KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

26
Het Grote Agrodebat 2014

description

Presentatie LEI Wageningen UR's Groot Agrodebat, januari 2014 over GLB na 2020

Transcript of KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Page 1: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Het Grote Agrodebat 2014

Page 2: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Naar een effectiever GLB: een verkenning

Family Farm versus Family Firm

Krijn Poppe, John Helming, David Verhoog,

Bram Pronk, Wietse Dol en Hans Wijsman

Page 3: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Hebt u al nagedacht over het GLB na 2020?

Het gezinsbedrijf verandert:

● een mkb-bedrijf in ketenverband

● Met keten-duurzaamheidsprogramma’s

Wat betekent dit voor GLB-betalingen na 2020?

● Meer vergroening en egale EU-premies

● Herstructurering en sociale zekerheid

● Risico- en innovatiemanagement

Page 4: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

De Hoeksche Waard

Ketenverkorting Productontwikkeling Diversificatie

5 bedrijven op 750 ha

leveren aan Rotterdam

Hoeksche Chips,

streekgebonden, korte

keten, 1.000 SPAR

winkels, specialisatie

Eigen restaurant in oude

akkerbouw schuur op

gunstige locatie

Page 5: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Ontwikkeling van bedrijfssystemen

Schaalvergroting; gericht op verlaging transactiekosten

Tweedeling van arbeid; management vs uitvoering

Ketenverbondenheid; relatie specifieke investeringen

● Traceerbaarheid, duurzaamheid en dierenwelzijn

Nieuwe markten met koopkracht voor lokale producten

ICT (future internet) zorgt voor nieuwe ontwikkelingen

Van Family Farm naar Family Firm (als mkb)

Page 6: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Ontwikkeling van bedrijfssystemen

Toegevoegde w

aard

e

tijd

Family Firm

Family Farm

Keuter boeren

GLB

OVO drieluik

AgriFood netwerken

3rd gen. uni Marktintegratie

Ketenintegratie

Stads-landbouw

Hobby boeren

subsistence farm

Page 7: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Productie concentreert op minder bedrijven (NL)

0

20

40

60

80

100

0 25 50 75 100

Percen

tag

e p

ro

du

cti

e

Percentage bedrijven

2006 2012

Page 8: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

En is elders in Europa al meer geconcentreerd

0

20

40

60

80

100

120

0 20 40 60 80 100 120

percen

tag

e s

tan

daard

ou

tpu

t

percentage bedrijven

France

Germany

UK

Spain

Italy

Poland

Sweden

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

0 5 10 15 20 25

percen

tag

e s

tan

daard

ou

tpu

t

percentage bedrijven

France

Poland

Romania

Page 9: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Netto toegevoegde waarde per bedrijf (*1.000 €) Bedrijven met ontkoppelde bedrijfstoeslag 2009-2011

-100

0

100

200

300

400

500

Hoogste Laagste Gemiddeld

Page 10: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Samenhang tussen inkomen en schaalgrootte op

gespecialiseerde melkveebedrijven

0

100

200

300

400

500

600

0 500 1000 1500 2000

Nett

o T

oeg

evo

eg

de W

aard

e p

er

bed

rij

f (

1.0

00

€)

Productiewaarde (1.000 €)

Nederland

Duitsland

Frankrijk

Ierland

Polen

Groot BrittaniëVerenigd Koninkrijk

Page 11: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

De Nederlandse voedselketen

bron: Jaap van Driel (EZ),

presentatie voor OECD oktober 2013

Page 12: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Duurzaamheidprogramma’s Nederlandse voorbeelden 2012

Bedrijf Duurzaamheidsverslag Eigen duurzaamheidsprogramma

Unilever ja Unilever Sustainable Living Plan (USLP)

Heineken ja ‘supplier code’, Brewing a Better Future

Friesland-Campina MVO-jaarverslag Route2020

VION Food Group Verantwoording CSR in Jaarverslag

Strategisch plan “Balancing the Future”

Nutreco nb Sustainability vision 2020

Wessanen nb Supplier Quality Approval (SQA) policy

Van Drie Group ja

Cosun ja

Page 13: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Doel van de verkenning

“Hoe kan het GLB na 2020 meer effectief worden ingezet, gegeven de dynamiek van het

agrarische cluster?”

subdoel

“Het creëren van inzicht in het GLB m.b.t. de balans tussen sociale zekerheid,

risicomanagement en innovatiestimulering”

Page 14: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Ontkoppelde bedrijfstoeslag per bedrijf in 2011 (* 1.000 €)

0

20

40

60

80

100

120

Hoogste Laagste Gemiddeld

Page 15: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Aandeel ontkoppelde bedrijfstoeslag in netto-

toegevoegde waarde

0102030405060708090

100110

Pe

rce

nta

ge

grootste bedr. kleinste bedr.

per bedrijf in 2009-2011 (geselecteerde landen)

Page 16: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Gemiddeld aandeel bedrijfstoeslagen in NTW Voor bedrijven met toeslag, 2009-2011 (bron: FADN)

Page 17: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Gemiddeld aandeel bedrijfstoeslagen in productiewaarde Voor bedrijven met toeslag, 2009-2011 (bron: FADN)

Page 18: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Kapitalisatie

Pachtareaal vaak groot

Nederland: 1 euro stijging van de directe betaling leidt tot een stijging van de grondprijs met 30 euro

(Feichtinger and Salhofer, 2013)

Page 19: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Verwachting GLB na 2020

Verdere egalisering van premies per hectare

meer budget voor Oost-Europa

Inzetten op vergroening

Is dat ook het Nederlandse belang?

Page 20: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Andere mogelijkheden

Vast budget voor een sociale herstructurering

● Gericht op kleinere bedrijven

Vast budget voor risico- en innovatiemanagement

● Gericht op de grotere bedrijven

Page 21: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Herstructureringsfonds ter grootte van benodigde

aanvulling tot minimuminkomen

-20000

-10000

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0

gezin

sin

ko

men

percentage bedrijven

gezinsinkomen

minimum inkomen

Page 22: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Verdeling budget over herstructurering/risico

Budget (*mln €)

Pijler II Pijler I % Pijler I

Totaal Totaal Herstructurering Risicofonds Herstructurering Risicofonds

Tsjechië 306 873 42 831 5 95

Denemarken 90 880 189 692 21 79

Duitsland 1.169 5.018 1.284 3.735 26 74

Griekenland 598 1.947 1.064 883 55 45

Spanje 1.182 4.893 1.096 3.798 22 78

Frankrijk 1.428 7.437 1.459 5.978 20 80

Hongarije 491 1.269 221 1.048 17 83

Ierland 312 1.211 774 438 64 36

Italië 1.500 3.704 2.193 1.511 59 41

Nederland 86 732 441 291 60 40

Oostenrijk 567 692 630 62 91 9

Polen 1.556 3.062 1.397 1.664 46 54

Portugal 582 599 241 359 40 60

Verenigd Koninkrijk 366 3.592 285 3.307 8 92

Overige landen 3.056 6.539 2.545 3.994 39 61

EU27 13.289 42.450 13.859 28.591 33 67

Page 23: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Verdeling budget over herstructurering/risico

EU27 VS Pijler I (€/ha) 228 Herstructurering / Inkomensdoel (€/ha) 74 Risicopremie (€/ha) 153 50 Productiewaarde (€/ha) *) 2.500 653 Risicopremie (% productiewaarde) 6,1 7,6

*) Gemiddelde productiewaarde per ha UAA in 2020 in EU27, CAPRI baseline; Gemiddelde productiewaarde maïs in de VS in 2011

Per hectare

Page 24: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Conclusie

Binnen Pijler I is mogelijk om gelden te bestemmen specifiek voor risicomanagement en sociale zekerheid

Behoud van levensstandaard leidt tot een budgetverdeling van 2/3 risicomanagement en 1/3 sociale zekerheid

Verdere onderbouwing is noodzakelijk voor het maken van beleid

In 2016 tijdens de Mid-Term Review kan Nederland hier als EU voorzitter invulling aan geven

Waar gaan we als Nederland richting 2020 op inzetten en hoe gaan we dit doen? Tijd voor een debat!

Page 25: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Dank voor de

aandacht

[email protected]

www.wageningenur.nl/lei

#AGRODEBAT

Page 26: KJPoppe Naar een effectiever glb definitief

Het Grote Agrodebat 2014