Jaarplan 2018 Kenniscentrum Sport - anbi-portaal.nlVoor online verspreiding ligt de focus in 2018 op...

Jaarplan 2018

Kenniscentrum Sport

Kenniscentrum Sport

Ede, 29 september 2017

Jaarplan 2018 Kenniscentrum Sport 2 van 35

Inhoudsopgave

Inleiding 3

1. Kenniscentrum Sport 4

1.1 Profiel van Kenniscentrum Sport 4

1.2 Korte reflectie na anderhalf jaar Kenniscentrum Sport 4

1.3 Kerntaken en werkwijze (V’s en kennisthema’s) 5

1.4 Verbinding met het werkveld 7

1.5 Focus door prioritering 8

1.6 Prioritaire thema’s 8

2. Kennis, kwaliteit en valideren 10

3. Kennisvragen en resultaten Publiek 12

4. Kennisvragen en resultaten VWS 15

4.1 Vraagbeantwoording directie Sport 15

4.2 Kennisvragen met een internationale dimensie 16

4.3 Nederlandse Sportraad en Topteam Sport / Sportinnovator 17

4.4 Samenwerking met CGL - Landelijk Overleg Thema-instituten 17

5. Kennisvragen en resultaten Gemeenten 19

5.1 Maatschappelijke en economische waarde van sport en bewegen 20

5.2 Samenwerking tussen sportbeleid en aanpalende beleidsterreinen 20

5.3 Uitvoering sporten beweegbeleid 21

5.4 Ondersteuning bij vraagstukken sportinfrastructuur 22

5.5 Sport en bewegen in de buurt 2018 23

5.6 Grenzeloos actief 2015 - 2018 24

6. Kennisvragen en resultaten Sportaanbieders 26

6.1 Veranderend sporten beweeglandschap 27

6.2 Vitale sportorganisatie 30

6.3 Topsport Topics 34

7. Begroting Jaarplan 2018 35


Inleiding

Iedere dag staan we voor kleine en grote vraagstukken op het gebied van sport en

bewegen. Hoe werk ik als gemeente samen met lokale sportaanbieders om onze oudere

inwoners vitaal te houden? Hoe maken we het lidmaatschap van onze atletiekvereniging

opnieuw aantrekkelijk, nu apps individueel hardlopen zo eenvoudig maken? Voegt het

drinken van eiwitshakes iets toe aan het halen van mijn individuele sportdoelen? De aard

van de vragen varieert sterk, afhankelijk van het domein van de vragensteller.

De maatschappelijke vraagstukken van deze tijd zijn complex. Sport en bewegen zijn

niet enkel losstaande beleidsterreinen, maar ook middel voor andere beleidsportefeuilles

en lokale partners op alle niveaus. Evenzo is de sport geen eigendom van bonden en

verenigingen, maar wordt het overal en in autonomie georganiseerd. Door nieuwe

technieken in informatievoorziening en kennisdeling heeft het publiek bovendien een

bijna grenzeloze toegang tot (online) informatie.

Om goede besluiten te kunnen nemen over vraagstukken die spelen, is het belang van

betrouwbare, bruikbare én beschikbare kennis groter dan ooit. Kenniscentrum Sport

vervult als publieke kennisorganisatie de rol van centraal kennisknooppunt over sport en

bewegen. We leggen verbindingen tussen alle betrokken maatschappelijke en

wetenschappelijke partijen, voor integrale samenwerking rondom die actuele

vraagstukken. En we verspreiden de kennis en inzichten die we verzamelen.

Volgens onze partners en stakeholders liggen de kracht en het onderscheidend vermogen

van Kenniscentrum Sport in ons diverse en uitgebreide aanbod van onafhankelijke en

betrouwbare informatie, die we op één plek aanbieden en die is afgestemd op

uiteenlopende behoeften (Bron: Motivaction, 2016). Als kenniscentrum vervullen we de

schakelfunctie tussen wetenschap, beleid en praktijk. Dat doen we onder andere door

middel van duurzame co-creatie, duiding van kennis voor de lokale context, sturing op

toepassing van kennis en ondersteuning bij vraagverheldering. Vanuit een neutrale

positie draagt Kenniscentrum Sport zo bij aan de kwaliteit van sport en bewegen in brede

zin.

In dit Jaarplan geven we invulling aan die rol voor 2018. We hebben vorig jaar een

ambitie geformuleerd richting 2020 en die ingeslagen weg zetten we voort. De toen

gemaakte keuzes voor klantgroepen, thema’s en vraagstukken is onverminderd actueel:

we behouden dezelfde focus, waarbij we door dialoog en luisteren steeds actuele

vraagstukken kunnen voorzien van kennis. De klantgroep overstijgende kerntaken

valideren en zorg voor kwaliteit lichten we uit in een apart hoofdstuk. Ook laten we

bewust ruimte voor nieuwe politieke en maatschappelijke accenten. We verleggen de

focus nog meer van binnen naar buiten, en houden daarbij de aanwijzingen uit het

klanttevredenheidsonderzoek (Motivaction, 2016) aan als leidraad.


1. Kenniscentrum Sport

1.1 Profiel van Kenniscentrum Sport

Als kenniscentrum hebben we de opdracht om zowel de kwaliteit als de impact van

kennis op de samenleving zo groot mogelijk te maken. In het bijzonder streven we

ernaar met deze kennis de economische en maatschappelijke impact van sport en

bewegen te vergroten. Daarbij stellen we actuele vraagstukken van professionals en

publiek centraal.

Kenniscentrum Sport ontwikkelt zich tot kennisknooppunt in een breed netwerk van

universiteiten, hogescholen, gemeenten, sportaanbieders en kennisorganisaties. We

brengen steeds andere combinaties van stakeholders -van binnen en buiten de

sportwereld- bij elkaar, om in gezamenlijkheid complexe maatschappelijke vraagstukken

op te lossen. Daarbij verbinden we wetenschap aan praktijkervaringen en vertalen we

kennis naar praktisch bruikbare handelingsstrategieën.

We vervullen een schakelfunctie tussen organisaties die kennis genereren enerzijds, en

het werkveld anderzijds. Omdat we niet vanuit een winstoogmerk werken, kunnen we

kennis uit de verschillende bronnen op een onafhankelijke manier duiden en aangeven

wat wel en wat niet werkt.

Onze missie is dat niet alleen de kennis over sport en bewegen, maar ook de opgedane

praktijkervaringen optimaal benut worden. Door instrumenten te ontwikkelen op basis

van actuele, betrouwbare en relevante kennis en lokale ervaringen, stellen we onze

partners in staat hun rol optimaal te vervullen. Zo faciliteren we een maatschappelijk

proces van verandering. Kenniscentrum Sport is ook actief binnen enkele internationale

netwerken, zoals TAFISA (The Association For International Sport for All) en HEPA Europe

(European network for the promotion of health-enhancing physical activity) om op de

hoogte te blijven van internationale trends en ontwikkelingen én onze eigen kennis over

de grens te verspreiden.

De activiteiten van Kenniscentrum Sport zijn primair gericht op kwaliteitsverbetering in

het gehele domein van sport en bewegen. Inzet van kennis leidt tot betere interventies,

effectievere programma’s en een competenter werkveld. Om te kunnen sturen op impact,

vertalen we kennis naar de lokale context. We bundelen die onderzoeken, interventies en

instrumenten die bruikbaar zijn in een specifieke lokale context.

1.2 Korte reflectie na anderhalf jaar Kenniscentrum Sport

Op 1 januari 2016 ging Kenniscentrum Sport van start, op initiatief van minister

Schippers. Eén landelijk centrum waar iedereen met een vraag over sport en bewegen

terecht kan. Bij de start hebben we onze ambitie geformuleerd in een

meerjarenperspectief:

“Kenniscentrum Sport is de relevante landelijke kennispartner voor publiek,

professionals, vrijwilligers en bestuurders in de sport, bij overheden en in het onderwijs

en de zorg. Hiermee is Kenniscentrum Sport een herkenbare en voor alle doelgroepen

toegankelijke bron van kennis en informatie.”


De jaarverslagen van 2016 en 2017 geven inzicht in de voortgang op die meerjaren

ambitie. Ook voerde onderzoeksbureau Motivaction in opdracht van Kenniscentrum Sport

in 2016 en 2017 een kwantitatief onderzoek uit naar de naamsbekendheid en het imago

van het kenniscentrum onder het Nederlandse publiek en onder professionals (zakelijke

relaties). Daarnaast zijn onze klanten gevraagd naar hun tevredenheid. Hieronder een

greep uit de belangrijkste resultaten en aanbevelingen.

Positie Kenniscentrum Sport

● Vrijwel alle zakelijke deelnemers (professionals) aan het onderzoek zijn bekend met

Kenniscentrum Sport en zijn (zeer) positief. Gepercipieerde kracht ligt volgens hen in

het diverse en uitgebreide aanbod van onafhankelijke en betrouwbare informatie die

op één plek wordt samengevoegd en is afgestemd op professionals zoals zij zelf.

● Beleidsambtenaren en buurtsportcoaches noemen dat wetenschap en praktijk goed

worden vervlochten door het delen van concrete voorbeelden en best practices.

Daarin is de organisatie uniek en onderscheidend.

● De diensten van Kenniscentrum Sport worden opgemerkt, zoals kennisdagen en

bijeenkomsten. Enkelen noemen daarbij de klantgerichte aanpak van Kenniscentrum

Sport, waarbij ze met advies en begeleiding worden ondersteund.

● Zakelijke relaties zijn nog onvoldoende bekend met het totale aanbod van

Kenniscentrum sport. Aanbeveling is dan ook de zichtbaarheid bij deze groep te

vergroten.

● De helft van de klanten ziet Kenniscentrum Sport als een autoriteit op het gebied van

sport. Daar valt dus ook nog winst te behalen.

In 2018 fungeren de aanwijzingen uit dit onderzoek als leidraad voor het aanscherpen

van onze ambities, onze profilering/communicatie en het waarborgen en verhogen van

de tevredenheid van onze klanten en stakeholders.

1.3 Kerntaken en werkwijze (V’s en kennisthema’s)

Kenniscentrum Sport biedt kennis op verschillende manieren aan. Op eenvoudige directe

vragen geven we snel antwoord met bestaande kennis. Zoals: wat is een goede oefening

voor spier- of botversterking? Daarnaast onderhouden we kennis op een gevarieerd

aantal inhoudelijke thema’s. We doen deskresearch en bundelen, reviewen / valideren,

duiden én verspreiden beschikbare kennis. Voor vraagstukken met complexe

achterliggende maatschappelijke uitdagingen - zoals het stimuleren van sportparticipatie

van kwetsbare doelgroepen - zoeken we de interactie op om kennis aan te bieden, op te

halen, te duiden en lokaal toepasbaar te maken.

Kerntaak Verzamelen

Kenniscentrum Sport onderhoudt een groot aantal kennisthema’s. De intensiteit waarmee

we dat doen hangt af van onder meer het maatschappelijke belang, de actualiteit en de

hoeveelheid vragen op het thema. Op alle thema’s bieden we een mix van actuele cijfers,

praktijkvoorbeelden, duiding van wetenschap, effectieve interventies en praktische tips.

Op de kennisthema’s die in lijn liggen met de in hoofdstuk 1.6 genoemde prioriteiten,

investeren we in 2018 met extra energie. (Voorbeelden van kennisthema’s waarop we in

2018 actief zijn: de nieuwe Beweegrichtlijnen, Sport, bewegen en voeding, Physical

Literacy, Binden en behouden jongeren, Blessures.)


Kerntaak Valideren

Kenniscentrum Sport heeft als onafhankelijk kenniscentrum de taak om kennis te

valideren. Valideren is het bepalen van de waarde van kennis of van een aanpak, rondom

een specifieke vraag, in een bepaalde context. Op basis van bestaande

wetenschappelijke kennis en verzamelde praktijkervaringen, beoordelen we aanpakken

en interventies op kwaliteit en effectiviteit. Door bij alle kennis die we verspreiden de

kwaliteit te duiden en versterken, dragen we bij aan de kwaliteit van organisaties, van

beleid, van mensen en van sporten beweegaanbod. De ambitie en kennisvragen hierop

zijn verder uitgewerkt in hoofdstuk 2.

Kerntaak Verrijken

We vergroten de impact van onze klantgroepen doordat we de kennis die wij verzamelen,

duiden voor de lokale context. Kenniscentrum Sport vertaalt deze kennis naar toepasbare

aanpakken voor beleid en praktijk, naar bruikbare instrumenten en praktische tips. Ook

koppelen we kennis aan aansprekende praktijkvoorbeelden.

Kerntaak Verspreiden

De samenleving wordt steeds digitaler. Door moderne communicatiemiddelen in te

zetten, bereiken we een groot publiek. Ons primaire verspreidingskanaal

Allesoversport.nl is een katalysator om kennis over sport en bewegen verder te

verspreiden. Dankzij Allesoversport is kennis vindbaar, wordt kennis gedeeld en

vergroten we onze impact. De technologie maakt het ook mogelijk om vragen van

klantgroepen op veel grotere schaal te inventariseren en levert zo input voor

vraaggerichte kennisontwikkeling.

Voor online verspreiding ligt de focus in 2018 op de volgende zaken:

● Allesoversport blijven positioneren als het platform voor en door de sport. Bezoekers

vinden antwoord op hun vragen. Daarbij positioneren we Kenniscentrum Sport

prominenter als initiatiefnemer en beheerder, zodat onze beide merken profiteren

van elkaars goede naam (uitkomst onderzoek Motivaction).

● Vanuit de visie dat we zo relevant mogelijk willen zijn, nemen personalisatie van

content en nieuwsbrieven een grote vlucht in 2018. Dit doen we door het

interpreteren van data van onze bezoekers. Omdat we weten waarin bezoekers

geïnteresseerd zijn, brengen we op het juiste moment de gewenste en betrouwbare

kennis over de onderwerpen die zij belangrijk vinden.

● De kennis die we uit ons Customer Data Platform halen, biedt mogelijkheden tot

nieuwe samenwerkingsvormen met partners die behoefte hebben aan content. Deze

manier van samenwerken ontwikkelen we verder in 2018. Ook leggen we waar

relevant nog sterker de verbinding met kennis, onderzoek, producten, instrumenten

en evenementen van primaire en nieuwe partners.

Naast online verspreiding, zijn de adviseurs van Kenniscentrum Sport dagelijks actief in

de vele relevante netwerken op het gebied van sport en bewegen. In hun interacties met

professionals, bestuurders en vrijwilligers bieden zij op een laagdrempelige manier

duiding van actuele kennis. In workshops, adviesgesprekken en lerende netwerken

vertellen zij over het belang van kennis om impact te hebben in je werk. In het gesprek

halen we nieuwe dilemma’s en vraagstukken op en verfijnen we de kennis voor de

praktijk.

http://www.allesoversport.nl/


1.4 Verbinding met het werkveld

Kenniscentrum Sport ambieert een rol als kennisknooppunt in een breed netwerk van

universiteiten, hogescholen, gemeenten, sportaanbieders en kennisorganisaties. We

willen verbinding tot stand brengen rondom specifieke maatschappelijke vraagstukken.

VWS en primaire stakeholders

Het ministerie van VWS is voor Kenniscentrum Sport een prioritaire stakeholder. Zij

brengt bij ons beleidsthema’s en kennisvraagstukken onder de aandacht. Daarnaast

werken we intensief samen met onze belangrijkste stakeholders NOC*NSF en Vereniging

Sport en Gemeenten, met de fitnessbranche en met andere kennisintensieve

organisaties, zoals Mulier Instituut, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM),

Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), VeiligheidNL, Voedingscentrum en Vereniging

voor Sportgeneeskunde. Vanuit deze samenwerking is ook Allesoversport opgezet.

Verbinding met de wetenschap

Het wetenschappelijk veld van sporten beweegonderzoek is zich aan het organiseren,

waarbij een sterkere verbinding tussen werkveld en wetenschap van groot belang is.

Kenniscentrum Sport zet zich in voor het versterken hiervan. Daarbij helpen wij

wetenschap (universiteiten en lectoraten die zich met sporten beweegonderzoek

bezighouden), en onderzoeksfinanciers (ZonMw, NWO, SIA) met vraagverheldering. Dat

doen we door in kaart te brengen aan welke antwoorden de praktijk écht behoefte heeft.

Anderzijds vertalen we de onderzoeksresultaten naar het werkveld van de professional,

waarmee de kennis wordt benut en de professional zijn effectiviteit vergroot.

In 2018 bouwt Kenniscentrum Sport de samenwerkingsrelatie met ZonMw en

Regieorgaan SIA verder uit en verkent de mogelijkheden voor samenwerking met andere

NWO onderdelen. Daarnaast wordt samenwerking met de K.A.N.S. groep (KennisAgenda

Nederland voor de Sport), het lectorenplatform Sport en Bewegen en het

‘Watertorenoverleg’ (platform van hoogleraren op het gebied van sport en bewegen in

oprichting) verstevigd.

Ook fungeren we als valorisatiepartner in diverse nationale en internationale

onderzoeksprojecten. Bijvoorbeeld in SMART MOVES! van VUmc, op het gebied van

bewegen & leren.

Samenwerkingsverbanden, nationaal en internationaal

Om vragen van onze prioritaire klanten goed te kunnen beantwoorden, blijven we nieuwe

onderzoeksuitkomsten en ontwikkelingen in deze sectoren goed volgen. Daartoe nemen

we deel aan verschillende netwerken en samenwerkingsverbanden, zoals bijvoorbeeld De

Gezonde School, Jongeren op Gezond Gewicht, Alles is Gezondheid, Gezonde Start en

Gezond In, en internationaal aan TAFISA en HEPA Europe. Bovendien participeren we in

het Landelijk Overleg Thema-instituten (LOT-i) en het netwerk kernindicatoren Sport.

Deelname aan LOT-i verhoogt ook de integrale toepassing van kennis(producten) over

levensstijl bij kwetsbare doelgroepen.

In 2018 bouwt Kenniscentrum Sport verder aan structurele en duurzame relaties met

een selectie van (middelgrote) gemeenten, sportbonden en preventiecentra in de

fitnessbranche. En we zoeken aanvullend steeds nieuwe partners wier specifieke kennis

of aanpak van toegevoegde waarde is voor de lokale context van onze stakeholders.


Sport en bewegen stopt niet bij de landsgrenzen. Het internationale perspectief van

thema’s in sport en bewegen is de laatste jaren belangrijker geworden. Ook voor de

verschillende klantgroepen van Kenniscentrum Sport. Op onderwerpen als integriteit,

sport diplomatie, economische waarde en gezondheid wordt steeds meer internationaal

samengewerkt en kennis uitgewisseld. Kenniscentrum Sport ontwikkelt zich steeds meer

tot de organisatie in Nederland die goed zicht heeft op internationale ontwikkelingen en

netwerken in sport en bewegen. Via internationale stakeholders worden we vaker

gevraagd inzicht in en overzicht te geven van sport en bewegen in Nederland.

Kenniscentrum Sport werkt internationaal op verschillende thema’s en kennisvragen,

met name vanuit het ministerie van VWS. Daarnaast zijn we actief in o.a. de volgende

projecten:

● Inhoudelijke ondersteuning van studiereizen van stakeholders: VSG studiereizen;

K.A.N.S. studiereis UK voorjaar 2018.

● Europese projecten: Keep Youngsters Involved - EU project (Kenniscentrum Sport is

projectleider); kennispartner in Europees project over inclusion van jongeren met

een beperking (i.s.m. Portugal, European Paralympic Committee) en de TAFISA

European Games, Leeuwarden augustus ‘18 (Kenniscentrum Sport levert een

inhoudelijke bijdrage).

1.5 Focus door prioritering

Om meer resultaat en impact te boeken brachten we in 2017 een prioritering aan in onze

klantgroepen. Ook in 2018 vraagt het aantal beschikbare middelen en mensen om

gerichte keuzes. Voor de duurzaamheid van onze relaties en resultaten zetten we de

samenwerking met de eerder aangewezen klantgroepen en samenwerkingspartners

voort: gemeenten, sportaanbieders en -bonden, preventiecentra in de fitnessbranche,

VWS, universiteiten/lectoraten en publiek. Hun kennisvragen en -behoeften staan dan

ook centraal in dit jaarplan. In onze ambities voor 2018 houden we expliciet ruimte en

middelen vrij voor mogelijk nieuwe vraagstukken van een nieuw kabinet. Mogelijk dat

kennisvragen over sport en bewegen in relatie tot zorg, welzijn of onderwijs een

prominentere rol krijgen.

1.6 Prioritaire thema’s

Integrale samenwerking op complexe vraagstukken faciliteren we niet alleen voor onze

partners, we organiseren ook binnen Kenniscentrum Sport verbinding op thema’s en

kennisvragen die meerdere klantgroepen raken. We benoemen hier de belangrijkste

thema’s die we in samenhang aanpakken.

Integrale kwaliteit

Kwaliteit is een integraal onderdeel van ons werk. Het is de meetlat waarlangs we alle

kennis, aanpakken en adviezen leggen. Het zit ook in de verbinding tussen organisaties,

in onze manier van samenwerking en in de mensen in ons werkveld: kwaliteit is op al

deze facetten van belang. We zetten kennis in om kwaliteit te verhogen op bijvoorbeeld

de volgende terreinen: toerusten van gemeentelijke beleidsmakers in een veranderend

werkveld, bewezen werkervaring trajecten voor buurtsportcoaches, ondersteuning van

het kader van sportverenigingen bij verbetering van het pedagogisch sportklimaat, en

uiteraard middels ons keurmerk voor interventies.


Gezonde, actieve leefstijl

We willen niet alleen oud worden, we willen gezond blijven en vitaal oud worden. Een

actieve leefstijl is daarmee onlosmakelijk verbonden. Kenniscentrum Sport neemt

eigenaarschap over de nieuwe Beweegrichtlijnen. We adviseren beleidsmakers,

zorgverleners en publiek over de toepassing daarvan. Zie nadere uitwerking in hoofdstuk

3 - Publiek.

Sport- en beweegparticipatie

Kenniscentrum Sport biedt kennis over het stimuleren van sportdeelname van actieve én

kwetsbare doelgroepen. We vertalen die kennis naar zowel gemeenten als

sportaanbieders en zorgverleners. Zij kunnen die kennis gebruiken om specifieke

doelgroepen te stimuleren om te bewegen, om hen te binden en behouden bij de sport,

en hen mee te laten doen in de maatschappij.

Maatschappelijke en economische waarde van sport en bewegen

De waarde van sport en bewegen is doorsnijdend voor alle thema’s en partijen in onze

samenleving. Organisaties die zich van oudsher richten op de intrinsieke waarde van

sport en bewegen (bonden, verenigingen), worden steeds meer volwaardig partner in het

inzetten van sport en bewegen voor het realiseren van maatschappelijke en

gezondheidsdoelen in bijvoorbeeld het sociaal domein (extrinsieke waarde van sport en

bewegen). Kenniscentrum Sport brengt onderzoek en praktijkervaring bij elkaar en

verbindt partijen rondom deze vraagstukken. Voor zowel de klantgroep Gemeenten als

Sportaanbieders is dit dan ook een belangrijk thema.

In de hierna volgende hoofdstukken is per klantgroep uitgewerkt wat de belangrijkste

kennisvragen, resultaten en partners zijn binnen deze overstijgende thema’s.


2. Kennis, kwaliteit en valideren

Versterken van kwaliteit is voor Kenniscentrum Sport een organisatiebrede kerntaak die

verschillende klantgroepen raakt, inclusief het publiek.

Ontwikkelingen in het veld

Het ministerie van VWS hecht belang aan een verdere kwaliteitsverbetering van lokaal

sporten beweegaanbod en van vaardigheden van professionals en vrijwilligers. Vanuit

de sportsector ontstaat ook steeds meer draagvlak en betrokkenheid voor het versterken

van kwaliteit. Hierbij gaat het om ‘integrale kwaliteit’: de gezamenlijke kwaliteit van

aanbod en programma’s (interventies), mensen (professionals en vrijwilligers),

organisaties (sporten beweegaanbieders) en accommodaties (inclusief openbare

ruimte).

Sport en bewegen kan een doel op zich zijn en heeft daarmee intrinsieke waarde. Ook de

extrinsieke waarde van sport - de sociaal-maatschappelijke en gezondheidswaarde -

wordt steeds vaker onderkend. Bijvoorbeeld wanneer gemeenten sport en bewegen

domeinoverstijgend inzetten bij het oplossen van maatschappelijke knelpunten,

gezondheidsproblemen van individuele burgers, of bij de aanpak van stedelijke

vraagstukken. Integrale kwaliteit gaat dan ook over de kwaliteit van strategie en beleid

en over de kwaliteit van processen en procedures, waaronder samenwerking, het

opzetten van netwerken en monitoring en evaluatie.

Thema’s en vraagstukken

Kenniscentrum Sport draagt bij aan het versterken van integrale kwaliteit door

klantgroepen te adviseren en te ondersteunen bij kwaliteitsverbetering op verschillende

aspecten van kwaliteit. Zo is bij de klantgroep gemeenten aandacht voor integrale

beleidsontwikkeling, samenwerking tussen verschillende domeinen en het ontschotten

van budgetten. Sport- en beweegaanbieders stimuleren en faciliteren we om zich te

ontwikkelen tot vitale sportverenigingen die standhouden in een veranderd sporten

beweeg landschap. De verdere professionele ontwikkeling van buurtsportcoaches krijgt

aandacht. Zij zijn immers belangrijke uitvoerders van sporten beweegbeleid. Tevens

vervult Kenniscentrum Sport een rol bij het doorontwikkelen van de kwaliteit van sport-

en beweeginterventies (programma's) en de vindbaarheid en toepasbaarheid daarvan.

In samenwerking met universiteiten, lectoraten en onderzoeksinstituten vertalen we

relevante onderzoeksresultaten naar de toepasbaarheid in het brede werkveld van sport

en bewegen en de professionals die hier actief zijn.

Resultaten die specifieke klantgroepen raken zijn in de relevante hoofdstukken

opgenomen. Hieronder benoemen we acties en resultaten die bijdragen aan het

ontwikkelen en versterken van sporten beweegprogramma’s en validering van nieuwe

programma’s en instrumenten.

Effectief sporten beweegaanbod

Kwaliteit van sporten beweegprogramma’s is een belangrijk onderdeel van integrale

kwaliteit. Professionals en gebruikers hebben behoefte aan inzicht in programma’s en

interventies die hun nut hebben bewezen. Welke interventies passen bij voor hen actuele

vraagstukken? Wat zijn essentiële, generieke, werkzame elementen van interventies die

zich richten op een specifieke problematiek van doelgroepen en hoe vertalen we deze


informatie naar de praktijk? Hoe kunnen we ons goed oriënteren op het brede aanbod

van programma’s of interventies?

Valideringsvragen van andere organisaties en partners

Bij vragen op het gebied van kwaliteit en validering wordt Kenniscentrum Sport, behalve

door de eerder genoemde klantgroepen, ook steeds vaker benaderd door andere

organisaties. Het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) vraagt

ons te kijken naar de kwaliteit van interventies op het snijvlak van sport en zorg. Het

ministerie van Economische Zaken stelt vragen over de kwaliteit van interventies in de

groene ruimte. Vanuit RIVM en de GGD zijn we gevraagd sporten beweegapps te

valideren die bijdragen aan het stimuleren van een gezonde leefstijl. NL Actief heeft

behoefte aan inzicht in de kwaliteit van het beweegaanbod voor de fitnessbranche in

algemene zin. En specifiek: in hoeverre voldoen de beweegprogramma’s van de

iFitnessbox aan de stand van de wetenschap?

Resultaten: wat gaan we doen?

Kenniscentrum Sport:

● ondersteunt interventie-eigenaren bij het versterken van de kwaliteit van

interventies om deze te laten valideren op een hoger erkenningsniveau;

● begeleidt het erkenningstraject van sporten zorginterventies van KNGF, groene

interventies en interventies gericht op blessurepreventie;

● valideert alle sporten beweegapps uit de GGD-appstore die bijdragen aan het

stimuleren van een gezonde leefstijl;

● valideert alle beweegprogramma’s van de iFitnessbox;

● werkt nauw samen met beoordelaars en de samenwerkingspartners Effectief Actief

om het erkenningstraject te optimaliseren;

● gebruikt uitkomsten van het gebruikersonderzoek om de nieuwe website voor sport-

en beweeginterventies verder te optimaliseren en goed te communiceren.

Wat gaan we realiseren?

Kenniscentrum Sport realiseert:

● een actueel overzicht van erkende sporten beweeginterventies via de nieuwe

website www.sportenbeweeginterventies.nl;

● voor vier themagerichte problematieken een passend en actueel interventieoverzicht;

● nieuwsbrieven met inspirerende voorbeelden van de inzet van erkende sporten

beweeginterventies;

● een beschrijving van de generieke werkzame elementen uit interventies voor actuele

problematieken (lage inkomensbuurten, behouden jongeren in sport) en verspreiding

daarvan via Allesoversport.

Samenwerkingspartners en netwerken

● RIVM|Centrum Gezond Leven (CGL);

● Convenantpartners (Movisie, NJi/NCJ, Trimbos, Vilans, CGL);

● Interventie eigenaren;

● GGD-en;

● Mulier Instituut;

● Hogescholen en Universiteiten;

● LOT-i; Sport en Bewegen in de Buurt (NOC*NSF, ZonMw, Vereniging Sport en

Gemeenten (VSG); HEPA en TAFISA.

http://www.sportenbeweeginterventies.nl/


3. Kennisvragen en resultaten Publiek

In een tijd waarin je alles kunt googlen en social media het gezicht van marketing

grondig hebben veranderd, is meer dan ooit behoefte aan betrouwbare en belangeloze

informatie over een gezonde leefstijl. Kenniscentrum Sport ambieert die onafhankelijke

vraagbaak voor publiek te zijn.

In 2018 benutten we de nieuwe Beweegrichtlijnen als ‘vliegwiel’ voor een sterke

positionering naar publiek. We beantwoorden vragen, vertalen de richtlijnen naar de

praktijk en wijzen zo de weg in een doolhof van sportorganisaties, websites, bedrijven en

‘experts’ die publiek benaderen met gezonde leefstijl informatie.


Het aantal sportende Nederlanders is de afgelopen jaren gestegen, vooral onder de hoger

opgeleide groepen. Steeds vaker wordt gekozen voor ongeorganiseerde en/of individuele

sporten: fitness, fietsen, hardlopen, zwemmen, yoga. Met het toenemende aantal

sporturen, stijgt ook het aantal blessures. Voor veel mensen een reden om weer te

stoppen met sport. Het aantal Nederlanders dat te zwaar is, is nauwelijks veranderd:

zelfs als we sporten, bewegen we te weinig en zitten we te veel (dit geldt voor een derde

van de Nederlanders).

Online zijn mensen en organisaties massaal op het onderwerp gezondheid gesprongen:

er is een overvloed aan informatie rondom sport en beweging - ieder vanuit een eigen

belang. Maar in die wirwar van kennis blijft de vraag: Wat klopt? Wat is te vertrouwen?

En ook: Hoe pas ik dit toe? Veel mensen zien door de bomen het bos niet meer en

hebben behoefte aan objectieve informatie en concrete handvatten.

Kenniscentrum Sport kan hen deze handvatten bieden door de Beweegrichtlijnen te

vertalen naar de praktijk, de adviezen en achterliggende motivaties verder uit te diepen,

relevant te maken voor de gemiddelde Nederlander en ook te vertalen naar doelgroep-

specifieke toepassingen. De Beweegrichtlijnen stellen een haalbaar doel voor iedereen

die wil sporten en bewegen, maar mensen hebben hulp - en een betrouwbare

kennispartner - nodig om dit doel te begrijpen en behalen.

Doelgroepen en kennisvragen

Begin 2016 deed Kenniscentrum Sport in samenwerking met Motivaction kwalitatief en

kwantitatief onderzoek naar de klantgroepen van onze organisatie. Hierbij is gekeken

naar persoons- en levenskenmerken, motieven en belemmeringen, interesses,

kennisvragen en -behoeften, communicatiekanalen en online gedrag. Voor de klantgroep

publiek, maken we nader onderscheid tussen acht verschillende groepen (persona’s).

De groepen die we in 2018 het meest direct bereiken via ons kennisplatform zijn: de

oriënterende sporter, de ongeorganiseerde sporter en ouders van thuiswonende

kinderen. Ook mensen met een (niet-aangeboren) beperking en recent gepensioneerde,

vitale ouderen (65+) bedienen we via Allesoversport.

Er zijn ook groepen die we om diverse redenen minder direct kunnen bedienen via een

online kennisplatform. Dat zijn ouderen met een chronische aandoening, kwetsbare

ouderen en mensen met een migratieachtergrond, bij wie online toegang of taal een


barrière vormen. Deze groepen bedient Kenniscentrum Sport primair via intermediairs

(die we onder andere via Allesoversport voorzien van kennis en tips) en samenwerkingen

met andere partijen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan mantelzorgers, huisartsen,

buurtsportcoaches en migrantenorganisaties. Deze groepen bereiken we onder andere

via onze klantgroepen Sportaanbieders en Gemeenten.

De kennisvragen van publiek zijn als volgt:

● De oriënterende sporter: Voor oriënterende sporters is het grootste probleem

motivationeel. Vragen zijn: Hoe maak ik van sporten/bewegen een gewoonte? Hoe

houd ik het vol? Welke sporten passen bij mij? Waar kan ik terecht? Hoe voorkom ik

blessures? Enz.

● De ongeorganiseerde sporter: Deze sporter heeft een vol leven, maar ook hoge

sportieve doelen, zoals het lopen van een marathon. Vragen zijn: Hoe combineer ik

mijn sportdoelen met mijn drukke schema? Hoe bereik ik mijn doelen op een

verantwoorde manier? Waar kan ik terecht voor inspiratie en ondersteuning? Enz.

● Ouders met thuiswonende kinderen: Zij hebben een druk gezinsleven, dat lastig

combineert met sport. Zij zijn ook op zoek naar informatie over sport voor hun

kinderen. Hun vragen: Hoe combineer ik sport met mijn gezinsleven? Sporten tijdens

zwangerschap? Hoe kan ik thuis sporten? Welke sport kies ik voor mijn kind?

Hoeveel moet mijn kind dagelijks bewegen? Wat is een gezond gewicht voor mijn

kind? Enz.

● Mensen met een beperking: Het reguliere sportaanbod is vaak niet toereikend

voor mensen met een beperking en generieke informatie niet relevant. Zij hebben op

hun situatie toegespitste informatie nodig. Specifiek: Hoe kan ik weer gaan/blijven

sporten en bewegen?

● Vitale ouderen (65+): Deze groep is gezond en vitaal en heeft meer tijd na

pensioen. Ze zijn actieve vrijwilligers, graag buiten met hun kleinkinderen en houden

van wandelen en fietsen. Hun vragen: Hoe begin ik weer met sport en bewegen?

Welke sport past bij mijn levensfase? Waar vind ik seniorenaanbod? Enz.

● Migranten: Mensen met een migratieachtergrond zijn gemiddeld gezien minder

actief met bewegen. Ze hebben een beperkt budget, taal- en cultuurbarrières en zijn

onbekend met het Nederlandse sportlandschap. Buurtsportcoaches kunnen hier met

hun wijkgerichte aanpak bijvoorbeeld het verschil maken. Door dit type intermediairs

te voorzien van tips en informatie, bedienen we deze groep.

● Een chronische aandoening: Ouderen met een chronische aandoening, zoals

diabetes, moeten sporten en bewegen ten behoeve van hun gezondheid en

levensverwachting. Ze zijn zelf online weinig actief en verkrijgen hun informatie

voornamelijk via hun kinderen en huisarts. Op Allesoversport vinden deze

intermediaire doelgroepen informatie om in het dagelijks leven actiever te zijn en

informatie over sporten met diabetes.

● Kwetsbare ouderen: deze groep woont nog zelfstandig, maar heeft vaak

gezondheidsklachten. Zij vragen zich af hoe ze toch actief kunnen blijven, om zo

lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Intermediairs als (klein)kinderen, buren,

de huisarts, thuiszorg of dagbesteding vinden informatie op Allesoversport,

bijvoorbeeld makkelijk te printen beweegoefeningen en tips om vitaal oud te worden.


2017 liet een flinke groei zien voor Allesoversport. Deze trend zetten we in 2018 door.

We bieden doorlopend artikelen op Allesoversport, waarmee we de publieksgroepen en

hun intermediairs aanspreken. We bieden een aansprekende mix van kennis en inspiratie


en vullen die aan met artikelen die voortkomen uit samenwerkingen met partners en/of

actualiteit.

Kennis beschikbaar stellen voor het publiek is nadrukkelijk de verantwoordelijkheid van

de hele organisatie. Daarin werken online experts en communicatieadviseurs nauw

samen met inhoudelijke adviseurs van binnen en buiten. Deze nauwe samenwerking

betekent dat publiek als klantgroep door de hele organisatie wordt gedragen: alle

relevante inhoudelijke experts zijn betrokken bij het maken van het contentplan en delen

hun kennis door artikelen te schrijven voor publiek.

Ook zoeken we in 2018 de samenwerking met organisaties met aanvullende of

specialistische kennis op publieke thema’s. In 2017 zijn we ondere andere gestart met

samenwerkingen met een aantal bonden (Atletiekunie, Nederlandse Toer Fiets Unie,

Volleybalbond). We zetten in op langdurige samenwerking en zetten die dus voort in

2018. We zetten ook de samenwerking voort met organisaties als het Voedingscentrum,

Hartstichting en het Trimbos en zoeken naar nieuwe samenwerkingen met partijen die

een groot bereik hebben bij voor ons relevante groepen. Voor sportspecifieke informatie

werken we nauw samen met sportbonden om hen te ondersteunen en onze eigen kennis

en aanbod te verrijken. Op deze manier kunnen wij onze kennis verdiepen en nog beter

verspreiden.

Resultaten: wat gaan we realiseren?

In 2018 hebben wij een duidelijke missie richting publiek: iedereen die wil sporten en

bewegen voorzien van betrouwbare informatie. Wij helpen en ondersteunen hen in de

vorm van informatie, tips, advies en inspiratie, die we op het juiste moment in het

besluitvormingsproces aanreiken. We helpen hen zichzelf te overtuigen, motiveren en

activeren.

Vanuit de Beweegrichtlijnen realiseren we dit in 2018 op de volgende vier thema’s:

● Beweegrichtlijnen-specifieke informatie: informatie die verder ingaat op de details en

vertaling van de beweegrichtlijnen naar concrete tips en adviezen.

● Starten met sporten en bewegen: informatie en inspiratie die mensen helpt om de

eerste stap te nemen, zoals sportkeuzetesten, hulp bij gedragsverandering,

tijdmanagement, tips voor sporten met een beperkt budget en het inpassen van

beweging in de dagelijkse routine.

● Blijven sporten en bewegen: mensen haken af vanwege tijdgebrek, veranderende

levensomstandigheden, kostenoverwegingen, blessures, seizoenswisselingen.

Allesoversport biedt informatie die hen op dit soort momenten helpt te blijven

sporten en bewegen.

● Motivatie: de reden dat mensen sporten en bewegen. Wat kan sport betekenen? Of

dit nu lichamelijk is (kracht, fysiek, revalidatie) of mentaal (ontspanning, geluk,

positiviteit).

Samenwerkingspartners

● Primaire partners Allesoversport met publieksfunctie, zoals VeiligheidNL en

Sportzorg;

● Nieuwe partners met publieksfunctie zoals Voedingscentrum, diverse sportbonden,

en Hartstichting.


4. Kennisvragen en resultaten VWS

Kenniscentrum Sport richt zich op de kennis- en ondersteuningsvragen vanuit de directie

Sport van VWS. Naast rechtstreekse vragen van de directie, beantwoorden we ook

vragen van de raden voor de sport die de minister heeft ingesteld. Dit zijn met name de

NL Sportraad en het Topteam Sport/Sportinnovator.

We dragen op verschillende manieren bij aan landelijke, door de overheid geïnitieerde

programma’s. In de programma’s Sport en Bewegen in de Buurt (SBB) en Grenzeloos

Actief zijn we als partner (mede-)verantwoordelijk voor een aantal taken en resultaten.

In Veilig Sportklimaat (VSK), programma Blessurepreventie en Sportinnovator

ondersteunen we bij specifieke vraagstukken en beantwoorden we vragen.

Voor alle programma's draagt Kenniscentrum Sport bij aan de verspreiding van kennis en

aan het bewaken en waarborgen van de kwaliteit. In het landelijk

samenwerkingsverband van de thema instituten (LOT-i) zijn we volwaardig partner en

maken we in overleg met de andere partners afspraken over inzet en resultaten.


Voor de directie Sport is het voorsorteren op een nieuwe bewindspersoon en

samenhangende aanpassingen in beleid prioritair. In dat kader werkt Kenniscentrum

Sport sinds medio 2017 aan de beantwoording van een aantal kennisvragen. Deze

vragen dienen als input voor evaluatie van bestaand, en de ontwikkeling van nieuw

beleid.

Voor de NL Sportraad is de implementatie van het nieuwe werkprogramma (dat in

september 2017 wordt gepresenteerd) van het grootste belang.

Voor het Topteam Sport/Sportinnovator gaat in 2018 - na de tussentijdse evaluatie in het

laatste kwartaal van 2017 - extra aandacht naar het daadwerkelijk bereiken van

aansprekende resultaten voor sportinnoverend Nederland.

4.1 Vraagbeantwoording directie Sport

Directie Sport stelt gedurende het jaar kennis- en ondersteuningsvragen die inzet van

Kenniscentrum Sport vragen. Vooruitlopend op een nieuwe minister sorteert de directie

bovendien voor op nieuwe richtingen.



● werkt de in juni 2017 gedeelde kennisvragen van VWS voor 2018 uit, in

samenwerking met Mulier Instituut, RIVM en SCP. Die vragen zijn nader uitgewerkt

in de hoofdstukken van de verschillende klantgroepen (sportaanbieders,

gemeenten);

● houdt in 2018 ruimte om vraagstukken rond nieuwe beleidsthema’s te

inventariseren, beantwoorden en monitoren.


● VWS; externe experts (Mulier Instituut, ZonMw, Universiteiten en Hogescholen, e.a.)


4.2 Kennisvragen met een internationale dimensie

Het internationale beleid van VWS richt zich op verschillende hoofdpunten. Een daarvan

is ‘sportdiplomatie’, de ambitie om Nederland internationaal als sportland op de kaart te

zetten. Daarnaast werkt VWS in EU-verband en in de Raad van Europa aan de volgende

thema’s op de Europese sportagenda:

De Europese Unie (EU) zet zich ook in 2018 actief in om nieuwe ontwikkelingen op het

gebied van sport aan te jagen en financieren. Maatschappelijk actuele beleidsthema’s

zoals goed bestuur en anti-doping worden verder uitgediept. Kenniscentrum Sport draagt

bij aan verzameling en verspreiding van kennis hierover.

Nederlandse klantgroepen en internationale ontwikkelingen: NOC*NSF en VSG,

Kennisagenda Sport en bewegen (K.A.N.S.). Voor Nederlandse organisaties - zowel

bonden, clubs en gemeenten, als universiteiten, hogescholen en andere kennispartners -

is het interessant om geïnformeerd te worden over mogelijkheden om samen te werken

met het buitenland. Kenniscentrum Sport verzamelt en verspreidt goede voorbeelden,

samenwerkingsmogelijkheden en informatie over subsidies.

Resultaten: wat gaan we doen, wat gaan we realiseren?

Op internationaal vlak richt Kenniscentrum Sport zich verder op de volgende thema’s.

Informatie over Sport en Bewegen in Nederland ontsluiten voor het buitenland

Verschillende stakeholders en partners hebben voor studiereizen, handelsmissies en

bezoeken van buitenlandse missies aan Nederland behoefte aan Engelstalige informatie

over beleid, onderzoek en praktijk in Nederland.

● Voor VWS brengen we kennis, informatie en contacten bij elkaar en ontsluiten deze

ook internationaal. Kenniscentrum Sport maakt hiervoor het Sportfolio NL, Factsheet

Sport en Bewegen in Nederland.

Ontsluiten van internationale en EU informatie voor Nederland

Er is een schat aan buitenlandse kennis die door Nederlandse organisaties beperkt wordt

gevonden. Europese subsidies voor samenwerking worden nog mondjesmaat gebruikt in

Nederland. Ook is er beperkte kennis over internationale ontwikkelingen op

beleidsthema’s zoals integriteit.

● Kenniscentrum Sport ontsluit de belangrijkste kennis over sport en bewegen in de

EU, inclusief informatie over subsidies. Dat doen we op Allesoversport.nl en

Kenniscentrumsport.nl;

● Kenniscentrum Sport breidt haar kennis over internationale ontwikkelingen en

verplichtingen uit, door hiervoor een kennisthema in te richten. Belangrijkste

doelgroep hiervan is VWS, die hiermee inzicht krijgt in de effecten voor vorming van

Nederlands beleid.

Internationale netwerken TAFISA en HEPA Europe

Kenniscentrum Sport is lid van een aantal netwerken, en vooral actief in TAFISA en HEPA

Europe. Door actief aan deze twee netwerken deel te nemen, informeert Kenniscentrum

Sport zich goed over internationale ontwikkelingen en komt met andere stakeholders in

contact.


4.3 Nederlandse Sportraad en Topteam Sport / Sportinnovator

Zowel de Nederlandse Sportraad als het Topteam leveren op strategisch vlak belangrijke

bijdragen aan de ontwikkeling van sport en bewegen in Nederland. De Nederlandse

Sportraad adviseert gevraagd en ongevraagd over sport. Sport in de brede zin: van

bewegingsonderwijs en het betrekken van kwetsbare doelgroepen, tot aan

integriteitsvraagstukken. Daarbij kiest de Sportraad de mogelijkheden die aansprekende

sportevenementen bieden, vaak als uitgangspunt. Het Topteam heeft een belangrijke rol

in het stimuleren van sportinnovatie in Nederland. Kenniscentrum Sport draagt graag bij

aan die ontwikkelingen, door de Sportraad en Topteam te voorzien van kennis en input

over actuele ontwikkelingen.


Sportinnovator

● We ondersteunen het certificeringsproces Sportinnovator: doel is een norm te

kunnen stellen en een ecosysteem van goed lopende sportinnovatiecentra en -

projecten te vormen.

● We ondersteunen in strategieontwikkeling richting stakeholders met o.a. de

organisatie van een kenniscafé Sportinnovatie en een masterclass voor Tweede

Kamerleden in samenwerking met Kenniscentrum Sport. Doel is versterking van de

positie van het Topteam Sport en een betere verbinding met het netwerk van

bedrijfsleven, overheid, wetenschap en sport.

Nederlandse Sportraad

● We nemen deel aan bijeenkomsten en onderhouden actief contact om te komen tot

structurele samenwerking en uitwisseling van kennis.


Topteam en betrokkenen bij sportinnovator; ZonMw; Nederlandse Sportraad; Arko

Sportsmedia.

4.4 Samenwerking met CGL - Landelijk Overleg Thema-instituten

Kenniscentrum Sport is een van de partners in het Landelijk Overleg Thema-instituten

(LOT-i). Kenniscentrum Sport neemt deel aan de overleggen en levert kennis over sport

en bewegen aan de werkgroepen en gezamenlijke producten. Het Jaarplan LOT-i 2018

heeft als titel Meer Impact door dynamische samenwerking thema-instituten. Met dit als

uitgangspunt focust het LOT-i op: “Behalen van gezondheidswinst via leefstijlthema’s.

Samenwerken daar waar meerwaarde is. En focus op wat werkt.”

LOT-i streeft voor 2018 naar:

● professionals vraaggericht faciliteren via realisatie en implementatie van een

gebundeld, kwalitatief hoogwaardig en effectief aanbod van gezondheidsinterventies;

● versterken van de capaciteit van individuele instituten door het delen van kennis,

waarbij vraaggericht werken voorop staat – zowel qua (pre-actuele) onderwerpen als

via benodigde samenwerkingspartners binnen en buiten het LOT-i.



● draagt met kennis en ervaring bij aan de behoefte van het LOT-i. Die behoefte is

enerzijds om kennis te bundelen over het op een goede manier ontwikkelen,

valideren en verspreiden van leefstijl informatie, met focus op vragen van


professionele doelgroepen (zoals gemeenten). En anderzijds is er behoefte aan één

systematiek om interventies beter op elkaar af te stemmen en integraler te

realiseren.

● verrijkt de volgende LOT-i werkgroepen met kennis en ervaring op gebied van sport

en bewegen:

○ Werkzame elementen;

○ Jeugd;

○ Sociaal-economische Gezondheidsverschillen (SEGV).

● levert kennis aan Centrum Gezond Leven (CGL) zodat de websites onder

Loketgezondleven.nl (zoals handreiking gezonde gemeente) up-to-date blijven.


● RIVM|Centrum Gezond Leven (CGL); LOT-i partners: Kenniscentrum Sport,

VeiligheidNL, Voedingscentrum Nederland, Trimbos-instituut, Rutgers, Soa Aids

Nederland en Pharos;

● voor Jeugd: JGZ, Gezonde School.


5. Kennisvragen en resultaten Gemeenten

Kenniscentrum Sport zette zich het afgelopen jaar in om middelgrote gemeenten

(50.000+ inwoners) te adviseren en ondersteunen in hun behoefte aan kennis over sport

en bewegen. Daarbij stonden de kennisvragen van beleidsmedewerkers, wethouders,

lokale sportbedrijven en buurtsportcoaches centraal. Dat heeft geleid tot duurzame

samenwerking met een twintigtal gemeenten. Die samenwerking leverde kennis op die

alle gemeenten kunnen benutten, in het geval van kleine gemeenten soms met een

kleine vertaalslag. We zetten deze programmering en werkwijze van 2017 in grote lijnen

voort in 2018.


Het streven naar kwalitatief goed gemeentelijk sportbeleid ligt ten grondslag aan de

samenwerking tussen Kenniscentrum Sport en gemeenten. Daarbij helpen we gemeenten

om hun sporten beweegdoelstellingen op een effectieve en efficiënte manier te

realiseren. Onderstaande driehoek illustreert deze manier van werken.

Sport- en beweegaanbod

(kwaliteit, uitvoerbaarheid)

Inzet van erkende interventies en werkzame principes

Professionals & vrijwilligers Kwaliteit organisaties

(vaardigheden, kennisontwikkeling) (coöperatie samenleving, open houding, ruimte geven)

De kwaliteitsontwikkeling van de buurtsportcoach De veranderende rol van de beleidsambtenaar

In onze samenwerking met de VSG, middelgrote gemeenten (en de G5) wordt het beeld

bevestigd dat gemeentelijk sportbeleid meer omvat dan sportaccommodaties en

sportstimulering alleen. Op lokaal niveau werkt de sporten beweegsector steeds meer

samen met andere sectoren aan oplossingen voor maatschappelijke vragen, omdat zij in

toenemende mate van elkaar afhankelijk zijn. De extrinsieke waarde van sport en

bewegen staat dan voorop. Dit is bijvoorbeeld het geval in het sociale domein, waar

bewegen een aspect is in interventies in de zorg, en waar sport en bewegen wordt

ingezet bij toeleiding naar werk. We zien daarnaast ook integrale samenwerking op het

gebied van een actieve vrijetijdsbesteding en initiatieven voor informeel leren tussen

sport en cultuur.

Ook beleidsontwikkelingen op langere termijn bieden kansen voor de brede

maatschappelijke waarde van sport en bewegen. De komst van de Omgevingswet kan

bijvoorbeeld aanleiding zijn voor steden om integrale strategische omgevingsvisies op te

stellen. Met de centrale rol die duurzaamheid, gezondheid en healthy ageing in deze


nieuwe wet innemen, lijkt er in zo’n visie logischerwijs plek voor sport en bewegen (zie

goede voorbeelden in New York, Liverpool, Groningen, Amsterdam).

Verder zien we dat de rol van de gemeente snel verandert. Toegenomen

burgerparticipatie daagt beleidsambtenaren uit om samen met (maatschappelijke)

organisaties en inwoners tot oplossingen te komen: een werkwijze die andere

competenties en vaardigheden vraagt. Daarnaast zijn beleidsambtenaren in toenemende

mate verantwoordelijk voor inkoop en aanbesteding, planning & control, en zijn ze

budgethouder én inhoudelijk expert op hun beleidsonderwerp. Veel

(sport)beleidsmedewerkers zoeken naar een goede invulling van hun nieuwe rol.


Bovenstaande ontwikkelingen in het veld leiden tot onderstaande thema’s en

vraagstukken waar Kenniscentrum Sport in 2018 op inzet.

5.1 Maatschappelijke en economische waarde van sport en bewegen

De maatschappelijke inzet van sport en bewegen ten behoeve van gezondheid,

participatie en sociale binding is een vanzelfsprekendheid geworden bij gemeenten.

Bestuurders van gemeenten en gemeenteraden vragen echter om een onderbouwing van

de effecten en in toenemende mate, inzicht in het rendement (de economisch waarde)

van de inzet van mensen en middelen. Wat kan Kenniscentrum Sport hierin betekenen?



● brengt in 2018 de meest recente wetenschappelijke inzichten over de

maatschappelijke en economische waarde van sport en bewegen in kaart en

verspreidt deze informatie;

● verspreidt kennis uit het rapport Sociaal economische waarde van sport en bewegen

middels artikelen, workshops, kennisproducten enz.;

● verspreidt actief het interactief Beleidsondersteunend Rekenmodel (iBOR);



● een update van de wetenschappelijke onderbouwing van de maatschappelijke

effecten van sport en bewegen (het Human Capital Model). Ook maken we deze

kennis beter toegankelijk;

● een beschrijving van praktijkvoorbeelden over de toepassing van bovenstaande

instrumenten.


Vereniging Sport en Gemeenten, Mulier Instituut, Ecorys, HAN

5.2 Samenwerking tussen sportbeleid en aanpalende beleidsterreinen

Het inzetten van ‘sport en bewegen als middel’ vraagt domeinoverstijgend denken en

goede samenwerking tussen ‘de sport’ en aanpalende beleidsterreinen (vooral vanuit het

sociaal domein). Zo ontstaat integraal beleid en kun je met elkaar bijvoorbeeld

budgetten ‘ontschotten’ en ruimer inzetten. Hoe geven gemeenten deze samenwerking

vorm en hoe wordt deze beleidsmatig geborgd? Sommige vraagstukken kunnen een

gemeente-overstijgende aanpak vragen, zoals sportaanbod voor mensen met een

https://centerforactivedesign.org/dl/guidelines.pdf

http://www.liverpoolccg.nhs.uk/media/1759/liverpool-active-city-pas-strategy.pdf

https://groningen.raadsinformatie.nl/document/1132849/1

https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/volg-beleid/bewegende-stad/


beperking. Hoe organiseer je dat? Welke instrumenten heeft de gemeenteambtenaar ter

beschikking om deze samenwerking vorm te geven?

Kennisvragen

Hoe kan kennis over maatschappelijke effecten en economische waarde van sport en

bewegen ingezet worden om duurzame samenwerkingsrelaties op te bouwen tussen

sportbeleid en aanpalende beleidsterreinen? Dit bevat ook kennisvragen over regionale

samenwerking voor mensen met een beperking en bijvoorbeeld arbeidsre-integratie door

sport, sport en zorg, en informeel leren tussen sport en cultuur. De vervolgvraag is hoe

gemeenten hier gericht invulling aan kunnen geven.



● maakt de kennis over waarden van sport en bewegen overzichtelijk én inzichtelijk.

Onder andere met wetenschappelijke kennis, goede voorbeelden, erkende

interventies, werkzame principes;

● levert een update van de M&E wijzer;

● analyseert de toepassing van bovenstaande instrumenten met beleidsambtenaren.

Op basis van deze resultaten werken we aan verbetering van de toepassing

(bijvoorbeeld door ontwikkeling van competenties);

● vertaalt kennis uit Grenzeloos Actief in goede voorbeelden, tips en een handleiding

voor de borging en ontwikkelt eventueel voorbeelden van regionale

samenwerkingsverbanden door;

● verzamelt samen met Het Landelijk Kenniscentrum Cultuureducatie en Amateurkunst

(LKCA) praktijkvoorbeelden en onderzoek. Die kennis ontsluiten we om lokale sport-

en cultuuraanbieders te inspireren tot samenwerking.

● begeleidt onderzoek en lokale en regionale proeftuinen waarin samenwerking sport /

cultuur gestalte krijgt.



● een geactualiseerd overzicht van instrumenten voor monitoring en evaluatie en we

ondersteunen op verzoek bij de de toepassing van deze instrumenten.


Algemeen: Vereniging Sport en Gemeenten, Mulier Instituut

Sport en Cultuur: het Landelijk Kenniscentrum Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA),

Fonds voor Cultuurparticipatie, het Jeugdcultuurfonds en Jeugdsportfonds, in

samenspraak met Kenniscentrum Sport, NOC*NSF, Vereniging van Nederlandse

Gemeenten (VNG) en Vereniging Sport en Gemeenten (VSG).

5.3 Uitvoering sporten beweegbeleid

De kwaliteit (professionaliteit) van mensen, professionals en vrijwilligers, is een

belangrijk element van integrale kwaliteit. Buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen

en (andere) medewerkers sportbedrijven vervullen een belangrijke rol bij de uitvoering

van sporten beweegbeleid en beleidsambtenaren creëren hiervoor de benodigde ruimte

en betrekken partijen hier vroegtijdig bij. Zo verbinden zij actief verschillende

beleidsterreinen en creëren ze samenwerking. Dit vraagt specifieke vaardigheden en

competenties van deze professionals. De kwaliteit van sporten beweegprogramma’s is


een ander belangrijk element van integrale kwaliteit. Hoe doen gemeenten dat? Hoe

goed zijn ze op de hoogte van erkende interventies die hun nut hebben bewezen?

Kennisvragen

Hoe komt de beleidsambtenaar tot gedragen sporten beweegbeleid met verschillende

partijen en burgers in de gemeente? Welke rol vervult de buurtsportcoach in de

uitvoering van sporten beweegbeleid? Hoe komt verbinding met andere

beleidsterreinen - zoals het sociaal wijkteam - tot stand en hoe faciliteer je

samenwerking? Hoe integreren we erkende interventies zonder zelf het wiel uit te

vinden? Wat zijn goede voorbeelden van (modern) sporten beweegbeleid?

Kenniscentrum Sport kan hierbij adviseren en ondersteunen.



● analyseert, samen met de VSG, welke ondersteuning de beleidsambtenaar kan

gebruiken in de nieuwe, meer procesmatige, manier van werken;

● verspreidt overzichten van erkende interventies passend bij specifieke

problematieken en doelgroepen en wijst professionals op het bestaan van de website

‘sporten beweeginterventies.nl’;

● maakt en verspreidt overzichten van inspirerende, goede voorbeelden van uitvoering

sporten beweegbeleid;

● ondersteunt de verdere professionalisering van buurtsportcoach als middel om

doelstellingen uit het integrale of sportbeleid te realiseren, door:

○ aanbieden van EVC trajecten en onderhouden van een kwaliteitsregister;

○ stimuleren van beroepsvorming buurtsportcoach;

○ verspreiden van een overzicht van relevante opleidingen voor buurtsportcoaches.


Kwaliteitsontwikkeling buurtsportcoach: Vereniging Sport en Gemeenten, A&O Fonds,

Werkgeversorganisatie in de Sport (WOS), Programma Sport en Bewegen in de Buurt

(SBB), buurtsportcoaches, Sportbedrijven, KVLO, Sociaal Werk NL, opleidingsinstituten.

5.4 Ondersteuning bij vraagstukken sportinfrastructuur

Sportaccommodatiebeleid vraagt traditioneel veel (financiële) inzet van gemeenten. Voor

dit beleid spelen vraagstukken over beheer, onderhoud en financiering van

sportaccommodaties nog steeds een belangrijke rol. Daarnaast zoeken gemeenten, sinds

het Klimaatakkoord van Parijs en het Energieakkoord van de SER, naar mogelijkheden

om de duurzaamheid van sportaccommodaties te verhogen, bijvoorbeeld door

energiebesparing. In 2018 gaan we door met het creëren van een kennisknooppunt over

deze vraagstukken.

Sporters benutten de openbare ruimte steeds meer als plek voor sport en bewegen.

Gemeenten zien in toenemende mate de mogelijkheden van een beweegvriendelijke

ruimte als onderdeel van de sportinfrastructuur. Tenslotte brengt ook de invoering van

de Omgevingswet vraagstukken mee voor de gemeente, waarmee een wettelijke

verantwoordelijkheid voor gezondheid in de openbare ruimte bij gemeenten komt te

liggen. Hierin kan de inzet van sport en bewegen van toegevoegde waarde zijn.


Kennisvragen

Gemeenten vragen ons waar zij kennis over duurzaamheid, beheer en onderhoud van

(multifunctionele) Sportaccommodaties kunnen vinden en hoe zij dit kunnen vertalen

naar hun eigen gemeente. Ook zijn er vragen over het creëren van een

beweegvriendelijke omgeving die uitnodigt tot sporten en bewegen in de openbare

ruimte. Hoe sport en bewegen deel kan uitmaken van de strategische visie van een

gemeente bij de invulling van de Omgevingswet is, sinds de ontwikkeling van de nieuwe

wet, een actuele vraag waarbij gemeenten kenniscentrum Sport om advies vragen.

Vanuit landelijk perspectief vraagt VWS Kenniscentrum Sport en Mulier Instituut om

bundeling van kennis over financiering van sport(accommodaties).


Multifunctionele accommodaties (MFA’s)

● We creëren een kennisknooppunt op Allesoversport waar gemeenten relevante

kennis vinden over vraagstukken als beheer, exploitatie, bouw en duurzaamheid van

een (multifunctionele) accommodatie;

● We bundelen beschikbare kennis en instrumenten op het gebied van

toekomstbestendige financieringsconcepten en betaalbaarheid van sport. Mulier

Instituut draagt bij met de rapporten over betaalbaarheid van Sport.

Beweegvriendelijke omgeving

● We onderhouden het kennisthema Beweegvriendelijke omgeving en vullen deze aan

met voorbeelden van urban sport, beach sport, sporten speelroutes.

Omgevingswet

● Kenniscentrum Sport stimuleert beleidsambtenaren Sport om de rol van sport en

bewegen in de Omgevingswet in de gemeente te agenderen en uit te werken;

● We ontwikkelen en verspreiden een handleiding sport en bewegen in de

Omgevingswet en testen de ervaringen bij enkele gemeenten.


Vereniging Sport en Gemeenten, Gemeenten, NOC*NSF, Mulier Instituut, Stichting

Waarborgfonds Sport, Raad van Ondernemend Nederland (RVO), Lectoraat BIOR

(Beweegvriendelijke Inrichting Openbare Ruimte - Hanze Hogeschool Groningen),

Platform Gezond Ontwerp (netwerk). Internationaal zijn TAFISA global active city en

WHO healthy cities relevante netwerken.

5.5 Sport en bewegen in de buurt 2018

Sinds 2012 vormen Kenniscentrum Sport, samen met NOC*NSF, Vereniging Sport en

Gemeenten (VSG) en ZonMw samen het ondersteuningsnetwerk van het VWS

meerjarenprogramma Sport en Bewegen in de Buurt (SBB). Dit programma loopt door

tot in elk geval 2018. Kenniscentrum Sport vervult op dit thema een zeer actieve rol.



Ondersteuning SBB

● Verzamelen, verrijken en verspreiden van SBB-kennisthema’s;

● Ondersteunen van SBB-bijeenkomsten (Lerende Netwerken, Landelijke Kennisdag

SBB, Landelijke Praktijkdag Buurtsportcoaches en Stimuleringsprijs buurtsportcoach

2018), verzorgen van inleidingen en workshops tijdens SBB-bijeenkomsten en

evaluatie van SBB-bijeenkomsten;

● Verzamelen en verspreiden van lokale inspirerende, goede, voorbeelden over de

buurtsportcoach als onderdeel van een keten/netwerk in het sociale domein

(uitvoering en beleid);

● Onderhouden en beheren Buurtscan, Zelfscan;

● Coördinatie van de uitvoering van het ondersteuningsplan SBB via het team van

landelijke projectleiders met VSG, NOC*NSF en ZonMw.

Ondersteuning uitvoering Sportimpuls

● Ondersteunen van interventies binnen de Menukaart Sportimpuls en van toegekende

aanvragen Kinderen Sportief op Gewicht (KSG);

● Ondersteunen van Ondersteuningspunt Sportimpuls ten behoeve van hun

adviestaken.

Ondersteuning uitvoering Kinderen Sportief op Gewicht (KSG)

● Verzamelen, verrijken en verspreiden van kennis op KSG thema’s en vragen;

● Bouwen en onderhouden van een netwerk met relevante partners op KSG thema’s;

● Ondersteunen ing Ondersteuningspunt Sportimpuls ten behoeve van hun

adviestaken.

Monitoring en Evaluatie

● Ondersteunen gemeenten bij monitoring en evaluatie van SBB-activiteiten en

projecten, samen met Mulier Instituut;

● Monitoring en evaluatie van Small Business Innovation Research (SBIR) sport en

bewegen voor kwetsbare doelgroepen, die Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

(RVO) uitvoert in opdracht van VWS.

5.6 Grenzeloos actief 2015 - 2018

Kenniscentrum Sport is samen met het RIVM verantwoordelijk voor de kennispijler in het

programma Grenzeloos actief.

De pijler richt zich op drie aandachtspunten:

● sturingsinformatie (feiten en cijfers over de doelgroep);

● matchingsinformatie (kennis die een match van vraag en aanbod in de regio

ondersteunt, bijvoorbeeld over het borgen van regionale samenwerking, verbetering

aanbod, goede voorbeelden);

● ontsluiting van kennis via Allesoversport.

De kennisvragen en activiteiten worden door Kenniscentrum Sport en RIVM afgestemd

samen met de partners (NOC*NSF, Sportkracht12, MEE NL en VSG) en het programma

Sport en Bewegen in de Buurt. Voor 2018 stellen we een uitvoeringsplan op met een

overzicht van kennisvragen, plus een prioritering en fasering van de uitwerking. De

activiteiten zijn inhoudelijk gericht op ondersteuning van de praktijk: de regionale


samenwerkingsverbanden en het sportaanbod. De focus ligt in 2018 op structurele

borging van de resultaten van het programma.

Kennisvragen

● Welke kansen en voordelen zijn er vanuit gemeentelijk perspectief van verbinding

met Wmo loketten, sociale wijkteams en decentralisaties? Hoe kunnen we verbinding

met Wmo en sport en bewegen vormgeven voor mensen met een beperking?

● Grenzeloos actief zet in op structurele samenwerking tussen gemeenten onderling en

het netwerk in de regio. Hoe kunnen regionale samenwerkingsverbanden activiteiten

borgen? Welke dimensies beïnvloeden de borging van samenwerking? Welke

scenario’s zijn mogelijk om invulling te geven aan de borging?

● VWS vraagt Kenniscentrum Sport om de kennis over sportfaciliteiten voor mensen

met een beperking zoals sporthulpmiddelen en vervoer in kaart te brengen en

lacunes in de bestaande kennis te benoemen.

Resultaat: wat gaan we doen?


● verspreidt kennis over sportfaciliteiten voor mensen met een beperking (feiten en

cijfers, relevante ontwikkelingen en belemmeringen) via Allesoversport,

sportbonden, verenigingen, gemeenten en zorgorganisaties.



● een inventarisatie van kansen en voordelen voor verbinding met het sociaal domein.

Ondersteund met goede voorbeelden en inspirerende tips voor beleidsmedewerkers

sport. Verspreiding naar het werkveld, mede via de Handreiking Gezonde Gemeente

en via programma’s als GezondIn, JOGG, samen met de LOT-i partners;

● een handleiding met scenario’s voor de borging en mogelijke doorontwikkeling van

regionale samenwerkingsverbanden gehandicaptensport. De handleiding biedt vanuit

een theoretische aanpak (dimensies van borging) ondersteuning bij

borgingsactiviteiten, schetst scenario’s en voorbeelden. Verspreiding via

Allesoversport, via de partners van Grenzeloos actief en bij een aantal

bijeenkomsten.


● Vereniging Sport en Gemeenten, NOC*NSF, MEE NL, Sportkracht12, RIVM|CGL,

JOGG en de LOT-i partners.


6. Kennisvragen en resultaten Sportaanbieders

De klantgroep Sportaanbieders omvat een divers palet aan organisaties die zich

bezighouden met sporten beweegaanbod. Het gaat om de georganiseerde sport, om

fitnesscentra en om de anders georganiseerde sport. Denk bij dat laatste aan

kleinschalige burgerinitiatieven (de loopgroep die zichzelf via een app organiseert), of

sport-zzp’ers (de organisatie van een bootcamptraining in het park).


Hoewel deze sporten beweegaanbieders op tal van factoren verschillen, hebben zij

allemaal te maken met maatschappelijke veranderingen en veranderende vragen van de

burger. Daarbij staan de individuele (potentiële) sporter en zijn wensen en behoeften

steeds meer centraal. Dit vraagt van sporten beweegaanbieders dat zij nadenken over

hun, vaak traditionele, activiteitenaanbod en nieuwe activiteiten ontwikkelen. Ook

senioren stellen specifieke vragen. Bij gezond en vitaal oud worden, hoort een duurzaam

actieve leefstijl en eventuele begeleiding. Dat kan bij een traditionele sportvereniging,

maar ook bij commerciële aanbieders als fitnesscentra, zwembaden of individuele

personal trainers. Het stimuleren van een gezonde, actieve leefstijl is daarmee een

opgave geworden van diverse organisaties, niet louter van de traditionele

sportvereniging.

De waarde van een traditioneel lidmaatschap van een sportvereniging blijft groot, echter

aanbieders moeten meer dan voorheen gericht aandacht geven aan het werven en

behouden van leden. Ook stelt de meer individuele kritische consument andere eisen aan

kwaliteit. Het programma moet passend zijn, de trainer professioneel en betrokken.

Behalve dat de intrinsieke waarde van sport en bewegen actueel blijft, krijgen sporten

beweegaanbieders steeds vaker de vraag op welke manier zij een bijdrage kunnen

leveren aan de realisatie van maatschappelijke doelen of doelen op het gebied van

gezondheid en participatie. Dit vraagt van bestuurders en kaderleden een ruime blik en

de bereidheid om samen te werken met nieuwe partners.

Kortom: sporten beweegaanbieders opereren in een veranderend sporten beweeg

landschap met kritische vragen van leden, individuele bewegers met specifieke wensen

en partners in de wijk of de stad. Voor sporten beweegaanbieders is het een uitdaging

om zich te ontwikkelen tot vitale organisaties, die actief en effectief inspelen op de

ontwikkelingen om hen heen en daarmee een zichtbare en duurzame rol verwerven in de

maatschappij.


Vraagstukken van sporten beweegaanbieders zijn gerelateerd aan de geschetste

ontwikkelingen en variëren sterk in inhoud en complexiteit. Daar waar verschillende

sportaanbieders vragen hebben over vergelijkbare thema’s, pakt Kenniscentrum Sport

deze in samenhang op. Zo realiseren we een betere verbinding tussen verschillende

sportaanbieders, meer kennisdeling en -uitwisseling en een efficiëntere werkwijze.

Urgente en relevante vragen specifiek voor een bepaald segment (bijvoorbeeld de

sportvereniging), krijgen ook een maatwerk antwoord. Zo betrekt Kenniscentrum Sport

in 2018 ook het Nederlands Platform Zwembaden (NPZ) en andere partijen in de

zwembadbranche om de kennisvragen van de zwembadprofessional te leren kennen.


Waar mogelijk beantwoorden we vragen uit het veld direct met bestaande kennis.

Kenniscentrum Sport vertaalt kennis naar toepassing in de praktijk en maakt deze

toepasbare kennis toegankelijk voor sportaanbieders. Rechtstreeks, bijvoorbeeld via

bijeenkomsten en Allesoversport, of indirect via partners zoals NOC*NSF, sportbonden en

NL Actief, of andere partijen zoals provinciale sportorganisaties en adviesbureaus.

Bij de meer complexe vraagstukken kiest Kenniscentrum Sport voor een werkwijze van

co-creatie in samenwerking met sportorganisaties, andere kennisinstituten en

deskundigen. Ook geven we advies op vragen vanuit VWS, met name rondom

rijksregelingen vanuit directie Sport. Zo leverden we de afgelopen jaren een bijdrage aan

het programma Veilig Sportklimaat (VSK): advisering over en kwaliteitsbeoordeling van

de verschillende producten. Ook ontwikkelden we monitoring tools die inzicht bieden in

de effecten van een aantal VSK producten. In 2018 blijft Kenniscentrum Sport voor VWS

en VSK, vanuit haar kennisfunctie, waar nodig of gewenst, een ondersteunende rol

vervullen.

Voor 2018 gaan we uit van twee hoofdthema’s: het veranderende sporten

beweeglandschap (landelijk niveau) en de vitaliteit van sportorganisaties (lokaal niveau).

6.1 Veranderend sporten beweeglandschap

De wens om in veranderende behoeften te voorzien en te innoveren is een belangrijk

agendapunt in de sportsector. De behoeften van burgers, leden en consumenten zijn

meer dan ooit leidend, onder andere door de toenemende digitalisering. De burger die wil

sporten en bewegen staat steeds meer centraal en niet het sportinstituut (bond,

vereniging of welke organisatievorm dan ook). Bij NOC*NSF, de sportbonden en NL Actief

zien we bewegingen waaruit blijkt dat gewenste veranderingen en innovaties in gang

worden gezet.

In de Sportagenda 2017+ staat dat de sport zich bestuurlijk, organisatorisch en

bedrijfsmatig moet aanpassen aan de actuele trends en ontwikkelingen. In dit kader is

NLsport opgericht. NLsport is een nieuw landelijk initiatief en potentieel vragende partij

voor Kenniscentrum Sport. Zo vraagt zij Kenniscentrum Sport om met valide kennis de

diverse wapenfeiten (Shared Services, Sportify, Open Sport University) te ondersteunen.

Met de naamswijziging van Fit!vak naar NL Actief positioneert de fitnessbranche zich

meer als een maatschappelijke partner. Hierin staan begrippen als kwaliteitsbeleving,

imago en inzichtelijkheid van het diverse aanbod van de aangesloten leden centraal,

zonder afbreuk te doen aan ondernemerschap, omzet en continuïteit.

Samen met de belangrijkste partijen in het sportlandschap werkt Kenniscentrum Sport

aan betrouwbare, op de toekomst gerichte kennis over een aantal onderwerpen.

6.1.1 Maatschappelijke en economische waarde van sport

De waarde, nut en opbrengsten van de sport - al dan niet georganiseerd - is een van de

belangrijkste vraagstukken die op landelijk niveau spelen. Kennis en inzicht in de

maatschappelijke en economische waarde van sport kan dienen ter onderbouwing van

het belang van een sterke sportinfrastructuur en de inzet van sport en bewegen als

middel binnen de gezondheid, jeugdzorg, Wmo en de Participatiewet. De wens en

noodzaak om daarbij ook de waarde en impact van topsport en sportevenementen beter

te benutten, sluit hierbij aan. Kenniscentrum Sport geeft inzicht in deze waarden van

sport en bewegen door onderzoeksrapportages te duiden en te vertalen naar de praktijk.

https://www.nocnsf.nl/sportagenda-2017


Dit onderwerp raakt de klantgroepen sportaanbieders en gemeenten en ook het

algemeen publiek blijkt in dit onderwerp geïnteresseerd. Op aspecten trekken we hierin

binnen Kenniscentrum Sport, gezamenlijk op.

Kennisvragen

Maatschappelijke waarde van sport

● Hoe kan kennis over de maatschappelijke en economische waarde van (top)sport

bijdragen aan de positionering van sportorganisaties in een veranderend sporten

beweeglandschap?

● VWS vraagt Kenniscentrum Sport en Mulier Instituut te duiden wat de

maatschappelijke en economische impact is van grote (top)sportevenementen.



● organiseert een kennisbijeenkomst over verschillende facetten van de

maatschappelijke waarde van topsport;

● gaat de kennis en instrumenten op het terrein van kennisdeling rondom

(topsport)evenementen (modelaanpak, sportevenementenkalender en communicatie

vanuit de Werkgroep Evaluatie Sportevenementen) uitbreiden en actualiseren.



Maatschappelijke en economische waarde van sport

● Het overzicht van de meest recente wetenschappelijke inzichten over de

maatschappelijke en economische waarde van sport en bewegen (zie resultaat in

hoofdstuk 5.1) vertalen naar de praktijk van de sportaanbieders.

Maatschappelijke en economische waarde van sportevenementen en topsport

● Een uitgewerkte visie op het structureel verzamelen analyseren, rapporteren en

delen van kennis voor de sportevenementenbranche, uitgewerkt samen met Mulier

Instituut. De kengetallen ten aanzien van sportevenementen uit de SCP-publicatie

‘Versterking data-infrastructuur sport’ zijn uitgangspunt;

● Een review (meta analyse) van verschillende evaluatiestudies naar de

maatschappelijke en economische impact van grote internationale

sportevenementen. Onderhouden netwerk vanuit functie Olympic Study Network;

● Een overzicht van kennis over de economische en maatschappelijke impact van

(topsport)evenementen, geschikt voor beleid en praktijk, gebaseerd op de

wetenschap;

● Een overzicht van kennis over de maatschappelijke impact van topsport, met nadruk

op de relatie met sportparticipatie.


NOC*NSF, Mulier Instituut, Netwerk Kracht van Sportevenementen, NL Sportraad,

Werkgroep Evaluatie Sportevenementen (WESP), regionale netwerken als het Gelders

netwerk Sportevenementen; NL Actief, USBO, Dopingautoriteit, RIVM.

6.1.2 Integriteit en diversiteit

Sport- en beweegaanbieders krijgen steeds meer te maken met integriteitsvraagstukken.

Denk aan integer sportbestuur of good governance, seksueel grensoverschrijdend gedrag


en dopingvraagstukken. Daarnaast verzocht Pia Dijkstra najaar 2016 de minister van

VWS om diversiteit in hogere functies in de sport (trainers, coaches, bestuurders) te

agenderen. Deze kwesties raken zowel landelijke als lokale organisaties. Kenniscentrum

Sport levert een bijdrage aan kennisbundeling en -verspreiding, met als speerpunten

seksueel grensoverschrijdend gedrag en good governance.

Kennisvragen

Integriteit en diversiteit

● Hoe kunnen diverse partijen in het werkveld van sport en bewegen (praktijk en

beleid) kennis over integriteitsthema’s - met de focus op grensoverschrijdend

seksueel gedrag, good governance en doping - goed toepassen?

● VWS vraagt Kenniscentrum Sport en Mulier Instituut: wat zijn de bepalende

determinanten voor diversiteit? En hoe kunnen we diversiteit in de sport vergroten?



● organiseert een kennisbijeenkomst en deelt kennis over goed sportbestuur;

● draagt bij aan de uitwerking van het advies van de commissie De Vries over seksueel

misbruik in de sport;

● ontwikkelt samen met Mulier Instituut, op basis van nieuw onderzoek op ‘witte

vlekken’ kennis op diversiteit.



● een overzicht van kennis (rapporten, feiten, cijfers) op gebied van diversiteit in

hogere sportfuncties. Overzicht van tools, instrumenten en goede voorbeelden om

diversiteit te vergroten.

6.1.3 NL Actief, positionering van de fitnessbranche

Fitness is een populaire en voor veel groepen laagdrempelige sport. Ook deze tak van

sport zoekt zijn weg in een veranderend landschap. Hierbij blijkt steeds nadrukkelijker

dat de fitness een grote bijdrage kan leveren aan het ontwikkelen van een actieve,

gezonde leefstijl. Zo wil de fitnessbranche ouderen of chronisch zieken bijvoorbeeld meer

in beweging brengen. Om die rol goed te vervullen, is kennis essentieel.

Om de fitnessbranche te ondersteunen in het meer kennis-inclusief denken en werken,

verspreidt Kenniscentrum Sport kennis gericht op ondernemers (beschikbaar via het e-

zine van NL Actief) en kennis gericht op de consument (content op Allesoversport.nl die

beschikbaar is op www.nlactief.nl). De online samenwerking tussen Allesoversport en NL

Actief - en daarmee de uitruil van bezoekersdata - draagt bij aan het beter leren kennen

van ondernemers. Hierdoor kan Kenniscentrum Sport nog gerichter kennis ontwikkelen

voor preventiecentra en de fitnessbranche.

Daarnaast werkt Kenniscentrum Sport mee aan innovatieve ideeën van de branche, zoals

het ontwikkelen van een zorgpolis voor (klanten van) de fitnessbranche, die kan leiden

tot meer preventieve inzet van sport en bewegen.

Tot slot werkten Kenniscentrum Sport en NL Actief de afgelopen jaren samen aan een

keurmerk om de kwaliteit van aanbieders in kaart te brengen. Omdat inzichten in

http://www.nlactief.nl/


kwaliteit veranderen, blijft Kenniscentrum Sport vanuit haar validerende rol betrokken bij

het keurmerk om deze waar nodig aan te passen.

Kennisvragen

● Hoe kan de fitnessbranche meer kennis-inclusief gaan werken?

● Welke processtappen zijn nodig in de verkenning en ontwikkeling van een zorgpolis

vanuit de fitnessbranche?

● Hoe kan het Keurmerk NL Actief worden geactualiseerd en aangepast aan nieuwe

inzichten?



● maakt (wetenschappelijke) kennis voor de praktijk van fitnessondernemers

inzichtelijk en verspreidt die kennis via Allesoversport.nl en via fitnesskanalen zoals

nlactief.nl en iFitness.nl;

● ondersteunt NL Actief bij het ontwikkelen van een zorgpolis;

● geeft jaarlijks advies ten behoeve van een actueel Keurmerk NL Actief, waarin

recente wetenschappelijke inzichten en/of sectorbrede ontwikkelingen worden

meegenomen.


NL Actief, Landelijke Erkennings Regeling Fitness (LERF)

6.2 Vitale sportorganisatie

Ook op lokaal niveau hebben sportorganisaties behoefte zich te ontwikkelen in het licht

van de veranderende vraag van burgers en de vraag om samenwerking bij het realiseren

van maatschappelijke vraagstukken. Kenniscentrum Sport verzamelt, valideert en

verspreidt kennis voor sportorganisaties, gericht op het binden en behouden van leden of

klanten en wat dat van hen vraagt als organisatie. Thema’s waarop kansen liggen voor

sporten beweegaanbieders (commercieel en niet commercieel) om duurzaam vitaal te

blijven, zijn onder andere het begeleiden van mensen gericht op het ontwikkelen van een

een gezonde actieve leefstijl, sporten beweegparticipatie stimuleren bij specifieke

groepen en talentontwikkeling.

6.2.1 Ontwikkelen gezonde, actieve leefstijl door preventiecentra

Preventiecentra nemen een bijzondere positie in binnen de fitnessbranche. Zij richten

zich op het begeleiden van mensen met een chronische aandoening, zoals diabetes en

obesitas. Dat doen ze met gecertificeerde beweegprogramma’s, kwalitatieve fitness

professionals en leefstijlbegeleiding. Hierin streven zij naar een effectieve samenwerking

met de eerstelijnsgezondheidszorg. Op die manier dragen preventiecentra bij aan de

maatschappelijke uitdagingen op het snijvlak van leefstijl, sport en zorg.

Kenniscentrum Sport ondersteunt preventiecentra in 2018 op twee manieren. Enerzijds

door deze aanbieders vraaggericht van kennis te voorzien. Preventiecentra worden

versterkt wanneer zij de sporten beweeginterventies voor hun klanten baseren op een

fundament van actuele kennis over bijvoorbeeld de kansen en beperkingen van de

doelgroep.


Anderzijds helpen we preventiecentra in het versterken van duurzame samenwerking

met de eerstelijnszorg. Preventiecentra streven naar een intensieve samenwerking met

huisartsen en fysiotherapeuten, zodat zorgprofessionals patiënten met een chronische

aandoening naar hen doorverwijzen. Zo kunnen de centra immers hun rol vervullen op

gebied van goede leefstijlbegeleiding. Deze samenwerking is nodig om de eerstelijnszorg

meer bewust te maken van het benutten van sport als middel voor een gezonde leefstijl.

Kennisvragen

● Hoe kunnen preventiecentra en eerstelijnszorg op een goede manier samenwerken?

Wat vraagt dit aan competenties van de ondernemer?

● Vanuit landelijk perspectief vraagt VWS Mulier Instituut en Kenniscentrum Sport te

onderzoeken hoe en hoe vaak de eerstelijnszorg (huisartsen en fysiotherapeuten)

preventieve adviezen - zoals sport en bewegen - inzet.



● adviseert VWS, samen met het Mulier Instituut en op basis van de monitor die Mulier

uitvoerde, over de frequentie waarmee en manier waarop de eerste lijn (huisartsen,

fysiotherapeuten) preventieve adviezen (zoals sport en bewegen) inzetten. En hoe

belemmeringen op dat vlak weg te nemen.



● een overzicht van kennis voor preventiecentra die hen helpt op een goede manier de

verbinding tussen sport en zorg te leggen;

● een overzicht van kennis voor preventiecentra die hen in de samenwerking met de

eerstelijnszorg onderbouwing biedt over het nut van de inzet van sport als middel.


NL Actief, preventiecentra, koepelorganisaties in de zorg (Nederlands Huisartsen

Genootschap NHG, Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie KNGF).

6.2.2 Sport- en beweegparticipatie van specifieke groepen

De meeste sportverenigingen zijn zich inmiddels sterk bewust van de extrinsieke waarde

van sport als middel en van hun maatschappelijk rol en verantwoordelijkheid. Het

activeren van specifieke, soms kwetsbare en inactieve, mensen is een ambitie die

naadloos aansluit bij de uitdagingen van gemeenten in het sociale domein.

Sportverenigingen kunnen hierbij een belangrijke rol vervullen.

Het veranderende sportlandschap biedt sportverenigingen tevens een manier om zich te

ontwikkelen en te blijven groeien: en dus vitaal te blijven. Kenniscentrum Sport

ondersteunt sportaanbieders bij het inzetten van sport om activering, participatie en

integratie van verschillende (kwetsbare) doelgroepen te bewerkstelligen. Vooral ouderen,

mensen met een beperking en chronisch zieken en jongeren die afhaken in de sport

krijgen hierbij aandacht.

Mensen met een beperking en chronisch zieken

Mensen met een beperking en met een chronische ziekte vinden niet vanzelfsprekend

hun weg naar passend sportaanbod. Dit vraagt van (lokale) sportorganisaties een

gerichte aanpak. Hoe geven sportverenigingen vorm aan samenwerking met


sportaanbieders in de buurt en organisaties voor mensen met een beperking zoals

zorginstellingen, speciaal onderwijs en welzijnsorganisaties? Welke specifieke kennis

hebben sportaanbieders nodig om passend aanbod voor mensen met een beperking vorm

te geven? En welke rol hebben sportaanbieders in het tegengaan van versnippering in de

infrastructuur?

Ook internationaal vraagt dit thema aandacht. Kenniscentrum Sport is gevraagd mee te

werken aan een EU project om kennis over sport en bewegen voor mensen met een

beperking te vergroten (Erasmus+Sport; co-financiering).



● ontsluit en deelt kennis over sport voor mensen met een beperking of chronische

ziekte in relatie tot hun beperking/aandoening, op Allesoversport;

● deelt op Europees niveau kennis over sport voor mensen met een beperking en

wisselt praktische toepassingen van die kennis uit.



● een praktisch inzetbaar stappenplan voor sportaanbieders, voor het opzetten en

uitvoeren van activiteiten voor mensen met een beperking;

● een introductie in de gehandicaptensport voor sportaanbieders met aandacht voor

bovenstaand stappenplan, doelgroep, tips, randvoorwaarden.


● NOC*NSF, regionale samenwerkingsverbanden, sportaanbieders;

● EU project: European Paralympic Committee, Unesco, IPDJ (Portuguese Institute of

Sports and Youth), TAFISA.

Jeugd/jongeren

Uit onderzoek blijkt dat jongeren rond een bepaalde leeftijd en tijdens belangrijke life-

events afhaken bij sport en bewegen. Ook zijn er jongeren die niet vanuit hun opvoeding

of door hun leefomstandigheden vanzelf de weg vinden naar sport en bewegen. Het

belang van sport en bewegen, juist ook voor deze leeftijdsgroep, wordt breed onderkend.

Het is echter de vraag hoe sporten beweegaanbieders jongeren effectief en duurzaam

aan zich kunnen binden.


● Binnen het consortium met hogescholen en universiteiten dat wetenschappelijk

onderzoek doet naar de waarde van kracht- en vechtsport voor jongeren uit

krachtwijken, valoriseert Kenniscentrum Sport de vechtsportpraktijk. Ook

intensiveren we de samenwerking tussen vecht- en krachtsport met het netwerk van

de sportpraktijk (bonden en clubs) en beleid.



● een rapportage binden en behouden van jongeren voor sportbonden. Met goede

praktijkvoorbeelden en praktische tips voor verenigingen. Onderdeel daarvan is de

evaluatie van bestaande initiatieven van diverse sportbonden;

● een lijst met werkende principes en strategieën vanuit het Internationale project

Keep Youngsters involved;


● een implementatiestrategie gericht op toepasbaarheid van beschikbare

kennisproducten (stappenplannen, artikelen, factsheets, enz.);

● een update van de Nederlandse Report Card 3.0 in co-creatie met UMC Utrecht. Wij

leveren kennis en expertise, zetten ons netwerk in en zorgen voor verspreiding.


Netwerk Keep Youngsters involved, NOC*NSF, sportbonden (w.o. Nederlandse

Volleybalbond (Nevobo), Nederlands Handbal Verbond (NHV), Judo Bond Nederland

(JBN), Wielrenunie, Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB), Koninklijke

Nederlandse Hockey Bond (KNHB), hogescholen/universiteiten en vechtsportclubs;

Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht, RIVM, Mulier Instituut, KVLO.

Ouderen

Met de groei van het aantal 65-plussers en de bijbehorende maatschappelijke

uitdagingen, is er behoefte aan actuele kennis op dit vlak. Onderdeel daarvan is enerzijds

kennis over het sporten beweegaanbod, de veranderende vraag van ouderen,

bijbehorende motieven en belemmeringen. Anderzijds ligt er een vraag naar opleidingen

met voldoende gekwalificeerde trainers en een goede ‘veranderagenda’ vanuit het veld.

VWS heeft de vraag naar een goed gevuld kennisthema neergelegd bij Kenniscentrum

Sport, Mulier Instituut, RIVM en SCP.

Resultaat: Wat gaan we doen?


● verzamelt, bundelt en ontsluit, samen met partners, kennis rondom ouderen, op

bovenstaande aspecten.

6.2.3 Talentontwikkeling

Kennisvragen

● Hoe kunnen gemeenten en sportaanbieders een efficiëntere rol spelen in

talentherkenning en -ontwikkeling op lokaal niveau?

● Welke effectieve aanpakken zijn er om te komen tot meer talenten in de sport?

● Hoe zorgen we voor meer verbinding tussen kennisinstituten die zich bezighouden

met talentherkenning en -ontwikkeling en vraagstukken uit de praktijk?



● een beschrijving van goede voorbeelden waarin sportaanbieders lokaal samenwerken

met het (bewegings)onderwijs in talentherkenning en -ontwikkeling;

● een lijst met effectieve aanpakken voor talentherkenning en -ontwikkeling die

sportaanbieders kunnen inzetten.


Netwerk Sport & Talent (RUG, HAN, Universiteit Gent, VUmc, Kenniscentrum Sport), HAN

Expertisecentrum Talentherkenning en -ontwikkeling, Haagse Hogeschool, NOC*NSF,

Gemeenten Almere, Dordrecht, Zwolle, Nijmegen en Arnhem.


6.3 Topsport Topics

De primaire doelgroep van Topsport Topics bestaat uit de door NOC*NSF aangewezen

topcoaches, met daarnaast de prestatiemanagers, sportartsen en technische staf binnen

de Nederlandse topsport. De secundaire doelgroep van Topsport Topics omvat alle

andere in sport geïnteresseerden.

Net als in de voorgaande jaren maakt Topsport Topics ook in 2018 de verbinding tussen

de wetenschappelijke kennis en de (top)sportpraktijk. Dit gebeurt in nauw contact met

topcoaches in Nederland door vragen die zij hebben te beantwoorden met behulp van de

bestaande wetenschappelijke literatuur. Daarnaast ontsluiten we kennis voor het publiek

via Allesoversport en via Twitter en Facebook.

Tot nu toe beantwoordde Topsport Topics alleen losse vragen van de primaire doelgroep.

Op basis van gebruikersonderzoek eind 2017, kiest Topsport Topics in 2018 wellicht een

andere aanpak. Daarnaast continueert Topsport Topics de proactieve benadering van de

primaire doelgroep waarmee in 2017 begonnen is. In de praktijk betekent dit dat de

medewerkers aansluiten bij stafdiscussies van verschillende sportprogramma’s over het

optimaliseren van trainings- en wedstrijdprogramma’s. Dit omvat alle thema’s die te

maken hebben met de sportprestatie zoals psychologie, voeding, technologie en

trainingsleer. Eventuele vragen die hieruit voortvloeien beantwoorden we ter plaatse, of

op korte termijn.

Kennisvragen

● De primaire doelgroep zal haar kennisvragen in de loop van 2018 gaan stellen.


Topsport Topics:

● beantwoordt vragen van de primaire doelgroep;

● ontsluit waar mogelijk en toegestaan de antwoorden voor het brede publiek via

Allesoversport en social kanalen (samenvattingen van actuele wetenschappelijke

publicaties, artikelen, factsheets congresverslagen, enz.);

● levert wetenschappelijk onderbouwde adviezen aan de staven van

sportprogramma’s.

Stakeholders

Consortium: VU, RuG, Kenniscentrum Sport, NOC*NSF;

Primaire doelgroep: NOC*NSF, in het bijzonder coaches, prestatiemanagers, technische

staf;

Secundaire doelgroep: lezers van website en social media, subtop sportkader, (para-)

medische sportbegeleiders.


7. Begroting Jaarplan 2018

Het Jaarplan 2018 beschrijft de activiteiten en resultaten die met de instellingssubsidie

worden bekostigd. Waar mogelijk zijn deze direct gekoppeld aan de prioritaire

klantgroepen: VWS, publiek, gemeenten en sportaanbieders (incl. de inzet voor de

fitnessbranche). In de begroting is ook de inzet van het team Topsport Topics zichtbaar.

Naast de inzet op de belangrijkste klantgroepen, geven we aan hoeveel fte’s en materieel

budget we begroten voor de kerntaak valideren (inclusief de verbinding met de

universiteiten en hogescholen) en de verspreidingstaak (ondergebracht in Communicatie-

Online).

Om de investeringen in het kennisplatform Allesoversport verder te laten renderen en

door te ontwikkelen, zodat de content beter kan aansluiten bij de behoefte en interesses

van de (individuele) klant, zijn extra mensen en middelen nodig. Ook het bedienen van

het publiek met meer impact en op een aansprekende manier, vraagt extra inzet en

budget. Daarom doen we separaat een aanvraag voor een aanvullende subsidie.

Tenslotte houdt Kenniscentrum Sport ruimte om in te spelen op de actualiteit van

rijksoverheidsbeleid; met een demissionair kabinet en een nieuwe minister op komst.

In de unit VWS is capaciteit opgenomen om op nieuwe vragen van VWS in te springen.

Hiervoor is afgesproken dat we de werkwijze die gehanteerd is in de zomer van 2017

rond kennisthema’s, voortzetten en verder uitwerken. Vanuit Kenniscentrum Sport zullen

vaste contactpersonen worden gekoppeld aan thema’s en de dossierhouders bij VWS.

Dit leidt tot de volgende begroting van het jaarplan 2018:

fte's fte's x tarief materieel Totaal

A Communicatie-Online 6,83 € 888.300 € 189.100 € 1.077.400

B Publiek 2,95 € 399.902 € 61.797 € 461.699

C Gemeenten 7,98 € 1.067.870 € 73.000 € 1.140.870

D Sportaanbieders (incl. fitness) 8,13 € 1.071.729 € 124.128 € 1.195.857

E Topsport Topics 3,60 € 309.105 € 8.000 € 317.105

F Kennis, Kwaliteit en Valideren 6,53 € 870.079 € 47.000 € 917.079

G Unit VWS (incl. vrije ruimte) 1,53 € 200.959 € 34.500 € 235.459

H Informatiecentrum 1,60 € 216.896 € 21.000 € 237.896

TOTAAL 39,15 € 5.099.840 € 558.525 € 5.583.365

Jaarplan 2018 Kenniscentrum Sport - anbi-portaal.nlVoor online verspreiding ligt de focus in 2018 op...

Documents

Transcript of Jaarplan 2018 Kenniscentrum Sport - anbi-portaal.nlVoor online verspreiding ligt de focus in 2018 op...