Kennismaking met de Digitale Wereld Basis PC Kennis v3.0.pdf · 2018. 4. 10. · De muis werd...

Kennismaking met

de Digitale Wereld

Mark Londal

Oorspronkelijke uitgave 2010

Eerste bijwerking 2014

Tweede bijwerking 2018

© Londal Consulting www.londal.nl

Kennismaking met de Digitale Wereld © Londal Consulting 2018 Pagina 2

Inhoud Voorwoord ............................................................................................................................................. 4 1. De PC .......................................................................................................................................... 5

1.1 De geschiedenis van de PC ................................................................................................ 5 1.2 De basis onderdelen van een PC ...................................................................................... 6

1.2.1 CPU - desktop, laptop ................................................................................................. 6 1.2.2 Monitor ........................................................................................................................... 7 1.2.3 Toetsenbord .................................................................................................................. 7 1.2.4 Muis ................................................................................................................................. 8 1.2.5 Harddisk ......................................................................................................................... 9 1.2.6 Solid State Drive ........................................................................................................ 10 1.2.7 CD/DVD/Blu-ray ........................................................................................................ 11 1.2.8 Diskettes ...................................................................................................................... 11 1.2.9 Mobile apparatuur ..................................................................................................... 12

1.3 De randapparatuur ............................................................................................................ 14 1.3.1 USB Geheugenstick ................................................................................................... 14 1.3.2 Geheugenkaarten ....................................................................................................... 15 1.3.3 Printer ........................................................................................................................... 15 1.3.4 Modem .......................................................................................................................... 16 1.3.5 Wireless ...................................................................................................................... 17

1.3.5.1 Wifi ........................................................................................................................ 17 1.3.5.2 Bluetooth ............................................................................................................. 17 1.3.5.3 NFC ........................................................................................................................ 17 1.3.5.4 RFID ...................................................................................................................... 17

1.3.6 Aansluitkabels ........................................................................................................... 19 1.3.7 Netwerk....................................................................................................................... 20 1.3.8 Beeld en Geluid ......................................................................................................... 21 1.3.9 Spelletjes .................................................................................................................... 22

1.3.9.1 Game Consoles ................................................................................................... 22 1.4 Cloud Computing ................................................................................................................ 23

2. Basis Software ......................................................................................................................... 24 2.1 Word Processing - Microsoft Word .......................................................................... 24 2.2 Spreadsheet - Microsoft Excel .................................................................................. 26 2.3 Presentaties – Microsoft Powerpoint ...................................................................... 27 2.5 Fotobewerking – Adobe Photoshop ......................................................................... 28 2.5 Spelletjes ............................................................................................................................. 29

2.5.1 Solitair .................................................................................................................... 29 2.5.2 The Sims ................................................................................................................ 30 2.5.3 World of Warcraft ................................................................................................ 31 2.5.4 Need for Speed .................................................................................................... 32

3. Internet ..................................................................................................................................... 33 3.1 De geschiedenis van het internet ................................................................................... 33 3.2 De Web browser .......................................................................................... 34

3.2.2 Pictogrammen en Emoji’s ......................................................................................... 35 3.2.3 Website adressen ....................................................................................................... 37 3.2.4 Links .............................................................................................................................. 37 3.2.5 Afdrukken (Printen) ................................................................................................... 38 3.2.6 Favorieten .................................................................................................................... 38 3.2.7 Voorbeeld websites .................................................................................................... 39

3.2.7.1 Zoekdiensten....................................................................................................... 39 3.2.7.2 Basis Websites .................................................................................................... 41 3.2.7.3 Skypen, Chatten, Bloggen, Forum ................................................................. 43 3.3 Social Media ................................................................................................................ 46 3.3.1 Facebook ......................................................................................................... 46 3.3.2 Twitter ............................................................................................................. 46 3.3.3 WhatsApp ....................................................................................................... 47


3.3.4 Instagram ...................................................................................................... 47 3.3.5 Snapchat ......................................................................................................... 48 3.3.6 LinkedIn ........................................................................................................... 48

3.4 E-mail ....................................................................................................................... 49 4. Aandachtspunten: ................................................................................................................... 50

4.1 Virus & beveiliging ............................................................................................................. 50 4.2 Do’s en Don’ts .................................................................................................................... 51


Voorwoord

Hoe vaak word je niet geconfronteerd met termen waarvan je geen idee hebt wat het

betekent, maar je vindt het vervelend om dit te moeten vragen. Terwijl zelfs de kans

bestaat dat de persoon die de term gebruikt de betekenis ook niet precies weet. Dit

komt vaak voor in technologie omdat bijna iedereen een ‘Smartphone’, “Tablet” of PC

heeft. Het wordt van iedereen verwacht dat ze weten wat een “App” is en dat

bekende mensen “Instagram” gebruiken.

Ik heb dit document geschreven vanuit de kennis die ik heb opgebouwd doordat ik

meer dan 40 jaar werkzaam ben in de IT (Informatie Technologie). Tijdens mijn

werkzaamheden heb ik veel nieuwe ontwikkelingen meegemaakt en regelmatig naar

de betekenis van bepaalde woorden gevraagd.

Als je iets mist dan hoor ik dit graag zodat ik dit mee kan nemen bij de volgende

bijwerking.

Veel leesplezier

Mark Londal

2018


1. De PC

1.1 De geschiedenis van de PC

De eerste computer werd in 1822

door Charles Babbage uitgevonden

en als rekenmachine gebruikt: de

‘Difference Engine’.

In de Tweede Wereldoorlog werd in

Engeland de eerste elektronische

computer gebouwd om Duitse

militaire berichten te kraken: de

‘Turingmachine’.

‘Difference Engine’ van Charles Babbage (met daarnaast de Curator van het Museum)

De eerste thuiscomputer (Personal Computer-PC) werd in 1975 ontwikkeld en kon alleen

teksten verwerken; er waren geen beelden en er was geen muis.

Commodore64 uit 1982 IBM PC uit 1984 Apple Macintosh uit 1986

De ‘Apple Macintosh’ uit 1986 was de eerste PC met een GUI – Graphical User Interface

(grafische gebruikers koppeling, d.w.z. vensters en pictogrammen). Microsoft kwam

daarna in 1987 met Windows, hun versie van een GUI.

In het begin hadden PC’s geen harddisk om gegevens op te slaan, alleen floppy disk

drives. Pas in 1988 kwamen de eerste harddisks.


1.2 De basis onderdelen van een PC

Een PC bestaat uit hardware (alles wat je kunt aanraken, zoals het beeldscherm, de

computerkast enz.) en software (de programmatuur).

Een PC kent twee type software: het systeem software en de applicatie software.

Het systeem software is nodig om de PC op te starten en het zorgt voor het draaien van

de applicaties. Windows, Linux en Unix zijn voorbeelden van systeem software.

Applicaties zijn programma’s voor specifieke functies, zoals Word (voor tekst,

documenten, brieven enz.), Excel (voor cijfers, tabellen, berekeningen enz.), Browser (dit

programma geeft toegang tot het internet) en Spelletjes (kaarten, racen enz.)

1.2.1 CPU - desktop, laptop

CPU staat voor Central Processing Unit en is de kern van een computer. Het bestaat uit de

kast met hierin de onderdelen van een PC.

Een desktop PC (bureaucomputer) heeft een kast voor op of onder een bureau en heeft

veel aansluitingen voor onderdelen zoals het beeldscherm, het toetsenbord, de muis enz.

Een laptop (schootcomputer) is kleiner en hoeft geen losse onderdelen te hebben; het

beeldscherm, het toetsenbord en de muis zijn ingebouwd.

Desktop PC Laptop


1.2.2 Monitor

De eerste monitoren (beeldschermen) waren beeldbuismonitoren (CRT’s) en konden

alleen tekst tonen in één kleur (bijvoorbeeld groen op een zwarte achtergrond). De

schermgrootte was toen maar 23cm (9 inch).

De afmeting van een scherm wordt gegeven in centimeters (cm) of inches (") en geeft de

diagonale afmeting van het scherm aan.

Vanaf eind jaren 80 waren er ook kleuren CRT beeldschermen te koop, met een

schermafmeting van 38cm (15") en later 43cm (17").

Momenteel heeft een nieuwe Desktop PC een flatscreen met een afmeting van 43cm (17")

tot 53cm (21") of groter. Een laptop kan een klein scherm (25cm - 10") hebben, wat

handig is als je hem mee wilt nemen, maar je hebt er ook met veel grotere

beeldschermen die weer handig zijn voor computerspelletjes.

Moderne PC Monitor Oude CRT PC Beeldbuis

1.2.3 Toetsenbord

Elke PC heeft een toetsenbord (‘keyboard’ in het Engels), die afstamt van een

typemachine. Het toetsenbord wordt gebruikt om tekst en opdrachten in te typen zoals

formulieren invullen.

Toetsenborden kunnen draadloos zijn of met een snoer verbonden zijn aan een PC.

Fabrikanten maken toetsenborden in verschillende vormen: rechttoe-rechtaan, gebogen

(dit is ergonomisch beter), mét of zonder apart numeriek gedeelte, buigbaar enz.

PC Toetsenbord Flexibel Toetsenbord


1.2.4 Muis

De muis werd gelijk met de Apple Macintosh uitgevonden, speciaal voor grafisch gebruik.

Met de muis kun je de cursor ( ) op het beeldscherm heen en weer laten bewegen en er

opdrachten mee geven.

Een muis kan met een snoer verbonden zijn aan een PC maar je hebt ook draadloze

muizen (wireless muizen). Aan de onderkant van de muis zitten hele kleine wieltjes of

sensoren. Zij geven de bewegingen die je met de muis maakt door aan de computer.

Een muis heeft een linker en rechter muisknop, die je kunt indrukken en waarmee

vervolgens een actie wordt uitgevoerd. Staat de cursor ( ) op een opdracht zoals

‘afdrukken’ en de linker muisknop wordt ingedrukt, dan wordt er door de printer een

document afgedrukt.

De meeste muizen hebben een scroll wiel waarmee je in een document snel naar boven

en beneden kunt ‘scrollen’ (bewegen).

Een Trackball muis heeft bovenop een grote bal. Hiermee beweeg je de cursor met de

duim in plaats van de hele muis te bewegen. Dit helpt soms tegen een ‘muisarm’.

PC muis Wireless muis Trackball muis


1.2.5 Harddisk

Pas in 1988 was het mogelijk een PC met een harddisk drive te kopen. Een harddisk is

het onderdeel van de PC waarop alles wordt opgeslagen. De eerste harddisks hadden een

veel grotere opslagruimte (10 megabyte; zie ook het kadertje hieronder) dan de floppy

disks waarop de gegevens voorheen werden opgeslagen. Dat was bijna 3.000 keer meer

opslagruimte dan op de floppy disks van toen.

Met de komst van de harddisk werd het ook mogelijk om programma’s te installeren op je

PC. Zo kon je bijvoorbeeld een tekstbewerker of spel kopiëren van een floppy naar de

harddisk. Op die manier was de eerstvolgende keer dat de PC werd opgestart het

gekopieerde programma direct beschikbaar en hoefde je niet eerst de floppy in je

computer te doen. Zo konden bijvoorbeeld een brief in de tekstbewerker of de uitslag van

een gespeeld spel worden opgeslagen.

Tegenwoordig zijn er harddisks te koop voor een PC met een opslagruimte van meer dan

één Terabyte (zie het kadertje hieronder) en dat voor maar ongeveer € 100,-. In 2005

was de prijs van een harddisk met een opslagruimte van 120 Gigabyte (een kwart

Terabyte) ongeveer € 150,-!

Opslag capaciteit bytes, 1kb=1000bytes, 1mb=1000kb, 1gb=1000mb, 1tb=1000gb

gebruikt

rond: opslag medium bytes kb (kilobytes) mb (megabytes) gb (gigabytes) tb (terabytes)

1970 8 inch floppy disk 80.000 80 0,08 0,000 0,0000

1985 5,25 inch floppy disk 360.000 360 0,36 0,000 0,0000

1990 3,5 inch diskette 1.400.000 1.400 1,40 0,001 0,0000

1990 Harddisk 10.000.000 10.000 10 0,010 0,0000

2000 Harddisk 250.000.000 250.000 250 0,250 0,0003

2003 Harddisk 1.000.000.000 1.000.000 1.000 1 0,0010

2005 Harddisk 120.000.000.000 120.000.000 120.000 120 0,1200

2009 Harddisk 1.000.000.000.000 1.000.000.000 1.000.000 1.000 1

2016 Harddisk 3.000.000.000.000 3.000.000.000 3.000.000 3.000 3

Interne harddisk Externe harddisk


1.2.6 Solid State Drive

Tegenwoordig hebben de meeste nieuwe PC’s en laptops SSD opslag.

Solid State Drives (SSD) zijn kleine elektronische geheugen opslag apparaten zonder

bewegende delen, net als een geheugen stick (of USB-stick). De voordelen hiervan zijn de

snelheid, duurzaamheid en het kleine formaat. De nadelen zijn dat ze duurder zijn dan

een traditionele harddisk en dat ze (op dit moment) minder kunnen opslaan. Meestal

worden ze gebruikt naast een traditionele harddisk voor het Operating Systeem (OS)

zodat het apparaat sneller opstart en bepaalde applicaties sneller kunnen werken.

Ingebouwde SSD geheugen Externe SSD geheugen


1.2.7 CD/DVD/Blu-ray

Een moderne PC kan ook films afspelen, foto’s opslaan en tonen en muziek afspelen.

Om dit alles in de PC te kunnen laden hebben PC’s één of meerdere CD/DVD/Blu-ray

lezers ingebouwd. Dit zijn ‘optische’ schijven.

Het verschil tussen een CD, DVD en Blu-ray zit niet alleen in de techniek, maar ook in de

opslagruimte. De oudste van de drie media is de CD met een capaciteit van 700mb. Een

DVD heeft een opslagruimte van 4,7gb. De Blu-ray is de nieuwste versie, deze heeft een

capaciteit van 25gb.

Op een CD kun je muziek opslaan. Een film past meestal niet op een CD, maar wel op een

DVD. Lange films en/of films met ‘extra’s’, of HD films (high definition, ofwel hoge

definitie) hebben extra veel ruimte nodig omdat ze van een betere kwaliteit zijn.

Hiervoor kun je de Blu-ray weer gebruiken.

Een CD drive kan alleen CD’s lezen, een DVD drive kan CD’s én DVD’s lezen, een Blu-ray

drive kan ze allemaal lezen. Een drive is het laatje in de computer of laptop waar je ze

instopt. Daar zit een lezer (de bovengenoemde optische schijf) in die de schijf ‘leest’ en

vertoont op je scherm.

Het is mogelijk om bepaalde schijven opnieuw over te schrijven (er opnieuw iets anders

over op te nemen). Deze schijven heten ‘writeable’ of ‘re-writeable’ (schrijfbaar of

herschrijfbaar) en daarvoor heb je weer een brander nodig. Een brander kan ook lezen.

CD/DVD Drive CD/DVD Drive

1.2.8 Diskettes

Floppy disks en diskettes zijn kleine schijfjes voor het opslaan van gegevens, maar

worden bijna niet meer gebruikt omdat ze te weinig opslagruimte hebben.

Tot eind jaren ‘80 waren ze echter de enige opslagmogelijkheid voor een PC. In de jaren

’90 hebben de CD’s en DVD’s en nu ook de Blu-rays, de diskettes vervangen.

5,25 floppydisk 3,5 diskette


1.2.9 Mobile apparatuur

Digitale apparatuur wordt constant vernieuwd; er wordt steeds weer nieuwe

apparatuur uitgevonden.

Omdat het internet tegenwoordig een grote rol speelt op het gebied van diensten en

communicatie, wordt er steeds meer digitale apparatuur speciaal hiervoor ontwikkeld.

Dagelijkse taken zoals internetbankieren, het lezen van het nieuws en het versturen

van e-mails zijn, overal ter wereld, allemaal mogelijk met een computer.

In het volgende overzicht zie je apparaten die regelmatig in het nieuws zijn.

Tablets

Een tablet is een draagbare PC

die je via het beeldscherm

bedient. Het toetsenbord wordt

op het beeldscherm getoond en

is zichtbaar wanneer je het

beeldscherm aanraakt (een

touchscreen, zoals bij sommige

kassa’s). Met een tablet kun je

gebruikmaken van internet en

van de meeste Smartphone

Apps.

Steve Jobs (Apple oprichter

en CEO) met zijn Apple iPad

PDA

Een PDA (Personal Digital

Assistant) is een klein draagbaar

apparaat dat een computer,

internet en soms telefoneren

combineert. PDA’s worden vaak

voor zakelijke doeleinden

gebruikt, bijvoorbeeld bij

bezorgdiensten.

PDA


Smartphone

Een Smartphone is een mobiele

telefoon die extra functies die

extra functies heeft, zoals een

agenda, camera, internet en e-

mail.

Duizenden ‘Apps’ (applicaties,

ofwel toepassingen) zijn

hiervoor beschikbaar.

Er zijn Apps voor navigatie, om

muziek te herkennen, treintijden

te zien, de weersverwachting te

bekijken en vele andere. Vaak

gratis of voor een kleine

vergoeding.

Smartphones

Blackberry

Een Blackberry is een

Smartphone met een

toetsenbord, dat speciaal

geschikt is voor e-mail en het

versturen van sms’jes.

Blackberry

E-Reader / e-Book

De e-Reader is populair

geworden. Op websites waar je

online boeken kunt kopen, kun

je tegenwoordig ook vaak

allerlei soorten boeken

downloaden die je op de e-

Reader kunt lezen.

De e-Reader bestanden heten

vaak “e-book”.

Door het speciale beeldscherm is

de tekst, zowel in het daglicht

als in de zon, goed te lezen.

E-Reader


1.3 De randapparatuur

Onder randapparatuur verstaan we de PC onderdelen naast de vaste kast.

Randapparatuur is met stekkers aan de PC verbonden, of zelfs draadloos.

Een PC kan uitgebreid worden met extra randapparatuur (zoals een TV aansluiting) door

middel van kaarten’ voor extra randapparatuur.

Achterkant van een desktop PC Voorbeeld randapparatuur kaart

1.3.1 USB Geheugenstick

Een USB geheugenstick is een klein stickje, waar data (gegevens) in zijn opgeslagen (net

als bij een CD, DVD of Blu-ray). Zij zijn van een klein en dus handig formaat.

Bedrijven gebruiken ze vaak als leuk promotiemateriaal. Ze zetten er dan bijvoorbeeld

een digitale brochure op.

Toen ze voor het eerst op de markt kwamen, rond 2003, hadden ze een vrij kleine

opslagcapaciteit (8mb). Tegenwoordig zijn er al sticks van 8, 16, 32gb en meer te koop.

Vaak vormen zij de basis van Mp3 spelers. Een Mp3 speler is in de plaats gekomen voor

een draagbare CD speler en is veel kleiner van formaat en dus handiger om mee te

nemen. Net zo klein als een USB geheugenstick dus, maar dan met een koptelefoontje

eraan vast.

Het enige nadeel van een USB geheugenstick is dat je ze makkelijker kunt verliezen

omdat ze zo klein zijn. Als er gevoelige informatie op staat kan dat de kranten halen!

Standaard ‘stick’ ‘Sticks’ in alle vormen zijn mogelijk


1.3.2 Geheugenkaarten

Geheugenkaarten worden in veel apparaten gebruikt: in digitale fototoestellen, telefoons,

navigatiesystemen enz. Zij zijn in verschillende formaten en opslagcapaciteit te verkrijgen

en kunnen ook in een PC gestopt worden. Op de geheugenkaarten kunnen digitale foto’s,

adressen, telefoonnummers e.d. worden opgeslagen.

Ondanks dat er geheugenkaarten met verschillende opslagcapaciteiten te koop zijn, heeft

het apparaat (bv fotocamera) vaak een maximum capaciteit dat hij aankan. Dus schaf

geen kaart aan met de meeste opslagruimte, maar koop er één die in het apparaat past.

Voorbeelden van geheugenkaarten

1.3.3 Printer

Een printer is een onmisbaar apparaat naast de PC. Goedkope printers zijn overal

verkrijgbaar. Maar vergeet niet dat de inkt (de cartridges) bij deze goedkope printers

vaak duurder is en je alsnog niet voordeliger uit bent.

Er zijn verschillende typen printers te koop. De laser en inkjet printer zijn het populairst.

Een keuze tussen een kleurenprinter en alleen zwart/wit is ook mogelijk. Matrix printers

(die met een lint werken, zoals typemachines) waren populair in de jaren 80/90 maar zijn

niet meer van deze tijd.

Een laserprinter wordt meestal voor zakelijke doeleinden gebruikt. Als er dus veel te

printen valt en meestal alleen in zwart/wit.

Een inkjet printer heeft meer een huis- tuin- en keuken doel. De prijs is lager dan een

laserprinter, maar de snelheid is ook minder. Modellen waarop foto’s geprint kunnen

worden zijn nu ook overal te koop.

Handig zijn de ‘all-in-one’ apparaten. Hiermee kan niet alleen geprint, maar ook

gekopieerd, gescand en soms ook gefaxt worden. Scannen betekent: een afdruk van een

foto of document opslaan in je computer, zodat je die bijvoorbeeld als bijlage met een

email kan versturen.

Laserprinter Inkjet printer All-in-one printer


1.3.4 Modem

Een Modem (modulator/demodulator) is een apparaat dat gegevens verstuurt en

ontvangt via de telefoon of de kabel. Het wordt alleen gebruikt om toegang tot het

internet te kunnen krijgen.

Na het eind van de Koude Oorlog werd het internet voor het publiek opengesteld met de

introductie van het www (World Wide Web) in 1992.

De eerste thuismodems werden dus na 1992 op de markt gebracht.

De eerste modems hadden een zeer beperkte snelheid (110 of 300bps – bits per

seconde) en maakten gebruik van de telefoonhoorn. Met de toenemende vraag naar

internet werden modems ontwikkeld die direct aan een telefoonlijn verbonden waren. De

snelheid werd ook steeds verbeterd tot het maximum dat een gewone telefoonlijn aan

kan: 56kbs (56 duizend bits per seconde).

In 1997 werd ISDN geïntroduceerd. Dit systeem leverde twee keer de snelheid op van de

snelste gewone telefoonverbinding. Wel moest er een aparte ISDN lijn aangelegd worden

naast de gewone telefoonlijn om er gebruik van te kunnen maken.

Internettoegang via de kabel begon populair te worden vanaf 1998. Na een aantal jaren

te kampen te hebben gehad met technische problemen, is kabelinternet nu de meest

voorkomende manier om op het internet te komen.

Om met kabelinternet te kunnen concurreren heeft KPN de ADSL als alternatief

ontwikkeld. ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line) is een technologie voor een snelle

internetverbinding via een telefoonlijn.

Sinds kort zijn er nu ook op veel plekken wireless (draadloze) ‘hotspots’ te vinden. Een

hotspot is een gebied waar je draadloos kunt internetten. Vaak zijn ze te vinden op de NS

stations, in hotels of cafés. Niet alle hotspots zijn gratis te gebruiken; vaak moet je een

wachtwoord gebruiken (die je tegen betaling kunt aanschaffen) om toegang te krijgen.

Met de komst van breedband internet (dit is een nóg snellere verbinding, verkrijgbaar via

de kabel en ADSL) is het nu ook mogelijk om videobeelden via het internet te bekijken,

zoals gemiste TV uitzendingen en films. Aan deze hoge snelheidspakketten hangt echter

wél een prijskaartje. Maar deze prijzen zullen waarschijnlijk weer zakken als er nóg

snellere verbindingen mogelijk worden gemaakt.

Modern kabelmodem Oud telefoonmodem van rond 1990


1.3.5 Wireless

Wireless (draadloze) communicatie is de aansluiting tussen apparaten zonder kabels.

1.3.5.1 Wifi

Wifi is de afkorting voor Wireless Fidelity (draadloze getrouwheid) en is een alternatief

voor kabelaansluitingen.

Een Smartphone is een goed voorbeeld van Wifi. Via de telefoon heb je toegang tot

het internet.

Het is ook mogelijk om geschikte randapparatuur via Wifi te koppelen. Zo kun je

printen vanaf jouw Smartphone of Tablet en muziek of video vanaf de computer op

een andere plek afspelen.

Wifi kan door muren en vloeren verbinden tot ongeveer 20 meter zolang er niet teveel

metaal tussen zit. Met een Wifi ‘booster/versterker’ kan het signaal nog verder

bereiken.

Let op: Let op: ga voorzichtig om met gratis Wifi netwerken. Soms is de beveiliging

hiervan beperkt, waardoor een vreemde toegang tot jouw apparaat kan krijgen.

Gebruik alleen vertrouwde netwerken.

1.3.5.2 Bluetooth

Als een apparaat Bluetooth heeft dan kan het eenvoudig een koppeling met andere

Bluetooth apparaten maken. Je kunt bijvoorbeeld een Bluetooth speaker aan een

Smartphone koppelen. Als ze allebei aanstaan zoekt de Smartphone alle Bluetooth

apparaten op die in de buurt te vinden zijn. Ze worden aan elkaar gekoppeld door in

de Smartphone Bluetooth instellingen de speaker te selecteren. Dit is heel handig voor

‘handsfree’ gebruik van de telefoon.

Bluetooth heeft alleen bereik op een korte afstand maar is eenvoudig te koppelen.

1.3.5.3 NFC

NFC wordt vaak gebruikt, al zijn de meeste mensen hier niet van op de hoogte. Het

staat voor Near Field Communicatie. NFC wordt vaak gebruikt bij het afrekenen in

supermarkten en winkels waar je jouw betaalpas niet in een ‘pin’ apparaat hoeft te

plaatsen maar alleen voor het apparaat hoeft te houden.

Deze technologie wordt meer en meer gebruikt. NFC ‘chips’ zijn heel klein en kunnen

in Smartphones, pasjes enz. worden ingebouwd of opgeplakt.

1.3.5.4 RFID

‘Radio Frequency Identification’ of RFID is vergelijkbaar met NFC. Het is al vele jaren

in gebruik in o.a. distributie centra waar RFID ‘tags’ op producten kunnen worden


gescand of door ‘robots’ worden gelezen. RFID tags zijn ook te vinden op kleding in

winkels om diefstal te voorkomen.


1.3.6 Aansluitkabels

Net zoals bij televisies en videospelers hebben PC’s hun eigen verzameling aansluitkabels.

Naast stroom, zijn kabels nodig tussen het beeldscherm (de monitor) en de computer, tussen

de PC en het toetsenbord, de muis, printer, het internet enz.

Met de aanschaf van een nieuwe computer worden meestal de kabels standaard bijgeleverd.

Eén van de meest voorkomende kabels is de USB kabel. USB staat voor Universal Serial Bus.

Vaak hebben PC’s meerdere USB aansluitingen, voor o.a. het toetsenbord en de muis.

Externe harddrives hebben ook vaak een USB aansluiting.

Een externe harddrive is een harddisk die niet in de PC zelf zit, maar bestaat uit een los

kastje.

Een relatief nieuw type aansluiting is de HDMI (High-Definition Multimedia Interface). Deze

kabels zijn bedoeld voor een supersnelle verbinding en worden meestal gebruikt voor

multimedia apparaten, zoals HDD recorders (opvolger van de videorecorder) deze neemt

programma’s op een harddisk i.p.v. een videoband op.

Stroomkabel USB kabel HDMI kabel

Printerkabel Monitorkabel


1.3.7 Netwerk

Een netwerk bestaat uit een aantal aan elkaar gekoppelde computers en randapparatuur.

Het is ook mogelijk om thuis een aantal PC’s te hebben die een gezamenlijke toegang tot

internet gebruiken. Dit heet een thuisnetwerk en is bijvoorbeeld handig als zowel

kinderen als ouders een PC hebben.

Voor het opslaan van uitwisselbare bestanden zoals formulieren, brieven, foto’s, muziek,

boekhoudbestanden enz., kan een netwerk een server (een centrale PC die een netwerk

bedient) gebruiken, met een grote harddisk voor gezamenlijk gebruik. Vaak heeft een

netwerk één printer voor gezamenlijk gebruik en één koppeling met het internet en die

zijn meestal aan de server gekoppeld. De toegang loopt dus via de server.

Om een netwerk te beveiligen tegen ongewenste gebruikers, is er voor de toegang tot de

PC’s en de server een ‘inlog’ procedure nodig waarbij een gebruiker een naam en

wachtwoord moet intikken voordat de gebruiker iets kan doen.

PC’s, de server, een printer enz. kunnen aan elkaar gekoppeld worden met kabels of

d.m.v. een draadloze verbinding. Om de onderdelen aan elkaar te koppelen zijn er

speciale ‘UTP’ kabels nodig. De kabels van de PC’s en printer komen bij elkaar en worden

in een ‘HUB’ (verzamelkastje) verzameld en aan de server verbonden.

Voor een draadloos netwerk is een ‘router’ (kastje dat gegevens over een netwerk stuurt)

nodig. Een router is gekoppeld aan de server of aan de modem en ontvangt en stuurt

gegevens van en naar de verschillende netwerkonderdelen. Vaak heeft een router al een

ingebouwde HUB, zodat het een combinatie van kabels en draadloze verbindingen aan

kan.

De kabelaansluiting is meestal sneller dan een draadloze aansluiting. Een wireless

(draadloze) aansluiting heeft standaard een snelheid van 54mb per seconde. Er zijn

echter ook aansluitingen van 300mb per seconde te koop. Een kabelaansluiting heeft

standaard een snelheid van 100mb per seconde, maar je hebt ze ook van 1gb (1000mb).

Netwerk kabels Wireless router

HUB PC’s aan elkaar verbonden met een HUB/Router


1.3.8 Beeld en Geluid

De moderne ‘Multimedia’ computer is zeer populair. Dit zijn PC’s en laptops met extra

aansluitingen voor geluidsboxen, microfoons en een webcam (zie volgende alinea).

Veel mensen spelen muziek af op hun PC/laptop via een CD of via een Smartphone.

Via internet kunnen ook radio uitzendingen beluisterd worden en films worden

afgespeeld. Met het gebruik van internetprogramma’s zoals ‘Skype’ kunnen mensen

elkaar via het internet zien en spreken. Je kunt praten via een microfoon en elkaar

zien via een webcam.

Webcam

Een webcam is een camera die op een PC of Laptop is aangesloten en kan beelden

opnemen of rechtstreeks doorsturen. Dit is handig als bijvoorbeeld iemand een video

gesprek met iemand in een ander land wil hebben. Via internet is dit dan gratis!

Muziek

Muziek kan in verschillende formaten op een PC worden opgeslagen, zoals op mp3 en

wma formaat. De iTunes muziek downloaddienst maakt gebruik van wma formaat. De

nummers van een CD kunnen met behulp van een ‘Ripper’ programma (gratis via

internet te downloaden) gekopieerd worden naar een harddisk en met (gratis)

programma’s zoals Windows Media Player en Winamp worden afgespeeld. Veel

websites verkopen muziek die meteen gedownload kan worden. De meest bekende is

iTunes van Apple. Online diensten zoals Spotify hebben een enorm aanbod van

muziek. Abonnees kunnen via deze dienst muziek luisteren (ook op een Smartphone)

zonder dit te downloaden.

Voor een goede kwaliteit van geluid kun je draadloos speakers gebruiken. Deze zijn

handig en goedkoop te verkrijgen. Ze kunnen eenvoudig, zonder kabels, verbonden

worden met een Smartphone.

Beeld

Foto’s van een digitaal fototoestel kunnen vrij eenvoudig naar een PC harddisk

gekopieerd worden. Met gebruik van gratis programma’s zoals Windows Media Player

en XnView kunnen deze bekeken worden op de PC.

Video’s en videoclips kunnen ook naar een harddisk gekopieerd worden. Met gebruik

van gratis programma’s zoals Windows Media Player en GOM Player kunnen deze

afgespeeld worden. Met Youtube zijn via een web browser of app enorm veel video’s

gratis af te spelen.

PC Speakers Koptelefoon/microfoon Draadloos speaker Webcam


1.3.9 Spelletjes

Een PC of laptop wordt vaak gebruik voor computerspelletjes, ofwel gaming.

PC gaming en online gaming is zeer populair en spelletjes zijn dan ook te koop voor

alle leeftijden en voorkeuren.

Er zijn leerzame spelletjes, avontuurlijke spelletjes, je kunt racen, vliegen, vechten,

kaarten, puzzelen en zo is er voor elk wat wils.

De PC en internetindustrie maken vandaag de dag meer omzet en winst dan de

filmindustrie!

Een simpel kaartspel zoals solitair ofwel patience wordt gratis met Windows geleverd.

De kaarten verplaats je met het toetsenbord of de muis.

Voor een race- of vliegspel is een joystick of stuur handig (anders moet het

toetsenbord worden gebruikt en dat is onhandig!). Deze zijn niet duur en eenvoudig

aan te sluiten. Met een moderne joystick of stuur en een groot beeldscherm is het net

alsof je in een simulator zit!

Gamers die van vecht- of avontuurspelletjes houden, gebruiken vaak een combinatie

van de toetsen en de muis; dit is wel lastig coördineren.

Joystick (jaren 90) Modern Joystick Modern PC gamestuur

Verderop in deze handleiding (2.5) worden een aantal PC spellen beschreven.

1.3.9.1 Game Consoles

In de jaren 90 waren Atari’s en Gameboy’s zeer populair. De huidige Game consoles

zijn computers. Games zijn visueel heel realistisch en de consoles kunnen niet alleen

‘offline’ gebruikt maar ook aangesloten worden op het internet zodat het mogelijk is

met andere spelers in teams te spelen.

Playstation Xbox


1.4 Cloud Computing

Doordat bijna elke PC, Tablet, Smartphone een internetaansluiting heeft is het

mogelijk om diensten op afstand te gebruiken.

Cloud Computing is online diensten gebruiken op aanvraag.

Dankzij enorme groei in bedrijven zoals Google, Amazon, Apple enz. is de behoefte

aan meer en meer data opslag nodig. O.a. digitale camera’s en smartphones zorgen

voor heel veel digitale foto’s en video’s. Harddrives in PC’s, Tablets en Smartphones

kunnen de hoeveelheid data niet aan, regelmatig ‘opruimen’ is dus noodzakelijk.

Online opslag via de ‘Cloud’ is een oplossing. Voor geen of weinig geld kan veel

gigabytes opslag ruimte bij o.a. Dropbox, iCloud, OneDrive worden gehuurd.

De Cloud is niet alleen handig voor opslag maar ook voor applicaties zoals Windows

365 en Office van Microsoft, foto deel diensten zoals bij Google Photo’s en Flickr,

Social Media zoals Facebook en Instagram.


2. Basis Software

Naast de ‘harde’ onderdelen (Hardware) heeft een computer ook ‘zachte’ of ontastbaar

onderdelen. Dit heet “Software”.

Een computer heeft een besturingssysteem (OS) nodig die zorgt dat de computer weet

wat het moet doen. Het besturingssysteem (Operating Systeem = OS) zorgt ervoor

dat ingetypte commando’s of het drukken op een icoon wordt vertaald zodat dit wordt

begrepen door de computer/Smartphone/Tablet.

Een Microsoft omgeving gebruikt ‘Windows’ als OS, Apple gebruikt ‘iOS’ en ‘Android’ is

een product van Google.

Het is niet altijd nodig het hele OS op het apparaat te installeren. Bij Microsoft gebruik

je bijvoorbeeld Windows 365 via internet in de vorm van een abonnement. Dit houdt

in dat je altijd de meest recente versie kunt gebruiken en geen grote eenmalige

uitgaven hoeft te doen om Windows en MS Office producten (Word, Excel, Outlook

enz.) te kopen.

Een OS stuurt de computer en zorgt dat “Programma’s” kunnen werken. Een

Programma is een set instructie zoals “toon 2 als 1 + 1 wordt ingetikt”. Er zijn veel

verschillende programma talen (bv: Cobol, PHP, Java enz.) en veel hulpprogramma’s

om het programma taal te genereren. Het programma communiceert met het OS om

de instructies uit te voeren. Dus als iemand in de tekstverwerker op het icoon B drukt,

dan wordt de tekst Bold (vet) weergegeven.

Door heel veel instructies achter elkaar te zetten kunnen hele complexe programma’s

worden gemaakt – denk aan fotobewerking programma’s, games, email enz.

2.1 Word Processing - Microsoft Word

Word Processing (het bewerken van woorden op een computer - tekstverwerker),

bestond al lang vóór de PC uitgevonden werd. Grote bedrijven met een ‘Mainframe’

computer hadden al sinds de jaren ‘60 de mogelijkheid om brieven op de computer in

te tikken, aan te passen en uit te printen. Toen de PC uitkwam werden er al snel

speciale PC toepassingen ontwikkeld voor de thuisgebruiker, zodat de PC al gauw de

typemachine ging vervangen.

De eerste Word processing toepassingen konden alleen tekst aan; geen foto’s.

Speciale toets combinaties waren nodig om de verschillende functies uit te kunnen

voeren, zoals het maken van dikke letters, het gaan naar de volgende regel of om

woorden te onderstrepen. De meest bekende Word processing toepassing uit die

periode was Word Perfect. De toetsencombinaties van toen zijn nog altijd bruikbaar

met de moderne ‘Windows’ Word processing programma’s.

De meest gebruikte Word processor van nu is Microsoft Word. Met Word is het

mogelijk een eenvoudige brief te typen en uit te printen. Maar ook complexe

documenten zoals dit handboek kunnen in Word worden gemaakt.

Documenten in Word worden meestal aangeduid met de afkorting .doc


Voorbeeld van Microsoft Word


2.2 Spreadsheet - Microsoft Excel

Een van de eerste toepassingen op een PC was de Spreadsheet. Al in de jaren ’80

bestonden er toepassingen zoals Symphony, dat later Lotus123 heette. Tegenwoordig

is het bekendste spreadsheetprogramma van Microsoft en heet Excel.

In Excel kun je berekeningen maken. Een Spreadsheet heeft een matrix van cellen. De

rijen zijn genummerd en de kolommen zijn met een letter aangeduid, bijvoorbeeld: de

derde rij heeft in de derde kolom een cel C3.

Door getallen in de cellen te typen en wiskundige berekeningen met de cel nummers

te maken, kunnen berekeningen worden uitgevoerd, bijvoorbeeld in cel C5 (zie

voorbeeld hieronder). Door een berekening in cel C2+C3+C4 in te brengen, geeft

Excel een opsomming van de drie cellen.

Het is mogelijk om zeer complexe berekeningen te maken, door getallen van een

‘sheet’ in andere ‘sheets’ aan elkaar te koppelen. Een deel van een sheet kan ook

gekopieerd worden en in een Word document geplaatst worden met desgewenst een

link tussen de spreadsheet en het Word document, zodat de getallen in het Word

document automatisch worden ververst als de spreadsheet wordt aangepast.

Moderne spreadsheet toepassingen hebben ook grafische mogelijkheden, zodat

getallen ook in (grafieken) kunnen worden gepresenteerd.

Spreadsheet bestanden in Excel worden aangeduid met de afkorting .xls

Voorbeeld van Microsoft Excel


2.3 Presentaties – Microsoft Powerpoint

Een veel voorkomende toepassing op kantoren en scholen is Powerpoint. Dit wordt

vaak gebruikt tijdens presentaties voor meerdere mensen. In Powerpoint is het

mogelijk tekst en foto’s op ‘sheets’ te zetten, de tekst groter te maken en de kleur aan

te passen en meerdere sheets in een presentatiebestand op te slaan.

De sheets kunnen daarna tijdens een presentatie m.b.v. een beamer, als een dia

show, achter elkaar op een muur of scherm worden geprojecteerd.

Presentatie bestanden in Powerpoint worden aangeduid met de afkorting .ppt

Voorbeeld van Microsoft Powerpoint


2.5 Fotobewerking – Adobe Photoshop

Vaak hoor je dat een foto ‘gefotoshopt’ is. Dit betekent dat een foto bewerkt is m.b.v.

een programma zoals Photoshop. Zo kun je bijvoorbeeld een BN’er er slanker uit laten

zien dan in de werkelijkheid, of de rimpels ‘wegpoetsen’.

De bekendste fotobewerking programma’s die te koop zijn, zijn PaintShopPro en

Photoshop. Met deze toepassingen is het o.a. mogelijk om een digitale foto te

vergroten en/of te verkleinen, stukken eruit te knippen en kleuren te vervangen.

Digitale foto’s kunnen in verschillende bestandstypen opgeslagen worden en kunnen

worden aangeduid met .jpg, .gif, of .bmp.

Voorbeeld van Adobe Photoshop


2.5 Spelletjes

Een PC is zeer geschikt voor spelletjes. Er zijn er veel te koop voor PC’s. Op nieuwe

PC’s staan tegenwoordig bijna altijd al spelletjes.

Hier volgen een aantal voorbeelden van spelletjes:

2.5.1 Solitair

Eén van de gratis spelletjes die met Microsoft Windows wordt meegeleverd is Solitair

ofwel Patience. Dit kaartspel wordt gespeeld door op de kaarten te gaan staan met je

cursor en er met de muis op te klikken. Hiermee kun je de kaarten ‘verleggen’.

Hoe meer kaarten je in volgorde plaatst, des te hoger is de score. Een hoge score in

een korte tijd wordt in een ‘High Score’ lijst geplaatst.

Voorbeeld van Solitair/Patience


2.5.2 The Sims

Een voorbeeld van een strategie/simulatie computerspel is: ‘The Sims’ waarbij het

doel is een huis, stad of boerderij in te richten. Spelers krijgen een bepaalde som geld

waarmee zij onderdelen kunnen ‘kopen’ om hun ‘wereld’ op te bouwen. Extra geld kan

op verschillende manieren ‘verdiend’ worden, zodat de speler meer onderdelen kan

kopen.

Spelletjes zoals de Sims, kunnen worden ‘gesaved’ (bewaard), zodat je de volgende

keer verder kunt gaan waar je de vorige keer gebleven was.

Voorbeeld van The Sims


2.5.3 World of Warcraft

Een ander voorbeeld van een strategie spel is: ‘World of Warcraft’ (WoW). Dit spel

is niet voor kinderen geschikt omdat het doel is te vechten om macht.

Net als bij The Sims kunnen punten en objecten verzameld worden, maar in WoW

worden deze gebruikt om de strijd te winnen.

Wow wordt door zeer veel jongeren gespeeld en vaak in teamverband. Wow kan

via het internet gespeeld worden, dus teams afkomstig uit bijvoorbeeld Nederland

kunnen heel eenvoudig tegen teams uit Brazilië spelen. Wow kost rond de €50 om

aan te schaffen, maar om via het internet te kunnen meespelen, moet er nog eens

meer dan €10 per maand voor worden betaald. Meer dan 10 miljoen mensen

spelen dit spel nu al online! Wow verdient dus meer dan de filmindustrie!

Voorbeeld van World of Warcraft


2.5.4 Need for Speed

‘Need for Speed’ is een voorbeeld van een auto race spel. Je kunt dit het beste spelen

met een stuur i.p.v. met het toetsenbord, wat erg onhandig is. Het doel is simpel: wie

komt er het eerst over de eindstreep? De speler kan een auto uitkiezen en racen tegen

de tijd, of tegen andere auto’s.

Voorbeeld van Need for Speed


3. Internet

Het internet is een internationaal netwerk van zware computers die met elkaar zijn

verbonden. Elke computer is met meerdere zware computers verbonden, zodat als er

een verbinding uitvalt, een andere computer het kan overnemen. Een PC thuis kan

toegang krijgen tot dit netwerk en tot de data (gegevens) – web pagina’s – die op de

zware computers zijn opgeslagen.

Om internet te gebruiken is een ‘Account’ (abonnement) bij een ‘Provider’ (internet

dienstverlener) nodig. Dit kan een telefoon bedrijf, een kabelexploitant of een ander

internet bedrijf zijn. Met een PC, modem, kabel/telefoon aansluiting en een internet

account is internetten mogelijk.

3.1 De geschiedenis van het internet

De voorloper van het Internet was ARPANET dat in 1969 door het Amerikaanse

Ministerie van Defensie is aangelegd. Het werd opgezet als een back up, voor het

geval de Russen Amerika binnen zouden vallen. Als een aantal aangesloten computers

door de Russen uitgeschakeld zouden worden, zou de rest van de computers nog

steeds een verbinding hebben.

Na de val van de muur en het einde van de Koude Oorlog werd in 1983 ARPANET

aangepast voor algemeen gebruik en het internet was een feit. Door de beperkte

mogelijkheden (je kon er alleen tekst mee verzenden en ontvangen) werd het eerst

alleen nog door universiteiten en grote bedrijven gebruikt.

In 1991 hebben Tim Berners-Lee en Robert Cailliau een manier gevonden om van de

losse stukken tekst pagina’s te maken en deze aan elkaar te koppelen. Zo kon in 1993

het eerste web browser (zie 3.2), genaamd ‘Mosaic’ (zie 3.2) gepubliceerd worden,

met als resultaat dat het Amerikaanse bedrijf Pizza Hut in 1994 zijn eerste

commerciële website kon opzetten; het World Wide Web (WWW) was geboren.

De eerste Web Browser – Mosaic (1993)


3.2 De Web browser

Een web browser is een programma waarmee je op eenvoudige wijze toegang tot het

internet krijgt. Dankzij ‘Browsers’ is het mogelijk foto’s, tekeningen, pictogrammen

enz. naast tekst te gebruiken. ‘Browse’ is het Engels woord voor bladeren.

Een website bestaat uit ‘pagina’s’ en pagina’s kunnen aan elkaar gelinked worden door

‘hyperlinks’. Een link kan bestaan uit een stukje tekst (meestal blauw en onderstreept)

of een ‘button’ of ‘banner’. Door met de cursor op een link te gaan staan en op de

linker muisknop te klikken, start de browser de desbetreffende pagina op.

Bovenaan een web browser pagina is er ruimte voor het ‘adres’ van de site die je

zoekt op het internet. Ook zie je bovenaan ‘pictogrammen’ (zie 3.2.2.) voor bepaalde

acties zoals ‘terug naar de vorige pagina’, printen, ververs pagina enz.

URL = website adres

Tabs (voor meerdere open pagina’s)

Ga

naar

vorig

epa

gina

of te

rug

nala

atst

epa

gina

Link naar andere pagina

URL = website adres

Tabs (voor meerdere open pagina’s)

Ga

naar

vorig

epa

gina

of te

rug

nala

atst

epa

gina

Link naar andere pagina

Ga

nastartpagina

Ververspagina

Print dezepagina

Pagina verkleinen,

vergroten of sluite

n

Ga

nastartpagina

Ververspagina

Print dezepagina

Pagina verkleinen,

vergroten of sluite

n

Voorbeeld Web Browser pagina onderdelen


3.2.2 Pictogrammen en Emoji’s

Een pictogram (Icon) is een afbeelding die een functie aanduidt. Als je er met je

cursor op gaat staan en je klikt op de linker muisknop dan zie je welke functie dat is.

Hier zijn een aantal voorbeelden van pictogrammen:

Als meer dan één webpagina bezocht is kan met het

pijltje links, terug naar de vorige pagina terug

gegaan worden en met het pijltje rechts, weer terug

gegaan naar de huidige pagina.

De driehoek toont een lijst van de bezochte pagina’s.

Het adres van een website die je aanspreekt en die

je waarschijnlijk dus vaker zult bezoeken, kan

bewaard worden in een ‘favorieten’ lijst. Door op het

favorieten pictogram te klikken wordt de lijst van

favoriete websites getoond.

Sommige actualiteiten websites zoals van het

journaal, worden regelmatig bijgewerkt en met het

pictogram ‘verversen’ wordt de pagina dan ververst

met het allerlaatste bijgewerkte nieuws.

Als het lang duurt om een website te laden of als je

tijdens het laden besluit dat je die website toch niet

wilt zien, kun je het laden onderbreken door het

pictogram ‘stoppen’ te gebruiken.

Wanneer een Browser is opgestart wordt altijd

dezelfde (start) pagina getoond. Website browser

fabrikanten gebruiken meestal één van hun eigen

website pagina’s als eerst getoonde pagina. Door de

browser instellingen aan te passen kan een andere

pagina als start pagina worden gebruikt. De opstart

pagina heet startpagina (homepage) en door het

pictogram van een huisje te gebruiken kun je steeds

weer terugkeren naar deze startpagina.

Een website pagina kan afgedrukt worden op een

aangesloten printer door het pictogram ‘print’ te

gebruiken.

Een standaard pictogram dat op bijna alle Windows

en browser schermen bovenaan rechts te vinden is,

is het pictogram met de drie vakjes.

Het linker vakje (met het streepje erin) zorgt ervoor

dat de toepassing (bv browser of Word enz.) uit

beeld gehaald wordt, maar dat wel door een

pictogram onderaan het scherm weer terug te zetten

is.

Het middelste vakje (met de vierkantjes erin) maakt

de pagina groter of kleiner.

Het meest rechtse vakje (met het kruisje erin) sluit

de pagina of het bestand.


Emoji’s zijn een reeks aan emoticons, symbolen en smileys, ontstaan in Japan.

Tegenwoordig wordt deze taal internationaal gebruikt in tekst berichten (SMS,

WhatsApp enz.) en kan het vanaf het toetsenboard worden gekozen. Hiermee kan

naast de tekst ook een gevoel of visuele aanvulling op het bericht worden gestuurd.

Voorbeeld Emoji’s


3.2.3 Website adressen

Een web browser scherm heeft zoals gezegd bovenaan ruimte om het ‘adres’ van een

website of pagina in te typen. Dit adres begint altijd met http:// of https:// Het is niet

nodig deze letters in te tikken, aangezien alle internet adressen hiermee beginnen, zet

de browser ze er zelf al automatisch voor.

Een website adres heet ook wel een ‘URL’ (Uniform Resource Locator) en is

opgebouwd uit ‘www’ of een tekst, zoals ‘mail’ dan een punt, dan de naam van de

website, dan weer een punt en dan de landcode of het type.

Er zijn verschillende landcode/types, zoals:

.nl Nederland

.com USA commerciële

.gov Government (overheid)

.co.uk Groot Brittannië

.de Duitsland

Voorbeeld website adres (URL)

3.2.4 Links

Een website kan te veel informatie voor één pagina bevatten en daarom kan de site

uit meerdere pagina’s bestaan. Om van de ene pagina naar een andere te verwijzen

worden de eerder genoemde ‘hyperlinks’ ingezet. Als je op de link klikt, kom je op een

pagina, foto of pictogram die gekoppeld is aan de pagina waar je op stond.

Voorbeeld website pagina link – door op de tekst “OVER DE ACADEMY”

te klikken wordt de pagina uit de link getoond.


3.2.5 Afdrukken (Printen)

Als een printer aan een PC is aangesloten kan de informatie dat op het beeldscherm

staat worden afgedrukt. Dit kan op twee manieren:

1. Door op de optie ‘afdrukken’ te klikken die wordt getoond als je op ‘bestand’

(boven/ links van het scherm) klikt.

2. Door op het ‘printer’ pictogram te klikken.

De optie ‘’afdrukvoorbeeld’ (zie voorbeeld hieronder) geeft de mogelijkheid om te

kijken hoe de informatie op het scherm er uit zal zien als het afgedrukt wordt.

De optie ‘pagina-instelling’ geeft de mogelijkheid om o.a. een ander papierformaat te

kiezen of de afdruk liggend of staand uit te laten printen.

Voorbeeld Afdruk optie

3.2.6 Favorieten

Het adres van een website die aanspreekt kan bewaard worden in een ‘favorieten’

lijst. Door het pictogram ‘favorieten’ te gebruiken wordt de lijst van favoriete websites

getoond.

Voorbeeld Favorietenlijst


3.2.7 Voorbeeld websites

3.2.7.1 Zoekdiensten

Op het internet zijn miljarden pagina’s/websites beschikbaar, dus als het exacte adres

niet bekend is, is het heel moeilijk te vinden. Een hulpmiddel om gewenste

websites/pagina’s te vinden zijn de ‘zoekdiensten’ (Search Engines), zoals Google.

Deze diensten hebben alle pagina’s op stukjes tekst, of woorden geïdentificeerd. Als je

één of meer woorden in het invoer vakje van een zoekdienst intikt, verschijnt er een

lijst van alle websites/pagina’s waarin het ingetikte stuk tekst voorkomt. Hoe minder

relevant het gevonden stuk tekst is, des te minder pagina’s worden er getoond.

Dat is handig, want een woord of stukje tekst kan soms miljoenen resultaten geven!

Hier volgen een paar voorbeelden van zoekdiensten:

Voorbeeld van ‘Google’ met een stukje zoektekst en de resulterende website pagina’s


Voorbeeld Google zoeken op afbeeldingen – www.google.nl


3.2.7.2 Basis Websites

Op internet is er van alles te vinden; van websites met algemeen nieuws tot zeer

aparte hobby’s. Elke taal is vertegenwoordigd en er wordt van alles verkocht en

gekocht.

Hier volgen een paar voorbeelden van interessante websites:

Voorbeeld Marktplaats verkoop/koop website – www.marktplaats.nl

Voorbeeld van de Telegraaf nieuws website – www.telegraaf.nl


Voorbeeld Funda woningen te koop – www.funda.nl

Voorbeeld Dumpert videoclips – www.dumpert.nl


3.2.7.3 Skypen, Chatten, Bloggen, Forum

Internet is een prima middel om met één of meerdere mensen te communiceren.

Het internet dienst ‘Skype’ is voor privé gebruik gratis, en als twee mensen een Skype

account hebben (alleen een kwestie van inschrijven via de Skype website) kunnen zij

elkaar opzoeken om een verbinding te maken. Als ze eenmaal verbonden zijn, kunnen

ze met behulp van een microfoon en de geluidsboxen van de PC met elkaar spreken.

Als beiden ook over een webcam beschikken kunnen zij elkaar ook zien. Dit is heel

handig als bijvoorbeeld iemand in Nederland met familie in Australië wil spreken en ze

ook wil zien. Telefoneren brengt hoge kosten met zich mee, maar met Skype via het

internet kost het niets!

Voorbeeld Skype videotelefoon


Net zoals je via de telefoon bepaalde teksten (mondeling) uitwisselt, is het ook

mogelijk om via internet berichten uit te wisselen. Een ‘Chat box’ is vaak opgezet voor

bepaalde groepen, vrienden of onderwerpen. Het is mogelijk om op een willekeurig

moment te kijken of andere mensen al ‘ingelogd’ zijn zodat je tekstberichten kunt

uitwisselen.

Voorbeeld Chatbox

Een ‘Weblog’, beter bekend als de term ‘Blog’, is een website waarop mensen een z.g.

internetdagboek bij kunnen houden, dat door mensen die zij daarvoor een

wachtwoord hebben gegeven kan worden bekeken. De lezers/kijkers kunnen er ook op

reageren. Dit is bijvoorbeeld handig als iemand een wereldreis aan het maken is en

het thuisfront op de hoogte wil houden.

Voorbeeld Blog (Weblog)


Een ‘Forum’ is een internet toepassing, vaak over bepaalde onderwerpen, waar

mensen vragen kunnen stellen en elkaar ook antwoord kunnen geven. Dit is handig

als bijvoorbeeld informatie nodig is over hoe goed een bepaald hotel of restaurant is.

Mensen kunnen hun ervaringen hierop delen en/of het hotel of restaurant een cijfer

geven.

Voorbeeld Forum


3.3 Social Media

Social Media is de naam van internet toepassingen waar mensen, meestal gratis, met

elkaar tekst en beelden kunnen delen.

3.3.1 Facebook

In Facebook kunnen vrienden groepen persoonlijk nieuws, interesses en ervaringen

uitwisselen.

Voorbeeld Facebook

3.3.2 Twitter

Twitter is een korte dagboekachtige internet toepassing, waar mensen een kort bericht

op hun eigen Twitter pagina kunnen plaatsen, over wat ze bijvoorbeeld op dat

moment aan het doen zijn, of waarin ze hun mening geven over een bepaalde

actualiteit. Zelfs politici maken hier al gebruik van. Andere mensen kunnen de

‘Twitteraar’ volgen, d.w.z. zijn Twitter pagina lezen en hierop met een eigen (kort –

144 karakters) berichtje hierop reageren. Door het gebruik van een hiervoor geschikte

mobiele telefoon, kunnen Twitterberichten geplaatst en gelezen worden zonder het

gebruik van een PC.

Voorbeelden Twitter (bron: Twitter)


3.3.3 WhatsApp

WhatsApp is een Smartphone App (een afkorting voor Applicatie) om eenvoudig

berichten, foto’s en video’s aan een persoon of groep personen te sturen en te

ontvangen.

Voorbeelden WhatsApp

3.3.4 Instagram

Foto’s en Smartphone video’s zijn te delen via Instagram en wordt vaak door bekende

mensen gebruikt om hun fans te laten zien wat ze aan het doen zijn. De berichten

verdwijnen na 60 seconden.

Voorbeeld Instagram


3.3.5 Snapchat

Snapchat is een smartphone app waar je foto's, filmpjes en berichten mee kunt

versturen. Snapchat heeft een aantal functies waar bijvoorbeeld grappige tekeningen

op de foto’s toegevoegd kunnen worden. De beelden verdwijnen na een paar seconden

weer.

3.3.6 LinkedIn

LinkedIn is een zakelijke community applicatie. Deelnemers plaatsen informatie over

hun carrière, opleiding en referenties en bouwen een netwerk van contacten op.

Mensen kunnen elkaars loopbaan volgen en zakelijk informatie delen.


3.4 E-mail

E-mail (elektronische post) is de oudste en meest voorkomende manier om berichten

via het internet te sturen.

Vóór dat internet beschikbaar werd voor iedereen, hadden grote bedrijven vaak hun

eigen computers aan elkaar gekoppeld. Zij konden dan via telefoonlijnen, op een

snellere manier dan per post, gegevens en berichten versturen over grote afstanden.

De eerst e-mail toepassingen waren zeer beperkt en bestonden meestal alleen uit

korte tekstberichten, omdat de snelheid van het verzenden van gegevens over de

telefoon/data lijnen zeer traag was. Pas nadat het internet beschikbaar werd voor

iedereen en de verbindingen sneller werden, konden naast berichten ook foto’s,

documenten en andere bijlagen worden verstuurd.

Om e-mail te gebruiken is een ‘account’ nodig. Bijna alle internetproviders leveren e-

mail accounts als onderdeel van hun diensten. Een e-mail account heeft een adres, dat

bestaat uit: [email protected]. De naam is een unieke naam binnen het bestand van

de provider. De nl wijst op het land waar de provider gevestigd is.

Met een e-mail adres heeft men een uniek adres waarop berichten ontvangen kunnen

worden. Als een e-mail bericht wordt verstuurd, wordt het e-mail adres van de

verstuurder automatisch meegeleverd.

Met een e-mail lezer ofwel e-mail programma, zoals Microsoft Outlook, kan met de

optie ‘Verzenden/Ontvangen’ berichten die klaar zijn voor verzending, worden

verzonden en inkomende berichten worden binnengehaald. Ontvangen berichten

kunnen gelezen worden en bijlagen ‘geopend’ worden om te bekijken. Berichten

blijven in de ‘inbox’ totdat ze door de lezer zijn verwijderd. Als een printer aan de PC

is aangesloten kunnen berichten ook worden uitgeprint.

Voorbeeld E-Mail Programma


4. Aandachtspunten:

Naast de eenvoud en toegankelijkheid van het internet zijn er ook minder leuke

kanten. Hier volgen een aantal punten waar je op moet letten.

4.1 Virus & beveiliging

Een Virus is een kwaadaardig stuk programmatuur dat iets ongewenst op een PC

uitvoert, zoals onleesbaar maken van documenten. Vandalisme komt ook in de

automatisering voor. Virussen zijn met opzet aan gewone berichten, foto’s, spelletjes

enz. geplakt. Op het moment dat het bericht, de foto of het spelletje wordt geopend,

voert het virus zijn schade uit. Een virus is door een goede

virusbestrijder(virusscanner), bijvoorbeeld McAfee, Norton, Avast en vele andere, te

blokkeren. Als er tóch een virus doorheen glipt, kan dezelfde virusscanner vaak de

schade ongedaan maken, of op zijn minst beperken.

Phishing (uitgesproken als het Engelse woord voor vissen - fishing), betekent dat

iemand via e-mail of een internet website probeert achter jouw privé gegevens te

komen. Dit doen ze d.m.v. nepberichten die er heel officieel uitzien, met bijvoorbeeld

een logo (van bijvoorbeeld een bank), met vragen zoals: “wij zijn onze informatie aan

het controleren; wilt U s.v.p. uw creditcard gegevens inclusief pincode hier invullen”.

Een bank of instantie zal NOOIT dit soort informatie via een e-mail of een

onbeschermde website aan je vragen!

Beantwoord deze mails dus nooit!

Inloggen op de website van jouw bank (internet bankieren), is overigens wél veilig.

Spam is ongewenste e-mail. Als je als e-mail account geen ‘Spam filter’ heeft, worden

al heel snel veel vreemde e-mails ontvangen voor bijvoorbeeld Viagra, over speciale

aanbiedingen, loterijen en het zeer populaire bericht dat je miljoenen van iemand in

Afrika heeft geërfd. Als zulke berichten via de gewone postbode in jouw brievenbus

zouden belanden, zou je ze waarschijnlijk meteen ONGEOPEND weggooien en dat

moet je ook met deze e-mails doen, aangezien ze soms de drager van een virus zijn.

Stuur nooit een bericht terug naar het adres van een spam verzender, anders weten

zij meteen dat jouw e-mail adres klopt en in gebruik is. Hierdoor zullen ze er alleen

maar nog vaker gebruik van maken.

De hierboven beschreven gevaren komen veel voor, maar door er verstandig mee om

te gaan, zullen ze geen probleem vormen en kan je met plezier computeren,

internetten en e-mailen.


4.2 Do’s en Don’ts

Computeren is voor veel mensen een plezierige bezigheid. Hier volgen nog een aantal

tips over wat leuk of handig is en waar je op dient te letten:

Do’s

• Surf

‘Links’ op een website leiden naar een andere website waar andere links

leiden naar weer andere websites. Surfen van bijvoorbeeld een

krantenpagina naar een sportsite en via de sportsite naar een kledingsite en

via de kledingsite naar een vakantie site …

Kijken op Funda naar de duurste huizen in jouw woonplaats, bladeren door

Marktplaats voor oldtimers, recepten zoeken op een kooksite – allemaal

interessant en leerzaam.

• Favorieten gebruiken

Als je een website ontdekt die je vaker wilt bezoeken, kan je het website

adres in de website browser onder ‘favorieten’ opslaan. De opgeslagen

favorieten kan je later doorbladeren en door op de opgeslagen naam van de

website te ‘klikken’, kan je de website openen.

• Internet bankieren

Betalen via internet is zeer eenvoudig en dat geldt ook voor het doen van

overboekingen en andere bankzaken. Elke bank heeft een internet

bankieren website en na een paar keer te hebben gebruikt is het niet langer

meer eng, maar erg handig.

• Spelletjes

Speel PC en internet spelletjes. Zij zijn er in alle vormen en voor alle

leeftijden en voorkeuren. Door het spelen van spelletjes krijgt je handigheid

met het toetsenbord en de muis. Ook leer je door het doen van spelletjes

sommige programma handelingen sneller. Zo nu en dan een spelletje geeft

ook ontspanning.

• E-mail

Stuur berichten naar familie en vrienden. Iemand zijn verjaardag vergeten?

Stuur een bericht met excuses en een mop. Stuur een nieuw recept naar

meerdere vriendinnen of commentaar over de voetbalwedstrijd naar de rest

van het team.

• Social Media

Gebruik van Facebook, WhatsApp, Instagram, Snapchat enz. voor contact met

vrienden en familie.

Don’ts

• Vergeet niet jouw virusscanner en het spam filter regelmatig te updaten

(verversen) d.w.z. de nieuwste versie downloaden. Dit is nodig omdat er

steeds nieuwe virussen bij komen. Je kunt betrouwbare updates ook

automatisch instellen.

• Beantwoord en open geen spam.

• Meld je nooit ‘af’ van een onbekende ‘nieuwsbrief’ anders weten ze dat jouw

email adres klopt. Verplaats het bericht naar het email Spam folder.

• Geef geen persoonlijke informatie aan onbekenden of aan e-mails en websites

waar je niet zeker van bent. Een echte bank of instantie gebruikt nog steeds de

gewone post voor persoonlijke informatie.


Copyright © 2018, Londal Consulting All Rights Reserved This document is provided for information purposes only, and the information herein is subject to change without notice. Londal Consulting does not provide any warranties covering and specifically disclaim any liability

in connection with this document. All other company and product names mentioned herein are for identification purposes only and may be trademarks of their respective owners. This document is provided free for personal use. For commercial use please contact Londal Consulting via

www.londal.nl

Kennismaking met de Digitale Wereld Basis PC Kennis v3.0.pdf · 2018. 4. 10. · De muis werd...

Documents

Transcript of Kennismaking met de Digitale Wereld Basis PC Kennis v3.0.pdf · 2018. 4. 10. · De muis werd...