Kinderevangelisatiemethodeevangelisatiefoldershhk.nl/wp-content/uploads/2017/... · afleggen van...

bijdehand

K i n de reva nge li sat ie methode

TOERUSTINGdeel 1-4

KINDEREVANGELISATIEMETHODEBIJ DE HAND

Toerustingsdeel 1 t/m 4

T01 - De Bi jbe ls e ba s isT02 - Hoe orga n is e e r ik e e n ki n de rclu b?T03 - Hoe le id ik e e n ki n de rclu b?T04 - Hoe sp re e k ik met ki n de re n

o ve r h et ge loo f?

Copyright © 2017 Commissie evangelisatie Hersteld Hervormde Kerk

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook en evenmin in een geautomatiseerd gegevensbestand worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Commissie evangelisatie Hersteld Hervormde KerkVendelier 51D3905 PC VeenendaalE-mail: [email protected]

www.hersteldhervormdekerk.nl/evangelisatie

Voorwoord Kinderevangelisatieisbelangrijkennoodzakelijk.Nudekerksteedsmeeraande rand van de samenleving komt te staan, groeit er een generatie op dienauwelijks weet heeft van God en Zijn Woord. Veel kinderen in NederlandhebbennognooitgehoordoverdeHeereJezus.Denoodzaakomookkinderente bereiken met het Evangelie is dringender dan ooit. Dekinderevangelisatiemethode BIJ DE HAND is ontwikkeld om dit werk teondersteunen.DetitelBIJDEHANDisindeeersteplaatseenopdracht.Datiswatinhetwerkvankinderevangelisatiegedaanmagworden:dekinderenbijdehandnemenenbijJezusbrengen.ZoalseensdemoedershunkinderenbijJezusbrachten,mogen ook wij de kinderen vertellen over Hem. Opdat de kinderen hunvertrouwenzullenstellenopdeHeereJezusChristus.DetitelBIJDEHANDisindetweedeplaatsookeenbelofte.HetisdebeloftevanGoddatGodshandhetwerkwilzegenen.Uiteindelijkzijnwijslechtseenkleinschakeltje.HetisZijnhanddieuitgenadezondigekinderenhetgeloofinJezusChristuswilschenken.DetitelBIJDEHANDlaatindederdeplaatszienwatdezemethodewilzijn:ietswat jealtijdbijdehandhebt tijdenshetwerkvankinderevangelisatie. Indetoerustingsdelengevenwevelepraktischeaanwijzingenoverhetorganiserenenleidenvaneenkinderclub.Ookkomtdevraagnaarvoren:Hoespreekikmeteenkindoverhetgeloof?DetweelessenseriesRondomJezusenHetlevenvanJezus bieden een compleet pakket waar gelijk mee aan de slag gegaan kanworden.Eenwerkgroepvanvrijwilligersheeftbijgedragenaandeontwikkelingvanhetmateriaal enhet schrijven vande lessen.Opdezeplaatswillenwij henheelhartelijkbedankenvoorhetgedanewerkendeveleurendiehieraanbesteedzijn.

WehopendatdezemethodebijdraagtaandeopbouwvanGodsKoninkrijkendeuitbreidingvanGodsKoninkrijk.Wewensenu/jouals leidinggevendevanharteGodszegentoeinditwerk.Ds.A.A.F.vandeWegvoorzittercommissieevangelisatie

Inhoudsopgave Voorwoord........................................................................................................................5

Inhoudsopgave.................................................................................................................5

I-DeBijbelsebasis1.Waaromevangelisatie?..............................................................................................10

2.Waaromkinderevangelisatie?....................................................................................14

3.Wieishetkind?..........................................................................................................19

4.Wiebenikals‘evangelist’?........................................................................................26

5.Watmoetikzeggen?..................................................................................................31

6.Watzijnbelangrijkeverschillentussendeislamenhetchristelijkgeloof?...............38

7.MeteenmoslimsprekenoverJezus……………………………………………………………………….45

II-Hoeorganiseerikeenkinderclub?

1.Hetopzettenvaneenkinderclub...............................................................................49

2.Mogelijkhedenendoel...............................................................................................51

3.Wie,wat,waar,wanneer...........................................................................................52

4.Werving.......................................................................................................................54

5.Organisatieentaakverdeling......................................................................................56

6.Eenbeloningssysteem?..............................................................................................61

7.Gebruikvanondersteunendmateriaal......................................................................62

8.Begrotingenfinanciën...............................................................................................65

9.Administratieenrapportage......................................................................................67

10.Eventueleuitbreidingvanhetwerk.........................................................................69

III-Hoeleidikeenkinderclub?

1.Hetprogramma..........................................................................................................73

2.Voorbereiding.............................................................................................................76

3.Zingen..........................................................................................................................79

4.Bidden.........................................................................................................................81

5.Introles........................................................................................................................83

6.Bijbelles.......................................................................................................................85

7.DeBijbeltekstaanleren...............................................................................................90

8.Bijbelquiz.....................................................................................................................95

9.Werkje.........................................................................................................................98

10.Regelsopdeclub....................................................................................................100

11.Bandopbouwenmetkinderen...............................................................................106

12.Kinderenenhunachtergrond................................................................................110

13.Culturenenreligie..................................................................................................115

14.Medewerkers..........................................................................................................120

15.Gebed......................................................................................................................123

16.Verdereverdieping.................................................................................................127

IV–Hoespreekikmetkinderenoverhetgeloof?1.Zevenregelsvoorhetsprekenmetkinderen..........................................................129

2.Deheilsgeschiedenisuitgelegdaankinderen..........................................................133

3.GelovenindeHeereJezusuitgelegdaankinderen.................................................137

4.Bijbelsekernwoordenuitgelegdaankinderen........................................................143

I De Bijbelse basis

In dit eerste deel leggenwe de Bijbelse basis voor ditbelangrijke werk. Er worden enkele Bijbelse lijnengetrokkenrondomhetwaaromvankinderevangelisatie.Heteerstehoofdstukstaatstilbijdevraagwaaromwemoetenevangeliseren.Het tweedehoofdstuk laat ziendatkinderenhierbijnietmogenwordenovergeslagen.Inhet derde hoofdstuk worden enkele Bijbelse lijnengetrokkenrondomdevraag:Wieishetkind?Hetvierdehoofdstukbeantwoordtdevraag:Wiebenikalsleiderofleidster?Hetvijfdehoofdstukgaatoverdevraagwatdeinhoud van kinderevangelisatiemoet zijn. In hoofdstukzesenzevenwordt ingegaanopbelangrijkeverschillentussenhet christelijk geloofende islamenhoe jemetmoslimskuntsprekenoverdeHeereJezus.

10|P a g i n a K I N D E R V A N G E L I S A T I E M E T H O D E B I J D E H A N D

1. Waarom evangelisatie? Waaromzou jeeigenlijkevangeliseren?Het isgoedombijdezevraagstil testaan.Vooraf,als jenadenktoverdevraagof jemoetofmagevangeliseren.Maarookalsjebezigbentendemoedjoumisschienweleensindeschoenenzakt.Hetisdangoedomtelkensweertebeseffenwaarvoor,envoorWie,jehetdoet. Indithoofdstukstaanwestilbij vierBijbeltekstendieantwoordengevenopdevraag:Waaromevangelisatie?1.1 Vanwege het bevel van Christus ‘Gaatdanhenen,onderwijstalde volken,dezelvedopende indenNaamdesVaders,endesZoons,endesHeiligenGeestes;lerendehenonderhoudenalles,watIkugebodenheb.’

Matth.28:19DeeersteredenomteevangeliserenisomdatChristusjeditbeveelt.VlakvoorZijnhemelvaartspreektdeHeereJezusmetZijndiscipelen.HetbeveldatHijdaargeeftstaatbekendalshetzendingsbevel.HetEvangelievandeopgestaneHeereJezusChristusmogendediscipelennietvoorzichzelfhouden,maarmoetverkondigdwordenoverdegehelewereld.Dezeopdrachtisindeeersteplaatsgerichtaandediscipelen,maarheeftookbetekenis voordekerkalsgeheel.EerderalhaddeHeereJezusdeoproepgedaanomhetzoutderaardetezijn(Matth. 5:13-16), een oproep gericht aan alle gelovigen van alle tijden. InHandelingen8vers4lezenwehoedegelovigenhierookgehooraangeven:zeverkondigenhetWoord.DeKoningvandeKerkbeveelt:‘Gadanheen!’HetisChristus Zelf Die ervoor gekozen heeft dat op deze wijze Zijn Kerk wordtuitgebreid.HijbouwtZijnKerkdoordeverkondigingvanhetWoord.Hijgebruikthet getuigenis van Zijn dienaren om Zijn Kerk te bouwen. Evangeliseren isdaarom ook nooit ‘ons’ project. Het is slechts deelnemen aan (met eerbiedgesproken)Zijnproject. Jedoethetnietvoor jezelfmaarvoorHem.Tegelijkontneemtditwelallevrijblijvendheid.Hijbeveelthet!Nietiedereenisgeroepentot het speciale werk van evangelisatie. Maar elke christen heeft wel deopdrachtominwoordendaadgetuigenisafteleggenvandehoopdieinhemis.1.2VanwegedeontfermingvanChristus

T 0 1 – D e B i j b e l s e b a s i s P a g i n a |11

‘EnHij, de scharen ziende,werd innerlijkmet ontfermingbewogenover hen,omdat zij vermoeid en verstrooid waren, gelijk schapen, die geen herderhebben.’

Matth.9:36Indebus,indetrein,opstraat,elkedagkomjeoveralmensentegendienietindeHeereJezusgeloven.Watdoethetmetjoualsjedezemensenziet?AlsdeHeere Jezus een menigte van mensen ziet, dan wordt Hij met ontfermingbewogen.DeHeereJezuswordttotinhetdiepstvanZijnhartgeraaktalsHijdemenigteziet.Hij zieteenmenigtedieHemnietkentalsVerlosser.DeHeereJezus ziet hen als schapen zonder herder, vermoeid en belast. Een schaapzonderherderiseenhulpeloosbeest.Hetkannauwelijksetenvindenennogminder bescherming bieden tegen aanvallen van wilde dieren. Een schaapzonder herder overleeft niet lang. Zo is hetmet al demensen die God nietkennen.Hetiseenmenigtediezonderherderronddwaaltenophetpuntstaatverloren tegaan.Raaktdit jouwhartopdezelfdewijzealsdathetdeHeereJezusraakte?DirectnadezegeschiedenisvolgtinMattheüs10dezendingsredevandeHeereJezus.HetishetmomentwaaropdeHeereJezusvoorheteerstZijndiscipeleneropuitstuurtomhetEvangelieteverkondigen.HetbeginvanevangelisatieligtinhethartvanJezus,datmetontfermingbewogenis.DatbrengtHemertoedediscipelenopwegtesturen.Datmag jouervandaagtoebrengenopwegtegaan.1.3 Vanwege de schrik des Heeren ‘Wijdan,wetendedenschrikdesHeeren,bewegendemensentothetgeloof(…)WantdeliefdevanChristusdringtons.’

2Kor.5:11,14In de tweede brief aan Korinthe spreekt Paulus over zijn eigen arbeid alsevangelist. Hoeveel heeft hij er niet voor overgehad om het Evangelie tebrengen.Hijisgegeseld,gestenigd,heeftschipbreukgeleden,isinlevensgevaargeweest,heeftvelemalenindegevangenisgezeten(2Kor.11:23-28).Jezouzeggen:‘Man,stopermee.’Maarhijgingdoor.Waarom?In2Korinthe5geefhij twee redenen.Teneerste:hijweetde schrikdesHeeren.Paulusverwijsthiermeeterugnaarhetverservoor.Daarzegthijdatonsheleleveneensvoor


derechterstoelvanChristusopenbaarzalworden.Wemoetenverantwoordingafleggenvanonzedaden.Volontzag spreekt Paulusoverditoordeel vandeHeere.HetisdaaromdebegeertevanPaulusomHemwelbehaaglijktezijn(1Kor.5:9).EenEngelsepredikantzeieensdat,alshijvoorderechterstoelvanChristuszoustaan,hijzouwensenniemandontmoettehebbenmetwiehijnietoverChristusgesprokenhad.Tentweede,zozegtPaulus, ishetde liefdevanChristusdiehemdringt.Hetgaathieromde liefdevanChristusvoorPaulus.HeelZijngangvan lijdenensterven was daarvan een bewijs. Wie deze liefde persoonlijk kent wordtgedrongenomgoedoverChristustespreken.PauluskonnietandersdanhetEvangelieverkondigen.DeliefdevanChristusdieinhemwoonde,dreefhemvoort.DaarombeweegtPaulusdemensentothetgeloof.Ditwoordmagookvertaaldwordenmet‘overtuigen’of‘overreden’.Dewerkwoordsvormwijstopeenvoortdurendiets.PaulussprakdusnietafentoeenterloopseensoverhetEvangelie,waarbijmenzelfmaarmoestkijkenwatmenermeedeed.Nee,hijwasvoortdurendbezigdemensenopallerleiwijzeteovertuigenvanhetgeloofinChristus.DeliefdevanChristusendeschrikdesHeerendrongenhemertoe.Laatditvandaagdedagookjouertoeaansporenomjouwmondteopenen.1.4 Vanwege de eer van God ‘Looft den HEERE, roept Zijn Naam aan, maakt Zijn daden bekend onder devolken.ZingtHem,psalmzingtHem,spreektaandachtelijkvanalZijnwonderen.’

Ps.105:1-2Ten slotte nog een laatste en belangrijkste reden, waarom je moetevangeliseren.HetverkondigenvanhetEvangeliedraagtbijaandeeervanGod.Psalm105roeptonsopomdeHEEREteloven.AllereerstdoorZijnnaamaanteroepen. Dit betekent een aanroepen in geloof, waarbij je alles van Hemverwacht.TentweedewordtdeoproepgedaanomZijndadenbekendtemakenonderdevolken.HetgaathieromaldevolkenbuitenIsraël.Ookaandeanderevolken moet de Naam van de HEERE bekendgemaakt worden. Er moetgesprokenwordenoverdewonderendieHijgedaanheeft.Ookvoorvandaaggeldtdezeoproep.EvangelisatiebestaatvooreenbelangrijkdeelookuithetgoedsprekenvandeHeeretegenovermensendieHemnietkennen. JemaglatenzienhoegoedhetisomHemtedienen.JemagvertellenWieHijvoorjouis.OpdezewijzewordtGodgeëerd.


Bijzonderishetwanneerdielofookuitdemondvankinderenmagklinken(Ps.8:3).HeelhetwerkvanevangelisatieisuiteindelijkgerichtopdeeervanGod.GodisimmersjouwSchepper,DiejougeschapenheeftnaarZijnbeeldomteleventoteervanHem.


2. Waarom kinderevangelisatie? Devolgendevraagwaarwebij stilstaan is:Waaromkinderevangelisatie?WehebbengeziendathetonzeopdrachtishetEvangelieteverkondigen.DevraagkanechteropkomenofhetEvangelieookaankinderenverteldmoetworden.Erzijnmensendievindendatkinderevangelisatienietnodigis,omdatkinderentochwelbehoudenzijn.Anderendoennietaankinderevangelisatieomdatzedenkendateenkindnietkangeloven.Eengroeiendegroepmensenvindtdatkinderevangelisatieeigenlijkverbodenzoumoetenworden.Eenkindmoetinvrijheidopgevoedwordenennietgeïndoctrineerdwordenmeteenbepaaldereligie.Laterkanhetkinddanzelfeenkeuzemaken.Het is waar dat in de Bijbel nauwelijks direct gesproken wordt over hetspecifiekewerk van kinderevangelisatie. Als de Bijbel over kinderen spreekt,gaat ditmeestal over verbondskinderen. Tochmogenwe vandaaruitwel delijnendoortrekken.TelkensweerlaatdeHeereziendatkinderenerbijhoren.Verschillende teksten wijzen ons op de noodzaak en de mogelijkheid vankinderevangelisatie.2.1 Christus sluit de kinderen niet uit ‘EnHijzeidetothen:Gaatheenindegehelewereld,predikthetEvangelieaanallecreaturen.’

Mar.16:15AlsChristusaanZijndiscipelenverschijntnaZijnopstanding,geeftHijbevelhetEvangelieteverkondigenindehelewereldenaanallecreaturen.Dewoorden‘allecreaturen’latenziendatindeverkondigingvanhetEvangeliedegroepvankinderennietwordtuitgezonderd.Eenderdevandewereldbevolkingbestaatuitkinderen.Ditzijndusmeerdantweemiljardkinderenwereldwijd.SteleensvoordatdezehelegroepuitgezonderdzouwordenvandeverkondigingvanhetEvangelie.HetkannietandersdandatJezusookinMarkus16dekinderenophet oog heeft. Tegelijk zien we dan dat aan hen geen ander Evangelieverkondigd moet worden dan aan volwassenen. Volwassenen en kinderenhebbenbeidenhetzelfdeEvangelienodig.VolwassenenenkinderenzijnbeideninzondenontvangenengeborenenkunnenbeidenalleengeredwordendoorhetbloedvanJezusChristus.Wanneerwedezelijndoortrekkennaarhetwerk


van evangelisatie, betekent dit dat we ook daarin kinderen niet mogenuitsluiten.Detaakvankinderevangelisatie isomdatEvangelie ineenvoudigebewoordingenbijhethartvandekinderentebrengen.2.2 Het Oude Testament sluit de kinderen niet uit ‘EndatzijhunhoopopGodzoudenstellen,enGodsdadennietvergeten,maarZijngebodenbewaren.’

Ps.78:7InPsalm78 lees jedeoproepaandeoudersomdegrotedadenvanGodtevertellenaanhunkinderen.HetwasheelbelangrijkinhetoudeIsraël,datdeverhalenvanGodsgrotedadenaandekinderenwerdendoorgegeven.Ditwaseendureplichtvanelkeouder.JeleestditookinDeuteronomium11vers19.Daarklinktdeoproepomoveral,inhuisenopdeweg,bijhetopstaanenhetneerliggen, met de kinderen te spreken over de Heere. Ook in het OudeTestamentziejedatdeHEEREdekinderennietuitsluit.HetisvanhetgrootstebelanghenbekendtemakenmetdewoordenendadenvandeHEERE.Wat voorde verbondskinderen geldt, kun je doortrekkennaarhetwerk vanevangelisatievandaagdedag.Hetisvoorelkkindbelangrijkomalvroegbekendte wordenmet de HEERE. Elk kindmoet horen van de grote daden van deHEERE.InPsalm78vers7wordtheelkernachtigweergegevenwaaromjeditmoetdoen.Driedingenwordengenoemd.Teneerste,opdatzijhunhoopopGodzoudenstellen.Ten tweede,opdatzijbekendwordenmetGodsdaden.Tenderde,opdatzeGodsgebodenhouden.Dezedriezakenvormendekernvan evangelisatie onder kinderen. Het is belangrijk om vast te stellen datkinderenookinhetOudeTestamentzekernietbuitengeslotenworden.2.3 Christus nodigt ze ‘EnzijbrachtenkinderkenstotHem,opdatHijzeaanrakenzou;endediscipelenbestraftendegenen,diezetotHembrachten.MaarJezus,datziende,namhetzeerkwalijk,enzeidetothen:LaatdekinderkenstotMijkomen,enverhindertzeniet;wantderzulken ishetKoninkrijkGods.Voorwaarzeg Iku:ZowiehetKoninkrijkGodsnietontvangtgelijkeenkindeken,diezalinhetzelvegeenszinsingaan.EnHijomvingzemetZijnarmen,endehandenophengelegdhebbende,zegendeHijdezelve.’

Mar.10:13-16


Ook de Heere Jezus laat de kinderen niet links liggen. De geschiedenis uitMarkus 10 is daar een belangrijk voorbeeld van. Een aantal mensen,waarschijnlijk moeders, brengen hun kinderen bij Jezus. De discipelenbestraffenhen.ZezijnindeveronderstellingdatvoordeHeereJezuseenkindvangeenbetekenisis.Indemaatschappijvandietijdtelteenkindnauwelijksmee.VoordeHeereJezusisditechteranders.HijroeptzebijZich,Hijomhelstze,legtdehandenopenzegentze.HetlaatziendatinhetKoninkrijkvanGodkinderenookeenplaatshebben.ChristusZelfnodigtze.Hunkind-zijnmaakthen niet ongeschikt. Het tegenovergestelde is het geval. Jezus leert dat dediscipelenmoetenwordenalskinderen.DitzelfdeonderwijszienweookinMattheüs18vers1-14,Markus9vers35-36enLukas9vers46-48.HierneemtdeHeereJezuseenkindalsvoorbeeldvoorde discipelen. De Heere Jezus stelt een kind in het midden en vraagt Zijndiscipelen ernaar te kijken. Hij zegt: ‘U moet worden gelijk dit kind.’ Hetvertrouwen,dekwetsbaarheidenafhankelijkheidvaneenkindwordenhieralsvoorbeeldgebruikt.InverbandmetkinderevangelisatiewordtookvaakdetekstuitMattheüs18vers6genoemd:‘MaarzowieeenvandezekleinendieinMijgeloven, ergert, het ware hem nutter, dat een molensteen aan zijn halsgehangen, en dat hij verzonkenware in de diepte der zee.’ Hoewel het hiervooralgaatomdegenenmeteengeloofalseenkind,kanhetooktoegepastworden op gelovige kinderen. De les van de Heere Jezus is duidelijk: in hetKoninkrijk van Godmoeten volwassenenmeer op kinderen gaan lijken, dankinderenopvolwassenen.DenodigingenhetonderwijsvanChristuslerendatvolwassenennietmeergeschiktzijnvoorGodsKoninkrijkdankinderen.Latenweonsdaaromnietbovenhenverheffen.2.4 De Bijbel spreekt ze aan ‘Gij kinderen, zijt uw ouderen gehoorzaam in den Heere; want dat isrecht.Eertuwvaderenmoeder(hetwelkheteerstegebodismeteenbelofte),opdathetuwelga,endatgijlangleeftopdeaarde.Engijvaders,verwektuwkinderen niet tot toorn, maar voedt hen op in de lering en vermaning desHeeren.’

Ef.6:1-4


IndeBijbelwordenkinderenrechtstreeksaangesproken.JezietditindebriefaandegemeentevanEfeze.Verschillendegroepenwordenhieraangesproken,onder wie kinderen. In het vermanende gedeelte van de brief worden zeopgeroepenomde geboden vanGod teonderhouden.Heel specifiekwordtvoorhenhetzesdegeboderuitgelicht.Paulusvoegterdebelangrijkewoordenaantoe:‘indeHeere’.Ditlaatziendatdegevraagdegehoorzaamheidalleenin,doorenvanuithetgeloofinJezusChristusistevolbrengen.Dekinderenwordenopgeroepen tot geloofsgehoorzaamheid. In Kolossenzen 3 vers 20 lees jeeenzelfdeoproepaandekinderen.Ook in1Johannes2:13wordenkinderenaangesproken.PaulusenJohannesvolgenhiereenoudtestamentischelijn.OokdaarwordenzowelvolwassenenalskinderenaangesprokenenopgeroependeHeere te vrezen.We ziendezeoproepheel duidelijk inDeuteronomium31.Mozes doet daar de oproep datmet regelmaat dewet van deHEEREmoetwordenvoorgelezen.Ookhierkunjedelijnendoortrekken:hetfeitdatdeBijbelkinderen aanspreekt en oproept, betekent dat je in het werk vankinderevangelisatieniettegenhenmagzwijgen.‘Vergadert het volk, de mannen, en de vrouwen, en de kinderen, en uwvreemdelingen,die inuwpoorten zijn; opdat zij horen, enopdat zij leren, envrezendenHEERE,uwGod,enwaarnementedoenallewoordendezerwet.Endathunkinderen,diehetnietgewetenhebben,horenenleren,omtevrezendenHEERE,uwGod,aldedagen,diegijleeftophetland,naarhetwelkgijoverdeJordaanzijtheengaande,omdatteerven.’

Deut.31:12-132.5 Ze mogen de Heere loven ‘UitdenmondderkinderkensenderzuigelingenhebtGijsterktegegrondvest,omUwertegenpartijenwil,omdenvijandenwraakgierigetedoenophouden.’

Ps.8:3We zagen in het vorige hoofdstuk dat de belangrijkste reden om teevangeliserenis,dathettoteervanGodis.Ookuitdemondvankinderenmagde lof van de Heere klinken. Psalm 8 spreekt hierover. De Heere wil heteenvoudigegetuigenisvaneenkindmaaraltevaakgebruikenomvolwassenenstil te zetten. In Mattheüs 21 vers 15-16 lees je hoe de kinderen Jezustoeroepen: ‘HosannadenZoneDavids!’DeoverpriestersenSchriftgeleerden


ergerdenzichaanhetgeroepvandezekinderen.Zevragen:‘HoortUwelwatdezezeggen?’‘Ja’,antwoordtJezus, ‘dezekinderenvervullendeprofetievanPsalm8vers3.’‘AlsnudeoverpriestersenSchriftgeleerdenzagendewonderheden,dieHijdeed,en de kinderen, roepende in den tempel, en zeggende: Hosanna den ZoneDavids!namenzijdatzeerkwalijk;EnzeidentotHem:HoortGijwel,watdezenzeggen?EnJezuszeidetothen:Ja;hebtgijnooitgelezen:UitdenmondderjongekinderenenderzuigelingenhebtGijUloftoebereid?’

Matth.21:15-16KinderenmogendeHeeredienenenloven.IndeBijbelvindenweverschillendegeschiedenissen van mensen die al jong de Heere leerden kennen. In 2Kronieken34vers1-3lezenweoverJosia.Hijwasachtjaaroudtoenhijkoningwerd.WelezenhoehijrondzijnzestiendejaardeGodvanzijnvaderDavidgingzoeken.Ookhij zal daarvoor al over deHeere gehoordhebben.NaämandeSyriërwordtdooreenjongmeisjeeropgewezendatdeHeerehemkangenezenvanzijnmelaatsheid.ZijmoetaljongdeHeerehebbengediend.HetzelfdezienwebijDaniëlenzijnvrienden.Zewarenwaarschijnlijkongeveerveertienjaaroud toen ze weggevoerd werden. Toch bleven ze staande, midden in devreemdecultuurvanBabylon.Jozefwaszeventienjaartoenhijverkochtwerd(Gen.37),tochkendehijdeHeereal.MariawaswaarschijnlijkongeveerzestienjaartoendeengeldegeboortevandeHeereJezusaankondigde.Ookzijdiendede Heere. Met vele andere voorbeelden zou deze lijst aangevuld kunnenworden.Wathetwilzeggenmogeduidelijkzijn:hetdienenvandeHeereisnietvoorbehouden aan volwassenen of oude mensen. Ook kinderen kunnen enmogendeHeereloven.HetisjouwtaakomhuntelerendeHeeretelovenentedienen.2.6 We kunnen er niet onderuit Hierbovenzijneenheelaantalredenengegevenomaankinderevangelisatietedoen.AlsdeHeere jou roeptgoedvanHemtespreken,mag jeniet zwijgentegenoverdekinderen.AlsChristusdekinderennietbuitensluit,magjijdatooknietdoen.DegetuigenissenuitdeBijbelmogenjouhoopenmoedgeveninditwerk.DeHeerewilhetwerkzegenen.ZoalsChristusZijnhartopensteldevoorkinderen,zomagookjijdatdoen.ZoalsChristusdekinderenomhelsde,magookjijdekinderenomhelzen.JemagzevertellenvanGodsgrotedaden,leren


inZijnwegen tewandelen.OpdatookzijhunhoopopGodzullenstellen. IngehoorzaamheidaanHemkunjeernietonderuitomaankinderevangelisatietedoen.

3. Wie is het kind? NuwehebbengeziendathetnoodzakelijkisomookkinderenhetEvangelieteverkondigen, ishetgoedomeerststil testaanbijdevraag:Wie ishetkind?Vanuitdepsychologieenpedagogiekzijnhierallerleidingenovertezeggen.IndithoofdstukwillenweenkeleBijbelselijnentrekken.Vangrootbelangishetomnatedenkenoverdevraag:Kaneenkindwederomgeborenworden?Ookishetnodigoogtehebbenvoordeverschillentussenkinderen.Elkeparagraafbevatopnieuweenbelangrijkeredenomaankinderevangelisatietedoen.3.1 Het kind: een schepsel en zondaar ‘Erisniemanddieverstandigis,erisniemanddieGodzoekt.’

Rom.3:11Allereerstishetkind,netalselkmens,eenschepselvanGod.VanafheteerstemomentkentdeHeerehetnieuwelevenenomringtHijhetmetZijnzorg(Ps.139:13-14).Demens,enookhetkind,isgeschapenalsbeelddragervanGod.Demens,enookhetkind,isgeschapenmetdehogeroepingomGodteloven.Tegelijkiselkmens,enookhetkind,eenzondaarvoorGod.Elkkinddatgeborenwordt,wordtgeborennaGenesis3.Hetdoopformulierzegt ‘datwijenonzekindereninzondenontvangenengeborenendaaromkinderendestoornszijn,zodatwijinhetrijkvanGodnietkunnenkomen,tenzijwijvannieuwsgeborenworden.’ David belijdt in Psalm 51 zijn zonden voor de HEERE: ‘ik ben inongerechtigheidgeboren.’Het kind komtniet als eenonbeschrevenblad terwereld, maar als een gevallen mens. Vaak wordt gedacht dat het kindonschuldigis.Hetwordtneutraalgeborenenkandooronderwijstoteengoedmens opgevoed worden. Deze gedachte is on-Bijbels. De boodschap vanbekering,afkeervandezonde,moetookaandekinderengebrachtworden.Ookvankinderengeldt:‘erisniemanddieverstandigis,erisniemanddieGodzoekt’(Rom.3:11).Ookinhetwerkvankinderevangelisatiestaanwemetbeidebenenmiddeninderealiteitvaneengevallenwereld.Dekinderenzijnschepsel


enzondaartegelijk.Tegelijkgeldtookvoorhetkind,datGodnietwildathetverlorengaat,maartotbekeringkomt(2Petr.3:9).3.2 Het kind: wedergeboorte noodzakelijk ‘Jezusantwoorddeenzeidetothem:Voorwaar,voorwaarzeg Iku:Tenzijdatiemandwederomgeborenworde,hijkanhetKoninkrijkGodsnietzien.’

Joh.3:3

Aangezienelkkindeenzondaaris,geldtookvoorkinderen:‘Tenzijdatiemandwederom geboren worde, hij kan het Koninkrijk Gods niet zien.’ Ook voorkinderenishetnodigdat‘deHeiligeGeestinonzehartenontsteekteenoprechtgeloof, hetwelk Jezus Christus met al Zijn verdiensten omhelst, Hem eigenmaakt,ennietsandersmeerbuitenHemzoekt’(NGBart.22).HetwondervandewedergeboortewerktGodzonderonsinons.DevraagisofdeHEEREdatwerkookindehartenvankinderenkanofwildoen?Hetantwoordopdezevraagbepaaltinbelangrijkematedeinhoudenhetdoelvankinderevangelisatie.Alshetantwoord‘nee’is,kunnenweonsafvragenofkinderevangelisatiewelnodigis.Hetzoudankunnendienenalsvoorbereidingopeenlatermoment,waaropmen–alsvolwassene–weltotgeloofkankomen.HetkandaninalgemenezingoedzijndekinderenbekendtemakenmethetWoord van God. Het doel van kinderevangelisatie zal dan daartoe beperktmoetenworden.De serie kinderevangelisatie isechtergeschrevenvanuitdeovertuiging,dathetantwoordopdezevraag‘ja’is.Inhetvijfdehoofdstukzullenweziendatditgevolgenheeftvoorde inhoudvandekinderevangelisatie.ErzijnverschillendeargumententegevenvoordeovertuigingdatdeHEEREookin het leven van kinderen de wedergeboorte wil werken. Een heel aantalargumentenisalinhetvorigehoofdstuknaarvorengekomen.(1)ZewordennietbuitengeslotenvandeEvangelieverkondiging. (2)Zeworden indeBijbelopgeroepenomdeHeeretelovenentegehoorzamen.(3)DeHeereJezusZelfzegenthenenlegtdehandenop.InEfeze6vers1wordenzeopgeroepenhunouders te gehoorzamen in de Heere. Deze toevoeging wijst erop dat ookkinderendoorhetgeloofChristus ingelijfdkunnenzijn.Ook zagenwe inhetvorigehoofdstukeenheelaantalvoorbeeldenvankinderendiealjongdeHeeredienden.WekunnenhierdegeschiedenisvanSamuëlnogaantoevoegen.HijwasnogeenkindtoendeHeerehemriep.DankzijhetonderwijsvanElileerdehijantwoorden:‘Spreek,wantUwknechthoort’(1Sam.3:10).Kortom:jemag


het werk doen in de hoop en verwachting dat de Heere macht heeft ookkinderharten te veranderen.Wat een zegen is het, als je mag zien dat hetEvangelievruchtdraagtinhetlevenvankinderen.3.3 Het kind: is in ontwikkeling ‘EnJoasdeedwasrechtwasindeogendesHEEREN,aldedagenvandepriesterJojada.’

2Kron.24:2Bijhet voorgaandemoetweleenbelangrijkekanttekeninggemaaktworden.Eenkindiseenkind,ook indezedingen.Het isbekenddateenkindeentijdheel intensiefmet ietsbezigkanzijnenditnaeentijdjeweergeheel loskanlaten.Eenkindkanhetenemomentmetvolleovertuigingdeenevolwassenenazeggen,ennaeentijdjeinstemmenmetde(tegengestelde)woordenvaneenander.Hetdenkenvaneenkindisnoginvolleontwikkeling.Ditgeldtookvoorzijnreligieuzedenkenenhandelen.Voordekinderevangelisatiegeeftditeengroteverantwoording.JuistopdatmomentmaghetWoordsturendaanwezigzijninhetlevenvandekinderen.Aandeanderekantmoethetonsvoorzichtigmakenomaltegroteconclusiestetrekken.VankoningJoas lezenwedathij inzijn jeugddeHeerediende,maar later inzondeisgevallen(2Kron.24:1-27).ToendepriesterJojadawegviel,vergathijdeHeere.Detaakvankinderevangelisatieisvooralhetzaadstrooien,degroeiendevruchtmogenweovergevenindehandenvandeHEERE.3.4 Het kind: nog een leven voor zich!? ‘EngedenkaanuwSchepperindedagenuwerjongelingschap,eerdatdekwadedagenkomen,endejarennaderen,vandewelkegijzeggenzult:Ikhebgeenlustindezelve.’

Pred.12:1Wanneer isdebeste tijdomdeHeerete lerenkennen?Hetantwoord is: zovroegmogelijk!Hierzijnveleredenenvoortegeven.TeneersteleertdeBijbeldatbekeringgeenuitstelkandulden:‘hedenzogijZijnstemhoort’(Ps.95:7).Tentweedemaaktelkeafwijzingonshartsteedsharder(2Kor.6:1-2,Hebr.4:7).Tenderde:WievroegdeHeereleertkennenheeft,alsdeHeerehetgeeft,nogeenheellevenvoorzichwaarinhijofzijdeHeeremagdienenengrootmaken.


Tenvierde:Misschiendatallebeslommeringenvanhet levenmakendatwelatergeentijdmeerhebbenomaandeHEEREtedenken.DitbrengtdePredikerertoeomopteroepen:ZoekuwSchepperinuwjongejaren.Tenvijfde:Wiebekering uitstelt, kan het uitstellen tot het te laat is (Openb. 6:15-17). Ookkinderenkunnensterven.Dieeneleskinderevangelisatiekanvooreenkinddeeersteen laatstekeerzijndathetmethetEvangelieinaanrakingkomt.Dezelaatsteredenismisschienweldebelangrijkste.Hierkomtnogbijdateenkind (menselijkerwijsgesproken)eerderopenstaatvoorhetEvangeliedaneenvolwassene.Eenkindisvaaknieuwsgierigenstaatopenvoornieuwedingen.Eenvolwasseneheeftaleenheel levenachterderug.Wiehetkindheeft,heeftdetoekomst.OpveleplaatsenindeevangeliënroeptChristusonsopomtewordenalseenkind.Hijbedoelthiermeenietdatwehetverstandvaneenkindmoetenkrijgen.Hijbedoelthiermeeweldatwehethartvaneenkindmoetenkrijgen.Nederig,volvertrouwenenafhankelijk,datishoedeHeereonswilhebben.Eenkindwordthierintotvoorbeeldgesteld.Hetismooialskinderenaljongnederig,volvertrouwenenafhankelijkvandeHeeremogenzijn.3.5 Het kind: geen twee hetzelfde ‘Ik loofU,omdat ikopeenheelvreselijkewijzewonderbaarlijkgemaaktben;wonderlijkzijnUwwerken,ookweethetmijnzielzeerwel.’

Ps.139:14Geentweekinderenzijnhetzelfde.ElkkindiseenuniekschepselvanGod.Elkkindheeftookeeneigenachtergrondenkrijgtbepaaldewaardenennormenmee in de opvoeding. Het is nodig om ons hier bewust van te zijn. Het isbelangrijkomjeteverdiepenindekinderendieopdeclubaanwezigzijn.Watishunachtergrond?Welkpatroonvanwaardenennormenkrijgenzevanthuismee? In de Nederlandse situatie moeten we ook niet vergeten om oog tehebben voor moslimkinderen. Hieronder gaan we kort in op vier groepenkinderen.Onkerkelijk kind Allereerstiserhetonkerkelijkekind.Webedoelenhiermeehetkinddatzonderkerkofgeloofisopgegroeid.Ineenaantalgevallenzaleenomaofopanogwelbijdekerkbetrokkenzijngeweest,hoewelookdatlangnietaltijdhetgevalis.


Het zijn vaak kinderen van een generatie die zelf ook al onkerkelijk isopgegroeid.Degrotesecularisatiegolfligtalweereengeneratieachterons.Jekunt er nietmeer van uitgaan dat God en kerk bekende begrippen zijn. Dehuidigegeneratieouders(enkinderen) leeft ineenpostmodernetijd.Alles isrelatief, de waarheid is een persoonlijke keuze. Het is in het werk vanevangelisatie belangrijk omniet over te komen als het dwingende kerkelijkeinstituut.Juistindezegeneratieishetpersoonlijkegetuigenisvangrootbelang.Deopenheidvooranderemeningenkanookkansenbieden.LaatdekinderenzienhoegoedhetisomdeHeeretedienen.Moslimkind Eenbelangrijkedoelgroepzijndekinderenvanoudersdiemoslimzijn.Het isnodig om aan deze groep specifieke aandacht te besteden. Zij hebben eenwaarden-ennormenpatroonmeegekregendatineenaantalopzichtenoverlaptmethetonze.Tegelijkzijnerbelangrijkeverschillen.HetzelfdegeldtvoorhetGodsbeeldvandezekinderen.ZozaldeboodschapdatGodeenVadervoorZijnkinderenis,voorhenvernieuwendzijn.EenheelaantalBijbelverhalen,ookoverdeHeereJezus,zullenbijhenbekendzijn.Vaakbevattendezewelbelangrijkeverschillen.ZoerkentmenChristusalsprofeet,maarnietalsdehoogsteprofeetenzekernietalsdeZoonvanGod.Hetisnodigomjespecifiekinhunleef-endenkwereldteverdiepen.Aangeziendeverwachtingbestaatdatdezegroepdekomende jaren groeit, bestedenwe in dezemethode speciale aandacht aandezedoelgroep.Vooreenmoslimkindisheteenenormestapomtotgeloofinde Heere Jezus te komen. Nog veel sterker dan bij andere kinderen, zal ditleiden totonbegrip,weerstandenvijandschap indeeigen familieen socialeomgeving.Heelbelangrijkisdaaromomteproberenvanafhetbeginnietalleendekinderen,maarookdemoslimouderstebereikenmethetEvangelie.Kerkelijk kind Verder zullen er op de club ook kerkelijke kinderen zijn. Dit kunnenrandkerkelijkekinderenzijnofkinderenvanbetrokkenouders.Jemoetbijdelaatstegroepinhetooghoudendatdekinderevangelisatieindeeersteplaatsnietvoorhenbedoeldis.Eengoederegelisomtestellendatzealleenmogenkomenalszeeenonkerkelijkvriendjeofvriendinnetjemeenemen.Deeerstegroep,vanrandkerkelijkekinderen,isnatuurlijkookvanhartewelkom.Bijdezecategoriehorenookkinderendievanhuisuitnietkerkelijkzijn,maaropeen


christelijke school geschiedenissen uit de Bijbel horen. Meestal zullen dezekinderen almin ofmeer bekend zijnmet de geschiedenissen die behandeldworden. Dit geeft hun een grote voorsprong op de kinderen voor wie deverhalen echt nieuw zijn. Op bepaalde momenten kunnen zij ingeschakeldwordeneneenextrabijdrageleveren.Ookhierishetgoedomjeteverdiepenindekerkelijkeachtergrond.Veelvandezekinderenzullengedooptzijn.Vangedoopte kinderen mag je weten dat de Heere hun rijke beloften heeftgegeven.TochbetekentditnietdatzijhetEvangelienietnodighebben.Hetisniet zo dat elk kerkelijk kind ook een gelovig kind is. Helaas niet. Ook dezekinderen hebben het nodig dat de Heilige Geest hen vernieuwt. Ook dezekinderenmoethetEvangelieverkondigdworden.Gelovig kind ZoalswehierbovenhebbengezienkunnenerookkinderenzijndiedeHeeremogenkennenendienen.Hetisvooronsnietaltijdzichtbaarenhetisnietaanonsomhieroverteoordelen.TochzouheteenmiskenningvanhetwerkvanGodzijn,omtedoenalsofdezekinderenernietzijn.WedoenhetwerkimmersindeverwachtingdatGodhetwilzegenen.WegelovendatdeHeiligeGeesthetwondervandewedergeboorteook inhethartvankinderenwerkt.Dezekinderenmagwordengewezenophetlevenalschristeninwoordendaad.Zemogenaangemoedigdwordenomookandere kinderen te vertellenoverdeHeereJezus.Juistdezekinderenhebbenveelbegeleidingnodig.Zezittenvolvragen.HetisgoedommethenpersoonlijkhetgesprekaantegaanenhierooktijdensdeBijbelvertellingenaandachtvoortehebben.Elk kind is uniek Wehebbenenkelegroepenvankinderenbesproken.Hetisnietdebedoelingomelkkindineenhokjeteplaatsen.Hetbelangrijksteisdatjebewustbentvandeveelsoortigheidvankinderenopdeclub.Hetisnodigomjeteverdiepeninde verschillende achtergronden. Wie de kinderen goed kent, kan in depersoonlijkegesprekkenveeldirecteraansluitenbijhunervaringen.ElkkindisdoorGodgeschapen.AlsGodwerktindelevensvanmensenenkinderen,werktHijpersoonlijk.HartvoorhartwordenmensenvoorHemingewonnen.Ookinkinderevangelisatieisdepersoonlijkebenaderingdaaromnoodzakelijk.


3.6 Nog meer redenen voor kinderevangelisatie Inhetvorigehoofdstuknoemdenwevierredenenomaankinderevangelisatietedoen.Indithoofdstukzochtenweeenantwoordopdevraag:Wieishetkind?Deantwoordendiewegevondenhebbengevenweernieuweredenenomhetwerkvankinderevangelisatieterhandtenemen:

1. Het kind is schepsel en zondaar. Dit betekent enerzijds dat het kindverlorengaat,wanneerhetChristusnietkent.AnderzijdsbetekenthetdatdeHeereookhenmethetEvangeliewilbereiken.Hetfeitdateenkindverlorenkangaan,magonsaansporentotevangeliseren.

2. DeHEEREheeftdemachtomookinhetlevenvankinderenhetwondervandewedergeboortetewerken.WezagenvoorbeeldenindeBijbelvankinderendiedeHEEREdienden.Dezeovertuigingmaaktdatwemetverwachtingaanhetwerkmoetenenmogen.

3. Hetkindisinontwikkeling.HetisvanhetgrootstebelangomjuistopditbelangrijkemomentinhunlevenmethetWoordaanwezigtezijn.Deuitdrukking:‘hoeouderhoekouder’isookhiervantoepassing.JemaghunhetWoordnietonthouden!

4. Eenkindheefteenlevenvoorzich.AlsdePredikeroproeptdeHeereop jonge leeftijd te zoeken, is het onze opdracht om aan (jonge)kinderenoverHemtevertellen.

5. Elk kind is een uniek schepsel van God. Het is nodig dat je heelpersoonlijkhetEvangelieaanhethartlegt.


4. Wie ben ik als ‘evangelist’? In dit hoofdstuk komen we een stapje dichterbij. In het werk vankinderevangelisatie ishetnietalleenvanbelangtevragen ‘Wie ishetkind?’,maarook:‘Wiebenikalsleiding?’Vooralbijhetwerkonderkinderenkomterheelveelaanopjoualsleiderofleidster.Jijbentdegenediehetverhaalvertelt,die de kinderen begeleidt en de liederen aanleert. Jij bent degene die dekinderenziet,ookwanneerjenietaanhetwoordbent.Misschienbenjijvoorvelekinderenweldeenigechristendiezijkennen.Hetisdaarombelangrijkwatjezegt,watjedoetenwiejebent.4.1 Ben ik geschikt? ‘Maarwij hebben dezen schat in aarden vaten, opdat de uitnemendheid derkrachtzijvanGod,ennietuitons.’

2Kor.4:7De eerste vraagdie je jezelfmoet stellen is: Ben ik geschikt?Vooropgesteldmoet worden dat van zichzelf elk mens ongeschikt is voor het werk vanevangelisatie.Wijzijnaardenvaten,zozegtPaulus.HetisniettebevattendatdeheiligeGodhetwerkvanevangelisatieinhandengeeftvanzulkezondarenalswijzijn.TochdoetHijdit.Daarommagjeniettemakkelijkzeggendatjenietgeschiktbent.Alsjijjegeroepenweet,danwildeHeerejouookgeschiktmaken.Eigendom van Christus? Eenchristeniseenmensmetzondenentekortkomingen,maarookeenmensdie door Christus vernieuwd is. Eenmens die door genadehet leven buitenzichzelf inChristus zoekt. Juistdezemensenkanenwil deHeeregebruiken.Misschiendatjijmetdezedingenworstelt.Alsjeworsteltmetvragenrondomdetoe-eigening,betekentditnietdatjeongeschiktbent.DevraagisofjevanharteverlangtdeboodschapvanGodsEvangelieaananderendoortegeven.UiteindelijkisditeenpersoonlijkegebedszaakvoorenmetdeHEERE.Denken dat je het zelf goed kunt en weet, maakt je niet geschikt voorevangelisatiewerk.Wéldatjejeeigentekortkomingenenongeschiktheidinziet(Rom.7:18),maargraaganderenwil latendeleninhetwondervandeliefdevanGod,DieZijnZoonjuistvoorzondarenwildeovergeven.


Geroepen voor kinderevangelisatie? Het bovenstaande betekent niet dat elk mens geschikt is voorkinderevangelisatie.ElkechristenisgeroepenhetEvangelieuittedragen,maarnietelkechristenisgeroepenvoorhetwerkvankinderevangelisatie.DeHeereheeftelkmensunieketalentengegeven,diehijmaggebruikeninZijnKoninkrijk.Nietiedereenheeftechterdezelfdetalenten.DeeenheeftvandeHeeregavengekregen om vooral met intellectuelen om te gaan. Moeiteloos mengt zoiemandzichinelkdebat,maarweetnietstezeggenalseenkindopzijnschootklimt. Een ander kannietsmet intellectueel gepraat,maarweetmet enkelewoordenhethartvaneenkindteraken.Hetisgoedomjetalententegebruikenopdeplaatswaarzehetmeesttothunrechtkomen.Opnieuwkandevraaggesteldworden:Hoeweet ikof ikgeroepenbenvoorkinderevangelisatie?Debelangrijkstevraagisdeze:Hebjeerzinin?Datklinktmisschien gek,maar toch is het belangrijk. Als je hetwerk ziet als verplichtcorvee zal je snel afhaken. Alleen als je ernaar verlangt het werk te doen,gedrevendoordeliefdevanChristus,alleendankunjehetookvolhouden.VoeljedenoodzaakomkinderentebereikenmethetEvangelie?Gaatjouwhartuitnaardekinderen,zoalshethartvanChristusnaarhenuitging?Hebjijhenlief?Kunjijluisterennaarkinderenenjevoorhenopenstellen,ookalzijnzeanders?AlsdeHeere joudezegavenheeftgegeven,danmag jediegebruiken.Als jedooranderengevraagdwordt,magerniettemakkelijk‘nee’gezegdworden.Godkandingenopjouwwegplaatsen.Hijwil jougeschiktmaken.JemagditaanHemvoorleggeningebed.DoorZijnWoordendoordedingeninjouwlevenwilHijantwoordgevenopdiegebedsvragen.4.2 Getuige van Christus ‘ZozijnwijdangezantenvanChristuswege.’

2Kor.5:20Paulus zegt: ‘wij zijn gezanten (ambassadeurs) van Christuswege.’ Zoals eenambassadeur in een vreemd land de koning vertegenwoordigt, zovertegenwoordig je alsmedewerker bij het kinderevangelisatiewerk Christusvoor kinderen die Hem niet kennen. Dit is een hoge roeping en een groteopdracht.Hetvraagtveelvanjoualsleidinggevende.ChristusvraagtvanjoudatjijZijnbeeldtoontinjouwdadeneninjouwspreken.Misschiendatjijweldeenigechristenbentwaarhetkindmeeinaanrakingkomt.Belangrijkisdande


vraag:Watstraal ikuit? Indevolgendeparagraafgaanwehierverderop in.Eerstwijzenweopdeanderekantvanhet‘gezanten’zijnvanChristus.Behalveeenhogeroepingisditnamelijkookeengrotebemoediging.Wiehetwerkvankinderevangelisatieterhandneemt,isnietvoorzichzelfbezig.Jemoetnooit vergeten dat het Koning Christus is Die de Kerk regeert. Je bent eenwerktuiginZijnhand.JebentslechtseenmiddeldatChristuswilgebruikenomZelfZijnKerktebouwenenuittebreiden.Hijzelfwiljouookbekwaammakenvoorditwerk(Ef.4:11).Alsjegeenvruchtzietisdatgeenbewijsdatjouwwerkvoornietsgeweestis.Hetwerkvanevangelisatiewordtwelvergelekenmeteenschakelketting.GodgebruiktjoualseenschakeltjeinZijnhand.SomsgebruiktHijheelveelschakeltjesvoordatiemandtotgeloofkomt.Jijalsleidinggevendebentdan‘slechts’éénschakelinhetgroteplanvanGod.Maarweleenschakeldie God wil gebruiken om een zondaar tot geloof te brengen. Dit kanbemoedigendzijn inhetwerk.Tegelijkhoudthetonswel telkensafhankelijkvanHem.HetisdaaromooknoodzakelijkomheeldichtbijHemteleven.4.3 Een leesbare brief ‘Alsdieopenbaarzijtgeworden,datgijeenbriefvanChristuszijt,endooronzendienstbereid,diegeschrevenisnietmetinkt,maardoordenGeestdeslevendenGods,nietinstenentafelen,maarinvlezentafelendesharten.’

2Kor.3:3BehalvehetbeeldvaneenambassadeurgebruiktPaulusookhetbeeldvaneenbrief.TegenoverdebuitenwereldbenjijeenbriefvanChristus,zozegthij.Deafzender van deze brief is Christus Zelf.Ookwanneer je daar zelfmisschien(nog)nietvanovertuigdbent,zietdebuitenwereldjoualseengelovigchristen.Jouwdadenen jouwwoordenwordengekoppeldaandenaamvanChristus.Belangrijkisdaaromdevraag:Watiserindezebrieftelezen?HetiseenbriefgeschrevendoordeGeestvanGodinhethart.HoekunjeindebriefvanjouwlevenhetEvangelievanChristustonen?IndeeersteplaatsishethiervoornodigomheeldichtbijHemteleven.Alleenwiedagelijks inZijnnabijheidenaanZijnvoeten is,kanZijnbeelduitdragen.JuistdaaromishetnodigdatjeeigendomvanChristusbent.Alsjouwsprekennietoprechtis,nietvoortkomtuitjouwhartennietsamenvaltmetjouwleven,danvaljezodoordemand.Vooralkinderenhebbenhiereenheelscherpoogvoor.BelangrijkisookhierweeromteziendatChristusonshierinnietalleen


laat.HetisdeGeestvanGodDiedezebriefinjouwhartwilschrijven.HijkanjouvernieuwennaarhetbeeldvanChristus(Kol.3:10).Inplaatsvannaarhetvleestewandelen,hebjedeopdrachtomtewandelennaardeGeest.In Galaten 5 somt Paulus op wat dit betekent. Allereerst worden we daargewezen op de voortdurende strijd die dit kost. Het kost strijd enzelfverloocheningomtewordenwieChristuswildatwezijn.Indiezinbenjenooitklaarenschietjealtijdtekort.Tentweedewordenwegewezenopvelewerken van het vlees. Dit vleselijke leven moet gekruisigd worden.DaartegenoverstaatdevruchtvandeGeest.Jekuntditlezenalshetprofielvaneenkinderevangelist.Devolgendevruchtenwordengenoemd:

Liefde–Hebdekinderenlief.Blijdschap–LaatzienwelkevreugdehetdienenvandeHeeregeeft.Vrede–LaatziendatdevredemetGodinuwhartheerst.Geduld–Hebgeduldmetdekinderen,zoalsGodgeduldheeftmetjou.Goedertierenheid–Zoekhetgoedevoordekinderen,zoalsGodhetgoedevoorjouzoekt.Goedheid–Weeswelwillend,mildenedelmoedig.Geloof–Ditbetekenthier:weesbetrouwbaar.Zachtmoedigheid–Weesvriendelijktegendekinderen.Matigheid–laatziendatjouwschatindehemelis,ennietopaarde.

‘Enikzeg:WandeltdoordenGeestenvolbrengtdebegeerlijkhedendesvlesesniet.WanthetvleesbegeerttegendenGeest,endeGeesttegenhetvlees;endezestaantegenelkander,alzodatgijnietdoethetgeengijwildet.Maarindiengij doordenGeestgeleidwordt, zo zijt gij nietonderdewet.Dewerkendesvleses nu zijn openbaar; welke zijn overspel, hoererij, onreinigheid,ontuchtigheid, afgoderij, venijngeving, vijandschappen, twisten,afgunstigheden, toorn, gekijf, tweedracht, ketterijen, nijd, moord,dronkenschappen,brasserijen,endergelijke;vandewelkeikutevorenzeg,gelijkikooktevorengezegdheb,datdiezulkedingendoen,hetKoninkrijkGodsnietzullen beërven. Maar de vrucht des Geestes is liefde, blijdschap, vrede,lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid,matigheid.Tegendezodanigenisdewetniet.MaardievanChristuszijn,hebbenhetvleesgekruistmetdebewegingenenbegeerlijkheden.IndienwijdoordenGeestleven,zolaatonsookdoordenGeestwandelen.’

Gal.5:16-25


4.4 Gebed om de Heilige Geest Tenslotte ishetbelangrijkomvoortdurendtebiddenomdewerkingvandeHeiligeGeest. Jijzelf kuntanderennietovertuigen,datkanalleenuitgenadedoordekrachtvandeHeiligeGeest.HetisdeHeiligeGeestDieonwilligeharteneenvooreenmoetinwinnenvoorhetEvangelievanJezusChristus.Alseenkindtotgeloofkomt,alshet zaadvruchtmagdragen, isdataltijdhetgevolgvanGodsgenade.HetwerkvandeHeiligeGeestisdanookonmisbaar.HetgebedomdekrachtigewerkingvandeHeiligeGeest isdanookvoortdurendnodig.Vraagookanderenhetwerkmetgebedteondersteunen.


5. Wat moet ik zeggen? Indithoofdstukstaanwestilbijdevraag:Watmoetikeigenlijkzeggentegendekinderen?Watisdeinhoudvandeboodschapvankinderevangelisatie?Wehebben eerder al gezien dat zij geen ander Evangelie nodig hebben dan devolwassenen.VanuitdeBijbelwillenweindithoofdstukenkelelijnentrekken.5.1 Geen tijdverdrijf ‘Enikzagdedoden,kleinengroot,staandevoorGod(…)endedodenwerdengeoordeelduithetgeenindeboekengeschrevenwas,naarhunwerken.’

Openb.20:12Allereerstishetbelangrijkomtebeseffendatkinderevangelisatieietsandersisdan een vorm van kinderopvang met een christelijk tintje. Het is geenbezigheidstherapieoftijdverdrijf.Netalsbijelkeverkondigingstaanweookbijde verkondiging onder kinderen op de grens van tijd en eeuwigheid. InOpenbaring 20 zienwe de doden groot en klein staan voor Gods troon. Dekleinendiegenoemdwordenkunnenmensenvanweinigaanzienzijn,ofdiekleinvanpostuurzijn,maarwemogenzekerookdenkenaankinderen.Ookzijzulleneens staan voorGods rechterstoel.Ook zij zullengeoordeeldworden.OokzijhebbenhetbloedvanChristusnodig.Ditisdeachtergrondwaartegenwekinderevangelisatiebedrijven.Uiteindelijkdoenwehetomhentereddenvan het eeuwige verderf! Geen tijdverdrijf maar een levensbelangrijkenoodzaak.KinderenhebbenhetzelfdeEvangelienodigalsvolwassenen.Eigenlijkisermaarweinigonderscheidtussenvolwassenenenkinderen. Inbeidegevallen isheteenwondervanGodalseenmenstotgeloofkomt.InbeidegevallenisdithetwerkvanGodZelf,waarvoorHijalleendeeermagkrijgen. Inbeidegevallenwerkt de Heere door de verkondiging van Zijn Woord. De inhoud van hetEvangelieisdusnietandersdandatvoorvolwassenen:AlleendoorhetgeloofinJezusChristuskunnenwezaligworden.AlleenZijnbloedkanverlossenvandezonde.5.2 Drie doelen ‘EndatzijhunhoopopGodzoudenstellenenGodsdadennietvergeten,maarZijngebodenbewaren.’


Ps.78:7AleerdernoemdenwePsalm78vers7.Erwordendaardriedoelengenoemd,waaromJoodseoudershunkinderenoverdeHeeremoetenvertellen:(1)datzijhunhoopopGodzoudenstellen,(2)datzeZijndadennietvergeten,(3)datze Zijn geboden bewaren. We kunnen dit toepassen op de praktijk vankinderevangelisatie.Webesprekenzehieronder inomgekeerdevolgordetenopzichte van de Bijbeltekst, waarbij we eindigen bij het belangrijkste. Dezevolgordeisgeendidactischevolgorde.Onzeovertuigingisdatalledrie,telkensopnieuw,aandeordemoetenkomen.Zijn geboden bewaren ‘Want dit is de liefde Gods, dat wij Zijn geboden bewaren; en Zijn gebodenzijnnietzwaar.’

1Joh.5:3Heteerstedoelis:datdekinderenlerenGodsgebodentebewaren.Wegelovendat de God Die de wereld gemaakt heeft, spreekt door ZijnWoord. In ZijnWoordenwetten laatHij zienhoeHijwildatwij leven.WegelovendatZijngeboden en wetten heilzaam zijn. Om deze reden is het goed dat we dekinderenlerenominZijnwegentegaan.WemogenuitleggenhoedeHeerevraagtdatweleven,enwaaromdatgoedis.Letwel:hetmagnietwordentoteenverhaalmeteenmoraal,datkinderenleertlief,aardigenvriendelijktezijn.We geloven immers niet in zaligheid door goede werken. Ook niet voorkinderen. Ook hier moet de belangrijke nieuwtestamentische toevoeginggeleerdworden: indeHeere.Het levennaarGodswil kanalleenvanuiteenwaargeloofindeHeereJezusChristus.HijisDegeneDiedewetvervuldheeft.DeoproepGodtegehoorzamengaatdusaltijdsamenmetdeoproepomtegelovenindeHeereJezus.DaarnaastkunnendekinderenvanuitdegebodenooktewetenkomenwatzondeisenhoeheiligenrechtvaardigGodis.Gods daden niet vergeten ‘Smaakt en ziet dat de HEERE goed is; welgelukzalig is de man die op Hembetrouwt.’

Ps.34:9


Ten tweedemoetenwe de kinderen de grote daden van God vertellen. Devertelling zal eenbelangrijk onderdeel vandeBijbelclub zijn.Dit is niet voorniets. In het grootste deel van de Bijbel vertelt de HEERE over Zichzelf doormiddelvangeschiedenissen.DeBijbelstaatvolmetgeschiedenissen.Behalvedat God zegt dat Hij betrouwbaar is, laat Hij nog veel vaker zien dat Hijbetrouwbaar is. Deze Bijbelse methode mogen we ook in het werk vankinderevangelisatie gebruiken. Heel eenvoudig mogen we de kinderenbekendmakenmetaldegrotegeschiedenissenoverGodendeHeereJezus,dieweindeBijbelvinden.CentraalstaathierhetwerkvandeHeereJezus.HijisimmersDegeneomWiehetgaat.DegeschiedenissenvanZijnlevenmogendanookdeeersteplaatsinnemen.TegelijkishetookbelangrijkomheelhetWoordaanhetwoordtelaten.Inelkegeschiedeniszienweimmersdetrouw,demachtendegenadevandeHEERE.IndeverhalenmoetdanookdeeerstefocusliggenopwatGoddoetenWieHijis.Tentweededienendeanderefigurenuitdegeschiedenisvoordekinderenalsvoorbeeld.Vaakhoehetwelensomshoehetnietmoet.IndeevangeliënlatendemensenrondomJezusvaakzienwelkereactieermogelijk isopZijnboodschap.Devraagistelkens:Watheefthetdekinderenvandaagtezeggen?Let wel: de Bijbelse geschiedenissen zijn dus geen mooie verhalen om dekinderenbezigtehoudenzoalseensprookjekinderenkanboeien.Nee,hetzijnwaargebeurdegeschiedenissendieookvoorvandaagietstezeggenhebben.DeGodvantoenisdezelfdeGodalsdeGodvanvandaag.Hun hoop op God stellen ‘Watmoetikdoenopdatikzaligworde?Enzijzeiden:GeloofindenHeereJezusChristus,engijzultzaligworden,gijenuwhuis.’

Hand.16:30-31Hetbelangrijkstedoelvankinderevangelisatieisechterdit:‘datzijhunhoopopGodzoudenstellen.’Kinderevangelisatiewilgeennetteburgersmakenvandekinderen,maarhenreddenvandeondergang.DeBijbelsegeschiedenissendiejijvertelt,deliederendiejijzingt,detekstendiedekinderenleren,dewerkjesdiezemaken,allemaalhebbenzeuiteindelijkmaarééndoel:datdezekinderenlerenhunhoopopGod te stellen.Het is nodigdathiervoorhetwerkendePersoonvanChristuscentraalstaat.


HunhoopopGodstellenishetzelfdealsgelovenindeHeereJezusChristus.ZoeenvoudigwasookhetantwoordvanPaulusaandestokbewaarder.Hetisuwbelangrijkste taak om de kinderen te brengen aan de voeten van de HeereJezus.TelkensweerzalZijnvergevende liefdevoorzondarenverteldmoetenworden.Telkensweer zal indevertellingenduidelijkmoetenwordendatdeHeere een betrouwbaar God is, vol van genade. Telkens weer mag je dekinderenwijzen op het offer van Christus voor zondaren. In de persoonlijkegesprekken met kinderen moet hierover gesproken worden. Als de Heereopening geeft in deze gesprekken is het jouw taak om hier gebruik van temaken.DeHEEREwilhetgebruikenalseenschakeltjeinZijnplan.5.3 Zaaien en nodigen ‘Oallegijdorstigen,komttotdewateren,engijdiegeengeldhebt,komt,koopteneet,ja,komt,kooptzondergeldenzonderprijs,wijnenmelk!’

Jes.55:1Eenanderemanieromhetdoelvankinderevangelisatietebeschrijvenisdoormiddelvandetweeslagzaaienennodigen.BeidebegrippenkomenweindeBijbeltegen.BeidewordengebruiktomdeEvangelieverkondigingmeeaanteduiden.Beidebegrippenmoetenniettegenoverelkaargezetworden,maarzevullenelkaaraan.Inhetwerkvankinderevangelisatiehebjedetaaktezaaienentenodigen.Zaaien ‘Zie,eenzaaierginguitomtezaaien.’

Matth.13:3HetverkondigenvanhetEvangeliewordtwelvergelekenmethetzaaienvanzaad.Vooralhetwerkonderkinderenbestaatvooreenbelangrijkdeeluithetzaaien van het Woord van God. Dit betekent dat je telkens de Bijbel magopendoenendekinderenbekendmagmakenmetdegeschiedenissenuitdeBijbel.HetzaadvanhetEvangeliemoetmetruimehandgestrooidworden.Hetiswelbelangrijkopwelkeakkerditzaadvalt.Alleenalshetzaadingoedeaardevalt geeft het vrucht. Het is ook onze opdracht omoog te hebben voor ‘destenen en doornen’ in de ‘akkers’ ofwel de harten van de kinderen.Welkegedachten of dingen staan in deweg om Christus te dienen? Probeer deze


zaken ter sprake te brengen. Als je zaait, doe je dat in de verwachting datChristusdoorZijnGeestvruchtzalgeven.Het is immersgeenkrachteloosendoodzaaddatwezaaien,maarhetlevendeWoordvanGod.Nodigen ‘En met veel meer andere woorden betuigde hij en vermaande hen,zeggende:Wordtbehoudenvanditverkeerdgeslacht.’

Hand.2:40Waar het woord ‘zaaien’ een passieve klank kan hebben, duidt het woordnodigenmeer op activiteit. Hetwerk is niet beperkt tot zaaien. Jemag ooknodigen.Dekinderenmogenvanhartewordenopgeroepenenuitgenodigdomin de Heere Jezus te geloven. Telkens moet deze nodiging terugkeren. DewoordenvandeDordtseLeerregelsgeldenookvoorkinderevangelisatie:Dathet Evangelie ‘zonderonderscheidmoet verkondigden voorgesteldworden,metbevelvanbekeringengeloof’(DordtseLeerregels2.5).Deverkondiging isnooiteenvrijblijvendheid,ooknietvoorkinderen. Jemagaandringenenaansporen,zoalsookPaulusenPetrusdatdeden(Hand.2:40,2Kor.5:11en20).Jedoetditindestelligeovertuigingvandenoodzaakvanhetwerk van de Heilige Geest in het hart van de kinderen. Je doet het in dewetenschapdatGodsverkiezendegenadedeoorzaakisvanelkmensdattotgeloof komt. Deze zaken maken de nodiging echter niet overbodig, maardringenerdestemeertoeaan,omdatGodZijnverkiezendegenadeindekrachtvandeHeiligeGeestjuistdaardoorrealiseert.5.4 De inhoud van het onderwijs Indezeparagraafdenkenwenaoverde inhoudelijkekantvanhetonderwijsaandekinderen.Watmoetikhunvertellen?Hetisnoodzakelijkomhiertelkensdejuistebalansintevinden.Hetisnietonzebedoelingomalleonderwerpeninelkelesaandeordetelatenkomen.WelishetdebedoelingominhetaanbodalsgeheeleenBijbelsevenwichttehebben.Belijdenis als kader De inhoudendekaders vandekinderevangelisatiewordengegevenmetdeinhoudenkadersvanonzebelijdenis.DevroegkerkelijkebelijdenissenendeDrieFormulierenvanEnigheidwordengezienalseengoedesamenvattingvan


deleervandeBijbel.HetisonzeovertuigingdatwehetzelfdeenhetvolledigeWoordvanGodaandekinderenmoetenvertellenalsaandevolwassenen.Ditbetekentnietdatwenietopheteenmeerdenadrukmogenleggendanophetander.Ookishetgoedomnatedenkenoverdevraagwatweeerstenwatwelateraandekinderenleren.Niet alles tegelijk Alseenkind leert rekenen,danbeginthetnietmetbreukenenexponenten.Rekenen begint met tellen en door de jaren heen wordt de kennis steedsuitgebreid.Sommigezakenuitdewiskundezullenopdebasisschoolnooitaandeordekomen.Wieallestegelijkwilaanlereniseenslechteonderwijzer.Ditgeldtookvoordeomgangmetpapaenmama.Sommigedingenoverpapaenmamaweethetkindvanafheteerstemoment.Anderezakenzullenpapaenmama pas later vertellen. Sommige dingen blijven misschien wel altijdverborgen.Eenkindmagvertrouwenoppapaenmama,ookwanneerhetnietallesvanhenweet.Watgeldtvoorhetlerenrekenenenvoordeomgangmetpapaenmama,geldtookvoorhetlerenkennenvandeHeere.Nietalleskantegelijk, niet alles hoeft op hetzelfde moment. In het werk vankinderevangelisatiemoetenweprioriteitenstellen.Watzeggenweeerstenwatzeggenwedaarna?Het belangrijkste eerst OpgrondvanPsalm78vers7komenwetotdevolgendedriepuntenwaardeinhoudelijkeprioriteitligt:

• De Persoon van de drie-enige God en Zijn betrokkenheid bij dezewereldenbijhetlevenvanhetkind.

• DePersoonenhetwerkvanJezusChristus.• DewegtotzaligheidalleendoorhetgeloofinJezusChristus.

Hiermeekomentegelijkeenheelaantalanderepuntenmee,diehiernietvanzijnlostemaken.Anderezakengeldenalsnoodzakelijkeachtergrondkennis.ZokandebetrokkenheidvanGodbijdewereldniettersprakekomenzonderoverdescheppingtespreken.DePersoonvanChristuskanniettersprakekomenzonderoverdezonde tespreken.Deweg tot zaligheidbetekentdatweookmoeten spreken over de onmacht van demens en hetwerk van de HeiligeGeest. In steeds wijdere cirkels zal dus ook steeds meer van de Bijbelsewaarheidaandeordekomen.Hetcentrumwordtechtergevormddoordedrie


genoemdepunten.Dezedriepuntenwijzenophetheilswerkvandedrie-enigeGod.Respect voor het Woord In de methode als geheel zullen al de bovengenoemde zaken aan de ordekomen.Hetisechteronmogelijkomaldezezakenelkelesaandeordetelatenkomen.Devraagisdan:WatverteljetijdenseenBijbelleswelenwatniet?HetantwoordisdatjeookhierinrespectmoethebbenvoorhetWoordvanGod.TijdensdeBijbellessenbenjegeroepenomaandekinderenduidelijktemakenwatGodhuninditBijbelgedeeltewil leren.ZoalsookdeHeereJezusdeenekeerhetene,deanderekeerhetandereuitlegdeaanZijndiscipelen,zomagjijdatookdoen.JebentnietgeroepenomelkekeerdegeheleBijbeluitteleggen.WiezodeBijbelleestenuitlegtzaldegroterijkdomvanhetWoordvanGodontdekken.ElkekeermagjedaneenanderaspectvanGodsWoordvoorhetvoetlichthalen.Ditvoorkomtookdatallelessendezelfdeboodschapkrijgen.Inde lesmethode is daarom bij elke les een kerngedachte geformuleerd. Dezekerngedachtestaatcentraaltijdensdelessen.


6. Wat zijn belangrijke verschillen tussen de islam en het christelijk geloof?Indithoofdstukstaanwestilbijeenaantalbelangrijkeverschillentussendeislamenhetchristelijkgeloof.BijvoorbeeldwanneerhetgaatomwieJezusis,deopstandinguitdedoden,hetwerkvandeHeiligeGeest,erfzondeendedoop.6.1 Drie-eenheid Jezus als de Zoon van God IndeislamwordtJezuszekernietgezienalsdeZoonvanGod.DeKoranzegtoverAllah:‘HijisGodalsenige,Goddebestendige.HijheeftnietverwektenisnietverwektennietééniseraanHemgelijkwaardig’(Soera112:1-4).Ookstaater: ‘HoezouAllaheenzoonkunnenhebbenalshijgeenwederhelftheeft,hijschept alles, hij weet alles’ (Soera 6:101). Verder staat er: ‘verheven is demajesteit vanAllah, hij heeft geen gemalin noch een zoon’ (Soera 72:3). DeKoranzegtdatdemoslimmoetzeggen:‘AlsAllaheenzoonzouhebben,zouikdeeerstezijnhemteaanbidden’(Soera43:81).Erzijnnogveelmeersoera’shierover,maarheelduidelijkblijktiniedergevaldatvolgensmoslimsJezusgeenGodofZoonvanGodis.IndeislamwordtdatalsGodslasteringgezien.MendenktdatchristenengeloveninmeergodeneneenmenstotGodhebbengemaakt.ErlevenveelverkeerdeideeënoverhoechristenendenkenoverJezusalsZoonvanGod.MendenktdatditbetekentdatGodeenseksuelerelatieheeftgehadwaaruiteenzoonisvoortgekomen.DitisuiteraardnietwatdeBijbelzegt,maarwelhoemenditzichvaakvoorstelt.DeKoranspreektwelpositiefoverJezus.JezusisvolgensmoslimseenprofeetdiedeHeiligeGeestheeft.Overniemandanders,zelfsnietoverMohammed,wordtditverdergezegd(zieo.a.Soera2:253).OokstaaterindeKorandatJezusinhettegenwoordigeleveneninhethiernamaalshooginaanzienzalstaanenbehorentothendieindenabijheidvanGodzijn(Soera3:45).Kennen moslims de Heilige Geest? Wordt God in de koran weleens ‘geest’ genoemd? Nee,moslimskennendeHeiligeGeestnietalsPersoon,maarGodsgeestwordtweldeHeiligeGeestgenoemd.HetconceptvandeHeiligeGeestspeeltverder


geen rol in de islam. Er wordt niet gebeden tot de Heilige Geest of overgepreekt.BijzonderisdatdeHeiligeGeestbijnauitsluitendgenoemdwordtinverbandmetJezus(inSoera2:87,2:253,5:110).ZiebijvoorbeeldSoera2:87:‘Wijhebben‘Isa,dezoonvanMarjam,deduidelijkebewijzengegevenenhemgesterktmetdeheiligegeest.’HetenigeandereverswaarindeHeiligeGeestgenoemdwordtstaatinSoera16:102:‘Zeg:‘DeheiligegeestzondhetvanjouwHeer vandaanmet de waarheid neer om hen die geloven te sterken en alsleidraadengoednieuwsvoorhendiezich[aanGod]overgeven.’Hieruitblijktdat de Heilige Geest God is. En deze Geest heeft Jezus versterkt. OverMohammedwordtzoietsnooitgezegdindeKoran!De liefde van God DeliefdevanGodisvoorwaardelijk:alsjeGodliefhebtenhetgoededoetzalHijvanjehoudenenandersniet.Soera3:32:‘Zeg:GehoorzaamtAllahenZijngezant,maaralsjulliejeafkeren:Allahheeftdeongelovigennietlief.’Indeislamishethoogstewat jekanzijnslaafvangod.Er isgeen liefdevollerelatiemetGod.ChristenenwordenkinderenvanGodgenoemdmaarditwordtindeislamduidelijkafgewezen.6.2 Heilsfeiten Het sterven van Jezus InSoera4:157-159staatdat Jezusnietgekruisigd ismaardathet leekofHijwerd gekruisigd. Hij is in de hemel opgenomen: ‘Zij zeggen: ‘Wij hebben demasieh'Isa,dezoonvanMarjam,Godsgezantgedood’?Zijhebbenhemnietgedoodenzijhebbenhemnietgekruisigd,maarhetwerdhungesuggereerd.Zijdiehetdaaroveroneenszijn,verkereneroverintwijfel.Zijhebbenerbehalvehetafgaanopvermoedensgeenkennisvan;zijhebbenhemvastenzekernietgedood.Echter,GodheefthemtotZichomhooggebracht.Godismachtigenwijs.Erisniemandvandemensenvanhetboekdienietvoorzijndoodinhemzal geloven en op de opstandingsdag zal Hij over hen getuige zijn.’MoslimsgelovennietdatJezusplaatsvervangendvoordezondeheeftgeleden.GodisGoddusHijheeftditnietnodig,HijkandezondevergevenalsHijditwil.Hetwordtookalsonrechtvaardiggezien,omdatiedereenverantwoordelijkdienttezijnvoorzijneigendaden.Volgensdeislamzaleropdedagdesoordeelsgeen


middelaarzijn(Soera2:48,2:123,2:254),iedereendraagtz’neigenstraf(Soera17:13-15,Soera53:38-42).Opstanding van Jezus uit de dood MoslimsgelovennietdatJezusisopgestaanuitdedood.VolgenshenisHijnietgestorven,maaropgenomenindehemel(zieNT02lesB).Demeestemoslimsgelovendatalsjegoedleeftjewaarschijnlijkwelnaardehemelgaat.Eengoedemoslim ben je door het volgen van de vijf zuilen: het uitspreken van degeloofsbelijdenis, de rituele gebeden, het geven van aalmoezen, het vastentijdensderamadanendepelgrimstochtnaarMekka.Wat geloven moslims over de wederkomst van Jezus of Mohammed? De visies hierop zijn erg verschillend. Demeestemoslims geloven dat Jezusterugkomt voor de dag des oordeels. Vanwege een vers in deKoran, Soera19:33: ‘Envredezijmetmijopdedagdat ikgeborenwerd,opdedagdat iksterfenopdedagdatikweertotlevenwordopgewekt.’EriseentheologischediscussieofditnubetekentdatJezusisgestorven,ofdatHijterugkomtomdantesterven(omdathetandersnietkloptmethetfeitdatHijnietgekruisigdzouzijn).MoslimsgelovendatHijterugkomtomdechristenentebewijzendatzehetmishaddenoverHemenHijzaltegenhengetuigen(Soera4:159). Wat geloven moslims over de eindtijd? Metbetrekkingtotdeeindtijdgelooftmendatwanneerdedagdesoordeelsdaadwerkelijkaanbreekt,erindenatuurheftigedingengebeuren:dehemelzalsplijten,desterrenzullenvallen,dezonenmaanzullenverduisterdworden,ziebijvoorbeeld Soera 75: ‘Wanneer dan de ogen verblindworden en demaanwordtverduisterdendezonendemaanwordensamengevoegd,opdiedagzaldemenszeggen:‘Waariseentoevluchtsoord?’Welnee,erisgeenschuilplaats.’Indeperiodehiervoorwordenerverdergeenspecifiekedingenverwacht. 6.3 Hemel Kan een moslim er zeker van zijn dat hij/zij naar de hemel gaat? In de islam bestaan er veel verschillende visies hierover. De meestvoorkomendevisieisdatalsjealsgoedmoslimleeftjeindehemelzalkomen.Ookzijnermoslimsdiegelovendatjeeerstnaardehelzalgaan,endaarnanaar


dehemel,ookalsmoslim.DitisgebaseerdopSoera19:68-72:‘Maar,bijjouwHeer,WijzullenhenendesatansverzamelenendanzullenWijhenrondomdehelopdeknieënvoorgeleiden.DanzullenWijbijiederegroeperingheneruithalendiehethevigsttegendeErbarmertekeergingen.DankennenWijhendiehetmeestverdienentebradenhetbest.Erisniemandonderjulliedieernietnaarzalafdalen.EnhetisvoorjouwHeereenbesluitdatgevallenis.DanreddenWijhendiegodvrezend zijnen latendeonrechtplegersdaarinopdeknieënachter.’Ermoetwelbijgezegdwordendatditnietietsiswatdemeerderheidgelooft.6.4 De duivel Indeislamwordtiederslevengezienalseentest.Deduivelisdepersoondieprobeertomervoortezorgendatjefaaltvoordezetest,doorjesteedsmaarweerophetslechtepadtebrengen.Erisveelangstvoordeduivel(sheytan)endemonen(djinn).Ookkomtervaakveelbijgeloofbij.6.5 Bijbel en erfzonde Koran en Bijbel IndeislamwordtdeKorangezienalsheiligenonfeilbaar.Alleswaterinstaatkomt regelrecht uit de hemel. De Koran is door de engel Gabriël aanMohammedgedicteerd inde loopvan23 jaaren isdushelemaalperfect.Erstaangeenfoutenin,ditzouandersimmersbetekenendatAllahfoutenheeftgemaakt.VaakwordtdeKorangebruiktomwetenschappelijkeontdekkingenaan te tonen,bijvoorbeelddeontwikkelingvaneenembryo,ofhetontstaanvandeaarde.BelangrijkisweldathetgaatomeenArabischeKoran,wanteenvertaling isperdefinitie foutomdatArabischdemeestperfecte taal is.Allahkoosdezetaalomzichinuittedrukken.NaastdeKorankentmenookanderegeschriften(hadithensunna).DehadithzijnoverleveringenvanMohammed,endesunnazijnverhalenoverzijnleven.Dehadithheeftaanvullenderegels,dienietopeenlagerniveaustaandandeKoran,maarnetzobindendzijn.VoormoslimsisookdeBijbeleenheiligboek.IndeKoranstaatdatookdeBijbelopenbaringvanGodis.Mengelooftechterdat de huidige Bijbel door christenen vervalst is. Alles in de Bijbel wat in


tegenspraak is met de Koran is vervalst. De huidige Bijbel is daarom nietbetrouwbaar.

De erfzonde Moslims geloven dat Adam en Eva verleid zijn door de sheytan (duivel). Zehebbeneen fout gemaakt endaarom zijn ze uit het paradijs verdreven.Hetgevolgvanhunfoutis,datzeopaardedoordesheytanverleidwordenomhetslechtetedoen.Menwordtechternietmetdeerfzondegeboren,maarjuistzonderzondeenmetdeneigingtothetgoede.AdamtoontdirectberouwendaaromvergeeftAllahhem(Soera7:22-23),maarhetgevolgvanhundaadisdatzeweluitdetuinmoeten(Soera7:24)enookzullensterven(Soera71:17-18).

6.6 Doop Rituele wassing Indeislambestaaternietzoietsalsdedoop.DaaromiserindeKorannietstevindenoverdopen.Welbestaaterzoietsalswuduenghusl.Wudu(inhetTurks:Aptes)isderituelewassingvoorhetdagelijksegebed(vijfkeerperdag).Hoeweldemeningenhieroververschillen,wordterdoorsommigengezegddathiermeede zonden worden weggewassen: men wast onder andere de ogen, mond,oren,handen,voeten,endaarmeewordtalshetware(dusnietwerkelijk)dezondeweggewassendiemenheeftbegaanmetdielichaamsdelen.Deze interpretatiegeeftechterniet iedereenaandeze rituelewassing.VoorvelenisheteenlichamelijkereinigingomlichamelijkenspiritueelreinvoorAllahtestaan.JereinigtjeomdatjeverschijntvoorGodomtebiddenendatiseenbelangrijkmoment.Ghuslwordtgezienalseengroterituelereiniging,diehetlichaamreinigtvanonzuiverheidenonkuisheid.Daaromdoetmendezewassingwanneermenseksuelegemeenschapheeftgehad,gemenstrueerdheeft,eenkind heeft gebaard of de islam net heeft aangenomen (dus eerst onreineongelovige was). Ook wordt dit gedaan wanneer men is gestorven. TevenswordthetaangeradenomdittedoenvoordatmendebedevaartnaarMekkamaakt.


6.7 Relatie met God Evangeliseren Er bestaat een islamitische equivalent van evangeliseren, dit wordt dawahgenoemd.Dawahbetekenteigenlijk:uitnodiging.Jenodigt iemanduitomdeislamaantenemen;ditwordtdoorhetuitleggenvanhetgeloofgedaan,omdathetdoelvandeislamisdatallegodsdienstvoorAllahis.Volgensmoslimsishetgeloof met name de aanvaarding van bepaalde feiten: dat Allah God is enMohammedzijnprofeet.Doordezewoorden(shahada)uittesprekenwordjemoslim.Het klinkt heel koud en onpersoonlijk, en dat is het ook, er is geenVader-kind relatie. De Koran zegt hierover in Soera 5:18: ‘De joden en dechristenen zeggen: “Wij zijn de kinderen Gods en Zijn beminden.” Zeg:“WaaromstraftHij julliedanvoorjulliezonden?Maarnee,julliezijnmensendiebehorentothendieHijgeschapenheeft!HijvergeeftaanwieHijwilenHijstraftwieHijwil.”VanGodisdeheerschappijoverdehemelenendeaardeenwattussenbeideis.BijHemisdebestemming.Ookstaater:Ikhebdemensenen de djinn (demonen) slechts gemaakt om mij te dienen’ (Soera 51:56).Desondankservarenmoslimsditnietzo.ZeervarentochwelgeborgenheidenvertrouwenopGodinalles.DitkomtmisschienomdatvelendezetekstennietkennenennietwetenhoeAllahzichzelfbeschrijft.Veelmensenkunnennietlezen,nemendemoeitenietomhettelezen,ofkunnengeenArabischlezenofbegrijpen. Wanneer men deze teksten wel kent, wordt het ervaren alsrechtvaardig. Men is er simpelweg niet van op de hoogte dat er eenliefhebbende, vergevendeGod is,Diegraageen relatiewilmetdemens,endaaromZelfmensisgeworden.IniedermenszithetverlangennaardewareGod, en deze liefde voor Hem projecteren moslims op Allah.Hoe kun je bij Allah komen, volgens de islam? Hetbelangrijksteisdatjemoslimmoetzijn.Jemoetdevijfzuilenvandeislamvolgen(Soera2:177):

• Deislamitischegeloofsbelijdenisaanvaarden(shahada)• Vijfkeerperdagbidden• Vastentijdensderamadan• Aalmoezenaandearmengeven• InelkgevaléénmaalinhetleveneenbedevaartnaarMekkamaken


Verdermoeteenmenszoveelmogelijkgoededingendoen.Erzijnverschillendetheologischescholendienietallendezelfdevisieeninterpretatiehebbenmaarmeestalisdevisiedatdegoededadendeslechtedadenmoetenovertreffenopde dag des oordeels. Er komt dan een weegmoment waarop dit door Godbeoordeeld wordt. Je kunt niet zeker zijn van jouw redding maar moetvertrouwenopGodterwijljehetgoededoet.‘Zijdiegelovenengoededadendoen,zijzullenineenhofverblijdworden’(Soera30:15).Mag je met al je zorgen en vragen naar Allah toegaan? Luistert hij? MoslimsmogenenzullenmetalhunzorgenenvragennaarAllahgaan,maarde relatiemet hem is niet hetzelfde alsmet God. Allah heeft demens nietgeschapenomhemlieftehebben,maaromhemtedienen.Soera51:56: ‘IkhebdemensenendedierenslechtsgeschapenomMijtedienen.’‘Woont’ Allah in gelovige moslims? Nee,ditconceptbestaatnietindeislam.EenmoslimheeftgeenpersoonlijkerelatiemetAllah,zoalsdatinhetchristendomis.


7. Met een moslim spreken over Jezus IndithoofdstukwordtingegaanophetsprekenmetmoslimsoverdeHeereJezus.EnopwelkemanierjeeenbrugkuntslaantussendeislamenwatdeBijbelonsleert.

7.1 Hoe moslims naar christenen kijken Moslimspratengraagovergeloofenalhelemaalmeteenchristen.Vanjongsafaan wordt hun verteld dat christenenmisleide mensen zijn, dat deze armemensenineenleugenzijngaangeloven,terwijlJezusdeislampredikteenallechristenen dus moslim zouden moeten zijn. Vanuit een soort ongeloof datmensen überhaupt geloven dat een mens een god zou kunnen zijn en deovertuigingdathetgeloofwaarschijnlijkietsiswatcultureelzoisgegroeid,wileenmoslimchristenengraaginformerenoverdeislam.DeislamgelooftdatalleprofeteninhetOudeenNieuweTestamentdeislampredikten,maardatmentelkens de profeten (soms opzettelijk, soms onopzettelijk) verkeerdinterpreteerde.Moslimszienhetalshuntaakomdezemisleidemensennaarhetvolmaakte,perfectegelooftebrengen:islam.Eenmoslimzalaltijdzeggen:‘IkgeloofookinJezus,maarikgeloofdatHijeenprofeetis!’ Achterdocht MoslimsstaanerabsoluutvooropendatjehunverteltoverJezus,maarzorgervoordatjesteviginjeschoenenstaat,enmaakergeenellenlangediscussievan. Vertel vooral over Zijn liefde en Zijn offer! Dit is nietmakkelijk. Vooralomdat men in de opvoeding heel achterdochtig is gemaakt tegenoverevangeliseren. Missionaire werkers worden echt gezien als slecht. Het zijnmensendie jouophet verkeerdepadwillen brengen,weg vanAllah enhetperfectegeloof.Ergaanbijvoorbeeldverhalenronddatmenbetaaldwordtomjetebekeren,ofdatinarmelandenmensenonderdrukgezetworden,doortezeggendatzedanmedischehulpofvoedselhulpzullenkrijgen.Hoe dan wel? Hoedanwelevangeliseren?Als jedegetuigenissenvanmoslimsleest,zul jeziendathetvaakgeenwetenschappelijkeoftheologischediscussieszijndiehennaarJezushebbengeleid.DeHeeremaaktsomsgebruikvanwonderenomheninaanrakingtebrengenmethetWoordvanGod.Bedenkdathetvaakgaatomhetplantenvaneenzaadje,datpaslaterzalgaangroeien.


Toon interesse in hun geloof Hetisteneerstebelangrijkominteresseinhungelooftetonen.Ditzorgtervoordat je een brug kunt bouwen naar iemands hart. Luister goed, en probeeraanknopingspuntentevindeninjeeigengeloof.Letwelopdatjenietvervaltinrelativisme:uiteindelijkishetallemaalhetzelfde.Ditisabsoluutnietwaar.Sla de brug Eenex-moslimadie tot geloof gekomen is verteldehoe zeerg geraaktwerddoor het verhaal van de overspelige vrouw. In de islam is er een soortgelijkverhaal,maardevrouwwas zwangerdoorhaarmisdaad,beschreven ineenhadith(SahihMuslim17.4207).Jezuszegt:‘Degenediezonderzondeis,werpedeeerstesteen.’Mohammedzegt:‘Laathaarkindgeborenworden,brenghaardannaarmij.’Zijwerdgestenigdzodrahetkindgeborenwas.Deex-moslimaschrijft:‘DeliefdeenvergevingvanChristus,tegenoverdeonrechtvaardigheidvanhetberovenvaneenkindvanzijnmoeder,raaktemijdiep.’DooroverdeliefdevanJezustevertellen,raakjemensenecht!Vertel over de zonde en het offer van Christus Indeislamwordtgezegd,datals jeeengoedemoslimbent,uiteindelijkal jezonden gewoon door Allah worden vergeven. Hij is God, dus Hij kan datgewoon.Dooreroptewijzendatallezondendiewijbegaaneengevolghebben,endatiemanddaarvoormoetbetalen,kunjehetEvangelieuitleggen.Godisliefdevol,maarook rechtvaardig.Noembijvoorbeeldhoeonrechtvaardighetzouzijnalsdemoordenaarvaneenfamilielidvrijzoumogenrondlopen,zonderstraf,omdatderechterzouzeggen:‘Ikbeneenliefdevollerechter,ikvergeefje!’ Dat zou niemand accepteren. Hoeveel meer moet er wel niet geboetworden voor alle onrechtvaardigheid op dezewereld? Eenmens echter zoudaarnooitzelfvoorkunnenbetalen!Engoedewerkencompenserenditniet!Demoordenaarzoubijderechternietwegkomenmeteenmoordomdathijbijvoorbeeld veel vrijwilligerswerk doet. En daarom hebbenwe Jezus nodig,zowelGodalsmens,omvooronstebetalen.HijneemtdestrafopZich,omdatHijvanonshoudt!Jezultdantehorenkrijgen:Isdatdannietonrechtvaardig?Datiedereendestrafontloopt,enHijallesmoetdragen?LeguitdatHijdituitliefdevooronsdeed,zodatwijHemuitwederliefdezoudendienen.


Uiteindelijkisernietéénbepaaldemanieromteevangeliseren,hetgaaterom,zonderophoudenvanHemenZijn liefdetegetuigen,enveeltebiddenvoormoslims!

II Hoe organiseer ik een kinderclub?

In het eerste deel zijn een aantal Bijbelse lijnengetrokkenrondomkinderevangelisatie.Dittweededeel gaat in op alle ins en outs rondom deorganisatie van een kinderclub. Een goedeorganisatie is erg belangrijk. Tegelijk komt er welheelwatbijkijken.Inditdeelwordjestapvoorstapmeegenomenbijhetopzettenvaneenkinderclub.Allezakendievanbelangzijnkomenaandeorde.Hetgaatinditdeelvooralomallepraktischezaken.Waar moet ik aan denken als ik een club wilbeginnen?Hoeveelmedewerkershebiknodig?Hoeverdeelikdetaken?Welkematerialenhebiknodig?Dit deel geeft een antwoord op deze en anderevragen.

T 0 2 – H o e o r g a n i s e e r i k e e n k i n d e r c l u b ? P a g i n a |49

1. Het opzetten van een kinderclub 1.1 Goede organisatie is belangrijk Het opzetten van een kinderclub vergt een goede voorbereiding. Het is omverschillenderedenenbelangrijkomditvantevorengoedteorganiseren.

1. Teneerstezorgthetvoorcontinuïteitvandeclubendraagthetbijaandebetrouwbaarheid.Trouwzijnisinditwerkheelbelangrijk.Beloftenenafsprakenmoetenwordennagekomen.

2. Tentweedebespaarthetveeltijd.Wievantevorenallesgoedopordeheeftkomtmindersnelvooronverwachtezakentestaan.

3. Tenderdekunnenonderlingemisverstandenvaakvoorkomenwordendoor een heldere verdeling van taken en verantwoordelijkhedenvooraf.

4. Ten vierde brengt het transparantie. Zowel voor kerkenraad engemeente,alsvooroudersenkinderen.

1.2 Plan van aanpak Hetisgoedomvantevoreneenplanvanaanpaktemaken.Bespreekditaltijdmetdekerkenraad.Alsereenevangelisatiecommissieindegemeenteactiefis,moetdezeookbijhetprojectbetrokkenworden.Inonderlingoverlegkanhetplanvervolgensnaarwensaangepastworden.Eenhelderplanvanaanpakzorgtervoordatallepartijenwetenwaarzeaantoezijn.Een kerkenraad is eindverantwoordelijk voor het werk dat verricht wordt.Daarnaast kanmet behulp van de kerkenraad het werk onder de aandachtgebrachtwordenindegemeenteenomvoorbedegevraagdworden.➢ ZiebijlageT02.01vooreenplanvanaanpak

1.3 Stappenplan Opdevolgendepaginakunjeeenstappenplanvindenvoordeopzetvaneenkinderclub.Dezestappenkomenindevolgendehoofdstukkenterug.Jekuntzeverwerkeninjeplanvanaanpak.


StappenplanopzetkinderclubStap 1 Demogelijkhedeninventariseren

Stap 2 Hetdoelbepalen

Stap 3 Tijdenplaatsvaststellen

Stap 4 Vrijwilligerszoeken

Stap 5 Eennaambedenken

Stap 6 Demaniervanwervenbepalenenvoorbereiden

Stap 7 Deinvullingvandeclubtijdvaststellen

Stap 8 Takenverdelenbinnendeorganisatie

Stap 9 Eenbeloningssysteembedenken

Stap 10 Denodigematerialenvoorbereiden

Stap 11 EengoedeEHBO-dooskopen

Stap 12 Eenbegrotingmaken

Stap 13 Debasisleggenvooradministratieenrapportage


2. Mogelijkheden en doel 2.1 Stap 1 - de mogelijkheden inventariseren Zoekuitwateralaan(kinder)evangelisatieinhetdorpofdewijkgebeurtenkies een buurt waar nog niets voor kinderen wordt gedaan wat betreftevangelisatie. Overleg zo nodig met andere kerken om een en ander af testemmen.Misschienkunjeookkijkenofermogelijkhedenvoorsamenwerkingzijn.De‘vijver’vanvrijwilligerswordthierdooreenstukgroter.Inhetgevalvansamenwerkingmeteenanderegemeenteiseenheldereopzetendoelstellingnogbelangrijker.Probeeriniedergevalanderennietvoordevoetentelopenofmethenteconcurreren.2.2 Stap 2 - het doel bepalen Tentweedeishetbelangrijkomheldertehebbenwatjeprecieswilt.Watisdedoelgroep?Welkekinderenwiljebereiken?Watzijndatvoorkinderen?Jekuntbetergerichtinéénwijk(je)werkendanjeopeenhelestadrichten.

1. Verwachtikveelmoslimkinderen?Zorgdandatjemeerweetoverhunachtergrond. In deze methode is speciale aandacht voor dezedoelgroep. Ook is het boekje Evangeliseren onder Moslimkinderen,uitgegeven door IKEG, aan te raden. Bovendien heeft de stichtingEvangelie&Moslimsveelinformatie.

2. Watdoenwemetkerkelijkekinderen?Hetisnietdebedoelingdatdecluballeenuit kerkelijke kinderenbestaat. Eenoptie is dat ze alleenmogenkomenalszeeenonkerkelijkvriend(innet)jemeebrengen.


3. Wie, wat, waar, wanneer 3.1 Stap 3 - tijd en plaats vaststellen Zoekeengeschikteruimte,dieookvoor langeretijdgehuurdofgebruiktkanwordenenbepaaldeaanvangstijd,tijdsduurenfrequentievandeclub.Hoeveelkinderenverwachtje?Watishetmaximaleaantalkinderendatjeaanvaardbaarvindt?Pasdelocatiehieropaan.

● Het succes van een kinderclub staat of valt met de plaats waar dekinderclubwordtgeorganiseerd.Doehetbijvoorkeurzodichtmogelijkindebuurtvandedoelgroep.Probeereenneutraleplaatstevinden.Een zaal van de kerk is een te hoge drempel. Een reformatorischeschooleigenlijkook.Denkbijvoorbeeldaaneenbuurthuis,eenzaaltjeonder in een (bejaarden)flat, eenpeuterspeelzaal o.i.d.Heelmooi isookeenomgebouwdeenvrolijkgeverfdeoudeSRV-wagenwaarclubingehoudenkanworden.Indezomerenmetdroogweerzijneenpaarkledenopeengrasveldmiddentussendeflatsideaal.Hetisgratis,openenlaagdrempelig.Houderrekeningmeedatvaakeenvergunningvande gemeente nodig is voor bijvoorbeeld gebruik van een SRV-wagen,grasveldetcetera.

● Watdetijdbetreftishetnatuurlijknodigomrekeningtehoudenmetde schooltijden. Dit betekent dat je de keuze hebt tussenwoensdagmiddag,zaterdagochtend,zaterdagmiddag,ofvroegopeenavond. Voor de woensdagmiddag is het moeilijk om mannelijkemedewerkerstevinden.’sZaterdagsmorgenshebjeconcurrentiemetdewensomuitteslapenenverschillendesportclubs.Daarentegenisheteenvoordeeldatsommigeoudershetwelgemakkelijkvindenomdaneengratisoppastehebben,zodatzijrustigboodschappenkunnendoen.’sZaterdagsmiddagsgaanveelmensenweg.Vroegopeenavondzit jemetverschillendeetenstijdenen indewinter ishetopdie tijddonker.Kortom,welevenietsomgoedovernatedenken.Desituatiekanookperbuurtverschillen.

● Houd indeplanning rekeningmet schoolvakanties. Eventueel kun jetijdenseenvandevakantieseenmeerdaagsekindercluborganiseren.Het is meestal het beste om de gewone club dan tijdelijk teonderbreken.


● Wees niet teleurgesteld als er in het begin weinig kinderen komen.Wanneererbegonnenwordtmetkinderwerk,danmoetdeclubnogbekendwordenonderkinderen.Houderdaarnaastrekeningmeedatnietallekindereneventrouwkomenensommigekinderenzelfsmaarafentoe.Vaakzuljeooktegenkomendatkinderenbijvoorbeeldalleenomdeandereweekkunnenomdatzedan‘bijpapazijn’.

● Denk na over hoe vaak een club georganiseerdwordt. Een keer perweek,eenkeerindetweewekenofmaandelijks?Vanbelangisookomrekeningtehoudenmetdemogelijkhedenvandemedewerkers.Beter

isomlangzaamtestarten,danomnadestarthetaantalclubmomentenweertemoetenverminderen.3.2 Stap 4 - vrijwilligers zoeken Het is belangrijk om voldoende vrijwilligers te hebben. Als je in een grotegemeente zit en je kunt genoeg medewerkers krijgen, heb je een anderstartpunt dan in een kleine gemeente waar je niet veel medewerkers kuntverwachten.Inheteerstegevalkunjeeenroostermaken,zodatjeelkaarkuntafwisselen. In een kleine gemeente zul je waarschijnlijk de invulling van declubtijdendefrequentiemoetenlatenafhangenvanhetaantalmedewerkersdat je kunt krijgen en hun beschikbaarheid. De werving van medewerkersgebeurtvaakinoverlegmetdekerkenraad.Besefdatdetijdvanveelmensenbeperktisennietiedereenditwerkvoorlangetijdzalwillenenkunnendoen.Deaanvullingvanhetteamzalduseenpuntvanaandachtblijven.➢ Zieverder:Toerustingdeel1‘DeBijbelsebasis’hoofdstuk4.

3.3 Stap 5 - een naam bedenken Bedenkeennaamvoordekinderevangelisatieclub.ErzijnaleenpaarclubsvandeHHKdieKiBi-clubheten,deafkortingvanKinderBijbel-club.Jekuntdienaamgebruikenofeenoriginelenaamverzinnen.


4. Werving 4.1 Stap 6 - de manier van werven bepalen en voorbereiden Declubstaatofvaltnatuurlijkmethetfeitoferkinderenkomen.Daaromishetnodigomkinderentewervenénomzevasttehouden.Debelangrijkstemaniervan werven is de persoonlijke uitnodiging. Een folder is hierbij een handighulpmiddel.Zorgervoordatdaaropookrichtingdeoudersdeinformatiehelderenvolledigis.4.2 Persoonlijke uitnodiging Eenpersoonlijkeuitnodigingkanopdriemanieren:

● Als leden van de evangelisatiecommissie langs de deuren gaan voorevangelisatie,kunnenzijgerichteenuitnodiginggevenaandemensenmetkinderen.Zijkunnenpersoonlijkdeclubaanprijzen.

● Straatwerk voorafgaand aan de club, waarbij kinderen wordenuitgenodigdommeetegaan.Wanneerditgedaanwordtdoordezelfdemensen die de club leiden, raakt de buurt vertrouwd met demedewerkers.

● Kinderenvandeclub(eneventueelvandegemeente)dievriendjesuitde straatuitnodigen.Het is raadzaamomkinderenvandekerkelijkegemeentealleentoetelatenalszesamenmeteenonkerkelijkvriendjeofvriendinnetjekomen.

Zorginaldezegevallenweldatdekinderentoestemminghebbenvanhunouders.Hetisbelangrijkomvertrouwentekweken.4.3 Andere manieren van werven Erzijnookanderemanierenomtewerven.Weeshierincreatief.Zorgvooreengoedenaamsbekendheid.Denkbijvoorbeeldaan:

● Vlakvoordatdeclubvoorheteerstvanstartgaatuitnodigingsfoldersindewijkrondbrengen.

● Als er vanuit de gemeente gefolderd wordt voor volwassenen, eenfoldervoordekinderevangelisatieerbijvoegen.

● Foldersnatoestemmingneerleggenindewachtkamervan(christelijke)huisartsenoftandartsen.

● Foldersnatoestemminginbuurthuizenofwinkelsleggen.


● Toestemming vragen voor een aanplakbiljet, bijvoorbeeld bij hetzwembad,bijsupermarktenofbijscholen.

● Eenadvertentieindeplaatselijkekrantzettenofeenredactioneelstukjeschrijven.

4.4 Wervingsmateriaal Opdewebsitevandeevangelisatiecommissieiswervingsmateriaaltebestellen.Jevindtdaaruitdeelboekjeswaar jeeenstickermeteenuitnodigingvoordeclubachteropkuntplakken.Dezekunjegoedgebruikenbijhetstraatwerk,omtochietsaandekinderentekunnengevenalszeineersteinstantienietmeewillenofmogen.➢ ZiebijlageT02.02voorenkelevoorbeeldenvanandereuitnodigingen,

waarjeachteropeeneigentekstkuntzetten.


5. Organisatie en taakverdeling 5.1 Stap 7 - de invulling van de clubtijd vaststellen Bedenkofjealleonderdelenvandezemethodewiltvolgen,ofmaakkeuzes.DeBijbellesenhetlerenvaneenBijbeltekstzijndebelangrijksteonderdelenvandeclubtijd.Hetishandigomeendraaiboektehebbenvoordeindelingvandevasteonderdelendiejekiest.Dezelesmethodebevatdevolgendeonderdelenvoorinvullingvandeclubtijd:

● Introductieles. Hiermee kun je op een speelse manier iets aan dekinderen uitleggen wat ze moeten weten om de vertelling, of detoepassingervan,betertekunnenbegrijpen.

● Bijbellesmetvisuelehulpmiddelenentipsvoorgespreksvragen● Bijbeltekst aanleren: Twee teksten per lessenserie, waarvan één op

melodie● Quiz● Werkjes.Meestaléénvooronderbouwenéénvoorbovenbouw.

Zorgdat de verschillendeonderdelen goedopelkaar aansluiten enhouddekinderen bezig. Lege tijd is verveeltijd. Als medewerkers kun je het besteongeveer een halfuur van tevoren aanwezig zijn om alles klaar te zetten ensamentelezenentebidden.Alsallesklaarstaatkunnendekinderenontvangenworden. Wanneer de club een vaste groep van bezoekers heeft zullen dekinderenvanzelfkomen,wanneerzevantevorenopdehoogtegebrachtzijn.➢ Zieverder:Toerustingdeel3‘Hoeleidikeenkinderclub?’voor

praktischetipsrondomdeinvullingvandeclubtijd.5.2 Straatwerk Jekuntervoorkiezenomnaasthetclubwerkookstraatwerktedoenmettweeofmeermedewerkers.Dezemedewerkerskunnendekinderenophalendienietzelfkunnenofmogenkomen,terwijldeanderenallesklaarzetten.Voorafgaandaandevertellingkunnendezemedewerkersmetwatfoldertjesoppadgaanindebuurtomkinderendiebuitenspelenuittenodigen,eenpraatjetemakenover deBijbel, iets te vertellen of een foldertje te geven. Zij kunnendaarnablijvenomtehelpenenomzonodigkinderenthuistebrengen.Zorgervoordat


bij het clubwerk en het straatwerk het team nooit uit alleenmaarmannenbestaat.5.3 Tijdsduur Detekiezenlengtevandeclubtijdiseenoverwegingwaard.Hethangtookafvandebeschikbaarheidvandelocatieendemedewerkers.Anderhalfuuriseenmooietijd.Maarafhankelijkvandeinvullingdiejekiestendemogelijkhedendiejehebt,kunjenatuurlijkookbesluitenomhetwatkorteroflangertelatenzijn.Dehandleidingen richtenzichopeenduurvanongeveeranderhalfuur,maar gevenmogelijkheid totuitbreiding.Vooral hetonderdeel ‘werkjes’ kannatuurlijkzokortoflangwordengemaaktalswenselijkis.5.4 Stap 8 - taken verdelen Om de organisatie draaiend te houden kun je taken over medewerkersverdelen.Ook tijdensdeclubtijdmoetende takenverdeeldworden.Bedenkhoejeditgaatregelenincombinatiemethetaantalmedewerkersdatperkeerbeschikbaaris.Eenroostermakeniserghandig.Iederweetdanwaterwanneervanhem/haarverwachtwordt.

5.5 Taakverdeling in de organisatie Binnen het team van medewerkers moeten allereerst de algemene enorganisatorische taken verdeeldworden. Denk hierbij aan algemene leiding,financiën, verjaardagen van kinderen bijhouden, enz. Bij de start kun je hetbestedezakenglobaalverdelen.Indeloopvandetijdzullenerverschillendevaste taken boven water komen. Het is goed om daar dan één of tweemedewerkers verantwoordelijk voor temaken. Ieder naar zijn/haar aard enaanleg.Zorgdat iedereengoedweetwaarhijof zij voorverantwoordelijk is.Hierondereenmogelijkeverdelingvantakenenverantwoordelijkheden.

Voorzitter:- Hetoverzichtoverhetgeheelhoudeneniedereenaansturen.- Hetmakenvanderoostersenplannenvanvergaderingen.- Contactenmetkerkenraadenevangelisatiecommissieonderhouden.

Secretaresse/secretaris:- Hetcontactmetdeoudersvandekinderencoördineren.


- De verjaardagen van de kinderen bijhouden en daar aandacht aangeven,bijv.d.m.v.eenkaart.

- Deruimtereserverenwaardeclubgehoudenwordt.

Penningmeester:- Definanciënbijhouden.

Overigeleden:- 1à2xperjaareenclubkrantjemaken.- Metenigeregelmaateenstukjevoordekerkbodeschrijven.- Dekastruimteindelocatieopordeenoppeilhouden.- Devoorraadbeloningsmateriaaloppeilhouden.- Dehoeveelheidwervings-enfoldermateriaaloppeilhouden.- enz.

5.5 Taakverdeling tijdens de clubtijd Ook tijdens de club moeten er taken verdeeld worden. Er zijn veelmogelijkhedenwatbetreftdeverdelingvandetaken.Hetligternatuurlijkooksterkaanhoeveelmedewerkersjeperkeerhebt.Kijkiniedergevalwatdetweetaken zijn die demeeste voorbereiding vergen en zorg dat deze niet op deschoudersvanéénpersoonterechtkomen.Ooktijdenshethoudenvandeclubisevenwichtinhoeveelheidwerkgoed.

Eenpaarmogelijkheden:

1. Jehebtmaartweemedewerkersperkeer.o Deverteller:

∗ Plannenvanhetprogramma(welkeonderdelendoenwe?)∗ BereidtdeBijbellesvoorenhoudtdie.∗ Bereidteeneventueleintroductie-ofobjectlesvoorendoet

diemetdekinderen.∗ Bidtendanktmetdekinderen∗ Leertdetekstaan.

o Degastheer/gastvrouw:∗ Bereidtdeverwerking(knutselenofspel)voorenbegeleidt

ditopdeclub.


∗ Zorgtvoordeeventuelequiz.∗ Eindigtmetdekinderen.∗ Zorgtvoordeadministratie,beloningenenhetverslag.

o Samen:∗ Kinderenwelkomheten.∗ Drinkengevenmetwatlekkerserbij.∗ Persoonlijkegesprekjesvoeren.

2. Jehebtdriemedewerkersperkeer.o De derde medewerker kan kinderen zo nodig ophalen en weer

thuisbrengen. Ook de introductieles of quiz kan door dezemedewerkergedaanworden.Verderhebjedaneenwelkomeextrahandtijdenshetwerkje,hetoverhoren,endergelijke.

3. Ideaalisviermedewerkersperkeer.Dankanerookstraatwerkgedaanworden.Eenmogelijkeverdelingisdan:o DevertellervoorBijbellesinclusiefeventueleintroles.o Tweemedewerkersdiehetwerkjeofspelen/ofquizdoen.o Tweestraatwerkers.o Deoverigekarweitjeskunjeverdelen.

HetisbelangrijkomookalsmedewerkerselkeclubtijdmetelkaartebeginnenmetBijbellezenengebed.EnalsallesopgeruimdisooksamentedankenendekinderenaandeHeereoptedragen. 5.6 Vergaderen Inhetbeginzalervakervergaderdmoetenworden,omallesoptestartenendetakenteverdelen.Laterzijnvergaderingenmetenigeregelmaatnodigomallesgoedtelatenverlopen.Iniedergevalishetnodigvóórhetbeginvanhetclubjaareenvergaderingteplannen,waarindejaarplanningwordtvastgesteld.Halverwegehetjaarkaneenevaluatievergaderingplaatsvinden.Aanheteindevanhet seizoenkaneenafsluitendevergaderinggeplandworden.Als jeeenspecialebijeenkomstvoorKersten/ofanderefeestdagenwilthouden,isdaarvaak ook een vergadering voor nodig. Ook kun je enkele medewerkersaanwijzendieditorganiseren.


5.7 Een team vormen Het is goedomals teamniet alleenorganisatorischmetelkaarbezig te zijn,maarookelkaartestimuleren,optescherpen,tebemoedigenentecorrigeren.Jekuntlerenvanelkaarofvaniemanddievanbuitengevraagdwordt.Bepaaldeonderwerpenwaarjeindepraktijktegenaanlooptkunnenbehandeldworden,enz.Werkaaneengoedenhechtteam,wantjehebtelkaarheelhardnodig.Jestaatindefrontlinieenzultdatookmerken,omjeheeneninjezelf.Erkomenmoeilijkhedenenaanvechtingen,maarzekerookdeervaringvanGodshulpennabijheid.Deeenvultdeanderaan,ooktijdensdeclub.Hetenekarakter ishandigvoorhetene,hetanderekarakterishandigvoorietsanders.Dehandendevoethebbenelkaarnodig.Laaterliefdeonderlingzijn.Praatmoeilijkedingenuit.Bidveelmetenvoorelkaar.Inhetbeginkanerenthousiasmezijnenveelverwachting. Als dat beproefd wordt, komt het aan op gehoorzaamheid entrouw.Alsjeeenhechtteamhebt,isdatlaatstemakkelijkerdanwanneerhetallemaalnietzolekkerloopt.


6. Een beloningssysteem? 6.1 Stap 9 - een beloningssysteem bedenken Bedenkofjeeenbeloningssysteemwiltinvoeren.Hierbijhoudjebijhoevaakeenkindgeweestis,ofwanneerhijofzij ietsheeftgeleerd.Elkekeergeefjeeenstickerofietsdergelijks.Bijeenbepaaldaantalstickersvolgteenbeloning.Het voordeel vaneendergelijk systeem isdathetde kinderenvasthoudtenmotiveert om te komen. Het nadeel van zo’n systeem is dat het stickertjesplakken wel wat administratietijd kost tijdens de club. Als je besluit eenbeloningssysteem in tevoeren ishetwel zaakomditookconsequentvol tehouden.Zoekeenmiddenwegtussenkinderenoverladenmetcadeautjesenzetelanglatensparen.Bedenkhierbijonderanderedaterheelwatkinderenzijndiemaaréénkeerindetweewekenkunnenkomenomdatzedeenekeerbijhunvaderendeanderekeerbijhunmoederzijn.

Eenvoorbeeld:Geefeenstickerwanneereenkindo aanwezigiso detekstkentopdedagvandeoverhoringo eennieuwvriendjeofvriendinnetjemeebrengt

➢ Zievooreenvoorbeeldvaneenbeloningssysteemenadministratiede

bijlagenT02.03enT02.04


7. Gebruik van ondersteunend materiaal 7.1 Stap 10 - de nodige materialen aanschaffen en klaarmaken Zorgdatvoorafallematerialengereedzijn:delesmethode,deillustraties,hetbeloningsmateriaal, het knutselmateriaal, de uitnodigingsfolders en boekjesvoor straatwerk. Verder kun je een liedbundel samenstellen.Maak ook vantevoreneenspelletjesmapenzorgvoorwatbordspellen,jehebtdanaltijdwatbijdehand.

7.2 Ondersteunend materiaal Omdeboodschapgoeddoortelatendringenishetgoedomzomogelijkookmetbeeldmateriaaltewerkendateenduidelijkondersteunendefunctieheeft.Demethodevoorzietinbeeldmateriaal,maarhetisaltijdmogelijkomzelfandermateriaal erbij te zoeken. Behalve aan de illustraties die bij dezekinderevangelisatiemethodezitten,kunjeookdenkenaan:

● Platenuitanderebronnen,bv.uitdeKijk-enLuisterbijbel.● PowerPoint.Platendiejegratiskuntdownloaden:

www.freebibleimages.org/illustrations● Flanelbord en flanelplaten. Deze kun je kant-en-klaar kopen bij

bijvoorbeeld:www.bettylukens.com/products/deluxe-bible-setofbij:www.thefeltsource.com/Bible-Flannelboards.html

● Magneetbord. Platen hiervoor zijn gemakkelijk zelf temaken. Platenprinten(http://www.freebibleimages.org/illustrations/),uitknippenenmagneettape(bv.HEMA)erachteropplakken.

● Dia’s,foto’s,landkaarten.● Bijhetuitleggenvanwoordenofbegrippenkunnenondersteunende

gebarenhelpen. ➢ Zietoerustingdeel3,hoofdstuk6voorverdereuitlegvanhetgebruikvan

ondersteunendmateriaal.

7.3 Liedbundel Jekuntzelfuiteenaantalbundelseenselectieliederensamenstellenzodatjeeeneigenbundeltjehebt.Houdditbeperkt,zodat jedezelfde liederenvaker


zingt.Zolerendekinderenzegoedkennen.Houderrekeningmeedatliederenaltijdgevoelig liggen.Juistomdat liederenemoties losmakengebeurthetdatdeeenheelveelheeftmeteenbepaald liedendeanderhethelemaalnietsvindt.Bedenkgoedwatjewilt,watdegoedkeuringvandekerkenraadheeft,watbijdedoelgroepaansluitenbovenalwatBijbels verantwoord is. Laaterevenwichtzijn inde thema’s,dankun jeookaansluitenbij veelvertellingen.Eenvoudig,hedendaagstaalgebruikisbelangrijk.Ø Zieverder:Toerustingdeel3,hoofdstuk3voorverdereuitlegoverdeliederen.

7.4 Knutselmateriaal Indehandleidingenzittenbijelkelessuggestiesvoorwerkjes.Ookopinternetzijnvelewerkjestevinden.Denkvoorafgoednaoverdeorganisatiehiervan.Het ene werkje vergt meer voorbereiding dan het andere werkje. Voor hetknutselen heb je materiaal nodig. In ieder geval basiszaken zoals scharen,kleurpotloden,stiften,lijm,enz.Indeloopvandetijdkomjeervanzelfachterwelke dingen nog meer handig zijn om in voorraad te hebben. Verder kandegenedieaandebeurt isomdeclubte leidenhetbestezelfhetmateriaalvoordatbepaaldewerkjemeebrengenenookweermeeterugnemenwatoveris.

➢ Zietoerustingdeel3,hoofdstuk9voorverdereuitleg.➢ Ziewww.pinterest.com/hhkevvoormeerdan1000ideeën.➢ Er bestaat van de Landelijke Werkgroep Kinderevangelisatie van de

GereformeerdeGemeenteneencd-rommet175knutselwerkjesbijbijnaevenzoveelvertellingenuitdeBijbel.

7.5 Spelletjes Het is handig om bij een kringloopwinkel wat bordspellen te kopen. Ofmisschienzijnermensenindegemeentediewelwatkwijtwillen.Jekuntookzelf een bingospel maken, bijvoorbeeld van dieren uit de Bijbel. Voorbuitenspelletjesishethandigomeenmapsamentestellenmetleukespellen.Zie bijvoorbeeld http://www.pinterest.com/hhkev/spellen-om-te-spelen. Hetmeesteenvoudigisgewooneensimpele(voet)bal(eneenmeesterofjuffrouwdiekanvoetballen).


7.6 Stap 11 - Een goede EHBO-doos kopen Een ongeluk zit in een klein hoekje, dus zorg dat je minimaal een aantalbasisbenodigdhedenbijdehandhebt.Spreekvantevorenafhoejeomgaatmeteventuelecalamiteiten.Ookomdezeredenishetbelangrijkomhetadresenhettelefoonnummervandekinderentehebben.


8. Begroting en financiën 8.1 Stap 12 - een begroting maken Hetmakenvaneenbegrotingisvangrootbelang.Zohebjevoorafinzichtindeteverwachtenkosten.Waarmoetjeongeveeroprekenenwatkostenbetreft?Datligterergaanhoejehetkinderevangelisatiewerkopzet.Eenkleedopdegrond, wat vertellen, wat simpel knutselen of spelen, niet sparen voorbeloningeno.i.d.zalveelgoedkoperzijndaneensterkgeorganiseerdsysteem.Houdookhierinrekeningmetdemogelijkhedenenzorgdatdekostenookoplangeretermijndraagbaarblijven.Hierondereenoverzichtvandepostenwaarje in de begroting rekening mee moet houden. Hierbij kun je onderscheidmakentussenstartkostenendoorlopendekostenperjaar.StartkostenBeginvoorraadknutselmateriaal(lijmpotten,scharen,stiften,kleurpotloden,e.d.)AanschafMethodeEventueelextraillustratiemateriaal,zoalsflanelbordenflanelplatenEventueelliedbundeltjesmakenEventueelquizvormen(vanbijvoorbeeldIKEG)aanschaffenWervingsmateriaal

DoorlopendekostenperjaaruitgaandevaneenwekelijkseclubvanongeveertienkinderenWervingsmateriaalzoalsfolders,uitdeelboekjesenuitnodigingenKnutselmateriaalBeloningsmateriaal,ongeveer€20,00perkindperjaarStickertjesGeschenkKerstenofPasen,ongeveer€7,50europerkindDrinkenenwatlekkersHuurvanruimte

8.2 Financiële administratie Verder is het nodig om, wanneer de club draait, een goede financiëleadministratie aan te houden. De kosten die gemaakt worden moeten vaak


opgebracht worden door gemeenteleden of giften. Het is belangrijk ominzichtelijktemakenwaarditgeldnaartoegaat.Spreekafdatjeéénkeerperjaar verantwoording aflegt aan de kerkvoogdij, of anderen die het werkfinancieelsteunen.


9. Administratie en rapportage 9.1 Stap 13 - de basis leggen voor administratie en rapportage Zorgtenslottevooreengoedeadministratieenverslaglegging.Ditisbelangrijkom het overzicht te houden en om verantwoording af te leggen aan debetrokkenpartijen. 9.2 Administratie Het isbelangrijkomeendegelijkeadministratiebij tehoudenvanallezakenrondomdekinderclub.Ditzalongetwijfeldniethet leukstewerkzijn,maariswel noodzakelijk. Het is nodig om zelf overzicht te houden, maar ook omverantwoording af te kunnen leggen aan kerkenraad, ouders of anderebetrokkenen.Devolgendezakenzijniniedergevalbelangrijkomteregistreren:

● Een rooster van de onderwerpen, taakverdeling en beschikbaarheidvanmedewerkers.Hetbestehierbijiseenhalfjaarrooster.Daarinkunjeaangevenwieerwanneeraandebeurtis,welketaakwieheeft.Metkleuren kun je eventueel aangevenwanneer spelletjes aan de beurtzijn,wanneereroverhoordmoetwordenendergelijke.

● Een lijst met de namen, adressen en telefoonnummers van dekinderen. Dit is nodig om hen eventueel te kunnen ophalen, om deouderstebereiken,omteinformerenofstimulerenalszeeenaantalkerennietgeweestzijn.

● Eenkalendermetdeverjaardagdatumsvandekinderenomhuneenkaarttesturenophunverjaardag.

● Eenlijstomhetbeloningssysteembijtehouden,metstickerbladenenstickersvoordekinderen.

➢ In bijlage T02.05 vind je een voorbeeld van een lijst om de namen,adressenenaanwezigheidteadministreren.

9.3 Rapportage Een goede administratie maakt rapportage een stuk eenvoudiger. Het isbelangrijkommetenigeregelmaatrapportuittebrengenvandezakendieeropdekinderclubgebeurdzijn.Rapportageisnaarvierkantentoebelangrijk:


● Richtingelkaar:Ditisbelangrijkvoordecontinuïteitendebandmetdekinderen.Ditkunjenaiedereclubochtenddoendoormiddelvaneengestandaardiseerdverslagpere-mail. Jeweetdanmetwelkevragenkinderenkwamen,hebtoverzichtoverhungedragendebesteaanpakendergelijke.

● Richtingdeevangelisatiecommissie:Ditisbelangrijkinverbandmethetvoorkomenvanlangselkaarheenwerken.Ideaalishetalsereenlidvandeevangelisatiecommissiebijdevergaderingenaanwezigis.Bovendienkunjehetwekelijkseverslageneventuelevragendoormailen.

● Richting de kerkenraad: Dit gaat meestal vanzelf via deevangelisatiecommissie. Misschien wil de dominee ook wel dewekelijkseverslagenhebbeninverbandmetvoorbede.

● Richtingdegemeente:Ditisbelangrijkvoormeelevenenmeebidden.Doormiddel van stukjes in de kerkbode kun je de gemeente op dehoogtehouden.

➢ ZiebijlageT02.06vooreenvoorbeeldvaneenverslagdatnaelkeclubingevuldkanworden.


10. Eventuele uitbreiding van het werk 10.1 Doorstroom Alsdeclubenigetijddraaitishetnodigomnatedenkenoverdedoorstroomenovereventueleuitbreidingvanhetwerk.

● Jekuntkinderenvandeclubuitnodigenvooreenvakantiebijbelweekvandekerk,ofvooreengemeentedagofverkopingo.i.d.Alsdatinofbijdekerkis,hebjeweleenheelgrotekansdatmoslimkinderennietmogenkomen.

● Eengrotestapisdejongens-ofmeisjesclubvandekerkofmisschiende zondagsschool. Wat moslimkinderen betreft geldt hier natuurlijkhetzelfdealsbijdevakantiebijbelweek.Vraagjezelfookafofdejongensofmeisjesvandegemeenteerklaarvoorzijn.Hetzoumooizijnalsjedegene die belangstelling heeft om te komen vooraf kunt latenkennismakenmet één ofmeer van de kerkelijke jongens ofmeisjes.Zodatzenietinhuneentjeeenvreemdegroepbinnenkomen.

● Meenemen naar een kerkdienst is ook eenmogelijkheid. Dat is watanoniemer.Probeerhierbijookdeouderstebetrekken.

10.2 Ouders Denk ook na over het bereiken van de ouders, en de gezinnen waaruit dekinderenkomen.Meestalzuljenietzoveelvandeoudersmerkenenmoetjeechtnaarzeopzoekals jeookhenwiltbereikenmethetEvangelie.Ditkanbijvoorbeelddoorkinderendiealeentijdjekomeneensthuistebrengenomtevragenofdeoudershetfijnvindenalsjeeenslangskomt.Enoudersuitnodigenvoordekerstbijeenkomst isookeengoed idee.Alserdoorde ledenvandeevangelisatiecommissieookhuis-aan-huisevangelisatiewordtgedaan,kun jemethensamenwerkenomouderstebereiken.Weesnaarouderstoeiniedergevaltransparant.Geefeerlijkeinformatie.Alszedekinderenhalenofbrengen,knoopeenpraatjeaan.Biedeventueelkoffieaanenaltijdeenluisterendoor.Geef liefde en belangstelling aan kinderen én hun ouders. Het gaat in hetclubwerkvaakomkinderenuitgebrokensituaties.Jezulterachterkomendater enorm veel ellende achter de voordeuren huist. Het kan voorkomen datouders zich aan je vastklampen. Of op (financiële) hulp azen. Of met veelmoeilijkerhulpvragen komen. Je kuntper geval nadenkenwat je ermeeaan


moet,maarhetisookwelgoedomjesommigedingenvoorafterealiserenenerovernatedenken.Opinternetkunjeookvindenopwelkesignalenjekuntlettenalshetgaatomkindermishandeling.Overlegindatsoortgevallenaltijdmet de evangelisatiecommissie en de kerkenraad. Zij kunnen de vrageneventueeldoorspelenaandebevoegdeinstanties.

Ø Tip:kijkeensopdewebsitewww.vooreenveiligthuis.nl

10.3 Afhakers Erzullenongetwijfeldookafhakerszijn.Erzalwaarschijnlijkzelfseenvrijsterkverloopzijn.Houdhiervantevorenrekeningmee,zodatjenietteleurgesteldraakt.ElkuurdatjekinderenkuntvertellenuitdeBijbeliswaardevol.SomszijnwemaareenkleinschakeltjeinhetgrotevanplanvanGodomiemandbijHemte brengen. De een plant, de andermaakt nat, maar God laat het groeien.Vergeetookdeafhakersnietinhetgebed.

10.4 Zegen Gelukkigmogenwe ook zegen verwachten van het werk. Het kind kan eensterkebelangstelling krijgen voordeBijbelseboodschap.DezebelangstellingkandoordeHeiligeGeest gewerkt zijn. Een kind kan tot geloof enbekeringkomen. Sterker nog: in deze verwachtingmogenwe zaaien.Want deHeereheeftZelfbeloofddatZijnWoordnietleegzalwederkeren,maarzaldoenwatHembehaagt en voorspoedig zal zijn in hetgeenwaartoeHij het zendt (Jes.55:11). Als jemagmerken dat de Heerewerkt in een kind, geeft dat groteblijdschap. Maar daarmee is je werk niet klaar. Juist zo’n kind heeft veelonderwijs,begeleidingenbelangstellingnodig.Hetzouheerlijkzijnalsdoordatkind ook het gezin waar het uit komt belangstelling gaat tonen. Maar dewerkelijkheidisvaakdathetgezinerzeerargwanendtegenoverzalstaan.Ofpuurvijandig.Oftotaalonverschillig.Inhetgevalvanmoslimkinderenmerkjevaakhoeereengeestelijkestrijdinhenuitgevochtenwordt.Datzenaartweekanten getrokkenworden. Hun ouders en de imam zeggen het ene en hunverlangengaattochuitnaarhetandere.NaardeHeereJezus.Naarvergevingvanzonden.Enkinderenzijnnatuurlijktotaalafhankelijkvanhunouders.Iederesituatieisverschillend.Zoekhierinbiddendjeweg.HebbijhetopzettenvaneenkinderclubgroteverwachtingvandeHeereenblijfdathouden.HijheeftallemachtinhemelenopaardeenHijzalervoorzorgendaterstrakseenschare


zalzijndieniemandkantellen.Afkomstiguitelkvolkenelkegeneratieenelketaalgroep.

III Hoe leid ik een kinderclub?

Inditderdedeelstaanwestilbijalleswaterkomtkijken bij het leiden van een kinderclub. Dit deelvormtdeachtergrondentoelichtingbijde lessen.AlsmedewerkervaneenkinderclubwildeHeerejegebruiken als een schakeltje in Zijn plan. Ditbetekent dat je geroepen bent het werk zo goedmogelijktedoen.Hetisgeenvanzelfsprekendheiddateenclubgoedloopt.Erkomtheelveelopjeafenerwordtheelwatvanjegevraagd.Ditdeelwiljeondersteunen en helpen bij dit werk. Op welkemaniervulikeenlesin?Hoekanikmetdekinderenbidden?Welkeregelshanteerik?Hoebouwikeenband op met de kinderen? Hoe ga ik om metkinderen uit andere culturen of metprobleemkinderen?Dezeenanderevragenkomeninditdeelaandeorde.

T 0 3 – H o e l e i d i k e e n k i n d e r c l u b ? P a g i n a |73

1. Het programma 1.1 Uitleg methode Indekinderevangelisatiemethode ‘Bij dehand’ is ervoorgekozenomsteedsvolgenseenvastestructuurtewerken,zodatervoorzoweldekinderenalsdemedewerkers duidelijk is wat de onderdelen van de club zijn. Iedere les isuitgewerktvanuitdekerngedachte.Ditisderodelijndoordehelelesheen.Dekerngedachtestaatcentraaltijdensdeles.Ditiswatjeaandekinderenmeewilgeven,alszeweernaarhuisgaan.Indemethodewordtdekerngedachteineenaparteparagraafuitgewerkt.Dekerngedachte isdoorhetBijbelverhaalheengeweven en komt steeds weer terug. In de komende hoofdstukken van ditboekjezullenalleprogrammaonderdeleneenvooreenbesprokenworden.Ø Ziewww.pinterest.com/hhkevvoormeerideeënoverdeinvullingvandeclub.

1.2 Vaste volgorde Tijdensdeclubbestaathetprogrammauitverschillendeonderdelendieelkaarafwisselenenaanvullen.Doorvoorafgoednatedenkenoverdezeonderdelenenzegoedvoortebereiden,iservoordekinderenvariatieopdeclubenlerenzeopverschillendemanierenmeeroverGod.Eengoedevoorbereidinghelptjeomopdeclubzelfhet tempo inhetprogrammatehouden.Het isgoedomtelkenszoveelmogelijkdezelfdevolgordetehanteren,ditzorgtvoorordeenrust. De onderdelen volgen elkaar op en er blijft rust in de groep. Bij devoorbereidingvandeclubishetgoedomnatedenkenoverwaaromjeietsdoetenwat je ermee aan de kinderenwil overbrengen.Weweten dat kinderenongeveer20%onthoudenvanwatzehoren,50%vanwatzehorenenzienenongeveer 90% van wat ze horen, zien en doen. Het is goed om hier bij devoorbereidingvandeclubbijstiltestaan.Kiesvoorelkeclubbijeenkomsteenthemauitenlaathieralleonderdelenbijaansluiten.Probeerindeuitlegvandeverschillendeonderdelenhierbijaantesluiten.


1.3ProgrammaAfhankelijkvandetijdsduurvandeclubkanhetprogrammaingevuldworden.Tochzulleneenaantalprogrammaonderdelenvoorelkeclubgelijkzijn.HierbijkunjedenkenaandeBijbelles,hetzingen,hetaanlerenvaneenBijbeltekstende verwerking met een knutselwerkje of spel. Een voorbeeld van eentijdsindeling,zoalsdiebijelke lesopgenomenis, isopdevolgendepaginatezien.


Tijdsduur Activiteit TipsenbijzonderhedenBinnenkomst

5minWelkom Persoonlijkwelkom,eventueelnaamsticker,registreer

aanwezigheid.Opening

5min.

Zingen Liedkiezenofkinderenlatenkiezen.

Bidden

Vertellenwatbiddenis.Handenvouwen/ogensluiten,of(moslims)vragenstileneerbiedigtezijn.Vragenoferdingenzijnwaardekinderenvoorwillenbiddenofdanken.

Bijbelles

5min. IntrolesIndezeleswordthetthemageïntroduceerdofwordenvragenopgeroepen,waardeleseenantwoordopgeeft.

10minBijbellesmetillustraties

Vertelling.Tijdensdevertellingtelkensdetoepassingmakennaarhetlevenvandekinderen,vragenstellen,nietbangzijnvoorinteractie.Zoekzelfillustratiesofmaakgebruikvaneenflanelbord.

10min.Tekst(opmelodie)

Uitleg+oefenen.

Activiteit

40min.

Pauze Drinkenmetwatlekkers.Quiz Kiesofjedezeweekwelofnietdequizdoet.

Werkje

Verwerking/spelDoorpratenmetdekinderen/verduidelijken/leefwereldlerenkennen.Oplettenofiemandeenpersoonlijkgesprekjewil/nodigheeft.

Sluiting

5min.

Zingen Tekst(opmelodie)nogeenkeerherhalen.Danken Vragenaandekinderenoferdingenzijnwaarvoorjekunt

bidden/danken.Dankenenbiddenn.a.v.devertellingengesprekjesmetdekinderen.


2. Voorbereiding Eengoedevoorbereiding ishethalvewerk.Datgeldtookvoorhetclubwerk.Zorgdatjeoptijdaanwezigbent,datallematerialenklaarliggenendatdetakengoedverdeeldzijn.2.1 Opening ‘Bidtzonderophouden.DanktGodinalles;wantditisdewilvanGodinChristusJezusoveru’(1Thess.5:17-18).Neemalsmedewerkersvoorafmetelkaardetijdomtebeginnen.VoorafkunjeeengedeelteuitdeBijbellezenenmetelkaarbidden.HetismooiomvoordeclubbegintdekinderenendeclubaandeHeereoptedragenenHemomZijnzegentevragen.Spreekdaarnakorthetprogrammadoorenverdeeldetakenoverdeaanwezigemedewerkers.Ø ZieToerustingdeel2,hoofdstuk5vooreentaakverdeling.

2.2 Klaarzetten • Zorgdatdegekozenliederenopgrotevellenwordengeschrevenofgeprint,

ofzorgdateenaantalzangbundelsklaarliggen.• ZorgdatdevisuelehulpmiddelenvoordeBijbellesophangenenklaarliggen

ofhangzeop.• Zorg dat alle benodigdheden voor de verschillende activiteiten

gereedliggen.• Zet de stoelen klaar. Zorg dat er niet veel meer stoelen staan dan er

kinderen verwacht worden. Een zaal met veel lege stoelen is nietaantrekkelijk. Zorg wel dat er voldoende extra stoelen klaarstaan, in deverwachtingenhetvertrouwendatGodZelfdekinderenzalsturen.

• Hang de pictogrammen van de regels en de pictogrammen met hetprogrammaop.

2.3 Pictogrammen Deverschillendeprogrammaonderdelenvandeclubkunjeondersteunenmetpictogrammen.Ookkunjepictogrammenophangenmetderegelsvandeclub.Hangdepictogrammenopeenherkenbareengoedzichtbareplaatsop.Het


gebruik vanpictogrammen tijdensde les zorgt voor rustenherkenbaarheid.Deze pictogrammen kun je op A4-papier printen en vervolgens lamineren.Iederekeerdatereenprogrammaonderdeelheeftplaatsgevonden,haaljehetbetreffendepictogramwegofdraaijehetom.Ø ZiebijlageT3.01voorpictogrammenmetderegelsvandeclubØ ZiebijlageT3.02voorpictogrammenmetdeprogrammaonderdelen

2.4 Straatwerk Voorafgaandaandeclub kun je straatwerkdoen. Straatwerk isbedoeldom,indien nodig, de bekende kinderen op te halen voor de club. Ook nieuwekinderenkunjedanuitnodigenomnaardeclubtekomen.Zijkomennamelijknietvanzelf,dushebjedetaakomhenoptezoeken.Spreekhenaanennodigzehartelijkuit.Belangrijk isomaltijd toestemming tevragenvandeouders.Nietjij,maarzijbeslissenofeenkindaldannietmagdeelnemenaandeclub.Bovendienwerkjeaaneengoederelatieophetmomentdatjehenerbijbetrektenderegieinhandengeeft.

• Neem uitnodigingen van de club mee, waarop de tijd, data en hetaanspreekpunt met telefoonnummer van de club staat. Ook kun jefoldertjes en kleurplaten meenemen om deze te geven aan dekinderen.

• Neemookevangelisatiefoldersvoorvolwassenenmee.Somskunjeopstraatzomaareengesprekmeteenouderofeenanderevolwassenehebben,waarinjehetEvangeliemagdelen.

Tijdensdeclubkandegenediehetstraatwerkdoeteenrustig(endroog)plekjezoekenomvoordevertellertebiddenenomeenzegenoverdevertellingtevragen.Hetisookeenmogelijkheidomdanweerterugtegaannaardeclubomdaar te helpen. Probeer in het straatwerk zowelmannen als vrouwen in te


zetten.Nietalleenvoordeveiligheidkanditbelangrijkzijn,maarookvoorhetaansprekenvandekinderenenhunouders.


3. Zingen Zingen op de club is belangrijk, omdat liederen vaak een leven lang blijvenhangen,maarookomdatGodonsdeopdrachtgegevenheeftomHemtelovenenprijzen.KinderenmakendoorzingenopeeneenvoudigemanierkennismetBijbelsethema’senkunnenzoookdeboodschapvandeBijbelthuisdoorgevendoordatzedeliederenthuiszingen.3.1 Liedkeuze Er is een diversiteit aan liederen waaruit je kunt kiezen. Kies liederen dieBijbelgetrouwzijn.ZozijnereenaantalliederendieeenBijbeltekstbevatten.Probeerliederentekiezendieeenevenwichtigevariatieaanthema’shebben,maarookeenvoudigewoordenbevatten.Ookdepsalmenkunjeaanlerenopde club. Overleg altijd met de kerkenraad over welke liederen wel of nietgezongenkunnenworden.3.2 Uitleg LegvoorhetzingenuitdatzingentoteervanGodisendatweGoddoorhetzingenmogenlovenenprijzen.Jekuntdanaandekinderenvertellendathetdaarom belangrijk is om eerbiedig te zijn en netjes te zingen. Wees nietteleurgesteldalskinderennietdirectmeezingen.Sommigekinderenzijnnietgewendomtezingenendankanhetenigetijdkostenvoordatzemeegaanzingen.KinderenmeteenmoslimachtergrondkunnenmoeitehebbenmethetzingenvanliederenoverIsraëlofJezus.Gahierrespectvolmeeomendwinghennietommeetezingen,maarleghunsteedsweerhetEvangelieuit.3.3 Aanleren Voorhetaanlerenvanliederenishetgoedomtelettenopdemelodieenhetritme.Demeestekinderen,maarvooralkinderenvanAfrikaanseafkomst,zijnergmuzikaalen lerensnel.Melodieënmoetensimpelenmakkelijk tezingenzijn,maarookgoed inhetgehoor liggen.Maakhet zingenvoordekinderenaantrekkelijk door bijvoorbeeld een canon of gebaren, of afwisselend dejongensenmeisjestelatenzingen.Bijsommigeliederenkanhetmooizijnomdekinderenomdebeurteeneenvoudigmuziekinstrumenttegeven,zoalseentriangel. Het is van belang de moeilijke woorden en begrippen goed uit te


leggen, omdat de meeste kinderen onbekend zullen zijn met het Bijbelsetaalgebruik.Hetismooiomvoorafgaandaanelkliedineenpaarzinnenuitteleggenwaaromjehetliedlaatzingenenwathetbetekent.Eventueelkunjeditondersteunenmetplaatjesofgebaren.Leterwelopdathetzingeneerbiediggebeurt,toteervandeHEERE.3.4 Presenteren De liederen kun je schrijven op grote vellen die je ophangt. Een anderemogelijkheidisomechtebundeltjestelatendrukkenofeenlosbladigsysteemtemakenzodaterafentoegewisseldkanworden.Wanneerjegebruikmaaktvaneenbeamer,kunjedetekstineenpresentatiezettenenprojecteren.3.5 Nieuwe liederen Het isgoedomeenaantal standaardliederen tezingenopdeclubmaarookregelmatignieuweliederenaanteleren,zodatereenrepertoireontstaatdatdekinderenkennen.EennieuwliedkanbijvoorbeeldtemakenhebbenmethetthemavandeBijbelverhalen,ofmetdechristelijkefeestdagen.Wanneerjeeennieuwliedgaataanleren,bedenkdanvantevorenhoejehetliedkanuitleggenenwatdebelangrijksteboodschapvanhetliedis.Kieseenlieduitdatbijhetverhaalofhetthemavandeclubmiddagpastenprobeerindeuitlegvanhetliedhetverbandaandekinderentelatenzien.DaarbijkunjeteruggrijpenopdeBijbelvertalingofdeBijbeltekstendeboodschapnogeenkeerbenadrukken.


4. Bidden 4.1 Uitleg Jonge kinderen kunnen het spannend vinden om hun ogen dicht te doen.Daarnaast zijn er mogelijk kinderen op de club die niet gewend zijn om tebidden.Zijkunnenhetvreemdenzelfsengvindenomhunogendichttedoen.Legdekinderenuitdatwedehandensamendoenzodatwenietmetanderedingenbezigkunnenzijnendatweonzeogendichtdoenomdatwedannietafgeleidkunnenwordendoordekinderenomonsheen.Dwingkinderenerniettoe om hun handen te vouwen en ogen dicht te doen, maar vraag ze omeerbiedigenstiltezijntijdenshetgebed.Moslimkinderenmogenvanuithungeloofniethunhandenvouwen,jekunthunvragenomdearmenoverelkaartedoen,ofdehandenplatopschootteleggen.Hetisgoedomiederekeerdekinderenuitteleggenwatbiddenis.VertelhundatbiddenpratenmetdeHeerein de hemel is. De Heere is zo groot en zonder verkeerde dingen, daarommoetenwijeerbiedigzijn. JekunthierbijhetvoorbeeldgebruikendatalswenaarkoningWillem-Alexandergaan,weonsnetjesmoetengedragen.Alswesprekenoverbidden,mogenwedekinderenuitleggendatGod indehemelwoont,maarzomachtig isdatHijonsoveralenaltijdhoort.WemogenallesaanGodvertellen,waarweookzijn.4.2 Betrekken Probeerdekinderentebetrekkenbijhetgebeddoorzetevragenwaarjevoorkuntbiddenendanken. Je kuntmetdekinderenafsprekendatbijvoorbeeldmaximaalvierkinderenietsmogennoemen,zodatjehetzelfkuntonthouden.Ookkunjedegebedspuntenopschrijven.Doordekinderenerbijtebetrekken,kunjekinderenlerenwaarzezelfvoormogenbiddenthuis.Jekunthierbijzelfvoorbeeldennoemen.Eenkindkanspontaanallerleidingennoemenomvoortebidden.Ookpuntendie indeogenvanons,volwassenen,misschienklein,onbeduidend of zelfs vreemd zijn om voor te bidden. Neem het kind hierinserieusenbidthiervoor,desnoodsinanderebewoordingen.Zokaneenkindjevragenomtebiddenvoorhunziekepoes.Schrikhiernietvan,maarvraagdaninhetgebedofGodvooralleziekedierenwilzorgen.


4.3 Eenvoud Gebruikinhetgebedkorte,concretezinnenenweeseenvoudig,zodatjemethet gebed afdaalt naar het hart van de kinderen en ze het gebed kunnenbegrijpen.ProbeerinhetgebeddeverbindingtemakenmetbijvoorbeeldhetBijbelverhaal of de Bijbeltekst van de clubavond.Moedigdekinderenaanomzelf tebidden.LeghunuitdatzeoveralmogenbiddenomdatGodoveral is enhenoveral ziet enhoort.Het is goedomdekinderentevertellendatineengebedverschillendedingenaandeordekunnenkomen.Alswebidden,mogenweGodvoormooieenfijnedingenbedanken.Maar alswe bidden,moetenwe ook alle verkeerde dingen, zonden, diewegedaanhebbentegenHemzeggenenvragenofHijzewilvergeven.Wemogeneen kind erop wijzen dat het mag vragen of de Heere zijn of haar levenverandert,zodatheteenhartkrijgtdatnaardeHeerewilluisteren.


5. Introles 5.1 Doel Deintroleskunjegebruikenomvoorafgaandaanhetverhaalhetthemaofdekernwaarheid vanhet verhaal aande kinderenduidelijk temaken.Het is debedoelingommetbehulpvaneenvoorbeeld,eenverhaal,eenvoorwerpofeenspeldekinderenactief tebetrekkenbijhetthema.Daarbij isde introleseenhulpmiddelenvervangthijniethetverhaal,maarisbedoeldalsverduidelijking.Deintroleshoeftdaaromnietteveeltijdinbeslagtenemen.5.2 Mogelijkheden Erzijngenoegmogelijkhedenomeenintrolesvormtegeven.Bedenkaltijddathet doel van de les is om de kernwaarheid duidelijk te maken of naar dekernwaarheidtoetewerken.Mogelijkhedenvooreenintroleszijn:

• Een inleidend verhaal, bijvoorbeeld het verhaal van een reddendebrandweermanbijhetthemadatJezusnaardeaardegekomenisalsRedder.

• Een(Bijbels)voorwerp,bijvoorbeeldeenolielampjebijdevertellingvandewijzeendwazemaagden.

• Een Bijbelse plaat, waarop iets van het verhaal te zien is of eenvoorwerpuithetverhaalstaat.

• Eenspel,bijvoorbeelddoorkinderenbijdeingangmuntjesintelatenleveren,omzoduidelijktemakenwateentollenaarisbijhetverhaalvanZacheüs.

• Een uitbeeldende introles, door bijvoorbeeld een bak met water tenemenendaarbootjesvankurkintelatendrijvenenteblazen,omtelatenzienwatergebeurtbijdestormophetmeervanGalilea.

• Eennadenkertje,doormetdekinderendingenopteschrijvendiezediedagverkeerdhebbengedaan,ommetelkaar tepratenoverwatzondeis.

Ø Behalvedeintrolessenuitdemethodezijnerookintrolessentevindenop

http://www.pinterest.com/liseriliseri/objectlessen


5.3 Hebben de kinderen het begrepen? Bijdevoorbereidingvandeintrolesishetgoedomnatedenkenoverwatjeermeeduidelijkwiltmakenaandekinderen.Probeerhetthemaopeenkorteenbondigemaniernaarvorentelatenkomen.Praathiermetdekinderenoverdoor en ga aan het einde van de les na of de kinderen het daadwerkelijkbegrepenhebben. Zo kun jebij een leswaarbij de kern isdat JezusnaardewereldgekomenisalsRedder,hetvoorbeeldvaneenbrandweermangebruikendieeenkindredtuiteenbrandendhuis.Echter,kinderenkunnennahetverhaaldenken dat Jezus een brandweerman is. Daarom is het goed om met dekinderendoortepratenoverdeintroles.


6. Bijbelles DeBijbellesvormtdekernvandeclub.DeBijbellesismeerdaneenverhaaldatverteldwordt.TijdensdeBijbelleswordendekinderenactiefbetrokkenbijdatwaterverteldwordt.Hetvoorbereidenvanditonderdeel zaldemeeste tijdvergen.Neemdezetijdookruimschoots.

6.1BijbelHetisbelangrijkomtebeseffendatdeBijbelnietzomaareenboekis,maarhetWoordvanGodendatwedataandekinderendoorgeven.Tijdensdeclubdraaithetdanooknietomhetzingenofhetmooieverhaal,maaromdewoordenvanGod.WekunnenditaandekinderenlatenziendoordeBijbelopeencentraleplaatsteleggentijdensdeclubenernaarteverwijzentijdenshetverhaalofbijhet leren van de Bijbeltekst. Tijdens het verhaal kun je de Bijbel in je handhouden.GanetjesmetdeBijbelom,laathembijvoorbeeldnietachteloosopdegrondslingeren.HieraankunnendekinderenzienhoeheiligjedewoordenvanGodacht.Zekerwanneerermoslimkinderenopdeclubzijnisditeenpuntdatextraaandachtverdient.Voordemoslims isdeKoraneenheiligboekendaargaanzemetzeerveelrespectmeeom.GazoookmetdeBijbelom.LegdekinderenuitdatdoordeBijbelGodtotonsspreekt. 6.2 Voorbereiding van de Bijbelles HetvertellenvaneenBijbellesopdeclubvergtvoorbereidingenverdiepinginhet Bijbelgedeelte. Alswe Bijbelverhalen vertellen die voor ons bekend zijn,hebbenwesomsdeneigingomtevertellenvanuitonze ‘ervaring’.Het loontechteromvoorafgaandaandevertellingzelfopnieuwhelemaalinhetverhaalteduiken.BegindaaromruimeenweekvoordatjehetverhaalmoetvertellenmethetdoorlezenvanhetBijbelgedeelte.BidofhetWoordduidelijkenheldermagzijnenofdevoorbereidinggezegendmagworden.LeeshetBijbelgedeelterustigdoorenbedenkaandehandvanvragenalswie,wat,waar,hoe,waaromenwaarmeewaterzichindegeschiedenisafspeelt.Zoontdekjewatergebeurtin het verhaal en krijgt het verhaal meer kleur. Kijk ook naar het verbandwaarbinnendeze tekst staat. Leeshet gedeelte indedagendaarnanogeenaantal keer door. Je kunt bij de voorbereiding gebruikmaken van het eerste


hoofdstuk bij elke les. Dit hoofdstuk is niet bedoeld ter vervanging van depersoonlijkeBijbelstudie,maarkanweleenhandvatbieden.6.3 Kernwaarheid Bijdevertellinghebjeeendoel,jewiltdekindereneenboodschapmeegeven.Dit is een boodschap die belangrijk is voor hoofd (kennis), hart en handen(doen). In het kinderevangelisatiewerk draait het niet alleen maar om hetoverdragenvanBijbelkennis,maaromdeoproeptotgeloofenbekeringendelinknaarhetdagelijkselevenvandekinderen.Leerkinderenduswatzemoetendoenmetdeboodschapvanhetverhaal.Ø Zieooktoerustingdeel1,hoofdstuk6overdevraag‘watmoetikzeggen’.

Maakelkekeereenduidelijkekeuzewaar je inhetverhaaldenadrukopwilleggen.VeelkinderenhebbenweinigBijbelsekennisofkomenonregelmatigopde clubwaardoor erweinig continuïteit is.Wewillen het liefst de completeboodschap van het Evangelie in één verhaal vertellen,maar dat is soms erglastig. Het is daarom beter om te focussen op een kernwaarheid endaaromheenhetverhaaloptebouwen.Probeerdituittewerkendoortekijkennaar wat de kern te zeggen heeft voor het hoofd, het hart en de handen.Formuleerdekernwaarheiddiejeaandekinderenwiltdoorgevenineenzin.Inhet eerste hoofdstuk van elke les is de kernwaarheid geformuleerd enuitgelegd.Maakvoorafkeuzesopwelkemomentenjedeverschillendeaspectenvandekernwaarheidinjeverhaalnaarvorenlaatkomen.Laatdekernwaarheideenaantal keer terugkomen in het verhaal, zodat deze steeds herhaald wordt.Bewaar de kernwaarheid niet tot het einde van het verhaal, wanneer deconcentratie verminderd is. Pas de kernwaarheid toe op het leven van dekinderenenmaakdezeconcreetdoorvoorbeeldentenemendieaansluitenbijhun belevingswereld. Maak de kernwaarheid zichtbaar door hem op teschrijvenenoptehangen. 6.4 Verhaal opbouwen DemethodebevateenuitgeschrevenBijbelles,waarjegebruikvankuntmaken.Hetisechternietdebedoelingdatjeditletterlijkvoorleest.Probeerzelfstandig


eenBijbellesvoor tebereiden,waarbij jegebruikmaaktvanwat inde lessenwordtaangereikt.

• Alsjehetverhaaleenaantalkeerdoorgelezenhebt,probeerdaneenaantalkernpuntenuithetverhaalvoorjezelfopteschrijven.Ookishetgoedomvoorjezelfheldertehebbenwathetverloopvanhetverhaalis.Probeervoorafvoorjezelfheldertehebbenwelkegebeurtenisseninhetverhaalplaatsvindenenhoejeditwilgaanvertellen.Denknaoverwelkepersoneneenrolspeleninhetverhaal.

• De verhalen in de Bijbel staan meestal in chronologische volgordegeschreven.De verhalen kunnenopdezemanier verteldworden. Jekunterookvoorkiezenommiddeninhetverhaaltebeginnenmeteenspannendgedeeltevanhetverhaalendanterugtegaannaarhetbeginofomaanheteindetebeginnen.Daarnaastkunjekiezenvanuitwelkperspectief(vanuitwelkepersoon)jehetverhaalvertelt.

• Probeerinhetverhaaltheologischebegrippentevermijdenofzeheelduidelijkaandekinderenuitte leggen.BesefdatdekinderenweinigBijbelkennishebbenendatvooronsvanzelfsprekendedingenuitgelegdmoeten worden (bijvoorbeeld het platte dak in het huis van deverlamde man en de vissersboten in de geschiedenis van dewonderbarevisvangst).

• Kiesvooreenpakkendbegin,waarmee jedirectdeaandachtvandekinderen kunt trekken.Beginde vertellingdirectmethet verhaal ennietmeteenzinals:‘Vandaaggaikjullieeenverhaalvertellenover...’Verklapnooitdeclimaxalaanhetbegin.Zovan:‘Nugaikeenverhaalvertellen hoe Jezus meer dan 5000 mensen eten gaf met maar vijfbroden en twee vissen.’ Bedenk daarom bij de voorbereiding debeginzinvanhetverhaal,maarookdeeindzin.

6.5 Vertellen is laten zien Hetvertellenvaneenverhaalisproberendeanderietstelatenzien.Probeerdaaromalsvertellerjeinteleveninhetverhaal,deomgevingendepersonenenprobeerditovertebrengenopdekinderen.

• Tijdenshetvertellenvanhetverhaalkun jemetgebarenhetverhaalbeeldendvertellenenondersteunen.TelbijvoorbeeldnetzoalsAbram


de sterren in de nacht, doormet je vinger in de lucht te wijzen enhardoptetellen1,2,3,4.

• Door je eigen gezichtsuitdrukking kun je de emoties uit het verhaallatenzienaananderen.WanneerjeverteltdatSaulboosisopDavid,kijkdanookboos,zodathetvoordekinderenzichtbaarwordt.

• Jestemishetgereedschapbijhetvertellen.Laatdewoordensomsluid,danweerzachtoffluisterendklinken.WanneerdefaraodeopdrachtgeeftomalleJoodsejongensindeNijltegooien,zegthijditnietopeenlievetoon,maarklinktzijnstemboosenvastberaden.

• Laatdeemotiesuithetverhaaldoorklinkenindewoordenendetoondiejekiest.

• Kijkdekinderenaantijdenshetvertellenomzezobijhetverhaal tehouden.

• Laspauzesinomhetverhaalspannendertemakenenweesnietbangomhetevenstiltelatenzijn.

• Maakalvertellendduidelijkdaterietsonverwachtsgaatgebeurenendathetdemoeitewaardisomteblijvenluisteren.

• Laat ietsgebeuren, inplaats vandat je verteltdat ietsgebeurt. LaatDavid de steen in de slinger leggen, laat hem langzaam de slingerronddraaien en laat de steen uit de slinger schieten. Op diemanierhoudjedespanningerin,inplaatsvandatjerustigverteltdatDavidzijnslingerpaktendesteenwegslingert.

• Vertelnietlangerdanjedekinderenkuntboeien.Houdalsrichtlijnaandatjevoorkleuters5minuten,voorkinderentot8jaar10minutenenvoorouderekinderenmaximaal15minutentijdhebtomjeverhaaltevertellen.

• Sommigemensenkiezenervooromtestaantijdenshetvertellenvanhetverhaal,andersmensengaanlieverzitten.Kieseenhoudingdiehetbestebijjepast.

• Hetstellenvanvragentijdenshetverhaalkandebetrokkenheidvandekinderen verhogen, maar zorg dat het de vertelling niet te veelonderbreekt.

• Hettonenvaneenvoorwerpmaaktmeerzichtbaarvoordekinderen.Wanneerjehetverhaaloverdewijzeendwazemaagdenvertelt,kun


je een olielampje meenemen. Let er wel op dat meegenomenattributennietdeaandachtvanhetverhaalafleiden.

• Vertelhetverhaalindetegenwoordigetijd,zodatkinderenzichzelfinhetverhaalkunnenverplaatsen.

• Zorg ervoor dat het verhaal niet langer dan 15minutenduurt. Voordeze kinderen ishet vaakmoeilijkom langdurigdeaandacht vast tehouden.

Ø ZieverderStevenMiddelkoop,dekunstvanhetvertellen. 6.6 Ondersteuning van het verhaal Omdeboodschapgoeddoortelatendringen,ishetnodigomzoveelmogelijkgebruik te maken van ondersteunend beeldmateriaal. Behalve aan deillustratiesdiebijdezekinderevangelisatiemethodezitten,kunjedenkenaan:

• Platenuitanderebronnen,bijvoorbeelduitdeKijkenLuisterBijbel.• Flanelbordenflanelplaten.• Voorwerpendietemakenhebbenmethetverhaalofdeles.• ZelfsamengesteldePowerPointpresentatiemetfoto’s,landkaartenen

dergelijke.• Bijhetuitleggenvanwoordenofbegrippenkunnenondersteunende

gebarenhelpen.Ø Zietoerustingdeel2,hoofdstuk7voorwebsiteswaarondersteunendmateriaal,

zoalseenflanelbord,tebestellenis.


7. De Bijbeltekst aanleren TijdensdeclubkunjeeenBijbeltekstaanlerenaandekinderen.Bijbeltekstendiewedekinderenaanleren,gaanvaakhunhelelevenmethenmee.Zomogenwe de kinderen wortelen in het Woord van God, zoals dat staat inDeuteronomium6:6en7a:‘Endezewoordendieikuhedengebied,zulleninuwhartzijn.Engijzultzeuwkindereninscherpen,endaarvanspreken,alsgijinuwhuiszit,enalsgijopdenweggaat,enalsgijnederligt,enalsgijopstaat.’7.1 Lezen BeginhetaanlerenvandeBijbeltekstdooraandekinderentelatenziendatdetekstindeBijbelstaat.LeesdetekstvooruitdeBijbel.TijdenshetaanlerenvandeBijbeltekstkunjekinderenzelfdeBijbeltekstlatenopzoekenindeBijbel.DekinderenzullenverrastzijnomteziendatdetekstechtindeBijbelstaat.Helpdekinderentijdenshetopzoeken;Bijbelboeken,hoofdstukkenenverzenzijnvoorhenvaaktotaalonbekend.DoorhetBijbelboekmethethoofdstukenversaante leren, lerendekinderendatdetekstuitdeBijbelkomtenwaardezestaat.7.2 Uitleg Probeer de tekst in eenvoudige woorden uit te leggen en begrippen teverhelderen.ZorakendekinderenvertrouwdmetBijbelsebegrippen.Deuitlegkunjegeveninverschillendewoorden,terwijljeondertussendetekstweereenkeerherhaaltmetdekinderen.BijhetaanlerenvandeBijbeltekstisherhalinghet sleutelwoord.Het verdient de aanbevelingomeenBijbeltekstmeerderebijeenkomsten teherhalen, zodatdekinderende tekst zullenonthoudenenbegrijpen.Wanneereentekstmeerderekerenachterelkaaraangeleerdwordt,kunjeervragenoverstellen.Alsjezebijvoorbeelddetekst‘WieistochDezedatdewindendezeeHemgehoorzaamzijn’aanleert,kunjeaandekinderenvragen:‘OverWiegaatdit?’of:‘Waaromwordtditgezegd?’Hetisoverigensbijzonderomtezienhoesnelkinderendetekstuithunhoofdkennen.Verwachtnietdatdekinderendetekstthuisgaanleren.Hetaanlerenvaneentekstmoetecht op de club gebeuren. Probeer bij het herhalen te variëren met dewerkvormen,zodathetnietsaaiwordtvoordekinderen.


7.3 Werkvormen ErzijnverschillendewerkvormenomdekindereneenBijbeltekstaanteleren.Door het gebruik van verschillende verwerkingsvormen houd je hetafwisselend.Onthouddatkinderenongeveer20%onthoudenvanwatzehoren,dat ze 50% onthouden van wat ze horen en zien en dat ze ongeveer 90%onthoudenvanwatzehoren,zienendoen.Betrekdekinderendaaromactiefbijhetaanlerenvandetekst.Maak de Bijbeltekst visueel Doorwoordenweer te geven als symbolen kunnen vooral jongere kinderenmakkelijker een tekst aanleren,maarook vooroudere kinderengeldtdat zijdingen beter onthouden wanneer je iets zowel verbaal als non-verbaalaanbiedt.Ditkunjedoendoordetekstopeenlangestrookteschrijvenenbijsommigewoordenplaatjestezoeken.Dieplaatjeskunjemetknijpersoverdetekst bevestigen. Haal daarna de symbolen een voor een weg tijdens hetaanleren.

Een andere manier van een Bijbeltekst aanleren met symbolen is doorverschillendestrokenmetsymbolentemaken.Plakdezestrokenbovenelkaaraanelkaarvast,zodatdestrokenomgevouwenkunnenworden.Zoverdwijnener eenpaarwoordenwanneer de strookwordt omgevouwenen kunnendekinderen die uit het hoofd opzeggen. Door de stroken achter elkaar om tevouwen,kennendekinderendeheletekstaanheteinde.

VoorbeeldMar.4:41b:‘WieistochDeze,datookdewindendezeeHemgehoorzaamzijn?’


VerwerkdeBijbeltekstopeenafbeeldingdiepastbijhetBijbelverhaalofdetekstenlaatdekinderendewoordenereenvooreenafhalen.Jekuntdetekstwoord voor woord op losse briefjes vastplakken met buddie-gum. Door dewoordenereenvooreenaftehalen,moetendekindereniederekeerweereennieuwwoorduithethoofdopzeggen.DeBijbeltekstkunjeookaanlerendoordewoordenteverbergenachterluikjes.Door tijdens het aanlerende luikjes een voor eendicht te doen, kennendekinderenaanheteindedetekstuithunhoofd.

VoorbeeldHebr.13:6:‘DeHeereismijeenHelper,enikzalnietvrezen.’

VoorbeeldJoh.11:25:‘IkbendeOpstandingenhetLeven;dieinMijgelooftzalleven,alwarehijookgestorven.’

Ik ben

deOpstanding en

het Leven;

die inMij

gelooft zalleven,

alware hijook

gestorven. Joh.11:25


Ondersteun de Bijbeltekst met gebaren Doorkinderendetekstaantelerenmetgebaren,onthoudenzedetekstbeter,doordat ze actief betrokken worden in het leren van de tekst. Niet alleBijbelteksten zijnhier geschikt voor,maar sommige teksten zijn goedaan telerenmetgebaren.

VoorbeeldMar.1:17:‘EnJezuszeidetothen:VolgtMijna,enIkzalmaken,datgijvissersdermensenzultworden.’Gebruikdevolgendegebaren:• Jezus:wijsmetdevingernaarboven,naardehemel,hetgebaarvoorGod.• zeide:doedehandopenendicht,datishetgebaarvoorspreken.• volgt:wenkmetdehand,hetgebaaromachterJezusaantekomen.• Mij:wijsmetdevingernaarboven,naardehemel,hetgebaarvoorGod.• Ik:wijsmetdevingernaarboven,naardehemel,hetgebaarvoorGod.• maken:doetweevuistenopelkaarenbeweegdieheenenweer,hetgebaarvoor

werken.• vissers:doedehandopenendicht,hetgebaarvoorspreken.(Legdekinderenuit

dat vissers dermensen niet betekent dat ermensen gevangenmoetenworden,maardathetgaatomhetvertellenoverGodaanallemensen.)

• mensen:wijsomjeheen,datishetgebaarvoormensen.

Leer de Bijbeltekst op melodie aan DoordeBijbeltekstopmelodieaanteleren,wordtdetekstalshetwareinhetgeheugen van de kinderen gegrift en zullen de kinderen de tekst snelleronthouden.Naast de psalmen, zijn er een aantal bestaande liederenwaarinletterlijk een Bijbeltekst verwerkt is. Denk bijvoorbeeld aan: ‘Zoek eerst hetKoninkrijkvanGod’,‘DeHeereismijnHerder,mijontbreektniets’,‘OnzeVader,Dieindehemelenzijt’,‘UwWoordiseenlampvoormijnvoet’enzovoort.Dezemethodevoorziet ineenheelaantalBijbeltekstendieopmelodieaangeleerdkunnen worden. Ook hier is herhaling erg belangrijk. Eventueel kun je hetaanleren van een tekst op melodie combineren met een van de anderemethoden.


Ø Promusicaheefteenliedbundeluitgegeven,‘WaterindeBijbelstaat’.HierinstaaneenaantalBijbeltekstenindeStatenvertalingopmelodie.Zie:www.prozamusica.nl/kinderkoor/wat-er-in-de-bijbel-staat-liedbundel.html

Ø Terinspiratiekunjeookkijkenopwww.bijbelopmuziek.nl.

Laat de woorden in de goede volgorde zetten Maak allemaal losse briefjes met een woord van de tekst. Laat een aantalkinderen dezewoorden vasthouden en leermet de kinderen de hele tekst.Daarnakunnendekinderenruilenvanhunplaatsenenmoetenzezelfdetekstgoedopzeggenendetekstindegoedevolgordezetten. Gatenkaas Leerdekinderendetekstaanennoemhemvervolgenszelfop,terwijljeeenaantalwoordenvergeet.Alsnelzullendekinderenopmerkendatereenaantalwoordenvergetenzijnenjehieropwijzen.Zokunjedewoordenweereenvooreen uitleggen, door aan de kinderen te vragen wat het vergeten woordbetekent.Om de beurt Geeftijdenshetlerenvandetekststeedseenanderegroepkinderendebeurtom de tekst op te zeggen en te laten horen hoe goed zij het kunnen.Bijvoorbeeld:allemeisjes,allejongens,iedereenmetblondhaar,iedereenmetbruineogen,iedereendieblauwindeklerenheeft,iedereendiesportschoenenaanheeft, enzovoort.Ook kun je vragenof er kinderen zijndiemisschiendeteksthelemaalalleenwillenopzeggen.Zokun jekinderenstimulerentothetlerenvandetekst,doorzecomplimententegeven.


8. Bijbelquiz DeBijbelquiziseenmogelijkheidomtekijkenwatdekinderenvanhetverhaalbegrepen en gehoord hebben. Daarnaast is het een mooie manier om debelangrijksteelementenendekerngedachtevanhetverhaalteherhalenendekindereneropeenactievemanierbijtebetrekken.Doormetdekinderendevragendoortenemenkunjeextrauitleggevenwanneerervragenzijn.Dequizkankinderenstimulerenombeterteluisterennaarhetverhaal.8.1 Werkwijze Dequizkunjeafhankelijkvandegroottevandegroepkinderenenvanderustindegroepmetdegehelegroeptegelijkdoen,maarjekunthetookinkleineregroepjesaande tafeldoen.Afwisselinghierin ismogelijk.Probeer tijdensdequizverschillendekindereneenbeurttegeven,zodatiedereenbetrokkenisbijhetgeheel.Vragenpasjehierbijaanbijhetniveauendeleeftijdvanhetkind.Zokunjeaanouderekinderenopenvragenstellen.Aanjongerekinderenvraagje om te kiezen tussen twee antwoorden.Wanneer een kind een verkeerdantwoordgeeft,zegdannietdirectdathetnietgoed is,maarvraagdoorenstimuleerdekinderenomnatedenkenenelkaarhierbijtehelpen.Geefallekinderenaanheteindeencompliment.8.2 Quizvormen met de hele groep PuntenbriefjesVerdeeldegroep.Voorelkegoedbeantwoordevraagkrijgendekindereneenbriefjemetdaaropeenaantalpunten.Degroepmetaanheteindedemeestepuntenheeftgewonnen.Blokkentoren Verdeeldegroep.Voorelkgoedantwoordkrijgendekinderen tweeblokjes.Aanheteind isdegroepmetdehoogste torendewinnaar. Jekunthetnogspannendermakendoordeblokjestelateninleverenalsdetorenomvaltendegroepdanopnieuwtelatenbeginnen.Nummer schieten Maakeenplaatmetrondjesmetpuntenerop.Verdeeldegroep.Eenkinddatdevraaggoedheeftbeantwoordmagmeteenelastiekjeschieten.Waarhet


elastiekjehetdichtstebijkomtishetpuntenaantalvanhetkind.Welkegroepverzameltdemeestepunten?Ditkanookmeteenklittenband-dartbordofmeteenringenwerpspel.Groep naar de overkant laten lopen Verdeel de groep. Bij elk goed antwoordmag er een kind naar de overkantlopen.Welkegroepisalseersteaandeoverkant?(Ditkannogverderuitgebreidwordendoordekinderenbijvoorbeeldwaterofvoorwerpennaardeoverkanttelatenbrengen.) Spijkers slaan Verdeeldegroep.Neemtweeblokkenmeteenlangespijkerdieeraleenkleinstukje ingeslagen is (allebei even ver). Een kind dat de vraag goed heeftbeantwoordmagéénkeerslaanmetdehamer.Degroepdieheteerstdespijkererhelemaal inheeft,heeftgewonnen (ofdieaanheteindvandevragendespijkererhetversteinheeft).Draadjes knopen Verdeeldegroep.Zorgvooreendoosmetdaarinstukjeswolvangelijkelengte.Als een kind de vraag goed beantwoord heeft, danmag het een stukjewolpakken.Laatdekinderendedraadjesaanelkaarknopen.Welkegroepheeftaanheteindedelangstedraad? 8.3 Quizvormen in kleine groepjes Spelbord Maakeenspelbordmet20stappenendaarbijkaartjesmeterop:1stapvooruit(10x),2stappenachteruit(2x),beurtoverslaan(2x),nogeenkeer(2x).Laatdekinderenomdebeurteenvraagbeantwoorden,waarnazeeenkaartjemogenpakken.Wieiseralseersteaanheteinde?Metditspelkunjeookaansluitenbijhetverhaal,bijvoorbeeldbijdereisnaarEmmaüsofbijdereisvanJozefenMarianaarBethlehem. Puzzel Neemeenplaat vanhet verhaal en knip deze in een aantal stukjes. Laat dekinderenbijelkegoedbeantwoordevraageenpuzzelstukjepakkenenditopdegoedeplekleggen.


Keuzespel Kiesplaatjesdiebijhetverhaalpassenendaarbijookplaatjesmetprecieshettegenovergestelde.Laatdekinderentijdensdequizkiezenwelkplaatjewelbijhetantwoordhoortenwelkplaatjeniet.Memory Maakeenmemoryspelmetplaatjesvanhetverhaal.Laatdekinderenwanneerzeeenvraaggoedbeantwoordhebbentweekaartjesomdraaien.Wieheeftaanheteindedemeestekaartjes?Domino Maakeendominospelmetplaatjesdiepassenbijhet verhaal.Wanneereenkind een vraag goed beantwoord heeft, mag het een kaartje pakken en ditproberenaanteleggen.


9. Werkje 9.1 Waarom een werkje laten maken? Er zijn een aantal redenenwaaromhet goed is omna het Bijbelverhaal hetthemaofdevertellingteverwerken.Allereerstgeefthetdemogelijkheidomtijdensde verwerkingnogwat zakenuit de vertelling teherhalen, vragen testellenenvragentebeantwoorden.Daarnaastbiedtheteenopeningvooreenpersoonlijkgesprekjemetdekinderen.Vaakvertellenkinderendeverwerkingvanuithuneigenleefwereld,zodatdemedewerkersdielerenkennenendaarookopeenandermomentweernaarterugkunnengrijpen.Tenslotte isheteenonderdeelwaarkinderenvaakdevolgendekeervoorterugkomen.9.2 Verbinding met de les Het verdient de aanbeveling om de Bijbeltekst bij hetwerkje terug te latenkomen,zodatdekinderendetekstmeenaarhuiskunnennemenenerthuisnogoverkunnenpraten.Letdaarbijwelopwanneererveelmoslimkinderenopde club zitten; soms nemen zij het werkje niet mee naar huis als er eenBijbeltekstopstaat.Zorgookdathetwerkjeaansluitbijdekernwaarheidvandeles.Hetwerkjekandaneenaanleidingzijnomnogeensrustigdoortepratenoverwaterindelesbesprokenis.9.3 Voorbereiding Zorg vooreenbasishoeveelheid vanmateriaaldat veel gebruiktwordt, zoalsscharen,lijm,viltstiften,potloden,gekleurdpapier,kartonentafelkledenvooropde tafels.Berghetmateriaalbijvoorbeeldop inopbergdozen.Afhankelijkvanhetwerkjekunjemedewerkersvragenombijvoorbeeldwc-rollenofglazenpotten te sparen voor het werkje. Vaak zijn er meerdere goedkopeverwerkingen te vinden met natuurlijk materiaal of restmateriaal (wc-rollen/eierdozen/glazen potjes/ijsdozen etc.). Ook winkels zoals de Action,Zeeman,Wibra,XenosenHemahebbenvaakgoedkoopknutselmateriaal.Maakzelfthuiseenvoorbeeld,zodatjeditaandekinderenkuntlatenzienenzeeenideehebbenvanwatzegaanmaken.Daarnaastbenjedaardoorvoorbereidopdeknelpuntenbijhetmakenvandeverwerkingenkunjeeeninschattingmakenvan de hoeveelheid tijd die ervoor nodig is. Soms is het nodig om voor eenverwerkingalvastthuiseengedeeltezelfvoortebereidendoorteknippenofte


verven. Voorafgaand aan de club kun je alles alvast klaarzetten, zodat hetprogrammaopdeclubgoedverloopt.Ø Zieooktoerustingdeel2,hoofdstuk7.4

9.4 Afwisseling Probeerindeverwerkingentevariëren,zodatdekinderennietiederekeereenkleurplaat hoeven te kleuren, maar ook andere dingen kunnen maken.Afhankelijkvandeleeftijdvandekinderenopdeclubenhet leeftijdsverschilkunjevoordekleinekinderenkiezenvooreensimpelerwerkjeofdoormeerzelfvoortebereiden.Vergeetnietdatdejongensopdeclubandereinteresseshebbendandemeisjes.Vaakhoudenzemeervanbewegendanvanknutselenenkleuren.Hetkangoedzijnomhunopsommigemomenteneenalternatiefprogramma aan te bieden of een variatie op de verwerking door er eenjongensdraaiaantegeven(meisjesmogenietsmetkraaltjesmakenenjongensmet moertjes) of door af en toe iets stoers te doen zoals timmeren offiguurzagen.Ookvindenjongenshetmakenvaneenspelvaakleuk.Ø Ziewww.pinterest.com/hhkevvoormeervoorbeeldenvanwerkjes.


10. Regels op de club 10.1 Regels opstellen Voor rustenordeopdeclubzijn regelsnoodzakelijk.Hoeweleenclubgeenschoolis,zijnertochregelsnodigvooreengoedesfeereneengoedverloopvan het programma. Bovendien geven regels de kinderen duidelijkheid enzorgenzevoorstructuur.Het isdaaromgoedomderegels iedereclubweerkort met de kinderen te bespreken en te herhalen. Ook kun je de regelsophangen of met pictogrammen verduidelijken. Het is beter om een paarduidelijkeregelstehebbendanteveelregels,wantdanwetendekinderenderegelsnietmeer.

Enkelevoorbeeldenvanregelsvoordeclubzijn:ü Weluisterennaardeleiding.ü Iedereenheefteeneigenstoel,waarjetijdensdeclubopblijftzitten.ü Alsjeietswiltvragen,steekjejevingerop.ü TijdenshetBijbelverhaalenbiddenbenjestil.ü OpdeclubhebbenwerespectvoorelkaarenrespectvoorhetWoordvan

God.ü Mobieletelefoonsblijveninjezaktijdensdeclub.

Ø ZiebijlageT3.01voorpictogrammenmetderegelsvandeclub.

10.2 Regels handhaven Alseenmaalduidelijkiswelkeregelsopeenclubgelden,ishetdeuitdagingomdezeregelsooktehanterenendekinderenaantesprekenoftecorrigerenbijhetovertredenhiervan.Hetkanmoeilijkzijnomeenwaarschuwingtegevenofeenkindwegtesturen,omdatwegraaghetEvangeliemethenwillendelenenhen bij de club betrokken willen laten zijn. Hoewel we onze uiterste bestmoetendoenomdekinderenbijdeclubtehouden,schepthetnietstellenenduidelijkhandhavenvanderegelsonduidelijkheidvoordekinderenenzorgtdatvoor onrust voor de gehele groep. Kinderen verwachten tijdens de club deduidelijkheidendestructuurvaneenvolwassene.Kinderenvoelendegrenzenhaarscherpaanenjemagzedaaropaanspreken.Weeshierinconsequentenduidelijk.Wanneerereenconsequentievolgtopeenwaarschuwing,laatdeze


danniet achterwege en stel dezeniet uit.Het kan lastig zijn om te bepalenwanneerjeeenwaarschuwingmoetgevenofwanneerjuistniet.Jehoeftnietopiedereslakzoutteleggen.Sommigedingenkunjebeternegeren,omdatzedanvanzelfovergaan.Eenleidraadhierbijkanzijndatercorrectienodigisalsdegehelegroeplastheeftvanhetgedragvanhetkind.Ditkanbijvoorbeeldzijnin het geval van praten, vervelende opmerkingen maken tegen anderekinderen,schoppenofslaan.Luisterteenkindstilmaarzithijscheef,laathetkinddanscheefzittentijdenshetverhaal.10.3 Positieve insteek Probeerregelsrichtingdekinderenpositiefteformulerenenbijhetaansprekenvan kinderen op hun gedrag dit positief te benaderen.Wanneer demeestekinderenbijhetbeginvanhetverhaalalnetjesophunstoelzitten,maareenaantal kinderen nog niet, kun je ervoor kiezen om juist positief gedrag tebenoemen. ‘Ikziedat julliebijnaallemaalnetjesop jeeigenstoelzitten,watgoeddatjulliedezeregelnogweten.’Beloonkinderendienaarregelsluisterenmet bijvoorbeeld een opgestoken duim of een knipoog, zodat de kinderenweten dat je ziet dat zij hun best doen. Dit kan stimulerendwerken om opanderemomentenhungedragteverbeteren.Inplaatsvanhetbenoemenvannegatiefgedrag,ishetgoeddeaandachtterichtenopdedingendiegoedgaan.Hoemeer je positief gedrag beloont, hoemeer kinderen ditwaarderen. Ditbetekentnietdat jekinderennietmoetaansprekenoponacceptabelgedrag.Het betekent wel dat de aandacht niet altijd gericht hoeft te zijn op kleinedingendiesomsmiskunnengaan.10.4 Aanspreken Bijhetaansprekenvandekinderenzijnereenaantaldingendiegoedzijnomtebedenken:

• Alsjeeenwaarschuwinggeeft,geefdiedanvanuitdeik-boodschap.‘Ikvind ...’ Hiermee kun je het kind laten weten dat je iets zegt overzijn/haargedragennietoverzijn/haarpersoon.Zeghoejevindtdathetkinddoet,praatofzichgedraagt.Dusniet‘jebentvervelend’,maar‘ikvindjegedragvervelend’.


• Stelbijhetgevenvaneenwaarschuwinghaalbareeisen,waarbijjehetkindeenkorteenbondigeopdrachtgeeft.Noemdeveranderingdiejewiltzienbijhetkind.‘Ikwildatjijnuopjeeigenstoelgaatzitten.’

• Bij sommigekinderen ishetgoedomdekinderendekeuzete laten,zodatzijhetgevoelhebbendatermeermogelijkhedenzijn.Kiesvooroptieswaarbijjijalsleidingderegiehebt.‘“Jemagkiezen:ofjekomtbijmijopschootzittenofjegaatstilzittenopjeeigenstoel.’

• Spreekkinderenpersoonlijkaanennietdehelegroepkinderen.Alsjezegtdathetvervelendisdatniemandstilis,zalhetwaarschijnlijknietzozijndatiedereenpraatopdatmoment.Opdatmomentishetbeterom de kinderen die niet stil zijn persoonlijk aan te spreken enbijvoorbeeldtezeggen:‘Jan,ikwilgraaghetverhaalgaanvertellen.Wiljenustilzijn?’

• Benoem het gedrag dat vervelend is en welke emoties dat bij jeoproept.‘Ikvindhetverdrietigdatjijenjebuurmansteedsmetelkaarzittentevechten.’

10.5 Inkoppertjes Hoewelsommigepuntenrondomhethoudenvanordeenrustopdeclubbijnavanzelfsprekendkunnenlijken,ishetgoedomhiersteedsweerbewustvantezijn.

• Vermijdduwenentrekkenaaneenkind.Beperkfysiekcontactmetdekinderen tot hetminimale en laat je hier niet toe uitdagen door dekinderen.Slageenkinderen.

• Alshetlawaaiigistijdensdeclub,hebjebijnaautomatischdeneigingomhardenluidtegaanpratenofteschreeuwenomzoteproberendekinderentotordetemanen.Meestalisheteffecthiervanminimaalenishetbeteromopeenrustigemanierteproberenderustweertelatenkeren.Probeerzelfrustigenkalmteblijven.

• Soms werkt het om op de club een stilteteken (bijvoorbeeld eenopgestokenhand)tegebruikenomdekinderenstiltelatenworden.Jekuntmet de kinderen afspreken dat als de juf dit gebaarmaakt, dekinderenallemaalstilmoetenzijn.Eenanderemanierdiebij jongerekinderengoedtegebruikenis,ishetaftellenvandrienaar1(3-2-1-stil).


Wanneerdeleidingvandeclubditgezamenlijkdoet,gaandekinderenmeetellenenishetaanheteindestil.

• Geef kinderen niet veel ruimte om door te vragen als er concreteaanwijzingenwordengegevenwatjevanhenverwachtwatbetrefthungedrag. Negeer de vraag naar waarom en zeg nog een keer wat jeverwacht.

• Wanneerdecluballangeretijddraaitendekinderenfrequentnaardeclubkomen, isheteenvoudigomtesturen inwelkekinderenwelennietnaastelkaarkunnenzitten.Neemhiereenactievehoudinginaanalsleiding,doorzelftussendekinderentegaanzitten.

• Alskinderenvakernaardeclubkomen,zijnwegeneigdomhungedragtebeoordelenopdeeerdereervaringenmethetkind.Probeerechterelkesituatieblancointegaanentehandelennaardehuidigesituatie.

• De verantwoording voor de opvoeding van de kinderen ligt bij deouders.Ditbetekentnietdatjekinderennietmagaansprekenophungedrag.Hetbetekentweldatopéénclubbijeenkomsteenkindnietteveranderenis.

• Correctie hoeft niet altijdmetwoorden.Met een blik of een simpelgebaar kun je aan een kind duidelijk maken dat je dit gedrag nietaccepteert.

10.6 Orde tijdens het Bijbelverhaal Geef voorafgaand aan het Bijbelverhaal aanwelk gedrag je van de kinderenverwachtonderhetBijbelverhaal.Vertelhundatjewiltdatzestilzittenophuneigenstoel,datzegoedluisterenendearmenoverelkaardoen.ProbeermethetBijbelverhaaldeaandachtvandekinderenvasttehoudendoorzeaantekijken.Waarschuwals verteller de kinderen vanwie je ziet dat ze vervelendgedragvertonen.Probeerzoveelmogelijknon-verbaalhetkindtecorrigeren.Debesteaanpakblijftomdevertellingspannendtehoudenendeinteressevanhetkindoptewekken.Alseenkindergonrustigis,kanhetgoedzijnomeenvandeandereleidinggevendenhetkindaparttelatennemenofhetprobleemoptelatenlossen,zodatdevertellerverderkanmethetverhaal.


10.7 Regels in culturen In elke cultuur wordt verschillend omgegaan met kinderen en met hetcorrigerenvandekinderen.Houdditinhetachterhoofd,wanneerjekinderencorrigeert en ze bijvoorbeeld niet naar je luisteren of doen wat je vraagt.Kinderen kunnen dan bijvoorbeeld niet gewend zijn dat ze op deze maniergecorrigeerdworden.Bij kinderenmetafkomstvanuithetMidden-Oosten ishetgoedom inhetoogtehoudendatdeman-vrouwverhoudingdaartotaalandersis.Devrouwheefteenverzorgenderolrichtingdekinderenendevadereencorrigerenderol.ZoalseenArabischspreekwoordzegt:‘Vaderisderechteren moeder de advocaat.’ Kinderen zijn daardoor soms niet gewend omaangesproken te worden door een vrouw. Sommige kinderen, onder wiekinderen van Antilliaanse en Surinaamse afkomst, zijn gewend dat ergeschreeuwd wordt als hun gedrag niet acceptabel is. Probeer echter tevermijdendatjezelfookgaatschreeuwen,maarbenoemduidelijkdatjeboosbentalsjehetkindcorrigeert,zodathetkindbegrijptwatjebedoelt.Tevensiserinveelculturenmeerrespectvoormensendieouderzijn.Voordeclubishetdaaromgoeddatdeleidingbestaatuitverschillendeleeftijdscategorieën,maardat er zeker ook leiding is van wat oudere leeftijd, die meer gezag kanuitoefenen.10.8 Regels en relatie Regels handhaven op de club is meer dan het spelen van politieagent. Hethandhavenvande regelsenhetopbouwenvaneen relatiemetdekinderengaanhandinhand.Vaakishetzodatalsdekinderendeleidingbeterkennenen er wederzijds vertrouwen is, de kinderen ook beter gaan luisteren.Geefeenkinddatvoorveeloverlastzorgteenvasteleidinggevende(buddy)opde club. Dit zorgt voor meer duidelijkheid en structuur en tevens kan dezepersoonprobereneenbandoptebouwenmethetkind.Hetkanookperkeeriemandanderszijn,maarlaathetkindwetendatdezepersoonvandaagvoorhemofhaarzorgtendedingensamendoet.Geefkindereneentaakopdeclub.Laathenomdebeurtmeehelpenmethetuitdelenvandrinkenofsnoepofmethetopruimenvanhetlokaal.Zoontstaatereenmomentwaaroperaandachtisvoorhetkind,enwaarbijhetkindzichwaardevolvoelteneenpositieveervaringopdoet.Kijkbijhethandhavenvanderegelsnaarhetkindzelfenkijkwatjevanhetkindkuntverwachten.VankinderenmetbijvoorbeeldADHDofautismekunjeniet


opallemomentenhetzelfde vragenals vanandere kinderen.Bedenkwaterachterhet lastigegedrag zit. Soms is gedrageen schreeuwomerkenningofaandacht.Gahetgesprekaanmethetkindovergedrag:Waaromdoejezo?Watiseraandehand?Watzitjedwars?Laathetkindalseerstevertellenwatergebeurdisenlaathetkinduitpratenzonderhetdirectinderedetevallen.Geef aandat je het kind zelf niet vervelend vindt,maar dat het gedragnietacceptabelis.Probeerpositiefaftesluiteneneenbrugtebouwennaarhethartvanhetkind.Vraagoudersomadviesalshetmoeilijkisommeteenbepaaldesituatieomtegaan.Ditkaneenopeneneerlijkgesprekmetouderszijn,zonderalleenmaarintegaanophetnegatievegedragvanhetkind,maarwelmetdevraagofzijnogtipshebbenofhetandersaanpakken.Ouderskennenhunkinderenlangerdandeclubleidingenzijnsomsbereidommeetedenken. 10.9 Rust en leiding Het isgoedomerover tedenkenwateen leidinggevendeuitstraaltaanrust.Wanneer de leidinggevende uitstraalt dat er rust is en orde, dan zullen dekinderen hierop reageren. Hoe de leiding voor de kinderen staat, heeft dusgroteinvloedopdegroep.Onthouddathetbelangrijkisdatdeleidingvandeclubzelfzichookgedraagtnaarderegelsvandeclub.GabijvoorbeeldzelfnietzittenpratenonderhetBijbelverhaalenbeperkhierbijwaarschuwingentothethoognodigeomhetverhaalnietteverstoren.


11. Band opbouwen met kinderen 11.1 Relatie met de kinderen Ofkinderennaardeclubkomenenweer terugkomenwordtvooreengrootgedeelte bepaald door de relatie die er is tussen de leiding en de kinderen.Bovendien vertrouwthet kindde leidinggevende als er een goede relatie is.Vanuitdezevertrouwensbandiserruimteomelkaartelerenkennen,maarookomtesprekenoverGodenhetgeloof.Weesjealsmedewerkerdanookbewustvandeplaatsdie jehebt tegenoverdekinderenopdeclub.Gaalshetwarenaasthenstaan,verdiep je inhun levenen laathenervarendat jenaarhenluistert. Het is een Bijbelse opdracht om elkaar lief te hebben; liefde is hetsleutelwoord. Accepteer kinderen zoals ze zijn en neem hen altijd serieus.Individueleaandachtishierbijvanuiterstbelang.Weesgeïnteresseerdinwiehetkindis.Laatdezeinteresseblijkendoorhetstellenvanvragen,bijvoorbeeldoverwatzediedaggedaanhebben.Ofnoemhetalsjezietdateenkindopdefietsgekomenisofandereschoenenaanheeft.Tijdensdeclubmiddagishetbelangrijkdekinderentegroetenbijbinnenkomst.Heethenhartelijkwelkom.Probeerervoortezorgendatjevanelkkindzijnofhaarnaamweet.Verderisregelmatigoogcontactmetdekinderenfijnwanneerjemethenwerkt.Zolaatjehunwetendatjehenziet.Neemiederkindweleensevenapartvooreengesprekjeennodighenuittothetstellenvanvragenaanjou.Derelatiemetjoualsmedewerkermoetzichnietbeperkentotdeclubmiddag;hetvraagtookeeninvesteringdaarbuiten.Spreekhetkindaanwanneerjehemofhaarbuitendeclubmiddagtegenkomt.Jekuntdekinderenookeenkaartjesturenwanneerzejarigzijn.Zorgdatjeopdehoogtebentvandethuissituatievandekinderen.Alsersprakeisvaneenmoeilijkeperiode,dankunjemethenenhetkindmeeleven.Datkandoorhetsturenvaneenkaartjeofmisschienwordteenbezoekjegewaardeerd.11.2 Gesprekken met de kinderen Communicatie is binnen het kinderevangelisatiewerk iets wat de nodigeaandachtvraagt.InhetvertellenvanhetBijbelverhaal,indebeantwoordingvan


vrageneninhetalgemenecontactmetkindereniseengoedeafstemmingopleeftijdenmogelijkhedenvandekinderenvanbelang.Benaderkinderenaltijdpositief.Geefhuncomplimentjes.Wanneereenkindeenonjuistantwoordgeeftopeenvraag,geeferdaneenandereinsteekaan.Geefthetkindeenverkeerdantwoordmaarzegthetietswatbijvoorbeeldwelopeenandermomentnaarvorenisgekomen,dankunjenoemen:‘Goedzeg,datjedathebtonthouden!’Wilhetkindeengesprekjeofheeftheteenvraagenhetkomtopdatmomentnietuit,zoekdaninoverlegmethetkindeenandermoment.Kiesdezemomentenookalsjemerktdaterietsniethelemaalprettigverloopt.Realiseer je dat de kinderenmetwie jewerkt verschillend zijn in leeftijd enniveau.Bijallekinderengeldtechterdebekenderegel:eerstluisterenendanpas spreken. Het gaat in gesprekken met kinderen om ontmoeting endoorvragen.Vragenstellenisietswatjebijbeidegroepenkuntdoen.Bijjongerekinderensluitenvooralgesloten,concretevragenaan.Datkunnenookja/nee-vragenzijn.Openenmoeilijkevragenkunnenzorgenvooronveiligheidenhetervarenvanspanningendatwillenwevoorkomentijdenseenclub.Bijouderekinderen kun je open vragen stellen, waarbij te denken valt aan vragen diebeginnen met: hoe, wie, wat, waarom, waar en wanneer. Stel gerust eenpersoonlijkevraagaandekinderen,maarlaathenhierinvrij.Weeszelfwelaltijdbereidomietsvanjegeloofenjezelfmethentedelen.Nodigdekinderenookuittothetstellenvanvragen.11.3 Veiligheid op de club Dekinderclubdienteenplaatstezijnwaariedereenzichthuisenveiligvoelt.Datkanvanzelfsprekendalleenalser sprake is vaneengoede relatie tussenmedewerkers,maarooktussenkinderenonderling.Realiseerjedathetsocialenetwerkvanveelvandekinderenrelatiefkleinis.Eenclubbiedtdekinderenookruimteomsocialevaardighedentelerenenverdereervaringoptedoeninsocialecontacten.Wehebbeninditgevalechtertemakenmeteenkwetsbaredoelgroep. Bij alle kinderen is er weleens wat onderling, maar doorgaanskunnenzijzichdaaraardiginreddenenishulpvaneenvolwassenenietaltijdnodig.Juistopdeclubkandatanderszijn.Hebalsmedewerkeroverzichtoverjegroep.Doorhethoudenvanoogcontactenhetkennenvandekinderenkunjesignalerenofallesgoedverloopt.Iseronderlingruzieofwordtereenkindgepest,grijpdanin.Bijdejongerekinderenmoetjedaarbijrekeninghouden


meteenbeperktverantwoordelijkheidsbesefenzekerbijdezedoelgroepkaner sprake zijn van een achterstand in de sociale ontwikkeling. Spreek dekinderenbijvoorkeurnietaanindegrotegroep.Wijsdekinderenopdatwatergebeurdis,maarblijfernietinhangen.Bieddekinderenmeteendaarnaeenalternatiefwaarmeehet programmaweer opgepakt kanworden. Bij ouderekinderen kun je een dergelijke gebeurtenis aangrijpen als leerpunt engezamenlijk in gesprek gaan. Op deze manier leg je een deel van deverantwoordelijkheidbijhen,maarhoudjealsmedewerkerweldecontrole.11.4 Contact met ouders Naast een goede relatie met het kind, is ook het contact met ouders vanwaarde.Probeercontactteleggenmetdeoudersvanwiedekinderenopdeclubkomen.Nietalleenommethen te sprekenoverdekinderenenwat zijdoen op de club, maar ook om het Evangelie bij hen te mogen zaaien.Voorafgaandaandeclubkunjeeenpraatjemetdeoudersaanknopenalszijhunkind(eren)komenbrengen.Wanneerjedekinderenzelfopgaathalenindewijk,vraagdanaltijddeoudersomtoestemmingofhetkindmagkomen.Legkortuitwatjulliegaandoenopdeclubenstaopenvoorvragen.Vertelduidelijkdatheteenchristelijkekinderclubis,zodatouderszichnietbedrogenvoelenwanneerzedaaropeenlatermomentpasachterkomen.Informeerofernogbijzonderhedenzijnmetbetrekkingtothetkind.Als jevakerbijhetzelfdeadreskinderenophaalt,kun jeookeenkortpraatjeaanknopenmetdeoudersenbijvoorbeeldvragenhoehetmethengaat.JekunthunvragenofzeweleensvandekinderenoverdeverhalenuitdeBijbelhorenenzeuitnodigenvooreenBijbelcursus.Onthoudweldathettijdkostomeenvertrouwensbandmetzoweldekinderenalsdeoudersoptebouwen.Jekuntextrainvestereninderelatiemetdeoudersdoorzebijvoorbeeldtweekeerperjaaruit tenodigenvooreenopenclub (kerstvieringenzijnhierheelgeschiktvoor)ofdooropouderbezoektegaanalsdatgewaardeerdwordt. 11.5 Privacy kinderen Bewaakdeprivacyvandekinderenzogoedmogelijk.Gazorgvuldigommetbeeldmateriaal of gegevens van de kinderen op internet of sociale media.Gebeurtditniet,dankandatleidentotgroteproblemen.Daarbijkunjedenkenaan eenoudergezinnen waar bijvoorbeeld de vader geen contact meermaghebbenmetzijnkinderen,maarookhetvertrouwenvanoudersenkinderen


kun jediepschaden.Vanzelfsprekendgeldtdatookvoordingendiehetkindverteltoverthuisofalsjealsmedewerkersignaleertdaterwataandehandis.Spreeknooitoverkindereninhetbijzijnvananderekinderen.Informatietreedtdanongevraagdnaarbuiten,erkunnentussenkinderenproblemenontstaanenderelatietussenmedewerkerenkindkomtinhetgeding.


12. Kinderen en hun achtergrond 12.1 Omgaan met gezinssituaties Zoalseerdergenoemdkomenkinderensomsuitkwetsbaregezinnen.Gezinnenwaarsprakeisvaninstabiliteitenspanningdoorallerleiredenen.Daarbijkunjedenken aan: echtscheiding, incest, mishandeling, lage sociaal economischestatus, financiële problemen, klein sociaal netwerk, wisselendegezinssamenstellingen. Wees je hiervan bewust en ga zorgvuldig om metthema’s die kinderen kunnen raken. Toon interesse in de gezinssituatie vankinderen,maarveroordeelniet.Hetkanzijndatouderskeuzesmakendievoorjou onbegrijpelijk zijn, daar moet je hen vrij in laten. Verdiep je dus in deachtergrondvandekinderen;kijkrond inhunwereld.Zorgdat jenietalleenweetwaterspeelt,maardatjeopdehoogtebentvangewoontes,normenenwaardenindeverschillendegezinnen.Concreet betekent dit dus dat je respect moet hebben voor kinderen, hunoudersenhunachtergrond.Ganaastmensenstaan.Stapoverjeeigengrenzenheen,stelvragenentoonbetrokkenheidenwarmte.Praatmetmensenennietover mensen. Laat OMA (Oordeel, Mening, Advies) thuis.Natuurlijk isopvoedingeentaakvanouders,maar inhetkinderwerkkanhetoverdragen van moraal ook onderdeel zijn en in die zin ben je evengoedopvoeder.Bedenkdatkinderendingendievooronsgewoonzijn,vanhuisuitniet meekrijgen. Daardoor, maar ook gezien de kwetsbare gezinssituatie,kunnen gedragsproblemen voorkomen. Maar wees er alert op dat je diegedragsproblemenniettesneltoeschrijftaandegezinssituatie. 12.2 Omgaan met kindermishandeling Helaas kun je alsmedewerkers somsook signalenopvangendat het kind temakenheeftmetvergaandeproblemen,waaronderkindermishandeling(zowellichamelijke als emotionele mishandeling, maar ook verwaarlozing). Ga hierzeer zorgvuldig en in vertrouwelijkheidmee om. Bied een luisterend oor enveiligeomgevingvoorhetkind.Oordeelnietzelfoverdesituatie.Hetkangaanomopzettelijkemishandeling,maaronmachtofhetonvermogentothanterenvan de situatie kunnen ook mishandeling tot gevolg hebben. Bespreek devermoedens met (een gedeelte van) het team. Bij een vermoeden van


kindermishandelingkunjecontactopnemenmetVeiligThuis,eenmeldpuntdatadviesentipsgeeftoverwattedoenwanneerjekindermishandelingvermoedt.Ø Meerinformatieistevindenviawww.rijksoverheid.nl/onderwerpen/

kindermishandeling.

12.3 Omgaan met verschillende leeftijdsgroepen Kinderenmakenopverschillendegebiedenontwikkelingendoorindeperiodedatzeopeenclubzitten.Hetisgoedomhierrekeningmeetehoudenindeverhalen, de werkjes, de knutselopdrachten, maar ook de regels en degesprekkenmetdekinderen.Omditopeengoedemaniertekunnendoenishetbelangrijkdatjeenigeachtergrondkennisbezitwatbetreftdeontwikkelingvan kinderen. Hieronder worden enkele punten genoemd die spelen in deverschillendeleeftijdsgroepen.4-6 jaar Kinderenindezeleeftijdsfasezittenindeonderbouw,deoudekleuterschool.Daar leren zij allerlei praktische vaardigheden zoals omgaan met materiaal.Daarnaastwordtdeomgangmetanderekinderenbelangrijker. Iseraanhetbeginvandezefasevooralnogsprakevanalleenofnaastelkaarspelen,aanheteinde neemt samenspel een grotere plaats in. Een kind in deze fase neemtsteeds meer sociale regels over van zijn of haar omgeving. Je ziet datbijvoorbeeldterugin:‘Datwatdejufzegtiswaar’of:‘Mijnmoederheeftaltijdgelijk.’Daarnaast is het goed om te weten dat kinderen in deze fase fantasie enwerkelijkheidsomsmaarmoeilijkkunnenonderscheiden.Ditheefttotgevolgdatdezekinderenverhalenkunnenvertellenwaarvanslechtseendeelwaaris.Deze kinderen zien zichzelf als centrum van dewereld. Dat heeft nietsmetegoïsmetemaken,maarpastindeontwikkeling;zedenkenvanuitzichzelf.7-9 jaar Kinderen in deze leeftijdsfase zitten meestal in de middenbouw van debasisschool. Daar worden hun vaardigheden zoals lezen en schrijvenaangeleerd. Kinderen gaan meer samenspelen en mogelijk ook op eigeninitiatiefvriendjesuitnodigenbijhenthuis.Kinderengaanzichindezefaseookmeermetenaanenvergelijkenmetelkaar:‘Ikkanditalhelemaal,jijnogniet’,


‘ikbentochsterkerdanjij’.Zekunnenoorzaakengevolgbeterinschatten:‘alsikditdoe,dangebeurtdat’enzijnzoookbeterinstaatomrekeningtehoudenmetdeander.Hetreflecterenopeigengedragisnogwelwatmoeilijkvoorhen.Dezekinderenkunnen zichoverhetalgemeenookaan regelshoudenalsergeenouder(e)indebuurtis,maarbijconflictenisdezeouder(e)welbelangrijk.10-12 jaar Kinderen in deze leeftijdsfase zitten meestal in de bovenbouw van debasisschool. Hun algemene kennis wordt daar vergroot, door vakken alsaardrijkskundeengeschiedenis.Kinderenindezefasezijngoedinstaatsamentespelen,kunnenzelf ideeënbedenkenenkunnenbeterreflecterenophuneigengedrag.Competentie is ietswatergbelangrijk is indezefase.Kinderenhalenhuneigenwaardeuitdatwatanderenvanhenzeggenofdoen.Zijwillengraag gewaardeerd worden. Faalangst zien we in deze fase terug. Het zichhouden aan regels is in deze fase bijna nooit meer afhankelijk van deaanwezigheidvaneenouder(e).Conclusie Uit bovenstaande blijkt wel dat de verschillende leeftijdsgroepen eenverschillendeaanpakvragen.Zoishetbijdejongerekinderenbelangrijkomjebewusttezijnvanjepositie,wantalsdatwatdejufzegtwaaris,ishetoppassengeblazen. Jongere kinderen moeten, al is het mogelijk fantasie, serieusgenomenwordeninhunverhaal:voorhenisdatdewerkelijkheid.Bijdewatouderekinderenishetbelangrijkomheneenstukwaarderingenacceptatietelaten ervaren. Daarnaast zou het mooi zijn wanneer zij juist ook op dekinderclubruimtekrijgenomhunsocialevaardighedenverderteontwikkelen.Biedhunmomentenwaarinzekunnensamenwerkenenstuurhieralsleidingzonodiginbij. 12.4 Omgang met bijzondere kinderen Overalwaarwemetkinderenwerken,komenweinaanrakingmetkinderendiezichandersontwikkeldhebbenenontwikkelendananderekinderen.Daarbijkunjedenkenaankinderenmeteenlichamelijkeofverstandelijkebeperking,een stoornis in het autismespectrum, hechtingsproblematiek, AD(H)D(aandachtstekortstoornis met (soms) hyperactiviteit) of gedragsproblemen.Bijzondere kinderen vragen niet per definitie een bijzondere aanpak, wel


bijzondere aandacht. Hieronderworden een aantal algemene handreikingengegevendiebruikbaarzijnindeomgangmetbeschrevengroepen.

• Laathetwerkenmetdezekinderenjeuitdagingzijn.Alsjeerzelfplezieraan beleeft, zal dit een positieve uitwerking hebben tijdens dekinderclub.

• Hanteer een gestructureerd programmaen zorg dat kinderen op dehoogtezijnvandezestructuur.Ditkunjedoendoordeverschillendeprogrammaonderdelenvisueeltemakenendezeergensoptehangen.Geefmetbijvoorbeeldeenknijperaanwelkprogrammaonderdeelaande beurt is (dit kun je ook het ‘bijzondere’ kind zelf laten doen) enbenoemookwanneereenonderdeelafgelopenis.

• Geef veranderingen in het programma op tijd aan. Signaleeronduidelijkheid.Ditmerkjebijvoorbeeldaanonrustindegroepofeentoenameaanprobleemgedragbijkinderen.

• Weesjebewustvanjeeigenhouding.Laatdatwatjezegtookblijkenuitjegedrag.Alshetbijvoorbeeldgaatoverietsverdrietigsenjelachterbij,dankanditbij kinderenvoorverwarring zorgen.Vooralbijhetmakenvangrapjesishetbelangrijkhieroogvoortehebben.

• Blijf streven naar een individuele aanpak. Ga indien nodig naast hetbetreffende kind zitten, zodat je als buffer kunt dienen en het kindveiligheidkuntbiedenenonopvallendkuntsturenbinnendegroep.

• Vermijd correcties of negatieve opmerkingen. Beloon daarentegenpositief gedrag, eventueel met behulp van een beloningssysteem(stickers, kaarten, uitvoeren van een leuk klusje) en geefcomplimentjes.

• Pasdewerkjes/activiteitenaan:Weesconcreet in jeuitleg,spreek inkortezinnenenbiedactiviteitenstapvoorstapaan.Bedenkdatvooreenkindmetbijvoorbeeldeenstoornisinhetautismespectrum,ADHDof een verstandelijke beperking een werkje al snel onoverzichtelijkwordt.Hetisdanhelpendomditinkleinestappenaantebieden.Bijkinderen met lichamelijke beperkingen is het belangrijk om alert teblijvenopdeuitvoerbaarheidvanhetwerkjeen/ofdeactiviteit.Biedhunzonodigeenalternatief.


• Besefdatkinderenmetautismevaakmoeitehebbenmethetuitenvanhun gevoelens en dat zij ookmoeite hebbenmet het inleven in degevoelensvaneenander.

• Bied kinderen met ADHD voldoende uitdaging. Dit kan bijvoorbeelddoorhuneentaaktegevenopmomentendaterevengewachtmoetwordenofdaterveelprikkelsindeomgevingzijn.Daarvoorkunjealdenken aan het helpen met fris inschenken of het delen van eensnoepje.

• Houd indien wenselijk een communicatieschrift bij. Hierin kan deleidingopschrijvenwatergedaanisenhoedekinderclubverlopenisenkunnenoudersaangevenoferbijzonderhedenzijnmetbetrekkingtot(dethuissituatievan)hetkind.Opdezemanierweetiedereenwater speelt, worden dingen eerder opgemerkt en is er sprake vansamenwerking.

• Vergthetleidinggevenaaneenvandekinderenteveelvanje,overlegdanmetdeanderen.Stapindiennodigzelfevenuitdesituatieenlaateen ander het overnemen. Zo voorkom je dat jouw relatiemet hetbetreffendekinderonderlijdt.

• Komjeernietuitofwiljemeerinformatie?Betrekouderserbij!


13. Culturen en religie 13.1 Omgaan met andere culturen Inhetkinderevangelisatiewerkkunnenwetemakenkrijgenmetverschillendeachtergronden en culturen. Soms is de achtergrond waarin de kinderenopgroeientotaalverschillendvanNederlandsegewoontes,hoeweldekinderenwelinNederlandopgroeien.Deachtergrondvandekinderenzaldeelsbepalenhoekinderenzichgedragenenwaaromzedingenwelofnietdoen.Kennisvanverschillentussenculturenkanonshelpenomelkaarbetertebegrijpenenomons voor misverstanden en fouten te behoeden. Het is goed om in hetachterhoofd te houden dat veel mensen van buitenlandse afkomst die inNederland leven en/of opgegroeid zijn, tussen twee culturen leven. Datbetekentdatdescheidslijnminderzwart-witisenmeerderedingensomsmetelkaarverwevenzijn.13.2 Warm- en koud-klimaatculturen Grofweg kunnen we de wereld indelen in twee soorten culturen, warm-klimaatculturen en koud-klimaatculturen.Weliswaar is dit een generalisatie,maarditonderscheidblijktergnuttigtezijnominhetachterhoofdtehoudenalshetgaatomcultuurverschillen.Relatie Indewarm-klimaatcultuur(Azië,Zuid-Amerika,Afrika,Midden-Oosten,Balkanen landen rondom de Middellandse Zee) draait alles om relaties en hetbehoudendaarvan,terwijldekoud-klimaatcultuur(Noord-Europa,VS,Canada,IsraëlenAustraliëenNieuw-Zeeland)gerichtisoptakenenefficiëntie.Omdathet in een warm-klimaatcultuur gaat om het bewaren van relaties, heeftcommunicatiealsdoelomeengoedgevoeltebevorderen,waarbijdewaarheidondergeschikt zal zijn aan het goede gevoel. Zo kan wanneer er een vraaggesteldwordt,eenonjuistantwoordgegevenworden,omzohetgevoelvandeanderniettebeledigen.Vooronsalswestersemensenzouhetondenkbaarzijnomiemandbijvoorbeeldnaareenstraattesturenalswedewegernaartoezelfnietweten.Indewarm-klimaatcultuurishetessentieelomiemandtebegroetenenwelkomteheten.Hetisgepastomaltijdvriendelijktezijn.Indebegroetingstaatrespect


enwaarderingvoorelkaarvoorop.Daaromishetbijvoorbeeldbelangrijkomdeouderstebegroetenenjezelfvoortestellen,wanneerwedekinderenophalenvoordeclub.Waardekoud-klimaatculturenindividualistischzijn,zijndewarm-klimaatculturengerichtopdefamilie,destamofhetvolk.Zijzijnvaakgastvrijennodigenmensenuitvoormaaltijden.Hetetenvanhetvoedseliseentekenvanacceptatievandegastvrijheiddieaangebodenwordt.Hetweigerenvaneenmaaltijdofvoedselwordtdanalseenbeledigingopgevat.Verbondenaandegroepscultuur is privacy in de warm-klimaatcultuur iets van ondergeschiktbelang. Tradities en gewoontes zijn in dewarm-klimaatcultuur belangrijk enmoetennageleefdworden.Communicatie Koud-klimaatculturen zijn gericht op directe en duidelijke communicatie.Wanneeronsietsnietbevalt,zullenwijhiervrijsnelonsongenoegenoveruiten.Behalvedatiemanduitdewarm-klimaatcultuurvanwegehetrelationeleaspectvandecultuurditnietzalzeggen,isdecommunicatieinwarm-klimaatculturenindirect,omtevoorkomendatiemandzichbeledigdzalvoelen.Directevragenstellen aan iemanduit eenwarm-klimaatcultuurmoetenwe zoveelmogelijkvermijden en via een omweg kun je proberen om achter het antwoord tekomen.Indegesprekkenmetdeoudersvandekinderendienenweditinonsachterhoofdtehoudenwanneerwevragenaanhenstellenoverhetgeloof.Hetjadatalsantwoordgegevenwordtopeenvraag,hoeftnietaltijdeenjatezijn,maarkaneenbeleefdheidsantwoordzijn; steldaaromgeengeslotenvragen.Vragen zullen niet altijd direct gesteld worden, maar er wordt eerst tijdgenomenvoorkennismakingenrelatievorming.Probeerdaaromeerstrelatiesoptebouwenmetdeoudersenvanuitdie relatieverdermethentepratenoverhetgeloof.Man-vrouwverhouding Warm-klimaatculturenhebbenvaakeenandereman-vrouwverhoudingdandekoud-klimaatculturen. Vrouwen hebben een ondergeschikte rol ten opzichtevan mannen. Toon hier begrip voor. Kinderen uit een warm-klimaatcultuurzullenmeeraannemenvaneenmannelijke leidinggevendeopdeclub, zekerwanneer deze wat ouder is. In gesprekken met ouders is het goed ombijvoorbeeldalsmannelijkeenvrouwelijkeleidingsamentegaan.


Geen vooroordelen Natuurlijkisditniethetenigewatoverhetomgaanmetverschillendeculturengezegdkanworden.Hetisdaaromgoedomsomsvragentestellenaanmensenuiteenanderecultuur,omzoheldertekrijgenwaaromzijdingendoen,maarookaanhen te vragenwelke cultuurverschillen zij ervaren.Ookdekinderenwetenjedeverschillentussendeculturenwaartussenzijstaanvaakgoeduitteleggen.Laatdevooroordelennietoverheersen.Ø ZieverderSarahLanier,Waaromzijnwijanders. 13.3 Omgaan met andere religies Inhetkinderwerkkunnenwetemakenkrijgenmetanderereligies.Zowelkinderenalshunouderskunnenditverschilnaarvorenbrengen.Neemdevragenvandekinderenhierinserieusenpraatermethenoverdoor.Verschillenhoefjenietteontkennenentenegeren,maarmagjebenoemen.Hetisgoedomjeteverdiepenineenanderereligiewanneereropdeclubveelkinderenzijndievanuiteenandereachtergrondkomen.OverbijvoorbeelddeislamkunjeveelinformatievindenbijstichtingEvangelisatieenmoslims.Hetbelangrijksteindeomgangmetmensendieeenanderereligieaanhangenisliefde.VraagGodofHijliefdeinhethartwilgevenenhebdeanderlief.Probeereenrelatiemethenoptebouweneninvesteerhierindooroprechtgeïnteresseerdtezijnindeoudersenhetkind.Doorsteedsweerhetgesprekaanteblijvengaanendeanderserieustenemen,laatjeziendatjeechtgeïnteresseerdbentinwatdeanderbeweegt.Weesovertuigdvanjeeigengeloof,maarprobeerdeandernietteovertuigen.Verhittediscussiesdragenminderbijaanhetopbouwenvaneenrelatiedandiepgaandegesprekkenenonderlingeliefde.VertrouweropdatGodoverallemurenenbarricadeskanwerkenenlegdegesprekkeninZijnhand.


13.4 Omgaan met occulte machten De realiteit Dekinderengroeienopineenwereldwaarindetekenenvandeduivelzichtbaarzijn(denkbijvoorbeeldaancomputerspelletjes,occultespelletjes,horrorfilms,tv-uitzendingenenstripbladen).Ookkunnenkinderendoorhunachtergrondtemaken gekregen hebben met geestelijke machten. In sommige culturen,bijvoorbeeld de Antilliaanse en Surinaamse cultuur, is veel aandacht voorgeestenenmachten.Sommigekinderenkunnenineengesprekbenoemendatzehiermeebezigzijnofdatzeweleensstemmenhoren.Tijdens het kinderwerk kun je te maken krijgen met geestelijke strijd envijandschap. De duivel is er voortdurend op uit om het werk van God tevernietigen.Ditkantijdensdeclubzichtbaarwordendooronrustofweerstanddie gevoeld wordt tegen het Evangelie. De duivel zal juist tijdens de clubproberenzijnwerkalsdiabolos,verstoorder,uittevoeren.Wapenrusting IndeBijbelwordenwemeermalenopdeaanwezigheidvandegeestelijkestrijdgewezen.HetbelangrijkstewapenindegeestelijkestrijdisdewapenrustingvanGod.AlleeninZijnkrachtkunnenwestandhouden.Wemoetensteedsoplettenof de duivel het werk van God wil verstoren. Voortdurend gebed ombeschermingenbewaringvanonsendekinderen,maarookomverbrekingvandemachtvandeduivelisnodig,juistalsweonsindefrontliniebevinden.‘Voorts,mijnbroeders,wordtkrachtigindenHeereenindesterkteZijnermacht.DoetaandegehelewapenrustingGods,opdatgijkuntstaantegendelistigeomleidingendesduivels.Wantwijhebbendenstrijdniettegenvleesenbloed,maartegendeoverheden,tegendemachten,tegendegeweldhebbersderwereldderduisternisdezereeuw,tegendegeestelijkebooshedenindelucht.’

Ef.6:10-12‘Zijtnuchterenwaakt;wantuwtegenpartij,deduivel,gaatomalseenbriesendeleeuw,zoekendewienhijzoumogenverslinden.’

1Petr.5:8


‘ZoonderwerptudanGode;wederstaatdenduivel,enhijzalvanuvlieden.NaakttotGod,enHijzaltotunaken.’

Jak.4:7,8Gesprek Richtingkinderenmogenwedezedingenbenoemen.Opeenvoudigemanierkunjehunuitleggendatdeduivel,devijandvanGod,nietwildatwenaarGodluisteren en dat hij wil dat we verkeerde dingen doen. Benoem dan heelconcreetdatdeduivelverkeerd isendatwehemnietmoetendienen.Praatmethendooralszenoemendaterduivelsengeestenzijnendatzedaarbangvoorzijn.WijsheneropdatGodveelmachtigerisendatdeduiveldoorHemisoverwonnen.LeghunuitdatzealszebangzijnmogenbiddentotGod,omdatHijallemachtheeft.Alsdekinderenzeggendatzeweleensstemmenhoren,ofdatzedromenovergeesten,gahierdanzorgvuldigmeeom.BlijfhensteedswijzenopdemachtvanGod.Wanneer we met de leefwereld van de kinderen en met deze dingengeconfronteerdworden,kanditvragenoproepenbijonszelf.Hetisgoedomditnietalleenalsmedewerkersmetelkaar tedelen,maarook samenvoorGodneer te leggen. Tevens kun je je vragen aan een predikant, pastoraalmedewerkerofkerkenraadvoorleggen.


14. Medewerkers 14.1 Houding medewerkers Bedenk dat we de boodschap aan de kinderen niet alleen overbrengen inwoorden,maarookindaden.Bedenkdatwatjealsmedewerkersuitstraaltookeengetuigenismagzijnnaardekinderen.Vraagjezelfafwatjehoudingisinjeomgang met de kinderen, ouders en de medewerkers. Liefde, geduld,vriendelijkheideneenheidzijnhierbijsleutelwoorden.Daarnaastishetgoedomeroptelettenhoewijonskleden,ookhierinmoetenwe een voorbeeld zijn.Wemogen dit voor de Heere doen en niet voor demensen.Daarnaastverdientditpuntaandachtomdatbepaaldemanierenvankledenvoorandereculturenaanstootgevendzijnofreactieskunnenoproepen.Ganetjesgekleed.Deaanwezigheidvanmannelijkemedewerkersopdeclubisprettig voor het handhaven van orde, maar vraagt ook oplettendheid. Kieservoor om alsman nooit alleenmet een kind ergens te gaan zitten en laatvrouwelijke medewerkers een kind helpen op het toilet. Zo voorkom jeproblemenenpraatjes.Weeshierintransparantenopen.14.2 Team Het werk voor de club kan en hoeft niet door enkele personen gedaan teworden, maar kan verdeeld worden over meer personen. Meer informatiehiervoor is opgenomen in toerusting deel 2. Probeer gebruik temaken vantalentendiemensenhebbenengeefelkaardemogelijkheidomtegroeieninhet kinderwerk. Door zoveel mogelijk medewerkers een taak te geven, zijnmedewerkersmeerbetrokkenopdeclub.Waardeerelkaarindeverschillendetakendieuitgevoerdwordenenweeselkaartoteenhandeneenvoet.Besefdatvoor(nieuwe)medewerkersdeclubergoverweldigendkanzijn.Zewordenniet alleengeconfronteerdmetnieuwe situaties,maarookmeteengroep kinderendie vaak een andere achtergronden andere vragenhebben.Koppelnieuwemedewerkersaaneenervarenmedewerker,bijwiezemethunvragenterechtkunnen.Vraagaandeervarenmedewerkerofdezedenieuwemedewerkerwegwijswilmakenopdeclub.Heberoogvoordathetclubwerkinvloed heeft op het persoonlijk geloofsleven vanmedewerkers en tot rijkezegenmagzijn,maarsomsookvragenkanoproepen.


14.3 Toerusting Omsteedsweer tebeseffenwathetwerk isdatgedaanmagworden, ishetgoed om af en toe een toerustingsavond te organiseren. Op eentoerustingsavond kan er aandacht zijn voor een specifiek onderwerp,afhankelijk van waar de medewerkers behoefte aan hebben. Er kunnenavondengeorganiseerdwordenmetverschillendethema’s,zoalshetvertellenvan een Bijbelverhaal, het omgaan met verschillende culturen of eeninformatieve avondoverde islam. Tevens is een toerustingsavondeengoedmomentomalsmedewerkersstiltestaanbijhetevangelisatiewerkdatgedaanmagworden,zodatjemetelkaar(weer)besefthoenoodzakelijkhetisomhetwerkinafhankelijkheidvandeHeeretedoen.ErkantijdvrijgemaaktwordenommetelkaareenBijbelstudietedoenoverevangelisatiewerkofgebruikeengedeelte van de avond om je te verdiepen in het thema dat de komendeclubavonden aande orde zal komen. Stimuleermedewerkers omboeken telezenoverkinderwerkenzichverderteverdiepeninevangelisatie. 14.4 Omgang team Tijdenshetclubwerkzullenermooieenmoeilijkemomentenzijn,zowelmetdekinderenalssomsookmetdemedewerkers.Weesbereidomnaarelkaar teluisteren. Laatdeanderuitpratenengeefnietdirect jeeigenmeningalsdeanderietsdeeltofopmerkt.Probeerdemeningeninzichtenvaneenandernietdirectaandekantteschuiven,maarzoekmetelkaarnaareenoplossingvoorproblemen. Neem de tijd om na de club of tijdens een vergadering mooiedingenmaarookdingenwaarjetegenaanlooptdoortespreken.Weeshierinkritischnaarjezelftoe.Nietallepuntenzijnopiedermomentevennoodzakelijk om een groot punt van te maken. Heb elkaar lief. Spreek nietnegatiefoverelkaar.Praatnietachterderugvaneenanderommaarpraatmetelkaar.Weesgeduldigenverdraagzaammetelkaar.BidvoorelkaarendankGodvoordezegeningendieHijgeeft.Heboogvoorelkaarinhetteamenprobeermetelkaarmeeteleven.Vraagafentoehoehetpersoonlijkmetiemandgaatenweesbetrokkenopdeander.Stuurbijvoorbeeldallemedewerkersmethunverjaardagofbijdeafsluitingvanhetclubjaareenkaart,waarinjeaangeeftdathuninzetwordtgewaardeerdenjehunGodszegentoewenst.Alsteamkunjebijvoorbeeldaanheteindevan


hetjaarbijelkaarkomenvooreenbarbecueofeensportieveofontspannendeactiviteit.


15. Gebed 15.1 Afhankelijkheid AanheteindevanditpraktischedeelishetgoedomnogeensstiltestaanbijdetotaleafhankelijkheidvanGod.InalonswerkzijnwevolledigafhankelijkvandezegenvandeHEERE.Wijkunnendekinderenhetgeloofnietschenken,datishetwerkvanGod.InheelhetwerkzijnweafhankelijkvandeHeiligeGeest,Diehartenwilveranderen.HijkanonsgebruikenalseenschakeltjeinZijnplan.DezeafhankelijkheidvanhetwerkvandeGeestmagjenietvergeten.Hetisdaaromnodigdatookhetgebedeenbelangrijkerolspeeltinhetwerk.15.2 Noodzaak van gebed In het kinderevangelisatiewerkwetenweons afhankelijk vanGod.HetwerkmogenwedoeningeloofenvertrouwendatHijonsdewoordengeeftomtesprekenenliefdegeeftomhetEvangeliemetdekinderentedelen.WemogeneropvertrouwendatHijhetzaaddatwijstrooienzallatenopgroeien.HijstaatZelfinvoorZijnwerk.OnswerkmogenweopelkmomentinZijnhandenleggen,bijdevoorbereiding,tijdensdeclubenooknaafloopvandeclub.Gebedneemteenbelangrijkeplaatsinbijhetkinderwerk.Kinderwerkiswerkindefrontlinieen er kan veel op medewerkers afkomen. Dat alles mogen we bij Hemneerleggen en onze afhankelijkheid belijden. Gebed is het eerste wat wemoetendoenenhetlaatstewatwekunnendoen.In de gelijkenis van de onrechtvaardige rechter in Lukas 18 leert Jezus onsaanhoudendtebidden,ookalsdesituatiesomsuitzichtloos lijkt.Wehoevendusniettewanhopen,maarmogenblijvendoorgaanmethetwerkomdatwemogenwetendatGodonsaltijdhoort.‘Metallebiddingensmekingbiddendeteallentijdindengeest,entothetzelvewakendemetallegedurigheidensmekingvooraldeheiligen;envoormij,opdatmijhetwoordgegevenwordeindeopeningmijnsmondsmetvrijmoedigheid,omdeverborgenheidvanhetEvangeliebekendtemaken.’

Ef.6:18,19In debrief aanEfeze schrijft Paulus aanhet einde vanhet gedeelteoverdewapenrustingoverdekrachtvanhetgebed.Hijroeptoptoteenvoortdurend


gebed, tothet aanroepenvanGoden smekenvoor Zijn troon. Inhet gebedwordtdegeestelijkestrijdgestreden.HijvraagtookompersoonlijkgebedomvrijmoedigheidtekrijgenomhetEvangeliebekendtemogenmaken.‘Houdtsterkaaninhetgebed,enwaaktinhetzelvemetdankzegging;biddendemeteenookvoorons,datGodonsdedeurdesWoordsopene,omtesprekendeverborgenheidvanChristus,omwelke ikookgebondenben;opdat ikdezelvemogeopenbaren,gelijkikmoetspreken.Wandeltmetwijsheidbijdegenendiebuiten zijn, den bekwamen tijd uitkopende. Uw woord zij allen tijd inaangenaamheid, met zout besprengd, opdat gij moogt weten, hoe gij eeniegelijkmoetantwoorden.’

Kol.4:2-6InKolossenzenroeptPaulusoptotgebedvoorhetwerkvandeverkondigingvanhetEvangelie.TevenswijsthijeropdatGoddedeurmoetopenen.Indekanttekeningen staat daarbij: ‘Dat is, goede gelegenheid en vrijmoedigheidverlenen, om het woord des Evangelies te mogen verbreiden.’ Om deverborgenheidvanChristus,hetEvangelievandeOpgestane,temogenprekenvraagtPaulusomgebed.Paulusroeptdegelovigeninvers2opomsterkaantehoudeninhetgebed,omgedurigtebiddenentewakeninhetgebed.Hetgebedisnietslechtsietsvoornoodgevallen, maar we worden opgeroepen tot een voortdurend gebed. InnavolgingvanPaulusmogenwijhetkinderwerkvoorGodstroonneerleggenenvragen om vrijmoedigheid om het werk te doen. We mogen Hem telkensopnieuw vragen om Zijn zegen en uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Hetkinderevangelisatiewerk vraagt omeen voortdurend gebed, een smekenomkracht en vrijmoedigheid aan Zijn troon, zoals Paulus schrijft in 1Thessalonicenzen5:17.15.3 Verwachting van gebed ‘IkbendeHEERE,uwGod,DieuhebopgevoerduithetlandvanEgypte;doeuwmondwijdopen,enIkzalhemvervullen.’

Ps.81:11‘HemnuDiemachtigismeerdanovervloediglijktedoen,bovenalwatwijbiddenofdenken,naardekrachtdieinonswerkt.’


Ef.3:20‘EndesgelijkskomtookdeGeestonzezwakhedenmedetehulp;wantwijwetennietwatwijbiddenzullen,gelijkhetbehoort,maardeGeestZelfbidtvooronsmet onuitsprekelijke zuchtingen. En Die de harten doorzoekt, weet welke demeningdesGeestesis,dewijlHijnaarGodvoordeheiligenbidt.’

Rom.8:26,27In de Bijbel staan verschillende beloftes over de kracht van het gebed. GodroeptonsinZijnWoordsteedsweeropomallesvanHemteverwachtenentevragen.Nietomdatwijdaarrechtophebben,maaromdathetomZijnnaamenZijneergaat.VanHemkrijgenwealleswatwenodighebben,algaatnietaltijdallesopdemanierwaaropwijdatdenken.WemogeneropvertrouwendatHijons in Zijn wijsheid geeft wat nodig is, mild en overvloedig. Als er somsmomenten zijnwaarophetwerkmoeilijk is en zwaar, danmogenwe troostputtenuitdewetenschapdatdeGeestZelfvooronsbidt.Ganietuitvanwatjezelfdenktdathaalbaaris,maarkijknaarwatGodkandoen.Hijwilonsgevenbovenbiddenendenken.Datbetekentnietdatwenietrealistischmoetenzijn,maarweldatwededingenmogendoeninvertrouwenopHem! 15.4 Gebed rondom de club

• Gebedbegintalbijdevoorbereidingenvoordeclubthuis,bijvoorbeeldbij het voorbereiden van het Bijbelverhaal of het uitleggen van deBijbeltekst. Bid om de zegen van God en de juiste woorden om dekinderentevertellenoverHem.

• Vraagaanallemedewerkersofzehetclubwerkdagelijksinhungebedmeewillennemen.

• NeemvoorafgaandaandestartvandeclubdetijdommetelkaardeclubteopenenmetgebedenhetlezenvaneengedeelteuitdeBijbel.

• LegaanheteindevandeclubmetelkaarhetwerkdatgedaanmochtwordenweerteruginZijnhanden.DankHemvoordemogelijkhedenom het Evangelie met de kinderen te delen en bid of God Zelf hetgezaaidewoordverderwillatengroeienindehartenvandekinderen.

• Stuureennieuwsbriefmetgebedspuntennaardeachterban.• Vraagomvoorbedevoordeclubindekerkelijkegemeente.


15.5 Gebed tijdens de club Tijdensde clubheb je alsmedewerkersweinig tijd voor gebedenmag je jevooralrichtenopdekinderenzelf.Tochishetjuistookeenbelangrijkmomentwaaropergebednodigis,omdatopdatmomentdeduivelzalproberenGodswerkteverstoren.Vraagofermensenzijndietijdensdetijdvandeclubthuiswillenbiddenvoordeclub.LaathenbiddendathetWoordvanGodrijkmagklinken,daterordemagzijnenaandachtbijdekinderen,daterveelkinderenmogenkomenendatergezegendegesprekkenmetdekinderenendeoudersmogen zijn. Geef de mensen die bidden voor de club een aantal concretegebedspunten,maarbijvoorbeeldookdenamenvandemedewerkersendekinderen,zodatzeheelconcreetkunnenbiddenvoorpersonen.Jekuntvragenof mensen bijvoorbeeld in blokken van een halfuur willen bidden, zodat ervoortdurend gebed is tijdens de club. Oudere mensen, die niet meer demogelijkheidhebbenommeetewerkenaandeclub,zijnmisschienwelindegelegenheidomhetwerkoptedragenaanGodingebed.Naafloopvandeclubkanhetverslagoverdeclubdataanallemedewerkerswordtrondgestuurd,ookwordengestuurdnaardemensendiegebedenhebbenvoordeclub. 15.6 Gebed voor de kinderen NaastgebedvoordeclubishetookgoedomdekinderenvandeclubmethunpersoonlijkesituatieenproblemenaandeHeerevoorteleggen.Dekinderenbevindenzichdeheleweekineenwerelddieaanallekantenaanhentrektener komt veel op hen af. Daarnaast komen zij soms uit gebroken gezinnen,eenoudergezinnen of gezinnenmet andere problemen. Verdeel de kinderenvandecluboverdemedewerkers,zodat iederemedewerkerdagelijks inhetgebedvooreenaantalkinderenindividueelkanbiddenthuis.Zoblijfthetgebedniet beperkt tot de dag waarop de club gehouden wordt, maar mogen dekinderendagelijks aanGods troonwordenopgedragen.Demedewerker kantijdensdeclubdezekinderenookextraaandachtgevenenzomeertewetenkomenoverhunpersoonlijkesituatieendingenwaarvoorgebedenkanworden.


16. Verdere verdieping Evangelisatiewerk BillWilson,Vanwieisditkind?SamDoherty,Kinderevangelisatie...hoedan?SamDoherty,Kinderevangelisatie…waarom?Kinderwerk StevenMiddelkoop,AlseenkindStevenMiddelkoop,LiefdeenleidingTedTripp,DewegnaarhetkinderhartJannekeBurger-Niemeijer,NandavanEijkenReinierSanders,HandboekvoorkinderwerkersCorjanMatsingerenCorienRietberg,Handboekvoorkinder-enjeugdpastoraatRiadeBaatenAnneNijburg,KinderwerkMeesterwerkBijbelverhalen voorbereiden DeBanier,BijbelmetUitlegDenHertog,KanttekeningenbijdeStatenvertalingBijbelverklaringMatthewHenryM.J.Paul(red.),StudiebijbelOudeTestamentVanBruggen(red.),CommentaarNieuweTestamentP.Cammeraat,LerenenLevenStevenMiddelkoop,DekunstvanhetvertellenOcculte machten M.J.Paul,OccultemachtenenbevrijdingCulturen SarahLanier,Waaromzijnwijanders?Evangelie&moslims,BrochureKinderwerkenmoslimkinderenIKEG,EvangelisatieonderMoslimkinderen

IV Hoe spreek ik met kinderen over het geloof?

In dit vierde deel staan we stil bij de vraag: Hoespreekikmetkinderenoverhetgeloof?Ditdeelisbedoeldomtegebruikennaastdelessenserie.Hetkan dienen als achtergrondinformatie, maar kanookgebruiktwordenomeigenthemalessensamentestellenaandehandvandekernwoorden.Omdiereden zijn de objectlessen toegevoegd. Webeginnenmet zeven basisregels voor het sprekenmet kinderen. In hoofdstuk twee geven we eensamenvattingvandeBijbelseleervanschepping,valen verlossing. Hoofdstuk drie gaat over de vraag:Hoe leg ik het geloof in de Heere Jezus uit aankinderen?Inhetvierdehoofdstukkomentenslottetien Bijbelse kernwoorden aan de orde. Telkenswordeneerstenkelekerntekstenengedeeltenuitde belijdenissen genoemd, daarna volgt eeneenvoudigeuitleg.

T 0 4 – H o e s p r e e k i k m e t k i n d e r e n … P a g i n a |129

1. Zeven regels voor het spreken met kinderen Sprekenmetkinderenoverhetgeloofisnieteenvoudig.Tochmogenwenietzwijgen.Het doel van kinderevangelisatie is dat de kinderen deHeere JezuslerenkennenalshunVerlosserenZaligmaker.Sprekenmetkinderengebeurtallereerst in groepsverband, tijdens de les,maar kan ook in een persoonlijkgesprek.Beidezijnbelangrijk,maarhetismetnamehettweedewaarvoorextraaandachtmagzijn.Juistineenpersoonlijkeen-op-eengesprekkunjewerkelijkvanharttothartmetdekinderenspreken.Kinderenkunnennaarjetoekomenmethunvragen,ofjijneemteenkindapartomoverhetgelooftespreken.Inde lessenserie zijn vragen opgenomen die bij dit gesprek kunnen helpen.Hieronderzevenbasisregelsdievanbelangzijnbijhetsprekenmetkinderen,zowelingroepsverbandalseen-op-een.

1.1 Regel 1: Verwacht het van de HEERE Deeersteregelismisschienweldebelangrijkste:verwachthetvandeHeere.Bedenkaltijddat jeslechtseenmiddelbent inZijnhand.Niet jij schenkthetgeloof,datdoetGod.Nietjijkuntkinderenbrengentotinkeer,datdoetGod.Nietjijverandertharten,datdoetdeHeiligeGeest.BijelkgesprekmeteenkindwilGod als deDerdebij het gesprek zijn.Ditmaakt dat een afhankelijke enbiddende houding nodig is. Je mag het gesprek na afloop dan ook weerterugleggenindehandenvanGodenbidden:‘Heere,wiltUhetzegenen?’

Ø Zie verder: Toerusting deel 3 ‘Hoe leid ik een kinderclub?’,hoofdstuk15.

1.2 Regel 2: Leef wat je zegt Zorgdatwatjedoetinovereenstemmingismetwatjezegt.Kinderenhebbeneenscherpoogvooronoprechtheid.Alsjegedragnietinovereenstemmingismetdeboodschapdiejebrengt,zullendekinderenjeonbetrouwbaarvinden.Op zo’nmanier breng je schade toe aan het werk van God en is een goedgespreknietmogelijk.HetbelangrijksteisdatdekinderenaanjemerkendathetdienenvandeHeereeenvreugdedienstis.Datzeaanjekunnenziendatjede Heere Jezus overWie je spreekt liefhebt. Laat zien dat jij je persoonlijkbetrokkenvoeltbijdeboodschapvanzondeengenade.Jehoeftdaarinjeeigenzwakheid,strijdenworstelingnietteverzwijgen.Vertelhundatookjijalszondigmenshetvangenademoethebben,weesookdaarinoprecht.


Ø Zieverder:Toerustingdeel1‘deBijbelsebasis’,hoofdstuk4.Ø Zie verder: Toerusting deel 3 ‘Hoe leid ik een kinderclub?’,

hoofdstuk14.1.3 Regel 3: Bouw een band op Hetisbelangrijkomeenbandmethetkindoptebouwen.Dedingenvanhetgeloof gaan over het hart en over gevoelens. Het is nodig dat er eenvertrouwensband is tussen jou en het kind. Het is nodig om een sfeer vanvertrouwenenopenheidtecreëren.Misschienkomteenkindeerstmeteen‘klein’probleemnaarjetoe,omtetestenofjetevertrouwenbent.Paslaterkomthetkindmethetechteprobleemofdeechtevraag.Laatmerkendatjeerwerkelijkhelemaalvoorhetkindbent.Neemopdatmomentdetijdvooreengesprek. Laat merken dat je werkelijk in het kind geïnteresseerd bent.Tegelijkertijdvraagthetkwetsbaarheidvanjezelf.Jemaghierbijeenstukjevanjezelflatenzienenvertellen,waardooreenkindmeervertrouwenkrijgt.

Ø Zieverder:Toerustingdeel3,‘Hoeleidikeenkinderclub?’,hoofdstuk11.

1.4 Regel 4: Luister naar het kind Hetisvangrootbelangdatjehetkindkent.Ditbetekentdatjeteneerstemoetweten wat de Bijbel zegt over kinderen. Ook is het nodig om de specifiekeachtergrondvanhetkindgoedtebegrijpen.Ineerderedelenishieralaandachtaan besteed. Lees deze hoofdstukken nog een keer door. Daarnaast is hetbelangrijkomoogtehebbenvoordespecifiekevragenennodenvanditkind.Hierin is luisteren het allerbelangrijkste. Probeer al je vooroordelen te latenvaren.Vraagdooralsietsnietduidelijkis.Vatsamenwathetkindgezegdheeft,zodatjekuntcontrolerenofjedevraaggoedhebtbegrepen.Sluitinjegesprekaanbijhetniveauendevragenvanhetkind.

Ø Zieverder:Toerustingdeel1,‘deBijbelsebasis’,hoofdstuk3.Ø Zie verder: Toerusting deel 3, ‘Hoe leid ik een kinderclub?’,

hoofdstuk12en13.1.5 Regel 5: Richt je op het hart Eengesprekkanopverschillendeniveausgevoerdworden:hetniveauvanhetverstand,hetniveauvanhetgevoelenhetniveauvanhethart.Eengesprekoverhetgeloofgaatoveralledriedezeniveaus,maarrichtzichtendiepstetoch


vooralophethart.Godwilhethartvandekinderenbereikenenveranderen.Een kind dat iets verkeerds gedaan heeft moet niet alleen weten dat hetverkeerdis,maartookvoelendatGodhierverdrietoverheeft.Hetisbelangrijkomineengespreknietteblijvenstekenophetniveauvanhetverstand(‘Begrijpjewatikzeg?’),maarooktevragennaarhetgevoelenhethart(‘Watdoetditmet je?Ben je boos, verdrietig of blij?’). Een verstandelijk antwoordopeenvraagoverhethartengevoelschietzijndoelvoorbij.Spreeknietinalgemenezinover ‘zondigemensen,’maarspreekhetkinddirectaan: ‘Jouwhart isvolmetzonde.’Noemrichtinghetkindconcretevoorbeelden,zodatvoorhetkindduidelijkiswaarjeoverspreekt.

Ø Zieverder:TeddTrip,Dewegnaarhetkinderhart.1.6 Regel 6: Spreek eenvoudig Hetmoeilijkstevanhetsprekenmetkinderenisomeenvoudigtespreken.Tochis dit het belangrijkste. Jij bent waarschijnlijk opgegroeid met een helechristelijkewoordenschat,dievoorjouvolstrektvanzelfsprekendis.Besefdatde kerkelijke taal en uitdrukkingen voor kinderen die hiermee niet zijnopgevoed onbegrijpelijk zijn. Ook de plechtige en oude taal van deStatenvertalingisvoorkinderenmoeilijktebegrijpen.Zelfsbegrippenals‘Bijbel’en‘bidden’kunnenvoorkinderenonbekendzijn.HetisbelangrijkombepaaldeBijbelse begrippen helder uit te leggen, zo bouwen de kinderen ook een‘Bijbelse woordenschat’ op. Vermijd hierbij onnodig ‘kerkelijk taalgebruik’.Neemdetijdomdezebegrippensteedsweeruitteleggenentenoemen.Besefaltijddathetnieteenvoudiggenoegkan. Ineengesprek ishetbelangrijkomregelmatig terug te vragen: ‘Begrijp je wat ik zeg?’ Laat het kind in eigenwoordenherhalenwatjezegt,pasdankunjeechtcontrolerenofhetkindhetbegrepen heeft. Het kind hoeft niet de hele theologie te begrijpen, hetbelangrijksteisdathetkinddeHeereJezusleertkennen.

Ø Zieverder:Toerustingdeel1,‘deBijbelsebasis’,hoofdstuk5.1.7 Regel 7: Spreek vrijmoedig Tenslottealszevenderegel:spreekvrijmoedig.JuistomdatjehetallemaalvandeHeeremagverwachten,kunjeookmetvrijmoedigheidoverhetEvangeliespreken.Besefdat jedemooisteboodschaphebtdieer indewereld is.Eenboodschapdiealle kinderenopdewereldmoetenhoren. Laat in je sprekenmerkendathetEvangelieeenwerkelijkblijdeboodschapis.Verteldekinderen


datGodhengelukkigwilmaken.SpreekmetvreugdeenliefdeoverdeHeere.ZwijgnietoverZijnliefde,goedheid,genadeenvergevingsgezindheid.

Ø Lees inHand. 4:1-22overde vrijmoedigheidwaarmeePetrus enJohanneshetEvangelieverkondigden.


2. De heilsgeschiedenis uitgelegd aan kinderen IndithoofdstukwillenweopeeneenvoudigemanierdegangvanGodindegeschiedenisuitleggen,dezogenaamdeheilsgeschiedenis.Webeginnenbijdeschepping en eindigen bij het eeuwig leven op de nieuwe aarde. Dit‘totaalplaatje’ moet je bij elke les in je achterhoofd houden. Dit is deachtergrondwaartegenallelessengeschrevenzijn.Alledingenuitdithoofdstukkomennietelkelesterug.TijdensdelessenwordterelkekeerééngedeeltevanGodswaarheiduitgelegdaandekinderen.

Ø ZieT04.01vooreenvisueleweergavevandeheilsgeschiedenis.2.1 Hoe het was … InhetbeginheeftGod(zie:kernwoorden‘GoddeVader’)dewereldgemaakt.Hijmaaktedebergenendezeeën,deheuvelsenderivieren.Godmaakteookalle dieren en planten. Vogels, vissen, bomen en struiken, alles is door Godgemaakt.Godheeftookdemensgemaakt.Godheeftookjougemaakt.Hijzorgtelkedagvoorjou.Hijzorgtvooreten,voorkleding,datjeeenhuishebtomintewonen.Godwildat jenaarHemluistertenHemliefhebt,danbenjeechtgelukkig.Inhetbeginwarendeeerstemensenookechtgelukkig.ZeheettenAdamenEva.Zewoondeninhetparadijs,datwaseenmooietuin.Alleswasdaarhelemaal goed. Erwas geen verdriet en geenpijn.Niemanddeed lelijktegenelkaar.Niemandhoefdetesterven.Godzei:‘AlsjenaarMijluistert,danmag je voor altijd hier blijven wonen.’ De eerstemensenmochten van allebomeneten,behalvevanéénboom.Godhadgezegd:‘Vandieboommagjeniet eten, want danmoet je sterven.’ Door niet te eten van die ene boomkondenAdamenEvalatenziendatzevanGodhieldenennaarHemluisterden.2.2 Wat er gebeurde … Maar toen gebeurde er iets vreselijks. De vijand van God, de duivel (zie:kernwoorden‘duivel’)kwamnaardeaarde.HijgingnaarAdamenEvatoeenzei: ‘Als jeechtgelukkigwiltworden,danmoet jeniet luisterennaarGod, jemoetnaarmijluisteren.Julliemoetenvandieeneboometen,waarjenietvanmageten.Alsjedatdoet,zuljepasechtgelukkigworden.’Ditwaseenleugenvandeduivel.Deduivelvertelde ietswatnietwaarwas,maarAdamenEvageloofdenhet.ZeluisterdennietnaarGod,maarnaardeduivel.Zeatenvande


boom.GodzaghetenwerdheelboosopAdamenEva.Enzijwerdenheelergbang, bang voor God. Ze durfden God nietmeer onder ogen te komen. Zewisten:wijhebbenietsheelergsgedaan.AdamenEvakondennietlangerbijGodhoren.Hunhartwasnuvolmetverkeerdedingen.Allemensendienahengeborenwerden,ookjijenik,horennietlangerbijGod.Wijhebbenallemaaleenhartvolmetverkeerdedingen(zie:kernwoorden‘zondeenverlorengaan’).OmdatAdamenEvanietnaarGodluisterden,strafteGodhen.AdamenEva,enallemensenmoetensterven.2.3 Hoe het nu is … • Erisveelverdrietindewereld.Mensenmakenruzie.Erisoorlogenziekte.

Niemandisechthelemaalgelukkig(zie:kernwoorden‘zalig’).Misschienbenjijookweleensverdrietig.Misschienhebjehetweleensmeegemaaktdatiemand is gestorven. Dat is erg verdrietig. Je kunt je dan alleen voelenomdatiemandvanwiejehoudternietmeeris.DitkomtallemaaldoordatdemenszonderGodwildeleven.

• Jijenikdoenelkedagveelverkeerdedingen.DeBijbelnoemtdatzonde(zie:kernwoorden‘zondeenverlorengaan’).Ditkomtomdat jijeenharthebtdatnietnaarGodluistert.Jijkuntjehartnietzomaarveranderen.

• JijkuntnunietmeerbijGodwonen.DoorjouwzondendoejeGodheelveelpijn.HijiseengoedeGodenisdaaromtoornigvanwegedezonde.DatGodtoornigisbetekentdatHijdezondenvreselijkvindtenernietzomaaraanvoorbijkangaan.Alsjouwzondennietvergevenworden(zie:kernwoorden‘genade, verzoeningen vergeving’) ga je voor altijd verloren.Dan kun jenooitmeerbijGodkomen,omdatGodjemoetstraffen.Datisvreselijk.Hethelpt niet om een beetje beter te leven, want dan doe je nog steedsverkeerdedingen.

2.4 Wat de Heere Jezus kwam doen … God is vol vangenadeen liefde.Godhoudt vandemensen,ookaldoendemensenverkeerdedingen.Hijwilnietdatjijverlorengaatvanwegedezonde.DaaromstuurtGodZijnZoon,deHeereJezus,naardeaarde.DeHeereJezuswoondeindehemel,wantHijisGod(zie:kernwoorden‘deHeereJezus’).JezusisGod,maarwildealsbabynaardeaardekomen.HijisgeboreninBethlehemenwerd gelegd in een voerbak. Heel Zijn leven deedHij alleenmaar goededingen.Hijdeednietéénkeer ietsverkeerds.Hijzorgdevoormensen,genas


zieken, deed wonderen en vertelde de mensen over God. Toch hadden demeestemensenHemnietlief.Hijwerdbespotenuitgelachen.UiteindelijkwerdHij door een vriend verraden en gevangengenomen. Hij werd ter doodveroordeeldenmoeststervenaaneenkruis.Eenkruisiseenmartelwerktuiguitdie tijd. Misdadigers werden eraan gehangen, het gaf vreselijk veel pijn enuiteindelijkstierfdeveroordeelde.Aanzo’nvreselijkkruiswerddeHeereJezusgehangen, hoewel Hij niets verkeerds gedaan had. De Heere Jezus is toengestorvenendaarnabegraven.Maardriedagen later isHijopgestaanuitdedood.DatlaatzienhoemachtigdeHeereJezusis,Hijwerdweerlevendenhoeftnooitmeer te sterven.VerschillendemensenhebbendeHeere Jezus levendgezien.VeertigdagennadeopstandingisHijnaardehemelgegaan.DaarwoontHijnuweerbijZijnVader.De vraag is: Waarom deed de Heere Jezus dit? Waarom onderging Hij datvreselijkelijden?HetantwoordstaatindeBijbel.DeHeereJezusdeeddatomtebetalenvoordezondenvandemensen.WehebbengeziendatallemensentegenGodhebbengezondigd.Godvindtdatheelerg.MensenkunnenalleenbijGodhorenalservoordezondebetaaldis.DeHeereJezusheeftaanhetkruisgeledenomdezondentebetalenvandemensendieinHemgeloven.OmdatdeHeereJezusditgedaanheeftkunnenzondigemensenweerbijGodhoren.Maar,zuljevragen:Wathebikdaarmeetemaken?Ookjijdoetheelveelzonde.OokjijkuntnietbijGodhorenalsjezondennietvergevenzijn.Ookjouwzondenmoeten vergevenworden. Jij kunt alleen echt gelukkig worden als je bij deHeereJezushoort.AlsjijbijdeHeereJezushoort,vergeeftGodjouwzondenenmagjelatervooraltijdbijGodzijn.Danbenjepasechtgelukkig.JijkuntbijdeHeere Jezus horen door in Hem te geloven (zie: geloven in de Heere Jezusuitgelegdaankinderen).2.5 Hoe het zal worden … DeHeereJezusisopgestaanuitdedood.Hijleeftvooraltijdenwoontnuindehemel. Vanuit de hemel zorgt Hij elke dag voor allemensen. Als je in Hemgeloofthoefjenietbangtezijn.Hijisaltijdbijje.EenszaldeHeereJezusvanuitdehemelweernaardeaardekomen.Wanneerdatiswetenweniet.DankomtHijnietalseenkindje inBethlehem,maaralseengroteenmachtigeKoning.AllemensenzullendeHeereJezusdanzien.Demensendieniet indeHeereJezusgeloven,zullendanergbangzijn.Zezullenvooraltijdverlorengaan.Datisvreselijk!Tochkanhetnietanders,wanthunzondenzijnnietvergeven(zie:


kernwoorden ‘zonde en verloren gaan’). God is zo goed en heilig (zie:kernwoorden ‘God (de Vader)’) dat er geen mensen met zonden bij Hemkunnenwonen.DemensendieindeHeereJezusgeloven,mogenvooraltijdbijHem zijn. De Heere Jezus zal al die mensenmeenemen naar een helemaalvernieuwdeaarde.AlsjijindeHeereJezusgelooft,danzuljijdaarookbijzijn.Jemagdaarvooraltijdwonen.Daarisgeenverdrietengeenpijn.Daarwordengeenmensenziekendaaroverlijdengeenmensen.Danben jeechtgelukkig(zie:kernwoorden‘hemeleneeuwigleven’).


3. Geloven in de Heere Jezus uitgelegd aan kinderen Inhetvorigehoofdstukzagenwehet‘totaalplaatje’.HetgingoverdewegdieGodgaatmetheeldezewereld.Middenindiewereldstaathetkind.DuidelijkwerddathetkindgeborenwordtmeteenhartdatGodnietkent.DuidelijkwerddathetnodigisdathetkindleertgelovenindeHeereJezus.Indithoofdstukstaanwehierbijstil:HoelegjeaaneenkinduitwathetbetekentomtegelovenindeHeereJezus?3.1 Bijbel ‘Enhenbuitengebrachthebbende,zeidehij:Lieveheren,watmoet ikdoenopdat ikzaligworde?Enzijzeiden:GeloofindenHeereJezusChristus,engijzultzaligworden,gijenuwhuis.EnzijsprakentothemhetWoorddesHeeren,entotallendieinzijnhuiswaren.Enhijnamhentotzichindezelveuredesnachts,enwieshenvandestriemen;enhijwerdterstondgedoopt,enaldezijnen.’

Hand.16:30-33‘DitishetWoorddesgeloofs,hetwelkwijprediken:Namelijk,indiengijmetuwmondzult belijden denHeere Jezus, enmet uwhart geloven, datHemGoduit de dodenopgewekt heeft, zo zult gij zalig worden. Want met het hart gelooft men terrechtvaardigheid,enmetdenmondbelijdtmenterzaligheid.WantdeSchriftzegt:EeniegelijkdieinHemgelooft,diezalnietbeschaamdworden.’

Rom.10:8-11‘EeniegelijkdiegelooftdatJezusisdeChristus,dieisuitGodgeboren;eneeniegelijkdie liefheeft Dengene Die geboren heeft, die heeft ook lief dengene die uit Hemgeborenis.HieraankennenwijdatwijdekinderenGodsliefhebben,wanneerwijGodliefhebbenenZijngebodenbewaren.WantditisdeliefdeGods,datwijZijngebodenbewaren;enZijngebodenzijnnietzwaar.’

1Joh.5:1-3

3.2 Belijdenis ‘Vraag:Watiseenwaargeloof?Antwoord:Eenwaargeloofiseenstelligwetenofkennis,waardoorikallesvoorwaarachtighoud,datonsGodinZijnWoordgeopenbaardheeft,maarookeenvastvertrouwen,hetwelkdeHeiligeGeestdoorhetEvangelie inmijnhartwerkt,datnietalleenanderen,maarookmij


vergevingderzonden,eeuwigegerechtigheidenzaligheidvanGodgeschonkenis,uitloutergenade,alleenomderverdienstevanChristus’wil.’

HeidelbergseCatechismusZondag7

‘Wijgeloven,dat,omwarekennisdezergroteverborgenheidtebekomen,deHeilige Geest in onze harten ontsteekt een oprecht geloof, hetwelk JezusChristusmet al Zijn verdienstenomhelst,Hemeigenmaakt, enniets andersmeerbuitenHemzoekt.’

NGBart.22‘Voorts is debeloftedes Evangelies, dat een iegelijk die in den gekruisigdenChristusgelooft,nietverderve,maarheteeuwigelevenhebbe;welkebelofteaanallevolkenenmensen,totwelkeGodnaarZijnwelbehagenZijnEvangeliezendt,zonderonderscheidmoetverkondigdenvoorgesteldworden,metbevelvanbekeringengeloof.’

DordtseLeerregels2.5

3.3 Uitleg Zonde en berouw Iedereen doet verkeerde dingen, ook jij! Verkeerde dingen noemt de Bijbelzonde(zie ‘kernwoordenenverlorengaan’).ZondenzijndingendieGodnietwil,dieHijverbodenheeft.Somszijndatdingendiewijheelgewoonvinden.Soms vindenwe ze zelfs leuk! Stiekemeen snoepjepakken indewinkel, alsniemandhetziet,bijvoorbeeld.Ofstiekem iemandandersplagen.MaarGodzietalles!EnalsweietsdoenwatGodhetnietwil,doenweGodveelverdriet.OmdatGodhelemaaleerlijkis,zalHijalleverkeerdedingenookstraffen.Hetisdaaromnodigdatjezietdatjeallemaalverkeerdedingendoet,enzenogleukvindtook!EndatterwijldeHeereGodzogoedis,enzogoedvoorjouzorgt.Alsjedatleert,krijgjeerberouwover.Berouwbetekentdatjeheelverdrietigbentoverallezondendiejedoet.JezietdatjeGodverdrietdoetdoordingentedoendieGodnietgoedvindt.JemoetdatooktegendeHeerevertellenals jebidt:vertelHemmaarwelkezonden jegedaanhebtenhoeerghet is. JemagGoddanookomvergevingvragenvanallezonden.VergevingbetekentdatdeHeereGodjezondennietzalstraffen,omdatJezusjouwstrafheeftovergenomen.Alsjezondenvergevenzijn,denktGoderzelfsnietmeeraan.JemagdeHeereGodookvragenjete


helpenomgeenverkeerdedingenmeertedoen.DeHeerewil jehelpenombepaaldeverkeerdedingennietmeertedoen,vraagHemomdiehulp.Geloven in de Heere Jezus IndeBijbelstaat,datGoddezondenvergeeftvanallemensendieindeHeereJezusgeloven.Watbetekentgeloven indeHeereJezus?Hetbetekentdat jeZijnwoorden gelooft, de boodschap vandeBijbel. De boodschapdat je zelfhelemaalslecht,zondigbent.Daarhebjeberouwover.MaarhetbetekentookdatjegelooftdatdeHeereJezusnooitietsverkeerds,maaralleenmaargoedheeftgedaan.HijisgekomenalsZaligmaker,Dieookjouwzondenwilvergevenen alles wat jij fout doet weer goedmaakt. Het betekent dat je je daaromhelemaaltoevertrouwtaandeHeereJezus.GelovenbetekentdatjedeHeereJezuserkentalsdeZoonvanGod,deKoningvandewereld.AlsjeindeHeereJezusgelooft,danzijnjezondenvergeven.Jebentdanechtgelukkig,omdatjebijHemhoort.Hijiszogoed.Alles wordt anders AlsjegelooftindeHeereJezusverandertdatjeleven.Terwijljeheteerdernietergvondomverkeerdedingentedoen,hebjedaarnuspijtvanenwiljegeenverkeerdedingenmeerdoen.Gelovenbetekentdatjenietmeerzelfdebaasbentinjeleven.JewiltluisterennaarwatGodzegt.JegaatdoenwatGodvanjevraagt.Godishetbelangrijksteinjouwleven,Hijstaatopnummeréén.Godwilgraagdat jij jehele levenaanHemgeeft.HijwildeKoningzijnvan jouwleven.HetbetekentookdatjeoverHemgaatvertellenaananderen.Jebentzogelukkig,datjehetaaniedereenwiltvertellen.JewiltdatiedereendeHeereJezus leert kennen.Tegelijk zul je ziendat jenogheel vaak voeltdat jehartgetrokkenwordtnaarverkeerdedingen.Jedoetsomsdingenwaarjelaterspijtvan hebt. Elke dag moet je daarom weer vragen of God jouw zonden wilvergeven.Werk van de Heilige Geest GelovenindeHeereJezuskunjenietzelf,datisonmogelijk.WijhebbeneenhartdatlieververkeerdedingendoetdandathetvertrouwtopdeHeereJezus.Wij zeggen niet graag van onszelf: ‘Ik heb veel verkeerde dingen gedaan.’Gelovenkun jenietzelf,maarhoef jegelukkigooknietzelf tedoen.GoddeHeiligeGeest(zie:kernwoorden‘deHeiligeGeest’)wilervoorzorgendatjijgaat


geloven.Hijverandertjehart.HijzorgtervoordatjedeHeereJezusliefkrijgt.HijzorgtervoordatjeopdeHeereJezusgaatvertrouwen.DaaromheeftHijdeBijbelgegeven(zie:kernwoorden‘Bijbel’).OokstuurtGodmensennaarjoutoedie over deHeere Jezus vertellen. Jemagmet anderemensen over al dezedingenpraten.Jemagelkedagbidden(zie:kernwoorden‘bidden’)ofGodjouwilhelpen.3.4 Objectlessen Christus draagt de schuld in onze plaats Benodigdheden:bankbiljetten(namaakofecht),portemonnee.

Ø ‘Moeder’komtbinnenenlegteenportemonneemetgeldoptafelengaatweerweg.‘Hetkind’komtbinnen,zietdeportemonneeenpaktertieneurouit.Hetkindgaatweerweg.

Ø Vaderenmoederkomenbinnenenziendathetgeldwegis.Zezeggentegenelkaar:‘Erismaaréénpersoonbinnengeweest,datisPiet.Hijheefthetgestolen.’

Ø Hetkindkomtbinnen,zondergeld.Vader(metdonkerestem):‘Piet,jijhebt iets heel ergs gedaan. Je hebt tien euro gestolen uit deportemonneevan jemoeder.’Hetkind (bang): ‘Japapa,datklopt, ikwildegraagheelveelsnoepkopen.’

Ø Vader:‘Datisheelverkeerdvanje!Geefalhetgeldnumaarterug.’Hetkind:‘Datkanniet,ikhebsnoepgekochtenallesalopgegeten.’

Ø Vader: ‘Danmoetenweje legotreinverkopen.Want jehebtdatgeldgestolen en dat geld willen we wel terug.’ Het kind (kijkt bang enverdrietig):‘Uhebtgelijk,papa,datwasnietgoedvanmij.Maar,iserniemanddiemijwilhelpen?’

Ø Danstaat‘oma’openzegttegendevader:‘Ikwilwelhelpen,hier,ikbetaaldeschuld!’Zegeeftgeldaandevaderenzegttegenhetkind:‘Alleschuldisnudooriemandandersbetaald.Jijhoeftnietsmeertebetalen!’

ZowildeHeereJezusdestrafdie jijmoestkrijgen in jouwplaatsdragen.DeHeereJezusbetaaldedeschulddoortestervenaanhetkruis.Hijheeftdestrafgekregendiejijhadmoetenkrijgen.AlsjeinHemgelooft,danzijnjezondenvergeven.


Geloven is vertrouwen Benodigdheden:blinddoek

Ø Roepeenkindnaarvorenenvraaghem/haaromeenblinddoekomtedoen.

Ø Gametz’ntweeënachterhetkindstaanenhoudjehandenzodatjehetkindkuntopvangen.

Ø Vraagnuhetkindzichrechtnaarachtertelatenvallen.Vertelerbijdatje het kind zult opvangen. Probeer, als dat nodig is, het kind teovertuigendatjetevertrouwenbent.

Ø Doediteenaantalkeer.Ishetdeeerstekeermoeilijkerdandetweedekeer?

LegaandekinderenuitdatgelovenindeHeereJezusbetekentdatjeopHemvertrouwt.AlsjeopHemvertrouwt,magjewetendatHijallesgoeddoet.JemagdanwetendatHijaltijdbijjeis.Hijwiljehelpen.Leguitdatalsjezietdatiemandtevertrouwenis,hetmakkelijkerisomookzelftevertrouwen.LeguitdatindeBijbelallemaalgeschiedenissenstaandielatenziendatjedeHeereJezuskuntvertrouwen.VerteldekinderendatookzijopdeHeereJezusmogenvertrouwen.3.5 Gesprek Eengesprekmeteenkinddatzegttewillengelovenismooi,maarooklastig.Uiteindelijk is het iets tussenGod en het hart van het kind.Wij kunnen hetgeloofnietgevenofmaken.Wemoetenhiervoorzichtigmeeomgaan.Hetisooknietaanonsomoverhetgeloofvaneenkindteoordelen.Tegelijkmogenweditgespreknietuitdeweggaan.Hierenkeleaanwijzingenomhetgesprekaantegaan:• Vraag of het kind begrijpt dat het veel verkeerde dingen heeft gedaan.

Spreekmet het kind hierover. Laat het kind concreet verkeerde dingennoemen.Heefthetkindspijtervan?BegrijpthetkinddathetGoddaarmeeverdrietdoet?Wilhetkinderdevolgendekeertegenvechten?

• BegrijpthetkindwiedeHeereJezusis?GeloofthetkinddatdeHeereJezusdeZoonvanGodis?Geloofthetkinddatzijn/haarzondenzoergzijndatdeHeereJezusmoeststerven?Laathetkinddezedingenzelfbenoemen.Legdezezakennogeensduidelijkuit.

• VertelhetkinddatindeBijbelstaatdatalshij/zijindeHeereJezusgelooftde zonden zijn vergeven. Vertel dat de Heere Jezus het kind niet zal


wegsturenalshetnaarHemtoegaat.VerteldatjenaarHemkunttoegaandoortebidden.

• Bidsamenmethetkind.VraagaanhetkindofhetzelfookwilbiddenenietstegenGodwilvertellen.Vraagvergevingvandezonde,vraagofGodhethartvanhetkindwilveranderen.DankGoddatdeHeereJezusnaardeaardeisgekomenvoorslechtemensenzoalswijzijn.VraagofGodbijhetkindwilzijnenhem/haarwilhelpenomtegeloven.

• Kom op een andermoment nog eens terug op het gesprek en praat erverdermethetkindover.Vraagofhetkindnogvragenheeft.Geefhetkindeenkinderbijbelmeenaarhuis,zodathetkindookverderinhetWoordvanGodkanlezen.Bidthuisinjepersoonlijkgebedvoorhetkind.


4. Bijbelse kernwoorden uitgelegd aan kinderen In dit hoofdstuk bespreken we tien belangrijke Bijbelse kernwoorden. Deinformatie uit dit hoofdstuk kan gebruikt worden in het gesprek met dekinderen,wanneerdezewoordenvoorbijkomen.Ooktijdensdelessenkunjehiertelkensopteruggrijpen.Indelessenseriezelfwordendezebegrippennietverder uitgelegd. Bestudeer de begrippen door eerst de Bijbelteksten engedeeltenuitdebelijdenistelezen.Probeerzelftebedenkenhoejeditwoordeenvoudiguitlegt.Maakdaarbijgebruikvandeuitleg.Deobjectlessenkunnengebruiktwordenomeenbegripnogduidelijkeruitteleggen.Ookkanhetalsbasisgebruiktwordenvooreenhelelesovereenbepaaldkernwoord.

4.1 Bijbel Bijbel ‘JezusdanheeftnogwelveleanderetekenenindetegenwoordigheidZijnerdiscipelengedaan, die niet zijn geschreven in dit boek; Maar deze zijn geschreven, opdat gijgelooft,datJezusisdeChristus,deZoneGods;enopdatgij,gelovende,hetlevenhebtinZijnNaam.’

Joh.20:30-31‘EnFilippuslieptoe,enhoordehemdenprofeetJesajalezen,enzeide:Verstaatgijookhetgeengijleest?Enhijzeide:Hoezouiktochkunnen,zomijnietiemandonderricht?(…)EnFilippusdeedzijnmondopenenbeginnendevandiezelfdeSchrift,verkondigdehemJezus.’

Hand.8:30-31,35‘Maarblijfgijinhetgeengijgeleerdhebtenwaarvanuverzekeringgedaanis,wetendevanwiengijhetgeleerdhebt;EndatgijvankindsafdeheiligeSchriftengewetenhebt,dieuwijskunnenmakentotzaligheid,doorhetgeloofhetwelkinChristusJezusis.AldeSchriftisvanGodingegeven,enisnuttigtotlering,totwederlegging,totverbetering,totonderwijzing,dieinderechtvaardigheidis;OpdatdemensGodsvolmaaktzij,totallegoedwerkvolmaaktelijktoegerust.’

2Tim.3:14-17Belijdenis ‘Vraag:Aangeziendanalleenhet geloofonsChristus en alZijnweldadendeelachtigmaakt,vanwaarkomtzulkgeloof?Antwoord:VandenHeiligenGeest,DiehetgeloofinonzehartenwerktdoordeverkondigingdesHeiligenEvangelies,enhetsterktdoorhetgebruikvandesacramenten.


Vraag:Zijndanbeide,hetWoordendesacramenten,daarhenengericht,ofdaartoeverordend,datzijonsgeloofopdeofferandevanJezusChristusaanhetkruis,alsopdenenigengrondonzerzaligheidwijzen?Antwoord:Jazijtoch;wantdeHeiligeGeestleertonsinhetEvangelie,enverzekertonsdoordesacramenten,datonzevolkomenzaligheidindeenigeofferandevanChristusstaat,dievooronsaanhetkruisgeschiedis.’

HeidelbergseCatechismusZondag25‘Aldezeboekenalleenontvangenwijvoorheiligencanoniek,omonsgeloofdaarnaarte reguleren,daarop te grondenendaarmede tebevestigen. Enwij geloven zonderenige twijfeling al wat daarin begrepen is; en dat niet zozeer omdat ze de Kerkaanneemt en voor zodanige houdt;maar inzonderheid omdat ons de Heilige GeestgetuigenisgeeftinonzehartendatzijvanGodzijn;endewijlzijookhetbewijsdaarvanbijzichzelfhebben:aangeziendeblindenzelftastenkunnendatdedingendiedaarinvoorzegdzijn,geschieden.’

NederlandseGeloofsbelijdenisart.5‘En opdat de mensen tot het geloof worden gebracht, zendt God goedertierenlijkverkondigersvandezezeerblijdeboodschap,totwieHijwilenwanneerHijwil;doorwierdienstdemensengeroepenwordentotbekeringenhetgeloof inChristus,denGekruisigde.WanthoezullenzijinHemgeloven,vanWelkenzijnietgehoordhebben?Enhoezullenzijhoren,zonderdiehunpredikt?Enhoezullenzijprediken,indienzijnietgezondenworden?’

DordtseLeerregels1.3Uitleg DeBijbelishetboekvanGod.VerschillendemensenhebbeneendeelvandeBijbelgeschreven.Godheefthunhierdeopdrachtvoorgegeven.Hijheefthunverteldwatzeopmoestenschrijven.GodheeftervoorgezorgddatdezeBijbelinonzetaalvertaaldwerd.NukunjijelkedagdewoordenvanGodlezen.Ookheeft Godmensen gestuurd die uit de Bijbel vertellen. Zo kun je God lerenkennen. IndeBijbelgaathetoverGod (zie: kernwoorden ‘God (deVader)’en ‘deHeereJezus’),overwiejijbent(zie:kernwoorden:‘zondeenverlorengaan’)enover hoe jij bij Hem kunt horen (zie: kernwoorden ‘genade, verzoening envergeving’).OokstaatindeBijbelhoeGodwildatjijleeft.DatnoemenwedeWet.DitzijnderegelsvanGod.Eenvoorbeeldvandezeregelszijn:jemagniet


liegen, jemag geen lelijke dingen over elkaar zeggen, jemag geenmensendoden,jemoetnaarjevaderenmoederluisteren.ElkekeeralsdeBijbelopengaathoor jeeigenlijkGodspreken.GodheeftdeBijbel gegeven zodat jeHem kunt leren kennen. In de Bijbel lees je over deHeereJezus,Diejouzaligkanmaken(zie:kernwoorden‘zalig’).JemoetdaaromvoorzichtigomgaanmetdeBijbel.BehandeldeBijbelalshetwaardevolsteboekterwereld.Objectles: De Bijbel is het belangrijkste Benodigdheden:koffer,spullenvoorindekoffer,Bijbel

Ø Persoon(1)laateenkofferziendiebijnahelemaalvolis,maarwaarnogeenkleinhoekjeopenis.

Ø Persoon(2)vraagt:‘Gajeopreis?Hebjeallesingepakt?’(1):‘Ja,mijnkofferisbijnavol,ikhebnogéénkleingaatje.’

Ø (2)‘Watgajenogmeermeenemen?’(1):‘Ikneemnogeenlandkaartmee,eenlamp,eenspiegel,eenverrekijker,eenzwaardeneenstapelbrieven’(Neemeventueelaldezedingenmeeenlaatzezien).

Ø (2)verbaasd:‘Maardatpasttochnooit!’(1):‘Jawelhoor,kijkmaar…’Ø (1)PakteenBijbeltjeenlegtditindekoffer.(1):‘VoormijisdeBijbelal

dezedingen…’Objectles: De Bijbel is … Benodigdheden:landkaart,zaklamp,spiegel,verrekijker,zwaard,stapelbrieven

Ø LaataldezevoorwerpenzienenverteldatdezedingeneigenlijkookindeBijbelzitten.

Ø Neemeenvooreendevoorwerpenenvraagwaarhetvoordient.VerbindditmetdebetekenisvandeBijbel.

DeBijbeliseenheelwaardevolboek.Hetiseenlandkaart:daardoorverdwaaljenietinhetleven.Hetiseenlamp:deBijbelgeeftlichtalsjenietweetwatjemoetdoen.Hetiseenspiegel:jezietwiejezelfbent.Hetiseenverrekijker:indeBijbelleesjeoverdetoekomst,wanneerdeHeereJezusterugkomt.Hetiseenzwaard:jekuntdeduivelermeeverslaan(zie:kernwoorden‘duivel’).Hetiseenstapelbrieven:jemagdeBijbellezenalseenbriefvanuitdehemelaanjougericht.


Gesprek • SpreekermetdekinderenoverdatzonderdeBijbelniemandGodkanleren

kennen.DanzoudenwenooitgehoordhebbenoverdeHeereJezus.AlleverhalenopdeclubkomenuitdeBijbel.

• Besefdatkleinekinderendesymbolischebetekenissenvaneenbeeldals‘landkaart’of‘verrekijker’nognietkunnenbegrijpen.

• LeerhunvooraldatindeBijbelGodspreekt.LaatkinderendeBijbelzien.MaakaandekinderenduidelijkdatdeBijbelgeenverhalenboekismaarhetWoordvanGod.Ø Zieverder:Toerustingdeel3,‘hoeleidikeenkinderclub?’,hoofdstuk6.

4.2 God (de Vader) Bijbel ‘Als nu de HEERE voor zijn aangezicht voorbijging, zo riep Hij: HEERE, HEERE, God,barmhartig en genadig, lankmoedig en groot vanweldadigheid enwaarheid;Die deweldadigheidbewaartaanveleduizenden,Diedeongerechtigheidenovertredingenzonde vergeeft; Die den schuldige geenszins onschuldig houdt, bezoekende deongerechtigheiddervaderenaandekinderen,enaandekindskinderen,inhetderdeenvierdelid.’

Ex.34:6-7‘EnditisdeverkondigingdiewijvanHemgehoordhebben,enwijuverkondigen,datGod een Licht is en gans geen duisternis in Hem is. Indien wij zeggen dat wijgemeenschapmetHemhebben,enwijindeduisterniswandelen,zoliegenwij,endoendewaarheidniet.’

1Joh.1:5-6‘Dienietliefheeft,dieheeftGodnietgekend;wantGodisLiefde.HierinisdeliefdeGodsjegensonsgeopenbaard,datGodZijneniggeborenZoongezondenheeftindewereld,opdatwijzoudenlevendoorHem.Hierinisdeliefde,nietdatwijGodliefgehadhebben,maardatHijonsliefheeftgehad,enZijnZoongezondenheefttoteenVerzoeningvooronzezonden.’

1Joh.4:8-10Belijdenis ‘Vraag:Watgelooftgijmetdezewoorden:IkgeloofinGoddenVader,denAlmachtige,Schepperdeshemelsenderaarde?Antwoord:DatdeeeuwigeVadervanonzenHeere


JezusChristus,Diehemelenaarde,metalwaterinis,uitnietgeschapenheeft,dieookdoor Zijn eeuwigen raad en voorzienigheid ze nog onderhoudt en regeert, om ZijnsZoonsChristus’wilmijnGodenmijnVaderis;opWelkenikalzovertrouw,datikniettwijfel,ofHijzalmijmetallenooddruftdeslichaamsenderzielverzorgen,enookalhetkwaad,datHijmijinditjammerdaltoeschikt,mijtenbestekeren;dewijlHijzulksdoenkanalseenalmachtigGod,enookdoenwilalseengetrouwVader.’

HeidelbergseCatechismusZondag9‘Wij geloven allen met het hart en belijden met den mond dat er is een enig eneenvoudig geestelijk Wezen, Hetwelk wij God noemen: eeuwig, onbegrijpelijk,onzienlijk,onveranderlijk,oneindig,almachtig;volkomenwijs, rechtvaardig,goed,eneenzeerovervloedigeFonteinvanallegoed.’

NederlandseGeloofsbelijdenisart.1‘IkgeloofinGoddeVader,deAlmachtige,Scheppervanhemelenvanaarde.’

ApostolischeGeloofbelijdenisUitleg Godkunjenietzienenniethoren,tochbestaatGod.Hijwoontindehemel(zie:kernwoorden‘hemel’)enHijzietalleswateropdeaardegebeurt.GodverteltoverZichzelfindeBijbel(zie:kernwoorden‘Bijbel’).Godisgoed.Godishelemaalgoed.DatbetekentdatHijgeenverkeerdedingendoet.Hijdoetnietsfout.Nooit.Wenoemendatheilig.Heiligbetekenthelemaalgoed, zonder verkeerde dingen, zonder zonde. God is dus heel anders danmensen zoals jij en ik. Wij doen vaak verkeerde dingen (zie: kernwoorden‘zondenenverlorengaan’),maarHijnooit.OmdatGodheiligis,moetjeeerbiedvoorHemhebben.EerbiedisluisterennaarGodensteedsbedenkendatGodveelgroterisdandatwijzijn.Godisalmachtig.DatbetekentdatHijalleskan.Hijheeftdeaardegemaakt(zie:deheilsgeschiedenisuitgelegdaankinderen).Alsjeomjeheenkijkt,ziejedeplanten,dedierenenbloemen.DatheeftGodallemaalgoedenmooigemaakt.Godheeftookdemensengemaakt.Godheeftookjougemaakt.Godzorgtelkedagvooriedereenindewereld.Godzorgtookvoorjou.JemagdaaromGodelkedagdankenvooralledingendieHijjougeeft.Jemagookelkedagvragen(zie:kernwoorden‘bidden’)ofHijvoorjouwilzorgen.


Godiseerlijkenbetrouwbaar.GodliegtnooitendoetaltijdwatHijzegt.WatGodindeBijbelzegtiswaar,daarhoefjenietaantetwijfelen.AlledingendieGodbelooftzalHijookechtdoen.God is vol van genade en liefde. God houdt van demensen enwilmensengelukkigmaken.Hijwilookjougelukkigmaken.HijwildatjijvooraltijdbijHembent.DooralleverkeerdedingenkunjijnietbijGodhoren(zie:kernwoorden‘zondenenverlorengaan’),daaromstuurdeHijdeHeereJezusnaardeaarde(zie: kernwoorden ‘deHeere Jezus’).Daaraankun je zienhoeveel liefdeGodheeft voormensendie verkeerdedingendoen.Hijwil alle verkeerdedingenvergeven.In de Bijbel wordt God ‘Vader’ genoemd. De mensen die in Hem gelovenwordenZijnkinderengenoemd.Als jebidt,danmag jeGod ‘Vader’noemen(zie: kernwoorden ‘bidden’). Het is heel bijzonder dat je God Vader magnoemen,hetlaatzienWieHijis.Zoalseengoedevadervoorzijnkinderenzorgt,henliefheeftenhenbeschermt,zodoetookGoddeVaderdat.Misschienhebjijgeenvader,ofisjevadergeengoedevader.Datisergverdrietig.Godisnogbeterdandebestdenkbarevader.Objectles: Eigenschappen van God Benodigdheden:whiteboardenstiften

Ø Schrijfinhetmiddenvanhetbordhetwoord‘God’.Ø Schrijfineen‘web’eromheeneenvooreendevolgendewoorden:

goed,almachtig,betrouwbaar,liefdevol.Ø Bespreekbijelkwoordwatditbetekentengahierovermetde

kindereningesprek.Gesprek

• Wees je ervan bewust dat de naam ‘Vader’ voor moslimkinderenmoeilijk te begrijpen is. In de islam kanAllah geen ‘vader’ genoemdworden.JuistdezenaamkunjegebruikenomuitteleggendatGodheelandersisdanAllah.

• Weesjeervanbewustdatdenaam‘Vader’bijsommigekinderenheelandereassociatieskanoproepen.Alshunvadergeengoedevaderisofalsdeoudersopeenvervelendemaniergescheidenzijn,kaneenkindeenheelanderideehebbenbijhetwoord‘vader’.Insommigeculturenisdevadervaaknauwelijksbetrokkenbijhetkindenhetgezin.Inhet


ergstegeval,alsersprakeisgeweestvanmisbruik,kandenaam‘vader’vooraltijdbesmetzijn.Letgoedopdereactiesvandekinderen.

• Misschienkomenervragenals:‘AlsGodmachtigis,waaromgebeurenerdanzoveelverkeerdedingen?’Toonbegripvoordezevragenenlaatziendatjedatookmoeilijkvindtomtebegrijpen.VerteleenvoudigdatjenietallesbegrijptwatGoddoet,maartocheropvertrouwtdatGodweetwatHijdoet.Godisgoed,Hijdoetgeenverkeerdedingen,allaatHijhetsomsinZijnwijsheidweltoe.

• PraatmetdekindereneroverdoordatGodallesopdeaardegemaaktheeft.LaatdekinderenallerleidingennoemendieGodgemaaktheeft.Praat met de kinderen over de macht van God. Laat de kinderenbenoemenhoeGodvoorhenzorgt. Inhetgesprekkun jezometdekinderennadenkenoverdeeigenschappenvanGod.

4.3 Zonde en verloren gaan Bijbel ‘Strijdtomintegaandoordeengepoort;wantvelen(zegIku0zullenzoekenintegaan,enzullennietkunnen;NamelijknadatdeHeeredeshuizeszalopgestaanzijn,endedeur zal gesloten hebben, en gij zult beginnen buiten te staan, en aan de deur tekloppen,zeggende:Heere,Heere,doeonsopen;enHijzalantwoordenentotuzeggen:Ik kenu niet vanwaar gij zijt. Alsdan zult gij beginnen te zeggen:Wij hebben inUwtegenwoordigheidgegetenengedronken,enGijhebtinonzestratengeleerd.EnHijzalzeggen: Ik zeg u, Ik ken u niet vanwaar gij zijt;wijkt vanMij af, alle gijwerkers derongerechtigheid.Aldaarzalzijnweningenknersingdertanden,wanneergijzultzienAbrahamenIzakenJakobenaldeprofeteninhetKoninkrijkGods,maaruliedenbuitenuitgeworpen.’

Luk.13:24-28‘En de tollenaar van verre staande,wilde ook zelfs de ogenniet opheffen naar denhemel,maarsloegopzijnborst,zeggende:OGod,weesmijzondaargenadig. Ikzegulieden:Dezegingafgerechtvaardigd in zijnhuis,meerdandie;wanteen iederdiezichzelvenverhoogt,zalvernederdworden,endiezichzelvenvernedert,zalverhoogdworden.’

Luk.18:13-14‘Indien wij zeggen dat wij geen zonde hebben, zo verleiden wij onszelven, en dewaarheidisinonsniet.Indienwijonzezondenbelijden,Hijisgetrouwenrechtvaardig,datHijonsdezondenvergeveenonsreinigevanalleongerechtigheid.Indienwijzeggen


datwijnietgezondigdhebben,zomakenwijHemtoteenleugenaar,enZijnWoordisnietinons.’

1Joh.1:8-10Belijdenis ‘Vraag:Maarzijnwijalzoverdorven,datwijganselijkonbekwaamzijntoteniggoedengeneigd tot alle kwaad? Antwoord: Ja wij; tenzij dan dat wij door den Geest Godswedergeborenworden.’

HeidelbergseCatechismusZondag3‘Wij geloven dat door de ongehoorzaamheid van Adam de erfzonde uitgebreid isgewordenoverhetgansemenselijkgeslacht;welke iseenverdorvenheiddergehelenatuureneenerfelijkgebrek,waarmededekleinekinderenzelfsbesmetzijninhunnermoederslichaam,endieindenmensallerleizondenvoortbrengt,zijndeinhemalseenworteldaarvan;enzijisdaaromzolelijkengruwelijkvoorGod,datzijgenoegzaamisomhetmenselijkgeslachtteverdoemen.’

NederlandseGeloofbelijdenisart.15‘Overzulks zo worden alle mensen in zonde ontvangen, en als kinderen des toornsgeboren,onbekwaamtotenigzaligmakendgoed,geneigdtotkwaad,doodinzondenenslavenderzonde.EnwillenenkunnentotGodnietwederkeren,nochhunverdorvennatuur verbeteren, noch zichzelven tot de verbetering daarvan schikken, zonder degenadedeswederbarendenHeiligenGeestes.’

DordtseLeerregels,3/4art.3Uitleg Godishelemaalgoed(zie:kernwoorden‘God(deVader)’).Hijheeftdemensenookhelemaalgoedgemaakt.MaartochishetnunietgoedtussenGodendemensen.Hoekomtdat?Jijenikdoeniederedagverkeerdedingen.Elkekeerweer. IndeBijbelgeeftGodZijngeboden.HijgebiedtonsomhetallermeestHem lief tehebbenenookonzenaasten (demensenomonsheen, zoals jevader enmoeder, vriendje en vriendinnetje, buren) lief te hebbenals jezelf.Geboden zijn de regels waarvan Hij wil dat je daarnaar leeft. Die zijn nietgegeven om het je moeilijk te maken, maar juist om jou te helpen. Helaasovertreden wij mensen die regels van God heel vaak. Elke keer zijn weongehoorzaamaanGod.Voorbeeldenvanverkeerdedingenzijn:

• Jebentboosop jeoudersen luistertnietnaar ze. Je zegtverkeerdedingenoveranderemensenofscheldtanderemensenuit.Jebentniet


liefvoor jebroertjeofzusje.Als iemandwatverkeerdsdoet,wordjeheelboos.

• Jewiltniet luisterennaarwatGod indeBijbel tegen jezegt. JebentongehoorzaamaanGod.Jewiltzelfdebaaszijnenzelfwetenwatjedoet.Jedoetdingenwaarvanjeeigenlijkwelweetdatzenietgoedzijn.

• JehebtGodnietliefendenktalleenmaaraanjezelf.TerwijlGodelkedagvoorjezorgt,vergeetjevaak‘dankUwel’tezeggen.

DeBijbelzegt:Jijhebteenhartvolmetverkeerdedingen.HetergsteervanisdatwijnietwillenluisterennaarGod.Zijngoederegelsovertredenwe.Jehebtplezier indedingendieHijnietgoedvindtendoetnietwatHijwelwil.Godvindthetheelergdatjijverkeerdedingendoet.DeBijbelnoemtdatzonde.Godwordtverdrietigenboosoverdezonde.ZondehoortnietbijGod.DoordezezondenkunjenietbijGodhoren.GodiszogoedeneerlijkdatHijdezondenniet ongestraft kan laten. Het zou oneerlijk zijn als God de zonde niet zoustraffen.Erzijnmaar tweemogelijkheden:of jouwzondenwordenvergeven(zie: kernwoorden ‘genade, verzoening en vergeving’) ofGodmoet jou strafgeven.Alsjezondennietvergevenzijn,kunjeonmogelijkbijGodhoren.Alsjesterftkunjedaaromnietnaardehemelgaan.Indehemelisallesgoedenjijpastdaarnietmetzonde.IndeBijbelstaatdatjedanverlorengaat.Datisheelerg.Jebentdanvooraltijdongelukkig,omdatjenietbijGodbent.HetkannooitmeergoedkomentussenjouenGod.Daaromisdezondeookzoerg.JemagelkedagaanGodvragenomvergevingvandezonde.Telkensmagjevragen:‘Heere,vergeefmijnzonden’(zie:kernwoorden‘bidden’).Envervolgensmoetjeookelkedagvechtentegendezonde.DeHeerewiljehierbijhelpen!Objectles: Erfzonde Benodigdheden:drieglazen,watereninkt.

Ø ToenGoddemensgemaaktheeftwasergeenzonde:Laatdrieglazenziendievoordriekwartgevuldzijnmetschoonwater.Wiewilditopdrinken?

Ø Deeerstemensen,AdamenEva,hebbengezondigdtegenGod:Gieteenscheutinktinheteersteglas.Wiewilhetnunogopdrinken?

Ø AdamenEvahebbendezondedoorgegevenaanhunkinderenenzoaanallemensen:Gietietsvanheteersteglasinhettweedeglas.Endaarnaietsvanhettweedeinhetderdeglas.Isditwaterschoon?


Ø Nuzijnallemensenvolmetzonden.Ookjijhebteenhartdatvolzitmetzonde.AlleendeHeereJezuskanjehartschoonmaken.

Objectles: God vergeeft de zonden door de Heere Jezus Benodigdheden:whiteboard,wisser,zwartestiftenrodestift

Ø Tekenbovenaanhetbordnaastelkaareenhand,eenhoofdeneenhart.

Ø Leguitdatwijmetonzehanden,metonshoofdenmetonsharttegenGodzondigen.Laatdekinderenvoorbeeldenuithunlevennoemenvanverkeerdedingen.Schrijfdezeopmetdezwartestiftonderhetgoedeplaatje.

Ø Schrijfmetzwartestiftdwarsdoordehelelijstheen:‘ongeschiktombijGodtehoren’.Vraagdekinderenhoehetnugoedkankomen.Leguitdatbeterjebestdoennietmogelijkis.

Ø VerteldatdeHeereJezusnaardeaardegekomenisomdezondentevergeven.WanneerjijinHemgelooftvergeeftHijaljouwzonden.Neemdewisser,veegdelijstmetzondenuit.Schrijfmetrodestift:‘Jezuszegt:Ikhebvoorjouwzondenbetaald.’

Zorgdatduidelijkisdatditnietvooriedereengeldt,maaralleenvoordegenendieindeHeereJezusgeloven.Gesprek

• Maakhetbegripzondeconcreetvoordekinderen.Bespreekdingendiede kinderen weleens verkeerd doen. Praat met hen erover dat weiederekeerweerverkeerdedingendoenendenken.VerteldatdeBijbelzegtdatwijookverkeerdzijn.

• VerteldatdezondenGodverdrietigenboosmaken.Probeerduidelijktemakendatzondenietalleenietsistussenmensen(horizontaal)maarvooraltussenGodenhetkind(verticaal).

• Spreek voorzichtig, maar wel eerlijk, over het verloren gaan. LaatmerkendatGoddaarnietopuitis,maarhetweldeenigemogelijkheidisalsdezondennietvergevenzijn.ProbeerduidelijktemakendatditnietbetekentdatGodalleenboosis,maardatditjuistkomtomdatHijzogoedenheiligis.


4.4 Duivel Bijbel ‘Doet aan de gehele wapenrusting Gods, opdat gij kunt staan tegen de listigeomleidingendesduivels.Wantwijhebbendenstrijdniettegenvleesenbloed,maartegen de overheden, tegen de machten, tegen de geweldhebbers der wereld derduisternisdezereeuw,tegendegeestelijkebooshedenindelucht.’

Ef.6:11-12‘Zijtnuchterenwaakt;wantuwtegenpartij,deduivel,gaatomalseenbriesendeleeuw,zoekendewienhijzoumogenverslinden.’

1Petr.5:8‘Endegrotedraakisgeworpen,namelijkdeoudeslang,welkegenaamdwordtduivelensatanas,diedegehelewereldverleidt,hijis,zegik,geworpenopdeaarde,enzijnengelenzijnmethemgeworpen.’

Openb.12:9Belijdenis ‘Vraag:Welkeisdetweedebede?Antwoord:UwKoninkrijkkome.Datis:RegeeronsalzodoorUwWoordenUwGeest,datwijonshoelangerhoemeeraanUonderwerpen;bewaarenvermeerderUwkerk;verstoordewerkendesduivelsenallegeweld,datzichtegenUverheft,mitsgadersallebozeraadslagen,dietegenUwHeiligWoordbedachtworden;totdatdevolkomenheidUwsRijkskome,waarinGijalleszultzijninallen.’

HeidelbergseCatechismusZondag48Uitleg Jekuntdeduivelnietzien,maartochbestaathij.DeduivelisheelandersdanGod.HijisdevijandvanGod.VroegerwoondededuivelbijGodindehemel.Maarhijwildeniet luisterennaarGod.Daarommochthij nietmeerbijGodwonen.NuishijdegrotevijandvanGodenwilalleswatvanGodiskapotmaken.HijwilnietdatGoddebaasis.Deduivelwilzelfdebaaszijn.Deduivelwildebaaszijninjouwhartenleven.DitdoethijbijvoorbeelddoorjetelatendenkendatGodnietbestaat.Ofdatverkeerdedingendoennietergis.Ofdathetnietfijn isomdeHeeretedienen.Deduivel iszomachtigdat jij in jeeentjeniettegenhemopkunt.GelukkigisdeduivelvelemalenmindermachtigdanGod.Godstaatheelverbovendeduivel.DeHeereJezusheeftdeduiveloverwonnen.DeduivelkanalleenmaarwatdoenalsGoddattoelaat.IndeBijbelstaatdatdeduiveleensvooraltijdverslagenzalworden.AlsdeHeereJezusterugkomt


naardeaardeheeftdeduivel verloren.DeHeere Jezus is veel sterker.Hij isalmachtig!Datbetekentdathijmachtigerisdanwiedanook.Objectles: Verleiding door de duivel Benodigdheden:eenzaksnoep,hengelmethaakje

Ø Laateenzakmetsnoepzien.Verteldatdithetallerlekkerstesnoepisdateris.Beschrijfhoeheerlijkhetis.Vraagwieerwelzo’nsnoepjewilhebben.Iedereenroept‘ja’.

Ø Haalnudevishengeltevoorschijn.Laatziendatereengevaarlijkgrotehaakaanzit.

Ø Doehetsnoepjeaandehaakenhouddehengelzodathetsnoepjenetbuitenbereikvandekinderenis.Vraagwieerinwilbijten.

Ø Leguit dathet gevaarlijk is om zomaar inhet snoepje tebijten.Hetsnoepjezieterheerlijkuit,maarhetislevensgevaarlijkomhetnuopteeten.

Ø Zowerkt de duivel ook. Er zijn veel dingen die er heel goed en fijnuitzien,maarwaardegevaarlijkehaakvandeduivel inzit.Als jeerin‘bijt’ishetlevensgevaarlijk.LeguitdathetdaarombelangrijkisomteluisterennaarwatindeBijbelstaat.IndeBijbellegtGodonsuitwatwemoetendoen.

Objectles: Strijden tegen de duivel Benodigdheden: twee identieke flessen met dunne wand, één dop, tweeetikettenenstift

Ø Voorbereiding:Schrijfopéénetiket‘ikgeloofindeHeereJezus’,schrijfophetandereetiket‘ikgeloofnietindeHeereJezus’.Plakopelkefleséénetiket.Draaidedopopdeflesmethetetiket‘ikgeloofindeHeereJezus.’

Ø Laatdebeideflessenzienenhoudzezovastdatdedopniettezienis.Watzijndeverschillen?Zezijnbeidehetzelfde.

Ø Verteldatdeduivelheelgraagonskapotwilmaken.Zaldat lukken?Druknuheel hardde fles zonder dop in elkaar.De fles zal in elkaarkreuken.

Ø Zegnudat jealleendoorhetgeloof indeHeere Jezusdeduivelkanweerstaan.Probeernudefleswaardedopopgedraaidis,inelkaartedrukken.Bijdezefleszalhetnietlukken.


Gesprek

• Besef dat het spreken over de duivel en boze geesten vreemdeassociaties kan oproepen bij de kinderen. Ze denkenmisschien aanfilms enboekenwaarinbovennatuurlijke krachteneen rol spelenenwaarineenbepaaldbeeldvandeduivelwordtgeschetst.Probeerinhetgesprek erachter te komen welk beeld van de duivel de kinderenhebben.

• Bespreekmetdekinderenwatdingenkunnenzijnwaarvandeduiveltegenonszegtdatzenietverkeerdzijn.Probeerzoconcreetmogelijkdingenmetdekinderen tebenoemen.Zoek indeBijbelopwatGodtegenonszegt(alsvoorbeeldkunjedetiengebodenmetdekinderenlezen).

4.5 De Heere Jezus Bijbel ‘WantdeZoondesmensenisgekomenomtezoekenenzaligtemakendatverlorenwas.’

Luk.19:10‘WantalzoliefheeftGoddewereldgehad,datHijZijneniggeborenZoongegevenheeft,opdateen iegelijkdie inHemgelooft,nietverderve,maarheteeuwige levenhebbe.WantGodheeftZijnZoonnietgezondenindewereld,opdatHijdewereldveroordelenzou,maaropdatdewerelddoorHemzoubehoudenworden.DieinHemgelooft,wordtniet veroordeeld, maar die niet gelooft, is alrede veroordeeld, dewijl hij niet heeftgeloofdindenNaamdeseniggeborenZoonsvanGod.’

Joh.3:16-18‘DieindegestaltenisGodszijnde,geenroofgeachtheeftGodeevengelijktezijn;MaarheeftZichzelvenvernietigd,degestalteniseensdienstknechtsaangenomenhebbende,en isdenmensengelijkgeworden;En ingedaantegevondenalseenmens,heeftHijZichzelven vernederd, gehoorzaamgeworden zijnde totdendood, ja, dendooddeskruises. Daarom heeft Hem ookGod uitermate verhoogd, en heeft Hem eenNaamgegeven,welkebovenallennaamis;OpdatindenNaamvanJezuszichzoubuigenallekniedergenendieindenhemel,endieopdeaarde,endieonderdeaardezijn.EnalletongzoubelijdendatJezusChristusdeHeereis,totheerlijkheidGodsdesVaders.’

Fil.2:6-11


Belijdenis ‘Vraag:WaaromwordtdeZoneGods Jezus,dat isZaligmaker,genoemd?Antwoord:OmdatHijonszaligmaaktenvanalonzezondenverlost;daarnaast,datbijniemandandersenigezaligheidtezoekenoftevindenis.’

HeidelbergseCatechismusZondag11‘WijgelovendatJezusChristusnaarZijnGoddelijkenatuurdeeniggeborenZoneGodsis, van eeuwigheid geboren; niet gemaakt, noch geschapen (want alzo zou Hij eenschepselzijn),maareenswezensmetdenVader,mede-eeuwig,hetuitgedrukteBeeldderzelfstandigheiddesVadersenhetAfschijnselZijnerheerlijkheid,Heminallesgelijkzijnde. Dewelke is Gods Zoon, niet alleen van dien tijd af dat Hij onze natuur heeftaangenomen,maarvanalleeeuwigheid.’

NederlandseGeloofbelijdenisart.10‘Maaralzowijzelvennietkunnengenoegdoen,enonsvandentoornGodsbevrijden,zo heeftGod uit oneindige barmhartigheid Zijn eniggeboren Zoon ons tot een Borggegeven,Die,opdatHijvooronszougenoegdoen,vooronsofinonzeplaatszondeenvervloekingaanhetkruisgeworden is.DezedoodvandenZoneGods isdeenigeenvolmaakte offerande en genoegdoening voor de zonden; van oneindige kracht enwaardigheid, overvloediglijk genoegzaam tot verzoening van de zonden der gansewereld.’

DordtseLeerregels2.2-3 Uitleg DeHeereJezusisdeZoonvanGod.HijwoontnubijGodindehemel.DeHeereJezusisnetzoalsGodhelemaalgoed.Hijisookmachtig.DeHeereJezusisookGod,netalsGoddeVaderenGoddeHeiligeGeest.

• DenaamJezusbetekentZaligmaker.Hijwiljouwzondenvergevenenjouvooraltijdgelukkigmaken(zie:kernwoorden‘zalig’).

• Denaam‘Heere’betekentdatHijGodisendatHijregeertoveralledingen.HetbetekentdatjijHemmoetdienenenliefhebben.

• Denaam‘Christus’laatzienwatdeHeereJezushieropaarde–inopdrachtvanGod–kwamdoen.JezuskwamomGodswilaandemensenduidelijktemaken;Hijkwamomhetbesteoffer(Zichzelf)teofferen;enomdebesteKoningtezijn.


De Heere Jezus werd als baby geboren in Bethlehem. De Heere Jezus hieldzoveelvandemensendatHijnaardeaardekwam(zie:deheilsgeschiedenisuitgelegdaankinderen).NadatHij gestorven is, isHijweeropgestaanuitdedoodennuwoontHijindehemel.Doordeverkeerdedingen,zonden,diewijdoen, kunnen we niet zomaar bij God komen (zie: kernwoorden ‘zonde enverloren gaan’). Door te geloven in de Heere Jezus worden jouw zondenvergeven(zie:gelovenindeHeereJezusuitgelegdaankinderen).

Ø ZieverderdelessenserieswaardePersoonenhetwerkvanChristustelkenscentraalstaan.

Gesprek

• DePersoonenhetwerkvandeHeereJezusvormenhetcentrumvanhetEvangelie.LaatdataandekinderenmerkendoortelkensopnieuwoverHemtespreken.

• DeGodheid vandeHeere Jezus zal voormoslimkinderenmoeilijk tebegrijpenzijnenmisschienweerstandoproepen.LeguitdatditiswatGodZelfindeBijbelvertelt.LaatziendatwijnietgelovendateenmensGodwerd,maardatGodmenswerd.

• DenkmetdekinderennaoverdenamenvandeHeereJezus:HeereJezusChristus.ElkvandezenamenleertonsietsoverhetwerkendePersoonvanChristus(zieuitleg).

4.6 Genade, verzoening en vergeving Bijbel ‘Maar God, Die rijk is in barmhartigheid, door Zijn grote liefde waarmede Hij onsliefgehadheeft,Ooktoenwijdoodwarendoordemisdaden,heeftonslevendgemaaktmetChristus(uitgenadezijtgijzaliggeworden),Enheeftonsmedeopgewekt,enheeftonsmedegezetindenhemelinChristusJezus;OpdatHijzoubetonenindetoekomendeeeuwendenuitnemendenrijkdomZijnergenade,doordegoedertierenheidoveronsinChristusJezus.Wantuitgenadezijtgijzaliggewordendoorhetgeloof,endatnietuitu,hetisGodsgave;Nietuitdewerken,opdatniemandroeme.’

Ef.2:4-9‘EndatHijdoorHemvredegemaakthebbendedoorhetbloedZijnskruises,doorHem,zeg ik, alle dingen verzoenen zou tot Zichzelven. (…) En Hij heeft u, die eertijdsvervreemdwaart,envijandendoorhetverstandindebozewerken,nuookverzoend,In


het lichaam Zijns vleses, door den dood, opdat Hij u zou heilig en onberispelijk enonbeschuldiglijkvoorZichstellen;Indiengijmaarblijftinhetgeloof,gefundeerdenvast,ennietbewogenwordtvandehopedesEvangelies.’

Kol.1:20-23‘Hierin is de liefde Gods jegens ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoongezondenheeftindewereld,opdatwijzoudenlevendoorHem.Hierinisdeliefde,nietdatwijGodliefgehadhebben,maardatHijonsliefheeftgehad,enZijnZoongezondenheefttoteenVerzoeningvooronzezonden.’

1Joh.4:9-10Belijdenis ‘Vraag: Wat gelooft gij van de vergeving der zonden? Antwoord: Dat God, om degenoegdoeningvanChristus’wil,almijnzonden,ookmijnzondigeaard,waarmedeikalmijnlevenlangtestrijdenheb,nimmermeerwilgedenken,maarmijuitgenadedegerechtigheidvanChristusschenken,opdatiknimmermeerinhetgerichtGodskome.’

HeidelbergseCatechismusZondag21‘WijgelovendatJezusChristus(…)ZichzelveninonzennaamvoorZijnVadergesteldheeft,omZijntoorntestillenmetvollegenoegdoening,Zichzelvenopofferendeaanhethoutdeskruises,envergietendeZijndierbaarbloedtotreinigingonzerzonden,(…).Zoheeft Hij dan wedergegeven, wat Hij niet geroofd had, en heeft geleden, Hijrechtvaardig voor de onrechtvaardigen; en dat zowel in Zijn lichaam als in Zijn ziel,gevoelendedeschrikkelijkestraf,dieonzezondenverdiendhadden,(…)enheeftzulksalles geleden tot vergevingonzer zonden. (…)Wij vindenallerlei vertroosting in Zijnwonden,enhebbennietvannodeenigandermiddeltezoekenofuittedenkenomonsmetGodteverzoenen,danalleendezeenigeofferande,eenmaalgeschied,doorwelkedegelovigenineeuwigheidvolmaaktworden.DitisookdeoorzaakwaaromHijdoorden engelGods genaamd is Jezus, dat is Zaligmaker, overmitsHij Zijn volk zou zaligmakenvanhunzonden.

NederlandseGeloofsbelijdenisart.21‘Godisnietalleentenhoogstebarmhartig,maarooktenhoogsterechtvaardig.EnZijngerechtigheid(gelijkHijZichinZijnWoordgeopenbaardheeft)vereistdatonzezonden,tegenZijnoneindigeMajesteitbegaan,nietalleenmettijdelijke,maarookmeteeuwigestraffen,beidenaar zielen lichaam,gestraftworden;welkestraffenwijnietkunnenontgaan,tenzijaandegerechtigheidGodsgenoeggeschiede.Maaralzowijzelvennietkunnengenoegdoen,enonsvandentoornGodsbevrijden,zoheeftGoduitoneindigebarmhartigheidZijneniggeborenZoononstoteenBorggegeven,Die,opdatHijvoor


ons zougenoegdoen, vooronsof inonzeplaats zondeenvervloekingaanhet kruisgewordenis.’

DordtseLeerregels2.1-2Uitleg Door al onze verkeerde dingen kunnen we niet meer bij God komen (zie:kernwoorden‘zondeenverlorengaan’).MaarGodhoudtzoveelvandemensendatHij er Zelf voor gezorgdheeft datmensenweer bijGod kunnen komen.OmdatdeHeere Jezusgestorven isaanhetkruis,kanhetweergoedkomentussenGodendemensen(zie:deheilsgeschiedenisuitgelegdaankinderen).Daarhoevenwezelfnietsvoortedoen.Wekunnendatzelfniet.MaarGodwildataanonsgeven.Datisgenade.Jekrijgtietswatjenietverdiendhebt.VergevingbetekentdatGodnietmeerdenktaandeverkeerdedingendiewijgedaanhebben.GodkanonsvergevenomdatdeHeereJezusgestorvenisaanhetkruis.Iederekeeralsweverkeerdedingendoen,mogenwedattegenGodvertellen.WemogenaanHemvertellenwatweverkeerdgedaanhebbenenvragenofHijonswilvergeven.WekunnenaanHemvertellendatwealtijdweerverkeerdedingendoen.GodheeftZelfbeloofddatalswijdeverkeerdedingenaanHemvertellen,Hijonswilvergeven.JezondenzijnvergevenalsjegelooftindeHeereJezus(zie:gelovenindeHeereJezusuitgelegdaankinderen).HetbetekentdatGodnooitmeerterugkomtopdeverkeerdedingendiejegedaanhebt. Als je zonden zijn vergeven kijktGod naar jou alsof je net zo goed enzonderzondebentalsdeHeereJezus.AllezondendiejedoetvergeeftHijdan.Godkan jouwzondenvergevenomdatdeHeereJezusaanhetkruisvoordezonden heeft betaald. Hij heeft de straf gedragen die wij hadden moetendragen.HierdoorkanhetweergoedkomentussenGodenjou.DeBijbelnoemtdit‘verzoening’.Objectles: Vergeving van zonden Benodigdheden:eenglazenbakofvaas,water,bleekmiddel,jodiumeneenwittezakdoek

Ø Voorbereiding:Vuldebakofvaasvoordriekwartmetwaterenvulditaanmetbleekmiddel.Mengditgoeddoorelkaar.

Ø Laatdewittezakdoekzien.Zeg:‘ZoheeftGodonsgemaakt,helemaalschoonenzonderzonde.’


Ø Zeg:‘MaarwijdoenelkedagverkeerdedingenenzondigentegenGod.’Druppel nu jodium op dewitte zakdoek of doop de zakdoek in eenmengselvanwaterenjodium.Dezakdoekisnuvies.Laatditduidelijkaandekinderenzien.VerteldatjenietbijGodkunthorenmetaldieverkeerdedingen.

Ø Zeg:‘Wijzelfkunnendezondenietuitwassen.’Probeerdezakdoekmeteenbeetjegewoonwaterschoontemaken.Hetzalnietlukken.

Ø Vertel dat de Heere Jezus is gekomen om ons van de zonde teverlossen.Zeg:‘AlsjegelooftindeHeereJezus,danwordenjezondenvergeven.’Stopnudezakdoekindebakmetbleekmiddelenroerditdoor.Dekleurzalverdwijnenendezakdoekwordtweerschoon…Haaldezakdoekuitdebakenlaathemzien.Zeg:‘Watjijzelfnietkunt,datkandeHeereJezuswel:Hijwilaljouwzondenvergeven.’

Ø Optioneel:druppelnunogeenkeereendruppeljodiumopdezakdoek.Jezultziendathetonmiddellijkoplost.Zeg: ‘Als je indeHeereJezusgelooftvergeeftHijookallezondendiejenogzultdoen.’

Probeer dit van tevoren een paar keer uit, om de juiste verhoudingen tebepalen.Weesvoorzichtigmethetbleekmiddelenruimdespullendirectweerop.Gesprek

• Vergevingkaneenlastigbegripzijnomaankinderenuitteleggen.LeguitdatvergevingvanGodandersisdanvergevingvanmensen.AlsGodde zondevergeeft zalHijernooitmeeraandenken.Als iemand ietsverkeerdsgedaanheefttegenjou,dandenkjeersomsnogaan.MaarGoddenktnooitmeeraandeverkeerdedingendiejijgedaanhebtalsHijjevergeeft.

• Het feit dat er Iemand anders naar de aarde moest komen om testerven voor onze zonden is lastig om te begrijpen. Praat met dekindereneroverdathetnietgenoegisomzelfbeterjebesttedoen.OmdatGodhelemaalgoedis,moestdestrafgedragenwordendoordeHeereJezus.Hijwasookhelemaalgoed.WateenwondervanliefdedatHijditwildedoen.


4.7 Heilige Geest Bijbel ‘EnDiegekomenzijnde,zaldewereldovertuigenvanzonde,envangerechtigheid,envanoordeel:Vanzonde,omdatzijinMijnietgeloven;Envangerechtigheid,omdatIktotMijnVaderheenga,engijzultMijnietmeerzien;Envanoordeel,omdatdeoverstedezerwereldgeoordeeldis.(…)WanneerDiezalgekomenzijn,namelijkdeGeestderwaarheid,Hijzaluinaldewaarheidleiden;wantHijzalvanZichzelfnietspreken,maarzowatHij zal gehoord hebben, zal Hij spreken, en de toekomende dingen zal Hij uverkondigen.DiezalMijverheerlijken;wantHijzalhetuithetMijnenemen,enzalhetuverkondigen.’

Joh.16:8-11,13-14‘ZovelenalserdoordenGeestGodsgeleidworden,diezijnkinderenGods.WantgijhebtnietontvangendenGeestderdienstbaarheidwederomtotvreze;maargijhebtontvangen den Geest der aanneming tot kinderen, doorWelken wij roepen: Abba,Vader.DezelveGeestgetuigtmetonzengeest,datwijkinderenGodszijn.’

Rom.8:14-16‘EndesgelijkskomtookdeGeestonzezwakhedenmedetehulp;wantwijwetenniet,wat wij bidden zullen gelijk het behoort, maar de Geest Zelf bidt voor ons metonuitsprekelijkezuchtingen.’

Rom.8:26Belijdenis ‘Vraag:WatgelooftgijvandenHeiligenGeest?Antwoord:Eerstelijk,datHijtezamenmetdenVaderendenZoonwaarachtigeneeuwigGodis.Tenandere,datHijookmijgegevenis,opdatHijmijdooreenwaargeloofChristusenalZijnweldadendeelachtigmake,mijtrooste,enbijmijeeuwiglijkblijve.’

HeidelbergseCatechismusZondag20‘WijgelovenenbelijdenookdatdeHeiligeGeestvaneeuwigheidvandenVaderendenZoonuitgaat;nietzijndegemaakt,nochgeschapen,nochookgeboren,maaralleenvanBeidenuitgaande;WelkeinordeisdederdePersoonderDrievuldigheid,vanéénzelfdewezen,majesteit en heerlijkheidmet den Vader en den Zoon; zijndewaarachtig eneeuwigGod,gelijkonsdeHeiligeSchriftenleren.’

NederlandseGeloofsbelijdenisart.11


Uitleg NetalsGoddeVaderendeHeereJezusisookdeHeiligeGeestGod.DeHeiligeGeestwilindehartenvanmensenkomen.IndeBijbelwordtdeHeiligeGeestvergelekenmetwind.Windkunjenietzien,maarjekuntwelziendathetwaait.DeHeiligeGeestkunjeinallerleidingenzien:

• De Heilige Geest zorgt ervoor dat er mensen over de Heere Jezusvertellen en dat anderen dat horen. Dat jij nu over de Heere Jezushoort,komtdoorhetwerkvandeHeiligeGeest.HetbetekentdatGodnaarjouopzoekisenjougelukkigwilmaken.AlsGodniemandnaarjouhadtoegestuurd,hadjijnooitoverdeHeereJezusgehoord.Jehaddannooitechtgelukkigkunnenworden.

• DeHeiligeGeestleertjetebegrijpendatwaterindeBijbelstaatechtwaar is. Vaak denkenwe datwat in de Bijbel staat nietwaar is. DeHeiligeGeestwiljoulatenziendatdeBijbelhetWoordvanGodis.JegaatdanluisterennaarwatGodzegtindeBijbel.DeHeiligeGeestwiljouw hart veranderen zodat je in God gaat geloven. Jij hebt eenverkeerdenslechthartzodatjenietzelfindeHeereJezusgaatgeloven.ZelfzaljealtijdweerdeHeereJezusvergeten.DeHeiligeGeestwiljouwhartandersmaken.Jegaatdanspijtkrijgenvandezonden.JegaatdeHeereJezusliefkrijgen.Jewiltnietlangerverkeerdedingendoen,maarwiltnaardeHeere Jezus luisteren.ZowildeHeiligeGeest jouwhartveranderen.Wenoemendat‘wedergeboorte’.

• DeHeiligeGeestzorgtervoordatjedeHeerewildienenenliefhebben.Jevindthetvaakfijnomverkeerdedingentedoen.Hetisheelmoeilijkomgoededingentedoen.DeHeiligeGeestwiljedaarbijhelpen.AlleenalsdeHeiligeGeestbijjeiskunjetegendezondenvechten.

• DeHeiligeGeestwil jouhelpenomtotGod tebidden.Als jebiddenmoeilijk vindt, dan mag je vragen of de Heilige Geest je helpt (zie:kernwoorden‘bidden’).Hijkanjedegoedewoordeninjehartgeven.

ZonderhetwerkvandeHeiligeGeestkanniemandinGodgeloven.NiemandzouHemdienen.JijzounognooitvandeHeereJezusgehoordhebben.JemagdaaromGoddankendatHijdeHeiligeGeestheeftgestuurd.Ookmagjeelkedag bidden om het werk van de Heilige Geest in je hart (zie: kernwoorden‘bidden’).


Objectles: De Heilige Geest laat je zien. Benodigdheden:tweegrotebrillen,zwarteverf

Ø Neemtweegrotebrillen.Verfvaneendeglazenzwart.Deanderebrillaatjezo,ofjehaaltdeglazeneruit.

Ø Zetdezebrilopengarondlopen.Jelooptoveraltegenaanenzietnietwaarjenaartoegaat.Laatenkelekinderenhetookproberen.

Ø Doenudezwartebrilafenzetdeanderebrilop.Nukunjealleszien.LeguitdatdeHeiligeGeestbij jou ‘eenanderebril’wilopzetten.ZonderdeHeiligeGeestbenjeblind,jezietnietwaarjeheengaat.AlsdeHeiligeGeestbijjeis,danlaatHijjezienhoejeGodkuntliefhebben.Objectles: De Heilige Geest wijst de weg Benodigdheden:plastickroonofbeeldje,fellezaklamp

Ø Neemeenglinsterendekroonofeenbeeldjemeeen legofzetdezeduidelijkzichtbaarvooraaninhetlokaal.

Ø Doenuallelichtenuitenzorgdathetdonkerwordt.Isdekroonernogsteeds?Ja!Kunjedekroonzien?Nee!Hoekomtdat?Hetisdonker!

Ø Doenudezaklampaanenschijnopdekroon.Kunjedekroonnuzien?Ja!Doordezaklampisalleaandachtgerichtopdekroon.

LegdatuitdeHeiligeGeestisalsdiezaklampdieeenkroonverlicht.DankzijhetwerkvandeHeiligeGeestkunjijdeHeereJezuslerenkennen.Objectles: Het werk van de Heilige Geest is zichtbaar Benodigdheden:teilmetwater,bootjemetzeil,föhn

Ø Zetdeteilmetwaterinhetmiddenenzethetbootjeaanéénkant.Ø Hetbootjebeweegtbijnaniet.Hoekomtdat?Erisgeenwind.Ø Doenudeföhnaan(opdekoudestand)enblaashetbootjenaarde

overkant.Watgebeurter?Nuwaaithet.Dewindisalseenonzichtbarekracht.

LeguitdatdeHeiligeGeestookzowerkt.ZonderdehulpvandeHeiligeGeestkunjijniets.DeHeiligeGeestisalsdewinddiehetbootjeinbewegingzet.Gesprek

• DeHeiligeGeestiseenabstractbegripvoorkinderen.Kinderenkunnenbijhetwoord‘geest’aanheelanderedingendenken.


BespreekdatdeHeiligeGeestgeenspookofeenengegeestis.DeHeiligeGeestisGod,netzoalsGoddeVaderendeHeereJezus.

• LegdefocusophetwerkvandeHeiligeGeest.HetbelangrijkstewerkvandeHeiligeGeestisdatHijdeHeereJezuslaatzien.VraagaandekinderenhoeHijditdoet.Laathenvoorbeeldennoemen.

4.8 Zaligheid Bijbel ‘Maar Jezuswederomantwoordende,zeidetothen:Kinderen,hoezwaar ishet,datdegenendieophetgoedhunbetrouwenzetten,inhetKoninkrijkGodsingaan!(…)Enzijwerdennogmeerverslagen,zeggendetotelkander:Wiekandanzaligworden?DochJezushenaanziendezeide:Bijdemensenishetonmogelijk,maarnietbijGod;wantalledingenzijnmogelijkbijGod.’

Mar.10:24,26-27‘GelijkookDaviddenmens zalig spreektwelkenGodde rechtvaardigheid toerekentzonderwerken,Zeggende:Zaligzijnzijvanwiedeongerechtighedenvergevenzijn,envan wie de zonden bedekt zijn; Zalig is de man welken de Heere de zonde niettoerekent.’

Rom.4:6-8‘DitishetWoorddesgeloofs,hetwelkwijprediken:Namelijk,indiengijmetuwmondzult belijden den Heere Jezus, enmet uw hart geloven dat HemGod uit de dodenopgewekt heeft, zo zult gij zalig worden. Want met het hart gelooft men terrechtvaardigheid,enmetdenmondbelijdtmenterzaligheid.’

Rom.10:8-10Belijdenis ‘Vraag:WaaromwordtdeZoneGods Jezus,dat isZaligmaker,genoemd?Antwoord:OmdatHijonszaligmaaktenvanalonzezondenverlost;daarnaast,datbijniemandandersenigezaligheidtezoekenoftevindenis.’

HeidelbergseCatechismusZondag11‘WijgelovendatonzegelukzaligheidgelegenisindevergevingonzerzondenomJezusChristus’wil,endatdaarinonzerechtvaardigheidvoorGodbegrepenis;gelijkDavidenPaulusons leren,verklarendedegelukzaligheiddesmensentezijn,datGodhemderechtvaardigheidzonderwerkentoerekent.’

NederlandseGeloofsbelijdenisart.23


‘De oorzaak of onschuld van dat ongeloof, gelijk ook van alle andere zonden, isgeenszinsinGod,maarindenmens.MaarhetgeloofinJezusChristusendezaligheiddoor Hem, is een genadige gave Gods; gelijk geschreven is: Uit genade zijt gij zaliggewordendoorhetgeloof,endatnietuitu,hetisGodsgave,Ef.2:8,.Insgelijks:HetisugegeveninChristustegeloven,Filip.1:29.’

DordtseLeerregels1.5Uitleg Zaligzijnbetekentechtgelukkigzijn.Godhoudtvanmensenzoalsjijenik.Hijwil dat jij echt gelukkig wordt (1 Tim. 2:4). Door de zonde zijn wij bij Godweggelopen(zie:kernwoorden‘zondeenverlorengaan’).Doordatweelkekeerzondendoenzijnwenietgelukkig.Somskunjejeevengelukkigvoelen,maardankanerzomaarweer ietsverdrietigsgebeuren.Als jedeHeereJezusnietkentbenjenooitechtgelukkig.Echtgelukkigkun jealleenwordenals jezondenvergevenzijn.EchtgelukkigkunjealleenwordendoortegelovenindeHeereJezus.GodheeftdeHeereJezusnaardeaardegestuurdomtestervenvoordezondenvandemensen.AlsjeinHemgelooft(zie:gelovenindeHeereJezusuitgelegdaankinderen),dannoemtGodjouzalig.Datbetekentdatjedanechtgelukkigbent.JebentechtgelukkigomdathetweergoedistussenGodenjou.JezondenzijnvergevenenjemaglatervooraltijdbijHemzijn.Opdeaardekunjemisschiendenkendatjegelukkigbentmetmooispeelgoedofeenfijnevakantie.MaarmetGodbenjeechtgelukkig!Objectles: alleen God maakt echt gelukkig Benodigdheden:tweeglazen,zandensteentjes,eenopvangbak

Ø Neemeenleegglas.Zeg:‘Ditisjouwhart.Hetisleegenongelukkig.AlsjeGodnietkent,danprobeerjejehartmetallerleidingentevullen.Wevullenonshartmetverkeerdedingen.’Gooierwatzand,steentjesenmodder in.Zeg: ‘Tochwordenwenietgelukkig,wantonshart isnietschoon.’Laatzienhoevieshetbekertjeis.

Ø Zeg:‘Zelfsalsweonshartproberentevullenmetgoededingen,wordtonshartnietschoon.’Gieteenkleinbeetjewaterinhetglas.Laatziendathetalleenmaarviezerwordt.


Ø Zeg: ‘Je kunt alleen echt gelukkig worden als God jouw hart eerstschoonmaakt.’Spoelhetglasschoononderdekraanoflaateennieuwglaszien.

Ø Zeg:‘AlleenalsGodheeljouwharthelemaalvultbenjeechtgelukkig.’Gietvanuiteenkanzoveelwaterinhetglasdathetoverstroomt.Laatziendathetglasnuvolismethelderwater.

Gesprek

• Leguitdatjenietechtgelukkigwordtdoorveelgeldofveelspullen,maaralleenalshetgoedisinjeharttussenjouenGod.Misschienkenjewelkinderendieveelspeelgoedhebben,maardietochnietgelukkigzijn.WemogenaltijdaanGodvragenofHijonsechtgelukkigwilmaken.

4.9 Bidden Bijbel ‘Maargij,wanneergijbidt,gainuwbinnenkamer,enuwdeurgeslotenhebbende,bidtuwVader,Dieinhetverborgenis;enuwVader,Dieinhetverborgenziet,zalhetuinhetopenbaarvergelden.Enalsgijbidt,zogebruiktgeenijdelverhaalvanwoorden,(…)wantuwVaderweetwatgijvannodehebt,eergijHembidt.’

Matth.6:6-8‘Bidt,enuzalgegevenworden;zoekt,engijzultvinden;klopt,enuzalopengedaanworden.Wanteeniegelijkdiebidt,dieontvangt;endiezoekt,dievindt;endieklopt,dienzalopengedaanworden.Ofwatmensiseronderu,zozijnzoonhemzoubiddenombrood, die hem een steen zal geven? (…) Indien dan gij, die boos zijt,weet uwkinderengoedegaventegeven,hoeveeltemeerzaluwVader,Dieindehemelenis,goedegavengevendengenendiezevanHembidden!’

Matth.7:7-11‘Verblijdtuallentijd.Bidtzonderophouden.DanktGodinalles;wantditisdewilvanGodinChristusJezusoveru.’

1Thess.5:16-18Belijdenis ‘Vraag:Watbehoorttotzulkeengebed,datGodeaangenaamisenvanHemverhoordwordt?Antwoord:Teneerste,datwij alleendenenigenwarenGod,DieZich inZijnWoordonsgeopenbaardheeft,omalhetgeendatHijonsgebodenheefttebidden,


vanharteaanroepen.Tenandere,datwijonzennoodenellendigheidrechtengrondigkennen,opdatwijonsvoorhetaangezichtZijnermajesteitverootmoedigen.Tenderde,dat wij dezen vasten grond hebben, dat Hij ons gebed, niettegenstaande wij zulksonwaardigzijn,omdesHeerenChristus’wilzekerlijkwilverhoren,gelijkHijonsinZijnWoordbeloofdheeft.’

HeidelbergseCatechismusZondag45‘Vraag:WatheeftonsGodbevolenvanHemtebidden?Antwoord:Allegeestelijkeenlichamelijkenooddruft,welkedeHeereChristusbegrepenheeftinhetgebed,datHijonsZelfgeleerdheeft.’

HeidelbergseCatechismusZondag45‘Vraag:WaaromheeftonsChristusgeboden,Godalzoaan te spreken:OnzeVader?Antwoord:OpdatHijvanstondeaan,inhetbeginvanonsgebed,inonsdekinderlijkevrees en toevoorzicht totGod verwekke,welke beide de grond van ons gebed zijn,namelijk,datGodonzeVaderdoorChristusgeworden is,endatHijonsveelminderafslaan zal hetgeendatwijHemmet een recht geloof bidden, danonze vaders onsaardsedingenontzeggen.’

HeidelbergseCatechismusZondag46Uitleg BiddenispratenmetGod.GodwildatwemetHempratenenalledingenaanHemvertellen.MaarbiddenisookluisterennaarwatGodzegt.Godiseraltijdenoveral.Daarommagjealtijdbidden.Alsjebidtishetgoedomeerbiedigzijn.Godisgrootenheilig.Daaromdoejejeogendichtzodatjenietnaaranderedingenkuntkijken.Jedoetjehandensamen of over elkaar zodat je niet met andere dingen bezig bent. Je kuntgewoonhardoppratenofzachtjesinjezelf.Godhoortjealtijd.Als jebidt,danmag jeGoddingenvragen, jemagdingenaanHemvertellen(belijden)enjemagHemdanken:

• Vragen:Alsjebidt,magjeaanGoddingenvragen.Godgeeftonsnietaltijddedingendiewevragen.Hijgeeftonsdingendiegoedvooronszijn.Tochmag jewelallesaanHemvragen. Jemagookbiddenvooranderemensen.OfGodhenwilhelpenalszehetmoeilijkhebben,ofdatGodwilzorgendatzedeHeereJezuslerenkennen.


• Belijden:Alsjebidt,magjealledingendiejeverkeerdgedaanhebt,aanGod vertellen. Je mag dan vragen of Hij de verkeerde dingen wilvergeven(zie:kernwoorden‘genade,verzoeningenvergeving’).

• Bedanken:Godishelemaalgoed.Hijzorgtiederedagvoorjou.DaarommagjeHembedankenvooralleswatHijjougeeft.JemagGoddanerenvoorallegoededingendieHijaanjougeeft.

Alsjebidt,danmagjeGodaansprekenalsVader.DaarmeelaatjeziendatjeHemwiltdienenendatjeHemliefhebt(zie:kernwoorden‘Vader’).Jemagookbidden indenaamvandeHeere Jezus. Jekunterbij zeggen: ‘omJezus’wil’.DaarmeelaatjeziendatjezelfnietverdientomtekrijgenwatjevanGodvraagt.Maarjegebedkanverhoordworden,omdatJezushetverdiendheeft,enhettot eer van Hem is. Je zegt dan eigenlijk: ‘Heere God, wilt U mijn gebedverhoren?Nietomdatikdatverdiendheb,maarwiltUhetdoenvanwegedeHeereJezusDieUliefhebt?’Objectles:Je mag altijd bidden Benodigdheden:mobieletelefoon

Ø Laat een mobiele telefoon zien. Vraag: ‘Wat kun je hiermee?’Verschillende dingen worden genoemd, zoals internetten, gamen,berichtensturenenbellen.Vraag: ‘Watisnuhetbelangrijkstewatjemeteentelefoonkuntdoen?’Antwoord:‘Bellen.’

Ø Vraag:‘Waarombeljeiemand?’Antwoord:‘Omdatdiegeneverwegis.Zondertelefoonkunjedeanderniethoren.’

Ø Zeg:‘Wiekunjeallemaalbellen?Zoujeookdekoningkunnenbellen?Laten we het proberen! Wie heeft het nummer van koningWillemAlexander?Niemand?’Verteldatalsjegeennummerhebt,jeiemandook niet kunt bellen. Alleen belangrijke mensen hebben hettelefoonnummervandekoning.

Ø VerteldathetbijGodandersis.Jehebtgeentelefoonengeennummernodig.Godisnietverweg,maarheeldichtbij.OokalkunjeGodnietzien,tochisHijer.IedereenmagelkedagmetGodpraten.Nietalleenbelangrijkemensen,maarjijmagookmetHempraten.Hijwilaltijdnaarjouluisteren.

Gesprek


• Je kunt de kinderen punten laten opnoemen waar ze voor willenbidden.DatiseenmooimomentommetdekinderendoortepratenoverdatzeallestegenGodmogenvertellenenaanHemmogenvragen.Noemdedriepuntenvanhetgebed:vragen,belijdenenbedankenenvraagofeenkindhierbijietsweet.

• Demeestekinderenzijnnietgewendomtebidden.Hetkanvoorhenvreemdzijnomhunogendichttedoenendehandensamentedoen.Legiederekeerweeruitwatbiddenis,waaromjehetdoetenwaaromdehandensamenendeogendichtgedaanworden.Doorhiersteedsweernaartevragenbijdekinderen,kunnenzezelfmetdeantwoordenkomen.

Ø Zieverder:Toerustingdeel3,‘hoeleidikeenkinderclub?’,hoofdstuk15.

4.10 Hemel en eeuwig leven Bijbel ‘EnvóórHemzullenaldevolkenvergaderdworden,enHijzalzevanelkanderscheiden,gelijk de herder de schapen van de bokken scheidt. En Hij zal de schapen tot Zijnrechterhandzetten,maardebokkentotZijnlinkerhand.AlsdanzaldeKoningzeggentotdegenendietotZijnrechterhandzijn:Komt,gijgezegendenMijnsVaders,beërftdatKoninkrijkhetwelkubereidisvandegrondleggingderwereld.(…)DanzalHijzeggenook tot degenen, die ter linkerhand zijn: Gaat weg vanMij, gij vervloekten, in heteeuwigevuur,hetwelkdenduivelenzijnengelenbereidis.’

Matth.25:32-34,41‘Wantwijwetendat, zoonsaardsehuisdezes tabernakelsgebrokenwordt,wijeengebouw van God hebben, een huis niet met handen gemaakt, maar eeuwig, in dehemelen.’

2Kor.5:1‘Nadezen zag ik, en zie, een grote schare, die niemand tellen kon, uit alle natie engeslachtenenvolkenentalen,staandevoordentroonenvoorhetLam,bekleedzijndemetlangewitteklederen,enpalmtakkenwareninhunhanden.Enzijriepenmetgrotestem,zeggende:DezaligheidzijonzenGod,Dieopdentroonzit,enhetLam.(…)Zijzullennietmeerhongerenenzullennietmeerdorsten,endezonzalophennietvallen,nochenigehitte.WanthetLam,Datinhetmiddendestroonsis,zalhenweiden,enzalhuneenLeidsmanzijntotlevendefonteinenderwateren;enGodzalalletranenvanhunogenafwissen.’


Openb.7:9-10,16-17Belijdenis‘Vraag:Wattroostgeeftudeopstandingdesvleses?Antwoord:DatnietalleenmijnzielnaditlevenvanstondeaantotChristus,haarHoofd,zalopgenomenworden,maardatookditmijnvlees,doordekrachtvanChristusopgewektzijnde,wederommetmijnzielverenigd,enaanhetheerlijklichaamvanChristusgelijkvormigzalworden.’

HeidelbergseCatechismusZondag22‘Vraag:Wat troost schept gij uit het artikel van het eeuwige leven?Antwoord:Dat,nademaal iknuhetbeginseldereeuwigevreugdeinmijnhartgevoel, iknadit levenvolkomenzaligheidbezittenzal,diegeenooggezien,geenoorgehoordheeft,en ingeenmensenhartopgeklommenis,endat,omGoddaarineeuwiglijkteprijzen.’

HeidelbergseCatechismusZondag22Uitleg IndehemelwoontGod.Dehemelkunjenietzien,maarhijiserwel.OokdeHeereJezusisnuindehemel.IndehemeldraaitallesomGod.IedereenindehemeldientGoden luistertnaarGod. Iedereen isblijomdatGodgoed isenliefdeis.Indehemelishetgoed.Erzijngeenverkeerdedingen.VanuitdehemelregeertGodoverheeldeaarde. AlsjeindeHeereJezusgelooft,stopthetlevennietmetdedood.AlsjeindeHeereJezusgelooftenjezondenvergevenzijn,danmagje,alsjegestorvenbent,bijdeHeereJezus indehemelzijn. Indehemel isallesgoed.Daarzijngeenverkeerdedingenmeer,maarookgeenpijnenverdrietmeer.Dat kanomdatdeHeereJezusgestorvenisvooralleverkeerdedingenvandemensendieinHemgeloven.DemensendieinHemgelovenzijnindehemel.DeHeereJezuswoontnuindehemel.EenskomtdeHeereJezusterugnaardeaarde. Dan maakt Hij heel de aarde nieuw. Alle verkeerde dingen zullenverdwijnen.Allemensendiegestorvenzijnstaandanopuitdedood. DemensendienietinHemgelovengaanvooraltijdverloren.Datisheelerg.TochisdatweleerlijkvanGod.ZewildennietinHemgelovenenzijnnogvolvanverkeerdedingen(zie:kernwoorden‘zondenenverlorengaan’). DemensendiewelinHemgeloven(zie:gelovenindeHeereJezusuitgelegdaankinderen)mogenvooraltijdopdenieuweaardewonen.Opdienieuweaarde is het goed en fijn. Daar is geen pijn en verdriet meer. Daar wordtniemandziekendaarsterftniemand.Daarbenjeechtgelukkig,vooraltijd.


Objectles: Goud laat zien wie God is Benodigdheden:bladgoudkleurigpapier

Ø Laathetpapierzienenvraagdekinderenwaarzeaandenken.Gebruikditomuitlegtegevenoverdehemel.

Ø Goud = rijkdom: God woont in de hemel. God is goed en rijk. InOpenbaringleesjeoverstratenvangoud.

Ø Goud=kroon:Godregeertvanuitdehemeloverheeldewereld.IndehemelkrijgtHijalleeer.

Ø Goud = sieraden: Bij God in de hemel is alles volmaakt. Niemand isheerlijkerengroterdanGod.

Ø Goud=oogverblindend:God is zo grootdat jenauwelijksnaarHemkuntkijken,zoalsjeopeenzomerdagnietindezonkuntkijken.

Gesprek

• Bedenkdatkinderenalingevuldeideeënhebbenoverdehemel.Hetisdeplaatswaaropaofomaisalshij/zijgestorvenis.Dekinderendenkenmisschienaanengeltjesenwolken.IndeBijbelisdehemelvooraldeplaatswaarGodwoont.

• Misschienkomtdevraagofbepaaldeoverledenfamilieledenookindehemelzijn.VerteldatalleenGoddatweet.WeesweleerlijkenverteldatGodindeBijbelheeftgeschrevendatalleenalsjezondenvergevenzijnjebijHemkuntzijn.

• Weesookterughoudendmethetsprekenoverdevraagofweelkaarindehemelzullenherkennen.Laatiniedergevalmerkendatditniethetbelangrijksteis.VerteldathetindehemelomGodgaat.


Bijlagen

T02.01–PlanvanaanpakT02.02–VoorbeelduitnodigingenT02.03–Beloningssysteem-administratieT02.04–Beloningssysteem-stickerbladT02.05–Administratienamen,adressenenaanwezigheidT02.06–BlancoformulierverslagkinderclubT03.01–PictogrammenregelsT03.02–PictogrammenprogrammaonderdelenT04.01–Bijbelsetijdlijn

Dezebijlagenzijntezienentedownloadenopwww.hersteldhervormdekerk/evangelisatie

Kinderevangelisatiemethodeevangelisatiefoldershhk.nl/wp-content/uploads/2017/... · afleggen van...

Documents

Transcript of Kinderevangelisatiemethodeevangelisatiefoldershhk.nl/wp-content/uploads/2017/... · afleggen van...