Klacht en tuchtrecht voor accountants

59
Klacht- en tuchtrecht voor accountants Klacht- en tuchtrecht voor accountants Actualiteiten klacht-, boete- en tuchtrechtuitspraken Cursusdatum 18 november 2014 Docent: mr. M.M. (Mark) Dongor AA Actualiteiten klacht-, boete- en tuchtrechtuitspraken Cursusdatum 18 november 2014 Docent: mr. M.M. (Mark) Dongor AA

Transcript of Klacht en tuchtrecht voor accountants

Page 1: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klacht- en tuchtrecht voor accountantsKlacht- en tuchtrecht voor accountantsActualiteiten klacht-, boete- en

tuchtrechtuitspraken

Cursusdatum 18 november 2014

Docent: mr. M.M. (Mark) Dongor AA

Actualiteiten klacht-, boete- en

tuchtrechtuitspraken

Cursusdatum 18 november 2014

Docent: mr. M.M. (Mark) Dongor AA

Page 2: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Raamwerk van toezicht op accountants

• Verschillende toezichthouders op accountants in verschillende stadia

• Vooraf: AFM bij wettelijke controles

• Doorlopend: AFM en NBA (periodieke preventieve toetsing, thematische toetsingen etc.)

• Achteraf: Klachtencommissie NBA, Accountskamer in eerste aanleg, College van beroep voor het bedrijfsleven in tweede aanleg voor toetsing uitspraak AK

Page 3: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Regelgeving onder toezicht

• WTA/BTA

• WAB (voorheen Wet AA/RA)

• Verordeningen uitgegeven door de NBA

(waaronder VGBA, verordening PPT etc.)

- NV COS, stramien voor assuranceopdrachten, VIO, NV PE

- Leidraden, handreikingen en richtlijnen

- Jaarverslaggeving BW2 (titel 9), RJ(K) en overige vennootschapsrechtelijke aspecten

Page 4: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Chronologische volgorde klachtbehandeling (1)

• In eerste instantie wenselijk dat klager via de klachtencommissie van kantoor dan wel NBA klacht indient

• Accountantskamer kan als nog aan bod komen zodra klachtencommissie klacht heeft behandeld

• Klager behoeft klachtenprocedure accountant of klachtencommissie niet te bewandelen, kan gelijk klacht indien bij AK

Page 5: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Chronologische volgorde klachtbehandeling (2)

• AK heeft mogelijkheid om klacht door te verwijzen naar klachtencommissie (art. 38a WTRA)

• Een ieder kan klagen bij de AK bij het vermoeden van handelen of nalaten van de accountant in strijd met WTA/WAB

• Klagen bij klachtencommissie kan maar minder vrijblijvend dan bij AK (art. 3 VKB). Bejegening en gedrag accountant richting klager staat centraal (belangvereiste)

Page 6: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klachtencommissie NBA (1)

• Verordening op de klachtbehandeling

• Doel is om overeenstemming te bereiken tussen klager en betrokken accountant

• Klacht mag niet uitsluitend declaratie betreffen (maar mag onderdeel uitmaken van de klacht). Klacht moet primair inhoudelijk van aard zijn (fout advies, schending VGBA)

• Commissie komt met bevindingen en eventueel aanbevelingen. Inhoudelijk oordeel over klacht vindt marginaal plaats

Page 7: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klachtencommissie NBA (2)

• Voorbeelden van marginaal inhoudelijk oordeel:

• 1. (fout advies) ‘had de accountant naar alle redelijkheid tot dit advies kunnen komen’,

• 2. (onvoldoende goed geïnformeerd) ‘heeft accountant met de van hem te verlangen zorgvuldigheid gehandeld’,

• 3.(schending objectiviteit) ‘heeft de accountant het conceptueel raamwerk van de VGBA adequaat gevolgd?’

Page 8: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klachtencommissie NBA (3)

• Klachtencommissie kan geen maatregel opleggen. Enkel klacht gegrond of ongegrond verklaren (art. 16-2 VKB)

• Klachtencommissie stuurt gegronde klacht door naar NBA (kan ook AK en college van beroep) maar geen sprake van openbare publicatie ‘bevindingen en aanbevelingen’.

• Tegen gegronde of ongegronde klacht staan geen beroepsmogelijkheden open (wel AK indien voldaan aan art. 22 WTRA)

Page 9: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klachtencommissie NBA (4)

• Formele aspecten klachtencommissie

• Samenstelling klachtencommissie: Vier AA’sen vier RA’s en een voorzitter alsmede een plaatsvervangend voorzitter (ar. 8 VKB)

• Klager dient klaagschrift in (art. 4 VKB)

• Commissie toetst ontvankelijkheid, forumshopping, oordeel over klacht reeds gedaan door AK, of er sprake is van een strafrechtelijk onderzoek en eventuele vormverzuimen(art. 13 VKB)

Page 10: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klachtencommissie NBA (5)

• Verweer accountant binnen vier weken (art. 12 VKB)

• Eventueel hoorzitting (art. 14 VKB)

• Klacht kan geheel vervallen indien accountant en klager van te voren overeen-stemming bereiken (art. 17 VKB)

• Termijn beslissing 26 weken (art. 15 VKB)

• Beslissing met rechtsmiddelenverwijzing naar Accountantskamer indien voldaan aan art. 22 WTRA (art. 16 VKB)

Page 11: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Klachtencommissie NBA (6)

• Jaarverslag klachtencommissie 2013

• Periode 1 januari - 31 december 2013 (59)

• Beslissing 21 dossiers, 9 ongegrond, 8 deels gegrond, 1 gegrond, 3 niet doorgezet

• Periode 1 mei 2012 - 31 december 2012 (71)

• Beslissing 14 dossiers, 9 ongegrond, 4 deels gegrond, 1 gegrond

• Deels gegrond/ongegrond wetstechnisch niet mogelijk in de zin van de VKB!

Page 12: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Accountantskamer (1)

• Accountantskamer is zelfstandig lichaam binnen de WTRA in Zwolle

• Legitimatie AK ligt in WTRA, hierin is alles te vinden m.b.t. wettelijke kaders tuchtrecht-spraak voor accountants (zie ook proces-reglement 2010)

• Samenstelling AK: leden rechterlijke macht waaronder voorzitter (4 leden en 6 plv leden)en accountants of andere deskundigen (4 leden, 4 plv leden)

Page 13: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Accountantskamer (2)

• Meervoudige (grote) kamer in de vorm van 5 leden (voorzitter, 2 rechterlijke leden en 2 accountants, vaak een AA en een RA)

• Meervoudige (kleine) kamer in de vorm van 3 leden (voorzitter, 1 rechterlijk lid en 1 accountant, AA/RA)

• Enkelvoudige kamer mogelijk (vaak PE zaken), waarbij enkel de voorzitter actief is

• Achtergrond rechterlijke leden divers maar geen accountants!

Page 14: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Accountantskamer (3)

• Accountantskamer is actief sinds 1 mei 2009

• Sindsdien zijn er tal van uitspraken geweest omtrent verschillende soorten onderwerpen en thema’s

• Voorzitter Accountantskamer blijkt strenger dan Raad van tucht (gevolg verder gaande juridisering va het accountantsberoep?)

• Op te leggen maatregelen: waarschuwing, berisping, geldboete en tijdelijke doorhaling

Page 15: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Accountantskamer (4)

• Aantal klachten bij de Accountantskamer ingediend (bron: Accountantskamer);

• 2010: 136 klachten tegen accountants

• 2011: 164 klachten tegen accountants

• 2012: 157 klachten tegen accountants

• 2013: 151 klachten tegen accountants

• Bovenstaande klachten zijn exclusief PE-klachten

• Vergelijking: in 2008 nog 101 klachten RVT

Page 16: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Accountantskamer (5)

• Statistieken

Kalenderjaar 2010 2011 2012

Aantal uitspraken AK 126 125 143

Ongegrond/ingetrokken 81 78 74

Gegrond 45 47 69

Opgelegde maatregelen bij gegronde klacht

Kalenderjaar 2010 2011 2012

Geen 5 7 8

Boete 0 0 2

Waarschuwing 13 15 27

Berisping 13 9 11

Doorhaling 14 16 21

Totaal gegrond 45 47 69

Page 17: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Procedure Accountantskamer (1)

• WTRA en procesreglement leidend

• Artikel 22 WTRA: een ieder kan bij het vermoeden van handelen of nalaten (…) een klacht indienen bij de Accountantskamer

• Wie is een ieder? Belang wordt niet getoetst. Voorzitter NBA kan optreden als klager

• Klacht is ontvankelijkheid binnen drie jaar na het constateren (…) en het moment van indiening van de klacht een periode van zes jaar is verstreken

Page 18: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Procedure Accountantskamer (2)

• Klacht kan alleen tegen een individuele accountant, dus niet tegen een accountants-organisatie

• Betalen griffierecht (€ 70)

• Klaagschrift klager en verweerschrift betrokken accountant (eerste ronde)

• Repliek (vier weken) en dupliek (2 weken) mogelijk (tweede ronde)

• 10-dagen stuk mogelijk (wel tijdig informeren tegenpartij vanwege goede procesorde)

Page 19: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Procedure Accountantskamer (3)

• Getuigen aandragen mogelijk (ter beoordeling AK of hier gebruik van wordt gemaakt)

• Deskundige aandragen mogelijk (ter beoordeling AK of hier gebruik van wordt gemaakt)

• Geen sprake van verplichte proces-vertegenwoordiging (AK mag vertegen-woordigers die geen advocaat zijn weigeren! Zie art. 33 WTRA)

Page 20: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Procedure Accountantskamer (4)

• Zitting is openbaar (meestal maandag en vrijdag). Voorzitter kan afzien van zitting indien klacht kennelijk ongegrond, niet ontvankelijk of van onvoldoende gewicht is (art. 39-1 WTRA). Als klacht wel gegrond is maar maatregel blijft bij waarschuwing, berisping of geldboete, dan kan na betrokken accountant te hebben gehoord, de zaak alsnog worden afgedaan zonder zitting. Hiertegen is verzet wel mogelijk

Page 21: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Procedure Accountantskamer (5)

• Tijdens zitting krijgen partijen gelegenheid om standpunt mondeling toe te lichten

• Standpunt toelichten kan adhv pleitnota

• Leden AK stellen vragen aan betrokken partijen (zowel rechterlijke leden als accountsleden)

• Secretaris fungeert als griffier

• Uitspraak wordt meestal binnen circa 10 weken verwacht

Page 22: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Procedure Accountantskamer (6)

• Uitspraak kan zijn gegrondheid of ongegrondheid van klacht

• Maatregelen zoals reeds besproken

• Tegen uitspraak AK staat hoger beroep open bij het College van beroep voor het bedrijfsleven (CBb)

• Geen nieuwe klachten of feiten toegestaan in hoger beroep bij CBb

• Vonnis uitvoerbaar bij voorraad

Page 23: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Thematiek uitspraken (1)

• Opbouw uitspraak Accountantskamer

• 1. verloop van procedure: uiteenzetting procedure, ingekomen klaag- verweer-schriften met data, melding gemachtigden en toelichting mondelinge behandeling

• 2. Vaststaande feiten: uiteenzetting van de feiten

• 3. Klacht: voldoende duidelijk zijn en zelfstandige betekenis hebben

Page 24: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Thematiek uitspraken (2)

• 4. De gronden van de beslissing

• Verwijzing naar artikel 42 WAB

• Toetsing welke gedragsregels van toepassing? (VGC, GBA en na 2014 VGBA)

• Klager dient feiten en omstandigheden aannemelijk te maken (is sneller gedaan dan louter bewijzen!)

• Inhoudelijke behandeling klacht

• Maatregel met VGC/VGBA als basis

Page 25: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (1)

• Artikel 22 WTRA regelt ontvankelijkheid klacht. Wanneer vangt driejaarstermijn aan?

• Constatering? Zie uitspraak CBb AWB 10/428 en AWB 11/624

• ‘drie jaarstermijn vangt aan wanneer de klager objectief gezien, gelet op de voor hem beschikbare informatie, op de hoogte is van het feitelijk handelen of nalaten van de betrokken accountant dat de grond vormt voor het indienen van zijn klacht’

Page 26: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (2)

• ‘dat in vele gevallen reeds van een constatering van handelen of nalaten (…) gesproken kan worden, voordat de klager beschikt over alle informatie die noodzakelijk is om een klacht aan de tuchtrechter te kunnen voorleggen. Voor de aanvang van de driejaarstermijn is dan beslissend of sprake is van een constatering van zodanige feiten, dat daarop redelijkerwijs een vermoeden in de zin van artikel 22 Wtra gebaseerd kan worden’

Page 27: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (2)

• Ontvankelijkheid hangt dus af van wanneer de driejaarstermijn precies gaat lopen?

• Kern: goed beoordelen of de informatie die klager destijds tot zijn beschikking had er toe leidt dat hij eerder op de hoogte kon zijn van het handelen of nalaten van de accountant!!!

• Sinds 2014 is formulering gewijzigd. Binnen drie jaar nadat klager heeft geconstateerd of redelijkerwijs heeft kunnen constateren dat (…)

Page 28: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (3)

• Ne bis in idem (is accountant niet al tuchtrechterlijk veroordeeld voor dezelfde klacht) YH0132, WTRA 10/1441 en 10/1243

• Toevoeging nieuwe klachten opportuun?

• Echt een nieuwe klacht of herformulering oude klacht?

• Klachtformulering niet helder? AK formuleert actief de klacht tot iets wat helder is voor beide partijen. Ook kan de AK een klacht aanvullen

Page 29: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (4)

• Competentievraagstuk? Is de AK bevoegd om te oordelen over een klacht inzake de inhoud van de jaarrekening? CBb zei in eerste ‘nee’ (AWB 10/137 met annotatie Hans Beckman). Dit recht zou zijn voorbehouden aan de ondernemingskamer. AK gaat hieraan voorbij en stelt dat zij mogen toetsen of accountant zijn werk goed heeft gedaan cf art. 25 WTA jo art. 35 BTA welke weer verwijzen naar de VGBA. Dus ja!

Page 30: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (5)

• Nemo tenetur beginsel (1). Verdachte hoeft niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling. Hoe verhoudt dit zich in het accountancytuchrecht? YH0380, WTRA 12/1955 (zaak ‘controllers’abonnement). Tegen accountant loopt een strafzaak gestart door OM. Accountant werkt mee en beroept zich niet op zwijgrecht, met belofte dat OM niet overgaat tot strafvervolging. OM gaat akkoord maar start tuchtrechtzaak en overlegt strafdossier wel aan AK.

Page 31: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (6)

• Verdediging accountant bij voorbaat kansloos?! Accountant geeft aan dat klager handelt in strijd met ‘nemo tenetur’ beginsel. Had hij geweten dat OM een tuchtrecht-procedure zou starten, dan had hij zich in de strafzaak wellicht beroepen op zijn zwijgrecht. Voorts meent accountant dat OM strafdossier niet had mogen verstrekken aan ‘niet rechterlijke leden’. AK verwerpt de stelling en vindt dat OM wettelijke grondslag heeft om gegevens te verstrekken.

Page 32: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Formeel accountancytuchtrecht (7)

• Nemo tenetur beginsel (2). YH0434, WTRA 12/956. Ondeugdelijke subsidieverklaringen. OM start strafzaak tegen accountant vanwege het verstrekken van ondeugdelijke subsidieverklaringen (claim OM: valsheid in geschrifte). Strafzaak loopt nog. Accountant beroept zich in strafzaak kennelijk op zijn zwijgrecht. OM start ook tuchtrechtzaak bij AK. Echter in tuchtrechtzaak kan accountant zich niet beroepen op zwijgrecht. Strijdigheid met nemo tenetur?!

Page 33: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Materieel accountancytuchtrecht (1)

• AK neemt kennis van de feiten, neemt kennis van de klacht en komt tot een uitspraak met herleiding naar de VGC/VGBA

• Uitspraken worden echter gedaan met verschillende uitgangspunten; op opdracht-niveau, op VGC/VGBA niveau, zorgplicht, soort accountant, interne kwaliteits-beheersing, PE etc.

• VGBA relatief ‘jonge’ wetgeving derhalve interpretatie AK slechts 1 interpratievorm

Page 34: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Materieel accountancytuchtrecht (2)

• Wees volledig met de relevante feiten

• Accountants gaan vak nat door de volgende zaken; onvoldoende onderkenning bedreiging fundamentele beginselen (te nauwe banden met cliënten), onvoldoende kennis van zaken toepassing NV COS standaarden, onvoldoende inachtneming zorgplicht, onvoldoende kennis van lagere wet en regelgeving (NVAK, leidraden, RJ uitleg etc.) en gedragsaspecten (objectiviteit)

Page 35: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-opdrachten (1) jaarrekeningcontrole

• YH0080, WTRA 09/2155; controller fraudeert, accountant signaleert fraude maar verricht geen aanvullende werkzaamheden en informeert management te algemeen. Sprake van controle-opdracht jaarrekening. AK komt tot conclusie dat strijdig is gehandeld met VGC/VGBA. Legt waarschuwing op als maatregel.

Page 36: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Accountant gaat in hoger beroep bij het CBb(AWB 10/549). College komt tot conclusie dat accountant wel aanvullende werkzaamheden had moeten verrichten maar verwerpt stelling AK dat het informeren van het management te algemeen heeft plaatsgevonden. Maatregel AK blijft wel overeind.

• YH0397, WTRA 11/2166: accountant verifieert bankafschriften onvoldoende

Page 37: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-opdrachten (2) jaarrekeningcontrole

• AK: YH0106, WTRA 10/753/ CBb: AWB 10/1353: Accountant voert beoordelings-opdracht uit bij reisbureau cf NV COS 2400 maar verzuimt om bankgarantie te melden en aan te geven dat depositorekening niet ter vrije beschikking stond. Accountant maakt rubriceringsfouten in de jaarrekening. Berisping als maatregel

Page 38: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-opdrachten (3) jaarrekeningcontrole

• YH0402, WTRA 12/2221 (Vestia zaak)

• Onvoldoende controle op derivaten en teveel gesteund op rapport deloitte. AFM verstrekt college in steekproeven en AK gaat hierin mee en geeft geen zelfstandig oordeel over wijze uitgevoerde steekproeven door accountant. Uitleg OOB AK niet in lijn met WTA? Hoger beroep AFM en accountant

Page 39: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-opdrachten (4) jaarrekeningcontrole

• YH0394, WTRA 12/1463 (van der Moolen)

• Accountant heeft continuïteit niet goed beoordeeld conform NV COS (NV COS 570)

• AFM stelt dat accountant tekort is geschoten omdat er vele aanwijzingen waren dat continuïteit in gevaar was (grote verliezen, negatieve cashflow, claims, aftreden bestuurders etc.)

Page 40: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Accountant claimt beoordeling wel te hebben gedaan door bespreking met management en heeft dit als zodanig vastgelegd.

• “De Accountantskamer wijst op paragraaf 17 van NVCOS 570. Daarin staat dat

de accountant de inschatting moet evalueren die het bestuur maakt van de

mogelijkheid om de bedrijfsactiviteiten duurzaam voort te zetten. Daarbij moet

hij het proces beoordelen dat het bestuur heeft gevolgd om tot die inschatting te

komen, alsmede de veronderstellingen waarop die inschatting is gebaseerd en de plannen die het bestuur heeft voor de toekomst”’ Hij (lees: de accountant)

moet echter aanvullende werkzaamheden uitvoeren als zich gebeurtenissen of

omstandigheden voordoen die gerede twijfel oproepen over de mogelijkheid de bedrijfsactiviteiten duurzaam voort te zetten.

• Maatregel: berisping

Page 41: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-opdrachten (5) jaarrekeningcontrole

• De zaak Econcern 13/293 WTRA AK

• AK gaat op de stoel zitten van OK

• Rubricering, waardering van kapitaalbelangen onjuist gepresenteerd en opgenomen in de jaarrekening

• Deze zaak benadert grensvervaging tussen de AK en de OK

Page 42: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-opdrachten (6) bijzondere onderzoeken

• YH0380, WTRA 12/1955: inbrengverklaring afgegeven zonder nadere werkzaamheden te verrichten en onvoldoende inachtneming leidraad 7

• YH0434, WTRA 12/956. Ondeugdelijke subsidieverklaringen. Facturen werden dubbel opgevoerd ten aanzien van verschillende projecten t.a.v. filmproducties

Page 43: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (5) NV COS 4400

• YH0144, WTRA 10/463: rapportage van bevindingen met concludent karakter. Sprake van assurance?

• YH0303/0304, WTRA 11/903: de boete-draagkrachtzaak. Rapportage dient ter ondersteuning van een standpunt

• YH0359, WTRA 12/915: merkenfraude zaak. Rapportage te stellig en concludent

Page 44: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (6) NV COS 4400

• YH0397, WTRA 13/829: Accountant verricht onderzoek naar facturen. In rapport verwijst hij niet naar NV COS standaard. In rapport stelt hij ‘overzichten zijn integraal gecontroleerd’. AK meent dat hier sprake is van assurance want in accountants-rapportage wordt conclusie getrokken

Page 45: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (6) NV COS 4400

• YH0396, WTRA 12/2061 ‘Polar Snow”

• Geen overeenstemming met alle partijen bereikt over voorwaarden opdracht (vereiste NV COS 4400)

• Beperking in verspreidingskring opnemen mag ten zij accountant op de hoogte is dat rapport in gerechtelijke procedure wordt gebruikt (YH0144, WTRA 10/463)

Page 46: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (7) NV COS 4400

• Aard opdracht juist geformuleerd? Dient accountant niet te veel partijbelang en belemmert hij hier mee niet de objectieve waarheidsvinding.

• CBb : als opdrachtgever bij het nemen van een standpunt niet enkel en alleen op rapportage accountant steunt, dan geen sprake van assurance! ECLI:NL:CBB:2014:303

Page 47: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (8) NV COS 4400

• Hoe nu verder met de onbedoelde assurance uitspraken?

• NBA Handreiking 1127 op losse schroeven?

• Reikwijdte van het begrip assurance wordt te ver opgerekt door de AK (zie uitspraken over waardering van aandelen als voorbeeld)

• Meer hoger beroep bij CBb wenselijk!

Page 48: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (9) NV COS 4400

• Persoonsgerichte onderzoeken. Discussiepunt is vaak ‘hoor en wederhoor’

• “wanneer een rapport bevindingen bevat over het functioneren, handelen of

nalaten van een persoon die onderwerp is van onderzoek, zullen inhoud en

strekking van het rapport in de regel meebrengen dat deze persoon in de gelegenheid wordt gesteld inlichtingen te geven in de vorm van wederhoor. Ook

als van een persoonsgerichte onderzoek in eigenlijke zin geen sprake is maar

de betrokkenheid van bepaalde personen bij de handelingen die het voorwerp van het onderzoek zijn zodanig direct en intensief zijn, dient aan deze personen

de mogelijkheid te worden geboden om te worden gehoord”

• Zie CBb AWB 10/460 en AWB 09/742A

Page 49: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (10) NV COS 4410

• NV COS 4410 artikel 13 en 14. Wanneer informatie onjuist, onvolledig of anderszins onbevredigend is dient accountant verificatiewerkzaamheden te verrichten

• YH0288, WTRA 11/2262: accountant neemt onjuiste waarde goodwill, inventaris en koopprijs op in jaarrekening. Maatregel is waarschuwing/CBb vernietigt uitspraak AK!

Page 50: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (9) NV COS 4410

• YH0272, WTRA 11/2440: uitbrengen jaarrekening terwijl sprake van tegenstrijdig belang verwerking acquisitievergoeding kan tuchtrechtelijk verwijtbaar zijn

• YH0358, WTRA 12/932: ondanks dat fouten in jaarrekening niet materieel zijn leidt het niet corrigeren er van tot tuchtrechtelijke verwijtbaarheid

Page 51: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (10) NV COS 4410

• accountant heeft eigen verantwoordelijkheid om te verifiëren of hij over voldoende en evident over de juiste informatie beschikt om vast te stellen of is voldaan aan NV COS 4410 onderdeel 13 en 14 (CBb AWB 10/619)

• Doel van een samenstellingsopdracht is het verzamelen, verwerken, rubriceren en samenvatten van financiële informatie

Page 52: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (10) NV COS 4410

• CBb AWB 11/237: kernoverweging• ‘Weliswaar bestaat, zoals het College eerder in zijn uitspraak van 15 september 2011,

ECLI:NL:CBB:2011:BT5903 heeft overwogen, in beginsel geen verificatieplicht bij het

opstellen van een samenstellingsverklaring en ligt de verantwoordelijkheid voor de

juistheid van de in de samenstellingsverklaring neergelegde informatie primair bij de

opdrachtgever daarvan, maar het onderhavige geval is in die zin anders dat, zoals

hiervoor is overwogen, de opdracht tevens het verzorgen van de financiële administratie

omvatte, waarbij de financiële administratie werd verzorgd door kantoorgenoot []. In een

dergelijk geval mag van een zorgvuldig handelende accountant worden verwacht dat hij

voldoende toezicht op zijn kantoorgenoot uitoefent om te vermijden dat als gevolg van

onjuiste aanlevering of interpretatie van door de kantoorgenoot vergaarde informatie

onjuistheden van materieel belang in de jaarrekening worden opgenomen. (…) Voorts

wijst het College erop dat ingevolge paragraaf 15 RAC 4410 bij een opdracht tot het

samenstellen van financiële informatie de accountant de samengestelde informatie dient

door te nemen en een afweging dient te maken of deze informatie vooralsnog toereikend

van opzet en vrij van mogelijke onjuistheden van materieel belang lijkt te zijn’

Page 53: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op opdrachtniveau

• Uitspraken op het gebied van assurance-verwante opdrachten (11) NV COS 4410

• Subjectieve beoordelingsvrijheid van de accountant is moeilijk toetsbaar

• Nieuwe NV COS 4410 perkt subjectieve beooordelingsvrijheid in

• Nieuwe NV COS 4410 brengt nieuwe dilemma’s; wat te doen als opdracht niet terug kan worden gegeven, nieuwe samenstellingsverklaring is onduidelijk

Page 54: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op niveau zorgplicht

• Zorgplicht niet in acht genomen door clientniet te wijzen op due-dilligence termijn (Rvt)

• Zorgplicht niet in acht genomen door clientniet te wijzen op fatale termijn uitkering stamrecht (YH0334, WTRA 12/669)

• Zorgplicht niet in acht genomen door niet er op toe te zien dat bestuur jaarrekening niet deponeert bij KvK (YH0235, WTRA 11/1047)

• Bewust onvolledige aangifte IB indienen is schending zorgplicht (YH0312, 12/426)

Page 55: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op niveau ‘soort accountant’

• Accountant in business wordt openbaar accountant door conclusies te trekken in een intern memo van bevindingen (CBb AWB 10/460 en AWB 09/742ª)

• Accountant wordt indirect in verband gebracht met rapportages die misleidend zijn en is tuchtrechterlijk verwijtbaar (YH0301, WTRA 11/617)

Page 56: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Uitspraken op niveau VGC

• Fundamenteel beginsel ‘objectief handelen’ staat vaak ter discussie

• Te nauwe banden met opdrachtgever

• Niet objectief standpunt innemen bij partij-rapporten

• Vooral in echtscheidingszaken is gebleken dat de accountant zich niet ‘objectief’ (lees: onpartijdig) genoeg opstelt.

Page 57: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Huidige ontwikkelingen

• Nieuwe VGBA leidt tot meer tuchtrechterlijkerisico’s

• Compliancehandhavers hebben de weg naar de AK gevonden (Fiod/OM/BFT)

• NBA onderzoekt mogelijkheid voor een openbare aanklager

• Samenstelopdrachten worden steeds meer onder de loep genomen

• AK roept steeds meer op om accountants bij hun voor het gerecht te brengen!

Page 58: Klacht  en tuchtrecht voor accountants

Afsluitend

•Vragen?

Page 59: Klacht  en tuchtrecht voor accountants