmedicatie (op lange termijn); cliënt directief benaderen en Slaapmedicatie (op lange termijn); cliënt directief benaderen en

proberen terug in bed te krijgen tot elke prijsproberen terug in bed te krijgen tot elke prijs..


Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Eigen kamer; dagbestedingprogramma met veel lichamelijke Eigen kamer; dagbestedingprogramma met veel lichamelijke

activiteit; middagdutje in stoel en limiteren; vaste tijden opstaan activiteit; middagdutje in stoel en limiteren; vaste tijden opstaan en naar bed gaan; voldoende daglicht; later naar bed laten en naar bed gaan; voldoende daglicht; later naar bed laten gaan; ’s nachts even laten betijen; via een afleidingsmanoeuvre gaan; ’s nachts even laten betijen; via een afleidingsmanoeuvre terug naar bed (meegaan in de beleving); veiligheid creëren terug naar bed (meegaan in de beleving); veiligheid creëren nachtlampje; persoonlijke bezittingen en meubeltjes; bij nachtlampje; persoonlijke bezittingen en meubeltjes; bij valgevaar fixatie vermijden of veilig uitvoeren; WC verlichten; valgevaar fixatie vermijden of veilig uitvoeren; WC verlichten; geen matjes; rustige avond; warm baden of douchen; geen matjes; rustige avond; warm baden of douchen; slaapmutsje; Voor het slapen naar de WC gaan; cafeïneslaapmutsje; Voor het slapen naar de WC gaan; cafeïne--vrije vrije koffie; donker gordijnen bij te vroeg wakker worden; pijn koffie; donker gordijnen bij te vroeg wakker worden; pijn bestrijding; ongemak oplossen bv. bestrijding; ongemak oplossen bv. kkleding, beddengoed; kleren leding, beddengoed; kleren opbergen (om aankleden te voorkomen); slaapmedicatie (korte opbergen (om aankleden te voorkomen); slaapmedicatie (korte periodes!) periodes!)


Motorisch onrustig gedrag, Motorisch onrustig gedrag, dwalen en weglopendwalen en weglopen

Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag Bewegingsdrang: eindeloos rondlopen of met armen en benen Bewegingsdrang: eindeloos rondlopen of met armen en benen

bewegen en voorwerpen verplaatsen of er mee rommelen. bewegen en voorwerpen verplaatsen of er mee rommelen. Niet af te remmen. Weglopen en verdwalen. Veel cliënten Niet af te remmen. Weglopen en verdwalen. Veel cliënten willen, ook thuis, naar huis. Lijken op zoek te zijn. Soms op willen, ook thuis, naar huis. Lijken op zoek te zijn. Soms op momenten van de dag (Sundown) ook wel gehele dag door. momenten van de dag (Sundown) ook wel gehele dag door. DDwalend maar ook walend maar ook wel wel geagiteerd geagiteerd en en snel met ijsberend snel met ijsberend karakter. Samen met verbale agitatie meest voorkomende karakter. Samen met verbale agitatie meest voorkomende probleemgedrag. probleemgedrag. Op zich zelf is lopen gezond!Op zich zelf is lopen gezond!

Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Behoefte aan beweging; verveling; pijn en ongemak; ziekte; Behoefte aan beweging; verveling; pijn en ongemak; ziekte;

angst; behoefte aan veilige plek; vermoeidheid (Sundown); angst; behoefte aan veilige plek; vermoeidheid (Sundown); wanen en hallucinaties; ontstemmingwanen en hallucinaties; ontstemming..


Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Vastzitten; opgesloten zijn; gebrek aan dagbesteding; andere Vastzitten; opgesloten zijn; gebrek aan dagbesteding; andere

onrustige cliënten; drukke lawaaierige omgeving; te weinig onrustige cliënten; drukke lawaaierige omgeving; te weinig sensore prikkels; kille omgevingsensore prikkels; kille omgeving

Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Fixeren of in ruimte beperken; verbale correctiesFixeren of in ruimte beperken; verbale correcties

Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Ruimte geven en veiligheid bevorderen; gangen en ruimten Ruimte geven en veiligheid bevorderen; gangen en ruimten

voorzien van sensore stimuli; voorzien van sensore stimuli; BBij bewegingsonrust: iets in handen geven; ij bewegingsonrust: iets in handen geven; BBij gevaar van oververmoeidheid en ondervoeding: ij gevaar van oververmoeidheid en ondervoeding:

rustmomenten programmeren; rustmomenten programmeren; BBij immobiele cliënteij immobiele cliëntenn: trippelrolstoel.: trippelrolstoel.


Verbaal roepenVerbaal roepen

Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag Herhalend roepen bv. “help, help” of “zuster, Herhalend roepen bv. “help, help” of “zuster,

zuster”; zuster”; EEmotionele functiemotionele functie.. VVaak gericht op aak gericht op iemand; kan gepaard gaan met aanklampen, iemand; kan gepaard gaan met aanklampen, achterna lopen en claimen; Kan karakter hebben achterna lopen en claimen; Kan karakter hebben van in zichzelf praten (babbelen) zingen of bidden.van in zichzelf praten (babbelen) zingen of bidden.

Kenmerken van de persoonKenmerken van de persoon

Meestal begin of midden niveau dementie; vaak Meestal begin of midden niveau dementie; vaak immobiel en niet in staat zelf in actie te komen; immobiel en niet in staat zelf in actie te komen; vaak vaak zorgafhankelijkheidzorgafhankelijkheid met met steunzoekend steunzoekend afhankelijk afhankelijk gedraggedrag..


Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Depressieve stemming; pijn of ongemak; desoriëntatie; Depressieve stemming; pijn of ongemak; desoriëntatie;

wanen en hallucinaties; angst en spanning; eenzaamheid; wanen en hallucinaties; angst en spanning; eenzaamheid; verveling; slecht zien; doofheid; zoeken van emotionele verveling; slecht zien; doofheid; zoeken van emotionele geborgenheid; gewend zijn aan veel aandachtgeborgenheid; gewend zijn aan veel aandacht..

Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Personeel dat langs loopt; personeel in een zitje; lawaai; Personeel dat langs loopt; personeel in een zitje; lawaai;

gebrek aan zinvolle prikkels en bezigheden; weglopen terwijl gebrek aan zinvolle prikkels en bezigheden; weglopen terwijl je bezig bent; weggaan zonder afscheid; andere bewoners je bezig bent; weggaan zonder afscheid; andere bewoners die geholpen worden; negeren die geholpen worden; negeren van van belangrijke persoonlijke belangrijke persoonlijke gewoontes; onpersoonlijke omgeving; alleen achter blijven; gewoontes; onpersoonlijke omgeving; alleen achter blijven; nachtelijke duisternisnachtelijke duisternis; verwarrende omgeving; verwarrende omgeving..

Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Standjes geven; vragen op te houden; negatieve reacties Standjes geven; vragen op te houden; negatieve reacties

andere bewoners; genegeerd worden; sederende medicatieandere bewoners; genegeerd worden; sederende medicatie..


Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Normaliseren: bv bidden ondersteunen met een rozenkrans; Normaliseren: bv bidden ondersteunen met een rozenkrans;

time-out voor verzorgende; negeren als het time-out voor verzorgende; negeren als het gedrag gedrag niet te niet te storend is; eenvoudige oriëntatie aanbieden; medicatie storend is; eenvoudige oriëntatie aanbieden; medicatie afstemmen op oorzaakafstemmen op oorzaak (bv. depressie) (bv. depressie); zinvolle activiteiten ; zinvolle activiteiten organiseren en dagbestedingprogramma:organiseren en dagbestedingprogramma: wandelen; wandelen; lichaamsbeweging; sociale contacten; muziek luisteren en lichaamsbeweging; sociale contacten; muziek luisteren en maken, bekende liedjes zingen, eenvoudige karweitjes, maken, bekende liedjes zingen, eenvoudige karweitjes, voorlezen, enz.; Simpress (gesimuleerde aanwezigheidvoorlezen, enz.; Simpress (gesimuleerde aanwezigheid)); ; één op één contact; fixatie vermijden; omgeving persoonlijk één op één contact; fixatie vermijden; omgeving persoonlijk en herkenbaar houdenen herkenbaar houden of of maken; geduld hebben; ingaan op maken; geduld hebben; ingaan op achterliggende behoefteachterliggende behoefte..


Vocaal roepen (Vocal Vocaal roepen (Vocal Disruptive Behavior)Disruptive Behavior)

Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag

Ontremd roepgedrag: herhalend, schijnbaar doelloos, niet Ontremd roepgedrag: herhalend, schijnbaar doelloos, niet communicatief gericht, lijkt automatisme, moeilijk te communicatief gericht, lijkt automatisme, moeilijk te beïnvloeden. Lage kreunende geluiden of harde schrille beïnvloeden. Lage kreunende geluiden of harde schrille schreeuwen.schreeuwen. Schijnbaar ongericht, aanhoudend.Schijnbaar ongericht, aanhoudend.

Twee vormen: stopt wel of niet bij contact maken.Twee vormen: stopt wel of niet bij contact maken.

Veel last voor de omgeving.Veel last voor de omgeving.


Frequent voorkomende kenmerken van de persoonFrequent voorkomende kenmerken van de persoon

Grote zorgbehoefte; meestal gevorderde Grote zorgbehoefte; meestal gevorderde dementie; meestal gefixeerd.dementie; meestal gefixeerd.

Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Laag psychisch welbevinden; pijn of ongemak; Laag psychisch welbevinden; pijn of ongemak;

medische complicatiemedische complicatiess (bv. urineweg infectie (bv. urineweg infectie)); ; verveling (als gedrag stopt bij contact maken); verveling (als gedrag stopt bij contact maken); doofheid;doofheid; behoefte aan sensore prikkel; behoefte aan sensore prikkel; depressieve stemming; wanen en hallucinaties; depressieve stemming; wanen en hallucinaties; angst en spanningangst en spanning..


Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Lawaai; gebrek aan zinvolle prikkelsLawaai; gebrek aan zinvolle prikkels:: gebrek aangebrek aan

bezigheden op eigen niveau; nachtbezigheden op eigen niveau; nachtelijk donkerelijk donker

Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Gevoelens van machteloosheid en irritatie bij verzorgenden; Gevoelens van machteloosheid en irritatie bij verzorgenden;

sederende medicatie; overmatige medicatie; isolatie; sederende medicatie; overmatige medicatie; isolatie; onrustige mensen bij elkaar zetten; onrustige mensen bij elkaar zetten; “ gezellige” “ gezellige” schemeringschemering..

Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Pijnbestrijding; verhoging comfort; bij verveling: zoeken naar Pijnbestrijding; verhoging comfort; bij verveling: zoeken naar

zinvolle activiteiten op eigen niveau; verminderen zinvolle activiteiten op eigen niveau; verminderen omgevingslawaai of prikkels; rustige vriendelijke omgang; omgevingslawaai of prikkels; rustige vriendelijke omgang; aanraken; individuele muziek (IMIA); snoezelen; adequate aanraken; individuele muziek (IMIA); snoezelen; adequate verlichting; Simpress (gesimuleerde aanwezigheid); verlichting; Simpress (gesimuleerde aanwezigheid); lichaamsbeweging; persoonlijke aandacht gevenlichaamsbeweging; persoonlijke aandacht geven..


Afweer en verzet in Afweer en verzet in zorgsituatieszorgsituaties Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag

Schreeuwen; wegduwen; slaan; krabben; spugen; Schreeuwen; wegduwen; slaan; krabben; spugen; stijf of slap houden; schelden.stijf of slap houden; schelden.

Kenmerken van de persoonKenmerken van de persoon

MMeestal gevorderde dementie.eestal gevorderde dementie.

Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers

Pijn; angst; onbegrip voor de situatie; schaamte; Pijn; angst; onbegrip voor de situatie; schaamte; behoefte eigenwaarde te behouden.behoefte eigenwaarde te behouden.


Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Starten met een zorgsituatie zonder eerst oogcontact te Starten met een zorgsituatie zonder eerst oogcontact te

maken en aan te raken; maken en aan te raken; hhaast; koude; blootliggen; ontbloot aast; koude; blootliggen; ontbloot worden; onrustige omgeving (fel licht, in en uitlopen, open worden; onrustige omgeving (fel licht, in en uitlopen, open deuren, pratende verzorgers, oproepsysteem); deuren, pratende verzorgers, oproepsysteem); onpersoonlijke zorg; wassenonpersoonlijke zorg; wassen;; douchen; toilet; eten en douchen; toilet; eten en drinken; naar bed brengen; op iemand inpraten met harde drinken; naar bed brengen; op iemand inpraten met harde stem; te hoge eisen stellen; proberen iets nieuws te leren.stem; te hoge eisen stellen; proberen iets nieuws te leren.

Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Snel door werken; hardhandig vastpakken of vasthouden; Snel door werken; hardhandig vastpakken of vasthouden;

als maar blijven proberen; stoppen met aanraken en als maar blijven proberen; stoppen met aanraken en doorgaan met directief praten; verbaal corrigeren.doorgaan met directief praten; verbaal corrigeren.


Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Rustige benadering; alle stress vermijden; tijd nemen; Rustige benadering; alle stress vermijden; tijd nemen;

oogcontact zoeken; afleider-werker systeem gebruiken; oogcontact zoeken; afleider-werker systeem gebruiken; pijn bestrijding; snoezelen: zachte muziek, aromatherapie, pijn bestrijding; snoezelen: zachte muziek, aromatherapie, strelen, warme handdoeken, lichaam bedekt laten; zoeken strelen, warme handdoeken, lichaam bedekt laten; zoeken naar voorkeursverzorging; time-out nemen en later terug naar voorkeursverzorging; time-out nemen en later terug komen; achterwege laten overbodige zorg; verplaatsen komen; achterwege laten overbodige zorg; verplaatsen zorgmoment; handelingen vereenvoudigen; afleidende zorgmoment; handelingen vereenvoudigen; afleidende prettige prikkels geven; omgeving huiselijk maken; bij prettige prikkels geven; omgeving huiselijk maken; bij hallucinaties en wanen: neuroleptica; bij depressieve hallucinaties en wanen: neuroleptica; bij depressieve achtergrond antidepressivaachtergrond antidepressiva

BBij eten geven: deelhandelingen steunen; met handen ij eten geven: deelhandelingen steunen; met handen laten eten; rustige omgevinglaten eten; rustige omgeving..


Seksueel ontremd gedragSeksueel ontremd gedrag

Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag Komt bij dementie nogal eens voor. Kan lopen van verbale Komt bij dementie nogal eens voor. Kan lopen van verbale

uitingen tot en met handelingen zoals uitkleden, openlijke uitingen tot en met handelingen zoals uitkleden, openlijke zelfbevrediging en ongepaste toenadering en aanraking. zelfbevrediging en ongepaste toenadering en aanraking. Moeilijk te beïnvloeden. Geeft veel belasting voor omgevingMoeilijk te beïnvloeden. Geeft veel belasting voor omgeving..

Frequent voorkomende kenmerken van de persoonFrequent voorkomende kenmerken van de persoon Hypomane ontremming in het kader van een Hypomane ontremming in het kader van een

stemmingsstoornis kan een verklaring zijnstemmingsstoornis kan een verklaring zijn.. Komt meer bij Komt meer bij mannen voor dan bij vrouwen. Mate van voorkomen mannen voor dan bij vrouwen. Mate van voorkomen onduidelijk.onduidelijk.


Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Naar toilet moeten; irritatie aan genitaliënNaar toilet moeten; irritatie aan genitaliën;; behoefte iets met behoefte iets met

handen te doen; naar bed willen; wanen/ hallucinaties; handen te doen; naar bed willen; wanen/ hallucinaties; desoriëntatie in persoon; maniforme ontremming; desoriëntatie in persoon; maniforme ontremming; ontremming door dementie in combinatie met behoefte aan ontremming door dementie in combinatie met behoefte aan erotiek en seksualiteit; behoefte aan intimiteit; spanningen; erotiek en seksualiteit; behoefte aan intimiteit; spanningen; verveling; behoefte zich te manifesteren als man of vrouwverveling; behoefte zich te manifesteren als man of vrouw

Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Te nauwe kleding; gebrek aan activiteiten; opwindende Te nauwe kleding; gebrek aan activiteiten; opwindende

prikkels prikkels zoals zoals muziek, muziek, Tv-programma’sTv-programma’s, verzorgenden in , verzorgenden in mooie uniformen, bezoek, gesprekken met licht erotiserend mooie uniformen, bezoek, gesprekken met licht erotiserend karakter, wassen, aankleden, toilet, enz.karakter, wassen, aankleden, toilet, enz.


Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Meedoen door grapjes te maken; geschokt reageren; kwaad Meedoen door grapjes te maken; geschokt reageren; kwaad

worden; veroordelend reageren; iemand zijn gang maar worden; veroordelend reageren; iemand zijn gang maar laten gaan; isolatie en fixatielaten gaan; isolatie en fixatie..

Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Niet overreageren; Niet overreageren; ssituatie onder controle brengen; kleding ituatie onder controle brengen; kleding

aanpassen; aandacht afleiden; naar eigen kamer of privé aanpassen; aandacht afleiden; naar eigen kamer of privé omgeving brengen; erotiserende aanleidingen voorkomen; omgeving brengen; erotiserende aanleidingen voorkomen; bij zelfbevrediging tijdens zorgmomenten even alleen laten; bij zelfbevrediging tijdens zorgmomenten even alleen laten; als team praten over eigen houding. Medicatiebeleid: als team praten over eigen houding. Medicatiebeleid: zorgvuldig evalueren en terughoudend toepassenzorgvuldig evalueren en terughoudend toepassen..


Apathie en depressief gedragApathie en depressief gedrag

Kenmerken van het gedragKenmerken van het gedrag Teruggetrokken met vlakke onverschillige stemming; niet Teruggetrokken met vlakke onverschillige stemming; niet

gemotiveerd tot bezigheden; inactief en sociaal gemotiveerd tot bezigheden; inactief en sociaal teruggetrokkenteruggetrokken..

Frequent voorkomende kenmerken van de persoonFrequent voorkomende kenmerken van de persoon Komt voor in alle stadia van dementie in verschillende Komt voor in alle stadia van dementie in verschillende

uitingsvormen. Kan wijzen op stemmingsstoornis, maar uitingsvormen. Kan wijzen op stemmingsstoornis, maar dat is niet noodzakelijk. dat is niet noodzakelijk.

Veel voorkomende interne BeWegersVeel voorkomende interne BeWegers Hersenorganische veranderingen; Verdriet en acceptatie Hersenorganische veranderingen; Verdriet en acceptatie

problemen; heimwee; besef van situatie; Somatische problemen; heimwee; besef van situatie; Somatische problemen (sufheid); pijn en ongemak; eenzaamheidproblemen (sufheid); pijn en ongemak; eenzaamheid..


Veel voorkomende externe BeWegersVeel voorkomende externe BeWegers Gebrek aan zinvolle activiteiten; kille onpersoonlijke Gebrek aan zinvolle activiteiten; kille onpersoonlijke

omgeving; andere bewoners; weinig bezoek; pijn en omgeving; andere bewoners; weinig bezoek; pijn en ongemak; te hoge eisen stellen; ongemakkelijke houding.ongemak; te hoge eisen stellen; ongemakkelijke houding.

Consequenties die vaak niet helpenConsequenties die vaak niet helpen Terugtrekken van activiteiten; niet erbij gevraagd worden; Terugtrekken van activiteiten; niet erbij gevraagd worden;

tactloos opvrolijken; terug trekken; diepgaande gesprekkentactloos opvrolijken; terug trekken; diepgaande gesprekken..

Positieve interventies (B en C)Positieve interventies (B en C) Validerende communicatie; persoonlijke activerende Validerende communicatie; persoonlijke activerende

aandacht; dagbesteding met zinvolle activiteiten; plezierige aandacht; dagbesteding met zinvolle activiteiten; plezierige gebeurtenissen; stimuleren; prettige omgeving; kleine gebeurtenissen; stimuleren; prettige omgeving; kleine stapjes belonenstapjes belonen


Meer info ?Meer info ?

Neem contact op met RINO Zuid-Nederland Neem contact op met RINO Zuid-Nederland Afdeling nascholingAfdeling nascholingTelefoon 043 -3685316Telefoon 043 -3685316Of mail naar [email protected] mail naar [email protected]

Klik voor volgende dia Probleemgedrag en dementie Een presentatie van Teun Hamer Coördinator...

Documents

Transcript of Klik voor volgende dia Probleemgedrag en dementie Een presentatie van Teun Hamer Coördinator...