Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

27
Sjaan de haan informatieboekje 1 KUNSTMENU 2010-2011 - GROEP 5-6 ANDERE CULTUREN Informatieboekje

description

Informatieboekje, groep 5-6 andere culturen

Transcript of Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Page 1: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

1

KUNSTMENU 2010-2011 - GROEP 5-6

ANDERE CULTUREN

Informatieboekje

Page 2: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

2

InhoudInhoudInhoudInhoud

Inhoud ...........................................................................................................................................2

Inleiding........................................................................................................................................3

Nederland .....................................................................................................................................4

Turkije...........................................................................................................................................6

Marokko........................................................................................................................................8

China........................................................................................................................................... 10

Duitsland ................................................................................................................................... 12

Polen........................................................................................................................................... 14

België .......................................................................................................................................... 17

Brazilië ....................................................................................................................................... 19

Zweden....................................................................................................................................... 22

Thailand..................................................................................................................................... 25

Page 3: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

3

InleidingInleidingInleidingInleiding

Een maatschappij met veel culturen

Rond 1960 kwamen er steeds meer nieuwe mensen naar Nederland. Immigranten, noemen we zulke mensen. Ze kwamen uit landen als Indonesië, Joegoslavië, Turkije en Marokko om hier te werken en te wonen. De regering wilde dat ook graag. Er was veel werk en er waren te weinig mensen. Eerst kwamen de mannen (als gastarbeider), later kwamen hun gezinnen ook. Behalve dat kwamen er ook vluchtelingen naar Nederland die in ons land mochten blijven, uit Afrika bijvoorbeeld. Ook in de gemeente Horst aan de Maas kwamen er steeds meer nieuwe mensen wonen. Zo zijn er op dit moment 57 verschillende nationaliteiten in de gemeente Horst aan de Maas.

Nationaliteiten in de gemeente Horst aan de Maas: 1. Albanese 2. Amerikaanse 3. Armenië 4. Australische 5. Belarus 6. Belgische 7. Braziliaanse 8. Britse 9. Canadese 10. Chinese 11. Deense 12. Dominicaanse Republiek 13. Duitse 14. Ecuadoraanse 15. Egyptische 16. Filipijnse 17. Franse 18. Gambiaanse 19. Griekse 20. Hongaarse 21. Ierse 22. Indonesische 23. Iraakse 24. Iraanse 25. Israëlische 26. Italiaanse 27. Jamaicaanse 28. Japanse 29. Joegoslavische

30. Kazachstan 31. Kenyaanse 32. Kosovo 33. Kroatië 34. Letse 35. Litouwse 36. Macedonische 37. Marokkaanse 38. Mexicaanse 39. Noorse 40. Oekraïne 41. Oostenrijkse 42. Peruaanse 43. Poolse 44. Portugese 45. Roemeense 46. Rusland 47. Slowaakse 48. Somalische 49. Spaanse 50. Thaise 51. Tsjechische 52. Turkse 53. Uruguayaanse 54. Venezolaanse 55. Viëtnamese 56. Zwitserse 57. Zweedse

We hebben een aantal nationaliteiten verder uitgewerkt.

Page 4: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

4

Nederland Nederland Nederland Nederland

Algemeen

Hoofdstad Amsterdam Aantal inwoners 16.515.057 (2009) Oppervlakte 41.528 km² Koningin Beatrix Officiele Taal: Nederlands

Overige talen: Fries Munteenheid Euro, voorheen de Gulden Godsdiensten rooms-katholiek

protestant overig Christelijk moslim

Ligging

Vlag

Cultuur

Nederland staat natuurlijk bekend om tulpen, molens en klompen. De bloemenzee tussen Haarlem en Leiden is wereldberoemd. Het polderlandschap met eindeloze vergezichten

Page 5: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

5

leent zich voor een heerlijke fietstocht. Kortom, in Nederland is genoeg te zien en te doen voor iedereen. Nederland is groter dan je denkt! Nederland kent een groot aantal culturen. Naast de eigen Nederlandse cultuur is er een groot aantal culturen goed vertegenwoordigt in het land: veel mensen uit de voormalige Nederlandse koloniën zijn naar Nederland vertrokken, net als veel arbeidsmigranten uit de jaren '50 en '60 die nu met hun hele familie in het land wonen. Overal kom je dus elementen uit al die verschillende culturen tegen: een oerhollandse viskraam staat pal naast een shoarmatentje op de markt en een moskee kom je net zo vaak tegen als een kerk. Door de mengeling van culturen kun je in Nederland vrijwel alles eten wat je maar wilt. Overal zijn restaurants te vinden met een specifieke keuken: Grieks, Chinees, Turks, Indisch - je kunt het zo gek niet bedenken. Daarnaast zijn er natuurlijk altijd nog de typisch Hollandse gerechten zoals pannenkoek, stamppot en haring.

Page 6: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

6

TurkijeTurkijeTurkijeTurkije Algemeen Hoofdstad Ankara Aantal inwoners 71.892.807 (2008) Oppervlakte 783.562 km² President Abdullah Gül Officiele Taal: Turks (Türkçe) Munteenheid Nieuwe Turkse Lira Godsdiensten Islam (c. 99,8%)

Ligging

Vlag

Cultuur

Turkije is een bergachtig land in het Midden-Oosten met Ankara als hoofdstad. Het land ligt letterlijk en figuurlijk op de grens tussen Azië en Europa. Het Aziatische deel, Anatolië geheten, beslaat zo'n 97% van het Turkse grondgebied; de overige 3% (Thracië) ligt in Europa. Deze ligging in twee continenten heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van het land, de cultuur en de politiek. Het gebied dat nu Turkije vormt, is door zijn ligging altijd een smeltkroes van culturen geweest. De Turken zelf zijn in feite immigranten, afkomstig uit Centraal-Azië. Turkije heeft 70 miljoen inwoners. Het grootste deel daarvan (70%) is Turk, 20% is Koerd en daarnaast zijn nog andere culturen, o.a. Arabieren, Grieken, Armeniërs en Bulgaren.

Page 7: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

7

Driekwart van de Turkse bevolking leeft nu in stedelijk gebied, met de grootste concentraties in de miljoenensteden Istanbul, Ankara en Izmir. De bevolking is ongelijk verdeeld over het land: de meeste mensen wonen langs de kusten: de Zwarte Zee-kust in het noorden, de Egeïsche Zee-kust in het westen en de Middellandse Zee-kust in het zuiden. Turken trokken niet alleen naar de steden in eigen land; ze gingen ook in groten getale naar het buitenland. Vooral in de jaren '60 en '70 ontvluchtten veel Turken het uitzichtloze bestaan om te gaan werken als gastarbeider in Europa. Daardoor wonen er nu alleen al in Duitsland drie miljoen Turken, en in Nederland zo'n 300.000. Bijna 100% van de Turken is moslim. Deze geloofsovertuiging heeft grote invloed op het dagelijks leven, maar minder dan in veel andere islamitische landen. Dat komt door de strikte scheiding tussen het land en het geloof, die al in de jaren twintig van de vorige eeuw door Kemal Atatürk werd doorgevoerd. Kemal Atatürk is de stichter en eerste president van de Turkse Republiek Zo kunnen vrouwen volop deelnemen aan het openbare leven, hoewel soms in gescheiden werelden van mannen en vrouwen. Het traditionele Turkse theehuis is bijvoorbeeld alleen voor mannen toegankelijk.

Page 8: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

8

MarokkoMarokkoMarokkoMarokko

Algemeen

Hoofdstad Rabat Aantal inwoners 34.343.219 (2008) Oppervlakte 446.550 km² Koning Mohammed VI Officiële Taal Arabisch (Al ‘arabiyya) Munteenheid Marokkaanse dirham Godsdiensten Islam

Ligging

Marokko is een land in noordelijk Afrika aan de kust van de Middellandse Zee, de Straat van Gibraltar en de Atlantische Oceaan, grenzend aan Algerije en de Westelijke Sahara. Marokko bestaat voor een groot deel uit woestijn en een vruchtbare kuststrook aan de Atlantische Oceaan - Straat van Gibraltar, er loop een brede gebergteketen door het land: het Atlasgebergte met als hoogste punt: Jebel Toubkal met 4.165 meter, en een natuurlijke barriére vormt tussen het vruchtbare kustgebied en de Sahara woestijn.

Vlag

Cultuur

Marokko heeft ongeveer 33 miljoen inwoners. Het land heeft een heel jonge bevolking: meer dan de helft is jonger dan 20 jaar. De oorspronkelijke bewoners waren Berbers, een volk dat over heel Noord-Afrika was verspreid. Nog steeds vormen Berbers de grootste bevolkingsgroep. Op de tweede plaats komen de Arabieren, die Marokko in de 7de en 8ste eeuw veroverden en de islam introduceerden. Het onderscheid tussen Berbers en Arabieren is tegenwoordig soms moeilijk te maken, omdat er veel gemengde huwelijken zijn. De Berbers –met een eigen taal– zijn het duidelijkst terug te vinden in het noordelijke Rifgebergte. Die Berbertaal –het belangrijkste dialect heet Tamazight– wordt alleen gesproken, er bestaat geen geschreven versie van. Daarom is het Arabisch de officiële taal

Page 9: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

9

van Marokko. Door de vroegere Franse overheersing spreken veel Marokkanen ook vloeiend Frans. Het dagelijks leven in Marokko is doordrenkt van het geloof, de islam. Vijf keer per dag roept de zogeheten muezzin de moslims op om te bidden: net na zonsopgang, om 12 uur ’s middags, halverwege de middag, net na zonsondergang en later op de avond. Marokkaanse mannen gaan dan naar de moskee om hun moslimplicht te vervullen. De jaarlijkse vastenmaand Ramadan heeft grote invloed op het openbare leven. Tussen zonsopgang en zonsondergang vasten de Marokkanen.

Page 10: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

10

ChinaChinaChinaChina

Algemeen

Hoofdstad Peking Aantal inwoners 1.330.044.605 (2008) Oppervlakte 9.596.961 km² President Premier

Hu Jintao Wen Jiabao

Officiële Taal Mandarijn (Chinees) Een groot gedeelte in China spreekt ook Kantonees.

Munteenheid Renminbi Godsdiensten Boeddhisme (8%)

Christendom (3-4%) Taoïsme (1-2%) Islam (1-2%

Ligging

Vlag

Page 11: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

11

Cultuur

Bij de volkstelling van 1953 telde China 582 miljoen inwoners. In vijftig jaar tijd is dat aantal meer dan verdubbeld. Nu wonen er in China ruim 1,3 miljard mensen, oftewel zo’n 20% van de wereldbevolking. Om die bevolkingsexplosie het hoofd te bieden, voert China al sinds de jaren '60 de zogeheten één-kind-politiek. Dat betekent dat elk ouderpaar niet meer dan een kind mag hebben. Niet iedereen houdt zich daaraan. Vooral op het platteland willen boeren in ieder geval een zoon om te kunnen helpen bij het werk op de boerderij. Meisjes worden vlak na de geboorte soms gedood. In China worden ook opvallend meer jongens geboren dan meisjes. Het Chinees is in de gesproken vorm geen eenheidstaal. In het noorden wordt Mandarijn gesproken. Dat is de officiële taal van China, maar in het zuiden spreekt men Kantonees, Wu, Hakka en vele dialecten. De talen wijken zo ver van elkaar af dat mensen uit verschillende delen van China elkaar maar moeilijk of helemaal niet kunnen verstaan. De Chinese karakters zijn hetzelfde, maar de uitspraak verschilt enorm. Daardoor kunnen Chinezen elkaar wel begrijpen als ze opschrijven wat ze willen zeggen.

Page 12: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

12

DuitDuitDuitDuitsssslandlandlandland

Algemeen

Hoofdstad Berlijn Aantal inwoners 82.369.548 (2008) Oppervlakte 357.022 km² Bondspresident Bondskanselier

Horst Köhler Angela Merkel

Officiële Taal Duits (Deutsch) Munteenheid Euro Godsdiensten Katholiek

Maar er zijn ook mensen die niet geloven.

Ligging

Duitsland is een land in het noorden van Europa, het grenst in het noorden aan Denemarken en de Oostzee, aan de Oostkant ligt het tegen Polen, aan de Zuidkant ligt het tegen Tsjechië, Oostenrijk en Zwitserland en aan de Westkant ligt het tegen Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland. De hoofdstad is Berlijn, andere grote steden zijn: Hamburg en München.

Vlag

Cultuur

De Duitse cultuur is niet beperkt tot Duitsland, maar omvat alle Duitssprekende volkeren (dus ook Oostenrijk, Liechtenstein, grote delen van Zwitserland en Duitse minderheden in Luxemburg en Oost-Europa). In totaal hebben 100 miljoen mensen Duits als moedertaal. Bijna 90% van de Duitsers leeft in stedelijke gebieden.

Berlijn is het cultuurcentrum van Duitsland. De stad heeft meer dan 150 theaters en theatertjes. Verder vinden er diverse festivals plaats, zoals de Berliner Festwochen (concert, opera, toneel, beeldende kunst), het internationale filmfestival, en de Berliner Jazztage. Wat moderne muziek betreft: Berlijn is de stad van de "techno" met als jaarlijks hoogtepunt de Love Parade, waaraan gemiddeld een miljoen mensen meedoen.

Duitsers staan bekend als pünktlich en gründlich. Als een Duitser iemand om acht uur uitnodigt, verwacht hij dat de gast om acht uur op de stoep staat. Niet eerder, niet later. En een karwei afmaken "met de Franse slag" is een Duitser een doorn in het oog. Elk karwei dient grondig te worden aangepakt.

Page 13: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

13

De stereotype Duitser in "Lederhosen" bestaat vrijwel niet. Tijdens festiviteiten wordt de korte leren broek met bretels nog wel gedragen, zoals tijdens het Oktoberfest in Beieren. Maar een Duitser die dag in, dag uit een Lederhose draagt, vind je hooguit in een klein Beiers bergdorpje. Duitsers hechten zeer aan correcte omgangsvormen. Ze spreken de meeste mensen aan met "Sie", waar Nederlanders elkaar zouden tutoyeren. "Du" (je, jij) wordt uitsluitend gebruikt voor het aanspreken van familieleden, goede vrienden en kinderen. Overigens lijkt dit gebruik bij de jongere generatie minder star te worden toegepast.

Page 14: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

14

PolenPolenPolenPolen

Algemeen

Hoofdstad Warschau Aantal inwoners 38.500.696 (2008) Oppervlakte 312.685 km² President Lech Kaczyński Officiële Taal Pools Munteenheid Złoty Godsdiensten Rooms-katholiek (90%)

Ligging

Vlag

Cultuur

Polen heeft ruim 38 miljoen inwoners. De laatste jaren neemt de bevolking in aantal af, vooral door emigratie, vergrijzing en de matige economische omstandigheden. De toegenomen kosten van kinderopvang spelen eveneens een rol (voor communisten was kinderopvang gratis). Hoewel Polen lange tijd verschillende culturen heeft gekend, is nu bijna elke inwoner van het land een Pool. Dat heeft onder meer te maken met de verschuivingen van de grenzen na de Tweede Wereldoorlog.

Page 15: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

15

Daardoor kwamen deze mensen in andere landen te wonen of vluchtten minderheden in Polen naar hun vaderland (vooral Duitsers). Voor de oorlog was zo’n 10% van de Poolse bevolking joods. De meeste Poolse joden zijn door de nazi’s uitgemoord. De Polen zijn aanhangers van de rooms-katholieke kerk. Veertig jaar communistisch bewind en onderdrukking van de kerk hebben de Polen niet van hun geloof afgebracht. Integendeel, de uitverkiezing van Karel Wojtyla tot paus – in 1978 – heeft dat geloof alleen maar aangewakkerd. Hij was de eerste Poolse paus en de eerste niet-Italiaanse leider van de rooms-katholieke kerk in zo’n 350 jaar. Het geloof speelt een grote rol in het dagelijks leven. In tegenstelling tot West-Europese landen zitten de kerken in Polen op zondag nog steeds vol. Christelijke feestdagen worden uitbundig gevierd en tradities als de eerste communie vormen hoogtepunten in het leven van Poolse families. Dat de kerk een voorname rol speelt, blijkt ook uit het jaarlijkse Internationaal Festival voor Kerkelijke Muziek in Warschau. Net als in de meeste andere Oost-Europese staten belandden ook in Polen na de val van het communisme sommige mensen tussen de wal en het schip. Vooral ouderen hebben het moeilijk; jongeren grijpen hun kansen in het nieuwe, kapitalistische systeem. Dat wakkert de tegenstellingen aan en zorgt voor spanningen. Het is niet zo verwonderlijk dat sommige Polen terugverlangen naar de "veilige" communistische tijd. Polen heeft een lange traditie van volksmuziek en dans en dat vind je dan ook terug in de benamingen: denk aan polka en polonaise. Eten en drinken Polen houden van feestvieren, het liefst met familie. Daarbij wordt gedanst en gezongen en wordt het eten weggespoeld met grote hoeveelheden Poolse wodka. Vlees en voedzame soepen staan centraal in de Poolse keuken. Bigos wordt wel gezien als het nationale gerecht: gestoofd vlees met zuurkool, tomaten, honing en paddestoelen. Pierogis zijn deegkussentjes gevuld met paddestoelen, kaas en vlees. De Polen zetten ook graag pittige worstjes op tafel. Een van de bekendste worsten is de krakowska, een andere is de wiejska die wel wat lijkt op de Nederlandse rookworst.

Page 16: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

16

Page 17: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

17

BelgiëBelgiëBelgiëBelgië

Algemeen

Hoofdstad Brussel Aantal inwoners 10.666.866 (2008 Oppervlakte 30.528 km² Koning Albert II Officiële Taal Nederlands

Frans (Français) Munteenheid Euro Godsdiensten Rooms-katholiek

Zes andere godsdiensten

Ligging

Vlag

Cultuur

België heeft ruim tien miljoen inwoners en is daarmee een van de dichtstbevolkte landen van Europa. Er wonen gemiddeld 316 mensen op elke vierkante kilometer (ter vergelijking: Nederland is nog dichter bevolkt met 481 mensen per km²). Het stadsgewest Brussel telt 1 miljoen inwoners.

Page 18: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

18

De Belgen worden al eeuwen verdeeld door de tegenstelling tussen Vlamingen en Walen. Dat heeft niet alleen te maken met de taalstrijd (Nederlands en Frans), maar ook met wisselende voorspoed in de noordelijke en zuidelijke streek van België. Wallonië maakte een bloeitijd door toen de winning van ijzererts opkwam. Toen de mijnen gesloten werden, waren de rollen omgedraaid en bloeide Vlaanderen economisch op. De Vlamingen werden door de (Franstalige) elite vaak versleten voor dom en onderontwikkeld. De woede daarover bij de Vlamingen was groot, wat onder meer tot uiting kwam op pamfletten tijdens de economische crisis van de jaren '30 in de vorige eeuw. Daarop werden de bazen "Franschkiljonsche uitzuigers" genoemd. Kortom, je kunt nauwelijks spreken van één Belgische cultuur. De Belgen hebben dat zelf ook begrepen door twee afzonderlijke Cultuurgemeenschappen in te stellen: een Vlaamse en een Waalse. België wordt vaak vereenzelvigd met Vlaanderen. Dat is niet zo verwonderlijk, gezien het Vlaamse stempel op de Belgische cultuur. Wallonië is de bakermat van het stripverhaal. Kuifje, de Smurfen, Bollie en Billie, Asterix, en Robbedoes. Maar ook Vlaanderen heeft zijn steentje bijgedragen: de strip Suske en Wiske. In België worden veel verschillende bieren gebrouwen en dat heeft zijn invloed op de keuken. Vlees wordt vaak bereid door het te stoven in bier, zoals in gerechten als "Vlaamse karbonade" of "Konijn met pruimen". Er zijn meer dan 400 soorten Belgisch bier. Het sterk-alcoholische Trappistenbier is populair. Deze biersoort stamt uit de middeleeuwen toen de monniken het begonnen te brouwen.

Page 19: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

19

BraziliëBraziliëBraziliëBrazilië

Algemeen

Hoofdstad Brasilia Aantal inwoners 169.799.170 (2000) Oppervlakte 8.514.877 km² Staatshoofd, president Dilma Rousseff Officiële Taal Portugees Munteenheid Real (BRL) Godsdiensten katholiek 74%

protestants 15% geen religie 7% spiritisme 1% Overige 2%

Ligging

Brazilië grenst aan Argentinië (1224 km), Bolivia (3400 km), Colombia (1643 km), Frans-Guyana (673 km), Guyana (1119 km), Paraguay (1290 km), Peru (1560 km), Suriname (597 km), Uruguay (985 km) en Venezuela (2200 km). Met uitzondering van Chili en Ecuador grenst Brazilië dus aan alle landen van Zuid-Amerika en, met een kustlengte van 7920 km, in het oosten aan de Atlantische Oceaan.

Vlag

Page 20: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

20

Cultuur

Brazilië is duidelijk anders dan de andere landen in Zuid-Amerika. Het is het enige land in dat continent waar Portugees de officiële taal is en de bevolking is een opmerkelijke mengelmoes van blanken, zwarten en Indianen. Ruim de helft van de bevolking stamt af van blanke, Zuideuropese immigranten, eenderde deel bestaat uit blanken die zijn vermengd met Indianen of negers, en 10% heeft zijn wortels in West-Afrika. De zwarte bevolkingsgroep is het armst: zij wonen in de favelas (krottenwijken) van de grote steden. Deze smeltkroes van immigranten is zich heel sterk bewust van een eigen Braziliaanse identiteit. Alleen de Amazone-Indianen vallen buiten de Braziliaanse cultuur. In de 16de eeuw waren er naar schatting 1 miljoen Indianen, maar de komst van de blanken heeft hun aantal dramatisch doen afnemen. Nu zijn er nog zo’n 200.000 Indianen over. Nergens ter wereld heeft de samensmelting van verschillende culturen zo duidelijk tot een nieuwe cultuur geleid als in Brazilië. De immigranten brachten allemaal hun eigen geschiedenis mee waaruit de nieuwe, eigen, Braziliaanse cultuur ontstond. Het Braziliaanse Portugees is daar een afspiegeling van. De taal klinkt niet alleen anders dan de taal van het moederland, er zijn ook verschillende woorden uit de Indiaanse taal en immigrantentalen in opgenomen. Zo zeggen de Brazilianen bij het afscheid tchau, wat is afgeleid van het Italiaanse ciao. De Portugese invloed is het duidelijkst waarneembaar in de bouwkunst, de Afrikaanse invloed in muziek en dans en soms ook in gerechten. Vatapá – gemaakt van rijstbloem, kokosolie, rode pepers, vis en garnalen – is zo’n gerecht van Afrikaanse oorsprong. De samba is van oorsprong de muziek van de slaven uit Afrika. Zij uitten hun emoties door op potten en pannen te slaan. Nu is de samba het ritme van Brazilië. In het hele land zijn sambascholen; soms spelen wel 300 mensen superstrak eenzelfde, opzwepend ritme. De lambada werd in Europa pas ergens in de jaren '90 bekend, maar deze dansmuziek werd al in het begin van de 20ste eeuw in Noordoost-Brazilië geïntroduceerd. Brazilianen zijn gepassioneerde sportliefhebbers, waarbij voetbal op de eerste plaats komt. Als het nationale team een belangrijke wedstrijd speelt, komt het openbare leven vrijwel tot stilstand. Brazilië heeft een indrukwekkende staat van dienst op voetbalgebied: het land werd maar liefst vijf keer wereldkampioen en is daarmee recordhouder. Typisch Braziliaans is capoeira, dat het midden houdt tussen een vechtsport, krijgskunst en dans. Twee capoeiristas bevechten elkaar staande in een kring, maar het is niet de bedoeling elkaar te raken. Het gaat er meer om wie de beste verdedigingstechniek heeft. Ondertussen speelt er muziek en wordt er door de omstanders gezongen en gedanst. De bevolking van Brazilië groeit snel. Aan het eind van de 19de eeuw waren er tien miljoen Brazilianen, in 2005 waren dat er 186 miljoen. Elk jaar groeit de bevolking met ruim 1 procent, oftewel: komen er bijna twee miljoen Brazilianen bij! Driekwart van de bevolking woont in de steden, die soms een enorme omvang hebben. Zo

Page 21: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

21

wonen er in het stedelijk gebied van São Paulo meer mensen dan in heel Nederland. De overgrote meerderheid van de Brazilianen (9 op de 10) is rooms-katholieke, maar die aanhang slinkt vrij snel. Dat komt niet door ontkerkelijking, zoals in Europa, maar doordat Brazilianen overstappen naar een protestants geloof. Die ontwikkeling baart de rooms-katholieke kerk zorgen en daarom gaat de paus in 2007 naar Brazilië Brazilianen zijn trots op hun evenementen zoals carnaval, de "Escolas de Samba" parade in Rio de Janeiro, en de wijn- en bierfeesten in de zuidelijke staten van Brazilië. Ontelbare nationaliteiten en culturele invloeden dragen bij aan de verscheidenheid van de Braziliaanse cultuur. Brazilië is de grootste producent van koffie in de wereld

.

Page 22: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

22

ZwedenZwedenZwedenZweden

Algemeen

Hoofdstad Stockholm Aantal inwoners 9.059.651 (2009) Oppervlakte 449.964 km² Staatshoofd Koning Karel XVI Gustaaf van Zweden Officiële Taal Zweeds (de facto) Munteenheid Zweedse kroon (SEK) Godsdiensten Protestantisme (72,9%)

Ligging

Vlag

Cultuur

Zweden is met negen miljoen inwoners een dunbevolkt land. Bijna 85% van de bevolking leeft in stedelijk gebied. Tot de Tweede Wereldoorlog was de Zweedse bevolking erg gelijk, maar dat is de afgelopen vijftig jaar sterk veranderd. Vluchtelingen uit Oost-Europese landen vonden een nieuw thuis in Zweden. In de jaren vijftig kwamen daar gastarbeiders uit Finland bij, gevolgd door Zuid-Europeanen, en in de jaren '70 nam Zweden veel vluchtelingen op uit Latijns-Amerika en Vietnam. Nu bestaat ruim 90% van de bevolking uit Zweden, 2,5% is Fins en de rest is een mix van allerlei nationaliteiten. In het uiterste noorden wonen

Page 23: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

23

ongeveer 15.000 Samen (Lappen) met een eigen taal en cultuur. Die toevloed van andere culturen heeft het traditioneel gereserveerde Zweedse volk wat opener gemaakt.

Zweden komen in eerste instantie afstandelijk over, maar dat heeft alles te maken met hun eigen behoefte aan privacy, die ze anderen ook gunnen. Je niet bemoeien met andermans zaken. Zweedse feestdagen

De meeste grote feesten in Zweden hebben te maken met het wisselen van de seizoenen. Op 30 april wordt ieder jaar de terugkeer van de lente gevierd in de Walpurgisnacht. Overal worden dan grote vuren ontstoken. Dit is al een oud gebruik dat was bedoeld om boze geesten terug het bos in te jagen. Het vee kon de volgende dag dan veilig de wei in worden gestuurd. De eerste zaterdag na 20 juni is het Midzomernachtfeest, waarbij rond de meiboom wordt gedanst en gegeten.

Op 13 december wordt in Zweden gevierd dat de dagen snel weer zullen lengen. Een meisje (Lucia) in een lange witte jurk en een rode sjerp leidt een stoet kinderen. Op haar hoofd draagt ze een krans met brandende kaarsen, als teken van het licht. De intocht van Lucia in Stockholm wordt rechtstreeks op televisie uitgezonden. Eten en drinken

De Zweden eten vaak Köttbullar, kleine gehaktballetjes met aardappelpuree en een schep jam. De karakteristieke smaak komt van een speciale kruidenmix.

Ärtsoppa med Pannkakor, oftewel erwtensoep met pannenkoekjes, is een traditioneel gerecht op donderdag. De pannenkoekjes worden besmeerd met –alweer– jam. Bij het Midzomernachtfeest (de eerste zaterdag op of na 20 juni) worden de eerste nieuwe aardappelen gegeten met haring en zure room. In augustus is het tijd voor rivierkreeftjes, die worden geserveerd met brood, boter en kruidenkaas. Er is zelfs een feest gewijd aan de Kräftskiva. Smörgåsbord is niet zozeer Zweeds als wel Scandinavisch. Het bestaat uit een enorme hoeveelheid koude en warme gerechten. Veel verschillende soorten vis, vlees, pasteitjes en salades. Alcohol is duur in Zweden en sterke drank alleen verkrijgbaar in staatswinkels. Daar komt langzaam verandering in onder druk van de Europese Unie, maar voorlopig blijft het nog lonend om zelf thuis alcohol te stoken. Deze "huisdrankjes" zijn niet altijd van goede kwaliteit en geregeld belanden mensen in het ziekenhuis met vergiftigingsverschijnselen.

Page 24: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

24

Page 25: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

25

ThailandThailandThailandThailand

Algemeen

Hoofdstad Bangkok Aantal inwoners 65.905.410 (2009) Oppervlakte 513.115 km² Staatshoofd Koning Rama IX Officiële Taal Thai Munteenheid Baht (THB) Godsdiensten Boeddhisme 95%

Ligging

Vlag

Cultuur

De bevolking van Thailand bestaat voor 80% uit Thai en zo’n 15% Chinezen, van wie de meesten de Thaise nationaliteit hebben. In het uiterste zuiden wonen moslims, die zich meer verbonden voelen met het (islamitische) Maleisië dan met Thailand. Bijna een kwart van de bevolking woont in stedelijk gebied. Bangkok, inclusief voorsteden, telt 10 miljoen inwoners. Thailand is een boeddhistisch land. Dat is te zien aan de talloze tempels en kloostergemeenschappen, van klein tot groot, van arm tot zeer rijk. Iedere boeddhistische jongen behoort zich enige tijd terug te trekken in een klooster om een leven als bedelmonnik te ervaren. Dat gebeurt nog wel, maar niet meer algemeen, of slechts voor korte tijd, bijvoorbeeld een week. Vooral arme gezinnen sturen hun zonen voor langere tijd naar het klooster, omdat ze daar gratis een opleiding krijgen.

Page 26: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

26

Vrijwel ieder huis of bedrijf heeft een "geestenhuisje": een soort minitempeltje op een paal. Zoals de naam al aangeeft, verblijven daar de geesten. Om te zorgen dat ze niet in huis komen, zorg je ervoor dat het geestenhuisje aantrekkelijk is door dagelijks wat voedsel of namaakgeld te offeren. Bij een begroeting worden traditioneel geen handen geschud, maar drukt men de handen voor de borst tegen elkaar en maakt daarbij een lichte hoofdbuiging. Althans, als het een persoon van gelijk of hoger "niveau" betreft. Hoe hoger het aanzien van de ander, hoe hoger de handen. Voor de koning gaat het gebaar het hoogst, ter hoogte van het voorhoofd. Overigens komt het westerse gebruik van handen schudden wel steeds meer voor, vooral tussen mannen. Het hoofd is heilig. Hoe goed bedoeld ook, raak nooit het hoofd van een boeddhist aan, zelfs geen aai over de bol bij een kind. Dat is een grove belediging. De voeten zijn "onrein". Ga in een tempel dus nooit met de voeten richting Boeddha zitten! Na hun overlijden worden boeddhisten gecremeerd in het crematorium van een tempel. Overigens zul je zelden mensen zien huilen bij een crematie. Dat is ongepast, want het zou de geest van de overledene kunnen verstoren. De Thai hebben een rijke cultuur. Die komt het duidelijkst tot uiting in de vaak prachtige versieringen van tempels. Moderne kunst is meestal een mengeling van moderne technieken met traditionele thema’s. Thaise dansen variëren van traditioneel (khon) tot modern (likay). De eerste vorm wordt zwijgend uitgevoerd door dansers in drakenkostuums en met maskers. Meestal voeren ze de Ramakien op. Dat is de Thaise versie van de Ramayana, een serie legendes uit de Indiase mythologie. De moderne dansvorm lijkt meer op westers toneel, met een combinatie van zang, dans en cabaret. In het zuiden van het land hebben Thai de kunst van het schaduwspel overgenomen van de Indonesiërs. Sport Muay Thai oftewel Thai boksen is een zeer populaire sport. Daarbij mogen behalve de handen (in bokshandschoenen) ook voeten, knieën en ellebogen worden ingezet om de tegenstander te verslaan. Thaise keuken Thaise gerechten zijn vrijwel altijd een combinatie van vier smaken: zoet, zuur, pittig en zout. De verhoudingen bepalen hoe het gerecht ervaren wordt. Land van de glimlach De Thai begroeten je altijd met een glimlach en zijn vriendelijk en heel gastvrij, vandaar de bijnaam ‘Land van de Glimlach’.

Page 27: Kunstmenu 2010-2011 groep 5-6 andere culturen informatieboekje

Sjaan de haan informatieboekje

27