Kenniscentrum voor Langdurende Zorg · 3.4.Wijkgericht werken 29 Bijlagen: - Kenniskaart thema’s...

Werkprogramma 2015

Kenniscentrum voor Langdurende Zorg

© Vilans Werkprogramma 2015 Kenniscentrum voor Langdurende Zorg 3

Inhoudsopgave

Wat we willen bereiken 5

1. Over dit werkprogramma

1.1. Beleidsprioriteiten VWS 8

1.2. Onze thema’s 9

1.3. Onze doelgroepen 11

1.4. Kennis verspreiden 12

1.5. Opzet werkprogramma 13

2. Kennisinfrastructuur

2.1. Vier functies 17

2.2. Onderdelen infrastructuur 17

2.3. Kennisinfrastructuur wordt kennisnetwerkstructuur 19

2.4. Transitie naar kennisnetwerkstructuur 19

3. Themagerichte Programma’s

3.1. Persoonsgerichte zorg 22

3.2. Medewerkers in de zorg 24

3.3. Kwaliteit en doelmatigheid 26

3.4. Wijkgericht werken 29

Bijlagen:

- Kenniskaart thema’s

- Kenniskaart totaaloverzicht

- Concept meerjarenplanning

De in de kantlijn geplaatste tekst in paars geeft de relaties met andere partijen

aan.

4 Werkprogramma 2015 Kenniscentrum voor Langdurende Zorg © Vilans


Wat we willen bereiken In dit werkprogramma beschrijven we onze activiteiten voor 2015 gefinancierd

uit de instellingssubsidie van VWS. Ons programma sluit aan bij vragen uit de

sector en bij de beleidsprioriteiten van het ministerie. Het is afgestemd met de

activiteiten van andere kennispartners. Maar het is vooral geïnspireerd door de

nieuwe noties over gezondheid en hoe we daar vanuit een maatschappelijk per-

spectief aan kunnen werken. Zorg is méér dan professionele zorg. Zorg is ook

zorgzaamheid. Mogelijk maken dat mensen met langdurende ziekten of beperkin-

gen hun eigen leven kunnen inrichten. Dat is een zorg van professionals én niet-

professionals. Van burgers, patiënten en cliënten, mantelzorgers en vrijwilligers.

Kortom: van gewone mensen.

Met idealisme en realisme

We zoeken in dit werkprogramma het samenspel tussen deze actoren op, met

idealisme en realisme. We weten dat de zorg en de zorgzaamheid die we voor-

staan niet zomaar, vanzelf ontstaan. We weten ook dat wij maar één speler zijn

in het complexe veld van zorg en ondersteuning. Vilans is de speler die zich richt

op kennis waarmee medewerkers de zorg kunnen verbeteren en de veranderingen

vorm kunnen geven zodat goede zorg weer van de samenleving wordt en in de

samenleving komt. Ons uiteindelijke doel is dat mensen ondanks beperkingen zelf

kunnen bepalen hoe ze hun leven leiden. Dat betekent niet dat we verantwoor-

delijkheden ‘over de schutting’ mogen gooien en mensen aan hun lot overlaten

onder het mom van zelfredzaamheid.

Gedeelde verantwoordelijkheid

We geloven in persoonsgerichte zorg, in eigen regie en in eigen verantwoorde-

lijkheid van cliënten en patiënten. We geloven ook dat professionals een belang-

rijke rol hebben om die verantwoordelijkheid goed vorm te geven en dat het

vaak een gedeelde verantwoordelijkheid moet zijn. Dat is een uitdaging voor

zorgmedewerkers en burgers. Een uitdaging waar veel ongerustheid over bestaat

nu de hervorming van de langdurende zorg voor de deur staat. Die ongerustheid

wordt gevoed door zorgen over kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van

de zorg.

Veranderende zorg, veranderende samenleving

Maar er is ook een breed gedragen notie dat we een andere kant op moeten. Die

notie willen wij vormgeven, mét oog voor de zorgen die er leven. ‘Waar we naar

toe moeten is duidelijk, maar hoe we er moeten komen is de grote vraag’, zo

werd dat verwoord tijdens een bijeenkomst van de Programmaraad van Vilans.

De hervorming vraagt dan ook niet alleen een verandering van de zorgsector -

intra- én extramuraal - maar ook van de samenleving. Een breed begrip, dat wij

hanteerbaar maken door projecten uit te voeren in de ‘wijk’: een microkosmos

waar veel elementen uit de professionele zorg, de informele zorg en de samenle-


ving in bredere zin bij elkaar komen. Daar krijgen de veranderingen een concrete

uitwerking. Vanuit deze visie kiezen we voor vier invalshoeken:

• Persoonsgerichte zorg

• Medewerkers in de zorg

• Kwaliteit en doelmatigheid

• Wijkgericht werken

Bruikbare en onderbouwde oplossingen

Samen met het veld - in de breedste zin van het woord - ontwikkelen we ver-

nieuwende en praktijkgerichte kennis en versnellen we de processen die nodig

zijn om die kennis met succes door te voeren in de praktijk. We werken aan

vraagstukken die vragen om bruikbare en zo goed mogelijk onderbouwde oplos-

singen, die we soms via innovaties leren kennen, soms door jarenlange goede

praktijken. We ontsluiten en verspreiden de kennis die dit oplevert. We maken

daarin een onderscheid tussen onze programmatische activiteiten en onze

basiskennisfunctie. Onze basis-kennisfunctie bestaat uit elementen die de

programma-activiteiten aanvullen en versterken - Vilans Virtueel (Vilans.nl), de

kennispleinen en de databanken (zoals de Hulpmiddelenwijzer en de Databank

effectieve interventies). De basis-kennisfunctie leidt tot generieke, breed toe-

pasbare kennis en wordt zo weer met het veld gedeeld, doorontwikkeld en

onderhouden. De programmatische activiteiten bestaan uit projecten met een

meerjarige gestructureerde aanpak over thema’s en vraagstukken die vanuit

praktijk, beleid, onderzoek en onderwijs relevant zijn. In 2015 bouwen we de

thema’s verder uit en zullen we kennisontwikkeling en -verspreiding voor een

deel regionaal organiseren. Regionaal vinden veel vernieuwende vormen van

kennisontwikkeling plaats die we graag helpen verdiepen, versnellen en

verspreiden.

Met onze activiteiten willen we ons maatschappelijk rendement vergroten. We

willen een bijdrage leveren aan een samenleving waarin ieder mens zo zelfstan-

dig mogelijk zijn of haar eigen leven kan leiden, waar hij of zij ook verblijft. Een

leven met of zonder ziekte of beperking, in de samenleving of in een zorginstel-

ling, maar in ieder geval met verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor de an-

der.


1. Over dit werkprogramma


In dit werkprogramma beschrijven we onze activiteiten voor 2015 gefinancierd

uit de instellingssubsidie van VWS. We laten zien hoe dit programma aansluit bij

de vragen uit de sector, bij de beleidsprioriteiten van het ministerie en hoe het

is afgestemd met de activiteiten van andere kennispartners.

Ons belangrijkste uitgangspunt staat beschreven in onze visie: samen met het

veld vernieuwende en praktijkgerichte kennis ontwikkelen en de processen ver-

snellen die nodig zijn om die kennis met succes door te voeren in de praktijk. Dat

versnellen is nu nóg belangrijker, want het zorglandschap verandert ingrijpend.

Nieuwe wetgeving speelt daarop in maar stelt ook nieuwe eisen. Taken en ver-

antwoordelijkheden verschuiven. Burgers blijven langer thuis wonen en krijgen

meer eigen regie. De rol van professionals verschuift daarbij steeds vaker van

‘zorgend’ naar ‘coachend’. Niettemin blijft vakbekwaamheid van belang. Zorg-

aanbieders gaan meer samenwerken om ‘zorg op maat’ te kunnen bieden. Ge-

meenten worden verantwoordelijk voor de ondersteuning van kwetsbare mensen

in de samenleving en zorgverzekeraars voor de nieuwe functie wijkverpleging.

Slimme technologie krijgt een steeds grotere rol. Dat vraagt om een visie voor de

langere termijn en - daarvan afgeleid - heldere doelen voor de korte termijn. Dat

vraagt ook om een gedegen kennisinfrastructuur en meerjarige thematische pro-

gramma’s. Al deze onderdelen komen in ons werkprogramma aan bod.

1. 1. Beleidsprioriteiten VWS

We hebben nota genomen van de Kennisagenda van VWS voor 2015, afgeleid van

de Kennisagenda 2020 en de recent uitgebrachte beleidsbrieven van VWS: Van

systemen naar mensen (8 februari 2013), Kwaliteit in verzorgings- en verpleeg-

huizen (12 juni 2014) en eHealth en zorgverbetering (2 juli 2014). Elementen

waar wij vooral bij aansluiten:

Het zorgaanbod inrichten vanuit het perspectief van de cliënt, gericht op

optimaal functioneren in de maatschappelijke context.

Samen met de cliënt besluiten nemen.

Samenwerken in de wijk met verschillende disciplines en maatschappelijke

sectoren.

Doelmatig werken met behoud van kwaliteit: slim kiezen en verspilling te-

gengaan.

Een gezonde arbeidsmarkt met goed toegeruste medewerkers.

Decentralisatie: inspelen op de verschuiving van verantwoordelijkheden.

Innovatiecultuur: tijdig vernieuwen, onder andere op het gebied van

eHealth.

Kwaliteit bieden in de samenleving en institutionele settings als zelfstandig-

heid in de samenleving niet meer mogelijk is.

Visie Vilans

VWS Kennis-

agenda 2015


1.2. Onze thema’s

Met de instellingssubsidie van VWS werken we aan vraagstukken die breed in de

sector en toenemend in de samenleving spelen en die vragen om innovatieve,

bruikbare en zo goed mogelijk onderbouwde oplossingen. We ontsluiten en ver-

spreiden de kennis die dit oplevert. Vilans is daarin de onafhankelijke partij. Niet

alleen tussen, maar ook mét praktijk, beleid, wetenschap en onderwijs. We wer-

ken, met publiek en privaat geld, aan een toekomstbestendige samenleving die

passende zorg en ondersteuning kan bieden aan kwetsbare mensen. Dit staat ook

zo beschreven in ons Ondernemingsplan 2012 – 2015.

In dit werkprogramma beschrijven we wat we in het kader van de instellings-

subsidie doen. Het omvat daarom maar een deel van onze activiteiten. Een aan-

tal activiteiten met een hoge prioriteit pakken we op met andere middelen, bij-

voorbeeld binnen In voor Zorg! Dat geldt ook voor kwaliteit in verpleeghuizen,

vrijheidsbeperking in de langdurende zorg, mantelzorgondersteuning, doelmatig-

heid en transitievraagstukken. Dit werkprogramma schetst hoe wij programma-

tisch, meerjarig aan thema’s werken en hoe wij langdurig kennis delen met prak-

tijk en onderwijs. Hoewel het programma sterk de beleidsactualiteit weerspie-

gelt, richten wij ons vooral op de trends die aan de beleidsontwikkelingen ten

grondslag liggen. Het gaat ons om goede zorg nu en op de lange termijn; niet

alleen de transitie, maar vooral ook de transformatie.

Persoonsgerichte zorg

Zorgaanbod dat afgestemd is op persoonlijke wensen en doelen van mensen in

hun maatschappelijke context zorgt ervoor dat zij beter omgaan met hun aan-

doening en zich verantwoordelijker voelen voor hun gezondheid (daar waar dat

kan). De zorgverlener krijgt ook een rol als coach. Cliënt of het cliëntsysteem en

zorgverlener nemen samen beslissingen. Met persoonsgerichte zorg willen we de

zorg betaalbaar én goed houden, en aan laten sluiten bij wat voor mensen met

langdurige aandoeningen belangrijk is.

Medewerkers in de zorg

Medewerkers zijn een belangrijk en krachtig kapitaal in de langdurende zorg.

Eisen en verwachtingen aan hen veranderen doordat meer gewerkt wordt vanuit

de eigen kracht en (on)mogelijkheden van cliënten. Dat betekent dat de rol van

de zorgmedewerker verandert. Naast zijn zorgverlenende taken krijgt hij een

belangrijke rol als expert en coach. De cliënt wordt ervaringsdeskundige en re-

gisseur. Daarmee verandert ook de rol van zorgaanbieders. Zij rusten hun mede-

werkers toe en ondersteunen hen in datgene waar ze goed in zijn: waarde toe-

voegen aan het leven van mensen met een hulpvraag.

Kwaliteit en doelmatigheid

Minder collectieve financiering, scheiding van wonen en zorg en korting op col-

lectieve uitgaven. Kortom: meer doen met minder middelen met behoud van of

Toekomstbe-

stendig ma-

ken langdu-

rende zorg


zelfs met een betere kwaliteit. Dat vraagt van zorgmedewerkers nog meer dan

nu effectief en professioneel handelen terwijl hun taken vaak complexer worden.

Dat betekent: werkprocessen slimmer inrichten, onnodige zorghandelingen op-

sporen en terugdringen, werken aan meer veiligheid en inzet van slimme techno-

logie, en een goed samenspel met de naaste omgeving.

Wijkgericht werken

Mensen gaan meer voor zichzelf en voor elkaar zorgen. Wijkgericht werken, dicht

bij huis, in samenwerking met een wijkteam en met de informele zorg. Dat

vraagt aanpassingsvermogen, veerkracht en nieuwe organisatievormen bij de

burger en de andere actoren (zowel professionals als zorgaanbieders) in wijk,

dorp en stad. Dat vraagt ook om nieuwe (technologische) oplossingen die langer

thuis wonen mogelijk maken.

In hoofdstuk 3 werken we deze thema’s verder uit.


1.3. Onze doelgroepen

Bijdragen aan goede zorg is niet ons enige doel. Vilans ondersteunt een maat-

schappelijke ontwikkeling waarin kwetsbare mensen de plaats hebben die hen

toekomt. Waarin zorg en ondersteuning van de samenleving is en niet alleen van

de direct betrokken mantelzorgers en beroepskrachten. We werken daaraan door

professionele medewerkers in de langdurende zorg van de juiste kennis te voor-

zien.

Aandacht voor onderwijs…

In de langdurende zorg heeft 80% van de medewerkers een Mbo-opleiding. Daar-

om leggen we in ons werkprogramma het accent op nieuwe - evidence of prac-

tice based - kennis voor deze groep. Veranderingen in de praktijk die vragen dat

zorgmedewerkers anders handelen, vinden hun verankering ook in de opleidin-

gen. In het dagelijkse werk en in opleidingen moet een belangrijk deel van de

veranderingen een plaats krijgen. In de uitvoering van ons werkprogramma ma-

ken we daarom verbinding met ontwikkelingen als regionalisatie, herijking van de

beroepenstructuur en burgerinitiatieven. Onze eerdere initiatieven op dit gebied

(kennisbundels op de website Zorg voor Beter VVT en de participatie van ouderen

in het Mbo-onderwijs via het Nationaal Programma Ouderenzorg) worden veel

geraadpleegd en gebruikt. Deze initiatieven breiden we de komende jaren verder

uit. Om het kwaliteitsniveau voor de hele sector te verhogen richten we ons ook

op kennis voor de hoger opgeleide professionals.

…en werkveld

Onze primaire doelgroepen zijn ook in 2015 zorgprofessionals en zorgaanbieders

(management, staf) en – met de transitie als uitgangspunt – deels ook wel-

zijnsprofessionals, gemeenteambtenaren, zorgverzekeraars en mensen die de

informele zorg ondersteunen. Zij werken in de ouderenzorg, gehandicaptenzorg

en de zorg voor chronisch zieken. Intramuraal, bij mensen thuis of in vormen van

beschermd of begeleid wonen. In de ontwikkeling van nieuwe kennis wordt co-

creatie met gebruikers – zoals burgers en cliënten – steeds belangrijker. Lastige

vraagstukken die om innovatieve oplossingen vragen kunnen we niet oplossen

zonder gebruikers erbij te betrekken. In die zin veranderen we samen met de

sector.


1.4. Kennis verspreiden

Om de kennis op onze inhoudelijke thema’s te delen, sluiten wij aan op vier ni-

veaus (figuur 1). Zo zorgen we ervoor dat de kennis zijn weg vindt naar de prak-

tijk van zorgprofessionals, organisaties, gemeenten en verzekeraars. En, anders-

om, dat deze kennis uit de praktijk komt en weer gevoed en verder ontwikkeld

wordt. De kennisinfrastructuur is dan ook een belangrijk onderdeel van ons

werkplan (zie hoofdstuk 2). Deze zorgt ervoor dat de kennis die we met anderen

verzamelen, verrijken en valideren publiek beschikbaar komt (verspreiden). Onze

inzet: verbinding maken met lokale en regionale samenwerkingsverbanden, bij-

voorbeeld in kenniswerkplaatsen. Zo voorkomen we dat op verschillende plaatsen

dezelfde kennis wordt ontwikkeld of dat goede evidence of practice based kennis

verborgen blijft in één instelling of regio. Ook helpt het om de kennis dáár te

krijgen waar die zijn moet: in het primaire proces tussen cliënt en zorgprofessio-

nal, gefaciliteerd door de organisatie.

Figuur 1

4. samen-leving

3. organisatie

2. medewerker

1. cliënt en naasten

Verbinding

zoeken met

lokale en

regionale

samenwer-

kingsverban-

den


1.5. Opzet werkprogramma

We vinden het belangrijk datgene te doen waar behoefte aan is. We signaleren

kennislacunes en spelen daarop in, net als op ontwikkelingen in samenleving en

zorg en de richting die deze ontwikkelingen naar ons idee op zouden moeten

gaan. Maatschappelijke vragen staan dus centraal. Vragen die richting geven aan

ons werk en die we met organisaties en professionals in de praktijk en bij

branche-, beroeps-, patiënten- en cliëntenorganisaties uitwerken. In dit werk-

programma maken we een onderscheid tussen onze programmatische activiteiten

en onze basis-kennisfunctie. De programmatische activiteiten bestaan uit pro-

jecten met een meerjarige gestructureerde aanpak over thema’s en vraagstuk-

ken die vanuit praktijk, beleid, onderzoek en onderwijs relevant zijn. Onze basis-

kennisfunctie bestaat uit elementen die de programma-activiteiten aanvullen en

versterken - Vilans Virtueel (Vilans.nl), de kennispleinen en de databanken (zoals

de Hulpmiddelenwijzer en de Databank effectieve interventies). De basis-

kennisfunctie leidt tot generieke, breed toepasbare kennis en wordt zo

weer met het veld gedeeld, doorontwikkeld en onderhouden (zie hoofdstuk 2).

Onze voorstellen hebben we afgestemd met de directie Langdurige Zorg van VWS

en met andere kennisorganisaties op en rond ons werkterrein, zoals ZonMw, het

Sociaal Cultureel Planbureau, MOVISIE, het Nederlands Jeugdinstituut, het Trim-

bosinstituut, RIVM, het Kwaliteitsinstituut en het NIVEL. Daarnaast hebben we

met vertegenwoordigers van het NPCF, V&VN, ActiZ, Zorgverzekeraars Nederland

en andere veldpartijen onze prioritering besproken.

Ten slotte heeft ook de Programmaraad van Vilans het werkprogramma tegen het

licht gehouden en van advies voorzien.

Maatschap-

pelijke vra-

gen staan

centraal

Samenwer-

ken met

patiënten,

cliënten en

burgers

Programma-

tische activi-

teiten en

basis-

kennisfunc-

ties

ZonMW, het

Sociaal Cul-

tureel Plan-

bureau, Mo-

visie, het

NJi, Trim-

bosinstituut,

RIVM, het

Kwaliteitsin-

stituut en

NIVEL.


2. Kennisinfrastructuur


Onze kennisinfrastructuur verbindt onze kennispleinen en databanken met onze

programmatische activiteiten. De kennisinfrastructuur vervult een complemen-

taire rol aan leveranciers van wetenschappelijke kennis zoals universiteiten,

hogescholen en organisaties binnen de landelijke kennisinfrastructuur (ZonMw,

RIVM, SCP, RVZ/RMO, Nivel en universiteiten en hogescholen). Door activiteiten

met elkaar te verbinden, versterken we onze publieke bijdrage en vormen we

een katalysator voor het decentraliseren van kennis in de langdurende zorg. Zo

benutten we ieders kracht en functie en helpen we dubbelingen voorkomen. Om

de kennisinfrastructuur toekomstbestendig te maken, zoeken we steeds naar co-

eigenaarschap, co-creatie en co-financiering met andere partijen. Het Kennis-

plein Zorg voor Beter VVT en het Kennisplein Gehandicaptensector zijn daar

voorbeelden van. In 2015 willen we de verbinding en het samenspel van Vilans

met lokale, regionale en landelijke kennisontwikkeling uit onderzoek én uit de

praktijk verbeteren en versnellen. We willen meer impact teweegbrengen. Het

zogenoemde ‘kennislemniscaat’, een gedachtegoed dat we delen met MOVISIE en

het NJi, biedt daar voor een goed uitgangspunt (figuur 2).

Figuur 2: Kennislemniscaat

Universitei-

ten, hoge-

scholen en

organisaties

binnen lan-

delijke infra-

structuur

Co-

eigenaar-

schap,

cocreatie en

co-

financiering

met andere

partijen


2.1. Vier functies

De kennisinfrastructuur van Vilans vervult vier belangrijke functies.

1. Vindplaats

Waar medewerkers en organisaties gemakkelijk betrouwbare kennis en informa-

tie kunnen vinden en waar ze zelf aan bij willen dragen.

2. Leerplaats

Waar we kennis met handelen verbinden: mensen helpen met het aanleren van

nieuw gedrag en zorgorganisaties ondersteunen in hun transformatieproces.

3. Broedplaats

Waar we werken aan innovatie en beweging. We stimuleren koplopers, voeren

het debat over de toekomst van langdurende zorg, zetten inspiratiebijeenkom-

sten op en gaan experimenten aan.

4. Werkplaats

Waarin we samen met het veld kennis toepasbaar maken zodat iedereen kan

profiteren van nieuwe oplossingen. Kenniswerkplaatsen zijn een beproefd middel

gebleken om vragen uit werkveld en beleid aan te pakken. In een kenniswerk-

plaats:

is het praktijkvraagstuk steeds het uitgangspunt;

worden problemen gekoppeld aan onderzoek en onderwijs;

is sprake van grote wederkerigheid.

2.2. Onderdelen kennisinfrastructuur

De basis van onze kennisinfrastructuur bestaat uit elementen die elkaar aanvul-

len en versterken: Vilans.nl, de Infolijn, het Kennisplein Gehandicaptensector,

het Kennisplein Zorg voor Beter VVT, het Kennisplein Chronische Zorg, de Hulp-

middelenwijzer en de databank Effectieve interventies. Daarnaast benutten we

onze kennisinfrastructuur voor landelijke programma’s, zoals het Nationaal Pro-

gramma Ouderenzorg en – naar verwachting – het Nationaal Programma Gehandi-

capten.

Vilans Virtueel

Vilans Virtueel is ons belangrijkste online platform (Vilans.nl). In 2014 is de site

ingrijpend vernieuwd. Ons aanbod van (gratis en betaalde) diensten en producten

gericht op de vraagstukken van het veld vindt er een centrale plek. Met onze

website richten we ons vooral op management en bestuur van zorgaanbieders,

gemeenten en zorgverzekeraars. Zij formuleren immers de kaders voor de zorg-

professionals.


De Kennispleinen

Onze Kennispleinen zijn vooral bedoeld voor zorgprofessionals uit de ouderen-

zorg, de gehandicaptenzorg en de zorg voor chronisch zieken (eerste lijn). Daar-

naast werken we aan thematische kennispleinen over levensvragen, mantelzor-

gers en vrijwilligers. Door de transitie zullen accenten verschuiven. Zo ontwikke-

len we ook - in samenwerking met MOVISIE en NJi - kennisdossiers voor gemeen-

ten over vraagstukken die aan de zorg gerelateerd zijn. Om de kennispleinen

toekomstbestendig te houden, werken we volgens het principe van co-creatie en

delen we het eigenaarschap met onze partners (ActiZ, ZonMw, V&VN, VGN, MEE

Nederland) en natuurlijk tal van inhoudelijke experts en professionals uit de zorg

en opleidingspraktijk. We werken ook aan structurele samenwerking rond de

kennispleinen met patiënten- en cliëntenorganisaties.

Erkenningstraject effectieve interventies

Het Erkenningstraject effectieve interventies voor de gehandicaptenzorg en de

ouderenzorg hebben we in 2014 verder ontwikkeld. Een onafhankelijke commis-

sie van experts beoordeelt ingediende interventies op kwaliteit en uitvoerbaar-

heid. Erkende interventies nemen we op in een databank die we ontsluiten op

het Kennisplein Gehandicaptensector en het Kennisplein Zorg voor Beter VVT.

Bovendien neemt het Kwaliteitsinstituut ze op in haar bibliotheek als ‘good prac-

tice’. In het najaar van 2014 is de eerste interventie officieel erkend als ‘effec-

tief’. In 2015 treedt Vilans toe tot het Consortium Erkenningstraject Interventies

(NJi, RIVM/CGL, NISB, NCJ en MOVISIE).

Hulpmiddelenwijzer

De Vilans Hulpmiddelenwijzer (www.hulpmiddelenwijzer.nl) biedt actuele en

onafhankelijke informatie over ruim 10.000 hulpmiddelen en vormen van techno-

logie. In 2015 voegen we daar informatie over eHealth-toepassingen aan toe.

Zorgmedewerkers, cliënten, mantelzorgers en burgers hebben zo een beter over-

zicht over het aanbod en inzicht in het gebruik. De Hulpmiddelenwijzer biedt

kennis die de zelfredzaamheid en kwaliteit van leven van cliënten ondersteunt.

Het is een instrument dat zowel zorgverleners als cliënten en hun naasten helpt

de juiste (technologische) hulpmiddelen te vinden. We werken samen met

regelhulp.nl, thuisarts.nl, hoorwijzer.nl, kiesbeter.nl, leefwijzer.nl en de Ken-

nispleinen.

Bijdrage aan landelijke onderzoeks- en implementatieprogramma’s

Ook in 2015 dragen wij bij aan landelijke themagerichte netwerken en program-

matische activiteiten zoals het Deltaplan Dementie, het Kennisprogramma Lang-

durende Zorg, het Nationaal Programma Gehandicapten, het Nationaal Program-

ma Palliatieve zorg, het Nationaal Programma Ouderenzorg, het Centrum Verple-

gingswetenschappen en de negen proeftuinen populatiemanagement (gezondere

populatie en betere kwaliteit van zorg tegen minder kosten). Dat laatste doen we

via een meerjarige projectsubsidie van VWS.

Kennisplei-

nen van en

voor de zorg

en onderwijs

praktijk.

Actiz,

ZonMW,

V&VN, VGN

en MEE Ne-

derland

Consortium

Erkennings-

traject

Interventies

Samenwer-

king regel-

hulp.nl,

thuisarts.nl,

hoorwij-

zer.nl, kies-

beter.nl,

leefwijzer.nl

en Kennis-

pleinen


2.3. Kennisinfrastructuur wordt kennisnetwerkstructuur

Onze kennisinfrastructuur heeft zijn nut intussen ruimschoots bewezen. Maande-

lijks weten zo’n 50.000 mensen onze kennispleinen te vinden en dit aantal neemt

nog steeds toe. Dit betekent niet dat we nu tevreden achterover leunen. Door de

voortdurende digitalisering is niet alleen een explosieve groei aan informatie

ontstaan. Digitalisering heeft er ook voor gezorgd dat die informatie snel, ge-

makkelijk en praktisch overal toegankelijk is. We zien het als een uitdaging de

best onderbouwde kennis te laten benutten in de praktijk ondersteund door

technologie die dat gemakkelijker maakt.

We moeten dus op zoek naar middelen en technologieën die ervoor zorgen dat

nog meer mensen uit onderwijs en werkveld ons weten te vinden. Dat betekent:

de juiste kennis op het juiste moment en de juiste manier aanbieden en gemak-

kelijk vindbaar maken. Naast onze basis-kennisfunctie (verzamelen-verrijken-

valideren-verspreiden) wordt daarmee het selecteren van de juiste kennis en het

faciliteren van de kennisstromen steeds belangrijker. Daarin willen we onder-

scheidend zijn. Dat betekent dat onze kennisinfrastructuur verschuift naar een

kennisnetwerkstructuur met nieuwe vormen van kennisontwikkeling en co-creatie

ingebed in lokale en regionale netwerken.

2.4. Transitie naar kennisnetwerkstructuur

Samenwerkingspartners vinden onze kennispleinen een ‘natuurlijk’ middel om

met ons samen te werken en resultaten landelijk te verspreiden. Onze kennisin-

frastructuur wordt zo steeds meer een kennisnetwerkstructuur. Om deze transi-

tie de komende vijf jaar verder door te voeren en versterken, hebben we de

volgende uitgangspunten geformuleerd.

Informatie vraagt om selectie en duiding – evidence en practice based

Beschikbare informatie filteren op relevantie en betrouwbaarheid en evidence en

practice based kennis bundelen op thema’s. Het vergroten van de synergie tussen

de verschillende kennis- en themapleinen en verbinding maken met lokale kennis

is ons uitgangspunt.

Informatie is altijd en overal beschikbaar - inzet van nieuwe media

Vorm en de toegankelijkheid van informatie veranderen. Zorgprofessionals willen

op een andere manier leren, informatie zoeken en delen. Vilans zet nieuwe mul-

timediale technologieën in die daarbij passen.

Voortduren-

de digitalise-

ring maakt

informatie

snel, gemak-

kelijk en

praktisch

toegankelijk

Kennisinfra-

structuur

wordt net-

werkstruc-

tuur.


Persoonlijk en op maat

Kennis en informatie bieden die tegemoet komt aan de behoeften en interesses

van zorgprofessionals en een appél op hen doet als die interesse er (nog) niet is.

Dat sluit ook aan bij personaliseren van kennis: zorgen dat de kennis over ‘hoe te

handelen’ aansluit bij de gebruiker en zijn unieke situatie. Dit is een belangrijke

uitdaging voor de komende jaren.

Kennis ontwikkelen en delen door regionale verbindingen

Kennis verbinden aan regionale samenwerkingsverbanden, gemeenten, opleidin-

gen en universiteiten met als doel: landelijke, lokale en regionale kennis werk-

baar maken.

Netwerk van kenniswerkplaatsen

De kenniswerkplaatsen op de kennispleinen verbinden aan de academische werk-

plaatsen (ZonMw, kennispartners, universiteiten), de Wmo-werkplaatsen

(MOVISIE) en de door OC&W gefinancierde zorginnovatiewerkplaatsen (zoals Cen-

tre of Expertise Healthy Ageing). Daarmee faciliteren we dat kennis gaat stro-

men.

Leidende factoren bij dit alles zijn: kennis personaliseren, het internetgedrag en

hele zoekgedrag van zorgprofessionals beter ‘geleiden’ zodat zij sneller vinden

wat ze zoeken en meer verbindingen maken tussen kennisgebruik en kennisont-

wikkeling.

Regionale

samenwer-

kingsverban-

den, ge-

meenten,

opleidingen

en universi-

teiten

Academische

werkplaat-

sen, Wmo-

werkplaat-

sen en zorg-

innovatie-

plaatsen


3. Themagerichte

Programma’s


Onze programma’s sluiten aan bij de thematische ordening van de beleidsbrief

‘Van systemen naar mensen’. Vooral vraagstukken die voortvloeien uit de her-

vorming van de langdurende zorg en kennis die helpt om die hervorming zo goed

mogelijk te realiseren komen aan de orde. Het toepassen van die kennis (‘hoe te

handelen’) staat centraal. Daarvoor zijn vier thema’s van belang:


Medewerkers in de zorg


Wijkgericht werken

De activiteiten die we in onze programma’s ontplooien, delen we via onze

kennisinfrastructuur. Deze richt zich ook op de verdere professionalisering van

zorg, zowel intramuraal als extramuraal. De thema’s weerspiegelen onze visie:

meer zelfregie en zelfredzaamheid voor cliënt, patiënt en burger, een verande-

rende rol van de medewerker, kwaliteit in een context van beperkte middelen en

inbedding van zorg en participatie in de samenleving.

3.1. Persoonsgerichte zorg

Zorgorganisaties en gemeenten hebben de opdracht goede zorg en ondersteuning

te (blijven) leveren aan een groeiende groep mensen met een ziekte of beper-

king. Met behoud van kwaliteit van leven tegen aanvaardbare kosten. De inbreng

en eigen verantwoordelijkheid van cliënten en burgers wordt steeds belangrijker.

Voor zorgprofessionals betekent dat vaak een omslag in denken en handelen. Bij

het faciliteren van zelfmanagement, zelfredzaamheid en eigen regie gebaseerd

op de eigen kracht van mensen gaat het niet om het invoeren van één enkele

interventie of tool. Het gaat om een werkwijze die uitgaat van methodisch wer-

ken in dialoog met de cliënt en zijn of haar omgeving. Dat vraagt om een bena-

dering met aandacht voor zowel de professional, de cliënt, de manier waarop de

zorg georganiseerd is en de maatschappelijke context. Die maatschappelijke

context maken we - voor professionals en organisaties - hanteerbaar door over

‘de wijk’ te spreken.

Aansluiting

bij “Van

systemen

naar men-

sen”.

Toepassen

van kennis

staat cen-

traal

Een omslag

in denken en

handelen

voor de

zorgprofes-

sional


1. Persoonsgericht werken testen in proeftuinen

Doel: Cliënten voor wie eigen regie en zelfmanagement niet vanzelfsprekend

zijn, zo faciliteren dat ze meer eigen regie kunnen nemen en hun gezondheids-

gedrag daartoe aanpassen.

Aanpak: In zes proeftuinen ontwikkelen en evalueren we persoonsgerichte me-

thodieken in co-creatie met de mensen in de gehandicapten- en ouderenzorg, in

de eerste lijn (bijvoorbeeld allochtonen en mensen met complexe zorgvragen) en

in een wijkteam in een gemeente (bijvoorbeeld kwetsbare ouderen en mensen

met niet-aangeboren hersenletsel). In de gehandicaptenzorg onderzoeken we de

meerwaarde van de uit Engeland en België afkomstige methodieken van person-

centered planning en Dienst Ondersteuningsplannen. In de intramurale ouderen-

zorg richten we ons op de complexe doelgroepen (ZZP 4 t/m 8) en op methodie-

ken voor persoonsgericht werken voor verpleegkundigen en verzorgenden. In de

eerste lijn onderzoeken we methodieken voor een integrale aanpak gericht op

cliënt, zorgprofessional én -organisatie. We zoeken samenwerking met onder

andere Zelfzorg Ondersteund (Ineen, NHG en zorgverzekeraars).

2. Samen besluiten nemen

Doel: Ouderen met complexe zorgvragen en hun zorgprofessionals beter onder-

steunen bij het samen nemen van besluiten over zorg, ondersteuning en behan-

deling.

Aanpak: We voeren een onderzoek uit met het AMC en de UvA, dat berust op

drie pijlers:

Vaststellen hoe ouderen met complexe zorgbehoeften meer regie in geza-

menlijke besluitvorming kunnen nemen.

Vaststellen welke belemmerende en bevorderende factoren professionals

ervaren bij gezamenlijke besluitvorming.

Ontwikkelen en testen van een tool en keuzehulp voor gezamenlijke besluit-

vorming bij kwetsbare ouderen met veelvoorkomende gezondheidsproble-

men.

3. Meer vrijheid en veiligheid door consumentenelektronica

Doel: Met simpel verkrijgbare en goedkope consumentenelektronica de veiligheid

van mensen met een chronische ziekte of beperking vergroten en de mogelijkhe-

den van andere, vervangende vormen van zorg (substitutie) in kaart brengen.

Kennis van de mogelijkheden vergroten bij de zorgconsument.

Aanpak: We onderzoeken de mogelijkheden en onmogelijkheden van de inzet van

consumentenelektronica in intra- en extramurale zorgsituaties en de substitutie-

effecten daarvan. We bevragen stakeholders en testen consumentenelektronica,

zowel intra- als extramuraal. In enkele zorgorganisaties testen we drie pro-

ducten. Zo krijgen we inzicht in wat aansluit bij de behoeften, wat gebruiks-

vriendelijk is, wat toegevoegde waarde heeft en wat substitutie ook in financiële

zin oplevert. Generieke kennis publiceren we via de Vilans kennisinfrastructuur

en de Hulpmiddelenwijzer. We zoeken samenwerking met Brainport, Vita Valley,

en ActiZ.

Samenwer-

king met

o.a. Zelfzorg

Ondersteund

(Ineen, NHG

en zorgver-

zekeraars)

Samenwer-

king met

AMC en UVA


3.2. Medewerkers in de zorg

De ontwikkelingen in de langdurende zorg, zeker in relatie tot de ontwikkelingen

in de samenleving, stellen hoge eisen aan medewerkers. Zoals handelen vanuit

het perspectief van de cliënt en omgaan met nieuwe digitale hulpmiddelen bij

een steeds complexere cliëntenpopulatie. Van deze medewerkers heeft 80% een

Mbo-opleiding. Nieuwe evidence of practice based kennis moet zijn weg vinden

naar deze groep. Daar, aan de basis, moet een belangrijk deel van de verande-

ring een plaats krijgen. De behoefte aan en noodzaak van kennis en vaardigheden

verschillen per regio (getuige de bevindingen van de Adviescommissie Innovatie

Zorgberoepen en Opleidingen onder leiding van Marjan Kaljouw) en lang niet

altijd is duidelijk wat het effect is van al dat opleiden. In 2014 heeft Vilans daar-

om het platform Vernieuwend Zorgen ontwikkeld met zes leidende thema’s:

Kwaliteit van bestaan

Zelforganisatie cliënt en medewerker

Werken in een netwerk en/of creëren van het netwerk

Nieuwe technologie

Meer doen met minder geld

Nieuwe functies, bijvoorbeeld omgaan met complex gedrag

In 2015 bouwen we deze thema’s verder uit, in samenwerking met een aantal

zorgorganisaties en hun medewerkers.

1. Publieke kennis regionaal ontsluiten

Doel: Publieke kennis gebruiken in de context van de zorgmedewerker, regionaal

georganiseerd, dicht bij de cliënt en de medewerker.

Aanpak: Met minimaal vier regionale samenwerkingsverbanden (Nijmegen, Til-

burg, Amsterdam en het Healthy Aging Network Noord Nederland) werken we aan

de inzet van effectieve up-to-date kennis op de zes genoemde thema’s. We ver-

groten de kennis op inhoud, op veranderen verbeterprocessen en op leren en

ontwikkelen (hoe komen mensen in actie, hoe komen we tot gedeeld eigenaar-

schap). Door onze landelijke functie kunnen we de deze regionale kennisstromen

verbinden aan inhoudelijke experts van binnen en buiten Vilans (onderzoekers,

docenten) en de opgedane kennis delen met andere regio’s.

Vier regiona-

le samen-

werkingsver-

banden


2. Up-to-date onderwijs

Doel: Zorgmedewerkers in opleiding toerusten met toegankelijke kennis over de

nieuwste ontwikkelingen in de langdurende zorg.

Aanpak: Onze kennisbundels blijken een succes en worden veel gebruikt in het

Mbo-onderwijs. Volgend jaar willen we:

de effectiviteit van de kennisbundels onderzoeken om deze verder te kun-

nen verhogen;

onze huidige kennisbundels actualiseren;

twee nieuwe kennisbundels ontwikkelen over actuele thema’s (bijvoorbeeld

‘wijkgericht werken’ en ‘versterking eigen regie’);

onderzoeken of het kennisbundel-format bruikbaar is voor Hbo-docenten en

-studenten;

een model opzetten om het ontwikkelen en actualiseren van kennisbundels

door het veld te laten financieren (kennisbundels zijn generieke kennispro-

ducten en vallen begrotingstechnisch onder de kennisinfrastructuur).

3. Digitaal leren bevorderen

Doel: Relevante kennis voor zorgmedewerkers en mantelzorgers op een actuele

en eigentijdse manier overbrengen.

Aanpak: Ontwikkelen van een digitale leerlijn over de zes inhoudelijke thema’s

van Vernieuwend Zorgen. Dit doen we door:

free-learning-producten te ontwikkelen voor de zes inhoudelijke thema’s

(openbaar toegankelijke e-learningmodules);

een structureel model te ontwerpen om in de toekomst (blended) e-learnings

zelf te ontwikkelen en actualiseren;

in samenwerking met MOVISIE en NJi op basis van co-creatie free-learnings

voor het sociale en welzijnsdomein geschikt te maken;

een support-systeem te ontwikkelen dat voorkomt dat na het volgen van de

leermodules de kennis wegzakt (in samenwerking met technische partners).

De ontwikkeling van een digitale leerlijn is een generiek kennisproduct en valt

begrotingstechnisch onder de kennisinfrastructuur.

4. Kenniswerkplaatsen inrichten

Doel: Medewerkers beter toerusten voor de transitie en voorzien van actuele

kennis op de zes genoemde thema’s.

Aanpak: We richten minstens zes kenniswerkplaatsen in waarmee we vernieu-

wend zorgen inhoudelijk invulling geven (bijvoorbeeld de Tijdwerkplaats: met

minder mensen een effectievere inhuizing van de cliënt en meer en doelgerichte

tijdsbesteding voor cliënt familie en medewerkers realiseren).

Per werkplaats:

doen vijf zorgorganisaties mee (per organisatie ten minste een medewerker,

een manager en een opleidingsfunctionaris);

ontwikkelen we overdraagbare, valide methodieken en werkwijzen;

Movisie en

NJI


doet een gezichtsbepalende expert mee (van Vilans of een samenwerkings-

partner);

ontwikkelen we een praktisch product, bijvoorbeeld een filmpje, een info-

waaier, een app of een checklist;

delen we de opgedane kennis en verspreiden we de producten via de Kennis-

pleinen.

3.3. Kwaliteit en doelmatigheid

Kwaliteit en doelmatigheid zijn onderwerpen die nooit ‘af’ zijn. Ze vragen voort-

durend aandacht. Om de zorg op niveau te houden, om verspilling tegen te gaan

en om de veiligheid van cliënten te waarborgen. Wel zijn er accentverschuivin-

gen. Mensen blijven langer thuis wonen en de drempel voor opname in een

intramurale instelling wordt hoger. Dat betekent dat de taken van medewerkers

in de thuiszorg en de intramurale zorg complexer worden. En dat het samenspel

met naasten en de samenleving een steeds prominentere plaats krijgt. Bovendien

zijn er naar verhouding steeds minder middelen. Zorgaanbieders moeten de kwa-

liteit van de zorg waarborgen, maar ook hun doelmatigheid en efficiency vergro-

ten. Onze voorstellen voor 2015 zijn dan ook gericht op de intra- en de extramu-

rale zorg gericht, maar ook op de inbedding in de samenleving.

1. Met domotica minder vrijheidsbeperking

Doel: Onderzoeken in welke gevallen domotica een goed alternatief biedt voor

vrijheidsbeperkende maatregelen in de intramurale gehandicaptenzorg en oude-

renzorg.

Aanpak (in samenwerking met de Inspectie voor de Gezondheidszorg):

Met betrokkenheid van cliëntenraden good practices (nacht)zorg met de hui-

dige domotica (Akoestische Bewaking tweede generatie) in de gehandicap-

tenzorg onderzoeken. In situaties waarin de huidige domotica niet goed func-

tioneert, toepassingen van andere domotica onderzoeken.

Op twee locaties waar nieuwe technologie voor akoestische bewaking is ge-

implementeerd, deze evalueren (vorm van de Ambient Intelligent Technolo-

gy).

Bij vier gehandicaptenorganisaties broedplaatsen inrichten met cliëntverte-

genwoordigers over de (on)mogelijkheden van slimme sensortechnologie in

de zorg voor mensen met een beperking én dementie.

Bij twee van deze vier gehandicaptenorganisaties een business case opstel-

len.

Op basis van het onderzoek, de evaluatie en de broedplaatsen de eerder

gepubliceerde functiewijzers domotica bijstellen en de ‘veldnormen voor

toezichthoudende domotica’ van de IGZ actualiseren en breed verspreiden

via onder andere IGZ en de Kennispleinen.

Samenwer-

king met

Inspectie

voor de Ge-

zondheids-

zorg


2. Zelfredzaamheid thuis ondersteunen door zorg op afstand

Doel: Organisaties in gehandicapten- en ouderenzorg kunnen met eHealth beter

inspelen op de extramuralisering en cliënten ondersteunen bij zelfredzaamheid

thuis.

Aanpak:

In twee werkplaatsen met een zorgorganisatie en een bedrijf ontwikkelen we

innovatieve werkwijze met inzet van technologie die een bijdrage kan leve-

ren aan (langer) zelfstandig wonen en we passen deze toe.

Bestaande business cases domotica/zorg op afstand actualiseren en verrijken

met beeldschermzorg en leefstijlmonitoring. Deze business cases bieden

zorgorganisaties een handreiking om inzicht te krijgen in de waarde van

eHealth bij extramuralisering nu de huidige financieringsregeling is afge-

schaft.

Samen met Vita Valley (initiatief Vitaal Thuis) en ActiZ een overzicht en een

inkoopgids maken voor intra- en extramurale domotica. De gids wordt ver-

spreid via de kennispleinen en de Kenniscirkel Domotica van Vilans.

Een evenement organiseren over ondersteunen bij behoud van kwaliteit van

leven en zelfredzaamheid door technologie voor cliënten uit de lichtere

zorgzwaartegroepen en voor cliënten met zorg op basis van de Wet langduri-

ge zorg (Wlz) die met een persoonsgebonden of persoonsvolgend budget

toch thuis blijven wonen.

Samen met - onder andere - TNO ontwikkelen we de ‘Happy Walker’, een app

die ouderen helpt de weg te vinden en hen ondersteunt in het openbaar ver-

voer. De app is onderdeel van een Europees project met als doel ouderen

(onder andere met milde dementie) te ondersteunen langer zelf op pad gaan.

3. Omgaan met zorg en dwang thuis

Doel: We verkennen hoe de thuis- en ambulante zorgprofessionals omgaan met

onvrijwillige zorg in de thuissituatie, welke vragen er liggen, welke oplossings-

richtingen er zijn en wat nodig is om vraagstukken hierover zo goed mogelijk te

regelen. We maken een beslisboom voor zorgprofessionals zodat zij met betrok-

kenen zorgvuldig besluiten kunnen nemen over onvrijwillige zorg en weten wie

op welk moment een rol heeft in dit proces.

Aanpak:

Onderzoeken wat nodig is om onvrijwillige zorg goed te regelen in een keten

of netwerk en met naasten.

Een expertgroep en werkgroepen inrichten om oplossingsrichtingen uit te

werken.

Met relevante partijen een beslisboom voor de thuiszorg ontwikkelen en tes-

ten.

De beslisboom opnemen in de kennisbundel ‘technologie in de zorg’ en ver-

spreiden via de kennispleinen.

Samen met partners een conferentie organiseren zodra de wet wordt aange-

nomen.

Samenwer-

king met

Vita Valley,

Actiz

TNO


4. Slim zorgen

Doel: Opsporen en terugdringen van onnodige zorghandelingen. Aanpak: Ons overzicht van tien onnodige zorghandelingen actualiseren en, zo nodig,

aanvullen. De zorghandelingen aanvullen met criteria voor besluitvorming en do’s en

don’ts. Met onder meer de coalitie Gepast Gebruik, beroepsorganisaties en andere

initiatieven pilots uitvoeren voor het afschaffen van onnodige zorghandelin-gen.

Op basis daarvan de kosten en baten van vier onnodige zorghandelingen on-derbouwen met business cases.

Een symposium met workshops en andere campagne-activiteiten organiseren per onnodige zorghandeling, in samenwerking met de coalitie Gepast Ge-bruik.

5. Voorwaarden om bewezen interventies te implementeren

Doel: Goede voorwaarden creëren om bewezen vernieuwende interventies in te voeren. We richten ons vooral op interventies in de integrale zorg die een ver-schuiving teweegbrengen van gespecialiseerde intramurale zorg naar zorg thuis. De voorwaarden moeten vorm krijgen binnen het nieuwe stelsel (Zvw, Wmo en Wlz). Dat biedt nieuwe kansen, maar zal in een aantal gevallen ook op barrières stuiten. Die kansen en barrières sporen we op. Samen met aanbieders, verzeke-raars en gemeenten zoeken we naar oplossingen en werken we die verder uit. Aanpak: Volgen van implementatietrajecten waarbij bewezen goede, innovatieve

organisatievormen of interventies worden geïmplementeerd. We kijken pri-mair naar uitkomsten van het Nationaal Programma Ouderen (NPO).

Inventariseren welk beleid zorgverzekeraars en gemeenten ontwikkelen, of dit is ingericht vanuit het perspectief van de cliënt en of het bijdraagt aan de implementatie van de innovaties.

De barrières en mogelijkheden opsporen en onderzoeken of ze ook op andere plekken optreden. In drie gebieden samen met een zorgverzekeraar, zorgaanbieders uit de tweede en eerste lijn en een cliëntenorganisatie zoe-ken naar oplossingen en kansen uitwerken.

Resultaten verzamelen en gebruiken om de samenwerkings- en doorverwijs-processen te verbeteren. We benutten de adviezen en werkwijzen rond de inkoop van zorg voor 2016 en maken een overzicht met do’s en don’ts.

Generieke kennis verspreiden via de kennisinfrastructuur van Vilans.

NPO


3.4. Wijkgericht werken

Langer en veilig zelfstandig thuis wonen is het motto voor de komende jaren. Dat

vraagt aanpassingsvermogen en veerkracht bij de burger en bij zorgprofessionals

en zorgaanbieders in wijk, dorp of stad. Dat vraag ook om technologische oplos-

singen die langer thuis wonen mogelijk maken. Zowel de kracht als de kwets-

baarheid van de burger die zorg nodig heeft spelen daarbij een rol. Aandacht

voor ‘ziekte en zorg’ verschuift naar ‘gedrag en gezondheid’. Op het thema wijk-

gericht werken zoeken we samenwerking met diverse partners, onder andere

ActiZ. We richten ons op de (on)mogelijkheden van actief burgerschap, nieuwe

samenwerkingsvormen en sturing en wezenlijke bouwstenen voor wijkgericht

werken.

1. Succesvol samenwerken met en door burgers

Doel: In 2014 heeft Vilans een inventarisatie uitgevoerd naar burgercoöperaties.

In 2015 blijven we deze initiatieven volgen en beantwoorden we vragen als:

Hoe ontstaan zorgcoöperaties en hoe ontwikkelen ze zich?

Wat zijn faal- en succesfactoren van bestaande coöperaties?

Hoe verloopt de samenwerking met formele zorgpartijen?

Hoe vindt de herverdeling van taken en verantwoordelijkheden plaats? Welke

keuzes zijn mogelijk?

Wat leveren de coöperaties op? Realiseren ze hun doelen?

Wat kunnen we leren van zorgcoöperaties in andere landen, zoals Engeland

en Duitsland?

Aanpak:

Ons onderzoek in 2014 liet zien welke coöperaties er zijn en welke behoeften zij

hebben. Eén van die behoeften was kennis over wat werkt. In 2015 organiseren

we kennisuitwisseling in co-creatie, bijvoorbeeld door een (regionaal) kennisplat-

form. De resultaten verspreiden we tijdens het congres ‘Kracht & kwetsbaarheid

in transities’ en in onze kennisinfrastructuur. In 2015 volgen we de ontwikkeling

van deze burgercoöperaties. Daarnaast volgen we tien cliënten die door de her-

vormingen te maken krijgen met veranderingen in hun zorgen ondersteuning.

Met deze ‘client journeys’ krijgen we inzicht in de effecten op persoonsniveau,

wat weer aangrijpingspunten biedt voor de meest passende inrichting van zorg

processen en vertaling van beleidsmaatregelen. We verzamelen innovatieve aan-

pakken die we verder verspreiden. We werken samen met programma’s als ‘Lan-

ger thuis’ en partijen als MOVISIE, ActiZ-Aedes, VGN, MEE Nederland, LASA, Zorg

in eigen hand, LPB, internationale kennispartners en Ieder(in).

2. Meer eigen regie en verantwoordelijkheid voor gezondheid

Doel: Een volwaardige plek verwerven voor aandacht voor gedrag en gezondheid

in de eerste lijn voor mensen met een chronische ziekte of een beperking en voor

mensen die ‘at risk’ zijn voor een dergelijke problematiek (preventie).

Aanpak: In 2014 zijn hebben we in vier regio’s werkplaatsen ingericht: Laarbeek,

Samenwer-

king Movisie,

Actiz-Aedes,

LASA, LPB en

internationa-

le kennis-

partners en

Ieder(in)


Nijmegen, Haaglanden en Arnhem. We zagen veel handelingsverlegenheid bij

partijen en organisaties. Deels is dat terug te voeren op de relatieve onbekend-

heid met aandacht voor gedrag en gezondheid. Maar ook het uitgangspunt ‘zor-

gen met de handen op de rug’ speelt een rol: de burger is zelf verantwoordelijk

en voert zelf de regie. In 2015 ontwikkelen en testen we een aanpak die op bre-

de schaal toepasbaar is in de eerste lijn, bij gemeentelijke wijkteams, in de in-

tramurale zorg en bij de verzekeraar. We werken samen met Big Move en benut-

ten de ICF als conceptueel kader. We verkennen samenwerking met partijen die

aan vergelijkbare thematiek werken (bijvoorbeeld het TOM-project van TNO en

NPCF).

3. Bouwen aan wijkgericht werken

Doel: Bouwstenen die we in 2014 hebben verzameld verder ontwikkelen en uit-

breiden.

Aanpak: Vilans heeft in 2013/2014 bij zes gemeenten werkplaatsen georgani-

seerd. Centraal stond het ontwikkelen van een lokale structuur voor de toegang

tot en uitvoering van ondersteuning in de wijk. We hebben bouwstenen voor

wijkgericht werken verzameld die we verwerkt hebben in het instrument Wijk-

kompas. Een aantal van deze bouwstenen hebben we in 2014 getest, ze worden

nu toegepast in de praktijk. Een van de bouwstenen gaat over het verbinden van

specialistische kennis aan generieke kennis (bijvoorbeeld bij de inzet van de

wijkverpleegkundige). We verzamelen en ontwikkelen kennis over organisatie-

modellen. Ons uitgangspunt is: generieke zorg inzetten waar mogelijk, specialis-

tische zorg waar nodig. Vanuit het perspectief van de cliënt brengen we de zorg

en ondersteuning van de verschillende domeinen (inclusief het informele domein)

in kaart met specifieke aandacht voor de wijkverpleegkundige. We starten in drie

regio’s samen met wijkteams. We verzamelen de resultaten en gebruiken ze om

de samenwerkings- en doorverwijsprocessen te verbeteren. We werken op on-

derdelen samen met MOVISIE.

4. Samenwerking in wijkteams in kaart brengen

Doel: Doorontwikkeling van de Samenwerkingsscan.

Aanpak: In de wijk ontstaan steeds meer vormen van samenwerking. Thuiszorg-

organisaties en gemeenten werken met wijkteams. Huisartsenpraktijken werken

samen met andere disciplines, soms onder één dak, en ontwikkelen zich steeds

meer tot multidisciplinaire samenwerkingsverbanden. Om deze samenwerking

effectief te richten heeft Vilans in 2014 een Samenwerkingsscan ontwikkeld. In

2015 willen we het instrument verder ontwikkelen en valideren. We verkennen

met KING hoe we gebruik kunnen maken van de beschikbare data over zorg bij

gemeenten. We stemmen af met de VNG (Ondersteunings Team Decentralisa-

ties), en partners als NHG/LHV.

Big Move

Movisie

VNG,

NHG/LHV


5. Nieuwe samenwerkingsvormen sturen en monitoren

Doel: Inzichtelijk maken hoe nieuwe vormen van sturing en governance bij ge-

meenten, zorgverzekeraars en samenwerkingsverbanden (netwerken) eruit zien

en hoe ze kunnen werken, ook in relatie tot zeggenschap van burgers. Onder-

zoeken welke internationale kennis we kunnen benutten.

Aanpak: Nieuwe vormen van samenwerking in netwerken, coöperaties, en pro-

fessionele samenwerking in de wijk vragen om nieuwe vormen van sturing en

governance. In 2015 bouwen we voort op het onderzoek ‘Lokale samenwerkings-

vormen’ (Vilans, 2014). Met twee regioverbanden werken we twee jaar aan op-

lossingen voor nieuwe sturingsvragen bij de organisatie van samenwerking en

inkoop (lokaal, sub- regionaal en regionaal samenwerken). We ontwikkelen daar-

voor een plan van aanpak. We brengen goede praktijken in kaart en verspreiden

die. In de deelnemende regio’s zetten we de Samenwerkingsscan in. Bij deze

vraagstukken werken we samen met MOVISIE.

Movisie

Kenniskaart - thema’s

Wijkgericht werken

Wijkgerichte aanpak van zorg en ondersteuningZelfredzaamheid en eigen regie vergrotenParticipatie vergrotenOndersteuning van hervorming zorgOntwikkeling sociale wijkteamsSlim samenwerken

Informele zorg

Zelfredzaamheid en samenredzaamheid van cliëntenSamenwerking tussen de formele en informele zorgFamilieparticipatieVrijwilligerswerkOntzorgenMantelzorgInnovatietraject: In voor Mantelzorg (alle sectoren)


Zorg waarbij niet de (chronische) ziekte of beperking centraal staat maar de mensEigen regie, zelfmanagement, zelfredzaamheidIndividueel zorgplanOndersteuningsplanPatiënt/cliënt als partnerGezamenlijke besluitvormingBeperkte gezondheidsvaardigheden

eHealth (Technologie) Zorg op afstand BeeldschermzorgE-monitoring/behandelingE-consult tussen patiënt en professionalBlended care

WoonzorgtechnologieToezichthoudende domoticaFunctioneel programma van eisenBusiness case en financieringsplan

Platforms en dossiersOnline communitiesOnline samenwerkingsplatformsDigitale zorgplannen en ondersteuningsplannenElektronisch cliëntendossier

Zelfzorg en eerstelijnZelfdiagnose door patiëntenPatiëntportalenSocial media voor zorginstellingenApps in de zorg

Ketens en netwerken Vilans helpt professionals effectief samenwerken in één keten of netwerk Transformatie van AWBZ naar WmoSamenwerken in een keten/netwerkOntwikkelingsmodel voor Ketenzorg: van samenwerken naar resultaatGuided Care modelLokale samenwerking (specialistisch - generalistisch werken)

Gehandicaptensector

Zorg en begeleiding voor mensen met een (meervoudig) verstandelijke beperkingGrensoverschrijdend gedragDementieOndersteuningsplanVrijheidsbeperkingEigen regieDagbesteding en werkenAutismespectrum stoornissenEpilepsieInclusieInformele zorgSociale netwerken

Kwetsbare ouderen en dementie

Transmurale samenwerkingSubstitutie in praktijkIntramurale zorgDementieVan stadaard naar zorgprogrammaPalliatieve zorgVroegopsporingZorgprogramma kwetsbare ouderenWijkgerichte zorgValpreventie

Betaalbare zorg en kwaliteit

MedicatieveiligheidDoelmatigheid (kosten, tijd, zorg)Onnodige zorghandelingen vervangen door betere alternatievenLean managementProductive CareSlim zorgenToegankelijkheid

Niet- aangeboren hersenletsel Ondersteuning en begeleiding voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) én hun omgevingKinderen met NAHBeroerte/CVANAH binnen VGKwaliteitscriteria cliënten, PrikkelSOnderwijsprotocolZorgstandaardRegionaal zorgprogramma

Vrijheidsbeperking

Optimale balans tussen welzijn en veiligheid van de cliëntWet Zorg en DwangVrijheid van cliënten vergrotenAfbouw vrijheidsbeperkende maatregelenZorg voor vrijheidAlternatieven voor vrijheidsbeperkingVrijheid en veiligheidPsychofarmacaMedicatieveiligheidInnovatietraject: in voor beter, leven in vrijheid (ouderen en gehandicaptensector)

Zorgmedewerker 3.0

Transitie van de zorgVernieuwend zorgenNieuwe rollen zorgmedewerkersVeranderkrachtOrganisatieontwikkelingZelfredzaamheidEffectief lerenFamiliefabelsSamenwerken met netwerk en collega’sHet goede gesprekOrganisatiebeleid, Leren en implementerenStimuleren tevredenheid onder medewerkers en burgers

Kenniskaart – thema’s

Vilans Zorgen dat zorg beter werkt

www.vilans.nl

Kenniskaart - totaal

Vilans Zorgen dat zorg beter werkt

Maatschappelijke Ontwikkelingen

• Steeds meer mensen doen een groter beroep op langdurende zorg

• De zorg vraagt een balans tussen zorg (compassie, empathie en aandacht) en middelen (vorm, kosten en automatismen)

• Cliënten blijven langer zelfstandig, houden de regie en betalen zorg deels zelf

• Zorgaanbieders voor ouderen en gehandicapten gaan intensiever samenwerken, ook met de eerstelijn en gemeenten

• Het aantal mensen met intramurale zorg neemt af en hun problematiek wordt zwaarder

• Zorgaanbieders moeten meer doen met minder• Gemeenten krijgen een regierol in zorg en welzijn met

grote verantwoordelijkheden en budgetten en moeten tegelijkertijd een besparing realiseren

• Zorgkantoren krijgen een sleutelrol in de toewijzing van budgetten

• Zorgmedewerkers moeten goed uitgerust worden om hun nieuwe rol uit te kunnen voeren

• Slimme technologie gaat een steeds grotere rol spelen

Verzamelen en verspreiden van kennis en best practices

Kennispleinen• Zorg voor Beter• Gehandicaptensector• Chronische Zorg• Expertisecentrum Mantelzorg• Zorg beter met vrijwilligers• Hulpmiddelenwijzer• Domotica Wonen en Zorg• Expertisenetwerk Levensvragen• Alles Toegankelijk• Niet-aangeboren hersenletsel

Ontwikkelen en implementeren van instrumenten zoals kwaliteitsstandaarden en zorgstandaarden

Advies en Implementatie, toepassen bij organisaties

• Organisaties verbinden en begeleiden bij het toepassen van oplossingen

Kennisproducten

• Vilans KICK-protocollen• Toolkits• Handreikingen• Websites• Apps• E-Learnings• Whitepapers• Kennismarkt• Checklist risicosignalering• In 10 stappen van project naar effect

Thema’s

• Wijkgericht werken• Betaalbare zorg en kwaliteit• Zorgmedewerker 3.0• Informele zorg• Persoonsgerichte zorg• Vrijheidsbeperking• eHealth• Kwetsbare ouderen en dementie• Niet-aangeboren hersenletsel• Ketens en netwerken

Technologieën

• eHealth• E-Learning• Domotica

Wat doen we? • Innoveren en onderzoeken• Adviseren en implementeren• Ontwikkelen en delen kennis

Innovatie en ontwikkeling

• Ontwikkelen van nieuwe oplossingen

Lang lopende landelijke projecten

• In voor Zorg!• In voor Mantelzorg• In voor beter, leven in vrijheid• Deltaplan Dementie• Van betekenis tot het einde• Landelijk Netwerk Dementie (LND)• Alles Toegankelijk

www.vilans.nl

Vilans is

Een onafhankelijk kenniscentrum voor de langdurende zorg

• We willen dat iedereen met een ziekte of beperking zijn of haar eigen leven kan leiden

• De kwaliteit van leven van mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben verbeteren

• De langdurende zorg efficiënt, betaalbaar en van goede kwaliteit houden

• Met het veld vernieuwende en praktijkgerichte kennis ontwikkelen

• Versnellen en verdiepen van processen die nodig zijn om nieuwe kennis en goede voorbeelden met succes in de praktijk door te voeren

• Verzamelen en verspreiden van deze kennis en inzichten

• Organisaties verbinden en begeleiden bij het toepassen van oplossingen

Netwerk/verbindingen

• (Zorg) Instellingen• Onderwijs• Landelijke overheid• Gemeenten• Patiëntenorganisaties• Mantelzorgorganisaties• Kenniscentra• Branche/beroepsverenigingen• Et cetera

Voor wie?

Zorgprofessionals in de langdurende zorg: • (Eerstelijns) chronische zorg• Thuiszorg• Ouderenzorg (V&V)• Gehandicaptenzorg• OnderwijsEn:• MantelzorgersEn bestuurders en beleidsmakers van:• Gemeenten • Zorgverzekeraars

Waarom Vilans?

We hebben kennis van zowel inhoud als proces• We zijn onafhankelijk• Hebben veel ervaring• En verbinden

- theorie, praktijk en onderwijs- organisaties- alle lagen binnen organisaties zodat

een oplossing breed gedragen wordt

• Verbindend• Inspirerend• Ondernemend• Innovatief• Inhoudelijk gedreven• Met hart voor mensen

Hoe doen we dat?

Onze kernwaarden

Ons doel

Kenniskaart – totaal

Concept meerjarenplanning

Sla om voor het concept van de meerjarenplanning

Bijlage meerjarenplanning werkprogramma 2015

Thema Programma 2015 Type Partners 2016 2017 – 2019Kennisnetwerkstructuur Vilans.nl Bezoekersaantal op niveau 2013 (behoeftegestuurd aanbod voor management en bestuur). Behoeftegestuurd aanbod voor management en bestuur Behoeftegestuurd aanbod voor management en bestuur

Kennispleinen Gemiddelde toename van (online en offline) gebruik met 30% voor de kennispleinen Zorg voor Beter VVT, Gehandicaptensector en Chronische Zorg.

Gedeeld eigenaarschap (ActiZ, ZonMw, V&VN, VGN, MEE Nederland) Kennisinfrastructuur wordt kennisnetwerkstructuur; doorbouwen regionaliseren

Kennisnetwerkstructuur, aansluiting regionale netwerken; doorbouwen personalisering

Uitbreiden co-financiering met ten minste één (betalende) nieuwe partner. Partners kennispleinen Partners kennispleinen verbreden Partners kennispleinen: naar coöperatieve verbanden

Borging netwerken in kennispleinen (zoals levensvragen, van betekenis tot het einde). ActiZ, AGORA, Humanistisch Verbond, LOC Zeggenschap, MOgroep, PCPB, UNI KBO, Zonnehuis

Initiëren, verbinden en participeren maatschappelijk relevante thema's

Initiëren en participeren maatschappelijk relevante thema's

Op twee thema's aansluiting bij regionale kennisinitiatieven, vormgeven netwerk kenniswerkplaatsen. ZonMw Academische werkplaatsen; MOVISIE WMO werkplaatsen Verdere verbinding netwerken (van 3 naar 6) Doorbouwen, innoveren en faciliteren regionale netwerkstructuur

Generieke kennnisproducten (productie 6 free-learnings). Divers, waaronder: LOCOmotion, MOVISIE, NJi en overige kennis- en Mbo-onderwijspartners

Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk

Gezamenlijk koers met partners kennispleinen, MOVISIE en NJi voor de lange termijn: visieontwikkeling op kennisconsumptie in de toekomst.

Partners kennispleinen, MOVISIE, NJi en innovators van buiten de sector Innoveren kennisnetwerkstructuur met werkwijze voor co-productie

Implementeren en doorontwikkelen nieuwe vormen kennis verspreiden

Gezamenlijk koers met MOVISIE en NJi: ontwikkelen gezamenlijke werkwijze kennisvalidering, verrijking en verspreiding.

MOVISIE, NJi Implementeren werkwijze op één thema Doorontwikkelen werkwijze en breed toepassen

Erkenningstraject effectieve interventies 24 Interventies in behandeling. Opname erkende interventies in bibliotheek Kwaliteitsinstituut. Toetreding tot Consortium Erkenningstraject Interventies.

NJi, RIVM/CGL, NISB, NCJ en MOVISIE (cofinanciering in 2015 nog door het Zorginstituut Nederland)

Jaarlijks behandeling 24 interventies Jaarlijks behandeling 24 interventies

Hulpmiddelenwijzer Toevoegen informatie over eHealth-toepassingen en consumentenelektronica. Toename bezoekersaantal HMW met 30%.

Regelhulp.nl, thuisarts.nl, hoorwijzer.nl, kiesbeter.nl, leefwijzer.nl, kennispleinen

Verdere verbreding eHealth en consumentenelektronica Aansluiten bij maatschappelijke opgaven

Landelijke onderzoeksprogramma's Borging aansluiting kennispleinen met programmastructuur en ontsluiten opbrengsten: Deltaplan Dementie, het Kennisprogramma Langdurende Zorg, het Nationaal Programma Gehandicaptenzorg, het Nationaal Programma Palliatieve zorg, het Nationaal Programma Ouderenzorg, de negen proeftuinen populatiemanagement en implementatie programma Richtlijnen in de care met V&VN.

ZonMw, andere kennispartners zoals Deltaplan Dementie Implementeren opbrengsten grote landelijke onderzoeksprogramma's Nationaal Programma Ouderenzorg, Deltaplan Dementie, Nationaal Programma Gehandicaptenzorg, Nationaal Programma Palliatieve Zorg, Kennisprogramma Langdurende zorg

Implementeren opbrengsten grote landelijke onderzoeksprogramma's Deltaplan Dementie, Nationaal Programma Gehandicaptenzorg, Nationaal Programma Palliatieve Zorg, Kennisprogramma Langdurende zorg

Persoonsgerichte zorg Persoonsgericht werken testen in proeftuinen

Methodieken testen in 6 regio's voor ouderen- en gehandicaptenzorg, eerste lijn en wijkteam. Resultaat: gevalideerde methodiek persoonsgerichte zorg.

Zelfzorg Ondersteund (Ineen, NHG en zorgverzekeraars) Regio's zelf co-financieren

Proeftuinen lopen twee jaar Nader te bepalen

Samen besluiten nemen Ouderen en hun zorgverleners ondersteunen bij nemen van besluiten: onderzoek naar werkzame principes.

AMC en UvA Promotie onderzoeksproject Promotie onderzoeksproject

Meer vrijheid en veiligheid door consumentenelektronica

Mogelijkheden inzet en gebruik simpele elektronica in de zorg onderzoeken, kennisverspreiden via de HMW.

Brainport, Vita Valley, en ActiZ Ontsluiting via de Hulpmiddelenwijzer Vast thema Hulpmiddelenwijzer

Medewerkers in de zorg Publieke kennis regionaal ontsluiten Met vier samenwerkingsverbanden werkwijze ontwikkelen om effectief kennis te verzamelen en ontsluiten over inhoud, veranderprocessen en leren/ontwikkelen (kennislemniscaat in praktijk).

Regionale samenwerkingsverbanden (Nijmegen, Tilburg, Amsterdam en het Healthy Aging Network Noord Nederland)

Van experimenteerfase naar consolidatiefase en destilleren werkzame principes

Implementeren werkzame principes regionaal kennisverspreiden: van 4 regio's naar 10 regio's

Up to date onderwijs 11 Kennisbundels actualiseren en uitbreiden. Pilot ontwikkelen en uittesten kennisbundel voor Hbo. Zorgpraktijk, Mbo-onderwijsaanbieders, Hbo-onderwijsaanbieders Jaarlijkse actualisatie, ontwikkelen abonnementsysteem Co-financiering door de praktijk

Digitaal leren bevorderen Voor zes thema's een digitale leerlijn ontwikkelen voor de zorg en onderwijspraktijk. Divers, waaronder: LOCOmotion en overige kennis- en Mbo-onderwijsaanbieders Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk

Kenniswerkplaatsen inrichten In zes kenniswerkplaatsen medewerkers toerusten voor de transitie. In regio's proeftuinen Zorginstituut Nederland (nieuwe beroepenstructuur Marjan Kaljouw)

Zes nieuwe kenniswerkplaatsen en bepalen noodzakelijkheid en vorm vervolg (2017 en verder)

Nader te bepalen


Met domotica minder vrijheidsbeperking Onderzoeken wanneer domotica een goed alternatief biedt voor vrijheidsbeperkende maatregelen in gehandicapten- en ouderenzorg. Resutaat: handreiking met beslisboom voor de praktijk.

Inspectie voor de Gezondheidszorg Vervolg broedplaatsen en verspreiden opbrengsten; afhankelijk van tempo sector, vorm en vervolg bepalen (2017 en verder)

Nader te bepalen

Zelfredzaamheid thuis ondersteunen door zorg op afstand

Inspelen op extramuralisering gehandicapten- en ouderenzorg met eHealth. Resultaat: businesscase, overzicht en een gids voor intra- en extramurale domotica en evenement over ondersteunen bij behoud van kwaliteit van leven en zelfredzaamheid door technologie.

Vita Valley (initiatief Vitaal Thuis) en ActiZ Breed verspreiden opbrengsten werkplaats; afhankelijk van tempo sector, vorm en vervolg bepalen (2017 en verder)

Nader te bepalen

Zorg en dwang in thuis- en ambulante zorg toekomstbestendig maken

Onderzoeken wat nodig is om onvrijwillige zorg goed te regelen in de keten. Ontwikkelen beslisboom voor zorgprofessionals, opname in kennisbundel. Conferentie als wet wordt aangenomen.

Kennispartners rond onvrijwillige zorg Afhankelijk van tempo aannemen wet Nader te bepalen

Slim zorgen Tien onnodige zorghandelingen actualiseren en aanvullen, businesscase kosten baten. Activiteiten aansluiten bij Gepast Gebruik in de care.

Care partijen analoog aan Gepast gebruik voor de cure Gepast gebruik in de care Nader te bepalen

Voorwaarden voor implementatie in het nieuwe stelsel van bewezen innovaties

Bevorderen dat goede condities aanwezig zijn om bewezen innovatieve interventies in te voeren, die gericht zijn op innovatieve integrale zorg, die een verschuiving te weeg brengt van zorg in een gespecialiseerde intramurale omgeving naar zorg thuis.

Partners NPO Nader te bepalen Nader te bepalen

Wijkgericht werken Succesvol samenwerken met en door burgers

Kennisuitwisseling tussen burgercoöperaties organiseren en tien cliënten volgen in 'client journeys'. Langer thuis, MOVISIE, ActiZ-Aedes, LASA, LPB, internationale kennispartners en Ieder(in)

Doorloop evaluatie 2015 Afhankelijk van opbrengst 2016 en ontwikkeling in het veld

Meer eigen regie en verantwoordelijkheid voor gezondheid

Gevalideerde methode ontwikkelen en testen om gedrag en gezondheid meer aandacht te geven in de eerste lijn.

Big Move, eventueel TNO en NPCF Afhankelijk van opbrengst 2015 en ontwikkelingen in veld Nader te bepalen

Bouwen aan wijkgericht werken Ontwikkelen methodiek voor wijkteams 'generieke zorg waar mogelijk en specialistische zorg waar nodig' (aansluiting generalistische en specialistische netwerken/teams).

Wijkteams in drie regio’s Afhankelijk van opbrengst 2015 en ontwikkelingen in veld Nader te bepalen

Samenwerking in wijkteams in kaart brengen

Samenwerkingsscan doorontwikkelen, valideren en landelijk verspreiden. KING, VNG (OndersteuningsTeamDecentralisaties) en partners als NHG/LHV Afhankelijk van opbrengst en verbinding met KING Nader te bepalen

Nieuwe samenwerkingsvormen sturen en monitoren

Met twee regio's inzichtelijk maken hoe nieuwe vormen van sturing en governance bij gemeenten, zorgverzekeraars en samenwerkingsverbanden (netwerken) eruit zien en hoe ze kunnen werken.

Regionale samenwerkingsverbanden Doorloop evaluatie in 2015 Nader te bepalen

NB. Indien deze kolom blauw gevuld is, dan is er een co-financiering.

Thema Programma 2015 Type Partners 2016 2017 – 2019Kennisnetwerkstructuur Vilans.nl Bezoekersaantal op niveau 2013 (behoeftegestuurd aanbod voor management en bestuur). Behoeftegestuurd aanbod voor management en bestuur Behoeftegestuurd aanbod voor management en bestuur

Kennispleinen Gemiddelde toename van (online en offline) gebruik met 30% voor de kennispleinen Zorg voor Beter VVT, Gehandicaptensector en Chronische Zorg.

Gedeeld eigenaarschap (ActiZ, ZonMw, V&VN, VGN, MEE Nederland) Kennisinfrastructuur wordt kennisnetwerkstructuur; doorbouwen regionaliseren

Kennisnetwerkstructuur, aansluiting regionale netwerken; doorbouwen personalisering

Uitbreiden co-financiering met ten minste één (betalende) nieuwe partner. Partners kennispleinen Partners kennispleinen verbreden Partners kennispleinen: naar coöperatieve verbanden

Borging netwerken in kennispleinen (zoals levensvragen, van betekenis tot het einde). ActiZ, AGORA, Humanistisch Verbond, LOC Zeggenschap, MOgroep, PCPB, UNI KBO, Zonnehuis

Initiëren, verbinden en participeren maatschappelijk relevante thema's

Initiëren en participeren maatschappelijk relevante thema's

Op twee thema's aansluiting bij regionale kennisinitiatieven, vormgeven netwerk kenniswerkplaatsen. ZonMw Academische werkplaatsen; MOVISIE WMO werkplaatsen Verdere verbinding netwerken (van 3 naar 6) Doorbouwen, innoveren en faciliteren regionale netwerkstructuur

Generieke kennnisproducten (productie 6 free-learnings). Divers, waaronder: LOCOmotion, MOVISIE, NJi en overige kennis- en Mbo-onderwijspartners

Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk

Gezamenlijk koers met partners kennispleinen, MOVISIE en NJi voor de lange termijn: visieontwikkeling op kennisconsumptie in de toekomst.

Partners kennispleinen, MOVISIE, NJi en innovators van buiten de sector Innoveren kennisnetwerkstructuur met werkwijze voor co-productie

Implementeren en doorontwikkelen nieuwe vormen kennis verspreiden

Gezamenlijk koers met MOVISIE en NJi: ontwikkelen gezamenlijke werkwijze kennisvalidering, verrijking en verspreiding.

MOVISIE, NJi Implementeren werkwijze op één thema Doorontwikkelen werkwijze en breed toepassen

Erkenningstraject effectieve interventies 24 Interventies in behandeling. Opname erkende interventies in bibliotheek Kwaliteitsinstituut. Toetreding tot Consortium Erkenningstraject Interventies.

NJi, RIVM/CGL, NISB, NCJ en MOVISIE (cofinanciering in 2015 nog door het Zorginstituut Nederland)

Jaarlijks behandeling 24 interventies Jaarlijks behandeling 24 interventies

Hulpmiddelenwijzer Toevoegen informatie over eHealth-toepassingen en consumentenelektronica. Toename bezoekersaantal HMW met 30%.

Regelhulp.nl, thuisarts.nl, hoorwijzer.nl, kiesbeter.nl, leefwijzer.nl, kennispleinen

Verdere verbreding eHealth en consumentenelektronica Aansluiten bij maatschappelijke opgaven

Landelijke onderzoeksprogramma's Borging aansluiting kennispleinen met programmastructuur en ontsluiten opbrengsten: Deltaplan Dementie, het Kennisprogramma Langdurende Zorg, het Nationaal Programma Gehandicaptenzorg, het Nationaal Programma Palliatieve zorg, het Nationaal Programma Ouderenzorg, de negen proeftuinen populatiemanagement en implementatie programma Richtlijnen in de care met V&VN.

ZonMw, andere kennispartners zoals Deltaplan Dementie Implementeren opbrengsten grote landelijke onderzoeksprogramma's Nationaal Programma Ouderenzorg, Deltaplan Dementie, Nationaal Programma Gehandicaptenzorg, Nationaal Programma Palliatieve Zorg, Kennisprogramma Langdurende zorg

Implementeren opbrengsten grote landelijke onderzoeksprogramma's Deltaplan Dementie, Nationaal Programma Gehandicaptenzorg, Nationaal Programma Palliatieve Zorg, Kennisprogramma Langdurende zorg

Persoonsgerichte zorg Persoonsgericht werken testen in proeftuinen

Methodieken testen in 6 regio's voor ouderen- en gehandicaptenzorg, eerste lijn en wijkteam. Resultaat: gevalideerde methodiek persoonsgerichte zorg.

Zelfzorg Ondersteund (Ineen, NHG en zorgverzekeraars) Regio's zelf co-financieren

Proeftuinen lopen twee jaar Nader te bepalen

Samen besluiten nemen Ouderen en hun zorgverleners ondersteunen bij nemen van besluiten: onderzoek naar werkzame principes.

AMC en UvA Promotie onderzoeksproject Promotie onderzoeksproject

Meer vrijheid en veiligheid door consumentenelektronica

Mogelijkheden inzet en gebruik simpele elektronica in de zorg onderzoeken, kennisverspreiden via de HMW.

Brainport, Vita Valley, en ActiZ Ontsluiting via de Hulpmiddelenwijzer Vast thema Hulpmiddelenwijzer

Medewerkers in de zorg Publieke kennis regionaal ontsluiten Met vier samenwerkingsverbanden werkwijze ontwikkelen om effectief kennis te verzamelen en ontsluiten over inhoud, veranderprocessen en leren/ontwikkelen (kennislemniscaat in praktijk).

Regionale samenwerkingsverbanden (Nijmegen, Tilburg, Amsterdam en het Healthy Aging Network Noord Nederland)

Van experimenteerfase naar consolidatiefase en destilleren werkzame principes

Implementeren werkzame principes regionaal kennisverspreiden: van 4 regio's naar 10 regio's

Up to date onderwijs 11 Kennisbundels actualiseren en uitbreiden. Pilot ontwikkelen en uittesten kennisbundel voor Hbo. Zorgpraktijk, Mbo-onderwijsaanbieders, Hbo-onderwijsaanbieders Jaarlijkse actualisatie, ontwikkelen abonnementsysteem Co-financiering door de praktijk

Digitaal leren bevorderen Voor zes thema's een digitale leerlijn ontwikkelen voor de zorg en onderwijspraktijk. Divers, waaronder: LOCOmotion en overige kennis- en Mbo-onderwijsaanbieders Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk Ontwikkelen op relevante thema's aangedragen door de praktijk

Kenniswerkplaatsen inrichten In zes kenniswerkplaatsen medewerkers toerusten voor de transitie. In regio's proeftuinen Zorginstituut Nederland (nieuwe beroepenstructuur Marjan Kaljouw)

Zes nieuwe kenniswerkplaatsen en bepalen noodzakelijkheid en vorm vervolg (2017 en verder)

Nader te bepalen


Met domotica minder vrijheidsbeperking Onderzoeken wanneer domotica een goed alternatief biedt voor vrijheidsbeperkende maatregelen in gehandicapten- en ouderenzorg. Resutaat: handreiking met beslisboom voor de praktijk.

Inspectie voor de Gezondheidszorg Vervolg broedplaatsen en verspreiden opbrengsten; afhankelijk van tempo sector, vorm en vervolg bepalen (2017 en verder)

Nader te bepalen

Zelfredzaamheid thuis ondersteunen door zorg op afstand

Inspelen op extramuralisering gehandicapten- en ouderenzorg met eHealth. Resultaat: businesscase, overzicht en een gids voor intra- en extramurale domotica en evenement over ondersteunen bij behoud van kwaliteit van leven en zelfredzaamheid door technologie.

Vita Valley (initiatief Vitaal Thuis) en ActiZ Breed verspreiden opbrengsten werkplaats; afhankelijk van tempo sector, vorm en vervolg bepalen (2017 en verder)

Nader te bepalen

Zorg en dwang in thuis- en ambulante zorg toekomstbestendig maken

Onderzoeken wat nodig is om onvrijwillige zorg goed te regelen in de keten. Ontwikkelen beslisboom voor zorgprofessionals, opname in kennisbundel. Conferentie als wet wordt aangenomen.

Kennispartners rond onvrijwillige zorg Afhankelijk van tempo aannemen wet Nader te bepalen

Slim zorgen Tien onnodige zorghandelingen actualiseren en aanvullen, businesscase kosten baten. Activiteiten aansluiten bij Gepast Gebruik in de care.

Care partijen analoog aan Gepast gebruik voor de cure Gepast gebruik in de care Nader te bepalen

Voorwaarden voor implementatie in het nieuwe stelsel van bewezen innovaties

Bevorderen dat goede condities aanwezig zijn om bewezen innovatieve interventies in te voeren, die gericht zijn op innovatieve integrale zorg, die een verschuiving te weeg brengt van zorg in een gespecialiseerde intramurale omgeving naar zorg thuis.

Partners NPO Nader te bepalen Nader te bepalen

Wijkgericht werken Succesvol samenwerken met en door burgers

Kennisuitwisseling tussen burgercoöperaties organiseren en tien cliënten volgen in 'client journeys'. Langer thuis, MOVISIE, ActiZ-Aedes, LASA, LPB, internationale kennispartners en Ieder(in)

Doorloop evaluatie 2015 Afhankelijk van opbrengst 2016 en ontwikkeling in het veld

Meer eigen regie en verantwoordelijkheid voor gezondheid

Gevalideerde methode ontwikkelen en testen om gedrag en gezondheid meer aandacht te geven in de eerste lijn.

Big Move, eventueel TNO en NPCF Afhankelijk van opbrengst 2015 en ontwikkelingen in veld Nader te bepalen

Bouwen aan wijkgericht werken Ontwikkelen methodiek voor wijkteams 'generieke zorg waar mogelijk en specialistische zorg waar nodig' (aansluiting generalistische en specialistische netwerken/teams).

Wijkteams in drie regio’s Afhankelijk van opbrengst 2015 en ontwikkelingen in veld Nader te bepalen

Samenwerking in wijkteams in kaart brengen

Samenwerkingsscan doorontwikkelen, valideren en landelijk verspreiden. KING, VNG (OndersteuningsTeamDecentralisaties) en partners als NHG/LHV Afhankelijk van opbrengst en verbinding met KING Nader te bepalen

Nieuwe samenwerkingsvormen sturen en monitoren

Met twee regio's inzichtelijk maken hoe nieuwe vormen van sturing en governance bij gemeenten, zorgverzekeraars en samenwerkingsverbanden (netwerken) eruit zien en hoe ze kunnen werken.

Regionale samenwerkingsverbanden Doorloop evaluatie in 2015 Nader te bepalen

NB. Indien deze kolom blauw gevuld is, dan is er een co-financiering. Vindplaats

Broedplaats

Leerplaats

Werkplaats

VilansPostbus 8228, 3503 RE UtrechtTelefoon 030 789 2300www.vilans.nl

Utrecht, 30 september 2014

Kenniscentrum voor Langdurende Zorg · 3.4.Wijkgericht werken 29 Bijlagen: - Kenniskaart thema’s...

Documents

Transcript of Kenniscentrum voor Langdurende Zorg · 3.4.Wijkgericht werken 29 Bijlagen: - Kenniskaart thema’s...