Opleiding tot Psychotherapeut 4-jarige postacademische opleiding voor psychologen/pedagogen/artsen/ggk

Leidseplein 5

1017 PR Amsterdam

T (020) 625 08 03

F (020) 625 59 79

E info@rino.nl

W www.rino.nl

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 1

Inhoudsopgave

1. ALGEMEEN…………………………………………………………………………………………....2

2. PROGRAMMA…………………………………………………………………………………………3

3. CURRICULUMCOMMISSIE………………………………………………………………………….5

4. ORGANISATIE…………………………………………………………………………………………7

5. PRAKTISCHE ZAKEN………………………………………………………………………………...7

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 2

1. ALGEMEEN

De vierjarige opleiding tot Psychotherapeut (PT) leidt op tot Psychotherapeut BIG. De opleiding is bedoeld voor

psychologen/pedagogen/artsen/GGK en integreert gedragstherapeutische, psychoanalytische en

systeemtherapeutische theorieën, concepten en technieken.

Deze PT-opleiding, die in maart 2016 van start gaat, is een opleiding die in opzet zoveel mogelijk de ontwikkeling

door de levensfasen heen volgt (kind/jeugd, volwassenen en ouderen). Ontwikkeling is intersubjectief en interactioneel

en voltrekt zich binnen de context van een gehechtheidsrelatie. Deze relatie vormt zich binnen de context van het gezin,

de familie, de leefomgeving van de ouders, en breder, binnen de sociaal-culturele context van de maatschappij. Er is

een wederzijdse beïnvloeding van de ontwikkeling van een kind en zijn ouders door deze verschillende systemen. In de

opleiding wordt ook aandacht besteed aan het leven in meerdere culturele contexten.

Ontwikkeling is ook de metafoor voor de therapeutische relatie. In de behandeling gaat het erom dat de behandelaar

zich aanbiedt als een “nieuw” en te verinnerlijken gehechtheidsfiguur. Zo wordt er een ervaring opgebouwd die

corrigerend kan uitwerken ten aanzien van de ervaringen met eerdere gehechtheidsfiguren. Dit betekent dat er een

grote nadruk ligt op de kwaliteit en het hanteren van de therapeutische relatie en dat vooral binnen wat Daniël Stern

noemt “the present moment”.

Qua behandelen ligt in de PT-opleiding de nadruk op een procesgerichte behandelvisie, naast een meer klachtgerichte

benadering. Het gaat, naast een structurele en ontwikkelingsgerichte visie op psychopathologie, om descriptieve

psychopathologie. Onze visie vertaalt zich in een aantal aandachtspunten die binnen de opleiding gestalte krijgt.

Samengevat gaan we er bij de opzet van deze opleiding ervan uit dat:

Genetische kwetsbaarheden, psychologie, omgevingfactoren en pathologie met elkaar verbonden zijn. Het gaat in de behandeling om het faciliteren van de ontwikkeling;

Het verinnerlijken van vroege gehechtheidpatronen van belang is voor latere vormen van object relatie en van invloed zijn op het wel/niet ontstaan van psychopathologie;

Er geen lineaire relatie bestaat tussen gebeurtenissen/ervaringen in het verleden en het ontstaan van pathologie. Er is sprake van een circulaire causaliteit;

Het gaat om procesgericht behandelen;

Het impliciet dan wel expliciet om het hanteren van de therapeutische relatie in het hier en nu (the present moment) cruciaal is voor de effectiviteit van de behandeling;

Het in de behandeling gaat om het provoceren, detecteren en reviseren dan wel faciliteren van onbewuste innerlijke werkmodellen.

Doelstelling

De cursist wordt opgeleid tot Psychotherapeut BIG, een specialist die zich specifiek richt op de psychotherapeutische

behandeling van complexere en meer in de persoonlijkheid van de patiënt gewortelde problematiek. De

psychotherapeut hanteert verschillende methodieken, kan persoons- maar ook klachtgericht werken en heeft oog voor

zowel het individu als het betrokken systeem van gezin, groep of bedrijf.

Doelgroep

Deelname aan deze opleiding is voorbehouden aan mensen met een afgeronde universitaire opleiding Psychologie, Pedagogiek, Geneeskunde of Geestelijke Gezondheidskunde. Deelnemers dienen bij aanmelding een erkende praktijkplek te hebben die zorg wil dragen voor de praktijkopleiding. Indien er sprake is van een (nog) niet-erkende werkplek dient dit ruim voor de sluitingsdatum van de aanmelding bij ons gemeld te worden.

Erkenning

De opleiding leidt op tot de registratie Psychotherapeut BIG en daarmee tot registratie in het basisregister Psychotherapeut. U bent aan het eind van de opleiding tevens cursorisch voor een groot deel klaar voor het lidmaatschap van de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapeuten (NVRG), de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 3

therapie (VGCt) en de Vereniging van Kinder- en Jeugdpsychotherapeuten (VKJP). Als u met kinderen werkt kunt u tevens lid-specialist worden van deze vereniging. Voor een aantal blokken binnen deze opleiding wordt erkenning aangevraagd bij de VGCt, NVRG, de VKJP en de psychoanalytische verenigingen.

2. PROGRAMMA

De onderstaande opsomming is min of meer inhoudelijk gegroepeerd en betreft niet de volgorde waarin de

verschillende onderdelen zullen worden gegeven. Het heeft de voorkeur om met de Inleiding Systeem te starten om de

groepscohesie bij aanvang van de opleiding te bevorderen. Gedurende de opleiding wordt minimaal jaarlijks een

bijeenkomst besteed aan Groepsdynamiek, waarbij ook de dynamiek van de opleidingsgroep belicht wordt.

Binnen elk van de onderdelen zal in voldoende mate aandacht moeten worden gegeven aan de verschillende

levensfasen (K&J, Volwassenen en Ouderen), dit zal dan ook een rode draad vormen door de opleiding heen.

Het opleidingsprogramma behelst de volgende onderdelen:

Het opleidingsprogramma behelst de volgende onderdelen:

1. Kennismaking 6

2. Mind and Brain 12

2. Baby Observatie 30

3. Ontwikkelingspsychopathologie & inleiding psychoanalyse 30

4. Diagnostiek Basismodule 30

108

4. Inleiding Cliëntgerichte therapie + algemene aspecten 24

5. Inleiding Gedragstherapie VW/KJ 30

6. Verdieping Gedragstherapie VW/K&J (angst- en stemmingsstoornissen) 70

7. Inleiding en Practicum Systeem, gegeven vanuit een fasen-specifieke benadering 60

184

VW (4 x 24 uur) K&J (4 x 24 uur)

8. McCullough Affectfobie

9. TFP

10. MBT

11. Schematherapie

8. Specifieke behandelelementen 0 tot 6-jarigen

9. Latentiekinderen/MBKT

10. Pubers

11. Adolescenten

96

Indien mogelijk: workshop AFT (6 uur) en TFP workshop (6 uur) 12

12. Groepsgedragstherapie 30

13. Verdieping Systeem 60

14. Research: effectiviteit/conceptueel en ontwikkelingsgericht (incl. CAT) 15

15. Specialistische Vervolgcursus Systeem: 40

16. Verdieping Persoonlijkheidsdiagnostiek 30

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 4

187

17. Ethiek 12

18. Praktijkvoering 6

19. NVP dag 6

20. Groepsdynamiek/reflectielessen 15

21. Workshop K&J (voor niet-K&J) 6

22. Theorie en behandeling van psychosomatische problematiek 24

69

Totaal 644

De behandelblokken 8/9/10/11 omvatten zowel diagnostiek als indicatiestelling en behandeling. De laatste sessie van

elk behandelblok wordt steeds contact gelegd door de docent van het af te ronden blok met de docent van het nieuw

te geven blok. Daarbij gaat het om het integreren van het af te ronden met het nieuw op te starten blok. We proberen

hiermee de innerlijke samenhang van het programma verder te ondersteunen. Er wordt – indien van toepassing - gelet

op een goede balans tussen cursisten die de volwassenen variant en de cursisten die de kindervariant volgen. Deze

balans is nodig om de thema’s die de verschillende leeftijdsgroepen betreffen tijdens de discussies in de grote groep

voldoende aan bod te laten komen.

De opleiding tot Psychotherapeut is een vierjarige parttime opleiding die bestaat uit:

Theoretisch-technisch onderwijs: De omvang van het cursorisch deel van de opleiding bedraagt circa 640 uren, verdeeld

over vier jaar.

Praktijk: Het praktijkgedeelte bestaat uit minstens vier jaar werkervaring, minimaal 20 uur per week.

Supervisie: De supervisie beslaat in totaal 150 uur. De supervisie en werkbegeleiding zijn voor rekening van de

werkgever.

Leertherapie: In totaal moet minstens 50 uur leertherapie worden gevolgd tijdens de opleiding.

Bij aanvang van de opleiding wordt uitgebreid aandacht besteed aan de eisen die worden gesteld aan supervisie en

leertherapie.

Competentiegericht Opleiden (CGO)

De opleiding tot psychotherapeut maakt gebruik van de principes en methodieken van het competentiegericht opleiden.

Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de opleideling het beste kan leren op de psychotherapeutische werkvloer en als zij

/ hij zelf mede vorm geeft aan wat zij / hij nodig heeft om een volleerd psychotherapeut te worden. Een volleerd

psychotherapeut is competent op de verschillende gebieden die kenmerkend zijn voor het vak van psychotherapeut.

Deze competentiegebieden zijn geformuleerd analoog aan andere beroepen in de (G)GZ: psychotherapeutisch

handelen, communicatie, samenwerking, kennis & wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie en

professionaliteit. De beschrijvingen van deze competentiegebieden zijn te vinden in het Opleidingsplan

Psychotherapeut.

De competentiegebieden gelden voor de situaties die de kern uitmaken van het vak van psychotherapeut. Deze

situaties zijn beschreven als Thema's die tezamen het vakgebied van de psychotherapeut bestrijken. Er zijn 6 thema's

die bij uitstek beschouwd worden als het vakgebied van de psychotherapeut: angst- en stemmingsstoornissen,

persoonlijkheidsstoornissen, psychotrauma, specifieke groepen, systeemproblematiek en coaching & consultatie. Zie voor

de precieze beschrijving hiervan het toetsboek.

Om te kunnen zien of de psychotherapeut zich de veronderstelde competenties heeft eigen gemaakt zijn er situaties

beschreven waarin de therapeut competent moet kunnen handelen, de kenmerkende beroepssituaties (KBS). Per KBS

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 5

staat in het toetsboek beschreven welke competenties essentieel zijn en kan worden aangegeven in hoeverre de

psychotherapeut deze competentie beheerst / geleerd heeft.

Toetsboek Om het verwerven van deze competenties te kunnen begeleiden en beoordelen zijn er toetsen ontwikkeld. Deze staan in

het Toetsboek Psychotherapeut. Aan de hand van de kenmerkende beroepssituaties wordt beschreven welke

competenties verworven moeten zijn en kan vastgesteld worden welke aspecten wel en welke aspecten nog niet beheerst

worden. De meeste van deze toetsen zijn ontwikkelingsgericht. De vraag 'hoe ver is de opleideling in de verwerving van

het vak psychotherapeut' kan daarmee genuanceerd aan de orde komen. Hierbij wordt de kans op feedback gecreëerd

over concrete situaties en handelingen. Er zijn ook toetsen in de formele zin van het woord, waarmee een score kan

worden bepaald ter beoordeling van de professionele prestatie van de opleideling. Naast de toetsen die als

onderwerp het concrete handelen in psychotherapeutische situaties hebben, zijn er ook toetsen die meer persoonsgericht

zijn. Deze richten zich op de ontwikkeling van de 'psychotherapeutische persoonlijkheid' van de opleideling wat betreft

het werken in de therapeutische relatie in het hier-en-nu.

3. CURRICULUMCOMMISSIE

hoofdopleider: dr. M.H.M. de Wolf (Thijs)

De heer dr. M.H.M. de Wolf is klinisch psycholoog (BIG), psychotherapeut en

psychoanalyticus. Hij promoveerde op een onderzoek naar de aard en kwaliteit van

het proces in kortdurende psychoanalytische behandelingen. Hij is opleider bij

verschillende psychoanalytische verenigingen. Voor de RINO te Amsterdam verzorgt

hij workshops en een leergang psychoanalyse voor organisatieadviseurs en change

agents in het algemeen. Hij participeerde in verschillende programma's van business

schools als Nyenrode en het Franse INSEAD.

De heer De Wolf is werkzaam in de particuliere praktijk en is actief in het overdragen van psychoanalytische kennis en

vaardigheden in het voormalig Oost-Europa. Eerder was hij voorzitter van de Raad van Bestuur van het Nederlands

Psychoanalytisch Instituut, was hij voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalytische Psychotherapie,

voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie en hoofdredacteur van het Tijdschrift voor

Psychotherapie.

plaatsvervangend hoofdopleider: drs. J.D. de Ruiter (Hans)

De heer drs. J.D. de Ruiter is psychotherapeut bij het Zaans Medisch Centrum. Hij is

GZ-psycholoog (BIG), psychotherapeut (BIG) en groepspsychotherapeut en opleider-

supervisor (NVGP, NVP). Tevens is hij werkzaam bij de afdeling Medische Psychologie

van het AMC. Hij was jarenlang redacteur van het tijdschrift GROEPEN, Tijdschrift

voor Groepsdynamica en Groepspsychotherapie.

Bij de RINO is hij plaatsvervangend hoofdopleider bij de psychotherapieopleiding en

docent groepsdynamica en groepspsychotherapie. Op verschillende manieren is hij

betrokken bij deskundigheidsbevordering bij artsen en andere zorgverleners in de psycho-oncologie.

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 6

hoofddocent: dr. S.C.M. de Maat (Saskia)

Mevrouw dr. S.C.M. de Maat is GZ-psycholoog (BIG), psychotherapeut (BIG) en

psychoanalyticus.

Haar opleiding tot GZ-psycholoog en psychotherapeut deed zij bij Mentrum

(voorloper Arkin) en het Nederlands Psychoanalytisch Instituut (NPI). Bij het NPI werd

zij ook opgeleid tot psychoanalyticus. Zij promoveerde in 2007 op onderzoek naar de

effectiviteit van kortdurende psychoanalytische steungevende psychotherapie (KPSP)

en langdurende psychoanalytische psychotherapie en psychoanalyse.

Zij werkt als behandelaar bij het NPI, onderdeel van Arkin, gespecialiseerd in het behandelen van

persoonlijkheidspathologie. Zij is daar tevens lid van de Researchcommissie en intervisie-hoofd van de KPSP-

behandelingen. Zij maakt deel uit van de vast kerngroep van de KPSP.

Mevrouw De Maat is daarnaast werkzaam bij het Vrije Universiteit Amsterdam als docent voor de mastervakken

Psychoanalyse en Psychoanalytische psychotherapie. Zij is freelance verbonden aan verschillende researchprojecten.

Zij heeft voorheen vele jaren in het bedrijfsleven gewerkt en heeft een kleine eigen coachingpraktijk waarin zij coaching

langs psychoanalytische lijnen geeft.

hoofddocent: drs. F.A. Habekotté (Frank)

De heer drs. F.A. Habekotté is klinisch psycholoog (BIG) en psychotherapeut / systeemtherapeut. Bij de Parnassia Bavo groep regio Noord Holland is hij werkzaam als P-opleider en supervisor. Hij is jarenlang actief als behandelaar en manager in de GGZ, zowel ambulant, klinisch, als dagklinisch. Ook is hij erkend supervisor en docent van de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG). Zijn bijzondere interessegebieden zijn oplossingsgericht en narratief werken in behandeling en coaching. Bij de afdeling nascholing van de RINO NH geeft hij de cursussen narratieve therapie en oplossingsgericht teamcoachen. Daarnaast verzorgt hij in-service trainingen in oplossingsgericht en narratief coachen.

hoofddocent: drs. F.M. Sampaio De Carvalho (Fernanda)

Mevrouw drs. F.M. Sampaio de Carvalho is GZ- en klinisch psycholoog, psychotherapeut, Infant Mental health Specialist en kinderpsychoanalytica in opleiding.

Na haar studie psychologie (vakgroep ontwikkelingspsychologie) aan de Universiteit

van Amsterdam (UvA) heeft zij een aantal jaar aan de UvA gewerkt. Daarna maakte

zij de overstap naar de praktijk en is zij gaan werken bij een Riagg in Noord-Holland.

Hier heeft zij de opleiding Psychotherapie doorlopen, met als specialisatie Kinder- en

Jeugdpsychotherapie. In 2002 is zij gaan werken bij het NPI, om de kinder-psychoanalytische opleiding te doen bij de

Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse (NVPA) te Amsterdam. Zij werkte eerder als staflid voor het Infant Mental

Health Centrum (0-4 jarigen) en is momenteel werkzaam bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam (Sophia

Kinderziekenhuis). Hiernaast heeft zij een kleine eigen praktijk.

Zij is supervisor van de Landelijke Vereniging van Kinder- en Jeugdpsychotherapeuten (VKJP) en lid van de Dutch

Association for Infant Mental Health (DAIMH). Hiernaast is zij lid van de sectie Interculturalisatie van het Nederlands

Instituut voor Psychologen (NIP) en lid van de commissie Interculturalisatie Jeugd-GGZ van de Stichting Samenwerkende

Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam (SIGRA).

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 7

hoofddocent: drs. M.B. Sarucco (Migalda)

Mevrouw drs. M.B. Sarucco is klinisch psycholoog, psychotherapeut en systeemtherapeut. Zij is werkzaam in haar eigen psychotherapiepraktijk en daarnaast als supervisor van de Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie (VGCt) bij Arkin Academy, het stafbureau van Arkin. Samen met Fariba Rhmaty ontwikkelde zij een methodiek voor Interculturele Competenties. Deze methodiek is vervat in een workshop Zelfkennis en kennis van de ander en beschreven in Wie is je vader? Wie is je moeder?, een Good Practice uitgegeven door Mikado.

In het verleden werkte zij onder meer in het team Stemmingsstoornissen en Angststoornissen bij AMC de Meren en als

projectleider van het Expertisecentrum Transculturele Psychiatrie. Ook was ze lid van de Commissie van Toezicht van de

gesloten Justitiële Jeugdinrichting Teylingereind in Sassenheim.

Commissies:

Naast de curriculumcommissie bestaat er:

- een Opleidingscommissie (waar de bovengenoemde leden zitting in hebben) voor de cursisten: vertegenwoordigers uit

alle psychotherapie-opleidingen nemen daar deel aan, evenals een vertegenwoordiging van de praktijkopleiders;

- een Praktijkopleidersoverleg, waaraan de betrokken praktijkopleiders deelnemen;

- en een Examencommissie, die bestaat uit de leden van de Opleidingscommissie minus de cursisten.

4. ORGANISATIE

De opleiding tot Psychotherapeut wordt aangeboden door de Stichting Postacademische (G)GZ-opleidingen Amsterdam. De organisatie is in handen van de RINO Noord-Holland.

Coördinatie

Coördinator van deze opleiding is mw. J.M. Hoogeboom. Zij wordt daarbij ondersteund door mw. D. Leendertse.

Contact:

- Mw. J.M. Hoogeboom (José), coördinator postacademische opleiding PT

josehoogeboom@rino.nl, 020-6250803

- Mw. D. Leendertse (Deborah), opleidingssecretariaat:

deborahleendertse@rino.nl, 020-6250803

- Receptie: postdoc@rino.nl, 020-6250803

5. PRAKTISCHE ZAKEN

verantwoordelijkheid

De Stichting Postacademische (G)GZ-opleidingen Amsterdam is verantwoordelijk voor de opleiding psychotherapie. In

de Stichting participeren de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit, de RINO Noord-Holland en de erkende

praktijkinstellingen in de regio.

Opleiding tot Psychotherapeut

Pagina 8

De hoofdopleider van de opleidingen psychotherapie is de heer dr. M.H.M. de Wolf (Thijs). De verantwoordelijkheid

voor de uitvoering en organisatie van de opleiding ligt bij de RINO.

aanmelding & selectie

Men kan zich in de loop van 2015 aanmelden via het aanmeldingsformulier op de website.

Aan kandidaten wordt gevraagd om naast het aanmeldingsformulier en een curriculum vitae mee te sturen. Ook wordt

verzocht om een motivatiebrief waarin nader wordt ingegaan op opleiding, werkervaring, persoonlijke ontwikkeling en

de motivatie voor deze opleiding. Tevens wordt van de instelling waar de kandidaat werkt gevraagd een voordracht

voor de kandidaat te doen.

Op grond van het aanmeldingsformulier en de toegevoegde (complete) bescheiden wordt bepaald of de kandidaat in

aanmerking komt voor de verdere procedure, die bestaat uit o.m. 1 of 2 selectiegesprekken met de (plv.) hoofdopleider

en/of de hoofddocent. De kwaliteit van de opleidingsplaats is een belangrijk criterium bij aanname. Van kandidaten

wordt nadrukkelijk verwacht: een open, nieuwsgierige en leerbare houding, ook ten aanzien van de verschillende

referentiekaders die in de opleiding zullen worden gedoceerd.

Er worden maximaal 16-18 kandidaten aangenomen en maximaal vijf kandidaten op de reservelijst geplaatst. Een

plaats op de reservelijst houdt in dat, zodra een aangenomen kandidaat van de aanmelding afziet of niet aangenomen

wordt bij een praktijkinstelling, de daarop geplaatste kandidaten alsnog worden benaderd. Het streven is dat eind

november de definitieve opleidingsgroep is samengesteld.

De kosten voor de aanmeldings- en selectieprocedure bedragen € 50,-.

algemene voorwaarden

Informatie met betrekking tot de algemene voorwaarden, annuleringsregeling, klachtenregeling en examenreglementen

kunt u vinden op www.rino.nl/voorwaarden.

opleidingslocatie

De opleiding vindt plaats bij de RINO, Leidseplein 5, Amsterdam. De locatie is zeer goed bereikbaar met het openbaar

vervoer. Met de auto kunt u op 2 minuten loopafstand van het Leidseplein, betaald, parkeren. Een volledige

routebeschrijving vindt u op onze website: www.rino.nl/contact.

data

De opleiding start - altijd bij voldoende belangstelling - in maart 2016.

kosten

Kosten: De kosten van de opleiding bedragen, onder voorbehoud, € 24.500,-.

Daarnaast dient men rekening te houden met kosten voor aan te schaffen boeken en leertherapie. Kosten voor de

praktijkopleiding, supervisie en werkbegeleiding zijn voor rekening van de praktijkinstelling. De cursist heeft een

betaalde werkplek bij de instelling en is ingeschaald in (de aanloopschaal van) schaal 60 CAO GGZ (of vergelijkbaar).

De opleiding kan gespreid over de 4 jaar worden betaald en is fiscaal aftrekbaar.

inlichtingen

Voor meer informatie over de opleiding kunt u contact opnemen met José Hoogeboom. Zij is te bereiken via e-mail

(josehoogeboom@rino.nl) of telefoon (020-625 08 03).