Jaarverslag - Over GVB

2016

GVB Activa BVJaarverslag

GVB Activa BV, Jaarverslag 20162

Inhoud

Verslag van de directie 3

Taken en verantwoordelijkheden 3Verslagjaar 2016 3 Overige activa 7Investeringen 8Financiering 8Resultaten 8Vooruitzichten 8 Risicomanagement 9 Jaarrekening 2016 13

Balans op 31 december 2016 (voor resultaatbestemming) 14Winst- en verliesrekening over 2016 15Toelichting bij de jaarrekening 16Grondslagen 19Toelichting bij de balans op 31 december 2016 23Niet uit de balans blijkende rechten enverplichtingen 27 Toelichting bij de winst- en verliesrekening over 2016 28

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 30

Foto voorpagina: Artist impression van de nieuwe 15G tram van GVB.

Financiële overzichten 20163

Taken en verantwoordelijkhedenGVB Activa BV is een 100%-dochter van GVB Holding NV. Zij is geclausuleerd eigenaar en beheerder van de strategische activa (hierna: bedrijfsmiddelen) en is verantwoordelijk voor het verwerven, beheren (onderhouden) en zo nodig afstoten van bedrijfsmiddelen. Tot de bedrijfsmiddelen worden gerekend: rollend materieel (bussen, trams en metro's), procesinstallaties, vastgoed (onderhoudswerkplaatsen, remises en garages) en een aantal ICT-systemen (EBS, MOB2000 en OV-chipkaart).

ToezichthouderSinds 1 januari 2012 is GVB Activa BV tevens gedelegeerd toezichthouder op het gebruik van de bedrijfsmiddelen door de concessiehouder GVB Exploitatie BV. Met ingang van diezelfde datum is een service level agreement (SLA) van kracht tussen GVB Exploitatie BV en GVB Activa BV. Op basis van deze SLA legt GVB Activa BV verantwoording af aan Vervoerregio Amsterdam over de voortgang van de instandhouding.

AssetmanagementSturing vindt plaats op basis van assetmanagement. Assetmanagement heeft als doel om de activa optimaal te laten functioneren: met de beste prestaties, met de minste financiële en operationele risico’s en tegen de laagste kosten, over de hele levensduur.

VerantwoordingGVB Activa BV rapporteert elk kwartaal aan Vervoerregio Amsterdam en laat elk jaar een meting uitvoeren ten aanzien van de staat van de activa.

Verslagjaar 2016 Rollend materieelIn het vierde kwartaal van 2016 heeft GVB Activa BV het Strategisch Materieel Plan 2017-2024 opgesteld.

GVB heeft materieel nodig om het lijnennet te rijden en reizigers te vervoeren. Op basis van een vervoervisie en concessieafspraken wordt een vervoerprognose gemaakt, waarbij verschillende scenario's het uitgangspunt vormen. Uit deze plannen volgt een materieelbehoefte; het aantal metro's, trams en bussen dat nodig is om de dienstregeling te rijden. Het Strategisch Materieel Plan levert input voor de investeringsprognose voor GVB.

Verslag van de directie

GVB Activa BV is eigenaar en beheerder van de strategische activa en is toezichthouder

op het gebruik ervan door GVB Exploitatie BV. Tot de strategische activa worden rollend

materieel, vastgoed, procesinstallaties en ICT-systemen gerekend.

In 2016 is het Strategisch Materieel Plan 2017-2024 opgesteld. Met name de gevolgen van de

Noord/Zuidlijn, de vertramming van de Amstelveenlijn en de bovengeprognotiseerde groei

van het aantal reizigers hebben invloed op de behoefte aan rollend materieel.

verwerven, beheren en zo nodig afstoten van bedrijfsmiddelen

afspraken op basis van service level agreement

optimaal functioneren van activa tijdens levensduur

jaarlijkse meting

Strategisch Materieel Plan 2017-2024 opgesteld

bijstelling van de materieelbehoefte



FIGUUR 1 Systeemsprongen, netwerk en materieelbehoefte

Systeemsprongen

Netwerk

Materieelbehoefte

Financiële overzichten 20165Verslag van de directie

TABEL 1.1 Materieelomvang

De implementatie van de Noord/Zuidlijn en Amstelveenlijn zorgen voor grote veranderingen in de behoefte aan materieel en onderlinge afhankelijkheden, zowel in de tijdelijke als operationele situatie. Omdat er krapte heerst in materieel is er bij alle modaliteiten weinig tot geen flexibiliteit om bij te springen, terwijl een bepaalde flexibiliteit juist bij dit soort systeemsprongen erg welkom is.

De komende jaren staan daarom in het teken van instandhouding van bestaand materieel en levensduurverlengend onderhoud, instroom van nieuw materieel en het zo goed mogelijk omgaan met de beschikbare capaciteit. In figuur 1 staat een overzicht van de systeemsprongen in het netwerk, inclusief de gevolgen voor de vraag naar materieel.

Huidige vlootEind 2016 had GVB 203 bussen, 200 trams en 90 metro's & sneltrams ter beschikking. In het verslagjaar zijn negen nieuwe bussen ingestroomd.

2016 2015 2014 2013 2012

Aantallen, ultimo jaar

Bussen 203 194 198 198 199Trams 200 200 213 213 216Metro’s en tams 90 90 103 105 104

In de onderstaande paragrafen wordt het materieel per vervoermodaliteit toegelicht. MetroGVB heeft 90 metro's/sneltrams in vijf series; de S1, S2, S3, M4 en M5/M6. Alleen het S-materieel is geschikt voor Metrolijn 51. Alleen de M5/M6 is geschikt voor de Noord/Zuidlijn. Omdat de M5/M6-metro's allemaal zijn geleverd, beschikt GVB nu reeds over het materieel om de Noord/Zuidlijn te gaan rijden.

Het overige deel van de vloot bereikt grotendeels de komende 10 jaar het einde van de levensduur; de S1 vanaf 2020, de S2 vanaf 2024 en de S3 en M4 vanaf 2026.

In de periode vanaf de start van de Noord/Zuidlijn medio 2018 tot het moment van instroom van de eerste M7-metro's in 2022 zal de capaciteit onder druk staan.

M7-serieEind 2016 is de aanbesteding gestart van de M7-metro’s. Het betreft een basisbestelling van 30 voertuigen en een optionele hoeveelheid van 30 voertuigen. De voertuigen zullen semi-automatisch (GOA 2+) moeten kunnen rijden en ook voorbereid zijn om geheel automatisch te rijden (GOA 4), net zoals de M5/M6-serie.

Overdracht koopovereenkomst M5/M6 van Gemeente aan GVBHet koopcontract van de M5/M6-metro’s is gesloten tussen Gemeente Amsterdam (afdeling Metro en Tram) en de leverancier van de voertuigen. GVB is voornemens het contract over te nemen en heeft in 2016 met Gemeente Amsterdam overleg gevoerd over de voorwaarden. GVB verwacht hierover in 2017 tot definitieve afspraken te komen.

geen flexibele schil achter de hand focus

op instandhouding, levensduurverlenging en

instroom

9 bussen toegevoegd

materieel voor Noord/Zuidlijn al aanwezig

grootste deel van vloot bereikt einde levensduur

capaciteit onder druk

aanbesteding gestart

GVB is voornemens contract over te nemen


Veiligheidsconcept Lijnwerkplaats MetroGVB heeft geïnvesteerd in de veiligheid van de Lijnwerkplaats Metro door de bestaande sporen van hetzelfde (nieuwe) veiligheidsconcept te voorzien als de nieuwe sporen. Washal en quickservicehal emplacement AmstelSinds september 2016 is het emplacement Amstel (tussen de stations Spaklerweg en Van der Madeweg) gereed. Het meest centraal gelegen emplacement is uitgerust met een washal en quickservicehal, die in de avond en nacht dient voor verwijdering van graffiti. TramGVB beschikt over 200 trams. Vanwege de hoge reizigersgroei in 2015 en 2016 is het plafond bereikt van de capaciteit van het beschikbare trammaterieel. Dit leidt tot grote druk op de beschikbaarheid.

Om de groei in de stad te accommoderen, is ervan uitgegaan dat de trams die vrijkomen als gevolg van de metroverbinding Noord/Zuidlijn, kunnen worden ingezet op andere lijnen. De afgelopen jaren was de reizigersgroei echter hoger dan verwacht en de startdatum van de Noord/Zuidlijn is verschoven, waardoor de prognoses bijgesteld zijn. De komst van de Noord/Zuidlijn is voor Tram belangrijk om de groei aan te kunnen.

Bestelling 15G-tramsGVB heeft in november een overeenkomst getekend met leverancier CAF voor levering van 63 nieuwe trams (basisbestelling), met een optie op nog eens 60 stuks. De aankoop van dit nieuwe materieel gebeurt in opdracht van Vervoerregio Amsterdam die hier ook een investeringssubsidie voor verstrekt. De nieuwe trams zijn bedoeld voor de vernieuwde Amstelveenlijn en daarnaast als vervanging van de 11G- en 12G-series, die bijna aan het einde van hun levensduur zijn.

In 2017 wordt de ‘mock-up’, een statisch model op ware grootte van een deel van de tram, geplaatst. Na de ontwerpfase, het opstarten van de productie, uitgebreide testen en toelating op het tramnetwerk, zullen de eerste nieuwe trams naar verwachting in de tweede helft van 2019 instromen. Rond 2022 rijden dan alle nieuwe voertuigen uit de basisbestelling.

Voorstel levensduurverlenging 11G/12G en S1GVB onderzoekt de mogelijkheid om de 11G/12G- en S1-serie langer in dienst te houden. Deze trams bereiken volgens de oorspronkelijke materieelplanning vanaf 2020 het einde van hun levensduur maar kunnen na levensduurverlengend onderhoud langer worden ingezet. Op basis van huidige inzichten is het technisch haalbaar om de voertuigen tot 2025 operationeel te houden. In 2017 zal besloten worden of de levensduurverlenging wordt uitgevoerd. 13G/14G (Combino) clusterbeurtReeds in 2015 bleek dat bepaalde Combino-trams structurele technische problemen vertonen die verholpen moeten worden om de levensduur van 30 jaar te kunnen halen. In 2016 is na nader onderzoek gebleken dat de geconstateerde ontwikkelingen zich hoogst waarschijnlijk zullen voordoen bij alle 155 trams uit deze serie.

Ter voorbereiding op de revisie heeft GVB inspecties en enkele proefbeurten uitgevoerd en second opinions laten uitvoeren. Hieruit is gebleken dat GVB genoodzaakt was om de voorziening voor de instandhoudingsverplichtingen te verhogen met € 18,7 miljoen. Omdat GVB Activa BV geen risico draagt, komt deze dotatie ten laste van GVB Exploitatie BV.

verhoging veiligheid

opgeleverd en in gebruik genomen

druk op beschikbaarheid

komst van Noord/Zuidlijn levert elders inzetbare trams op

bestelling 63 nieuwe trams

technisch haalbaar om voertuigen tot 2025 operationeel

te houden

technisch noodzakelijke revisie om beoogde levensduur

voertuigen te bereiken

extra dotatie aan de voorzieningen


BusDe modaliteit Bus is de flexibele schil van het vervoerssysteem. Met betrekking tot het busmaterieel heeft GVB de komende jaren uitdagingen op drie vlakken; de systeemsprongen, tijdelijke vervoermaatregelen en de ambitie van een zero-emissievloot.

Om de meer dan verwachte groei te accommoderen, heeft GVB begin 2016 negen bussen besteld. Deze bussen zijn in de loop van 2016 in gebruik genomen.

Vanaf 2019 worden bussen die aan het einde van hun levensduur zijn, vervangen door nieuwe zero-emissiebussen. Het bestelvolume voor de eerste levering in 2019 bevat naar huidige inzichten ten minste 28 voertuigen. GVB zet hiermee een eerste stap in het kader van de afspraak het busvervoer in Amsterdam in 2025 volledig emissievrij te hebben. Deze afspraak werd eerder in 2016 gemaakt door GVB en Gemeente Amsterdam en vastgelegd in het Convenant Duurzaamheid. De gemeente, Vervoerregio Amsterdam en GVB zijn voornemens in de eerste helft van 2017 een besluit te nemen over de techniek, waarna de aanbesteding medio 2017 kan starten.

Overige activa

Vastgoed en procesinstallatiesBinnen de vastgoedportefeuille zijn er geen grote wijzigingen geweest in 2016. Wel is er voorgesorteerd op de toekomstige uitbreidingen in het kader van de Noord/Zuidlijn-projecten.

Sinds september 2016 is het emplacement Amstel (tussen stations Spaklerweg en Van der Madeweg) gereed. Het meest centraal gelegen emplacement is uitgerust met een washal en quickservicehal die in de avond en nacht dienen voor verwijdering van graffiti.

ICT-systemenHet project GIVA (generieke ICT voertuig architectuur) is in het verslagjaar verder uitgerold. In 155 trams is een generieke ICT-infrastructuur als basisvoorziening ingebouwd. Hierop kan GVB verschillende nieuwe applicaties aansluiten, zoals het camera-, OV-chipkaart-, en het reisinformatiesysteem en EBS.

De backbone zorgt ervoor dat alle voertuigtechniek op één netwerk wordt aangesloten waardoor het gemakkelijk is uit te breiden, efficiënter werkt en de beheersbaarheid en communicatie tussen systemen sterk worden verbeterd. Daarnaast wordt ook de connectiviteit verhoogd naar de nieuwste technologie (4G). Nieuw aan te schaffen voertuigen, zoals de 15G-serie, worden gekocht met deze nieuwe voorzieningen aan boord.

De voertuigen van tramlijn 26 zijn in november voorzien van nieuwe mobilofoon-apparatuur. Deze pilot is onderdeel van het project MOBnext, het toekomstige mobilofoonsysteem dat het huidige gaat vervangen. Als de proef zich heeft bewezen dan wordt het nieuwe mobilofoonsysteem geïmplementeerd in alle vervoersmodaliteiten: Bus, Tram, Metro en Veren. Als alles volgens planning verloopt, zijn alle modaliteiten in de eerste helft van 2017 voorzien van MOBnext.

negen bussen in gebruik genomen

bestelling zero-emissiebussen voorbereid

verbouwingen en aanpassingen verricht

washal en quickservicehal emplacement Amstel

in gebruik genomen

basisvoorziening voor connectiviteit nieuwe

applicaties

alle voertuigtechniek op één netwerk

toekomstige mobilofoonsysteem voor alle vervoersmodaliteiten



Al ruim twintig jaar werken de verkeersleiders Metro met het verkeersleidingsysteem Metro (VLSM), het huidige exploitatie- en veiligheidssysteem dat vervangen wordt door Signalling & Control. Het nieuwe systeem is flexibeler en heeft geen seinen meer, maar berekent aan de hand van de snelheid de afstand die twee metro’s tussen elkaar moeten bewaren. Alle bestaande voertuigen moeten aan dit nieuwe systeem aangepast worden.Nagenoeg alle voertuigen zijn van apparatuur voorzien.

InvesteringenIn het verslagjaar heeft GVB Activa BV in totaal € 69,4 miljoen geïnvesteerd (2015: € 68,8 miljoen). Het betreft voor € 34,9 miljoen activa in aanbouw, voor € 20,3 miljoen bedrijfsgebouwen, voor € 11,8 miljoen rijdend materieel en voor € 2,4 miljoen overige bedrijfsmiddelen.

Tegenover een belangrijk deel van de investeringen staan investeringsbijdragen, ontvangen van Vervoerregio Amsterdam, ter waarde van € 111,2 miljoen (2015: € 226,4 miljoen) ter dekking van de investeringen van GVB Activa BV.

FinancieringIn het verslagjaar is het laatste restant van de lening van Gemeente Amsterdam afgebouwd. Deze lening was al grotendeels afgelost in 2015. Het resterende bedrag van € 21,8 miljoen is in januari 2016 afgelost.

De liquiditeit in GVB Activa BV is met name afkomstig uit een langlopende lening van GVB Holding NV en vooruit ontvangen investeringsbijdragen.

De jaarrekening geeft een nadere toelichting met betrekking tot de (wijzigingen in de) financiering.

ResultatenHet resultaat na belastingen bedraagt in 2016 € 0,- (idem 2015).

VooruitzichtenGVB staat de komende jaren voor belangrijke systeemsprongen: de Noord/Zuidlijn en de Amstelveenlijn. Bij alle voervoermodaliteiten – Bus, Tram en Metro – is sprake van beperkte capaciteit als gevolg van de hoeveelheid beschikbaar materieel. Bij alle modaliteiten lopen projecten voor verwerving van nieuw materieel en levensduurverlengend onderhoud voor bestaand materieel. Alle ICT-systemen die GVB Activa BV beheert, kennen een of meerdere vernieuwingsprogramma's.

nieuw exploitatie- en veiligheidssysteem Metro

€ 69,4 miljoen geïnvesteerd, € 111,2 miljoen ter dekking van

investeringen ontvangen

langlopende lening van Gemeente Amsterdam

afgebouwd


RisicomanagementsysteemRisicomanagement bij GVB is erop gericht om inzicht te krijgen in strategische, operationele, financiële en governance risico's. Dit versterkt de basis voor besluitvorming. Periodiek worden het risicoprofiel en de belangrijkste risico’s besproken met de RvC; dat is ook in 2016 gebeurd. Door het verantwoordelijk management worden beheersmaatregelen getroffen om de onderkende risico’s te mitigeren. De beheersing van de belangrijkste risico’s vormt onderdeel van de periodieke rapportage aan de RvC.

Het risicomanagementsysteem onderkent drie fundamenten: risicobeleid, governancestructuur en het risicoproces.

Het risicomanagement en de interne beheersingssystemen van GVB zijn gebaseerd op COSO (Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission) en zijn gericht op maximale integratie met bedrijfsprocessen en de gehanteerde Planning & Control-cyclus.

RisicomechanismeOp de risico’s worden beheersmaatregelen getroffen om zodoende het risicoprofiel te verlagen.

StructuurBinnen GVB is de lijnorganisatie verantwoordelijk voor het managen van risico’s. De risicomanager ondersteunt hierbij zowel de directie als het lijnmanagement. De risicomanager en directie stellen het risicobeleid op voor GVB. Op basis van dit beleid rapporteren de afdelingen hun risico’s in de kwartaalrapportages. De risicomanager consolideert deze risico’s periodiek tot een integrale risicorapportage. Onderdeel hiervan is de toets of het risicoprofiel past binnen de risicotolerantie.

risicobeheersing gericht optijdig identificeren, beoordelen

en beheersen risico’s

Risicomanagement

Risicomanagement bij GVB is ingericht op niveau van GVB Holding NV en maakt deel

uit van de reguliere bedrijfsvoering. Daarbij is de directie eindverantwoordelijk voor een

effectieve beheersing van risico’s. GVB is zich ervan bewust dat risico’s onderdeel zijn van de

bedrijfsvoering. Het is van belang dat risico’s beheerst zijn en dat de basisprocessen op orde

zijn. Alle financiële risico's in GVB Activa BV zijn afgedekt door overeenkomsten met GVB

Exploitatie BV.

FIGUUR 2 Risicomanagementsysteem

Business

planning / vasts

tellen doelst

ellingen

1

Risico-id

entificatie

2

Risicobeoordelin

g en priorit

ering

3

Risico re

sponse

4

Implementatie

5

Rapporteren en bewaken

6

Governancestructuur

Risicobeleid

Risicoproces

Risicomanagement


ProcesMet behulp van de GVB-risicomatrix identificeren de afdelingen, waaronder afdeling Activa namens GVB Activa BV, tenminste twee keer per jaar hun risico’s en stellen maatregelen ter beheersing vast. In 2016 is een koppeling aangebracht tussen deze maatregelen en de jaarplancyclus om zodoende de uitvoering daarvan te borgen. In dit proces ondersteunt de risicomanager de afdelingen. Naast deze reguliere risicosessies worden ook projectgebonden sessies uitgevoerd.

RisicobereidheidDe risicobereidheid staat aan de basis van de risicomatrix van GVB. De komen zeven jaar heeft GVB te maken met een aantal grote systeemsprongen. Eén hiervan is bijvoorbeeld de Noord/Zuidlijn. Deze introduceren bij GVB nieuwe risico’s. Deze risico’s bestaan uit gebruikelijke projectrisico’s en eenmalige en asset-gebonden risico’s die meerjarig doorwerken. Omdat de komende zeven jaren meerdere systeemsprongen plaatsvinden, is er sprake van een weliswaar tijdelijke maar meerjarige verhoging van het risicoprofiel. De vroegtijdige inrichting van projectteams en de tijdige inbedding in de staande organisatie is hierbij de belangrijkste beheersmaatregel. In onderstaande tabel zijn de risico's weergegeven.

TABEL 2.1 Risicobereidheid GVB Holding NV

Risicocategorie Beschrijving Risicobereidheid

Strategische risico’s Risico’s gerelateerd aan realisatie van de Gematigd strategische koers en strategische trends, onder andere door groei van de stad, investeringen in materieel en systeemsprongen als de Noord/Zuidlijn.

Operationele risico’s Risico’s gerelateerd aan de huidige exploitatie Laag en potentiële verliezen ten gevolge van inefficiënte processen, menselijk falen of externe gebeurtenissen. Financiële risico’s Risico’s waarbij financieel verlies optreedt ten Laag gevolge van de gehanteerde financiële structuur of instrumenten, of door het ontbreken van deugdelijke financiële controles.

Compliancerisico’s Risico op het niet voldoen aan wettelijke Laag voorschriften of andere geldende reglementen en normen. Deze kunnen voortkomen uit wet en regelgeving, afspraken met toezichthouders of verplichtingen voortkomend uit contracten.

Financiële overzichten 201611Risicomanagement

Groei van de stadStrategische vervoerplanning wijkt af van werkelijke reizigersgroei. De afwijking leidt tot onvoldoende rijdend materieel waardoor vervoer van reizigers niet voldoet aan de afgesproken prestaties. De lange besteltijd van materieel maakt snelle correctie lastig. Dit risico beïnvloedt GVB Activa BV. • Voortdurende optimalisatie van de strategische plannen. • Optieregelingen in materieelbestellingen voor aanvullend materieel.

BedrijfsvoeringTe lage beschikbaarheid materieel. Het rijdend materieel heeft niet de geëiste beschikbaarheid en betrouwbaarheid vanuit de oorspronkelijke levering of vanuit de eigen onderhoudsprocessen. Dit leidt tot uitval en krapte. • Inrichting van een professioneel en effectief logistiek- en onderhoudsproces.

VeiligheidOnvoldoende arbo- en transportveiligheid. Onvoldoende veiligheidsbesef kan leiden tot letsel.Toenemende drukte in de stad verhoogt de kans op botsingen en ongevallen. • Veiligheid nu speerpunt in managementprogramma's.• Aanstelling van een veiligheidsmanager.• Toepassing van 'Mobile eye' op materieel ter ondersteuning bestuurder.

Kostenontwikkeling Indexatierisico's in de begroting. Budgettaire prijsinschattingen vinden plaats op basis van indices. Deze kunnen afwijken van de werkelijkheid. Bewaking van de ontwikkeling van de gehanteerde indices om tijdig budgettair bij te sturen.

Assetkosten Extra onderhoudskosten ten gevolge van onvoorziene defecten en ontwerpfouten. De materiële assets van GVB worden aangeschaft met verwachte onderhoudskosten. Als het materieel sneller degradeert dan voorzien leidt dit tot hogere onderhoudskosten. • Ervaringen verwerken in bestelspecificaties.• Versterken contractmanagement.• Verbetering van de onderhoudsanalyse processen.

StrategischRisicoImpact

Maatregel

OperationeelRisicoImpact

Maatregel

RisicoImpact

Maatregel

FinancieelRisicoImpact

Maatregel

Risico

Impact

Maatregel

Beschrijving risico's GVB Holding NV (selectie) en relatie risico's met GVB Activa BV

Voor alle hieronder vermelde risico's geldt: Het betreft een financieel risico voor GVB Exploitatie BV, niet voor GVB Activa BV.

TABEL 2.2 Beschrijving risico's GVB Holding NV

Jaarrekening

2016


31 december 2016 31 december 2015

Activa

Vaste activa1 Materiële vaste activa 86.039 136.581 Totaal vaste activa 86.039 136.581 Vlottende activa 2 Voorraden 45.249 32.369 3 Liquide middelen 376 852 Totaal vlottende activa 45.625 33.221

Totaal activa 131.664 169.802

Passiva

4 Eigen vermogen 18 18 5 Voorzieningen 29.975 11.782 6 Langlopende schulden 70.000 100.000 7 Kortlopende schulden 31.671 58.002 Totaal passiva 131.664 169.802

Balansop 31 december 2016 (voor resultaatbestemming)

TABEL 3.1 Bedragen in duizenden euro’s


Winst- en verliesrekeningover 2016

2016 2015

Bedrijfsopbrengsten8 Netto-omzet 34.518 58.784 Overige bedrijfsopbrengsten 4 390 Som der bedrijfsopbrengsten 34.522 59.174 Bedrijfslasten9 Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 4.155 3.84710 Afschrijvingen op materiële vaste activa 8.757 33.13311 Overige bedrijfskosten 20.270 13.295 Som der bedrijfslasten 33.182 50.275

Bedrijfsresultaat 1.340 8.899

12 Financiële baten en lasten -1.324 -8.899

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 16 -

13 Vennootschapsbelasting -16 - Resultaat na belastingen - -


GVB Holding NV, Jaarverslag 2015GVB Holding NV, Jaarverslag 2015Jaarrekening 2016


ActiviteitenGVB Activa BV (hierna Activa BV) is een besloten vennootschap naar Nederlands recht die is opgericht op 9 november 2006 en is gevestigd te Amsterdam, Arlandaweg 106. GVB Holding NV, gevestigd te Amsterdam, Arlandaweg 106, houdt alle aandelen in de vennootschap. De directie van GVB Holding NV vormt de statutaire directie van Activa BV.

De belangrijkste activiteiten van Activa BV zijn het beheren en beschikbaar stellen van materiële vaste activa ten behoeve van openbaar vervoer.

In de ‘Overeenkomst van geclausuleerde koop en overdracht GVB Activa BV’ is vastgelegd in welke gevallen Gemeente Amsterdam, GVB Holding NV kan verzoeken de aandelen in Activa BV in eigendom aan haar over te dragen (‘de terugklap’). Gemeente Amsterdam heeft een pandrecht op alle activa, met inbegrip van nieuw verkregen activa na de verzelfstandiging, vorderingen en de aandelen in Activa BV. Voor de activa die met investeringsbijdragen van Vervoerregio Amsterdam zijn gefinancierd, zijn afspraken gemaakt over de splitsing van het pandrecht tussen Vervoerregio Amsterdam en Gemeente Amsterdam. Voor toekomstige investeringen zal volgens deze afspraken worden gehandeld. Op de registergoederen in Activa BV rust een recht van hypotheek.

Met ingang van 1 januari 2012 is Activa BV tevens gedelegeerd toezichthouder op het gebruik van de bedrijfsmiddelen door de concessiehouder. Vanaf diezelfde datum is een service level agreement (SLA) van kracht tussen GVB Exploitatie BV en Activa BV. Op basis van deze SLA legt Activa BV aan Vervoerregio Amsterdam verantwoording af over de voortgang van de instandhouding. De strategische activa van GVB zijn ondergebracht in Activa BV. Activa BV heeft verplichtingen richting Gemeente Amsterdam en Vervoerregio Amsterdam voor de instandhouding van de strategische activa waaronder metro- en trammaterieel. Als Activa BV deze verplichtingen niet naar behoren nakomt kan Activa BV schadeplichtig zijn richting Gemeente Amsterdam en Vervoerregio Amsterdam.

ContinuïteitVervoerregio Amsterdam (de concessieverlener voor het OV) heeft eind 2013 afspraken gemaakt met GVB over de uitvoering van het openbaar vervoer tot en met 2024 in de gemeenten Amsterdam, Diemen, Duivendrecht (Gemeente Ouder-Amstel) en enkele uitlopers naar Amstelveen en Schiphol. Parallel daaraan heeft Gemeente Amsterdam (als opdrachtgever voor het onderhoud van de railinfrastructuur) voor dezelfde periode een contract met GVB afgesloten voor het beheer en onderhoud van de railinfrastructuur in Amsterdam.De rol van Activa BV als toezichthouder namens Vervoerregio Amsterdam is niet gewijzigd als gevolg van deze nieuwe contracten. Wel is de verhouding tussen Gemeente Amsterdam en Vervoerregio Amsterdam bekrachtigd, in het ’Convenant Strategische Activa Amsterdam vanaf 2013’.

Activa BV heeft een langlopende kredietfaciliteit bij Gemeente Amsterdam. Deze eeuwigdurende kredietfaciliteit is bij de verzelfstandiging van GVB overeengekomen en kent een maximum ter hoogte van de boekwaarde van de materiële vaste activa, met een plafond van € 600 miljoen. Op 31 december 2016 is de boekwaarde van € 86 miljoen opvraagbaar als lening bij Gemeente Amsterdam. Nagenoeg al het rijdend materieel is op 31 december 2016 gefinancierd door middel van investeringsbijdragen van Vervoerregio Amsterdam.

Toelichting bij de jaarrekening


Het saldo van de kortlopende schulden en vlottende activa op 31 december 2016 is een nettovordering van € 14,0 miljoen. Op basis van bovenstaande is de huidige inschatting dat de externe betalings-verplichtingen zonder extra financiering kunnen worden voldaan uit de operationele kasstroom.

In het licht van bovenstaande uiteenzetting is de directie van mening dat de continuïteit van de activiteiten van Activa BV voor de periode tot en met 2017 is geborgd. De in deze jaarrekening gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn dan ook gebaseerd op de veronderstelling van continuïteit van de vennootschap.

VestigingsadresGVB Activa BV met Kamer van Koophandel nummer 34259715 is statutair gevestigd op Arlandaweg 106, 1043 HP Amsterdam, Postbus 2131, 1000 CC Amsterdam.

StelselwijzigingenIn 2016 heeft geen stelselwijziging plaatsgevonden.

SchattingenOm de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Activa BV zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Als het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.

GroepsverhoudingenActiva BV maakt deel uit van een groep rechtspersonen met aan het hoofd GVB Holding NV, gevestigd te Amsterdam.

Verbonden partijenAls verbonden partij van Activa BV worden alle rechtspersonen aangemerkt door wie overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij.

De aard en de omvang van transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale markvoorwaarden zijn aangegaan.

Ondernemingen binnen de GVB groep• GVB Holding NV is enig aandeelhouder van Activa BV en vormt als zodanig

de algemene vergadering van Activa BV. GVB Holding NV vormt de statutaire directie van Activa BV. De statutaire directieleden van GVB Holding NV en andere sleutelfunctionarissen in het management van GVB Holding NV en nauwe verwanten zijn daarom verbonden partijen. De verplichting richting GVB Holding NV is

€ 98,9 miljoen, met name bestaande uit een langlopende lening van € 70,0 miljoen en een kortlopende lening van € 28,9 miljoen (2015: € 100 miljoen en € 27,3 miljoen).

• GVB Exploitatie BV is de exploitant van de materiële vaste activa en verzorgt het onderhoud van deze activa. Activa BV heeft om aan haar contractuele verplichtingen richting Gemeente Amsterdam en Vervoerregio Amsterdam te kunnen voldoen een SLA afgesloten met GVB Exploitatie BV. GVB Exploitatie BV garandeert hierin richting Activa BV het onderhoud zodanig uit te voeren dat de materiële vaste activa in de technische staat blijven verkeren zoals afgesproken en dat de functionaliteit in stand blijft. De gebruiksvergoeding die door Activa BV aan GVB Exploitatie BV in 2016 in rekening is gebracht, bedraagt € 32,8 miljoen (2015: € 57,0 miljoen). De

Toelichting bij de jaarrekening

Jaarrekening 2016


nettovordering op GVB Exploitatie BV bedraagt € 11,7 miljoen. Dit betreft een intercompany-vordering (2015: € 11,2 miljoen).

• GVB Infra BV heeft aan Activa BV € 1,7 miljoen betaald aan gebruikersvergoedingen (2015: € 1,8 miljoen).

Gemeente Amsterdam• Gemeente Amsterdam is enig aandeelhouder van GVB Holding NV en vormt als

zodanig de algemene vergadering van GVB Holding NV. • Gemeente Amsterdam verstrekt een langlopende kredietfaciliteit voor de

financiering van de investeringen in de strategische materiële vaste activa. • Afdeling Metro en Tram van Gemeente Amsterdam is projectverantwoordelijk

voor de Amsys-projecten waar onder andere de aanschaf van de nieuwe metro’s onder valt.

Vervoerregio AmsterdamVervoerregio Amsterdam en GVB hebben een overeenkomst (OV-concessie) gesloten voor het openbaar vervoer en de sociale veiligheid in het concessiegebied Amsterdam. Vervoerregio Amsterdam verstrekt investeringsbijdragen ter financiering van de strategische materiële vaste activa.

De verbonden partijen worden in dit verslag bij naam genoemd, zonder terugkerende vermelding dat het verbonden partijen betreft.

Toepassing van RJ 360.104De financiële gegevens van Activa BV zijn voor 100% opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van GVB Holding NV. Daarom is voor Activa BV bij het opstellen van de jaarrekening gebruik gemaakt van de in RJ 360.104 geboden vrijstelling om geen kasstroomoverzicht op te nemen.

Toepassing van artikel 2:382a lid 3 BWDe financiële gegevens van Activa BV zijn voor 100% opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van GVB Holding NV. Daarom is voor Activa BV bij het opstellen van de jaarrekening gebruik gemaakt van de in artikel 2:382a lid 3 BW geboden vrijstelling om geen opgave van het honorarium van de onafhankelijk controlerende accountant op te nemen.


Grondslagen

AlgemeenDe jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Activa en verplichtingen worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Als geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans en de winst- en verliesrekening zijn referenties opgenomen die verwijzen naar de toelichting.

ValutaBedragen luiden in duizenden euro's, tenzij anders is vermeld.

Vergelijking met voorgaand jaarDe gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Materiële vaste activaBedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs en onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Op terreinen wordt niet afgeschreven, met uitzondering van afgekochte erfpacht die lineair wordt afgeschreven gedurende de periode waarvoor de erfpacht is afgekocht.

Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatiekosten. Voor significante activa worden de verschillende onderdelen (componenten) apart geactiveerd en afgeschreven naar de verwachte economische levensduur van het component.

Bijdragen op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de bijdragen betrekking hebben. In de waardering worden de kosten van groot onderhoud opgenomen zodra deze kosten zich voordoen en aan de criteria voor activering is voldaan. De boekwaarde van de te vervangen bestanddelen wordt dan als gedesinvesteerd beschouwd en wordt ten laste van het resultaat gebracht. Als de verwachting over de afschrijvingsmethode, gebruiksduur en/of restwaarde in de loop van de tijd wijzigingen ondergaat, worden zij als een schattingswijziging verantwoord. Kosten van vernieuwing worden slechts geactiveerd als zij leiden tot een levensduurverlenging van het actief. Op activa in aanbouw wordt niet afgeschreven. Afschrijvingen gaan in vanaf de maand volgend op het moment van ingebruikname.

Uitgaven voor aanschaf van computerapparatuur en -programmatuur worden, met uitzondering van grote investeringsprojecten, niet geactiveerd en in het jaar van aanschaf ten laste van het resultaat gebracht.

Jaarrekening 2016


Bijzondere waardeverminderingen van vaste activaDe vennootschap beoordeelt op balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde.

De opbrengstwaarde wordt in eerste instantie ontleend aan een bindende verkoopovereenkomst. Als die er niet is wordt de opbrengstwaarde bepaald met behulp van de actieve markt waarbij normaliter de gangbare biedprijs geldt als marktprijs. Voor de bepaling van de bedrijfswaarde wordt een inschatting gemaakt van de toekomstige nettokasstromen bij voortgezet gebruik van het actief / de kasstroom genererende eenheid. Vervolgens worden deze kasstromen contant gemaakt waarbij een disconteringsvoet wordt gehanteerd.

Een bijzondere waardevermindering wordt direct ten laste van het resultaat gebracht.Als wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden is verantwoord, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van dat desbetreffende actief niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn als geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord.

Bij financiële activa die gewaardeerd zijn tegen geamortiseerde kostprijs wordt de omvang van de bijzondere waardevermindering bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals die is bepaald bij de eerste verwerking van het instrument. Het waardeverminderingsverlies dat daarvoor opgenomen was, dient te worden teruggenomen indien de afname van de waardevermindering verband houdt met een objectieve gebeurtenis na afboeking. De terugname wordt beperkt tot maximaal het bedrag dat nodig is om het actief te waarderen op de geamortiseerde kostprijs op het moment van de terugname, als geen sprake geweest zou zijn van een bijzondere waardevermindering. Het teruggenomen verlies wordt in de winst- en verliesrekening verwerkt.

VorderingenVorderingen worden gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen en in mindering gebracht op de boekwaarde.Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.

Liquide middelenLiquide middelen bestaan uit banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Eigen vermogenDe algemene vergadering stelt de bestemming van het resultaat vast. Vooruitlopend op deze bestemming wordt het resultaat boekjaar toegevoegd of onttrokken aan het eigen vermogen als onverdeeld resultaat.

VoorzieningenVoorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.


De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.Als de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en als het waarschijnlijk is dat deze vergoeding wordt ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen.

Bij het contant maken wordt de marktrente van hoogwaardige ondernemings-obligaties als disconteringsvoet gehanteerd. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de verwachte looptijd.

Voorziening instandhoudingsverplichtingenDe voorziening voor instandhoudingsverplichtingen wordt opgenomen voor de verwachte uitgaven in verband met het moeten voldoen aan instandhoudings-verplichtingen voor rijdend materieel. Activa BV heeft deze contractuele verplichtingen richting Vervoerregio Amsterdam en Gemeente Amsterdam. Bij de berekening van de voorziening wordt rekening gehouden met de geschatte materiaal- en arbeidskosten die nodig zijn om het rijdend materieel in de technische staat te brengen die past bij de instandhoudingsverplichtingen.

SchuldenLanglopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de langlopende schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Langlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de langlopende schulden in de winst- en verliesrekening als interestlast verwerkt. Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Kortlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Dit is meestal de nominale waarde.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat

AlgemeenHet resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd.

Opbrengstverantwoording

Verlenen van dienstenVerantwoording van opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.

Netto-omzetNetto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van diensten onder aftrek van kortingen en van over de omzet geheven belastingen.

Jaarrekening 2016


InvesteringsbijdragenInvesteringsbijdragen worden in mindering gebracht op het daarbij behorende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de winst- en verliesrekening.

Afschrijvingen op materiële vaste activaMateriële vaste activa worden vanaf de maand volgend op het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven, met uitzondering van vooruitbetaalde erfpacht.Bij een schattingswijziging van de toekomstige gebruiksduur, worden de toekomstige afschrijvingen aangepast.

Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop of als gevolg van desinvesteringen van materiële vaste activa worden verantwoord onder de afschrijvingen op materiële vaste activa.

Financiële baten en lastenRenteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winst- en verliesrekening verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost. Rentelasten komen ten laste van het jaar waarover zij worden verschuldigd.

VennootschapsbelastingDe vennootschapsbelasting wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare, fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van afwijkingen in de boekwaarde van de materiële vaste activa.

Risicobeheersing

RenterisicoGVB loopt renterisico over het spaarsaldo onder de liquide middelen en rentedragende vorderingen en schulden.Voor langlopende vorderingen van en langlopende schulden aan Gemeente Amsterdam geldt contractueel een vast rentepercentage van 4%.

KredietrisicoActiva BV heeft een significante concentratie van haar opbrengstenstroom bij GVB Exploitatie BV en GVB Infra BV. Deze bedrijven zijn groepsmaatschappijen binnen GVB Holding NV. Het kredietrisico van Activa BV is hierdoor beperkt.

De liquide middelen staan uit bij banken met minimaal een A-rating.

Marktrisico, liquiditeitsrisico en overige risico’sActiva BV heeft contractuele afspraken met Gemeente Amsterdam en Vervoerregio Amsterdam over de financiering van de investeringsverplichtingen door middel van kredietfaciliteiten en investeringsbijdragen. Een verdere uiteenzetting over de subsidiestromen is opgenomen bij de toelichting op de continuïteit.

Activa BV loopt geen risico’s ten aanzien van buitenlandse valuta en maakt geen gebruik van derivaten en soortgelijke financiële instrumenten.


TerreinenGVB heeft op 1 januari 2007 de terreinen in erfpacht gekregen van Gemeente Amsterdam voor een periode van vijftig jaar. De erfpachtcanon over deze periode is vooruitbetaald en wordt lineair afgeschreven over een periode van vijftig jaar.

Investeringen en investeringsbijdragenDe investeringen bedragen in 2016 € 69,4 miljoen. Ter dekking van een belangrijk deel van de investeringen heeft Activa BV in 2016 investeringsbijdragen ontvangen van Vervoerregio Amsterdam, ter hoogte van € 111,2 miljoen (2015: € 226,4 miljoen). Van de in 2016 ontvangen investeringsbijdragen heeft € 73,6 miljoen betrekking op investeringen die zijn gerealiseerd vóór 2016 en heeft het resterende bedrag betrekking op investeringen in 2016. Omdat in 2015 en 2016 additionele investeringsbijdragen zijn ontvangen door Activa BV, heeft aanpassing plaatsgevonden van de exploitatiesubsidie reeks van 2016 tot en met 2024 in GVB Exploitatie BV.De desinvestering onder Rijdend materieel betreft met name afvloeiing van de resterende 9/10G trams.

Toelichting bij de balans op 31 december 2016

Terreinen Bedrijfs- Rijdend Andere vaste Activa in 2016 2015 gebouwen materieel bedrijfsmiddelen aanbouw

Percentage afschrijvingen 2% 2-20% 3,33% 5-25% -

Aanschafwaarde 10.217 117.525 809.006 90.157 66.112 1.093.017 1.061.259Investeringsbijdragen - -22.893 -422.754 -13.953 -60.112 -519.712 -293.966Cumulatieve afschrijvingen -1.839 -89.012 -333.972 -74.478 - -499.301 -487.031Cumulatieve amortisatie - 16.413 34.635 11.529 - 62.577 47.088investeringsbijdragen Boekwaarde op 1 januari 8.378 22.033 86.915 13.255 6.000 136.581 327.350

Investeringen - 20.306 11.772 2.396 34.924 69.398 68.777Investeringsbijdragen - -20.090 -85.069 -297 -5.727 -111.183 -226.413Desinvesteringen aanschafwaarde - -8.183 -9.552 -2.231 - -19.966 -37.019Desinvesteringen afschrijvingen - 8.144 9.552 2.210 - 19.906 35.160Afschrijvingen -204 -3.959 -41.545 -5.252 - -50.960 -47.430Amortisatie investeringsbijdragen - 1.763 39.784 716 - 42.263 16.156

Mutaties in boekwaarde -204 -2.019 -75.058 -2.458 29.197 -50.542 -190.769

Aanschafwaarde 10.217 129.648 811.226 90.322 101.036 1.142.449 1.093.017Investeringsbijdragen - -42.983 -507.823 -14.250 -65.839 -630.895 -519.712Cumulatieve afschrijvingen -2.043 -84.827 -365.965 -77.520 - -530.355 -499.301Cumulatieve amortisatieinvesteringsbijdragen - 18.176 74.419 12.245 - 104.840 62.577

Boekwaarde op 31 december 8.174 20.014 11.857 10.797 35.197 86.039 136.581


1 Materiële vaste activa

Jaarrekening 2016


TerugklapclausuleDe strategische activa van GVB zijn ondergebracht in Activa BV. In de ‘Overeenkomst van geclausuleerde koop en overdracht GVB Activa BV’ is vastgelegd in welke gevallen Gemeente Amsterdam, GVB Holding NV kan verzoeken de aandelen in Activa BV in eigendom aan haar over te dragen (‘de terugklap’). Gemeente Amsterdam heeft een pandrecht op alle activa, met inbegrip van nieuw verkregen activa na de verzelfstandiging, vorderingen en de aandelen in Activa BV. Voor de activa die met investeringsbijdragen van Vervoerregio Amsterdam zijn gefinancierd, zijn afspraken gemaakt over de splitsing van het pandrecht tussen Vervoerregio Amsterdam en Gemeente Amsterdam. Voor toekomstige investeringen zal volgens deze afspraken worden gehandeld. Op de registergoederen in Activa BV rust een recht van hypotheek. Het balanstotaal van Activa BV is op 31 december 2016 € 131,7 miljoen (2015: € 169,8 miljoen).

Onderhoud van het rijdend materieel is conform de aanwijzing in de concessie belegd bij GVB Exploitatie BV.

De nog te ontvangen inkomsten betreffen nog te ontvangen investeringsbijdragen van Vervoerregio Amsterdam. Handelsdebiteuren betreft een vordering op Vervoerregio Amsterdam.De vordering op groepsmaatschappijen betreft hoofdzakelijk een vordering op GVB Exploitatie BV.

3 Liquide middelenDe liquide middelen bestaan op 31 december 2016 volledig uit vrij opneembare banktegoeden.

2 Vorderingen

TABEL 3.4


Nog te ontvangen inkomsten 25.153 13.095 Groepsmaatschappijen 11.735 11.358 Handelsdebiteuren 8.361 7.871 Overige vorderingen - 45 Totaal 45.249 32.369

Bedragen in duizenden euro’s

4 Eigen vermogen

TABEL 3.5

Boekwaarde op 1 januari 18 - - 18 18 Resultaat boekjaar - - - - - Boekwaarde op 31 december 18 - - 18 18

Gestort Overige Onverdeeld 2016 2015 aandelenkapitaal reserves resultaat



Gestort aandelenkapitaalHet geplaatste en gestorte kapitaal bedraagt op 31 december 2016 € 18.000 en bestaat uit 18 gewone aandelen van nominaal € 1.000 per stuk. Het resultaat boekjaar is opgenomen als onverdeeld resultaat in het eigen vermogen.

Voorstel tot resultaatbestemmingHet resultaat over het verslagjaar is nihil.

Activa BV heeft verplichtingen richting Gemeente Amsterdam en Vervoerregio Amsterdam inzake de instandhouding van de strategische activa waaronder metro- en trammaterieel. De voorziening voor instandhoudingsverplichtingen is opgenomen voor de verwachte uitgaven in verband met het moeten voldoen aan instandhoudingsverplichtingen voor het metro- en trammaterieel ter hoogte van het bedrag dat op balansdatum als verplichting aanwezig is. Jaarlijks vindt een herijking plaats. Op basis van nieuwe inzichten en feiten in 2016 ten aanzien van de aard van de problematiek en de herstelmogelijkheden is de voorziening voor instandhoudingsverplichtingen herijkt resulterend in een dotatie aan de voorziening van € 18,7 miljoen.

De voorziening voor instandhoudingsverplichtingen heeft voor een bedrag van € 29,5 miljoen een looptijd van langer dan één jaar en korter dan 5 jaar. Het restant heeft een looptijd van korter dan één jaar.

Er is geen aflossingsschema overeengekomen. Aflossing geschiedt zodra en voor zover de vrije kasstroom van GVB Activa BV dat toelaat.

5 Voorzieningen

TABEL 3.6

1 januari 2016 Dotatie Onttrekking Vrijval 31 december 2016

Instandhoudingsverplichtingen 11.782 18.670 477 - 29.975

Totaal 11.782 18.670 477 - 29.975


6 Langlopende schulden

TABEL 3.7


GVB Holding NV 70.000 100.000 Totaal 70.000 100.000


Jaarrekening 2016


De post schulden aan groepsmaatschappijen betreft een lening van GVB Holding NV.

Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.


Schulden aan groepsmaatschappijen 28.865 27.445 Schulden aan leveranciers 164 492 Nog te betalen bedragen 1.965 7.798 Vooruitontvangen bedragen 661 1.046 Belastingen 16 - Schulden aan Gemeente Amsterdam - 21.221

Totaal 31.671 58.002


7 Kortlopende schulden

TABEL 3.8


I Toekomstige financiële verplichtingen langlopende huurcontractenDe nominale waarde van de op 31 december 2016 resterende termijnen voor langlopende huurcontracten bedraagt € 1,1 miljoen.

Het betaalschema luidt als volgt:

II Strategische activaDe strategische activa van GVB zijn ondergebracht in Activa BV. In de ‘Overeenkomst van geclausuleerde koop en overdracht GVB Activa BV’ is vastgelegd in welke gevallen Gemeente Amsterdam, GVB Holding NV kan verzoeken de aandelen in Activa BV in eigendom aan haar over te dragen (‘de terugklap’). Gemeente Amsterdam heeft een pandrecht op alle activa, met inbegrip van nieuw verkregen activa na de verzelfstandiging, vorderingen en de aandelen in Activa BV. Voor de activa die met investeringsbijdragen van Vervoerregio Amsterdam zijn gefinancierd zijn afspraken gemaakt over de splitsing van het pandrecht tussen Vervoerregio Amsterdam en Gemeente Amsterdam. Voor toekomstige investeringen zal volgens deze afspraken worden gehandeld. Op de registergoederen in Activa BV rust een recht van hypotheek. Activa BV dient jaarlijks te bepalen of sprake is van zaken / omstandigheden, die niet direct verband houden met het reguliere onderhoudsprogramma, waardoor de instandhouding of functionaliteit van het activum voor de resterende tech¬nische levensduur niet meer is gewaarborgd.

III InvesteringenOp 31 december 2016 staat een bedrag van € 116 miljoen uit aan verplichtingen aangaande investeringen in materiële vaste activa. Dit betreft met name verplichtingen voor de in aanbouw zijnde tramserie. Daartegenover staan investeringsbijdragen van € 110 miljoen.

IV Financiële instrumentenActiva BV maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten. In de paragraaf Risicomanagement van het jaarverslag wordt verder toegelicht hoe Activa BV omgaat met belangrijke geïdentificeerde risico’s.

V Fiscale eenheid omzetbelastingActiva BV vormt een fiscale eenheid voor de omzetbelasting met GVB Exploitatie BV, GVB Infra BV en GVB Holding NV, waarbij GVB Holding NV het hoofd van de fiscale eenheid is.

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

TABEL 3.9

Langlopende

Jaar huurcontracten 2017 280 2018 268 2019 219 2020 176 2021 en verder 137 Totaal 1.080

Jaarrekening 2016


8 Netto-omzetDit betreft de gebruiksvergoeding van GVB Exploitatie BV en GVB Infra BV voor het gebruik van de strategische activa opgenomen in Activa BV. De vergoeding heeft hoofdzakelijk betrekking op afschrijvingen op materiële vaste activa, dotatie aan de voorziening voor instandhoudingsverplichtingen, financiële lasten, verzekeringen en de service level agreement met East West voor het OV-chipkaartsysteem. De gebruiksvergoeding is een kostendekkende vergoeding op nacalculatiebasis. De gebruikersvergoeding is afgenomen als gevolg van de hogere amortisatie investeringsbijdragen en lagere rentelasten.

9 Kosten uitbesteed werk en andere externe kostenDe kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten bestaan uit de kosten voor het systeemonderhoud van het OV-chipkaartsysteem en extern advies, zoals de kosten van de jaarmeting.

De samenstelling van de posten afschrijvingen op materiële vaste activa en amortisatie van investeringsbijdragen is te vinden in de toelichting op de balans met betrekking tot de materiële vaste activa.

10 Afschrijvingen op materiële vaste activa

TABEL 3.10

2016 2015

Afschrijvingen 50.960 47.430 Boekresultaat desinvesteringen 60 1.859 Amortisatie investeringsbijdragen -42.263 -16.156 Totaal 8.757 33.133


Toelichting bij de winst- en verliesrekeningover 2016

11 Overige bedrijfskosten

TABEL 3.11

2016 2015

Belastingen en verzekeringen 1.253 1.197 Huur 278 268 Dotatie voorzieningen 18.670 11.782 Diverse bedrijfskosten 69 48 Totaal 20.270 13.295



PersoneelsaantallenIn 2016 zijn 0 werknemers buiten Nederland in dienst of werkzaam (2015: 0).

12 Financiële baten en lastenDe financiële lasten hebben hoofdzakelijk betrekking op de intercompany-lening bij GVB Holding NV. In januari 2016 is de lening van Gemeente Amsterdam geheel afgelost.

13 VennootschapsbelastingAls gevolg van het op 1 januari 2016 in werking treden van de Wet modernisering VPB plicht overheidsondernemingen valt de vennootschap GVB Activa BV onder de heffing van de vennootschapsbelasting. De vennootschapsbelasting is gebaseerd op de orgaankosten, zijnde de overige bedrijfskosten minus de dotatie voorzieningen, vermeerderd met een winstopslag van 5% volgens de cost-plusmethode.

Bezoldiging bestuurderDe statutaire bestuurder van Activa BV is GVB Holding NV. Het bedrag dat volgens artikel 2:383 BW vermeld dient te worden met betrekking tot de bezoldiging van de bestuurder bedraagt in het verslagjaar € 0 (2015: € 0).

Gebeurtenissen na balansdatumEr zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die nieuwe informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.

Statutaire regeling inzake de resultaatbestemmingConform artikel 16 lid 1 van de statuten stelt de algemene vergadering de bestemming van de eventuele winst vast.

Amsterdam, 30 maart 2017

GVB Activa BV

Directie, namens GVB Holding NVA.C. van HuffelenM.C.J.M. LohmeijerT.A.M. Middelkoop

Jaarrekening 2016


Controleverklaring van de onafhankelijkeaccountant

Verklaring over de jaarrekening 2016 Ons oordeelNaar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van GVB Activa BV op 31 december 2016 en van het resultaat over 2016 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).

Wat we hebben gecontroleerdWij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016 van GVB Activa BV te Amsterdam (‘de vennootschap’) gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit:• de balans per 31 december 2016;• de winst- en verliesrekening over 2016; en• de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële

verslaggeving en overige toelichtingen.

Het stelsel voor financiële verslaggeving dat is gebruikt voor het opmaken van de jaarrekening is Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De basis voor ons oordeelWij hebben onze controle uitgevoerd volgens Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de paragraaf ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

OnafhankelijkheidWij zijn onafhankelijk van GVB Activa BV zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:• het verslag van de directie;• de overige gegevens.

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:• met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;• alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist.

Aan de algemene vergadering van GVB Activa BV


Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.

De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het verslag van de directie en de overige gegevens in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening en de accountantscontrole Verantwoordelijkheden van de directie en RvC voor de jaarrekeningDe directie is verantwoordelijk voor:• het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming

met Titel 9 Boek 2 BW; en voor• een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het

opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de vennootschap in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van het genoemde verslaggevingsstelsel moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekeningOnze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.Ons controleoordeel beoogt een redelijke mate van zekerheid te geven dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een redelijke mate van zekerheid is een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen ontdekken.Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze controleverklaring.

Amsterdam, 30 maart 2017

PricewaterhouseCoopers Accountants NV

Origineel ondertekend door drs. J. van Meijel RA

Controleverklaring


Bijlage bij onze controle verklaring over de jaarrekening 2016 van GVB Activa BV

In aanvulling op wat is vermeld in onze controleverklaring hebben wij in deze bijlage onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening nader uiteengezet en toegelicht wat een controle inhoudt.

De verantwoordelijkheden van de accountant voor de controle van de jaarrekeningWij hebben deze accountantscontrole professioneel-kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze doelstelling is om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening vrij van materiële afwijkingen als gevolg van fouten of fraude is. Onze controle bestond onder andere uit:• Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van

materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing.

• Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap.

• Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de directie en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan.

• Het vaststellen dat de door de directie gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven.

• Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Wij communiceren met de directie onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Colofon

Fotografie

Jolanda Fisser

Ontwerp en vormgeving

Studio Zwaan Tekst en Beeld

Projectmanagement

Toebosch Consult

Eindredactie

GVB

Copyright

De in dit jaarverslag opgenomen informatie mag worden overgenomen

onder bronvermelding van 'Jaarverslag GVB Activa BVg 2016'

GVBArlandaweg 1061043 HP Amsterdam020 460 6060www.gvb.nl

Jaarverslag - Over GVB

Documents

Transcript of Jaarverslag - Over GVB