11

Honderd jaar verslavingszorgin Amsterdam

Nieuwe kliniek geopend

nul

Fot

o: K

ees

C. K

euch

stoppen doe je zelf, maar niet alleenJellinekMinnesota

2 11

Redactioneel Wat niet vaak gebeurt en waarschijnlijk ook niet snel een tweede keer zal voorkomen is dat er binnen een maand twee 0-nummers van de pers zijn gerold. 0-nummer elf heeft u nu in handen en hopend leest u het ook nog. Dit 0-nummer is voornamelijk opgedeeld in twee flinke artikelen. Het eerste gaat over de JellinekMinnesotakliniek welke officieel half oktober wordt geopend. Maar liefst 42 klinische plaatsen, dus bedden, en 12 dagklinische plaatsen. Voor de groep mensen die het rigoureus willen aanpakken en een duidelijke punt willen zetten achter hun uit de hand gelopen inname gedrag maken in deze kliniek een goede kans dit te veranderen. Je moet maar kijken of je erin past. Volgens JellinekMinnesota heeft de 12-stappen filosofie als uitgangspunt dat de onderlinge verbondenheid tussen mensen bepalend is voor ‘een leven in herstel’, zeker omdat mensen door verslaving vaak een geïsoleerd bestaan zijn gaan leiden. Benadrukt wordt, dat iedereen áltijd onderdeel is van een groter geheel en dat niemand er alleen voor hoeft te staan. Deze onderlinge verbondenheid geeft energie, waaruit mensen de kracht putten om te herstellen, en kan gezien worden als de basis van spiritualiteit. Spiritualiteit speelt een belangrijke rol binnen de Minnesotabehandeling en heeft te maken met de kijk op het leven en de relatie tot andere mensen en al het overige dat belangrijk is in het leven. Essentieel bij verbondenheid – en in bredere zin spiritualiteit - zijn respect en begrip voor elkaar; niet alleen tussen cliënten, maar ook tussen cliënten en behandelaars. Toen ik hoorde van ‘geen wachttijden’ heb ik gelijk tegen Mark Schramade gezegd: ‘dat mag je mij eens uitleggen hoe jullie dat dan flikken’. Helaas is het maar al te vaak waar dat er wachtlijsten zijn voor je feitelijk met de behandeling kunt beginnen. Dat liet de directie van JellinekMinnesota zich geen twee keer zeggen. In no-time floepte er een lijvig verhaal op tafel waarin het keurig wordt uitgelegd. Te lezen vanaf pagina 3 t&m 8. Bani da Lima legt op pagina 9 uit wat er zo anders is in deze behandeling. Dit artikel is ook in het voorgaande 0-nummer gepubliceerd. De middenpagina is deze keer weer ingeruimd voor een ‘ervarings’ verhaal. De tweede helft van dit 0-nummer is ingeruimd voor de geschiedenis. Honderd jaar geleden, in 1909, is men in Amsterdam begonnen met aandacht te besteden aan het fenomeen ‘verslaving’. Honderd jaar verslavingszorg in woord en beeld te lezen en bekijken vanaf pagina 13 t&m 18. Het is jammer dat er zo weinig mensen op de hoogte zijn van wat er allemaal in die honderd jaar gebeurd is voorafgaand aan waar de verslavingszorg nu staat. Praktisch zijn we nog niet zoveel verder als je kijkt naar het slagingspercentage,

maar wetenschappelijk is het ontegenzeggelijk zo dat er inmiddels heel veel meer bekend is dan toen men in 1909 begon. Wetenschap heeft nu eenmaal tijd nodig zich te ontwikkelen. Op pagina 12 kunt u lezen wat er in dit jubileumjaar voor festiviteiten op het programma staat. Achterin op pagina 19 een beschouwing van Johan van Glabbeek. In de komende 0-nummers volgt meer van deze gemotiveerde man. Gemotiveerd ook omdat hij schrijft! (KCK)

0-nummer 11 oktober 2009

0-nummer is een cliëntgestuurd project van de Cliëntenraad Arkin. Dit magazine is gemaakt voor en door (ex) cliënten van de Jellinek.

c o l o f o n Redactie:Kees C. Keuch

Medewerkenden:Mark SchramadeBani da LimaRichardJohan van GlabbeekTeun Baaijens

Pre-press en druk:Grafisch Buro HaarlemAnke Brinkman

Redactieadres:Redactie 0-nummerp/a Cliëntenraad JellinekMentrumPostbus 758481070 AV AmsterdamE: nulnummer@jellinek.nlSite: www.jellinek.nl/clientenraad

I n h o u d :2 Van de redactie3-8 Start JellinekMinnesota9 ‘Gedachten’10-11 Tweede pubertijd12 Programma festiviteiten13-18 U bent hier niet voor de lol. 100 jaar verslavingszorg in Amsterdam19 ‘deuren tellen’20 Nulnummers op website

Voor reacties en ingezonden brieven en voor toestemming voor het geheel of gedeeltelijk overnemen van berichten en/of artikelen uit het 0-nummer kunt u contact opnemen metde redactie via ons e-mailadres.

De naam 0-nummer / nulnummer

0-komma-0 betekent volgens hetwoordenboek: “totaal niets”.

Vaak is dit het gegeven waarin veel mensen met verslavings-problematiek terecht zijn gekomen. Aan het eind van de rit,als de bodem bereikt is, moet je constateren dat de patiëntcliënt, wil die zichzelf weer op de rails zetten, van onderaf weer opnieuw zal moeten beginnen. Vanuit het absolute nulpunt in een spiraal omhoog.

JellinekMinnesota kliniek, Surinameplein.

311

(zie kader 1). Eén van die redenen is dat er geen wachtlijsten zullen zijn. ‘Hoe gaan wij dit waarmaken?’ ‘Het ontbreken van wachtlijsten is toch alleen voorbehouden aan particuliere klinieken? Wachtlijsten (of leegstand) ontstaan als er een verschil is tussen de ‘vraag’ van cliënten en het ‘aanbod’ van Arkin. Het is dus noodzakelijk om de vraag en het aanbod op elkaar af te stemmen. Hiervoor moet je de organisatie zo inrichten dat de ‘vraag’ en het ‘aanbod’ maximaal beïnvloedbaar zijn.

JellinekMinnesota start!Hét nieuwe verslavingsbehandelcentrum van Nederland zonder wachtlijsten

door Mark Schramade foto’s: Kees C. Keuch

Na 4 jaar voorbereiding is op 3 augustus 2009 JellinekMinnesota volledig van start gegaan. Met trots

introduceren wij voor heel Nederland ons nieuwe verslavingsbehandelcentrum met een capaciteit van 42 klinische en 12 dagklinische plaatsen.

In het 0-nummer is meerdere keren aandacht geweest voor de Minnesotabehandeling die is ontwikkeld op basis van de 12-stappen filosofie van de Anonieme Alcoholisten (AA). JellinekMinnesota combineert de 12-stappen behandeling met ‘evidence based’ cognitief gedragstherapeutische interventies. Elders in dit nulnummer gaat Bani da Lima inhoudelijk in op de Minnesota behandeling en ons credo ‘Stoppen doe je zelf, maar niet alleen’. Voor meer informatie kunt u ook terecht bij onze tijdelijke website www.jellinekminnesota.nl

De aanleiding om JellinekMinnesota te starten is de toenemende vraag van cliënten naar de Minnesotabehandeling. Deze cliënten voelen zich niet aangetrokken tot de reguliere verslavingszorg en/of zijn daar niet succesvol behandeld. Zij beschouwen het als een gemis dat de reguliere verslavingzorg in Nederland nauwelijks Minnesota behandelingen aanbiedt. Hierdoor worden cliënten vaak verwezen naar buitenlandse Minnesota klinieken en/of particuliere klinieken. Arkin heeft dit geluid ‘uit de markt’ opgepakt en samen met de Stichting 12 Stappen1 het initiatief genomen om een landelijk Minnesota behandelcentrum op te zetten. De cliëntenraad van Arkin omarmt de Minnesotabehandeling en AGIS Zorgverzekeraars ondersteunt de introductie van de Minnesotabehandeling al vanaf het prille begin. Er zijn 9 belangrijke redenen voor cliënten om te kiezen voor de Minnesotabehandeling

Eenpersoons kamer

4 11

De ‘vraag’: organisatie van de instroom ofwel ‘marketing’.

Het team van JellinekMinnesota gaat niet afwachten totdat de (ongeïnformeerde) cliënten zich melden bij Arkin en daar als behandeloptie JellinekMinnesota krijgen voorgeschoteld. Ons doel is dat wij in de Nederlandse markt dermate actief aanwezig zijn dat cliënten naar óns toekomen en dan goed weten wat de Minnesotabehandeling inhoudt en dat zij hier wel oren naar hebben. Wij hebben als JellinekMinnesota ook geen indicatiecriteria. Iedereen is welkom! Wij hebben alleen een aantal contra-indicaties. Als cliënten gecontroleerd willen blijven gebruiken dan is ons programma niet geschikt. Hetzelfde geldt als cliënten niet willen deelnemen aan zelfhulpgroepen. Tevens is de Minnesotabehandeling geen ‘dubbele diagnose’ programma. Wij kunnen geen (matige tot zware) co-morbiditeit behandelen.Marketing is dus een belangrijke activiteit en wij hebben daarom ook een eigen merk ‘JellinekMinnesota’ en slogan ‘Stoppen doe je zelf, maar niet alleen’ zodat onze behandeling een eigen imago en uitstraling krijgt in de markt. Tevens is ons marketingbudget een substantieel en structureel onderdeel van de begroting. Wij hebben als één van de weinige behandelteams een account/relatiemanager in dienst. Onze relatiemanager onderhoudt bijvoorbeeld persoonlijk contact met de huisartsen die cliënten naar ons verwijzen. Maar hij pleegt zo nodig ook ‘koude acquisitie’. Verder zal de relatiemanager aanwezig zijn op congressen en op bezoek gaan bij bedrijven en arbodiensten. Hij is verantwoordelijk voor alle ‘toeleidingskanalen’ inclusief het internet, waarvan wij verwachten dat dit het allerbelangrijkste toeleidingskanaal zal worden. Zo voeren wij thans onderzoek uit naar hoe Amerikaanse (Minnesota)klinieken zich marketeren op het internet. Als de vraag achterblijft zal onze relatiemanager ‘actiever’ worden en meer (financiële) middelen inzetten om de vraag te laten toenemen. Als de vraag te groot wordt, gaat hij bij wijze van spreke even op vakantie of zich meer richten op het evalueren van de verschillende toeleidingskanalen.

Receptie

Huiskamer Tieken

Tweepersoons kamer

Aangepast voor invaliden

511

Het ‘aanbod’: organisatie van het proces en uitstroom ofwel ‘logistiek beheersing’

In de auto-industrie introduceerde de Japanners in de jaren ’80 het ‘Just-in-time’ productieproces (JIT) hetgeen hen een enorme voorsprong gaf op hun Amerikaanse concurrenten. JIT reduceert de complexiteit van het productieproces en zorgt voor een betere logistieke beheersing. Het is bovendien een klassiek bewijs dat een hogere kwaliteit en minder kosten hand in hand gaan (zie voor een gedetailleerde beschrijving kader 2).

Binnen de gezondheidszorg is het ook van belang dat er een optimale logistieke beheersing is van het behandelproces. Het is natuurlijk doodzonde als onze nieuwe evidence-based zorgprogramma’s ‘landen’ in een logistiek gezien on-beheerst proces met wachtlijsten. In de figuur staan de verschillende processen van Jellinek-Minnesota simplistisch weergegeven. Aan de hand van enkele voorbeelden geven wij aan hoe wij het proces gaan flexibiliseren.

Detox

Het eerste voorbeeld is de detox. Vaak is de detox een bottleneck capaciteit doordat de instroom op een vaste dag is (bijv. maandag), de doorlooptijd vast staat (bijv. 12 dagen), de capaciteit vast staat (bijv. 20 bedden) en het capa-citeitstarief vaststaat (voor een detox is dit een hoog tarief waardoor je

suboptimalisatie gaat krijgen van de detox). Alle ‘vastigheden’ zijn complicerende factoren voor de logistiek beheersing van het volledige behandelproces. Bovendien sluiten ze op geen enkele manier aan op de specifieke behoefte van de klant. Wij moeten niet vergeten dat ‘wij’ als Arkin gast zijn in het leven van onze cliënten. Als het een cliënt beter uitkomt om op donderdag opgenomen te worden dan nemen wij de cliënt op donderdag op. Bovendien wordt de duur van de detox bepaald door het individuele behandelplan. Belangrijk is een flexibele detox capaciteit. Als de instroom toeneemt ‘groeit’ de detox ook als het aantal fysieke bedden dit niet toelaat. Bepaalde cliënten worden dan alvast ‘doorgeschoven’ naar de primaire behandelunit (zie figuur) terwijl zij nog niet aan dit programma meedoen.

Aanmelding Minnesota

DetoxMinnesota

Primaire behandeling(dag/klinisch )

Verlengde behandeling

(klinisch )Safehouses

ZELFHULPGROEPEN

via

huis

arts

Huisartsen

via huisarts

Dagbehandeling

6 11

Een ander voorbeeld is de capaciteitstoewijzing. Bij een grotere instroom worden er extra capaciteiten vanuit de behandelunits toegewezen aan de aanmelding om de werkdruk op te vangen. Belangrijk is weer de norm dat er geen wachtlijsten zijn en dat de aanmelding daardoor altijd prioriteit heeft. Ook als dit tot (tijdelijke) aanpassingen leidt in de behandeling.

Een derde voorbeeld is de behandelduur voor de cliënt die zal variëren tussen de 6 en 10 weken. Ook hiermee is de capaciteitsbezetting te sturen zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van zorg. Na de primaire behandeling zullen de meeste cliënten uitstromen. Sommige cliënten kunnen nog vier weken in onze verlengde behandelunit verblijven. Bij een grote vraag zullen de verlengingen echter niet klinisch maar dagklinisch worden gegeven eventueel in combinatie met een Safe House voor de cliënt. Bij leegstand zullen ‘opfris’ cursussen worden aangeboden.Het laatste voorbeeld is het feit dat wij in de vorm van de zojuist genoemde ‘Safe Houses’ een ideale ‘achterdeur’ hebben voor de Minnesotabehandeling. Onze cliënten kunnen hier voor een langere tijd wonen en indien nodig bij ons in (deeltijd) behandeling blijven. In het Safe House zelf wordt niet behandeld maar wel begeleiding gegeven. De visie op mensen met een verslaving en het doel naar een leven in herstel, is in de Safe Houses identiek aan onze visie. Dit betekent voor onze cliënten een naadloze aansluiting.

Samenvattend

Om maximale invloed te hebben op de ‘vraag’ en het ‘aanbod’ is het noodzakelijk dat de organisatie verantwoordelijkheid heeft over alle bovengenoemde aspecten. Bij JellinekMinnesota is dit het geval want zowel: a) de marketing en instroom, b) de behandeling en doorstroom èn c) de uitstroom worden door ons beheerst. Een tweede belangrijke voorwaarde waaraan voldaan is, is dat de norm van geen wachtlijsten wordt gedeeld in het team en dat dit een belangrijk en terugkomend onderwerp is binnen de besprekingen over de kwaliteit van zorg. Alleen een langdurig en structureel capaciteitstekort kan roet in het eten gooien.

Tijdelijk mededelingenbord

Huiskamer detox ‘Hazel’

Huiskamer detox ‘Hazel’

Zijgevel Surinameplein

711

Gezien onze behoorlijke capaciteit van 42 bedden en de relatief korte behandelduur verwachten wij geen problemen. Hierdoor hebben wij voldoende vertrouwen om onze norm van geen wachtlijsten breed uit te dragen. Enkele weken geleden hebben wij álle huisartsen in Nederland geïnformeerd over de start van JellinekMinnesota en de negen redenen om hiervoor te kiezen. Nu is het tijd om onze doelen te realiseren.

Kader 1: Negen redenen om te kiezen voor JellinekMinnesota

Onze addiction counselors zijn opgeleid in 1. Hazelden en gecertificeerd door de staat Minnesota, VS; De behandeling wordt volledig vergoed door 2. alle zorgverzekeraars in Nederland; Er zijn geen wachtlijsten; 3. Het uitgangspunt is volledige abstinentie van 4. alle verslavende middelen en verandering van het verslavingsgedrag;Er is een korte opnameduur van 6-10 weken; 5. Er is een verplichte deelname aan 12-stappen 6. zelfhulpgroepen; De familie is betrokken bij de behandeling; 7. De behandeling is in de Nederlandse taal; 8. Er is een verblijf in een Safe House9. 2 mogelijk tijdens en na de behandeling.

Kader 2: Just-In-Time

Vroeger werden alle auto’s nog op voorraad geproduceerd en bij wijze van spreken door de fabriek heen geduwd (‘push’) waarna het product in de opslag kwam totdat een importeur of dealer het kocht. Omdat het aantal uitvoeringen van een type auto zoveel groter werd (denk bijvoorbeeld aan alle verschillende kleuren), werd de noodzakelijke voorraad natuurlijk onbetaalbaar en onbeheersbaar groot. Met de Just-In-Time (JIT) werkwijze wordt een auto bij wijze van spreke volledig door de fabriek heen getrokken (‘pull’) op basis van een concrete vraag en gaat de auto daarna direct naar de importeur of dealer. Audi gaat zelfs zover dat de eindgebruiker zijn auto komt ophalen bij de fabriek en letterlijk van de lopende band ziet rollen. Dit creëert voor de echte autofan natuurlijk een onvergetelijke ervaring.

Buitenzitje

Eetzaal

Stilte-Meditatie kamer

Streep geeft richting Oosten aanservice voor moslims

8 11

De essentie van het Just-In-Time (JIT) productieproces is:

het ‘flexibiliseren’ van het productieproces 1. teneinde aan de wisselde klantbehoefte te voldoen. Er zijn veel meer uitvoeringen van een typeauto dan vroeger en deze worden in hetzelfde productieproces gemaakt. het introduceren van ‘integrale kwaliteit’ in het 2. productieproces in plaats van kwaliteitscontroles na afloop hetgeen leidde tot een drastisch beperking van afgekeurde producten;het ontbreken van ‘voorraden’ hetgeen leidt tot 3. minder halffabricaten, minder ruimtebeslag, minder goederenstromen in de fabriek èn daardoor minder kosten. Dit leidt tot een aanzienlijke verkorting voor het produceren van een auto maar stelt extreem hoge eisen aan de toeleveranciers van goederen. Deze moeten namelijk direct (just-in-time) worden aangeleverd als er een goederenvraag komt.

JIT reduceert de complexiteit van het productieproces en is een klassiek bewijs dat een hogere kwaliteit en minder kosten hand in hand gaan. Om JIT te introduceren waren er enorme investeringen nodig

in het flexibiliseren van machines en medewerkers. Het flexibiliseren van machines betekent modernere machines die gevarieerde producten kunnen maken. Het flexibiliseren van medewerkers betekent meer verantwoordelijkheden, een scherpere focus op kwaliteit en deskundigheidsbevordering. Een voorbeeld: indien een medewerker bij JIT-productie een fout constateert in het product dan moet hij het gehéle productieproces stilleggen. Er komt dan direct (Just-In-Time) een noodteam naar hem toe om de productiefout snel te herstellen en het productieproces weer op gang te brengen. Het aantal productiefouten dat bij JIT aan het einde van het productieproces nog wordt ontdekt is nihil. Voor JIT waren er alleen kwaliteitscontroles na afloop en was het aantal afgekeurde producten veel groter. Bovendien was het moeilijker om de producten dan nog te herstellen. Dit betekent dus veel hogere kosten.

1 De Stichting 12 Stappen heeft als missie het introduceren

van de Minnesotabehandeling in Nederland.

Zie: www.stichting12stappen.nl

² Eigen bijdrage voor Safe House is vereist.

Zie: www.stichtingsafehouses.nl

Gang bij Dagbehandeling

10 9

Fot

o: K

ees

C. K

euch

‘Stoppen doe je zelf, maar niet alleen.’Door Bani da Lima

Op 3 augustus opent het JellinekMinnesota-behandelcentrum zijn deuren aan het Surinameplein in Amsterdam. Vanaf die datum biedt Arkin een nieuwe behandeling, die principieel anders is dan het bestaande aanbod. Anders, omdat het uitgangspunt is de cliënt te zien als ‘gelijkwaardig mens’. De cliënt wordt namelijk niet met zijn verslaving vereenzelvigd: hij is iemand mét een verslaving. Anders, omdat als gevolg van dat uitgangspunt de cliënt zichzelf geen ex-verslaafde meer noemt, maar ex-gebruiker. Anders, omdat stoppen met gebruiken van alle middelen, dus ook van anti-trek of van vervangende middelen, bovenal een gevolg is van de keus voor een andere levensstijl, en omdat de cliënt leert inzien dat hij – en niemand anders – verantwoordelijk is voor die keus. Anders, omdat de cliënt besluit dat hij geen slachtoffer meer is. Anders, omdat in elke fase van de behandeling het creëren van verbondenheid essentieel is voor herstel.

Behandeling bij JellinekMinnesota betekent ook dat nergens plek is voor moreel oordeel; nooit is sprake van goed/slecht, sterk/zwak of goed/fout. Bovendien zet het JellinekMinnesotateam zijn energie in om de cliënt – én zijn partner, familie en andere dierbare betrokkenen – te helpen inzien dat verslaving niet een kwestie is van wilskracht. Verslaving is nl. een chronische hersenaandoening. Herstel van deze aandoening is een proces van verandering. Verandering van levensstijl, verandering van keuzes; herstel is een kwestie van spirituele groei. De JellinekMinnesotabehandeling is vooral anders, omdat de behandelaar de cliënt dit alles ook daadwerkelijk vertelt.

Dit “anders zijn, en dus anders doen” heeft meer consequenties voor behandelaar en cliënt. Zo krijgen de JellinekMinnesota-cliënten van het hele team en van elkaar hulp om uit hun isolement – zo typerend voor de ziekte verslaving – te komen. Het motto van

JellinekMinnesota is dan ook niet voor niets: stoppen doe je zelf, maar niet alleen. Cruciaal hierbij is dat onze cliënt vanaf de eerste dag van zijn behandeling wordt ondergedompeld in een sfeer van hoop op een “leven in herstel”. Hoop op de mogelijkheid andere keuzes te maken. Hoop op een toekomst zonder gebruik van middelen; een toekomst die binnen handbereik ligt en reëel is. Onze cliënt went er langzaam aan bewuste keuzes te maken en de verantwoordelijkheid voor die keuzes te nemen. Hij leert vooral ook de gevolgen van die keuzes te accepteren en er gezond mee om te gaan.

Stap voor stap zien onze cliënten in hoe belangrijk het is anderen te betrekken in hun herstel. Actieve deelname aan 12-stappenzelfhulpgroepen is om die reden dan ook geen optie, maar een onlosmakelijk onderdeel van de behandeling. Zo simpel als het klinkt, zo moeizaam verloopt dat proces vaak. Schuldgevoel, schaamte, angst en, simpelweg trots, vormen vaak de drempels die op de weg naar herstel dwars kunnen liggen. Geduld, compassie en het zichzelf gunnen van een ander leven blijken dan belangrijke elementen in dat broze herstelproces.

Voor de JellinekMinnesota-behandelaar ligt vervolgens de uitdaging in het meegaan met het tempo van onze cliënt. Niet sneller, niet langzamer, niet te ver vooruit of achter lopend, maar “dáár zijn, waar de cliënt zich in zijn proces bevindt”. Minstens zo

uitdagend is het loslaten van de gedachte of de wens een afgeronde behandeling te (moeten) geven. Onze cliënt begint tijdens de JellinekMinnesota-behandeling zijn

proces van herstel, dat door actieve deelname aan 12-stappenzelfhulpgroepen wordt voortgezet.

Niet meer, niet minder.Regelmatig wordt mij gevraagd of cliënten erin slagen om nu ook meteen clean te blijven. Het antwoord is heel simpel: nee, niet elke cliënt lukt dat. Het team maakt er dan ook geen geheim

van dat terugval hoort bij verslaving, bij een soms wankel proces van herstel. Het omgaan met terugval betekent “slechts” dat alle medecliënten worden betrokken in het uitpluizen van wat er precies is gebeurd. In de feedback ligt

namelijk de kracht van de herkenning. Het groepsproces biedt de kracht en de mogelijkheid om hulp te vragen en om hulp te geven. Meer nog dan wanneer het alleen een zaak is tussen behandelaar en de betreffende cliënt.

Hoe succesvol is deze behandeling? Voor het Jellinek-Minnesotateam betekent succes dat onze cliënten weten dat ze er niet meer alleen voor staan; dat ze zónder en zeker ook mét eventuele terugvallen de verbondenheid voelen met anderen in herstel; dat ze de verantwoordelijkheid nemen voor hun herstel. Succes is vóór alles wanneer onze cliënten ons laten weten dat hun veranderingsproces is begonnen en nog steeds voortduurt. Hoe moeizaam en hoe broos het soms ook is. Boven alles is het juist die verbondenheid die JellinekMinnesota zo anders maakt.

10 11

Tja, daar zit ik dan achter m’n computertje me suf te prakkiseren wat ik in Gods naam wil schrijven. Het grootste “writersblock” is de drang om zo goed mogelijk te schrijven, want anderen gaan dit lezen en dus moet het perfect zijn. Zie hier een van mijn grootste angsten, de faalangst. Volgens mij is dit er met de paplepel ingegoten, vroeger thuis, het was nooit goed genoeg en als je het niet perfect kon doen, dan maar helemaal niet. Ik werd er al vroeg mee geconfronteerd, in plaats van mij te complimenteren met mijn “ briljante” pianospel werd er geroepen of die herrie niet wat zachter kon etc. Mijn mavo diploma heb ik niet gehaald simpelweg door totale black out op het moment dat ik kennis moest produceren, mijn rijbewijs idem dito, totale paniek toen de examinator naast me kwam zitten in de auto, 2 keer gezakt en mijn rijinstructeur begreep er niets van. Ik reed immers fantastisch tijdens de lessen!

Enfin, om een lang verhaal wat korter te maken, ik had genoeg redenen om al op jonge leeftijd te ontdekken dat met een glaasje van het een of ander alcohol, ik veel minder last had van die onzekerheden, sterker nog, ik kon met een slok op bijna mezelf zijn zonder in angstzweet uit te barsten. Wat een ontdekking, wat een wondermiddel, een medicijn om eindelijk mijn diepst verborgen gehouden gevoelens omhoog te laten borrelen, mijn allergrootste geheim, waar ik jarenlang mee worstelde, mijn verlangen om jongens lief te hebben! En God vergeef me, wat heb ik veel liters van dit “medicijn” gedronken om even zoveel jongens lief te hebben! Het leven was mooi, ik kwam in de theaterwereld terecht, heb bijna alle buurthuizen, clubs, theaters en schouwburgen van Nederland van binnen gezien, heb furore gemaakt in Carré met vleermuizen, die ik op wonderbaarlijke wijze over het toneel liet vliegen. Het leven lachte me tegemoet aan de buitenkant, er was echter niemand die wist en voelde wat er binnen in mij woelde, een brandende eenzaamheid, een overlevingsstrijd die zijn weerga niet kent en ik was niet in staat om daar met iemand over te praten. Gewoon maar doorgaan dan? Mijn beide ouders waren inmiddels overleden, goede kennissen en vrienden sneuvelden bij bosjes aan de nieuwe gevreesde ziekte Aids.

Ik had inmiddels het ultieme medicijn tegen verlegenheid ontdekt: Cocaïne! Gelijk op met het gebruik van al die middelen had ik weer anti-middelen nodig om de paniekaanvallen en claustrofobieën tegen te gaan, kortom de innerlijke pijn en strijd waren bijna niet meer te verdoven en het was tijd voor mijn eerste nederlaag. De gang naar de hulpverlening, het CAD. De eerste poging om inzicht te krijgen waarom ik zoveel gebruikte. Met behulp van pillen die mij ziek zouden maken in geval van het nuttigen van alcoholische dranken, lukte het mij om een korte periode niet te drinken. Verder veranderde ik niet veel aan mijn levensstijl, behalve de dingen die ik absoluut

Tweede pubertijd door Richard

Bijna mezelf zijn

Niet meer te verdoven

foto

: Kee

s C

. Keu

ch

1111

niet durfde te doen zonder iets te gebruiken. De periode van onthouding was slechts van korte duur. Al snel kwam de verveling om de hoek kijken en ik voelde me weer wat beter, dus besloot ik deze keer gecontroleerd te gaan gebruiken!? Dat lukte meestal 2 of 3 dagen, want al snel was er wel weer een of ander excuus om de afgesproken hoeveelheid ineens niet meer van belang te vinden en compleet uit mijn dak te gaan.

Zo ben ik nog jaren doorgegaan met vallen en opstaan. De valkuilen werden steeds dieper en het werd steeds moeilijker om er weer uit te krabbelen, het “overleven” werd steeds zwaarder. Wonder boven wonder bleef ik wel in staat om te blijven “werken”, uiteraard in een door mij gezochte werkomgeving waar het niet vreemd was om te gebruiken. Ik had nog een dak boven mijn hoofd,

kon zelfs nog een autootje rijden, dus wat bedoel je met verslaafd?! Ik woonde toch niet in een kartonnen doos of liep niet op straat met een C-1000 karretje volgestouwd met troep een uur in de wind stinkend! Nee hoor, ik gebruikte wat veel, dat wel ja, maar verder, ach dat viel wel mee toch? Uiteindelijk kon het natuurlijk niet uitblijven dat ik lichamelijk, geestelijk en spiritueel dusdanig naar de knoppen was, dat ik in de detox van de Jellinek ben beland. Daar tot de conclusie gekomen dat 12 dagen detox hoogstwaarschijnlijk niet genoeg was om mijn sterk verziekte persoontje weer enigszins te laten functioneren, dus 4 maanden afdeling JOS* er achteraan. In die periode van 4 maanden waarin het steeds een beetje helderder werd in mijn hoofd, kwam ik er achter dat ik zeker op emotioneel gebied een grote achterstand had opgelopen.

Toen ik dan ook weer in de “buitenwereld” kwam, had ik vaak het gevoel dat ik aan een tweede pubertijd was begonnen, alles was zo nieuw, zo indrukwekkend maar ook angstig. Het licht was zo fel, de vogeltjes floten zo hard en wat een herrie op straat met al die mensen, trams, fietsen, auto’s, brommers… Die uitkomende planten en bomen, wat waren ze mooi groen, wat voelde dat lentezonnetje ontzettend lekker! Nu 8 jaar later er op terug kijkend, verbaas ik me er over hoe ik dat vol gehouden heb, 4 maanden intern op een zaaltje met 3 andere snurkende, scheten latende lotgenoten. Ik denk dat dit aangeeft hoe ik er aan toe was, hoe graag ik wilde herstellen, hoe hongerig ik was naar een leven zonder al die ellende. Ik heb iemand eens horen zeggen dat godsdienst is voor mensen die bang zijn om naar de hel te gaan en spiritualiteit voor mensen die uit de hel zijn gekomen en geloof me, het was een hel waar ik in leefde. Ik ben erg blij en dankbaar dat die periode van mijn leven achter me ligt. Men kan veel kritiek uiten over de behandeling in de Jellinek en die kritiek heb ik zelf ook gehad, echter zonder die behandeling zou ik nu niet de persoon zijn geweest die dit nu zit te schrijven. De Jellinek heeft mij geholpen om te stoppen met gebruiken, de zelfhulp groepen hebben mij geholpen om gestopt te blijven. Als ik alleen gestopt zou zijn met gebruiken en verder niets aan mijn leven hebben veranderd, dan zou ik waarschijnlijk nu een hoopje botten zijn “six feet under”.

*JOS: Jacob Obrechtstraat.Tot 2003 waren er in het Jellinekhuis drie behandel afdelingen: Heinzegroep, Vrouwen VKL, en dus de JOS groep.

12 dagen Detox

De vogeltjes floten zo hard

12 11

Onderzoek O&S Amsterdam najaar 2009Onderzoek & Statistiek Amsterdam zal een onderzoek onder cliënten uitvoeren. Alledaagse zaken worden onderzocht en vergeleken met de antwoorden van de gemiddelde Nederlander. De resultaten zullen verwerkt worden bij het symposium en andere festiviteiten.

GlossyEen mooi glossy magazine gemaakt door en met mensen met verslavingsproblematiek over onderwerpen die in hun leven spelen.

De Nationale ‘Kom uit de flesdag’ voorjaar 2010 Deze dag staat geheel in het teken van verslavingen. Alle Nederlanders wordt gevraagd naar zijn/haar verslaving en er ronduit voor uit te komen.

100 jaar reclame rondom verslavingsproblematiek voorjaar 2010Overzichtstentoonstelling over 100 jaar landelijke preventie campagnes voor verslaving.

Open Lucht Filmfestival voorjaar 2010Verspreid op diverse pleinen in de stad wordt een filmfestival georganiseerd met films waarvan het thema aansluit bij het werkveld van de Jellinek. Toegang is gratis.

Cliëntenverwendag voorjaar 2010

Medewerkersfeest Arkin zomer 2010

Soms hoor je mensen wel eens zeggen: ‘de Jellinek bestaat niet meer’. Maar dat is quatsch. In ieder geval het komend jaar, vanaf nu tot juni 2010 zult u bijna niets anders horen dan over Jellinek.

Programma festiviteiten Jellinek (onder voorbehoud)

24 september 2009 Kick Off KunstveilingBijeenkomst bij Sotheby’s veilinghuis. Veiling (voor genodigden) van kunstwerken van cliënten, ex- cliënten en bekende kunstenaars die affiniteit hebben met het thema verslaving. De opbrengst van de veiling komt ten goede aan een nieuwe atelierruimte voor Kunstkop.

Prijsvraag cliënten vanaf oktober 2009Cliënten mogen nadenken over hun droomproject om de zorg te verbeteren. De ideeën worden beoordeeld door een vakjury en het beste idee zal gerealiseerd worden. In het voorjaar van 2010 volgt de uitslag.

Lezingenserie in de Openbare Bibliotheek vanaf november 2009Elke maand een lezing over verslavingszorg. Thema’s o.a.: Toekomst verslavingszorg, nieuwe verslavingen, drugsbeleid.

Symposium ‘Jellinek 100 jaar Toekomst’ 25 februari 2010Symposium over verslavingszorg met o.a. Gemma Blok (geschiedenis), Wim van den Brink (biologie), Gerard Schippers (onderzoek) en Job Cohen (soft drugs).

Programma FestiviteitenJellinek 100 jaar

1311

U bent hier niet voor de lol…1909 – 2009 Honderd jaar verslavingszorg in Amsterdam.

Een historische terugblikDoor Kees C. Keuch

Tot begin negentiger jaren was de wetenschap-pelijke belangstelling voor (alcohol) verslaving minimaal. Psychiaters en psychologen hadden weinig affiniteit met verslaving, mede door het stigma van verloedering en ‘on-verander-baar-heid dat mensen met verslavingsproblemen in die tijd hadden. Deze status quo* vormde een groot probleem voor de verslavingszorg die zich, bij gebrek aan enige evidentie* baseerde op ideologie. En dat deed de hulpverlening graag.

Dat was begin van de vorige eeuw wel an-ders. De medicus dr. Herman Bouman en de pedagoog- drankbestrijder Theodorus van der Woude besloten dat de redding van dronkaards met kracht ter hand moest worden genomen en wel: ‘ten eerste om de drankzuchtige zelf, en daardoor voor diens gezin, en ten tweede om de gemeenschap zelf, daar elke drankzuchtige minder betekent een uitgangspunt van bederf en gevaar voor de samenleving minder’. Mr. Den Tex, voorzitter van de afdeling Amster-dam van de Volksbond tegen Drankmisbruik, werd geraadpleegd als juridische voorlichting en/of ondersteuning nodig mocht blijken.

Na enige publiciteit, waarbij toen al werd ge-zegd dat ‘alcoholisme een ziekte is!’, werd de deur van het Medisch Consultatiebureau voor Alcoholisme opengezet. Aldus werd op ‘den elfden september 1909 bij de bevolking van Amsterdam het eerste zittingsuur geïntrodu-ceerd’. Dat werd gehouden in de lokalen van de GGD aan de Kloveniersburgwal. Dat was niet alleen goedkoop, het zorgde er ook voor dat het publiek snel de weg leerde kennen en de ‘drem-pel’ verlaagd werd. De zittingsuren werden op zaterdagavond gehouden en duurde al spoedig tot na middennacht. Op dien dag ontvangen de meeste werklieden hun loon en breekt voor de alcoholist een kritieke avond aan.

achterzijde Weteringschans nr 4

Maatschappelijk werk

Wachtkamer

Slaapzaal Linnaeus Parkweg

14 11

Op verantwoord wetenschappelijk peil werd medische- en sociaal pedagogische hulp geboden. Tevens werd onderzoek gedaan

naar oorzaak en omvang van het alcoholprobleem.Veel gegevens werden bijgehouden, tot en met de kleur van haar en ogen. Beide heren noemde de gebruikte behandelmethode de ‘moraaldidactische’. Geneesmiddelen hadden zij in het geheel niet, al kwamen veel patiënten voor het beruchte ‘Coza poeder’, dat de drankzucht moest doen verminderen. Een onwerkzaam middel bestaande uit keukenkruiden en dubbel koolzure soda dat door kwakzalvers voor veel geld te koop werd aangeboden.

In het jaar 1919 verhuist het Bureau naar het houten gebouwtje aan de Weteringschans nr. 4, met aan de ene kant het Huis van Bewaring en aan de andere kant een oud kerkgebouw, het latere Paradiso. Het geheel was netjes ingericht. Dat had duidelijk een gunstige uitwerking op de bezoekers, voortaan werden de voeten geveegd en er was geen spoor van tabakssap op het linoleum te zien, hoewel er dikwijls meer dan honderd mannen op een zitting kwamen.

Het Bureau verleende niet alleen immateriële hulp, ook de zogenaamde stoffelijke hulpverlening werd al spoedig ter hand genomen. Velen waren in financiële moeilijkheden geraakt. Van het Bureau kon geld worden geleend dat in overleg met de betrokkene in desnoods vele termijnen kon worden terug betaald. Later kwam hierin verandering doordat de Sociale Dienst een uitkering verzorgde die aan het Bureau werd overgemaakt. Medewerkers brachten, op de fiets, deze uitkering aan huis. Bij gehuwden werd zij aanvankelijk aan de echtgenoot overhandigd en bij ongehuwden aan de kostjuffrouw. Op deze manier bleef men zicht houden op de patiënt. In 1946 kwam dhr. Krauweel ten tonele. Hij nam in 1949 het directeurschap op zich. Hij werd op de voet gevolgd door Zr. Lena Timmer, maatschappelijk werkster en al vrij snel adj. directrice, trouwens tot 1981.

In 1959 verhuisde het Bureau van de Weteringschans naar de Linnaeusparkweg 22. In 1960 was men zover dat daar ook een kliniek kon worden ingericht. Sinds die tijd draagt het Bureau de naam van dr. Jellinek. Deze uit Amerika afkomstige dr. Jellinek heeft Krauweel en zijn medewerkers bijzonder geïnspireerd met zijn visie en onderzoek waaruit bleek dat bij velen de vicieuze cirkel alleen doorbroken kan worden door een tijdelijke klinische opname. Er waren daar tien

Slaapzaal Linnaeus Parkweg

Groepsgesprek met Zr. Timmer en dhr. Krauweel

Ziekenzaaltje Keizersgracht

Conversatie eetzaal Keizersgracht met achterin het bijlart

1511

bedden. Op de bovenste verdieping woonde een broeder met zijn vrouw. Oorspronkelijk waren het twee villa’s, die bij elkaar waren getrokken. In deze panden is in 1969 de drugskliniek van start gegaan. Toen de eerste, dus ook de oudste drugskliniek in Nederland.

Eind vijftiger jaren zien we een explosieve stijging van alcoholconsumptie. De gevolgen daarvan zijn pas later voelbaar. Wie het erop aanlegt kan weliswaar in twee jaar alcoholist worden, maar gemiddeld duurt het langer. Het is een ‘leerproces’ met biologische en psychologische aspecten. Er is een ‘tolerantie’ verschijnsel, men kan meer en meer alcohol verdragen, psychisch schakelt men naar een flegmatisch (‘onverstoorbaar’) drinken en doordrinken. Men leert vluchten in een roes en krijgt een negatief zelfbeeld en verliest elke persoonlijke vrijheid tegenover alcohol. Elke alcoholist ontwikkelt een ‘verborgen drinken’, dat kan in de letterlijke betekenis maar ook de kunst om bijvoorbeeld op feestjes excessief te drinken zonder dat dit opvalt. Het kan jaren duren voor het bekend wordt.

De zeer uiteenlopende ontstaansfactoren kunnen niet alleen in de beginfase maar ook in het later alcoholistisch drinken zeker verschillen veroorzaken. Andere mechanismen, zowel van biologische als psychologische aard, zijn verantwoordelijk voor de procesmatige evolutie met nogal stereotype karakteristieken. Eén van de grote verdiensten van dr. Jellinek bestond er juist in dat hij getracht heeft dit verloop te beschrijven volgens vier fasen*.

Waarom zijn er over verslaving zoveel definities en omschrijvingen? Wel, voornamelijk omdat het eigenlijk om een volstrekt onbegrijpelijk fenomeen gaat.

Nou, daar gaan we weer met ’t koffertje, net als vier jaar geleden. Lang droog geweest. Dacht toch dat het wel kon, een paar borrels per dag. Ja ja, voor een week of drie. De puinhoop is weer net als toen, geen weg meer terug. Heropname! Is je enige kans, zeiden maatschappelijk werk en arts, je enige kans om niet weer alles de vernieling in te zuipen. God zij dank snapten ze het op mijn werk. Het zal wel weer wennen zijn in de kliniek, balen. Nou ja, als men hersens weer een beetje op gang komen kom ik er misschien wel achter… hoe het anders kan, of zo”.

Doorkijk grote slaapzaal Keizersgracht

Grote slaapzaal Keizersgracht

Persoonlijke wekdienst

Laatste stap voor opname

16 11

En dan gaat het niet over de verschijnselen van ‘tolerantie’ en afkicken en zo. Die zijn nog wel te volgen. Nee, wat moeilijker voor te stellen is, is het fenomeen van de terugval, en dat is ook wat behandeling noodzakelijk maakt. Als de afkick het probleem was hadden we aan een paar ontwenningsklinieken genoeg voor het hele verslavingsprobleem.De stijging van tien jaar geleden is midden zestiger jaren te merken bij de klinieken en opvangcentra. We zien inderdaad een duidelijke toename in de hulpvraag, óók van categorieën die vroeger niet tot de patiënten behoorden, jongeren en vrouwen.In 1967 kwam de verhuizing naar het pand aan de Keizersgracht 674, waar ruimte was voor meer dan vijftig patiënten, waarvan 8 bedden op de ‘ziekenzaal’. Later is dit Detox gaan heten. Voor het publiek was het een lachertje dat in dat prachtige huis alcoholisten werden ondergebracht. In de rondvaartboten die langs kwamen werd gezegd dat dit het alcoholpaleis was,

Motivatie

Het is pijnlijk te moeten toezien hoe een alcoholist door zijn drinken de problemen opstapelt, lichamelijk en psychisch aftakelt, zichzelf en zijn gezin ten gronde richt. Vroegtijdige hulp zou heel wat energie en misère kunnen besparen. Helaas moet men vaak ervaren dat de alcoholist langdurig ieder aanbod tot hulp afwijst. In een aantal gevallen schijnt het waar te zijn dat de alcoholist eerst tot op de bodem moet gaan, dat er eerst eens werkelijk iets ergs moet gebeuren, vooraleer men tot inzicht kan komen en bereid is zich te laten helpen. Vele hulpverleners stellen zich op als te kieskeurige therapeuten die hun kennis en kunde alleen maar ten dienste willen stellen van zogenoemd goed gemotiveerde patiënten. Als bij de patiënt elke vorm van motivatie ontbreekt is het inderdaad moeilijk positief opbouwwerk te verrichten. Dit mag geen reden zijn om geen enkele therapeutische poging te ondernemen. Eén van de meest essentiële kenmerken van verslavingsproblematiek is immers de relatieve onvrijheid ten overstaan van het middel. Is het dan niet een beetje hypocriet om van die mensen te eisen dat ze zich van in het begin realistisch gemotiveerd, actief geëngageerd aanbieden voor therapie. Maar allicht is er een zeker verlangen naar een ‘uitkomst’, een verandering van hun lot aanwezig is. Dat zij dit niet direct zien in de richting van ophouden met drinken doet er niet toe. Het behoort tot het begeleidingswerk om die motivatie geleidelijk te stimuleren, te helpen groeien. Het beste is te opteren voor onthouding als basisvoorwaarde voor verder fundamenteel herstel.

Het Jellinekhuis, geopend in 1982

De ‘ziekenzaal’ (detox) aangepast aan de moderne tijd

De leefgroep, belanrijke modernisering in de mannen kliniek

Zwembad Jellinekhuis, inmiddels verdwenen

Slaapzaaltje Obrechtstraat, iets meer recht op privé

1711

Pyjama’s Zr. Timmer vertelde mij enkele jaren geleden: “als je ergens aan verslaafd bent, dan komt de motivatie denk ik op het tweede plan, maar de ellende van dat moment doet je besluiten om dan hulp te zoeken. En dan verwacht je niet dat ze meteen je borreltje willen afnemen, maar dat ze begrip voor je hebben, een toverstokje hebben die jou wel even van die alcohol afhelpt, maar dat werkt natuurlijk zo niet. Wij leerde van onze patiënten, als ze al kwamen om opgenomen te worden, vol goede voornemens, je stuurde ze naar huis om de pyjama op te halen, ze kwamen niet meer terug want ze zaten in het eerste de beste café wat ze tegen kwamen. Maar wat deden we, we schaften pyjama’s aan en we lieten ze niet meer weggaan. We stopten ze in bed, en dan deden de medepatiënten als het ware de rest. Ik zei: je moet je béste maatschappelijk werksters bij de opname gesprekken zetten en niet jonge kinderen die nog weinig ervaring hebben want die maken geen indruk. Het contact van het eerste moment dat de mensen bij je binnen komen is doorslaggevend. Maar nogmaals, ik zei altijd: zeker mensen die nog een baan en een gezin hebben enz., die moet je in de nekvel grijpen; ik weet niet hoeveel mannen ik tegen hun zin het bed ingestopt heb.In de tijd hebben we natuurlijk met van alles geëxperimenteerd. Want wat zeiden ze toen: je kan leren de mensen matig te laten drinken. Maar het is zo, je kunt de alcohol met de suikerpatiënt vergelijken; als een suikerpatiënt niet accepteert dat ie zich moet onthouden van bepaalde dingen, dan komt ie in moeilijkheden.Als je sociaal kunt drinken, dan kom je niet in moeilijkheden, èn ook niet in de Jellinek. ik zeg altijd: het is alleen maar de spiegel voorhouden en je moet hopen dat de mensen erin willen kijken, dan pas kun je wat beginnen.Toen we de kliniek op de Keizersgracht begonnen kwamen in Amsterdam ook de drugsproblemen opzetten. We hebben op de Keizersgracht nog wel drugs en alcohol met elkaar behandeld, maar dat is niet zolang geweest. Op de eerste plaats kreeg je te maken met het leeftijdsverschil; bij alcoholisten ging het om mensen met een langdurige carrière, die werk hadden (gehad), een gezin en waar de alcohol dit alles ontwrichtte. Drugsklanten waren veel jonger, terwijl de oudere alcoholisten toch al een stuk meer levenservaring hadden. Daarbij kwam dat alcoholisten ‘rechts’ zijn: je mag wel verslaafd zijn, maar niet aan iets wat niet mag. Meneer Krauweel zei: ‘de jongeren

moet je leren werken en je moet ze bezig houden met plezier krijgen in het leven, want die hebben nog nooit iets gepresteerd’. Krauweel zei: ‘de sociale en culturele verschillen tussen de patiëntcliëntgroepen zijn zo groot, we gaan de drugs verzelfstandigen, apart van de alcoholbehandeling, want die hebben gewoon een andere benadering nodig”.

In de zeventiger jaren ontstond de mogelijkheid tot nieuwe huisvesting van de kliniek. Dit leidde tot een herbezinning op de behandeling. Jarenlang zijn er oeverloze beraadslagingen aan vooraf gegaan voordat eindelijk de opdracht kon worden gegeven tot de bouw van een nieuwe kliniek aan de Jacob Obrechtstraat. De ‘buurt’ was er niet zo gelukkig mee. Lees zelf maar hoe men in 73 jaar anders is gaan denken over alcoholisme.

Op 4 juni 1982 werd het ‘Jellinekhuis’ in gebruik genomen. Hierin gehuisvest: de mannenkliniek, de vrouwenkliniek, en de detoxificatieafdeling afgekort detox. Een totale opnamecapaciteit van 103 bedden.

In een brief van 8 april 1993 berichtte het ministerie in te stemmen met de beoogde nieuwbouw voor een drugskliniek met 80 plaatsen. Onbegrijpelijk dat het tien jaar heeft moeten duren voordat de kliniek aan de Vlaardingenlaan in maart 2003 in gebruik kon worden

Het

Par

ool o

ktob

er 1

977

18 11

genomen. Het ene na het andere Stadsdeel verzocht de Jellinek dringend doch beleefd vooral in het vol-gende Stadsdeel te gaan zoeken. De buurtbewoners ageerden buitengewoon fel: ‘Jellinekkliniek prima, maar niet in mijn achtertuin’. We zien dat het brede publiek inmiddels nog steeds niet ‘anders’ is gaan denken over verslaving.

MiddelenonafhankelijkIn maart 2003 werd het nieuwe pand aan de Vlaardingenlaan in gebruik genomen. Wat tegen-woordig de zogenaamde ‘chronische markt’ wordt ge-noemd is hier in onder gebracht. Aanvankelijk was de nieuw te bouwen kliniek alleen bedoeld voor drugs-patiëntcliënten. Een niet mis te verstane ingreep is het besluit om middelenonafhankelijk te gaan wer-ken. Toen de Jellinek dit besloot, is het plan om naast de bestaande alcoholkliniek een nieuwe drugskliniek

te bouwen losgelaten. Het typische is dat er geen en-kel bewijs is dat middelenonafhankelijk behandelen op enige wijze voordelen biedt. De voornaamste ingeving lijkt te zijn: efficiency, dus financieel voordeel voor de instellingen. Voor en nadelen in therapeutisch opzicht kunnen niet worden gegeven, niets ‘evidence based’. Wat is de reden om mensen middelonafhankelijk bij elkaar te zetten? In de landelijke cliëntenbeweging snapt niemand de logica erachter. Zoals al eerder gezegd hebben de diverse groepen ‘verslaafden’ ieder een eigen gebruiksaanwijzing. De stelling dat versla-vingsmechanismen niet samenhangen met het gebruik van specifieke middelen vind ik persoonlijk iets te kort door de bocht. Er wordt gezegd dat het steeds moeilij-ker is om een onderscheid te maken tussen drugs- en alcohol patiëntcliënten. Een beetje ontwikkelde er-varingsdeskundige kan dit zo uitleggen. Het verschil zit ‘m bijvoorbeeld in de ‘koektrommel’. Denkt u daar maar eens over na. Reacties graag naar de redactie van het 0-nummer.

Na het in gebruik nemen van het gebouw Vlaardingen-laan is het ‘Jellinekhuis’ aan de Obrechtstraat ingrij-pend verbouwd. Op 16 juni 2005 is het Jellinekhuis officieel heropend. Het modulair behandelen is vanaf heden nu mogelijk. Niet iedereen is het eens met het vrijblijvend invullen van de modules. Er is bijvoorbeeld een speciale keuken gebouwd voor praktische scho-ling inzake voedselbereiding. En wat zien we: de keu-ken wordt in zen geheel niet gebruikt. Logica is soms moeilijk te begrijpen.

* Status quo: toestand waarin iets zich op een bepaald moment bevindt

* Evolutie in 4 fasen volgens Dr Jellinek: een soort prototype van een drinkcarrierefase 1 de préalcoholische fasefase 2 de prodromale fasefase 3 De kritieke fasefase 4, De chronische fase

Kliniek Vlaardingenlaan 2003

Jellinekhuis, Jac Obrechtstraat na verbouwing 2005 Leslokaal keuken. Vrijblijvende module

1911

Vanaf heden zijn op de website van de Jellinek onder

een speciale pagina alle O-nummers terug te lezen.

Klik: www.jellinek.nl/clientenraad

www.jellinek.nl/clientenraad

6

Angst?

Foto

: Kee

s C

. Keu

chFo

to: K

ees

C. K

euch

Foto

: Will

em V

oors

eten&

de strijd om het bestaan

nummer 8

Foto

: Kee

s C

. Keu

ch

Fo

to: W

illem

Vo

ors

berichtenuit de periferie

9

Geredvan de

ondergang?

nul

Foto

: K

ees

C. K

euch

EXTR

A

foto

arc

hie

f: K

ee

s C

. K

eu

ch

Verslavings-ervaringsdeskundigheid

&

Maatschappelijk herstel:het zwarte gat na de behandeling

10

Verslavingszorg zal veranderenin Zorg voor Verslaafden

Het wetenschappelijk onderzoekomtrent alcoholgebruik

Jaap van Ginkel100 jaar JellinekSubject: TandartsMaaltijdbeleving

nul

Fot

o: K

ees

C. K

euch