Klik om het opmaakprofiel van de modelondertitel te bewerken

13/09/10

Migranten in Tijd en Ruimte:Culturen van ouder worden

13/09/10

Achtergrond

Levecque, Lodewyckx & Vranken (2007) allochtonen meer klachten van

depressieve of angstige aardnog duidelijker bij allochtone

ouderen. Aanzet geven om aangepaste

manieren van psychologische hulpverlening te ontwikkelen.

13/09/10

Situering

Tot begin 20e E: theorieën over ouder worden: het beschrijven van fysieke en pathologische manifestaties

Begin 20e E: Cowdry 'Problems of aging' . Basis van wetenschappelijk gefundeerde aanpak van gerontologie

Sindsdien is gerontologie vooral een kwestie van meten, veeleer dan van theoriebouwen geworden.

'Critical Gerontology' :

• interesse voor de dagdagelijkse ervaringen van ouderen

• ouder worden en oud zijn geen te veralgemenen, absolute en welbepaalde alles omvattende ervaring

13/09/10

Opzet

intergenerationele en culturele achtergrond van allochtone ouderen genuanceerd in kaart te brengen

wederzijdse impact bereiken op zowel de allochtone senioren als op de werking van de welzijns- en gezondheidssector

het in kaart brengen als eerste noodzakelijke stap

vanuit een gelijkwaardige positie het huidige hulpverleningsaanbod in vraag te stellen en waar nodig bij te stellen.

13/09/10

Opzet eerste luik: de narratieven

Steun van Federaal impulsfonds voor gelijke kansen

60 tal narratieven verwerkt

Herkomst deelnemers: Italië, Rwanda, Albanië, Rusland, Marokko, Chili, Columbia, Taiwan, Kosovo, Turkije, Armenië, Iran, België,…

Inschakelen van tolken

Gebruik van non-lineaire structuren

13/09/10

Samenwerking

Dienst interculturele bemiddelaars van Foyer

Interculturele bemiddelaars van CGGZ Brussel

Dienstencentra

Seniorencentrum

13/09/10

Thema’s

Oud worden en oud zijn

Identiteit

Zorg voor ouderen

Zijn en nuttig zijn

13/09/10

Oud worden en oud zijn

Wat is leeftijd?

› Chronologische leeftijd : illusie van mens als biologisch wezen

› Geïndustrialiseerde Westen: Individuen gaan ‘op rust’ op een moment dat niet functioneel, bio-fysiologisch maar veeleer sociaal en cultureel, wettelijk leeftijdsgebonden is.

13/09/10

Oud worden en oud zijn

Ongeacht individuele verlangens en vaardigheden, een onderscheid in participatie aan de maatschappij tussen de consumerende ouderen ‘op rust’ en de ‘nuttige’, arbeid producerende en consumerende, anderen

E. (°1958, Kosovo): ‘Toen mijn ouders mijn leeftijd hadden, waren mijn ouders iemand, ze hadden kinderen. Dat is totaal anders voor mij. ... Ik ben in een vreemd land, financieel gaat het slecht, ik heb geen vrienden, en ik ga naar de stad, ik ken de taal niet, ik kan met niemand babbelen, niemand zegt iets. Voor iemand van mijn leeftijd is dat zwaar. Hier heeft iedereen zijn eigen zaken. Ik voel me echt verloren.’

13/09/10

Identiteit

Leeftijd is een ‘lichaams-gebaseerde co-identiteit’, zoals gender, ras en sexualiteit en fysieke handicap

'Identity Stripping'

Klik om het opmaakprofiel van de modelondertitel te bewerken

13/09/10

• M. ( Turkije) Ik was 26jaar toen ik naar hier kwam Ik was jong, ik deed eender welk werk zonder lui te zijn. De metro’s hier in Brussel Ze hadden me heel graag. Er was geen enkel werk dat ik niet deed. Zelfs voor de moeilijkste werken riepen de werkgevers mij: “Bulldozer, zorg dat het in orde komt”. Ze zeiden altijd “Bulldozer zal het wel oplossen.” Ik deed altijd overuren. Ik werkte nooit 8u per dag, altijd 11,12u Toen besefte ik niet of ik jong of oud was, 25 jaar lang.

Klik om het opmaakprofiel van de modelondertitel te bewerken

13/09/10

• E. (°1928, Kosovo):“Sinds drie jaar heb ik last van mijn voeten. Daarmee is het begonnen. Dan mijn oren en mijn ogen. Ik hoor niet goed en dan kan ik een gesprek niet volgen en als ik het niet goed gehoord heb durf ik niets zeggen omdat ik bang ben iets verkeerd te zeggen en dus zwijg ik. Dat is ouderdom

13/09/10

Zorg

Probleem: migranten hebben geen ervaring met een categorie ‘ouderen’ binnen een culturele context van verstedelijking, industrialisatie en markteconomie.

Z. (°1928, Taiwan): tot nu toe hebben we geen zorgen, we hebben een goed leven. Maar wat als we ziek worden? Wie gaat er dan voor ons zorgen? We hebben kinderen maar die werken en naar een rustoord gaan is moeilijk: we kennen de taal niet en het is zeer duur. In China zouden we een meisje van het platteland in huis nemen om voor ons te zorgen. Hier kan dit financieel niet en niemand zou dit willen doen. Wie zal er dan voor ons zorgen wanneer we ziek zijn?

13/09/10

Zorg

A.(°1942, Turkije): ‘We komen ooit aan deze momenten dat je niet meer kan rechtstaan. Misschien zal God beslissen dat we niet zo oud zullen worden, bijvoorbeeld een ongeval of alles wat te gebeuren staat. Het is niet verplicht dat iemand voor mij moet zorgen. Mijn zonen hebben ook kinderen, hebben ook werk. Je moet daaraan denken.’ we ziek zijn?

13/09/10

Zijn en nuttig zijn

‘Migranten willen actief blijven’ ?

Verder werken in de Westerse economie?Identiteit van migrant? (reciprociteit?)Activiteiten binnen de eigen etnische

gemeenschap (familie, religie, etc)?

In het Westen:

Activity theory (Cavan et al., 1949) Disengagement theory (Cumming et al., 1961).

13/09/10

Zijn en nuttig zijn

M. (°1951, Colombia) Ik denk dat actief zijn belangrijk is, iemand niet opzij zetten. Want alle ouderen, wanneer ze oud worden zet iedereen hen aan de kant. Dat mag men niet doen Daarom is het belangrijk actief te blijven. Wanneer ik elke dag iets moet doen weet ik dat ik verantwoordelijk ben Dan ben je gelukkig

N. (°1949,Turkije):Bij het ouder worden vraagt men zich af of men nog een plaats heeft, want men heeft niet langer nog dezelfde relaties en men plooit zich op zichzelf terug, ze hebben niet altijd de tijd om aan anderen te denken want ze moeten aan zichzelf denken.

13/09/10

Documentaire als tweede luik

Lichaamstaal en de taal van de fysieke leefomgeving

Acht exemplarische ouderen in een documentaire

aangevuld met een boek waarin de reeds bestaande analyse verduidelijkt wordt en getransfereerd naar de werkvloer.

13/09/10

Multiplicatoreffect

Sensibiliserende, informatieve en didactische doelstelling.

Didactisch materiaal voor zelforganisaties, mantelzorgers,rvt's, thuiszorg, ...

13/09/10

Derde luik: de tentoonstelling

O-Zone

April-mei 2011

Rondetafelsgesprekken:Afhankelijkheid en autonomie in de

zorgTransgenerationele en interculturele

aspectenWelke plaats voor verlangen

13/09/10

Drie eindproducten die eigenlijk geen eindproducten zijn... Boek: voorjaar 2011

Documentaire: voorjaar 2011

Tentoonstelling O-ZoneApril-mei 2011

13/09/10

Meer info

Steunpunt Cultuursensitieve zorg

CGGZ Brussel

cultuursensitievezorg@cggz-brussel.be

Tel.: 02/478.90.90Redouane Ben DrissStefaan Plysier