jaarverslag PAL 2003 - paldordrecht.nl · het Middelbaar Laboratorium Onderwijs. De reacties waren...

Jaarverslag 2003Laan van Londen 1800 3317 DA Dordrecht

Pathologisch Laboratoriumvoor Dordrecht en Omstreken

Laan van Londen 1800 3317 DA Dordrechttelefoon 078 - 6542100 fax 078 - 6542108

omslag JAARV PAL.indd 2-3omslag JAARV PAL indd 2-3 27-05-2005 10:17:5327-05-2005 10:17:53

Jaarverslag 2003

Laan van Londen 1800 3317 DA Dordrechttelefoon 078 - 6542100 fax 078 - 6542108

Pathologisch Laboratoriumvoor Dordrecht en Omstreken

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord .................................................................................................................................................. 5

Hoofdstuk 1 Organisatie en beleid ............................................................................................................... 6 1. Profi el ..................................................................................................................................................................... 6

2. Werkgebied ........................................................................................................................................................... 63. Samenstelling van de organen van de Stichting per ultimo 2003 ........................................................................... 64. Organisatiestructuur .............................................................................................................................................. 75. Interne communicatie ............................................................................................................................................ 76. Externe communicatie ........................................................................................................................................... 87. Beleidscyclus, jaarplan en begroting 2003 ............................................................................................................. 98. Realisatie beleidsdoelstellingen 2003 ..................................................................................................................... 99. Meerjarenbeleidsplan 2004-2008: het PAL op het snijvlak van continuïteit en innovatie ....................................... 1010. Jaarplan 2004: een pas op de plaats is een stap vooruit! ...................................................................................... 1011. Externe ondersteuning ......................................................................................................................................... 10

Hoofdstuk 2 Personeelsmanagement ........................................................................................................ 111. Personeel ............................................................................................................................................................ 112. Doe-Dag ............................................................................................................................................................. 113. In- en uitdiensttreding ......................................................................................................................................... 114. Jubilea ......................................................................................................................................................................

125. Personeelscommissie ........................................................................................................................................... 126. Ziekteverzuim ...................................................................................................................................................... 127. Opleidingsplaats assistent geneeskunde in opleiding (AGIO) .............................................................................. 12

Stageplaats Middelbaar Laboratorium Onderwijs (MLO)Korte stages

Hoofdstuk 3 Kwaliteitsmanagement .......................................................................................................... 131. Algemeen ............................................................................................................................................................ 132. Kwaliteitsdocumenten ......................................................................................................................................... 133. Interne kwaliteitstoetsing ..................................................................................................................................... 134. Externe kwaliteitsbewaking .................................................................................................................................. 135. Accreditatie .......................................................................................................................................................... 146. Systematische gegevensverzameling .................................................................................................................... 147. Doorlooptijd ........................................................................................................................................................ 14

Hoofdstuk 4 Veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu ............................................................................. 16 1. Risicoinventarisatie- en evaluatie (RI&E) ................................................................................................................ 16 2. Bedrijfshulpverlening ............................................................................................................................................ 16

Hoofdstuk 5 Automatisering ...................................................................................................................... 17

Hoofdstuk 6 Resultatenrekening 2003 en accountantsverklaring ............................................................. 18

2 Jaarverslag 2003 Pathologisch Laboratorium voor Dordrecht en Omstreken

Hoofdstuk 7 Verrichtingen ..................................................................................................................... 19 1. Totaaloverzicht .................................................................................................................................................... 19 2. Overzichten per afdeling c.q. soort onderzoek: ................................................................................................... 19 - histologie

- vriescoupes - immunopathologie - niet-gynaecologische cytologie - gynaecologische cytologie - obducties - huisartsen - verrichtingen CTG 3. Uitgesplitste tabellen .......................................................................................................................................... 21 - niet gynaecologische cytologie - gynaecologische cytologie

Bijlagen ................................................................................................................................................ 27 1. Lidmaatschappen en nascholing ......................................................................................................................... 27 2. Publicaties en voordrachten medische staf .......................................................................................................... 30 3. Bibliotheek .......................................................................................................................................................... 31

Het jaarverslag is samengesteld volgens de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP)

Pathologisch Laboratorium voor Dordrecht en Omstreken Jaarverslag 2003 3

Voorwoord Voor u ligt het eenenveertigste jaarverslag van het Pathologisch Laboratorium voor Dordrecht en Omstreken (PAL). In dit verslag leggen wij verantwoording af over het gevoerde beleid en de resultaten daarvan in 2003. Met het jaar 2003 wordt ook de beleidsperiode 1998-2003 afgesloten.

In 2003 is hard gewerkt aan de totstandkoming van het meerjarenbeleidsplan en de meerjarenraming 2004-2008 en een daarvan afgeleid jaarplan en begroting 2004. Bij de totstandkoming zijn alle afdelingen betrokken geweest. In maart 2003 is de Klankbordgroep opgericht. In de klankbordgroep zijn alle afdelingen vertegenwoordigd. Haar opdracht is het kritisch volgen van het beleidsontwikkelingsproces en de uitvoering daarvan en het gevraagd en ongevraagd aandragen van onderzoekspunten.

In het kader van arbeidsmarktbeleid is dit jaar voor de tweede keer een Doe-Dag georganiseerd voor leerlingen van het Middelbaar Laboratorium Onderwijs. De reacties waren zeer positief. Het PAL heeft besloten deze activiteit voortaan ieder jaar te organiseren.

De fi nanciële positie van het PAL is gezond. Het laboratorium heeft een positief resultaat geboekt van euro 146.300. Door toevoeging van euro 35.000 aan het onderhoudsfonds en het verlenen van een extra korting aan de ziekenhuizen van euro 111.300 is het uiteindelijke resultaat nihil.

De totale productie is gestegen met 4,3% ten opzichte van 2002. Ook de complexiteit van het aantal bepalingen per aanvraag is toegenomen met 17% ten opzichte van 2002.Het aantal huisartsen dat materiaal instuurt voor histologisch onderzoek is gestegen van 127 huisartsen in 2002 naar 139 in 2003.

Het laboratorium participeert in de projectgroep en werkgroepen van het Huisarts Diagnostisch Centrum, een samenwerkingsverband van het Albert Schweitzerziekenhuis, RLM en het PAL. Het doel van het HDC is het verlenen van een optimale dienstverlening aan huisartsen. In eerste instantie wordt gewerkt aan het creëren van één loket voor het maken van afspraken en opvragen van uitslagen, het verbeteren van de service buitenprikdiensten en het opzetten van een bodedienst van en naar de huisartsen en tussen de locaties.

De werklast van de medische staf is hoog tot zeer hoog als gevolg van de toename van het aantal besprekingen en de grootte daarvan. De voorbereiding hiervan vraagt ook extra tijd en inspanning van het secretariaat. In 2004 zal onderzocht worden welke maatregelen genomen moeten en kunnen worden om de toenemende werkdruk het hoofd te bieden.

Het medisch secretariaat heeft in dit verslagjaar afscheid genomen van twee goed ingewerkte en ervaren collega’s. Met een nog openstaande vacature van december 2002 had dit tot gevolg dat er drie nieuwe medewerkers zijn aangetrokken en opgeleid. Met succes. Vanaf het najaar loopt het op rolletjes op het secretariaat: een volledige bezetting, nieuwe pc’s en een goedwerkend spraakherkenningssysteem.

De werklast op de afdeling Histologie is fors toegenomen tengevolge van de productiestijging en de toegenomen complexiteit van de onderzoeken. Om de werkdruk het hoofd te bieden is de formatie tijdelijk uitgebreid met 0,5 fte. In 2004 wordt onderzocht of structurele maatregelen noodzakelijk zijn. Een ander aandachtspunt was en is het groot aantal parttime werkende analisten waardoor extra zorg moet worden besteed aan de wijze waarop informatie en taken worden overgedragen.

De afdeling immunologie heeft in dit verslagjaar veel tijd en energie gestoken in een nieuwe immunostainer die niet voldeed. Het Laboratorium heeft uiteindelijk de apparatuur teruggegeven en budgetneutraal afgehandeld. In 2004 zal nieuwe apparatuur worden aangeschaft. Hiertoe is in december onderzoek gedaan. De keuze is gevallen op apparatuur waarbij meer standaardisatie van immunobepalingen wordt bereikt tegen een minimaal gelijkwaardige kwaliteit. Tevens kan deze apparatuur ook gebruikt worden voor moleculair biologische technieken. Bijkomend voordeel is dat ook de monolayer meer gebruikt kan worden voor HPV onderzoek middels ISH. Begin 2004 neemt het bestuur hierover een besluit.

Op de afdeling cytologie is een ervaren collega vertrokken en een nieuwe, eveneens ervaren, medewerker in dienst gekomen. Op het gebied van automatisering stelde het gebruik van de monolayer de afdeling voor nieuwe uitdagingen.

Al met al een bewogen jaar van gaande en komende mensen, zittende mensen die een jubileum te vieren hadden, (kop)zorgen om apparatuur en zorg voor elkaar. De directie is er trots op dat het ziekteverzuim 1,7% bedroeg, een daling met 1,1% ten opzichte van 2002 (2,8%).

De samenwerking met de aangesloten ziekenhuizen, de inzendend specialisten en huisartsen verliep plezierig en wij danken allen voor het in ons gestelde vertrouwen.Aan dit jaarverslag hebben de heren C. Damsma en C. Jobse en mevrouw S.H. Bresser een bijdrage geleverd, waarvoor onze dank.

R.J. Heinhuis, directeurM.L. Nouwens, manager bedrijfsvoering

Meerjarenbeleidsplan

Doe-Dag

Financiële positie

Productie

Huisarts Diagnostisch Centrum

Medische staf

Medisch secretariaat

Afdeling Histologie

Afdeling immunologie

Afdeling cytologie


Hoofdstuk 1 ORGANISATIE EN BELEID

1.1 Profi elHet PAL is een zelfstandig allround regionaal laboratorium waar, met uitzondering van geavanceerd moleculair-biologisch onderzoek, alle onderzoeken ten behoeve van de pathologische diagnostiek kunnen worden uitgevoerd. De werkzaamheden bestaan voor circa 75% uit routine onderzoeken en voor 25% uit specialistische onderzoeken. Er wordt een product geleverd van hoge kwaliteit. Dit wordt bereikt door een goede protocollen- en kwaliteitscontrole in alle fasen van het proces, vanaf inname van het materiaal tot het leveren van uniforme uitslagen. Het laboratorium beschikt over geavanceerde hulpmiddelen en apparatuur. Alhoewel medewerkers geen direct patiëntencontact hebben zijn zij zich er voortdurend van bewust te werken met patiëntenmateriaal. Op ieder moment in het bewerkingsproces wordt op elk niveau gestreefd naar een zo kort mogelijke doorlooptijd. Het PAL is een aantrekkelijke, kleine, overzichtelijke, informele organisatie met een heldere communicatie- en managementstructuur. Medewerkers worden gestimuleerd zich te blijven ontwikkelen en bijdragen te leveren aan wetenschappelijke activiteiten.

1.2 WerkgebiedHet PAL is verantwoordelijk voor het pathologisch onderzoek in de regio Zuid Holland Zuid. Specifi ek betreft dit, naast het onderzoek ten behoeve van de huisartsen in deze regio, het Albert Schweitzer ziekenhuis (locaties Sliedrecht, Amstelwijck, Dordwijk en Zwijndrecht) en het Beatrixziekenhuis, onderdeel van de Rivas Zorggroep (locaties Leerdam en Gorinchem).

1.3 Samenstelling van de organen van de Stichting per ultimo 2003Bestuurde heer R.M. Smit, voorzitter Raad van Bestuur Albert Schweitzer ziekenhuis: voorzitterde heer P.H.E.M. de Kort, voorzitter directie Rivas Zorggroep: secretaris

Het bestuur heeft in deze verslagperiode twee keer vergaderd. Belangrijke onderwerpen waren het jaarverslag 2001-2002,de jaarrekening 2002 en het meerjarenbeleidsplan en meerjarenraming 2004-2008.

Medische Adviesraad (MAR) Albert Schweitzer ziekenhuis:de heer R. Laeyendeckerde heer W. Lesterhuisde heer L. Stamvacature

Beatrixziekenhuis:de heer R.I. Nooter (voorzitter)mevrouw W.M. Nugteren-Huijing

Huisartsen:de heer C.J. Roversde heer P.A.H. Top

De medische adviesraad kwam in deze verslagperiode een keer bijeen. De MAR geeft advies met betrekking tot de benoeming van een patholoog, verwijzingsprocedures, de kwaliteit en inhoudelijke samenwerkingsrelaties.

Directiede heer R.J. Heinhuis, directeur / patholoogmevrouw M.L.M.L. Nouwens, manager bedrijfsvoering

MTDirectiede heer C. Jobse, hoofdanalist mevrouw M. Mezzez- den Ouden, meewerkend teamleider medisch secretariaat

Medische Stafde heer R.J. Heinhuisde heer G. van Ingenmevrouw J.L.M. Krijnenmevrouw dr. M.C. Kuizingade heer A.C.F. Makkusmevrouw dr. C.M. Mooymevrouw dr. Th.M. Teunede heer dr. P.J. Westenend

Staffunctionarissen De heer C. Damsma, kwaliteitsfunctionarisDe heer H.T.M. Kock, staffunctionaris facilitaire zaken


AnalistenAfdeling Cytologie: Afdeling Histologie: Afdeling Immunologie:

de heer D. Bakkers * de heer D. Bakkers * mevrouw S.H. Bresser *de heer J.L. van Dam mevrouw E.C.M.R. de Beer-Wagener de heer A.J.C.M Breugelmansmevrouw H. Gumus-Beyazturk mevrouw S.H. Bresser * de heer J. R. Kroonenmevrouw J.W.C. Lassooy-Kaljee mevrouw R.B.M. den Boef-van der Laan mevrouw M.P. van der Lusdonk *de heer J.A. Martens de heer C. Damsma *de heer C.J. Panis mevrouw Z. Fatehmohamedmevrouw S.F. Resida mevrouw N. Ilbiegimevrouw J. Unsold mevrouw C. van Kaam-Vergouwen mevrouw M.P. van der Lusdonk * de heer A.K. Miedema mevrouw P. Ots-Florax mevrouw S.A.E. Szamrowicz

mevrouw L. Wener-Jonker

:

Medisch secretaressenmevrouw H. Bakker-van Woudenbergmevrouw J.L.I. van Dammemevrouw A. Dirks-Wendrichmevrouw A.R. Groenewegmevrouw M.A.H. HeidemaMevrouw M. Mezzez-den Oudenmevrouw W.K. de Rover-de Kokmevrouw M.H. Schuttemevrouw I.P.L. Wesdorp

* werkzaam op meerdere afdelingen

1.4 OrganisatiestructuurIn schema ziet de organisatiestructuur per ultimo 2003 er als volgt uit:

1.5 Interne communicatieHet PAL hecht veel waarde aan betrokkenheid, inspraak en medeverantwoordelijkheid van haar medewerkers. Structuur, vorm en inhoud van de overleggen dragen er aan bij deze ambitie waar te maken. Er is een heldere scheiding aangebracht tussen enerzijds hiërarchische (lijn) en inhoudelijke verantwoordelijkheid (staf) en anderzijds afdelingsgebonden en organisatiebrede verantwoordelijkheid.


Overlegvormen per ultimo 2003Directieoverleg Directeur, manager bedrijfsvoering, 1x maand Management overleg (MT) Directeur, manager bedrijfsvoering, hoofdanalist, teamleider secretariaat, 1x weekLijnstaf-overleg MT, staffunctionaris facilitaire zaken, kwaliteitsfunctionaris, 1x maandLAB-overleg Alle medewerkers, 1x maandWerkoverleg Per afdeling, 1x maand

CommissiesAutomatisering Patholoog, hoofdanalist, teamleider secretariaat, twee analisten,1x maand VGWM Afgevaardigde van iedere afdeling, manager bedrijfsvoering, 2x jaarPersoneelscommissie Afgevaardigde van iedere afdeling, 1x maand (lief en leed)

WerkgroepenStagebegeleiding 2 analisten histologie, 1 cytologie, 1 patholoog, in onderling overleg i.o.o.Doe-Dag 2 analisten histologie, 1 cytologie, 1 patholoog, manager bedrijfsvoering, i.o.o.Crista’s 3 analisten histologie, hoofdanalist, 2 pathologen, in onderling overlegBedrijfshulpverlening 2 analisten immunologie, 1 secretaresse, stafmedewerker facilitaire zaken, i.o.o. Klankbordgroep Afgevaardigde van ieder afdeling, 3x jaar (beleid)

1.6 Externe communicatieDe directie, het managementteam, staffunctionarissen en de medische staf nemen deel aan een aantal externe besprekingen.

Klinisch pathologische besprekingenHet laboratorium participeert jaarlijks in vele besprekingen die deels in de ziekenhuizen, deels in het laboratorium worden gehouden. Het aantal besprekingen, de frequentie en het aantal te bespreken casus per bespreking is toegenomen. Als voorbeeld kan gelden de oncologiebespreking. In het Beatrixziekenhuis is met name het aantal te bespreken patiënten toegenomen. Van enkele patiënten per keer tot gemiddeld zestien per keer. In het ASz zijn de twee voormalige besprekingen samengevoegd tot een integrale bespreking, waarbij de frequentie van een maal per twee weken is gewijzigd in een keer per week. In deze centrale bespreking worden alle oncologische patiënten besproken conform de IKR-richtlijnen. Ook deze verandering heeft geleid tot een sterke toename van het aantal te bespreken patiënten. Andere redenen van de toename van het aantal besprekingen zijn de multidisciplinaire behandeling, onderwijs en toetsing uniformiteit van verslagen en protocollen.De voorbereiding van deze externe besprekingen vraagt veel tijd van de staf én het medisch secretariaat.

Inventarisatie besprekingen: regionaal, per ziekenhuis en naar aard van de bespreking:

Albert Schweitzer ziekenhuis Oncologie 1x per weekKlinisch pathologische conferentie 2x per jaarDermatologie 1x per 6 wekenHaematologie 2x per maandInterne geneeskunde 2x per maandGynaecologie 5x per jaarHeelkunde 10x per jaarMammapathologie 1x per weekMedische staf 1x per maand

BeatrixziekenhuisOncologie 2x per maandNeonatologie 4x per jaarNecrologie 4x per jaarMedische staf 1x per maand

Regionale besprekingenCervixpanel 1x per maandLeverpanel 1x per maandLymfomenpanel 2x per maand

PABLO-overlegHet PABLO-overleg is een overleg van directies van zelfstandig gevestigde PA-laboratoria en medisch microbiologische laboratoria. Het doel van het overleg is afstemming van beleidsitems en belangenbehartiging. In 2003 is aandacht besteed aan benchmarking en kwaliteitsbeleid.

Huisarts Diagnostisch CentrumHet HDC is een samenwerkingsverband van het Albert Schweitzerziekenhuis, RLM en het PAL. Het doel is de dienstverlening aan huisartsen en patiënten te verbeteren. Het HDC wil dit onder andere bereiken door het bundelen van diagnostische voorzieningen op één locatie, het creëren van één loket voor aanvraag/afspraken, informatie en uitslagen, betere informering waaronder een vaste elektronische verbinding met het ZIS en het realiseren van een vervoersdienst ten behoeve van het ophalen van afgenomen bloed- en weefselmonsters en levering van bestelde materialen. Het HDC zal op 1 januari 2005 operationeel zijn.


1.7 Beleidscyclus, jaarplan en begroting 2003Het PAL heeft een beleidscyclus voor de middellange termijn van vier jaar en een daarvan korte termijn cyclus van een jaar. De vierjaarscyclus bestaat uit een meerjarenbeleidsplan, deelbeleidsplannen en een fi nancieel meerjarenkader. De vierjaarscyclus dient als uitgangspunt voor een jaarlijkse beleids- en beheerscyclus bestaande uit een jaarplan, begroting, kwartaalrapportages, jaarrekening en jaarverslag.

Jaarplan en begroting 2003 Het jaarplan en de begroting 2003 zijn gebaseerd op:- het beleidsplan 1998 – 2003, waarin zes hoofddoelen zijn vastgesteld- prioriteiten in het kader van organisatie-ontwikkeling.Het beleidsplan 1998 – 2003 is in augustus 2002 door alle geledingen van de organisatie geëvalueerd. Daarbij is vastgesteld welke doelstellingen zijn gerealiseerd en welke worden voorgesteld als prioriteit voor het jaarplan 2003. Het Management Team heeft deze prioriteiten getoetst aan vooraf gestelde criteria. Op basis van deze toetsing zijn drie speerpunten voor 2003 vastgesteld. In 2002 is een reorganisatie doorgevoerd en is een proces van organisatie-ontwikkeling in gang gezet waarbij vijf speerpunten zijn vastgesteld. Samen zijn deze acht speerpunten in het jaarplan 2003 verder uitgewerkt in hoofd- en subdoelstellingen. Het jaarplan is gecomplementeerd met een personele begroting, productieprognose, investeringsbegroting, meerjarenplan/begroting automatisering en meerjaren onderhoudsprognose gebouw.

Beleidsdoelstellingen 2003Speerpunten voortvloeiend uit het beleidsplan 1998 – 20031. Kwaliteitsbeleid: het verkrijgen van accreditatie door CCKL2. Automatisering: meerjarenplan van aanpak en een goed werkende ICT infrastructuur 3. Intensiveren van contacten met huisartsen en specialisten: - implementatie U-zorg - ontwikkeling Huisarts Diagnostisch Centrum (HDC) - behoud van / vergroting adherentie

Speerpunten in het kader van organisatie-ontwikkeling4. Implementatie beleidscyclus: meerjarenprogramma PAL-breed en jaarplan en begroting 20045. Personeelsbeleid: integraal personeelsbeleid 6. Onderhoud gebouwen, terrein en installaties: meerjarenplan7. Investering in inventaris snijkamer en apparatuur laboratorium: - verbetering van de hygiëne - verhoging van de kwalitatieve bijdrage aan (oncologie)besprekingen en onderwijs 8. VGWM-beleid: plan van aanpak Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

1.8 Realisatie beleidsdoelstellingen 20031. Kwaliteitsbeleid Het PAL heeft zich in 2003 aangemeld voor accreditatie. De procedure is dit verslagjaar niet afgerond omdat bleek dat er meer tijd nodig was om alle formularia naar behoren in kunnen te vullen. De externe systeemaudit door Kerteza heeft in december plaatsgevonden. Hieruit zijn nog enkele aandachtspunten verder aangescherpt en uitgewerkt. Resultaat: een bijgesteld tijdpad en plan van aanpak en een toegenomen betrokkenheid en waakzaamheid bij alle medewerkers.

2. Automatisering Het meerjarenplan en meerjarenraming 2003-2008 en jaarplan en begroting 2003 zijn vastgesteld. De formatie van 0,3 fte netwerkbeheer is ingevuld. Het plan van aanpak 2003 is grotendeels uitgevoerd. Resultaat: een, deels, goed werkende ICT infrastructuur. Helaas bleek de software INS (spraakherkenningssysteem) niet compatible met de hardware van nieuwe computers op het secretariaat. Om deze reden is ook de implementatie van LMS uitgesteld tot januari 2004.

3. Intensiveren van contacten met huisartsen en specialisten Resultaat: U-zorg is geïmplementeerd: uitslagen van aanvragen van huisartsen worden vanaf 1 januari 2004 elektronisch verzonden. Het PAL levert een actieve bijdrage aan de totstandkoming van het HDC, in samenwerking met het Albert Schweitzer ziekenhuis en het Regionaal Laboratorium Medische Microbiologie (RLM) Het aantal huisartsen dat bevolkingsonderzoek instuurt is in 2003 gelijk gebleven aan 2002: 146. Het aantal huisartsen dat materiaal instuurt voor histologisch onderzoek is in 2003 toegenomen van 127 huisartsen in 2002 naar 139 in 2003.

4. Implementatie beleidscyclus Resultaat: een vastgesteld meerjarenbeleidsplan (mjbp) en meerjarenraming 2004-2008 en een jaarplan en begroting 2004. In het mjbp zijn prestatie-indicatoren en een activiteitenplan opgenomen welke in de jaarplannen verder dienen te worden uitgewerkt. Het meerjarenbeleidsplan en de meerjarenraming dienen als uitgangspunt voor de jaarlijkse beleidscyclus, bestaande uit een jaarplan, begroting, kwartaalrapportages en jaarrekening. Aan de totstandkoming van het jaarplan en begroting 2004 hebben alle afdelingen een bijdrage geleverd.

5. Personeelsbeleid Resultaat: In 2003 is er veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van integraal personeels- en arbeidsmarktbeleid. Met name de keuze voor een stelsel van leerling, gezel en meester voor medewerkers van de laboratoria brengt met zich mee dat functies opnieuw beschreven en gewogen moeten worden en taken en bevoegdheden opnieuw moeten worden vastgelegd. In de eerste helft van 2004 wordt dit proces afgerond. Het opleidingsprogramma 2003 voor medewerkers van de laboratoria is uitgevoerd.


De opleidingsplaats AGIO is in dit verslagjaar niet ingevuld. Wel heeft visitatie plaatsgevonden en is het PAL als opleidingsplaats aangewezen. De AGIO wordt nu in april 2004 verwacht. Het meerkeuzesysteem arbeidsvoorwaarden fase 2 is ingevoerd, evenals een kinderopvangregeling.

6. Planmatig onderhoud Resultaat: op basis van een vastgestelde meerjarenonderhoudsprognose is in de begroting 2003 een voorziening onderhoudsfonds opgenomen. Het onderhoud is uitgevoerd overeenkomstig het onderhoudsplan en –begroting 2003, met uitzondering van het vervangen van boilers. In 2002 is, ondanks de al genomen beveiligingsmaatregelen op de begane grond en 1e verdieping, ingebroken op de 2e

verdieping. Om herhaling te voorkomen is rondom de noodtrap een kooiconstructie aangebracht.

7. Investering in laboratoriumapparatuur en inventaris snijkamer Resultaat: de aanpassingen in de snijkamer zijn uitgevoerd waardoor de hygiëne en de werkomstandigheden zijn verbeterd. De digitale camera’s en monitor zijn geplaatst. Deze digitale beeldopslag levert een belangrijke kwalitatieve bijdrage aan besprekingen en onderwijs. Er is een werkgroep beenmergdiagnostiek opgericht met als opdracht onderzoek te doen naar de wenselijkheid en haalbaarheid van implementatie van een nieuwe techniek. Twee analisten van de afdeling Histologie hebben hiertoe een opleiding gevolgd. In 2004 zal deze werkgroep een advies uitbrengen.

8. VGWM-beleid Resultaat: een Plan van Aanpak RI&E en begroting 2004. Een extern adviseur heeft de commissie VGWM ondersteuning geboden bij de totstandkoming van het plan van aanpak.

1.9 Meerjarenbeleidsplan 2004-2008: het PAL op het snijvlak van continuïteit en innovatieIn het najaar is, in overleg met het managementteam, de staf en de klankbordgroep het meerjarenbeleidsplan tot stand gekomen.Op basis van een analyse van de ontwikkelingen in het vakgebied, de interne consequenties en de identiteit en ambities van het PAL zijn vijf hoofddoelstellingen vastgesteld. In samenhang met de meerjarenraming biedt dit plan duidelijkheid over het kader waarbinnen de inhoudelijke en fi nanciële doelstellingen gerealiseerd moeten worden. De hoofddoelen van het meerjarenplan zijn in algemene termen beschreven. In de jaarplannen en begrotingen worden de doelstellingen geconcretiseerd.

1.10 Jaarplan 2004: een pas op de plaats is een stap vooruit!Het jaarplan 2004 is een onderdeel van bovengenoemd meerjarenbeleidsplan. Het PAL wil in 2004 uitvoerig stilstaan bij de huidige en gewenste bedrijfsvoering. Onderzoek naar mogelijkheden om bedrijfsprocessen te optimaliseren, onderzoek naar haalbaarheid van invoering van nieuwe technieken en onderzoek naar de mate van tevredenheid over de dienstverlening.

1.11 Externe ondersteuningHet PAL koopt een aantal diensten in bij het Albert Schweitzer ziekenhuis. In dit verslagjaar is gewerkt aan een update van bestaande, historisch gegroeide vormen van dienstverlening. Deze inspanning heeft geleid tot een transparante zakelijke dienstverleningsrelatie. Jaarlijks wordt een overeenkomst tot dienstverlening afgesloten. In het najaar vindt met het management van de betrokken afdelingen evaluatie plaats over klantgerichtheid en kwantiteit en kwaliteit van de afgenomen diensten. Deze zijn:• P&O: salarisadministratie, personeelsadvisering, Arbo-advisering• A&I: fi nanciële administratie • Facilitair bedrijf: telefonie en linnenvoorziening• ICT: koppeling netwerken


Hoofdstuk 2 PERSONEELSMANAGEMENT

In dit verslagjaar is gewerkt aan de ontwikkeling van een integraal personeels- en arbeidsmarktbeleid. Het maakt als een van de vijf hoofddoelstellingen deel uit van het meerjarenbeleidsplan 2004-2008. Het PAL verstaat onder een integraal personeels- en arbeidsmarktbeleid een samenhangend geheel van afspraken met betrekking tot arbeidsmarktbeleid, loopbaan- en opleidingsbeleid, arbeidsvoorwaarden en beleid op het gebied van VGWM.

2.1 Personeel

Formatieplaatsen Afdeling per 31-12-2003 per 31-12-2002 Histologie 8,3 8,1 Cytologie 5,0 5,0 Immunologie 3,0 3,0Hoofdanalist 1,0 1,0Medisch secretariaat, incl. meewerkend leidinggevende 7,3 7,4 Pathologen, inclusief directeur (0,2) 6,6 6,6Kwaliteitsfunctionaris 0,5 0,5Stafmedewerker facilitaire zaken 0,5 0,5Manager bedrijfsvoering 0,7 0,7Automatisering 0,30,3 0,00,0Subtotaal 33,2 32,8

Tijdelijke formatie histologie 0,5 0,0

Totaal 33,7 32,8

Detachering patholoog SBBZWN 0,1 0,1Wachtgeldverplichting 1,0 1,0Wachtgeldverplichting: vanaf 15-06-03 – 06-10-2003, 0,5 0,0vanaf 06-10-2003 externe detachering

Onderverdeling formatiebestand per ultimo 2003

Naar leeftijd Vrouwen Mannen Totaal %< 18 jaar 0 0 0 018-24 jaar 0 1 1 225-44 jaar 21 8 29 6945-65 jaar 7 5 12 29Totaal 28 14 42 100

Naar aantal dienstjaren < 3 jaar 12 2 14 33 3-5 jaar 5 4 9 226-10 jaar 6 2 8 19> 10 jaar 5 6 11 26Totaal 28 14 42 100

Naar aard dienstverbandVoltijd 11 10 21 50 Deeltijd > 0,5 12 3 15 36 Deeltijd < 0,5 5 1 6 14 Totaal 28 14 42 100

2.2 Doe-DagIn november 2003 is voor de 2e keer een Doe-Dag georganiseerd voor de 1e jaars MLO-leerlingen van het Mondriaan College te Delft en het Baronie College te Breda.De dag is bedoeld om leerlingen, inzicht te geven in en enthousiast maken voor het werken op een pathologisch laboratorium.Op deze dag krijgen ze rondleidingen over de diverse afdelingen. Ook voeren ze enkele praktijkgerichte werkzaamheden uit zoals, inbedden in de paraffi ne, monteren van coupes en wanguitstrijkjes kleuren.

2.3 In- en uitdiensttredingIn 2003 zijn vier medewerkers uit dienst gegaan: drie medisch secretaresses, waarvan één in haar proeftijd en één analist cytologie.Met alle vier de medewerkers is een exitgesprek gevoerd. Het PAL is erin geslaagd ontstane vacatures goed in te vullen, ondanks krapte op de arbeidsmarkt. In het meerjarenbeleidsplan 2004-2008 is het arbeidsmarktbeleid als aandachtspunt opgenomen.


Vijf medewerkers zijn in dienst gekomen: drie medisch secretaresses, één analist cytologie en één analist histologie.2.4 JubileaIn 2003 zijn vijf jubilarissen in het zonnetje gezet:

25 jarig dienstjubileum25 jarig dienstjubileumde heer C. Damsma

12,5 jarig dienstjubileum12,5 jarig dienstjubileummevrouw E.C.M.R de Beer-Wagenermevrouw S.H. Bresserde heer C. Jobsede heer J.R. Kroonen

2.5 PersoneelscommissieDe personeelscommissie heeft in dit verslagjaar een groot aantal activiteiten georganiseerd zoals een personeelsborrel, surpriseavond, kerstlunch, afscheids- en jubilea-bijeenkomsten en het jaarlijkse PAL-uitstapje.

2.6 ZiekteverzuimDe directie stelt met trots vast dat het ziekteverzuim in 2003, exclusief zwangerschap, 1,7% bedroeg. Opnieuw een daling, in dit verslagjaar 1,1% ten opzichte van 2002 (2,8%).

2.7 Opleidingsplaats assistent geneeskundige in opleiding (AGIO) Stageplaats Middelbaar Laboratorium Onderwijs (MLO)Korte stages

Assistent geneeskundige in opleidingIn 2002 is het laboratorium de procedure gestart om als opleidingsplaats voor AGIO aangewezen te worden. Eind 2003 ontving het laboratorium van de MSRC de bevoegdheid tot opleiden, vooralsnog voor de periode van 2 jaar met daarbij enkele punten van aanbeveling. Deze punten zullen worden meegenomen in de beleidscyclus en begroting 2005. Waarschijnlijk zal per 1 april 2004 de eerste AGIO de opleiding bij het PAL volgen.

Stageplaats Middelbaar Laboratorium OnderwijsIn het schooljaar 2002-2003 heeft een student van het MLO, Vivienne van der Burgh, stage gelopen op het PAL.Zij heeft onderzoek verricht naar de optimalisatie van de fi xatiemethode van vetweefsel.De opdracht is uitgevoerd om de problemen die zich voordoen bij de huidige methode te verminderen. Het gaat met name om de incomplete coupes, die verkregen worden bij het snijden van de blokjes. Het vetweefsel is dan niet goed gefi xeerd en/of geïmpregneerd. Uit de onderzoeksresultaten is gebleken dat acetonfi xatie d.m.v. schudden of verlenging van de paraffi netijd, als twee beste uit de test komen.

Korte stagesRegelmatig lopen verpleegkundigen en arts-assistenten korte stages op de afdelingen histologie en cytologie en bij de pathologen. Het PAL vindt het belangrijk hier tijd en aandacht aan te besteden omdat inzicht in de werkwijze van het laboratorium leidt tot een betere en meer effi ciënte samenwerking met de inzenders.


Hoofdstuk 3 KWALITEITSMANAGEMENT

3.1 AlgemeenEr is het afgelopen jaar hard gewerkt om de wijzigingen die zijn opgetreden als gevolg van de reorganisatie door te voeren in de documenten. Nu dit achter de rug is, is de accreditatieaanvraag weer ter hand genomen en zijn we begonnen met het invullen van de bijbehorende vragenformulieren. Om een goed zicht te krijgen op de haalbaarheid van de accreditatieaanvraag binnen de voorgenomen termijn én om medewerkers een indruk te geven van een visitatie door CCKL, is besloten een systeemaudit uit te laten voeren.

3.2 KwaliteitsdocumentenIn 2003 zijn weer een aantal nieuwe SOP’s en procedures gepubliceerd. De documenten zijn nu voor meer dan 90% compleet. Voor de nog te maken documenten zal een schema worden opgesteld. Daarnaast is een groot deel van de documenten gereviseerd. Door toenemende werkdruk wordt het wel steeds moeilijker om documenten op tijd beoordeeld te krijgen. Voor documenten wordt een unieke kleur mappen gebruikt en is de kans op zoekraken verkleind.

3.3 Interne kwaliteitstoetsing

Registratie van klachten en afwijkingen; behandeling.Registratie van klachten en afwijkingen; behandeling.De registratie van klachten en afwijkingen loopt heel behoorlijk. Uit de registratie kwamen een aantal bijzonderheden naar voren. Zo bleken de enveloppen, die door huisartsen gebruikt worden om patiëntenmateriaal naar ons op te sturen, niet geheel te voldoen. In overleg met de leverancier van deze enveloppen is hiervoor een oplossing gevonden. Van de pathologen kwamen regelmatig klachten over de kwaliteit van de coupes, met name de huiden zijn soms moeilijk te beoordelen. Door middel van klinische lessen zal door een patholoog duidelijk gemaakt worden waar analisten op moeten letten bij het beoordelen van de kwaliteit van coupes.

Interne Audits:De beoordeling van het kwaliteitshandboek door een intern auditor van buiten onze organisatie is komen te vervallen omdat dit niet in overeenstemming is met de norm. Er is een auditschema opgezet waarbij in drie jaar de hele organisatie op tal van facetten zal worden beoordeeld. In het derde kwartaal is een begin gemaakt met het beoordelen volgens dit auditschema. Bij de bovengenoemde systeemaudit is echter gebleken dat dit auditsysteem niet geheel voldoet aan de door CCKL gestelde normen. Er is een begin gemaakt met het opzetten van nieuw systeem dat wel aan deze normen voldoet.De gehouden interne audits leverden geen grote problemen op.

3.4 Externe kwaliteitsbewaking

Rondzendingen Stichting Kwaliteitstoetsing Klinische Pathologie (SKKP) 2003:Rondzendingen Stichting Kwaliteitstoetsing Klinische Pathologie (SKKP) 2003:HistologieDe beoordeling bestond in 2003 in twee onderdelen, amyloïdkleuring en HE-kleuring op duodenumbiopten. De amyloïdkleuring scoorde op alle aspecten voldoende tot goed. De HE gekleurde duodenumbiopten scoorde op één aspect onvoldoende. Navraag intern bij de pathologen leerde dat de door SKKP geconstateerde afwijking in de praktijk geen problemen oplevert. Er is daarom verder geen actie op ondernomen.

ImmunologieOok deze beoordeling bestond uit twee onderdelen, bepaling van oestrogeen- en progesteronreceptoren (ER en PR) en endotheelmarkers. Voor de endotheelmarkers worden op ons laboratorium twee markers toegepast. Eén van deze markers scoorde op één van de drie beoordeelde aspecten een onvoldoende. De aanschaf van een immuno stainer (uitgebreide kleurautomaat) op de afdeling immunologie zal deze tekortkoming opheffen. Dit geldt ook voor de afwijkingen die gevonden zijn bij de ER/PR-bepalingen. Daarnaast is hiervoor een nieuwe controle samengesteld bestaande uit negatief, zwak en sterk positief weefsel, zoals aanbevolen. Overigens werd slechts op één aspect van de ER/PR-bepalingen een onvoldoende gescoord, de overige aspecten scoorden voldoende tot goed.

Cytologie Wederom twee onderdelen, verwerken van urine en houdbaarheid van preparaten cervixcytologie. Bij beiden werd een afwijking in de kleurbalans van de Papanicolou-kleuring gevonden. Dit leidt echter niet tot problemen, omdat kleurbalans een kwestie is van smaak en de bij ons gebruikte kleuring bevalt ons goed; het zegt niets over de kwaliteit van de beoordeling. Toch zal er gekeken worden naar andere protocollen om het landelijk gemiddelde dichter te benaderen.

Systeemaudit:Systeemaudit:Ter voorbereiding op de visitatie door CCKL is op 8 december 2003 een systeemaudit gehouden door Kerteza, een instelling die zich bezig houdt met het begeleiden van laboratoria en het geven van cursussen op kwaliteitsgebied. Er was bewondering voor hetgeen wij tot nu toe hebben gedaan en bereikt, maar er waren toch ook enkele serieuze tekortkomingen. Met name de onbeheerde documenten, het systeem van interne audits en het kalibratiesysteem voor pipetten vragen om extra aandacht. Daarnaast zijn er vrij veel punten waarbij documenten en praktijk niet geheel met elkaar in overeenstemming zijn. Alles bij elkaar wordt het raadzaam geacht eerst de geconstateerde tekortkomingen op te heffen voordat de defi nitieve aanvraag voor accreditatie naar CCKL wordt gestuurd. Dit advies wordt opgevolgd en zal in de eerste helft van het komende jaar zijn beslag krijgen.


3.5 AccreditatieZoals hierboven vermeld is besloten voorafgaande aan de accreditatieaanvraag een systeemaudit te laten uitvoeren. Deze heeft in december plaatsgevonden. De evaluatie heeft geresulteerd in een plan van aanpak om de tekortkomingen te verbeteren. Naar verwachting zal medio 2004 de aanvraag van accreditatie de deur uit gaan.

3.6 Systematische gegevensverzameling De administratie en registratie van uitslagen van patiëntgegevens is volledig geautomatiseerd in DPS 2 (PALGA). Dankzij deze automatisering is het mogelijk management-informatie te verkrijgen over productiecijfers en doorlooptijden.

3.7 DoorlooptijdOnder doorlooptijd wordt verstaan de tijdsduur in werkdagen die ligt tussen het moment van ontvangst van het materiaal en het tijdstip dat het rapport administratief is afgewerkt. Bij het maken van het meerjarenbeleidsplan 2004-2008, onderdeel “Blijvend: diagnostiek van kwalitatief hoog niveau” zijn de doorlooptijden kritisch onder de loep genomen. Onderzoek wijst uit dat bij indicatiecytologie, bevolkingsonderzoek en histologie de norm niet gehaald wordt en niet gehaald kan worden. Door de toename van de complexiteit is de doorlooptijd evenredig toegenomen, gemiddeld met zo’n 20%. Deze extra tijd is nodig om de kwaliteit van de diagnose te waarborgen.

Voor Histologie wordt de norm gehanteerd van 80% in drie werkdagen. In 2003 is 76,9% van de onderzoeken binnen deze termijn afgewerkt. Besloten is in 2004 de norm aan te passen. Deze wordt 75% in drie werkdagen.

Voor Cytologie wordt de norm gehanteerd van 80% in drie werkdagen. In 2003 is 89,2% van de onderzoeken binnen deze termijn afgewerkt.


Voor indicatiecytologie wordt een norm gehanteerd van 100% in vier werkdagen. In 2003 is 68,1% van de onderzoeken binnen deze termijn afgewerkt. Een verbetering ten opzichte van de 43% in 2002. Ondanks alle inspanningen blijkt de norm van 100% in vier werkdagen niet haalbaar. Besloten is om in 2004 de norm bij te stellen tot 100% in vijf werkdagen.

Voor bevolkingsonderzoek wordt een norm gehanteerd van 100% in tien werkdagen. In 2003 is 84,4% in tien werkdagen afgewerkt. Landelijk staat de norm van 100% in tien werkdagen ter discussie, echter een besluit is hierover nog niet genomen.


Hoofdstuk 4 VEILIGHEID, GEZONDHEID, WELZIJN EN MILIEU (VGWM)

De arbeidsomstandigheden van medewerkers hebben voortdurende aandacht. In het laboratorium wordt gewerkt met diverse schadelijke stoffen. Zorg is er voor het gebruik van beschermende kleding en materialen waardoor contact met deze stoffen wordt vermeden of zoveel mogelijk beperkt. Daarnaast is er aandacht voor de arbeidsomstandigheden in de zin van fysieke werkbelasting, werkhouding en sfeer. Aandacht bestaat er voor het gebruik van milieuvriendelijke producten, recycling van materiaal en middelen en het scheiden van afvalstromen.

4.1 Risicoinventarisatie- en evaluatie (RI&E)In 2003 is de commissie VGWM geïnstalleerd. De commissie is samengesteld uit vertegenwoordigers van alle afdelingen. De commissie is haar werkzaamheden begonnen met het in kaart brengen van de deelgebieden die vallen onder de hoofdgebieden Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu. Ieder commissielid is verantwoordelijk voor en budgethouder van een of meerdere deelgebieden. De manager bedrijfsvoering is eindverantwoordelijk.Vervolgens heeft de commissie de uit de RI&E voortkomende verbeterpunten aan deelgebieden toegewezen en is een plan van aanpak gemaakt. De volgende onderdelen zijn in 2003 gerealiseerd:• Beeldschermbril: oogmeting en indien indicatie vertrekken van beeldschermbril.• Beoordeling werkdruk en bestrijding burnout: in december is door middel van een vragenlijst onderzoek gedaan naar de

beleving van medewerkers met betrekking tot welzijn en werkdruk. Over het algemeen zijn medewerkers tevreden over de werkomstandigheden en geven aan gemotiveerd te zijn. Op één afdeling wordt de werkdruk als te hoog ervaren. De directie heeft met deze afdeling gesprekken gevoerd om gezamenlijk te zoeken naar oorzaken en verbetermogelijkheden. In de jaargesprekken begin 2004 is het onderwerp welzijn en werkdruk een van de vaste bespreekpunten.

• Zwangerenbeleid: de procedure is vastgesteld.• Vertrouwenspersoon: de vertrouwenspersoon is benoemd en voorgesteld aan de medewerkers. De procedure is

vastgesteld.• Opleidingsbeleid: wordt opgenomen in het integrale personeels- en arbeidsmarktbeleid. • Opzetten PEP-protocollen: is gerealiseerd.• Bedrijfshulpverlening: zie 4.2.• Etikettering chemicaliën: veel tijd is besteed aan het achterhalen van de norm. Collega laboratoria hanteren verschillende

richtlijnen. In 2004 wordt dit onderdeel verder afgehandeld.• Chemicaliënopslag: deuren van ruimten waar chemicaliën zijn opgeslagen zijn van een passend symbool voorzien.• Binnenklimaat: er zijn aanpassingen aangebracht die de temperatuur in een aantal werkruimten fors heeft verbeterd. In

2004 wordt aandacht besteed aan de luchtvochtigheid.• Biologische veiligheid: er wordt toegezien op het nakomen van werkvoorschriften en procedures.• Werkplekinrichting: er heeft een analyse plaatsgevonden van een groot aantal werkplekken, waarna de aanbevolen

verbeteringen zijn doorgevoerd.

4.2 BedrijfshulpverleningAls onderdeel van de VGWM-organisatie binnen het laboratorium is de BedrijfsHulpVerlening in 2003 heringericht, conform relevante bepalingen uit de Arbeidsomstandighedenwet.Met het opleiden van twee fulltime immunologisch analisten en een medisch secretaresse tot BHV’er, is de aanwezigheid van tenminste één gecertifi ceerde hulpverlener gewaarborgd. Tevens is hiermee voldaan aan de wettelijke verplichting van tenminste één bedrijfshulpverlener per vijftig werknemers.Daarnaast is de staffunctionaris facilitaire zaken gecertifi ceerd als hoofd BHV.

Doel en prestatie-eisenDoel van de bedrijfshulpverlening is het zo veel mogelijk voorkomen en beperken van letsel en schade bij situaties, welke gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van werknemers en derden. Elke bedrijfshulpverlener moet als allround hulpverlener geheel zelfstandig op kunnen treden.

Taken bedrijfshulpverlener In geval van een ongeval of calamiteit gaat de BHV’er, in de belangrijke eerste minuten, over tot verlening van eerste hulp en roept, indien nodig, de juiste verdere deskundige hulp in of beperkt / bestrijdt een beginnende brand.Daarnaast alarmeert en evacueert een bedrijfshulpverlener de werknemers en andere aanwezigen in het gebouw indien een brand- of bommelding hiertoe aanleiding geeft.

Taken hoofd BHVDeze coördineert de BHV-opleidingen, de reanimatiecursussen t.b.v. het personeel, de oefeningen en periodieke controles.Overige taken zijn het opstellen en actualiseren van het bedrijfsnoodplan, naast controle op en treffen van preventieve maatregelen. Behoud certifi caatDe drie bedrijfshulpverleners zijn eind 2003 opgeleid en gecertifi ceerd middels een tweedaagse cursus. Opvolgend zullen ze jaarlijks BHV-herhalingscursussen volgen om hun kennis en vaardigheden op peil te houden en de geldigheid van het certifi caat te behouden.


Hoofdstuk 5 AUTOMATISERING

De commissie automatisering heeft in deze verslagperiode wederom veel werk verzet.De solide ICT-infrastructuur is verder verbeterd en uitgebreid. Deze infrastructuur dient in de eerste plaats de behoeften van de pathologie, namelijk de archivering, de elektronische verzending van pathologieverslagen en de spraakherkenning.

Op 1 juni 2003 is 0,3 formatie automatisering toegekend voor onderhoud en beheer. Deze formatie is door twee medewerkers ingevuld.

Er zijn acht nieuwe pc’s aangeschaft met 19 inch TFT-beeldschermen. De bedoeling was deze pc’s ter vervanging van de oude pc’s op het medisch secretariaat te plaatsen. Echter de Philips-engine (INS spraakherkenning) bleek niet compatible met de hardware van de nieuwe Dell pc’s. Uiteindelijk is besloten, omdat het probleem onoplosbaar was, de TFT-beeldschermen wel op het medisch secretariaat te plaatsen en de pc’s op de afdeling cytologie te plaatsen.Verder is er een nieuwe domein/back-up server met tapestreamer aangeschaft om de netwerk performance te verbeteren en de kapotte back-up tapestreamer te vervangen.

In 2003 heeft de voorbereiding plaats gevonden om ook de huisartsen elektronisch van uitslagen te voorzien. Op 2 januari 2004 is het systeem (Life-line) on-line gegaan.

Eind 2003 is ook de voorbereiding begonnen voor implementatie van het LMS-systeem.Deze implementatie was vertraagd door de problemen met de nieuwe pc’s voor het medisch secretariaat. Een deel van de oude pc’s van het medisch secretariaat is nodig voor LMS.Verder zijn er voor het LMS-systeem drie labelprinters aangeschaft en elf handscanners.


Hoofdstuk 6 RESULATENREKENING 2003 EN ACCOUNTSVERKLARING

Geconsolideerde resultatenrekening per 31 december 2003

Staat van baten en lasten over 2003

Begroting Exploitatie Exploitatie2003 2003 2002

Baten € € €

Wettelijk budget aanvaardbare kosten 1.461.000 1.260.000 1.317.956

Opbrengst productie ziekenhuizen 1.204.020 1.299.400 1.135.820

Kortingen ziekenhuizen -162.010 -111.300 -150.142

Opbrengst productie huisartsen 235.700 243.899 229.672

Vergoeding Locatiekosten 78.124

Overige baten -3.898 4.007

Som der baten 2.738.710 2.766.225 2.537.313

LastenPersoneelskosten 1.973.600 2.005.994 1.819.838

Afschrijvingen 199.000 181.209 171.308

Financiële lasten 87.300 64.584 78.859

Overige lasten 469.640 479.437 442.014

Dotatie onderhoudsvoorziening 35.000 35.000 35.000

Som der lasten 2.764.540 2.766.225 2.547.019

Saldo -25.830 0 -9.706

Accountantsverklaring

De accountants van PricewaterhouseCoopers hebben hun goedkeuring gehecht aan de jaarrekening van het Pathologisch Laboratorium voor Dordrecht en Omstreken. De volledige tekst van de accountantsverklaring kunt u opvragen bij het secretariaat, telefoon 078 – 6542100.


Hoofdstuk 7 VERRICHTINGEN

Hierna vindt u in de vorm van tabellen een gedetailleerd overzicht van de verrichtingen van het PAL.

7.1 Totaal overzicht

Het verloop van het aantal onderzoeken is weergegeven in onderstaande tabel.

Jaar Histologie Puncties PL Immuno Morfom Indicatie Bevolking Obductiesvolw.

Obductieskind

Totaal

2001 25.751 3.791 75 2.227 390 4.690 9.263 158 29 46.3742002 26.951 3.604 58 2.545 416 4.582 8.648 157 22 46.9832003 28.318 3.808 54 2.913 393 4.463 8.803 177 38 48.574Tabel 1: Verloop onderzoeken 2001-2003 in aantallen

7.2 Overzichten per afdeling cq soortonderzoek Histologie

HistologieHistologie 2003 2002 2001Aantal coupesAantal coupes 117.500 99.000 96.650Aantal coupes per onderzoekAantal coupes per onderzoek 2,45 2,12 2,11Aantal cassettes 82.000 75.750 70.000Aantal cassettes per onderzoekAantal cassettes per onderzoek 2,90 2,81 2,72% Immuno-onderzoeken Histologie% Immuno-onderzoeken Histologie 9,1 8,4 7,5Indexering complexiteit Histologie *Indexering complexiteit Histologie * 155 132 120

* complexiteitsindex is in 1997 op 100 gesteldTabel 2: Indexering complexiteit Histologie

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen OverigenOverigen2001 26.556 19.906 4.769 1.881 952002 26.951 19.756 4.850 2.280 652003 28.318 20.646 5.169 2.439 64

Tabel 3: Aantallen histologische onderzoeken vergeleken naar inzender.

Vriescoupes

Jaar Aantal VC’s2001 2422002 2392003 198

Tabel 4: Vriescoupes in 2003 vergeleken met 2002 en 2001

Immuunpathologie

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen OverigenOverigen2001 2.227 1.672 508 43 42002 2.545 1.977 478 80 102003 2.913 2.277 539 97 0

Tabel 5: Immuno-pathologische onderzoeken in 2003 vergeleken naar inzender.

Niet-gynaecologische cytologie

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen OverigenOverigen2001 3.866 2.955 765 166

2002 3.651 2.644 719 285 32003 3.808 2.760 754 293 1

Tabel 6: Niet-gynaecologische onderzoeken in 2003 vergeleken naar inzender.


Gynaecologische cytologie

Indicatie cervixcytologie

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen OverigenOverigen BVO2001 4.690 2.496 684 1.414 96 9.2632002 4.582 2.448 723 1.353 58 8.6482003 4.463 2.427 725 1.256 55 8.803

Tabel 7: Cervixcytologische onderzoeken in 2003 vergeleken naar inzender.

Obducties

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen2001 187 137 29 212002 179 140 16 232003 215 163 39 13

Tabel 8: Obducties in 2003 vergeleken naar inzender.

SpecialismeSpecialisme Albert Schweitzer Huisarts Beatrix TotaalCardiologie 30 8 38

Chirurgie 24 24

GE 5 5

Geriatrie 4 4

Gynaecologie 26 10 36

Huisarts 13 13

Interne 49 15 64

Kinder 1 2 3

Longen 14 1 15

Nefrologie 3 3

Neurologie 5 2 7

Orthopedie 1 1

Urologie 2 2

Totaal 163 13 39 215

Tabel 9:Aantal obducties in 2003 per aanvragend specialisme en ziekenhuis.

Huisartsen

Soort onderzoek 2003 2002 2001HistologieHistologie 2.439 2.280 1.881

Indicatie-cytologieIndicatie-cytologie 1.256 1.353 1.414BevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoek 8.803 8.648 9.263

Niet-gynaecologische cytologieNiet-gynaecologische cytologie 293 285 166ImmunopathologieImmunopathologie 97 80 43

Obducties 13 23 21

Tabel 10: Overzicht van alle t.b.v. huisartsen verrichtte onderzoeken in 2003, vergeleken met 2002 en 2001.

Verrichtingen CTG

Histologie: 1 onderzoek = 1 eenheidIndicatie cervixcytologie: 1 onderzoek = 0,4 eenhedenBevolkingsonderzoek nieuwe stijl: 1 onderzoek = 0,26 eenhedenNiet-gynaecologische cytologie: 1 onderzoek = 1 eenheidPunctie lab: 1 onderzoek = 1,65 eenhedenImmunopathologie: 1 onderzoek = 2 eenhedenMorfometrie: 1 onderzoek = 2 eenhedenObductie: 1 onderzoek = 10 eenhedenObductie bij leeftijd =<18 jr.: 1 onderzoek = 15 eenheden

Soort onderzoek 2003 2002Onderzoeken Eenheden Onderzoeken Eenheden

Histologie 28.318 28318 26.951 26.951Indicatie cervixcytologie 4.463 1785 4.582 1.833


BevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoek 8.803 2289 8.648 2.249Niet-gynaecologische cytologieNiet-gynaecologische cytologie 3.808 3808 3.604 3.604

Punctie lab 54 89 58 98ImmunopathologieImmunopathologie 2.913 5826 2.545 5.090

Morfometrie 393 786 416 832Obductie 176 1760 157 1.570

Obductie bij leeftijd =<18 jr.Obductie bij leeftijd =<18 jr. 39 585 22 330Totaal 48.967 45.246 46.983 43.557

Tabel 11: Overzicht van alle verrichtingen in 2003 in aantallen en CTG-eenheden.

7.3 Uitgesplitste tabellen

Niet-gynaecologische cytologie

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen Consult200120022003

3.8863.6513.808

2.9552.6432.760

765719754

166285293

041

Tabel 12: Niet-gynaecologische cytologie 2003 vergeleken met de voorgaande jaren.

Orgaansysteem Totaal Maligne Dubieus Benigne Geen diagnose

AscitesBronchusBuikholteGewrichtsvochtLeverLiquorLongLymfklierMammaNierOvariumPancreasParotisPericardvochtPleuravochtSchildklierSpeekselklierSemenSubcutisTepeldepUrineWeke delenOverige

1891369696

42321233997

81173

448

30714322

251130736161344

402510

12

6190

26415153

5416

257

772

10

87

1161132

21

123

25

6233

1391018183

3623796471

6106

1295

2269118

2515453

470619

2351237

36230

14

10

15334

4987212

Totaal 3.808 699 168 2.507 434

Tabel 13: Overzicht niet-gynaecologische cytologie 2003.

Orgaansysteem Totaal Maligne Dubieus Benigne Geen diagnose

LymfklierMammaParotisSchildklierSpeekselklierSubcutisOverige

25379492

10122

31

1

1

11155431

31

1

3

Totaal 59 19 2 30 8

Tabel 14: Overzicht puncties PAL in 2003.


Revisie van niet gynaecologische cytologie

Een van de methoden van kwaliteitsbewaking is het reviseren van preparaten. Deze revisies vinden plaats bij een discrepantie met histologische of cytologische follow-up, discrepantie met het klinische beeld en veelal bij de voorbereiding van besprekingen. Externe revisie vindt plaats bij medebehandeling van een patiënt in een ziekenhuis buiten de regio.

Aard materiaal Eerste diagnoseEerste diagnose Revisie AantalAscites MaligneMaligne MaligneMaligne 1Bronchus BenigneBenigne BenigneBenigne 1Buikholte BenigneBenigne MaligneMaligne 1LiquorLiquor BenigneBenigne BenigneBenigne 1LongLong BenigneBenigne BenigneBenigne 4

MaligneMaligne MaligneMaligne 1LymfklierLymfklier BenigneBenigne BenigneBenigne 2

BenigneBenigne Dubieus 2BenigneBenigne Geen diagnoseGeen diagnose 1Dubieus Dubieus 2MaligneMaligne MaligneMaligne 6Geen diagnoseGeen diagnose Geen diagnoseGeen diagnose 1

Mamma BenigneBenigne Dubieus 1MaligneMaligne MaligneMaligne 2Geen diagnoseGeen diagnose Geen diagnoseGeen diagnose 2

Parotis BenigneBenigne BenigneBenigne 3MaligneMaligne MaligneMaligne 4Geen diagnoseGeen diagnose Geen diagnoseGeen diagnose 1

Pleuravocht BenigneBenigne BenigneBenigne 1Subcutis BenigneBenigne BenigneBenigne 1

MaligneMaligne MaligneMaligne 3Urine BenigneBenigne BenigneBenigne 5Weke delen Dubieus Dubieus 2Overige Maligne Maligne 1

Tabel 15: Overzicht interne revisie 2003.

Gynaecologische cytologie

In 2003 werd een daling (- 2,6%) van het aantal aanvragen indicatie cytologie gezien vanuit alle inzendende ziekenhuizen en de huisartsen.

Het aantal bevolkingsonderzoeken steeg in 2003 (+ 1,8%).

Indicatie cervixcytologie Bevolkingsonderzoek

Jaar Totaal ASZ Beatrix Huisartsen OverigOverig200120022003

4.6904.5824.463

2.4952.5042.479

685723725

1.4141.3531.256

9623

9.2608.6488.803

Tabel 16: Cervixcytologie 2003 naar inzender vergeleken met de voorgaande jaren.

Indicatie cervixcytologieIndicatie cervixcytologieIndicatie cervixcytologieIndicatie cervixcytologieIndicatie cervixcytologieIndicatie cervixcytologie BevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoekBevolkingsonderzoekPAP-klasse Aantal Procent Aantal Procent

PAP 0 28 0,60,6 51 0,60,6PAP I 4.047 90,790,7 8.662 98,498,4PAP II 169 3,83,8 48 0,50,5PAP IIIA geringPAP IIIA gering 78 1,71,7 16 0,20,2PAP IIIA matigPAP IIIA matig 56 1,31,3 16 0,20,2PAP IIIB 21 0,50,5 6 0,10,1PAP IV 16 0,40,4 2 0,020,02PAP V 15 0,30,3 0 0

Totaal 4.463 100 8.803 100Tabel 17: Verdeling van de cervixcytologie over 2003 in PAP-klasses, gesplitst in indicatie cervixcytologie en bevolkingsonderzoek.

De kwaliteit van het uitstrijkje wordt onder andere bepaald door de aan- of afwezig zijn van endocervixepitheel. Het aantal “geen endocervixepitheel” in 2003, is voor het indicatieonderzoek 12,1% (539) en voor het bevolkingsonderzoek 14,6% (1283).


Percentage gynaecologen met “geen endocervixepitheel” is 12,0% (377) voor indicatieonderzoek en voor bevolkingsonderzoek 4,4% (17).Percentage huisartsen met “geen endocervixepitheel” is 12,8% (161) voor indicatieonderzoek en voor bevolkingsonderzoek 15,0% (1265).

Het percentage niet beoordeelbare smears in 2003 is bij indicatie-onderzoek 0,6% (28) en bij bevolkingsonderzoek 0,6% (51).

De bijmenging van veel bloed is het meest voorkomende probleem bij het kunnen beoordelen van de uitstrijken.

BVO LeegLeeg A B C D E F G H J TotaalB1 6.714 6.714B2 298 313 6 11 3 12 112 1.283 2.038B3 25 4 17 4 1 51

Totaal 6.714 323 317 23 15 3 12 112 1 1.283 8.803

Indicatie LeegLeeg A B C D E F G H J TotaalB1 3.740 3.740B2 79 61 5 1 3 4 3 539 695B3 10 3 11 1 2 1 28

Totaal 3.740 89 64 16 2 5 5 3 539 4.463

Tabel 18: Registratie in 2003 van beoordeelbaarheid B (in Cris-3 vanaf 1 juli 1998).Verklaring beoordeling:

B1: Goed beoordeelbaar.B2: Voldoende beoordeelbaar, maar beperkt door: A, B, C, D, E, F, G, H of J (B2J geeft een herhalingsadvies van: zes maanden) (dit advies gold voor BVO tot 01-01-2002).Na 01-01-2002: geen herhalingsadvies meer bij BVO met B2j.B3: Niet beoordeelbaar door: A, B, C, D, E, F, G, H of J (B3 geeft een herhalingsadvies van: op korte termijn, doch niet binnen zes weken).

De meest frequente oorzaken zijn:A veel bloedB veel leukocytenC (te) weinig epitheelcellenD slechte fi xatieE mechanische beschadigingF cytolyseG (te) dikke uitstrijkH (te) weinig plaveiselepitheelcellen bij veel endocervicale cilindercellen.J ontbreken van cilindercellenIn onderstaande tabellen worden de resultaten weergegeven van het bevolkingsonderzoek op baarmoederhalskanker en van de indicatiecytologie volgens de richtlijnen geformuleerd in “Praktijkrichtlijn voor het opzetten van een kwaliteitssysteem van cytopathologisch onderzoek van de baarmoederhals” (Nederlandse Vereniging voor Pathologie, 29-08-1996).

K 0 K 1 K 2 K 3 K 4 K 5 K 6 K 7 K 8 K 9 TotaalBVO 51 500 71 7 6.798 2 1 116 1.257 - 8.803

Indicatie 28 369 107 21 3.053 9 11 266 599 - 4.463Totaal 79 869 178 28 9.851 11 12 382 1.856 - 13.266

O 0 O 1 O 2 O 3 O 4 O 5 O 6 O 7 O 8 O 9 TotaalBVO 51 49 14 453 214 2 6.020 34 - 1.966 8.803

Indicatie 28 207 15 372 186 - 2.555 54 - 1.046 4.463Totaal 79 256 29 825 400 2 8.575 88 - 3.012 13.266

P 0 P 1 P 2 P 3 P 4 P 5 P 6 P 7 P 8 P 9 TotaalBVO 51 8.665 45 2 16 16 6 2 - - 8.803

Indicatie 28 4.101 166 1 78 56 19 9 - 5 4.463Totaal 79 12.766 211 3 94 72 25 11 - 5 13.266

A 0 A 1 A 2 A 3 A 4 A 5 A 6 A 7 A 8 A 9 TotaalBVO 51 8.732 19 - 1 - - - - - 8.803

Indicatie 28 4.393 - - 20 5 7 10 - - 4.463Totaal 79 13.125 19 - 21 5 7 10 - - 13.266

C 0 C 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 TotaalBVO 51 7.414 1.336 1 1 - - - - - 8.803

Indicatie 28 3.679 738 2 11 1 2 2 - - 4.463Totaal 79 11.093 2.074 3 12 1 2 2 - - 13.266

Tabel 19: KOPAC verdeling over 2003 uitgesplitst in BVO (Bevolkingsonderzoek) en indicatie cervixcytologie.


K O P A C0 Onvoldoende n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

1 Onvoldoende virusinfectie geen afwijkingen geen andere afwijkingen

geen afwijkingen

2 Endocervicale (ec)Epith. Aangetroffen

trichomonas vaginalis

Abnormale plaveiselcellen

epitheelatrofi e geen endocervicaal epitheel

3 Squameus metapl.(sm) aangetroffen

bacteriële infectie atyp. sq. Metaplasie atypische reparatie reactie

enkele atypische endocervicale cellen

4 ec + sm cellenaangetroffen

candida (monilia) albicans

geringe dysplasie geringe atypie endometrium

geringe atypie endocervicaal epith.

5 ec + em cellenaangetroffen

haemophilus(gardn.) vaginalis

matige dysplasie matige atypie endometrium

matige atypie endocervicaal epith.

6 sm + em aangetroffen

geen tekenen van ontsteking

ernstige dysplasie ernstige atypie endometrium

ernstige atypie endocervicaal epith.

7 ec + sm + emcellen aangetroffen

actinomyces carcinoma in situ adenocarcinoom endometrium

adenoca in situ endocervicaal epith.

8 Uitsl. Plaveiselcellen chlamydia Microinvasief carcinoom

metastase maligne tumor

n.v.t.

9 n.v.t. niet-specifi eke ontsteking

invasief plaveiselcel carcinoom

n.v.t. adenocarcinoom van de endocervix

Tabel 20: KOPAC.

Verklaring van de KOPAC:K = KompositieO = OntstekingsverschijnselenP = PlaveiselepitheelA = Andere afwijkingen / endometriumC = Cilinderepitheel endocervix

Bevolkingsonderzoek Indicatie cervixcytologie

Cohort Aantal Procent Aantal Procent15-20 59 1,3

20-25 161 3,6

25-30 29 0,3 293 6,630-35 1.289 14,6 563 12,635-40 1.562 17,7 708 15,940-45 1.598 18,2 656 14,745-50 1.388 15,8 620 13,950-55 1.103 12,5 467 10,555-60 1.124 12,8 353 7,960-65 710 8,1 224 5,065-70 123 2,8

70-75 106 2,4

75-80 66 1,5

80-85 37 0,8

85-90 22 0,5

90-95 5 0,1

95 >

Totaal 8.803 100 4.463 100

Tabel 21: Aantal onderzoeken in 2003, verdeeld over de leeftijd cohort, gesplitst in BVO en indicatie cervixcytologie.


Patholoog

BVO Totaal P S T V W UAnalist

A 146 1

B 1.032 2 1 2 4

C 297 3 1 1

D 454

E 1.010 1 2 3 1 1

G 1.574 1 4 2 1

H 1.489 1 1

I 997 2 1 1

J 1.804 1 5 4 2 2 1Totaal 8.803 2 15 9 13 10 3

Tabel 22: Het aantal onderzoeken in 2003 per analist uitgesplitst per patholoog voor BVO.

Patholoog

Indicatie Totaal P S T V X W UAnalist

A 995 11 25 17 12 10 11

B 137 1 1 1

C 1.639 14 28 50 33 24 3

D 91 3

E 38 1

G 1.099 11 16 13 10 11 2

H 47 1 1 1

I 280 3 1 1 3

J 137 2 4 3 1 1 1

Totaal 4.463 44 71 86 64 1 46 19

Tabel 23: Het aantal onderzoeken in 2003 per analist uitgesplitst per patholoog voor indicatie cervixcytologie.


BIJLAGEN

Bijlage1: Lidmaatschappen en nascholing

Niet medische staf

Lidmaatschappen

HoofdanalistVereniging Analisten Pathologie (VAP)Regionaal Diagnostisch CervixpanelNationaal Monolayer Panel

AnalistenVereniging Analisten Pathologie (VAP)Nederlandse Vereniging voor bioMedische Laboratoriummedewerkers (NVML)

Nascholing niet medische staf

Medisch secretariaatCursus Medische terminologie, LOI (1x)PALGA-dag, Utrecht, 2 oktober

Afdeling cytologieAfdeling cytologiePost HBO-cursus Klinische cytologie, Hogeschool Nijmegen (1x)

Afdeling histologieAfdeling histologieCursus: Het belang van de verschillende technieken binnen de pathologie t.b.v. de lymfklierdiagnostiek, VAP (1x)Cursus: Gebruik van plastic inbedmedia in de histotechnologie, Leidse Hogeschool (2x)

KwaliteitsfunctionarisDeelname aan de 17e WOK-bijeenkomst, VAP. De onderwerpen waren:- verbeterprojecten en SMART-criteria (Partrick Corstiaans, Kerteza België)- validatie van meetmethoden in het laboratorium (dhr v.d. Berg en dhr. Snijders, Qaducation Weert)

VGWMConferentie Milieu voor laboratoria, Cycle Systems (1x)Cursus Bedrijfshulpverlening, GGD en Kanters (3x)Cursus Hoofd bedrijfshulpverlening, Arbo Unie

StagebegeleidingStagebegeleidingCursus: Analist: opleiding van de toekomst, NVML (2x)

Pathologen

R.J. HeinhuisR.J. Heinhuis

LidmaatschappenMesotheliomenpanelDeelnemerswerkgroep en algemeen bestuur PALGANederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP)Oncologiecommissie Albert Schweitzerziekenhuis (vice-voorzitter), tot 01-10-2003Werkgroep kinderpathologie der lage landen (Wkpll)Nederlandse werkgroep dermatopathologiePathologisch Anatomisch Bacteriologisch Laboratorium Overleg (PABLO)Algemeen bestuur Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Zuidwest-Nederland

NascholingPathologendagen NVVP, Ede, aprilRefereer/coupeavonden AZRDermatohistologisch Kolloquium, Giessen, 8-9 maartPALGA-dag, Utrecht, 2 oktoberNVVP-avond cytologie, Tilburg, 31 oktoberTIAS 9e leergang Management voor Medici

G. van IngenG. van Ingen

LidmaatschappenNederlandse Vereniging voor PathologieForensisch Medisch Genootschap


British Association in Forensic MedicineAerospace Medical AssociationNederlandse Vereniging voor Luchtvaartgeneeskunde

NascholingSymposium: Wonden en letsels op de keper beschouwd, Utrecht, 03 aprilPathologendagen NVVP, Ede, 10 aprilXXIVth Annual Scientifi c Meeting, Aerospace Medical Association, San Antonio, TX, USA, 4-8 meiAmsterdamse Zomercursus: Maligne Lymfomen, Amsterdam, 4–6 juniStudiedag: Ongewoon Sterfgeval, Leuven, 27 september

J.L.M. KrijnenJ.L.M. Krijnen

LidmaatschappenNederlandse Vereniging voor PathologieRegionaal Leverpanel Rotterdam e.o.

NascholingRegionaal Leverpanel Rotterdam e.o.: 20 januari, 17 maart, 19 mei, 16 juni, 20 oktober, 17 november en 15 december. Pathologendagen NVVP, Ede, april Cytologie en histologie van bloed en beenmerg, Groningen, 25 en 26 septemberDiagnostic Surgical Pathology, 16-20 september

Dr M.C. KuizingaDr M.C. Kuizinga

LidmaatschappenNederlandse Vereniging voor PathologieRegionale Leverpanel Regionale Cervixpanel Nederlandse Werkgroep DermatopathologieKoninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de GeneeskundeBritish Division of the IAPOrde van Medisch Specialisten

NascholingRegionaal Leverpanel, Rotterdam, 20 januari Regionaal Cervixpanel, 21 januariLeverbiopsiecursus, AMC, 10-11 februariRegionaal Leverpanel Rotterdam (2), Grote Leverclub Rotterdam, 17 februari Regionale coupeavond, 18 februariDermatohistologisch Kolloquium, Giessen, 8-9 maartPathologendagen NVVP, Ede, 11 aprilRefereeravond JNI: diagnostiek bij het lymfomenpanel,15 aprilRegionale coupeavond, Rotterdam, 20 mei Boerhaavecursus Praktische klinisch-pathologische diagnostiek van tumoren van steun- en bewegingsapparaat, Leiden 22-23 meiBijscholingsavond Rosaicyclus JNI: weke delen tumoren, 05 juniRegionaal Leverpanel, Rotterdam, 18 augustus, 20 oktober, 15 december Regionale coupeavond, Rotterdam, 21 oktoberNineteenth European Congress of Pathology, Ljubljana, Slovenia, 06-11 septemberNajaarscursus maligne lymfomen, VUmc Amsterdam, 12-14 novemberRegionale coupeavond, Dordrecht, 16 november

A.C.F. Makkus

LidmaatschappenNederlands Vereniging voor PathologieCommissie Beroepsuitoefening van de NVVPBeleidsadviescommisie CCKL (namens CBU-NVVP)Update commissie Milieuhandboek, CyclesystemsLymfomenpanel regio RotterdamGynaecopathologie panel regio RotterdamWerkgroep gynaecologie IKR RotterdamKernwerkgroep gynaecologie IKR RotterdamNetwerk pathologen IKR Rotterdam

NascholingLymfomenpanel bijeenkomsten, RotterdamGynaecopathologie panel bijeenkomsten, Rotterdam


Cursus Bloed en beenmerg voor gevorderden, GroningenDiagnostic Surgical Pathology, MilaanPathologendagen NVVP, EdeCoupeavonden Erasmus, RotterdamCursus maligne lymfomen, VU, Amsterdam

Dr C.M. MooyDr C.M. Mooy

LidmaatschappenEuropean Ophthalmic Pathology society, secretarisEditorial board: OrbitOog en Orbita Tumoren Commissie (OOC)Nederlandse Vereniging voor PathologieEuropean Ophthalmic Pathology Society (EOPS)International Society Ophthalmic Pathology (ISOP)

NascholingPathologendagen NVVP, Ede, 11 april European Ophthalmic Pathology Society, Stockholm, 31 mei-3 juni 2003, European Congress of Pathology, Ljubljana, 6-11 septemberBoerhaavecursus: Diagnostiek en behandeling van met het oppervlak van het bot samenhangende bot en kraakbeenvormende tumoren, Leiden, 10 oktober Amsterdamse Najaarscursus “Maligne Lymphomen”, VU medisch centrum, 12-14 november Regionale refereer- en coupeavonden

Dr Th.M. Teune

LidmaatschappenNederlandse Vereniging voor PathologieNederlandse Vereniging voor Neuro PathologieVereniging voor Nederlandse Vrouwelijke ArtsenOncologiecommissie Albert Schweitzerziekenhuis, vanaf 01-10-2003Werkgroep Dermatopathologie

NascholingDermatologisch Kolloquium, Giessen, 7-9 maart Pathologendagen NVVP, Ede, 11 april EURO-CNS AMC spierpathologie, 23-25 april Neuropathologie Nijmegen, 03-04 oktober NVVP Cytologie, 31 oktober Amsterdamse najaarscursus Maligne Lymfomen, 12-14 november

Dr P.J. WestenendDr P.J. Westenend

LidmaatschappenNederlandse Vereniging voor PathologieRegionale Lymfomenpanel Rotterdam Kerngroep mammatumoren IKR Projectgroep evaluatie natraject bevolkingsonderzoek borstkanker IKR Pathology Review Committee TME studie Orde van Medisch SpecialistenPathologie netwerk IKR

NascholingBorstkankerscreening, Amersfoort 13 februariAansprakelijkheid voor diagnostische fouten, 27 maartPathologendagen NVVP, Ede, 10 aprilBoerhaave cursus praktische diagnostiek van tumoren van steun- en bewegingsapparaat, Leiden, 22 en 23 meiMicrometastase in de schildwachtklier bij borstkanker, Amsterdam, 18 juniDiagnostic surgical pathology, Milaan, 16-20 septemberLongdag, Utrecht, 10 oktober


Bijlage 2: Publicaties en voordrachten medische staf

Publicaties

G. van IngenG. van IngenG van Ingen. FAW Holleman. Rampenidentifi catie. In: BAJ cohen et al (eds.) Forensische Geneeskunde, 4e druk. Van Gorcum, Assen (in press).

M Steunebrink. JM Schnater. G van Ingen. PA Vegt. PW Plaisier. Bilateral axillary metastases of an occult breast carcinoma: report of a case with review of the literature. Breast (submitted).

Dr C.M. MooyDr C.M. MooyLambooij AC, van Wely KH, Lindenbergh-Kortleve DJ, Kuijpers R, Kliffen M, Mooy CM: Insulin-like growth factor-1 and its receptor in neovascular related macular degeneration. Invest Ophthalmol Vis Sci;2003:44:2192-8

Bodei L, Hofl and LJ, Ferone D, Mooy CM, Kros JM, Paridaens DA, Baarsma SG, Ferdeghini M, van Hagen MP, Krenning EP, Kwekkeboom DJ: In vivo and in vitro detection of dopamine d2 receptors in uveal melanoma. Cancer Biother Radiopharm 2003;18:895-902

Paridaens AD, van Ruyven RL, Eijkenboom WM, Mooy CM, van den Bosch WA: Stereotactic irradiation of biopsy proved otic nerve sheath meningioma. Br J Ophthalmol 2003;87:246-7

Poster: ARVO, May 2003 Fort Lauderdale: Van Soest S, de Wit GMJ, Groot E, Mooy CM, Klaver CCW, de Jong PTVM, Bergen AAB: Whole retinal transcriptome analysis of early stages of AMD

Review manuscripten:Investigative Ophthalmology and Visual Science (IOVS), Orbit, Eye

Dr P.J. WestenendDr P.J. Westenendde Jong, V. M., Westenend, P. J., Schnater, J. M., Blom, W. F., and Tan, K. G. Protocollaire cholecystectomie bij porseleinengalblaas. Een verouderd concept? Nederlandse Vereniging voor Heelkunde 2003. Abstract.

Hogewoning CJ, Bleeker MC, Van Den Brule AJ et al. Condom use promotes regression of cervical intraepithelial neoplasia and clearance of human papillomavirus: A randomized clinical trial. Int.J Cancer 2003; 107: 811-816Int.J Cancer 2003; 107: 811-816Int.J Cancer

Westenend PJ. Core needle biopsy in male breast lesions. J Clin Pathol 2003; 56: 863-865J Clin Pathol 2003; 56: 863-865J Clin Pathol

Westenend PJ. Breast cancer in men: evidence suggests preoperative work up is suboptimal. BMJ 2003; 327: 930

Voordrachten

Dr C.M. Mooy Dr C.M. Mooy

Referaat: klinisch-ophthalmopathologische casuïstiek: 21 maart, Afd. Oogheelkunde, EMCR“Squamous cell carcinoma of the Orbit”: 3 juni 2003, E.O.P.S, 31 mei-3 juni 2003, Stockholm


Bijlage 3: Bibliotheek

Aangeschafte boeken in 2003Aangeschafte boeken in 2003Pathology & genetics Tumours of soft tissue and bone. Christopher D.M. Fletcher, K. Krishnan Unni, Frederik Mertens -Atlas of Tumor pathology Tumors of intestines Ridell, Petras, Williams, Sobin.

In 2003 stonden de volgende tijdschriften ter beschikking:

• Acta Cytologica• American Journal of Surgical Pathology• Cytopathology• Histopathology• Humanpathology• Modern pathology• Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde• Medisch contact• American Journal of Dermapathology• New England Journal of Medicine


jaarverslag PAL 2003 - paldordrecht.nl · het Middelbaar Laboratorium Onderwijs. De reacties waren...

Documents

Transcript of jaarverslag PAL 2003 - paldordrecht.nl · het Middelbaar Laboratorium Onderwijs. De reacties waren...