Kansendossier bouw in België

17
Kansendossier Bouw in België Kansen voor bouwend Nederland in de Belgische bouwsector

Transcript of Kansendossier bouw in België

Page 1: Kansendossier bouw in België

Kansendossier Bouw in België Kansen voor bouwend Nederland in de Belgische bouwsector

Page 2: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 2 van 17

Inleiding

Bouw in België

Het kansendossier Bouw in België zet de potentiële kansen van de Belgische

bouwsector voor bouwend Nederland uiteen.

Het gaat om een tekort aan hoger opgeleide werknemers, duurzaam bouwen, het

sportinfrastructuurplan, ontwikkelingen in de provincie Limburg en de bouw van

scholen. Verder bieden grootschalige publieke projecten interessante

mogelijkheden, ook voor onderaannemers of toeleveranciers.

Hoewel in België de bouwsector ook in zwaar weer zit, wordt er toch nog meer

gebouwd in onze zuiderbuur en liggen er specifieke kansen voor het Nederlandse

bedrijfsleven. Naast dit dossier bestaan er nog twee recentelijk gepubliceerde

rapporten over kansen in de Belgische bouwsector: een bouw (materialen) rapport1

van de Nederlandse Kamer voor Koophandel in België en een rapport van de ING 2.

In dit dossier wordt met name de situatie in Vlaanderen en het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest toegelicht. De bouwsector in Wallonië kwam aan bod in het

dossier ‘Kansensignalering Wallonië3’ , dit rapport vindt u op de website van de

ambassade en van Agentschap NL.

Voordat dit alles besproken zal worden is het voor u als ondernemer belangrijk stil

te staan bij hoe de Belgische staat is ingericht. Wees u er zich verder van bewust

dat er (culturele) verschillen zijn in zakendoen tussen Nederland en België. Met het

grootste deel inwoners van België mogen we dan wel dezelfde taal delen, de

omgangsregels zijn anders.

Handelsrelatie België-Nederland

België is na Duitsland de belangrijkste handelspartner van Nederland. Volgens de

meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek exporteerde

Nederland voor bijna € 49 miljard naar België en importeerde € 36 miljard aan

goederen en diensten. Het merendeel van de export en import is voor Vlaanderen.

Wallonië maakt recentelijk een voorspoedige ontwikkeling door, hierdoor wordt het

in toenemende mate een kansrijke nabije markt.

Politieke situatie

België is een federale staat waarbij de centrale overheid door verschillende

staatshervormingen grote delen van haar bevoegdheid heeft afgestaan aan drie

gewesten en drie gemeenschappen. Het Vlaamse, Waalse en Brussels

1 Dit rapport kunt u bestellen via www.nkvk.be/bestelformulier-bouw

2 http://www.ing.nl/Images/ING%20-%20Exportkansen%20voor%20de%20Nederlandse%20bouw%20-

%20September%202013_tcm14-143461.pdf?id=20131024031915

3http://www.agentschapnl.nl/sites/default/files/2013/09/Kansdossier%20Walloni%C3%AB%20september%202013.

pdf

Page 3: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 3 van 17

Hoofdstedelijke Gewest zijn bevoegd voor o.a. economie en werkgelegenheid. Dat

betekent dat voor een groot deel het economische beleid, de buitenlandse handel

en het aantrekken van investeringen door de individuele gewesten worden

(uit)gevoerd. De gemeenschappen zijn ingedeeld op basis van taal (Nederlands,

Frans en Duits) en zijn bevoegd voor onder andere cultuur en onderwijs.

Beschrijving sector

Zoals eerder aangegeven doet de Belgische bouwsector het relatief goed, zeker in

vergelijking met Nederland.4 Al zijn de meest recente berichten wat somberder. De

afgelopen jaren boekte deze sector een groei van 0,9 procent, wat hoger is dan het

gemiddelde ‘Europese’ cijfer van -1,6%. Deze groei is voornamelijk te danken aan

het feit dat de overheid haar investeringsniveau in de bouw de afgelopen jaren

(2010 t/m 2013) op peil hield. Ook is er in België de traditie om een eigen huis te

bouwen en te bezitten. Volgens een onderzoek van het Europese Centrale Bank

bezit 95 % van de Belgische gezinnen een huis.

De crisis gaat echter ook niet aan de Belgische bouwsector voorbij. Zo daalden in

2013 de overheidsinvesteringen in vergelijking tot de voorgaande jaren fors. In de

eerste zes maanden van 2013 schreven de gemeenten slechts 691 aanbestedingen

uit. Dat zijn er 39 % minder dan een jaar eerder. Echter, de verwachting is dat in

de aanloop naar de verkiezingen van mei 2014 er extra investeringen in

infrastructuur zal worden gedaan.

De meest recente kwartaalcijfers van Standard & Poor5 geven eveneens aan dat de

vastgoedmarkt in België stabiel blijft ondanks de crisis. De verwachtingen zijn dat

de huizenprijzen dit jaar met 0,5% zullen stijgen en volgend jaar met 1,5%. Op

langere termijn wordt echter een daling verwacht door de stijging van de

hypothecaire rente.6 In vergelijking met Nederland: men verwacht dat de

huizenprijzen in Nederland over het algehele jaar (2013) zullen afnemen met 5,5%,

in 2014 wordt er een afname van 1% voorspeld.

Structuur arbeidsmarkt

Ook in België is de bouw een belangrijke werkgever, die ook buitenlandse

werknemers aantrekt. Onderstaande tabel geeft daar een goed beeld van. Sinds

2002 is het aandeel buitenlandse werknemers in de bouwnijverheid gestegen.

Afgelopen jaar werkten er ruim 4.800 Nederlanders op bouwwerven in de

Limburgse en Antwerpse grensstreek. Dit waren er meer dan het aantal

bouwvakkers uit Polen (4.600) en Portugal (4.200).7

4 De analyse van de Belgische bouwsector is gebaseerd op het studierapport ‘Arbeidsmarkt in de bouw’ van

Confederatie Bouw: http://www.confederatiebouw.be/Portals/0/documenten/Jaarverslag/Studierapport%202012-

2013.pdf

5 http://www.standaard.be/cnt/dmf20130726_00671532

6 http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_bouw/Woningprijzen_gaan_15_procent_lager.9380885-3101.art

7 http://www.wijnoordholland.nl/nieuws-overzicht/24-04-2013-bijna-5000-nederlanders-aan-het-werk-belgische-

bouwsector-meer-dan-polen

Page 4: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 4 van 17

Opvallend is ook het toenemend aantal ‘gedetacheerden’. Met detachering kan een

werkgever zijn werknemers naar het buitenland sturen voor een bepaalde tijd.

Hierbij moet het minimum loon van het gastland worden gerespecteerd, terwijl de

sociale lasten in het land van herkomst moeten worden betaald.8 Het overgrote

deel van de gedetacheerden, 54%, komt wederom uit aangrenzende landen,

voornamelijk uit Nederland.

Een andere ontwikkeling op de arbeidsmarkt is het tijdelijk inschakelen van

arbeiders (bouwinterim). In 2011 waren er 10.000 uitzendkrachten actief in de

bouwsector, dat is zo’n 1,3% van het aantal voltijds werknemers in de bouw. Dit

heeft dus mogelijk een groeipotentieel waarmee er kan worden ingespeeld op de

wisselende en seizoensgebonden vraag.

De inzet van arbeidskrachten en het toepassen van de Europese

detacheringsmogelijkheid staan echter de laatste tijd flink ter discussie in België.

De concurrentiedruk vanuit het buitenland (ook Nederland) drukt zwaar op de

Belgische bouwsector. Let er op dat u nauwgezet alle wettelijke bepalingen en

regels volgt als u de Belgische markt betreedt.

Nederlandse bedrijven in België

In België zijn er al een aantal grote Nederlandse bouwondernemers actief. Als u van

plan bent in België te gaan ondernemen kunnen deze ondernemers u een beeld

geven over hoe (bouw) bedrijven de Belgische markt kunnen benaderen. Bekende

Nederlandse spelers in de Belgische bouwsector zijn BAM, Heijmans, Grontmij en

Strukton. Tevens zijn er grote architectenbureaus vanuit Nederland actief in België,

zoals OMA (Rem Koolhaas) en Neutelings-Riedijk.

Daarbij zijn er ook constructeurs/engineers die de grens oversteken, zoals Bartels

Bouw en Infra. Wat opvalt, is dat de grote bouwbedrijven zichzelf voornamelijk

toegang hebben verschaft tot de Belgische markt door lokale spelers over te

nemen. De andere bedrijven hebben zichzelf op de markt gebracht door

samenwerkingsverbanden aan te gaan en door mee te dingen in openbare

aanbestedingen

8 Voor meer informatie zie http://www.belgium.be/nl/werk/arbeidscontract/detachering/

Page 5: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 5 van 17

1 Kansen

De Nederlandse bouwmarkt heeft het zwaar te verduren waardoor ondernemers

steeds vaker over de grenzen kijken. Doordat de bouwsector relatief weinig

mogelijkheden biedt voor de-lokalisatie hebben Nederlanders een voordeel door

hun geografische nabijheid bij de Belgische markt. Waardoor het, met name voor

bedrijven uit de grensregio, mogelijk is om vanuit Nederland opdrachten in België

uit te voeren. Dit maakt de Belgische bouwsector een potentiele markt voor

bouwend Nederland.

Hieronder worden de meest relevante kansen voor bouwend Nederland uiteen

gezet. Het gaat om een tekort aan hoger opgeleide werknemers, duurzaam

bouwen, het sportinfrastructuurplan, ontwikkelingen in de provincie Limburg en de

bouw van scholen. Verder bieden grootschalige publieke projecten interessante

mogelijkheden, ook voor onderaannemers of toeleveranciers. De regelgeving en

praktische zaken met betrekking tot het ondernemen (zoals registratie en

personeel) in België wordt onder het kopje ‘praktische zaken’ besproken.

1.1 Kans: Hoger opgeleide arbeidskrachten

De Belgische bouwsector heeft een tekort aan geschoolde arbeidskrachten.

Onderstaande tabel9 illustreert in welke mate de Belgische bouw gerelateerde

bedrijven moeite hebben om vacatures in te vullen.

In het voorjaar van 2013 werd door de Vlaamse Confederatie Bouw al actief

gezocht naar Nederlandse werknemers. Hierbij ging het voornamelijk om banen

zoals burgerlijk en bouwkundig ingenieur, projectleider, technisch tekenaar en

architect. Deze werving was voor opdrachten in loondienst bij bestaande Belgische

aannemers, niet via detachering of een zelfstandigenstatuut. Meer informatie over

praktische zaken rond werken in België of grensarbeid vindt u onder hoofdstuk 3.

1.2

1.3

1.4

9 Studierapport ‘Arbeidsmarkt in de bouw’ Confederatie Bouw, pagina 33

Page 6: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 6 van 17

1.5 Kans: Duurzaam en energiezuinig bouwen

In België zijn, net als in Nederland, de laatste jaren nieuwe regels gekomen voor

duurzaam en energiezuinig bouwen. Zo worden er in beide landen energielabels

voor gebouwen gebruikt en bestaan er subsidies voor renovatie, nieuwbouw en het

energiezuinig maken van de woning. Kortom, de Belgische bouwsector is niet

onbekend met de verschillende technieken en producten met betrekking tot dit

onderwerp. De doelstellingen om CO2 uitstoot te verminderen en energie te

besparen creëert een stimulerende omgeving voor zowel de burger als de overheid

om te investeren in isolatie en energiezuinig bouwen. Met name voor de renovatie

van bestaande gebouwen liggen kansen. Aangezien het beleid voor duurzaamheid

bij de gewesten ligt volgt hieronder een overzicht per gewest. Wallonië kwam aan

bod in het eerder genoemde kansdossier voor Wallonië.

1.5.1 Vlaanderen

Al sinds 2006 worden steeds strengere voorwaarden opgelegd voor duurzaam

woningen, waardoor veel laaghangend fruit al is geplukt. Vanaf 1 januari 2014

gelden er in Vlaanderen weer nieuwe energieregels en energieprestatie eisen. Dit

alles valt onder de zogenoemde Energieprestatie en Binnenklimaat eis (EPB). Deze

EPB-eis maakt onderscheid tussen eengezinswoningen, grote woongebouwen,

kantoren en scholen.10 Deze maatregel is voornamelijk van toepassing op nieuwe

gebouwen en gebouwen die ingrijpend verbouwd worden. De meeste kansen lijken

dus in de nieuwbouw te liggen; in 2013 steeg dit segment met 13% in Vlaanderen.

Bovendien zal de maximaal toegelaten E-peil (maatstaf voor energie-efficiëntie ) in

2014 verlaagd worden van E70 naar E60.

Verder biedt het Vlaams Gewest een renovatiepremie aan die geldt voor woningen

ouder dan 25 jaar en varieert op basis van gezinssamenstelling en inkomen.

Daarnaast stimuleert Vlaanderen het isoleren van huizen en kan men bijvoorbeeld

in aanmerking komen voor een hogere energiepremie als men tegelijk zijn muren

isoleert en het vensterglas vervangt door hoogrendementsglas.

1.5.2 Brussel Passief 2015

Vanaf 2015 moeten alle nieuwbouwprojecten en ingrijpende renovaties in het

Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan een nieuwe hoge standaard voldoen met

betrekking tot energiezuinigheid. Deze standaard wordt ook wel de ‘Passief

Standaard’ genoemd en is een verzamel term voor allerlei nieuwe

energieprestatienormen en regelgeving. Deze regelgeving omvat onder andere normen

10 Voor details per categorie zie http://www.energiesparen.be/epb/groeneenergie

Praktische informatie

Meer informatie over het beleid in

het algemeen

https://www.wonenvlaanderen.be/?page=275

Aanvraag vergunning

verbouwingen

http://www.ruimtelijkeordening.be/NL/Beleid/Vergunning/Vergunningnodig

Details EPB eisen http://www.energiesparen.be/epb/groeneenergie

Page 7: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 7 van 17

over isolatie, luchtdichtheid en ventilatie in gebouwen.11 De normen verschillen

voor enerzijds woningbouw en anderzijds utiliteitsbouw.

Voor energiebesparende ingrepen kunnen inwoners van Brussel en Wallonië een

groene lening aangaan zonder interest. De lening kan tussen de 500 en 20.000

euro zijn, afhankelijk van het inkomen en samenstelling van het gezin.

Praktische informatie

groene’ leningen www.credal.be

passiefstandaard: http://www.huisvesting.irisnet.be/dossier_nl/passief-bouwen

1.5.3 Dakisolatie

Dakisolatie aanbrengen is een van de meest gemakkelijke en rendabele manieren

om een gebouw energiezuiniger te maken. De Belgische Federale overheid steunt

het aanbrengen van dakisolatie. Dit gebeurt door mensen die dakisolatie

aanbrengen 30% van hun investering terug te geven via de belastingen. In

Vlaanderen is onlangs besloten dakisolatie te verplichten: vanaf 2015 treedt in

Vlaanderen de dakisolatienorm in. Deze norm maakt het mogelijk om gebouwen

onbewoonbaar of ongeschikt te verklaren wanneer er geen dakisolatie aanwezig is.

1.5.4 Groene Daken

In vergelijking met andere landen is het product groene daken in België relatief

onbekend. Benchmarkcijfers zijn dan ook niet beschikbaar voor dit product. De

overheid stimuleert de aanleg van groene daken door middel van subsidies. In

Vlaanderen bedraagt deze subsidie 31 euro per m2. Gemeenten zijn vrij om te

kiezen of ze deze subsidie beschikbaar stellen: momenteel doen hier 153

gemeenten aan mee. Sinds kort verplichten sommige gemeenten, zoals Antwerpen,

de aanleg van groene daken bij nieuwbouw of bepaalde dakrenovatie. Onder

andere op basis van deze gegevens stelt een onderzoeker van de Universiteit van

Leuven over groene daken dat er wordt verwacht dat ”(..) de markt de komende

vijf jaar zal verdubbelen”.12 Kortom, de Nederlandse bouwbedrijven met een

specialisatie of ervaring in het aanleggen van groene daken kunnen hier een

voordeel behalen.

Praktische informatie

groene daken http://www.natuurenbos.be/nl

BE/Natuurbeleid/Groen/Groendaken/Subsidies_groendaken.aspx

11 http://www.brusselpassief.be/sites/default/files/Brussel%20Passief%202015%20-

%20De%20regelgeving%20in%20een%20notendop%20-%2020130501.pdf

12 http://www.veto.be/jg39/veto3916/groendaken-l-de-daken-van-de-toekomst

Praktische informatie

belastingvermindering http://financien.belgium.be/nl/particulieren/woning/bela

stingverminderingen/energiebesparing/dakisolatie/

Vlaamse dakisolatienorm http://www.energiesparen.be/node/3537

Page 8: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 8 van 17

1.5.5 Cradle to cradle

‘Cradle to cradle’ is een bekende term in Nederlandse bouwwereld waar de

afgelopen jaren flink in is geïnvesteerd. Zowel in de ontwikkeling van duurzame

bouwmaterialen als ‘cradle to cradle’ ontwerpen van huizen. Volgens het

Adviesrapport iRG Bouw van de Vlaamse Raad voor Wetenschap en Innovatie is dit

concept en haar betekenis niet of nauwelijks aanwezig in België.13 In de huidige

context van de steeds strenger wordende ‘energie’ maatregelen en wetgeving ten

behoeve van duurzaamheid wordt dit gezien als een gebied waar nog veel winst

valt te behalen. Bij uitstek is er de behoefte om duurzame en recycleerbare

bouwmaterialen te gebruiken, aangezien slechts 8% van de grondstoffen van de

materialen in België zelf wordt gewonnen. Daarbij zijn vaak de eisen van de grotere

bouw (en infra) projecten dat er ‘duurzaam’ wordt gebouwd. Het is nog niet

helemaal duidelijk of ‘cradle to cradle’ opgepakt gaat worden, maar het concept

maakt duidelijk een opmars in België hetgeen kansen biedt voor bedrijven met

ervaring.

1.6 Kans: Provincie Limburg (SALK)

De Belgische Provincie Limburg heeft recent een Strategisch Actieplan voor Limburg

(SALK) opgesteld met aanbevelingen voor de bevordering van duurzame

werkgelegenheid en economisch herstel n.a.v. de sluiting van de Ford-fabriek in

Genk, waardoor zo’n 10.000 arbeidsplaatsen verdwijnen. De financiering van dit

plan, bijna 300 miljoen euro, bestaat uit gemeentelijke, Vlaamse en Europese

steun. Een van de pijlers in dit plan is de bouw. Hierbij zal voornamelijk worden

ingezet op woningrenovatie, versnelde invoer van innovatieve technieken in de

woningbouw en de sector in het algemeen. De Provincie Limburg heeft tevens de

ambitie om klimaatneutraal te worden en duurzaam bouwen is een activiteit waarop

ingezet kan worden om deze ambitie waar te maken. Daarnaast zullen er op korte

termijn verschillende vergunningen uitgegeven worden zoals de aanvraag voor de

Ikea in Hasselt en het afvalverwerkingsproject ‘Closing the Circle’. Verder zullen

verschillende voormalige mijnenterreinen herontwikkeld worden voor toeristische

doeleinden, bedrijvenparken en wetenschapsparken. Tevens wordt een versnelde

uitvoering van de reeds goedgekeurde infrastructuur-werken verwacht zoals de

Noord-Zuid verbinding, Spartaxus 1 en de verhoging van de bruggen van het

Albertkanaal. Kortom, Belgisch Limburg is een interessante provincie om in de

gaten te houden.

Het Actieplan vindt u op: http://assets.rug.be/img_art/site/images/E9C8DFF3-

5F6F-4788-96A9-76EB9E6D6BBD.pdf

1.6.1 Kans: Scholen

In Brussel en de grote steden in Vlaanderen is er een nijpend tekort aan scholen,

wat door de groeiende bevolking alleen maar erger wordt.

In Brussel wordt er tegen 2015 een tekort tussen de 15.000 en 23.000 plaatsen in

het basisonderwijs verwacht.14 Om dit tekort op te vangen zullen er tot 2020

minstens tien scholen gebouwd moeten worden. In 2013 heeft de Vlaamse regering

13 http://www.vrwi.be/pdf/Eindrapport%20iRG%20Bouw.pdf

14 http://www.skolo.org/spip.php?article1239&lang=es

Page 9: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 9 van 17

€ 46,4 mln vrij gemaakt voor de bouw van scholen, voor 2014 is € 60 mln

gereserveerd.15

Voor de bouw kan een beroep worden gedaan op publiek-private samenwerking,

zoals reeds in het verleden is gebeurd met het programma ‘Scholen van Morgen’.

Dit programma bestaat uit 165 projecten ter waarde van € 925 mln en is goed voor

meer dan 200 nieuwe of gerenoveerde schoolgebouwen.16 Een andere kans is de

recente goedkeuring van de bouw van acht duurzame scholen waarvoor een

aanbesteding georganiseerd zal worden voor ongeveer € 70 mln.17

1.7 Kans: Het Vlaams Sportinfrastructuurplan

Een centraal element van het Vlaamse Sportbeleid is het Vlaams

Sportinfrastructuurplan met een investeringswaarde van 225 mln. euro. Door

middel van publiek-private samenwerking (PPS) probeert de Vlaamse Regering een

inhaalbeweging in sportinfrastructuur te realiseren. Na de selectie van de private

partners wordt er voor elke sector een private projectvennootschap opgericht.

Hierna wordt met de lokale overheids besturen een individuele DBFM-overeenkomst

(Design, Build, Finance, Maintenance) afgesloten, waarbij de private partner instaat

voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van de

sportinfrastructuur gedurende 10 of 30 jaar. De lokale overheids besturen betalen

een jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding, waarvan de Vlaamse Regering 30%

subsidieert. In 2011 betaalde de Vlaamse overheid € 92.000 aan subsidies uit, in

2012 was dat een bedrag van € 725.000.

De concrete uitwerking van het Vlaams Sportinfrastructuurplan gebeurt door

Sportfacilitator18 dat voor de sporttechnische en bouwtechnische aspecten van het

project een beroep doet op Bloso, de sportadministratie van de Vlaamse overheid.

Bloso stelt gedetailleerde informatie over de huidige staat en behoeftes van de

Vlaamse sportinfrastructuur beschikbaar op haar website. Daarnaast publiceert het

de toekomstige plannen van renovatie en nieuwbouw projecten van haar

accommodaties waar private ondernemingen voor in aanmerking kunnen komen.

Praktische informatie

Bloso http://www.bloso.be/Pages/Home.aspx

Studies en rapporten

http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/OnderzoekPlanning/Pages/default.aspx

http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/OnderzoekPlanning/Pages/Behoefteonderz

oek.aspx

http://www.bloso.be/sportinfrastructuur/NieuwbouwRenovatie/Pages/default.aspx

http://www.cjsm.vlaanderen.be/sport/sportinfrastructuurplan/index.shtml

15 http://www.standaard.be/cnt/dmf20130329_087

16 http://www.scholenvanmorgen.be/nl/over-het-programma

17 http://nollet.wallonie.be/nouvelles-places-et-r-novations-dans-les-coles-les-dossiers-avancent

18 Samenwerkingsverband tussen de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV), het kabinet van de Vlaamse

minister van Sport, het Vlaams Kenniscentrum PPS en het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media.

Page 10: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 10 van 17

1.8 Kans: Seriematige bouw in België in opkomst

Traditioneel worden er in België veel alleenstaande huizen met particuliere

opdrachtgevers gebouwd. Iets wat in Nederland relatief weinig voorkomt en waarin

het gemiddelde Nederlandse bouwbedrijf niet echt in uit blinkt. Echter, volgens het

ING ‘Exportkansen voor Bouwend Nederland’ rapport, neemt in België de laatste

jaren seriebouw van woningen toe.19 Nederlandse bouwbedrijven hebben hierin

grote expertise en ervaring en kunnen daardoor op dit terrein een streepje voor

hebben op Belgische bouwbedrijven.

19 U vindt het ING rapport op:

http://www.ing.nl/Images/ING%20-%20Exportkansen%20voor%20de%20Nederlandse%20bouw%20-

%20September%202013_tcm14-143461.pdf?id=20131024031915

Page 11: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 11 van 17

2 Praktische Zaken

De wet- en regelgeving in België is anders dan in Nederland. Wanneer u als

Nederlandse onderneming of zelfstandige werkzaamheden wil gaan verrichten in

België moet u zich allereerst aanmelden bij een Belgisch ondernemingsloket. Hier

kunt zich inschrijven als ‘Europees’ bedrijf waarmee u uitgezonderd zult worden van

bepaalde verplichtingen. Met deze aanmelding worden er verschillende procedures

gestart, afhankelijk of u van plan bent zich te vestigen in België of slechts tijdelijk

werkzaamheden zal verrichten. Hieronder worden de belangrijkste procedures kort

besproken en wordt er een overzicht gegeven van waar men de openbare

aanbestedingen kan vinden.

2.1 Detachering en in loondienst

De Belgische bouwmarkt wordt steeds internationaler en er wordt regelmatig

gewerkt met buitenlandse werknemers. Vaak zijn deze werknemers tijdelijk

gedetacheerd voor maximaal 12 maanden. Wanneer u als werknemer gedetacheerd

wordt in België of werknemers detacheert dient u zich te houden aan de Belgische

wet en regelgeving. Als werknemer dient u zich in te schrijven via de Limosa

website van de Federale Overheidsdienst voor Sociale Zekerheid en moet u het

PDOK formulier invullen. Limosa is een digitaal loket voor buitenlands personeel.

Wanneer u als werkgever personeel de grens over stuurt moet u zich niet alleen

inschrijven bij Limosa, maar dient u zich ook aan te melden bij een

ondernemingsloket, zoals hierboven vermeld.

Praktische informatie over de sociale zekerheid als u in België gaat wonen, werken

of ondernemen vindt u bij het Bureau voor Belgische Zaken (BBZ) van de Sociale

Verzekeringsbank. Op de grensportal van de Benelux vindt u praktische informatie

voor grensarbeiders.

De Confederatie Bouw Antwerpen heeft een presentatie beschikbaar gesteld over

de belangrijkste administratieve formaliteiten bij het uitvoeren van bouwwerken in

België door een Nederlandse onderneming met eigen personeel. Deze presentatie

kunt u hier20 downloaden.

20 http://belgie.nlambassade.org/binaries/content/assets/postenweb/b/belgie/ambassade-van-het-koninkrijk-der-

nederlanden/import/de_ambassade/economie_en_handel/ondernemen-in-belgie/administratieve-formaliteiten-

bouw-belgie-2.pdf

Praktische informatie

Overzicht van de Belgische

ondernemingsloketten:

http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/leven_onderneming/

oprichting/ondernemingsloket/#.UlVMS6wyRc5

Bureau Belgische zaken

Portaal grensarbeiders

http://www.svb.nl/int/nl/bbz/index.jsp

http://www.benelux.int/nl/pub/pub_grensarbeiders.asp

Limosa http://www.limosa.be/

PDOK formulier https://www.socialsecurity.be/foreign/nl/employer_limosa/infos/

documents/pdf/opoc_form_N.pdf

Page 12: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 12 van 17

2.2 Rol en Registratie Architecten

De rol van de architect in het Belgische bouwproces staat centraal. Als men een

huis wil bouwen klopt men in België allereerst bij een architect aan. Traditioneel

gezien krijgt deze bijna alle verantwoordelijkheid voor het bouwproces. Zo helpt de

architect bij het aanvragen van een bouwvergunning en staat hij samen met de

aannemer 10 jaar wettelijk garant voor het geleverde product. Het is dan ook

verstandig hiervoor een verzekering af te sluiten. Let op, een architect mag alleen

in België opereren als hij of zij lid is van de Orde van Architecten.

Praktische informatie

Orde van Architecten http://www.ordevanarchitecten.be/index.html

http://www.architect.be/architect/verzekering_beroep.php

2.3 Erkenning als Aannemer

Voor het uitvoeren van opdrachten van een Belgische overheidsinstantie dient u als

aannemer een erkenning te bezitten. Deze vereiste is geïntroduceerd om de

kwaliteit in de Belgische bouw te waarborgen. Als aannemer voor particuliere

bouwprojecten hoeft u deze erkenning niet te bezitten. Het is wel belangrijk om

informatie in te winnen over wat uw wettelijke verplichtingen zijn als aannemer in

België. Zo bent u als aannemer 10 jaar aansprakelijk op de kwaliteit van het

gebouw en de gebruikte bouwmaterialen. Meer informatie over de wettelijke

verplichtingen kunt u inwinnen bij de Federale Overheidsdienst Economie, de

Confederatie Bouw en gespecialiseerde advocaten.

Praktische informatie

Confederatie Bouw http://www.confederatiebouw.be/Home/tabid/2126/language/nl

-BE/Default.aspx

FOD Economie http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/specifieke_domeine

n/kwaliteit_bouw/#.Up3XY6zdB0c

Aansprakelijkheid http://www.federale.be/Templates/Content.aspx?LangType=206

7&id=562&menu=contractors

2.4 De Vlaamse en Brusselse Bouwmeesters

De ‘Bouwmeester’ is een relatief nieuw begrip in België en heeft de Nederlandse

functie van Rijksbouwmeester. Deze Bouwmeester voeren het Architectonisch

beleid van de Gewesten uit. Een van de belangrijkste taken van de Bouwmeester is

het selecteren van ontwerpers voor overheidsopdrachten. Met de Open Oproep

wordt er twee keer per jaar een lijst met projecten gepubliceerd waarvoor de

ontwerpers zich kandidaat kunnen stellen.

Page 13: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 13 van 17

Praktische informatie

Open oproepen http://www.bmabru.be/

Vlaamse bouwmeesters http://www.vlaamsbouwmeester.be/

2.5 Aanbestedingen

Voor alle Belgische overheidsopdrachten is er een officieel kanaal: de applicatie e-

notification. Via deze website kunt u onder meer aangekondigde opdrachten

opvragen, inclusief handleidingen met praktische tips, valkuilen e.d. Andere nuttige

sites staan hieronder.

Praktische informatie

Belgische overheidsopdrachten http://www.publicprocurement.be/portal/page/portal/pubproc

Bulletin der aanbestedingen http://www.bda-online.be/

Informatie over ondermeer

architectuur wedstrijden

http://www.bouwkroniek.be/

Wetgeving overheidsopdrachten http://www.bestuurszaken.be/Belgische-regelgeving.

Aanbestedingen van de Europese

Unie en andere internationale

organisaties

http://www.agentschapnl.nl/onderwerp/europese-unie-eigen-

gebruik-inkoop-europese-instellingen

Europees Publicatieblad http://ted.europa.eu

Page 14: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 14 van 17

3 Beurzen en Activiteiten

Omdat in België particulieren veel zelf bouwen, zijn beurzen de plekken waar zij

advies inwinnen en ideeën opdoen met betrekking tot het uitvoeren van

bouwprojecten. Deze beurzen bieden dan ook de kans om mensen met uw

product/service kennis te laten maken. Tevens biedt het de mogelijkheid om kennis

te maken met uw Belgische collega’s.

Hieronder staan enkele interessante beurzen genoemd. Bezoek voor een

volledig overzicht: www.beurskalender.be

Data Beurs Plaats

11/01-19/01 2014 Bouw & Reno: Bouw-, renovatie en

immobeurs Publiek: particulieren

http://www.bouwreno.be/

Antwerpen

25/01-02/02 2014 Wonen: Bouw- en interieurbeurs

Publiek: particulieren

http://www.wonen.eu/wonen2011_02.html

Mechelen

7-9/02 2014 Bouw innovatie: beurs(ver)bouwen in Limburg

Publiek: bouwheren en bouwprofessionals

http://www.bouwinnovatie.be/

Hasselt

1-3 & 7-9/02 2014 Batimons: Bouw en wooncomfort

Publiek: particulieren en bouwprofessionals

http://www.batimons.be/

Mons

20/02-02/03 2014 Batibouw: De Belgische Bouwbeurs

Publiek: bouwprofessionals

http://www.batibouw.be/

Brussel

15-18&22/03 2014 Ideaal wonen in huis en tuin

Publiek: particulieren

http://www.ideaalwonen.be/

Leuven

23-24/04 2014 Architect@Work: innovatie en ontwerpers

beurs

Publiek: architecten, ontwerpers en ingenieurs

http://www.architectatwork.be/

Kortrijk

3-5/05 2014 Passivehouse: Passief of energiezuinig

(ver)bouwen

Publiek: particulieren en bouwprofessionals

http://www.passivehouse.be/nl/de-beurs

Brussel

28-29/05 2014 Architect@Work: innovatie en ontwerpers

beurs

Publiek: architecten, ontwerpers en ingenieurs

http://www.architectatwork.be/

Luik

Page 15: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 15 van 17

4 Diensten Ambassade

Mocht u na het lezen van dit kans dossier enthousiast zijn geworden om België te

gaan verkennen dan willen wij u het volgende adviseren. Zoals in het begin al is

opgemerkt is België een land met andere manieren en gebruiken. Daarom is het

aan te raden eerst met België kennis te maken, bv door Belgische bouwbeurzen of

voorlichtingsdagen te bezoeken. Daarbij biedt de Nederlandse overheid

verschillende diensten aan om u te ondersteunen in het ondernemen in het

buitenland. Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit

rapport aarzel dan niet om met de ambassade in Brussel contact op te nemen:

Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden

Economische en handelsafdeling

Kortenberglaan 4-10

B-1040 Brussel

Telefoon: (+32) 2 679 16 55/77

E-mail: [email protected]

www.nederlandseambassade.be

www.facebook.com/nederlandinbelgie

In het voorjaar van 2014 zal de Nederlandse ambassade in Brussel samen met het

Vlaams Architectuur Instituut een negental lezingen organiseren in het kader van

Nederlands-Vlaamse samenwerking. Als u hier meer informatie over wenst kunt u

mailen met [email protected]. Ook organiseert de ambassade

handelsgerelateerde activiteiten, deze worden op de website aangekondigd.

De Nederlandse Ambassade kan het volgende voor u doen:

4.1 Aanspreekpunt

De ambassade is het aanspreekpunt voor individuele bedrijven. De economische

afdeling verstrekt actuele en betrouwbare informatie over het exporteren naar en

investeren in de Belgische markt, informatie over de ontwikkelingen binnen

kansrijke sectoren en over wet- en regelgeving. Ook wordt de ambassade

ingeschakeld bij het oplossen van concrete problemen die het Nederlands

bedrijfsleven in België ondervindt.

4.2 Zakenpartnerscan

Ziet u een kans op de Belgische markt voor uw bedrijf, maar zoekt u naar partners?

Dan is de zakenpartnerscan iets voor u. De zakenpartnerscan is een persoonlijke

introductie bij potentiële zakenpartners, speciaal voor ondernemers. Of u net komt

kijken of al langer onderneemt in het buitenland, de zakenpartnerscan opent

deuren naar distributeurs,

importeurs, productiepartners of agenten in het buitenland. Deze dienst kost 500

Euro en wordt uitgevoerd in samenwerking met AgentschapNL.

4.3 Website

Op haar website verzamelt de ambassade economische en handels gerelateerde

informatie onder het kopje economie en handel. U vindt hier (Belgisch) economisch

Page 16: Kansendossier bouw in België

NL EVD Internationaal | Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

Pagina 16 van 17

nieuws, informatie over thema’s en FAQ over zakendoen in België. Op de kalender

vindt u een overzicht van alle handelsmissies, seminars, matchmakings en overige

activiteiten die de ambassade organiseert.

4.4 Vraagbeantwoording en doorverwijzing

Heeft u andere vragen waarmee u niet terecht kan op de website, dan kunnen wij u

individueel verder helpen. Neem zeker contact met onze medewerkers. Onze

dienstverlening voorziet zogenaamde “eerstelijnszorg”. Indien u behoefte heeft aan

verdere of specialistische ondersteuning, verwijzen wij u door naar organisaties die

u verder kunnen helpen.

4.5 Kansensignalering en activiteiten

De ambassade speurt continu naar marktkansen voor Nederlandse ondernemers.

Dit doet zij door de ontwikkelingen op de Belgische markt nauwlettend te volgen.

De marktkansen worden vertaald in berichten die gepubliceerd worden op onze

website en op de website van AgentschapNL. Op basis van de kansensignalering

organiseert de ambassade regelmatig handelsbevorderende activiteiten zoals

informatiesessies, contactdagen,

missies, matchmakings, bezoeken en evenementen.

4.6 Nieuwsbrief

De ambassade publiceert een 2-wekelijkse nieuwsbrief over marktevoluties,

investeringsmogelijkheden en zakelijke opportuniteiten. U kunt zich abonneren op

de nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar [email protected] met de

vermelding “abonnement nieuwsbrief”. Tevens vindt u op de website het laatste

nummer van de nieuwsbrief en een archief van de vorige nummers.

Page 17: Kansendossier bouw in België

Dit is een publicatie van:

Agentschap NL

NL EVD Internationaal

Postbus 20102 2595 CL Den Haag

www.agentschapnl.nl