KerkBlad35e jaargang I nummer 9 I december 2015

Protestantse Gemeente Sint-Catharijne Brielle

I Bijzondere kerstnacht met licht en geluid I Kerk zijn in de 21ste eeuw I Evensong IEllie en Bas Monteny 50 jaar getrouwd I 12+ jeugd in actie I Kerk in de oorlog I

M Meditatieds. Tineke Flim

Een open deur ...Terwijl ik met dit artikel bezig ben, is het niet bepaald koud en wel erg nat. In de supermarkten en boekhandels liggen de eerste tijdschriften met Decembersurvivalgids en Kerstkoken zonder stress enzovoort.Ik moet er wat om lachen: mijn kerststress is een andere, met vier kerstvieringen in het vooruitzicht.

Tegelijk ergert dat mij. Ik wil daar helemaal niet over denken in ter-men van stress. Ik wil het vieren, het Kerstfeest, ingetogen of uitbun-dig, net hoe het uitkomt. God die ons leven komt delen - het is iets wat me blijft verwonderen. En als de stress dreigt toe te slaan, dan zoek ik steeds weer naar de kern.

Gelukkig heb ik daar verschillende hulpmiddelen voor. Ik luister naar het lied over comfort and joy, troost en vreugde. En ik zoek het verhaal op dat mij geregeld weer helpt om de verrassing van het Kerstfeest te ervaren. Ik laat u meegenieten.

Het is een verhaal van Henk Groenewegen, hij vertelt als het ware een jeugdervaring en die begint als volgt: “Elk jaar weer gingen we naar de kerstnachtdienst in de grote kerk bij ons in het dorp. Mijn broertje Hans en ik. Wij hoopten elke keer dat het leuk zou worden. Wij wisten toen nog niet dat dit niet de bedoeling was. En wat dan wel de bedoe-ling was, bleef onhoorbaar. Niet omdat er te zacht gepraat werd of zo. Of omdat wij doof waren. Maar omdat de woorden als wolken door de lucht hoog boven ons hoofd zeilden.

Deze keer hadden ze iets nieuws verzonnen. Echte schapen in een hok onder de preekstoel! Naast de kerststal. Toen het licht uitging legde mijn broertje zijn vinger op de lippen en deed ‘ssst’. Hij gleed in de schemer naar de schapen en maakte hun hekje los. Ik zei niks en deed niks en droeg, achteraf gezien, daardoor bij aan zijn eenmansactie van het dierenbevrijdingsfront.”

Wat volgt is een chaos van rennende schapen, een omvallende kerststal, mensen die willen helpen en mensen die willen vluchten, dominee en pastoor die min of meer bruikbare aanwijzingen geven … u ziet het vast wel voor u.

Het verhaal eindigt zo: “In tegenstelling tot andere jaren was het Kerstfeest voor mijn broertje en mij tot dusver goed te volgen. Hoewel het geheel weliswaar onoverzichtelijk was, hadden wij geen moeite er met onze aandacht bij te blijven. Je kunt van ons zeggen dat we echt met de dienst meeleefden! Tot het moment dat de schapen uiteindelijk weer in hun hok terug waren en de dominee zei: ‘Ziezo’. Dat klonk zo akelig definitief. Het was net of dat ‘ziezo’ niet alleen voor de schapen gold, maar ook voor ons. Alsof niet alleen de schapen, maar ook wij mensen weer opgesloten werden …

Gek om te zeggen, maar ik heb altijd heimwee gehouden naar deze wanordelijke kerstnachtdienst. Toen die schapen op hol sloegen leek het of er van alles zou gaan gebeuren, alsof er ook van alles nog kon gebeuren. Alsof er onverwacht een deur openwaaide naar wat er nog meer is in het leven.”

Een stijlvolle, sfeervolle dienst zal er gehouden worden laat op de

kerstavond. Met zeker ook verrassende elementen, vooral bedoeld om de ervaring van het kerstfeest te versterken. En eerlijk is eerlijk, op een chaos zit niemand te wachten. (Of bijna niemand.) Veel mensen genieten van een stijlvolle dienst, van het bekende kerstverhaal en de vertrouwde kerstliederen.

Maar laat het verhaal ons telkens ook weer ópschudden, zodat we rechtop gaan zitten, glinsterende ogen krijgen, en zicht op wat er al-lemaal mogelijk is in het leven.

Als dat kan, God als mens onder ons, heel gewone mensen als Jozef en Maria en de herders die zulke bijzondere dingen meemaken - wat zal er bij ons dan misschien wel gebeuren … Wie weet welke deuren de Geest laat openwaaien! Welke weg wij als mens en gemeente te zien en te gaan krijgen.

Ik houd dit verhaal in mijn achterhoofd bij het schrijven van de komende meditaties. U hoort misschien weer heel andere. Maar ook bij het horen kan dit verhaal helpen: waar zit de verrassing, de beweging … Waar komen we God tegen als de frisse wind die met vrijheid en liefde door de wereld komt waaien …

Gezegend Kerstfeest gewenst!

2

NL Uit het nieuwe liedboek

Zingen en bidden in huis en kerk

Kerstnachtdienst: laat op de avond van 24 december vieren we de geboorte van Jezus Christus. Een klein vonkje licht was zijn ge-boorte in een donkere wereld. En de eeuwen door vieren we zijn geboorte als het omzien van God naar ons. Het thema is deze keer: In het licht.Ook dit jaar werken in de kerstnachtdienst organist Marco ’t Hart en TMB Sounds samen om het kerstfeest tot een belevenis te maken. Het licht zal niet alleen op de muziek, maar ook op de teksten afgestemd worden.Met elkaar zingen we veel vertrouwde kerst-liederen. Het projectkoor o.l.v. Rinus Verhage zingt enkele Christmas Carols voor ons en stukken van Briegel en Buxtehude.De dienst begint om 22.30 uur; de kerk is open vanaf 21.30 uur.

Zoals velen van u weten is zingen mijn lust en mijn leven. Er werd mij gevraagd of ik iets over de liederen uit het liedboek wil vertel-len. Iets dat mij raakt, met als thema advent of kerst. Dit vond ik nog geen gemakkelijke opgave. Er zijn zoveel mooie advent- en kerstliederen en doordat ik al bijna vijftien jaar actief lid ben van onze cantorij heb ik al menig advent- en kerstlied gezongen. Het lied waar ik over wil vertellen staat niet in het liedboek, maar anders zou ik voor lied 481 kiezen: ‘Hoor, de engelen zingen d’ eer’ kiezen. Hierin vragen wij als aardse engelen aan de wereld zich bij ons te voegen om gezamenlijk de komst van de Heer te vieren. Dit danklied spreekt mij erg aan omdat wij als mensen eenstemmig lof zingen, zonder vooroordelen.Maar er is maar één lied dat bij mij het echte kerstgevoel oproept. Dit lied raakt mij altijd diep, het ontroert me. In mijn ogen is dit lied dé lofzang om God te danken voor het aan de wereld geven van zijn Zoon. Ik heb het over ‘Ere zij God in de Hoge’.

Lied 4811. Hoor, de engelen zingen de eervan de nieuwgeboren Heer!Vrede op aarde, ’t is vervuld:God verzoent der mensen schuld.Voeg u, volken, in het koor,dat weerklinkt de hemel door,zingt met algemene stemvoor het kind van Bethlehem!Hoor, de engelen zingen de eervan de nieuwgeboren Heer!

2. Hij die heerst op ’s hemels troon,Here Christus, Vaders Zoon,wordt geboren uit een maagdop de tijd die God behaagt.Zonne der gerechtigheid,woord dat vlees geworden zijt,tussen alle mensen inin het menselijk gezin.Hoor, de engelen zingen de eervan de nieuwgeboren Heer!

3. Lof aan U die eeuwig leeften op aarde vrede geeft,Gij die ons geworden zijttaal en teken in de tijd,al uw glorie legt Gij afons tot redding uit het graf,dat wij ongerept en reinnieuwgeboren zouden zijn.Hoor, de engelen zingen de eervan de nieuwgeboren Heer!

Ere zij GodEre zij God,ere zij God.In den hoge,in den hoge,in den hoge. Vrede op aarde,vrede op aarde,in den mensen een welbehagen. Ere zij God, in den hoge,ere zij God, in den hoge.Vrede op aarde,vrede op aarde,vrede op aarde, vrede op aarde.In de mensen,de mensen, een welbehagen,in de mensen,een welbehagen,een welbehagen. Ere zij God,ere zij God.In den hoge,in den hoge,in den hoge. Vrede op aarde,vrede op aarde,in den mensen een welbehagen.Amen, amen.

3

Bijzonderekerstnachtmet licht en geluid

KerstnachtdienstEre zij God

met licht en geluid

24 december 22.30 uur

Sint-Catharijnekerk Brielle

Christmas Carolsdoor projectkoor en

Sint-Catharijne Cantorijo.l.v. Rinus Verhage

Licht- en geluidshowdoor TMB SoundsOrganist Marco ’t Hart

Voorganger ds. Tineke Flim

Een verhaal dat al meer dan 2000 jaar actueel is

Kerstnachtdienst2015_CathKerk 02-12-15 10:21 Pagina 1

Om mijn dank voor God meer kracht bij te zetten, zing ik dit lied met mijn ogen gesloten met mijn gezicht gericht naar God. Recht uit het hart als ultieme dankzegging. Mis-schien deelt u komende kerstnachtdienst mijn ultieme dankzegging door uw ogen te sluiten en met uw gezicht naar God, uw hart te laten spreken en meegevoerd te worden door ons prachtige orgel. Voor mij is dit lied op kerst-avond hét begin voor kerst. Ik wil vanaf deze plek iedereen een gezegende kerst toewensen. Dat wij in deze donkere wereld het licht van God mogen laten schijnen.

Mark van Geest

De contrasten tussen een grote stad en een dorp zijn groot. Beperkt een Briellenaar zich tot het omver halen van een lantaarnpaal of het leeghalen van een bloembak, handelingen waarvan ik de aardigheid maar niet kan ontdekken, in een grote stad worden hele rijen auto’s in brand gestoken. Willen wij in een dorp luisteren naar een mando-linegezelschap, in een stad kunnen we naar het concertgebouw. In een stad wordt alles uitvergroot, niet alleen het kwade, maar ook het goede. Ik vertoef graag in een grote stad, al was het alleen maar om-dat aan het eind van de dag de poorten niet worden gesloten en je de heksenketel kunt verlaten, waardoor zich een gevoel van herwonnen vrijheid van je meester maakt.

Ondanks dat wij in onze Sint-Catharijnekerk zijn gezegend met goede muziekuitvoeringen, zoals het benefietconcert van 15 december, wil ik wel eens een concert in een grote stad bijwonen. Op 20 februari 2010 waren we in de Laurenskerk voor de uitvoering van het requiem en de Kronungsmesse van Mozart. Tevoren struinden wij door Rotterdam en verwonderden wij ons weer over de veelkleurigheid van de bevolking, een veelkleurigheid die ook tot uitdrukking komt in een verscheiden-heid aan cultuur en gedrag. Eenmaal in de propvolle Laurenskerk was van deze veelkleurigheid niets meer te herkennen en onder de vele honderden toehoorders ontdekte ik geen enkele die nog blijk gaf van het oorspronkelijk Rotterdamse straatbeeld. Slechts een violist uit het orkest bleek van Chinese of Japanse origine te zijn. De toegangsdeur van de kerk, of beter de concertzaal, diende blijkbaar als een filter.

Ik vind dit verschijnsel even uitzonderlijk als verontrustend. Ik zie in de veelkleurigheid van de samenleving door de daaraan verbonden veelzijdigheid meer een verrijking dan een bedreiging. De angst voor een teloorgang van de Nederlandse identiteit, zo die al zou bestaan, acht ik onterecht. Waarom zou bij de bevordering van de zo geroemde biodiversiteit de mens een uitzonderingspositie moeten innemen? Het Bach koor en orkest van Nederland was voor de schitterende uitvoe-ring verantwoordelijk. Het orkest presenteerde zich onder de naam ‘the Bach Choir & Orchestra of the Netherlands’, geheel overeenkom-stig de opvatting gebaseerd op het Rotterdamse straatbeeld dat het Nederlands zijn rol als voertaal heeft verloren. Nadat de Amerikaanse chef-dirigent Leonard Slatkin tijdens het op 4 januari 2013 gehouden nieuwjaarsconcert in De Doelen een woord in het Nederlands sprak, volgde een applaus. “Dankoewel”, sprak Obama bij zijn bezoek aan de Nachtwacht op 24 maart 2014 en de gehele natie was overstuur. Vreemd volk zijn wij toch!

Ja, dat is andere koek dan de brief van Paulus aan de Gelaten of de herdertjes bij de kribbe.

Thuis gekomen las ik het programma van de bibliotheek in een dorp dat door naoorlogse explosieve groei voor stad wil doorgaan. Diverse lezingen en workshops stonden aangekondigd. Op zondag 28 maart was er een ‘lekker in je vel’ festival waarbij informatie werd gegeven over healing, reiki, nlp (heb ik moeten opzoeken), aromatherapie en sjamanisme. Met een beetje geluk omvat het festival ook nog een ba-

siscursus wietroken voor beginners. Ja, dat is andere koek dan de brief van Paulus aan de Galaten of de herdertjes bij de kribbe! Op 10 mei stond een lezing op het programma van een conservator van het Natuurhistorisch Museum. Een voordracht over de natuur in de maand mei is een schot in de roos. In mijn gedachten zie ik de spreker al in verrukking over het wonder van het voorjaar, het juichen van ontluikend leven. Ik had de toegangskaarten al bijna gekocht toen ik de toelichting las. De spreker zou ingaan op kraaien die duiven onthoofden, fazanten die van geslacht veranderen, schaamluizen die uitsterven en eenden met homoseksuele necrofilie. Daar zit ik niet op te wachten! Wat je allemaal niet doet om het imago van minst aan-trekkelijke stad van Nederland te bevestigen of te weerleggen. De aard van de evenementen wordt voor een belangrijk deel bepaald door het streven naar sensatie als middel om mensen tot participatie te bewegen. Het zijn werelden van verschil, maar toch geloof ik dat het beleidsplan van onze kerk doordrenkt moet zijn van de sensatie van het buitengewone en omgeven door de harmonie van muziek, ken-merken van het kerstfeest. Geen zorg voor de teloorgang van de tale Kanaäns, maar een stimulering van de hoop die in ons is en daarbij hebben we geen sjamanen en wierook nodig, laat staan een cursus Neurotisch Linguïstisch Programmeren.

Een wereld van verschil

K KerkkronkelsJan van Duivenvoorde

4

Sint-Laurenskerk in Rotterdam

Vrijwilligersin beeldOp 6 november werd de veertiende oude-renmaaltijd in onze kerk gehouden. Zoals gebruikelijk was de organisatie in handen van de Diaconale raad. Twee diakenen hebben dit in hun takenpakket: Jeannette Verschoor en Gea Schouten. Er komt heel wat bij kijken. Om maar iets te noemen: bij het kerkelijk bureau namen en adressen vragen voor de uitnodigingen, thema bedenken, tafels en serviesgoed bestellen, op zoek gaan naar een leverancier voor het eten, planning maken om de vrijwilligers in te zetten. En op de dag zelf het uitvoeren van alle plannen. Laten we daar niet te gemakkelijk over denken. Jeannette en Gea, jullie hebben het met de andere diakenen en veel vrijwilligers weer tot een mooi evenement gemaakt. Het mooiste compliment dat je kunt krijgen kwam uit de mond van één van de gasten: ‘Wat een geweldige organisatie!’ En dat was het ook want het liep weer op rol-letjes. Hartelijk dank!

D van deDiaconie

Kinderen in de knel Op kerstmorgen geven we voor kinderen in Moldavië. Ze wonen niet eens zo ver bij ons vandaan, maar hun leven ziet er heel anders uit. Ze zijn straatarm. Veel ouders zijn ver-trokken naar de grote steden om daar werk te zoeken. Sommige vaders en moeders grijpen uit wanhoop naar de drank of slaan hun kinderen. Kinderen krijgen nauwelijks gezond te eten en leven in koude, donkere huizen. De kerken in Moldavië hebben, met steun van Kerk in Actie, kinderopvangcentra opgericht waar deze kinderen welkom zijn. Hier kunnen de kinderen gezellig spelen, ze krijgen hulp bij hun huiswerk en een warme maaltijd. En, wat heel mooi is, de kinderen gaan een keer per week op bezoek bij bejaarden in het dorp om hen een handje te helpen. Met uw steun kunnen nog meer kwetsbare kinderen in Moldavië zo’n warme plek krijgen.

Voedselbank SpijkenisseDe collecte van 10 januari is bestemd voor de Stichting Voedselbank Spijkenisse. De voed-selbank Brielle maakt hier ook deel vanuit. De Voedselbank deelt wekelijks voedselpakketten

uit aan mensen die op of onder het bestaans-minimum leven. De stichting levert zo een bijdrage aan de vermindering van armoede en aan de verspilling van levensmiddelen. Mensen die in een financiële crisis zitten, worden geholpen met een bijdrage in de vorm van een voedselpakket en samen wordt gezocht naar mogelijkheden voor verbetering in de situatie. Namens de diaconie van harte bij u aanbevolen.

Bedankt voor uw komst en hulp!Op vrijdag 6 november heeft de ouderen-maaltijd plaatsgevonden. Met ruim 180 mensen hebben we genoten van een gezellig samenzijn en een Italiaanse maaltijd. De opbrengst van de collecte bedroeg 862 euro en komt ten goede aan het onderhoud van de kerk en aan Gasterij de Bollaarshoeve. De Bollaarshoeve had ook het eten verzorgd. Ze vonden het erg leuk om te doen en hun cliënten hebben er met man en macht aan gewerkt. Tot slot bedanken wij alle mensen die op deze dag hebben geholpen. Het is erg leuk om te zien dat we dit met elkaar kunnen organiseren.

Ik ben voor de tweede keer naar de ouderen-maaltijd geweest. Het was wederom één groot feest. Ik heb genoten van de gezelligheid. En ook niet te vergeten van de saamhorigheid.We hebben met 180 personen Italiaans gegeten. Heerlijke Toscaanse tomatensoep, gemaakt door Janny van Es, die we niet snel zullen vergeten.Verder keuze uit macaroni of lasagne, gele-verd door Bollaarshoeve, kant en klaar. Ook was er een korte overdenking door ds. Anke Dekker.

Voor het toetje kwam er een luid bellende kar met ijs binnenrijden. Burgemeester en wet-houders kwamen ons daarmee verblijden.Dit was weer een fijne bijeenkomst in Gods huis die zeker voor herhaling vatbaar is. Iedereen ging weer met een voldaan gevoel naar zijn thuis.

Ik wil de organisatie en alle vrijwilligers har-telijk bedanken voor hun inzet, CHAPEAU!

Jannie Mol - in ‘t Veld

5

Samen eten in de Sint-Catharijnekerk

We leven in een wereld en in een samenle-ving waarin ‘geloven’ niet meer vanzelfspre-kend is. Nog minder vanzelfsprekend is het om bij een kerkgenootschap of een geloofs-groepering te horen. In deze context zien we meer en meer een groeiende verlegenheid onder gelovigen om nog voor het geloof uit te komen. We praten er liever maar niet over om te voorkomen dat je vol onbegrip wordt aangekeken. Wellicht ook omdat het zo moeilijk uit te leggen is wat het geloof voor jou betekent.Parallel met bovenstaande zien we kerkelijke meelevendheid en betrokkenheid afnemen. Minder mensen in de kerkdiensten, minder mensen die iets voor de kerk willen beteke-nen, ambten willen bekleden, minder kerke-lijke bijdragen. Al deze ontwikkelingen zetten het functioneren en daarmee het voortbestaan van onze kerk onder druk.

OntwikkelingenOnze samenleving en de plaats van de kerk daarin is in de laatste vijftig jaar fors veran-derd. In het midden van de vorige eeuw was een groot deel van de Nederlandse samen-leving aangesloten bij een kerk. Wellicht was ook toen de kerk enigszins naar binnen gekeerd, maar daarbuiten was zij duidelijk aanwezig in de samenleving, politiek, het systeem van normen en waarden.Maar inmiddels is in een samenleving die door wetenschap, technologie en globalise-ring steeds sneller verandert, de kerk steeds minder zichtbaar. Van binnen en ook naar buiten toe is de kerk in al die jaren weinig veranderd. Gevolg is dat in de huidige sa-menleving veel mensen de kerk en haar blijde boodschap niet meer kennen en herkennen. De taal, de gebruiken en de liturgie zijn daar-

mee voor veel niet-kerkelijken en randkerke-lijken geen (voor)beelden van een inspirerend geloof.

Daar staat tegenover dat wij momenteel ook een groeiende behoefte zien aan religiositeit, vaak in nauwelijks herkenbare signalen.Ook zien we in deze tijd dat steeds meer men-sen hun vastigheid kwijt raken in deze zich snel ontwikkelende samenleving. Daarop rea-geren zij apathisch of raken het spoor bijster. Anderen klampen zich vast aan ‘iconen’ die richting gevende ideeën in simpele oneliners samenvatten. Je ziet een toename in groei van organisaties die wel binding en structuur bieden, zoals motorbendes, jeugdbendes en radicale religieuze groeperingen.

VraagstellingVanuit het hierboven geschetste perspec-tief rijst de vraag wat dit voor ons betekent en welke mogelijkheden dat ons biedt als Protestantse Gemeente Brielle. Hoe moeten en willen wij kerk zijn in deze 21ste eeuw. Niet alleen in onze kerkdiensten, maar ook zichtbaar in onze samenleving. Hoe laten wij oud en zeker ook jong zien welke houvast en structuur het geloof en het kerk-zijn ons biedt.

Meer toegespitst:• Wat zou dat kunnen betekenen voor onze

kerkdiensten, hoe maken wij die meer levend en aantrekkelijk voor anderen?

• Wat is onze boodschap aan diegenen die dreigen af te haken of die al afgehaakt zijn?

• Hoe treden wij als geloofsgemeenschap naar buiten? Niet alleen op zondag in de kerk, maar ook op de andere dagen van de week. Niet alleen als individu, maar ook als gemeenschap.

Wij hebben als kerkelijke gemeente een boodschap die houvast biedt, wij vormen een gemeenschap die hulp, steun en geborgenheid kan bieden. Wat let ons?

Wim Littooij,voorzitter kerkenraad

OPROEPDe kerkenraad wil graag op zoek naar een manier waarop wij kerk moeten en kun-nen zijn in deze tijd. Het idee is om in het nieuwe jaar met één of meerdere gespreks-groepen hier ideeën over te ontwikkelen, om vervolgens uit alle ideeën plannen te maken voor onze kerk.Het zou mooi en inspirerend zijn als in die gespreksgroepen juist ook mensen gaan participeren die zich minder thuis zijn gaan voelen in de kerk, dan wel reeds afgehaakt zijn. Wij hopen dat velen met ons mee willen denken.U kunt zich hiervoor opgeven bij Rianne Fortuin, onzescriba@catharijnekerk.nl, telefoon (0181) 479240.

Expositieliturgischbloemschikken

Kerk zijn in de 21ste eeuw

7

Op 15 november is de nieuwe expositie liturgisch bloemschikken in de noordbeuk van de kerk geopend. Ds. Anke Dekker heeft de hierbij horende officiële handeling voor haar rekening genomen.De expositie, die uit twee fraai ingerichte vitrines bestaat, is een initiatief van de Culturele Commissie Sint-Catharijne in samenwerking met de dames van de groep liturgisch bloemschikken.

KM van deKerkrentmeesters

KerkbalansElk jaar in januari komen vrijwilligers bij alle kerkleden langs voor een bijdrage voor de instandhouding van het kerkenwerk zoals:• de zondagse erediensten;• bijzondere vieringen met Pasen en Kerst,

rouw- en trouwdiensten;• jeugd- en ouderenwerk;• traktement voor de predikanten, salaris en

vergoeding voor kosters, cantor en orga-nisten.

Vanaf 18 januari komen vrijwilligers bij u aan de deur met het toezeggingsformulier en naderhand om uw antwoord op te halen.We hopen de opbrengst van het afgelopen jaar, ruim 134.000 euro, te evenaren.

Begroting 2016In de vergadering van de kerkenraad op 26 november werd de begroting voor 2016 gepresenteerd. Een begroting die helaas een negatief resultaat laat zien van bijna 10.000 euro. Met daarbij de kanttekening dat dit in-clusief een reservering voor groot onderhoud van 24.000 euro is.We proberen aan de lastenkant het komend jaar te bezuinigen op de kosten van vuilaf-voer en energie. Hiervoor zijn we in bespre-king met de gemeente en de energieleveran-cier.Aan de batenkant proberen we nog meer inkomsten te realiseren uit verhuur van kerk-gebouw en zalencentrum. Een verkorte begroting met toelichting treft u als bijlage aan in het januarinummer van het kerkblad

NajaarsmarktGeweldig blij zijn we met de enorme inzet van de crea-doe-dames. Elke maandagmid-dag komen ze bij elkaar in het Zalencentrum om te handwerken. Traditiegetrouw houden ze de laatste zaterdag in november hun jaar-lijkse najaarsmarkt. Dit jaar werden naast de borduur- en breiwerken en (kerst)kaarten ook eigengemaakte jams, appelmoes en (kerst)bloemstukken verkocht.Al met al een netto opbrengst van 1130 euro!. Fantastisch en grote dank aan al deze stille werkers.

Collecteoverzicht eredienst onderhoud1e kwartaal 2015 2178,80 1553,552e kwartaal 2015 2539,38 1647,303e kwartaal 2015 2178,36 1425,51

VerjaardagsfondsJarige gemeenteleden ontvangen de felicita-ties namens de kerk. Met een speciale verjaar-dagskaart. Het afgelopen jaar in de vorm van een boe-kenlegger. Voor het nieuwe jaar maakte onze fotograaf, Joost de Koning, weer een fraaie verjaardagskaart. En dankzij Peter ’t Hart, die het drukwerk ervan belangeloos verzorgde, kunnen we de komende seizoenen u hiermee verrassen. Beiden hartelijk dank!

ToiletgroepOp 26 oktober verstrekte de gemeente Brielle de omgevingsvergunning voor de renovatie van de toiletgroep en tochtdeurin de toren. Het plan voor de tochtdeur moet nog verder ontwikkeld worden maar om kosten te be-

sparen is deze tegelijkertijd met de renovatie van de toiletgroep aangevraagd. De volgende fase is bestek en aanbesteding. De werkzaam-heden zullen, verwachten we, volgend jaar plaatsvinden in de periode eind februari en de maand maart met een heropening op 1 april.

Financiering toiletgroepHet subsidieverzoek aan de gemeente Brielle voor de toiletgroep is gehonoreerd met12.500 euro. De Diaconie financiert het mindervali-dentoilet met 25.000 euro. Geheel spontaan hebben enkele leden van de Vrienden van de Catharijnekerk de organisatie van een bene-fietavond op 15 december op zich genomen met als doel om 25.000 euro op te halen voor de renovatie van de toiletgroep. Het lijkt erop dat dit streefbedrag volledig gehaald wordt. Van de totale geraamde kosten van 75.000 euro inclusief BTW, moet de kerk dan zelf nog 12.500 euro uit de onderhoudsreserve bijdragen.

En verder …ontvingen we via mevrouw H. Deur een gift van twintig euro en via mevrouw C. Schwartz van tien euro, waarvoor onze dank.

8

9

Op een wel zeer regenachtige en stormachtige middag zit ik met Ellie en Bas aan tafel. Ruim een week nadat ze hun 50-jarig huwelijksver-jaardag hebben gevierd op zorgboerderij Op Aarde. De zorgboerderij speelt een grote rol in hun leven. Maar daarover verderop meer.

Ze zijn dan wel vijftig jaar getrouwd maar ze kennen elkaar al bijna zestig jaar. Het begon toen Ellie als twaalfjarige bij het tuindersbedrijf van de ouders van Bas bonen ging plukken. Het tuindersbedrijf lag aan de Groene Kruisweg, daar waar nu de Formido is. Ellie woonde ook aan de Groene Kruisweg, waar nu Hotel Bastion is. Bijna niet voor te stellen dat de vesting van Brielle toen - we hebben het over de jaren vijftig - nog omge-ven was door weilanden en tuinderijen.Ellie had meteen al een oogje op Bas en ging elke zomervakantie bonen plukken bij zijn ouders. Op haar zestiende kwam ze ‘in

dienst’op de tuinderij. Ze deed er van alles; nog steeds bonen plukken, maar ook bloem-kool snijden, spruiten poten en sorteren, aardappels rapen en sorteren en ga zo maar door. Inmiddels hadden ze al stevig verkering. Drie jaar later trouwden ze en kwamen op de bovenste verdieping in het huis van Bas’ ouders wonen omdat er in de omgeving van de boerderij geen woonruimte vrij was.

Hun twee oudste kinderen, Arjan en Diana zijn op de bovenverdieping van de boerderij geboren. In 1970 stopten de ouders van Bas met het bedrijf en betrokken Ellie en Bas de hele woning. In 1972 werd jongste dochter Eliene geboren. Ellie en Bas denken met ontzettend veel plezier terug aan de tijd dat ze samen met de kinderen hun bedrijf runden. Altijd aan het werk en plezier maken met elkaar. Ellie: “Een fantastische tijd was het. We waren een hecht tuindersgezin. Nog steeds eigenlijk.”Begin jaren negentig wilde de gemeente hun land kopen om een bedrijventerrein op te richten. Dat ging niet zonder slag of stoot want de gemeente wilde het land zo voor-delig mogelijk in handen krijgen. Het waren moeilijke jaren van onderhandelen. Een onze-kere tijd waarin je niet kon investeren.

In 1997 zijn Ellie en Bas samen een nieuw bedrijf begonnen aan de Kloosterweg. De kinderen waren al een tijdje uitgevlogen en Ellie dacht op enig moment dat ze wat meer haar handen vrij zou krijgen. Maar ja, toen kwamen de kleinkinderen waar ze regelmatig op paste.Inmiddels treden de kleinzonen in de voet-sporen van hun ouders en helpen in het weekend en in de vakanties ook mee op het

land. Zoals het er nu naar uitziet is het niet de verwachting dat ze er hun beroep van gaan maken.Je zou denken dat het nu tijd wordt om het rustiger aan te doen, maar Bas weet van geen ophouden. Hij bewerkt het land rondom hun huis nog steeds zelf en daar is de afgelopen drie jaar ook het werk op zorgboerderij Op Aarde bijgekomen. Hij was heel enthousiast toen zijn zoon Arjan en schoonzoon Ronald de plannen voor de zorgboerderij vertelden. Bij de zorgboerderij is vier hectare grond te bewerken waar Bas zijn hand niet voor om-draait. Ellie: “Bas werkt ’s zomers van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat! Als het lekker weer is zou ik ook wel eens willen fiet-sen op een doordeweekse dag maar dat zit er nog steeds niet in.” Dat vindt ze ook niet zo’n probleem want als het nodig is helpt Ellie ook een handje op de zorgboerderij. Het leek erop dat het tuindersbedrijf na Bas en Ellie niet in de familie bleef, maar nu hun zoon min of meer in de voetsporen van zijn ouders is getreden, gaat het bedrijf toch over van vader op zoon.

Ook al is een tuindersbedrijf hard werken, ze hebben er nog steeds plezier in. Vakantie vieren doen ze hooguit voor drie nachtjes op de Veluwe of in de Achterhoek, want langer kan niet lijen. Die vijftig jaren zijn dan ook voorbij gevlogen. Volgens Ellie is er niet voor niets het gezegde: als je samen kunt behangen, komt het wel goed. Dat hebben ze vroeger ook regelmatig gedaan. Kortom ook na zo’n kleine zestig jaar samen hebben ze het erg naar hun zin met elkaar. We wensen hen dan ook nog veel fijne jaren toe in goede gezondheid!

Jeannette Klein

Eens een tuindersgezin, altijd een tuindersgezinEllie en Bas Monteny 50 jaar getrouwd

De cantorij van de Sint-Catharijnekerk organiseert op 6 en 7 februari 2016 weer een English weekend. Het geheel zal onder de zeer enthousiaste leiding van Peter Leech staan. We zijn heel blij dat hij weer naar Brielle komt. Tijdens het weekend wordt er flink ge-oefend en aan het eind van de zondagmiddag 7 februari wordt het geheel afgesloten met een Evensong. Op het programma staan het Magnificat en Nunc Dimittis van A.H. Brewer. Wilt u ook meedoen?Aanmelden bij Jeannet Posma, e-mail: jeannetposma@hotmail.com.

English weekend Evensong

Leesroosteronder voorbehoud24 december Jesaja 9, 1-6 Lucas 2, 1-1425 december Jesaja 52, 7-10 Lucas 2, 15-2027 december Jesaja 61,10-62,3 Lucas 2, 33-4031 december Psalm 91 3 januari Jesaja 60, 1-6 Matteüs 2, 1-1210 januari Jesaja 40, 1-11 Lucas 3,15-16,21-3217 januari 1 Petrus 2, 9-12 Matteüs 5, 13-1624 januari Jesaja 61, 1-9 Lucas 4, 14-21

Lied van de maand27 december en 3 januari Lied 50910 januari t/m 7 februari Lied 532

Kerkdiensten Plantagezaterdagavond 18.30 uur19 december ds. Lianne Wolters 2 januari pastor Bea Poortvliet 9 januari mevr. Koos Rentmeester23 januari R.K. voorganger

Rooster Plantage20 december mevr. en dhr. Van Erkelens dhr. Bouter25 december John Bos Gerdientje Kramer27 december mevr. Hogeweg Johan Deur 3 januari mevr. Luijendijk fam. Fortuin dhr. Klerk10 januari John Bos dhr. Dekker17 januari dhr. De Bruin dhr. Deur dhr. Bouter24 januari mevr. Van Woerden Gerdientje Kramer

Rooster kinderoppasonder voorbehoud van ruilingen20 december Emma Van Duivenbode25 december Willemijn Fortuin27 december Noor de Haan 3 januari Kine Schuurman10 januari Thessa van Duijvenbode17 januari Rita van de Polder24 januari Maartje van Erkelens

D Bij deDiensten

Op vierde advent, zondag 20 december, zijn er twee dopelingen. Het belooft een mooie dienst te worden. We lezen de tekst over de geboorte van Johannes, een bijzonder ver-haal, waarbij de naam een verrassing blijkt te zijn. Laat u bovendien verrassen door de mooie namen van de dopelingen. De dopelin-gen zijn Lauren Flory-Anne Versnel en Boaz Pieter HazenbroekDe kinderen van de nevendienst gaan door met hun project dat alles van doen heeft met tijd. Het is tijd om te zingen, bijna Kerst!

Op kerstmorgen is het dan tijd voor het licht, dat midden in de nacht naar de aarde komt. De kinderen ronden hun project af, de klok die inmiddels elke week mooier geworden is geeft de tijd aan, aan de hand van de verhalen: ‘Toen Herodes koning was’, ‘in de zesde maand’, zo leven we naar kerst toe. Wat dat nou precies voor tijd was en is, gaan de kinderen ontdekken.Dit jaar hebben we daarnaast op Kerstmorgen gasten uit Den Haag die u al kent van de zangdienst op 11 oktober. De dirigent John Bakker van het American Protestant Concert Choir komt met één sopraan, Amanda Key, onze kerstmorgen opluisteren.Zij werken mee aan deze klassieke feestelijke viering

We hebben in Brielle een bijzondere afspraak: als oudejaarsavond op een woensdag of don-derdag valt, is er een kerkdienst. Op andere dagen wordt er op de zondag ervoor of erna aandacht geschonken aan het einde van het jaar. Het is geen kerkelijk feest natuurlijk, oudejaarsavond. Toch is het wel mooi om op die laatste avond van het jaar bij elkaar te komen voor een eenvoudige viering. We zingen en bidden, lezen een bijna klassieke psalm voor oudjaar: psalm 91. Er is een korte overdenking. Zo sluiten we samen voor Gods aangezicht een veelbewogen jaar af, en gaan een nieuw ‘jaar des Heren’ tegemoet.]

Vierde advent

10

Op 3 januari komen we voor het eerst samen in de dienst, in het nieuwe jaar. Daarom nodigen we u uit vanaf 9.30 uur.Dan kunnen we elkaar een goed en gezegend nieuwjaar wensen onder het genot van een kop koffie.Na afloop van de dienst vervalt het koffie-drinken.

Op 10 januari is er weer een doop gepland.Het doopgesprek vindt plaats in overleg, Overweegt u uw kind te laten dopen, weet u dan welkom. Het is altijd weer bijzonder om zo’n klein kindje te mogen dopen, de voor-bereidingen zijn belangrijk , je probeert aan te sluiten bij het geloof van de ouders en de betekenis van de doop. Het hoe en waarom van de doop komen ter sprake. Samen maken we er een feest van. Graag even aanmelden bij ds. Anke Dekker, tel. 418764

Op zondag 17 januari is er een oecumenische dienst. Met vertegenwoordigers van de Raad van Kerken bereiden we deze dienst voor. Veel werk is al gedaan door de Raad van Ker-ken in Letland, die dit jaar het thema en de uitwerking heeft bedacht. Dat thema is: Het woord is aan jou; naar een vers uit 1 Petrus 2: Jij bent geroepen om de machtige daden van de Heer te verkondigen. Met mooie tek-sten en liederen verdiepen we ons hierin. De dienst wordt deze keer gehouden in de Sint-Catharijnekerk en begint dus om 10.00 uur.

Kerstmorgen

Oudejaarsavond

Nieuwjaar

Oecumenische dienst

Doopdienst

KD KerkdienstenSint-Catharijnekerk

Collecten

20 december 4e zondag van Advent Eredienst10.00 uur doopdienst Diaconieds. S.M. Dekker liturgische kleur is wit Onderhoud liturgisch bloemschikken

19.30 uur kerstzangdienst Kosten zangdiensten Onderhoud

24 december kerstnachtdienst ½ Eredienst22.30 uur ½ Werelddiaconaatds. C. Flim Onderhoud

25 december kerstmorgen Eredienst10.00 uur liturgische kleur is wit Kinderen in de knelds. S.M. Dekker liturgisch bloemschikken Onderhoud

27 december 1e zondag na de geboorte van de Heer Eredienst10.00 uur liturgische kleur is wit Diaconieds. H. Doornbos Onderhoud

31 december oudejaarsavond Eredienst19.30 uur liturgische kleur is wit Diaconieds. C. Flim Onderhoud

3 januari Epifanie Eredienst10.00 uur liturgische kleur is groen Diaconieds. S.M. Dekker Onderhoud

10 januari 1e zondag na Epifanie Eredienst10.00 uur doopdienst Voedselbank Spijkenisseds. S.M. Dekker liturgisch kleur is wit Onderhoud

17 januari 2e zondag na Epifanie Oecumene10.00 uur oecumenische dienst Onderhoudds. C. Flim liturgische kleur is groen

24 januari 3e zondag na Epifanie Werelddiaconaat10.00 uur dienst van Schrift en Tafel Onderhoudds. S.M. Dekker liturgische kleur is groen

11

J van deJeugd

Walkingdinner

12+ jeugd in actieNaast de altijd al gezellige Jeugdkerk- ochtenden is er eens per maand ook een heel andere bijeenkomst of activiteit voor onze jeugd van 12+.

Eerder sjouwden ze al over het strand met andere jeugd van de ons omringende gemeenten en is er een volleybal toernooi geweest waar de eer van Brielle werd hoog-gehouden.Ook willen we in het Zalencentrum wel eens film kijken en tafeltennissen en vooral flink discussiëren.

Serieuze toonDe serieuze toon is naar het inzicht van de jonge dames en heren prima geborgd tijdens de Jeugdkerkbijeenkomsten en dus werd een verlanglijst ingediend door de club voor de komende activiteiten.En of dat kon worden meegenomen in onze voorbereidingen. Deze lijst biedt ingrediën-ten voor een jaar of wat dus we kunnen er tegenaan.Het een is meer haalbaar dan het andere, maar om gelijk wel de koe bij de horens te vatten zijn ondergetekenden gelijk aan de slag gegaan en hebben onder meer de kerken-raad gevraagd haar medewerking te verlenen. Het wordt een cliffhanger, maar dat we de 7de november in de kerk in plaats van in het Zalencentrum waren, vormt een tipje van de sluier. Als een volwaardige kerkenraad is er aan de consistorietafel vergaderd over het programma van de volgende avond.

Geen koffie, maar thee. Geen koekjes, maar chocolade kruidnoten en geen notulen of agenda maar een app. De notulen zijn heel overzichtelijk en op voorhand werd unaniem ingestemd met de plannen. Geen budgetpro-blemen, geen tegenstrijdigheden en alleen maar heel veel zin en goede moed.

OntspanningDeze vergadering werd afgewisseld met de nodige ontspanning en lichamelijke bewe-ging. Verstoppertje met handicap (niets mag worden aangeraakt en met alleen wat kroon-luchterschijnsel), in het kader van ontdek je plekje.

Krantjemep om de namen nog eens goed tussen de oren te krijgen op kosten van een blauwe knie (of twee).30-seconden-spel waarbij binnen die dertig tellen je vijf begrippen moet omschrijven zonder de naam zelf te noemen en toch je teamgenoten die begrippen te laten noemen. Menigeen zou versteld zijn van de heldere wijze van formuleren van pubers. Bestuurders in de dop! Tafeltennis omdat we dat altijd in het Zalencentrum doen en we toch ook hechten aan een portie traditie.

PlezierVan zeven tot half tien hebben we een hele-boel plezier gehad en was het moeilijk uit te leggen dat ouders ze misschien toch nog even wilden zien, deze zaterdagavond.Met alle goede voornemens en met een geweldig vooruitzicht voor de volgende keer zwaaiden we elkaar uit. De volgende keer wordt het namelijk nog leuker.

Namens alle jeugd, Alina en Johan

Jeugdactiviteiten24 december walking dinner (12+)16 januari clubavond (12+)6 februari clubavond19 maart droppingapril regionaal volleyballen28 mei levend Stratego25 juni afsluiting seizoen

Jeugdkerk10 januari7 februari

6 maart3 april8 mei5 juni

Bijzondere jeugdkerkZondag 3 april wordt een bijzondere jeugdkerk, deze wordt namelijk gehou-den in de Sint-Catharijnekerk. Samen met de leiding en ds. Tineke Flim zullen jullie deze dienst gaan voorbereiden en invullen.

12

Sportief en gezellig en aansluitend naar de kerstnachtdienst! Walking dinner op drie (verschillende) locaties, een deel van het diner nuttigen en dan weer vrolijk verder naar het volgende adres. Wil je meedoen? Meld je dan aan voor 18 december a.s. op amahogeweg@gmail.com of stuur een berichtje naar 06-15 82 82 50. We vinden het leuk als je ook komt!

Jezus wordt geboren (Lucas 2)

13

In de tijd rond de geboorte van Jezus wilde keizer Augustus van het Romeinse rijk weten hoeveel inwoners zijn rijk telde. Iedereen moest geteld worden in de plaats waar zijn familie vandaan kwam. Daarom gingen alle mensen op reis. Ook Jozef en Maria. Maria zou met Jozef trouwen want ze was in verwachting. Ze reisden van Nazaret naar Bethlehem omdat Jozef familie van (koning) David was die uit Bethlehem kwam.

Jezus wordt geborenToen Jozef en Maria in Bethlehem waren, werd het kind geboren. Maria wikkelde

Jozef en Mariagaan naar Bethlehem

De wijze mannen hebben een bijzondere ster gezien. Maak nu van acht gekleurde vouwblaadjes en wat lijm een ster met kleuren die jij mooi vindt.Zo ga je te werk:. Vouw de acht blaadjes volgens onderstaande werktekening, zodat er een vliegervorm ont-staat.

. Plak de acht vliegers één voor één op elkaar.

. Als je de laatste vlieger op-plakt, moet je de andere helft onder de eerste vlieger schui-ven. Plak de eerste en de laat-ste vlieger aan elkaar.

. Als je een draadje door één puntje van de ster doet, kun je hem ophangen.

Wierook en mirre werden gebruikt om iets lekker te laten ruiken. Maar ook werd het gebruikt als iemand koning werd. Een priester of een profeet goot dan een beetje olie over het hoofd van de koning. Door de

olie zat ook wat wierook en mirre om de olie een geurtje te geven. De wijze mannen geven dus cadeaus die zo kostbaar zijn dat je ze alleen maar aan God of aan een koning geeft.

Bron: Samenleesbijbel

Wierook en mirre

Een stermaken

hem in een doek en legde hem in een voerbak voor de dieren. Want er was voor hen nergens plaats om te slapen. Die nacht pasten herders in de buurt van Bethlehem buiten op hun schapen. Opeens stond er een engel tussen de herders en het licht van God straalde om hen heen. De herders werden bang. Maar de engel zei: ‘Jullie hoeven niet bang te zijn, want ik breng jullie goed nieuws. Iedereen zal daar blij mee zijn. Vandaag is jullie redder Jezus Christus geboren. En zo kunnen jullie hem herkennen: Het kind ligt in een voerbak en is in een doek gewikkeld.’

Herders horen het goede nieuws En plotseling was er bij de engel een hele groep engelen. Ze zeiden: ‘Alle eer aan God in de hemel. En vrede op aarde voor de mensen van wie God houdt.’Daarna gingen de herders meteen naar Bethlehem en vonden Maria en Jozef en in een voerbak lag het kind.

In het bijbelboek Lucas wordt over de geboorte van Jezus geschreven. Niet alle verhalen die wij rondom de geboorte van Jezus kennen staan in dit bijbelboek. Het verhaal over de wijze mannen uit het Oos-ten staat in het hoofdstuk Matteus 2.

De wijze mannen uit het OostenNiet lang na de geboorte van Jezus kwa-men er wijze mannen uit het Oosten in Jeruzalem. Ze vroegen: ‘Waar is de koning van de Joden geboren? We hebben zijn ster gezien en willen hem eren met goud, wierook en mirre.’

1 2

3 4

De achterkant van de kanselDe komende dagen, in advent en de kerstva-kantie is er tijd voor bezinning en het lezen van een goed boek. Judas, het nieuwste boek van Amos Oz, is zo’n boek. Over verraad en verschillende perspectieven. Verraders zijn hun tijd vaak vooruit, ze houden van veran-dering. Een fascinerend boek, conflicterende stemmen worden samengebracht. Hoogst actueel ook met alle onrust en geweld in de wereld. De aanslagen in Parijs roepen vele emoties op. In Brussel lag het openbare leven stil, het leek oorlog met militaire voertuigen en veel bewapende politieagenten en militai-ren op straat.Agressie, waarbij willekeurig mensen worden getroffen die een avondje uit zijn, is een vorm van het ultieme kwaad die onze onbe-vangenheid en veiligheidsgevoel aantast.We moeten de ideeën, die onze vrijheid willen vernietigen stoppen, wie weet kunnen gema-tigde moslims helpen het tij te keren.Een alternatieve droom zou wel eens perspec-tief kunnen bieden.Het gaat om liefde en toewijding, respect voor het anders-zijn van de ander.Wie weet kunnen ook wij ons verplaatsen in de ander met humor en nieuwsgierigheid. Amos Oz was even in Nederland, hij is vre-desactivist, geen pacifist. Dat betekent voor hem dat we onze vrijheid mogen verdedigen, desnoods met geweld, als het niet anders kan.Parijs is de strijd tussen fanatici en de rest

van ons, het gaat niet om een oorlog tussen beschavingen. Gematigde moslims kunnen de fanatici verslaan, zij moeten misschien in actie komen.Ook is hij kritisch over de annexatie en de nederzettingenpolitiek in zijn land, Israël. De bron van de tragedie is dat Joden en Arabieren niet kunnen samen leven na al dat bloedvergieten, het land moet verdeeld in twee staten, dat is de eerste stap naar orde met elkaar, het hoeft geen liefde te zijn.Ook de bijbelschrijvers spelen met deze thema’s om ons aan het denken te zetten. Om ons te laten lachen, lachen om ons zelf, maar ook om verantwoordelijkheid te nemen. Voor elkaar te zorgen. Gastvrij te zijn. Gastvrijheid, openheid, voor andere mensen. Laten we klein beginnen, hoe zit het met je gastvrijheid, naar degene die het dichtst bij je staat, of heeft gestaan? Degene met wie je het leven deelt of hebt gedeeld. Je zou zeggen dat

is geen probleem, je hebt elkaar uitgekozen. Meestal op grond van herkenning. Maar de ander is ook altijd anders. En dat anders-zijn, dat kan soms lastig zijn. Zo zie je al bij de meest nabije verhouding die je maar hebt, dat gastvrijheid voor de ander niet eenvoudig is. Gastvrijheid, ontvankelijkheid voor de ander, het is alles behalve een vanzelfsprekendheid. Er kan alleen maar een volgend hoofdstuk komen aan de geschiedenis van God en men-sen, als mensen zich daarin oefenen. In gast-vrijheid, openheid voor het anders zijn van de ander. Want als je niet open kunt staan voor het anders zijn van een ander, hoe wil je dan toegankelijk zijn voor God, de gans Andere? Als je je niet in gastvrijheid oefent aan de voorkant van het leven, hoe wil je er dan iets van kunnen aan de achterkant ervan? In je verhouding tot de Eeuwige? Want reken maar dat ontvankelijkheid ook in dat opzicht geen vanzelfsprekendheid is. Geen wonder dat omgaan met mensen, die anders zijn dan de rest, ook in de samenleving als geheel niet vanzelf gaat. Onze samenleving staat voor een belangrijke uitdaging.Wij kunnen een positieve bijdrage leveren, zo geven we vorm aan ons geloof in een betere wereld. God realiseert zijn trouw niet door wonderen en sprookjes, maar door daden van trouw die gewone mensen voor gewone mensen doen.

ds. Anke Dekker

15

De eerste deur van de Levende adventskalen-der ging op 2 december open. Elf mensen gaven gehoor aan de uitnodiging om bij Onny en Freek Voskamp elkaar te ontmoeten op weg naar Kerst. Enigszins wei-felend want wat kun je eigenlijk verwachten? Dat is nu juist de verrassing. Alle tien keren zal het anders zijn. Maar de eerste keer was het heel gezellig en de deelnemers vervolgden na een half uur enthousiast weer hun weg, naar huis of naar een volgende afspraak. Wie nieuwsgierig is geworden kan na het verschijnen van dit kerkblad nog een paar keer deelnemen.

Weet u welkom op de volgende data en adressen.dinsdag 15 december, 19.00 uurJeannette en Theun Klein, Clarissenstraat 5donderdag 17 december, 19.00 uur Corry de Prieëlle, Reede 61

zondag 20 december, 16.30 uur Marrijan en Cees Osseweijer, Krammer 50dinsdag 22 december, 19.00 uur

Coby en Wim van Ommeren, Reede 139woensdag 23 december, 19.00 uur Els en Ton Menkveld, Maarland ZZ93

Levende adventskalender

17

InleidingDe Sint-Catharijnekerk van Brielle is volgens velen het mooiste monument van de stad. Een monument dat overigens nog steeds dienst doet en dus zowel een actuele als historische betekenis heeft. Zij is letterlijk en figuurlijk beeldbepalend voor stad en omgeving.Wij mogen dan ook nog steeds dankbaar zijn dat kerk en toren de Tweede Wereldoorlog ongeschonden hebben doorstaan. Het had ook anders kunnen aflopen.Twee jaar lang, van zomer 1942 tot zomer 1944, is de toren ‘bezet’ door de Duitsers van het radiopeilstation van de Luftwaffe. Een geallieerde aanval op de toren is in die tijd niet uit te sluiten.De grootste slag die de kerk in de oorlog treft, is ongetwijfeld de ‘klokkenroof’ door de Duit-sers, die op die manier grondstoffen vergaren voor hun oorlogsindustrie. Aan de hand van enkele schriftelijke bronnen en Brielse oogge-tuigen wordt onderstaand een beeld geschetst van de situatie van de Sint-Catharijnekerk in de Tweede Wereldoorlog.

Het radiopeilstation ‘Brennessel’In de loop van de zomer van 1942 werd de toren van de Sint-Catharijnekerk op een bijzondere wijze door de Duitsers ‘bezet’. De toren ging namelijk fungeren als één van de vijf peilinstallaties van het Brielse radiopeil-station ‘Brennessel’ (brandnetel).Brielle was overigens niet de enige plaats in Nederland met een radiopeilstation van de Luftwaffe, bedoeld om zowel de eigen Duitse vliegtuigen als de vijandelijke te kunnen lokaliseren. Net als in Brielle hadden deze peilstations een plantennaam als codenaam (Teerose, Löwenzahn en Schneeglöckchen).Het grootste deel van ‘Brennessel’ lag buiten de wallen: in het veld achter de Kaaipoort bouwden de Duitsers hun hoofdkwartier, de zogenoemde ‘Auswertung’ (afb. 12).

(Na de oorlog werd het T-vormige gebouw

aangekocht door de heer W. Lugtenburg om er zijn garagebedrijf LUVETO in te vesti-gen. Oktober 2015 is het gebouw gesloopt om plaats te maken voor een supermarkt. Volgens de gemeente Brielle was behoud niet aan de orde vanwege onvoldoende histori-sche waarde.)

Zowel ten noorden als ten zuiden van het Duitse hoofdkwartier stonden op enkele hon-derden meters twee peiltorens (afb. 13). Als vijfde peiltoren fungeerde, zoals vermeld, de Sint-Catharijnetoren. Op het dak van de toren stond een peilhutje met een draaibare anten-ne (afb. 14). De meetinstrumenten bevonden zich op de klokkenzolder waar genoeg ruimte was nadat de klokken van het carillon waren weggehaald. Het was de werkruimte voor twee man. Het meest bekend met de ‘toren-Duitsers’ zijn de gebroeders (Wijnand en Driecus) Spoor geweest. Zij moesten elke dag het gewicht, dat het uurwerk van de toren-klok liet lopen, ophalen.

Geschakelde barakkenOp de eerste zoldering van de toren bevond zich een onderkomen voor de dienstdoende Duitse soldaten. Volgens de heer Jaap Stolk bestond dit onderkomen uit twee geschakelde barakken. Samen met zijn grootvader Johan van der Voorde (koster van de Sint-Catha-rijnekerk van 1901 tot 1946) is hij in deze

barakken geweest.De situatie op de eerste torenzoldering was toen heel anders dan nu. De barakken bevon-den zich achter het orgel en het tiengebo-denbord, en het westvenster was een blinde muur. Het Duitse onderkomen was dus vanuit de kerk niet te zien.Rond 1960 zijn orgel en tiengebodenbord naar de oostgevel verplaatst. In die tijd is ook het westvenster geopend en is een balustrade aangebracht.De heer Stolk herinnert zich het interieur van de barakken als een ‘huiskamer’ met een tafel en stoelen. Het peilstation was 24 uur per etmaal in bedrijf en er waren dan ook dag en nacht Duitse soldaten in de toren aanwezig.Dat ze niet alleen maar werkten, maar zich soms ook op een bijzondere manier amu-seerden, heeft de heer Stolk met eigen ogen gezien. Hij herinnert zich een, alleen in zwembroek geklede, Duitser die voor koord-danser speelde op het ijzeren hek boven op de toren. Dat was een niet ongevaarlijke bezig-heid op een hoogte van meer dan 50 m. Bo-vendien balanceerde hij op een hek dat veel smaller was dan de huidige stenen balustrade. De bovenste rand waarop de Duitser liep, was slechts circa 5 cm breed. (Wordt vervolgd.)

Willem Delwel

De tekst over de Sint-Catharijnekerk in de Tweede Wereldoorlog is een bewerking van een eerder verschenen artikel in de Brielse Mare, orgaan van de Historische Vereniging De Brielse Maasmond (www.debrielsemaas-mond.nl).

Sint-Catharijnekerk in Tweede Wereldoorlog (1)

Afbeelding 12:De ‘Auswertung’ van Brennessel werd na de oorlog gekocht door de heer W. Lugtenburg Sr.Bron: M. Tiemens-van den Ham, Doorwerth

Afbeelding 13:Duidelijk zichtbaar zijn de twee noordelijke peilto-rens van Brennessel in de weilanden bij Brielle.Bron: M. Tiemens-van den Ham, Doorwerth

Afbeelding 14:Peilhuisje met antenne op de stompe toren van de Brielse Dom.Bron: M. Tiemens-van den Ham, Doorwerth

december14 Crea-doe-middag

Zalencentrum 13.30 uur14 College van Kerkrentmeesters

consistorie 19.45 uur15 Levende adventskalender

Clarissenstraat 5 19.00 uur17 Levende adventskalender

Reede 61 19.00 uur20 Levende adventskalender

Krammer 50 16.30 uur22 Levende adventskalender

Reede 139 19.00 uur23 Levende adventskalender

Maarland ZZ 93 19.00 uur24 Walking Dinner voor de jeugd

januari4 Crea-doe-middag

Zalencentrum 13.30 uur5 Basiscatechese - consistorie 15.45 uur7 Pastorale raad - Zalencentrum 19.45 uur7 Diaconale raad - Zalencentrum 19.45 uur7 Alles wat ademt - kerk 20.00 uur8 Ommeloopkring - 15.00 - 16.00 uur11 College van Kerkrentmeesters

consistorie 19.45 uur12 Basiscatechese - consistorie 15.45 uur13 Etty Hillesumkring

Zalencentrum 20.00 uur 14 Moderamen - Zalencentrum 20.00 uur16 Clubavond jeugd19 Basiscatechese - consistorie 15.45 uur20 Alleengaandenkring/Leerhuis

Zalencentrum 9.45 uur 20 Leerhuis - Zalencentrum 20.00 uur 21 Kerkenraad - consistorie 19.45 uur

Kopij inleveren uiterlijk 8 januari.(12.00 uur), e-mailadres: onskerkblad@catharijnekerk.nl. Als u geen e-mail heeft, dan kunt u kopij brengen naar mevrouw T.C. Wolters, Voorstraat 164. Het nieuwe kerkblad komt uit op 21 januari. Voor foto’s op de website of in het kerkblad die u zou willen hebben, neem contact op met Joost de Koning, telefoon 416043.

20 januari jaarvergadering met bingo en maaltijd

16 februari - onderwijs vroeger en nu de heer G.R. Leijsen

Ook 50-plussers zijn welkom bij de PCOB.Info: Maty van der Kooij, (0181) 414503.

Langs deze weg wil ik alle mensen die mij tijdens mijn verblijf in de “Vierambachten” met een kaart verrasten hartelijk bedanken! Het heeft mij en doet mij heel goed! Helaas moet ik twee maanden langer revalideren. Dat is een tegenvaller. Fijn dat zo velen aan mij denken.

W. Hoogenboom-Hoogenboom

Dank voor alle aandacht naar aanleiding van mijn knieoperatie, in de vorm van telefoon-tjes, kaarten, bezoek en bloemen! Fijn, dat zoveel mensen met je mee leven.

Coby van Ommeren

It’s a long way to …Mede namens mijn vrouw wil ik alle gemeen-teleden van onze kerkgemeenschap wederom heel hartelijk bedanken voor alle lieve kaart- en bloemengroeten die zij in de afgelopen maanden in het revalidatiecentrum De Vier Ambachten in Spijkenisse heeft mogen ont-vangen. Vooral het bezoek van ds. Flim heeft zij zeer op prijs gesteld. Op 28 oktober om 17.00 uur kreeg mijn vrouw bericht dat ze de volgende ochtend zou worden overgeplaatst naar Careyn De Plantage, Brielle. Dat was een vrij hectische aangelegenheid. Maar het verblijf hier in de Plantage (kamer 39, eerste etage) is een hele verademing vergeleken met De Vier Ambachten. Hier voelt ze zich geluk-kig, de fysio is persoonlijker op haar ingesteld en begint resultaat af te werpen en over de verpleging niets dan lof. Ook voor mij en onze kinderen is het een hele opluchting haar nu dichtbij ons te hebben in plaats van elke dag de reis naar Spijkenisse te moeten maken. De toekomst zien we nu weer wat optimistischer tegemoet. Tot slot nog hartelijk dank voor het prachtige boeket dat Truus van u allen samen met het bezoek van mevrouw Deur in ont-vangst mocht nemen. Het heeft haar bijzonder goed gedaan.

Truus en Koos Boswinkel

Hartelijk bedankt voor alle belangstelling die ik heb gekregen tijdens mijn verblijf in het ziekenhuis en de herstelperiode daarna. Prettig te ervaren dat zoveel mensen aan je denken!

Fré van der Meijden-van Rij

Hartelijk dank voor de vele telefoontjes en kaarten die ik na mijn ziekenhuisopname mocht ontvangen alsmede dank voor de bloe-men uit de kerk.

Gert Stam

Wij willen onze dank overbrengen voor de prachtige bos bloemen uit de kerk. We hebben het zeer gewaardeerd. Piet is na zijn operatie van 14 oktober al aardig op de been.

Piet en Joke van Driel

19

A AgendaBedankt

Inleveren kopij

Agenda PCOB

De Commissie Vorming en Toerusting had dit jaar huisarts Arjan van den Hurk uitgenodigd om een avond te verzorgen over het thema euthanasie. De belangstelling was groot en het zalencentrum was goed gevuld. De eerste helft van de avond stond in het teken van voorlichting. In de pauze en na de pauze was er gelegenheid om vragen te stel-len. Als huisarts en SCEN-arts gaf Arjan van den Hurk veel praktische informatie welke werd afgewisseld en ondersteund met zijn persoonlijke overwegingen. Sterven is geen makkelijk gespreksonderwerp, maar het be-lang om er toch over te praten werd meerdere malen door hem benadrukt. In verband met de grootte van de groep was er geen gelegen-heid om in kleinere groepen of individueel te bespreken wat de informatie voor de mensen persoonlijk betekende. Als advies kregen de aanwezigen mee dit vooral te doen met de eigen huisarts, partner en familie. Het breed bekend maken van het winterwerk programma bracht ook geïnteresseerden uit de regio naar Brielle. Mocht u deze avond gemist hebben, ook de Protestantse Gemeente Oostvoorne heeft nog twee avonden op het programma staan over dit onderwerp. Deze zijn op 26 januari en 2 februari. Voor opgeven of informatie zie www.kerkoostvoorne.nl.

Euthanasie … en er is een tijd van gaan