Jaarverslag 2016 def online - ITS Festival...Stage programma behelst het inhoudelijke en verdiepende...

2

INHOUD

ITs intro ................................................................................................................ 3

1. ITs toont ......................................................................................................... 4

2. ITs internationaal ........................................................................................... 8

3. ITs verbindt & verdiept ................................................................................ 13

4. Slotceremony & awards .............................................................................. 15

5. ITs stroomt door .......................................................................................... 18

6. ITs onderneemt ........................................................................................... 19

7. ITs Strategie & Campagne ........................................................................... 21

8. Terugblik ...................................................................................................... 24

COLOFON ........................................................................................................... 26

3

ITS INTRO

EINDE VAN EEN TIJDPERK Het festivaljaar 2016 vormde een turbulent slot van een bewogen kunstenplanperiode, waarin veel anders ging dan anders. Na veel lobby te hebben gevoerd kregen meerdere podiumkunstenfestivals met terugwerkende kracht van het Fonds Podiumkunsten de meerjarige subsidie voor 2016, zo ook ITs. Deze subsidie maakte het mogelijk een aanzet te maken voor een nieuwe programmastructuur waarbij er meer ruimte is voor ontmoeting en uitwisseling tussen de 200 aanwezige afstudeerders onderling. Binnen het randprogramma werd actief ruimte geboden aan het digitale experiment “ITs a Village”. Drie studenten van de Amsterdamse regieopleiding presenteerden zich in een eigen festival vlak voor ITs en genereerden daarmee veel aandacht in aanloop naar het festival. Dit jaar werd ook stadsdeel Noord bij het festival betrokken, en was er in het kader van het Nederlands voorzitterschap van de EU bijzondere aandacht aan internationale afstudeervoorstellingen en vonden er verschillende internationale coproducties plaats. The Odyssey – het bekende verhaal van Odysseus uitgevoerd door studenten van toneelscholen uit 8 verschillende landen – vormde hierin het hoogtepunt.

Met een hernieuwde focus op internationale coproducties en digitale media droeg ITs bij aan de zoektocht naar nieuwe vormen, die urgente thema’s voor het voetlicht brengen. Maar bovenal presenteerde het talent dat in 2016 afstudeerde aan de Nederlandse in internationale kunstvakopleidingen zich aan het publiek. 55 producties met ruim 200 talenten waren gedurende 9 festivaldagen te zien in de vlakke vloertheaters in de binnenstad van Amsterdam. Jong talent moet vlieguren maken en podiumervaring opdoen. ITs is de plek waar dat talent veelal de eerste stap naar buiten maakt: buiten de veilige muren van de academie, voor een kritisch publiek, in aanwezigheid van recensenten, binnen de context van een festival. En na ITs gaan ze verder. Velen van hen met hulp van ITs, anderen op eigen krachten. ITs was zo voor de 27e keer het begin van een carrière. De festivalorganisatie doet er alles aan om, te beginnen met de speelbeurt op het festival, afstudeerders een vliegende start te geven voor een succesvolle loopbaan als podiumkunstenaar. Onze andere instrumenten hiervoor zijn: de prijzen die uitgereikt worden, de doorprogrammering van voorstellingen na het ITs en de coalities met verschillende culturele organisaties met wie we samenwerken en individuele talentontwikkeltrajecten hebben gerealiseerd. Zo werd ITs in de huidige kunstenplanperiode een des te belangrijker platform voor net afgestudeerd podiumtalent. 2016 was zoals reeds aangekondigd het laatste jaar onder artistieke leiding van Theu Boermans. Na de negatieve uitslag met betrekking tot de twee aangevraagde meerjarige subsidies, hebben het bestuur, zakelijk directeur Jasminka Beganovic en artistiek leider besloten ook af te treden. Hiermee willen ze de nieuwe artistiek directeur Marcus Azzini ruim baan geven om samen met de betrokken opleidingen in 2017 een ITs Festival in nieuwe vorm te realiseren. Voor het definitieve afscheid wordt er hier eerst nog uitgebreid teruggeblikt op de editie 2016. Theu Boermans Tim Persent Jasminka Beganovic Artistiek directeur Artistiek leider dans Zakelijk directeur

4

1. ITS TOONT Het programma van ITs Festival Amsterdam speelt zich zowel op het podium af als ernaast. Het Off

Stage programma behelst het inhoudelijke en verdiepende randprogramma van het festival. Op het podium is jaarlijks het afstudeerwerk te zien van jonge acteurs, regisseurs, dansers, mimers, choreografen, scenografen en toneelschrijvers. Zij studeren af aan één van de Nederlandse HBO podiumkunstopleidingen. Daarnaast wordt er een selectie van belangwekkende internationale afstudeervoorstellingen getoond. In 2016 werden inclusief de openingsavond in totaal 55 producties vertoond op ITs. In verhouding met 2015 waren dat een vergelijkbaar aantal producties, met in het jaar van het Nederlands voorzitterschap van de EU een groter aandeel internationale voorstellingen. Doordat drie studenten van de Amsterdamse regieopleiding hun eigen festival Vuurwerk organiseerden, waren er iets minder Nederlandse voorstellingen en kwam het totaal op ongeveer hetzelfde aantal uit. In 2016 is ervoor gekozen om naast de klassikale voorstellingen van eigen bodem ook internationaal werk en de internationale coproducties vaker te laten spelen dan een keer. Daarmee kwam het aantal speelbeurten op 55. ITs all in the mix

Doel was om in 2016 al een nieuw programmeringsbeleid op basis van selectie te laten gelden, als pilot voor het beleid in de nieuwe kunstenplanperiode. Deze stap werd reeds in gang gezet, maar bleek nog niet geheel werkbaar voor de editie van 2016. Doordat de mogelijkheid tot aanmelding wel reeds in werking was gezet, kwamen er veel aanmeldingen van opleidingen die tot nu toe nog niet op ITs stonden, zoals de Circusopleiding van Codarts, Muziektheateropleiding van ArtEZ en verschillende kortere producties van de drama-opleiding in Gent. Vanuit opleidingen met vaste plekken op ITs waren er minder aanmeldingen, zowel voor het eigen werk als vanuit de regie. Hierdoor, en door meer informatie op voorhand te vragen, kon ITs een aantal nieuwe dingen binnen het on stage programma uitproberen. Aangezien veel informatie erg laat werd aangeleverd, bleef deze ruimte voor uitproberen met name beperkt binnen het Eigen Werk. Deze vaak kortere producties werden soms nog per opleiding geprogrammeerd zoals voorgaande jaren. We hebben echter ook een aantal programmablokken met werk vanuit verschillende opleidingen kunnen creëren. Dit werd gewaardeerd, zowel door deelnemers als publiek (met name professionals). Theaters & spreiding

Indien informatie over voorstellingen eerder beschikbaar was, kon gerichter een combinatie tussen voorstellingen en theaters gemaakt worden. Hierdoor stond ITs in 2016 ook met een jeugdvoorstelling in de Krakeling en was er een parallelprogramma in het Compagnietheater en Theater Bellevue te zien. Daarnaast stond de grote locatieproductie The Odyssey op het Stenen Hoofd en het Tolhuistuinterrein, waren er dansprogramma’s bij Dansmakers in noord en in het Vondelpark en was er een flashmob op de Dam.

5

DANS

Talent on the move – Codarts Dance Rotterdam Eindvoorstel l ing Dans – ArtEZ Dansacademie Arnhem Fremdkörper – Fontys School of Fine and Performing Arts Tilburg Beyond & Before – De Theaterschool Amsterdam, Moderne Theaterdans Do Ut Es – De Theaterschool Amsterdam, Urban Contemporary Untit led - Anne Suurendonk i.s.m. Dansmakers Amsterdam

TONEEL & MIME

Volksverniet ig ing of mijn lever is z in loos – Toneelacademie Maastricht, Acting KAMP – Toneelacademie Maastricht, Performing Warten auf Wunder – de Musical – Toneelacademie Maastricht, Performing Een Lol ita – Toneelacademie Maastricht, regie #1 Hol low – Toneelacademie Maastricht, regie Hedda ( it ’s better to burn out than to fade away) – Toneelacademie Maastricht, regie Oude mensen weten niks van oorlog – Toneelacademie Maastricht, regie a l les zwart – De Theaterschool Amsterdam, ATKA Al len af – ArtEZ Toneelschool Arnhem, Acting Fort Europa – De Theaterschool Amsterdam, ATKA Het is a l afgelopen – RITCS School of Arts Brussels OUR HOUSE – Heimat ist n icht nur e in wort – De Theaterschool Amsterdam, Mime opleiding

EIGEN WERK

Let me be your hero, baby – Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Vandaag een witte man – Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Stervel ing – De Theaterschool Amsterdam, Mime opleiding Sta sta te staren uit mijn raam – De Theaterschool Amsterdam, Mime opleiding (afgelast) Amatourist – De Theaterschool Amsterdam, Mime opleiding Being S ingular P lural – De Theaterschool Amsterdam, Mime opleiding De spectaculaire bekentenis van een jong meis je en het schandel i jke einde dat daarop volgde – ArtEZ Toneelschool Arnhem Play Maids - ArtEZ Music Theatre Dromen – De Toneelschool Amsterdam, ATKA The Sound of Circ les – Codarts Circus Rotterdam CHOREO[graphic] Select ion, met:

- A State of bl iss – Codarts Dance Academy Rotterdam - Die Verwandlung – ArtEZ Dansacademie Arnhem - Welcome to the Gi ld – De Theaterschool Amsterdam, School voor Nieuwe

Dansontwikkeling - Sti l le water - Codarts Dance Academy Rotterdam - Milk & Honey – Fontys Academy of Fine and Performing Arts Tilburg - Codif ied Mandarins under Clock – ArtEZ Dance Academy Arnhem

Geisha’s Miracle – Jija Sohn i.s.m. Dansmakers Amsterdam

PRESENTATIE NIEUWE TONEELTEKST

STUK - Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Writing for Performance HONDS – Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Writing for Performance De Tekstsmederi j presenteert toneeltekst #1 – Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Writing for Performance i.s.m. De Tekstsmederij) De Tekstsmederi j presenteert toneeltekst #2 – Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Writing for Performance i.s.m. De Tekstsmederij)

6

SAMENWERKING IN PRESENTATIE In de presentatie van een aantal voorstellingen werkte ITs samen met andere culturele partners. ITs en Dansmakers Amsterdam sloegen de handen ineen om in een programma verschillende nieuwe choreografietalenten aan een breed publiek te presenteren. Er is een gezamenlijk programma gepresenteerd zowel in het Vondelpark Openluchttheater als op het podium van Dansmakers in Noord. Verder is er samengewerkt met Julidans om de afstuderende dansers van de Maslool academie in Israel naar Nederland te halen (zie p. 11). Tot slot werd er met Stichting Nieuwe Helden samengewerkt in een deel van het randprogramma. Deze samenwerkingen zorgden dat de achterban van deze partijen – potentieel nieuw publiek voor ITs – ook bereikt werd.

TONEELSCHRIJVERS IN THE SPOTLIGHT

Dit jaar studeerden er minder schrijvers af aan de opleiding Writing for Performance, waardoor er meer ruimte aan elke afzonderlijke schrijver gegeven kon worden in het ITs. De 4 afstudeerteksten kregen elk hun eigen programma onderdeel. Dankzij het Prins Bernhard Cultuurfonds kon ITs de bijzondere samenwerking met de Tekstsmederij voortzetten om extra aandacht voor nieuw toneelteksttalent te genereren. Dit jaar werden twee afstudeerteksten van begin tot einde voorgedragen door verschillende professionele acteurs, waaronder Mark Rietman, Kees Hulst, David Lucieer en Sylvia Poorta. De regisseurs die met de teksten en acteurs aan de slag gingen, zijn Maren Bjørseth en Timothy de Gilde. Voorafgaand aan deze nominatielezing werd het nieuwe werk ingeleid door middel van een kort gesprek met de schrijver en regisseur. Deze presentaties vormden een bijzondere inhoudelijke aanvulling op het bestaande festivalaanbod. Bovendien zorgden de bekende namen voor aanloop van nieuw publiek. Zowel publiek als de betrokken theatermakers waren enthousiast. Deze regisseurs waren enthousiast om met deze teksten van heel jonge schrijvers en een ervaren cast aan de slag te gaan. Voor de schrijvers kwam niet alleen hun tekst tot leven, maar leerden potentiële samenwerkingspartners hen en hun werk meteen kennen. Van de overige twee teksten kon er een als voorstelling opgevoerd worden. De andere tekst betrof een filmscript welke in het geheel gelezen werd. Daarmee heeft de presentatie van nieuwe toneeltekst van een nieuwe lichting toneelschrijvers op ITs zich in het huidige kunstenplan eindelijk ontwikkeld tot een volwaardig programmaonderdeel binnen het festival.

CHRISTIAAN MOOIJ – 27 JUNI OP TWITTER ‘Dat is een mooi rijk jaar @ITsFESTIVAL. Voor #hetDebuut van @viarudolphi hebben we genoeg stof tot gesprek en ter overweging’

7

Typeproductie Aantalproducties/

aantalvoorstellingen2013

Aantalproducties/aantalvoorstellingen2014



Theaternationaal-grote/avondvullendeproductie-eigenwerk/korteproductie

15producties/23toonmomenten11producties/5toonmomenten




Dansnationaal-grote/avondvullendeproductie-eigenwerk/korteproductie





Theaterinternationaal-grote/avondvullendeproductie-eigenwerk/korteproductie


1productie/2toonmomenten4producties/4toonmomenten



Dansinternationaal-grote/avondvullendeproductie-eigenwerk/korteproductie

3producties(samenmetnationaal)4producties/1toonmoment

1productie/1toonmoment2producties/1toonmoment

1productie/1toonmoment1producties/1toonmoment

2productie/3toonmomenten1producties/1toonmoment

Internationalecoproductie 1 0 1/2toonmomenten

4producties/10toonmomenten

Presentatienieuwetoneeltekst





Scenografietentoonstelling1 1 0 1Openluchtprogramma 2producties/

1toonmoment2producties/1toonmoment


Totaal 67producties/47toonmomenten




* Een aantal grote producties speelde tweemaal. Een aantal korte producties waren in een clusterprogramma of toonmoment gebundeld te zien. Op deze wijze wordt onderscheid gemaakt tussen het aantal producties en programmaonderdelen.

JOEP VAN DER GEEST – 25 JUNI OP TWITTER ‘vakkundige komedie #allenaf en mageheteenonsjemeertheater #bakxai. Ik had een goeie dag @ITsFestival.’

8

2. ITS INTERNATIONAAL

De scope van het ITs is verbreed in een steeds sterker internationaliserende kunstenwereld. ITs is trekker van een internationaal web van festivals dat als doel heeft jonge makers en podiumkunstenaars binnen het internationale veld te laten rouleren. Daarmee is ITs in toenemende mate het podium geworden voor jonge makers van internationale opleidingen uit de hele wereld en de plek van waaruit Nederlandse net afgestudeerden de eerste schreden op het internationale veld zetten. Door de specifieke inzet op internationalisering in de afgelopen jaren is ITs inmiddels uitgegroeid tot het grootste festival voor afstuderende podiumkunstenaars in Europa.

In het kader van het Nederlands voorzitterschap van de EU in de eerste helft van 2016, was er deze festivaleditie bijzondere aandacht aan internationale afstudeervoorstellingen en vonden er verschillende internationale coproducties plaats. Er waren dit jaar veel aanmeldingen waar het internationale programma uit geselecteerd is. Al deze makers bleven minimaal 4 dagen op het festival, veel van hen bleven de hele week om met hun Nederlandse en internationale collega’s voorstellingen te zien en te bediscussiëren. Het publiek kreeg hiermee toegang tot een divers aanbod en de jonge kunstenaars een kans om zich te verhouden tot hun collega’s in het buitenland. Daarnaast waren veel bezoekende professionals en studenten uit het buitenland op het festival en gevolgd door de nodige doorstroom naar buitenlandse festivals en podia. Het samenwerkingsproject IYMA (International Young Makers in Action), waarvan ITs initiator en coördinator is, loopt in 2016 verder door en er wordt een begin gemaakt aan een volgend tweejarig Europees project.

INTERNATIONAAL FESTIVAL PROGRAMMA Grote en minder grote Europese thema’s werden door afstudeerders uit verschillende landen (gezamenlijk) ten tonele gebracht. Enerzijds in internationale coproducties tussen Nederlandse en buitenlandse podiumkunstvakopleidingen. Door koppeling met een Nederlandse opleiding, kan er een sterkere brug geslagen worden tussen het nationale en internationale aanbod en wordt deze Europese programmering voor een breder publiek toegankelijk gemaakt. Anderzijds was er een groot aantal internationale aanmeldingen voor ITs 2016, waaruit een stevige selectie is gemaakt. In deze internationale voorstellingen wordt door de jonge podiumkunstenaars opvallend overeenkomstige thema's behandeld. Migratie, liefde en seksualiteit, identiteit en morele leegte in een wereld die politieke onstabiel is en wordt voortgejaagd door een neoliberaal marktdenken. De voorstellingen staken in die zin de morele barometer in de ziel van Europa en daarbuiten. Het grootste project binnen ITs 2016 betrof een internationale coproductie van de Odyssee.

Maike Bouschen & Jakob Tögel – PERFORMERs ‘THE ODYSSEY, DUITSLAND ‘In a time in which Enlightenment values are under siege and Europe is becoming once more divided along the de lines of national interests, a team of young European artists were given the possibility of working out questions about home, nationality and war. […] It is not just the piece the audience is getting in touch with. It is also the process we young artists are working on. There should be more workshops, more international relations, more opportunities and possibilities to create art on an international platform. Europe is a rich continent of different cultures, languages and history. […] Such encounters are what forms the theatrical future. Working together. Everyone. From everywhere.’

9

COPRODUCTIES 3 Nederlandse toneelopleidingen (Arnhem, Utrecht en Maastricht) zijn de samenwerking met een collega opleiding in het buitenland aangegaan, met in totaal vier internationale coproducties als resultaat. Dit toonde aan dat de internationale ambities van ITs naadloos aansluiten op die van de opleidingen, die hun verantwoordelijkheid nemen in de voorbereiding op het internationale werkveld. ITs werd al in een vroeg stadium betrokken bij de plannen, waardoor zij allemaal op ITs 2016 vertoond konden worden. Voor The Odyssey trad ITs bovendien als coproducent op. Nieuwe vormen en urgente Europese thema’s werden door afstudeerders uit verschillende landen gezamenlijk ten tonele gebracht. Door koppeling met een Nederlandse opleiding, kon er een sterkere brug geslagen worden tussen het nationale en internationale aanbod en werd deze Europese programmering voor een breder publiek toegankelijk gemaakt. Migratie, liefde, identiteit, morele leegte en angst voor het nieuwe of onbekende, in een wereld die politieke onstabiel is en wordt voortgejaagd door een neoliberaal marktdenken. De koppeling tussen internationale en Nederlandse opleidingen, had twee belangrijke effecten. Enerzijds werd de achterban van de Nederlandse spelers specifiek getriggerd om naar deze Europese producties te komen kijken. Anderzijds vond er een belangrijke ontmoeting en uitwisseling tussen studenten uit verschillende landen plaats. In een tijd waarin mensen de ontmoeting met de ander als moeizaam ervaren, leverde dit een belangrijke artistieke impuls. Door gezamenlijk een productie te maken kregen deze jonge acteurs en regisseurs de kans om theaterstijlen uit te wisselen, verschillende artistieke talen te horen en te verkennen.

BAKXAI

De laatstejaars studenten van de HKU acteeropleiding en die van de Erasmus Hogeschool in Brussel (RITS) maakten onder begeleiding van het spraakmakende Vlaamse gezelschap Abbatoir Fermé een gezamenlijke afstudeerproductie. Het stuk De Bacchanten van Euripides vormde het uitgangspunt. Dit stuk gaat over een nog onvolledige integratie van nieuwkomers binnen een gevestigde orde. Juist binnen de kaders van internationale samenwerking vormde deze inhoud een interessant thema. Stef Larnous zorgde voor een zeer uitgesproken regie en de spelers hadden duidelijk spelplezier.

FIRST CONTACT & CLUB FICTION

De vakmatigheid van spelen en goede tekstbehandeling vanuit de Duitstalige traditie vormen een waardevolle aanvulling op het curriculum van Nederlandse theateropleidingen. In het voorjaar van 2016 gingen er studenten van de ArteZ Toneelschool Arnhem naar Graz, om daar met Oostenrijkse studenten samen een voorstelling te maken. Andersom kwamen er ook studenten uit Graz naar Arnhem om een stuk met Nederlandse studenten te maken. Nederland en Oostenrijk – op gebied van teksttheater twee verschillende werelden. En toch werd in Graz in het maakproces van Club Fiction duidelijk dat de verschillen niet noodzakelijk zo groot zijn. In Nederland werd onder begeleiding van Toneelgroep Oostpool het stuk First Contact gemaakt, geïnspireerd op de gouden grammofoonplaat die in 1977 met de Voyager de ruimte inging om buitenaardse wezens van informatie over aarde te voorzien. Beide voorstellingen gingen over het ontmoeten van de ander, contact maken en samen tot iets komen.

10

Door het in gang zetten van de open inschrijving, kwamen er dit jaar naast inschrijving van RITCS in Brussel en Hogeschool Artesis Platijn in Antwerpen, dit jaar ook aanmeldingen van studenten van KASK in Gent. In totaal waren er 5 producties van deze drie opleidingen op ITs 2016 te zien. Studenten van RITCS waren ook te zien in de coproducties Bakxai en The Odyssey. Daarnaast waren de dansers die dit jaar aan P.A.R.T.S. afstudeerden in drie voorstellingen op ITs te zien, waarvan eentje als flashmob op de Dam werd opgevoerd.

THE ODYSSEY

De Toneelacademies van Oslo, Helsinki, Warschau, Brussel, Maastricht, München, Salzburg en Riga, zijn gezamenlijk the Platform for European Theatre Academies gestart. Door middel van nauwe samenwerking willen de betrokken academies beginnende professionals een bredere Europese oriëntatie bieden. In 2016 werd de eerste grote coproductie met alle verschillende opleidingen voorbereid, met als gekozen podium het ITs Festival in Amsterdam ten tijde van het Nederlands voorzitterschap van de EU. Een van de meest actuele Europese problemen vormde het thema voor de voorstelling – vluchtelingen(beleid). De Odyssee van Homerus was verkozen om deze problematiek te onderzoeken. Via het verhaal over Odysseus - die gedoemd was om 10 jaar over de zee te zwerven voordat hij als een zwerver in zijn thuisland ontvangen werd - gaven de jonge makers een beeld van deze vluchtelingen, van wat Europa in hun ogen is, en wat Europa zou kunnen zijn. Hiervoor interviewden zij elk vluchtelingen in hun eigen land en creëerden scènes waarin zij hun visie op hun eigen culturele identiteit weergaven. Alle afzonderlijke scènes werden door Theu Boermans samengesmeed tot een totaalervaring. Het publiek ging langs deze scènes op reis. Deze reis begon op het Stenen Hoofd, en voerde verder over het IJ en over het terrein van de Tolhuistuin, in het Noors, Fins, Pools, Vlaams, Nederlands, Duits en Lets.

11

Dit jaar was er veel ruimte voor producties buiten het Nederlands taalgebied. Er waren afstudeerproducties te zien uit Zwitserland, Kosovo, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Israel en Iran. Net als in 2015 werd er werk aangeboden in een IYMA Double Date. Twee korte internationale voorstellingen, Pink Shell (Zwitserland) en The Color of August (Kosovo), werden op deze manier aan elkaar gekoppeld. Beide voorstellingen vulden elkaar goed aan door de parallel in thematiek en tegenstellingen in vorm en karakter. De artistieke directie hechtte met name veel waarde aan de realisatie van de Israëlische dansvoorstelling op ITs 2016. Via de jarenlange samenwerking met de dansacademies binnen de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, ArtEZ, Codarts en Fontys en via regelmatig contact met Julidans, stuitten we een aantal jaar geleden op de opleiding voor hedendaagse dans Maslool in Tel Aviv. De dansers die daar worden opgeleid zetten hun eerste passen op het podium door zich repertoire eigen te maken van een interessante generatie Israëlische dansmakers zoals Ella Rothschild, Roy Assaf, Sharon Eyal, en Noa Shadur; choreografen die middels het bewegende lichaam hun visie op persoonlijke of maatschappelijke thema’s vertalen naar een voorstelling, al dan niet met gebruik van andere kunstdisciplines. Creaties die niet in Nederland te zien zijn. Bovendien worden de dansers opgeleid onder omstandigheden die heel anders zijn dan hier, de studenten vervullen naast hun opleiding ook hun dienstplicht. Daarmee is de opleiding zeer eigen en onderscheidt zich artistiek / inhoudelijk van opleidingen in Nederland en België. Hun aanwezigheid vormde een relevante toevoeging aan het festivalprogramma.

In samenwerking met Julidans is de komst van Maslool in Nederland mogelijk gemaakt. Ze traden eerst op ITs op, aansluitend op Julidans. Daarnaast zagen de dansers voorstellingen op beide festivals.

THEATER INTERNATIONAAL

When I See You I Think of. . Dentist – Leeds Beckett University, Department for Performing Arts, Dance and Film, Verenigd Koninkrijk Kolmanskop – Institut of Theatre, Spanje Pink Shel l – Hochschule der Künste, Zwitserland The Color of August – University of Prishtina, Kosovo Red Elephant – Islamic Azad University, Faculty of Arts, Iran OERHOER – Artesis Plantijn Hogeschool, België S P E E L G O E D – Artesis Plantijn Hogeschool, België Über-Gang – KASK School of Arts, België Moore Bacon! – KASK School of Arts, België

DANS INTERNATIONAAL

10 AL 4 AND A HALF – The ‘Maslool’ Bikurey Ha’ltim Arts Center, Israël P.A.R.T.S. Graduation Tour – Performing Arts Research and Training Studios, Belgium

LOEK ZONNEVELD– DE GROENE AMSTERDAMMER, 25 JUNI ‘Met The Odyssey bewijst het ITs festival zijn internationale oriëntatie. De voorstelling is gemaakt door het Platform European Theatre Academies (PLETA), waarin de Maastrichtse Toneelacademie samenwerkt met Europese theateropleidingen. Deze bewerking van de Odysseus-mythe is de enige voorstelling die een actueel onderwerp aansnijdt, de vluchtelingenproblematiek. Regisseurs en studenten uit Maastricht, Warschau, Brussel München en Riga tonen spel dat nu eens rauw en fysiek is, dan poëtisch. Aangrijpend is de scene waarin Odysseus als vreemdeling zijn paspoort wordt ontnomen. Hij is niemand meer.’

12

INTERNATIONAL YOUNG MAKERS IN ACTION Voor de derde keer op rij ontving het Europese netwerk International Young Makers een tweejarige subsidie van het Creative Europe programma van de Europese Commissie. ITs is de coördinerende partij in het netwerk. In oktober 2014 ging het project International Young Makers in Action van start in Sarajevo en vond achtereenvolgens plaats op festivals in Prishtina, Bilbao, Warschau, Amsterdam, Birmingham en Rome. In 2015 zijn er 29 voorstellingen in het kader van IYMA gespeeld met een totaal publieksbereik van 3815. Voor 2016 worden deze gegevens ten tijde van dit schrijven nog verzameld. Tijdens ITs werden er vier voorstellingen van jonge, aanstormende makers in het kader van dit project getoond uit Spanje, Kosovo, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en Vlaanderen. Naast het presenteren van werk, werden de makers uitgenodigd de hele week op het festival te vertoeven en deel te nemen aan het verdiepende IYMA programma. Tijdens het festival zag de groep 18 voorstellingen van afstuderende studenten uit alle disciplines. Verder nam de groep deel aan randprogramma’s en verschillende nagesprekken en waren een aantal inhoudelijke gesprekken georganiseerd. Het eerste gesprek ging over educatie. Hierin deelden de internationale en nationale deelnemers hun ervaringen over de academies waarin ze zijn opgeleid. Men had het over de overeenkomsten, maar vooral de verschillen en de vraag of studeren in het buitenland een slimme keus was of juist niet. Het andere gesprek ging over het ontwikkelen van een internationale carrière. Enerzijds over de praktische vragen: Hoe word je gesteund en welke stappen onderneem jezelf? Moet je er extra in investeren? Daarnaast ging het ook over waarom internationaal werken goed of niet goed is. Alle aanwezigen waren het erover eens dat het in deze tijd noodzakelijk is om over de grenzen te kijken. Niet alleen voor werkmogelijkheden, maar juist om nieuwe zaken te leren en open te blijven staan voor anderen. Als we dat niet zouden doen, zouden we als theatermakers te veel naar binnen gekeerd zijn.

IYMA PARTNERS

ITs Festival Amsterdam, Nederland (coördinator) ACT Festival, Bilbao, Spanje ITSelF, Warschau, Polen Short Theatre Festival, Rome, Italië Be Festival, Birmingham, Verenigd Koninkrijk Skena Up festival, Prishtina, Kosovo, MESS festival, Sarajevo, Bosnië

Op de website www.iyma.eu valt meer te lezen over de jonge makers en hun voorstellingen en zijn bovendien inhoudelijke reflecties te lezen op het werk, geschreven door jonge schrijvers. Voor de jonge schrijvers was het leerzaam omdat ze met werk werden geconfronteerd uit een andere (theater)cultuur en zich daar ook toe moesten verhouden. ITs en de partners brengen de deelnemende IYMA voorstellingen actief onder de aandacht van internationale netwerken en geven zo een stimulans aan internationale carrières. De dag voor ITs vond op BE Festival in Birmingham ook een inhoudelijke bijeenkomst tussen de partners plaats om verder te werken aan de toekomstplannen. In het najaar van 2016 wordt er een nieuw projectplan ingediend. Het is de bedoeling dat in het komende festivalnetwerk andersoortige instellingen als partner betrokken worden, om meer diepgang te kunnen geven aan de ontwikkelmogelijkheden die de festivals aan jonge makers kunnen bieden. Het is de bedoeling hiermee een duurzamere positieve uitwerking op de ontwikkeling van jong talent te realiseren.

Vjosa Malokaj – PERFORMER ‘COLOR OF AUGUST’, KOSOVO ‘For us it is vital to be invited to festivals such as this, wherein we can engage with the local and international field of the arts. In Kosovo it is difficult to be renewing as the establishment is quite old fashioned. For us being invited is not only about performing, but equal about seeing other works that otherwise we won’t have access to.’

13

3. ITS VERBINDT & VERDIEPT

ITs is als festival een platform voor jonge podiumtalenten. In de festivalsetting hoort daar een uitgebreid randprogramma bij. Daarnaast worden er buiten het festival om nog een aantal activiteiten georganiseerd, waarvan ITs de behoefte bij publiek en afstudeerders heeft geconstateerd.

THIS IS ITS! Een projectgroep van de opleiding theatermanagement van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht kreeg de opdracht om een contextprogramma voor ITs Festival te ontwikkelen, waarbinnen ruimte was voor verdieping, ontmoeting en uitwisseling. Het resultaat was This is ITs! Een programma met drie labels: ITspiration, ITs + en ITs better together. Verschillende activiteiten waar de IYMA groep aan deelnam vielen onder ITspiration en ITs +.

ITSPIRATION De programmaonderdelen binnen ITspiration richtten zich op verdieping en ontwikkeling, en pogen een bredere kijk op de wereld en het theaterveld te geven. Zo was er een Agenda georganiseerd in samenwerking met het Vuurwerk festival van de Amsterdamse regiestudenten. Een middaglang praatten geïnteresseerde afstudeerders en recent afgestudeerden over wat er komt kijken bij de overstap van de academie naar het werkveld. In samenwerking met CJP bood het ITs festival wederom een workshop Dans voor jongeren aan. Deze werd gegeven door Vivian Gomez Cardoso (bekend van So You Think You Can Dance), in de studio’s van Solid Ground Movement. De deelnemers van de workshop kregen tevens de optie om een combinatieticket te kopen, waarmee ze naast de workshop ook de voorstelling Beyond en Before konden bezoeken. Een double date die bestond uit de voorstellingen van de opleidingen Moderne Theaterdans en Jazz/Musical Dans aan de Theaterschool in Amsterdam. Later in de week was er een workshop creative branding, waarin handige handvatten werden geboden aan theatertalenten aan het begin van hun loopbaan.

ITS+ Binnen ITs+ werden makers en spelers bevraagd en werd er gelegenheid geboden nader te reflecteren op de voorstellingen. Bij een double bill van het eigen werk van de mime opleiding en bij The Odyssey werden inleidingen georganiseerd. De eerste was met de makers die daarna op het podium stonden en leverde een levendig gesprek op met een groeiende groep aanwezigen. De laatste Odyssey werd ingeleid door de projectleider en documentairemaker, op de kade bij het Stenen Hoofd, vlak voor het publiek daar aan de reis van Odysseus begon. Beide inleidingen werden enthousiast ontvangen door deelnemers en publiek. Bij alle internationale voorstellingen en de Nederlandse voorstellingen die ook toegankelijk waren voor een internationaal publiek, werden nagesprekken georganiseerd. Dit leidde tot interessante discussies over culturele verschillen in theatermaken en verschillende visies daarop .

ITS BETTER TOGETHER Tijdens een festival draait het natuurlijk ook om het ontmoeten van gelijkgestemden en het leuk hebben met elkaar. Tijdens verschillende borrels, afterparties, een lunchdisco en akoestische muzieksessies kwamen mensen samen in de bar van het Compagnietheater. Publiek, spelers, theaterprofessionals, theater- en dansstudenten van alle jaren en verschillende nationaliteiten vonden elkaar onder het genot van een drankje en bleven nog hangen tot in de late uurtjes. Tijdens de slotceremonie werd op de laatste dag teruggeblikt op het festival, vooruitgeblikt op de toekomst, de rol van awards in perspectief geplaatst, uitzonderlijk talent gevierd en tot slot werd er nog een groot feest als afsluiting gebouwd.

14

ITS A VILLAGE Stichting Nieuwe Helden heeft ITs Festival benaderd voor een pilot van het project The Village - een sociaal creatief platform in de vorm van een dorp, bedoeld om via een digitale app live ontmoetingen teweeg te brengen. Vanuit zowel het publiek als de deelnemers aan ITs hoorden we in eerdere jaren dat het festival gewaardeerd wordt, de sfeer als bijzonder prettig ervaren wordt, maar de onderlinge ontmoeting ondanks de wederzijdse nieuwsgierigheid toch nog moeilijk op gang komt. The Village bood hierin een interessant experiment en een kans om in een bestaande behoefte bij het ITs-publiek te voorzien. Nieuwe Helden vormt als oprichter van ITsINSTED, ervaren organisator van kunstprojecten in de publieke ruimte, reeds ervaren bewoner van Amsterdam Noord en onze kantoorgenoot een logische partner. In aanloop naar het festival werd in een aantal workshops met studenten van kunstacademies en IT-opleidingen gewerkt aan ITs-specifieke ontmoetingen en ervaringen. Deze waren door het hele Compagnietheater te vinden en uit te voeren. Het via de eigen telefoon deelnemen leverde digitale content op die is verzameld. Deze werd tijdens de slotceremonie getoond en leverde een bijzonder moment waarbij praktisch iedereen die in de zaal zat zichzelf terug kon horen, samen met geluidsmateriaal van alle anderen die tijdens het festival hadden deelgenomen aan ITs a Village. Stichting Nieuwe Helden geeft aan erg blij te zijn geweest met de kans die ze is geboden en ontzettend veel geleerd te hebben van deze pilot. Het hoe je in relatief korte tijd met een groep iets realiseert in een festival context was hierbij het grootste leerpunt en heeft veel interessante vragen voor een vervolgeditie opgeleverd. Technisch zijn er nog een hoop stappen te zetten, maar het idee over ITs a Village is in brede zin gelijk gebleven, om via live elementen engagement onder je publiek teweeg te brengen. Zowel Nieuwe Helden als ITs zijn enthousiast over het vervolgen van de samenwerking.

EDUCATIE Afstudeerproducties worden in het algemeen niet gemaakt met jongeren als doelgroep. Toch vindt ITs het belangrijk om jong podiumtalent ook met een jong publiek in contact te brengen. In 2015 is er met de Pit en het Holland festival een educatieprogramma ontwikkeld. Hieruit bleek dat er wel degelijk animo is onder jongeren om ITs voorstellingen te zoeken en dat meer context hierbij zeer welkom is. Echter bleek ook dat eind juni geen gunstige maand is om met scholen programma’s voor hun leerlingen in te roosteren, daar het einde van het schooljaar al een drukke periode is. Bovendien vormde het feit dat vaak de inhoud van voorstellingen op ITs pas laat bekend is een groot struikelblok voor deelname. Voor 2016 was al vroeg bekend dat de grootschalige internationale coproductie The Odyssey zou plaatsvinden. Gezien het bekende verhaal, de gekozen thematiek en de internationale opzet is er voor gekozen om een educatieprogramma voor bij deze voorstelling te ontwikkelen. Hier is enthousiast op gereageerd, maar uiteindelijk leken scholen om logistieke redenen niet mee te kunnen doen. Uiteindelijk is er wel een klas met hun docent naar de voorstelling komen kijken. Bovendien is er belangstelling voor een andere voorstelling getoond, waar een workshop op maat voor is gemaakt. Zo zijn er toch twee klassen naar ITs gekomen, met weinig, maar wel enthousiaste leerlingen. De conclusie die hieruit te trekken is, is dat het wel degelijk zin heeft om bij scholen die bekend zijn met ITs te polsen of er belangstelling is en dan te zien wat er tot de mogelijkheden behoort. Op voorhand een programma voor tijdens het festival ontwikkelen zal niet altijd ook tot daadwerkelijke afname van dat programma leiden.

15

ITS A FRINGE DAY Op 14 februari vond de derde ITs a Fringe day in het Compagnietheater plaats, een geslaagde bundeling van krachten met het Fringe Festival, om gezamenlijk startende regisseurs, toneelschrijvers, acteurs, dansers en andere jonge podiumtalenten van praktisch advies te voorzien in aanvulling op hun vakinhoudelijke kennis. Verschillende professionals hebben uitleg gegeven over hun eigen expertise, zoals naburig recht, internationaal ondernemen etc. De bijeenkomst was gericht op mensen die dit jaar afstudeerden of de zomer ervoor hun studie aan een podiumkunstopleiding hadden afgerond. Met het idee de talenten voorafgaand aan het nieuwe seizoen handvatten te bieden om zichzelf beter te profileren in het veld. De reacties van deelnemers waren wederom positief.

4. SLOTCEREMONY & AWARDS

Tijdens de slotceremonie stonden een aantal thema’s centraal. Allereerst de overgang van de academie naar de praktijk. De rol van awards hierin werd gerelativeerd, zonder dat deze gebagatelliseerd werd. Daarmee werd de toon gezet voor een verder feestelijke slotceremonie, waarin de nodige awards zijn uitgereikt. In tegenstelling tot het voorgaande jaar was er weer een ITs Guest Award voor beste buitenlandse voorstelling. Bijzonder was ook de jury voor de ITs Acting Award, die werd gevormd door drie van de winnaars van diezelfde award in 2015. Zij gaven hun eigen invulling aan de prijs, en benoemden 7 winnaars waaronder een collectief voor de geleverde gezamenlijk prestatie. Tot slot werd er afscheid genomen van scheidend artistiek directeur Theu Boermans, waarna het slotfeest losbarstte.

ITS TON LUTZ AWARD

Bel le van Heerikhuizen (Regie-opleiding, Toneelacademie Maastr icht) De Ton Lutz jury 2016 hanteerde als uitgangspunt het zo open mogelijk kijken naar de voorstellingen die werden aangeboden om van daaruit, door onderlinge vergelijking, die voorstelling te kiezen die als meest overtuigende naar voren kwam. “Er is dus een winnaar en die winnaar is door de jury

unaniem aangewezen. De argumenten

daarvoor zijn dat de jury in de winnende

voorstelling een duidelijke regiehand heeft

gezien. Een regisseur die erin is geslaagd een

universum te bouwen waarin alle elementen,

spel, scenografie, licht en kleur, een gelijke

adem hebben. Een regisseur die een

ingewikkeld onderwerp naar zijn eigen hand

heeft durven zetten.”

ITS ACTEURSPRIJS

Tim Schmidt (ArtEZ), Joep Hendrikx (HKU) Cla ire Bender (ArtEZ), Whitney Sawyer (ArtEZ), Maxime Vandommele

(HKU), Victor I jdens (ATKA) en de hele k las afstuderend aan de mime- opleiding voor hun col lect ieve prestat ie in de voorstel l ing OUR HOUSE. Voor het eerst is er een ensemble award uitgereikt, voor een collectieve prestatie. Uit het juryrapport: “Dit ensemble heeft zich

totaal overgeleverd aan het concept als één

gezamenlijk lichaam. En zichzelf weggecijferd,

bijna letterlijk. Binnen het verwachtings-

patroon van een afstudeervoorstelling - de

acteurs moeten zichtbaar zijn, iedereen moet

een even groot aandeel hebben - is de manier

waarop er in deze voorstelling geen

nadrukkelijk belang wordt gehecht aan de

individuele prestatie indrukwekkend en

daardoor prijzenswaardig.” De ITs Acteursjury 2016 is in het leven geroepen door de Schaduwploeg (in tegenstelling tot de overige jury’s is hier dus een jury en een opdracht vanuit studenten en jonge alumni samengesteld).

16

ITS NORMA DANCE AWARD Mati lde Tommasini (Codarts Dansacademie, Rotterdam) Uit het juryrapport: “Harmonious and animalistic. Her presence and technique show a courageous and grounded attitude. We enjoyed watching her in the piece ‘Bites’ as she gave an extra dimension and energy to the performance. The contact she made with her colleagues on stage allowed us to experience her inner monologue, whilst her movements were soundlessly invading the stage like a storm.” Tommasini won een beurs à €2.000,-, beschikbaar gesteld door het NORMA Fonds, te besteden aan de eigen ontwikkeling als danser.

ITS CHOREOGRAPHY AWARD

Sophie Mayeux (ArtEZ Dansacademie, Arnhem)

Uit het juryrapport: “This so called ‘meta-morphosis’ explores the tumult and agitation of a body in transformation. Here are cutting choices made, which lead to a poetic, timeless, almost museological piece. The performance itself presents “the transformation of an abstract entity towards a character with many faces”, sometimes unpredictable and cruel, but also soft and fragile. Anyhow credible and vibrant. True to its concept the work makes a strong appeal to the imagination, and the amoeba shape captures your attention every second throughout the whole piece. Exciting, consistent and consequent with a strikingly rich and effective soundscape. A glittering foil like this is not used for the first time, but the way the performer brings it to life is testimony of craftsmanship. It shows control and understanding of the used material and shows an excellent collaboration between choreo-grapher and performer.”

Mayeux krijgt ruimte in Het Huis Utrecht om aan nieuw werk te beginnen, en begeleiding van choreograaf Guillerme Miotto. Tevens is zij geselecteerd voor het talentontwikkeltraject Moving Forward van Dansmakers Amsterdam

en Dansgroep Amsterdam, waarin zij begeleiding krijgt in het ontwikkelen van haar eigen signatuur en nieuw werk.

HET DEBUUT & IYMA AWARD

Moore Bacon (Academie voor Schone

Kunsten Gent) , SPEELGOED (Planti jn

Artesis , Antwerpen) , Vandaag een Witte Man (HKU) “We were happy to see students from new

schools and overall we saw a very inspired new

generation of theatre heroes.”.

Het Debuut geeft een volledige tour door Nederland, onder de vlag van Via Rudolphi. (meer informatie in hoofdstuk 5). Daarnaast kreeg de voorstelling Moore Bacon de nieuw geïntroduceerde IYMA Award, goed voor een speelplek op het Short Theatre Festival in Rome in 2017.

ITS GUEST AWARD

10 AL 4 AND A HALF by The 'Maslool' Bikurey Ha'ltim Arts Center, Tel-Aviv, Israel Uit het juryrapport: “the winner of the ITs Guest Award played tricks with our mind. References, both to social conflicts and cultural differences, were brought with great precision and commitment. General questions were raised on a personal level, and provided a mirror of our daily life. The presentation was executed with a high technical standard.”

ITS PLAYWRITING AWARD

Het RO Theater had al eerder aangegeven met de koerswijziging binnen het eigen bedrijf de ITs RO theater award niet meer te kunnen bekostigen. Daarop werd er samen met het Nationale Toneel en de Tekstsmederij een nieuwe invulling voor een ITs Playwriting Award bedacht. Echter, de lichting schrijvers die in 2016 aan de opleiding Writing for Performance, hebben gezamenlijk aangegeven niet in aanmerking te willen komen voor een award.

17

ITS JURYLEDEN

ITS TON LUTZ AWARD

Constant Meijers, Jolie Vreeburg, Paulien Geerlings, Jeroen de Man, Nazmiye Oral

ITS ACTEURSPRIJS

Felix Schellekens, Linda Zijl, Isabelle Houdtzagers, Bram Coopmans

ITS CHOREOGRAPHY AWARD

Ann van den Broek, Ben de Vugt, Jasper Weck, Heleen Volman

ITS NORMA DANCE AWARD

Dario Torterelli, Francine van der Wiel, Erin Harty

HET DEBUUT

Marie-Anne Rudolphi, Maarten van der Cammen, Peer van den Berg, Marcelle Kuiper, Christiaan Mooij

ITS GUEST AWARD

Marjorie Boston, Igor Vrebac, Daniel Kieft

18

5. ITS STROOMT DOOR

ITs Festival Amsterdam markeert het einde van een opleiding en het begin van een loopbaan. Om de jonge talenten een duwtje in de rug te geven, zet ITs in op de doorstroming van dit talent. Zowel voorstellingen die op ITs getoond werden, als voorstellingen die studenten buiten ITs enthousiast aandragen, zijn terug te zien op andere podia en festivals, in binnen- en buitenland. Voor 2015 is het resultaat op 157 speelbeurten uitgekomen voor voorstellingen die op de festivaledities van 2014 en 2015 in première gingen (precies hetzelfde totaal als in 2014), die in de doorstroom gezamenlijk meer dan 10.300 bezoekers bereikten in binnen en buitenland. ITs heeft dus een redelijk stabiele output wat betreft de doorstroom naar het internationale werkveld. Deze informatie kon voor 2016 helaas niet zo uitgebreid verzameld worden, daar er n.a.v. het nieuws over de meerjarige subsidie 2017-2020 ervoor is gekozen de huidige organisatie af te bouwen, om een nieuwe te kunnen starten met het oog op de editie 2017. Wel is duidelijk dat de connecties die ITs aan afstudeerders kan bieden al verschillende potentiële internationale speelmogelijkheden als resultaat hebben. De voorstelling Being singular plural van mime-afstudeerder Francesca Lazzari (ITs 2016) wordt waarschijnlijk geprogrammeerd op New Now en op Mess in Sarajevo. Pink Shell, de voorstelling van de Hochschule der Künste in Bern is ook genomineerd voor het New Now festival, evenals Playhouse uit Parijs, welke in 2015 op ITs te zien was. Amatourist van mime-afstudeerder Kajetan Uranitsch wordt waarschijnlijk in de reguliere programmering de Schwankhalle in Bremen opgenomen. DOORSTROOM VANAF ITS Doorprogrammering

2013Doorprogrammering2014

Doorprogrammering2015

nationaal 110speelbeurten;6589bezoekers

126speelbeurten;8417bezoekers


internationaal 20speelbeurten;2287bezoekers



19

HET DEBUUT Theaterzaken Via Rudolphi organiseert het Debuut (voorheen ITs Hits on Tour, daarvoor Best of ITs on Tour). De voorstellingen Moore Bacon, Speelgoed en Vandaag een Witte Man reisden in het najaar langs theaters door Nederland. Een geweldige kans voor jonge makers om hun werk aan een groot en landelijk publiek te tonen. Gastheer Oscar Kocken rondde de avonden af met een nagesprek. Stadsschouwburg de Harmonie Leeuwarden, 22 september Pand P Eindhoven, 23 september Theater Bouwkunde Deventer, 24 september Junushoff Wageningen, 29 september De L ieve Vrouw Amersfoort, 30 september Theater Walhal la Rotterdam, 1 oktober Theater K ikker Utrecht, 4 & 5 oktober Theater aan het Spui Den Haag, 6 oktober Theater Ins Blau Leiden, 7 oktober Stadstheater Arnhem Arnhem, 12 oktober

De NWE Vorst Tilburg, 14 oktober Stadsschouwburg Groningen, 18 oktober Vr i jhof Cultuur Enschede, 18 oktober 201 Theater Ins Blau Leiden, 10 oktober 2015 Stadstheater Zoetermeer Zoetermeer 20 oktober Theater Bel levue Amsterdam, 21 & 22 oktober Zwolse Theaters Zwolle, 25 oktober Theater De Vest Alkmaar, 27 oktober Theater aan de S l inger Houten, 28 oktober Toneelschuur Haarlem, 24 november

De voorstelling Moore Bacon krijgt tevens een speelplek op het Short Theatre Festival in Rome in 2017, a.d.h.v. de IYMA Award die dit jaar voor het eerst werd uitgereikt.

6. ITS ONDERNEEMT

CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP ITs is continue in de weer met de vormgeving van het eigen cultureel ondernemerschap. Dit geldt zowel voor de eigen bedrijfsvoering als in de kansen die aan jonge makers geboden worden. Voor beiden geldt dat de kunst de kern van hun bestaan vormt. Ondernemerschap is voor ITs hierbij geen noodzakelijk kwaad, maar vaak ook een instrument om tot nieuwe (artistiek inhoudelijke) mogelijkheden te komen of om bestaande content te versterken. In alle facetten van het festival wordt gekeken waar beide partijen baat hebben bij mogelijke nieuwe partnerschappen, vormen van publieksbereik of verdienmodellen. De belangrijkste partners in de realisatie van het programma zijn reeds genoemd. Dan zijn er nog een aantal andere partners die de organisatie van het ITs elk jaar mede mogelijk maken. Deze zijn in het kunstenplan 2013-2016 steeds belangrijker geworden, daar ze het mogelijk maakten om met teruglopende middelen wel een relatief stabiele output te realiseren.

20

PARTNERS De Nederlandse HBO geaccrediteerde opleidingen voor de podiumkunsten van Nederland produceren het grootste deel van de voorstellingen die op ITs te zien zijn. Het NORMA Fonds en Cultuur-Ondernemen committeerden zich aan het festival door de uitzonderlijke talenten die een award winnen ook een geldprijs te geven te besteden aan de verdere eigen ontwikkeling. Theaterproducties Via Rudolphi koos drie voorstellingen die ze een tour (Het Debuut)1 bieden in de zomer en het najaar direct volgend op het ITs. Hiermee bieden ze – naast een nieuwe kans aan jong talent – ook naamsbekendheid aan ITs Festival bij hun eigen publiek. Europe By People, de organisatie die verantwoordelijk was voor de culturele programmering van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie, heeft een financiële en publicitaire bijdrage geleverd aan de internationale coproducties op ITs. In het kader van de internationale programmering wordt ook altijd met Ambassades samengewerkt. Waar mogelijk doen zij een financiële bijdrage voor de realisatie van de internationale voorstellingen en de accommodatie van de groepen. Tevens zetten zij ook hun netwerk en communicatiekanalen in. Verschillende partijen leveren hun diensten om niet of tegen gereduceerd tarief. Het betreft hier de Tolhuistuin, Compagnietheater, Theater Frascati, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond. IBIS Stopera hotel, Aukes Theatertechniek, Heman, Beamsystems, Bloomon, Vondel CS, MacBike, Nice2Know en anderen. Per partij scheelt dit tussen de €300 en €6.000 aan kosten.

WERVING PARTICULIERE MIDDELEN Een aantal publieke en commerciële instellingen hebben in 2015 een voorstelling geadopteerd voor €500. Dit betrof agentschappen, een schouwburg, grote theaterproducenten als New Productions, castingbureaus en advocatenkantoren. In ruil kreeg iedereen een uitnodiging voor de openingsavond en werd er een logo op de webpagina van de betreffende voorstelling geplaatst. In totaal heeft dit €8.500 opgeleverd. Daarnaast heeft het ITs een redelijk stabiele groep Vrienden van het festival. Deze levert jaarlijks ca. €2.000 euro op. Belangrijker voor ITs is het ambassadeurschap van deze Vrienden. Gezien de verhouding tussen inspanning en resultaat lag de nadruk bij fondsenwerving met name op de benadering van bedrijven in plaats van op individuen. EIGEN INKOMSTENNORM Financiën2013 Financiën2014 Financiën2015Totalebaten 611.043 474.353 375.907Eigeninkomsten 48% 68% 55%

1 http://viarudolphi.nl/productie/het-debuut-3/

21

7. ITS STRATEGIE & CAMPAGNE

MARKETING EN COMMUNICATIE Het ITs is uniek ten opzichte van andere festivals, omdat het alleen net afgestudeerd, vaak nog onbekend talent programmeert. Het jonge, experimentele karakter van het festival past bij een publiek met interesse in theater, dat zich graag laat verrassen en/of dat het belangrijk vindt deel uit te maken van vernieuwing binnen de kunsten. Met de campagne voor ITs 2016 was het de bedoeling om de naam ITs Festival te communiceren, zonder verdere slagzinnen of uitleg. Het liefst in vorm die meerdere edities gebruikt zou kunnen worden. Studio Frenchie heeft dit vertaald naar een dynamisch, artistiek beeld, waarbij de typografie over verschillende afbeeldingen gebruikt zou kunnen worden en daarmee opnieuw bruikbaar zou zijn.

MIDDELEN ITs is dit jaar opnieuw zuinig omgesprongen met het marketingbudget. Het zoeken naar de balans tussen de kosten van de uitingen en het effect hiervan is in 2016 voortgezet, om de uitgaven waar mogelijk tot een minimum te beperken. Vanzelfsprekend maakte ITs ook dit jaar in de communicatie van het ITs Festival programma gebruik van de voor de hand liggende media: dagbladen, radio, tijdschriften, vakbladen. Online communiceerde ITs Festival via de eigen website, digitale nieuwsbrieven en sociale media. Ook was ITs Festival online zichtbaar op de websites en sociale media van de festivallocaties, werden er vanuit die theaters en vanuit andere samenwerkingspartners nieuwsbrieven verstuurd om ITs onder de aandacht te brengen. ITs Festival werd ook door middel van geprinte media onder de aandacht gebracht, namelijk door posters, flyers en de programmafolder. Om de kosten zo laag mogelijk te houden, zette ITs Festival in navolging van de editie in 2015 intentioneel in op free publicity, zoals doorgeplaatste persberichten, redactionele teksten in kranten en op culturele websites, interviews en recensies. Ook probeerde ITs zoveel mogelijk advertenties en andere plaatsingskosten tegen een barterdeal af te sluiten, dus in ruil voor toegangskaarten die dan bij een lezersactie gewonnen konden worden. De festivalfolder werd wederom bijgevoegd bij de Theatermaker van juni 2016. Om ook de dansliefhebbers te bereiken, is de folder ook meegestuurd met het Dans Magazine van eind mei.

ONLINE MEDIA EN INTERNATIONALE PROGRAMMERING ITs heeft ruim 2000 abonnees op de digitale nieuwsbrief die gemiddeld eens per maand wordt verstuurd, 2507 Facebook Likes en 1327 volgers op Twitter. In de communicatie naar deze bestaande contacten hebben we de deelnemers zelf ook aan het werk gezet met hun eigen sociale media kanalen. Oud ITs bezoekers en vrienden van ITs die niet geabonneerd zijn op de nieuwsbrief, werden per e-mail op de hoogte gesteld van de programmering. Vanwege het internationale karakter van ITs en de aanwezigheid van internationale voorstellingen met als voertaal Engels, met Engelse boventiteling of zonder taal, is ITs ook interessant voor uitwisselingsstudenten en/of studenten van internationale opleidingen die in Nederland studeren en voor expats. De afgelopen jaren liep het aandeel internationale programmering wegens financiële redenen terug. In 2016 nam het aantal internationale voorstellingen toe tot ca. 30% en was het van belang om extra aandacht aan deze voorstellingen te besteden, aangezien ITs normaliter niet toegankelijk was voor Engelstaligen. Het communicatiemateriaal van ITs werd op deze publieksgroep afgestemd en er is actief contact onderhouden met Amsterdam Journal, I Am Expat, Amsterdam2Stay.

22

PUBLIEK

PUBLIEKSAANTALLEN

Publieksbereik en het genereren van bezoek begint met een zorgvuldige programmering. Gedurende de kunstenplanperiode 2013-2016 zijn er verschillende dingen uitgeprobeerd. In 2014 is geëxperimenteerd met meervoudig zaalgebruik op dezelfde dag. Dit kon toen alleen in grotere zalen, waardoor de zaalbezetting terugliep. In 2015 is dit eerder ingezet, was er dus flexibelere zaalkeuze en nam de zaalbezetting weer toe tot 76%. In 2016 vroeg de opzet van een aantal voorstellingen om een groter podium, terwijl dit voor de publieksbezetting niet nodig was. Dit was met name het geval bij de Oostenrijks-Nederlandse coproducties en een aantal internationale dansvoorstellingen. Hierdoor kwam de zaalbezetting uit op 62% (met 58% voor de internationale programmering). Het randprogramma was iets uitgebreid ten opzichte van 2015, maar zonder de online radio.

Al met al zijn de bezoekersaantallen voor de voorstellingen 2013-2016 redelijk stabiel en lijkt het erop dat een iets compacter programma een beter bereik kent. Ook blijken voorstellingen in de open lucht een goed bereik te hebben. Het randprogramma is na 2013 een stuk kleiner geworden, dit is ook terug te zien in de bezoekersaantallen. Afterparties en gesprekken met een vaste groep van Nederlandse en internationale makers trekken hierbij de meest constante publieksstroom.

23

Publieksaantallen

2013Publieksaantallen2014

Publieksaantallen2015

Publieksaantallen2016

Voorstellingen (ex. Buiten programma) *

5273 4760 4634 4439

Bezettingsgraad totaal

79% 67% 76% 62%

Bezettingsgraad internationaal programma

75% 60% 90% 58%

Voorstellingen in openlucht

- 389 950 1130

Randprogramma 3198 Ca. 1600 1627 1930 Radio online - - 797 - Totaal 8471 6851 8008 7499

PUBLIEKSONDERZOEK

ITs Festival heeft tijdens de festival 2014-2016 een publieksonderzoek uitgevoerd. Er zijn algemene kenmerken van de bezoekers onderzocht, waaronder de demografische gegevens en het reguliere theaterbezoek van de ITs bezoeker. Daarnaast werden de respondenten gevraagd vragen te beantwoorden met betrekking tot hun beleving van het festival, de sfeer op het festival en de kwaliteit van de voorstellingen. Dit onderzoek toont aan dat ITs gemiddeld een relatief jong publiek heeft. Over de drie jaar genomen is ca. 40% van de bezoekers tussen de 21 en 30 jaar. Verder vormt de 51-plusser met ca. 25% een belangrijke categorie. In alle drie de jaren is het grootste deel van de respondenten werkzaam in de culturele sector (tussen de 30 en 46%). Studenten aan toneel- en dansopleidingen en mensen werkend in een andere sector vormden afwisselend de op een na grootste groep respondenten (beide rond de 20%). ITs publiek komt voor het overgrote deel (60 a 65%) uit de regio Amsterdam, de rest uit heel Nederland en daarbuiten. Ca. 30% van de respondenten van ieder van deze drie onderzoeken geeft aan voor het eerst naar ITs te komen. Meer dan 65% van de respondenten over deze drie jaar gaf aan komende edities van ITs aan familie en vrienden aan te raden. Gevraagd naar de positieve punten werd de festivalsfeer in het algemeen het meest genoemd, naast de mogelijkheid om publiek, makers en collega’s te ontmoeten. Het onderzoek leverde veel nuttige inzichten op voor ons marketingbeleid, met name welke media voor welke publieksgroepen relevant zijn.

24

8. TERUGBLIK Het festival 2016 was een druk en turbulent jaar. Daarmee was het een passend slot van een bewogen kunstenplanperiode, waarin met significant minder middelen op dezelfde resultaten is ingezet. Aan het begin van het jaar moesten er aanvragen ingediend worden voor meerjarige subsidies bij het AFK en FPK. Er zijn gesprekken gevoerd met jonge alumni, de Europese subsidiënten, de Europese partnerfestivals, het werkveld, vertegenwoordigd in de diverse jury’s, de binnen en buitenlandse programmeurs en de Nederlandse fondsen en sponsoren. Daarnaast zijn de resultaten in de jaarverslagen van de laatste vier festivaledities meegewogen. Deze resultaten zijn gevoegd bij de bevindingen van de Schaduwploeg tijdens het festival, zoals door ons ervaren en geïnterpreteerd De opleidingen en de Schaduwploeg hebben helaas nooit in een evaluatie gezamenlijk met ITs van gedachten willen wisselen, dus is noodgedwongen het bij deze interpretatie gebleven. Op basis van de overeenkomsten in de diverse rapportages zijn een aantal conclusies getrokken en geformuleerd in de uitgangspunten voor het plan 2017-2020. Ondertussen liepen de reguliere werkzaamheden ter voorbereiding van het festival in 2016 gewoon door. Dankzij de samenwerking met de opleidingen kon ITs de langgekoesterde wens voor meerdere internationale coproducties in het festival realiseren. Dit leverde een interessante inhoudelijke component aan het festival. Dit had nog meer voor de deelnemers zelf kunnen betekenen als zij ook allen langer op het festival aanwezig hadden kunnen zijn. Door de Europese component van deze programma onderdelen en doordat de Odyssey in Noord plaatsvond, kon ITs aanspraak maken op nieuwe subsidiepotjes, maar helaas was dit niet genoeg om de grote aantallen studenten allemaal nog langer te huisvesten. Desalniettemin tonen de reacties onder studenten, evenals de doorprogrammering (ook onder internationale studenten) die daaruit voortkomt, dat spelen op ITs een enorm waardevolle ervaring is aan het begin van een loopbaan in het theater. Er is een aanzet gemaakt met het bieden van een gevarieerder programma aan het publiek. Er waren een aantal eigen werkprogramma’s, waarin verschillende opleidingen aan bod kwamen in plaats van alleen werk van dezelfde opleiding. Met name een voorstelling van de circusopleiding was hierin een welkome nieuwkomer, die voor opvallend veel positieve reacties uit het publiek heeft gezorgd. Helaas bleef het voor het grootste deel van het programma moeilijk om eerder of meer informatie te ontvangen, waardoor er vaak nog enigszins op de gok voorstellingen in bepaalde zalen geplaatst werden en er weinig tijd overbleef voor het voorbereiden van de communicatie over voorstellingen. Er zijn verschillende pogingen gedaan om meer en eerder informatie van studenten te winnen. Waar dit lukte, was dit ook terug te zien in de publieksaantallen. Idealiter zou het festival eerder informatie ontvangen, zodat er beter gekeken kan worden welke voorstelling het beste in welke zaal past en hoeveel tijd er daadwerkelijk tussen verschillende voorstellingen overblijft. Tevens zou het voor een betere publiciteit zorgen. Met de hierboven genoemde “handicaps” en sterk fluctuerende financiële middelen, is de output van het festival relatief stabiel, in aantal getoonde producties, bereikt publiek en gerealiseerde doorstroom. Des te bijzonderder was het om in 2016 ook als coproducent van een groot locatieproject als de Odyssey te kunnen optreden. De commotie die ontstond door de berichtgeving rondom Vuurwerk, het festival georganiseerd door de 3 afstuderende regisseurs aan de Amsterdamse theaterschool en hun collega’s van de productie- scenografie- en techniekopleiding, legde een schaduw over de aanloop naar het ITs. Waar de

25

competitie in de kunsten eerder zo bekritiseerd werd, ontstond deze nu als resultaat van een simultaan afstudeerfestival. Hierdoor moest het publiek nog meer dan in andere jaren kiezen tussen voorstellingen die tegelijk speelden. Dit gegeven onderstreepte nogmaals het belang van een onafhankelijke festivalorganisatie die een zo goed mogelijk overzicht kan scheppen van afstudeerwerk, waarin verschillende curricula evenredig aan bod komen in een gebalanceerd programma. Idealiter met een door studenten georganiseerde contextprogrammering. Dit werkt het beste als zij intrinsiek gemotiveerd zijn om met een specifiek onderwerp of programma aan de slag te gaan. In het verleden heeft dit uitermate boeiende, goed bezochte debatten en andersoortige programma’s opgeleverd. Voor de toekomst lijkt het dus wijs studenten al vanaf hun eerste studiejaar aan te spreken en mee in gesprek te blijven, zodat zij ook goed de weg naar het festival weten te vinden. Als zij dan eenmaal zelf programma-onderdelen op poten zetten, kan de opleiding ook niet meer om ze heen en zal er plaats in het curriculum gemaakt moeten worden om het ITs volledig bij te kunnen wonen. Dit zorgt automatisch voor reuring in een bredere kring rondom de afstudeerders, welke voor meer publiek zal zorgen. Al met al was het festival wederom een treffen van beginnende èn gelauwerde kunstenaars, culturele ondernemers en publiek. Bovendien is het weer de plek gebleken waar opleidingen en het werkveld de discussie met elkaar aangaan. In een theaterveld dat sterk veranderde in wat het kon bieden aan afstuderende podiumkunstenaars, heeft het stabiele output geleverd, waar veel afstudeerders baat bij hebben gehad. Zo draagt ITs bij aan het imago van Amsterdam als ontmoetingsplek voor de creatieve industrie en als de proeftuin van innovatie. De festivalorganisatie betreurt het de gerealiseerde resultaten niet erkend zijn met nieuwe meerjarige subsidie, maar kijkt terug op een succesvolle kunstenplanperiode

MARCUS AZZINI– AANKOMEND ARTISTIEK DIRECTEUR ITS ‘ITs is de plek war afstudeerders hun dromen loslaten op de werkelijkheid’

26

COLOFON

ORGANISATIE ITS FESTIVAL 2016

Zakelijk directeur Jasminka Beganovic

Artistiek directeur Theu Boermans

Artistiek leider dans Tim Persent

Festivalcoördinator Nynke Joustra

Hoofd marketing en communicatie Joyce Wasterval

Hoofd productie Annemari jn Zanting

Hoofd techniek Emiel R ietvelt

IYMA coordinator Annette van Zwoll (t/m juni) , Susanne Visser (v/a juni)

Team This is ITs Nikki , I lona, E l ine en Christa

Bestuur Arthur Sonnen (voorzitter) , L iselore van der Hei jden (penningmeester) ,

Marc Jonkers en Noraly Beyer

JAARVERSLAG

Tekst, eindredactie & opmaak Jasminka Beganovic

Ontwerp Joyce Wasterval

Fotocredits Jochem Jurgens, Boy Hazes & Neelt je Knaap

Campagnebeeld 2016 Frenchie Concepts

Jaarverslag 2016 def online - ITS Festival...Stage programma behelst het inhoudelijke en verdiepende...

Documents

Transcript of Jaarverslag 2016 def online - ITS Festival...Stage programma behelst het inhoudelijke en verdiepende...