Kansendossier bouw in België
Transcript of Kansendossier bouw in België
Kansendossier Bouw in België Kansen voor bouwend Nederland in de Belgische bouwsector
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 2 van 17
Inleiding
Bouw in België
Het kansendossier Bouw in België zet de potentiële kansen van de Belgische
bouwsector voor bouwend Nederland uiteen.
Het gaat om een tekort aan hoger opgeleide werknemers, duurzaam bouwen, het
sportinfrastructuurplan, ontwikkelingen in de provincie Limburg en de bouw van
scholen. Verder bieden grootschalige publieke projecten interessante
mogelijkheden, ook voor onderaannemers of toeleveranciers.
Hoewel in België de bouwsector ook in zwaar weer zit, wordt er toch nog meer
gebouwd in onze zuiderbuur en liggen er specifieke kansen voor het Nederlandse
bedrijfsleven. Naast dit dossier bestaan er nog twee recentelijk gepubliceerde
rapporten over kansen in de Belgische bouwsector: een bouw (materialen) rapport1
van de Nederlandse Kamer voor Koophandel in België en een rapport van de ING 2.
In dit dossier wordt met name de situatie in Vlaanderen en het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest toegelicht. De bouwsector in Wallonië kwam aan bod in het
dossier ‘Kansensignalering Wallonië3’ , dit rapport vindt u op de website van de
ambassade en van Agentschap NL.
Voordat dit alles besproken zal worden is het voor u als ondernemer belangrijk stil
te staan bij hoe de Belgische staat is ingericht. Wees u er zich verder van bewust
dat er (culturele) verschillen zijn in zakendoen tussen Nederland en België. Met het
grootste deel inwoners van België mogen we dan wel dezelfde taal delen, de
omgangsregels zijn anders.
Handelsrelatie België-Nederland
België is na Duitsland de belangrijkste handelspartner van Nederland. Volgens de
meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek exporteerde
Nederland voor bijna € 49 miljard naar België en importeerde € 36 miljard aan
goederen en diensten. Het merendeel van de export en import is voor Vlaanderen.
Wallonië maakt recentelijk een voorspoedige ontwikkeling door, hierdoor wordt het
in toenemende mate een kansrijke nabije markt.
Politieke situatie
België is een federale staat waarbij de centrale overheid door verschillende
staatshervormingen grote delen van haar bevoegdheid heeft afgestaan aan drie
gewesten en drie gemeenschappen. Het Vlaamse, Waalse en Brussels
1 Dit rapport kunt u bestellen via www.nkvk.be/bestelformulier-bouw
2 http://www.ing.nl/Images/ING%20-%20Exportkansen%20voor%20de%20Nederlandse%20bouw%20-
%20September%202013_tcm14-143461.pdf?id=20131024031915
3http://www.agentschapnl.nl/sites/default/files/2013/09/Kansdossier%20Walloni%C3%AB%20september%202013.
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 3 van 17
Hoofdstedelijke Gewest zijn bevoegd voor o.a. economie en werkgelegenheid. Dat
betekent dat voor een groot deel het economische beleid, de buitenlandse handel
en het aantrekken van investeringen door de individuele gewesten worden
(uit)gevoerd. De gemeenschappen zijn ingedeeld op basis van taal (Nederlands,
Frans en Duits) en zijn bevoegd voor onder andere cultuur en onderwijs.
Beschrijving sector
Zoals eerder aangegeven doet de Belgische bouwsector het relatief goed, zeker in
vergelijking met Nederland.4 Al zijn de meest recente berichten wat somberder. De
afgelopen jaren boekte deze sector een groei van 0,9 procent, wat hoger is dan het
gemiddelde ‘Europese’ cijfer van -1,6%. Deze groei is voornamelijk te danken aan
het feit dat de overheid haar investeringsniveau in de bouw de afgelopen jaren
(2010 t/m 2013) op peil hield. Ook is er in België de traditie om een eigen huis te
bouwen en te bezitten. Volgens een onderzoek van het Europese Centrale Bank
bezit 95 % van de Belgische gezinnen een huis.
De crisis gaat echter ook niet aan de Belgische bouwsector voorbij. Zo daalden in
2013 de overheidsinvesteringen in vergelijking tot de voorgaande jaren fors. In de
eerste zes maanden van 2013 schreven de gemeenten slechts 691 aanbestedingen
uit. Dat zijn er 39 % minder dan een jaar eerder. Echter, de verwachting is dat in
de aanloop naar de verkiezingen van mei 2014 er extra investeringen in
infrastructuur zal worden gedaan.
De meest recente kwartaalcijfers van Standard & Poor5 geven eveneens aan dat de
vastgoedmarkt in België stabiel blijft ondanks de crisis. De verwachtingen zijn dat
de huizenprijzen dit jaar met 0,5% zullen stijgen en volgend jaar met 1,5%. Op
langere termijn wordt echter een daling verwacht door de stijging van de
hypothecaire rente.6 In vergelijking met Nederland: men verwacht dat de
huizenprijzen in Nederland over het algehele jaar (2013) zullen afnemen met 5,5%,
in 2014 wordt er een afname van 1% voorspeld.
Structuur arbeidsmarkt
Ook in België is de bouw een belangrijke werkgever, die ook buitenlandse
werknemers aantrekt. Onderstaande tabel geeft daar een goed beeld van. Sinds
2002 is het aandeel buitenlandse werknemers in de bouwnijverheid gestegen.
Afgelopen jaar werkten er ruim 4.800 Nederlanders op bouwwerven in de
Limburgse en Antwerpse grensstreek. Dit waren er meer dan het aantal
bouwvakkers uit Polen (4.600) en Portugal (4.200).7
4 De analyse van de Belgische bouwsector is gebaseerd op het studierapport ‘Arbeidsmarkt in de bouw’ van
Confederatie Bouw: http://www.confederatiebouw.be/Portals/0/documenten/Jaarverslag/Studierapport%202012-
2013.pdf
5 http://www.standaard.be/cnt/dmf20130726_00671532
6 http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_bouw/Woningprijzen_gaan_15_procent_lager.9380885-3101.art
7 http://www.wijnoordholland.nl/nieuws-overzicht/24-04-2013-bijna-5000-nederlanders-aan-het-werk-belgische-
bouwsector-meer-dan-polen
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 4 van 17
Opvallend is ook het toenemend aantal ‘gedetacheerden’. Met detachering kan een
werkgever zijn werknemers naar het buitenland sturen voor een bepaalde tijd.
Hierbij moet het minimum loon van het gastland worden gerespecteerd, terwijl de
sociale lasten in het land van herkomst moeten worden betaald.8 Het overgrote
deel van de gedetacheerden, 54%, komt wederom uit aangrenzende landen,
voornamelijk uit Nederland.
Een andere ontwikkeling op de arbeidsmarkt is het tijdelijk inschakelen van
arbeiders (bouwinterim). In 2011 waren er 10.000 uitzendkrachten actief in de
bouwsector, dat is zo’n 1,3% van het aantal voltijds werknemers in de bouw. Dit
heeft dus mogelijk een groeipotentieel waarmee er kan worden ingespeeld op de
wisselende en seizoensgebonden vraag.
De inzet van arbeidskrachten en het toepassen van de Europese
detacheringsmogelijkheid staan echter de laatste tijd flink ter discussie in België.
De concurrentiedruk vanuit het buitenland (ook Nederland) drukt zwaar op de
Belgische bouwsector. Let er op dat u nauwgezet alle wettelijke bepalingen en
regels volgt als u de Belgische markt betreedt.
Nederlandse bedrijven in België
In België zijn er al een aantal grote Nederlandse bouwondernemers actief. Als u van
plan bent in België te gaan ondernemen kunnen deze ondernemers u een beeld
geven over hoe (bouw) bedrijven de Belgische markt kunnen benaderen. Bekende
Nederlandse spelers in de Belgische bouwsector zijn BAM, Heijmans, Grontmij en
Strukton. Tevens zijn er grote architectenbureaus vanuit Nederland actief in België,
zoals OMA (Rem Koolhaas) en Neutelings-Riedijk.
Daarbij zijn er ook constructeurs/engineers die de grens oversteken, zoals Bartels
Bouw en Infra. Wat opvalt, is dat de grote bouwbedrijven zichzelf voornamelijk
toegang hebben verschaft tot de Belgische markt door lokale spelers over te
nemen. De andere bedrijven hebben zichzelf op de markt gebracht door
samenwerkingsverbanden aan te gaan en door mee te dingen in openbare
aanbestedingen
8 Voor meer informatie zie http://www.belgium.be/nl/werk/arbeidscontract/detachering/
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 5 van 17
1 Kansen
De Nederlandse bouwmarkt heeft het zwaar te verduren waardoor ondernemers
steeds vaker over de grenzen kijken. Doordat de bouwsector relatief weinig
mogelijkheden biedt voor de-lokalisatie hebben Nederlanders een voordeel door
hun geografische nabijheid bij de Belgische markt. Waardoor het, met name voor
bedrijven uit de grensregio, mogelijk is om vanuit Nederland opdrachten in België
uit te voeren. Dit maakt de Belgische bouwsector een potentiele markt voor
bouwend Nederland.
Hieronder worden de meest relevante kansen voor bouwend Nederland uiteen
gezet. Het gaat om een tekort aan hoger opgeleide werknemers, duurzaam
bouwen, het sportinfrastructuurplan, ontwikkelingen in de provincie Limburg en de
bouw van scholen. Verder bieden grootschalige publieke projecten interessante
mogelijkheden, ook voor onderaannemers of toeleveranciers. De regelgeving en
praktische zaken met betrekking tot het ondernemen (zoals registratie en
personeel) in België wordt onder het kopje ‘praktische zaken’ besproken.
1.1 Kans: Hoger opgeleide arbeidskrachten
De Belgische bouwsector heeft een tekort aan geschoolde arbeidskrachten.
Onderstaande tabel9 illustreert in welke mate de Belgische bouw gerelateerde
bedrijven moeite hebben om vacatures in te vullen.
In het voorjaar van 2013 werd door de Vlaamse Confederatie Bouw al actief
gezocht naar Nederlandse werknemers. Hierbij ging het voornamelijk om banen
zoals burgerlijk en bouwkundig ingenieur, projectleider, technisch tekenaar en
architect. Deze werving was voor opdrachten in loondienst bij bestaande Belgische
aannemers, niet via detachering of een zelfstandigenstatuut. Meer informatie over
praktische zaken rond werken in België of grensarbeid vindt u onder hoofdstuk 3.
1.2
1.3
1.4
9 Studierapport ‘Arbeidsmarkt in de bouw’ Confederatie Bouw, pagina 33
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 6 van 17
1.5 Kans: Duurzaam en energiezuinig bouwen
In België zijn, net als in Nederland, de laatste jaren nieuwe regels gekomen voor
duurzaam en energiezuinig bouwen. Zo worden er in beide landen energielabels
voor gebouwen gebruikt en bestaan er subsidies voor renovatie, nieuwbouw en het
energiezuinig maken van de woning. Kortom, de Belgische bouwsector is niet
onbekend met de verschillende technieken en producten met betrekking tot dit
onderwerp. De doelstellingen om CO2 uitstoot te verminderen en energie te
besparen creëert een stimulerende omgeving voor zowel de burger als de overheid
om te investeren in isolatie en energiezuinig bouwen. Met name voor de renovatie
van bestaande gebouwen liggen kansen. Aangezien het beleid voor duurzaamheid
bij de gewesten ligt volgt hieronder een overzicht per gewest. Wallonië kwam aan
bod in het eerder genoemde kansdossier voor Wallonië.
1.5.1 Vlaanderen
Al sinds 2006 worden steeds strengere voorwaarden opgelegd voor duurzaam
woningen, waardoor veel laaghangend fruit al is geplukt. Vanaf 1 januari 2014
gelden er in Vlaanderen weer nieuwe energieregels en energieprestatie eisen. Dit
alles valt onder de zogenoemde Energieprestatie en Binnenklimaat eis (EPB). Deze
EPB-eis maakt onderscheid tussen eengezinswoningen, grote woongebouwen,
kantoren en scholen.10 Deze maatregel is voornamelijk van toepassing op nieuwe
gebouwen en gebouwen die ingrijpend verbouwd worden. De meeste kansen lijken
dus in de nieuwbouw te liggen; in 2013 steeg dit segment met 13% in Vlaanderen.
Bovendien zal de maximaal toegelaten E-peil (maatstaf voor energie-efficiëntie ) in
2014 verlaagd worden van E70 naar E60.
Verder biedt het Vlaams Gewest een renovatiepremie aan die geldt voor woningen
ouder dan 25 jaar en varieert op basis van gezinssamenstelling en inkomen.
Daarnaast stimuleert Vlaanderen het isoleren van huizen en kan men bijvoorbeeld
in aanmerking komen voor een hogere energiepremie als men tegelijk zijn muren
isoleert en het vensterglas vervangt door hoogrendementsglas.
1.5.2 Brussel Passief 2015
Vanaf 2015 moeten alle nieuwbouwprojecten en ingrijpende renovaties in het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan een nieuwe hoge standaard voldoen met
betrekking tot energiezuinigheid. Deze standaard wordt ook wel de ‘Passief
Standaard’ genoemd en is een verzamel term voor allerlei nieuwe
energieprestatienormen en regelgeving. Deze regelgeving omvat onder andere normen
10 Voor details per categorie zie http://www.energiesparen.be/epb/groeneenergie
Praktische informatie
Meer informatie over het beleid in
het algemeen
https://www.wonenvlaanderen.be/?page=275
Aanvraag vergunning
verbouwingen
http://www.ruimtelijkeordening.be/NL/Beleid/Vergunning/Vergunningnodig
Details EPB eisen http://www.energiesparen.be/epb/groeneenergie
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 7 van 17
over isolatie, luchtdichtheid en ventilatie in gebouwen.11 De normen verschillen
voor enerzijds woningbouw en anderzijds utiliteitsbouw.
Voor energiebesparende ingrepen kunnen inwoners van Brussel en Wallonië een
groene lening aangaan zonder interest. De lening kan tussen de 500 en 20.000
euro zijn, afhankelijk van het inkomen en samenstelling van het gezin.
Praktische informatie
groene’ leningen www.credal.be
passiefstandaard: http://www.huisvesting.irisnet.be/dossier_nl/passief-bouwen
1.5.3 Dakisolatie
Dakisolatie aanbrengen is een van de meest gemakkelijke en rendabele manieren
om een gebouw energiezuiniger te maken. De Belgische Federale overheid steunt
het aanbrengen van dakisolatie. Dit gebeurt door mensen die dakisolatie
aanbrengen 30% van hun investering terug te geven via de belastingen. In
Vlaanderen is onlangs besloten dakisolatie te verplichten: vanaf 2015 treedt in
Vlaanderen de dakisolatienorm in. Deze norm maakt het mogelijk om gebouwen
onbewoonbaar of ongeschikt te verklaren wanneer er geen dakisolatie aanwezig is.
1.5.4 Groene Daken
In vergelijking met andere landen is het product groene daken in België relatief
onbekend. Benchmarkcijfers zijn dan ook niet beschikbaar voor dit product. De
overheid stimuleert de aanleg van groene daken door middel van subsidies. In
Vlaanderen bedraagt deze subsidie 31 euro per m2. Gemeenten zijn vrij om te
kiezen of ze deze subsidie beschikbaar stellen: momenteel doen hier 153
gemeenten aan mee. Sinds kort verplichten sommige gemeenten, zoals Antwerpen,
de aanleg van groene daken bij nieuwbouw of bepaalde dakrenovatie. Onder
andere op basis van deze gegevens stelt een onderzoeker van de Universiteit van
Leuven over groene daken dat er wordt verwacht dat ”(..) de markt de komende
vijf jaar zal verdubbelen”.12 Kortom, de Nederlandse bouwbedrijven met een
specialisatie of ervaring in het aanleggen van groene daken kunnen hier een
voordeel behalen.
Praktische informatie
groene daken http://www.natuurenbos.be/nl
BE/Natuurbeleid/Groen/Groendaken/Subsidies_groendaken.aspx
11 http://www.brusselpassief.be/sites/default/files/Brussel%20Passief%202015%20-
%20De%20regelgeving%20in%20een%20notendop%20-%2020130501.pdf
12 http://www.veto.be/jg39/veto3916/groendaken-l-de-daken-van-de-toekomst
Praktische informatie
belastingvermindering http://financien.belgium.be/nl/particulieren/woning/bela
stingverminderingen/energiebesparing/dakisolatie/
Vlaamse dakisolatienorm http://www.energiesparen.be/node/3537
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 8 van 17
1.5.5 Cradle to cradle
‘Cradle to cradle’ is een bekende term in Nederlandse bouwwereld waar de
afgelopen jaren flink in is geïnvesteerd. Zowel in de ontwikkeling van duurzame
bouwmaterialen als ‘cradle to cradle’ ontwerpen van huizen. Volgens het
Adviesrapport iRG Bouw van de Vlaamse Raad voor Wetenschap en Innovatie is dit
concept en haar betekenis niet of nauwelijks aanwezig in België.13 In de huidige
context van de steeds strenger wordende ‘energie’ maatregelen en wetgeving ten
behoeve van duurzaamheid wordt dit gezien als een gebied waar nog veel winst
valt te behalen. Bij uitstek is er de behoefte om duurzame en recycleerbare
bouwmaterialen te gebruiken, aangezien slechts 8% van de grondstoffen van de
materialen in België zelf wordt gewonnen. Daarbij zijn vaak de eisen van de grotere
bouw (en infra) projecten dat er ‘duurzaam’ wordt gebouwd. Het is nog niet
helemaal duidelijk of ‘cradle to cradle’ opgepakt gaat worden, maar het concept
maakt duidelijk een opmars in België hetgeen kansen biedt voor bedrijven met
ervaring.
1.6 Kans: Provincie Limburg (SALK)
De Belgische Provincie Limburg heeft recent een Strategisch Actieplan voor Limburg
(SALK) opgesteld met aanbevelingen voor de bevordering van duurzame
werkgelegenheid en economisch herstel n.a.v. de sluiting van de Ford-fabriek in
Genk, waardoor zo’n 10.000 arbeidsplaatsen verdwijnen. De financiering van dit
plan, bijna 300 miljoen euro, bestaat uit gemeentelijke, Vlaamse en Europese
steun. Een van de pijlers in dit plan is de bouw. Hierbij zal voornamelijk worden
ingezet op woningrenovatie, versnelde invoer van innovatieve technieken in de
woningbouw en de sector in het algemeen. De Provincie Limburg heeft tevens de
ambitie om klimaatneutraal te worden en duurzaam bouwen is een activiteit waarop
ingezet kan worden om deze ambitie waar te maken. Daarnaast zullen er op korte
termijn verschillende vergunningen uitgegeven worden zoals de aanvraag voor de
Ikea in Hasselt en het afvalverwerkingsproject ‘Closing the Circle’. Verder zullen
verschillende voormalige mijnenterreinen herontwikkeld worden voor toeristische
doeleinden, bedrijvenparken en wetenschapsparken. Tevens wordt een versnelde
uitvoering van de reeds goedgekeurde infrastructuur-werken verwacht zoals de
Noord-Zuid verbinding, Spartaxus 1 en de verhoging van de bruggen van het
Albertkanaal. Kortom, Belgisch Limburg is een interessante provincie om in de
gaten te houden.
Het Actieplan vindt u op: http://assets.rug.be/img_art/site/images/E9C8DFF3-
5F6F-4788-96A9-76EB9E6D6BBD.pdf
1.6.1 Kans: Scholen
In Brussel en de grote steden in Vlaanderen is er een nijpend tekort aan scholen,
wat door de groeiende bevolking alleen maar erger wordt.
In Brussel wordt er tegen 2015 een tekort tussen de 15.000 en 23.000 plaatsen in
het basisonderwijs verwacht.14 Om dit tekort op te vangen zullen er tot 2020
minstens tien scholen gebouwd moeten worden. In 2013 heeft de Vlaamse regering
13 http://www.vrwi.be/pdf/Eindrapport%20iRG%20Bouw.pdf
14 http://www.skolo.org/spip.php?article1239&lang=es
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 9 van 17
€ 46,4 mln vrij gemaakt voor de bouw van scholen, voor 2014 is € 60 mln
gereserveerd.15
Voor de bouw kan een beroep worden gedaan op publiek-private samenwerking,
zoals reeds in het verleden is gebeurd met het programma ‘Scholen van Morgen’.
Dit programma bestaat uit 165 projecten ter waarde van € 925 mln en is goed voor
meer dan 200 nieuwe of gerenoveerde schoolgebouwen.16 Een andere kans is de
recente goedkeuring van de bouw van acht duurzame scholen waarvoor een
aanbesteding georganiseerd zal worden voor ongeveer € 70 mln.17
1.7 Kans: Het Vlaams Sportinfrastructuurplan
Een centraal element van het Vlaamse Sportbeleid is het Vlaams
Sportinfrastructuurplan met een investeringswaarde van 225 mln. euro. Door
middel van publiek-private samenwerking (PPS) probeert de Vlaamse Regering een
inhaalbeweging in sportinfrastructuur te realiseren. Na de selectie van de private
partners wordt er voor elke sector een private projectvennootschap opgericht.
Hierna wordt met de lokale overheids besturen een individuele DBFM-overeenkomst
(Design, Build, Finance, Maintenance) afgesloten, waarbij de private partner instaat
voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van de
sportinfrastructuur gedurende 10 of 30 jaar. De lokale overheids besturen betalen
een jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding, waarvan de Vlaamse Regering 30%
subsidieert. In 2011 betaalde de Vlaamse overheid € 92.000 aan subsidies uit, in
2012 was dat een bedrag van € 725.000.
De concrete uitwerking van het Vlaams Sportinfrastructuurplan gebeurt door
Sportfacilitator18 dat voor de sporttechnische en bouwtechnische aspecten van het
project een beroep doet op Bloso, de sportadministratie van de Vlaamse overheid.
Bloso stelt gedetailleerde informatie over de huidige staat en behoeftes van de
Vlaamse sportinfrastructuur beschikbaar op haar website. Daarnaast publiceert het
de toekomstige plannen van renovatie en nieuwbouw projecten van haar
accommodaties waar private ondernemingen voor in aanmerking kunnen komen.
Praktische informatie
Bloso http://www.bloso.be/Pages/Home.aspx
Studies en rapporten
http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/OnderzoekPlanning/Pages/default.aspx
http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/OnderzoekPlanning/Pages/Behoefteonderz
oek.aspx
http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/NieuwbouwRenovatie/Pages/default.aspx
http://www.cjsm.vlaanderen.be/sport/sportinfrastructuurplan/index.shtml
15 http://www.standaard.be/cnt/dmf20130329_087
16 http://www.scholenvanmorgen.be/nl/over-het-programma
17 http://nollet.wallonie.be/nouvelles-places-et-r-novations-dans-les-coles-les-dossiers-avancent
18 Samenwerkingsverband tussen de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV), het kabinet van de Vlaamse
minister van Sport, het Vlaams Kenniscentrum PPS en het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media.
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 10 van 17
1.8 Kans: Seriematige bouw in België in opkomst
Traditioneel worden er in België veel alleenstaande huizen met particuliere
opdrachtgevers gebouwd. Iets wat in Nederland relatief weinig voorkomt en waarin
het gemiddelde Nederlandse bouwbedrijf niet echt in uit blinkt. Echter, volgens het
ING ‘Exportkansen voor Bouwend Nederland’ rapport, neemt in België de laatste
jaren seriebouw van woningen toe.19 Nederlandse bouwbedrijven hebben hierin
grote expertise en ervaring en kunnen daardoor op dit terrein een streepje voor
hebben op Belgische bouwbedrijven.
19 U vindt het ING rapport op:
http://www.ing.nl/Images/ING%20-%20Exportkansen%20voor%20de%20Nederlandse%20bouw%20-
%20September%202013_tcm14-143461.pdf?id=20131024031915
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 11 van 17
2 Praktische Zaken
De wet- en regelgeving in België is anders dan in Nederland. Wanneer u als
Nederlandse onderneming of zelfstandige werkzaamheden wil gaan verrichten in
België moet u zich allereerst aanmelden bij een Belgisch ondernemingsloket. Hier
kunt zich inschrijven als ‘Europees’ bedrijf waarmee u uitgezonderd zult worden van
bepaalde verplichtingen. Met deze aanmelding worden er verschillende procedures
gestart, afhankelijk of u van plan bent zich te vestigen in België of slechts tijdelijk
werkzaamheden zal verrichten. Hieronder worden de belangrijkste procedures kort
besproken en wordt er een overzicht gegeven van waar men de openbare
aanbestedingen kan vinden.
2.1 Detachering en in loondienst
De Belgische bouwmarkt wordt steeds internationaler en er wordt regelmatig
gewerkt met buitenlandse werknemers. Vaak zijn deze werknemers tijdelijk
gedetacheerd voor maximaal 12 maanden. Wanneer u als werknemer gedetacheerd
wordt in België of werknemers detacheert dient u zich te houden aan de Belgische
wet en regelgeving. Als werknemer dient u zich in te schrijven via de Limosa
website van de Federale Overheidsdienst voor Sociale Zekerheid en moet u het
PDOK formulier invullen. Limosa is een digitaal loket voor buitenlands personeel.
Wanneer u als werkgever personeel de grens over stuurt moet u zich niet alleen
inschrijven bij Limosa, maar dient u zich ook aan te melden bij een
ondernemingsloket, zoals hierboven vermeld.
Praktische informatie over de sociale zekerheid als u in België gaat wonen, werken
of ondernemen vindt u bij het Bureau voor Belgische Zaken (BBZ) van de Sociale
Verzekeringsbank. Op de grensportal van de Benelux vindt u praktische informatie
voor grensarbeiders.
De Confederatie Bouw Antwerpen heeft een presentatie beschikbaar gesteld over
de belangrijkste administratieve formaliteiten bij het uitvoeren van bouwwerken in
België door een Nederlandse onderneming met eigen personeel. Deze presentatie
kunt u hier20 downloaden.
20 http://belgie.nlambassade.org/binaries/content/assets/postenweb/b/belgie/ambassade-van-het-koninkrijk-der-
nederlanden/import/de_ambassade/economie_en_handel/ondernemen-in-belgie/administratieve-formaliteiten-
bouw-belgie-2.pdf
Praktische informatie
Overzicht van de Belgische
ondernemingsloketten:
http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/leven_onderneming/
oprichting/ondernemingsloket/#.UlVMS6wyRc5
Bureau Belgische zaken
Portaal grensarbeiders
http://www.svb.nl/int/nl/bbz/index.jsp
http://www.benelux.int/nl/pub/pub_grensarbeiders.asp
Limosa http://www.limosa.be/
PDOK formulier https://www.socialsecurity.be/foreign/nl/employer_limosa/infos/
documents/pdf/opoc_form_N.pdf
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 12 van 17
2.2 Rol en Registratie Architecten
De rol van de architect in het Belgische bouwproces staat centraal. Als men een
huis wil bouwen klopt men in België allereerst bij een architect aan. Traditioneel
gezien krijgt deze bijna alle verantwoordelijkheid voor het bouwproces. Zo helpt de
architect bij het aanvragen van een bouwvergunning en staat hij samen met de
aannemer 10 jaar wettelijk garant voor het geleverde product. Het is dan ook
verstandig hiervoor een verzekering af te sluiten. Let op, een architect mag alleen
in België opereren als hij of zij lid is van de Orde van Architecten.
Praktische informatie
Orde van Architecten http://www.ordevanarchitecten.be/index.html
http://www.architect.be/architect/verzekering_beroep.php
2.3 Erkenning als Aannemer
Voor het uitvoeren van opdrachten van een Belgische overheidsinstantie dient u als
aannemer een erkenning te bezitten. Deze vereiste is geïntroduceerd om de
kwaliteit in de Belgische bouw te waarborgen. Als aannemer voor particuliere
bouwprojecten hoeft u deze erkenning niet te bezitten. Het is wel belangrijk om
informatie in te winnen over wat uw wettelijke verplichtingen zijn als aannemer in
België. Zo bent u als aannemer 10 jaar aansprakelijk op de kwaliteit van het
gebouw en de gebruikte bouwmaterialen. Meer informatie over de wettelijke
verplichtingen kunt u inwinnen bij de Federale Overheidsdienst Economie, de
Confederatie Bouw en gespecialiseerde advocaten.
Praktische informatie
Confederatie Bouw http://www.confederatiebouw.be/Home/tabid/2126/language/nl
-BE/Default.aspx
FOD Economie http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/specifieke_domeine
n/kwaliteit_bouw/#.Up3XY6zdB0c
Aansprakelijkheid http://www.federale.be/Templates/Content.aspx?LangType=206
7&id=562&menu=contractors
2.4 De Vlaamse en Brusselse Bouwmeesters
De ‘Bouwmeester’ is een relatief nieuw begrip in België en heeft de Nederlandse
functie van Rijksbouwmeester. Deze Bouwmeester voeren het Architectonisch
beleid van de Gewesten uit. Een van de belangrijkste taken van de Bouwmeester is
het selecteren van ontwerpers voor overheidsopdrachten. Met de Open Oproep
wordt er twee keer per jaar een lijst met projecten gepubliceerd waarvoor de
ontwerpers zich kandidaat kunnen stellen.
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 13 van 17
Praktische informatie
Open oproepen http://www.bmabru.be/
Vlaamse bouwmeesters http://www.vlaamsbouwmeester.be/
2.5 Aanbestedingen
Voor alle Belgische overheidsopdrachten is er een officieel kanaal: de applicatie e-
notification. Via deze website kunt u onder meer aangekondigde opdrachten
opvragen, inclusief handleidingen met praktische tips, valkuilen e.d. Andere nuttige
sites staan hieronder.
Praktische informatie
Belgische overheidsopdrachten http://www.publicprocurement.be/portal/page/portal/pubproc
Bulletin der aanbestedingen http://www.bda-online.be/
Informatie over ondermeer
architectuur wedstrijden
http://www.bouwkroniek.be/
Wetgeving overheidsopdrachten http://www.bestuurszaken.be/Belgische-regelgeving.
Aanbestedingen van de Europese
Unie en andere internationale
organisaties
http://www.agentschapnl.nl/onderwerp/europese-unie-eigen-
gebruik-inkoop-europese-instellingen
Europees Publicatieblad http://ted.europa.eu
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 14 van 17
3 Beurzen en Activiteiten
Omdat in België particulieren veel zelf bouwen, zijn beurzen de plekken waar zij
advies inwinnen en ideeën opdoen met betrekking tot het uitvoeren van
bouwprojecten. Deze beurzen bieden dan ook de kans om mensen met uw
product/service kennis te laten maken. Tevens biedt het de mogelijkheid om kennis
te maken met uw Belgische collega’s.
Hieronder staan enkele interessante beurzen genoemd. Bezoek voor een
volledig overzicht: www.beurskalender.be
Data Beurs Plaats
11/01-19/01 2014 Bouw & Reno: Bouw-, renovatie en
immobeurs Publiek: particulieren
http://www.bouwreno.be/
Antwerpen
25/01-02/02 2014 Wonen: Bouw- en interieurbeurs
Publiek: particulieren
http://www.wonen.eu/wonen2011_02.html
Mechelen
7-9/02 2014 Bouw innovatie: beurs(ver)bouwen in Limburg
Publiek: bouwheren en bouwprofessionals
http://www.bouwinnovatie.be/
Hasselt
1-3 & 7-9/02 2014 Batimons: Bouw en wooncomfort
Publiek: particulieren en bouwprofessionals
http://www.batimons.be/
Mons
20/02-02/03 2014 Batibouw: De Belgische Bouwbeurs
Publiek: bouwprofessionals
http://www.batibouw.be/
Brussel
15-18&22/03 2014 Ideaal wonen in huis en tuin
Publiek: particulieren
http://www.ideaalwonen.be/
Leuven
23-24/04 2014 Architect@Work: innovatie en ontwerpers
beurs
Publiek: architecten, ontwerpers en ingenieurs
http://www.architectatwork.be/
Kortrijk
3-5/05 2014 Passivehouse: Passief of energiezuinig
(ver)bouwen
Publiek: particulieren en bouwprofessionals
http://www.passivehouse.be/nl/de-beurs
Brussel
28-29/05 2014 Architect@Work: innovatie en ontwerpers
beurs
Publiek: architecten, ontwerpers en ingenieurs
http://www.architectatwork.be/
Luik
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 15 van 17
4 Diensten Ambassade
Mocht u na het lezen van dit kans dossier enthousiast zijn geworden om België te
gaan verkennen dan willen wij u het volgende adviseren. Zoals in het begin al is
opgemerkt is België een land met andere manieren en gebruiken. Daarom is het
aan te raden eerst met België kennis te maken, bv door Belgische bouwbeurzen of
voorlichtingsdagen te bezoeken. Daarbij biedt de Nederlandse overheid
verschillende diensten aan om u te ondersteunen in het ondernemen in het
buitenland. Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit
rapport aarzel dan niet om met de ambassade in Brussel contact op te nemen:
Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden
Economische en handelsafdeling
Kortenberglaan 4-10
B-1040 Brussel
Telefoon: (+32) 2 679 16 55/77
E-mail: [email protected]
www.nederlandseambassade.be
www.facebook.com/nederlandinbelgie
In het voorjaar van 2014 zal de Nederlandse ambassade in Brussel samen met het
Vlaams Architectuur Instituut een negental lezingen organiseren in het kader van
Nederlands-Vlaamse samenwerking. Als u hier meer informatie over wenst kunt u
mailen met [email protected]. Ook organiseert de ambassade
handelsgerelateerde activiteiten, deze worden op de website aangekondigd.
De Nederlandse Ambassade kan het volgende voor u doen:
4.1 Aanspreekpunt
De ambassade is het aanspreekpunt voor individuele bedrijven. De economische
afdeling verstrekt actuele en betrouwbare informatie over het exporteren naar en
investeren in de Belgische markt, informatie over de ontwikkelingen binnen
kansrijke sectoren en over wet- en regelgeving. Ook wordt de ambassade
ingeschakeld bij het oplossen van concrete problemen die het Nederlands
bedrijfsleven in België ondervindt.
4.2 Zakenpartnerscan
Ziet u een kans op de Belgische markt voor uw bedrijf, maar zoekt u naar partners?
Dan is de zakenpartnerscan iets voor u. De zakenpartnerscan is een persoonlijke
introductie bij potentiële zakenpartners, speciaal voor ondernemers. Of u net komt
kijken of al langer onderneemt in het buitenland, de zakenpartnerscan opent
deuren naar distributeurs,
importeurs, productiepartners of agenten in het buitenland. Deze dienst kost 500
Euro en wordt uitgevoerd in samenwerking met AgentschapNL.
4.3 Website
Op haar website verzamelt de ambassade economische en handels gerelateerde
informatie onder het kopje economie en handel. U vindt hier (Belgisch) economisch
NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.
Pagina 16 van 17
nieuws, informatie over thema’s en FAQ over zakendoen in België. Op de kalender
vindt u een overzicht van alle handelsmissies, seminars, matchmakings en overige
activiteiten die de ambassade organiseert.
4.4 Vraagbeantwoording en doorverwijzing
Heeft u andere vragen waarmee u niet terecht kan op de website, dan kunnen wij u
individueel verder helpen. Neem zeker contact met onze medewerkers. Onze
dienstverlening voorziet zogenaamde “eerstelijnszorg”. Indien u behoefte heeft aan
verdere of specialistische ondersteuning, verwijzen wij u door naar organisaties die
u verder kunnen helpen.
4.5 Kansensignalering en activiteiten
De ambassade speurt continu naar marktkansen voor Nederlandse ondernemers.
Dit doet zij door de ontwikkelingen op de Belgische markt nauwlettend te volgen.
De marktkansen worden vertaald in berichten die gepubliceerd worden op onze
website en op de website van AgentschapNL. Op basis van de kansensignalering
organiseert de ambassade regelmatig handelsbevorderende activiteiten zoals
informatiesessies, contactdagen,
missies, matchmakings, bezoeken en evenementen.
4.6 Nieuwsbrief
De ambassade publiceert een 2-wekelijkse nieuwsbrief over marktevoluties,
investeringsmogelijkheden en zakelijke opportuniteiten. U kunt zich abonneren op
de nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar [email protected] met de
vermelding “abonnement nieuwsbrief”. Tevens vindt u op de website het laatste
nummer van de nieuwsbrief en een archief van de vorige nummers.
Dit is een publicatie van:
Agentschap NL
NL EVD Internationaal
Postbus 20102 2595 CL Den Haag
www.agentschapnl.nl