Jaarlijksche boekenschouw. Jaargang 15. 1934

IÃANJamLYPSSCA-ILItIOEKENLS •UW

uiTcze\isayvooaHo

Een boek van meerdan 500 bladz. met33 origineele foto'sen een kaart vanPalestina voorslechts

f 4.— ingenaaid enf 5. — gebonden in

fraaien linnen band.

TWEEDE DRUKDe eerste oplaag wasbinnen 4 maandenuitverkocht.

Dit merkwaardig boek over het !evenkorten tijd wereldvermaard geworden.Het werd reeds vertaald in het Engelsch - Fransch - Spaansch -italiaansch - Hongaarsch - Chineesch.

DE PERS BEOORDEELT HET MET ENTHOUSIASME:• Dit prachtige -Leven van Jezus - zal iedereen bevredigen. De

schrijver heeft het Palestina van v6Or 19 eeuwen uit het verledennaar ons toegehaald en 't als een hedendaagsch gebeuren voor onsdoen verrijzen. J. VAN HEUGTEN S.J. IN ..BOEKENSCHOUW.-

• Dat land en dat yolk herleven bier in al hun kleur en fleur endaartusschen beweegt zich de Heiland ......

PROF. W. A. VAN DE RIET IN „DE MAASBODE."• Die Roomschen geven toch vaak zeldzaam mooie boeken uit I Gij

leest dit bock met groote blijvende, ja, groeiende belangstelling.Ds. GUNNING IN „PNIEL."

• Een prachtwerk zooals zelden verschenen is. .DE BAZUIN ."

VERKRIJGBAAR BIJ DEN BOEKHANDEL EN BIJUITGEVERIJ „FOR EHOLTE" TE VOORHOUT

van Jezus is in zeer

UITGAVEN VAN J. J. ROMEN & ZONEN, ROERMOND

••

BIJBELSCHE MONOGRAPHIENONDER LEIDING VAN PROF. DR. JOS. KEULERS,MET MEDEWERKING VAN DE BESDE EXEGETEN

•

Reeds verschenen:

JEREMIAS, DOOR PROF. DR. JOS. IfeEULERSf 3.— ingenaaid — I 4.— gebonden

192 bladzijden

ISAIAS, DOOR PROF. J. KROON S.J.f 3.— ingenaaid — f 4.— gebonden

192 bladzijden

EZECHIEL, de profeet van de Baby-lonische gevangenschap,DOOR DRS. H. VAN-DE BORNf 3.— ingenaaid — f 4.— gebonden

186 bladzijden

DE WAARDE VAN HET OUDE TESTAMENTVOOR HET GODSDIENSTIG LEVEN,

DOOR PROF. DR. LORENZ DURRf 2.25 ingenaaid — f 3.25 gebonden

144 bladzijden

Bij inteekening voor 6 opeenvolgende deelen is de prijsper vel van 16 pagina's 22 5 cent. De band en het bindenworden tegen f 1.— berekend. Voor de drie eersteboeken bedraagt de prijs bij inteekening f 2.70 inge-naaid, voor het vierde f 2.02 5 ingenaaid.

Doel van deze serie geschriften is het bevorderen derkennis en het opwekken der liefde tot de H. Schrift in,haar geheelen omvang. De drie profeten, achtereen-volgens beschreven door meesters van onbetwisteautoriteit, zijn geschetst in hun maatschappelijke, gods-dienstige en sociale omgeving.Het boek van Prof Dtirr beoogt aan het Oude Testamentde plaats toe to kennen, waarop het steeds recht had,maar die het door sommigen ontnomen is door denantisimitischen geest in eenige kringen.

VERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL

ZOO KOME;;;ZEEPERiTE PAS

R.K. JEUGDLECTUURBENJAMIN BIBLIOTHEEKBestaande uit 14 deeltjes voor 6-7jarigen.Prijs per deeltje slechts f 0.10WEL GEFELICITEERD door To Holscher.Een R.K. uitgave met gelegenheidsvers-jes en toepasselijke stukjes voor jongekinderen, met platen van Nans vanLeeuwen f 1.50ONSCHULDIG VERDACHT door To Hol-scher, met platen en bandteekeningvan Nans van Leeuwen f 1.75MOP door H. Wolffenbuttel-van Rooy-en, met platen en bandteekening vanG. Bosch van Drakensteyn ...... geb. f 1.75SLECHT AFGEBRACHT door Frits vanVlijmen, met platen en bandteekeningvan Carlo Jung geb. f 2.75JEUGDJAREN VAN PEET JANSEN doorJ. J. C. BOckling, met platen en band-teekening van J. J. Kroon f 2.75Zes bekroonde R.K. Jeugdboeken:TOEN MOEDER ZIEK WAS door ToHolscher, (bekroond met den eerstenprijs) met platen en bandteekening vanNans van Leeuwen geb. f 2.75JONGE JAREN door Madjoe, met platenen bandteekening van Miep de Feyter geb. f 2.75FERNANDO MALINI of de jongen uitden woonwagen door M. Kramer, metplaten en bandteekening van 0. Ver-hagen geb. f 2.75DE RIDDER VAN DEN EIKENHORSTdoor J. J. C. BOckling, met platen enbandteekening van 0. Verhagen geb. f 2.75IN HET LAND VAN DEN VREDE doorNelly Schellekens, met platen en band-teekening van Miep de Feyter .. geb. f 2.75DE CLUB VAN 4 EN 5 door Frits vanVlijmen, met platen en bandteekeningvan C. W. Mandersloot geb. f 2.75HET ZEVENDE MEISJE door H. Wolffen-buttel-van Rooyen, met platen en band-teekening van Nans van Leeuwen geb. f 2.75HET PLEEGKIND VAN HARTEVIJF doorH. Wolffenbuttel-van Rooyen, met platenen bandteekening van G. Bosch vanDrakensteyn geb. f 2.75GROOT VERTELSELBOEK VOOR DEKATHOLIEKE JEUGD door To Holscher,met vele illustraties van Nans vanLeeuwen, geb. in afwaschbaren band.. f 2.90

VERKRIJGBAAR BIJ DEN BOEKHANDEL

G. B. VAN GOOR ZONEN'S U.M. N.V. -- DEN HAAG

VOORTREFFELIJKE

WOORDENBOEKEN yVOOR LAGEN PRIJS •

AN GOOR'S HANDWOORDENBOEKENFRANSCH door Dr. F. P. H. Prick van WelyDUITSCH door Dr. H. W. J. Kroes, 2e drukENGELSCH door Dr. F. P. H. Prick van Wely, 3e drukElk deel is afzonderlijk verkrijgbaar in linnen a f 3.75

Idem in kunstleer a f 4.25

Stel van Goor's Handwoordenboeken in drie kunstleeren of6 linnen banden f 21.75

ITALIAANSCH door Beniamino Dentici, compleet in twee kunst-leeren banden f 15.50

Prijs per afzonderlijk deel f 8.50SPAANSCH door Prof. Dr. C. F. A. van Dam (Spaansch-Nederl.)

1186 blz. in leeren band f 11.50SPAANSCH door Dr. A. A. Fokker (Nederl.-Spaansch) f 4.50

RAMERS ' WOORDENBOEKENFRANSCH DUITSCH ENGELSCH12e druk w 10e druk 13e drukPer stel in drie banden f 11.50, per taal f 3.90Per stel in houten standaard f 12.45In premed band met gouddruk, per taal f 4.—Per stel in premeid banden met houten standaard f 12.95

RAMERS' WOORDENTOLK20e druk

Bevat de verklaring van ruim 35000 vreemde woorden geb. f 2.25In luxe leeren band met gouddruk geb. f 2.75

AN GOOR'S ZAKWOORDENBOEKENFRANSCH DUITSCH ENGELSCH

Prijs per deel f 1.75Ondanks de beknopfheid tellen deze zakwoordenboeken nog5 a 600 pagina's. Bovendien gedrukt met een zeer duidelijkeletter. Een practisch schoolwoordenboek en niet duur.

MINIATUUR WOORDENBOEKENFRANSCH, 8e druk .... f 0.75 SPAANSCH f 1.90DUITSCH, 6e druk ...... f 0.75 MALEISCH f 1.90ENGELSCH, 8e druk .... f 0.75 ZWEEDSCH f 1.90ITALIAANSCH f 2.50 DEENSCH, 2e druk ...... f 1.90

TSJECHISCH, ter perse

De firma van Goor to Den Haag is bijna een eeuw bekend door deuitgave van haar voorfreffelijke woordenb oeke n.

,,VRAGEN VAN DEN DAG"

ERKRIJGBAAR BIJ DEN BOEKHANDEL

G. B. VAN GOOR ZONEN'S U.M. N.V. -- DEN HAAG

C. V, CH E 5T E 010N„Lang hebben wij gewacht opeen boek over St. Thomas, dattegelijk waar, eenvoudig, aan-genaam leesbaar en diep was:Kortom een St. Thomas dietoegankelijk was gemaakt vooralien. Dit boek hebben wijthans en wij danken het aanG. K. Chesterton . . . . .

Etienne Gilson.En aan Prof. H. REIJNEN to Rolduc danken wij een vlotte,pittige vertaling .....

De prijs is: Ingenaaid f 2.50, Gebonden f 3,25VERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL EN BIJ

UlTGEVERIJ FOREHOLTE TE VOORHOUT

JAARLIJKSCHE BOEKENSCHOUW 1934

JAARLIJKSCHEBOEKENSCHOUW

1934VIJFTIENDE JAARGANG

NAJAAR 1933 TOT NAJAAR 1934

REDACTIE-RAAD:Prof. Dr. B. VAN BENTHEM O.P., P. VAN LUYK S.J.;

ANTON VAN DUINKERKEN; JOS VANDERVELDEN;

JOS. PANHUYSEN ; ELLEN RUSSE;

Mej. Dr. J.B. HOL; TOOS POST

REDACTEUR-SECRETARIS:DR. H. VAN DE MARK

MET MEDEWERKING

VAN VERSCHILLENDE

PATERS JEZUIETEN

UMBRAMFL) G ATVER.ITAS

UITGEVERIJ „FOREHOLTE" - VOORHOUT

INLEIDING

Zoekt genuchten die des geestes zijn.Guido Gezelle.

De beperking, welke de redactie zich den vorigen jaargang oplegde, is inheel den lande met onverdeelde instemming aanvaard. De critiek waswelwillend en wees op de practische bruikbaarheid, welke het Jaarboekdoor deze inkrimping en omzichtige beperking had verkregen. Door hetopnemen van uitsluitend die werken, die zij het in het goede of in hetkwade lets beteekenden, richtinggevend waren op hun speciaal gebied ofin eenig opzicht de aandacht trokken, werd inderdaad de voorlichtendewaarde en de raadplegende bruikbaarheid van het Jaarboek sterker danin het verleden geaccentueerd. Immers naast de „voorlichting" in de litte-rair-bibliografische periodieken als „Boekenschouw" --- die ons ook ditjaar wederom een waardevolle steun was -- en de Vlaamsche „Boeken-gids", naast de snelle, dadelijke boekenreportage in de R.K. Pers bestaatstellig de behoefte aan een samenvattend resume over de boekenproductievan de afgeloopen 12 maanden. Dit beknopt expose mag echter niet meerzijn dan een minutieuze schifting van de massale boekenproductie, welkeieder jaar uit binnen- en buitenland over ons Nederlandsche yolk wordtuitgestort.De jaarlijksche Boekenschouw in zijn huidigen vorm is dan ook niet meerof niet minder dan een informatie-dienst, een jaar-revue, die in vluchtigebeknopte samenvattingen bovengenoemde werk van tijdschrift en persbestendigd. Waarbij het geheel tegemoetkomt aan de verlangens van denman van de practijk, die voortgestuwd door de raderen van het actieveleven, zich moet bepalen tot een vluchtige kennisname van de hoofdfeitenuit de wereld van het boek. Het is echter niet alleen een informatiedienstin neutralen zin, doch tevens een lichtbaken, dat voor niet voldoende weg-wijzen de goede richting wil aangeven. Toezicht over de ideeen, leidingvan den menschelijken geest — welke het meest gebondenheid en leidendenormen behoeft — is het gezonde standpunt, dat de Kerk bij Naar censuurhandhaaft. Voor ons Katholieken is de kerk een kweekschool van geestes-tucht, waarbij de menschheid steeds wel is gevaren. Daarom gronden wijons oordeel op beginselen, zooals de natuurwet en boekenwet ons die teonderhouden voorhouden. Zulk een wegwijzer en leidinggever wil nu deJaarlijksche Boekenschouw zijn. Hij wil dit echter niet uitsluitend negatiefzijn, door alleen te „waarschuwen tegen het slechte boek", zooals nogsteeds in sommige kringen te eenzijdig gebeurt, zelfs door personen, dieaan de litteratoren hun louter negatief optreden verwijten, doch het beoogtmeer. De boekenproductie wordt beoordeeld volgens de normen vanreligieusen en moreelen aard, doch tevens gemeten naar een artistiekenmaatstaf, --- een werk, dat veel verantwoordelijkheid eischt in het subtielonderscheiden en gevoelig typeeren.Niet alleen het slechte, het misleidende, het vertroebelende en verleidendebestrijdt de Jaarlijksche Boekenschouw, hij wijst tevens de goede richtingin den doolhof der hedendaagsche boekenwereld en signaleert (in opwek-kenden en aanmoedigenden zin) het goede boek, dat in onze kringen nogsteeds opvallend laatdunkend wordt gepasseerd. Wat heden ten dage aan

2 INLEIDIN G.

romanlitteratuur verschijnt is veelal voertuig van een levensbeschouwing.Romans met de exclusieve waarde van ontspanning zijn minder talrijk danjaren terug. Met het gevolg, dat een jaarrevue als de onze die wil zijn eenbetrouwbare gids op de Europeesche boekenmarkt (voor zoover die voorons toegankelijk is) grootendeels inbeslag genomen werd door de waarde-bepaling van litterair werk van meer populair leesgehalte. Hierbij gaat hetniet alleen om het keeren van het kwaad in zijn verleidelijke of uittartendevormen, ook tegen het tamme, het futlooze en mediocere, dat onzen geestonder narcose brengt, is ons afwijzend oordeel gerichtRoman-lectuur, ook al is men van haar secundaire waarde overtuigd,brengt tweeerlei: tijdspasseering en kunstgenot. Aan beide wordt aandachtgeschonken bij de waardebepaling. Zoowel naar zijn waarheidswaardeals naar zijn schoonheidswaarde wordt het boek getaxeerd, want deschoonheid als levenswaarde mag door ons katholieken niet wordenonderschat. Hierbij bleef onze litteraire encyclopaedie met zijn even in-structieve als documentaire bedoelingen echter niet stilstaan. Al moge demensch van onzen tijd meer contact met de litteratuur hebben dan met debeschouwende verhandeling, zijn belangstelling voor hetgeen de huidigemenschheid in politiek en sociaal opzicht beroert en in spanning houdt isgaandeweg groeiende. Immers een Bruinboek wordt even gretig gekochtals een Ivans, een boek over Stalin komt de huiskamer even gereedelijkbinnen als de nieuwe Spaarnestad-roman. Daarom werd niet verzuimd inuitvoerige lijsten met beknopte recensies en titelaanduidingen den mander wetenschap te wijzen op de nieuwste publicaties in zijn vakgebied.Daarnaast werd hoofdzakelijk de aandacht gevraagd voor de historischeen sociale litteratuur, welke in dezen verbijsterenden toch machtig interes-santen tijd een diep inzicht geven in de groote problemen welke de horizonvan den lezer verruimen. Opdat deze boekenstroom niet zou verzandenin een dorre kataloog, lieten we bepaalde rubrieken door bekende boek-beoordeelaars inleiden. Ook deze vlotte beschouwingen bedoelden voor-lichting te verschaf fen of van af- en voorkeur te doen blijken.Bibliographie is weliswaar een dor en steenachtig terrein, dat vaak heelwat of fermoed en idealisme vereischt dag aan dag 't ploegkouter doordezen akker te trekken. Dit werk wordt echter con amore verricht in destellige verwachting, dat ons advies inzake lectuur werkelijk wordt inge-wonnen.Doch al ons streven is vergeefsch, zoo aan de eerste voorwaarde nietwordt voldaan — d.i. het lezen zelf. Er wordt veel gelezen en toch zijn eronnoemlijk velen, voor wie lezen een tijdsbeuzeling is. In onzen tijd echteris lezen niet alleen een tijdverdrijf, 't is een noodzakelijke levensbehoefte—, 't is een levensontplooiing — 't is een werkzaamheid in den edelstenzin des woords. Zich er op beroemen, dat men nooit leest is even beden-kelijk als er prat op gaan, dat men nooit zijn tanden poetst. Wil men metopen oogen door het leven gaan, dan is het lezen even noodzakelijk alslucht en brood.Moge ons Jaarboek niet alleen gewaardeerd worden als een gids dooreigen en vreemde litteraturen, doch ook als een opwekker tot lezen vol-gens 't motto, dat wij plaatsten aan den kop van deze inleiding. Op de

INLEIDING. 3

allereerste plaats dienen echter boeken met cultureelen inhoud gelezen teworden. Het goede boek is niet alleen onze goede vriend, zijn waarde

handhaaft zich ook in onzen tijd van politieke spanning en sociale ont-reddering. Wij kiezen een boek als vriend, niet tot onze ergernis of om

ons te laten beleedigen of misleiden. We willen er iets — neen veel -- uit

leeren. We willen er beter en rijker van worden naar geest en hart, wewillen er vreugde en lief de aan beleven. Kunnen de boeken ons noch het

een noch het ander geven, dan waken we van ons recht gebruik om ze

buiten de deur te sluiten.

Hiermee hebben we onze opzet ten aanzien van de functie van deze litte-

ratuurgids nader ontvouwd.

Een ieder weet nu wat hij aan ons heeft —, beschouwe dus ons werk en

oordeele of het goed is!

GODSDIENST EN APOLOGIE

Prof. Dr. KARL ADAM: Jezus Christus. Foreholte, Voorhout, 1934.270 blz. ing. f 4,—; geb. f 5.—.Een magistraal boek. Er worden hier dingen over Christus gezegd, zoo diep en waar, zoo ver-ziend en onthullend ais er weinige over Hem gezegd zijn. Karl Adam heeft geheel zijn denken,zijn vruchtbaar en bloeiend denken, ingesteld op den Godmensch. Aan priestess en ontwikkeldeleeken aanbevolen.

J. ARTIGUE: Les grands Jours de la Redemption. Geillustreerd. Labonne Presse, Paris, 1934. 126 blz. ing. Ffr. 10.—.Een indrukwekkend herinneringsboek aan de groote dagen der Verlossing, voor het jubeljaar1933--1934. 't Geeft een eenvoudige uitwerking van de groote weldaden die Z.H. ter herdenkinggedurende dit genadejaar ter overweging voorstelt.

S. AUGUSTIN: La Cite de Dieu. Benzinger & Cie., Straatsburg, 1934.384 blz.De „Civitate Del", kennen we beschouwen als een geleefde theologie, geplaatst in een geschied-kundig kader, om Gods invloed in de wereld uit te leggen. Het is dus niet een weerlegging vanoude heidensche dwalingen en verouderde wijsgeerige systemen, maar blijft treffend van toe-passing, bijzonder op den kritieken toestand onzer dagen. Een goede en aanbevelenswaardigevertaling.

L. BACKHUYS: Vrede — Vreugde. J. J. Romen & Zonen, Roermond,1933. 552 blz. ing. f 4.50, geb. f 5.25.Conferenties aan Religieusen. Gewoonlijk zijn ze naar aanleiding van een tekst van 't Zondags-evangelic of 'n feest der Kerk gehouden. Het leven van onderwijsgevende religieusen heeft schr.overal op 't oog. Telkens komen er paedagogische vingerwijzingen in voor, die getuigen vanondervinding op dit punt.

VICTOR P. BARON: En suivant Jesus. Desclee de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 121 blz.Een tiental beschouwingen over Jezus' leven en leer. De oude waarheden worden hier opnieuwe, eigene wijs weergegeven.

EMILE BAUMANN: Amour et Sagesse. B. Grasset, Paris, 1934. 284 blz.ing. Ffr. 15.—.

Schr. heeft allerlei boeken uit de oudheid en uit de christelijke overlevering doorgewerkt en heefteen reeks figuren gevonden, die de liefde in haar verscheiden en tenslotte dezelfde vormen hebbendoorleefd. Voorbeelden van opofferende liefde vindt hij in de tijden van het Grieksche en Ro-meinsche heidendom. Hij vindt ze ook in de boeken der H. Schrift. Een schoon-menschelijkbock.

BRANS VAN BECKHOVEN: De Zondagsevangelien. Geillustreerd.Dijkstra's Uitgeverij, Zeist, 1933. Deel I, 103 blz. ing. f 0.90; deel II,134 blz. ing. f 1.10.Het boekje is een zeer geschikt hulpmiddel om de kinderen voor te bereiden op het hooren vanhet Evangelic dat de volgende Zondag zal voorgelezen worden.

Dom. A. BEEKMAN O.S.B.: De H. Liturgie der Kerk. Pax, Den Haag,1933. 60 blz. ing. f 0.75.Een zeer heldere en oriënteerende uiteenzetting over wezen en beteekenis der liturgie.

Dr. I. v. d. BERG: Apologetische Cursus. St. Gregoriushuis, Utrecht,1934. Deel I, 34 biz.; deel II, 84 blz.; deel III, 193 blz. geb. f 2.60.Nu het geloof en vooral de grondslagen van het geloof vaak zoo heftig worden aangevallen ishet een zeer verdienstelijk werk van prof. v. d. Berg geweest om een dergelijke cursus te gevenen in het licht te geven.

J. D. BERRUETA:J. CHEVALIER: Sainte Therese et la vie mystique. Denoel et Steele,

Paris, 1934. 272 blz. ing. Ffr. 20.—.Met liefde en begrip geschreven zal dit werk er veel toe bijdragen de H. Theresia en haarmystiek beter te leeren kennen.

NILS BESKOW: In Gods licht. Foreholte, Voorhout, 1933. 260 blz.ing. f 2.40; geb. f 3.20.

Nils Beskow heeft dit met vele bekeerlingen gemeen, dat hij de onuitputtelijke flonkeringen vande kostelijke parel, die naar het evangelic de katholieke geloofschat is, veel frisscher en zooveel intenser aanvoelt, dan wij, die van kindsbeen of met deze heerlijkheden vertrouwd geweestzijn.

BLOSIUS: Speculum Ionachorum. P. Marietti, Turijn, 1934. 86 blz.ing. L. 7.—.

In acht hoofdstukken, elk wederom onderverdeeld in paragrafen, schetst Blosius het ideaal vanden kloosterling, hij bereikte hiermede dat in de Abdij van Lessies, door hem als abt geregeerd,de goede geest van kloosterlijke tucht weerkeerde. Het werkje van den Zuid-Nederlandschenascetischen schrijver is een voorbeeld van klaarheid en kracht.

6 GODSDIENST EN APOLOGIE.

Prof. Dr. J. BOEKE: De verhouding van den Mensch tot God en deWereld. Vrijzinnig Chr. Jeugdcentrale, Utrecht, 1934, 1933. 70 blz.

ing. f 0.60.Met verschillende opvattingen kunnen we ons onmogelijk vereenigen. Het geheel echter kunnenwe waardeeren als een radicale. afwijzing van het materialisme en een ernstig streven naar eenop hooger beginselen steunende levensbeschouwing.

HENRI BOREL: Het speelgoed van de kleine Theresia. Pax, Den Haag,1934. 64 blz. ing. f 0.95; geb. f 1.50.In 1921 leerde Borel de kleine Theresia kennen, toen zijn vrouw na een novene ter harer eere,door de Zusters van het Ziekenhuis te Batavia gehouden plotseling genezen werd. Het boekjebevat vele gesprekken en bekentenissen van den schrijver en eindigt met den door den auteur zelfonbeschreven gelaten overgang tot de Katholieke kerk.

Dr. THEODOR BRAUER: Der Katholik im neuen Reich. Jos. Kósel& Fr. Pustet, Munchen, 1934. 79 blz. geb. M. 1.60.Schr. onderzoekt de positie van het katholicisme t.o.v. het derde rijk en geeft wegen aan hoede katholiek kan meewerken aan den nieuwbouw van Duitschland! Een interessant geschrift, dattal van vragen openlaat en een katholiek Nederlander stellig niet zou bevredigen.

JEAN BRIERRE: Vie de Sainte Marie Madeleine. P. Lethielleux, Paris,1934. 205 blz. ing. Ffr. 12,-.Een levensbeschrijving van Maria Magdalena! De voornaamste verdienste van dit werk is o.i.gelegen in de verzameling van veel, zij het dan ook ongesystematiseerd en grootendeels reedsbekend, materiaal.

J. BROUWERS: Het boek van Gods liefde. Gebr. van Aelst, Maas-tracht, 1934. 273 blz.Deze bundel bevat geen wetenschappelijke verklaringen, maar is een welgeslaagde poging deaandacht der ontwikkelden op de levenswaarde van den Bijbel te vestigen.

J. BRUGERETTE: Le Pretre Francais et la Societe Contemporaine.P. Lethielleux, Paris, 1934. 312 blz. ing. Ffr. 30.—.Een schitterend monument, opgericht ter eere van de Fransche priesters, wier werken en dadenhier worden beschreven. Het boek begint met 1815 en sluit met 1871, hoogst gedenkwaardigedatums van de geschiedenis van Frankrijk.

JOHN BUNYAN: De christen- en christinnereis. W. D. Meinema, Delft,1933. 350 blz.Dit verhaal der reis van den mensch naar zijn hemelsche bestemming, is een universeel bock,een boek voor alle tijden. Er komen verschillende anti-katholieke passages in voor: Bunyan waseen fanatiek puritein, die in het pausdom een groot gevaar zag. Maar de moderne lezer, die detijdsomstandigheden in aanmerking vermag te nemen, zal het algemeen menschelijke, en eenweerklank van het eeuwige, er in terug vinden.

P. CAJETANUS MARIA VAN BERGAMO O.M.C.: Onze Moeder.J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1934. 230 blz. ing. f 1.80; geb. f 2.25.Een uitstekend devotieboekje over Maria, steunend op de H. Schrift en de Kerkvaders, volinnigheid en opbeuring, telkens ons persoonlijk leven halend in de beschouwingen over Maria.

L. J. CALLEWAERT 0.P.: De Geloofsafval in Vlaanderen. Geloofs-verdediging, Antwerpen, 1934. 70 blz. ing. Bfr. 5.—.Schr. gaat den geloofsafval na als Europeesch verschijnsel in zijn oorzaken en gevolgen, omdaarna speciale aandacht te wijden aan Vlaanderen. Aan de hand van objectieve gegevens ---geboorte,cijfer, verzuimen der godsdienstplichten, sport en tourisme, verkiezingen, lectuur — wordtde diagnose van den geloofsafval in Vlaanderen opgemaakt.

R.P. F. CAYRi: Les Sources de l'Amour Divin. Desclee de Brouwer& Cie., Paris 1934. 271 blz. ing. Ffr. 12.--.In een tamelijk uitgebreide inleiding geeft schr. de essentieele kenteekeningen van St. Augustinusleer vooral van zijn persoonlijke opvattingen over de wijsbegeerte en den samenhang met deverdere uitlegging van deze theologische beschouwingen.

A. JOS. CHAUVIN: La Communion meditee au pied du St. Sacrament.Desclee de Brouwer & Cie., Paris, 1933. 758 blz. ing. Ffr. 13.—.Verlicht door de H. Schrift, geleid door de Kerk en Naar theologanten en vooral door denH. Thomas, wiens kennis over de H. Eucharistic nooit is overtroffen of geevenaard, doorlooptde schr. de glorie van de H. Communie en toont den overweldigenden rijkdom. dien zij omsluit.

Ir. H. L. COPIJN: Leiding. Servire, Den Haag, 1934. 78 blz.Achtereenvolgens worden behandeld: De technische leider, als leider van menschen in het be-drijf van de hedendaagsche samenleving: de mensch als leider van zichzelf: De verhouding vander leider tot anderen. Er moet naast een vakkundige technische bedrijfsleiding een psychologi-sche menschelijke staan, m.a.w, een hoogstaand karakter samen met de zoo-volmaakt mogelijketechnische kennis kan leiding geven.

GODSDIENST EN APOLOGIE. 7

Dr. CH. COSTER: Christendom en Bewustwording. Servire, Den Haag,1934. 277 blz. ing. f 2.90.Hoe goed het boek ook bedoeld is, hoeveel zeer juiste zaken er ook worden uiteengezet, 't is eenwerk, opgebouwd buiten onze gedachtensfeer en met weinig kennis van onze katholieke geloofs-leer. Dus voor katholieken ongeschikt.

M. V. DAISOMONT: Synopsis van de vier H. Evangelien. Sinte Catha-rina Drukkerij, Brugge, 1934. 207 blz. ing. Bfr. 20.—.Een niet te onderschatten moeilijkheid bij het lezen der Evangelien blijft voor velen: dat deEvangelisten lang niet altijd dezelfde feiten uit Jezus' Leven beschreven hebben, en dezelfdefeiten niet altijd in dezelfde volgorde noch op dezelfde wijze. De synopsis kan in dezen goedediensten bieden.

P. DAMASUS, O.M.Cap.: Leekenapostolaat door de Derde Orde. Bureauder Derde Orde, Tilburg, 1933. 16 blz. ing. f 0.10.De gedachten, welke hier ontwikkeld worden, getuigen van een diep inzicht in het wezen derDerde Orde en van een ideeele opvatting van het leekenapostolaat.

KANUNNIK A. DECOENE: Heidendom en Christendom. Sinte Catha-rina-Drukkerij, Brugge, 1934.De blijvende antithese tusschen heidendom en Christendom wordt hier diepgaand bestudeerd. Deverschillenderlei oppositie tusschen beide opvattingen worden ontleed volgens hun essentieele ver-schillen en hun velerlei uitwerkingen.

JEAN DEFROIDEMONS: La Science du droit Positif. Desclee de Brou-wer & Cie., Paris, 1933. 376 blz. ing. Ffr. 20.—.De tegenwoordige rechtslitteratuur, de verwarring, de weifeling, de misvattingen zijn de oor-sprong van dit werk. Schr. vraagt zich of of de ideeen, die men toepaste in veel quaesties, voor't verschijnen der sociologische wetenschappen, niet beter waren, dan de meest moderne vond-sten. Dit boek geeft antwoord op die vragen.

Dr. JOSEF DEUTSCH: Het Raadsel van Konnersreuth. G. Naeff,'s-Gravenhage, 1934. 59 blz.Schr. wil in Been geval Theresia Neumann beschuldigen van bewuste misleiding, maar alleenaantoonen, dat wantrouwen bier op zijn plaats is. Schr. is van oordeel, dat wanneer Theresiain een klooster, ziekenhuis of dergelijke toonde ongeveer zes 'weken lang niets te eten of tedrinken, bet bewijs voor haar bewering over spijs en drank, en dus ook voor het bovennatuur-lij k ingrijpen, wel geleverd zou worden. Een interessant werkje, ook echter niet in alle opzich-ten bevredigend.

Dr. L. P. VAN DER DOES: Christian science als sociaal verschijnsel.W. D. Meinema, Delft, 1934. 319 blz. ing. f 4.90; geb. f 5.90.Dit omvangrijke proefschrift is verdeeld in vier boeken: Wording, Bouw en Leven, ChristianScience in de Practijk, en Vergelijkingen en Verklaring. De studie is volstrekt onpartijdig --hij staat objectief tegenover dit godsdienstig-sociaal verschijnsel --, theologische strijdvragenzijn dan ook vermeden, zoodat dit bock zeker een belangrijk werk is. Voor ontwikkelde, critischaangelegde katholieken geschikt.

GERTRUDE DONALD: Men who left the movement. Burns Oates &Washbourne, London, 1934. 422 blz. geb. Sh. 10/6.Die belangstellen in het uiterst belangrijke „Oxford Movement" die talrijke figuren van betee-kenis naar de Moederkerk leidde, zij dit boek aanbevolen.

FRANCOIS DUHOURCEAU: Sainte Bernadette de Lourdes. B. Grasset,Paris, 1934. 238 blz. ing. Ffr. 12.—.Geschreven in den mooien, rijken volkstrant, zooals de schoonste stukken uit de Gouden Legen-de. Schr., die Zuid-Frankrijk op de vingers kent, wilt hier het jonge leven van de zienster inhet eigen treffend milieu te plaatsen. Het beste boek over Bernadette, dat wij ooit lazen.

RENE DUMESNIL: Saint Bernard homme d'action. Declee de Brouwer& Cie., Paris, 1934. ing. Ffr. 10.—.Dumesnil schildert den heilige als de voornaamste personaliteit van zijn eeuw. Voor wie detwaalfde eeuw wil leeren kennen, en den H. Bernardus wil leeren beminnen, is dit boek aange-wezen lectuur.

DUPLESSEY: La Morale Catholique. La Bonne Presse, Paris, 1934.485 blz. ing. Ffr. 10.—.Scherp en helder wordt het onderscheid tusschen goed en kwaad uiteengezet, de onmogelijkheidvan een onafhankelijke zedeleer, het juiste begrip van een wet, van 't geweten, van de men-schelijke vrijheid, van de deugd, van verdienste, verantwoordelijkheid, etc.

Dr. C. D'ECHEVANNES: Un Chrêtien et un savant Pasteur. P. Tequi,Paris, 1934. 250 blz. ing. Ffr. 12.---.Dr. d.'Echevannes, die een tijdlang hoofd was van de ambulance der Fransche troepen in Luxem-burg, heeft, na zijn bekeering, uit bewondering voor den grooten Franschen medicus, in ditwerkje een aantal onuitgegeven documenten in het licht gegeven, die de innige vroomheid vanPasteur's figuur te duidelijker doen uitkomen.


T. P. ELLIS: The Catholic Martyrs of Wales. Burns Oates Washburne,London, 1934. 200 blz. geb. Sh. 7/6.Het leven in het Wales vOcir de Hervorming werd gekenmerkt door eenheid van geloof en ratio-nale gevoelens. Voor het behoud daarvan hebben deze martelaren gestreden: voor hun trouwaan geloof en vaderland, aan Christus en aan Rome. Ellis heeft nauwkeurig dit deel der geschie-dents van Wales nagegaan en beschrijft het met enthousiasme, maar beknopt en duidelijk.

ANTONIN EMYIEU: Deux arguments pour le Catholicisme. EditionsSpes, Paris, 1934. ing. Ffr. 10,—.De twee argumenten welke schr. bestudeert zijn- le. zijn volstrekte samenhang, 2e. zijn stabiliteit.Deze twee eigenschappen zijn het kenmerk van het katholicisme, door alle eeuwen, ondanks allehinderpalen en omwentelingen. Hier tegenover stelt schr. het onsamenhangende, het voortdurendveranderen der andere christelijke godsdiensten, geboren uit de ketterij van Luther, Calvijn, etc.

R.P. FELIX S.J.: La destine. P. Tequi, Paris, 1933. 400 blz.ing. Ffr. 12.—.

Over de bestemming van den mensch. Er is iets bijzonder aantrekkelijks in de rust welke uitdeze bladzijden spreekt. Hier ontbreekt het tourment van den nieuwen tijd, zelfs het beset ervan.

Ds. J. C. A. FETTER: Menschbeschouwing en zielzorg. J. Ploegsma,Zeist, 1933. 245 blz. ing. f 2.90.Schr. wil de moderne zielzorg meer doen samengaan met de moderne psychologie en in het bij-zonder met de psycho-analyse. Het boek bevredigt niet geheel.

EMIL FIEDLER: De goede God. Paul Brand, Hilversum, 1934. 170 blz.ing. f 1.40.

Fiedler is niet diepzinnig, niet verrassend van vinding, hij is geen „revelatie'', maar hij schrijftzoo dat men geboeid wordt door zijn levendige, afwisselende wijze van voorstellen. Hij mengtzijn persoonlijk leven en ervaren voortdurend in hetgeen hij voorhoudt en dit geeft zijn boekjesiets persoonlijks en aantrekkelijks.

STANISLAS FUMET: Le Bienheureux Martin de Porres. Desclee deBrouwer & Cie., Paris, 1934. 143 blz. ing. Ffr. 10.—.In een waarlijk modernen stijl vol tintelende Fransche „esprit" verhaalt deze heiligen-biografiehet wondervolle leven van een Peruaanschen kleurling uit Lima (1596-1639) die zich aan Godofferde in de orde van St. Dominicus als leekebroeder, omdat hij zich te onwaardig achtte voorhet Priesterschap.

Prof. Dr. JAC. VAN GINNEKEN: Prins Jesus' Minstreel. Kruisvaar-ders van Sint Jan, Rijswijk, 1934. 134 blz. ing. f 2.75.Een autobiografisch geschrift, waarin Don Benedetto, een Nederlandsch Karthuizer in Italie, zijndiep religieus beleven vertelt. Dit kunstvolle boekje zal zoowel de geloovige als ongeloovigelezers ten zeerste bevredigen.

DOMENICO GILILIOTTI: De brug over de wereld. A. N. Govers,Den Haag, 1934. 184 blz.Schr. geeft het verloop van de heilige mis en blijft overal even stilstaan en geeft een schat vannieuwe oorspronkelijke gedachten in dichterlijken vorm en uitspraken van groote dichters entheologen uit alle eeuwen.

P. BRUNO GOSSEND, O.M.Cap.: Fidelis von Sigmaringen. Jos. KOsel& Fr. Pustet, Miinchen, 1933. 247 blz. ing. M. 2.—; geb. M. 3.50.Wetenschappelijk steunt schr. op de beste bronnen en litteratuur. Met vlotte pen geeft hij aanzijn moeilijke stof een fijnzinnige, afgewekte vorm. Met interessante anecdoten verlicht hij zijnzielkundig juiste beschouwingen.

H. DE GREEVE: Vijf minuten preekjes. De Spaarnestad, Haarlem,1934. 111 blz. ing. f 0.60.Een aanbeveling lijkt ons overbodig, want deze rake. pittige preekjes zijn alom bekend.

CHARLES GROLLEAU: L'Imitation de Jesus-Christ. Desclee de Brou-wer & Cie., Paris, 1934. 260 blz. ing. Ffr. 15.—.Grolleau heeft zeer veel studie gemaakt van den oorspronkelijken tekst van veel Fransche ver.talingen, voelt fijn iedere ascetische uitdrukking en is dus in staat de volheid van deze hoogewijsheid volmaakt weer te geven.

DIETRICH VON HILDEBRAND: Sittliche Grundhaltungen. MathiasGriinewald, Mainz, 1934. 80 blz. ing. M. 2.50.In een vijftal beschouwingen worden de grondstellingen voor de zedelijke samenleving onder demenschen: eerbied, trouw, verantwoordelijkheidsbewustzijn, waarheidsliefde en goedheid uitvoeriguiteengezet. Voor alle leiders ten zeerste aanbevolen.


F. HOLEMANS: The Cure of Thildonck. Burns Oates and Washbour-ne, London, 1934. 148 blz. geb. Sh. 3/6.Dit aangenaam boek beschrijft een voorbeeld van priesterijver, nederigheid en versterving, naastapostolische ijver en naastenliefde. Pastoor Lambertz uit Thildonck is een sieraad voor deNederlander aan het einde der vorige eeuw. Dit leven is een kostbaar stuk van onze geestelijkeerfenis. 1

M. JENNESKENS: Onze Rijkdom in Christus. J. J. Romen & Zonen,Roermond, 1933. 60 blz. ing. f 0.90.In dertien hoofdstukken heeft schr. de voornaamste bronnen van onzen rijkdom in Christus aan-gegeven. Veel kan bijdragen tot den groei van het Christelijk leven.

M. JENNESKENS: Eucharistie en leven. J. J. Romen & Zonen, Roer-mond, 1934. 151 blz. ing. f 0.90; geb. f 1.40.Nu meer en meer de waarachtige waarde van den redelijken en zedelijken mensch niet meerbegrepen, noch geeerbiedigd wordt, wordt scherper gevoeld de noodzakelijkheid van boven-natuurlijke hulp. Daartoe kunnen deze beschouwingen over eucharistie en bovennatuurlijk leven,uitstekend dienen.

L. DE JONGE S.J.: De dienaar Gods Jan Philip Roothaan. H. J. Dieben,Wassenaar, 1934. 274 blz. ing. f 1.50; geb. f 2,—.Het bock geeft een goed beeld van dezen ongewonen man en een goede samenvatting van zijn uit-gebreide werkzaamheid. Het is geschreven met hart en warme geestdrift en bijzonder aantrekke-lijk is de jeugdepisode van Roothaan, die tijd van het langzaam ontwakend katholicisme inNederland.

Dr. FRIEDRICH JURGENSHEIMER: Der mystische Leib Christi. Ferd.Schoeningh, Paderborn, 1934. 328 blz. ing. M. 6.40.In 't eerste deel wordt de bijbelsch-dogmatische verklaring van het geheim van het mystiekelichaam van Christus behandeld. Het tweede bespreekt de ascese in 't algemeen en ontvouwt dannader de idee van den wasdom van het mystieke lichaam van Christus door en in ons. Eenactueel werk vooral voor dezen tijd.

KARL HARTENSTEIN: Anibue. De „Nieuwe Tijd" op de goudkusten onze zendingstaak. De Pauw, Culemborg, 1934. 174 blz.

ing. f 2.25; geb. f 2.90.Een studie over de zending op de Goudkust, belangwekkend voor degenen die er mee te makenhebb en .

OSCAR HUF S.J.: Zielespijs-Offerspijs. Bode van het H. Hart, Alken,1933. 70 blz. ing. f 0.25.Verheven opwekkingen om de H. Communie vruchtbaar te maken voor de ziel. In tien kleinerehoofdstukken zijn die gedachten uitgewerkt.

PHILIP HUGHES: A history of the church. Sheed & Ward, London,1934. 395 blz. geb. Sh. 10/6.Dit eerste deel van een kerkhistorie loopt tot ongeveer 700; vooral ook de zoo verwarde ge-schiedenis der kerk in het Oosten, en die der Oostersche ketterijen worden er duidelijk en over-zichtelijk in behandeld. Een prachtboek voor den ontwikkelden leek.

TON KERSSEMAKERS: De Paradijsbloem. De Gouden Ring, Tilburg,1934. 107 blz. ing. f 1.25.Het boekje mist het kerkelijk imprimatur. Schr. poneert de stelling, dat het aardsch paradijs nogwerkelijk bestaat, dat mystieken -- in casu ook Lidwina --- soms daarheen worden verplaatst,dat soms uit dat paradijs takken. bloemen, voedsel toekomen.

Dr. J. KORS 0.P.: Natuurlijke godsleer. Geert Groote Genootschap,Den Bosch, 1934. 40 blz. ing. f 0.40.Klare belichting van het Godsbegrip naar thomistisch gezichtspunt! Aanbevolen.

H. C. VAN DE KRABBEN: De Hierarchie der H. Kerk. De R.K.Boek-Centrale, Amsterdam, 1933. 24 blz. ing. f 0.25.Een zeer practische uiteenzetting van de hierarchic van de kerk.

G. VAN DER LEEUW: Phanomenologie der Religion. J. C. B. Mohr,Tubingen, 1934. 346 blz. ing. M. 15.—.Het Christendom ziet de auteur als vervulling van den godsdienst; zijn macht is de liefde. Deverhouding van den mensch tot Gods macht is liefde: gehoorzaamheid, ootmoed, hoop. Voortheologen van het vak bevat dit erudiete werk veel gegevens, waarmede zij hun nut kunnen doen.

PETER LIPPERT S.J.: Vom Christentum and Levenskunst. Geillustreerd.Ars Sacra, Munchen, 1934. 240 blz. geb. M. 5.80.Een cyclus radiotoespraken over het leven uit het geloof. Klare uiteenzetting en belachting vande grondzuilen van ons katholieke gedachtenleven: het geloof aan de menschwording Gods, deleer der H. Drieeenheid, het geheim der H. Eucharistie en het geloof aan de verlossing. Kern-achtige overtuigende bespiegelingen in heldere bewoording.


P. DR. MAES O.P.: De Godshonger bij de volkeren. Geloofsverdedi-ging, Antwerpen, 1934. 195 blz. ing. Bfr. 7.50.Wie wenscht te weten wat de katholiek op het gebied der godsdienstwetenschap te denken heeft,leze deze conferenties: zij zijn een prachtige synthesis.

F. ANDRE-MARIE MAYNARD O.P.: Catêchisme de la vie Chrêtien-ne. Descke de Brouwer & Cie., Paris, 1934. 296 blz. ing. Ffr. 12,—.'t Eerste deel behandelt algemeene noties over inwendig, christelijk religieuse leven; 't tweedegedeelte: roeping, noviciaat, beletselen, professie en voornaamste verplichtingen; middelen omnaar volmaaktheid te streven; deugden en gaven van den H. Geest. Voor biechtvaders van reli-gieuzen, voor hen, die instructies moeten geven, etc.

P. MARCUS O.P.: De heilige Theresia van het Kindje Jezus en de H.Franciscus, de Seraphijn van Assisiè. Kruisvaarders van Sint Jan, Rijs-wijk, 1934. 84 blz. ing. f 0.75.Het met zorg geschreven boekje zal er veel toe bijdragen om den geest van de kleine Theresiabeter te leeren kennen. Aanbevolen voor geestlijke lezing.

P. MARTIANUS O.F.M.: Pinkstervlammen. St. Franciscus Drukkerij,Mechelen, 1933. 96 blz.Schr. legt de beteekenis uit van de verschillende ceremonies en van de zeven gaven van denH. Geest. Door pakkende voorbeelden weet hij die uiteenzettingen meer begrijpelijk te maken.

BERNARD VAN MEURS S.J.: Miguel Pro S.J. Bode van het H. Hart,Alken, 1934. 36 blz. ing. f 0.15.Een mooi karakterbeeld geteekend van dezen vurigen jongen priester, die met den uitroep:„Leve Christus Koning" viel voor zijn geloof.

P. DE MEYER: De gekruiste van Nachzaki. St. Franciscus Drukkerij,Mechelen, 1934. 198 blz. ing. Bfr. 10.--.Vertelt van de Christenvervolgingen in de 16e eeuw in Japan, en van den marteldood van denheiligen Petrus Baptista en zijn gezellen in 1597.

M. MOLENAAR M.S.C.: Gemma Galgani. Paul Brand, Hilversum, 1934.95 blz. ing. f 0.75; geb. f 1.25.Pater Molenaar geeft voor wie dit wonder van buitengewone genade-inwerking nog niet kenneneen eerste en zeer verhelderend inzicht in dit schoone leven, voor wie het reeds kennen een be-knopte degelijke samenvaTting.

Ir. PADRE EVERARD MOLENGRAAFF: Jans terugkeer tot het ge-loof van zijn voorvaderen. H. J. Dieben, Wassenaar, 1934. 190 blz.Het eenvoudig, te eenvoudig verhaal van de jeugd en de bekeering van een jongen man tot hetkatholicisme. De verhoudingen zijn te simplistisch gezien dan dat het boekje een lezer, die eenigeeischen stelt, zou kunnen bevredigen. ..

THOMAS MOLINA: Schuld and Jenseits. Tyrolia-Verlag, Innsbruck,1934. 128 blz.Een boek over de „vier uitersten" met een bevredigende oplossing. Achtereenvolgens wordenbehandeld doodzonde, boetelijden, hel en vagevuur, hemel en opstanding. Voor intellectueelekatholieken.

REYNES MONLAUR: De verschijningen van Bernadette. J. J. Romen& Zonen, Roermond, 1933. 175 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.75.Een hoogstaand boek, dat in dezen tijd mee kan helpen voor de glorie van de H. Bernadette enlicht kan brengen in de verschijningen van Lourdes.

DE MONLEON O.S.B.: Le Christ-Roi. P. Tequi, Paris, 1933. 125 blz.ing. Ffr. 5,—.

Heilzaam boek, dat Christus beschouwt als den eeuwigen Meester, die de orde kan herstellenen den vrede verzekeren.

HON. W. MORROW: Christus of Boeddhha. D. A. Daamen, DenHaag, 1934. 193 blz. ing. f 1.65; geb. f 2.45.In 1813 bindt de jonge zendeling de strijd aan in Birma tegen de godsdienst van Boeddha. Zijnleven is werkelijk buitengewoon heldhaftig, maar wij die onze missionarissen kennen en bewon-deren, kunnen niet nalaten een vergelijking tusschen deze en de protestantsche zendeling tetrekken.

F. NEYEN: La Force d'Ame. Descke de Brouwer & Cie., Paris, 1933.„La force dame" neemt een zekere centrale stelling in, die uit de voorstelling in het werkjete absoluut schijnt waar ze meer relatief behoort te zijn als kardinale, zedelijke deugd. Zeerpractisch en voor 't geestelijk leven zeer nuttig.


W. NOLET Pr.: Onze Lieve Vrouw ter Nood. Van Putten & Oort-meyer, Alkmaar, 1934. 144 blz. ing. f 0.50.Pieeitvol boekje over de geschiedenis van O.L. Vrouw ter Nood, te Heiloo, den groei derdevotie en den tegenwoordigen toestand.

0. NOORDMANS: Augustinus. F. Bohn, Haarlem, 1934. 175 blz.geb. f 1.90.

Schr. heeft met een benijdenswaardige liefde het opus van den grooten Kerkvader doorgewerkten gelukkig mag hij zich prijzen, omdat hij veel van de allesomvattende liefde van Augustinusdoorvoeld heeft. Wegens den protestantschen kijk voor katholieken minder aanbevelenswaardig.

P. NOORDELOOS: De plaats der marteling en begrafenis van Alkmaar'sMartelaren C. N. Teulings, 's-Hertogenbosch, 1934. 85 blz. ing. f 1.50.Geen moeite heeft schr. geschroomd om nog iets nieuws te vinden over onze Martelaren en omenkele punten door de bronnen niet genoeg aangegeven, duidelijker voor te stellen.

P. NUYENS 0.P.: Offensief. G. Dierckx, Wilrijck, 1934. ing. Bfr. 12,—.Deze voordrachten zijn sterk en degelijk en vooral op die wijze samengesteld dat zij direct totden luisteraar spreken. Ontdaan van kwezelarij zijn het eerlijke menschenwoorden, vol gezag enwaarheid.

M. A. VAN DEN OUDENRIJN: God schreef. J. J. Romen & Zonen,Roermond, 1934. 93 blz. ing. f 1.25.Zeven voordrachten over den Bijbel. De grondwaarheid over de canon der heilige boeken en deinspiratie worden duidelijk uiteengezet, maar het gelukkigst is o.i. de schrijver geslaagd in deverhandeling: Een woord wil verstaan zijn zooals het bedoeld is.

R. PIACENTINI: L' Ave Maria, avec Bernadette. Descke de Brouwer& Cie., Paris, 1933. 148 blz. ing. Ffr. 5,—.Een boekje met korte hoog-gestemde overwegingen over het „Weesgegroet", bij de grot vanLourdes, samen met Bernadette.

PINARD DE LA BOULLAYE: Jesus Lumiêre du Monde. Spes, Paris,1934. ing. Ffr. 12.--.Wie niet in de gelegenheid is geweest den redenaar in de Notre Dame te hooren, zal met ge-noegen hier zijn conferenties lezen,

RAOUL, PLUS S.J.: Maria in de geschiedenis van ons genadeleven.C. N. Teulings, 's-Hertogenbosch, 1934. 145 blz.Evenals in zijn andere geschriften toont Plus zich ook hier een onderlegd theoloog, die bij allespeculatieve kwesties het verband tusschen leer en leven in het oog weet te houden.

P. QUIRINUS O.M.C.: De Getuigen van 't Lijden. Kruisvaarders vanSint Jan, Rijswijk, 1934. 78 blz. ing. f 0.75.Geestelijke beschouwingen over Simon van Cyrene. Een goed devotieboekje vol toepassingen op't gewone leven.

P. QUIRINUS O.M.C.: Onderweg met Jezus. Kruisvaarders van St. Jan,Rijswijk, 1934. 131 blz. ing. f 0.75.Geen Evangelie-uitleggingen, maar korte opwekkingen, verklaringen, van een of ander gedeelteuit die Zondag-evangelies.

P. QUIRINUS O.M.C.: Kom Heilige Geest. Kruisvaarders van St. Jan,Rijswijk, 1934. 90 blz. ing. f 0.75.Zeer onderhoudend en eenvoudig is de H. Geest verheerlijkt in dit boekje en P. Q. vergeetnergens zijn practische vermaningen.

P. QUIRINUS O.M.C.: De geheimen van Gods Liefde. Kruisvaardersvan Sint Jan, Rijswijk, 1934. 100 blz. ing. f 0.75.Twee lezingen voor den Drievuldigheids-Zondag; twee lezingen voor Sacramentsdag; daaroptwee lezingen voor het feest van het H. Hart. Een mooie lezing sluit het boekje voor het feestvan Christus' Koningschap. Eenvoudige geestelijke lezingen, die doen meeleven met de liturgieder Kerk.

P. QUIRINUS, O.M.C. De H. Maagd en Moeder Gods Maria. Kruis-vaarders van Sint Jan, Rijswijk, 1934. 74 blz. ing. f 0.75.Overwegingen over Maria. Geschikt als geestelijke lezing voor priesters en leeken.

P. QUIRINUS O.M.C.: In de voetstappen van Sint Franciscus. J. J.Romen & Zonen, Roermond, 1934. 276 blz. ing. f 1.25; geb. f 2.25.Uitermate geboeid lezen we de episoden uit Sint Frans' leven, maar 't- treffendst door waarheidis toch 't commentaar, dat P. Q. telkens op die levenstafereelen geeft.


P. QUIRINUS O.M.C.: De dagen der Verrezenen. Kruisvaarders vanSint Jan, Rijswijk, 1934. 105 blz. ing. f 0.75.Lezingen en meditaties over de Evangelies van de Zondagen na Paschen. Voor onze religieusecommuniteiten en voor de christelijke huisgezinnen.

P. QUIRINUS O.M.C.: Paschen. Kruisvaarders van Sint Jan, Rijswijk,1934. 86 blz. ing. f 0.75.Geestelijke opwekkingen en explicaties gegeven over Paschen. Schhr. weet heel natuurlijk denweg te vinden van een theoretische beschrijving naar 't practische christelijke leven.

P. QUIRINUS O.M.C.: Bij het licht der kaarsen. Kruisvaarders van St.Jan, Rijswijk, 1934. 72 blz. ing. f 0.75.Deze lezingen omvatten de Lichtmisplechtigheden in hoofdzaak en de personen, die daar op-traden. 't Is alles zeer eenvoudig voorgesteld. Schr. wil U mee laten leven,

P. QUIRINUS 0.C.: De Ster aan den Hemel. Kruisvaarders van St. Jan,Rijswijk, 1934. 98 blz. ing. f 0.75.Geestelijke lezingen over het feest der Besnijdenis over den feestdag van Driekoningen, de ZesZondagen na Driekoningen, elk van een half uur naar aanleiding van 't Evangelic van den dag.

P. QUIRINUS O.M.C.: De brandende Braamstruik. Kruisvaarders vanSint Jan, Rijswijk, 1934. 358 blz. ing. f 2.25.'t Boekje leert ons biddend en overwegend 't oude testament kennen met zijn voorafbeeldingenen symbolen met zijn grootsche persoonlijkheden, waaraan de geschiedenis van het uitverkorenyolk zoo nauw is verbonden.

P. QUIRINUS O.M.C.: Het Licht van den Kerstnacht. Kruisvaarders vanSint Jan, Rijswijk, 1933. 78 blz. ing. f 0.75.Eenige opwekkende gedachten over den Kersttijd, getrokken uit de H. Schrift.

P. QUIRINUS O.M.C.: De Koning komt. Kruisvaarders van Sint Jan,Rijswijk, 1933. 84 blz. ing. f 0.75.Beschouwingen over de vier Advents-Zondagen, Kerstmis en de Onbevlekte Ontvangenis vanMaria, vol leering en opwekking.

A. RADEMACHER: Godsdienst en leven. Vlaamsche Drukkerij, Leu-ven, 1934. 240 blz. ing. f 3.,—.De oorsprong van den tegenwoordigen crisis ligt in de geestelijke ontreddering der wereld; watbijeen hoort is uiteen gevallen. Prof. Rademaker teekent drastisch het uiteenvallen van de tweegroote levensmachten, godsdienst en leven. Een bock voor ontwikkelde, godsdienstige menschen,vooral voor onze studenten.

J. RAIMOND: Je suis la Voie. P. Tequi, Paris, 1934, 300 blz.ing. Ffr. 12.5.0

Over het navolgen van Christus, die gezegd heeft: „Ik ben de Weg, de Waarheid en hetLeven...", gesteld in den vorm vain overwegingen die de mysteritn van den Rozenkrans tot on-derwerp hebben.

P. THEODOOR RATISBONNE: Antwoorden aan een Joodschen on-derzoeker. Geert Groote Genootschap, Den Bosch, 1932. 62 blz.

ing. f 0.40.Teekent scherp de mentaliteit van Joodsche bekeerlingen en geeft daarnaast de juiste oplossingenvan katholiek standpunt uit op al de vragen die gesteld worden.

P. RICHAUD: Pierre Gridel. Kruisvaarders van Sint Jan, Rijswijk, 1933.40 blz. ing. f 0.25".Dit eenvoudige boekje past bij 't nobel karakter van dezen verkenner. Voor Roomsche verixen.ners.

RALPH ROEDER: Savonarole. A. Colin, Paris, 1934. ing. Ffr. 20.—.Fijn wordt de buitengewoon complexe personaliteit van den beroemden dominikaan in dit bockontleed. Levend rijst Savonarola uit deze bladzijden op, met heel zijn gekwelde ziel, dorstig naarzuiverheid en echt christelijk leven, maar ook naar populariteit.

W. M. KARDINAAL VAN ROSSUM: Sint Alfonsus Lijdensgedachten.J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1934. 36 blz. geb. f 4.50.De laatste weken van zijn zoo rijk leven besteedde Kard. v. Rossum om met vaste en rustigehand de bladzijden te schrijven, die nu volgen. Zij getuigen van zijne liefde voor het lijden vanChristus, waarin hij in zoo hooge mate mocht deelen ...... Dit bock is eene blijvende gedachtenisvan hem en aan hem; bet lezen van zijn verzorgd schrift zal reeds eene opwekking zijn, om inzijn geest het lijden van Christus te beschouwen en er dezelfde kostbare vruchten uit te winnen.


J. ELLIOT ROSS: John Henry Newman. George Allen & Unwin, Lon-don, 1934. 254 blz. geb. Sh. 7/6.Een nieuwe schatting van Newman en zijn werk, vanaf bet standpunt van hedendaagsche reit-gieuze ideeen en idealen. Newman-belangstellenden kunnen wij het aanbevelen.

S M. A. ROTHOFF: Bernadette. De Kempen, Tilburg, 1933. 236 blz.ing. f 2.50.

Een goede biografie van Bernadette. de zienster. Schr. heeft zijn onderwerp met zorg bestudeerden zijn boek met accuratesse bewerkt.

LOUIS ROUZIC: Les sept Paroles et le Silence de Jesus en Croix.P. Lethielleux, Paris, 1934. 128 blz. ing. Ffr. 8.--.In het eerste gedeelte behandelt schr. de zeven kruiswoorden en daarna in 9 kleinere hoofdstuk-ken; het zwijgen van Jezus, van Maria, van den H. Joseph, van de schepping, van den mensch,van den Christus, van den religieus, van de heiligen en de bronnen van 't zwijgen. Een diepdevotieboekje voor priesters en leeken.

Dr. RAPHAEL RUBRECHT: Naar dienende liefde. Standaard-Boek-handel, Antwerpen, 1934. 142 blz. ing. Bfr. 15,–.Een vijftiental toespraken tot leerling-verpleegsters om deze te doordringen van haar verheventaak van dienende liefde en haar dikwijls moeilijk levee lichter te waken door haar te wijzen opde lichte last en het zoete juk van Christus, dat bestaat uit het zichzelf geheel geven.

DANIEL SARGENT: Thomas More. Sheed and Ward, London, 1934.299 blz. geb. Sh. 7/6.In deze biografie wordt de geheele merkwaardige en gecompliceerde persoonlijkheid van More denlezer voorgesteld; de geleerde, de vriend van Erasmus, de satirische criticus, de patriot, destaatsman, en vooral ook -- domineerend -- de katholiek. Een bevredigend geslaagde karakter-schets.

MARIE SCHOUS: Dr. Carl Sonnenschein. De R.K. Boek-Centrale,Amsterdam, 1933. 64 blz. ing. f 0.75.Een greep uit sociale hervormingsideeen, neergelegd in Sonnenscheins „Notizen" en redevoerin-gen. Deze ideeen worden door schr, min of meer systematisch geordend en ingeleid. 'n Belang-rijk werkje.

Dr. CHRISTIAN SCHREIBER: Fiihrer durch das Kirchenjahr. SanktAugustinus-Verlag, Berlin SW. 11, 1934. 382 blz. geb. M. 6.80.Het boek geeft in den vollen zin van het woord een vade-mecum door het kerkelijk jaar. Over allegroote feesten geeft het uitvoerige en bestudeerde uiteenzettingen van leerstellingen en liturgi-schen aard. Wie deze artikelen op gestelden tijd leest, weet wat elk feestgetij in den kring dermaanden heeft te beteekenen.

A. D. SERTILLANGES: Le miracle de l'Eglise. Ed. Spes, Paris, 1934.254 blz. ing. Ffr. 7.50.Voor apologeten van beroep zullen de aangevoerde bewijzen soms minder opmerkelijk zijn omhun innerlijke waarde, dan om de weisprekendheid, waarmee ze worden voorgedragen. Maar datis het onvermijdelijk nadeel van populaire apologie.

THEO SINNIGE: Mijn kerkboek. J. J. Romen & Zonen, Roermond,1934. 360 blz. geb. f 1.75.Dit boekje wil die gebeden geven, welke in gewone omstandigheden den geloovige dienstigmoeten zijn, meer niet. Aanbevolen.

Dr. M. C. SLOTEMAKER DE BRUINE: Calvijn. G. J. Ruys, Zutphen,1934. 130 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.90.Schr, bewaart de noodige distantie tot zijn onderwerp en ziet zoowel het licht als de schaduw,hoe sympathiek hij ook staat tegenover Calvijn en zijn werk. Als overtuigd aanhanger van denvermeenden hervormer, ontgaan hem natuurlijk de wonde plekken in het Calvinisme: het onver-mijdelijke sectarische dat in Calvijns vernieuwing stak, het valsche der voorgewende evangelic-en bijbelontdekking, het breken met onmiskenbaar Apostolische opvattingen en practijken, hetdestrueeren van een vruchtbaar kerkidee etc., etc. Voor gewone katholieke lezers komt dit boekjeniet in aanmerking, maar voor vakmenschen en geinteresseerden is het zeer bruikbaar.

Dr. I. P. STEFFES: Religion and Religiositat als Problem des Hoch-kapitalismus. Paedagogischer Verlag, Dusseldorf 1934. 84 blz.

ing. M. 2.—.Dit streng-wetenschappelijk werk zet de beteekenis uiteen van de godsdienst in het tijdperk vanhet Kapitalisme. 'n Diepzinnig geschrift, dat hier en daar tegenspraak uitlokt.

MARTIN STOKS C.S.S.R.: God is Liefde. J. J. Romen 6 Zonen, Roer-mond, 1934. 80 blz. ing. f 0.75.Novene voor Kerstmis met meditaties voor al de dagen van den Advent tot het Octaaf vanDriekoningen. Een uitstekend devotieboekje.


LOUIS SOUBIGOU: Sous le charme de l'Evangile selon Saint Luc. Des-cke de Brouwer & Cie., Paris, 1933.Belangwekkende beschouwingen over den stijl van Sint Lucas en over de wijze, waarop deze z'nverhalen samenstelt en met andere verbindt, beschouwingen, die iemand menigmaal veel helpenom den tekst beter te begrijpen.

ABBE STAINIER: Jesus notre roi. Rex, Leuven, 1934. 126 blz.ing. Bfr. 7.50.

Omdat in Christus het koningschap de synthese is en de bekroning van alle andere titels, werdende overwegingen in het teeken gesteld van Christus 'toning. De toon is die van een persoonlijkgebed en om beter contact te houden met het werkelijke leven, werd niet gelet op het vermijdenvan herhalingen, noch op het volgen van een streng logische orde. Een prachtige gids bij deoverweging.

R. P. TONNA-BARTHET: Saint Luc et Saint Jean. Geillustreerd. LaBonne Presse, Paris, 1934. 370 blz. ing. Ffr. 15,--.Korte, duidelijke inleidingen geven levensbeschrijvingen der beide Evangelisten en teekenende algemeene opvattingen van hun Evangelie.

FATHER BERNARD VAUGHAN: Brooden en visschen. Paul Brand,Hilversum, 1934. 144 blz. ing. f 1,-; geb. f 1.50.Voorgedragen met het buitengewone redenaarstalent, dat de Pater bezat, hebben deze geestelijkegedachten ongetwijfeld grooten indruk gemaakt, — nu ze hier zwart op wit gedrukt staan, doenze ietwat onbelangrijk aan.

H. L. VERWILST 0.P.: De Dominikaansche Mis. Dekker, v. d. Vegt& J. W. v. Leeuwen, Nijmegen, 1934. 80 blz. ing. f 0.75.Alleen de verschillen met de gewone Romeinsche Misliturgie worden besproken en zooveel moge.lijk historisch nagevorscht uit de meest diverse bronnen.

Dr. L. VOGEL C.S.Sp.: Veni Creator Spiritus. G. Mosmans Zoon, ,'s-Hertogenbosch, 1934. 224 blz. ing. f 1.35; geb. f 1.90.Van meerdere in dit boek opgenomen beschouwingen is de betrekking tot den H. Geest van minof meer verwijderden aard. Hier en daar zou men diepere fundeering wenschen en daar waarze gegeven wordt lijkt puntiger preciseering soms geboden. Een goed boek voor geestelijke lezing.

ABT ANSGAR VONIER O.S.B.: Klassischer Katholizismus. Herder& Co., Freiburg i.B., 1933. 236 blz. ing. M. 2.80; geb. M. 4.—.Los van alle polemiek of apologie geeft Abt Vornier in dit boekje een positieve uiteenzettingvan enkele waarheden, welke den onveranderlijken grondslag vormen van het door Christus ge-grondveste nieuwe en eeuwige verbond.

DOM ANSGAR VONIER O.S.B.: Christianus. Burns Oates and Wash-bourne, London, 1933. 224 blz. geb. Sh. 7/6.Vonier's boek toont aan hoe de Christen zich leerzaam beschikbaar stellen moet om zich met depersoon en de leer van Christus vertrouwd te maken. Want soepele leerzaamheid is de gemak.kelijke weg tot heiligheid en inzicht in het bovennatuurlijke leven. Een rijke mijn van overwe.gingsmateriaal, dat met een overvloed en op een wijze die van gestadig, diep geestelijk levengetuigen, is samengebracht.

WARD: The english way. Sheed & Ward, London, 1934. 328 blz.geb. Sh. 7/6.

Een galerij van groote Engelsche figuren, die door de eeuwen been het katholicisme in Engelandhebben gedragen, elk sterk individueel, maar ieder gekenmerkt door die „deep things whichinhabit the native soul", zooals Belloc bet uitdrukt, waardoor een overeenkomst tusschen henmerkbaar wordt, en de titel van het boek gerechtvaardigd is.

LESLIE D. WEATHERHAED: Discipelschap. Bosch & Keuning, Baarn,1934. 96 blz.Dit boekje is van Anglicaanschen oorsprong. Het handelt over de algeheele zelfovergave van denmensch aan Christus, de middelen welke die overgave kunnen bevorderen en de hinderpalen,welke deze in den weg staan. Alleen voor ontwikkelde katholieken.

P. W. WIESEN: Zielzorg en Huisbezoek. Geloofsverdediging, Antwer-pen, 1933. 30 blz. ing. Bfr. 3.--.Er wordt hier gewezen op de gewichtige rol welke het huisbezoek in de parochieele zielzorgspeelt. Vervolgens worden enkele nuttige wenken gegeven over de manier van huisbezoek.

FRANS MICHEL WILLAM: Het leven van jezus in het land en bij hetyolk van Israel. Foreholte, Voorhout, 1933. 534 blz.

ing. f 4.—; geb. f 5.—#.Schr. heeft het Palestina van voor 19 eeuwen uit het verleden naar ons toegehaald en 't als eenhedendaagsch gebeuren voor ons doen verrijzen. Hij kent het land in zijn vroegere en in zijnhuidige verhoudingen en onder zijn pen ontstaat er een beeld, zoo overtuigend en meesleepend,dat men dit boek met gespannen aandacht uitleest. Dit Jezus' leven brengt ieder lezer ongetwijfelddichter bij het evangelic, letterlijk en figuurlijk.


URBAN C. P. YOUNG: Life of father Ignatius Spencer C. P. BurnsOates and Washbourne, London, 1934. 286 blz. geb. Sh. 7/6.Ignatius Spencer, die tot den hoogen Britschen adel behoorde, ging in 1830 over tot het katho-licisme en stierf in 1864. Deze interessante biographic geeft tevens een overzicht van de ontwik-keling der katholieke opleving in Engeland gedurende de meest critieke jaren.

C. M. VAN ZAANVEER: De nachtwake der bruid. Limburgsch Dag-blad, Heerlen, 1934. 297 blz. ing. f 2.25.Ontstaan in de stilte der kloostereenzaamheid, in een peinzend en gevoelig gemoed, stemmen dezeoverpeinzingen den lezer tot een vroom nadenken, tot een zich bezinnen op zijn verhouding totGod.

(ZONDER NAAM) : De Heer der Ziel. Bode van het H. Hart, Aiken,1934. 120 blz. ing. f 0.35.Een boekje voor de dagen der retraite, voor congreganisten, voor alle graalleden, voor allekloosters.

(ZONDER NAAM) : Het Romeinsche Brevier. H. Brepols, Turnhout,1933. 1456 blz. geb. Bfr. 67,—.De getrouwe Nederlandsche vertaling van het „Breviarum Romanum": Pars Hivernalis. De duis-tere Schriftuurteksten welke een toelichting noodig hebben, zijn met beknopte verklaringen voor-zien. Een prachtige inleiding over het ontstaan, de ontwikkeling en de bestanddeelen van hetBrevier gaan het bock vooraf. Aanbevolen.

(ZONDER NAAM) : Une pens& pour chaque jour. Descke de Brou-wer & Cie., Brugge, 1934. ing. Bfr. 10,—.Onze bedoeling was niet, aldus de kloosterzuster die dezen bundel samenlas, in dit boekje eensynthesis te geven van de leer van den grooten mystieker. Ons eenig doel was de godsvruchtvan den geloovige voedsel te geven en hem vertrouwd te maken met dergelijke verheven teksten.Hierin is schr. buitengewoon goed geslaagd.

(ZONDER NAAM): L'Immacuke Vierge, Mere de Dieu. La BonnePresse, Paris, 1934. 244 blz. ing. Ffr. 4,—.Allerlei gedachten en uitdrukkingen zijn samengebracht uit de werken en meditaties over Mariavan onze voornaamste geestelijke schrijvers.

(ZONDER NAAM) : De Encyclieken over O.L. Vrouw. Geloofsver-dediging, Antwerpen, 1933. 78 blz. ing. f 0.90.Bevat de bulle van Paus Pius IX waarbij het leerstuk van Maria's Onbevlekte Ontvangenis totdogma werd verheven; het schrijven van Pius X bij den vijftigsten verjaardag van die dogma-verklaring en een gedeelte van de encycliek van Pius XI, uitgevaardigd bij het 15e eeuwfeestvan het concilie van Ephese. De vertaling is nu en dan sterk Vlaamsch getint.

(ZONDER NAAM) : Het Woord des Pausen. Geloofsverdediging, Ant-werpen, 1934. 168 blz. ing. f 1.—,.De wereldbrieven van Leo XIII in 1833. 1884, 1891, 1892, 1893, 1894, 1895, 1896, 1897 en 1898in een vlotte vertaling met juiste indeeling, zoodat men den inhoud goed kan vasthouden.

(ZONDER NAAM) : Courrier des Iles. Descke de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 328 blz. ing. Ffr. 20.—.Theodor Haecker zet deze belangrijke aflevering in. Uit het werk van den H. Jan Climacus wor-den prachtige axiomen gegeven, terwijl Rama Krihsna over de spiritualiteit van Indic een ge-voelig getuigenis aflegt. Een rijk-gevarieerd werk.

OPV0EDKUNDE EN WIJSBEGEERTE

Onverwachts verscheen dit jaar het tweedeelige werk van Dr. J. W. 1.Geerts M.S.C. De Dienende Paedagogiek. 1) Methodiek en Techniekder voor den groei doelmatige oefening. Door jarenlange studie enlessen, meende de schrijver tot het duidelijk inzicht gekomen te zijn,dat de vakpaedagogen in het systeem der wetenschappen de ascetiekhadden uitgeschakeld. Voor de miskende ascetiek, tegen de aanmatigingder paedagogiek komt dit boek op. Het telt twintig hoofdstukken in 4groepen van respectievelijk 6, 6, 5 en 3 hoofdstukken verdeeld. Heteerste deel behandelt diep en breed de theoretische quaesties der opvoe-ding. Daarop behandelt 't tweede deel den aard van 't opvoedings-werk, de dif ferentien en de eischen: wat moet de paedagoog doen enhoe moet hij dat doen? In het derde deel wordt aard en wezen, omvangen grenzen van de paedagogiek bestudeerd. Dit vak wordt beschouwdin verband en samenhang met de philosophie, theologie en ascetiek.'t Slotdeel heeft de meest reeele conclusies besproken. Veel nadruk legtde schrijver op de degelijke scholing van den opvoeder en van den gods-dienstleeraar. De Dienende Paedagogiek is een Katholiek wetenschappe-lijk werk van hooge beteekenis. De polemische toon, waarin het geheelis geschreven, heeft veel stof opgejaagd, maar dat kan alleen dienen totverheldering van sommige begrippen. Bij Malmberg verscheen dit jaarNieuwe banen in het onderwijs 2 ) door Dr. V. d'Espallier, met mede-werking van de E. Z. der Chr. Scholen, Dr. Br. Denys, Dr. Br. Denijs.—Hugo en L. van Nueten. Dr. Fr. de Hovre, die een inleiding schreef,noemt dit boek een synthese van de nieuwere stroomingen in de alge-meene en bijzondere methodiek. Na een algemeen overzicht over demethodiek van het oogenblik, volgt de uiteenzetting van de methodiek van

't godsdienstonderwijs: daarna de methodiek der geschiedenis, der natuur-kennis en van de aardrijkskunde. 't Tweede deel van dit uitgebreid werk

moet nog volgen. In de Opvoedkundige Brochurenreeks onder de leidingvan Fr. S. Rombouts verschenen dit jaar vijf nummers. R.K. Jeugdbewe-ging in Nederland 3 ) Doel en werk wordt uitgelegd der Mariacongregaties,van de Franciscaansche Jeugd derde orde, van de Sobrietas-jeugdbewegingen de voetbalorganisatie. Meer dan de helft van 't boekje is aan deMaria-congregaties gewijd. Het tweede, onder den titel van KatholiekeOnderwifters- en Opvoedersidealen, 4 ) door Adr. Verheul is een krach-tige aanmaning om in den geest der Kerk samen met de Priesters tewerken voor de vorming van het Roomsche kind. Br. Ambrosius, samenmet een R.K. Priester, schreef een goede brochure over de H. Mis inde opvoeding. 5 ) Onder allerlei aspecten wordt de H. Mis beschouwdDe H. Mis als of ferdaad, de H. Mis en de Drieenheid, de geloovige ende H. Mis etc. Nog meer brochuren in dezen geest worden aangekondigd.H. J. M. Peeperkorn gaf het tweede deel in 't licht van de Zedelijkewilsvrijheid, haar groei en voile wasdom. 6 ) In drie uitvoerige hoofdstuk-ken is de omvangrijke brochure verdeeld: Volwassen zedelijke vrijheiden bloot-natuurlijke kracht: het concreet zedelijk ideaal, (Jezus' levenen lessen), de veiligstelling van het zedelijk ideaal, (de Kerk en haargezag in de zedelijkheidsleer). Een rijke literatuurlijst is bij deze uiteen-zettingen toegevoegd. Theo Bosman ten slotte bestudeert De ontwikke-

OPVOEDKUNDE EN WIJSBEGEERTE. 17

ling van de muzikale zin bij kinderen. 7 ) Hij wil belangstelling wakenvoor de fundamenteele kennis omtrent de psychologische ontwikkeling vande muzikale zin bij alien, die met muziek en zangonderwijs te doen hebben.'t Boek is vooral op de practijk gericht en daarvoor zijn passendevragenlijsten opgesteld. Fr. Rombouts gaf dit jaar het eerste deeltje uitvan de Katholieke Paedagogiek: De Opvoeders, 8 ) bedoeld als studieboekvoor de R.K. Kweekschool. Drie andere deeltjes hooren nog thuis indeze serie. 't Eerste gedeelte geeft algemeene notifies; daarop volgtopvoedingsgemeenschap en opvoedingsmilieu's, de school als opvoedings-instelling, de Katholieke onderwijzer. Overal geeft Rombouts de juistemethoden aan voor 't opvoedkundig werken in den geest der Kerk. 't Iseen boekje van ondervinding en juist oordeel over de taak der opvoeders.In de collectie, Problêmes d'Education onder leiding van Henri Pradel ver-scheen L'esprit chretien dans le Sport, 9 ) , par Michel Christian, doorMgr. Baudrillart sterk aanbevolen om de zuivere beoordeeling van dewaarde van sport en spel. Hiernaast noem ik het boekje van J. Morel S.J.over Katholicisme en Sport.") Wil het sportwezen werkelijk vruchtendragen, dan moet de leer der Kerk in de sport niet worden uitgeschakeld.Sport en spel moeten geen belemmering worden voor de ontwikkelingvan de vermogens der ziel, die zij dienen moeten. In de bovengenoemdecollectie verscheen ook Pour leur beau métier d'homme 11 ) door H. Pradel,met een aanbeveling van Kardinaal Verdier. Opvoeding tot eerlijkheid,opvoeding van het hart, vorming tot gemeenschapsgevoel zijn de hoof d-problemen van dit uitstekend werk. P. Humberclaude heeft een uitvoerigelevensbeschrijving uitgegeven over L'abbe Lalanne, 12 ) een priester-opvoe-der van de hoogste beteekenis tusschen de jaren 1795 en 1879. Een be-langrijke en woelige periode van de Fransche opvoeding heeft hij mee-gemaakt. In 1815 trad hij als onderwijzer op en Coen hij in 1879 stierf,was 't lager onderwijs tot dien vorm gekomen, dien het ongeveer bewaardheeft tot het einde der 19de eeuw. De oudere tradities van 't lageronderwijs heeft hij niet beleefd. Hij stond dus niet onder de routinevan andere methodes, maar hij heeft persoonlijk gezocht en gestudeerdtot aan 't einde van zijn leven. Nooit heeft hij vijandig gestaan tegenoverhet nieuwere, maar alles doorzocht hij met critischen geest; het nuttigewist hij in zijn systeem over te brengen: nooit klampte hij zich vast aanpaedagogische voorschriften, al stonden die vast voor alle tijden. Hij was'n heilig priester, een oorspronkelijk denker, die bij al zijn werken nogeen lange serie boeken over theorie en practijk der opvoedkunde schreef.Hiernaast plaatsen we het nieuwe Leven van den Heiligen Don Bosco, 13)uit het Italiaansch vertaald door Egberta G. van der Mandele, beschermerder onbeschermde jeugd. Het leven van dezen heiligen jeugdapostel, metal zijn werken, lijden en tegenspraak, met zijn hoog priesterlijk karakter,is hier tot in minutieuse bijzonderheden uitgeteekend. In hoofdstuk IVwordt 't karakter van Don Bosco volmaakt beschreven in zijn sterk Gods-vertrouwen, zijn zielenijver overal en altijd op de eerste plaats, zijn nede-righeid, edelmoedigheid en geest van gebed. Dr. Dreikurs' werk overAlfred Adler's Individual Psychologie 14 ) heeft Pabbruwe uitstekend ver-taald. Alfred Adler had dit werk geschreven om iedereen in staat te

2

18 OPVOEDKUNDE EN WIJSBEGEERTE.

stellen goed in te zien, wat hij bedoelt met zijn Individual Psychologie enwelke de resultaten zijn van zijn onderzoekingen. De kerngedachte van.de Individual Psychologie is de erkenning van de beteekenis der mensche-lijke gemeenschap voor de ontwikkeling van het individueele karakteren voor ieder afzonderlijke handeling en gemoedsbeweging bij den mensch.P. van Schilfgaarde vertaalde een ander werk van Dr. Adler met denHollandschen titel De psychologie van het Individueele op school en inhet gezin. 15 ) 't Is een serie lezingen, die Adler in 1924 te Weenen hieldvoor leeraren en onderwijzers, om samenwerking tot stand te brengentusschen psychiater, huisgezin en school. 'n Practische vragenlijst voor't onderzoek van moeilijke kinderen is eraan toegevoegd. In de Wereld-bibliotheek verscheen ten slotte Het moeilijke Kind, 16) twintig studiesdoor Dr. Alfred Adler, Ada Berl, Dr. Erwin Wexberg, Dr. Fritz Kunkel,e.a. Na 'n algemeene inleiding over moeilijke kinderen door Dr. A. Adler,komen er allerlei types van kinderen ter sprake; het misdadige kind; hetsexueele vroeg-rijpe kind; het driftige kind: het leugenachtige kind, etc.etc. De waarde van het boek ligt vooral in de talrijke nauwkeurige obser-vaties, maar verbeteren en voorkomen zal iedereen moeten doen volgenseigen levensopvatting. Dr. Luitgard Beun (Zuster Gerarda) heeft eenexperimenteel psychologisch onderzoek ingesteld over 't Zedelijk Oordeelder Kinderen. 17 )Een 2000 Belgische kinderen heeft ze onderzocht, ter-wijl ze voor haar werk daarbij nog gegevens had van kinderen uit anderelanden. Zij heeft vragenreeksen bij kinderen van verschillenden leeftijdgegeven over luiheid, naastenliefde, leugens, plagerij, etc .etc. Aan 't slotvan 't boek geeft Zuster Gerarda, die met scherpen geest en tact alles on-derzocht heeft, waardevolle beschouwingen over den groei van 't zedelijkoordeel bij 't kind. Een boek van Dr. Maria Montessori, Het Kind in deKerk 18 ) werd uit het Engelsch in 't Nederlandsch vertaald door M. BlansO.S.B. Nadat Montessori een diep persoonlijk inzicht gekregen hadin de normale, onbedorven kinderziel, met dat blijvend hunkeren naargodsdienst, is zij er toe over gegaan haar rijpere ervaring toe te passenop 't probleem van de geestelijke ontwikkeling bij 't kind. In hoofdzaakgeeft dit boek aan, hoe Montessori in Barcelona volgens haar bekendemethode gewerkt heeft voor de godsdienstige vorming der kinderen.'t Is nog maar een proef. Haar verdere plannen ontwikkelt ze in hoofdstuk3; ze wil daarvoor een kinderkapel en wat daarmee samenhangt. GustaveThibon, die door de werken van Maritain voor 't Christendom was ge-wonnen, landbouwer en wijsgeer op 't oogenblik, schreef La science duCaractëre. 19 ) Zijn studies over de concrete structuur van 't karaktervatten een uitgebreide stof samen, door eigen ondervinding samengebracht.Uit de diepe kennis der ziel heeft Klages zijn systeem opgebouwd:„L'esprit comme adversaire de Fame", een dualistische metaphysica, dieberoemd zal blijven als tegenhanger van het nihilisme van Nietzsche.'t Boek wijst de juiste plaats, die de karakterkunde onder de wetenschap-pen inneemt, de grenzen, zoowel als de gevaren. Aan 't slot geeft hij nogeen paar hoofdstukken over zedeleer en mystiek, in zoover ze betrekkinghebben op de karakterkunde. In de collectie „Bekende Paedagogen"onder de redactie van Prof. Dr. Gunning etc. verscheen van P. H. Hoog-

OPV0EDKUNDE EN WIJSBEGEERTE. 19

werf een deel over De Paedagogiek van Prof. Dr. H. Kohnstamm. 20 ) Hetboek geeft voorts een korte levensbeschrijving: daarna zijn wijsgeerigeopvattingen en zijn paedagogiek. 't Tweede deel is een bloemlezing uitde werken van Kohnstamm. Llit dit boek kunnen we Kohnstamm als pae-dagoog en wijsgeer goed leeren kennen, zooals hij nu is. Op 't punt vanphilosophie en theologie verschilt hij natuurlijk van onze opvattingen.Dr. Frans Kurfers heeft in Zwei Padagogen der Gegenwart 21 ) de tweegrootste paedagogen van Duitschland met elkander vergeleken; den nietKatholieken, fijnzinnigen, richting-gevenden Professor der PaedagogiekE. Spranger en den voor 13 jaar geleden gestorvenen Otto Willmann,die in alles steunde op een Katholieke levensbeschouwing. Beiden be-schouwen de paedagogiek van hooge wetenschappelijke waarde; beideleggen nadruk op het historische, philosophische, sociaal en godsdienstigkarakter der opvoedingswetenschap. Beiden zijn door en door Duitschgezind en toonen met veel nadruk aan, hoe materialistisch en intellectua-listische Aufklarungspaedagogiek in den geest van Rousseau en Lochetotaal vreemd zijn aan 't Duitsche yolk. In ceder hoofdstuk wordt eerstSpranger, daarna Willmann behandeld. Zoo komt de beteekenis van Will-mann voor de Paedagogiek pas tot zijn volle recht, voor wien hetmiddelpunt van al zijn beschouwing het geloof is. Het meest practischeboek van Mgr. Dr. Tihamer Toth, Zielzorg voor de Jeugd 22 ) is doorden E. H. Dr. A. Cardijn in 't Vlaamsch vertaald. Op de hem eigenbekende wijze wordt zieleleiding gedurende de puberteitsjaren met kennisvan zaken en op frissche wijze behandeld: de biecht, de H. Commune,de heiligenvereeniging etc. 't Is beter vertaald en met meer zorg uitge-geven dan de andere zes deeltjes. Door Dr. S. Elzinga, Inspecteur van't Middelbaar Onderwijs, is uitgegeven De Grondslagen der Maatschap-pij school. 23 ) Voorop wordt de geschiedenis gegeven van 't voorberei-dend hooger en middelbaar onderwijs. Hier zijn dus besproken: Hetorganiek besluit van 2 Augustus 1815; het koninklijk besluit van 1846 overhet staatsexamen; de klassieke opleiding in de jaren 1863-1876, etc. etc.Met veel nadruk is er gewezen op de beteekenis van 't maatschappelijkonderwijs voor onzen tijd en op den wetenschappelijken grondslag vandeze studierichting. In twee hoofdstukken zijn de paedagogisch-didac-tische grondslagen der Maatschappijleer samengevat. Een apart gedeeltevan 't boek is gewijd aan den leeraar en zijn sociale functie. Grondigekennis wordt er vereischt, maar eveneens 'n doelmatige scholing. Hetboek van Elzinga is een betrouwbare handleiding voor hen, die zich wijdenaan 't maatschappelijk onderwijs. Dr. G. Dudok heeft in een brochuremet den titel De opleiding van den leeraar in Pruisen, 24 ) de vijf-jarigeopleiding aan de universiteit voor wetenschappelijke vorming en dendaaropvolgenden twee-jarigen paedagogischen cursus besproken. Hij vraagtzich af, wat wij eventueel van 't Pruisisch systeem zouden kunnen over-nemen. Een tweejarige opleiding na de langere universiteitsvorming zalbij ons wel moeilijk zijn. Wat men bij ons zou kunnen bereiken in êênjaar, wordt in een schema aangegeven. In de Problêmes d'Education ver-scheen verder Conseils pour la direction des oeuvres de la jeunesse 25)van Henri Hello. 't Geheele boek is uitgegaan en steunt op de Encycliek

20 OPV0EDKUNDE EN WIJSBEGEERTE.

over de opvoeding der jeugd. Dus op de eerste plaats is de godsdienstigevorming der jeugd behandeld: de jeugdpreeken, de H. Sacramenten,'t gebed, de devoties: daarna de ontspanningen, het bestuur en ten slottede eigenschappen der jeugdleiders, die menschen moeten zijn van diepgeloof, van geduld en zelfopof fering. In dezelfde collectie gaf J. Pinault,Overste van 't Klein Seminarie te Chateaugiron, een werk uit over deroeping tot het Priesterschap: Discernement et culture des Vocations. 26)In 't begin van het boek zijn de algemeene noties en de kenteekenen derroeping volgens de algemeene leer der Kerk uiteengezet; daarop wordtde vorming op Kleine en Groote Seminaries behandeld, de roepingenonder de hoogere standen en de latere roepingen. Aan 't slot van 't boekis aangegeven, wie moeten meewerken voor 't bewaren der roeping,vooral gedurende de langere vacanties, wat er gedaan kan worden voorhen, die een op een of andere wijze niet volharden. 't Boek is een voor-zichtige en practische gids voor allen, die moeten oordeelen over roe-pingen. Ten slotte verscheen in deze collectie Le Maitre ideal, 27 ) volgensde opvattingen der leerlingen. 't Boek is uit het Duitsch vertaald enheeft een inleiding van Albert Fauville, Professor der Psychologie aan deuniversiteit te Leuven. Er zijn bij dit wetenschappelijk experiment 4000leerlingen, tusschen de 8 en 20 jaren ondervraagd, hoe zij zouden willen,dat hun leeraar was. Ze mochten dat vrij, zonder eenige controle optee-kenen. Binnen zeer korten tijd had Keilhacker een rijke collectie gege-yens bijeen. Er wordt gevraagd over uiterlijk, over opvoeding, overmethodes, over omgang, over physieke ontwikkeling etc. Aan 't slotvat de schrijver de beschouwingen samen, maar algemeene conclusieswil hij nog niet trekken. En dat is verstandig: want 't is de grootevraag of datgene, wat leerlingen aangeven wel mogelijk is in hetgeheele organisme van opvoeding en onderwijs, waaraan we gebon-den zijn. Het boek van Homer Lane, dat in 't Engelsch den titeldraagt Talks to parents and Teachers, is in het Nederlandsch vertaaldonder den titel Opvoeding tot Socialen Dienst, 28 ) door H. van derStok,---Schalkwijk. Homer Lane was 'n bestuurder van stads-speeltuinenen een zich zelfbesturende school. Hij stand zoo midden in de practischeopvoedingsproblemen met open hart en critischen geest. In dit bock,voordrachten voor ouders en opvoeders, laat hij zien, hoe een kind groeittot een sociaal wezen: hij geeft de groote lijnen aan voor de ontwikkelingvan het karakter, behandelt de verschillende perioden der ontwikkeling,laat zien, hoe de deugden zich ontwikkelen en hoe de eene deugd ge-woonlijk uit de andere voortvloeit. In 4 perioden verdeelt hij den leeftijdvan den groei van 't karakter: Eerste kindsheid, de leeftijd der verbeel-ding tusschen 2 en 7 jaar ongeveer, de leeftijd van zich doen gelden totongeveer elf jaar, de leeftijd van loyaliteit. Bij deze hoofdlezingen volgennog allerlei belangrijke aanteekeningen. Het bock is boeiend en in alge-meen christelijken zin geschreven. In het werk van Mr. G. Sterringa Leer-plicht en Leerplichtwet, 29 ) zijn vooral in het eerste gedeelte veel nuttigevingerwijzingen voor opvoeding en onderwijs opgenomen. In 1900 kwamde leerplichtwet tot stand. Die wet is ook voor hen, die er voor moetenzorgen, dat de kinderen de gelegenheid hebben voor de noodige ontwikke-


ling. Erkenning van dat recht der kinderen, bracht voor de ouders ofverzorgers nieuwe verplichtingen mee. Een uitgebreid hoofdstuk behan-delt de criminaliteit en het onderwijs bij kinderen. Heel scherp wordtgeformuleerd, wanneer de wet wordt overtreden — welke de voornaamstestraf moet zijn bij schoolverzuim. Yves Simon heeft in zijn nieuw werkCritique de la Connaissance morale, 30 ) de vraagstukken over de zedelijkewaarheden en 't juist gebruik van het verstand in die zaken onderzocht.'t Doel van dit boek is wantrouwen op te wekken tegen iedereen dieeen theorie van politiek, paedagogiek of sociologie voorstelt, zonder dathij van te voren zijn opvatting over zedelijkheid en 't karakteristieke daar-van duidelijk getoond heeft. Een studieboek voor de hoofdakten en voorRoomsche studenten. Voor wat weer verdieping der psychologie kan't critisch werk van Dr. J. Bredeveld, Het Object der Psychologie, uit-stekende dienst bewijzen. Vooral het laatste gedeelte, waarin een schetsgegeven wordt van de historische en recente opvattingen aangaande debegrenzing van 't object der Psychologie. Hier komen ter sprake Plato,Aristoteles, Augustinus etc. In Schotland is een centraal instituut voorpaedagogiek, dat door alle partijen wordt gesteund. Dit instituut gaf hetboek uit The Intelligence of Scottish Children, 31 ) , waarin de uitkom-sten worden vermeld van een onderzoek naar de intelligentie van school-kinderen, die in 1921 geboren zijn. Er zijn er 87,000 onderzocht. Een heelaparte test van Prof. Dr. Godfrery H. Thomson werd daarvoor gebruikt.Naast de algemeene groep-tests werden voor controle nog 1000 kinderenmet de Binet-Simontest onderzocht. Een groot verschil van intelligentiewerd geconstateerd; dus 't gevolg is 'n noodzakelijke aanpassing aan deintelligentie der kinderen. Drs. H. Turkstra hield lezingen over Psycholo-gisch-Didactische problemen bij 't onderwijs in de Wiskunde aan de Mid-delbare School, 32 ) die hij gebundeld onder dien titel uitgaf. De ontwikke-ling van 't logisch denken bij 't kind en de aansluitingen van ons onder-wijs worden tevens van psychologischen kant beschouwd. In de serieDidactische Monographieen verscheen als no. II, Het denken van hetdoofstomme Kind 33 ) door Dr. A. Nanninga—Boon. In haar proefschriftPsychologische ontwikkelingsmethoden van het doofstomme kind be-schreef de moeder de werkmethode voor haar doofstom kind, dat op 3September 1924 werd geboren. In 1929 kwamen er nieuwe moeilijkhedenvoor de ontwikkeling van haar kind. Zeer wetenschappelijk, van psycho-logische zekere gegevens uitgaande, wordt in dit werk uiteengezet, hoevoor 't onderwijs van 't arme kind verder werd gezorgd. In dezeserie verschenen ook Luisteren of Zien, 34 ) auditieve of visueele grond-slag van het spellingsonderwijs door I. van der Velde en Taal en Den-kenn: 35 ) een theoretische en didactische bijdrage in de Moedertaal opde middelbare school, door Dr. M. J. Langeveld. 't Eerste boek wilbewijzen, dat er bezwaren zijn tegen de fundeering van 't spel-lingsvraagstuk op auditieven grondslag en dat experiment en tellingpleiten voor aanvaarding van een visueelen grondslag. In 'ttweede-breed-uitgewerkte boek heeft Dr. M. J. Langeveld zijntheoretische en didactische bijdrage tot het onderwijs samengevatin 8 hoofdstukken; Bezwaren tegen de gangbare grammatica; Schets

22 OPV0EDKUNDE EN WIJSBEGEERTE.

eener grammatische theories De beteekenis van de ontwikkeling der taalvoor de psychische ontplooiing; Het taalonderwijs in dienst van degeestelijke ontwikkeling; Een en ander over de plaats van het onderwijsin het geheel van het leerplan der middelbare school; Nadere beschou-wing van enkele middelen bij het onderwijs in de moedertaal, thansgebruikt; Een practisch onderzoek naar de beteekenis van de z.g.n. stil-leesmethode, Appreciatie van het stillezen. Nog een en ander over enkeleleermiddelen. Een diep-doordacht studieboek over taal en denken meteen rijke literatuuropgave. Een boek, waar lang naar verlangd was, heeftMarie Verbeeten uitgegeven, De Paedagogiek in de Nijverheidsschool. 36)Het eerste hoofdstuk behandelt eenige hoofdstukken uit de geschiedenisvan dat onderwijs: dan volgt de wettelijke regeling en de psycholo-gische orienteering; 't laatste hoofdstuk geeft een vervolg van de psycho-gische orienteering, de beginselen der zedelijke vorming van karakter-vorming, tucht, orde, etc. bij de leerlingen van 't Nijverheidsonderwijs.Veel algemeene paedagogische en philosophische noties zijn hier goedverwerkt voor dit type van school. Overal wil men 't onderwijs inde Kunstgeschiedenis los maken van 't gewone geschiedenisonderwijs.Daarvoor schreef J. de Keyser zijn goed-overzichtelijk werk: Kunstge-schiedenis. 37 ) Hij verdeelt deze geschiedenis in 5 deelen: De HeidenscheOudheid; De Christelijke Oudheid; De Middeleeuwsche Kunst; De Re-naissance; De kunst der nieuwste tijden. leder onderdeel is een goedgeheel, zoodat de docent uit den rijken overvloed kan kiezen. 't Boekvan de Keyser is met 197 platen versierd. Prof. Dietrich von Hildebrandbezorgde den tweeden druk van Liturgie and Persänlichkeit, 78 ) , een boek,dat tot de beste en voornaamste werken behoort over Christelijke opvoe-ding. Hij toont aan, dat echte Liturgie bestaat in lofprijzing en aanbid-ding van God, in het opnemen van den mensch in dien dienst van God.Hij toont de diepte, de godsdienstvormende kracht, die er in de Liturgiegelegen is. Dat gebeurt vooral in het derde hoofdstuk, waar de essen-tieele eigenschappen der liturgie zijn behandeld en de verhoudingentegenover de persoonlijkheid van een ieder. Een Hollandsche vertalingvan dit boek is in voorbereiding. P. Stanislaus von Dunin Borkowski S.J.,heeft zijn apologetische toespraken, die oorspronkelijk gehouden warenvoor de theologanten in Breslau, in 't licht gegeven. Hij noemt dezenbundel Die lunge Kirche, 79 ) omdat hij de Handelingen der Apostelenascetisch en historisch verklaart en practisch met het leven der toekom-stige priesters weet te verbinden. Zooals het groeien der jonge Kerk zicht-baar was in die eerste jaren van haar bestaan, zoo vernieuwt zich degeestelijke rijpheid van hare geloovigen door geloofsvereeniging en ge-meenschappelijke gezindheid. De Kerk vernieuwt zich altijd door in haarpriesters en geloovigen. En voor zoo'n steeds opbloeiend leven zijn dezetoespraken gehouden. En niet alleen zullen de theologanten en priesters,maar ook de leeken door 'n mediteerend lezen van dit boek krachtiggeholpen worden om 't rijk Gods meer in zich te bevestigen. In 73 toe-spraken zijn de Handelingen der Apostelen weer vruchtbaar gemaaktvoor 'n krachtig godsdienstig leven. Dr. I. H. Vos, bekend Amsterdamschmedicus, heeft in een populair bock Moor 't geluk onzer kinderen, 40)


zijn rijke levenservaringen bijeengebracht. Hij heeft accuraat gedurendezijn doctorspraktijk de opvoedingsproblemen nagegaan: hij kent de ouderemethoden, maar even goed de nieuwe. Voorzichtig wikkend en wegendgeeft hij zijn meening aan, niet zonder argumenten, maar na rustige over-weging. Met nadruk wijst hij op 't extra moeilijke van de opvoedingin onzen na-oorlogschen crisistijd. De opvoeding kan vervolgens nietgelukken, als er geen overeenstemming bestaat tusschen school en huis-gezin. Zoo worden hier achtereenvolgens allerlei belangrijke quaestiesb.v. onderzoek vOOr 't huwelijk, encephalitis-gevaarbestrijding van ge-slachtsziekten besproken etc., buiten een bepaalde levensopvatting. MinaWeber ontwikkelt in haar Aufstieg durch die Frau 41 ) nieuwe gedachtenover wezen en roeping der vrouw in onzen tijd. Ze toont aan welkebijzondere krachten er leven in de vrouw en wat die krachten vermogenvoor 't leven en voor den groei der cultuur. Veel instemming zal 't boekvinden, maar ook veel tegenspraak omdat er zoo veel nieuwe problemenworden besproken. 't Boek legt de mogelijkheid uit, maar ook de grenzenvan 't vrouwelijk kunnen in den opbouw der cultuur, kiest critisch stel-ling in de onderzoekingen der exacte en geesteswetenschappen, gaat diepin op de vragen over persoonlijkheid, gevoel, liefde, cultuur en politiek.Schr, legt de sociaal-hervormende strevingen uit van allerlei aard enwijst de plaats aan, die de vrouw daar kan bekleeden. Het boektoont zoo aan, wat de vrouw uit den grond van haar wezen kanzijn. In de stichting van de Zusters der H. Anna te Kochel heeft P.Joh. Lindworsky S.J. zijn gezondheid teruggekregen en nit dankbaarheidschreef hij in Erfolgreiche Erziehung. 42 ) Hij geeft kort de beginselenvoor de opvoeding voor zoo'n gesticht, eischt veel van den opvoeder,maar laat dan ook zien, welke zegenrijke gevolgen zoo'n opof ferend levenin zoo'n gesticht zal hebben. Een boekje om in het Nederlandsch tebewerken. Erich Hylla heeft 't hoofdwerk van John Dewey, Democracyand Education 23 ) bewerkt. Deze inleiding in de philosophische paeda-gogiek biedt aan sociologen en paedagogen een rijke bron van ideeen.'t Wil de opvattingen, die in den democratischen staat zijn opgegroeid,laten zien en ze toepassen op 't groote werk der opvoeding. 't Zal dusuitleggen doel en methoden der opvoeding, zooals ze van dit gezichts-punt uit moeten beschouwd worden en critiek geven op de vroegerepaedagogiek. De Duitsche vertaling is goed; ze vat telkens aan 't slot vaneen hoofdstuk de hoofdgedachten nog eens goed samen. Van Christelijkstandpunt is er veel tegen de leer van dezen Amerikaanschen hervormerin te brengen o.a. kent hij geen godsdienstig-zedelijke verplichtingen.

1) Dr. J. W. GEERTS M.S.C. De dienende Paedagogiek. J. J. Rouen,& Zonen, Roermond, 1933. Deel I, 440 blz. Deel II, 360 blz.

ing. f 10.50, geb. f 12.50.2) Dr. v. D'ESPALLIER: Nieuwe banen in het onderwijs. L. C. G.

Malmberg, Nijmegen 1934, 321 blz. ing, f 3.40.


3) B. H. DE GROOT, C. L. LIGHTHART S.J., P. PERPETUUSPALAN 0. Fr. M., J. j. TERWISCHGA VAN SCHELTINGA Pr. enM. J. H. VERSTEGEN: De R.K. Jeugdbeweging in Nederland, R.K.Jongensweeshuis, Tilburg, 1933. Deel II, 108 blz. ing. f 1.35.

4) ADR. VERHEUL: Katholieke Onderwijzers- en Opvoedingsidealen.R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1933. 78 blz. ing. f 1.00.

5) Br. AMBROSIUS: Liturgie in de Opvoeding I. De H. Mis. R.K.Jongensweeshuis, Tilburg, 1933. 102 biz. ing. f 1.25.

6) H. J. PEPERKORN: De zedelijke wilsvrijheid, haar groei en voilewasdom II. R.K. Jongensweeshuis, Tilburg, 1933. 190 blz. ing. f 2.00.

7) THEO BOSNIAN: Ontwikkeling van de Muzikale zin. R.K. Jon-gensweeshuis, Tilburg 1934. 142 blz. ing. f 1.00.

8) FR. S. ROMBOUTS: Katholieke Paedagogiek. R.K. Jongenswees-huis, Tilburg, 1933, Deel I 173 biz. ing. f 1.40.

9) MICHEL CHRISTIAN: L'esprit chretien dans le sport. Descleede Brouwer & Cie, Paris, 1933. 364 blz. ing. Frs. 15.—.

1°) J. MOREL S.J.: Katholicisme en Sport. G. A. Govers, Den Haag.86 biz. ing. f 0.60.

11) H. PRADEL: Pour leur beau metier d'homme. Desclee de Brou-wer & Cie., Paris, 1933. 416 blz. ing. Ffr. 15.—.

12) PIERRE HUMBERCLAUDE: L'abbe Lalanne, Un educateur chre-tien de la jeunesse au XIX. Siècle Bloud et Gay, Paris, 1934. 312 blz.

ing. Ffr. 18.—.13) J. B. LEMOYNE: Leven van Don Bosco. Procure Don Bosco, Den

Haag, 1934. 50 blz. ing. f 3.—.14) Dr. DREIKURS: Alfred Adler's Individual-Psychologie. J. M. Bre-

dee, Rotterdam, 1933. 146 blz.15) ALFRED ADLER: De psychologie van het individueele op school

en in het gezin. Erven Bijleveld, Utrecht, 1934. 122 biz. ing. f 2.00.16) ALFRED ADLER, ADA BEIL e.a.: Het moeilijke kind. Goede en

Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1934. 380 biz. geb. f 3.25.17) Dr. LUITGAARD BEUN ( Z. M. Gerarda van Eecloo) : Het ze-

delijk oordeel bij Kinderen. Standaard-Boekhandel, Brussel, 1934. 200blz. ing. Ffr, 35.—.

18) Dr. M. MONTESSORI: Het kind in de Kerk. Paul Brand, Hil-versum, 1933. 170 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90.

19) GUSTAVZ THIBON: La Science du Caractere. Desclee de Brou-wer & Cie., Paris, 1933. 258 blz. ing. Ffr. 12.--..

20) P. A. HOOGWERF: De Paedagogiek van Prof. Dr. H. Kohnstamm. J. B. Wolters, Groningen, 1933. 430 blz. geb. f 2.30.

21) Dr. FRANS KURFESS: Zwei Padagogen der Gegenwart. Ferdinand Schoningh, Paderborn, 1933. 150 blz. geb. M. 6.---.

22) Mgr. Dr. TIHAMER TOTH: Zielzorg voor de jeugd. VlaamscheDrukkerij, Leuven, 1933. 212 biz. ing. f 2.00.

23) Dr. S. ELZINGA: De grondslagen der Maatschappijleer. J. B.Wolters, Groningen, 1933. 403 biz. geb. f 4.90.

24) Dr. G. DUDOK: De opleiding van den leeraar in Pruisen. J. B. Wol-ters, Groningen, 1933. 32 biz. ing. f 1.30.

25) HENRI HELLO, Pr.: Conseils pour la direction der oeuvres dejeunesse. Desclee de Brouwer & Cie., Paris, 1934. 278 blz.

ing. Ffr. 12.—..26) JOSEPH PINAULT: Discernement et culture des vocations. Des-

clee de Brouwer & Cie., Paris, 1934. 235 biz. ing. Ffr. 15.---.


27) MARTIN KEILHACKER: Le maitre ideal d'aprês la conceptiondes Elêves. Descke de Brouwer & Cie., Paris, 1934. 323 blz.

ing. Ffr. 15.--.28) HOMER LANE: Opvoeding tot socialen dienst. Servire, Den Haag,

1934. 323 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50.2°) Mr. STERRINGA: Leerplicht en Leerplichtwet. J. B. Wolters, Gro-

ningen, 1934, 240 blz. geb. f 3.90.30) YVES SIMON: Critique de la connais Sance morale. Descke de

Brouwer & Cie., Paris, 1934. 167 blz. ing. Ffr. 10.--.31) (ZONDER NAAM) : The intelligence of Scottish Children. Univer-

sity Press, London, 1934. 160 blz. geb. Sh. 5/-.32) Drs. H. TURKSTRA: Psychologisch-Didactische problemen bij het

onderwijs in de wiskunde aan de Middelbare school. J. B. Wolters,Groningen, 1934. 70 blz. ing. f 1.25.

33) Dr. NANNINGA—BOON: Het denken van het doofstomme kind.J. B. Wolters, Groningen, 1934. 238 biz. ing. f 2.90.

34) I. VAN DER VELDE: Luisteren of zien. J. B. Wolters, Groningen,1934. 80 biz. ing. f 1.25,

35) Dr. M. LANGEVELD: Taal en Denken: J. B. Wolters, Gronin-gen, 1934. 155 blz. ing. f 2.90.

36) MARIE VERBEETEN: Paedagogiek in de Nijverheidsschool. L.C. G. Malmberg, Nijmegen, 1934. 155 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90.

37) JOZEF DE KEYSER: Kunstgeschiedenis met platen. Geillustreerd.Standaard-Boekhandel, Brussel, 1934. 367 blz. ing. Ffr. 32.—.

38) DIETRICH VON HILDEBRAND: Liturgie und Persänlichkeit.Anton Pustet, Salzburg, 1934. 200 biz. geb. M. 3.50.

3°) STANISLAUS VON DUNIN BORKOWSKI S.J.: Die jungeKirche. Franz Borgmeyer, Hildesheim, 1934. 300 biz.

geb. M. 4.80, ing. M. 3.3040) Dr. I. H. VOS: Voor het geluk onzer kinderen. Andries Blitz,

Amsterdam, 1934. 192 biz. ing. f 1.75, geb. f 2.50.41) MINA WEBER: Aufstieg durch die Frau. Herder, Freiburg i. Br.,

1933. 146 biz. ing. M. 2.80; geb. M. 4.30.42) JOHANNES LINDWORSKY S.J.: Erfolgreiche Erziehung. Her-

der & Co., Freiburg i. Br., 1933, 44 blz.43) DEWEY—HYLLA: Demokratie und Erziehung. Ferdinand Hirt,

Leipzig, 1934. 564 blz. ing. M. 10.50, geb. M. 12,--.

NELL AALBERSE: Baby's Dagboek. Geillustreerd. A. J. G. Strengholt,Amsterdam, 1933. 160 blz. ing. f 1.50.Schr. beschikt over veel menschenkennis, die ze op humoristische wijze aan de man brengt. Dan:veel jonge moeders kunnen haar voordeel doen met de goede raad, die Aalberse haar zoo onge-merkt aan de hand doet.

W. ASSELBERGS: Beauraing Banneux. De Tijd, Amsterdam, 1933.55 blz. ing. f 0.35.Relaas van een bezoek aan de bekende Belgische wonderplaatsen gebracht. Voor alle belang-stellenden een zeer geschikt boekje.

W. ALBERT: Grundiegung des Gesamtunterrichtes. Schuiwissenschaft-licher Verlag Haase, Wien, 1934. 454 biz. geb. M. 12.50.Waar schr. de verwezenlijkingen der concentratie-gedachte in den modernen tijd nagaat, blijkthij goed op de hoogte der prestaties in Duitschland en Oostenrijk. Over het „buitenland'' echteris hij niet zoo goed ingelicht en ziet hij wel enkele gewichtige resultaten over het hoofd. Vieruitslaande tabellen schenken den lezer een overzicht over den groei van het concentratie-princiepvanaf de XVIIIe eeuw tot op onze dagen.


P. HERBERT AMSTAD O.M. Cap.: Um die Seele des Kindes. ArsSacra, Munchen, 1934. 144 blz. geb. M. 3.—.Op iedere bladzijde blijkt de vertrouwheid van schr. met het gansche uitgestrekte gebied vande zielkunde. Kinderpsychologie kent blijkbaar voor hem geen geheimen. Wie veel met kinderenmoet omgaan zal dit boek als dagelijksch gezel leeren waardeeren.

HAROLD BEGBIE: Vernieuwde menschen. J. Bijleveld, Utrecht, 1934.176 biz• ing. f 1.40.Het boekje verhaalt van een godsdienstige beweging onder de Engelsche en Amerikaanschestudenten, bij wie een zekere F. Buchman opvallende bekeeringen tot Christus bewerkt. Hetwerkje is niet heel belangrijk, heeft wellicht beteekenis voor bepaalde protestantsche kringen.

Dr. K. L. BELLON: Godsdienstwijsbegeerte. Dekker & van der Vegt,Nijmegen, 1934. 283 blz. ing. f 2.90.Het kit, dat de geleerden gedwongen worden zich rekenschap te geven van het godsdienstiggebeuren in verleden en in toekomst, moet op den duur wel het godsdienstig leven zelf bevruch-ten. Aan Bellon zou men misschien kunnen verwijten, dat hij wat te weinig over God en gods-dienst spreekt en teveel geleerdheid geeft over het godsdienstig probleem.

NICOLAS BERDIAEFF: Christianisme et rêalité sociale. „Je sers", Paris,1934. 256 blz. ing. Ffr. 15.,—.Kritiek op het marxisme en communisme, zonder scherpte en met liefde voor de arbeidersklasse.Voor wijsgeerig geschoolden een goudmijn van diepe ideeen en practische gegevens.

Dr. J. D. BIERENS DE HAAN: Het tragische. Schuld, noodlot en be-vrijding. A. W. Sijthoff, Leiden, 1933. 181 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.25.De verklaring van het komische als averechtsche idealiteit vraagt om den tegenhanger: het tragi-sche, dat als tot misere vervallen grandeur geinterpreteerd wordt. Voor een christen is dezeverklaring van het tragische, integendeel onaanvaardbaar. Moeten noodlotbegrip en voorzienig-heid noodzakelijk tegenstellingen zijn, die elkaar uitsluiten? Kan alleen worden aanbevolen aanwie verboden boeken lezen mag.

Dr. P. BIERENS DE HAAN: Het reddingswerk der toekomst. VanLoghum Slaterus, Arnhem, 1933. 140 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.80.Deskundige leiding en algemeene organisatie met gebruikmaking van de bijzondere confessioneelekrachten tot validiseering van de geestelijke constitutie dezer paranomen, wordt met hartstochtverdedigd. Een werk, dat al degenen, die met het reddingswerk te maken hebben, zeker moeten.lezen.

W. L. BILDINGH—GOEMANS: De Moeder. J. Ploegsma, Zeist 1933.372 blz.In het boek heeft schr. proza en poezie over haar onderwerp bijeengebracht van een groot aantalschrii vers. Een goed hulpmiddel bij 't paedagogische onderwijs.

JAN F. BOON: De kinderen van Beauraing. P. Vermaut, Kortrijk, 1933.168 blz. ing. Bfr. 12.---.Dit werk betreffende Beauraing is louter reportage. Het op een interessante wijze, en aantrek-kelijk vertellen en voorstellen van meer van ver of van dichtbij beleefde gebeurtenissen, waar-over het publiek wenscht ingelicht te zijn. 'n Interessante documentatie.

Drs. VAN DEN BORN: Ezechiel. J. J. Romen & Zonen, Roermond,1934. 188 blz. ing. f 3.-9.'t Boek over Ezechiel is een uitstekende inleiding voor de lezing van diens geweldige voor-spellingen, in den juisten toon geschreven voor een populair wetenschappelijk boek.

Ir. A. J. VAN BRAAM HOUCKGEEST: Inleiding tot en beschouwin-gen over het spiritisme. W. P. van Stockum 6 Zoon, Den Haag, 1934.120 biz. ing. f 1.90; geb. f 2.50.Schr. wil 's menschen voortbestaan na dit leven in het hiernamaals bewijzen uit de spiritistische.verschijnselen. Dit voortbestaan denkt hij zich niet in het voortbestaan van de immaterieele zielin katholieken zin, maar als een fluide, een transcendaal lichaam. Geen boek voor onsl

Dr. J. BREDERVELD: Het object der psychologie. J. B. Wolters,Groningen, 1933. 143 blz. ing. f 2.90.Een concrete aangifte van wat tot den werkelijken inhoud der psychologie behoort en hoe deschrijver zich de samenstelling dezer wetenschap ongeveer denkt, zou het begrip van zijn stand-punt gemakkelijker gemaakt hebben. Vakpsychologen mogen hun kracht aan dit werk besteden.

HENRI BREMOND: Histoire littêraire du sentiment religieux en France.Bloud et Gay, Paris, 1933. 436 blz. ing. Ffr. 45.—.Dit deel, dat nog niet het laatste is, is bijna geheel gewijd aan het quietisme.


RAOUL BRUGEILLES: Introduction a une Sociologie thomiste. Soc.franc. d'Ed. Litter. et techniques, Paris, 1934. 288 blz. ing. Ffr. 15.-Deze sociologie houdt rekening met de ziel, zedelijke en godsdienstige beschaving, de Kerk enz.Zij mag met recht katholiek genoemd worden.

C. CARBONE: Circulus Philosophicus seu objectionum cumulata col-lectio. P. Marietti, Turijn, 1934. 530 blz. ing. L. 15,--.Een verzameling van opwerpingen tegen onze stellingen, geschaard rond enkele hoofdthesen enop scholastieke wijze behandeld. Een arsenaal dus van aanvals- en verweerswapenen ten ge-bruike vooral van — en ook bedoeld voor -- de intellectueele tournooien in de wijsgeerige clubsof academies van seminaries en scholastikaten.

FRANCIS CASSILY: Wat zal ik worden? A. N. Govers, Den Haag,1934. 66 blz. ing. f 0.30.Zet in korten, zeer eenvoudigen vorm de vaststaande beginselen uiteen, die onze jeugd kunnenhelpen bij 't bepalen van hun toekomst. Voor leiders en biechtvaders der jeugd van veel waarde.

GEORGES CAZIN: Sagesse du chef d'Entreprise. Desclee de Brouwer& Cie, Paris, 1933. 266 blz. ing. Ffr. 12.--.Een ondernemer leert zijn taak vooral uit de praktijk. De leiding echter ontsnapt hem in moei-lijke omstandigheden, als hij de wijsheid mist. De noodzakelijkheid der wijsheid leert de onder-nemer uit dit boek; aan wie 't dus ten zeerste wordt aanbevolen.

MARCEL DE CORTE: La Doctrine de 1'Intelligence chez Aristote.Vrin, Paris, 1934. 310 blz. ing. Ffr. 40.—.Deze studie zal de achting voor de leer van Aristoteles nog doen toenemen, daar ze tot nu toealgemeene aanvaarde bezwaren wegneemt.

P. CRISOGONO: L'Ecole mystique Carmelitaine. E. Vitte, Lyon, 1934.350 blz. ing. Ffr. 20.—.Dit werk van den geleerden Spaanschen schrijver is historisch voortreffelijk, maar de polemischegedeelten hadden we liever gemist.

ALEXIN CROSNIER: Joseph de Maistre. Desclee de Brouwer & Cie,Paris, 1933. 502 blz. geb. Ffr. 20.—.De manier waarop De Maistre zijn onderwerpen behandelt, is nog niet zooveel verouderd, alsmen wellicht geneigd is te denken. Men leest zijn werken met zooveel belangstelling als baat,daar hij zoo vurig is in de verdediging zijner gedachten, zoo geestig en ironisch, zoo welspre-kend en forsch. en een taal gebruikt vol kruim, kernachtig en raakteekenend.

MAT CRIJNS: Hoe zij groat werden. L. C. G. Malmberg, 's-Hertogen-bosch, 1933. Deel I, 208 blz.; deel II, 215 blz. ing. f 1.75.Levensgeschiedenissen van waarlijk groote mannen (waarom alleen Jeanne d'Arc? er zijn tochnog andere groote vrouwen?) geschreven met de bedoeling de jeugd als voorbeeld voor oogen tehouden.

D. L. DAALDER: Gandhi als opvoeder. Servire, Den Haag, 1933. 96 blz.Schr. verklaart alles in pantheistischen zin. In acht korte hoofdstukken behandelt hij den Mahat-ma. Een werkje dat niet veel zin heeft.

Dr. J. VAN DAEL: Beroepskeuze-voorlichting. J. Muusses, Purmerend,1934. 164 blz. ing. f 1.25:Achtereenvolgens warden behandeld: ontstaan en ontwikkeling der beroepskeuzevoorlichting;kennis van het kind; kennis van de beroepen. Na lezing heeft men inzicht in de werkwijze vaneen modern, wetenschappelijk-georienteerd beroepskeuze-bureau. Aan onderwijzers, leeraren enverdere belanghebbenden aanbevolen.

CHRISTOPHER DAWSON: Enquiries into religion and culture. Sheedand Ward, London, 1934. geb. Sh. 8/-.Dawson geeft ons bier een dieper kijk op sommige historische verschijnselen. Op alleroude enop allernieuwste, zooals bolsjewisme en fascisme. Vijftien losse opstellen of essay's hebben wehier over zeer uiteenloopende onderwerpen: St. Augustinus en zijn tijd: Het geheim van China;Godsdienst en leven, enz. Toch is er een zekere band door de wijsgeerige beschouwing, die dezesympathieke bekeerling aan de groote wereldfeiten wijdt.

P. ACHILLE DESBLICQUOIT: Precisions Morales. Rex, Leuven, 1934.123 biz. ing. Bfr. 7.50.Dze geestelijke bespiegelingen handelen achtereenvolgens over de slechte gedachte, het vruch-teloos gebed, de kleingeloovigheid, de toorn, de leugen, de Roomsche geest, en, last not least,over verschijningen. Uit deze opsomming moge blijken dat iedereen, die voorlichting zoekt overde aangehaalde punten, met vrucht dit boek kan raadplegen.


E. J. VAN DET: Hitler-regime en onderwijs. De Arbeiderspers, Am-sterdam, 1933. 142 blz. ing. f 1.50.Voor onderwijzers en ook voor ouders belangwekkende lectuur ,die een leerzame blik achter deschermen gunt en een dieper inzicht geeft in de voorgeschiedenis van vele raadselachtige assimi-latie-verschijnselen, ter zake van het Hilter-regime en het onderwijs ook in het katholieke kamp.

EUG. DEVAUD: Pour une Ecole Active. Descke De Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 239 blz. ing. Ffr. 15.--.Waar het pas geeft wijst schr. op het verkeerde der actieve school en waarschuwt er voor, datdoor sommigen de „actieve school" verkeerd wordt begrepen. De werkschool moet een heilzameninvloed uitoefenen, de activiteit moet de opvoeding als mensch, als maatschappelijk wezen envooral als schepsel Gods bevorderen. Daarop heeft schr. vooral den nadruk gelegd.

j. VAN DIJK: De wereld als Gods lichtkleed. W. J. Thieme & Cie.,Zutphen, 1934. 206 blz.Een belangrijk werk, dat echter sterk voorbehouden moet blijven voor goed ontwikkelde vol-wassenen, daar de schrijver een alleenzaligmakend geloof ontkent, en christelijke waarheden alsmythen beschouwt, die voor hen niets dan symbolen zijn, waarin de strevende en zoekendemensch zijn denken over zijn afkomst en toekomstig leven heeft geprojecteerd.

Drs. P. DIJKEMA: Kijkjes in de kinderziel. J. Ploegsma, Zeist, 1933.76 blz. ing. f 0.90.

Drs. P. DIJKEMA: Kijkjes in het zieleleven onzer rijpere jeugd.J. Ploegsma, Zeist, 1933. 63 blz. ing. f 0.90.De beschouwingen in deze boekjes gaan niet uit van de godsdienstige beginselen die we hiervooronontbeerlijk moeten achten, zoodat ze niet geschikt zijn voor Katholieken.

A. VAN DONGEN: De ontwikkeling der psychomotische functies bijschoolkinderen. Geillustreerd. Schipper, Hilversum, 1934. 80 blz.Schr. heeft getracht langs motometrischen weg een inzicht te krijgen zoowel in de algemeenehandigheid als in de componenten; precisie, coärdinatie, kracht, omvang van bewegingen, alsmedehet vermogen tot omschakeling en tot onmiddellijke reproductie van een gegeven beweging. Zijnwaarnemingen geschiedden bij kinderen van 10 tot 16 jaar. Daarover brengt hij in dit boek om-standig verslag uit.

MAG. ALB. C. DOODKORTE 0.P.: Eigendom. J. J. Romen & Zonen,Roermond, 1934. 56 blz. ing. f 0.55.De beginselen over dit belangrijke vraagstuk worden in een kort bestek en in een helderen vormuiteengezet, niet volgens de theorie van een of anderen socioloog of econoom, maar volgens degezonde inzichten van het natuurlijk verstand.

ANTON VAN DUINKERKEN: De beweging der Jongeren. Paul Brand,Hilversum, 1934. 62 blz. ing. f 1.25.Ms in een vogelvlucht overziet schr, het werk zijner leeftijdgenooten en ieder die in de littera-tuur en de ideologie der jonge katholieken belangstelt, vindt hier alle maatschappelijke, religieuseen artistike strevingen der laatste tien jaren in enkele bladzijden overzichtelijk samengevat,levendig beschreven en met reeds vergeten manifesten en uitspraken gedocumenteerd.

CHR. CH. DURY: Don Bosco bij de jongens. A. N. Govers, Den Haag,1934. 164 blz. ing. f 0.30.

. Dit verhaal heeft de verdienste zoo bijna onopzettelijk 'n scherp beeld van Don Bosco als paeda-goog vooral als godsdienstig opvoeder te geven en gaat zich nergens te buiten aan vroom ge-teem, wat tang niet van alle dergelijke werkjes kan worden getuigd.

MARG. DUPORTAL: De la Raison. P. Lethielleux, Paris, 1932. 242 blz.ing. Ffr. 12,--.

Zander eenige paedagogische allures weerlegt dit boek veel objecties tegen het bovennatuurlijkeleven en geeft juiste normen aan voor een juist begrip van verstand en rede. Een boek voorpriestess en ontwikkelde leeken.

ANTON EHLER E.A.: Gliickliches Eheleben. Ohlinger, Mergentheim,1934. 392 blz. ing. M. 4.50.Een priester, een geneesheer en een paedagoog geven hier belangrijke beschouwingen over eengelukkig huwelijksleven. Voor ouders en opvoeders een waardevolle handleiding.

ALBERT EINSTEIN: Mijn kijk op het leven. Van Holkema & Waren-dorf, Amsterdam, 1933. 248 blz. ing. f 2.50.Einstein huldigt, op z'n zachtst uitgedrukt, eigenaardgie religieuze begrippen. Hij acht het b.v.zeer begrijpelijk, dat men volgens de historische opvatting geneigd is wetenschap en godsdienstals onverzoenlijke antagonisten te beschouwen. Ook vindt hij bet voor den geleerde vernederendin God een wezen te zien, tot wien men in een verhouding staat. Uitsluitend geschikt voor goedontwikkelden.


Dr. JOZEF ESTERHUES: Schulkunde. Ferdinand Schoningh, Pader-born, 1934. 206 biz. ing. M. 5.40.Een systematisch geordende uiteenzetting der wetten en reglementen, die het Duitsche lagereschoolwezen regelen. Het is voor iederen onderwijzer leerrijk en interessant te vernemen, hoe hetschoolwezen bij onze Oosterburen ingericht is.

KARDINAAL FAULHABER: Jodendom, Christendom, Germanendom.Fidelitas, Amsterdam, 1934. 141 biz. ing. f 135.Een zevental preeken. Schr. heeft daarin stelling genomen tegen wat er valsch en onchristelijkwas in het streven van sommige nationaal-socialisten, die het oude Germanisme weer op denvoorgrond wilden plaatsen. Kardinaal Faulhaber's conferenties zijn ook voor Nederlandschelezers zeer instructief.

Prof. Dr. SIGMUND FREUD: Psycho-Analyse. Goede en GoedkoopeLectuur, Amsterdam, 1933. 660 biz. geb. f 4.60.Eene inleiding in de analyse, een inwijding in haar beginselen voor den geneesheer. Aileenvoor degenen, die het voor hun studie noodig hebben.

Dr. AUGUST FROSCHLE: Der Einbruch des Materialismus in diePadagogik. Herder & Co., Freiburg i. Br., 1933. 192 biz.In 'n inleiding geeft schr. de beteekenis en diverse opvattingen van materialisme; om daarna z'nwerk te wijden aan de paedagogische theorien van Eugen Wolfsdorf en enkele andere. Schr.geeft eerst een overzicht van Wolfsdorf's werken en algemeen philosophische opvattingen, omvervolgens meer gedetailleerd uiteen te zetten de opvoedingstheorie niet alleen wat de methodebetreft, maar meer in 't bijzonder wat betreft de keuze en ordening der onderwijsstof (Gesin-nungsunterricht).

Mr. H. GILTAY: Sociaal-Cultureele vernieuwing en Psycho-analyse.Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1933. 164 biz. ing. f 2.20; geb. f 2.95.In vier hoofdstukken is 't geheele boek verdeeld. Vooreerst een inleiding tot een psycho-analyseder cultuur, steunend vooral op de leer van Freud en diens school. Daarna volgen: Het socialevraagstuk en de psycho-analyse: oorlog en psycho-analyse; sociaal-cultureede vernieuwing enpsycho-analyse. Een werk vol misvattingen en dwalingen. Voor katholieken overbodig.

Dr. M. GRABMANN: Die Geschichte der katholischen Theologie seitdem Ausgang der Vaterzeit. Herder & Co., Freiburg i. Br., 1934.

ing. M. 20.—; geb. M. 10.60.Breed vatte schr. zijn onderwerp „theologie'' op, wier geschiedenis hij doorloopt vanaf het eindevan het patrologisch tijdvak tot op onze dagen; hij toont den logischen samenhang, de karakter-trekken van de verschillende scholen en richtingen in den loop der tijden. Natuurlijk, alles bon-dig; op het einde wordt er meer dan 60 blz. bibliografie aangegeven.

ROMANO GUARDINI: Wille und Wahrheit. Matthias Griinewald,Mainz, 1934. 237 biz. ing. M. 4.—.Schr. behandelt de verschillendste motieven, ook de motieven van het gewone leven. De draad,die door het gansche boek heen loopt. moet aantoonen hoe een ieder moet opgroeien tot den„vollen ouderdom van Christus" gelijk Sint Paulus zegt. Voor nadenkende en ernstige lezerseen gouden boek.

ROMANO GUARDINI: In Spiegel und Gleichnis. Mathias Griinewald,Mainz, 1934. 320 biz. ing. M. 4.75.Fragmenten uit zijn reisdagboek in Italie en Sicilie; opstellen en toespraken over verschillendeonderwerpen; vertalingen van diep-treffende gebeden, bijv. van Sint Augustinus of Sint Anseimus;een rhythmische vertaling van het Zonnelied van Sint Franciscus enz. Het is een boek voor ureavan inkeer of meditatie.

Mr. C. A. J. HARZFELD: Logica en intuitie. J. H de Bussy, Amster-dam, 1934.Schr. wil de menschen verdeelen in het logische en het intuitieve type. Onder intuitie verstaathij daarbij „aanvoelen, of op gevoel of waarnemen en begrijpen''. Het materiaal daarvoor heeftschr, geput uit waarnemingen in het dagelijksche leven. Zijn boekje heeft dan ook geen weten-schappelijke pretentie. Voor wijsgeerig gevormden.

H. HENNING: Psychologie der Gegenwart. Alfred Kroner, Leipzig,1934. 210 blz. ing. M. 3,—.Men vindt er zoowat alle richtingen, alle werkwijzen, alle nieuwe inzichten gekenschetst. Het isschrijvers groote verdienste onbevangen tegenover het onderwerp te zijn opgetreden: hij staartzich niet blind op enkele bepaalde gezichtspunten, maar weet het bruikbare van alle te onder-scheiden en ook hun schaduwpunten aan te geven. Wie dit werk met oordeel leest, kan heelveel daaruit opsteken.

P. A. HOOGEWERF: De paedagogiek van Prof. Dr. Ph. Kohnstamm.J. B. Wolters, Groningen, 1933. 207 biz. ing. f 2.90.Een korte levensbeschrijving van Prof. K., een langere beschouwing over zijn wijsbegeerte enopvoedkunde en een bloemlezing uit zijn werken, vooral bestemd voor hoofdakte-candidaten.


Dr. J. H. E. J. HOOGVELD: Inleiding tot de wijsbegeerte. L. C. G.Malmberg, Den Bosch, 1933. Deel I: 284 blz. ing. f 3.90.In een inleiding tot de wijsbegeerte vermag niemand de volledige waarheid te zeggen: wie echtereen halve waarheid zegt, is ook half onwaar: stelt zich althans aan 't gevaar bloot verkeerdverstaan te worden. Daarom lijkt ons de methode van Prof. Hoogveld zoo aantrekkelijk: hijorienteert zijn opzet naar het voortbrengen van 't begrip der wijsbegeerte als wetenschap.

PIERRE HUMGERT: Lin Amateur Peiresc. Descl& de Brouwer & Cie,Paris, 1933. 323 blz. ing. Ffr. 15.--.Een boeiende biografie over een genialen Humanist tusschen 1580-4637, die ons historisch juistvertelt, waarmee zoo'n talentvolle denker zich bezig hield in dien tijd.

H. IDE-BOTTENHEIM: Voorbereiding tot het huwelijk. Kosmos, Am-sterdam (C.) , 1934. 158 blz. ing. f 2.75.Het bock stelt teleur door zijn oppervlakkigheid; terwijl de verkondigde opvattingen meermalenin flagranten tegenspraak zijn met de opvattingen der Katholieke Kerk (geboorteregeling en demanieren waarop dit kan geschieden, worden hier vrijmoedig besproken).

P. DE JAEGHER S.J.: Anthologie Mystique. Descke de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 207 blz. ing. Ffr. 12.--.Voor ieder uittreksel geeft de verzamelaar een korte biographic en de niet-Fransche auteursworden vertaald, hetgeen wel meer eenheid geeft, doch de eigen gedachte van den vreemdenschrijver wordt toch juister in de taal, waarin hij schreef, teruggevonden.

JANSSEN: Van Plato tot Decroly. J. Muusses, Purmerend, 1933.293 blz. ing. f 3.25.Een examenboek voor alle candidaten van elke godsdienstige richting. Opmerkelijk goed geslaagd.Hoofdacte-candidaten zullen er een veilige gids aan hebben voor het examen; voor het levenzouden wij een meer principieel katholiek leerboek ernaast wenschen.

REGIS JOLIVET: Le Thomisme et la Critique de la Connaissance. Des-clêe, de Brouwer & Cie., Paris, 1933. 147 blz. ing. Ffr. 10.--.Terecht zegt jolivet, dat het kritische probleem niet vraagt naar 't bestaan van een „buiten-wereld — , maar naar de waarheidsverhouding van denken en zijn, van bewustzijn en werkelijkheid.De overgang echter van de reflexieve naar de onto-logische phase wordt ook hier nog meerbeweerd dan bewezen.

JOZEF JOGS C.S.S.R.: Moderne jeugdopleiding. R.K. Boekcentrale,Amsterdam, 1933. 250 blz. ing. f 1.50.Dit boek, waarvan de titel den inhoud voldoende aanduidt, kan alien jeugdopvoeders onvoor-waardelijk aanbevolen worden.

EDOLIARD KRAKOWSKI: Plotin et le paganisme religieux. Denoel etSteele Paris, 1933. 302 biz. ing. Ffr. 20.—.Zorgvuldig wordt de verhouding aangetoond tusschen de algemeene geschiedenis en de ontwik-keling van de wijsbegeerte van Plotinus. Alleen voor vakmenschen.

Prof. Dr. JOS. KEULERS: Jeremias. J. J. Romen & Zonen, Roermond,1934. 191 blz. ing. f 3.—.

Prof. J. KROON S.J.: Isaias. J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1934.192 blz. ing. f 3.--.De beide geweldigen uit de Bijbelsche oudheid vinden we hier geteekend als mannen van vleeschen bloed, in de vol-levende fibreering van hun schoonen, hartstochtelijken Godsijver, geplaatstin het kader van bun tijd en tijdsstroomingen, temidden van de wereldomverwerpende conflicten,waarin het Israelietische yolk en de omwonende volken toentertijd gewikkeld waren. Hier wordtpopulariseering van Bijbelwetenschappelijke problemen geboden in den besten zin van het woord.

Prof. Dr. PH. KOHNSTAMM: Algemeene inleiding. W. ten Have,Amsterdam, 1934. 80 blz. ing. f 1.50.

Dr. FRITZ KUNKEL: De religieuze opvoeding in het huisgezin en hetongeloof. W. ten Have, Amsterdam, 1934. 78 blz. ing. f 1.50.Psychologie van het ongeloof wordt voor den modernen zielzorger een onmisbaar kennisobject.Deze serie van protestantsche zijde zij den geleerden ter ijverige studie aanbevolen, omdat zeobjectief eenige der voornaamste oorzaken van het ongeloof in onzen tijd tracht bloot te leggen.

Dr. FRITZ KUNKEL: Karakter, lief de en huwelijk. Servire, Den Haag,1933. 255 blz. ing. f 3,—, geb. f 3.90.Als symbool van de eenheid van Christus en de Kerk vermag schr. helaas het huwelijk niet tezien. In de beperkte opgave, die hij zich gesteld heeft, n.l. de ontleding der biologische ensociologische wetten van bet huwelijk, kan hij de leiders van dezen tijd diensten bewijzen, bij 'tvormen van een zelfstandig inzicht omtrent het wezen van 't huwelijk.


M. J. LANGEVELD: Op weg naar wijsgeerig denken. Erven Bohn,Haarlem, 1933. 265 blz. ing. f 1.90.Langeveld wil een overzicht geven van en een eerste inzicht in de voornaamste problemen,gestoffeerd met een hoeveelheid geschiedkundige gegevens. Langeveld is voorbehouden, omdathij niet katholiek is, en in zulke ernstige zaken als een inleiding in de wijsbegeerte mag menalleen een katholiek tot gids nemen.

MARCEL LALLEMAND: Le transfini. Desclee de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 304 blz. ing. Ffr. 20.—.Vakkundigen kennen de theorieen van den duitschen mathematicus, Cantor. Zijn speculatiesraken de wiskunde en de metaphysiek. De kwestie van de essentie van het mathematisch wezenis thans scherper gesteld dan ooit. Gegadigden bevelen we graag dit diepdoorwerkte boek aan.

Dr. JOHAN VON LEERS: Geschichte auf rassischer Grundlage. PhilipReclam, Leipzig, 1934. ing. M. 0.75.'n Geschiedenis van de menschheid van rascistisch standpunt uit bezien, ten behoeve van deHitler-jeugd. Sterk-onchristelijk en historisch misleidend. Voor de prullemand.

JOHANNES LINNEBORN: Grundrisz des Eherechtes nach dem CodexJuris Canonici and unter Briicksichtigung der Encyklika „Casti con-nubir. F. Schoeningh, Paderborn, 1934. 528 blz. ing. M. 8.50Na een klare inleiding over de beteekenis van de Kerkelijke wetgeving behandelt schr. volgensden codex van het canonieke recht in zes deelen het geheele huwelijksrecht. Een werk vaneruditie, meer handboek dan leesboek.

P. PETER LIPPERT S.J.: Abenteuer des Lebens. Ars Sacra, Munchen,1934. 192 blz. ing. M. 3.80.Schr. beschrijft bier, de twaalf „avonturen" van een menschenleven: kindsheid, heimat. school,'beroep, liefde, ontmoetingen, eenzaamheid, daemonen, geluk, lijden, sterven en God. Een boekvol bespiegelingen, zoo diep-doordacht en levensnabij als slechts een groot zielekenner kanschrijven. Aanbevolen.

Dr. M. A. LOS: Moderne Paedagogen en richtingen. De Standaard,Amsterdam, 1933. 202 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.De orthodoxe protestanten in ons vaderland toonen een verheugende belangstelling voor opvoed-kundige problemen. Dr. Los heeft een aantal repraesentatieve figuren van verschillende rich-tingen onderzocht en op waardige objectieve wijze gecritiseerd vanuit zijn beginsel. Een zeerleerrijk hulpmiddel voor studeerenden in de paedagogie.

Dr. I. LUNING PRAK: De school in cijfers. GeIllustreerd. J. B. Wolters,Groningen, 1933. 66 blz. ing. f 1.25.Dit boekje, dat aan de hand van een aantal statistische gegevens op welsprekende wijze her-ziening van ons onderwijssysteem op bepaalde punten bepleit, kan met anders dan een groote.verspreiding worden toegewenscht

JOSEPH MARECHAL: Precis d'histoire de la philosophie moderne.Museum Lessianum, Louvain, 1933. 308 blz. ing. Bfr. 28.--.Schr. kent de auteurs, die hij raadpleegde en de problemen, welke hij behandelt, door en door.Zal zoowel aan professoren als studenten goede diensten bewijzen. Met twee volgende deelenzal het werk compleet zijn.

J. MARITAIN: Jean Jacques, de heilige der natuur. Foreholte, Voor-hout, 1934. 109 blz. ing. f 1.75.jean Jacques is natuurlijk Rousseau en iemand als Rousseau, een geestelijk menger van veel gifin den heiligen beker der religie, is geen vriend van Maritain. Maritain geeft een meesterlijkeuiteenzetting van Rousseau's wezen en beginselen, die bij de katholieken van later tijd noodza-kelijk moesten voeren tot het zoogenaamde modernisme.

J. MARITAIN: Du Regime Temporel et de la Liberte. Desclee, de Brou-wer & Cie., Paris, 1934. 268 blz. ing. Ffr. 12.--.Meer essayist dan filosoof, voelt zich Maritain het meest in zijn element, als hij leiding kangeven aan katholieken in het practische leven van dezen tijd. Hier gaat het om de vraag: watmoet de katholiek doen om „mee te werken" aan den herbouw der maatschappij. van hetpolitieke en sociale leven. Van de drie eenigszins zelfstandige hoofdstukken, zij vooral hetlaatste „de la purification des moyens" aan iederen katholiek ten zeerste aanbevolen.

RAISSA MARITAIN: L'Ange de l'Ecole. Desclee de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 216 blz. ing. Ffr. 12.--.Een geslaagde poging om den Heilige der Scholastiek nader te brengen tot niet wijsgeeriggevormden.


FRANCOIS MAURIAC: Journal. B. Grasset, Paris, 1934.ing. Ffr. 12,—.

Hier is een katholiek schrijver aan het woord, die alles ziet ander eeuwigheidsbelichting, diede ellende en zwakheid kent van het menschenhart, maar doordrongen is van de goddelijke liefde,welke mensch werd om onze wonden te genezen. Een werk van bezinning, van overweging, vanreligieuze verinniging.

Dr. T. S. G. MOELIA: Het primitieve denken in de moderne weten-schap. J. B. Wolters, Groningen, 1933. 179 blz. ing. f 3.90.De Fransche geleerde Levy-Bruhl heeft ons willen overtuigen, dat de primitieve mentaliteit eenfundamenteel andere (prae-logisch genaamde) structuur heeft dan de beschaafde. Dat kon hijalleen klaarspelen door en onze eigen denkwijze rationalistisch verkeerd te interpreteeren en deprimitieve denkwijze vooral magic en symboliek mis te verstaan. Op het eerste gaat dit werkweinig in, alhoewel sommige mythische elementen van ons wezen worden blootgelegd, van hettweede geeft het echter zulke overtuigende bewijzen, dat wij vertrouwen kunnen, dat Levy-Bruhlrustig zal uitsterven. Nuttig voor degenen, die zich voor deze soort vraagstukken interesseeren.

PADRE IR. E. MOLENGRAAF: De Katholieke Mentaliteit bij conver-tieten. Paul Brand, Hilversum, 1934. 96 blz. ing. f 0.95.Hoofdzakelijk beschouwingen over het wezen der Katholieke Kerk, haar bestemming en onfeil-baarheid. Deze beschouwingen zijn zeer irenisch gehouden en bezien het vraagstuk vooral vanuitden gezichtshoek, waaronder dit andersdenkenden tegemoet treedt.

ALF. v. d. MUEREN: Op den weg der liefde. De Vlaamsche Drukkerij,Leuven, 1933. 480 blz. ing. f 2.—.Systematisch ineengezette lessen over de tien Geboden Gods en de Vijf Geboden der Kerk. Dezemet zorg en kennis der kinderziel bewerkte lessen geven een methode voor de behandelingdezer stof, een leiddraad voor de catecheet; niet alles zal hij kunnen ovememen, maar wel ziethij bier hoe de stof kan verdeeld en besproken worden.

M. T. L. PENIDO: Dieu dans le Bergsonisme. Desciee de Brouwer etCie., Paris, 1934. 268 blz. ing. Ffr. 12,—.Bergson bezit niet, aldus de conclusie van dit bock, de kennis van God, welke beantwoordtaan de eischen der wijsbegeerte en aan die van het katholiek geloof, of zelfs aan de verklarin-gen der mystieken. Allen, die met Bergson cocetteeren, moeten dit bock lezen.

Dr. L. DE RAEYMAEKER: Inleiding tot de wijsbegeerte en tot hetThomisme. De Spieghel, Amsterdam, 1934. 271 blz.

ing. f 1.80, geb. f 2.50.Dit werk leidt op zeer bevattelijke wijze in in de wijsbegeerte en het thomisme, met veel histo-risch en weinig bespiegelend materiaal en geeft daarnaast buitengewoon bruikbare bibliographischegegevens; alhoewel deze om hun streving naar volledigheid meer de leeraren dan de leerlingenten goede komen.

Dr. L. DE RAEYMAEKER: Ontologie, algemeene metaphysica. Dekker& v. d. Vegt, Utrecht, 1933. 297 blz. ing. f 2.30.Al degenen, die kennis willen maken met de scholastieke wijsbegeerte en voor een latijnschencursus terugschrikken, zullen in dit werk een wegwijzer vinden voor hun wijsgeering denken.Wat prof. Hoogveld yak-jargon noemt, overweegt bedenkelijk in deze ontologie.

J. SALSMANS S.J.: Van den dood tot het leven. Museum Lessianum,Leuven, 1933. 130 blz.Pater Salsmans noemt deze bekeeringsgeschiedenis „Verrijzenis'', omdat 't wonder der godde-lijke almacht, de geheimvolle opstand der ziel van dezen anarchist, voltooid werd op den dagvan Christus Verrijzenis. Keurig bock dus, dat de psychologie eener bekeering in zoo'n zuivererealiteit beschrijft.

J. SALSMANS S.J.: Biecht-Hooren. De Vlaamsche Drukkerij, Leuven,1934. 208 biz. ing. f 1.20.Bestemd voor priesters en theologanten, met het 't heel speciale doel om vruchtbaar in onzentijd 't moeilijke officie van biechthooren te vervullen. Hier wordt in 't kort geantwoord op devraag: Hoe moet ik practisch in onzen tijd met zijn eigenaardige fouten en zonden mijn moraal-theologische wetenschappen toepassen tot Neil der zielen?

Dr. FERD. SASSEN: Geschiedenis van de nieuwere wijsbegeerte totKant. Dekker & v. d. Vegt, Utrecht, 1933. 276 blz. ing. f 2.25.In objectieven geest geschreven, met klare overzichtelijkheid, duidelijke formuleering en be-heerschtheid in de stofkeuze,

Dr. FERD. SASSEN: Thomas van Aquino. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1933. 95 blz. ing. f 2.75.De groote duidelijkheid sluit in deze levensschets de scherpzinnigheid niet uit, al is het ookonmogelijk in zoo weinig bladzijden diep in te gaan op de afzonderlijke problemen. Toch betreu-ren we het een beetje, dat de redacteurs zich niet tot een theoloog gewend hebben: yerheffing,zondeval, verlossing, menschwording, genade, sacramenten enz .zijn de middelpunten van hetleven van dezen geestesheld en dat komt in dit werk te weinig uit.


Prof, Dr. W. M. VAN DER SCHEER: Nieuwere inzichten in de be-handeling van Geesteszieken. J. B. Wolters, Groningen, 1933. 186 blz.

geb. f 4.25.Een tang verwacht overzicht over datgene wat bereikt is op het gebied van nieuwe verplegings-methoden van geesteszieken. Dat daarbij de arbeidstherapie en de actieve therapie volgens dr.H. Simon ruime bespreking vindt, spreekt vanzelf. Een belangrijk boek.

Prop. A. SCHELLINCKX M,S.C.: Beauraing. J. J. Romen & Zonen,Roermond. 1933. 120 blz. ing. f 0.90.Over de bekende verschijningen van Maria te Beauraing, Banneux, etc. in Belgie. Schr. conclusieis, dat de bovennatuurlijke oorsprong van de verschijningen te Beauraing niet onmogelijk is, jazelfs waarschijnlijk is. We zullen de uitspraak der Kerk moeten afwachten, maar dit boek wijstreeds naar een bovennatuurlijke verklaring.

Dr. SCHULTZ: Erbkunde, Rassenkunde, Rassenpflege. Geillustreerd.J. F. Lehmann, Munchen, 1933. 167 blz. ing. M. 220.Staat in dienst van de opvoedingsmethoden van het derde rijk. Somt alle gevaren op, welkeeen goede rasvorming in den weg staan en wijst alle middelen aan, om de geboorte van meer-waardigen te bevorderen. Moreel en biologisch onBetrouwbaar.

YVES SIMON: Introduction a 1'Ontologie de la Connaissance. Desciee,de Brouwer & Cie., Paris, 1934. 233 blz. ing. Ffr. 20.—.Hoe dikwijls men ook herhaalt, dat het denkend subject niets te maken heeft in ordine inten-tionali met het gedachte object, men maakt het nooit aannemelijk, dat het denkend subject zonderzich zelf als denkend mee te deelen aan den intentioneelen toestand van het object, ditzelvedenken kan „entierement determine par l'idee, le sujet ...... disparuit purement et simplementdevant l'objet" (p. 196)... en toch „determine-. Voor wijsgeerig geschoolden.

YVES SIMON: Critique de la Connaissance Morale. Desclee de Brou-wer & Cie., Paris, 1934. 167 blz. ing. Ffr. 10.—.Het lofwaardig streven naar verdieping van de kcnnis der eerste moraalbeginselen en der moraalin 't algemeen, dat in 't werk van Simon tot uiting komt, kan goede diensten bewijzen, al achtenwe zijn oplossing niet in alle opzichten geslaagd. Toch kunnen de onvoldoende oplossingen hiergeboden, voor schrandere geesten den weg banen tot een integraal besef.

J. SOMMER: Naar het huwelijk en het moederschap. A. N. Govers, DenHaag, 1934. 159 blz. ing. f 0.75.Behandelt het blijvende geluk uit huwelijksleven welke het gevolg is van een godsdienstige endoelbewuste voorbereiding tot verloving, huwelijk en moederschap. Moge het in handen van veletoekomstige jonge moeders zijn heilzame invloed uitoefenen.

Prof. THEOPHIL SPOERRI: Goden van dezen tijd. J. Ploegsma, Zeist,1934. 122 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.75.Dit boekje dat in de kringen der nieuwe dialectische theologie ontstaan is, heeft ons katholiekenniet zoo heel veel te zeggen. Vele der hier gesignaleerde symptomen van het moderne heiden-dam zijn reeds vaak gesignaleerd.

Prof. Dr. 0. STECKE: Gesundes Volk, gesunde Rasse. Queue andMeyer, Leipzig, 1934. geb. M. 2.20.Rassenkennis, over-ervingsleer en eugenese zijn de drie grondpijlers van de nationaal-socialistischewereldbeschouwing. Al deze vraagstukken worden breedvoerig behandeld en hun beteekenis voorhet menschdom in het licht gesteld. Deze heidensche theorieen mogen beter binnen de grenzenvan het derde rijk blijven.

DOROTHY MARGARET STUART: The girl through the ages. GeorgeG. Harrap & Co., London, 1934. 264 blz. geb. Sh. 7/6.Vertelt van het dagelijksch leven, de opvoeding, de omgeving van het gemiddelde meisje, vanafde oudheid r Babylonie, Egypte, Griekenland -- tot den tijd van koningin Victoria. Resultaatvan grondige historische studies, is het een prettig geschreven boek geworden, belangwekkenden interessant wegens het onderwerp en den kijk, die men door het behandelen daarvan op eenbepaald tijdperk krijgt.

PRIMUS VANNUTELLI: De Presbytero Joanne apud Papiam. R. Ber-ruti & C. Torino, 1933.

Aan de hand van de nieuwste literatuur wordt de beteekenis van presbuteros nagegaan en deaandacht gevraagd voor de oude christelijke documenten. die op den Apostel en den presbyterbetrekking hebben. Munt uit door logischen gedachtengang en voorzichtigheid.

Prof. J. P. VERHAAR: Waarom psycho-sophia. Paul Brand, Hilversum,1934. 16 blz. ing. f 0.25.

Prof. P. J. M. HESKES: Het evolutievraagstuk. Paul Brand, Hilversum,1934. 56 blz. ing. f 0.55.In 't eerste werkje zet de redacteur zijn motieven en plannen uiteen, in nummer 2 geeft prof.Heskes een fielder overzicht van de evolutie-hypothesen getoest aan de katholieke geloofsleer.

3


Prof. Dr. H. J. DE VLEESCHAUWER: Stroomingen in de hedendaag-sche wijsbegeerte. Dekker & Van de Veght, Utrecht, 1934. 210 blz.

ing. f 2.10.Prof. D. V. zoekt duidelijke wegwijzers in het labyrinth der hedendaagsche wijsbegeerte en meentdeze gevonden te hebben in de tegenstelling: positivisme en zijnsmetaphysica eenerzijds enwaardephilosophie, geesteswetenschap en levensphilosophie anderzijds: kennis van de algemeeneabstracte wettelijkheid van de dingen, kennis van de bijzondere concrete werkelijkheid van hetstroomende leven. Als poging tot geordend overzicht verdient zijn werk de hoogste waardeering;als interpretatie door het stellen van onverkomelijke tegenstellingen lijkt het mij minder geslaagd.

Dr. HEDWIG VONSCHOTT: Frauenbildung—Frauenberufe. Herder El

Co., Freiburg i. Br., 1934. 254 blz. ing. M. 4.---..Schr. stelt vast, dat de voornaamste oorzaak daarin gelegen was, dat bij de opvoeding van 'tjonge meisje niet voldoende rekening gehouden wordt met de specifiek vrouwelii ke eigenschap-pen en geschiktheden waarom menig meisje 'n beroep kiest, waar zij absoluut niet voor geschiktis of waarin zij juist haar grootste en schoonste krachten niet ontplooien kan. Daarna gaat schr.na, welke mogelijkheden er in Duitschland voor haar zijn, wil zij van haar leven maken, wat ertot heil der gemeenschap van te maken is.

DOM WILLIBRORD VERKADE O.S.B.: In blijde gebondenheid. C. N.Teulings, 's-Hertogenbosch, 1934. 376 blz. ing. f 3.50 ., geb. f 4.50.Naast een chronologisch verhaal van allerlei interessante gebeurtenissen en belangwekkendeinwendige ervaringen, vindt de auteur telkens gelegenheid om uit te weiden over theoretischeen practische kwesties van allerlei aard. Naast kunst-theoretische en kunst-historische beschou-wingen vindt men opmerkingen over ascese, mystiek, jeugdbeweging, volks-psychologie, enz.We leeren Kier een groot stuk van het Benedictijner-leven kennen, gelijk het in de werkelijk-heid is.

Dr. D. WIERSMA, Toepassingen der zielkunde. Leidsche Uitg. Mij.Leiden, 1934. 95 blz. ing. f 1.25.Een viertal voordrachten over persoonlijkheidsonderzoek gebundeld. Verschillende richtingen enmethoden worden er met elkaar vergeleken en critisch bezien. Voor op dit gebied georienteerden.

(ZONDER NAAM) : Sexualpadagogische Probleme. Munster-Verlag,Munster i. W., 1934. 240 blz. ing. M. 2.50.'n Zestal belangrijke studien van gezaghebbende medewerkers over sexueel paedagogische pro-blemen. Jeugdleiders, die een jeugd te leiden hebben, welke aan meer dan gewone gevaren bloot-gesteld is, hebben er alle belang bij deze ernstige uiteenzettingen, diagnostieken en vinger-wijzingen van onverdachte katholieke geleerden te overwegen .

(ZONDER NAAM) : Thomas' Summa. De H. Drievuldigheid. Geloofs-verdediging, Antwerpen, 1934. 400 blz. ing. f 2.25.Achtereenvolgens wordt besproken: de voortkomst der goddelijke personen, de goddelijke be-trekkingen, de goddelijke personen, de veelheid der personen in God, de eenheid en de veelheidin het goddelijke, onze kennis van de goddelijke personen, de persoon van den Vader, van denZoon, van den Heiligen Geest. de benamingen „Beeld van den Vader'', „Liefde- en „Gave-,met welke twee laatste de H. Geest wordt bedoeld. Deze uitgave spreekt voor zich zelf en ver-dient ruime waardeering.

(ZONDER NAAM) : Verslag van de tweede philosophische week. Dek-ker & v. d. Vegt, Utrecht, 1933. ing. f 1.25.De sympathieke gedachte van het Nijmeegsch Studentencorps tot het houden van philosophischeweken heeft gelukkig gepakt. De meer practische problemen van wilsvrijheid, wijsgeerige arbeids-verdeeling, gezag en geweten worden bier behandeld naast een paar vraagstukken uit de natuur-philosophic. In zulke bijeenkomsten wint het, zooals vanzelf spreekt, de uiteenzetting van deargumentatie. Als inwiiding in de wijsgeerige probleemstelling kan dit boekje aan katholieken enniet-katholieken ten zeerste worden aanbevolen.

ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR

De beteekenis en draagwijdte der hieronder gebezigde letterqualificatie A, B, Bc, C en D gevenwe hieronder weer in de volgende nadere omschrijving:A: Boeken die kunnen gegeven worden aan lezers boven 18 jaar, of aan jongeren, door hun ouders

gemachtigd.B: boeken die kunnen gegeven worden aan lezers, boven 21 jaar, of aan jongeren, door hun ouders

gemachtigd.Bc: boeken die kunnen gegeven worden aan volwassenen, die meer ontwikkeld zijn.C: boeken die alleen op persoonlijke, schriftelijke aanvrage bij het bestuur verkrijgbaar zijn.D: boeken die volstrekt verwerpelijk zijn en dus niet in de R.K. Openbare Leeszalen mogen aan-

wezig zijn. Hierbij dient opgemerkt dat de eigenlijke jeugdboeken niet onder A vallen.

De belangstelling van het grootere publiek voor de litteratuur, tenminstevoor de romanlitteratuur, neemt, gelooven we, de laatste jaren, eer toedan af. Hoe verheugend dit verschijnsel in sommige opzichten ook zijnmag, het brengt zijn bezwaren mede, de publieke opinie over de litteratuurwordt machtiger, dringt zelfs door in de kringen, die de litteraire critiekbeoefenen, en hoe verder dit gaat, hoe meer men de overtuiging krijgtdat deze publieke opinie niet steeds een betrouwbare critische norm is.,Maar zelfs dit was het ergste nog niet, als de schrijvers zich slechts voorhet gevaar wisten te hoeden. Dit is echter het geval niet. Er zijn schrijversin Nederland, die zoozeer doordrongen zijn van de meening, dat demoderne mensch door zijn lectuur geboeid wil worden, dat deze zeerbizondere mensch niet meer geeft om psychologische muggenzifterij, dathij avonturen wenscht en terzelfder tijd de werkelijkheid de bloote, denuchtere, de zakelijke werkelijkheid, dat ze hun lezers werkelijkgeven wat deze onder werkelijkheid en avonturen verstaan, enzoodoende deze en zichzelf jets wijs maken. Gaven ze de werkelijkheidmaar, maar de bloote, de nuchtere, de zakelijke werkelijkheid van hetgrootere publiek is de dunne oppervlakte slechts der verschijnselen enbizonder onbelangrijk. Het geval op zich is nooit jets wezenlijks, een.figuur, hoe zonderling ook, behoeft iets meer dan door een opsommingvan algemeene kenmerken verkregen wordt, Als Theun de Vries in zijnEroica 1 ) al zijn herinneringen bijeenroept tot het scheppen van een revo-lutionair, een spion, een sociaal voelenden baron, een verblindend schoonevolksvrouw, die haar eer of fert in het belang der revolutionaire partij,,dan krijgen we wel zeer zonderlinge en toch weer erg bekende personaad-jes, zeer vreemde, maar ten slotte toch vertrouwde avonturen, maar degeschiedenis van een revolutie, de herschepping van de werkelijkheid inzijn wezenlijkheid, zijn uiterste gecompliceerdheid, zijn bewogenheid enleven krijgen we niet. Als het grootere publiek de betrekkelijke fantasieen het vakmanschap van Theun de Vries bezat zou het juist zoo'n romanschrijven. Het boek zal wel veel gelezen worden. Jammer genoeg voorden schepper van althans enkele beduidende figuren, waaronder vooralTitus uit Rembrandt, dat hij zich tot deze ijselijke heidhaftigheden ver-leiden liet, in stede van zich in zijn beperking te herwinnen.Heldhaftigheid is een gevaarlijke zaak voor een auteur, want wat grootschen tegelijk meestal onopvallend is, is moeilijk te beelden. In De dood vanAngele Degroux 2 ) heeft Herman Marsman getracht om enkele menschente scheppen, die terzij de horde staan, een snort helden dus. Maar even-min als Theun de Vries is hij geslaagd, wel wordt ons op iedere bladzijdebijna verzekerd, dat we in dit boek met buitengewone menschen te doenhebben, doch als we nagaan waarin de heldhaftigheid de grootheid dezer

36 ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR.

personen bestaat, dan bemerken we al spoedig, dat die slechts in bewerin-gen te vinden is, die door geen daden, geen inzichten zelfs door geenhunner eigen woorden bevestigd worden. Behalve dat deze menschen zichzeer aristocratisch voelen, dat ze bizondere oogen en monden, handen enbeenen hebben, die ze goed verzorgen, vernemen we van hen weinig be-langrijks, want hun gemeenplaatsen over de onschoonheid, de nivelleeringen mechaniseering dezer tijden, kan men toch bezwaarlijk buitengewoonbelangrijk vinden. Men kan die zoowat iederen dag lezen in de krant. Erstaan goede, vooral goedgeschreven bladzijden in dit boek, maar het geheelis een mislukking, het is ondanks schijnbare diepzinnigheid een wat dandy-achtig waardeeren van uiterlijkheden, de vaak elementaire vitaliteit vanMarsman's verzen is er niet in aanwezig.Er is echter nog een andere manier van terzij de horde staan dan die vande helden van Herman Marsman, een soort scepticisme, dat zich wel bovende massa voelt, maar daarom nog niet heroiek verklaart. Dr. Dumay inDr. Dumay verliest 3 ) van Menno ter Braak, is zeer zeker een eenzame,maar een held is hij nu bepaald niet. Behalve van het uitzonderlijke avon-tuur houdt het grootere publiek nog altijd van wat Menno ter Braak zelfkenschetste als huiskamersromans, van een weergave van avontuurtjes,die het zelf zou hebben kunnen beleven. In dezen zeldzaam slordig ge-schreven roman kan het zijn hart hieraan ophalen. Maar deze nuchterewerkelijkheid hoeveel aannemelijker en juist in zijn nonchalance aantrek-kelijker dan Eroica of De dood van Angele Degroux is toch welbe-schouwd een wat geestig en cynisch bedrog. In een Dr. Dumay en zelfsin een Karin Laurens schuilt meer dan hier de volke wordt vertoond,moedwillig, of niet moedwillig, het belangrijkste wordt hier doodgezwegen.Dat is haast in even groote mate het geval in Intermezzo met Ernst 4 ) vanJosine Reuling. Sara Vierhout van deze schrijfster was een groote ver-rassing, omdat daar een klein geval veelzijdig bekeken, kleurig en echtwerd weergeven en het scepticisme nooit de overhand nam. Hier is bijnaalles grover geworden, het bedwongen medegevoel wordt er tot een mede-lijden, dat de grens der sentimentaliteit niet altijd vermijdt, de knappekenschetsing van uitzonderlijke personaadjes wordt hier tot caricatuur, ende verwarring der gevoelens is er zoo groot geworden, dat dit intermezzoniet alleen een gevaarlijk boek is, maar dat het vermoeden van een inner-lijker, grooter werkelijkheid, die aan Sara Vierhout zijn voornaamste be-koorlijkheid schonk, hier welhaast onvindbaar is. De wereld in een zand-korrel te zien en de eeuwigheid te houden in een enkel uur, in debeperking van het geval iets van de oneindigheid des levens te spiegelen,deze hoogste en toch eenvoudige taak der kunst, ook der letterkunst,schijnt slechts weinigen gegeven te zijn.Hierin slaagde ook de debutant van dit jaar F. van Oldenburg Ermke, metzijn Bruno Clasius 5 ) niet. Hij noemt zijn werk een roman, wat het zeerzeker niet is, herinneringen zelfs al ze gedeeltelijk verzonnen, vormengeen roman, zijn stijl, die hier een verhandelings-stig is, past zeer wel bijzulke herdenkingen, maar de plasticiteit, die bij een roman behoort, bezithij niet. Maar zelfs al wordt hier veel, te veel weggelaten, al is de humorsours wat gemaakt, toch is het een hartelijk en vaak geestig boek. Wie er

ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR. 37

een volledige biografie in zou willen zoeken zal echter teleurgesteldworden en wie meent dat in het beschrijven van dit uithoekje der jour-nalistiek, een satire op het journalisme te kunnen vinden, evenzeer. Tezwaarwichtig moet men het niet nemen, zoo was het waarschijnlijk ookniet bedoeld. Het wil niet of nauwelijks ontraadselen, het wil slechtsmededeelen over voorbije dingen.Ditzelfde is het geval bij Een stoombootje in den mist van Herman deMan en het legendenboek van Antoon Coolen.Een stoomboot in den mist 6 ) is een moderne raamvertelling, het lijkt inverschillende opzichten op De kleine wereld, dat een moderne pittoreskeroman wilde zijn, maar het is beduidend beter. Herman de Man toont zichin dit werk een goed verteller. Het grootere publiek heeft den laatsten tijduitgevonden, dat het daar toch maar op aan komt, en er zijn reeds ver-schillende critici, die deze opinie deelen. Inderdaad goed vertellen is zekerniet onbelangrijk, maar het grootere publiek vergist zich toch als hetmeent, dat het daarop alleen aankomt, dat het alles is. Het is welbe-schouwd slechts het begin. Ten slotte moet er het verhaal niet zijn omhet verhaal, maar om wat dit openbaart. Zeker Herman de Man is er welin geslaagd een karakteristiek van de verschijning zijner figuren te geven,maar doordringen in het wezen dezer menschen doet hij niet geheel,evenmin als Antoon Coolen in zijn boek van heiligen: Zegen der goed-heid. 7 )Deze verhalen van zeer uiteenloopende soorten van heiligen zijn zondertwijfel in verschillende opzichten bewonderenswaardig, al mag de stijlsoms wat te versierd, te schoon, te gemaniereerd zijn, gansche fragmentenzijn dat niet, die zijn integendeel zeer eenvoudig, zeer klaar, van een har-telijke vreugde of een verklaarbare droefheid om het kwaad doortogen.Maar desondanks zijn ze toch jets te gemakkelijk om geheel te bevredi-gen, zij zijn namelijk nu en dan een beetje te didactisch, terloops leerenzij het goede en enkele zeer oude menschelijke waarheden over hoogmoeden hardheid bijvoorbeeld, over waanwijsheid en zelfbeschikking ver-schijnen er wat te veel als waarheden, deze heiligen hebben iets te veelvan overgeleverde wijsheid en ze kijken een beetje te eenvoudig de wereldin. Het geval op zich zeif spiegelt de oneindigheid des levens nauwelijks,maar daarover hoort men in de verklarende en bespiegelende gedeeltendie men, zeer handig er tusschen gevoegd, op den koop toe krijgt. Waar-mede we in het geheel niet zeggen willen, dat het boek niet lezenswaardzou zijn, integendeel; we wenschen het een ruime verspreiding toe, goedelegendenboeken zijn er werkelijk niet zooveel.Een oogenblik lijkt het bij het lezen van V ader en ik 8 ) van WillemPutman, den Vlaming, dat hier inderdaad dieper zal worden doorgedron-gen in het wezen van een mensch, dat hier, vertellende, ook een open-baring, een ontraadseling zal komen, dat het geval perspectief zal krijgen.Deze roman is evenals Dr. Dumay verliest en Bruno Clasius een biografie,en zelfs als het laatste werk in den ik-vorm geschreven. Maar al spoedigvoelt men zich teleurgesteld, in het eerste weifelt men, ziet men de redenniet, maar verder gaande bemerkt men hoe de hoofdfiguur door denschrijver niet volkomen wordt beheerscht, hoe hij de motiveeringen van


den verteller ziet als de wezenlijke motiveeringen, en dat blijkt danpsychologisch uitgesloten. De verteller is allesbehalve een held en Lochschijnt de schrijver dit eenigermate te gelooven. Het ophouden van denverteller met zijn universitaire studies wordt absoluut niet verklaard, watvoor hem jets zoo voornaams als het kunstenaarschap beteekent evenmin.Zelden las ik jets zoo onbelangrijks als een gesprek tussschen kunstenaars,dat hier ergens wordt weergegeven, en zoo zijn er meer dingen, die al tebeperkt worden gezien. Maar schrijven kan Willem Putman ontegen-zeggelijk en er zit gang in dit verhaal. Wanneer hij bij een ander onder-werp een wijzer of stand zal weten te bereiken en een fijner psychologischenuanceering, zou hij zeer voornaam werk kunnen scheppen.Een andersoortig, maar een even groot schrijverstalent toont AlbertKuyle in zijn roman Harten en brood. 9 ) Brokstukken erin zijn werkelijkvan een klare, open preciesheid, die onmiddellijk aanspreekt en verrast,maar dit zijn voornamelijk beschrijvingen of een karakteristiek, die slechtsweinig met het eigenlijke verhaal te maken heeft. Het wezenlijke groot-sche en belangwekkende sociale onderwerp, dat Kuyle hier behandelt,beheerscht hij niet. Het bezwaar dat men gemaakt heeft tegen de een-zijdigheid dezer deugdzame armen en verdorven rijken is slechts betrekke-lijk, deugdzame armen en verdorven rijken vindt men voldoende, maar nochde rijken, noch de armen zijn levende verbeeldingen geworden, het voor-naamste bezwaar is, dat zij gelijkelijk lichtelijk imbeciel zijn, en zoo wor-den ze niet bedoeld klaarblijkelijk. De vrijerij van Marie bijvoorbeeld lijktbedenkelijk veel op de vrijerij van een zekere Agnietje. Justus van Ef fenvond het destijds al net echt, en Albert Kuyle, op de algemeen-mensche-lijkheid wijzend, evenzoo. Deze eenvoudige lieden denken op een speciale,eenvoudige, hartveroverende manier, maar een beetje te veel zooals een-voudige menschen vaak praten tegen lieden, niet van hun stand, aan wieze hun eigenlijke gedachten, en vaak terecht, liever niet willen toever-trouwen. Geen wonder, dat we op het eind van het boek ons min of meervoor den mal gehouden voelen.Hoe lang, hoe eentonig, hoe weinig beeldend het laatste gedeelte vanAlbert Helman's Waarom niet? 10 ) ook zijn mag, in de familie Baandersgeeft hij een juister idee van een arbeidersgezin dan Albert Kuyle. Hij zietdeze menschen niet als zeer goede, maar hem vreemde personaadjes, maarals evennaasten, in hoofdzaak hem gelijk. Aileen vanuit dat standpunt kanmen arbeiders in een roman recht doen. Overigens kan men van de deelen„Ilitvlucht" en „Llitvluchten” weinig goeds zeggen, litterair genomen. Inzijn uiteenzetting over werkelijkheid, fictie en waarheid in het litterairekunstwerk heeft Helman, gelooven we, gelijk, al is onze formuleering indit overzicht anders, zij komt ongeveer op hetzelfde uit. Kunst is geencopieeren, maar nabootsen, inderdaad dus fictie, zij beoogt in haar her-schepping, een doorschouwen naar wat wij de verborgen, de volledigerwerkelijkheid zouden willen noemen en wat Helman, ons inziens, minderjuist, waarheid noemt. Gedeeltelijk is Helman's roman zeer zeker eenpractisch voorbeeld daarvan. Deze drie kinderen op dit verlaten eiland zijnprachtig weergegeven, zij zijn de beste figuren die Helman ooit schiep,want zij zijn wezenlijke karakters geworden, het onaannemelijke geval


wordt absoluut overtuigend en reminiscenties aan Hughes' A high wind inJamaica, zooal aanwezig, zijn dan toch op zijn hoogst zeer gering. Defiguur van den Spanjaard Manuel met zijn ziek geweten is eveneensgeslaagd. De stijl heeft een klaarheid en een eenvoud, die we van Heimanniet gewoon waren, maar die ons liever is dan de bedenkelijke mooie taaluit veel van zijn vroegere boeken. Ook tracht Heiman zich nieuw tegen-over de dingen te stellen, onbevangen, en dat is altijd een eerste ver-eischte, dunkt ons. Maar deze onbevangenheid blij ft niet duren en isbovendien slechts beperkt, zoodra Heiman de religie in de menschenzielontmoet is hij niet onbevangen meer en als hij tegenover het communismekomt te staan evenmin. Men kan Manuel als litteraire schepping bewon-deren, als men hem neemt als een persoon op zich, niet echter als menhem zou moeten aanvaarden als de vertegenwoordiger van den godsdien-stig denkenden mensch bij uitnemendheid. Dat zou belachelijk zijn. Entoch wenscht Heiman hem, gelooven we, min of meer als zoodanig be-schouwd te zien. Het prachtige kind Jan wordt later een onmogelijkecommunist. Communisten zijn bijna altijd heiligen, maar het zijn zeer rareheiligen, hoe meer communistische schrijvers men over hen leest, hoe meermen tot de overtuiging komt, dat al het menschelijke vreemd is, zij gelijkenden god, dien zij vereeren verbijsterend goed, alles aan hen is bijna mecha-niek. Waarom niet? is een gevaarlijk boek, omdat de gedeeltelijke onbe-vangenheid, die men bewonderen moet, zoo Licht kan leiden tot het be-wonderen van den dwang, waarin de schrijver ,rich vangen liet, verwer-pend wat de religie, aanvaardend wat een materialistische heilsleer betreft.Dat Heiman, die herhaaldelijk in dezen roman blijk geeft van een grootegevoeligheid voor het mysterie des levens, zulk een leer op den duur zalkunnen voldoen, lijkt ons onwaarschijnlijk.Een sociale roman te schrijven, die geheel bevredigt, schijnt moeilijk tezijn, zelfs Jef Last in zijn Partij remise 11 ) slaagt daarin niet. Hij heeft eenroman willen schrijven van de massa, niet van het individu, maar joisthet individueele in zijn verhaal, dat zeer rijkelijk aanwezig is, voldoet onsmeer dan de tusschengeschoven stukken over de beweging. Het reportage-gedeelte, dat aan Ehrenburg en Dos Passos herinnert, doet te veel aaneen verplichte taak denken, de geschiedenis van den matroos Klaas deRuiter heeft onze belangstelling veel meer. Ook Jef Last ziet in den ge-wonen man geen vreemdsoortig wezen, maar een mensch. Zijn opstandigboek verrast eigenlijk maar matig door zijn opstandigheid, maar om deverteederde momenten daartusschen, want Jef Last is voor alles deschrijver van het mededoogen. Ook bij hem voelt men den dwang van een

leer, die in zijn uiterste consequenties hem vreemd is. Omdat hij een

massa wilde beschrijven heeft hij al te weinig van het leven zelve in zijn

boek gevangen, ook bij hem wordt zelfs het beperktere geval niet over-wegend doordrongen van de oneindigheid des levens daarachter.Dit is in veel grootere mate het geval in het werk van Arthur van Schen-del, De waterman, 12 ) een onderwerp, dat ook door Jef Last, zij het opandere wijze, met succes zou kunnen worden behandeld, zoo hem zijnlevensbeschouwing daartoe de vrijheid liet. Hoe een moeilijke jongen,door vele wederwaardigheden heen, tot een man groeit, wordt hier op een


uiterst gevoelige, uiterst sobere wijze verteld. De wisselende strooming vaneen menschenleven, dat sours als een voortgang zonder doel, als eenopeenvolgen van momenten lijkt, wordt hier tot een geheel, men ziet eenkarakter zich vormen vanuit zijn innerlijke mogelijkheden. Het bestaanzelf echter is in dit verhaal, zooals in meer werken van Arthur van Schen-del, vrij troosteloos, de wendingen van het lot hebben iets van dat be-nauwende en onafwendbare van het werk van Joseph Conrad, al wordenze even stoicijnsch aanvaard. Desniettemin wordt hier iets van de eeuwig-heid vastgehouden in het uur en iets van de wereld leeft in dit boek vanHollandsche wateren.Dit vangen van een algemeener leven in een beperkt en sterk individueelgeval vinden we ook, en we gelooven zelfs meet, in de novelle van A. denDoolaard De herberg met het hoefijzer. Men kan deze geschiedenis roman-tisch noemen, maar zij is dan toch romantisch in den zin van de novellenvan een Prosper Mftimée, die vooral ook een werkelijkheidsziener was.Er zijn verschillende dingen in dit werkje, die ons aan den Franschenschrijver herinneren, het geval is een bloedwraak, een vendetta in eenwoest gebied, woester nog dan Corsica, de Malissoren worden bewogendoor de elementaire hartstochten, waarin ook Mêrimêe zulk een belangstelde, haat, liefde en eergevoel, de stijl is gedrongen, helder en plastisch,maar toch in zijn geheel genomen is De herberg met het hoelyzer 13 ) zeerverschillend van het werk van den grooten romanticus. Want een dervoornaamste figuren in deze novelle is een priester met een zeer eigen,zeer persoonlijk karakter, maar zonder twij fel priesterlijk, hij vooral, maarhij toch niet alleen, brengt het verband van dit tijdelijk leven met deeeuwigheid. Niet het stoicisme van een Mèrimêe, maar de verhelderingvan een godsdienstig bewustzijn doorlicht deze grimmige geschiedenis.Dit is, ondanks de satire van veel oppervlakkigheid in het godsdienstige,ook het geval in den besten roman, naar onze meening, die dit jaar ver-scheen in Trouwen 14 ) van Gerard Walschap. Hij ook weet in tegen-stelling met Albert Kuyle, gewone menschen, volksmenschen, als wezen-lijke menschen weer te geven. Men denkt bij zijn Mie Zaterdag, de doch-ter van een kasseier, in de verste verte niet aan imbeciliteit, zijn dorp bezitallerminst de onwaarschijnlijke leutige vlaamschheid en gemoedelijkheidzoo veler Vlaamsche verhalen en romans. Een Barre werkelijkheid wordthier bar weergegeven, maar geenszins op de vlakke naturalistische manier.Hij last in een zandkorrel inderdaad de wereld zien, de onechtheid, dewreedheid, de huichelarij, maar ook de krachten van het behoud, dekloeke eenvoud van een onbevangen vrouw, die het leven niet verheerlijkt,maar die het aanvaardt. In al de wreede onverschillgiheid en de zelfzuchtvan dit roddelende dorp heeft Walschap toch de mogelijkheid gezien omde grootheid van het leven te toonen. Het is het modernste boek dat ditjaar in het Nederlandsch verscheen, omdat het geboren werd uit het ver-langen om binnen een wereld van schijn de herschepping eener wereld tegeven, op waarheid gegrondvest. Ondanks alle bezwaren zal men ditmoeten waardeeren en ondanks alle voorbehoud zal men moeten erkennendat Trouwen een katholiek boek is. Zelfs al zijn de geestelijken erin zekerniet als vertegenwoordigers bij uitstek van de geestelijkheid te aanvaarden.


In een beschouwing als deze, die slechts werken van een enkel jaar be-handelt, komt men uiteraard niet tot een eenigszins volledige karakteristiekder verschillende auteurs en toch is deze tot een beter begrip ook van dehier behandelde werken, uitermate gewenscht. Zoo zelden komt de ge-middelde lezer er toe het geheele werk van een schrijver, of het grootstegedeelte daarvan, te lezen. Wie het gemis van een vollediger karakteristiekvoelt, zouden we willen aanraden het boek van Anton van DuinkerkenTwintig tijdgenooten 15) te lezen. Weinigen weten als hij een critischartikel zoo boeiend te maken, zoo tot een geestelijk en doorgaans ook zeergeestig avontuur, maar bovendien weet hij in de meeste gevallen deschrijvers, die hij behandelt, precies en zuiver te kenschetsen, hij weet hetraadsel te ontraadselen om zoodoende in sommige gevallen te komen tothet onontraadselbare, dat niet het minst voorname is, maar dat zoo vaakvoorbij wordt gezien.

Jos. Panhuijsen.

1) THEUN DE VRIES: Eroica. Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1934.435 blz. ing. f 3.90; geb. f 14.90. -- C --

2) HERMAN MARSMAN: De dood van Angele Degroux. Em. Queri-do, Amsterdam, 1933. 211 blz. -- C --

3) MENNO TER BRAAK: Dr. Dumay verliest. Nijgh & van Ditmar,Rotterdam, 1933.230 blz. -- C --

4) JOSINE REULING: Intermezzo met Ernst. Nijgh & van Ditmar,Rotterdam, 1934. 276 blz. -- C --

5) FRANS VAN OLDENBURG ERMKE: Bruno Clasius. C. N. Teu-lings, 's-Hertogenbosch, 1934. 180 blz. --- B --

6) HERMAN DE MAN: Een stoombootje in den mist. De Nederland-sche Keurboekerij, Amsterdam, 1933.220 biz. --- Bc --

7) ANTOON COOLEN: Zegen der goedheid. Nijgh & van Ditmar,Rotterdam, 1934. 304 blz. -- B ----

8) WILLEM PUTMAN: Vader en Ik. Nijgh & van Ditmar, Rotter-dam, 1933. 237 blz. --- C --

9) ALBERT KUYLE: Harten en Brood. Paul Brand, Hilversum, 1933.237 biz. -- Be --

10) ALBERT HELMAN: Waarom niet? Nijgh & van Ditmar, Rotter-dam, 1933. 1043 blz. -- C ---

11) JEF LAST: Partij remise. Uitgeversmij Contact, Amsterdam, 1933.304 biz. ing. f 2.75; geb. f 3.50. --- C --

12) ARTHUR VAN SCHENDEL: De Waterman. Nijgh & van Ditmar,Rotterdam, 1933. 239 blz. -- B --

13) A. DEN DOOLAARD: De herberg met het hoefijzer. Em. Querido,Amsterdam, 1933. 142 biz. ing. f 1.90; geb. f 2.50. -- Bc --

14) GERARD WALSCHAP: Trouwen. Nijgh & van Ditmar, Rotter-dam, 1933. 182 blz. ing. f 2.90. --- C --

15) ANTON VAN DUINKERKEN: Twintig Tijdgenooten. Vox Ro-mana, Schiedam, 1933. 221 biz.


PEDRO-ANTONIO DEL ALARCON: De mooie molenarin. VanMierio-Proost, Turnhout, 1934. 154 blz. ing. f 0.70. -- B --Deze typische Spaansche vertelling is frissche, humoristische lectuur, die lezers met onderschei-dingsvermogen in handen kunnen nemen.

EDGAR ALLAN POE: Een tiental verhalen. Goede en GoedkoopeLectuur, Amsterdam, 1934. 118 blz. ing. f 1.25. .— Be .—Griezelige, geheimzinnige, spookachtige fantazieèn van een helderziende.

HERVEY ALLEN: De kleine Madonna. Elsevier, Amsterdam, 1934.297 blz. -- D P...„Anthony Adverse" is zeer kleurige romantiek, hier en daar quasi diepzinnig; — de kleurigheidwordt gedeeltelijk bereikt door pikante overspelscenes. In de „States" is het boekje er grif ingegaan; hier zal het ook wel een succes worden bij een bepaald publiek: zwoele romantiek is welgetapt, wits zij zich maar een beetje artistiek voordoet.

J. ANKER LARSEN: Koning Lear op klompen. Elsevier, Amsterdam,1933. 303 blz. P... Bc '.....

Een requisitoir tegen het moderne tooneel; tegen de moderne tooneelspelers, die en passant goedgeld bij de radio en de film verdienen, doch als kunstenaars ten gronde gaan. Larsen is zelfacteur en regisseur. Maar hij is te edel van gemoed. dan dat zijn requisitoir van eenige klein-geestigheid verdacht zou molten worden. De vertaling is heel goed, vooral waar zij zoo bij-zonder zuiver de brillant beeldende bewoordingen weergeeft, waarmee de auteur de intiemste enteerste gevoelens uitdrukt, welke den tooneelkunstenaar kunnen bezielen.

GERARD ARBOUS: Boheemsch Amsterdam. Johan Mulder, Gouda,1934. 283 biz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. — Bc ,--Een vlot schrijvend amateur over de Amsterdamsche artisten-wereld. Over het algemeen staangeen verheffende dingen beschreven, al zijn de artisten meerendeels zeer sympathiek uitgebeeld.De meeste personen zijn echter te schetsmaitg aangeduid.

CLIVE ARDEN: Het web van begoocheling. A. W. Sijthoff, Leiden,1934. 283 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. p-, BeDe tendenz van dit verhaal is deze: dat verloofden in de gelegenheid moeten worden gesteld om

elkander voor het huwelijk in dagelijkschen omgang te leeren kennen en elkander van even dichtbij moeten kunnen meemaken, als wanneer zij getrouwd zijn, dan zou er in het huwelijk minderteleurstelling en ontgoocheling komen. Een boek, waarin menige onhoudbare stelling wordt ge-propageerd en dat zonder talent werd geschreven.

MARY GRACE ASHTON: De zonen van Jacob. Holkema & Waren-dorf, Amsterdam, 1933. 350 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.75. P... BC P....

De geschiedenis van een joodsche familie, waarvan de vader uit den oorlog terugkomt en dan

moet ontdekken, dat zijn oudste zoon, die de zaken vijf jaar lang heeft waargenomen, het bedrijfkeurig heeft opgevoerd, doch meteen zijn beide jongere broers eruit gewerkt heeft. Het geheelmaakt den indruk van een jong talent, dat nog lang niet tegen iedere stof en tegen iederprobleem opgewassen is. Maar een talent is het. De karakterbeeldingen van verschillende per-sonen zijn vaak buitengewoon goed.

RUBY M. AYRES: Weergevonden. De Combinatie, Rotterdam, 1934.196 blz. ing. f 2.25. i— Be ---In dit boek is de vrouw, die om een valsch motief een meineed aflegt de moedigste vrouw terwereld. Prullectuur var. bedenkelijk gehalte.

RUBY M. AYRES: Het groote offer. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.240 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. .— B --Zonder litteraire waarde. Geschreven om zeker soort sentimenteele menschen wat te streelen.

RUBY M. AYRES: Cupido weent. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.215 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Be --Een van die onbeduidende romannetjes waarvan Ayres er in de laatste tijd een groot aantal op

Naar naam heeft staan.

RUBY M. AYRES: Een zomeravontuurtje. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 347 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. „.-. BeDit zomeravontuurtje is er een van een zeer bedenkelijke snort. Voor Gina, de heldin van hetbock, bederft het haar geheele leven. Oppervlakkig van inhoud en vorm.

RUBY M. AYRES: De stem van haar hart. De Combinatie, Rotterdam,1934. 204 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—. -- Be —Een „Hij" die door de „Zir veel te laag geschat wordt en niets doet om zich in haar oogente rechtvaardigen. Leesvoeder van gewoon gehalte.


RUBY M. AYRES: Diana ontdekt de liefde. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 307 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. --- Be ---Diana, heeft zich bijna half dood gedanst en haar dokter schrijft haar als geneesmiddel eenlangdurig verblijf buiten voor. Zij wordt verliefd op hem hoewel hij getrouwd is, maar dezeverwikkeling wordt door schr. tamelijk delicaat behandeld.

LODE BAEKELMANS: Ommegang. Die Poorte, Leuven, 1934. 212 blz.ing. Bfr. 12.—. --- Bc ---Baekelmans is een realist, die, gelukkig, niet volstaat met koud-nuchter te observeeren. Heeleven, maar juist merkbaar, laat hij zijn gevoel spreken, zelfs offert hij pier en daar iets aanromantiek, terwijl het tikje humor, dat ook niet ontbreekt, fijner is dan van veel andere Vlaam-sche auteurs.

BAILLIE-REYNOLDS: Als de schijn tegen is. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 298 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. ---, B —Het tamelijk afgezaagde thema van den „fatalen driehoek- wordt op een zeer bijzondere enongemeene wijze behandeld. Aangename lectuur voor ontwikkelde vacantiegenieters.

BAILLIE-REYNOLDS: Thalassa, J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.344 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. --- Be .--Een roman, die wel is waar niet boven het middelmatige uitsteekt, maar toch van een gezondeen frissche geest getuigt. Hij handelt over een jong meisje, dat uit het zonnige Florence na dendood van haar vader naar Schotland trekt om bij haar barschen voogd, van wien zij niets begrijpt,te gaan inwonen.

TEMPLE BAILEY: Oude idealen. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.286 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. --- B —Van groote weelde tot betrekkelijke armoede te vervallen is in den tegenwoordigen tijd een zoogewoon verschijnsel. Dat het niet altijd een ongeluk behoeft te zijn, heeft schr. met dit aange-naam vertelde verhaal naar voren willen brengen.

TEMPLE BAILEY: Weerspannige Mary. De Combinatie, Rotterdam,1934. 256 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. P.... B —Wie de weerspannige Mary nog niet kent of de kennismaking wil vernieuwen, kan met succesdit boek ter hand nemen.

FLORENCE L. BARCLAY: Guy Mervyn. Blankwaardt & Schoon-hoven, Rijswijk, 1934. 247 blz. ing. f 2.90. -- B —Twee menschen, die elkander liefhebben, zijn gescheiden door onoverkomelijke hinderpalen, be-rusten daarin heldhaftig en worden later vereenigd. Het religieuse, de anglikaansche godsdienstwordt door Barclay nooit veronachtzaamd. Aangename ontspanningslectuur.

NANCY BARR MAVITY: Het lot van Jane Mc. Kenzie. De Steenuil,Amsterdam, 1934. 224 blz. ing. f 2.25. --- Be ---Geen benijdenswaardig lot dat van Jane Mc, Kenzie! Een zonderlinge rijke oude vrouw. dievermoord wordt en van een heuvel afgegooid om de sporen van de misdaad uit te wisschen.Sensatie-lectuur uit de nude dons.

NANCY BARR MAVITY: Stille getuigen. De Steenuil, Amsterdam,1934. 286 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. — Bc —Een wat langdradig detective-verhaal- met een verrassende ontknooping.

Ds. S. BARTSTRA: Quaede Foelck. W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 1934.335 blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90. --- C ,--Dit boek is een beetje anti-paapsch en een heel erg beetje onbenullig. De schrijver heeft ple-zierig geprofiteerd van zijn rijke, historische stof en vertelt honderd uit over Foelck en hoe zijquaede Foelck werd. En nu en dan doorspekt hij zijn verhaal met zwaar romantische gedichtenen zeer leerzame folkloristische beschrijvingen. Hier en daar wordt hij zelfs „gedurfd'', zooalsin de beschrijving van het hof van koningin Johanna te Napels. Doch altijd blijft de schrijvereen beminnelijk man.

K. TER BEEKE: Naar Bethlehems stal. J. N. Voorhoeve, Den Haag,1934. 158 blz. --- Bc ---Een bundel korte Kerstverhalen, geheel geschreven in Protestantschen geest, en daarom mindergeschikt voor Katholieke lezers.

JANET BEITH: Geen tweede jeugd. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1934.327 blz. ing. f 2.90. — Bc P.

Een fragment uit het leven van 'n zachte, schuchtere vrouw, echtgenoote van 'n predikant. Soberen eenvoudig wordt het Teed en de strijd in deze schuchtere, in haar eigen gevoelens vaakverwarde ziel opengelegd. Van een buitengewone fijnheid en juistheid is vaak deze analyse;enkele bladzijden zijn op het langdradige af.


ROBERT AMES BENNET: Uit liefde voor haar. Johan Mulder, Gouda,1934. 183 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. -- A P...Een cowboy-verhaal, waarin een dappere jongen uit liefde voor een bekoorlijk meisje verdacht-making verdraagt en overwint. Goede volkslectuur.

J. H. BERGMANS—BEINS: Drentsche legenden. Gorcum & Comp.,Assen, 1934. 58 blz. ing. f 1.--. . -- A --Gewestelijke sproken en legenden, die in het algemeen weergeven wat er leefde in de zielen dereenvoudige, primitieve menschen uit een tijd, toen het leven ongecompliceerd en vol geheimenis-sen was.

FRIEDE BIRKNER: Robert of Ronald. Z.-H. Boek- en Handelsdruk-kerij, Den Haag, 1934. 241 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.--. ..— B —,Het is wel wat te mooie om waar te kunnen zijn, deze geschiedenis van zeven studenten, wierstudie en huisvesting wordt betaald door een rijken beschermer. Met realiteit bemoeit dit soortlectuur zich niet. 'n Amusementsromannetje.

FRIEDE BIRKNER: Graaf en pechvogel. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 233 biz. ing. f 2,--. -- C --Graaf en Pechvogel zijn twee studenten waarvan de een rijk, en andere arm is en die als ge-zworen kameraden met elkander omgaan. Voorbehouden lectuur.

FRIEDE BIRKNER: Boschduvel leert manieren. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 237 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

—B-FRIEDE

--FRIEDE BIRKNER: Het zwendelkwartet. Z.-H. Boek- en Handels-

drukkerij, Den Haag, 1934. 250 blz. ing. f 1.60; geb. f 2,-."...if B 0...,

Een paar luchtige vlotte vertellingen, die niet van geest verstoken zijn. Onwaarschijnlijk en watopgeschroefd doen zij wel aan, want daar komen personen en toestanden in voor, die men nergensop de wereld vindt en alleen in de fantasie van de schrijfster bestaan.

FRIEDE BIRKNER: Op zijn eigen vrouw verliefd. Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 215 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.--.

—9 D --Op zijn eigen vrouw verliefd of: „hoe uit een leelijke rups een schoone vlinder wordt-, of: „hoede moderne wereld aan uiterlijkheden hangt!"... Dit zouden nog een paar titels voor dit tamelijkelichtzinne verhaal kunnen zijn. Van dit als van alle andere B.-werken geldt, dat ze alle zonderlitterair talent geschreven zijn.

FRIEDE BIRKNER: Een brutale rekel. Z.-H. Boek- en Handelsdruk-kerij, Den Haag, 1934. 233 biz. ing. f 1.60; geb. f 2,--. -- Be ,--Een brutale rekel, die heusch nog zoo kwaad niet is en een Stempel van humor en vroolijkheidop het geheele boek drukt. Luchtig en vlot geschreven.

FRIEDE BIRKNER: Vorsten als loge's. Z.-H. Boek- en Handelsdruk-kerij, Den Haag, 1934. 226 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—. ,--, B ---Een grappige geschiedenis van eenige ex-vorstelijke personen, die op een landgoed bij een neefkomen logeeren, welke neef met een rijke Amerikaansche getrouwd is.

IWAN BOENIN: Het leven van Arsenjew. Van Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1934. 235 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50. 6,—, Bc ---Boenin is vooral stemmingskunstenaar. In plaats van menschen en hartstochten, lotgevallen engebeurtenissen te verbeelden, beschrijft hij de jeugd van Arsenjew in opeenvolgende tafereelen,met overgevoelige hand ,zich drijven latend op den wisselenden golfslag der herinnering en alleskleurend met een teeren gevoelstoon.

IWAN BOENIN: De heer uit San Francisco. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 240 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. P... C P...

Het leven is voor Boenin zoo onbeduidend, dat er geen samenhangende roman uit te maken is;losse episoden zonder diepere beteekenis vullen de dagen zijner helden. Voor lezers van verhalenmoet 't oersaai zijn: voor degenen, die met den Nobelprijswinnaar kennis willen maken, behoortdeze novellenbundel wellicht tot zijn meest repraesentatief werk.

IWAN BOENIN: Het dorp. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934. 247 blz.ing. f 2.25; geb. f 3.25. -- C --Boenin verrast door zijn weelderige natuurlyriek, zijn fijne stemmings- en sfeerkunst. Het is nieteen „Dorp – dat bier beschreven wordt, maar aspecten van een dorp op verschillende momentenen van verschillende zijden. Een welsprekend getuigenis van Boenin's pessimisme.


IWAN BOENIN: Mitja's liefde. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1934.142 biz. ing. f 1.90. -- C -Roman eener hartstochtelijke, maar niet ten voile beantwoorde liefde, die eindigt met zelfmoord.Met groote en fijne beschrijvingskunst heeft Boenin dit op zich zelf niet zoo ongewone geval toteen Lange novelle uitgesponnen. Er hangt een zeer zwoele, erotische sfeer door heel het boekje,een Russische, weeke, noodlotstemming.

HENRI VAN BOOVEN: Tropenwee. Goede en Goedkoope Lectuur,Amsterdam, 1934. 400 biz. --, BeEen weinig verouderd, naar den huidigen smaak wat te geaffecteerd. Met werkeiijke benauwendesuggestie weet de schrijver ons de tropensfeer te realiseeren.

F. BORDEWIJK: Knorrende beesten. De Gemeenschap, Utrecht, 1934.48 biz. ing. f 1.--. -- B .-Een „korte roman van een parkeerseizoen''. De knorrende beesten zijn de auto's. Men kent wel-licht het proza van Bordewijk, scherp, hard. bonkig, gewaagd. Een hoekje menschheid in grillige,wonderlijke belichting. De auto's krijgen dierlijk leven en geluid onder de hand van den schrijver.

MAX BRAND: John Kerstmis de onzichtbare. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 258 biz. ing. f 2.--; geb. f 2.65. — B ..-Deze glimlachende schurk, met een naam die gedachten opwekt aan al het liefelijkste dat er indeze koude wereld bestaat, vervult het geheele verhaal met zijn geheimzinnigheid. Ruw, woest,„schieterig - , au fond gezonde lectuur.

MAX BRAND: Sloome Joe. De Combinatie, Rotterdam, 1934. 244 biz.ing. f 2.--; geb. f 2.65. au- B ,--

MAX BRAND: Zilvertrip, De Combinatie, Rotterdam, 1934. 195 biz.ing. f 2.—; geb. f 2.65. -- B --

MAX BRAND: Twintig kerven. De Combinatie, Rotterdam, 1934. 230biz. ing. f 2.—; geb. f 2.65, -- B --

MAX BRAND: Het teeken van den doodskop. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 209 biz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. ..-. B --De helden van Max Brand hebben allen iets bovenmenschelijks. Zij schieten ongelooflijk snel, zijnvlugger dan water, heldhaftiger en moediger dan sprookjeshelden. Hij vertelt van onmenschelijkemartelingen en van wonderbare revolvers, die elke kogel raak schieten zonder dat de eigenaarzelfs maar mikt. Zijn taal kan zeer ruw zijn en de martelingen waarover hij het heeft, doen jerillen.

MAX BRAND: Het raadsel Geraldi. De Combinatie, Rotterdam, 1934.231 biz. ing. f 2.---; geb. f 2.65. ,-. Be

MAX BRAND: De zwaarste tocht. De Combinatie, Rotterdam, 1934.244 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. -- Bc .--Het Raadsel Geraldi laat schr. een geheimzinnige cowboy, zoo vlug als water met zijn revolver.een troep bankroovers ontmaskeren en hun misdadigen hoofdman aan den galg brengen en in hettweede boek geeft hij een boeiende beschri iving van een man, die zijn heele leven heeft gewerktom een rashond te fokken, die de snelste trekhond van de wereld zou worden. Leesbare lectuur.

MAN BRAND: Als een paria. De Combinatie, Rotterdam, 1934. 238 biz.ing. f 2.--; geb. f 2.65. — Bc ,-.

MAX BRAND: De man van Mustang. De Combinatie, Rotterdam, 1934.205 biz. ing. f 2.--; geb. f 2.65. -- Bc —Deze beide boeken bevatten elk een spannende vertelling: in het eerste wordt een dapper man,die zijn leven wil beteren, voortdurend om zijn vroegere misstappen vervolgd, terwijl hij juisteen bende schurken tracht te pakken; in 't tweede is Zilvertrip, bekend uit vorige boeken, deheld, die een moeilijk raadsel tracht op te lossen .Vacantie-lectuur voor groote menschen.

CHRISTA ANITA BRUCK: Een vrouwen-carrikre. De Steenuil, Am-sterdam, 1934. 203 biz. ing. f 1.90; geb. f 2.50. ..- C ---In korte zinnen, die als filmflitsen scherp en duideliik het beeld schetsen, geeft dit verhaal eenepisode uit het leven van juffrouw Iken, die zich van een arm onbekend meisje heeft opgewerkttot procuratiehoudster van een bank.

COR BRUYN: De zaadsjouwers. C. A. J. v. Dishoeck, Bussum, 1934.320 biz. ,-. BeDe zaadsjouwers zijn een groep werklieden uit de Zaanstreek, in het begin der negentiger jaren,die hun dagloon verdienen met het lossen van graanschepen. Onmenschelijk zwaar werk, datalien de allersterksten tot den ouderdom kunnen volhouden. Document van een volksgroep in eenbepaalden tijd. Het weergeven der realiteit is natuurgetrouwer dan dat van Querido.


S. PEARL BUCK: De zonen van Wang Lung. Hollandsch Uitgevers-fonds, Amsterdam, 1934. 567 blz. ing. f 2.95. -- Bc ,--Het probleem van 't komend geslacht: wat gaat ervan groeien? hoe gaat het zich ontwikkelen?wat gaat het tot stand brengen? in hoeverre zal het t' reeds getrokken spoor vervolgen? — ditprobleem houdt telkens weer de romanschrijvers bezig. Het is het geknipt gegeven voor denfamilieroman. Het bizondere aan de boeken van Pearl Buck, ook aan dit boek, is, dat zij hetgegeven verplaatst naar Chineesch milieu. In „Op eigen grond" deed zij het levensverhaal vanWang Lung, den opgekomen en rijk geworden Chineeschen boer. Het leven der drie zoons:waarvan de oudste een vadsige nietsdoener wordt, de tweede een gewiekste koopman en dejongste een vrijbuitend generaal. Schr. bereikte hier een beeldend vermogen, dat zelfs gestaltekreeg in den gezapigen gang van de handeling, in de gerektheid der beschrijvingen en den om-haal der gesprekken. Er zit Chineesche sfeer in het boek.

MILES BURTON: De moord in „the Moorings". Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 265 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.

—Bc-MILES

--MILES BURTON: Het mysterie van de Hardway diamanten. Z.-H.

Boek- en Handelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 256 blz. ing. f 2.25;geb. f 2.90. -- Bc /—Detective-verhalen, die breedvoerig geheimzinnige moorden en diefstallen behandelen, telkenshetzelfde thema beredeneeren uit een ander oogpunt, de snoode boosdoeners achter een ondoor-dringbaar gordijn en een kronkelig web van dwaalsporen tot het laatste oogenblik voor den lezerverborgen trachten te houden, hetgeen gelukken zou als de lezer niet over evenveel scherpzin-nigheid als de schrijver beschikte.

F. MARION CRAWFORD: De witte non. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 200 blz. ing. f 1.50; geb. f 2.—.

6— B ---Romantiek voor de film, edel, deugdzaam, bij tijden snood, kortom een verhaal dat liefde, deugden ontstellende lotgevallen op hartroerende wijze door elkaar mengt en eenvoudige lezers menigentraan zal ontlokken. Litterair volkomen waardeloos.

LARU SCANUS: Het geweten van Iepenburg. C. A. J. van Dishoeck,Bussum, 1934. 195 blz. -- Bc —Een geschiedenis van kleinsteedsche bekrompenheid, -- welke overigens niet beperkt blijft totkleine gemeenschappen -- hier en daar iets te sterk gechargeerd, maar toch wel geestig. Defiguur van den „majoor" vooral is kostelijk.

KAREL CAPEK: Hordubal. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam,1934. 216 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. -- Bc --'t Is een verhaal van een eenvoudige van ziel, die na een achtjarig verblijf in Amerika, vanwaaruit hij zijn vrouw onderhouden heeft, terugkeert, zijn vrouw van zich vervreemd vindt ente gronde gaat. De levendige, alerte verhaaltrant accentueert nog het tragische gebeuren.

LOUIS FERDINAND CELINE: Reis naar het eind van den nacht. Mul-der & Co., Amsterdam, 1934. 610 blz. -- D --Een nog al taai bekentenis-verhaal van een niets ontziend en niets respecteerend cynicus, eenvolstrekt g,edesillusiowrde, voor wie de mensch niets anders is dan een door drift beheerschtinsect en de menschelijke samenleving niets dan een allerverachtelijkste comedie. Het boek is inden letterlijksten zin vuil, grof, onteerend, neerhalend, lasterend en goddeloos.

AGATHA CHRISTI: Lord Edgware sterft. Jacob van Campen, Amster-dam, 1934. 327 blz. geb. f 1.—. ,— B --Een uitstekend staal van ontspanningslectuur. Het is spannend, vroolijk en heeft een ingewik-kelde intrige, die 't lezen waard is.

ERNEST CLAES: Kobeke. Goede en Goedkoope Lectuur, Amsterdam,1933. 291 blz. geb. f 3.50. P... Bc --Alle figuren uit Kobeke zijn Jan-Claassen-poppen met ijzerdraadjes in plaats van spieren en bloed.Het boek lijdt aan een pijnlijke tweeslachtigheid. Claes tracht humor te slaan uit het spotten mette eerbiedige dingen -- een spot die met overal de juiste grens bewaart -- en toch tracht hijdaarna bet bespotte hier en daar weer recht te zetten.

ISABEL C. CLARKE: Zeelucht. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.286 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Bc --Een reisbeschrijving van het leven aan boord van een groote oceaan-stoomer te geven. waar tege-lijk een romantische geschiedenis is doorgewerkt van een niet-katholiek jong meisje met eenkatholieken man. Er is een geheimzinnig waas rondom Yvonne Pearson en haar moeder. Goedeontspanningslectuur.

XSABEL C. CLARKE: Langs onbekende wegen. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 300 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. ,..... B —Een vlot geschreven populaire katholieke roman, waarin Isabel Clarke het spiritisme met al zijnverschrikkelijke gevolgen van katholiek standpunt uit verwerkt.


ISABEL C. CLARKE: De villa bij de zee. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 320 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- A --Deze echt katholieke roman heeft tot hoofdfiguur een jongen, die door zeer bijzondere omstandig-heden in een totaal ongeloovig gezin opgroeit.

J. J. CONNINGTON: De Sweepstake Kongsi. Jacob van Campen, Am-sterdam, 1934. 380 blz. ing. f 1.---. -- B --Dit verhaal, dat gaat over een aantal personen, die samen de groote sweepstake-prijs winnen isom zijn ingewikkelde intrige, bij uitstek geschikt om vacantie-gangers te amuseeren.

ANTOON COOLEN: Zegen der goedheid. Nijgh & van Ditmar, Rotter-dam, 1934. 303 blz. p-, B ---Niet alle zijn van gelijke zinrijkheid en gelijke bewogenheid, maar deze bundel in zijn geheeltoont een nieuwe zijde van Coolens talent. Coolen is hier de gevoelig vrome overweger ennaverteller van wat hij vond en las in oude verhalen en onder zijn hand herleeft en herbloeithet in nieuwe gedaante.

WILLY CORSARI: Het mysterie van de Mondschein-sonate. H. P.Leopold, Den Haag, 1934. 157 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50. -- B ,--,Een interessant experiment is het, een detectiveroman aan de proef op de som van een tweedelezing te onderwerpen. In dit werk worden de trucjes om te verzwijgen, wat de uitkomst zoukunnen verraden, al te doorzichtig. Ik zal ze den toekomstigen lezer niet verraden, om hetonderhoudend en in goed Nederlandsch geschreven verhaal om een paar compositiefouten niet vanzijn charme te berooven.

H. COURTHS-MAHLER: Eva's liefde. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1934.236 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.40. -- B ---Als het er op aan komt om een erfenis-kwestie zoo verwarrend in te wikkelen, dat het kluwenbijna niet uiteen te halen schijnt. is C.-M. op haar best. Naar het bekende onlitteraire genre.

H. COURTHS-MAHLER: Liefde en haat. J. T. Swartsenburg, Zeist,1934. 202 blz. geb. f 2.60. -- B --Met die haat loopt het nogal los, want het is de haat van een half krankzinnige gezelschapsdame,die verliefd is op den vader van de rijke Amerikaansche. Ontspanningslectuur uit een voorbijtijdperk.

H. COURTHS-MAHLER: De avonturier. J. T. Swartsenburg, Zeist,1934. 226 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.40. -- Bc •-•-•Handelt over een zwerver onder de zon. De romantiek ligt er duimendik op.

RIE CRAMER: Paradiso. W. de Haan, Utrecht, 1934. 203 blz. ing. f 2.90;geb. f 3.90. -.0 BC ,--Het jon-avontuur met Maarten is met gevoelige vingertoppen geschreven en iiberhaupt: het levenin Paradiso is met verrassende juistheid en observatie weergegeven. Dit leven is echter buiten-gewoon onbeduidend en oppervlakkig.

WARWICK DEEPING: De brug van verlangen. De Steenuil, Amster-dam, 1934. 255 blz. ing. f 2.75; geb. f 3.50. --• BC ‘---,'t Is alles natuurlijk hyper-chic en hyper-modern, een wereld van prachtige villa's, dure auto's,tennis en golf, ski en bobslee en vliegmachines. Een dame ontvangt driemaal per week pervliegmachine bezoek van een jongemani Het verhaal is vrij gehouden van sensualiteit. Overbodigleesvoeder.

WARWICK DEEPING: Waarheid en liefde. De Steenuil, Amsterdam,1934. 333 blz. ing. f 2.75; geb. f 3.50. --- Bc --Schr. pluist bet leven uit van een jongmensch dat, na een gelukkige jeugd zijn strijd om hetbestaan moet gaan beginnen, verkeerde zetten doet op 's levens schaakbord, maar door zijn zui-vere intuitie weer in de goede richting drijft.

ETHEL M. DELL: Gevangenismuren. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 320 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50. -- BC ^-Ethel Dell geeft bier het leven van een ontslagen gevangene, die tot de hoogere kringen behoort,door een jong meisje op den goeden weg van boete en zelfopoffering worth geleid. Ontspannings-lectuur volgens de bekende opzet en gegevens.

ETHEL M. DELL: Zijn levensgeluk. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1934.285 blz. ing. f 1.75. -- Bc --Een drietal short-stories, die alle drie een andere variatie op het thema „liefde'' geven. Echtemode-verhalen.

S. S. VAN DINE: Moord met voorbedachte rade. De Combinatie,Rotterdam, 1934. 245 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. --- B —,Voor hen, die van een meer degelijk detectiveverhaal houden, al gebeuren er nog al veel moor-den, is dit verhaal wel geschikt.


FRE DOMISSE: Waren wij kinderen? W. L. & J. Brusse, Rotterdam,1933. 184 blz. ing. f 2.90. -- Bc --Een felle aanklacht tegen de moderne opvoeding of verwildering van de rijpere jeugd. Geeft onsde ontwikkelingsphase van kind tot mensch en laat ons meeleven met de verwarde en veront-rustende denkbeelden der hedendaagsche jeugd omtrent godsdienst, moraal en kultuur. Een ont-stellende openbaring van de waarheid.

F. M. DOSTOJEWSKI: Een onaangename geschiedenis. Goede en Goed-koope Lectuur, Amsterdam, 1934. 104 blz. geb. f 1.50. -- Be --Het is het nude Rusland dat hier weer even herleeft, met zijn hooge en lage beambten, zijnweelde en zijn armoede, zijn hartstochtelijke menschen, zijn gebrek aan evenwicht en zijn mate-loosheid. Het is bittere humor die deze bladzijden bezielt; het eeuwig tragische van Dostojews-ki's helden breekt ook hier even door.

F. M. DOSTOJEWSKI: De droom van een belachelijk mensch. Servire,Den Haag, 1933. 109 blz. ing. f 1.50. -- Bc --Meer beteekenis voor de kennis der ideologie van den schrijver dan als litterair product. Alsnovelle is het een der zwakste en onbeduidendste die D. geschreven heeft.

Dr. A. VAN DRIESSCHE: Rietvelde. Die Poorte, Leuven, 1934. 220 blz..--f BC ,--,

Over wat er al zoo leeft en omgaat in het dorp Rietvelde; over de Walkantelaars en de Water-honden; over den rijken boer van Hoogenbemde en den burgemeester, kortom, over allerlei vandat typische land aan de Schelde, vertelt de schrijver uitvoerig in sappige Vlaamsche taal.

LODEWIJK DEN DROES: Zij, die vielen. De Steenuil, Amsterdam,1933. 233 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. — B --Dit boek wil een beeld geven van dezen na-oorlogschen tijd met den aankleve van dien: werke-loosheid, crisissteun en stempel-misére, kapitalisch conservatisme en communistische volksmis-leiding. Daardoorheen een in zijn eenvoud soms ontroerend liefdesverhaal. met als slot het oproerder „Zeven Provincien – . Een vlot en volksch geschrift.

HALL DUNNING: De wet van den witten wolf. De Steenuil, Amster-dam, 1934. 200 blz. ing. f 1.95, geb. f 2.50. -- Be .--

HALL DUNNING: Jimmy „De witte wolf". De Steenuil, Amsterdam,1934. 214 blz. ing. f 1.95; geb. f 2.50. --- Bc --De „Witte Wolf - is een revolverheld, die aan het meisje dat hij liefheeft, beloofd heeft geenwapens meer te gebruiken, tenzij hij ertoe gedwongen wordt. Deze beide boeken beschrijven tel-kens zoo'n geval, waarin Jimmy zijn doodende wapens van de muur neemt en aangordt.

E. E. DWINGER: Tusschen wit en rood. De Pauw, Culemborg, 1934.542 blz. ing. f 3.90. -- C --Een verschrikkelijk relaas, maar een waar relaas. Niemand ontkomt er aan, de benijdenswaardigeobjectiviteit van schr. zonder voorbehoud aan te nemen. Een machtig stuk interessante geschiede-nis, waarvoor men het jaarlijksche kwantum krantenartikeltjes over den paradijselijken toestandin Rusland van den eenen kant, alsmede een dergelijk kwantum over de kindertjes. die in Rus-land zoomaar in de goot liggen van den anderen, veilig mag terzijde schuiven. Een rustiger envaak zeer fijngevoelig boek over een zoo moeilijke materie hebben wij zelden gelezen, dan ditrelaas van een jongen Duitschen officier, die al deze ellende moest medemaken.

MARGREET DIJKSTRA, Heilig huwelijk. Uitg. Mij Holland, Amster-dam, 1934. 245 blz. — BcDe strakke lijnen der compositie vervagen nu en dan wel; bijkomstigheden trekken de aandachtaf; doch de algemeene weg, die een meisje uit geloovig-protestantsche ouders door een geloofs-crisis uit levensnood vindt naar het in God geborgen heilig huwelijk, is zeer reeel geteekend.Voor meer protestantsche lezers.

MIGNON G. EBERHART: De witte Kakatoe. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 284 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. ,–, Bc ,–,Rammelende ramen, klappende deuren, knarsende luiken en heel veel storm spelen met de wittekakatoe onder ten hoedje om het den lezer zoo gezellig mogelijk te maken, als hij het geheimvan dit verhaal wil doorgronden. Detective lectuur met humoristisch tintje.

MARIE VON EBNER-ESCHENBACH: De Bestedeling. Het Davids-fonds, Leuven, 1934. 248 blz. ing. Bfr. 15,--. -- Bc .......Wel is „Das Gemeindekind" op weinig na, een halve eeuw oud, maar het blijft een pakkendeopvoedingsvertelling, die in het Moravisch gedeelte van het vroegere Oostenrijk-Hongarije speelt.

JAN H. EEKHOUT: De boer zonder God. Uitg. Mij Holland, Amster-dam, 1934. 274 blz. ing. f 2.90. — Bc --Een goed geslaagde protestantsche roman van leven en lijden op het platteland; waar de arbeidop het veld wordt beschreven doet hij denken aan Stijn Streuvels.


WILLEM EGES: Skunks. Goede en Goedkoope Lectuur, Amsterdam,1933. 237 blz. ing. f 2..--; geb. f 2.85. ,..... Bc ,..1Schr. van dezen roman, die speelt onder bontwerkers, is goed op de hoogte van wat er omgaatin dit bedrijf, beter dan van het schrijversvak. Te zeer kleine realistiek, te zeer „copieerluse',het is geen schoone of grootsche verbeelding. Eges noteert slechts 's menschen woorden, dadenen gevoelens van het moment en niet dan vooral hun minder prijzenswaardige menschelijkheden.

PETER EGGE: Halivard GrOnvold. Van Holkema 6 Warendorf, Am-sterdam, 1933. 264 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.25. --- C --Deze menschen probeeren tevergeefs zich los te maken van goed en kwaad; en van 't levenzonder angst te genieten; het schuldbewustzijn . ervolgt hen op hun levensweg; voor zij zich vol-ledig onderworpen hebben, zullen ze zelfs geen betrekkelijke rust genieten. Meesterlijk van taalen compositie.

ILIA EHRENBURG: Moskou gelooft niet aan tranen. W. de Haan,Utrecht, 1934. 259 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50. ,--, C ,--,Verhaalt op uiterst grove en simplistisch vervelende wijze het reilen en zeilen van een Parijschpension, waar arbeiders en Russische uitgewekenen hun verblijf houden. Ehrenburg ziet de wereldaltijd als een plaats waar de proletarier verdrukt wordt, en den mensch als een door lijflust enegoisme gedreven dier. Met handigheid en technische vaardigheid ineengeflanste prikkellectuur.

MARGARETE ELZER: Het droomkasteel. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 254 biz. ing. f 1.50. —9 D --Huwelijksontrouw in alle toonaarden van den man, trouw van de vrouw en aan het einde inkeeren berouw van den eerste en vergevende liefde van de andere, waarna het droomkasteel opge-trokken kan worden.

WILLEM ELSSCHOT: Een ontgoocheling. P. N. van Kampen 6 Zn.,Amsterdam, 1934. 160 blz. p.m., C .–.Zedeleer en openbare orde zijn voor Elsschot blijkbaar detestabele dingen. Een openbaring isdeze novelle nu juist niet, al heeft zij ook haar litteraire verdiensten.

MARGARETE ELZER: Naar het geluksland! Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 232 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.--.

,--. BC P--0Deze „refs" naar het geluksland en al wat er mede annex is: 'n schipbreuk, 'n huwelijk niet uitliefde, maar om een familielid uit groote moeilijkheden te helpen (je reinste idioteriel ) e.d. staatme niet aan.

MARGARETHE ELZER: Ik houd van je, Rose-Marie! Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 209 blz. ing. f 1.50. ,..... Be P....Het sprookje van een bekoorlijke nimf met een schoone stem, die door booze feeen haar grooteschat verliest maar er een andere gave voor in de plaats krijgt, die van goed te kunnen tooneel-spelen. Gewone ontspanningslectuur.

MARGARETHE ELZER: Help mij, Anita. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 223 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—. —9 Bc

MARGARETHE ELZER: Hem alleen behoor je. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 210 biz. ing. f 1.60; geb. f 2,--

.---, BC –Deze beide romans van Margarethe Elzer-Courths behooren toch wel tot de degelijkste welke zijgeschreven heeft. Lectuur voor een verloren oogenblikje.

MARGARETHE ELZER: De kwestie met Harry. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 248 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

–C 4--.Nu met die kwestie loopt 't zoo'n vaart niet. Harry vindt zijn weg wel, omdat hi) een verstandig,ontwikkeld jongmensch is, die zijn weetje wel weet. Voorbehouden lectuur.

MARGARETHE ELZER: De blonde martelares. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 330 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

BCEen roman, waarin een door haar man verguisde, edele vrouwenfiguur de hoofdrol vervult, maarwaarin lichtzinnig met de onontbindbaarheid van het huwelijk wordt omgesprongen.

MARGARETHE ELZER: In de klauwen der jaloezie. Z.H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 330 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

,---, BC ,--,Marreck waarover het verhaal loopt wordt voor zijn jaloerschheid afdoende gestraft door eenpientere vrouw, die van hem wegloopt om hem te genezen. Niet aan te bevelen.

4


WILLEM EVERS: Wijken de wegen. Uitg. Mij Holland, Amsterdam,1934. 239 blz. --, B ---De auteur, die scherp partij kiest tegen het verstarde calvinisme, heeft, met dien strijd als mid-delpunt, een sterk gespannen, en niet zelden gevoeligen roman geschreven. Ook voor Katholieken,interessant.

BEN EYSSELSTEIJN: Romance in f-dur. H. P. Leopold, Den Haag,1934. 152 biz. ing. f 1.90; geb. f 2.50. ,--, Bc .--Wij krijgen de geschiedenis te hooren van alle bewoners van het flat, die op een wonderbaremanier bijna allen ooit in hun leven Eric Purcel ontmoet hebben en een schijnbare reden haddenom hem van kan te maken. Zuiver neutrale iectuur.

JOHAN FABRICIUS: Leeuwen hongeren in Napels. H. P. Leopold, DenHaag, 1934. 247 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90. .--, Bc ---Een verhaal van circus en circusleven. Eerst de ondergang van het circus in den nood der tijden,dan de hardnekkige strijd van den leeuwentemmer Saul, om de zestig, door hem afgerichte bees-ten, waaraan hij hangt met heel zijn taaie, stugge ziel, bijeen te houden. 't Is alles geschilderdmet vlugge vlotte streek. Voorbehouden voor volwassenen.

HANS FALLADA: Wie Bens uit het schaftje eet. Servire, Den Haag,1934. 451 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.75. .--, C ---De hoofdfiguur is weer een verschoppeling, een uit de gevangenis ontslagene, dien we methopelooze noodlottigheid weer naar misdaad en straf zien afdrijven. De schuld hiervan geeftFallada ,— al te eenzijdig — aan humaniteit en reclasseering. Zijn beeldende kracht, zijn vorm-talent, zijn concretiseering is als atlijd bewonderenswaardig. Fallada's wereld is er een vanintense menschelijkheid, maar een wereld zonder God. Wij missen er iets essentieels, dat doorgeen kunst of plastiek te vervangen is.

E. FLEERACKERS S.J.: Proke vertelt. Bode van het H. Hart, Aiken,1934. 160 blz. ing. f 0.50. ‘.--, A ---Over leuke Vlamingen, in frisschen vlottenden stijl.

SOFJA FODORSCHENKO: Ruessen. De Tijdstroom, Lochem, 1934.44 blz. ing. f 0.90. —. Bc --PP'Weemoedige prozagedichten gesprekken van Russische gewonden tijdens den wereldoorlog, na-genoeg stenografisch opgeteekend door hun verpleegster.

S. FRANKE: Legenden langs de Noordzee. Geillustreerd. W. J. Thieme(j Cie., Zutphen, 1934. 274 blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90. 4— B ---Dit boek verhaalt van de wonderlijke geheimzinnige dingen, die er in vroeger dagen gebeurdzijn langs de kusten van de Noordzee. Een bonte reeks van volksvertellingen, beginnende bijMardijke, dat daar ligt in Fransch Vlaanderen, en eindigende in Noord-Friesland. waar dedappere wijven van de Friezen de rauwe Deensche strijders met de paplepels om de oorensloegen. Voor de liefhebbers van dit genre.

S. FRANKE: Jan Fuselier. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1934. 328 blz.ing. f 2.25. ,—, Bc ---Schr. komt in deze schetsen over 't soldatenleven in onze Oost niet boven zijn eigen stof uit.Boeiend is het boek wel, al hindert zoo nu en dan de tendenz. die i t boek gevoelig schaadt.

JOHN GALSWORTHY: Een moderne comedie. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 1124 blz. ing. f 5.75; geb. f 6.75. -- Bc ---„Een moderne Comedie is het tweede gedeelte van Galsworthy's epos over den „hoogeren"middenstand, een werk, dat wel van cultuurhistorische beteekenis kan geacht worden. Dit tweedeomvangrijke deel van bet werk, dat de geschiedenis van een familie behandelt, omvat „De WitteAsp'', „Stille Vrijage", „de Zilveren Leper. „Zij, die voorbijgaan'' en „Zwanenzang-.

JOHN GALSWORTHY: De aristocraat. Hollandsche Uitgeversfonds,Amsterdam, 1934. 252 blz. ing. f 1.25. --- Be ---De zuiverheid van het bloed wordt bedorven door de oppervlakkigheid van den geest, die amuiterlijken dwang de innerlijke gave der liefde prijsgeeft. De fataliteit ,waarmee dit proces zichvoltrekt, beleven we mee onder de rustig voortspinnende, maar diep indringende ontwikkeling vanGalsworthy.

LOUISE GERARD: Geheime liefde. De Combinatie, Rotterdam, 1934.272 blz. ing. f 2,—; geb. f 2.65. p-- Bc —Een paar schurken die op een erfenis jagen en het den rechtmatigen eigenaar geweldig moeilijkmaken met een sensationeele ontknooping: ziedaar de inhoud van dit overigens nietsbeteekenendeboek.

LOUISE GERARD: Het spel van het noodlot. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 272 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. --- BcOnwaarschijnlijk en romantisch is bet verhaal wel, maar paar heldin is ditmaal een jong meisjedat door allerlei omstandigheden tamelijk verbitterd tegenover het leven staat.

,ri.../


LILJA GERTRUD: Vader en zoon. Literbo, Amsterdam, 1934. 292 blz.—C.--De .--,

De ontluikende liefde tusschen een vader en de aanstaande van diens zoon wordt hier geschetst.De zelfmoord aan 't slot, die een offer van den vader moet verbeelden, bederft veel. Een weltroosteloos, maar sours toch ook geestverkwikkend boek. geschreven in fielder, frisch proza.

FEDOR GLADKOW: Nieuwe grond. Van Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1933. 226 blz. ing. f 2.50. — C —Men vindt hier de gewone sovjet-mythologieen: de tractor wordt met heiligen eerbied als eensoort verlossing begroet, de aarde zal een nieuwen bloei beleven door de dictatuur van het prole-letariaat, etc, etc. Het talent van Gladkow reikt niet heel ver: zijn roman is er een uit honderden.

CHRISTINA GOBEL: Achter de schrijfmachine. Andries Blitz, Amster-dam, 1933. 279 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. --- Bc ,--,De moeilijkheden en strijd waaraan een meisje, in godsdienstig milieu opgevoed, blootstaat, nu ze,wees, haar eigen onderhoud moet verdienen en in een omgeving komt waar meeningen en opvat-tingen gehuldigd worden geheel in strijd met hetgeen haar geleerd was: is de inhoud. Vlot enonderhoudend geschreven behalve waar de auteur 't innerlijke zielsgebeuren tracht te analyseeren.

ANNA VAN GOGH'-KAULBACH: Goddelijk avontuur. NederlandscheKeurboekerij, Amsterdam, 1934. ing. f 2.90. — C —Van de vredesidee die, zwak en klein, in de loop der tijden sterker en machtiger wordt, steedsmeer bewonderaars en ijveraars verwerft, tot ze tot een macht gedijt waarmee regeeringen reke-ning moeten houden, verhaalt dit boek. Zuiver van taal, vaak zeer goed van beschrijving, is ditboek toch niet vrij van 'n zekere langdradigheid.

ANNA VAN GOGH-KAULBACH: Wij zoeken. Leidsche Uitg. Mij.,Leiden, 1934. 332 blz. ..-0 C ,---fA. v. G.-K. kan haar zoekers geen steun geven, hen geen docl in klaar perspectief voor oogenstellen; zij kan geen innerlijk houvast geven. Een volkomen Palen, en ook een tikje gevaarlijk.Een, met matig talent beschreven, tijdsbeeld der gedragingen van eenige uitzonderlijke menschen.

LOUIS GOLDING: De vijf meisjes Silver. Van Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1934. 544 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.75. 0-- C —Voor dit verhaal wordt zoo'n ongeloofelijke hoeveelheid materiaal bij elkaar gesleept, dat menzich verwonderd afvraagt, of Golding nog wel wat over houdt voor zijn volgenden roman. Deoude Silver is een uit Rusland in Engeland geimmigreerde jood, die door een gelukkig lot uit deloterij een fabriekje of liever een werkplaatsje koopen kan van een anderen jood, een sionist,die in 't oude vaderland sterven wil; en 't bedrijf uitbouwt tot een economische wereldmacht.En toch speelt Golding het klaar, om uit dit amorphe materiaal een boeiend en samenhangendverhaal te bouwen.

GEORGE GOODCHILD: Jim trekt naar de goudvelden. A. W. Bruna& Zn., Utrecht, 1934. 255 blz. ing. f 1.40. .— B —Een van de vele verhalen, die langs gewone avonturen blij eindigen in een gelukkig huwelqk —in dit geval zelfs twee gelukkige huwelijken. Afgezaagd van thema.

GEORGE GOODCHILD: Het Marokkaansche avontuur. A. W. Bruna& Zn., Utrecht, 1934. 264 blz. ing. f 1.40; geb. f 1.90. — B P—•Een paar schurken exploiteeren een jong mcisje om een zaakje, waarin voor hen veel geld zit. tedoen slagen door haar in Marokko te laten rooven door een paar Mooren. Ontspanning voor eentriesten winteravond.

GEORGE GOODCHILD: Het gestolen halssnoer. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 254 blz. ing. f 1.90. P.—, BC ^--Een drietal schurken hebben hun begeerige blikken geslagen op een halssnoer van onberekenbarewaarde en zij gebruiken een jong talentvol violiste om in 't bezit te komen van het halssnoer.Een onderhoudend en vlot avonturenverhaal.

GEORGE GOODCHILD: De wolf der wouden. Jacob v. Campen, Am-sterdam, 1934. 312 blz. ing. f 1.—. —.0 B —Een boeiende vertelling over een glimlachende schurk, die een eerlijk man zijn meisje afhandigtracht te maken door het onderscheppen van hun wederzijdsche brieven. Een aangename tijd-passeering.

GEORGE GOODCHILD: Mushalong. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 248 blz. ing. f 1.90. ,.... BSpeelt in het hooge Noorden van Alaska. De geschiedenis van Mushalong, die een jong meisje,volgens de opdracht van haar stervende vader veilig thuis brengt, is van een beter snort danschr.'s vorige boeken. Echte ontspanningsectuur voor een donkere winteravond.

SALVATOR GOTTA: Liefdes kleurenspel. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 274 blz. ing. f 2.90. — Bc ,-...Soms heeft ons de ineenvlechting van drie onafhankeijke verwikkelingen rond het eene probleem(liefde gehandicapt door levensomstandigheden en stand) gehinderd. Maar rijk aan inzicht op devrouw en ook den man is het boek.


P. GOURDON: Zijn erfdeel. L. J. Veen, Amsterdam, 1934. 192 blz.ing. f 2.50. ,-- B i.--,In deze roman wordt zoo duidelijk in het licht gesteld, dat de band door een kerkelijk huwelijkgelegd onverbreekbaar is en een door de wet gesanctioneerde samenleving zonder deze, geengeluk brengt. Een werkelijk goed boek.

JACKSON GREGORY: Ruiters van over den grens. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 292 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. ,—, Be .--Een verhaal zooals er dertien op een dozijn gaan. De traditioneele edelmoedige cowboy in strijdmet een verraderlijken schurk enz., enz. Oppervlakkig en banaal.

ZANE GREY: Donderberg. De Combinatie, Rotterdam, 1934. 216 blz.ing. f 2.---. •-- Bc ----Een wild-west-roman met de noodige revolvers en heldendaden van een ten onrechte door densheriff gezochten „gunman".

GERARD F. DE HAAN: Nardus Hakel. Goede en Goedkoope Lectuur,Amsterdam, 1934. 337 blz. geb. f 4.25. — Be ,-,Een boerenroman van de goede soort. Waar 't echter meer dan een boerenroman wit wezen enzich waagt aan de beschrijving van de gevaren eener groote stad, wordt het wat tractaatjesachtigen onwezenlijk.

G. G. HAGALIN: Stormen. Servire, Den Haag, 1934. 102 blz. -- B --De liefdestragedie van het meisje Hervär en haar beide minnaars wordt beschreven in een prozavan korte, hockige zinnen van diep dringende suggestiviteit. Een karakteristiek specimen der mo-derne IJslandsche litteratuur.

EDMUND HAHN: Lisa wordt vrouw. L. J. Veen, Amsterdam, 1934.219 blz. ing. f 2.40; geb. f 2.90. —, D —Dwaas en bedenkelijk verhaal van een meisje, dat zich kalmweg aan haar minnaar geeft, omdaarna, via een week van veel quasi-diepzinnig geklets en zielsbelevenissen, een herboren v-iouwte warden.

PAUL HAIN: Een circusleven. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1934. 240 blz.ing. f 1.90; geb. f 2.50. ,--, D —Schrijver legt zich in de amoureuze scenes, welke hij in alle bijzonderheden beschrijft, weinigterughoudendheid op; daariStn 'n' ongeschikt boek.

KAGAWA HAROE: Uit het diensthuis uitgeleid. Ruys, Zutphen, 1934.144 blz. ing. f 1.90. #.-- A ,--Schr. beschrijft haar leven als dienstbode en fabrieksarbeidster, tot haar bekeering tot het Chris-tendom en haar huwelijk met Toyohiko Kagawa. Fen nobel en in treffenden eenvoud geschrevenwerkje, bedoeld voor Protestansche lezers.

MANFRED HAUSMANN: Zee-symphonie. Z.-H. Boek- en Handels-.drukkerij, Den Haag, 1934. 250 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.--. — Bc ,--,Ongevraagd voor ongeweigerd houdend gaan twee jongens van het gymnasium een tocht makenmet het zeiljacht De Scharh6rn op de Wadden bij Bremen. Eerst pikken ze een schipbreukelingop en later een schipbreukelinge, in den vorm van een 16-jarig meisje. Ze leven buitengewoongemoedelijk aan boord; Corrina deelt haar hut met Abel, die verliefd op haar is. Zij vertelt eenspannend verhaal, dat zij beleefd heeft in een luchtballon in een storm. Niet kwaadaardig, maaronbeduidend.

HELMA VON HELLERMAN: Het onverwachte geluk. J. Philip Kruse-man, Den Haag, 1934. --- Bc --Een aardig vlot geschreven vertelling, waarin twee zusjes de heldinnenrollen vervullen met helaaseen zelfmoord aan 't einde.

HELMA VON HELLERMAN: Wat liefde vermag. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 287 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. --- Bc ---Fondant-achtig kleverige, zoete romantiek. Overdreven schoon is de heldin van dit verhaal, eenmeisje, dat met loshangende harm met een bloemkrans op het hoofd onder de goudgele zonne-stralen in een geheimzinnig bosch zit met een grooten hoed naast haar, tot wien zij in verhevenboekentaal het woord richt.

JAMES B. HENDRYX: Het meisje uit het goudland. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 283 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. --- Bc ----Een jong meisje, dat er alleen op uit trekt om de goud-claim van haar vader te zoeken in eenonherbergzaam oord en daarbij bespied wordt door een paar hebzuchtige mannen is een fantastischgegeven dat wij niet zoo maar kunnen aanvaarden. Goede ontspanningslectuur.

JAMES B. HENDRYX: Gouddorst en misdaad. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 286 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. -- BC ---Een ruig boek over de ruwe goudzoekers in het hooge Noorden van Amerika, waar zij die eengoud-ader ontdekt hebben, zich met hand en tand, dag en nacht moeten verdedigen tegen desluipmoordenaars.


FRANZ HERWIG: Het wereldwonder. Het Nederlandsche Boekhuis,Tilburg, 1933. 240 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50. -- BcHet Wonder der Wereld is Koning Otto HI, (893-1002), die de traditie der Duitsche koningenvoortzette door zijn herhaalde krijgstochten naar de Eeuwige Stad. Het verloop dezer tochten enOtto's verblijf in Italie vormen den zakelijken hoofdinhoud van dezen historischen roman. Zwakvan compositie met goede detailbeschrijving.

FRANZ HERWIG: Hoop op licht. Het Nederlandsche Boekhuis, Til-burg, 1934. 304 blz. ing. f 3.90 -- Bc 0-,Dit is het derde werk van Herwig, behoorend tot den socialen romancyclus, waarin hij zich voor-al ten doel heeft gesteld met zijn goede menschenwoorden troost en begrijpen te brengen. Ster-ker dan in de andere werken nog wil hij de brug leggen tusschen de wereld van uitgestootenenen de wereld van brave burgers. Zijn liefde staat aan den kant van de verschoppelingen. Herwigmoet onder deze armen hebben geleefd om zoo diep hun droevig wezen te begrijpen. Nochtansis het einde van dit verdienstelijk boek niet zoo sterk als het begin; er treedt een zekere ver-slapping op.

FRANZ HERWIG: De groote bisschop. Het Nederlanasclie Boekhuis,Tilburg, 1934. 330 blz. -- B —.0Na de eerste helft, die een goede schildering geeft van von Ketteler's zeer moeilijken jeugdtijd,verwacht men in de tweede helft den bisschop te zullen zien: den strijder tegen den liberalen tijd-geest en het aanrukkend socialisme, de Europeesche figuur, den geweldigen Kerkvorst, Kerkvaderbijna in dezen modernen tijd, voorlooper der groote Sociale Encyclieken van Leo XIII. Het ont-breekt echter in de tweede helft aan grootschen opzet, die toch voor dezen historischen romande eenig passende kon zijn.

FRANZ HERWIG: Tim en Clara. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg,1934. 367 blz. -- C --Twee menschen gaan na een aantal huwelijksjaren beu van het grootestadsleven, beu van deschijncivilisatie, beu van elkaar en hun modern een-kinds-huwelijk uiteen, om elk voor zich „zich-zelr te worden. De man dacht het aanvankelijk te zoeken in een koelbloedigen zelfmoord, vindtbet in den terugkeer tot de natuur, in een snort Robinsonade; de vrouw zoekt het in de vrijeliefde. De schildering daarvan is hier en daar kras erotisch. Psychologisch schijnt ons de romanniet sterk. De hereeniging van Tim en Clara wordt niet afdoende gemotiveerd.

WERNER E. HINTZ: Spoken aan boord. Jacob van Campen, Amster-dam, 1934. 238 blz. ing. f 1.—. 6—• A --

Daar zal wel geen sprake van verveling geweest zijn op de lange reis aan boord van de„Atlanta" voor al degenen die de avonturen, waarvan dit verhaal zoo boeiend verteld, mee-maakten.

G. C. HOOGEWERFF: De Zwaardgeesten. D. A. Daamen, Den Haag,1934. 270 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.25. —0 Bc --Schr., die ongetwijfeld veel ve:5r-werk heeft moeten verrichten, last daar niets van merken enverhaalt over een boeiende geschiedenis-episode, alsof hij een oud verhaal uit zijn jeugd vertelt.Dat is werkelijk de goede toon voor zoo'n boek. „De Zwaardgeesten'', dat zijn de beruchtewederdoopers; en de val van Munster, waar het .,Koninkrijk Sion" was gevestigd, wordt kleurigen gedegen verteld.

NET HOUWINK: Fientje. E. M. Querido, Amsterdam, 1934. 234 blz.ing. f 2.90; geb. f 3.75. -- Be

Fientje, een voogdijkind, zwerft van gezin tot gezin, totdat ze eindelijk in een gesticht terechtkomt, waar ze heelemaal niet op haar plaats is en zich diep ongelukkig voelt. Het diep-tragischein dit kind met haar gevoelig hartje is buitengewoon goed beschreven.

FANNIE HURST: Langs het leven. H. P. Leopold, Den Haag, 1934.330 blz. ing. f 2.90. -- Bc --'n Aardig bock met mooie en rake hints. 'n Boek van 't land waar 't rijk der hemelen in dollarswordt geschat en uitgedrukt en waar tevens zoo'n oer-eenvoud naar buiten treedt in milieu's enomstandigheden, als wij niet zouden verwachten.

LESTER HYMAN EN COHEN: Aaron Traum. L. J. Joachimstal, Am-sterdam, 1933. 279 blz. ing. f 2.90. p.-- C ,--,Een stuk levensstrijd van 'n jodenjongen die, in zijn nieuwe vaderland Amerika, ondanks bitterearmoede, zware arbeid en veel leed zich met onverzettelijke taaiheid en wilskracht, zijn raseigen, opwerkt tot 'n menschwaardig bestaan. In beschrijving en karakteruitbeelding van dehoofdfiguren, steekt 't gunstig of bij het gros middelmatigheden wat op de leesmarkt geworpenwordt.

IVANS: De andere. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1934. 287 blz.ing. f 1.25. -- A —

Degenen, die de stof van het verhaal meer interesseert dan de structuur, vinden hier veel nieuws,en zullen het met smaak lezen.


IVANS: De uitgestrekte hand. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1934.288 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. --- A p-,Onderhoudend en slecht gestileerd. Een vrij eenvoudige intrige wordt rustig uitgesponnen tot eenheel verhaal, zonder dat ze nu onduldbaar langgerekt aandoet.

IVANS: Woonwagens. De Rijn-refs van Dr. L"ring. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 284 blz. ing. f 1.25; geb. f 2.—. -- A p--Op hetzelfde sukkeldrafje als gewconlijk, loopt het verhaal vooruit ,dat culmineert in een moord,waarvan de moordenaar, na de gewone peripetieen netjes ontdekt wordt, met een gelukkighuwelijk tot slot. Voor iedereen.

A. M. DE JONG: De schotel. Em. Querido, Amsterdam, 1934. --- Bc •--,De wel wat lang uitgesponnen wederwaardigheden van een Moorsche schotel die door een mars-kramer van een Brabantsch boertje voor een krats gekocht worth. Jammer dat de Jong in dezcoverigens onschuldige vertelling niet kan nalaten de gebruikelijke vloeken in te lasschen.

PETRUS JOSEPHUS: In 't heiligdom. W. P. van Stockum & Zn., DenHaag, 1933. 420 blz. —, D '--Een roman uit het Haagsche muziekleven uit de vorige eeuw en er heerscht een slappe, Jaffe finde siêcle-stemming in. In 't tegin muf, maar later wordt het nog vuns bovendien.

CHERRY KEARTON: De dieren komen drinken. Geillustreerd. W. J.Thieme & Cie., Zutphen, 1934. 184 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90.

~ BDe zachte Impalla is haar kudde kwijtgeraakt en zoekt overal bescherming bij kudden van anderedieren, en zij is getuige van geweldige gevechten, zij maakt allerlei avonturen mee en vluchtvoor het monster: de reuzenkrokodil. Een goedgeschreven verhaal.

C. J. KELK: Baccarat. De Spieghel, Amsterdam, 1934. 231 blz. ing. f 2.90..--D P... P...

Over eenige vorstelijke jongelingen, die in het Parijs der zestiger jaren een vorstelijk losbandigleven leiden. Luchtig, vlot, geestig geschreven, het heeft sfeer en spirit en mist alle lourdeur.Geschreven vanuit een volstrekt diesseitigen, mondainen geest.

MATHIAS KEMP: Vallende vogels. Leiter-Nijpels, Maastricht, 1934.247 blz. ing. f 2.—. ,... Bc ,-•Wat een krachtig epos had kunnen zijn, een moderne forsche roman over een modern, forschonderwerp, is uitgezakt en verworden tot een middelmatig, zeer gewoon liefdesverhaaltje, onbe-langrijk en hier en daar verbrokkeld, welke laatste indruk nog versterkt wordt door de kortehoofdstukken van te onbelangrijke episoden.

GEORGE KETTMAN Jr.: De oceaanvlucht van een olieman. Amster-damsche Keurkamer, Amsterdam, 1934. 181 blz. ing. f 1.50. -- Bc -Een romannetje over een ongelukkig gehuwden jongen ingenieur, die in zijn vrijen tijd, buitenweten van zijn vrouw als amateur-sportvliegenier zijn ellende tracht te vergeten.

RUDYARD KIPLING: Kim. Uitgeverij Helmond, Helmond, 1933. 347blz. ing. f 1.50; geb. f 1.90. -- A P..'Een Iersch-Indischen jongen wordt opgeleid voor den Britsch-Indischen geheimdienst en vindtdaar verder zijn weg. Zijn zwerftochten aan de hand van een lama geven den schrijver de ge-legenbeid het kleurige en woelige leven van bet Indische yolk te beschrijven. Een frisch enorigineel boek.

JACOB KNEIP: Hampit de Jager, Die Poorte, Leuven, 1934. 293 blz.ing. Bfr. 12.—. P... B —9Een frisch en gezond volksvertelsel. Een boek met een lach en een traan, van blije levenslusten levenstragiek ook. Speelt ergens tusschen Rijn en Moezel.

MARIE KOENEN: Parcival. De Spaarnestad, Haarlem, 1934. 159 blz.ing. f 1.—. — A pDe Parcival-sage weergegeven in prachtige taal en zuivere bewerking.

E. G. KOLBENHEYER: Kerstverhalen. Van Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1934. 131 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50. p.... Be ,...,Wonderlijke vertellingen, die ontwelt zijn aan een diepgeloovig hart, dat niet de zoete liefelijketeederheid van onze Kerstmis kent. Voor lezers met onderscheidingsvermogen.

FERENC KORMENDI: Erfgenamen. H. J. W. Becht, Amsterdam, 1934.910 blz. ing. f 4.90. .--- D ,—Alle litteraire beschouwingen loopen vast in onze moreele bezwaren. Want die zijn doorslaand.Zij noodzaken ons tot een besliste afwijzing. De roman beeldt in den hoofdpersoon Paul Hege-dtis en in een aantal jonge mannen en vrouwen rond hem de ontreddering, de maatschappelijkeen vooral de moreele verwording uit, der moderne, verheidenschte jeugd van na den wereld-oorlog. Van die jeugd is deze Hegedus een representatief specimen, dat langs een record aanflirts, „verhoudingen", kameraadschaphuwelijken, burgerlijke huwelijken en echtscheidingen opeven dertigjarigen leeftijd tot het beset komt, dat hij „uitgebrand - is en het nu verder maaralleen zal probeeren.


ANNA VON KRANE: De speelman van O.L. Heer. Die Poorte, Leuven,1934. 246 blz. ing. Bfr. 12,–. -- A --Een fijn romantisch verhaal. Er ligt een diep religieus gevoel ten grondslag aan deze historicvan liefde, die eerst door godsdienstige loutering verwezenlijkt wordt.

B. KROON-HOOGEWERFF: Klein wereldje. W. J. Thieme & Cie.,Zutphen, 1934. 223 blz. ing. f 3.50. -- B --Het kleine wereldje, waarom het hier gaat, is een klein ziekenhuis. met al zijn lief en leed, zoo-wel van de patienten als van de verschillende verpleegsters. Begrijpelijkerwijze overheerscht hetleed. Vlot en niet al te diepgaand beschreven. Geen enkele maal wordt over God of godsdienstgerept.

FRANCISCA KRUIZE: Joost Tuinders. H. van Munster, Amsterdam,1934. 295 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.90. -- Bc --Anders dan eenigszins melodramatisch kunnen wij vooral de climax in het levensverhaal vanJoost Tuinders niet noemen. Hier en daar slechts blijkt uit den roman wel echt gevoel, maardoor den dilettanterigen stijl spreekt het niet sterk.

MANFRED KYBER: Veronica's drievoudig licht. L. J. Veen, Amster-dam, 1934. 250 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. -- Bc --Het gaat over menschen, die geesten zien; over gevallen van zielsverhuizing en zoo meer; en datademt alles inderdaad den geest van het eerste deeI van „De Kleine Johannes – . Aardig verteld.

MANFRED KYBER: Als dieren spreken. Geillustreerd. L. J. Veen,Amsterdam, 1934. 192 blz. ing. f 2.75. -- Bc --Kyber schrijft dierenverhalen, vooral om de menschen te hekelen. Nu, er zijn er bij, die demenschelijke ondeugden geestig belichten. Maar overigens schi;nt hij van oordeel te zijn dattusschen mensch en dier niet zoo'n heel groote afstand ligt, omdat wij alien kinderen zijn vaneen Eenheid. Voor volwassened leesbaar.

ANNEMARIE LAND: Melodie der liefde. J. T, Swartsenburg, Zeist,1934. 235 blz. ing. f 1.60. -- Bc --De moeder van Jutta begaat de fout haar degelijken man te verlaten voor een lichtzinnig artisten Jutta moet veel leed doorstaan als gevolg van deze misstap harer moeder. Er loopt 'n stevigedraad door dit weefsel.

ANNEMARIE LAND: De heilige vlam. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1934.•.-C •- 'met221 blz. ing. f 2.25.

ANNEMARIE LAND: Verzonken geluk. J. T. Swartsenburg, Zeist,1934. 220 blz. ing. f 2.25. -- C ---

ANNEMARIE LAND: Het eeuwige lied. J. T. Swartsenburg, Zeist,1934. 232 blz. ing. f 2.25. -- C --In deze drie romans is verboden liefde vrijwel het eenige motief, waarop verschillende variatiesgemaakt zijn welke in dissonanten ontaarden. Hartstochtelijke romans zonder eenige ernstigeondertoon. Ongelezen latent

ANNEMARIE LAND: Hof-intriges. J. T. Swartsenburg, Zeist, 1934.221 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.25. -- Be --Een oppervlakkig verhaal dat de vele belangwekkende bij zonderheden uit diep aan gebeurtenis-sen zoo rijken tijd in Frankrijk, rustig sluimeren laat en alleen over romantische liefde, overzuchten en verlangen gaat.

ZILAHY LAPS: Doodende lente. W. J. Thieme & Cie,, Zutphen, 1934.185 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. -- C --De held staat op het punt om te trouwen met de tweede liefde, als de eerste berouwvol terug-komt; en ziet geen anderen uitweg dan zich zelf van het leven te berooven. Ondanks goedecompositie-eigenschappen sterk ontraden behalve aan geestelijk rijperen.

FLORAN LAMBRECHTS: Krekelken. Johan Mulder, Gouda, 1934.139 biz. -- Bc --Een wel wat al te simpel opgevatte geschiedenis van twee heidekinderen, die in hun poetischeuitingen van gedachten te tar en naief aandoen.

JEF LAST: Partij remise. Uitg. Mil. Contact, Amsterdam, 1934. 304 blz.ing. f 2.75; geb. f 3.50. -- CHet verhaal verhaal van het groetende socialisme in Nederland. Het is een mengsel van fictie en historie,maar zulk een mengsel dat er geen poezie' of iets wat daarop lijkt, uit geboren is. Een hybridi-scher product dan dit is nauwelijks denkbaar.

AART VAN DER LEEUW: Die van hun leven vertelden. Nijgh & vanDitmar, Rotterdam, 1934. 159 blz. -- Bc --Een leesbaar boekje dat ons een eind weegs voert in het labyrinth der menschelijke hartstochtenen lotgevallen. Van der Leeuw wect het eigene en karakteristieke der verschillende autobiografenjuist aan te geven.


GERTRUD VON LEFORT: De zweetdoek van Veronika. HollandscheUitgeversfonds, Amsterdam, 1934. 380 blz, geb. f 2.75. --, Be --Een belangwekkend en diepzinnig boek, dat warme aanbeveling verdient. De titel geeft bij verreniet den belangrijken inhoud van dit zeldzaam goedgeschreven boek weer, dat een fijne psycho-logische beelding geeft van pijnigende zielsconflicten van menschen, die rusteloos zoeken naarde oplossing van innerlijke problemen. Dit bezonnen boek geeft ons menschen, in wie wij eigenmoeilijkheden terugvinden en die daarbij met gebeeld zijn als „psychologische gevallen'', maarals menschen van vleesch en bloed, trillend van leven in hun milieu, dat levend ons voor oogengesteld is. Een der zeer uitnemende werken van deze jonge Duitsche romanciere.

L. H. VAN LENNEP: Naar den heiligen berg. P. N. van Kampen &Zoon, Amsterdam, 1934. 139 blz. geb. f 1.25. — Be 0—Als vertelling laat het boekje zich prettig lezen, want de auteur beheerscht een ongezocht-een-voudig archaistischen stijl, met goed gevonden juiste beeldspraak, die wonderwel bij het onder-warp aanpast.

GYRITHE LERUCKE: Edwardsgave. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 3 deelen. Per deel ing. f 2.50; geb. f 3.50. -- C .---Het talent van mevrouw Lerucke bleek niet diep en rijk genoeg, om een zoo zware taak als zijop zich genomen had, naar de eischen te voltooien: een Deensche familieroman met cultuur-historischen achtergrond over het tijdvak van ongeveer een eeuw. De stijl is hier en daar onna-tuurlijk en hoogdravend.

SINCLAIR LEWIS: Kunst en zaken. Van Holkema & Warendorf, Am-sterdam, 1934. '360 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.75. — BC .-Lewis maakt den verzenmaker, romans- en film-scenario-schrijver tot een echte prent; waar-tegenover de zakenman als een geinspireerd dichter verschijnt. Van de filmische wisseling vantooneelen wordt gelukkig geen al te groat gebruik gemaakt: na de eerste wat onregelmatigeinzet, loopt het verhaal geleidelijk of en houdt de spanning tot het einde gaande.

JONAS LIE: Faste Forland. Die Poorte, Leuven, 1934. 251 blz. ing.Bfr. 12.—. A— A .—Het verhaal van den typischen „fantast'', die alien en toch niemand bedriegt, die, grenzenlooslichtzinnig, een heele stall meesleurt in zijn bekoorlijke speculaties en toch een eerlijk, zelfs hoog-strevend man blijft. Dit psychische raadsel heeft Lie met meesterhand beschreven.

JILLES LIMBURG: Ruth. D. A. Daamen, Den Haag, 1934. 208 blz.ing. f 2.50; geb. f 3.50. — C —.Beschnjft de lotgevallen van een familie zonder voldoenden innerlijken samenhang tusschen deverschillende gebeurtenissen. Meer goede wil dan „Gestaltung-. Ook de stijl is te slap en tealledaagsch evenals de compositie.

SJUR LOTHE: Het schip en de twee vrouwen. J. M. Meulenhoff, Am-sterdam, 1934. 262 blz. — Bc ...—Geschreven met drukkende juistheid en met talent van compositie. Een stuk leven wordt hier op-gevoerd uit een handelsstad aan Noorwegen's westkust. Niet dat de schrijver in het kantoor- enzakenleven zoo goed thuis is geeft het boek zijn waarde, maar dat hij het zoo gelukkig en over-tuigend als tragisch motief in zijn boek verwerkt.

f-I. H. J. MAAS: De hamerslagen. Schoonderbeek, Laren, 1934. 296 blz.ing. f 3.25; geb. f 3.90. --- D --,

Een schrikwekkend boek, een log en kunstloos gewrocht, dat ik niemand ter lezing toewensch.De heer Maas is een verlaat naturalist, die zijn boek heeft volgestopt met grof erotische avon-turen en blijkbaar wil laten zien hoe zeer de menschen op beesten lijken.

RACHELL SWETE MACNAMARA: Als de dooden ontwaken. Z.-H.Boek- en Handelsdrukkerij, Den Haag, 1934. ing. f 2.25; geb. f 2.90.

—BIn

6,--In dolle verliefdheid heeft eenmaal Persil Dering gebroken met haar familie om de vrouw teworden van een filmster Orlo Endymion. De ontgoocheling bleef niet uit en als na de dood vanOrlo, Chim Revel, een oprecht, eerlijk karakter, Mrs. Endymion ten huwelijk vraagt, begrijpt envoelt Persia zeer goed dat haar hier een grootere hoop op gelukkig leven geboden wordt. Eengoede roman, knap geconcipieerd, knap geschreven.

RACHEL SWETE MACNAMARA: Laat ze praten. Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. ing. f 2.25; geb. f 2.90. — Bc ,-Als Dr. King-Herron zijn lief vrouwtje Camilla verloren heeft, neemt Camilla's zuster Crickethet huishouden van haar zwager waar, tot aller voldoening. King-Heron vindt weer huiseliikheiden min vier kinderen een liefdevolle verzorgster. Een geschikt boek en goed geschreven.


RACHEL SWETE MACHNAMARA: Glazen wanden. Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 247 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.

P...., BC P—•

Beschrijft het leven van een jong meisje, dat het wereldsche leven in Londen boven de landelijkeeenzaamheid verkiest en met een modern clubje jonge levensgenieters in den verkeerden zin vanhet woord nachtelijke fuiven houdt. Hoewel het boek zich aangenaam lezen laat is de inhoudonbeduidend.

JO MANDERS: Crisis. H. P. Leopold, Den Haag, 1934. 194 blz.ing. f 2.25. Bc„Crisis" is actueel en wel van een wreede actualiteit: het schildert ons het leven der Europeanenin dezen tijd, dat een aantal ontslagen velt dat mannen in den bloei van hun leven op straatworden gegooid en nergens een kans meer krijgen. Een prettige sfeer vindt men in haar boekniet.

EDISON MARSHALL: Het eiland van avontuur. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 264 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. B —Een ruige vertelling. In de Beringzee liggen eenige eilanden, die sinds eeuwen bevolkt zijn doorrobben. Uit geldzuchtige redenen heeft een troepje mannen een schip uitgemonsterd om dezeeilanden te veroveren. Dit plan mislukt vrijwel, maar het boek is vol spanning en avontuur.

EDISON MARSHALL: Eindelijk ontmaskerd. j. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 265 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. B —„Revolver-goochelaars" treden op en duivels in menschengedaanten, die het op onschuldigeslachtoffers begrepen hebben. Schr. verstaat de kunst van vertellen. Een frisch boek.

EDISON MARSHALL: Dokter in de eenzaamheid. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 261 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. Bc —Een boeiende vertelling, waarin het uitbeeldingsvermogen met de fantasie gelijken tred houdt.Deze dokter in de eenzaamheid heeft zijn leven lang gewerkt voor zijn idealen om het uitster-vende prachtige ras der Indianen voor verkeerde invloeden te beveiligen.

EDNA MARSON: De zesdaagsche. Scheltens & Giltay, Amsterdam,1934. 240 blz. ing. f 1.90. Bc —Minder gelukkig is de intrige van een stelletje dieven, die de sport gebruiken als dekmantel voorhun schurkenstreken. Op den duur gaat het den lezer voor de oogen schemeren bij al die draaien-de wielen en massa's namen van deelnemers van de „zesdaagsche". Eentonig ...... voor rijperelezers.

MARCEL MATTHIJS: Herfst. Steenlandt, Kortrijk, 1934. 276 blz. ing.Bfr. CEen overdreven, weinig overtuigend verhaal, dat ondanks zijn dramatiek, den lezer niet kanontroeren. Het einde brengt een zeer passende climax: een vechtpartij tusschen een non en haarverpleegde, nadat de eerste gewaar wordt, dat haar vroegeren verloofde vermoord werd door depatiente.

JEAN MAUCL -ERE: Dienares der schoonheid. L. C. G. Malmberg, DenBosch, 1934. 309 blz. ing. f 2.75; geb. f 3.50. -- A —In dit aantrekkelijke boek dat geheel doortrokken is van de echt Katholieke geest zooals die inde goede Fransche families leeft, stelt de schr. ons een jong meisje voor, dochter van een grootschilder en zelf ook, kunstenares, dat haar geluk alleen zoekt in uiterlijke schoonheid.

F. MAURIAC: De adderkluwen. C. N. Teulings, Den Bosch, 1934. 288blz. ing. f 2.75; geb. f 3.50. BcEen vurig pleidooi voor een inwendig christelijk leven, voor echten christenzin tegenover uiter-lijke vormelijkheid, die haar christenplicht vervult zooals ze haar belasting betaalt of op nettemanieren gesteld is.

FRANCOIS MAURIAC: De loop van het lot. Goede en GoedkoopeLectuur, Amsterdam, 1934. 200 blz. ing. f 1.90. Bc —Dit boek ziet goed en kwaad allereerst zedelijk: de godsdienst blijft op den achtergrond, zijnlevenswarmte wordt nog niet voelbaar gemaakt. Maar de kiem der toekomstige ontwikkelingbegint zich al te ontbolsteren, ondanks het feit, dat de godsdienst niet in staat is, ElisabethGornac uit haar geestelijken dood te wekken.

KEES MEEKEL: De Zonneburg. L. J. Veen, Amsterdam, 1934. 205 blz.ing. f 2.90; geb. f 3.50. BBeeldt den strijd uit tusschen het oude en bet jonge geslacht, den strijd tusschen den Ouden NotKroone, die zijn prachtig boerengoed gemaakt heeft tot een rijk bezit, en zijn zoon, die hetversmaadt, omdat het leven er saai, wanhopig suf en dood is en de stad hem trekt. Een goeden gezond boek.

J. T. DE MEESTER: Memento mori. Batteljee & Terpstra, Leiden, 1934.184 blz. ing. f 1.50. Pm. Bc

Een technisch mislukte detective-roman, omdat noch de inwikkeling noch de oplossing den speur-zin van den detective sterk prikkelt. Het is eerder een leesbaar verhaal over een maniak, dietoevallig in de misdaad terecht komt.


J. T. DE MEESTER: Straperlo. Batteljee E Terpstra, Leiden, 1933.172 blz. P... BC ---De actualiteit van Straperlo is er alleen met de haren bijgesleept of is niet meer dan een aan-leiding voor de inleiding van het verhaal. De atmosfeer van het boek is zuiver.

HERLUF VAN MERLET: De bond van eerlijke menschen. H. vanMunster, Amsterdam, 1934. 156 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.90.

..—, BC P--,Misschien zullen er lezers zijn, die deze verhalen onwaarschijnlijk vinden, doch dan houdt VanMerlet, als journalist, toch een troef in de hand. die het uitspelen waard is. Het leven is on-waarschijnlijker dan de raarste roman. Het onwaarschijnlijkst verhaal uit het bock is niet meetof minder dan een met smaak en verve uitgewerkt krantenbericht. Voor den schrijver een publi-catie om trots op te zijn, voor den lezer echter een boekje om voorzichtig mee te wezen. Cynis-me is een gevaarlijk kruid. En bet verhaal over Merendowski's „varkentjes" zal weinigen stich-ten, maar zeer velen ontstichten.

VICTOR DE MEYERE: De Vlaamsche vertelselschat. C. A. Mees,Santpoort, 1934. Deel IV. 271 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90. —, B --De hier verzamelde verhalen zijn alle uit den mond van het yolk opgeteekend, ofschoon vele reedseerder gecatalogiseerd werden. Een interessant werk.

ANTON MICHEL: Verdoken verdriet. De Oogst, Antwerpen, 1934.142 blz. ing. Bfr. 10.---. -- Bc 4—Een boeiende roman die een stuk van 't leven van een bediende belicht: Tengevolge der crisisontslagen, vindt hij werk tegen een miniem loon te gering om een huisgezin te onderhouden. Hetdreigt met hem te misloopen, tot de dorpspastoor er tusschen komt en tot een vriend hem eenbijverdienste bezorgt. Met zorg en vlot geschreven.

GUIDO MILANESI: Anty. De roman van Rhodus. S. W. Melchior,Amersfoort, 1934. 256 blz. -- C --Een episode uit den Tripolis-oorlog tusschen Turkije en Italié: de verovering van het eilandRhodos door dit laatste met de nachtelijke raid van vijf Italiaansche torpedobooten op de Darda-nellen. Oorlogsverheerlijking en lialiE fiber alles in der Welt! Dit verweven met de romantischeliefde van een inheemsche voor een Italiaanschen zeeofficier. Het meisje gaat eraan ten gronde.De beschrijvingen, vooral van de raid zijn zeer suggestief.

BURTON MILES: De dood van mr. Gantley. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. -- B --Het heele geval is vernuftig .— niet „gemicht" -- in elkaar gezet, zoo zelfs dat de lezer nogvoor een werkelijke verrassing komt te staan als hij verneemt wie de dood van Mr. Gantley opzijn geweten heeft.

GRACE MILLER WHITE: De vermisten. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 296 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. ,-, Be ,....Vertelt van de wraak welke een oude squatter wil nemen op den rechter van het district, aanwien hij de dood van zijn jonge vrouw verwijt. Een ouderwetsch romantisch gegeven, dat schr.tot een boeiend bock verwerkt heeft.

M. MOK: Badseizoen. Rozenbeek & Venemans, Hilversum, 1934. 201 blz.ing. f 2.25; geb. f 2.90. ...... Bc ,--,Deze roman van een kleine badplaats biedt ern vrij goede beschrijving van den „struggle forlife", die de kleine luiden aldaar te voeren hebben. Heel belangrijk is dit alles niet en deschrijver brengt het ook niet veel verder dan tot een kalme kroniek van de seizoengebeurtenissen.

M. VAN DE MOORTEL: Vrouwen treden uit de schaduw. Contact,Amsterdam, 1934. 206 blz. --, C ---Schr. neemt een vrouwenkliniek als uitgangspunt om het verleden en heden dezer vrouwen teverhalen. Zoo treden de vrouwen uit den schaduw. Het verbeeldingstalent van den auteur is nietbijzonder groot. Hij weet dragelijk over zijn verschillende figuren te vertellen, maar nergens be-reikt hij dat natuurechte en levensnabije, waardoor men onweerstaanbaar geboeid wordt.

FERENC MORA: Het lied der korenvelden. De Sikkel, Santpoort, 1934.388 blz. ing. f 4.50. -- Bc ---Een dichterlijke beschrijving van het hongaarsche boerenland met een toch realistische en helderekijk op de bestaande toestanden en het leven van zijn bewoners. Een groote dramatische krachtschuilt in dit bock.

AUGUSTUS MUIR: De derde waarschuwing. Z.-H. Boek-. en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 240 blz. ing. f 2.—. —B,..- ,...,

AUGUSTUS MUIR: De zwijgende demon. Z.H.- Boek- en Hande1sdruk-kerij, Den Haag, 1934. 235 blz. ing. f 2.---. — B —Het eerste gaat over een verborgen schat waarvan de jonge erfgenaam van het oude kasteelonkundig is en het tweede vertelt van een jong meisje dat met een bende schurken achter haaraan een bundel papieren uit een geheimzinnige safe haalt omdat deze haar moeders onschuldkunnen bewijzen. Goed voor een lange treinreis.


NAOSHI TAKOENAGA: Straat zonder zon. Goede en Goedkoope Lec-tuur, Amsterdam, 1934. 301 blz. geb. f 3.50. -- Bc --Het relaas eener groote 'staking in Tokio in 1926. Lijdt aan het gebrek aan compositie, diffuus.-heid, gemis van concentratie en strakheid van lijn. Belangrijkheid is weer gelegen in de typischejapansche verhoudingen en toestanden dan in den kunstvorm.

G. VAN NES-UILKENS: Eerwaarde. Van Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1934. 276 blz. ing. f 3.25; geb. f 3.90. -- B .....Een ongetrouwde dominee, een goedhartig natuurkind, neemt een arm meisje in zijn pastorie open moet op den duur wegens de verdachtmakingen zijner parochianen zijn ambt neerleggen. Komtnergens boven het niveau van een leesbaar verhaal. Litterair heeft het niet veel te beteekenen.

NONO: Vernis. Andries Blitz, Amsterdam, 1934. 4.- Bc —Hoe dwaas „Tante'' ook doet, zij is toch degene die zorgt dat de finale blij-eindend is. Dedeftig-doende Branding krijgt een gevoelige les, in letterlijke en figuurlijke zin terwijl zijn zusBetty haar hartewensch kan voldoen. Het humoristische element is rijk aanwezig, doch enkelescenes zijn gechargeerd.

CLARA NORDSTROM: Kajsa Lejondahl. De Steenuil, Amsterdam,1934. 326 blz. --, C ,---Ze zijn ons vreemd en tegelijkertijd sympathiek. Een roman vol kracht en drift, maar ook vol diepgevoel, echter hier en daar te veel bepaald door onbeheerschte natuurdrift.

E. VON OERTZEN: Zij en hare kinderen. La Riviêre & Voorhoeve,Zwolle, 1934. 328 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.90. ...-- B —Deze degelijke roman beschrijft het leven op een landgoed in Pommeren.

FRANS VAN OLDENBURG ERMKE: Bruno Clasius. C. N. Teulings,Den Bosch, 1934. 180 blz. ing. f 2.25. --, B 0,-,Bruno Clasius is een in uitstekend, ja voorbeeldig Nederlandsch geschreven boek en het vaakzeer vroolijke verhaal ervan, draagt de degelijke kenmerken, die een goed-Hollandsch, prettigbock steeds hebben gesierd.

BARONESSE ORCZY: Een vroolijk avontuur. — Van een der volge-lingen van „de Roode Pimpernel". Blankwaardt en Schoonhoven, Rijs-wijk, 1934. 246 blz. ing. f 2.50. -- A ..--fEen episode uit de Guerilla-oorlog der Chouans, waarin een der zich dood-vervelende volgelin-gen van Sir Percy Blackeny de hoofdrol vervult. Opwekkend, goed geschreven boek.

MICHAEL OSORGIN: De terroristen. W. J. Thieme & Cie., Zutphen,1934. 309 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90. — Bc P..,Osorgin heeft beproefd de Russische terroristen, die in de jaren 1905 en 1906 de wereld telkensweer deden opschrikken door ongehoorde overvallen en bommenaanslagen, in beeld te brengen.Het boek leest spannend als een detective-roman.

J. OTERDAHL: Midwinter sproken. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1934.155 blz. ing. f 3.90. J.-, A —Zulke teere zuivere stukjes dat wij ze zouden willen vergelijken met fijne miniatuurschilderingenzooals men ze in de musea van Florence ziet maken. Eenvoudig maar met begeesting en liefdevoor 't onderwerp geschreven.

LEO OTT: Artiesten. Geillustreerd. C. A. J. v. Dishoeck, Bussum, 1934.109 blz. ....- Be --Men krijgt door dit boek met zijn dikwijls scherpe en rake kijk op de tragische- en komischezijde van de vele kleinere en grootere leden van dit uitgebreide gilde, een betere blik op hunwerkelijke leven, dat er meestal een is van hard werken en zorgen voor den dag van morgen.

HENRI OYEN: Farrant de geweldige. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 309 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.25. — B —Een leesbaar verhaal uit den eersten tijd van de ontginning der Amerikaansche petroleumvelden.Te algemeen om documentair eenige waarde te hebben. De betere stof had een beteren vormverdi end.

ANNY VON PANHUYS: Rosemarie. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 287 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. — Be --Een filmverhaal. Verloving van armoede met rijkdom, verval van rijkdom tot armoede, misver-stand, verbreking van de verloving, betrekkingen, baantjes en dan een hartroerend „buitenge-woon toevallig - wederzien.

ANNY VON PANHUYS: De zilveren ceintuur. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 280 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Be ---,Alweer een verborgen schat, waarom heen een vertelling van teleurgestelde liefde en armoedegespannen is. Ouderwetsche romantiek in een nieuw pakje.


K. PAPKE: Gustaaf Adolf. Zijn eerste en laatste liefde. La Riviêre enVoorhoeve, Zwolle, 1934. 183 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50. -- Bc --Dit werk munt door niets anders uit dan door zijn protestantsche strekking. Men vindt er geenvoelbaren oproep van het verleden in, geen psychologische verwikkelingen, geen poetische be-schrijvingen: slechts het verhaal van de uiterlijke lotgevallen van Gustaaf Adolf, doorweven meteen verijdelde en een gelukte liefde. Niet voor katholieke lezers.

MARGARET PEDLER: Tropenliefde. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 320 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50. -- C --•De gewone true, om twee menschen, voor elkaar bestemd, in 't eerste hoofdstuk bij elkaar tebrengen, dan een paar spaken in 't wiel te steken en ze in 't laatste hoofdstuk toch te latentrouwen, wordt ook Kier toegepast. De moraal is niet heelemaal gezond!

MARGARET PEDLER: Schaduw van het verleden. Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 257 blz. ing. f 2,—. -- Bc .0--De schaduw uit het verleden dreigt het noodzakelijke liefdeshuwelijk te verhinderen. Een zelf-moord komt op 't laatste oogenblik de positie in 't reine brengen.

MARGARET PEDLER: Haar schuld betaald. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 351 blz. ing. f 2.25. -- C —Er komen in dit boek manners en vrouwen in voor, geweldig rijk, die elkaar naloopen, ontwijken,reizen maken, naar de speelbank gaan, flauw vallen, champagne drinken, groote eetmalen tot zichnemen, kreten slaken, dansen, weenen. in den tuin wandelen, in een anderen tuin wandelen, theedrinken en kletspraatjes verkoopen over leven en liefde.

MARGARET PEDLER: Roeping of liefde. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 234 blz. ing. f 1.90. -- Bc --Het probleem is: Moet een talentvolle kunstenares haar werk opgeven als zij huwt wanneer haarman dit van haar eischt of de man laten schieten en met haar werk voortgaan? Een romantischevertelling.

MARGARET PEDLER: Tropenliefde. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 320 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50. -- Be --Het gewone gedoe van woestijn-romans... eenigszins gevarieerd, omdat de aantrekkelijke Arabiervoor de helft van zuiver Engelsche afkomst is en voor de andere helft... maar laten wij dat nietverraden.

NIS PETERSEN: De straat der sandalenmakers. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 650 blz. ing. f 6.50. -- Be ,--Een zeldzaam aanschouwelijk en levendig verhaal uit het Rome der tweede eeuw; de schrijverbeweegt er zich of hij er geboren en getogen was. Zijn personages gelukken hem wonderwel: dezwakke, gevoelige dichter en intellectueel Marcellus, de vieve, bijdehande grootstadspruit Ion,Papirius en Grootje, Rab Chanina, Cecilia en de tallooze anderen, het is of Nis Petersen henlevend en ademend uit de geschiedenis van Rome heeft opgevischt. Het bock bezit eenigszinshet on-affe, ongestyleerde van het leven zelf.

MARGARET PETERSON: Tragedie der liefde. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 236 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. -- D —De heldin verheerlijkt de vrije liefde, totdat zij de gevolgen ervan ondervindt en dan nog voeltzij zich zoo onschuldig als het kindje dat geboren zal moeten worden. Een der vele onbeduiden-de romans.

MARGARET PETERSON: Vlindervleugels. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 264 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. -- Bc --

MARGARET PETERSEN: Is liefde genoeg! De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 240 blz. ing. f 2.--; geb. f 2.65. -- Be --

MARGARET PETERSON: Juist daarom. De Combinatie, Rotterdam,1934. 232 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. -- Bc p--Weer een drietal variaties op verwikkelingen welke de liefde tusschen twee menschen gewoonlijkschijnen te vergezellen. Er wordt veel in gepraat, men legt bezoeken af, gaat op jacht, drinktthee, trouwt per ongeluk den verkeerden man, een stukje oorlog, of een moeilijk baantje in Indie,veel misverstand tusschen jonggetrouwde paren en een happy end!

A. PLEYSIER: De kostelooze school. De Arbeiderspers, Amsterdam,1934. 320 blz. ing. f 2.40; geb. f 3.—. — C —Waar Pleysier schrijft over de school, de kostelooze, de armenschool en haar bevolking is hijalle aandacht waard, weet hij pittige dingen te schrijven. In de typeering van een Hollandschstadje is hij ook zeer geslaagd, maar zoo gauw hij zich gaat bewegen op het terrein der politiekwordt zijn boek ietwat onverkwikkelijk. Dan komt de roode onderwijzer om den hoek die eenhautaine minachting heeft voor al wat kerkelijk en christelijk is.


E. PHILIPS OPPENHEIM: De Ostrekoffjuweelen. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 272 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90. -- Bc ---,De vele avonturen, die de drager der Ostrekoffjuweelen doorstaat, zijn op zich zelf misschienheel belangrijk, maar de gang van het verhaal lijdt er sterk onder, omdat ze niets doen om deintrigue of in te spinnen of te ontrafelen,.

E. PHILIPS OPPENHEIM: Jeremiah en de prinses. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 256 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90. ,....., BeEen verhaal over een prinsesje, dat in Amerika geld komt zoeken om haar verarmd land weerop dreef te helpen. Boeiende treinlectuur.

E. PHILIPS OPPENHEIM: Moran Chambers lacht. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 259 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90. -- Bc --Als in de meeste detectief-verhalen tellen zedelijkheid en schoonheid nauwelijks mee: alleen despanning van de aandacht wordt gezocht en die is hier niet bijzonder sterk.

E. PHILIPS OPPENHEIM: Misdaad aan de Riviera. A. W. Bruna &Zn., Utrecht, 1934. 224 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.50. -- B --Allerlei vreeselijke misdaden worden door een Amerikaansche bende gepleegd. Zij worden tegen-gewerkt door een allerbekoorlijkst jong meisje. „Opwekkende- vacantie-lectuur.

SIEGFRIED E. VAN PRAAG: De dolle maagd. Allert de Lange, Am-sterdam, 1934. 112 biz. ing. f 2.25. -- DDit hysterische hysterische joodsche meisje, dat de liefde wel wil, maar er niet aan beantwoorden kan, iseen zoo overgevoelig, decadent en buiten het reeele leven staande type, dat het voor een menschmet gezonde zinnen ongenietbaar is.

ALJA RACHMANOWA: Mijn tweede vaderland. C. N. Teulings, DenBosch, 1934. 299 blz. ing. f 3.15; geb. f 3.90. ,-- Be —9,Dit derde deel mist het stormachtige, het bewogene der eerste twee: de schrijfster heeft eenmelkwinkel in een der voorsteden van Weenen te verzorgen en wat zij hier beleeft, haar strijdom het bestaan, haar ondervindingen als negotie-drijvende, vormt de inhoud van dit boek. Eengroot talent is Alja Rachmanowa niet, litteraire behoeften zal zij niet bevredigen.

EVA RAEDT-DE CANTER: Ons Anneke. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 180 blz. ing. f 3.25; geb. f 3.90. -- B --Reeds in een vroeger boekje over een kostschoolmeisje bewees schr. haar talent; daar echterwerd het geheel voor ons bedorven door voelbare rancunes die zij erin uitwerkte. Een gaaf enfijnzinnig boekje, dat enkel te spoedig eindigt.

MARTIN REDEKE: De deuren draaien. Andries Blitz, Amsterdam, 1934.ing. f 2.25. P.P.1 D P...Dit boek bezit zeer weinig „litteraire kwaliteiten - . Een van de vele romans over lieden die raakleven; en dit gedoe als „het leven- beschouwen. Op enkele uitzonderingen na zijn zoo goed alsalle in dit boek optredende personen, menschen voor wie het hoogste is: „Geld and Weiber".

JEANNE REYNEKE VAN STUWE: Gevangenen. Scheltens & Giltay,Amsterdam, 1934. 292 blz. ing. f 2.50. :-- D .--Een wereld van zonderling onevenwichtige menschen, waarin de schri j fster ons binnen leidt endat de oversapnnen freule, de schoonzuster, zich in een elan aan het verplegen der melaatschenwil gaan wijden, maakt het vele verkeerde uit dit boek niet zoo maar ineens goed. Ongezondeof te keuren lectuur.

BAILLIE REYNOLDS: Onder vreemde wil. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 296 blz. ing. f 2.—. ,..../ Be ,..:,

BAILLIE REYNOLDS: 'n Sterke privê-secretaresse. Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 285 blz. ing. f 2.—. — Bc --Een jong meisje is het slachtoffer van een hypnotiseur, die haar tegen haar wil verraad doetplegen aan haar vrienden. waarvan een fantastische koning bijna de dupe wordt. In het tweedeboek is de sterke privê secretaresse aan haar woord gehouden om niets te verraden van hetgeener in het kantoor van haar werkgever omgaat. Zij blijkt het vertrouwen in haar gesteld waardig.Ontspanningslectuur zonder hoogere pretentie.

BAILLIE REYNOLDS: De man die overwon. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 287 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- B --Het onopgevoede Engelsche jonge meisje, dat uit Afrika in het gezin van een oom en tante wordtgeplaatst en daar in een kring van huichelarij en conventionalisme terecht komt is een sympa-thieke figuur, die niet al te overdreven geschetst wordt.

BAILLIE REYNOLDS: Uitgemaakt. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 279 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. ,-, Be ^-Het geliefkoosde onderwerp van een jongedame uit een oud adellijk geslacht, die zich terwillevan haar verarmde famine opoffert. Vlot geschreven, hier en daar wordt luchthartig over gods-dienst gesproken.


M. REVIS: Gelakte hersens. De Gemeenschap, Utrecht, 1934. 169 blz.ing. f 2.60; geb. f 3.60. P.., BC silno'

Revis' boek leest vlot: het springende, onmiddellijke geeft er een zekere spanning aan. In heteerste gedeelte hindert ons dat de schrijver wat luchthartig met heilige zaken en begrippen om-springt. Naar den inhoud over Ford's leven en Ford's auto's.

KATHLYN RHODES: Wie is Sylvia? J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 282 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. ,—, BC ,---,De heldin van dit verhaal wordt er van beschuldigd haar man vergiftigd te hebben en zij ont-snapt maar nauwelijks aan den strop. Een bekend zenuwarts helpt haar over de gevolgen vandeze verschrikkelije ondervinding heen. Boeiend geschreven ontspanningslectuur.

KATHLYN RHODES: Huwelijkstragedie. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 286 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Be --De titel is tragischer dan het boek zelf. Een Engelsche society-roman, waarvoor het noodigevoorbehoud gevraagd moet worden.

KATHLYN RHODES: De kleine zilveren blaadjes. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 300 blz. ing. f 2.15; geb. f 3.90. -- Be .--Een uitvoerig verhaal dat deels in Hongarije en deels in de buurt van Luxor aan de Saharazich afspeelt. Boeiend zonder litteraire beteekenis.

KATHLYN RHODES: Onstuimig bloed. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 238 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Be --

KATHLYN RHODES: De gouden bloem. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 238 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Be --Schr. toont zich goed op de hoogte van het leven van een gevierd Engeisch advocaat, die metzijn vrouw en dochtertje in een van de voorsteden van Londen woont. In het tweede boek yin-den we dezelfde personen terug, maar Mrs. Ryott is overleden. Nu zijn er verwikkelingen vaneen andere soort welke Ryott in den weg staan om de vrouw die hij liefheeft te trouwen Roman-tische ontspanningslectuur.

J. B. VAN RODE: Jan Herbert Mac Donald. Goede en GoedkoopeLectuur, Amsterdam, 1933. 388 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50.

P--, BC ,--'Van Rode heeft een vruchtbare fantasie: in het vierde deel schrijft hij de toekomst van Neder-land die er wonderlijk genoeg uitziet.De ideeen die hij verkondigt zijn beter en verstandiger dande litteraire fantisieen, die hij eromheen weeft. Deze menschen leven niet, maar zijn mechanischeautomaten en luisteren naar de hand die aan de draadjes trekt. De schrijver heeft dit beseft, teoordeelen het feit, dat hij de verdere uitgave van deze serie heeft gestaakt.

CLIVE RODNEY: Gevaarlijk spel. Z.-H. Boek- en Handelsdrukkerij,Den Haag, 1934. 245 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. -- D --,Dit „mysterieuze bock" is er een van die bedenkelijke soort, waarin de goedkoope sensatieopgediend wordt, gekruid met allerlei prikkelende toespelingen van erotische aard. Lectuur, diein de kachel thuishoort.

F. J. ROELOFSEN: In en om het kleutershuis. Eigen Volk, SChevenin-gen, 1934. 253 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.60. -- B —Tegen den achtergrond van het dorpsleven speck zich het dagelijksch bestaan of van den keuter-boer Peins, en ontwikkelt zich het gedachtenleven van den kleinen Siske Peins. De constructieis evenwichtig, en het gevoel is zuiver gebouden.

SAX ROHMER: Het geheim van Adolf Zara. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 221 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. ..-- B Een al te gewillige tegemoetkoming aan de smaak van Jan Publiek, die samenzweringen vancommunistische wreedaards verlangt zooals een kind „chola- op zijn boterham wil hebben. Eenniemandalletje.

SAX ROHMER: De bruid van dr. Fu Manchu. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 216 blz. ing. f 2,—; geb. f 2.65. -- Be ,--fEen nieuwe thriller van Sax Rohmer waarin de onsterfelijke dokter Fu Manchu de wereld meteen nieuwe ramp bedreigt. Sensatie-lectuur met bedenkelijke uitdrukkingen en beschouwingen.

Mr. A. ROOTHAERT: Chineesche handwassching. Seyffardt, Amster-dam, 1934. 262 blz. ing. f 1.50; geb. f 2.25. — BC P.--fMr. Roothaerts vlotte stijl, zijn weergave van een vaderlandsche mentaliteit in de voornaamstepersonen, zijn gezonde humor maken bet lezen tot een speelsche ontspanning in plaats van eenspeculatie op zwoele sensatielust.


BARNABL ROSS: Het X-mysterie. Blankwaardt & Schoonhoven, Rijs-wijk, 1934. 298 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50. --- B p--Nieuw is aan Drury Lane slechts, dat hij tooneelspeler geweest is, Shakespeare citeert en alsstokdoove van de lippen kan lezen. Overigens profiteert hij van de verregaande stomheid vanalle politiebeambten, en redt hij het baantje van een paar rechercheurs. Een zekere spanning ziter wel in de wondere en zeer onwaarschijnlijke combinaties van dit verhaal.

GERTH ROTHBERG: De zon van Loebenhof. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 199 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

p-- C ,--,GERTH ROTHBERG: Zijn blinde vrouw. Z.-H. Boek- en Handels-

drukkerij, Den Haag, 1934. 219 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—. — C --GERTH ROTHBERG: Storm over Werdenfels. Z.-H. Boek- en Handels-

drukkerij, Den Haag, 1934. 240 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—. p- ,- C --De luchthartige opvattingen over bet huwelijk van deze schrijfster maken haar boeken tot lectuurwaarin hartstocht en lichtzinnigheid de voornaamste factoren zijn. Het zijn bijna altijd diep-ongelukkige mannen en vrouwelijke „vamps'', die de hoofdrollen in haar boeken vervullen.

GERTH ROTHBERG: Het mysterie van Steinhof. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 232 blz. ing. f 2.—. P.... BC - .• #

Een oud landgoed dat verkocht wordt en waarvan de eigenaressen zich moeten behelpen met dehoutvesterswoning, vormt grootendeels de inhoud van dit weinig belangrijke verhaal.

GERTH ROTHBERG: Het model van den meester. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 213 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

.---, C P—,

Het sentimenteele gedoe van een niet meer zoo heel jongen beeldhouwer,, die zoo verliefd wordtop een Russische danseres die heel geheimzinnig als model voor hem - staan wil, dat hij aan dieverliefdheid zijn kunst en zijn leven opoffert. Smakeloos en stuntelig gecomponeerd.

GERTH ROTHBERG: Heeren der schepping. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. 209 blz. ing. f 1.50. --- C p—,De jonge vrouw uit dit prulboek werd om haar geld gehuwd door een jongen losbol dien allevrouwen het hof maken, maar aan het eind ...... hoe kan het anders, wordt zij toch nog gelukkigmet haar geheel bekeerden beer gemaal. Overbodig en ongenietbaar.

GERTH ROTHBERG: Rose-Dore's liefdesdroom. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 236 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.—.

—C-Een

,--'Een arme jonkvrouwe in een oud sprookjesslot en haar buurman, een schatrijke vrouwenver-overaar, die zooveel van bet leven genoten heeft, dat hij er beu van is. Dan plotselinge rijkdomvoor de arme jonkvrouw, verkeerd huwelijk van den slotheer, etc., etc. Alles bij elkaar eenonleesbaar boek.

BERTA RUCK: Voor elkander bestemd. Het Nederlandsche Boekhuis,Tilburg, 1933. 310 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.75. -- A P...Een allervermakelijkste geschiedenis van een moeilijk tot stand to brengen verloving met eenlieftallig en zorgeloos einde.

BERTA RUCK: Icarus-vleugels. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg,1933. 358 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.75. —, A p--Deze roman van liefde is erg onschuldig en voor iedereen.

RAFAEL SABATINI: Spion uit liefde. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 277 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. .— Bc p--Het verhaal van de samenzwering tegen het leven van den koning-stadhouder Willem III. Heteinde van het boek is alleszins bevredigend.

ANNIE SALOMONS: Een meisje en een jongetje. Paul Brand, Hilver-sum, 1934. 128 blz. ing. f 1.50. P... B ,--Dit door en door gezonde werkje, geeft Been diepzinnige beschouwingen over opvoedkundigeproblemen, maar getuigt van een goede kick op de kinder-psyche door de korte bespiegelingenvan de schrijfster naar aanleiding van het doen en laten van deze twee leuke kinderen met hunrake gezegden en leuke opmerkingen.

SAPPER: Drummond weer op 't oorlogspad. A. W. Bruna 6 Zn.,Utrecht, 1934. 256 blz. ing. f 1.25. p-- B P....Een tamelijk spannend verhaal. waarin de detective nu eens leelijk er tusschen genomen wordt,doch eindelijk zegeviert.


E. W. SAVI: Tony en ik. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934. 318 blz.ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- CSavi laat hier haar heldin zelf vertellen van haar ervaringen op den weg naar de liefde en diezijn niet alle onbedenkelijk. Geen lectuur voor ons.

E. W. SAVI: Een bloem in Allah's tuin. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 303 biz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. p-- Bc --Als een visch in het water, voelt Savi zich thuis in de toestanden In Engelsch-Indie, en er ismaar weinig van de mentaliteit der Inlanders, dat haar vreemd is.

E. W. SAVI: Levensstrijd. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934. 282 blz.ing. f 2.15; geb. f 2.90. ,--, Bc --Een drama van doodgewone menschen in het alledaagsche leven. Een finantieele krach brengthen tot armoede, waardoor zij elk volgens hun karakter zich tot betere menschen ontplooien.Broddelig-geschreven society-roman.

E. W. SAVI: Satan's wegen. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934. 287blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. P... D J--,Deze Satan heeft zich gehuld in de gedaante van een ongelooflijk schoone vrouw, die een zwak-keling van een man het hoofd op hol brengt, terwijl zij getrouwd is. Nogal hartstochtelijk, erkomen verkeerde verhoudingen in voor.

E. W. SAVI: Zijn geluk gevonden. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Bc --Een Engelsch jong meisje ontsnapt uit een vrouwengevangenis en komt bij een alleenwonendenlandgenoot terecht, die haar opneemt en verzorgt. Op gewone wijze verteld.

DOROTHY L. SAYERS: Gif. Jacob v. Campen, Amsterdam, 1934. 331blz. ing. f 1,--. -- Bc P--,Het jonge meisje in dit gezellige verhaal wordt op grond van haar kennis van vergiftigen bijnatot den strop veroordeeld. Tot haar geluk weet 'n zonderlinge Engelsche edelman, haar bijtijdsvrij te krijgen.

RUTH SCHAUMANN: Yves. Hollandsche Uitgeversfonds, Amsterdam,1934. 175 blz. geb. f 2.50. ---, Bc --Beschrijft ons bet leven van twee moederlooze meisjes, die eenzelfde opvoeding genoten hebben,maar door de omstandgiheden een geheel van elkaar verschillende levensrichting inslaan. Eenroman in prachtig proza.

ARTHUR VAN SCHENDEL: De waterman. Nijgh & van Ditmar, Rot-.terdam, 1933. 239 blz. -- B p--Allerdegelijkst vakmanswerk, verantwoord tot in elk detail, solied en vast van draad. Deze Maar-ten Rossaert groeit van een singulieren en ongezeggelijken jongen, voor ons oog tot een zwijg-zaam, eerlijk en goed schipper, die niet buiten het water kan.

Dr. ALFRED SCHIROKAUER: Onmogelijke liefde. De Steenuil, Am-sterdam, 1934. 248 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50. -- D --Dit stuntelig geschreven werk is een onverhulde propaganda voor vrije liefde.

IWAN SCHMELJOF: De kellner. j. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1933.272 blz. ing. f 2.20. -- Bc •–•Vaderzorg en ouderangst mooi gezien, in de koude omgeving van een „uitgaande wereld".

HEDW. SCHOBERT: Dwalende menschen. J. T. Swartsenburg, Zeist,1934. 233 blz. ing. f 2.25. -- D ....Een oppervlakkig, moreel aanvechtbaar kioskromannetje. Het is onmogelijk zijn tijd op zinloozerwijze dood te slaan dan door zich te verdiepen in de lotgevallen dezer „dwalende menschen".

H. SCHOBERT: De diamanten van de hertogin. J. T. Swartsenburg,Zeist, 1934. 245 blz. ing. f 1.60. .-- C --Stel u voorl ... de diamanten van de hertogin zijn intusschen zoek geraakt en brengen volgenseen oude legende dood en verderf aan allen, die er mee in aanraking komen. Lichtzinnige enzoete romantiek.

H. SCHOBERT: Drijfhout. j. T. Swartsenburg, Zeist, 1934. 219 blz.ing. f 1.60; geb. f 2.25. -- D --Het weer dan lichtzinnige wufte mevrouwtje, dat van haar man is weggeloopen, omdat zij geeshuwelijksbanden velen kan, komt bij een cabaret-gezelschap terecht, etc. In de prullemand ermeel

J. G. SCHOUP: Een vrek. Het Nederlandsche Boekhuis, Tilburg, 1933.224 blz. ing. f 2.50. -- Bc --Een katholieke Vlaamsche roman, die het sober leven van een doodarme Fransche pastoor ineen dorpje in de Vogezen, tegenover de egoistische levensopvatting van de veel beter gesitueer-de gierige boeren beschrijft.


ELSE SCHUBERT-CHRISTALLER: Joodsche legenden. Geillustreerd.Mulder & Co., Amsterdam, 1934. —, BC P...Deze legenden van Else Schubert-Christaller zijn meer algemeen „joodsch" en vertolken klaarde orthodoxe Joodsch-godsdienstige gedachten. Vandaar is haar lezing van belang zoowel uitpsychologisch als godslienstig standpunt. Bovendien doet de edel emoraal, die in elk der legen-den tot grondslag is, zeer aangenaam aan en verdient het bescheiden boekje een warme aanbe-veling.

GEORGE SCHUYLER: Er zijn nog slaven. Het Nederlandsche Boek-huis, Tilburg, 1934. ing. f 2.50; geb. f 3.50. — Bc --•Deze roman met gefingeerde namen (en authentieke foto's) is geen fictie, maar rauwe realiteit, een„j'accuse" dat zich over dit kleine land heen richt tot de machtige mogendheden in wier Afri-kaansche kolonien toestanden heerschen, die uit de binnenlanden met mogen uitlekken en waarbijde Volkerenbond werkeloos, wijl machteloos blijft toezien.

J. M. SELLEGER-ELOUT: Ruth Telling. Servire, Den Haag, 1933. 280blz. ing. f 2.50; geb. f 3.25. --- B 0--,Wat er omgaat in kinderen, die uit een volstrekt onreligieus milieu stammen en hun gemis aaneeuwigheids- en zielswaarden moeten vergoeden met wat drankbestrijdings- of vredespropaganda.is hier met helderziende gevoeligheid en juistheid weergegeven. Een werk van bescheiden allure.

G. BERNARD SHAW: De salon-socialist. Goede en Goedkoope Lec-tuur, Amsterdam, 1934. 289 blz. ing. f 1.25. ,--• BC •-•Scherp (te scherp) geeselt Shaw hier en de conventie van de hoogere standen en de geldmakerijten koste van de „slaven - , maar zoo dat evenwichtig ontwikkelden de ironic in geestige maarwederom gechargeerde vormen kunnen smaken.

G. BERNARD SHAW: Een huwelijk. Goede en Goedkoope Lectuur,Amsterdam, 1934. 351 blz. ing. f 1.25. --- Be 0—Dit bock met z'n verkeerde opvattingen en anti-conventie-tendens kunnen we voor ontwikkeldelezers met ontraden. Origineel en getuigend van Shaw's ironische geestigheid. Soms wat lang-dradig.

I. SILONE: Fontamara. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1934.280 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50. -- C ,--De litteraire waarde van dit werk is onmiskenbaar. De schrijver beschuldigt den Duce en zijnmannen — ook na al die jaren van fascisme — niets gedaan te hebben voor, ja zelfs nog meeronheil gebracht te hebben over de arme plattelandsbevolking. De vorm waarin de beschuldigingwerd gegoten, is meesterlijk. Drie Fontamareezen, twee boeren en een boerin, komen den schr.in Zurich vertellen, hoe het er bij hen toegaat. Wat zij vertellen registreert hij zoogenaamd in,zijn bock en bijna voortdurend met een trefzekerheid en directheid, een natuurlijkheid en volksch-heid, die de suggestie volkomen maken.

GEORGES SIMENON: Een misdaad in Holland. A. W. Bruna & Zn.,Utrecht, 1934. 181 blz. ing. f 0.90; geb. f 1.25. --• C .--De intrige is een geheimzinnige moord, die het stille plaatsje Delfzijl in rep en roer brengt.Voorbehouden lectuur.

F. DE SINCLAIR: Rare dingen op den Leeuwenburg. A. W. Bruna &Zn., Utrecht, 1934. 269 blz. ing. f 2.90. -- A De vreemde dingen welke op den Leeuwenburg geschieden als diefstallen, ongewenschte bezoekersen vooral de eigenaardige houding van het nichtje worden door Sinclair op zijn bekende humoris-tische wijze beschreven. Echt gezonde ontspanningslectuur.

J. R. W. SINNINGHE: Zeeuwsch sagenboek. Geillustreerd. W. J.Thieme & Cie., Zutphen, 1934. 372 blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90.

— A —Een. tamelijk volledige verzameling van gewestelijke sagen. Eenige zijn opgenomen in dialect,waardoor de sfeer en de eigen aard der oude volksverhalen beter nog uitkomen.

J. R. W. SINNINGHE: Brabantsche volkshumor. Eigen Volk, Scheve-ningen, 1934. 119 blz. ing. f 1.75. - B ,-..,In talrijke Brabantsche plaatsen leven nog oude volksverhalen, of bestaan gebruiken waarvande herkomst in verhaalvorm is vervat. Een aantal dezer luimige histories werden in dit boekjeverzameld. Brabanders vooral zullen het zeker met genoegen lezen.

SIGFRID SIWERTZ: De vlam. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934.291 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50. -- Bc --De opzet doet wat gewild en geconstrueerd aan, maar de figuren die de tragi-comedie opvoeren,zijn goed en origineel. Deze Stoct-holmsche bohemiens gelijken op hun broeders en zusters in allehoofdsteden; het gaat er kinderhj lz libernins toe,

5


M. SLUYSER: Jacobus Fredericus de Brie. De Arbeiderspers, Amster-dam, 1934. 213 blz. ing. f 1.90. -- Bc --Een raar „bedenkser, dat noch esthetisch, noch ethisch voldoet. De Brie is een jongeman, eenstempelaar, die door het verkeerd bezorgen van een brief verwikkeld raakt in internationaleradio-trustmanipulaties en een dubbele moordgeschiedenis .Maar de kapitalen in de lucht ver-dwij nen in het niet en de jongeman gaat weer stempelenl

HELEN ZENNA SMITH: Vrouwenroeping. J. Schuyt, Velsen, 1933.304 blz. ing. f 3.50. — D --Er wordt verhaald, hoe de heldin na een ongeluk met een vliegtuig, alleen gelaten en aanarmoe prijsgegeven is. Verward en bedenkelijk geschrift.

ALB. STEENHOFF-SMULDERS: Een abdisse van Thorn. Dekker &van de Vegt & van Leeuwen, Utrecht, 1934. 191 blz. ing. f 1.90.

,...,, A ,....,ALB. STEENHOFF-SMULDERS: Jan van Arkel. Dekker & van der

Vegt & van Leeuwen, Utrecht, 1934. 184 blz. ing. f 1.90. •-• A ---ALB. STEENHOFF-SMULDERS: Jacoba van Beyeren. Dekker & van

de Vegt & van Leeuwen, Utrecht, 1934. 216 blz. ing. f 1.90. -- A ,--,Het is een pieteitvolle gedachte van de uitgevers geweest om van deze bekende boeken van deonlangs overleden mevrouw Albertine Steenhoff-Smulders op zulk een aantrekkelijke wijze eentweeden druk te bezorgen.

LOLA STEIN: Gwendoline. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934. 285blz. ing. f 2.15. -.., C ,--Doortrokken van een zwoele sfeer van sensatie en ongezonde opwinding. De vrouw met deexotische naam Gwendoline worth van moord op haar echtgenoot beschuldigd, omdat hij 's mor-gens dood in bed gevonden wordt.

LOLA STEIN: De dans om het leven. J. Philip Kruseman, Den Haag,1934. 287 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. -- Bc ---,Een jong meisje, dat terwille van de eer der familie zich moet opofferen, afstand doen van haarverloofde en een rijken bruut trouwen. 't Is spannend geschreven.

ROBERT L. STEVENSON: De zwarte piji. Die Poorte, Leuven, 1934.295 blz. ing. Bfr. 12.--. ...- B .--Een der boeiendste verhalen uit den beruchten Rozenoorlog. Stevenson weet een spannende intrigeen wonderlijk gecompliceerde gebeurtenissen in een litterair verzorgd geheel te verwerken, zoodatzijn romantiek reeel wordt en nabij komt.

MELIS STOKE: De schat op Robinson's eiland of het geld der wijzen.H. P. Leopold, Den Haag, 1934. 196 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.

,-- B --Geestige persiflage van de prosperiteitsjaren in Amerika onder president Hoover (Howfar) en depogingen van Roosevelt (Highstapler), om de crisis door kunstmiddelen van geleerden te bovente komen. Vooral de econonomen moeten het ontgelden en waarschijnlijk wel terecht. Een paargenoegelijke uren verschaft dit werk aan iedereen, die gevoel voor humor bezit.

ARTHUR EDWARD STRATTON: De beproeving van Harold King.A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1934. 236 blz. ing. f 0.90; geb. f 1.25.

,--• C .--Een geval van geheugenverlies, waarvan een geslepen handige vrouw gebruik maakt om haarechtgenoot van den galg te redden wordt tamelijk langdradig uitgesponnen.

STIJN STREUVELS: IJslandsche Godensagen. L. J. Veen, Amsterdam,1934. 173 blz. ,-- B --Inderdaad, zooals wij ze hier lazen, hadden we ons voorgesteld, dat de IJslandsche godensagenzouden zijn: geweldig, woest, vol uitingen van oerkracht, epiek van titantische krachtbotsingen.

STIJN STREUVELS: Drie Russische novellen. Regenboog, Antwerpen,1934. 177 biz. in.g f 1.90. -- Bc .--Het zijn drie zeer lezenswaardige novellen van Michail Prischwin, S. Ssergejew-Zenskij en MaximGorkij.

ELINE VAN STUWE: Het flatgebouw van de gelukkige bewoners.P. N. van Kampen & Zn., Amsterdam, 1934. 276 blz. ing. f 2.25.

-- B ,--Eline van Stuwe is een vlotte auteur, met de enkele gebreken van de vlotheid; doch van denanderen kant ziet zij scherp, heeft een evenwichtig gevoel voor verschillende waarden. Elkperceel van de flat is getuige van een stuk menschelijk geluk, vreugde of verdriet. Door degevolgde werkmethode, kan natuurlijk niet alles volledig worden uitgesponnen. maar men weettoch genoeg. Aangename lectuur.


E. SUGIMOTO: De levensroman van een Japansche prinses. J. M. Meu-lenhoff, Amsterdam, 1934. 196 blz. ing. f 1.75. .--, B —Deze levensroman geeft niet enkel 'n verrassenden kijk op het Japansche familieleven, Japanschementaliteit, velerlei inheemsche gebruiken. Schr. schenkt ons menig zuiver verhaald volksverhaalof mythe; fijn opmerkster vlecht ze een schat van fijnzinnige vingerwijzingen over kinderopvoe-ding, e.a. in haar levensverhaal in. In hoogst eenvoudige nobele en beheerschte taal, waardoorhet geheel dubbel aantrekkehjk is.

Dr. H. SUTHERLAND: En de jaren gingen voorbij. Z.-H. Boek- en Han-delsdrukkerij, Den Haag, 1934. 365 blz. ing. f 3.75; geb. f 4.50.

,--, BC 0–,Spannend en gevarieerd; het verhaalt van een zeer bewogen leven en doet dit op treffende wijze.Het is vol leven en beweging, vol wisseling en kleur. De artistieke zijde van het werk is nietopvallend, is haast verwaarloosd, maar er is een gevoelig en intelligent, een verbeeldingrijk enbelangstellend mensch aan het woord en men volgt hem met spanning.

JOAN SUTHERLAND: Het spel te ver gedreven. J. Philip Kruseman,Den Haag, 1934. 310 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. ..--, D .--Een boek, waarin met de ontbindbaarheid van het huwelijk een spel gedreven wordt. Er komtzelfs een Anglikaansch geestelijke in voor met Katholiekel neigingen die het verdedigt, dat zijnstiefzuster van haar man is weggeloopen, omdat zij van een ander zegt te houden.

JOAN SUTHERLAND: Dokter Wynnegate. J. Philip Kruseman, DenHaag, 1934. 260 blz. ing. f 2.15; geb. f 2.90. --, Bc A--Tamelijk origineel. Een dokter wordt het slachtoffer van zijn plicht en uit de hoogere kringenvan de samenleving verbannen, omdat een krankzinnige patiente hem blameert. Ontspannings-lectuur, die er mee door kan.

M. H. SZEKELY-LULOFS: Emigranten. Elsevier, Amsterdam, 1934.205 biz. --- C --Oppervlakkig, de tragiek is onecht -- verscheidene verhalen zijn in majeur geschreven -- enheeft meer weg van geforceerde overgevoeligheid; het peilen van de z.g. geheimzinnige Oosterscheziel gaat niet diep en heeft iets cliche-achtigs gekregen.

J. CHR. TETENBURG: Artikel 289 strafrecht. W. de Haan, Utrecht,1934. ing. f 1.--; geb. f 1.50. —• B —De stomme getuigen zijn wel wat al te doorzichtig gearrangeerd ,maar laten toch genoeg speel-ruimte voor werkelijk spannende verrassingen en ontknoopingen in dezen nuchter-politioneelenrechercheroman. Prettige ontspanningslectuur voor iedereen.

P. HILARION THANS: Vertellen II. J. J. Romen en Zonen, Roermond,1934. 190 blz. --, B A.'

Een vervolg van de avonturen op verlof in oorlogstijd. De onafscheidelijke Poteau trekt weermee en met elkaar is het een plezierig kibbelstel, welks avonturen weer vlot en amusant wordenverteld.

KONSTANDINOS THEOTOKIS: De veroordeelde. J. Schuyt, Velsen,1933. 189 blz. --- C 0-•Een dorpstragedie van het Grieksche platteland, met meesterhand geschreven. Menschen met sterkeinstincten en primitieven uitingsdrang zijn deze Grieksche boeren, menschen ook met een natuur-lijk besef der zedenwet, wien de bedreven misdaad geen rust gunt, tot zij bekend is en geboetwordt.

GEORGE THOMAS: 't Slop. H. J. Paris, Amsterdam, 1933. 260 blz.ing. f 2.25; geb. f 3.60. ,--, Bc ---Het boeiende van dit sours eentonige relaas, moet hierin liggen, dat de ellende van een Londen-sche achterbuurt en in het bijzonder van een z66 zwaar getroffen arm gezin, ons meer nabij is,dan door het oog van welke scherpzinnigen en knappen auteur gezien ook. Wij zien er voor eenenkele maal onze eigen wereld, bekeken van uit de graag-vergeten krotten en de liever nooitbepeinsde ellende, waarin deze menschen zich bevinden.

ALPHONS TIMMERMANS: Onze Lieven Heer zijn kostgangers.C. N. Teulings, Den Bosch, 1934. 188 blz. ing. f 2.25. ..— B —Het boek is opgebouwd uit karakteristieke fouten, die het goede, dat er in het verhaal steekt, nietvermogen te schragen, zoodat het valt en tusschen de ruinen van het geheel bijeengelezen moetworden.

FELIX TIMMERMANS: Pijp en toebak. P. N. v. Kampen & Zn., Am-sterdam, 1934. 208 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. —, Bc —Het korte verhaal is een zeer apart kunstgenre, dat Timmermans blijkbaar niet ligt. Voor hetminiatuur zijn de streken te zwaar, te prof; de intrigue is onbeduidend.


FELIX TIMMERMANS: Bij de krabbekoker. P. N. van Kampen & Zn.,Amsterdam, 1934. 154 blz. ,— Bc --Timmermans blijft zijn meesterschap handhaven. Ook in dit vertelsel zijn het weer de tobbers enmaatschappelijk onderkomenen, die hij teekent: de „sloebers – met het goeie hart, met dengoeien wil, aan wie de vrede is beloofd. Diepgaande bovennatuurlijke psychologie moet men bijhem evenwel niet zoeken.

A. TOLSTOI: Peter I. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1933.320 blz. ing. f 3.25. ,—, Bc --Een pittoreske herschepping van de Russische maatschappij van omstreeks 1700. Het verhaal isnogal verbrokkeld, zonder strenge draad en indeeling als een grillige kroniek. De lezer moet ertegen kunnen dat geheel Rusland in dien tijd (volgens den schrijver) bevolkt was met schurken,dat er niet an fatsoenlijk mensch woonde en er een barbaarschheid heerschte, die den Sovjetstaathaast zou rechtvaardigen.

W. C. TUTTLE: Het mysterie van Silverbar. De Combinatie, Rotter-dam, 1934. 240 blz. ing. f 2,—. ,-- B --

W. C. TUTTLE: Gekruiste paden. De Combinatie, Rotterdam, 1934.320 blz. ing. f 2.—. — B --Deze beide verhalen behandelen ieder een boeiende episode uit het cowboy-Leven, die met smaakverteld worth en tot de geschikte ontspanningslectuur behooren.

W. C. TUTTLE: Een oude veete. De Combinatie, Rotterdam, 1934.216 blz. ing. f 2,—, geb. f 2.65. -- B ,—

W. C. TUTTLE: Wild-West speurders. De Combinatie, Rotterdam,1934. 224 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. ,—, B P...Zooals Watt en Half-Watt op de film, zoo trekt dit stel Cowboy's „HashZnife" en „Sleepy – alsdetectives in het verre Westen rond om hier en daar de boel zoo'n beetje op pooten te zetten,gewoonlijk tegengewerkt door de Sheriffs en de personen wie de zaak aangaat. Tijddoodendelectuur.

W. C. TUTTLE: Het raadsel van den Morgan pas. De Combinatie, Rot-terdam, 1934. 247 blz. ing. f 2.—. .— B --In deze detective-roman uit de Wild-West spelen de twee speurders Knipmes Hartly en Sleepyweer een groote rol om het raadsel dat de dood Morgan inhoudt, op te lossen.

W. C. TUTTLE: Het geheim van den rooden driehoek. De Combinatie,Rotterdam, 1934. 208 biz. ing. f 2.25, geb. f 2.90. --, Bc ,--Een andere episode van .,Knipmes Hartly" en „Sleepy", de twee cowboys-detectives. Ruwemaar overigens geschikte lectuur.

W. C. TUTTLE: Het geestenspoor. De Combinatie, Rotterdam, 1934.218 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.65. ,-- B ,—Ook hier is het weer een rijkeluiszoontje dat door zijn vader met een voorman op een ranchgezet wordt en door listige intriges door dien baas op den verkeerden weg gebracht wordt.

MARK TWAIN: Tom Sawyer. Die Poorte, Leuven, 1934. 295 biz.ing. Bfr. 12.—. --- A P.I.

„Op bet eind van den middag bezat hij: twaalf knikkers, een stuk mondharmonica, een stuk blauwfleschglas om door te kijken, een blaaspijp, een sleutel om niets mee open te doen ...... een Jongkatje met maar een oog, een koperen deurknop, de halsband van een hond -- maar geen hond --het heft van een mes, en een uitgerafelden gordijnband". Aldus demonstreert Mark Twain of wiltge Tom Sawyer op onweerstaanbare wijze. dat ook een niet-Hollandsche jongen toch veel metzijn broertje van de polderlanden gemeen heeft. 't Is een aardig boek, dat je met pleizier leestom de leuke jongensachtige en sappige humor. Dwaasheden te over, die zooals ze echt gebeuren,of althans in jongenshoofden bestaan, op echt getroffen toon zijn neergeschreven en bij elkaareen fantastisch jongensleven schilderen. Jammer dat het geen Hollandsch is, want dat beletnogal eens het spontane en directe meeleven.

SIGRID UNDSET: Ida Elisabeth. J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1933.346 blz. ing. f 3.90. -- Bc ,--,Ida Elisabeth scheidt van haar imbecielen echtgenoot en is alles voor haar twee kinderen; ookwanneer een nieuwe liefde ontbloeit, verzaakt zij aan dit geluk ter wille van de kinderen. Heelhet lange verhaal is van een zoo natuurnabije innigheid en warmte, van een zoo vrouwelijke in-tuItie en levenswaarheid, dat de illusie volkomen wordt. Kalm en breed van verhaaltrant.

JAN VELDMAN: De steenen groeien. Leiter-Nijpels, Maastricht, 1933.253 blz. ing. f 2.90. P.. Bc J.--•Wat in dezen soberen roman uitkomt is de welgeslaagde karakterteekening. De gebeurtenis, dieman en vrouw van elkander vervreemdt, is niets meer of minder, om het vierkant bij den naamte noemen, dan dat de vrouw om geen enkele gegronde reden het huweli i ksrecht weigert. Datis de quintessens van het boek en die groeiende steenen komen er slechts matig aan te pas.Houterig, onnatuurlijk en afgebroken van stijl.


LIDA VERGOUW: Alarm. C. A. J. van Dishoeck, Bussum, 1934. 200 blz.,-. Be P..,

,.Alarm- is een en al onnatuur en „litteratuur- in den kwaden zin , De romanfiguren uit „Alarm"zijn alle bloedlooze poppen, Dolf en Stifke en Doll's moeder en Kees, de buurman, etc., etc.Lida Vergouw's uitweidingen over Brabant, waar Stifke Mutsers onderwijzer is, zijn te onnoozelom er bij stil te staan.

CAREL VOORHOEVE: Vriendinnetje. J. den Boer, Middelburg, 1934.192 blz. p-- D ,--,Een jonge uitgever last ineens zijn kantoor in de steek om aan zijn „wanderlust - te voldoen.Het jonge meisje, dat hij ontmoet blijkt dag en nacht bij hem, zij huren samen een chalet waarzij voortdurend in haar „chemise" rondhuppelt, etc. Een vacantie met vrije liefde.

R. VOORHOEVE: Parijs beveelt. De Spieghel, Amsterdam, 1934. 250blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90. — Bc ,--,Jaren geleden schreven de Parijsche modekoningen paradijsvogels voor als hoofdtooi. Dat bevelbracht welvaart aan hun tegenvoeters, de bewoners van een gedeelte van den Indischen Archipel,waar de jacht op paradijsvogels gedreven werd. Het was een winstgevend maar zeer gevaarlijkberoep; het blijkt overduidelijk uit dezen roman die goed geschreven is.

R. DE VRIES-BRANDON: Als kinderen roepen. Andries Blitz, Amster-dam, 1934. 210 blz. ing. f 1.50. --.9 Bc --De levensgeschiedenis van Loekie van Ellenbeek als volwassen meisje, lijkt ons niet bijster over-tuigend, en heeft ons dan ook maar matig kunnen boeien,

THEUN DE VRIES: Koningssage. Goede en Goedkoope Lectuur, Am-sterdam, 1934. 154 blz. ing. f 1.90. ,--, C ,--'In forsche, gespierde, hartstochtelij k bewogen taal wordt Koning Radbod beschreven, die waan-zinnig werd van liefde, in den oorlog trekt, daar weer zich zeif wordt en zijn geliefde weer-vindt. Theun de Vries' kunstwil is sterker geweest dan zijn kunstdaad. De psychologische zijdedezer koningsage is vrij zwak.

W. A. WAGENER: Sjanghai. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1934.206 blz. P...' D ^-

Een boek in grootschen stip ongetwijfeld. Uit dit boek kan de onwetendste leeren, hoe het geldde zenuw is van den oorlog en wat b.v. de olie van de Bataafsche beteekent en wat Japan be-teekent op de wereldmarkt en welken invloed Gilette mesjes en Kriiger's Lucifers op 's wereldslot uitoefenen. Daarbij beschikt schr. over een zeldzaam meesterschap over den vorm. Vol rauweerotiek en godslasteringen.

A. j. WAINOWA: Valsche edelsteenen. J. Schuyt, Velsen, 1934. 439blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90. ,--- C .--fWainowa heeft in haar werk willen uitbeelden tot wat een volksverminking en geestelijke ont-worteling de bolsjewistische beginselen op godsdienstig, zedelijk en sociaal gebied leiden. Nureeds na zestien jaar Sovjet-regime is het allerwege zichtbaar. De hoofdfiguur van den romanworth ten tooneele gevoerd in den eersten persoon: op 't oogenblik dat hij is vastgeloopen inzijn intriges, verhaalt hij hoe 't zoo gekomen is. Uit dit verslag blijkt hij de meest harteloozeegoist, een geraffineerde intrigant, een sadistische wreedaard, een gemeene fielt, die maar eendoel kent, zijn baan, en wien daartoe verder alle middelen heilig zijn.

Dr. JAN WALCH: Het vreemde geval van Hoghen Lugt. Z.-H. Boek-en Handelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 314 blz. ing. f 2.90. -- Bc ~Bedoeld als een persiflage op onze huidige samenleving, waarin -- naar een satyriek gezegde --de woorden schijnen te dienen, om de gedachten te verbergen. In dit opzicht niet onverdienstelijk.De auteur heeft zich een paar maal laten verleiden tot insinuaties. die geheel overbodig zijn.

EDGAR WALLACE: De wraak van T'si Soo. De Steenuil, Amsterdam,1934. 190 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.20. .--, B —De geheime gangen en onderaardsche vertrekken zijn een liefhebberij, waar W. vooral zijn Chi-neezen-verhalen graag mee stoffeert. Een vlot geschreven verhaal.

EDGAR WALLACE: De gevederde slang. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 240 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90. — B --,. .De gevederde slang, het symbool, dat schrik en angst brengt voor alle misdadigers, die er meete maken hebben is het naamkaartje van iemand, die door eenige schurken benadeeld werd. Trein-lectuur.

EDGAR WALLACE: Het mysterie der drie eikenboomen. De Combi-natie, Rotterdam, 1934. 208 blz. ing. f 2.25. — B --,Een ingewikkelde, onontwarbare moordgeschiedenis. Er gebeuren verschillende zeer geheimzinnigedingen, als spoorlooze verdwijningen, het vinden van geraamten, het plotseling knallen vanschoten, enz., enz. Voor de liefhebbers van Wallace.


EDGAR WALLACE: Gestoken kaarten. Scheltens & Giltay, Amster-dam, 1933. 228 blz. ing. f 1.50; geb. f 2.25. --- Bc --Een reeks buitengewoon vlot geschreven verhalen over kaarthaaien van den overbekenden detec-tive-schrijver.

EDGAR WALLACE: De zwarte monnik. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 303 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90. .-- Bc —Wallace, die zoo zeer de smaak van zijn publiek heeft weten te treffen, vertelt van een spook-achtige zwarte monnik, die een schat bewaakt in de ruines van een oud kasteel.

EDGAR WALLACE: De groote onbekende. De Steenuil, Amsterdam,1934. 197 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.35. ,-- B --Luchtig geschreven losse verhalen van den bekenden „koning der vertellers".

EDGAR WALLACE: Het driemanschap. A. W. Bruna & Zn., Utrecht,1934. 248 blz. ing. f 1.25, geb. f 1.90. — A ^-Het driemanschap besteelt op handige wijze dieven, helers en afpersers. Dat wordt in een aerieonsamenhangende episoden zeer onderhoudend verteld.

EDGAR WALLACE: De gele slang. A. W. Bruna & Zn., Utrecht, 1934.255 blz. ing. f 1.25. --- B --Filmachtig spannend en overladen met onwaarschijnlijke situaties als de meeste boeken van dezenveelschrijver. Goede ontspanningslectuur.

EDGAR WALLACE: Het geheim van het eenzame huis. A. W. Bruna& Zn., Utrecht, 1934. 236 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90. ,-, Be ,—Dit is niet de beste van Wallace's vertellingen, we hebben wel eens betere van hem onder deoogen gehad. Geschikte treinlectuur voor volwassenen.

JACOB WASSERMANN: Jozef Kerkhoven's derde bestaan. Erven Bijle-veld, Utrecht, 1934. 639 blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90. — C ,--De geschiedenis van Kerkhoven's derde bestaan wordt onderbroken door het verhaal van Alexan-der Herzog's eerste bestaan, dat loopt van blz. 204-472. Daarna worden deze twee geschiedenissenin elkaar geweven door een intieme vriendschap van de twee hoofdpersonen der verschillendeverhalen; die dan op den koop toe nog op elkaars vrouwen verliefd worden. Eindeloos wordter geredeneerd over leven, geloof, godsdienst en genade: maar de bevrijding, de beroemdekatharsis van Aristoteles blijft volstrekt uit. Wasserman heeft eerder een wetenschappelijk daneen kunstvaardig temperament. Hij vermag de werkelijkheid niet tot een symbool der werkelijk-heid te maken, zooals een naturalistisch romanschrijver het zou doen.

JACOB WASSERMANN: Levensgeschiedenis van Renate Fuchs. Hol-landsch Uitgeversfonds, Amsterdam, 1934. 251 blz. ing. f 1.25.

....., Be p—•Een rijke fabrikantsdochter zal gaan trouwen met 'n ...... hertog, wil dat toch ook weer niet enloopt van huis weg, doorworstelt allerlei avonturen, ook naar katholieke normen zeer bedenke-lijke, voelt zich eenzaam en nog eens eenzaam en vindt ten slotte de liefde bij een stervendjongmensch, dat ze nooit gezien, waarvan ze alleen gehoord had. Rond de hoofdpersoon eenwirwar van personen' en situaties, dat men den tel kwijtraakt. Het ontbreekt bij J. W. --althans in dit boek -- aan de strakke lijn, aan indringende psychologie en klare karakteranalyse.

CLARA VAN WEDELSTAEDT: Jobst en de liefde. Z.-H. Boek- enHandelsdrukkerij, Den Haag, 1934. 209 blz. ing. f 1.60; geb. f 2,—.

,--, C P....De zeven kinderen van een van haar man gescheiden moeder praten over deze ongeoorloofdetoestand zooals moderne jeugd dit pleegt te doen en beschouwen hun vader alleen als 'n soortautomaat waaruit geld stroomt. Weinig of geen sentiment, en vooral geen ernstl Voorbehouden.

CLARA VAN WEDELSTAEDT: Hypnose. Z.-H. Boek- en Handels-drukkerij, Den Haag, 1934. --- Bc —Een onnoozele geschiedenis, die er toch in zal gaan. Alle mannen zijn verliefd op de beeld-schoone Renate en de niet kwaadaardige Lord Abersteen gaat er na veel avonturen in Noord enZuid-Amerika mee strijken. De mooiste zet uit het geheele boek is zonder twijfel deze: De helder-ziende juffrouw heeft keurig alles aangegeven om Renate terug te vinden. Voor liefhebbers.

JOHAN WESSELING: Marietje. P. N. v. Kampen & Zn., Amsterdam,1934. 132 blz. ing. f 1.50; geb. f 2.25. ---, Bc --Het komt in het kort hie .rop neer dat Marietje in haar H.B.S.-jaren een kalverliefde beleeft,later een verloving verbreekt, om ten slotte te trouwen met een goedigen burgerjongen.

CORA WESTLAND: De schat in het mastbosch. Broese en Peereboom,Breda, 1934. 150 blz. — B ---Een idyllisch verhaal dat geen verdere pretenties heeft. Wat zou er de wereld vredig uitzien,als Cora Westland ze kon bevolken met de kinderen harer verbeelding.


JOHAN WILGO: De breede en de smalle weg. Houdmont, Brugge, 1934.222 blz. ing. f 1.75. p-, B ..-Hij schildert het leven zooals eenvoudige, vrome menschen dat vaak zien: de goeden en een-voudigen hebben succes, de schurken worden gestraft, de godsdienstigen zijn zonder gebreken enzij die hun geloof verliezen, raken ook maatschappelijk in de put.

WILMA: Bloei. Uitg. Mij. Holland, Amsterdam, 1934. 149 blz.0- B ,-,

In alle drie verhalen, waaruit deze bundel bestaat, wordt verteld van een levensstrijd, leidend toteen krachtigen opbloei van het leven. In protestantschen geest geschreven.

JOHAN VAN DER WOUDE: Straat Magellanes. W. de Haan, Utrecht1934. 259 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90. p-, B ,---'Een romantisch onderwerp uit Holland's grooten tijd heeft schr. verwerkt tot een realistischeroman die opvalt door opmerkelijk goed getroffen sfeer en suggestiviteit.

JOHAN VAN DER WOUDE: De Faun. W. de Haan, Utrecht, 1934.142 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.25. 0.../

Bc ,n~I'

Wie in staat is den Faun te hooren, zal dit boek toch wel begrijpen en wie daar niet toe in staatis, wordt er niet door overtuigd. Een sprookje voor volwassen menschen, voor menschen die ietsvan den droom der poezie beseffen.

VAN WIJCK MASON: De hel in Sjanghai. De Steenuil, Amsterdam,1934. 199 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90. p-, BeHeel veel veel gruwelijkheden zooals bloederige gevechten en afgrijzelijke chineesche martelingen, ven-der eenige moorden ...... dit alles vormt samen de hel in Shanghai. Volgens 't gewone recept.

ALIE VAN WIJHE-SMEDING: De ijzeren greep. Nijgh & Ditmar, Rot-terdam, 1933. 454 blz. ing. f 3.90. A-, C -,Vertelt breeduit — to breeduit —, van een baby die jongeman wordt, en onderwijl al de miseriesvan dezen na-oorlogschen tijd meemaakt, waaraan hij tenslotte zelf ten gronde gaat: oorlogs-gevaar, mobilisatie, belgische vluchtelingen, smokkelaffaires, O.W.-ellendes, crisisrampen enwerkeloosheid. Zonder genoegzame psychologische spanning.

ALIE VAN WIJHE-SMEDING: Ik verwacht het geluk. A. W. Sijthoff,Leiden, 1934. 368 blz. ing. f 3.75; geb. f 4.75 . ,--, Bc 0-.Dat de smoorverliefde held van dit boek zoo spoedig naar andere objecten van zijn verliefdheiduitziet is, na hetgeen voorafgegaan is, niet te gelooven. Ook Pieta's houding is soms van eenboekerige onnatuurlijkheid. Meer bezinning en zelftucht zou schr. goed doen. Beschrijft de witte-broodsweken van een jong paar in alle regenboogkleuren. Voor niet al te jonge lezers oflezeressen.

PAMELA WYNNE: De verzegelde deur der liefde. Van Holkema &Warendorf, Amsterdam, 1934. 303 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.50.

.--, D p-,Zoo'n schandalige voorstelling als hier „gepleegd" wordt van het kloosterleven verraadt kwadetrouw of absolute onkunde, die objectief met kwade trouw gelijk staat.

PAMELA WYNNE: Liefde in de mist. Van Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1934. 263 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50. P...f C P..'De vrouw in dit boek is een dier tobbende, slovende meelij-wekkende wezens, gekluisterd aaneen invaliden, egoistaschen man, die dag in, dag uit in dezelfde sleur voortleven, uiterlijk berus-tend, maar innerlijk vol verzet. 'n Niet ongevaarlijk boek.

ERNST ZAHN: Pietro de smokkelaar. Goede en Goedkoope Lectuur,Amsterdam, 1933. 327 blz. geb. f 2.25. -. Bc ---Deze Pietro, een als jongen verkleed meisje, heeft de zucht naar avontuur te pakken, vermengdmet een ongezonde liefdesverhouding, in verband met de ongezonde situatie. De opbouw van hetverhaal is niet volkomen evenwichtig.

E. ANTON ZISCHKA: Wereldverdwazing. Het Nederlandsche Boek-huis, Tilburg, 1934. 234 blz. ing. f 2.50. p- Be p-,Schr. heeft de wereld in haar zeven richtingen doorkruisd om poolshoogte te nemen van denhuidigen gang van zaken op oeconomisch sociaal en polifiek terrein. Z'n spannend geschrevenreportage is een ontstellende getuigenis van de ineenstorting van het huidig wereldbestel --- hetbankroet van de nationalistiscne en liberale levensbeschouwing.

J. P. ZOOMERS-VERMEER: Antje. Van Holkema & Warendorf, Am-sterdam, 1933. 327 blz. ing. f 3.50; geb. f 4.50. 0- C P..'De geschiedenis is deze: een man heeft ruzie met zijn vrouw gehad, zijn patroon doodgeslagenen werd verdacht van diefstal. Als het boek begint is dat Teed geleden. De man zit in de ge-vangenis. Niemand weet waar zijn vrouw is en wij ontmoeten haar ook nooit meer. Zoo blijftde situatie het heele boek door. Wij beleven niets werkelijks. Het is allemaal vaag.


ARNOLD ZWEIG: De Vriendt keert weer. E. M. Querido, Amsterdam,1933. 296 blz. J.— Bc ---Zweig heeft zijn roman goed geconstrueerd, hoewel de causale verbinding van de Vriendts dooden het uitbrekende oproer wat zwak is. De Joodsche sfeer in de kringen der orthodoxen, hunoud-Bijbelsch vertrouwen en verlangen, hun blind Godsgeloof is een der sterkste zijden van denroman.

FranschGERMAINE ACREMENT: Les ailles d'Argent. Pion, Paris, 1934. 241

blz. ing. Ffr. 12.---. -- A —•De een laat schr. zijn persoonlijke liefhebberij botvieren door het herstellen van oude molens,die ten doode opgeschreven staan, maar door hun wieken weer hun oude dienst kunnen verrich-ten, de andere door het genot de geheele wereld te kunnen vergeten, zoolang de schroef vanhaar machine het luchtruim doorklieft. Een onschuldig romannetje, dat vlot en prettig leest.

MARCEL ARLAND: Les Vivants. P. Gallimard, Paris, 1934. ing.Ffr. 12.--i. p—, C ,---,Een serie tafereelen, tafereelen van dorpsfiguren, kunstig en harmonisch geordend en vereenigd,zoodat het boek toch tot een eenheid wordt. Zijn voorliefde voor tragische situaties en verwik-kelingen bepaalt zijn keuze: er is niets idyllisch in deze dorpsbewoners, maar alien gaan gebuktonder een zwaar drukkend lot. Voor alien is het leven een tragedie of een ontgoocheling.

M. M. D'ARMAGNAC: Tubalcain. La Bonne Presse, Paris, 1934. 240blz. ing. Ffr. 3,—. --, A --Een spannende geschiedenis die ons met veel landen en veel personen in aanraking brengt,

GABRIEL D'AUBAREDE: Amour sans paroles. Plon, Paris, 1933. 240blz, ing. Ffr. 12.—. --- Bc .--Twee echtgenooten beminnen elkander, doch de man weet zijn liefde niet in woorden uit tedrukken, terwijl de vrouw juist erg gevoelig is voor liefdesbetuigingen. Langzamerhand ontstaatde verwijdering, tot de liefde volkomen in haat verkeert. 'n Goed-geschreven boeiende roman.

GUY D'AVELINE: L'imagier de Notre-Dame. Dupois, Marcinelle,1933. 58 blz. ing. Ffr. 2.—. — A --•De misdaden van Mauclêre en diens ontmaskering. Levendig geschreven en geschiedkundiggoed gedocumenteerd.

GUY D'AVELINE: Couronnes Voilêes. La Bonne Presse, Paris, 1934.224 blz. ing. Ffr. 5.—. -- A ---Dit ingewikkeld verhaal verplaatst ons temidden van de romantische grootheid van den Fran-schen adel met zijn rijke kasteelen. Of zoo'n romantisch verhaal over zulke toestanden bijHollandsche lezers zal bevallen, betwijfelen we.

BERNARD BARBEY: Ambassadeur de France. P. Stock, Paris, 1924.ing. Ffr. 15.—. --- C .--Een talentvol schrijver uit de provincie, die in zijn ongepolijste natuurlijkheid zijn vrouw niet teboeien weet, laat haar in Parijs achter, waar zij zich spoedig schadeloos weet te stellen. Tenslotte keert zij toch tot hem terug; al is de liefde over, een zekere sympathie is gebleven. Slappedecadente salonlectuur, die droomerig maakt en enerveert.

PIERRE BENOIT: Cavalier 6. A. Michel, Paris, 1933. 252 blz.ing. Ffr. 15.—. --, Bc 0.-•Een viertal novellen, waarvan de laatste twee de pen van een academicien niet waardig zijn.

'HENRI BERAUD: Ciel de suie. Editions de France, Paris, 1933. ing.Ffr. 15.—. --, Bc ,-Een familiekroniek, welker afzonderlijke deelen vrijwel los naast elkaar staan. Het centrum vor-men de Girouds, zijdehandelaars te Lyon. Beraud is niet malsch voor deze rijke. grove gevoel•en gewetenlooze bourgeois, in wier midden zich een ontzettend familiedrama afspeelt, heteigenlijke thema van den roman. Er hangt een lichtlooze, sombere en drukkende atmosfeer inheel dit boek. Met gevoelige hand en natuurlijke vertelkunst heeft de auteur dit tragische

gebeuren weergegeven.

GEORGES BERNANOS: Jeanne Relapse et Sainte. Plon, Nourrit & Cie.,Paris, 1934. 68 biz. ing. Ffr. 5.—. — D --De veroordeeling van Jeanne d'Arc en haar heiligverklaring vijf eeuwen later geven den schr.aanleiding allerlei schimpscheuten te lanceeren aan het adres der Kerk. Geen vooruitgang in hetwerk van den zoo gevierden romancier.

TRISTAN BERNARD: Paris secret. Albin Michel, Paris, 1934. 254 blz.ing. Ffr. 15.—. -- D --De titel wijst er al op, dat dit boek absoluut moet worden afgewezen. Het heeft dan ookweinig zin over inhoud of litteraire beteekenis uit te weiden.


DORETTE BERTHOUD: Faillir. A. Redier, Paris, 1933. 234 biz. ing.Ffr. 15.--. -- Bc --Behandelt de gevolgen, welke een zonde der moeder voor haar kinderen kan hebben. Speelt ineen protestantsch milieu. Volkslectuur zonder litterair accent.

BINET-VALMER: Maitres du monde. E. Flammarion, Paris, 1933. 283blz. ing. Ffr. 12,—. --- Bc --De ziel van den grootkapitalist, van den maitre du monde legt ons schr. bloot. In Norfels zienwe den abnormalen, den voor gek gehouden, uiterst lucieden speculant, die speelt om het genotvan het spel en om de nietigheid van goed en kwaad te bewijzen; in Adhêaume den zich zelfmisleidenden, die. ontevreden met het geldverzamelen, zijn macht wil gebruiken voor de eervan zijn vaderland als voorwendsel, voor eigen eer en macht als doel. In de Norfels speeltschr. zelf om de waarde van zijn eigen gedachten en zijn eigen vorm. De stijl, de diepzinnigezegswijze en geraffineerde ontleding van begrip en persoon zijn andere spelmethoden, the den-zelfden geest verborgen, gesluierde symbolen en parabelen: de uiterst concrete vertolker dersituaties. Wij voelen den schrijver zelf spelen met zijn vormen.

JEAN BLANZAT: A moi-meme ennemi. Bernard Grasset, Paris, 1933.208 blz. ing. Ffr. 12,—. -- C 0—De hoofdpersoon van dezen roman, welke door een geneesheer is geschreven, lijdt aan sadismeen gunt daarom anderen geen geluk.

HENRI BORDEAUX: Les declasses. Plon, Paris, 1933. 293 blz. ing.Ffr. 15.—. -- Bc --De laatste afstammeling van een oud adellijk geslacht geraakt aan lager wal, moet al zijnbezittingen verkoopen en komt van kwaad tot erger. Goed geschreven, maar niet voor kinderen.

HENRY BORDEAUX: La maison morte. E. Nelson, Paris, 1934.284 blz. ing. Ffr. 7.—. -- B --Benoit Couvert vermoordt zijn broer, om diens vrouw te bezitten. Het brengt geen geluk: devrouw sterft, ouders en kinderen verlaten het huis, dat leeg blijft ,als ook de moordenaarverdwijnt. 'n Eigenaardig volksboek.

HENRY BORDEAUX: Le Chene et les Roseaux. Plon, Nourrit & Cie.,Paris, 1934. 304 blz. ing. Ffr. 15.--. -- Bc --Joachim Hamel, de hoofdpersoon van dezen roman, doet ongetwijfeld het talent van den schr.alle eer aan. Enkele gewaagde passages maken het boek niet voor iedereen geschikt. Voor 'toverige maakt deze roman den indruk van litterair-onverzorgd haastwerk.

PAUL BOURGET: Une Laborantine. Pion Nourrit & Cie., Paris, 1934.236 blz. ing. Ffr. 12,—. -- B --Een large novelle. „Laborantines– noemt men vrouwelijke analysten, die in een kliniek werk-zaam zijn. Bourget weet nog altijd zijn boeken voorbeeldig te construeeren; ook dit is volmaaktvan opbouw en verloop.

L. BOURLIAGUET: La conversion de Monsieur Sabahn. F. Nathan,Paris, 1934. 224 blz. ing. Ffr. 12.—. --, B —De vroolijke geschiedenis van meneer Sabahn, die jarenlang niets van de moderne uitvindingenwil weten, maar ten laatste toch een auto aanschaft. Amusementslectuur zonder litterairepretentie.

LORENZI DE BRADI: Vendetta. Larousse, Paris, 1933. 232 blz. ing.Ffr. 6.—. -- Bc --Corsicaansche verhalen, welke niet een iedereen in handen gegeven kunnen warden, omdat zeslechts misdaad en wraakzucht tot onderwerp hebben.

CHARLES BRAIBANT: Le roi dort. Denoel et Steele, Paris, 1933. 424blz. ing. Ffr. 15.—. -- Bc ---Een zeer verdienstelijk eersteling. De auteur zet de fictie op, alsof een oude Neer van het eindder vorige eeuw in een soort memoires de geschiedenis van zijn vriend en tevens van zijn dorpverhaalt. En deze fictie is wonderwel doorgevoerd. De geest komt te kort in dit bock en hetvleesch heeft er te veel aandeel.

MAURICE BUTAYE: La route de Jean-Marie. Editions Rex, Louvain,1933. 218 blz. ing. Bfr. 10.—. P... A --Beschrijft hoe een jongeman door den ooilog geheel ten goede keert in godsdienstig opzicht.Een prachtig geschreven, echt katholiek boek.

ANDRE CALVUS: Le cercueil vole. E. Figuiere, Paris, 1934. 190 blz. ing.Ffr. 10.—. --- Bc --Beter geschreven, dan we van dit soort misdadigerslectuur gewoon zijn. Inhoud is te onmoge-lijk, om te kunnen naverteld worden.


JEAN CAMP: Sancho. Ed. des Portiques, Paris, 1934. 256 blz. ing.Ffr 12.—. —, C •—•Schr. is er uitstekend in geslaagd een verhaal te weven rond de figuur van Don Quichotte'sschildknaap. Daarom is het werkelijk te betreuren, dat enkele al te zinnelijke passages onsnoodzaken het boek te ontraden.

PAUL CAZIN: La Tapisserie des Jours. Plon, Paris, 1934. 240 blz.ing. Ffr. 12,—. p— A —De gedenkschriften van een humanist in vredestijd. Een prachtig boek, screen van taal, boeienden ontroerend.

PIERRE CHAMPION: L'avénement de Paris. Calmann-Levy, Paris,1933. 236 blz. ing. Ffr. 15.—. -- Bc --Een boek van 'n wetenschappelijk, scherpzinnig, welsprekend en gevoelvol schrijver, dat voorons op suggestieve wijze het Parijs van vroeger doet herleven, vanaf de eerste dagen van zijnbestaan tot in de laat-middeleeuwen. In kleurrijke, scherp-omlijnde filmische tooneelen gaat degroei van deze oude wereldstad aan ooze oogen voorbij.

COLETTE: La Chatte. Bernard Grasset, Paris, 1933. 209 blz. ing.Ffr. 12,—. paw/ C paw/

Een echtscheidingsromannetje van het gewonc soort met alleen een nieuwe motiveering; dejalousie der vrouw op de poes, waarvoor, naar zij meent, haar man al te veel belangstellingheeft. Alles bij elkaar een met talent en fijne techniek geschreven verhaal, maar oppervlakkig,frivool, wat vuns.

ROGER COUDERC: Justine. Gallimard, Paris, 1934. ing. Ffr. 15.---.--, D —

Justine - Roger, liefde - scheiding, liefde - scheiding, vertrek van den minnaar - dood. Deliefde wordt Kier naar Fransche zede weer voorgesteld als doel, als het geluk in zich. Eensensueel, vervelend verhaaltje.

JEANNE DE COULOMB: Par le song et le feu. E. Flammarion, Paris,218 blz. ing. Ffr. 2.75 — B —Geschreven in een diep-christelijken geest, welke al de moeilijkheden van het huwelijksleven op-heft naar de lichtende toppen van het edelmoedig gebrachte offer.

SAINT-CYGNE: Cordêlia. E. Flammarion, Paris, 1933. 224 blz. ing.Ffr. 2.75. — B —Een meisje, dat door een Bretagner tot het geloof is teruggebracht, weigert hem te trouwen,omdat ze begrepen heeft, dat zij niet de vrouw is, die bij hem past, terwijl ze weet, dat eenvan haar vriendinnen hem vurig bemint.

DANIEL-ROPS: L'âme obscure. Plon, Paris, 1934. 254 blz. ing. Ffr. 12.50..—, Be 4,-..

Een opmerkelijk boek, waarin wordt aangetoond, hoe een jongeman zichzelf, tengevolge vanzijn trots, in het ongeluk stort. Markant van teekening en straf van compositie.

MICHEL DAVET: La fin du voyage. Plon Nourrit & Cie, Paris,' 1934.240 blz. ing. Ffr. 12,—. -- Bc .--Het verhaal van een Francaise die trouwt met een Zweed, zich in een Zweedsch dorp vestigt,aldoor heimwee heeft naar Frankrijk en, bij gelegenheid eener ziekte van haar moeder. daarheenterugkeert en niet de kracht vindt om weer naar haar man in Zweden te reizen. Geschrevenin luchtigen vlotten, prikkelenden Mozartstijl, dichterlijk, capricieus, vol verrassing en wisse-ling. Voor rijpe lezers.

ANDRE DEMAISON: D'autres bêtes qu'on appelle sauvages. Les Ecri-,— Bc .--

Het vorig bock over hetzelfde onderwerp was een succes. Dit zal het niet minder zijn. Tot aanhet einde leest men in spanning de geschiedenis dezer sympathieke dieren.

JEAN DRAULT: Mon Raid au Paradis rouge. Editions Spes, Paris, 1934.ing. Ffr. 10.--.

vains francais, Paris, 1934. 256 blz. ing. Ffr. 12,---.

— A —Hoe de 24-jarige Louis Ricardet, zoon van een Fransch kapitein, in den oorlog gesneuveld, ertoe komt, met een valsch paspoort naar Petrograd te trekken, onder het voorwendsel daar eencommunistisch congres bij te wonen. Een echte roman voor jongeren.

JEAN DUFOURT: Yvette Bachelikre. Plon, Nourrit244 blz. ing. Ffr. 12,---.Yvette ziet de wereld vanuit haar klassiekenwijsheid en vanuit haarironischen blik ziet zij neer op haar gezellinnen, die reeds in de nettentot ook zij ongemerkt aan de liefde ten offer valt. Een alleraardigst

& Cie, Paris, 1934.— B —

vijftien, zestien jaar. Metder liefde verstrikt raker.en geestig boekje.


GEORGES DUHAMEL: Le Jardin des bêtes sauvages. Mercure deFrance, Paris, 1934. ing. Ffr. 15.—. ..—, Bc 0-,

In het beschrijven van het gezinsleven, van huiselijke verhoudingen is Duhamel een meester enzoo vervolgt hij de lotgevallen van het gezin Pasquier op boeiende wijze. Al wat er wringten werkt in de kinderen van dit kleinburgerlijke gezin, die het blijkbaar verder zullen brengen,beschrijft hij ons met gevoeligen humor en in tafereelen vol leven en beweging.

RENE DUVERNE: Miette et son Parrain. La Bonne Presse, Paris, 1934.226 blz. ing. Ffr. 5,—. -- A Een juist psychologie van een dwingend kind met 'n sterken wil en van een zwakken opvoeder,die zichzelf tot dienaar maakt van zoo'n kleine gebiedster. Een frisch boekje.

RENE DUVERNE: Le rayon de soleil. La Bonne Presse, Paris, 1934:234 blz. ing. Ffr. 5.--. ,-- A —De hoofdpersoon is Mado. Wegens ziekte komt het kind door bemiddeling van een bevriendgeneesheer in een sanatorium „'t Solarium" terecht; lief en leed van dit kindersanatorium wor-den verder uitgeteekend. Een spannend, goed geschreven volksverhaal.

HENRI DUVERNOIS: A l'ombre d'une femme. B. Grasset, Paris, 1933.ing. Ffr. 15.—. P....' D Een niet onverdienstelijke roman: structuur en intrigue zijn zelfs vrij origineel. Een gedesillusio-neerde vertelt hier zijn levensloop en beschrijft een zeer eigenaardig soort menschen, vaganten,uitgestootenen, aan den rand der maatschappij levenden, die tot geen enkele klas hooren enzich nergens heelemaal thuis voelen. Ondanks alles een bedenkelijk vervalproduct.

PIERRE L'ERMITE: Pas de prëtre entre toi et moi. La Bonne Presse,Paris, 1933. 120 blz. ing. Ffr. 5.—. -- A —Een niet zeer christelijke jongeman trouwt een godvruchtig meisje, dat met de beste verwach-tingen voor de katholiciteit van haar man bezield is. Na een maand toont hij evenwel zijn waregedaante. Een degelijk staal van volkslectuur.

GENEVIEVE FALICONNIER: Claude. P. Stock, Paris, 1933. ing.Ffr. 15,—. -- Bc --Een merkwaardig boek, een levenswerk, waarin een vrouw al haar jeugdherinneringen, al haarontgoochelingen, haar diepste verlangens en haar stoutste aspiraties heeft vastgelegd. In denvorm van dagboeken en aanteekeningen verhaalt deze Claude haar kinderjaren en verder levenen dit op een wijze, die den denkenden lezer blijvend boeit. Het boek is vol poizie, vol wijs,.heid, vol van die bezonken en doordachte levenservaring, die slechts een zeer intelligente vrouwbezitten kan. En nergens wordt het taai of onverteerbaar.

COMTE SERGE FLEURY: Le murmitoyen. Plon, Nourrit & Cie., Paris,1932. 260 blz. ing. Ffr. 15.—. .-- Bc --De kleinzoon van generaal Fleury geeft hier een vergelijkende beschouwing over de psychologievan het Engelsche en van het Fransche yolk.

FRANCOIS FOSCA: C'êtait Suez l'êtê. Pon, Nourrit & Cie., Paris, 1933.259 blz. ing. Ffr. 12.—. -- C --De kunstcriticus Fosca komt hier voor den dag als romancier. Hij beschrijft de liefdesavonturenvan een jeugdigen kunstschilder te Florence. Een boek, waar niemand beter van wordt en ookgeen litteraire waarde bezit.

GERARD GAILLY: L'Affaire de la rue des Masons. Perrin, Paris, 1934.ing. Ffr. 12.—. ..-- Bc --Een proces uit de 17e eeuw, dat veel ophef maakte, waarvan het mysterie niet heelemaal opge-klaard is, en dat een zonderling licht werpt op de Parijsche rechters van dien tijd. Deze waar-gebeurde geschiedenis is even boeiend als de beste geslaagde detective-roman.

MARIE GASQUET: Pudeur d'amour. E. Flammarion, Paris, 1933. ing.Ffr. 12.—. —, B —In een liefde, die zij elkaar niet durven bekennen, leven twee jonge menschen hier naast elkaar,tot de Voorzienigheid hen ten slotte toch bij elkaar brengt. Een blij-eindende roman, waarindeugd en Godsvertrouwen eindelijk beloond worden. Het leven wordt bier te geflatteerd voor-gesteld.

MAURICE GENEVOIS: Marcheloup. E. Flammarion, Paris, 1934. ing.Ffr. 12.—. -- Bc -Een braaf gezin wekt de afgunst van een helleveeg. Zij brengt het in opspraak, wanneer een derkinderen een fout begaat, maar heeft er niet lang plezier van, want het gezin verlaat het land.Een als volksboek bedoelde roman zonder litteraire pretenties.

JEAN GIRALIDOUX: Combat avec range. B. Grasset, Paris, 1934. ing.Ffr. 15.—. 0— D ..--Een zeldzaam omslachtig en vervelend verhaal, waarin niet veel gebeurt, maar lang en breedbeschreven wordt. En het beschrevene is zonder eenige belangrijkheid. Voorzoover er dingenvoorvallen, zijn het nog verkeerde liefdesverhoudingen en maitressenontmoetingen. Het gaat ernog al vunzig toe.


RENE GOLSTEIN: Prelude a l'amour. La Renaissance du livre, Bruxel-les, 1934. 200 blz. ing. Bfr. 12,-. .-- C --Behandelt het probleem van een mislukt huwelijk. Hoewel de schrijver de oplossing niet heeftgezocht in overspel, moet het boek toch om de algeheele strekking worden ontraden. Ook omlitteraire redenen verdient 't boek geen aanbeveling.

JEANNE GRAVES: Amoureuse 1933. A. Redier, Paris, 1934. 256 blz.ing. Ffr. 15.---. — D —Herinneringen van een slechte vrouw, met als hoofdthema: overspel. Voor de winterkachel.

LUCIEN GUILLOUX: Angelina. B. Grasset, Paris, 1934. ing. Ffr. 15.---.,--0 Bc —

Een geheel gezin, door het ongeluk achtervolgd, gaat ten onder, behalve Angelina, die zich tegenhet noodlot verzet. Broddelig geschreven en ook als lectuur ongenietbaar.

MATILA C. GHYKA: Pluie d'etoiles. P. Gallimard, Paris, 1933. 363 blz.ing. Ffr. 15.---. -- C pHet boek is nog volkomen vooroorlogsch. Zijn goede zijden zijn echter de fijne personenanalyse,de levendige beschrijvingen, de pakkende dialoog, de voortdurende verrassingen die de schrijverzijn lezers bereidt. Hij houdt van Weenen en Praag, van de groote Europeesche hoofdsteden,van adellijke vormen, van vrouwenschoonheid, kortom van al die dingen, waarvan een diplomaathouden kan, maar die in het na-oorlogsche leven als overtollige luxe in het gedrang zijngeraakt.

JULIEN GREEN: Le visionnaire. Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1934. 274blz. ing. Ffr. 15,-. 1...1 C ,--Een ziekelijke, sexueele overprikkeling doorhuivert dit geheele boek. De held is een naar lichaamen geest verschrompelde, een lijder aan teringkoortsen, aan angsttoestanden, aan minderwaardig-heidscomplexen enzoovoorts. Hij droomt zich bij tijden weg in een andere wereld, die voor hemeen tweede realiteit wordt. Dit alles beschrijft Green met hallucinatorische nauwkeurigheid enaanschouwelijkheid; zijn psychologische doordringen is van een verbazende scherpte. De schaduwmaar niet het licht van het Christendom valt eroverheen: alles is zonde-angst, pijnlijke prikkelingdes vleesches, obsessie en anticlericalisme.

H. HANS: Le Baron de Rechain. G. Geens, Verviers, 1934. 236 blz. ing.Bfr. 12.—. -- B P....'Schr. verplaatst ons naar vroeger eeuwen en dank aan zijn vaardige pen kost het geen moeiteden lijdensweg te volgen van den edelman. De verhalen die hij doet over jacht en een feestmaalin het kasteel, zijn meesterlijk.

'FERNAND HENDRIK: L'agonie dans les tenebres. P. Albert, Paris,1934. 272 blz. ing. Ffr. 15,-. -- Bc ,--,'n Interessante fantasie. Speelt in 1951. De aarde begint langzamer te draaien. Alleen Amerikawordt nog door de zon beschenen. Europa ligt voor altijd in duisternis.

RAYMOND HOUSILANE: Individu. B. Grasset, Paris, 1934. 252 blz.ing. Ffr. 15,---. '.' C •—•Meer een zielkundige studie dan een roman. Goed geschreven, maar uit zedelijk oogpunt ge-vaarlijke lectuur.

EDMOND JALOLIX: La grenade mordue. Plon, Nourrit 6 Cie., Paris,1933. 292 blz. ing. Ffr. 15,-. - CSpeelt in een schildersatelier. Troebel, ongezond, zinnelijk.

RENE JOUGLET: Le jardinier d'Argenteuil. B. Grasset, Paris, 1933.246 blz. ing. Ffr. 12.—f. '' Bc P....'

Een eenvoudige groenteboer geraakt op het slechte pad, droomt van rijkdommen, wordt valschemunter, doch komt bijtijds tot bezinning. Enkele gewaagde passages ontsieren het overigens mettalent geschreven verhaal.

MARIUS-ARY LEBLOND: La bataille dans l'arche. Oeuvres Repre-sentatives, Paris, 1933. 180 blz. ing. Ffr. 3.50. P... B —Bedoeld is de ark van Noe. Het leven der wezens, welke aan den zondvloed ontsnapten, wordtbier beschreven. Het is een losse schets.

MARIUS-ARY LEBLOND: La kermesse noire. G. Gres, Paris, 1934.256 blz. ing. Ffr. 12.—. -- C --Amusant en goed gecomponeerd verhaal over een verkiezing op bet eiland Bourbon. Al te harts-tochtelijke passages nopen ons echter het boek sterk te ontraden.

p..t1


LOUIS LEFAIT: Place Notre-Dame. Ed. Baudiniere, Paris, 1934. 252 blz.ing. Ffr. 12.--. — B —De historie van een oude jongejuffrouw, die voor schatrijk doorgaat, maar steeds in armoedeheeft geleefd, omdat zij de oneerlijk verdiende millioenen, welke haar broer haar naliet, terug-schonk. Amusementslectuur met typisch Parijsch accent.

LOUIS LEFEBVRE: Plus que moi-meme. Bloud et Gay, Paris, 1934.208 blz. ing. Ffr. 14.--. -- B --•Het kind van een braven katholiek geeft bewijzen van een ziekelijke overspanning. De vaderdenkt dit te genezen door den godsdienst aan kant te zetten. Het kind verliest eveneens zijngeloof, maar gelukkig weet de moeder het op ' tgoede pad terug te brengen. Jammer, dat aandit sympathieke gegeven niet meer litterair talent werd gespendeerd.

PRINCESSE DE LIGNE: Philibert chez ses tantes. P. Lethielleux, Paris,1934. 217 blz. ing. Ffr. 15.--. -- B —Philibert, een Fransch weeskind, wordt gedurende den oorlog te Brussel opgevoed door zijngrootmoeder, die weldra aan kommer en verdriet bezwijkt. Hij blijft toevertrouwd tot aan heteinde van den oorlog aan de zorgen der trouwe huisbewaarster. Aangename ontspanningslectuur,zonder litteraire bekoring.

GEORGES LUBIN: La terre a soif. Ed. Montaigne, Paris, 1934. 256 blz.ing. Ffr. 12.—. -- CEen oude Boer verliest zijn vrouw en gaat bij zijn schoondochter inwonen. Deze probeert zichop alle mogelijke manieren ten koste van hem te verrijken, wat haar echter mislukt. Boulevard-lectuur van object gehalte.

A. MABILLE DE PONCHEVILLE: Saint Martin de Tours. E. Flam-marion, Paris, 1933. 224 blz. ing. Ffr. 10.--.In dit boek kan men nader met St. Martinus kennis maken en hem volgen op zijn tocht vanAmiens naar Tours.

MAGALI: Coeur de flamme. Ed. Tallandier, Paris, 1933. 256 blz. ing.Ffr. 12.—. -- B '--De boeiende geschiedenis van Rose-Mary, een modern Amerikaansch meisje, dat slechts droomtvan sportieve heldendaden. Op den duur treden evenwel ook haar mooiere eigenschappen vangeeft en gemoed aan den dag.

ANDR8 MAUROIS: L'Instinct du Bonheur. B. Grasset, Paris, 1934. ing.Ffr. 12.—. ,-- Bc ...-Elk mensch heeft een instinct. een bijzonder zintuig voor zijn geluk, dat hem aldoor drijft totmaatregelen van voorzorg. Die wel eens zinloos en vergeefsch worden. Dit is de zielkundigewaarheid die de „moraliste - Maurois in de verloving met hindernissen van Andre de Saviniacen Colette Romilly in menscheliike gestalten kleedt. Wie een goeden doorsnee-roman van on-berispelijk Franschen snit nog genieten kan, leze dit werk.

JANINE MAY: Emeraudes. Denoel et Steele, Paris, 1933. 288 blz. ing.Ffr. 15.—. -- Bc --Deze goed geschreven roman heeft ea groote fout: er komen onwaarschijnlijk veel sterfgevallenin voor. Vandaar dat 't verhaal ongenietbaar is.

EVELINE LE MAIRE: Le silence passionnê. Plon, Nourrit & Cie., Paris,1934. 254 blz. ing. Ffr. 12,—. --, A --Ghislaine Dorville houdt niet van haar man. In plaats van hem in den steek te laten, stelt zijzich tot task hem gelukkig te maken. Daarin vindt zij haar vrede en geluk. Volkslectuur vande gewone snort.

j. MALEGUE: Augustin ou le Maitre est la. Editions Spes, Paris, 1933.ing. Ffr. 35.—. — Bc --Het thema is de late en langzame terugkeer van Augustin Meirdeir tot het geloof zijner kinds-heid. Malegue heeft de methode der romanschrijvers van voor honderd jaar en vroeger gevolgd,toen de roman gewoonlijk nog een biografie was en zich van geboorte tot sterfbed uitstrekte.Het eclecticisme van later tijden weet het omslachtig biografische te vermijden door bier en daareen greep te doen. door bepaalde levensmomenten sterk te belichten en veel vanzelf sprekendsonvermeld te laten. Had Malegue deze styleerwijze aangewend, zijn boek zou er aan onmid-dellijke leesbaarheid bij gewonnen hebben. Menigeen voelt zich afgeschrikt door twee lijvige,kleingedrukte boekdeelen. Er zit, in het eerste deel vooral, te weinig vaart: het is te zeerminiatuurwerk, een eerbiedig en liefdevol verwijlen bij detailschildering. Maar wie geduld heeft.en den omweg maken wil, ziet zich beloond.

STaPHANE MANIER: La femme de quatre sous. A. Redier, Paris, 1934.352 blz. ing. Ffr. 15,—. ,--, C --Brutale beschrijving van de avonturen eener burgerjufrfouw, welke in het ziekenhuis eindigen.Pornographie van Fransch gehalte.


PAUL MARGUERITTE: La faiblesse humaine. Plon, Nourrit & Cie.,Paris, 1933. 256 blz. ing. Ffr. 3.50. --, Bc p-,Een Jong geneesheer wordt gekweld door den duivel der politiek. Hij verlaat zijn werkkring,welke onder de meest gunstige vooruitzichten werd begonnen. Doch spoedig voelt hij zich teleur-gesteld en neemt hij zijn oude taak weer op. Zonder litteraire pretentie.

JEAN MARIETERE: Le carrefour de la belle Agnes. La Bonne Presse,Paris, 1934. 254 blz. ing. Ffr. 3.--; geb. Ffr. 5.50. .--, A ---De titel duidt op een oude sage over een kasteel, waar de roman in hoofdzaak speelt, en die inhet midden van 't verhaal verteld wordt. Een realistische geschiedenis, (goede ontspannings-lectuur) uit de hoogere kringen van Frankrijk.

PIERRE MAURICE: Divorcee. La Bonne Presse, Paris, 1934. 226 blz.ing. Ffr. 3.—. --• B ---Deze roman teekent 'n echtscheiding, met den treurigen nasleep van allerlei ellende, maar, dieeen schitterend slot heeft. Volkslectuur, zonder literair accent.

MAXENCE VAN DER MEERSCH: La Maison dans la dune. AlbinMichel, Paris, 1932. 256 blz. ing. Ffr. 15,--. ,.... Bc ,--Speelt in de wereld van smokkelaars en douane beambten. Broodwinning en ambtsplicht komenmet elkaar in botsing. Ongeschikt voor jongelui, bij wie sommige hartstochtelijke tafereelenongezonde reacties zouden opwekken.

ROBERT MIGOT: Le sang est rouge! Lemerre, Paris, 1933. 256 blz.ing. Ffr. 15.--. -- Bc —Een boek als een film, vol diefstallen, moorden, plunderingen en brandstichtingen. Doet meerEngelsch dan Fransch aan. Ontspanningslectuur.

H. DE MONTHERLANT: Les alibataires. B. Grasset, Paris, 1934.252 blz. ing. Ffr. 15,-. p-, CDe geschiedenis van een drietal adellijke vrijgezellen, een lugubere, zonderlinge geschiedenis.Geschreven met hetzelfde prachtige, lyrische talent, verraadt het boek nog niets van eenigenomkeer in Montherlant's denkwijze.

PAUL MORAND: Rococo. B. Grasset, Paris, 1933. 248 blz. ing. Ffr. 15.•–• Bc .--

Het spel van ironie, dat deze levens-waarnemer met het leven speelt, wordt ons nooit eenergernis. Deze bundel van zeven novellen toont ons den ironicus Morand op zijn best.

CLAUDE MORGAN: Violence. E. Flammarion, Paris, 1934. 288 blz.ing. Ffr. 12,—. --, Bc ---Een zeer diepe waarheid schuilt er in de fabel van dit boek: dat de onevenwichtige en onge-proportioneerde drang naar geisoleerde grootheid als elke ongeordende hartstocht ten ondergangvoert. Claude Morgan had dit violente leven aangrijpender kunnen beschrijven, maar hier endaar is hij toch evenredig aan de belangrijkheid van zijn onderwerp.

ARNO MOYZISCHEWITZ: L'Ombre de la Paix. Emile-Paul Freres,Paris, 1934. p-, BcTwee vrienden, een Duitscher, een Fransche, in Straatsburg opgevoed, dan door het levengescheiden vinden elkander na den oorlog terug, en samen spannen ze al hunne krachten in omde mentaliteit hunner respectieve landgenooten te bewerken. Met prijzenswaardige eerlijkheidtracht schr. het standpunt van ieder land onpartijdig uiteen te zetten. Als roman niet sterk, tochom de gedachten dat het verdedigt wel interessant.

HENRY MUSNIK: Les femmes pirates. Le Masque, Paris, 1934. 224blz. ing. Ffr. 6,-. p-, CRuwe en niet altijd even zedige avonturen van een half dozijn vrouwelijke zeeroovers op dekusten van China.

IRENE NEMIROVSKY: Le pion sur l'echiquier. Albin Michel, Paris,1934. 256 blz. ing. Ffr. 15,-. p-• C A-.De zoon van een groot zakenman die geruIneerd is, moet bij een rijk geworden bediende van zijnvader in dienst treden. Dit verdraagt hij niet. Na een poging tot zelfmoord sterft hij aan debekomen verwonding. Alles is triest, somber, vervelend, levenloos. Hoe scherper schr. dezeatmosfeer oproept. hoe hopeloozer wordt haar roman. Morbied is heel dit boek, ook deerotiek, die vaak oplaait.

JEAN-JACQUES NEUVILLE: La recluse de l'ilot sacrê. A. Lemerre,Paris, 1933. 256 blz. ing. Ffr. 15.—. --, C p-,Een kolonist keert, na een avontuur met een inlandsche, naar Frankrijk terug en trouwt daarmet zijn vroegere verloofde. Hij neemt haar mee naar Madagascar en zet haar, uit jalouzie, opeen eilandje gevangen. Zij maakt het wangedrag van haar man bekend en sterft op geheimzinnigewijze. Het boek bevat meerdere pagina's, welke op 't kantje of zijn.


PIERRE NOTHOMB: Ecrit au bois du Noordhoek. Editions Rex, Leu-ven, 1933. 68 blz. ing. Bfr. 8.—. -- B —Twee herinneringen aan de schrikkeliike jaren doorgebracht in loopgraven en onder de angstvan het vuur. Alhoewel deze beelden nu al zooveel jaren voorbij zijn, komen ze, aan de handvan den levendigen en sterken stijl van Pierre Nothomb, weer heelemaal in ons herleven.

ANDRE PASSIM: Le Roi des dunes. G. Aubanel, Avignon, 1934. 346blz. ing. Ffr. 12.50. -- A --Een roman die ietwat doet denken aan het genre Jules Verne. Schr. ziet in zijn fertiele ver-bedlding nieuwe, wondere veroveringen der wetenschap, -- waarom zou hij niet -- en baseert eral vast een roman op. Een spannende historie, goed verhaald.

EDOUARD PEISSON: Gens de mer. B. Grasset, Paris, 1934. ing.Ffr. 15.—. -- B —Het heldhaftig optreden van een kapitein op een schoener, tijdens een hevig onweer. Het schemader gebeurtenissen is kunstig genoeg gereconstrueerd om er een uitstekende roman van te maken.Met indringende psychologie en beeldend vermogen wordt dit alles met intense menschelijkheidbezield.

ERNEST PEROCHON: Les endiables. Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1934.244 blz. ing. Ffr. 12,—. -- A —Waardevolle beschrijving van de Bretonsche ziel, een mengeling van bijgeloof, diep geloof enedelmoedigheid.

ERNEST PiROCHON: Barberine des Genets. Plon, Nourrit & Cie.,Paris, 1933. ing. Ffr. 12.—. -- Bc -,---Het ontroerend verhaal van een prcitestantsch meisje, dat aan de zijde der patriotten staat, eneen VendeeCr, die met de opstandelingen optrekt tegen de koningsmoordenaars. Pirochon'stalent ligt in de richting der massa-beschrijving, der algemeen menschelijke gevoelens. Eenleesbaar boekje.

JOSEPH PEYRE: Le chef a l'etoile d'argent. B. Grasset, Paris, 1933.ing. Ffr. 15.—. — B —Beschrijft den toestand in de Noordelijke Sahara bij het uitbreken van den wereldoorlog in 1914.De Fransche troepen werden zooveel mogelijk teruggetrokken om het oorlogsfront te versterken.Een der episoden uit deze woelige tijden vormt den inhoud van dit boek. Een goed gecomponeerden goed geschreven relaas van niet alledaagsche gebeurtenissen.

HENRI POLLES: Sophie de Treguier. P. Gallimard, Paris, 1933. ing.Ffr. 15.—. -- Be --Polies' stiji heeft een onmiskenbare bekoring: frisch, krachtig, trefzeker, afwisselend. kort ensuggestief geeft hij relief aan de figuren, aan het geheele gebeuren. Dit gebeuren is niet bijsterbelangrijk. Sophie bemint een zeeman en wordt een tijdlang door hem bemind, maar als het erop aankomt, trouwt hij een andere. Zij blijft haar liefde trouw en kwijnt weg in een verliefdherinneren.

GEORGES POULET: Le parlementaire imprevu. Albin Michel, Paris,1934. 256 blz. ing. Ffr. 15.—. -- C --Een geestige carricatuur van het politieke leven. Jammer, dat aan de moreele zijde van het boeknogal wat mankeert.

ROBERT POULET: Les tenêbres. Denoel et Steele, Paris, 1934. 320 blz.ing. Ffr. 15,—. -- Bc 0—Het is onmogelijk zich te onttrekken aan de betoovering, welke van dit meesterlijk geschrevenboek uitgaat.

GASTON RAGEOT: Tels que nous sommes. Plon, Nourrit & Cie., Paris,1934. 240 blz. ing. Ffr. 12.--. —9 Bc'n Psychologische roman. Behandelt vrij pessimistisch de geestesgesteltenis van twee gelieven.

ROGER RANSY: La route d'acier. Ed. de Belgique, Bruxelles, 1934.224 blz. ing. Bfr. 15.—c. -- Bc ,--,Een ingenieur verlaat zijn gezin, gaat naar den Congo voor het aanleggen van een spoorweg,en wordt verliefd op een meisje, dat de dochter van zijn inmiddels hertrouwde vrouw blijkt tezijn. Het boek geeft een interessanten kijk op het !even in de tropen.

EMMANUEL ROBIN: Catherine Peco. Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1933.ing. Ffr. 15.---. -- D —Speelt in Noord-Frankrijk en is het levensverhaal van een hautain en eigenzinnig, maar gevoeligen natuurkrachtig meisje, dat de eenzame hoeve harer ouders ontvlucht voor een avontuurlijkzwerversleven. Het grillige animalisme, dat dit bock beheerscht, kan niemand voldoen en voertin een impasse.


CHARLES SILVESTRE: Le passe d'amour. Plon, Nourrit 6 Cie., Paris,1933. 243 blz. ing. Ffr. 12,-. . Bc .---Deze roman beeldt de ongelukkige liefde uit van een vrouw. Schon dagewesen! Inderdaad. Maardeze auteur doet het toch wel op bizondere wijze. Hij laat de heldin, Blanche de Chantöme, zelfaan 't woord, die aldus haar voorbije leven vertelt aan den jeugdvriend, dien ze eertijds verlatenmoest: hoe dat zoo gekomen is en dan haar huwelijk met dien andere.

CHARLES SILVESTRE: Prodige du coeur. Plon, Nourrit & Cie., Paris,1933. 256 blz. ing. Fir. 3.50. p— Bc --Een kind is door zijn moeder, die weduwe is geworden, in den steek gelaten. Het wordt dooreen tante opgevoed, die er erg aan gehecht raakt. Als de moeder tot betere gevoelens is gekomen.neemt ze haar kind terug. De tante pleegt van verdriet zelfmoord. Een populair werkje zonderlitteraire pretentie.

ALEXANDRE SIMIANE: Misere. E. Figuiere, Paris, 1933. 240 blz. ing.Ffr. 15.—. .—, Bc --De basis van dezen roman wordt gevormd door de betwistbare stelling, dat de leeftijd van eenman minstens tien jaar ouder moet zijn dan die van zijn vrouw. Geen onderwerp voor een roman.Niet aan te bevelen.

JULIETTE SIMON: Le neuvieme commandement. Ed. Argo, Paris, 1933.200 blz. ing. Ffr. 15,--. --, C pi--

Dat een vrouw, in haar drang naar het moederschap zich mag werden tot een vriend, wanneerhaar man haar geen kind kan schenken, is een van de vele dwalingen in dit boek. Gevaarlijkeboulevazd-lectuur.

BENJAMIN VALLOTTON: Pendant la fete. Edition des Portiques,Paris, 1933. 208 blz. ing. Ffr. 12,-. .--, A ---Het verhaal heeft plaats op een Zwitsersch politiebureau, waar zich het leven eener moderne stad,met haar vreugden en smarten, haar deugden en ondeugden afspeelt. Vol fijnen humor en diepewijsheid.

MARCELLE VIOUX: L'amour sauveur. E. Fasquelle, Paris, 1934. 270blz. ing. Ffr. 12,---. 4— C ---Deze roman over de werkzaamheid van het Leger des Heils te Parijs zouden we zeer kunnenaanbevelen als er niet allerlei onbezonnen streken in verteld werden. Journalistieke reportage metsterk frivool Parijsch accent.

MAURICE CONSTANTIN-WEYER: Mon gai royaume de Provence.Ed. Rieder, Paris, 1933. 264 blz. ing. Ffr. 12,---. -- CEen Franschman trouwt een Italiaansche. In den beginne is alles koek en ei, doch later komener conflicten. Ze scheiden. Teruggekeerd in haar pension vergiftigt zij zich. Zij sterft verzoendmet haar echtgenoot en met God. Getuigt van talent en plastisch vermogen.

GUY WIRTA: La Souveraine. La Bonne Presse, Paris, 1934. 247 blz.ing. Ffr. 3.—; geb. Ffr. 5.50. -- A --Een roman over een bekeeringsgeschiedenis; 't is een diepe inwerking der genade in de ziel,die klaar was gemaakt door 't apostolaat van een durvend Christen. Levendige dialoog enspann en d.

HUBERT D'YDEWALLE: Le marche reste calme. Rex, Leuven, 1934.176 blz. ing. Bfr. 10,-. ..-- B --Als overzicht van de manier waarop onze burgersfamilies gedurende de laatste twintig jaar hunfortuin beheerden is dit kernachtig, gestyleerde werkje werkelijk leerrijk.

COLETTE YVER: Mammon 1924. Calmann-Levy, Paris, 1933. 324 blz.ing. Ffr. 12,--. --- B --Schildert het zedenbederf, door het geld veroorzaakt. Toont een goeden kijk op de zakenwereld.In soberen doordringenden stin geschreven.

PIERRE ZENDA: Amour roi. Ed. Tallandier, Paris, 1934. 226 blz. ing.Ffr. 12.---. ,--, C --Een zakenman koopt een villa bij Nice. trouwt een onttroonde koningin en herovert haarkoninkrijk; dat door de Bolsjewieken werd geplunderd. Waarom zou men aan zulken onzin zijntijd verknoeien?

DuitschMet een variant op een bekend adagium zou men op de hedendaagschelitteratuur van het Derde Rijk kunnen toepassen „Onder de dictatuurzwijgt angstig de muze". Zoo was het de eerste jaren in het land van denDuce. Zoo is het ook thans in Hitler-land!


Twee figuren beheerschen het litteraire beeld van het afgeloopen jaar:Hitler en Rosenberg, wier resp. werken met tienduizenden tegelijk overde Duitsche gouwen worden uitgestort. Hitlers Mein Kampf heeft enkelepassages, die, ze mogen artistiek van minder gehalte zijn, niettemin aan-grijpen en tot nadenken stemmen. Merkwaardig zijn in genoemd werkeenige propagandistische wenken, zoo bijv. hetgeen over de macht vanhet gesproken woord gedebiteerd wordt. Maakt men het boek echter losvan de Bruine Beweging, dewelke het stellig belangrijke diensten bewees,dan staat het volkomen geisoleerd en blijkt het litterair van inferieurebeteekenis. Ook Rosenbergs Mythos des zwanzigsten Jahrhunderts, datRome onlangs op den index plaatste, behoort niet tot de litteratuur inengeren zin, doch bleek voor het forum der ernstige wetenschappelijkecritiek een erbarmelijk maakwerk. Rosenberg is van beroep ingenieur enbezocht uitsluitend de Technische Hoogeschool van Riga en Moscou.Geen wonder dat het vaktijdschrift Theologie and Glaube Rosenbergsmystieke ontboezemingen nader beschouwend, van een „verregaand dilet-tantisme" gewaagt. Men kan uit de cultureele beteekenis dezer beidehoofdwerken reeds het niveau a fmeten van het of ficieele Hakenkruisland.In geen land kan het dilettantisme zich zoo breeduit botvieren als bier.Immers alles moet ondergeschikt gemaakt worden aan de opgedrongen enwetenschappelijk-onbewezen ideeen van het Ras. De eenigste maatstaf diemen aanlegt aan de litteratuur is of het werk „Duitsch van inspiratie,bedoeling en uitwerking" is.Zoo mannen met een wetenschappelijken naam als de filoloog Behagelzich teweer stellen tegen dit geestloos dilettantisme, dan worden ze uit hunambt ontzet, al beteekent hun heengaan ook een onherstelbaar verliesvoor het universitaire leven in Duitschland. Het heeft meer en meer den,schijn dat binnen het kader van het Nationaal-Socialisme de anti-intellec-tueele stroomingen de bovenhand krijgen. Hoe anders te verstaan hetgevleugelde woord van Hans Johst „Wenn ich das Wort Kultur hOre,entsichere ich gleich meinen Browning'', dat men nagenoeg in alle litteraireessays aantre ft?Trouwens het valt moeilijk te voorzien dat in deze turbulentie van stroo-mingen en bewegingen, in dezen chaos van onzekerheid, dezen zondvloedder geesten spoedig scheppende ideeen hun bevruchtende werking zullenkunnen doen gevoelen. Een Weltanschauung welke het biologische mate-rialisme en de mythologie van het bloed hoog in haar vaandel geschrevenheeft, kan misschien een nieuw soort sport of exerceer-methode in hetleven roepen, doch kwalijk een vernieuwde geestescultuur. Hieraan kunnenook de intellectueele schreeuwertjes niets veranderen, die onder het swas-tica-kruis veilig hoopten te varen. Hun werk gaat tot dusver zelden boveneen politieke speech uit, al geven ze in de inleidingen tot hun scheppendwerk nog zoo hoog op van „Gestaltungen bluthaften Erbes".Daarom kan het Nationaal-Socialisme vooralsnog de litteratuur in zoo-verre nuttig zijn, als dat het braakliggende veld der scheppende kunstonder zijn regiem uitrust. Evenzeer is mogelijk, dat later sportief-gestaaldekrachten met nieuwe physieke machten uitgerust een geestelijke schep-pingskracht aan den dag zullen leggen. En toch het is geen wet van

6

82 ROMANS EN ONTSPANNINGSLECTUUR,

Meden en Perzen dat alleen in vrijheid de kunstenaar scheppend werk kanverrichten. Want scheppen blijft, zoolang het werkelijk scheppen magheeten een daad van inspiratie, die onder een of anderen onnaspeurlijkenbovenzinnelijken drang zich voltrekt. Nog nimmer werd in de wereld-litteratuur de geboorte van een meesterschepping gecommandeerd. Met't gevolg, dat schrijvers, wier namen in het verleden met eere of oneere opdeze bladzijden prijkten — zwijgen of in het buitenland een asyl zochten,om de muze in vrijheid te dienen. Anderen willen zich verdienstelijkmaken en doen krampachtige pogingen om aansluiting te vinden bij hetDerde Rijk. Zoo vindt men litterair opmerkelijke romans, die een boeiendehandeling straf volhouden tot het verrassende einde, op de laatste blad-zijde geheel onverwachts een huldiging inlasschen aan den Fiihrer. Neemtbijv. de jongste Literatargeschichte van den beroemden Leipziger Profes-sor Julius Petersen, waarin Hitler als de Messias van het Derde Rijk enals wegbereider van een nieuwe litteratuur gehuldigd wordt.Waren het vroegere jaren de matheid en improductiviteit, het zoo droevekenmerk van den jongsten tijd, wanneer het geldt werken van waarde enbeteekenis, welke ons bij het schiften van het Duitsche materiaal menigmaal de handen op een leege plaats deden slaan, het afgeloopen jaar warenhet de dwang en het strenge staatstoezicht op de „Gesinnung'', welke eenvacuum in de boekenwereld deden ontstaan. Niettemin geven de werkendie verschenen zijn een sprekend beeld van de veranderingen aan genezijde van onze Oostgrenzen. Nemen we vooreerst een vracht min of meervermomde partij-litteratuur, die eenerzijds sterk aan hero-worship doetdenken en anderzijds de propaganda van de Nazi-ideeèn ten doel heeft.Daarnaast een talrijke reeks boeken over historische onderwerpen enoorlogsherinneringen geschreven dobr frontsoldaten en gevechtsvliegers.Hierbij is het duidelijk, dat men aan een sterke behoefte tegemoet komtom de geschiedenis van yolk en land nog eens te herschrijven. Dezewerken beoogen echter minder de wetenschap nieuwe vondsten toe tevoeren, dan wel een bepaalde visie van het verleden vooral bij de jeugdigeDuitschers ingang te doen vinden.Naar scheppend werk staat daarom minder de aandacht gekeerd. Bij deenkele romans en vertellingen van auteurs als Franck, Bauer en Waggerle.a. die over boeren en landelijke onderwerpen handelen, weet men nietjuist of het om conjunctuur-producten of werken van ernstige overtuiginggaat. Over het algemeen zijn werken als Sehnsucht ins Reich of Landwill leben vrij stumperige bedenksels van de nieuwe Duitsche bezetenheid.Eenige werken die boven genoemd peil uitgaan bevestigen zooals door-pans altijd de regel. Want inderdaad zijn de tendenzen die Franck in DieRichtige Mutter en Luhmann in Pflug im Acker voorstaan: goed en ge-zond, want predikend een sober krachtig en moreel yolks- en gezinsleventegenover een bedenkelijk genots- en sensatiebestaan. Doch de gezondetendenzen welke deze litteratuur vanzelfsprekend eigen is, de -verheer-hiking van het aan bodem en sociale omgeving gebonden familieleven,krijgen maar zelden de overhand. Er spreekt meer het gevoel, dat vaakoverslaat tot een wild pathos, dan de fanatieke wil tot gemeenschaps-daden. Een ander eenigszins veeg teeken voor de qualiteit van deze


bloed- en bodemlitteratuur lijkt ons voorts het uiterst geringe onderlingeverschil — zoowel in gegeven als stijlgevoel — tusschen alle deze werkenvan nationaal-socialistische allure. Plaatst daarnaast een boekje, datnaar stofkeuze blijkbaar uit de rol valt: Die Reise nach Como,zoo vindt men het tamme relaas van een uitstapje doorspekt met hoog-dravende uitspraken over macht en rede, die in het vocabularium van eenGoebbels wonderwel zouden passen. Echter onderscheidt zich dit boekjein geen enkel opzicht van de artistieke spelerijen, welke de Nazzi's eldersals asphalt-litteratuur verketteren. Voeg hierbij werkjes als Marte Munkvan Alfred Neumann of Erinnerung an eine Liebe van Bronnen, dan kanmen de ietwat verrassende vaststelling doen, dat het met die campagnetegen Schmutz and Schund in het Derde Rijk zoo'n vaart niet loopt. Wantin beide werken wordt gevaarlijk uitgeweid over allerlei intieme aan-gelegenheden en wel in een atmosfeer van zwoele geladenheid. Hetzelfdegeldt voor de heropleving van Wagner, wiens werk een zwoele, zieke at-mosfeer ademt, welke bijv. Remarque en Glaesers werken eertijds een ban-vloek bezorgde. Hier treedt de tegenstelling tusschen theorie en practijkeven sterk aan het licht als in de toekenning van den Boekprijs 1933 aan

Richard Euringer voor diens: Die Passion, een verward product van

geestelijke onrust, dat maar raak bazelt over mannen-adel en vrouweneer

en kennelijk zijn gemis aan artistiek kunnen wil verbergen achter kramp-

achtige bezweringen en het schijnheilig aanroepen van den Zeitgeist.

Hoogstens valt dit boek te kenschetsen als een bewijs, hoe men geestelijke

processen tenslotte Loch nog met dwangmaatregelen commandeeren kan.

Intusschen spreekt het vanzelf, dat een nieuwe litteratuur welke aan

zooveel zware en strenge eischen van hooger hand moet voldoen, niet inluttele maanden uit den grond gestampt kan worden. Voor de organischewording van de litteratuur geldt het woord van Bismarck --- die het echterop de politiek toepaste — „Men kan den tijd tot den oogst niet afkorten,door een lamp onder de vrucht te plaatsen".Zonder Nationaal-Socialistische strekking doch onder sterken invloeddier strekking geschreven, is het nieuwste boek van Ina Seidel Der Wegohne Wahl. Als document uit een verwarden tijd (het keerpunt van deEuropeesche politiek, de jaren rond den wereldoorlog) heeft dit productvan een ziel zonder evenwicht en een talent zonder gevoel voor maat enverhouding stellig waarde. Schr. heeft in de figuur van den arts Asmusde zielservaringen trachten te schetsen van de menschen van haar land,die veel moeten ondergaan, zonder zelf in staat te zijn, partij te kiezen.Heeft het nieuwe levensgevoel in het Derde Rijk zich tot dusver weinigartistiek vruchtbaar getoond, we komen daar later nog op terug, metonverdeelde instemming begroeten, wat de emigranten aan het papiertoevertrouwden, kunnen we echter evenmin. Wat zij n.l. in de plaatsstelden van de bloed-mythologie van het N.S. berust evenzeer op een be-denkelijke filosofie. Het tijdschrift „Die Sammlung" waarin we figurenals Jozef Roth, Herman Kesten, Hermann Mann, geregeld aantref fen,

bevat vele en verwarrende artikelen die evenmin met de cultuurpolitiek

als met de litteratuur jets te maken hebben. Wel bezitten romans alsDas Vaterland van Liepmann (een boek dat in Nederland tijdelijk ver-


boden werd) Toilers Jugend in Deutschland, Ruths schwere Stunde vanGeorge Hermann of Der Gerechte van Hermann Kesten vormende krachten getuigen enkele hunner van een meesterschap over het woord. Dochal deze werken hebben een min of meer pessimistisch aspect, en zijn vaneen ziekelijke overspanning en moreele leegheid. De realistische bijzonder-heden zijn met physologische juistheid weergegeven, doch zij krijgen zelden

plaats binnen een wijdere levensbeschouwing. Ook onder deze litteraireemigranten zijn vooralsnog geen klassieke talenten te onderkennen. Heteenigste werk van beteekenis is Babylonische Wanderung van AlfredDOblin die over een scherp visueel beeldend vermogen beschikt en in eenbreeden verteltrant schrij ft, welke zich voor dit roman-genre bijzonderleent. Het is geen alledaagsch geval, dat ons hier geschilderd wordt. Ookop den Olympus is de economische crisis uitgebroken met het gevolg, datde Goden op vleermuisvleugels naar de aarde vliegen om daar een woestemigranten-leven te beginnen. Een werk, dat bij al z'n dwingende krachtder milieu- en personen-teekening, beklemmend en hopeloos aandoet.Alles bijeengenomen werd er dit jaar dus nauwelijks een stem hoorbaardie in het wereldconcert zou kunnen meezingen. Namen als ThomasMann (wiens Die Geschichten Jacobs een bittere teleurstelling is vanwegede laag bij de grondsche behandeling van verschillende bijbelmotieven),en Hauptmann worden nog wel genoemd, doch vooralsnog schijnt hun roluitgespeeld. Hun beteekenis voor de litteratuur kan echter een nieuwekunsttheorie niet geheel ongedaan maken. Dit weet men trouwens in Ber-lijn heel goed, want beriep zich de ideologie der Nationaal Socialisten nietgaarne op Stephan George, den grootsten Duitschen dichter en heeftGoebbels niet meermalen getracht dien eenzamen fieren kunstenaar voorzich te winnen? Stephan George de dichter-ziener, die zijn geloof in eengrootere toekomst in tref fende gedichten verwoord heeft, stierf dit jaarna alle avances bruusk afgewimpeld te hebben. Doch ook thans is z'nonvolprezen dichtwerk nog fel omstreden en aanleiding tot menig litterairdispuut.De beste producten heeft de nieuwe beweging op katholiek gebied voort-gebracht. De Duitsche katholieken wilden blijkbaar het bewijs leveren datKatholicisme en Volksdom elkaar niet weerspreken, doch wederzijds be-vruchten. Talrijke geschriften en brochuren werden vanuit dezen gezichts-hoek geschreven. Wij herinneren aan het suggestieve werk van GeorgSchreiber Wall[ahrt and Volkstum. In 't bijzonder zij gememoreerd heteerste baanbrekende werk over de Eugenik van professor HermannMuckermann, die zooals bekend door de bruine bewindvoerders uit hetdoor hem zelf opgerichte Eugenische Institut in Berlijn verdrongen werd.De standaard-werken op litterair en wetenschappelijk gebied die dit jaarhet licht zagen, werden reeds voor 1933 geconcipieerd. De groote lexica

van Herder op theologisch en paedagogisch gebied volgen elkander metonverminderde snelheid op. Der Grosze Herder, die zijn weerganiet kent in geheel de katholieke wereldlitteratuur, is bezig te groeien

tot een rijk variant en allernuttigst informatie-bureau. Merkwaardig

Is dat ook het verzamelwerk Katholische Leistung in der Welt-literatur, dat Otto Forst de Battaglia in het licht gaf --- waarin deskundi-


gen uit elk land over het aandeel der katholieken aan hun eigen inheem-sche litteratuur schrijven. Opmerkelijk is vooral het suggestieve artikelover de Fransche litteratuur. Nederland en Vlaanderen lieten rev,Gerard Knuvelder en Wies Moens aan het woord. Als tweede deel vanMumbauer's Literaturgeschichte, waarmee het echter niet veel te makesheeft, verscheen Der Individualismus als Schicksal door Otto Miller; eenessayistisch werk, waardoor hart en geest beide intens geboeid worden.Een werk dat een grandioze inwijding is tot de poezie, de „Dichtung- inhaar breedsten zin. Hierbij sluiten zich waardig aan de voortref felijkeSchiller biogra fie van Herbert Cysarz en de beide nieuwe deelen vanSchnabels Deutscher Geschichte im 19 Jahrhundert, uitgegeven doorHerder, die den druk der tijden ten spijt zijn cultureel werk onafgebrokenVoortzet.Het meest verrassende essay is Geister die um Christus ringen, een boei-end en geniaal werk, dat een hooge intelligentie paart aan een sterke enzuivere gevoeligheid. Pfleger is een essayist in grooten stij1 die zijn be-schouwingen over Peguy, Bloy, Gide, Chesterton, Dostojewski, Solovjeff,Berdjajew bezielt men den gloed van zijn katholiek geloof, dat zijn ge-voeligen geest gelukkig heeft bevrucht.Gaan we nu van de wetenschappelijke litteratuur over tot de belletrie,zoo constateeren we, dat de litteratuur in engeren zin ons dit jaar zoo goedals geen litteraire verrassingen bood. In de op dit overzicht volgende lijs-ten zijn de voornaamste werken in vluchtige notities geschetst. Hierwillen we bondig eenige werken samenvatten, die boven de doorsneeamusementslectuur uitgaan en dus genegen aandacht verdienen.Zoo verblijde ons Herman Stehr ook dit jaar onverwachts met eengezond oerkrachtig werk Die Nachkommen, het tweede deel van Natha-nael Maechtler's trilogie. Uit de wilde fantast van het eerste boek is eenvlijtig eerlijk ambachtsman geschapen, een leerlooier die zich buiten depolitiek houdt. Hier ontluikt in den held, die de erfelijke invloeden vanzijn vaders onrustig bloed overwint door de heldere verstandsinvloedenvan de moeder — de religieuse wijding van het beroepsleven. Eveneenssociaal gericht is het somber-pessimistische Wer einmal aus der BlecknapfIriszt van Hans Fallada, een realist van den ouden stempel, doch eenoprecht schrijver. Het geval van Willy Kufalt, een verschoppeling, diena eenige maanden vrijheid weer in de gevangenis belandt, is een cynischeillustratie van de trieste meening, die bij velen heerscht: dat wie eenmaalsteelt altijd een dief blij ft. Het is een uitermate boeiend boek van eenzuivere menschelijkheid, maar zonder een glimp hooger licht. Een zekerensamenhang is er tusschen Winckler laatste roman Der Groszschieber enzijn nieuwste staatsgroteske Ein Konig in Westfalen. De Schieber-schelmheeft dezelfde avontuurlijke lusten als Jerome Koning Immer Lustik, dochterwijl Winckler in het eerste boek er in slaagde het scherpe zout vanzijn critiek over de na-oorlogsche 0-weeers-uit te storten, doet dit spiegel-beeld van een tijd, welks levensbodem weerloos aan parvenus is prijs-gegeven, vaag en brokkelig aan. Er is nog veel grotesks en gemoedelijks

in dit geheel, maar het overladen veeldradige van den verhaalstroom

gaat teloor in een doolhof van psychologische en uiterlijke verwikkelingen.


Helaas geen vooruitgang in het oeuvre van den overigens geestigen humo-rist. Het volstrekte tegendeel van dit pompeuze werk is Das Jahr desHerren van Wagger!. Dit boek verdient in zijn land stellig het praedicaatNationale Kunst, want het getuigt van een oer-eigen kracht, die worteltin geloof en ras. Waggerl is een schrijver van ras, zijn figuren zijn ver-groeid met hun harde omgeving. Idyllisch is het milieu niet, dat hij forschbeschrij ft. Daarenboven vinden we het een bezwaar, dat hier overal destem des bloeds domineert en deze naturalistische eenzijdigheid Waggerlniet heeft kunnen overwinnen. Immers de ziel reageert op de overheer-sching van de stem van het bloed en hier schiet de ras-theorie hopeloostekort.Alle problemen van bloed en bodem, van land en yolk ten spijt gaat FranzWer fel onverdroten voort met het schrijven van breedopgezette romansover der menschen tragiek in 's werelds continenten. Na zijn roman nitNapels, thans een werk van 'n bijna beklemmende spanning over het lot derArmeniers, hun vertwijfelde strijd veertig dagen lang op den Musa Daghtegen de modern uitgeruste Turken om het eenvoudige bestaan --- eenstrijd die tenslotte eindigt in hun voorloopige redding door de Franschen,maar in den tragischen ondergang van den eenen held Gabriel Baldragian,de volksbevrijder die met zijn Fransche gemalin alleen achterblijft, als dereddende schepen zijn yolk ontvoerend, aan den horizon verdwijnen. Dezepersoonlijke tragiek van den hoofdheld doet geen afbreuk aan de gesloteneenheid van dit epos van een ontzaggelijk menschenleven — al laat hetin ons een zeker depressiegevoel achter en is dit achterblijven van Baldra-gian menschelijk bezien niet geheel overtuigend. Niettemin getuigt Dievierzig Tagen des Musa Dagh van een sterk evenwicht van compositieen een diepte van psychologisch inzicht, welke duiden op een ongewonelitteraire capaciteit.Van de epiek a fdalend naar een idylle (het domein der vrouwelijkelitteraire werkzaamheid) ontmoeten we vooreerst Erasmus van CharlotteUrsina --- een bezonken verhaal van twee minnenden die niet tot elkanderkomen, spelend in het gemoedelijke milieu van een neder-Rijnsch stadjemet zijn voortdurende afwisseling van kermis en kerkfeesten. Een koste-lijk boekje van een talent, dat nog volop in den opgang van haar katholiekkunstenaarschap is. Een evenzeer dichterlijk verhaal is Perle Christi, deromantische levensgeschieednis van Margaretha van Cortona, die achtjaren lang in buiten-echtelijke gemeenschap leeft tot het licht der genadehaar midden in het hart treft en ze haar leven eindigt als een strengeboetster. Als een ontroerend gedicht, dat voor enkele uren U ontvoert aande platte werkelijkheden van alledag zijn de brieven en gesprekken tus-schen twee vriendinnen en een arts, welke Ruth Schaumann in Yves toteen groote novelle samenbond. Deze arts is een werktuig Gods, die beidemoederlooze kinderen den waren zin des levens toont. Prachtig wordt hierde weelde van het moederschap verheerlijkt, dat de een ontzegd blijft ende ander niet aanvaarden wil. Een dichterlijk werk opgebloeid uit debezieling van een zuiver gemoed.Rest ons tenslotte nog to vermelden de beide boekenseries het vorig jaaronder toezicht van het Derde Rijk geconcipieerd: Dichter der Gegenwart


(K6sel and Pustet, Munchen) en Die kleine Bacherei (Albert Langen,Munchen). De nieuwe deeltjes doen geenszins onder voor de vroeger ver-schenene. Hoewel ze onderling sterke verschillen toonen, zijn ze in elkopzicht specimina van de nationale litteraire kunst: gezond en krachtig enmeerendeels zuiver en echt en warm van bloed. Bij genoemde series heeftzich thans een katholische Buchreihe gevoegd, welke door de Thomas-Verlag te Berlin in het licht gegeven wordt. Deze serie-uitgave behelstniet enkel novellen en idyllen, doch biedt een boeiende afwisseling. Haaropzet is typische uitingsvormen van het katholieke denken cultuurlevenonder de breede massa te brengen. Weismantel opent de rij met Ge-spniche mit Eva, een intelligent boekje, dat van smaak en inzicht getuigt.Der Reichsap[el is een keurlezing uit Weinrichs fijngevoelige gedichten,dan volgen Mystiker Miniaturen van Jozef Gärres, typeeringen van be-genadigde mystici als Sint Bernard en Sint Jan van het Kruis en 0 be-seligendes Licht door Max Fischer — een selectie uit den schat derLiturgische liederen.Het is te hopen dat deze serie op dezelfde kunstzinnige wijze zal wordenvoortgezet. H. H.

FRANZ ADAM BEYERLEIN: Land will leben. August Hopfer, Burg,1934, 384 blz. ing. M. 3.50; geb. M. 4.40. -- Bc —,Het lief en teed der bewoners verschilt natuurlijk tcreinig of niets van het lief en Teed, dat debewoners van alle andere landen op hun tijd en volgens den grilligen golfslag der geschiedenis,ondergaan. In Duitschland is men echter licht geneigd te denken, dat dit land het monopolievan alle smartelijkheden der wereld bezit. Een overbodig werk zonder eenige literaire bekoring.

WALTER BALIER: Das Herz der Erde, Bruno Cassirer. Berlin, 1933.ing. M. 3.80; geb. M. 5.50. -- Bc --Een hulde aan het moederschap In beeldrijke taal wijst de schrijver op de grootheid, welke erligt in het alledaagsche Leven eener moeder, daarmee kinderlijken dank brengend aan zijn eigenmoeder. Meer goeden wil dan Gestaltung:

OSKAR BALIM: Zwei Deutsche. La Bibliotheque, Anvers, 1934. 351 blz.ing. Bfr. 33.—; geb. Bfr. 42.—. --, Bc ---De Praagsche schrijver heeft het zich in dezen roman met gemakkelijk gemaakt Hij is er ingeslaagd op onpartijdige wijze de stemming te schilderen, welke onmiddellijk voor de stichtingvan het Derde Rijk in Duitschland heerschte. Meer voor de historie (men merkt spoedig 't par-tij dige standpunt, dat bier wordt ingenomen) dan voor de Fomanlitteratuur van belang.

GEORG BRITTING: Das treue Eheweib. Albert Langen, Munchen,1934. 215 blz. —, C —'Enkele dezer verhalen spelen in den oorlog, zonder toch eigenlijk den oorlog tot onderwerp tehebben. De werkelijke gebeurtenissen spelen zich in het innerlijke van den mensch af. De zielen het lot der menschen vormen het eigenli j ke onderwerp van al deze verhalen, die voor enachter het front spelen.

ELFRIEDE, BRUNING: Und auszerdem ist Sommer. L. Staackmann,Leipzig, 1934. 209 blz. ing. M. 3.80; geb. M. 4.50. -- Bc —,Vertelt van de zakelijkheid der tegenwoordige jeugd. Gelukkig is niet de heele jeugd zonderhoogere idealen dan een weekend in de buurt van Berlijn. Ook geeft schrijfster toe, dat in demoderne sportmeisjes een verlangen naar het echt vrouwelijke brandt. Een goed boek voorlevenservarenen, met litterair talent samengesteld.

OTTO BRUES: Das Madchen von Utrecht. G. Grote, Berlin, 1933.238 blz. ing. M. 3.50; geb. M. 4,80. , -- B —De verwikkeling in dit spannend, fijnzinnig en geestig verhaal wordt bezorgd door den eigen-aardigen gril van dien Pruisischen koning in het begin der achttiende eeuw, die tuk was oplange grenadiers en alle lange jonge mannen aan de periferie van zijn rijk liet oplichten om zenaar de hoofdstad over te plaatsen, Het Madchen von Utrecht speelt bier natuurlijk ook een rol.Dit alles is levendig, aanschouwelijk, overtuigend verteld, met fijnen humor, met kennis vanzaken en toestanden ook.


HERMANN ERI$ BUSSE: Bauermadel. Paul List, Leipzig, 1934.Bc

Een trilogie over het Zwarte Woud. Niet velen kennen de boeren daar zoo goed als Busse.beschrijft de geschiedenis van verscheidende boerengeneraties en hoe het noodlot over hen komtin den vorm van de stadsche cultuur. Een der beste boerenromans uit den laatsten tijd, Kier en.daar iets langdradig en te zeer betoogend.

HANS CAROSSA: Fuhrung und Geleit. Inselverlag, Leipzig, 1933.190 blz. ing. M. 4.50. Bc —Schr. vertelt van zijn oorlogsjaren, maar op een wijze waarop alleen Carossa dit doen kan. Wathij persoonlijk ondervond en beleefde is niet zoo heel verschillend van wat anderen ondervonden.Maar geheel persoonlijk is zip wijze van observeeren, van reflecteeren, zijn reactie op de ge-beurtenissen en verschijnselen: een denker en dichter weerspiegelt Kier het oorlogsgebeuren op.zeer bijzondere wijze. Schr. religieuze opvattingen gaan in de richting van een welwillend hums-nisme.

JOSEF CAMENZIND: Mein Dorf am See. Herder & Co., Freiburg i. Br.,1934 200 blz. ing. M. 3.20. B n—•Een frisch verhaal, van een kleinen dorps-Zwitser. Er zijn fijna detailschilderingen in te be-wonderen, de kinder-psyche is zuiver gezien en helder weergegeven.

OSWALD CLAASSEN: Der Zeitlose. Gustav Hohn, Krefeld, 1934.4.— Be

Een spannende roman van een vlucht door Rusland, een epos van den mensch in strijd met zijntijd. Gesprekken van diepen inhoud, verhalen van moed en vertwijfgling, vormen den inhoudvan dit ook in litterair opzicht niet onverdienstelijk boek.

HERBERT DANKWORTH: Menschen ohne Halt.' Jos. Kdsel & Fr.Pustet, Munchen, 1933. 215 blz. geb. M. 4.80. BEen rijke, ietwat bonte verzameling indrukken, gebeurtenissen en ervaringen uit het Duitschlandder laatste jaren. De jonge auteur kenschetst in dit, zijn eerste werk, eenige persoonlijkheden:journalisten, schrijvers en redacteuren.

SALOMON DEMBITZER: Die Geistigen. Z.H. Boek- en Handelsdruk-kerij, Den Haag, 1934. 182 blz. ing. M. 2.,--. D

Rauw en cynisch boek verstoken van ieder litterair talent. 't Trieste levensverhaal van eenBremensch meisje, dat in een sanatorium kennis maakt met een Berlijnsch acteur, hem volgtnaar de hoofdstad, verwordt tot een slet en ten slotte haar gdiefde van kant maakt! 'n Navrantlevensbeeld!

LIESBETH DILL: Die schwarze Madonna von der Saar. M. Sponholtz,Hannover, 1933. 223 blz. ing. M. 3.20. BeDe Madonna heeft met dit liefdesromannetje niet veel uit te staan. Een Maria-medaille en eengenade-kapelletje worden er als styleerend decor in verwerkt, meer romanesk dan als ingrijpendmotief. Het eigenlijke thema is een seizoenliefde tusschen een Berlijnschen acteur en een winkel-meisje uit een ongenoemd stadje, die tragisch, eindigt. Een tintelend stukje lichtzinnigheid met-een scherpen angel.

JAROSLAV DURIC.J-L Friedland. R. Piper und Co., Munchen, 1934.570 blz. ing. M. 5.60; geb. M. 6.80. BC —Deze Wallensteinroman is niet gecomponeerd zooals de meeste historische romans. Alles, watKier gebeurt, groepeert zich rond de figuur van den grooten veldheer. Het boek is een resultaatvan grondige studie en dichterlijke intuitie. Had nog aan waarde gewonnen, als enkele hoofd-stukken wat beknopter waren. Vanwege eenige gedurfde passages en soldateske uitweidingen voorgeestelijk rijpen.

ANNA HILARIA VON ECKHEL: Die Familie Frohmeier. Bergstadt-Verlag, Breslau, 1933. 330 blz. ing. M. 5.50. BcTien personen bezien en vertellen een geschiedenis op tien verschillende manieren. Als een hunnerkoorts heeft, zal hij zelfs de geschiedenis geheel anders zien, dan wanneer hij gezond is. Hetleven en ieder deel daarvan kan ten leste ook bezien worden a travers une maladie. Terwijl betnu in vele Duitsche boeken van den jongsten tijd in hoofdzaak koorts is, die haar stempel op hetverhaalde drukt, beschikt schr, toch over een zoo sterk geestelijk gestel, dat er tenminste jetsoverbleef van een natuurlijken aanleg om op een prettige wijze iets uit te beelden. Intusschen isde levendigheid van haar stijl natuurlijk niet grooter dan voor een Biedermeiersch verhaal pas-'send is. Jammer is dat Kier en daar politieke bij-oogmerken hinderlijk in 't spel 4ijn.

GEORG ELERT: Ein Mann, ein Schiff und eine spate Liebe. Universi-tas, Berlin, 1934. 224 blz. ing. M. 3.80; geb. M. 4.80. BC

Verhaaltje is niet zoo belangrijk. er wordt ook niet veel gephilosofeerd, maar 't is een boekvan wezenlijke kunst, doordat het die vanzelfsprekendheid, dat nooit naar voren gehaalde, maaraltijd als ondertoon doorklinkende lied, zingt van levensechtheid, levensnabijheid, levenswarmte.

GERHART ELLERT: Attila. F. G. Seidel, Wien, 1934. 363 blz. ing.M. 4.50; geb: M. 6:—. CDe auteur beschrijft ons de levensgeschiedenis van den „Geesel Gods". Vooral twee gestaltanzijn treffend geteekend: Aetius en Onegas. Deze worden echter overtroffen door twee priester-lijke helden: bisschop Lupus van Troye en paus Leo de Groote. Deze laatste zijn niet altijdzuiver getypeerd, hetgeen meer aan onkunde dan aan onwil te wijten is.

pnIf

pm/


RICHARD ESSWEIN: Eroica. E. Rowohlt, Berlin, 1933. BcDrie jongelui, twee mannen en een meisje, ondernemen een vlucht over den Atlantischen Oceaannaar Amerika. De benzine raakt op, zij maken een gelukkige noodlanding op het water en blijvenenkele dagen drijvende. Worden dan gered. Een der mannen trouwt met het meisje en de andergaat de vlucht nog eens probeeren. Een onderhoudend boekje.

OTTO FLAKE: Hortense, oder die RUckkehr nach Baden Baden. G.Fischer, Berlin, 1934. 403 blz. ing. M. 6.50. BeHortense is een saai mensch. Haar levensloop is niettemin van ordinaire opzienbarendheid. LIRdeftig milieu gekomen gaat zij er vandoor, tot in Amerika toe en komt dan terug. De schrijverboeit ons niet met het geval. Het verhaal is niet belangwekkend en alleen een zeer begaafde penzou van de figuren nog iets hebben kunnen maken. Maar die begaafde schrijverspen heeft ditboek niet geschreven.

OTTO FLAKE: Die TOchter Noras. S. Fischer, Berlin, 1934. ing. M. 4.C

Er is na den wereldoorlog een tegenstelling ontstaan tusschen de mannelijke en vrouwelijkejeugd, welke een crisis veroorzaakte. In dezen roman zien we uit deze crisis een nieuwe op-komende jeugdgeneratie geboren worden. Hier en daar is 't bock frivool, op 't scabreuze af.

HANS FRANCK: Die richtige Mutter. Langen & Muller, Munchen, 1933.277 biz. ing. M. 5.80. BcDit zware, binnen beperkten horizon gevangen Leven is van een diepte en aardegebondenheid,van een zoo sterke natuurlijkheid, dat het den lezer boeit tot het einde. De tegenstelling Hamburg-Ellernbrook (het dorpje in Mecklenburg) is met kennelijke voorliefde voor het landleven door-gevoerd, en al wordt schr. wel eens onrechtvaardig in zijn wijze van voorstellen, dit schaadtnauwelijks aan de werking van bet boek. Een sterke, natuurkrachtige roman, die ontwikkeldevolwassen lezers zal bevredigen.

JOSEF MARIA FRANK: Angst vor Morgen. Universitas Verlag, Ber-lin, 1934. 253 Liz. ing. M. 3.80. BcHet boek beschrijft vooral het lief en Teed van een meisje, dat als typiste in Berlijn haar broodverdient in den tijd, dat in Duitschland de werkloosheid met den dag toenam. Eindelijk raakt ookzij zonder. Zij maakt kennis met een jongeman, then het evenzoo gegaan is. Er ontstaat sympa-thie tusschen deze twee en zij munten beiden uit door een zeer optimistischen kijk op de droevewereld. Het goedkoope en naieve slot is een teleurstelli4g na den levendigen en reeelen inzet.

GEORG GRABENHORST: Der (erne Ruf. Gerhard Stalling, Oldenburgi. 0. geb. 1.60. BcVier vertellingen, variaties op hetzelfde thema. Zij behandelen oorlogsherinneringen, welke menzoo maar niet vergeten kan, maar telkens weer opnieuw beleven moet. Deze lectuur staat naarinhoud als stijl geheel in 't teeken van 't Derde Rijk.

FRIEDRICH GRIESE: Das letzte Gesicht, Albert Langen, Munchen,1934. 319 bli. 'geb. 4.80. BcDe geschiedenis van 't dorp, Griese beschrijft jaar in, jaar uit, jaargetijden met al die kleinefijne verschillen van elk jaar. 't Is niet erg opwekkend een paar honderd bladzijden lang uit-pluizen van halfbcwuste levens (hernieuwing van een reeds lang overwonnen standpunt: verfijndnaturalisme) te volgen. Men komt er nooit in; men wordt niet meegesleurd, maar bli i ft van uit't bovenraam naar een voorbijtrekkende stoet kijken, blijft er heel koel en objectief bij om na eentijdje kijken, te zeggen: nu gaan we wat anders doen, moFgen kijken we wel weer eens verder.

HUBERT E. GILBERT: Auf ewig ungeteft Universitas Verlag, Berlin,1933. 220 blz. gec. M. 3.80; geb. M. 4.80. C

Een typisch product van n4zi-propaganda. Een zanger gaat met een koning band in hand omgeheel een yolk tot een sterke eenheid samen te bindenl Leeg en inhoudloos boek.

ANNA GUTHOFF: Ungepflugte Acker. Ferd. Schoeningh, Paderborn,1934. 219 blz. gec. M. 2.70; geb. M. 3.60. Bc p-Als ongeploegde akkers zijn de boerengestalten in dit boek, die een oude veete tot het uitersteuitvechten. In deze verbitterende atmosfeer gaat een jonge liefde bijna ten gronde, dock deedelmoed van den man zegeviert over haat en verbetenheid. Goed geschreven boek over eenboeiend eigentijdsch thema.

HEINZ GUMPRECHT: Die magischen Wdlder. Bertelsman, Giitersloh,1933. Bc —De geschiedenis van een gevangene in Rusland gedurende de wereldoorlog. Men krijgt lang-zamerhand genoeg van oorlogsverhalen en begint dus niet al te enthousiast ...... maar men wordthet, men wordt onfeilbaar zeker gegrepen door de grandiooze schoonheden, die in dit bockopengaan. De gevangene, die met z'n Duitsche kameraden jaren lang door de Russen gekweldwordt, is een schilder. Hij dreigt te vertwijfelen, maar daar ontdekt hij de grootsche geheim-zinnigheid der wouden en daarmee het geheim der Russische ziel. Een rijk boek, maar een„schilder" boek, niet zonder de eigenaardige beperktheden van het zien in kleur en Licht.


HANS VAN HAMMERSTEIN: Die finnischen Reiter. Koehler midAmelang, Leipzig, 1934. 340 blz. BcSpeelt op het einde van den dertigjarigen oorI6g, toen het krijgsvolk zich moest gaan wennenaan den vredestoestand. Schitterend verteld, met humor en kennis der cultuurgeschiedenis vandat tijdperk.

GEORG HERMANN: Ruths schwere Stunde. Albert de Lange, Amster-dam, 1934. 318 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.90. DDe handeling speelt zich of in het Munchen van 1919. Een Joodsch echtpaar, waarvan de manhet met een andere vrouw houdt, vormt het middelpunt. Deze personen zijn ons niet sympathieken tusschen hun en ons denken en voelen gaapt een diepe kloof. Geen boek, waarnaar men metverlangen behoeft uit te zien.

PAUL OSKAR HOCKER: Bettina auf der Schaukel. Scherl, Berlin, 1934.258 blz. ing. M. /50. BcHOcker deelt ons zijn geloof mee, dat hij werkelijk iets vermag, omdat hij zelf de kunst vanschrijven en componeeren op buitengewone wijze beheerscht. De inhoud verdient niet zulken lofals de vorm. Het sportgirl is volstrekt geen origineele vinding, evenmin als haar verliefdheid opeen onevenwichtigen, aan morphine verslaafden kapitalist of haar poging tot rust te komen ineen burgerlijk huwelijk en haar uiteindelij,k trouwen met de Heimat.

GERD HOOGE: Rauhe Wege. Carl Zindorff, Rostock, 1933. BEen brave, degelijke kerel neemt een vrottw, die — zonder dat hij er iets van vermoedt aankleptomanie lijdt. Zij loopt tenslotte uit angst voor de ontdekking weg, vindt bij familie onder-dak, en daar pakt haar de hartstocht weer, zij besteelt de menschen, waarbij ze inwoont. Opper-vlakkig en te onwerkelijk om er veel tijd aan te besteden.

HERMAN HOSTER: Viele sind berufen. Paul List, Leipzig, 1933. 499blz. geb. M. 6.50. BEen ideaalarts en ideaalgeleerde met zijn enthousiasme, zijn dagen van neerslachtigheid en zijnonoverwinnelijken drang naar de onbaatzuchtige opoffering van zich zelf in dienst van anderen,wordt op aantrekkelijke wijze geschilderd. Het Levert in zijn documentair-strakken stijl een be-langwekkende en leerrijke geschiedenis, die wij geinteresseerden, gaarne ter lezing aanbevelen.

HERMANN KESTEN: Der Gerechte. Allert de Lange, Amsterdam,1934. 335 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.90. D —Een spannend, goed geschreven boek vol misdaden. Maar de schrijver is een ongeloovige, diegeen zedelijke grootheid weet te stellen tegenover de menschelijke dwaasheden en zonden. Jammer.dat zooveel litterair talent aan dit broddelige thema verkwist werd.

ERIK R. VON KUHNELT-LEDDIHN: Jesuiten Spieszer Bolschewiken.Anton Pustet, Salzburg, 1934. 432 blz. ing. M. 7.—. Bc —

Schr. is een wereldkundig man, die van alle markten thuis is, heel Europa kent en van alleactualiteiten op de hoogte is. Hij verfoeit alle puritanisme en gevoelt de katholiciteit, de alom-vattendheid der kerk als een voortdurenden triomf. In Berlijn plaatst hij een filiaal van hetwereldomspannende „Schwarz-front": daar zetelt de Jezuiet Scapinelli, die in dienst der kerkzijn mannen, bij voorkeur leeken, uitzendt naar Rusland en elders. Eugen During zwerft zooRusland door om overal de als arbeiders werkzame priesters in de industrie-centra te gaan be-zoeken en troosten. De avonturen blijven niet uit. Een handig, geconstrueerde fantasie.

HJALMAR KUTZLEB: Morgenluft in Schilda., M. Westermann, Braun-schweig, 1934. 396 blz. ing. M. 4.80. Bc Schilda is een provinciestadje met provincie-opvattingen en provinciegeest. Maar er zijn jongemenschen werkzaam met andere bezieling en andere idealen en dit is de Morgenluft in Schilda.Zij wenschen een andere toekomst dan hoe dan ook rijk te worden, dan Schilda een cosmopoli-tisch vernisje te geven en het te veramericaniseeren. De tendenzen, die Kutzleb voorstaat inzijn roman, zijn goed en gezond, een sober, krachtig en moreel sterk volksleven tegenover eenbedenkelijk genots- en sensatieleven.

ALEXANDER LERNET-HOLENIA: Ich war Jack Mortimer, S. FischerBerlin, %1934. geb. M. C —Een misdadigersroman vol geest en ironie. De lezer raakt verward in een draaikolk van gebeur-tenissen en maakt de angsten mee van een hart, dat zich te redden tracht uit den wirwar deslevens. Hier en daar vrij frivool.

MECHTILDE LICHNOWSKY: Kindheit. S. Fischer, Berlin, 1934. 261blz. ing. M. 3.—; geb M. 5.—. BcEen lief zonnig kinderland straalt in dit boek. Een kind groeit op in de vreugde van het land-leven, vol hartelijke liefde voor de dieren en rijpt langzamerhand tot een kleine persoonlijkheid.Een boek, dat ons het rijk der kinderen binnenvoert met zijn vreugde en smarten. Een boek overde jeugd, doch met voor de jeugd.


JOHANNES LINKE: Ein Jahr rollt fibers Gebirg. L. Staackmann, Leip-zig, 1934. CEen boerenroman. Speelt in Beieren tusschen menschen, die in harden arbeid hun brood ver-dienen. Zij leven, in de oogen der stedelingen, een erbarmelijk leven. Er zijn gedeelten in ditboek, welke komisch en tegelijk duivelsch zijn. Het geeft een stuk origineel Duitsch boerenlevenweer, doch verdient om de stofkeuze voor geestelijk-"lwassenen gereserveerd te worden.

HEINRICH LUHMANN: Pflug im Acker. L. Staackmann, Leipzig, 1933.geb. M. 4.8U. B —Een boerenroman uit Westfalen. Voert den lezer door alle hoogten en diepten van een doorzonde en genade bewogen menschenleven. Een boek vol diepen zin en levendig Godsgeloof.

HEINRICH LUHMAN: Das hungrige Leben. L. Staackmann, Leipzig,1933. BEen jonge dokter begint aan z'n boek van herinneringen als hij terugkeert van een kleine huwe-lijksreis en daarmee eindigt 't ook. Telkens speelt door de herinnering het heden van bet geluk;telkens moet hij weer denken aan z'n Beate, die hij bij zich weet; telkens moet hij zingers vande wereld en het leven, die vol vrede en zaligheid, vol van 't wondre der geuren en het lichtnets dan schoonheid geworden zijn.

EMANUELA MAT_ TL-LOWENKREUZ: Ursl, die Magd. Styria-Ver-lag, Graz, 1934. 174 blz. geb. M. 2.85. BDe geschiedenis van de kleine heilige maagd te midden van de moderne groote stad. Een katho-liek boek, waarin het godsdienstige op den voorgrond treedt, zonder dat het zich al te zeeropdringt.

LUDWIG MATHAR: Strasze des Schicksals. Herder & Co., Freiburg,i.Br., 1931 BEen tragische gebeurtenis is prachtig ingelegd in het tijdelijk gebeuren, dat door 't „Venu" eenstraatweg wordt gelegd, wat als een symbool geldt van de verleiding. Het boek is moedig ge-dacht, is zwaar van onverbiddelijke ernst en rijpe levensbeschouwing en psychologisch inzicht.

KARL BENNO VAN MECHOW: Vorsommer. Georg Muller, Man-._chen, 1934, ing. M. 5.55. BcDit nobel en rijk boek, dat een ieder diep ontroert, vertelt het jonge leven van een ontwakendmeisje, dat geen kind meer is en nog geen jongevrouw mag heeten. De geheimvolle jaren, wan-neer meisjes zich zelf nog niet verstaan en iets voelen aankomen dat ze tegelijk vreezen en ver--langen, worden hier in een helder en bekoorlijk licht Iesteld.

ROBERT MICHEL: Die Burg der Frauen. Paul-Zsolnay, Wien, 1934.•—n BC

De Libussa-sage tot een roman verwerkt. Mooie, kleurvolle tooneelen uit een lang verleden.Toch is het verhaal ook zeer goed toepasselijk op den mgdernen tijd. Historisch en litterairbelangrijk.

FRIEDRICH MICHAEL: Flucht nach Madras. Riitten u. Loening, Frank-furt a. M., ing. M. geb. M. 4,80. CTwee gehuwden komen in twijfel of zij eigenlijk wel bij elkaar behooren. Zij ondernemen eenstudiereis om aldus zekerheid te verkrij gen. Boeiend geschreven en hier en daar met wat humorgekruid. Vanwege de stof en de „heidensche sfeer - hier en daar, alleen voor geestelijk rijpen.

KARIN MICHAELIS: Justine. Universitas, Berlin, 1933. 253 blz.D

Niets dan echtbreuk en nog eens echtbreuk en als men dan vastloopt: welnu, een Schusz ...... einFall! Deze wereld te schetsen, is op zichzelf het goed recht van de romanschrijving, op een voor-waarde nochtans: dat ze „den afgeknapten draad van boven" (men herinnere zich Jorgensen ' s ge-lijkenis), toch weer weet vast te knoopen en Gods geboden als zedelijke normen vasthoudt. Datgebeurt in dit boek niet.

HANS MUCH: Vermdchtnis. Carl Reiszner,Dresden, 1934. ing. M. 4.30;geb. M. 5.80. C •—•Bekentenissen van een geneesheer en mensch. Een levensboek, dat verhaalt van kronkelende men-schenwegen, wegen, welke nooit te voren begaan zijn.

CONRAD REINHOLD MUSCHLER: Liebe in Monte. Paul Neff, Ber-lin, 1933. 252 blz. DDe idealiseering der gelijktijdige liefde van een in zijn werk opgaand staatsman voor een privaat-

de en een tooneelspeelster, terwijl zijn vrouw lijdt aan een ongeneeslijke kwaal en voor

de huwe-fillsche samenlevinq ongeschikt geworden is, beteekent de dood van alle huwelijksmoraal.Een verwerpelijk boek.

ERICH IVIULLER AHRENBERG: Sebastian Permoser sucht sein Ge-dachtriis. Herder & Co., Freiburg i. Br., 1933. 233 blz. ing. M. 3.60.

BDit tamelijk ingewikkeld verhaal komt in den kern hierop net:; dirt ten jeugdige werkelooze bijeen auto-ongeluk zijn geheugen weer terugkrijgt. Er zijn tafereeltjes in deze zedenschildering vanlandelijke menschen, die uitblinken, typeeringen van karakters, die scherp gezien zijn, maar erzij n ook dingen bij waarmee we ons niet zoo heelemaal kunnen vereenigen.


ROBERT NELZ: Der Berg des Heils. Aloys Merke, Duderstadt, 1933.278 blz. Bc —Een aanschouwelijk beeld van de godsdienstige en sociale omwenteling, welke als gevolg vande Hussietenbeweging op het eind der 15e eeuw het Duitsche land in rep en roer bracht. Delitteraire verdiensten zijn niet groot, maar het boek heeft waarde door zijn diep menschelgkewaarheid en zedelijke kracht.

LEO PERUTZ: St. Petri Schnee. Paul Zsolnay, Wien, 1934. 313 biz.C

Een geneesheer, slachtoffer van een auto-ongeluk zweeft eenige weken tusschen leven en dood.In dien tijd beleeft hij een droom. waarin hij de ziekte-kiem van de sneeuwkwaal ontdekt. Ver-ward geschrijf, litterair niet onverdienstelijk.

JOHANN RABENER: Verurteilt zum Leben. E. R. Rowohlt, Berlin,1933. 608 blz. ing. M. 5.80. D --•Schetst het leven van Fedor Feuerhahn, den zoon van een karakterzwakken, maar geenszinsslechten vader, die in den oorlog sneuvelt, en van een moeder, waarover in het heele boek geengoed woord wordt gezegd. Deze moeder wordt met de werkloosheid en de algemeene slechtheidder wereld Fedor's noodlot. Zij mishandelt hem, als hij nog klein is, stuurt hem naar eenstrenge kostschool, dat weer een kazerne dan een onderwijsinrichting is; als hij is afgestudeerdleeft ze een paar weken met hem samen, alsof hij haar geliefde en niet haar zoon was, -- (deschrijver behandelt deze walgelijke episode als de gewoonste zaak ter wereld). Fedor lijdt honger.lijdt aan werkloosheid, lijdt aan betrekkingen, die hem niet bevallen lijdt schipbreuk op allekusten des ]evens, wil twee keer zelfmoord plegen, wil vele keeren zijn moeder ombrengen enals het boek eindelijk uit is, heeft hij inderdaad zijn moeder omgebracht en zelfmoord gepleegd.

DORA VON REGEL: Zwischen zwei Revolutionen. Kiinstlerdank-Ver-lag, Berlin, 1933. 622 blz. ing. M. 6.50. BcBeschrijft in meestal korte tafereelen het Russische dorpsleven en den psychologischen invloed,dien oorlog en revolutie op allerlei plattelandsmenschen uitoefenden. Personen, gebeurtenissen engesprekken zijn fictie. In de opeenvolging der op elkaar gelijkende scales heeft het een zekereeenvormigheid.

GRIGO ROB_ AKIDSE: Die gemordete Seele. Eugen Diederichs, Jena,1933. 210 blz. ing. M. 4.60. CRobakidse tracht Stalin te zien als de incarnatie van den, bolsjewistischen geest. of liever: als deafwezigheid van geest, den moordenaar van 't geheimzinnige, dichterlijke en godsdienstige ziele-leven, dat deze verloopen seminarist volkomen heeft uitgeband in zich zelf en nu ook tracht uitte barmen uit het rijk, dat hij te besturen heeft.

KARL ROTTGER: Das Buch der Gestirne. Paul List, Leipzig, 1934.330 ing. M. 7.50. Bc ---Vertelt van menschelijke sterren, die met helderen glans de Duitsche aarde verlichten. In som--mige gedeelten wordt de taal te expressionistisch, doch overigens een prachtig boek met bier endaar een typisch-germaansche tendenz.

M. V. RUBATSCHER: Perle Christi. Saarbriicker Verlag, Saarbriicken,1933. 295-bli. -- A —De geromaniseerde en geromantiseerde levensgeschiedenis van Margareta van Cortona. In deuitwerking daarvan is de romancilre inderdaad talentvol geslaagd: dat geldt zoowel voor deuitbeelding van de heldin als van de personen rondom haar, zoowel voor de weergave derdertiend' eeuwsche sfeer en middeleeuwsche kultuurverhoudinven.

RUTH SCHAUMANN: Amei, eine Kindheit. G. Grote, Berlin, 1933.253 blz. ing. M. 3.50. B

Een boek van stille en fijne kunst, van sterke creatieve kracht. Amei, een zonnig kind met langehaarvlechten en een vuil snoetje, maakt alle avonturen mee, die een kinderleven vullen kunnen.

MARGARETA SCHIESTL-BENTLAGE: Unter den Eichen, PaulList, Leipzig, 1933. Bc •—•Een aantal novellen en schetsen van niet geringe kwaliteit. Ze zijn zoo frisch en levendig ge-schreven, dat men de menschen Unter den Eichen, de boeren en boerinnen, het land en hetbosch gelooft te kennen. Men kan het idee niet van zich afzetten, dat men bij een bezoek aanhet land, alles zou herkennen en ging kijken, of het huis er nog stond en de drie broers nogop het veld waren.

CLAUS SCHMAUCH: Die Hundsgasser. Herder & Co., Freiburg i. Br.,1933. 494 biz. geb. M. 5.80. Be —'t Milieu in dit bock is scherp gezien en voldoende overtuigend ontleed: 't oude, nauwe, viezestraatje der zigeuner-afstammelingen, 't groote woud met veel geheimzinnigheden, het dorp metal dat dorpsche geklets en gedoe. 't Beste is schr. geslaagd in de teekening der familie Ram-scher en nog enkele bijrollen. Aan de roman ontbreekt de straffe eenheid, de onverbreekbare lijnnaar 't einde.


GUSTAV SCHROER: Der Bauernenkel. C. Bertelsmann, Giitersloh,1934. 38311z. ing. M. 4.40. BEen gezapige vertelling over een arbeidersjongetje, dat de kleinzoon is van een boer; welkeboer echter niet bij machte bleek, zijn grondbezit te behouden. Het verhaalde is ofwel wat welt-fremd of een voortzetting van de, het leven verloochenende romantiek eener vorige eeuw.

MARGARETE SEEMANN: Gabriel Selbtreu. Tyrolia, Innsbruck, 1934.ing. M. 12.50. Bc —Een spannende, kernachtige novelle, welke men slechts met groote ontroering kan lezen.

MARGARETE SEEMANN: Bergauf. Tyrolia, Innsbruck, 1934. 304 blz.ing. M. 3.60. B —Een roman in dagboekvorm. Een veertienjarig meisje verhaalt haar indrukken en ontmoetingenmet het leven. Alles, wat een jong meisjeshart beweegt, verontrust en verwart, komt tot be-spreking en tot oplossing: moederschap, jeugdbeweging, groote en schoone liefde, wereldangsten levensaanvaarding. Het boek is geenszins moraliseerend, doch hier en daar ietwat sentimen-teel.

RUDOLPH STRATZ: Volk in Wehr. M. Scherl, Berlin, 1933. 330 blz.ing. M. geb. M 4.50. Bc ---Alt-Heidelberg herleeft, overgeschakeld in het militaire, Potsdam wordt er gevierd als het sym-bool van Duitschlands macht, Metz, Mainz en Thorn aan de Poolsche grens worden er verheer-lgkt als centra van militairisme. Meer handigheid dan werkelijk kunnen.

ESTER STAHLBERG: Sonntag. A. Pustet, Salzburg, 1934. BcEr is ieti „te" in dit verhaal, lets haast bovenmenschelijks, er is zoo heelemaal geen gebrekof tekort, en 't leeft van een idealisme, die haast utopie is, maar 't vreemde is, dat het niethindert, dat men blij, zonnig-blij is om die zekerheid, dat tenminste hier de zonde niet woestzal binnenbreken. Even maar duikt als in een schemer de vloek der wereld op, net genoeg omde idylle niet tot een sprookje te maken. Dat is vrouwelijk-juist aangevoeld en buitengewoonaantrekkelijk.

SIEGFRIED STREICHER,: Der Weg ins Jenseits. Benno Schwabe 6Co., Basel, Sir4. geb. Zw.fr. 3.50. DZonderlinge verhalen van een overspannen fantast en godshater. Schr. is atheist en stelt zich indeze frivole novellen voor als de poeet van een cynisch naturalisme. Naar de vaalt met dezelitteratuur.

SIEGFRIED VON VEGESACK: Das fressende Haus. Universitas-Ver-lag, Berlin, 1934. 335 blz. geb. M. 5.50. ,..., Bc —Achter de schoone taal van dezen roman schuilt een echt leven, welks vreugde en smart evenzeernaar de aarde als den hemel zijn gewend. Een verhaal. dat het groote in het kleine erkent endat het bijeenzijn van mensch, dier en landschap tot een inner,lijk noodzakelijke eenheid samen-bindt,

SIEGFRIED VON VEGESACK: Blumbergshof. Universitas-Verlag Ber-lin, 1934. -- BcHet omvat de geschiedenis van een kind, een jongetje, welks verdere leven in de volgendedeelen zal worden geschetst. Dit boek is echter een op zich zelf staand geheel, waarin hetzwaar-droomerige van de baltische landed voortreffelijk tot uiting wordt gebracht.

H. WALSER: Olympia Morato. G. Steinkopf, Stuttgart, 1934. C •–•Olympia 'Morato is een historische persoon, een Italiaansche vrouwelijke geleerde, die in deallereerste tijd van de Reformatie Protestante werd en naar Duitschland uitweek. Dit levensbeeldis geschreven van uit een echt naargeestig-eenzijdig gezichtspunt. Phantazieloos en beperkt vanzicht.

LEO WEISMANTEL: Gnade iiber Oberammergau. Caritasverlag, Frei-burg, i. Br., 1934. geb. M. 4.80. BWeismantel's nieuwe roman over de geschiedenis der gelofte van Oberammergau is heel watmeet dan een gelegenheidsgeschrift. Achter het verhaal wat in het beproefde dorp in 1633 ge-beurde, schuilt zooveel, dat elken mensch beroeren zal. De verhaaltrant is breed en verziend.

Markant geschreven bock.

CHRISTA WINSLOE: Das Madchen Manuela. Allert de Lange, Amster-dam, 1933. 267 DSlap en sensueel maakwerk, dat doorloopend speculeert op ongezonde gevoelerigheid en erger.Christa Winsloe heeft haar heldin een bedenkelijken dienst bewezen. Wie dit boek ongelezenlast, doet zeer verstandig.

ERWIN WITTSTOCK: Bruder, Nimom die Bruder mit. G. Langen-Muller, 1914. 434 blz. geb. M. 6,--. P--0 Bc P.–.Deze roman speelt onder de Duitsche bevolking van Zevenburgen, dat onder Roemenie kwam enniet zachthandig bejegend werd. Schr. heeft de grondverdeeling der Duitschers ten gunste derRoemenen, handig in zijn roman vervlochten en er den algemeenen achtergrond voor zijn verhaalvan gemaakt. En om zijn kunstige styleering en om de onbekende wereld die het beschrijft,belangrijk.


ERNST WURM: So lange die Erde steht. Deutsche Verlagsanstalt,Stuttgart, 1934. 245 biz. geb. M. 4.50. C —De eeuwige strijd tusschen stad en dorp, waarin het dorp ten slotte overwint. Jammer, dat deauteur zijn temperament niet weet te bedwingen en zich in de realistjsche schildering van sexueelezaken niet weet te matigen.

HEINRICH ZERKAULEN: Die heimliche FUrstin. Herder & Co., Frei-burg i. Br., 1933. BPhilippineWelser, de dochter van een rijk koopman is in 't geheim getrouwd met den zoon vankeizer Ferdinand. Bij de geboorte van het kind ontbrandt, innerlijk en uiterlijk, de strijd om deerkenning van het huwelii k. Dit stuk verleden wordt niet grijpbaar, levenswarm doorleefd. Depersonen denken modern, spreken modern, voelen modern. Alles is meer subjectieve gevoels-uitstorting, een lyrische ontboezeming van het verlangen naar „iets . ' nieuws, „lets - diepers,„iets- vollers: romantiek!

(ZONDER NAAM) : Letzte Reise. Ore11 Fiissli, Zurich, 1934. 249 blz.ing. M. 3.20. BC •—•Een bundel van zeven novellen. waarin eenige auteurs onze aandacht opvorderen voor de grilligearabesken hunner fantasie. Zeer verschillend van litteraire waarde en maar matig boeiend!

EngelschEr is dit jaar een sterk waarneembare tendenz om weer terug te keerennaar den psychologischen roman zonder beschouwingen over maatschap-pelijke of religieuse problemen. Zeer opvallend is dit in het slot vanGalsworthy's Forsyte verhalen. Na den dood van den schrijver verscheenzijn laatste boek, in het najaar van 1933: Over the river. 1 ) Het is hetderde deel van den cyclus over Dinny's Cherrell, waarvan de twee eerstedeelen: Maid in Waiting en Flowering Wilderness waren. Zooals menzich herinnert is dit geen eigenlijk relaas meer der Forsytes, doch vaneen aanverwante tak. Galsworthy kon maar geen afscheid van die gestal-ten nemen en in dit laatste deel vinden we Fleur terug en de altijd evenverrukkelijk getypeerde tante, Lady Mont, ook „very young Roger Fore-syte", die zoo genoemd werd in den tijd der oude Forsytes, maar die dezebenaming thans geheel ontgroeid is. 't Is een voldoening voor de bewon-deraars van Galsworthy, dat de schrijver deze trilogie nog voltooid beef t,maar toch zullen zelfs zijn meest fanatieke aanhangers moeten toegeven,dat we de Foresytes nu voldoende hebben leeren kennen. De oorspronke-lijke opzet: het typeeren van de engelsche bourgeoisie in het tijdsverlooptusschen 1880 en 1930 was ten voile bereikt in de eigenlijke sage, Hierzag men de problemen tusschen oude en nieuwe generaties, tusschen Vic-torian, Edwardian en na-oorlogsch Georgian Engeland voortref felijk uit-eengezet, maar in de latere bijvoegsels ontbraken de nieuwe gezichts-punten en werd de roman meer en meer louter psychologisch. Het resultaatwas dat de keuze dier psychologische problemen niet altijd een gelukkigewas. Zoo is dit laatste boek, Over the river zelfs zeer ongelukkig wat dekeuze der intrige betreft. Het verhaalt in het kort over Dinny, die nueindelijk over haar verbroken verloving met Wilfrid Desert heenkomt enover den laatsten stroom gaat, die haar nog van het geluk gescheidenhoudt (symboliek van den titel: nog een rivier moet overgestoken wor-den). Zij huwt met den jongen advocaat Dornford. Maar aan het nevenmotief werd de meeste plaats ingeruimd, n.l. aan Dinny's zuster Clare,die door haar man beticht wordt van ontrouw. De weinig kiesche methodein Engeland om echtscheidingsprocessen in het openbaar te behandelen


en de details van het kruisverhoor in de dagbladen te publiceeren, heeftGalsworthy overgenomen in zijn roman. Vandaar dat deze onverkwikke-lijke geschiedenis het grootst aantal bladzijden van het boek inneemt.Een ander geschrift, dat Galsworthy nog kort voor zijn dood voltooide,was de voorrede tot de engelsche uitgave van het zeer merkwaardig boekvan den Pool Ferdynand Goetel. In de engelsche vertaling van WinifredCooper heet het boek From Day to Day. 2 ) Galsworthy vestigt terechtde aandacht op dit boek vanwege den zeer nieuwen vorm. Het is n.l. hetdagboek van een auteur, die zijn ervaringen opteekent en tegelijk de tekstvan zijn onderhanden zijnden roman er in opneemt. Galsworthy is vollof over deze vondst, doch waarschuwt jongere schrijvers de proef niette herhalen. Met deze laatste wenken neemt Galsworthy afscheid van hetletterkundig leven en zal de toekomst leeren in hoeverre zijn boekenblijvende waarde hebben.Ben andere psychologische roman, waarin toch nog iets van een problembehandeld wordt n.l. de verhouding tusschen ouders en kinderen is TurnipTops 3 ) van Ethel Boileau; alles is bier geplaatst in het ultra moderne.Vandaar dat de moeder geen ouderwetsche moeder is, die de evolutiedezer tijden en van de jongste generatie niet kan begrijpen, maar eenmoderne moeder die met haar tijd mee is gegaan en niet vijandig wil staantegenover het nieuwe, al is er veel dat haar innerlijk stuit. Maar nu ver-valt zij in een ander gevaar. Door niet te willen preeken en afkeuren,zwijgt ze. Weinig ouders, weinig moeders zullen 't denken we, eens zijnmet deze moderne moeder, die aarzelt haar zoon te waarschuwen en hemte behoeden, als zij ziet hoe haar vriendin als oudere getrouwde vrouwden jongeling van negentien jaar in haar strikken van gewetenlooze flirtvangt. De handige list die de moeder bedenkt om den jongeling te reddenis aardig om over te lezen, maar totaal absurd als men aan het werkelijkeleven denkt. Met den eigenaardigen titel is ook al een soort symbool be-doeld: wij zijn allemaal aan turnip tops (knolrapen) gelijk; in ons eigenaardputje vastgeworteld, in rijen naast elkaar gepoot en ieder staart naarhet plekje lucht onmiddellijk boven zijn eigen hoofd. Met andere woordenhet is nutteloos zich met een andermans zaken te bemoeien, ieder is teveel vervuld van zijn belangenkringetje. Naastenliefde, liefde van oudersvoor hun kinderen en omgekeerd — nihil. Een weinig troostvolle levens-opvatting.Veel frisscher en pittiger is het ander boek dat ook over de verhoudingin de moderne gezinnen handelt: The Young Mrs. Meigs 4) van ElizabethCorbett. Hier is 't niet de moderne moeder, die met haar tijd meegaat,doch de moderne grootmoeder. Eigenlijk is de grootmoeder veel jeugdigerdan de generatie barer kinderen en voelt zij zich pas weer volkomen inharmonie, als zij een geslacht overslaat en begrijpend meeleeft met haarvolwassen kleinkinderen; van hun kant ontsluiten de kleinkinderen veelmakkelijker hun hart voor de grootmoeder dan voor de ouders en vindenzij in de tachtigjarige pittige vrouw een bondgenoote en stain.

Dat de ultra moderne jeugd in Amerika verdorven is, cynisch en verdor-yen, daarover verhaalt Fannie Hurst in een als altijd zeer knap geschrevenboek: Anitra's Dance. 5 ) Anitra is de jongste loot uit het talrijk gezin van


den duitschen pianist-componist „the Bruno". In feiten zondigt dit kindniet, maar haar berekening en cynisme op 15, 16-jarigen leeftijd zijn mis-schien nog erger, dan een spontaan bedreven zonde. Jammer dat het talentvan Fannie Hurst niet voor een opbouwender stof benut werd, wantzooals zij in dit boek bijv. het kunstenaarsmilieu weergeeft, is buiten-gewoon knap.Het najaar '33 kende den jaarlijkschen prijs, „the world prize novel" toeaan Janet Beith voor haar roman No second Spring. 6 ) Tot vervelens toebijna gaat men voort titels te kiezen uit sonnetten of drama's van Shake-speare. Janet Beith is evenmin aan die mode ontkomen. Zij ontleent haartitel aan een schotsch liedje. Haar boek is niet altijd even boeiend, zoodatde bekroning velen zal verbazen, maar het heeft een goede moraal. In heteindeloos gewirrewar van den driehoeksroman, de man, de vrouw en deandere, vindt men hier den strijd weergegeven tegen de zondige liefde,die dan ook eindigt met de zegepraal van het goede. Het boek speelt inde verlatenheid der Schotsche hooglanden en doet soms denken aan hetwerk van Barrie, doch mist diens onvergelijkelijke charme. Toch is dekarakteruitbeelding, vooral van den stuggen fanatieken schotschen domi-nee, zeer geslaagd.Een waarlijk prachtig boek daarentegen is het nieuwe werk van PearlBuck: Mother. 7 ) Het kader is wederom chineesch, met al het typischoostersche der sfeer. Doch hoe suggestief het weergeven der sfeer ook is,er zijn oogenblikken dat men het kader geheel en al als een bijkomstigheidbeschouwt, vergeleken bij de zuivere oer-gestalte der moeder. Hier hebbenwe geen jeugdige moeder van middelbaren leeftijd of een kwieke groot-moeder van in de tachtig, hier blij ft elke generatie normaal op haar plaatsen we leven mee met de moeder van het oogenblik af dat zij haar kleintjesde Borst geeft tot op den dag, waarop zij na jarenlang tevergeefs er op tehebben gewacht, haar kleinzoontje in de armen houdt en het nieuwe levenkoesterend tegen zich aandrukt. 't Is een verhaal over moedervreugde enmoederleed, met het lief en leed der vrouw als echtgenoote er doorheengeweven; het een kan immers niet van het ander gescheiden zijn, waar alleszich a fspeelt in een zelfde gemoed. Maar het is vooral de moeder, diewij volgen en in haar erkennen we de moederfiguur van alle landen, vanalle tijden en alle rassen; als vrouw moge zij haar oogenblikken van zwak-heid hebben, als moeder blijft zij altijd groot en vol van die onuitputtelijkeopof fering, die de kern is van moederliefde. Een pracht boek.Na al die verwikkelingen van liefde en haat in het menschelijk leven,waarover de romans verhalen, doet het goed om als verpoozing het zuiverepoetisch werkje tegen te komen van Beverley Nichols: A thatchedRoof. 8 ) Onder het lezen vraagt men zich soms af, hoe het mogelijk is eenroman (zoo noemen we 't maar) te schrijven, waar letterlijk niets in ge-beurt en om toch zoo te blijven boeien. De auteur schreef eerst een boekover zijn tuin en lief het nu volgen door een beschrijving van het huis datin dien tuin staat. 't Is alleen maar het verhalen over den aankoop vanzijn cottage en hoe hij langzaamaan en met veel liefde het huisje voorzagvan de juiste, in stijl gehouden meubels en ornamenten en over enkelepersonen die meehielpen met het stoffeeren of naar het huisje kwamen


kijken. Maar zelfs die menschen blijven geheel op den achtergrond enworden slechts terloops genoemd, hoofdzaak blijft de cottage met hetrieten dak. Dat dit boek toch zoo vol bekoring is, bewijst wel hoe voor-tref felijk het geschreven werd. Als men het leest krijgt men dezelfde ge-waarwording als bij het verblijven op het land temidden der rust van denatuur, na weken van druk stadgewoel. Een brokje poezie in proza.Het geeft den indruk alsof de oogst dit jaar zeer schraal is, zonder domi-nante figuren of boeken en toch is er een, alles overheerschende figuur:D. H. Lawrence. Al langer dan drie jaar is hij gestorven, maar tijdenszijn leven heeft hij misschien nooit zoozeer de aandacht getrokken als nu.Hij is een probleem, ja zelfs reeds een mythe, of legende geworden. Teneerste is er de publicatie zijner Tales, 9 ) een lijvig deel van 1138 blad-zijden, met de bijna altijd meesterlijk geschreven schetsen, waarin heelrack, het psychologisch gebeuren gedreven wordt, naar een toespitsing,gewoonlijk weergegeven in de synthese van êên gevoel of gezegde. Zoobijv. het korte verhaal over twee jonge menschen op een avond kort voorhun huwelijk (In Love). Weliswaar is die synthese altijd dezelfde, allesconcentreert zich bij Lawrence in het sexueele. Het lijkt wel, of er bij dezevolgeling van Freud niets anders bestaat in het leven van den mensch.Zijn boeken zijn dan ook vrijwel zonder uitzondering ten strengste voor-behouden, Dit vond men reeds in 1912, toen Lawrence ook voorkwamop den „index" der engelsche boekhandelaren, waarbij zij zich verplichttende werken der op dien lijst geplaatste schrijvers niet in hun etalages teexposeeren. Behalve de short stories heeft men thans ook de brievengepubliceerd, 1°) en schreef Dorothy Brett een boek over de vriendschaptusschen Lawrence and Brett. 11)

't Is ook weer de figuur van Lawrence die domineert in het boek vanCompton Mackenzie: Literature in my time. 12 ) Dit boek is waarlijk eenverrassing. We kennen Compton Mackenzie als romanschrijver met zijnsuccesvolle boeken over engelsch schoolleven en tooneelleven, Sinisterstreet, Carnival en Poor Relations; we kennen hem als de schrijver vande trilogie over anglo-catholicisme overgaande naar roomsch-katholicisme

(de weg, dien hij zelf aflegde). Maar nu leeren we hem in een geheelnieuw licht kennen en wel als litterair criticus. Dit boek maakt deel uitvan een serie, overzichten van de laatste veertig. vijftig jaren der muziek,van het tooneel, der schilderkunst en journalistiek, allen geschreven doormannen van in de vijftig. The theatre in my time werd aan Sir John Er-vine toevertrouwd. de letterkunde aan Compton Mackenzie. Reeds zijner zes deelen verscheen van de „in my time"-cyclus, andere deelen zijnin voorbereiding.Compton Mackenzie begint waarlijk bij het begin, d.w.z. hij haalt herinne-ringen op uit zijn prilste jeugd, dus van zijn kinderboeken, hetgeen inte-ressant is voor wie zeif met engelsche kinderboeken opgroeide. Hetbuitenlandsch publiek zal zich echter meer interesseeren voor de onmid-dellijk aan den oorlog voorafgaande periode en voor de na-oorlogscheIitteratuur. Het is bier niet de plaats om critiek te leveren op critiek, elkeschrijver van een dergelijk overzicht drukt er zijn eigen stempel op, zoois dit boek ook nogal erg subjectief geworden, Toch zijn er algemeene

7


opmerkingen van waarde in te vinden, zooals de uiteenzetting over deFabian Society met de idealen van Shaw, Wells en Chesterton in huneerste periode en over de invloeden der buitenlandsche litteratuur op deOxford studenten tijdens de beginjaren van de twintigste eeuw. Wel wekt't verwondering, dat Compton Mackenzie bij de nogal waardeerende be-spreking van Wells' History (vanuit een letterkundig standpunt) beweert,dat niemand Wells kan weerleggen. En de rake Companion to Mr. Wells'History van Belloc, telt die soms niet mee?Het verzwijgen van dit boek, van vrijwel heel Belloc's en ten deele ookvan Chesterton's oeuvre is des te opvallender als men bedenkt, dat Comp-ton Mackenzie zelf tot het katholicisme is overgegaan. Hij komt weinigruiterlijk voor zijn geloofsgenooten op. Zijn critiek op Conrad en opGalsworthy moge zeer juist zijn, o.a. dat • Galsworthy veel meer buitendan in Engeland geroemd werd en dat Conrad een „mode" geweest isonder de intellectueelen, men had van Compton Mackenzie verwacht, dathij aan de katholieke schrijvers een behoorlijke plaats zou inruimen.Ronald Knox bijv. wordt heelemaal niet genoemd, Maurice Baring even-min. Doch Lawrence, die zijn persoonlijke vriend was, wordt uitvoerig entelkens in een ander aspect behandeld; niet geheel en al zonder critiek,maar vol bewondering voor het machtig talent. Zoo krijgen we de ver-gelijking tusschen Ulysses van Joyce en de boeken van Lawrence; deinvloed van Freud op Lawrence; Walt Whitman en Lawrence, combina-ties waardoor men alweer duidelijk ziet hoezeer het sexueele bij Lawrencede overhand heeft en ten slotte Lawrence die nu reeds van een probleemeen mythe is geworden.Zoo brengt dit jaar dan Loch nog een overheerschende figuur, een pro-bleem waar de engelsche letterkundigen van vervuld zijn en moeten we't alleen maar betreuren, dat deze belangstelling een schrijver geldt, wiensmeesterschap we alien erkennen, doch wiens levensvisie we niet kunnenaanvaarden.

Ellen Russe.

1) JOHN GALSWORTHY: Over the river. W. Heinemann, London,1933. 322 blz. geb. Sh. 7/6. Bc

2) FERDYNAND GOETEL: From Day to Day. Elkin Mathews,London, 1934. 310 HZ. geb. Sh. 7/6. Bc

3) ETHEL BOILEAU: Turnip Tops. W. Hutchinson, London, 1934.288 blz. geb. Sh. 7/6. Bc --

4) ELIZABETH CORBETT: The Young Mrs. Meigs, D. Appleton,London, 1934. 274 biz. geb. Sh. 7/6. B --

5) FANNIE HURST: Anitra's Dance. Jonathan Cape, London, 1934.411 blz. geb. Sh. 7/6. Bc —

6) JANET BEITH: No second spring. Hodder & Stoughton, London,1933. 302 Hz. geb. Sh. 7/6. B --

7) PEARL BUCK: Mother. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. 272 blz.ing. M. 1.80. Bc

8) BEVERLY NICHOLS: A thatched Roof. The Albatross, Paris,1934. 247 blz. r B --

6 ) D. H. LAWRENCE: Tales. Martin Secker, London, 1934. 1138 blz.geb. Sh. 10[6. C


10) D. H. LAWRENCE: Letters, Martin Secker, London, 1934.geb. Sh. 7/6. -- Bc •—,

11) DOROTHY BRETT: Lawrence and Brett a friendship./ MartinSecker, London, 1934. geb. Sh. 7/6. --• Bc

12) COMPTON MACKENZIE: Literature in my time. Rich. v.Cowan, London, 1933. 254 Hz. geb. Sh. 6/-. -- B --

HERBERT ADAMS: The woman in black. B. Tauchnitz, Leipzig, 1933.287 blz. ing. M:1.80 BcBegint met het proces van een bekend journalist, Beresford Wilson, die beschuldigd wordt zijn'vrouw te hebben vermoord. Wanneer de verdediger, Jimmie Haswell, zijn slotrede houdt komthet geding plotseling tot een sensationeel einde. Doch dan begint het boek pas voor goed en deverschillende episodes die nu volgen worden in een glashielderen stijl verhaald.

MARGERY ALLINGHAM: Sweet Danger, B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.226 blz. ing. M. 1.80. J.-- B —Campion, een amateurdetectief, is op zoek naar de kroon en eigendomsbewijzen van het Konink-rijk Averna. Hoe hij het aanlegt om zijn doel te bereiken wordt met veel levendigheid vertelt.Goede ontspanningslectuur.

HELEN ASHTON: Bricks and Mortar. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.285 blz. ing. M. 1.80. Bc —Een roman, waarin het leven en de bouwmeestersloopbaan van Martin Lovell wordt uiteengezet;zijn huwelijk met de mooie Letty, die Been belang in zijn werk stelt, de geboorte van hun tweekinderen en hun verdere lotgevallen. Het is allemaal zeer juist gezien en weergegeven doch bieren daar iets eentonigs en vlak.

HAROLD BALDWIN: Pelicans in the sky. John Murray, London, 1934.311 blz. geb. Sh. 7/6 — BcEen roman over den kolonist Roger Thornewill, die sterk bewust het wildernis-leven aanvoelt,maar het waagt zijn jonge vrouw, Elaine, plotseling uit de civilisatie over te plaatsen in noor-delijk Saskatschewan. Natuurlijk ontstaan de noodige conflicten met mensch en natuur --waarvan het verhaal wel de spanning bezit, maar dat tevens ietwat drakerig-romantisch is, zoo-dat het geheel tenslotte niet stijgt boven het peil der doorsnee amusements-lectuur.

HERNEKIN R. BAPTIST: Wild Deer. Faber & Faber, London, 1934.347 blz. geb. Sh. 7/6. BCHernekin Baptist is een der weinige Britsche auteurs, levend in Zuid-Afrika, die het rassen-vraagstuk der negers, daar, trachten te bezien vanuit het zwarte standpunt. Het met overtuigingen gevoel geschreven boek boort tot ver onder de oppervlakte van het leven; een psychologischeroman, die tot nadenken stemt.

THOMAS BEER; Mrs. Egg and other Barbarians. B. Tauchnitz, Leip-zig, 1934. 269 blz. ing. M. 1.80. --- Bc P.—,Een reeks verhalen waarin Amerikaansche vaders en moeders van den ouden soort op vaakhumoristische wijze geteekend worden. Mrs. Egg de stoere huismoeder en de Van Eck's vaderen zoon zoo buitengewoon sympathiek geteekend, dat men ze overal in de wereld zou wenschenen vooral in ons land, wear dit type hoe langer hoe meer gaat verdwijnen.

F. C. BODEN: Flo. J. M. Dent & Sons, London, 1934. 311 blz. geb.Sh. 7/6. —if BcDit werk speelt in wat men den werkmansstand zou kunnen noemen: Flo en haar familie vankleine boeren; Raymond Beardall, een werklooze, later spoorwegarbeider; Jim en Elsie Warren,Bill Lamb en zijn vrouw, werkliedenfamilies. De intrigue is mager, de personen op zich zijn nietbijster belangrijk, maar de auteur heeft hun levens het universeele gegeven en er een klein ont-roerend kunstwerk van gemaakt.

MARJORIE BOOTH: Overture to fortune. John Murray, London, 1934.411 blz. geb. 7/6. BcDe alles beheerschende figuur is Rachel Bruff, die het type moeder vertegenwoordigt, wier eeniglevensdoel is het bestaan van haar kinderen op een hooger stoffelijk plan te brengen dan waaropzij zelf staat. Een verdienstelijk geschreven psychologische studie. waarin ook de eischen vanhet verhaal niet verwaarloosd zijn.

MARY BORDEN: The technique of Marriage. B. Tauchnitz, Leipzig,1934. 283 blz. ing. M. 1.80. D Schr. geeft in deze historische roman die litterair van heel weinig beteekenis is, inzichten overde huwelijksproblemen. Geen boek voor ons.


KENNETH BRADLEY: Hawks aligthing. Lovat Dickson, London, 1934.320 blz. geb. Sh. - BcBradley gaat in zijn roman na hoe een werkelijke Afrikaner de Westersche civilisatie ziet, zooalsdie zich aan hem voordoet in de kolonies. Zijn hoofdfiguur, Chilaka, is een lid van denZoeloestam der Mangini. De inhoud is het verhaal van Chilaka's belevenissen onder de blanken.Ondanks zijn humor hier en daar, is het feitelijk een schrijnend verhaal.

PEARL S. BUCK: The mother. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. 272 blz.ing. M. 1.80. BcHet onderwerp is zeer eenvoudig. De weergave van den simpelen levensgang eener armeChineesche landbouwersvrouw, van jonge moeder tot oude vrouw. In haar zeer eenvoudige, kris-talhelder proza benadert schr. zonder eenige opzettelijke moeite het innerlijk der Chineesche vrouwen moeder; die psyche wordt niet beredeneerd, zij blijkt, simpel en klaar, uit allerlei kleine,spontane handelingen.

WILLA CATHER: Obscure Destinies. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.261 blz. ing. M. 1.80. BcEen drietal fijn geschreven verhalen. De figuren leven voor onze oogen. Vooral het eersteverhaal „Neighbour Rosicky - is uitnemend, terwijl ook „Old Mrs. Harris" uitmunt door fijnegeestigheid.

MARGARET DALE: Maze, Constable & Co., London, 1934. 314 blz.geb. Sh. 7/6. BHet is inderdaad een bijna verbijsterende doolhof, dit boek van vroolijke, moderne jongelui detweelingen George en Hereward Fenny. de meisjes Jane en Jessica met hun vrienden en vrien-dinnen wier avonturen, misverstanden en verwarringen op niet na te vertellen wijze dooreenloopen. Lichte amusementslectuur, zonder eenige litteraire pretentie.

E. M. DELAFWLD: Thank Heaven Fasting. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.288 blz. ing. M. 1.80. Bc 0-,Een sloom verhaal van een meisjesleven dat er geheel op berekend is om haar een „goede partij"te bezorgen. Van haar prilste jeugd of wordt de hoofdpersoon getraind om mannen te behagen,terwijl haar voortdurend als afschrikwekkendste meisjeslot wordt voorgehouden „over te blijven."Scherp van karakterteekening, doch niet erg belangrijk.

E. M. DELAFIELD: General Impressions. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.288 blz. ing. 14 1.80. Bc p-,Er zijn in dezen novellen-bundel hoogten en laagten, doch op haar best is schr. met haar een-voudige ironie. Het is haar hier en daar aan te zien, dat ze niet den tijd heeft gehad een inval-lende gedachte uit te diepen en uit te werken en het lijkt dan ook of de conceptie beter is dan deuitvoering ervan.

ROBERT ETON: The pattern: George G. Harrap & Co., London, 1934.302 blz. geb. Sh. 7/6. BC

Schr. heeft eenheid in zijn roman weten te bewaren, door in elk der hoofdstukken ongezocht deninvloed voelbaar te maken. Gelukkig was hij bovendien artist genoeg, geen marionetten te pro-duceeren, opzettelijk opgesteld om Pamela's invloed te ondergaan. Hij creeerde werkelijke,onafhankelijke, levende menschen, wier levensbanen volkomen natuurlijk gekruist worden doordie van het jonge meisje. Een vlot geschreven roman, met beheerscht gevoel, zoo op het grens-gebied tusschen litteratuur en amusementslectuur.

BRADDA FIELD: Grand Harbour. Constable & Co., London, 1934.400 blz. geb. Sh. 7/6. C —De beschrijvingen van het Malthezer straatleven, van het leven langs de havens en in de huizen,zijn zoo levendig, zoo ontegenzeglijk natuurgetrouw, zoo suggestief, dat ieder, dunkt ons, dieden roman heeft gelezen, en daarna Malta voor het eerst bezoekt, dit eigenaardige eiland zekeraanvankelijk door haar artistenoog zal zien. Dat de levens der drie Shrives, ondanks vele tekort-komingen, toch zoo'n diepen indruk maken, is er zeker gedeeltelijk aan te danken, dat zij zich

zoo'n sfeer van realiteit bewegen.

DAVID FROME: The Eel Pie Mystery. Longmans Green & Co., Lon-don, 1934. 288 blz. geb. Sh. 7/6. BEvenals de meeste crime-authors heeft Frome zich een politieman gecreeerd, die in elk zijnerromans opnieuw optreedt. Hier is dit de vrijwel fantasielooze, maar nuchter-helder denkendedetective-inspector Humphrey Bull. Geleidelijk en logisch werkt hij aan de oplossing van hetgeheim, wie de jonge vrouw heeft vermoord, wier lijk op het Eel Pie eiland in de Theems werdgevonden. Een detective met verrassende ontknooping.

DAVID FROME: That's your man, inspector. Longmans, Green & Co.,London, 1934. 308 blz. geb. Sh. 7/6. B —Frome schrijft een verzorgde stijl, de karaktcriseering der personen is aannemelijk, de beschrevengebeurtenissen gaan niet buiten de realiteit. De vereischte spanning bli;ft bewaard.

ROMANS EN ONTSPANNNINGSLECTUUR. 101

JOHN GALSWORTHY: Over the river, William Heinemann, London,1934. 32T blz. geb. Sh. 7/6. Be I...Galsworthy is een auteur van een vroegere generatie. De oudere figuren vooral leven intens inzijn boeken, hen kende hij door persoonlijke ervaring en omgang. De jongere typen in dit boekwerden niet gecreeerd uit des schrijvers innerlijke levenskennis, zij is geforceerd en mist diepte.Natuurlijk ontbreekt bier niet de sociale critiek. Op de techniek van dezen roman valt nietsof te dingen.

PHILIP GIBBSL The Cross of Peace. Hutchinson & Co., London, 1934.288 blz. geb. Sh. 7/6. BGibbs is een boeiend verteller, die de eischen van een verhaal nooit ondergeschikt maakt aanhet tendenzkarakter van zijn onderwerp. Zijn talent weet die te combineeren, zoo, dat het eenhet ander gevoelig en overtuigend accentueert. Het verhaal is hier de levendige en gevoeligegeschiedenis van Armand's persoonlijke lot9evallen. Een opmerkelijke en interessante roman.

LORD GORELL: Elizabeth Star, John Murray, London, 1934. 363 blz.geb. Sh. 7/6. Be 0–Elizabeth's strijd om trouw te blijven aan haar man Julian wordt omstandig en diep beschreven,hij ontwikkelt zich tot een geweldig en spannend gebeuren, dat de auteur gelukkig heeft wetenvrij te houden van overgevoeligheid. De oplossing is bevredigend, al ontbreekt het eigenlijkchristelijke motief. Een karakterstudie met charmante beschrijvingen van „rural life".

CARMEL HADEN GUEST; Scent of Magnolia. George G. Harrap& Co., London, 1934. 283 blz. geb. Sh. 7/6. Be ---Een conflictenroman, waarin het conflict nu eens niet zijn oorzaak vindt in de botsing derideeen en levensbeginselen van een oude en een jonge generatie. De moderne romankunst is erwaarlijk van oververzadigd. Het handelt over een onderwerp dat de bekoring van het nieuween experimenteele nog niet heeft verloren. De geesteli j ke strijd van de hoofdpersoon is het gevolgvan zijn gemengd bloed. Dezen strijd heeft de schrijfster verantwoord en met psychologischinzicht beschreven. Opmerkelijk en goed getroffen is ook de steer, waarin het Engelsche en hetArgentijnsche deel van den roman is gehouden.

NEIL M. GUNN: Sun Circle. Faber & Faber, London, 1934. 391 blz.geb. Sh. 7/6. BSpeelt in Schotland ten tijde der eerste invallen van de Noormannen. De figuren van het meisjeBreeta; de heidensche priester, als „Master" aangeduid; de Christen prediker Molrua; van Anielen de leden van de clan der Ravens, verschijnen plotseling, fascineerend, primitief vol-levend,tastbaar bijna, op den voorgrond, om zich dan terug te trekken, mysterieus naar den wazigenachtergrond van het onbekende. De stijl doet dikwijls a s iets te artistiek verzorgd aan.

HENRY HOLT: The scarlet messenger. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.282 blz. ing. M. 1.80. B Bij Conan Doyle waren het „five orange pips", die de speuiders heel wat hoofdbrekens kostten.Hier hebben we voor de variatie „scarlet beans" die steeds „scarlet messengers of Death" zijn.Wie nog geen detectiveverhaal gelezen heeft geven we den raad eens met dit boek te beginnenen zijn weerzin voor het genre zal zeker verdwijnen.

HUGH IMBER: The house of the apricots. W. Heffer & Sons, Cam-bridge:Tg34. 222 blz. geb. Sh. 7/6. BeIn een Fransch provinciestadje leven de voornaamste personen, die, -- na een luguber voorval,wel zeer onverwacht en opwindend in dit milieu, -- verwikkeld' worden in een serie opwindendegebeurtenissen, waarvoor het tooneel verplaatst wordt naar de bergachtige streken van Syrie.De romantiek is verweven met zooveel alledaagsch realisme, dat het geheel toch aannemelijk is.Een knap geconstrueerde roman.

STORM JAMESON: Women against Men, B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.293 blz. ing. M. 1.80. C

Drie lange novellen en driemaal een verschillend type vrouw, verwikkeld in het aloude conflictder sexen. De karakterbeschrijving is van een onbarmhartige oprechtheid en ongewone scherpte.Een psychologische novellenbundel.

SHEILA KAYE-SMITH: Superstition corner. Cassell & Co., London,1934. 249 blz. geb. Sh. 7/6. p•-• B

Een historische roman. De achtergrond wordt gevormd door de historische gebeurtenissen, on-middellijk na den ondergang van de Armada in 1588. Het waren de zwaarste tijden voor deEngelsche Katholieken, die men als politieke bondgenooten van den Spaanschen koning be-schouwde en als staatsgevaarlijk vervolgde. De centrale figuur door de volle liefde van deschrijfster prachtig en sympathiek uitgebeeld, is Catherine Alard, die door haar Katholiek-zijnvolkomen alleen staat in haar Anglikaansche omgeving, en bovendien een groot persoonlijk ver-driet met zich draagt. Een gaaf Katholiek werk, vrij van alle geforceerdheid.

102 ROMANS EN ONTSPANNNINGSLECTUUR.

SHEILA KAYE-SMITH: The Ploughman's progress, Cassell & Co.,London, 1934. 344 blz. geb. Sh. 7/6. BcDeze sociale studie lost zich op in het levensverhaal van landeigenaars en kleine landbouwers,

verleent het een tragisch perspectief. Nergens krijgt de „sociale studie" de overhand op hetverhaal. De hoofdpersoon is Fred Sinden, een eenvoudig ploeger, uit een eeuwenoud geslacht vanploegers, die door de tijdsomstandigheden zijn „job" verliest. In zijn persoonlijk geval last deschrijfster hem niet ten ondergaan, maar in zijn aanvankelijk steeds meer verarmen en houvastverliezen, is het lot van tallooze kleine landhouwers belichaamd. Een aanbevolen roman.

RICHARD KEYERNE: Menace. Constable & Co., London, 1934. 282blz. geb. Sh. 7/6. BcHet verhaal der aanslagen op Franklin Parry's leven en alle verwikkelingen, daarvan het gevolg.is boeiend en vlot. Geschikte amusementslectyur.

RONALD A. KNOX: Still dead. Hodder & Stoughton, London, 1934.320 blz. geb. Sh. 7/6. BAlle gegevens om het mysterie op te lossen van het lichaam dat gevonden werd, verdween, omtwee dagen daarna weer op dezelfde plaats te verschijnen, worden den lezer verstrekt. Knox iseen opmerkelijke figuur in de Engelsche litteratuur. Een scherpzinnig man, wiens proza van eenschitterende helderheid is, hard als graniet, eenigszins grimmig, altijd bewonderenswaardig doorzijn evenwichtigen en logischen bouw.

ELISABETH KYLE: The begonia bed. Constable & Co., London, 1934.314 blz. geb. Sh. 7/6. BHoofdzakelijk een vrouwenstudie. -- het levensverhaal van Ann en Fancy --- waarvan hetpsychologisch proces op ongewone wijze tot stand komt: proloog en epiloog spelen in 1933, daartusschen gaat de schrijfster eerst terug tot 1919, dan tot ongeveer 1903, tenslotte tot 1888. Aldushet tegenwoordige verklarend uit het verleden. De achtergrond in den roman is voortreffelijkgeteekend.

JACK LAWSON: Linter the Weels, Hodder & Stoughton, London, 1934.278 blz. geb. Sh. 7/6. BcVan geslacht op geslacht waren de bewoners van Westburn mijnwerkers; zij vormden een nauwaaneengesloten gemeenschap, waarvan de psyche bepaald werd door de groote factoren in hetmijnwerkersleven: gevaar en saamhoorigheid. In dit zeer typische mijnwerkersdorp speelt Lawson'sroman. Er zweeft door het proza van dit eenvoudig maar innig-menschelijk verhaal een steer, diewel zeer sterk afwijkt van die welke gewoonlijk wordt voelbaar gemaakt in den litterair ge-schreven mijnwerkersroman.

SINCLAIR LEWIS: Work of art. Jonathan Cape, London, 1934. 400 blz.geb. Sh. 7j6. BcEen eindelooze reeks gebeurtenissen zijn in den roman vastgelegd, waartoe het onderwerp trouwensaanleiding gaf: de levensgeschiedenis van twee loroers, waarvan de een, Myron, zich opwerkttot hotelmagnaat, de ander, Ora, een artist, tot „best seller", waarbij het de bedoeling is vanLewis, te laten uitkomen dat Myron eigenlijk de grootste artist is. Die gebeurtenissen wordenalle geschilderd in levendige s helle kleuren, maar zonder persnectief.

LUDWIG LEWISOHN: An altar in the fields., Hamis Hamilton, Lon-don, 1934. 324 blz. geb. Sh. 7/6. CDe tendenz is niet evenwichig verwerkt in het verhaal, zij overheerscht; de bladzijden langeopzettelijke betoogen verstoren de artisticiteit. Beschrijft de moeilijkheden van het huwelijkslevenvan twee artistiek aangelegde menschen; beter kan men eigenlijk spreken van het huwelig-van twee moeilijke menschen. Massa's problemen duiken op, meestal te wijten aan al te subtieleoverbodige of verbeelde oorzaken. Na het paar een refs door Europa, en zelfs Noord-Afrikahebben laten makers, last Lewisohn hen naar Amerika terugkeeren, waar hij tenslotte nog eeneenigszins bevredigende oplossing voor de jongelui weet te vinden.

ERIC LINKLATER: Magnus Merriman. 'Jonathan Cape, London, 1934.362 geb. Sh. 7/6. COm een zoo groot mogelijk terrein voor zijn satire te vinden, creeerde Linklater zich in MagnusMerriman een veelzijdige persoonlijkheid: soldaat in den wereldoorlog, student, leeraar, litterator,politicus, minnaar. In al deze creaties is hij de spotter met de conventies.

MARY LUYTENS: Forthcoming marriages, John Murray, London, 1934.320 biz. geb. SE 7/6. BcNegen society advertenties hebben de schrijfster geinspireerd voor haar bundel korte verhalen.Het echt christelijke huwelijk bestaat voor schr. blijkbaar niet; het verhaal daarvan komt in haarverzameling niet voor. Stuntelig geschreven amusementslecuur.

WILLIAM MACFREE: No Castle in Spain. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.352 blz. ing. M. 1.80. CEen aardig maar eenigszins brutaal meisje uit New York huwt uit verdriet met een Zuid-Amerikaansche millionnair, die er behalve andere minder beminnelijke eigenschappen ook nogeen groote verkleefdheid aan middeleeuwsche, Spaansche tradities op na houdt. Dit geeft aan-leiding tot allerlei droevige verwikkelingen, met een happy-end.


L. E. MARTIN: Turn again. Constable & Co., London, 1934. 308 blz.geb. Sh. 7/6. BcDeze roman is geinspireerd door de tegenwoordige economische depressie. Maar hij heeft zijnonderwerp gevonden in den lageren middenstand, de „lower middle-class" —, waar de ellendedoorgaans niet zoo direct naar buiten merkbaar is, maar waar juist de tragedie te aangrijpenderkan zijn, daar men hier hulpeloozer staat tegenover de ellende, men nog een stand tracht op tehouden, en de hertnnering bestaat aan vroegeren welstand, om die te vergelijken met de tegen-woordige misCre. Een breede horizon heeft dit boek niet, het is alles ietwat beperkt, maar hetis begrijpend-menschelijk.

JOHN MASEFIELD: The bird of dawning. William Heinemann, Lon-don, 1'934; 290-geb. Sh. 7/6. Be --Een levendig avonturenverhaal in goed litterair proza. Speelt ongeveer zeventig jaar geleden,in den tijd dat de zeilvaart nog van beteekenis was. Toen ontwikkelde zich elk jaar een jachttusschen de „China clippers'', -- de schepen die thee vervoerden van China naar Engeland

welke het eerst in Londen zou aankomen. Een heroIsche wedstrijd, want niet de capaciteitder machines beslisten, maar het zeemanschap der bemanning. De bemanning van een dier„401ippers – ,lijdt schipbreuk. Dit gedeelte is het hoogtepunt van den roman; de boot is eenmicrocosmos; in den strijd met den dood blijkt de geaardheid van elk der schipbreukelingen.Een buitengewoon spannend boek.

A. A. MILNE: Winnie-the Pooh. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. 122 blz.ing. M. 1.80. BEen fijne en geestige kinderen dierenhistorie, die veel lezers zal winnen door de charme vanhaar karakteristiek Engelsche humor.

MILES: The seventh bowl, Eric Patridge, London, 1934. 254 blz.geb. Sh. 7/6. BcIn dit even schitterend als vermakelijk bock wijst de schr. erop, waar onze wereld naar toe moetals er geen paal en perk gesteld wordt aan het misbruiken van 't menschelijk vernuft vooroorlogsdoeleinden. Burfleet, de natuurgeleerde, maakt het leven volmaakt, en onsterfelijk entevens de geboorte nutteloos. Rond 1980 zijn er geen kinderen meer op de wereld. Al wie vantoekomstbespiegehngen houdt, zal een paar vermakelijke uren slijten.

ALICE LEONE MOADS: No nice girl swears. B. Tauchnitz, Leipzig,1933. 223 blz. ing. M. 1.80. Bc —Niet alleen komt dit boekje de Amerikanen van pas in alle omstandigheden van het dagelijkscheleven en zal het hun het noodige inzicht geven om geen „flaters" te begaan in hun omgang metandere menschen zoowel thuis als in den vreemde ,00k wij kunnen er heel wat uit leeren. Eersten vooral natuurlijk om ons desgevallend thuis te voelen in de „Nieuwe Wereld".

R. H. MOTTRAM: The lame Dog. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. 286 blz.ing. -M. 1.80. p-• Bc --De hoofdfiguur van dit boek, een zwijgende, achterdochtige paardenhandelaar en kroeghouder ismeesterlijk geteekend. En de wijze waarop hij zich verzet tegen het „er tusschen genomen wor-den" door het nieuwere geslacht en zijn door alles been trouw blijven aan zijn beginselen maaktde lezing van deze roman uit het Engelsche provincieleven waard.

R. H. MOTTRAM: Bumphrey's. John Murray, London, 1934. 313 blz.geb. Sh. 7Th. BcEen evenwichtig, logisch verhaal, met een beheerscht sentiment, waarin, tegen het einde, despanning zelfs niet ontbreekt. Ook als studie van Engelsch familieleven heeft het eenige be-teekenis.

E. PHILIPS OPPENHEIM: Crooks in the sunshine. B. Tauchnitz, Leip-zig, 1934. 246 blz. ing. M. 1.80. BCap d' Antibes, een heerlijk vacantie-oord wordt onveilig gemaakt door 'n bende echte gangsters,weer streken en spannende avonturen vlot verhaald worden.

EDEN PHILLPOTTS: The oldest inhabitant Hutchinson, London, 1934.288 blz. geb. Sh. 7/6. -- Be .--De geschiedenis van een ouden man, zijn zoon en drie kleinzoons. allen levend onder den scha-duw van een hypotheek. De obcessie hiervan -- de hypotheek dreigt te worden opgezegd --op den ouden man heeft de auteur gevoelig uitgebeeld. Phillpotts is een geroutineerd en vlotverteller.

J. B. PRIESTLEY: Angel Pavement. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. Deel I,310 blz.; deel II, 276 blz. ing. per deel M. 1.80. Bc —Hier hebben we nu eens het echte levende Londen met zijn zwart berookte huizen en zijn reuzen-beweging dat zich binnen deze stofferige muren afspeelt wordt door Priestley op zoo'n dramaticshemanier behandeld, dat we voor een gegeven komen te staan dat ook de menschen buiten deLondensche wereld diep moet aangrijpen en dus op algemeene menschelijkheid aanspraak makenkan. Met dit boek heeft P. een nieuwe methode en een nieuwe aesthetische beschouwing inge-voerd in den modernen Engelschen roman.

104 ROMANS EN ONTSPANNNINGSLECTUUR.

J. PRIESTLEY: Wonder Hero, B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. 287 blz.ing. M. 1.80. BcEen satire op holle sensatiejournalistiek. De „Daily Tribune" die zich tot taak stelt onbekende„helden" te ontdekken, vindt er toevallig een in de provincie, sleept hem naar Londen, zet hemin een geweldig hotel; een reclame raderwerk begint te draaien en de jonge man begint zelf tegelooven dat hij iemand is...... Priestley's heldin is een verwant lotgenoot en die twee vindendan in de „liefde" het geluk, nadat zij den „roem" verloren hebben.

HERBERT READ: The innocent eye, Faber & Faber, London, 1934.82 blz. get. Sh. 316. BOverwaasd door een teere sluier van melancholie, is het een schoon, simpel verhaal, vanuitde visie van een kind, herleefd in den geest van den volwassen man.

LAURA RIDING: 14a. Arthur Barker, London, 1934. geb. Sh. 7/6.Be

14a is een huisnummer, de roman handelt over de menschen, die in het aldus genummerde huiswonen. Met Ha is het een bizonder geval, niet omdat het boek in dialoogvorm geschreven is,maar wel om de bizarre, haast groteske poezie van het geheel, de ongewone levenstragiek erin,en de ongewone bedoeling. Een tijdlang kan den lezer dit ontgaan door de dolzinnigheid dersteeds wisselende invallen, het tooneelmatige der figuren, die aan een harIequinade doen denken,en de wat wrange, maar levendige geestigheid. Ten slotte echter, in sommige fragmenten meerin sommige minder, komt die bedoeling steeds duidelijker naar voren, en we herkennen er deLaura Riding der gedichten in, wier verzen soms bijna een philosophisch tractaat lijken, evenonverbiddelijk doelbewust, moeizaam voortbouwend, droog oogenschijnlijk onpoetisch.

ARNO E. ROBERTSON: Ordinary families. Jonathan Cape, London,BC

Ironie, sarcasme, humor, comedy, ernst en tragiek verwikkelen zich in dezen vlotgeschrevenroman door elkander verweven in een verhaaltrant schakeerend van realisme tot romantischeconventie, om te samen het bonte geheel te omvatten der lotgevallen van de families Rush,Cotrell

RUCK: Change here for happiness/ B. Tauchnitz, 1B934.Cll en Quest.

Meesterlijk schildert schr. de stituatie van een stil deftig gezin in een halfnatte Wales, van welk gezin ieder lid in stilte een lot heeft genomen in dedoodende verveling verlost te wordem. Een onderhoudende roman.

REX STOUT: Forest fire. Faber & Faber, London,geb. Sh. 7/6.De uitgestrekte Amerikaansche staatsbosschen zijn verdeeld in nauwkeurig afgebakende gebieden.De task der houtvesters -- „rangers" is geen andere dan te waken tegen brandgevaar. Huneigen grootste vijand is de eenzaamheid. Dat deze menschen tenslotte een vreemd-grimmigewereld-op-zich-zelf gaan vormen laat de auteur in zijn roman uitkomen. De zuiver beschrijvendegedeelten zijn krachtig en plastisch.

NOEL STREATFIELD: Fops and Bottoms. William Heinemann, Lon-don, 1934. 330 blz. geb. Sh. 7/6. Bc —Drie milieus vormen den achtergrond van Beaty's leven en alle drie zijn treffend juist en sug-gestief beschreven: de Londensche „slums" in het begin dezer eeuw met hun armoede en morsig-heid; de rust en kalme gelijkmatigheid van het Engelsche landleven, en de deels frivole, deelshard werkende wereld van de „music-hall", het variete-theater . Een veelzijdig-menschelijkeroman.

ANNE STRETTON: Camilla. Faber & Faber, London, 1934. 309 blz.geb. Sh. 7/6. BcStretton's stij1 is opmerkelijk vlot, de constructie van „Camilla" is technisch goed, en de intriguehoudt de belangstelling vast tot het einde. In haar levensverhaal van Camilla gaat schr, na, hoeeen meisje, wier zeer onregelmatige en verwaarloosde opvoeding heeft plaats gehad op een af-gelegen landgoed. reageert op het na-oorlogsche mondaine leven, wanneer zij, door haar huwelijk,daar vrij onverwacht mee kennis maakt.

HUGH TALBOT: Gentlemen The regiment! J. M. Dent & Sons,London, 1934. 408 biz. geb. Sh. 7/6. CEen eersteling met veel gebreken. Te cerebaal geconstrueerd. De auteur heeft een geweldigemassa feiten in zijn verhaal verwerkt, maar daarbij niet altijd den goeden smaak weten te hand-haven. De episode, waarin een oud gebruik van het regiment wordt beschreven, is meer danonsmakelijk, gezwegen nog van het immoreele; en het ensceneeren door Katherine van haarz.g. huwelijk met Alistair is behalve immoreel, ook onlogisch en belachelijk.

HUGH TALBOT: Gay Pagan. J. M. Dent & Sons, London, 1934. 300 blz.geb. Sh. 7/6. BcIn Feo's gecompliceerd wezen worstelen de eigenschappen van twee harer voorvaders, een vecht-jas en een bisschop, om den voorrang; haar verhouding tot Mark en Pilaster wordt daardoorbeheerscht, zoodat haar leven bijna in een tragedie verloopt. Deze verhouding beheerscht deintrigue van het verhaal. Enkele onwaarschijnlijkheden werken licht storend. Een fleurig, levendiggeschreven romantisch-realistisch verhaal, toch gehouden in een bijna onwezenlijke sfeer vanweemoedige verlatenheid.

1934. 331 blz. geb. Sh. 7/6.

vervallen huis in hethoop eindelijk uit de

1934. 331 blz.C p.m/


HILDA VAUGHAN: The soldier and the gentleman, B. Tauchnitz,Leipzig, 1934. 287 biz. ing. M. 1.80. BHet is er schr. vooral om te doen aan te toonen tot welke verderfelijke dingen de hebzucht denmensch leiden kan. En in plaats van ons een heele hoop personen ten tooneele te brengen eneen massa episodes uit te werken beperkt ze zich tot een paar karakters die dan ook het heeleboek domineeren. Geen rijpe belofte, doch een mooie prestatie.

HELEN WADDELL: Peter Abelard, Constable & Co., London, 1934.304 biz. geb. Sh. 7/6. CWanneer in het huis van den cynischen kanunnik Gilles de Vannes de eerste ontmoeting pleat§heeft tusschen Abelard en Heloise, weten we dat vanaf dat oogenblik hun lot vaststaat. Weleeren Heloise dan ook niet kennen als begeerige maar filosofische wijsheid. Evenmin blijkt veelvan het geweldige conflict tusschen Goddelijke en menscheli j ke liefde, dat toch in Abelard moetgewoed hebben.

FRANCIS WATSON: Wonder Malady, Lovat Dickson, London, 1934.313 biz. g—e.13.—Sii. 7J6. D —Een roman waarvan de intrigue, goed beschouwd, onbelangrijk is: een jongeman die een teleur--gestelde liefde heeft, zijn verhouding tot twee jonge vrouwen, een zonderling reisgenoot (deroman speelt hoofdzakelijk in internationale treinen en hotels) in den persoon van een oudenAnglicaansche geestelijke. De techniek is eigenaardig, het verleden en het tegenwoordige loopenwonderlijk dooreen, maar sluiten op juiste wijze bij elkaar aan.

MARY WEBSTER: The schoolhouse. Constable & Co., London, 1934.216 biz. geb. Sh. BcHet verhaal van een schoolmeestersgezin in een dorpje in het noorden van Engeland. Hestrekt zich slechts uit over een enkele Julidag van het middaguur tot het invallen der duisternis.Maar in dien korten tijd heeft de lezer intens het leven aangevoeld van vier menschen. Voor-treffelijk van sfeerteekening en compositie, docii onschadelijk van tendenz.

ANTONIA WHITE: Frost in May; B. Tauchnitz, Leipzig, 1934. 280 blz.ing. M. BVerhaalt de lotgevallen van een kleine bekeerlinge, die op een streng katholieke kostschoolwordt geplaatst. Het geheel opgaan in bet nieuwe geloofsleven, het opgeven van haar liefstebezigheden uit versterving, dit alles vormen dagelijks terugkeerende moeilijkheden voor de jeug-dige bekeerlinge. Een leerzaam en onderhoudend book.

P. G. WODEHOUSE: Heavy weather, Herbert Jenkins, London, 1934.311 biz. Sh. 7/6. BDoordat het oorspronkelijk-nieuwe van het onderwerp ontbreekt, is iets van de frischheid ver-loren gegaan, en schijnt de humor bier en daar wel eenigszins tot een cliché te zijn geworden.Niettemin is Wodehouse's geestigheid nog heel wel waardeeirbaar.

P. G. WODEHOUSE: Thank you, Jeeves. Herbert Jenkins, London,1934.'312 biz. geb. Sh. 7/6. AHet verhaal van Jeeves en Mr. Bertram Wooster, die met zijn banjolele naar de bezittingen vanzijn vriend Chuffy is gevlucht, is vol van de meest dwaze en onmogelijke situaties. Een frisch,fleurig boek, vol gezonden humor.

P. C. WREN: Action and passion, John Murray, London, 1934. 508 biz.geb. Sh. 7/6. BC

Zonder litteraire kwaliteiten. Het verhaal speelt in den tijd, toen de zeilvaart nog belangrijkwas, en vertelt de opwindende gebeurtenissen aan boord van de –Valkyrie– , op haar maanden-lange reis over de wereldzeeen. Hier en daar iets te lang gerekt.

WILSON WRIGHT: The Cuban farm. Faber Faber, London, 1934.342 biz. geb. Sh. 7/6. BcZoowel het levensverhaal van Josè Perdriga. den Spanjaard, die als jongeman naar Cubaemigreerde, om daar fortuin te zoeken, als de geschiedenis der laatste twintig jaar van Cuba.d.w.z. dat dit laatste een aaneenschakeling is van politieke kuiperijen, gekonkel, corruptie, revo-luties. Lakoniek geschreven, met psychologisch inzicht, Kier en daar langdradig. Ofschooneersteling, roman van beteekenis.

DICHTKUNST

Pater Jac. Schreurs M.S.C., dichter van snel elkander opvolgende leeken-spelen met godsdienstig-maatschappelijke strekking, die in dezen nieuwendramatischen vorm Sinte Lidwina van Schiedam herdacht als De Hemel-sche Twistappe1 1 ) en Sint Norbert van Gennep als Een Pelgrim opaarde, 2 ) bundelde in het afgeloopen jaar zijn merkwaardige, meestal zeerkorte heiligen-liederen onder den aardig uitgedachten en aantrekkelijkentitel Nis en Nimbus. 3 ) Deze verzameling herinnert door haar stof en doorhaar helderen blijmoedigen toon aan de poezie van Joannes Stalpart vander Wiele, maar is naar den vorm vrijwel volkomen vrij van diens invloeden vertegenwoordigt in de vrijheid der vers-behandeling en de licht-plas-.tische toets der figuurbeelding het moderne katholieke dichterschap, zoo-als de „jongeren" dit verstaan. Het frissche boek, dat op bijzonderbekoorlijke wijze werd uitgegeven, verlucht door een viertal katholiekeschilders, is waarlijk een mooi geschenk aan het geloovige yolk en vast,wat de algemeene bedoeling betreft, in de edele traditie, die door Thijmweder werd opgevat en sedert diens dood slechts door de fijnst gevoeligekatholieke dichters gehandhaafd. Behoudens bij de poetische waarde zelfder grootendeels zeer zuiver uitgezongen liederen, mag men de beteekenisdezer uitgave dan ook zoeken bij haar traditioneel karakter. Zij is een derallengs talrijker symptomen van aanknooping der jongere beweging metde oude katholieke gemoedstraditie in ons vaderland.Niet minder zuiver, zij het minder traditioneel, openbaarde een ander Lim-burgsch dichter van buitengewone begaafdheid, Pierre Kemp een bijzon-der aspect der hedendaagsche poezie door de publicatie van een kleinenbundel, geheeten Stabielen en Passanten, 4 ) waarin ancedotische ontmoe-tingen met de dingen, die ons in het dagelijksche leven omringen, aan-leiding worden tot een geheel oorspronkelijke, kleurige wereldvisie, diehet heelal van alien dag schijnt to hervormen tot een klaar paradijs vanbuitenwereldlijke geneuchten. Dit feestelijke boekje zal den onervarenlezer een oogenblik bevreemden door de ongewone verbeeldingrijkelevensbeschouwing van den dichter, maar wie eenmaal vertrouwd geraak-te met de poezie van Pierre Kemp, vindt in hem het wezenlijk-dichter-lijke in hooge mate werkzaam en verrijkt, behalve zijn smaak voor deschoonheid, zijn kijk op de wereld. Beide genoemde boeken, dat vanPater Schreurs en dit van Pierre Kemp, openbaren de snelle, ongelijk-matige maar rijkgevarieerde ontwikkeling van de jongere katholieke letter-kunde. Overigens zijn er in 1933-4 934 niet veel bundels van katholiekedichters verschenen, vermoedelijk mede in verband met den Nood derTijdent 5 ) door een bekeerling en Gemeenschapsredacteur A. J. D. vanOosten bezongen in een kleine populair-uitgegeven reeks van schrijnendegezangen, waarin het gebroken tijdsbeeld den dichter inspireert tot deernisen ironie, tot meegevoel met de verdrukten en satyrisch verzet tegen deonderdrukten. Ook zulk een contact met de harde werkelijkheid vaniederen dag bewijst, dat het katholieke dichterschap in onzen tijd zichsteeds duidelijker aansluit bij de katholieke poetische traditie van ons land.Het voorwendsel, als zou het maatschappelijk meegevoel in de katho-lieke letterkunde slechts het persoonlijk eigendom van een enkelen roman-schrijver zijn, die zich specialiseert op de schildering der sociale tegen-

DICHTKUNST. 107

stelling, terwijl de kunstenaars, gegroepeerd rond het maandblad DeGemeenschap zich bepalen tot een abstracts aesthetiek, wordt door dezenschrijnenden bundel alleen reeds voldoende weersproken. Als tijdsdocu-ment heeft het navrante boekje van H. J. D. van Oosten een uitdrukkings-kracht, die ook in de romanlitteratuur vergeefs haar weerga zoekt. Vaakechter mist men bij dezen schranderen en gevoeligen dichter de bloesemder bloeiende lyriek. Zijn toon verschraalt onder invloed van een scherp-nuchter waarnemingsvermogen, de klank zijner verzen kan hard enstootend, maar meesleepend zijn als de klank van een krachtig Geuzen-lied.De Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde bekroonde den lyrischendichtbundel Tuin van Eros 6 ) door Jan Engelman. Dit werk, tot dusver inzeer beperkte oplage verschenen, werd door ons reeds in JaarlijkscheBoekenschouw aangekondigd; thans kunnen wij mededeelen, dat de schr.besloot, een uitgave te bezorgen van al zijn gedichten sedert 1922, welkehij den herdruk waardig keurt.De letterkundige criticus R. Heersma, die onder den naam Mare Jacobseals dichter medewerkt aan het protestantsche maandblad OpwaartscheWegen, bezorgde onder den titel Het Derde Reveil 7 ) een belangwek-kende bloemlezing uit het poetisch werk der voornaamste jongere chris-telijke dichters, met den begaafden, doch in zijn dichtkunst ietwat grilligenWillem de Merode aan het hoofd. Deze goedgekozen anthologie geefteen zuiver beeld van de protestantsche dichtkunst, welke buiten eigenkring niet voldoende naar waarde wordt geschat. Daar schuilen gavetalenten onder de jongere protestanten en de vruchtbaarheid van dezedichtergroep was in het afgeloopen jaar verbazend. Weliswaar bleven demeeste verschenen verzenboekjes van uiterst geringen omvang, maar hetfeit, dat ze zoo bijzonder talrijk zijn, duidt op de aanwezigheid en debelangstelling van een benijdenswaardigen lezerskring onder onze pro-testantsche landgenooten. Voor de karakteristiek der christelijke dichterskan men de inleiding van Heersma veilig raadplegen; volledigheidshalvevermelden wij echter de voornaamste uitgaven van het afgeloopen jaar.Jan H. de Groot deed twee plaquettes verschijnen: Verlangen 8) enPolonaise, 9 ) Willems Kruissonnetten 10 ) en herdrukte zijn bundel DeLichtstreep, 11 ) die voor het eerst in 1929 verscheen, Jan H. Eekhoutleverde een meesterlijke vertaling van het Babylonische Gilganusj-epos,12)dat in schoonheid de werken van Homerus evenaart, van Willem Hesselsverscheen een bundel, getiteld: Miniaturen, 13) H. M. van Randwijkdebuteerde met een bundel Op verbeurd gebied, 14 ) Bert Bakker met AuRevoir, 15 ) Camp de Basschaerde met Verhindering. 16) Van GerardKamphuis verscheen Het Wondere Verbond. 17 ) Mocht deze opsommingnog niet geheel volledig zijn, zij geeft voldoende te verstaan, welk eenkrachtige activiteit de jongere protestanten vertoonen.J. Slauerhof f, meermalen door ons gekarakteriseerd in Jaarlijksche Boe-kenschouw, zag zich door de Maatschappij der Nederlandsche Letterkun-de t bekroond voor zijn kleinen bundel Soleares: 18 ) eindelijke erkenningvan een talent, dat reeds gedurende een tiental jaren de bewondering derkunstminnaars, den jongeren vooral, getrokken heeft. Dit talent verdiept

108 DICHTKUNST.

zich spelenderwijs en drukt, bij een opmerkelijke, soms bijkans aanstel-lerige nonchalance zulk een diepte van doorleden eenzaamheid en weer-looze levenverachting uit, dat het meesleepend uitlokt tot het ondergaander stemmingen van den auteur. Is dit een zeker gevaar, hier staat tegen-over, dat Slauerhof f met zijn grooten invloed op vele jongere dichters,in het bijzonder op debutanten, de inspanning der uiterste levenskrachtenopvordert voor de poezie en trots zijn vormverwaarloozing kan gelden alseen leeraar der dichterlijke wilskracht. Bezint hij zich dichtend op de ge-heimen van hartstocht en ondergang, niet minder doordringend houdtH. Marsman, van wien een nieuwe bundel Porta Nigra 19 ) verscheen, zichbezig met de overweging van den dood, die zijn gemoedsleven drukt enhet aanvankelijke schuimende levensbesef van dezen onstuimigen ver-overaar der schoonheid neerdrukt tot een zacht-meditatieve gesteldheid,hem dwingend tot een rustig-juiste woordkeus en een grooten eenvoudvan versvorm.Uit de nalatenschap van wijlen Herman Gorter verscheen, als laatste deracht posthume dichtbundels, een reeks, niet geheel gave, maar vaak aan-grijpend schoone Sonnetten, 20 ) waarin de Geest der nieuwe menschheidwordt bezongen in de gedaante eener geliefde vrouw. Opmerkelijk is, datdeze personificatie den dichter leidt tot het schrijven van een zuiver eroti-sche, hooggestemde poezie, wier zinnebeeldig karakter men bij het lezenweldra vergeet. Eenige dezer liefdesliederen verbazen door hun bijnarenaissantische pracht, bereikt met uiterst simpele, doch diep doorvoeldewoorden. De publicaties van het Karel van de Woestijne Genootschapbrachten vrijwel, of algeheel onbekende jeugdgedichten van den Vlaam-schen meester. Van Willem Elsschot, die door De Forum-beweging werdopgehaald als een miskend voorlooper, verschenen thans voor het eerst demeestal zeer schrijnende, schijnbaar, ja soms inderdaad kwaadaardigeVerzen van Vroeger, 21 ) terwij1 de verfijnde arcadische zanger Jan van.Dijken ons verraste met een bundeltje, getiteld Geheimschift, 22 ) dat weg-droomt uit het werkelijke bestaan naar het lieflijker poetisch landschapvan een ongerepte wereld. Jan Greshof f verzamelde in een samenvatten-den dikken bundel zijn grappige en weemoedige Gedichten (1910-1934), 23 ) die aan P. A. de Genestet herinneren.

Anton van Duinkerken.

1) JAC. SCHREURS M.S.C.: De hemelsche twistappel. De Gemeen-schap, Utrecht, 1933.

2) JAC. SCHREURS M.S.C.: Norbert van Gennep. — Een pelgrim opaarde. Vox Romana, Schiedam, 1934. 84 blz.

3) JAC. SCHREURS M.S.C.: Nis en Nimbus. De Gemeenschap,Utrecht, 1933.

4) PIERRE KEMP: Stabielen en Passanten. Veldeke, Maastricht,,1934.5) H. J. D. VAN OOSTEN: Nood der Tijden. Uitg. 't Center, Den

Haag, 1934.6) JAN ENGELMAN: Tuin van Eros en andere gedichten. Em. Queri-

do, Amsterdam, 1934.7) K. HEERSMA: Het derde revel!. Uitg. Mij. Holland, Amsterdam,

1934. 182 blz.

DICHTKUNST. 109

8) JAN H. DE GROOT: Verlangen. G. F. Callenbach, Nijkerk, 1933.16 biz.

9) JAN H. DE GROOT: Polonaise. G. F. Callenbach, Nijkerk, 1934.12 blz.

10) WILLEM DE MERODE: Kruissonnetten. G. F. Callenbach, Nij.kerk, 1934. 14 blz.

11) WILLEM DE MERODE: De lichtstreep. Uitg. Mij. Holland, Am-sterdam, 1934.42 blz.

12) JAN H. EEKHOUT: Gilganusj. Babylonisch epos in twaalf Tafels.G. F. Callenbach, Nijkerk, 1934. 77 blz.

13) W. HESSELS: Miniaturen. G. F. Callenbach, Nijkerk, 1934.14) H. M. VAN RANDWIJK: Op verbeurd gebied. Uitg. Mij. Holland,

Amsterdam, 1934. 34 blz.15) BERT BAKKER: Au Revoir. G. F. Callenbach, Nijkerk, 1934.

16 biz.16) CAMP DE BASSCHAERDE: Verhindering. G. F. Callenbach,

Nijkerk, 1934. 16 blz.17) G. KAMPHUIS: Het Wondere Verbond. G. F. Callenbach, Nijkerk,

1934. 16 blz.18) J. SLAUERHOFF: Soleares. A. A. M. Stols, Maastricht, 1934.

34 blz.19) H. MARSMAN: Porta Nigra. De Gemeenschap, Utrecht, 1934.

56 blz.20) HERMAN GORTER: Sonnetten. C. A. J. van Dishoeck, Bussum,

1934.54 biz.21) WILLEM ELSSCHOT: Verzen van vroeger. Joh. Enschede &

Zonen, Haarlem, 1934. 22 blz.22) JAN VAN DIJKEN: Geheimschrift. Joh. Enschede & Zonen, Haar-

lem, 1934.44 blz.23) JAN GRESHOFF: Gedichten (1910-1934). Falemprise, Den

Haag, 1934.

BRUNO BALDWINS: Onder wolk en zon. S. Norbertus, Boekhandel,Tongerloo, 1934. 45 biz.

R. DE CRAENE: Cruit 't Leye-Lisch. S. Norbertus Boekhandel, Ton-gerloo, 1934. 101 blz.Twee met zorg en smaak uitgegeven verzenbundels. Bruno Baldwins heeft nog te veel bekenderythmen en wendingen in zijn hoofd hangen om geheel zichzelf te zijn. De Craene staat nietcritisch genoeg tegenover zichzelf; er is veel proza onder zijn podzie en veel nietszeggend ge-versificeer dat beter achterwege was gebleven.

GERALD BULLETT: The English Galaxy. J. M. Dent & Sons, London,1934. 496 blz. geb. Sh. 7/6.Lift de rijke Engelsche lyriek heeft schr. gekozen vanaf het begin tot ongeveer 1900; de lyriekvan vrijwel alle beduidende dichters is vertegenwoordigd. Door keuze en uitgebreidheid is diteen mooie en bruikbare bundel.

J. CALVET: Les poètes du XIXe siecle J. de Gigord, Paris, 1933. 690 blz.ing. Ffr. 25.—.

Geeft meer dan de titel belooft, want ook de XXe eeuw is goed vertegenwoordigd. Met talrijkezorgvuldige aanteekeningen en illustraties.

EDMOND FARAL: La Chanson de Roland. Melottee, Paris, 1934.336 blz. ing. Ffr. 20.—.Geen tekstuitgave, maar een studie over en analyse van het klassieke lied.

110 DICHTKUNST.

MAXIME FORMONT: Choix de poêsies. P. Lemerre, Paris, 1933.256 biz. ing. Ffr. 11.--.Goed gekozen en weinig bekende gedichten, voorafgegaan door een uitstekende inleiding overhet symbolisme.

MAURICE GILLIAMS: Het verleden van Columbus. F. Gilliams, Ant-werpen, 1933. 90 biz. ing. Bfr. 50.—.Deze bundel zal binnen den kring van de vandaag dichtende gemeenschap weinig gewaardeerdworden. Subtiele verzen, naast gewrongen dichtsels.

ADOLF GIESEN: Die Krghe. Zeit Verlag, Krefeld, 1934.Een bundel gedichten van jonge Rijnlandsche poeten. Zeer ongelijk van waarde, van intuitieveaanvoeling en poetische verwoording. Oden op de natuur wisselen of met romantische stem-mingsbeelden. Heimatpoezie met sterke gebondenheid aan bloed en bodem.

V. E. A. GODEMARE: Gedichten. Van Melle, Antwerpen, 1934.Een bundel van zestig gedichten...... over alles en nog wat. Vooral dan over de natuur, zooalshet Gezelle deed. Sommige gedichten zijn zoo banaal, de woorden zoo gezocht en rhythme enrijm zoo gewrongen, dat al het schoone in de natuur te loor gaat in de overdreven gekunsteld-heid.

J. GRESHOFF: Kent uw dichters! J. M. Meulenhoff, Amsterdam, 1934.201 blz.Geen bloemlezing in den gebruikelijken zin. Het geeft van honderd levende dichters telkens eengedicht, zoo goed als altijd een kenmerkend en goed gedicht. Ouderen als Boutens en HenrietteRoland-Hoist werden gepasseerd, zoodat het werkelijk een „poetische stalenboek" van denieuwere poezie is geworden.

EGON HAJEK: Religiose Dichtung. Buchhandlung der E. V. J. M.,Wien, 1934. 48 blz. ing. Sh. 3/-.Balladen en liederen, waarin deze protestantsche dominee z'n verhouding tot God bezingt, diehem begin en doel van alle leven en streven is. Zeer ongelijk van beteekenis: symboliekerigebespiegelingen naast psalmodeerende gezangen.

ALFONS HAYDUK: Der känigliche Bettler. Der Oberschlesier, Oppein,1933. 30 blz. ing M. 0.80.Tien jaren geleden, toen Jong Duitschland bezig was aan zijn restauratie, terwijl de puinen nogrookten over Europa, zong Hayduk, als een getourmenteerde over den ontredderden tijd, overSt. Franciscus, de heilige, die ook voor onzen tijd uitredding kan brengen. Deze liederen hebbenweerklank gevonden, vandaar deze toe te juichen herdruk.

MIRKO JELUSICH: Deutsche Heldendichtung. Das Neue Deutschland,Leipzig, 1934. 302 biz. geb. M. 4.80.Een anthologie, waarin de hoofddeugden van het Duitsche yolk: dapperheid en trouw bezongenworden — vanaf de heldenepen tot de dichters vanaf de wereldoorlog! 'n Bloemlezing van zeerproblematische waarde, waarin de gedichten uit de 16e ,17e en 18e eeuw de meest markante enalgemeen-menschelijke zijn.

Dr. H. H. KNIPPENBERG: Pro pace. Uitgeverij Helmond, Helmond,1934.Dr. H. Knippenberg heeft hier zijn stemmingen en opvattingen omtrent een verworden tijd indichtvorm vastgelegd. Gezangen met een klank van oprechtheid zoo ook van rhythme.

WANDA KOOPMAN: Proeve in strategie. W L. & J. Brusse, Rotter-dam, 1933.Wanda Koopman verrast door haar zeer oorspronkelijke voorstellingswijze, haar gedurfde enongewone verbeelding. Een overrompelend gedicht staat er niet in het boekje, maar de auteurvalt zoo zeer buiten het gewende schema, dat men telkens voelt met een bijzonder iemand tedoen te hebben.

HEINRICH LERSCH: Mit briiderlicher Stimme. Deutsche Verlagsan-stalt, Stuttgart, 1934. 182 blz.De beste dichtbundel uit de Duitsche pazie van dit jaar. Deze gedichten van den ketelsmiduit Coblenz beelden de harde realiteit van het werkleven van iederen dag. Met broederlijke stemzingt Lersch het lied van den arbeid —, de arbeid aan de stampende machine, aan de hoogovensen in de mijnen. Poezie, sterk aardverbonden en vol van een diepe Heimatliebe ontsprotenaan een spontaan opgeweld gemoed en diep-innerlijke visie.

CAMILLE MELOY: Le soleil sur le village. Rex, Leuven, 1933. 190 biz.Met teedere weemoedige wonden vertolkt schr. in mineurtoon de gevoelens en verlangens vanz'n jong kwetsbaar gemoed. Het meest te waardeeren zijn deze verzen, waar de priester-dichterzich 't natuurlijkst en eenvoudigst uitte!

DICHTKUNST. 111

WILLEM DE MERODE: Chineesche gedichten. De Pauw, Culemborg,1933.Dit boekje zal naderhand een van de hoogtepunten uit De Merode's dichterschap blijken te zijngeweest. Zijn vroegere bundels hebben wij als een vertrouwd bezit, maar de Chineesche gedich-ten zijn ons toch liever.

LEO RAEKELBOOM: Beelden uit het Westland. Drukkerij Dumortier,leper, 1934. 55 blz.De meeste van die 28 beelden uit het Westland zijn allerliefste schetsjes in een vloeiend versgepenseeld. Met poezie hebben ze niets te maken.

PIERRE ROUDIERE: Etincelles. P. Lemerre, Paris, 1933. 103 blz.ing. Ffr. 15,—.

Poezie van een ongeloovige, met een ondergrond van pessimisme en melancholia. Meer rijmelarijdan echte dichtkunst.

HANS SCHNEIDER: Kreise des Ewigen. Saturn,Verlag, Wien, 1934.„Ich trage in mir das schwere Blut von einem Bauersmann" zegt schr. in een van z'n gedichtentreffend van oprechte eenvoud, doch alles met dat accent van weemoed en diepe zwaarte.Goede kunstgedichten vaak strak van rhythme en bondig van verwoording.

SIEGFRIED STREICHER: Gedichte. Benno Schwabe & Co., Basel,1934. 74 blz. geb. M. 3.20.Als Orpheus beheerscht S. met zijn harp de natuur, zoodat wooden, zeeen en weiden hem vol-gen met lichten voet. Doch wat wij „wereld- heeten, is voor hem een droom. Zakelijk en zekervormt hij z'n beelden; deze poezie herinnert sterk aan de natuurlyriek van HOlderlin.

MICHIEL DE SWAEN: Verscheyden godtvruchtige en sedige Rym-Wercken. De Sikkel, Antwerpen, 1934. Deel VI, 246 blz. ing. Bfr. 40.In dit zesde deal, dat het deal der Varia genoemd kan worden, komen verschillende korterestukken aan de beurt. Ze zijn echter veel interessanter dan ze op het eerste gezicht zoudenlijken. Het is niet alles wat men thans hooge kunst noemt. Maar het is representatief werk.

WILLIAM THALBITZER: Eskimo-liederen van Oost-Groenland. C. A.Mees, Santpoort, 1934. 147 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.15.Deze Eskimo-liederen hebben meer folkloristische of ethnologische dan poetische verdiensten.Het zijn doorgaans meer gelegenheidsuitingen, die zich, varieerend, om een gedachte of voor-stelling concentreeren dan gedichten, zooals wij dit woord plegen te verstaan, en nog wel uitin-gen van een yolk dat niet uitmunt door verbeelding of oorspronkelijk poetische begaving.

CELINA DE WIT: Regendroppels. Van Damme, Puers, 1934.ing. Bfr. 5,—.

Deze regendroppels zijn geen litteratuur. Het zijn pretentielooze gedichten, volksverzen, zooalsze geschreven werden voor een weeskind. Poezie uit de oude doos.

KAREL VAN DE WOESTIJNE: De Nieuwe Esopet. De Sikkel, Ant-werpen, 1934.lk zou mij zeer moeten vergissen, zoo Engelman in N. E. als vele van de korte fabels in dentrant van Aesopus die de Vlaamsche dichter vastlegde, geen late en geduldige wraaknemingenwaren. De trage, ietwat loome wijsgeerigheid is er de groote bekoring van, de ironie wordtzinnebeeld en gestalte, de dingen die verzwegen worden componeeren mee zonder de strakheiden puntigheid van de gelijkenis te verstoren, er is grooter verrassing en omkeering in dan inmenige toornige tirade.

TOONEEL

Het sociale drama schijnt uitgewoed. De spreekkoorvorm, het Iaatstedramatische recept, heeft weinig goeds uitgewerkt in het zieke lichaamder tooneelkunst. 't V erval is rustig verder gegaan en de amusements-kunst vierde weer hoogtij tot groot genoegen van den „bourgeois satis-fait". Wat een opluchting, eindelijk bevrijd te zijn van de nachtmerrievan het intellectualisme!Men denkt snel — 't lijkt tenminste alsof --- en experimenteert blijk-baar in nog sneller tempo. De mechanisatie van het denken en demechanisatie ten behoeve der praktijk, of zakelijkheid, door enkeleleermeesters der denkacrobatie doorgevoerd, onder den mom van spe-cialisatie, is er schijnbaar in geslaagd, dank zij statistiek, classificatie,rubriceering, analyse, atomiseering en andere quasi-wetenschappelijkegrappenmakerij, de massamensch te automatiseeren. Men stopt eendubbeltje in de hersenpan der georganiseerde denk-automaten en kanten klaar, gepast en gewogen — want alles is zorvuldig in psychischelaboratoria verpakt — wordt de sociaal afgemeten dosis verstrekt.Wat doet het er toe, dat er met grof geschut wordt gewerkt, er dienengroote verkeerswegen te worden getrokken voor de steeds groeiendemassa der horde-menschen: het begrips- en gevoelsleven dezer massa'smoet massaal geregeld worden en de verkeersagenten der paedagogiedienen opgesteld op alle kruiswegen van het denken. Het is dus logischdat de massa den doorslag geeft wat het succes betreft, ook dat er eenzeker naturalisme gehuldigd is, daar de massa „vervoerd" moet wordendoor het landschap der steeds wisselende geneugten, gezeten in dedonzige omarming van een „fijnen" pulmancar. Denktourisme en pano-ramisme beheerschen de moderne „beweging". Ik beweeg dus ben ik!Het zal wel aan de physieke of matting te denken zijn en aan deduizeling der „afgecarde" massa's, dat men weer letters gaat en aan-dacht schenkt aan de eenzame grooten, die langs den weg staan enmediteeren over het lot en den levensloop der voorbijwirrelende horden.Van lieverlede rijzen voor de verstompten, bier en daar, eilanden vanvrede en overpeinzing op. Aldus herovert, bier en daar, het kalme be-wustzijn een veilige schuilplaats, stelt de diagnose van den tijdgeestvast, en wijst wederom op de hoogere waarden van het werkelijkeleven. Dank zij de wet der sociale zwaartekracht breekt langzamerhandde waarheid door, dat het sociale en maatschappelijke, ook het natuur-leven, slechts het kader, het decor zijn waar de mensch optreedt, endat de werkelijke speler, waar het per slot van rekening op aan komtis: de persoon als zoodanig, de mensch als geestelijke activiteit, reflexvan wetenden en naar hooger strijdenden wil. Opnieuw treedt uit dewirreling der levenswoeling deze waarheid naar voren, dat „de persoon"de maat is aller dingen. Een nieuw humanisme wordt geboren.Het zij mij vergund dit jaar de aandacht op enkele teekenen van ditnieuwe bewustzijn te wijzen. Allereerst vraag ik de aandacht voor eennegatief teeken en wel voor de aan mij gedane verklaring door Mevr.H. Roland Hoist, dat zij verder afziet van het schrijven voor het tooneel— althans in den door Naar zoo hoog opgevoerden vorm — ik bedoelhet spreekkoor-drama.

TOONEEL. 113

Op mijn verzoek om een tooneelwerk voor Vlaanderen te schrijven,

antwoordde zij, dat zij zich voortaan wilde terugtrekken in een intie-

mere levensfeer, daar zij bang was te veel te offeren aan mechaniseering.

Uit de mond onzer groote dichteres en ik aarzel niet er bij te voegen,

onzer grootste dramaturge, is deze afkeer een noodteeken, dat wijst

op een dreigend gevaar, een noodtoestand, waarin hoogere waarden

dreigen te vergaan. Moge dit teeken begrepen worden door velen, ook

in Vlaanderen, waar nochtans velen hoopten op het woord en het

inzicht dezer groote stamverwante dichteres, waar het geldt de levens-

strijd van hun verdrongen yolkDaartegenover staat een troostvol en verblijdend gebeuren, namelijk

het verschijnen van de Treurspelen 1 ) van Rene de Clercq, bij de uit-

geverij De Torentrans te Zeist. Het zijn drie spelen: Kain — Saul en

David — Absalon. Het merkwaardige nu dezer treurspelen is, dat zij

slechts in schijn bijbelspelen zijn. Bij nader toezien vormen deze spelen

een epische trilogie, waarin de oorsprong, het verloop en de verwar-

ring van den Vlaamschen strijd op zinnebeeldige overdrachtelijke, maar

tevens op gigantische wijze worden ontvouwd. Wie dieper doordringt

in de beteekenis van de Clercq's Kain zal onder den gesluierden zin

der bijbelsche handeling ontdekken een ongemeen scherp-heldere wijs-

geerige beschouwing, die de diepste oorzaken van twist, oorlog en

broederhaat peilt en hen in een universeel licht plaatst.

Het treurspel Kain is het treurspel van den strijd tusschen twee zwaarden:

het zwaard van den Engel, die de poort van Eden bewaakt en het

zwaard van den uitgestooten mensch, die het Paradijs veroveren wil

door geweld en handelt uit wraakgierigheid tegen God. Deze funda-

menteele oorzaak van haat en wraak vergiftigt later het gezag, zelfs

der gezalfden, die over het uitverkoren yolk regeeren en deze gedachte isde kerngedachte van het treurspel Saul, waarin wij de tegenstelling

vinden tusschen het wettige, maar slechte en besmette gezag en hetnieuwe hoogere recht van den uitverkoren redder: David. Het derdetreurspel Absalon teekent de verwarring in Davids Rijk, uit tuchteloos-heid, zonde en naijver gesproten, het schildert den ondergang van Davidshuis en van den schoonen Heilsdroom, waarvan hij de verpersoonlijkingwas.

Wie de toestanden in Vlaanderen kent, en het verloop van de gebeur-

tenissen aldaar in de laatste jaren gadesloeg, zal makkelijk de vele toe-passingen van de Clercq's uitbeeldingen op deze gebeurtenissen ontdek-

ken. Als balling, zelf vervuld met de oneindige brandende verzuch-

ting het heil aan zijn verscheurd en in onderlingen twist ontkrachteyolk te brengen, schreef hij vanuit het protestantsch-vrijzinnig Neder-

land, onder bijbelsche sluiering, deze dramatische trilogie —, wellicht

het machtigste en verstrekkendste gewetensonderzoek, dat ooit voorVlaanderen werd gedaan.

Dat de Clercq de oud testamentische sfeer koos, is een opmerkelijk

felt. De Clercq zag in die sfeer en in de aansluiting aan het protestan-

tisme voor Vlaanderen, de aansluiting aan de historische heldentraditie

der vereenigde opstandige gewesten, een program en een weg voor een

8

114 TOONEEL.

mogelijke staatkundige hereeniging met Nederland. Die sfeer van gere-formeerde vroomheid was de sfeer, waar de Clercq's ontembare zielkracht uitputte in leed en nood. Zij leek hem den weg der overbruggingen het sterkste middel van verzet tegen een christendom, dat volgenshem, in Vlaanderen, heulde met een wettig, maar besmet gezag.Het parallelisme zou ongetwijfeld verder kunnen worden doorgetrokken.Hoe men ook over deze vraagstukken moge denken, dit eene is zeker,dat deze trilogie voor den Nederlandschen stam in het algemeen envoor Vlaanderen in het bizonder een schat van zeldzame beteekenisis. Het is het beste wat de Clercq ons schonk. Het is de rijpe en diepegetuigenis van zijn inzicht, zijn levenstestament. Van zeldzame pracht isde inspiratie, waarop de dichterlijke taal wiekt tot profetische bezieling.Handeling, beschouwing, lyrische dialogeering der koren, compositie enbovenal de kernachtige taal, wier stalen en toch soepele gebondenheidmachtig aangrijpt, meesleurt en overtuigt — alles is van hoogere ordeen behoort tot het beste van het beste.Ik aarzel dan ook niet te verklaren, dat hij, die een waardige vertol-king dezer trilogie tot stand brengt, den Nederlandschen stam aan zichverplicht en een onschatbaren dienst aan de Nederlanden bewijst. Indiener iets ontbreekt aan deze treurspelen, dan is het het opschrift vanHoratius:„Aere perennius monumentum exegi ...... "Hoelang zal de Clercq's monumentale werk op herkenning moetenwachten?Een andere schepping, die eveneens onze aandacht en waardeeringten voile verdient, is de verbeelding van Napoleon's ondergang, zooalsMussolini hem met behulp van den vakman G. Forzano 2 ) voor het tooneelvastlegde. Ik schreef: Napoleon's ondergang, ten onrechte, veeleer ishier Napoleon's opgang in vollen luister geschilderd. Napoleon verloorWaterloo, maar overwon zijn eigen levenslot. Voor de menschen vielhij, voor zijn geweten verrees hij tot hoogeren luister. Immers, Napoleonofferde zich vrijwillg voor Frankrijk op het moment, dat hij in staatwas, kort na Waterloo, den roekeloozen Blucher te vernietigen enwederom Europa's lot te beheerschen. Tegenover den geslagene, zooalshij door een utilitaristische en klein-burgerlijke geschiedschrijving wordtgeteekend, stelt Mussolini den held, die zich boven de wisselvallighedenvan het lot verheft en in het vrijwillig offeren voor het heil van hetFransche yolk zijn hoogste bestemming bereikt. Voor Mussolini biedthet opschrift op Napoleon's graf de ware kern zijner grootheid. Napo-leon wenschte te rusten op den boord der Seine, te midden van hetyolk, dat hij zoozeer had liefgehad. Die heroische liefde voor hetFransche yolk overtrof zijn liefde voor roem en eer, ja, voor eigenleven. Deze opvatting strekt den Duce tot eer en openbaart ons de groot-heid zijner eigen idealen.Met nadruk wijzen wij op de heroische gestalte van Napoleon'smoeder Laetitia. Er is een evenknie in de wereldlitteratuur voor dezegestalte, namelijk de moeder van Coriolanus bij Shakespeare. Evenalsdeze is Laetitia voor haar zoon, op het gewichtigste oogenblik van zijn

TOONEEL. 115

leven, de roep van het eeuwige, de heilbrengster die den keizer, haarkind, opvoert tot waarachtig heldenleven en hem voor de tweede maalhet leven schenkt.Van eenzelfde levensopvatting — het opbouwen en het verheerlijkender personaliteit als hoogste levensdoel — getuigt ook het werk vanJohn Drinkwater, 3 ) in de uitstekende vertaling van Prof. Dr. P. Fyn vanDraat.Hier rijst voor ons op, in levendige tafereelen, het leven van den vol-hardenden, geduldigen kamper voor de Amerikaansche vrijheid, Lincoln.De strijd is tusschen het wisselende lot en de heldhaftige taalheid vaneen moderne profetische gestalte, die evenals de oude profeten zijnyolk door de woestijn der beproevingen tot de redding wilde leiden.Sober en strak gevat, bondig en nuchter angelsakisch van schildering,schuilt achter alles de spanning der volharding en rijst het helden-karakter van den leider, een Michelangeleske figuur, voor de oogenvan onzen geest op Dit werk moet ongetwijfeld een groote opvoed-kundige waarde bezitten en wijst den weg aan voor een nieuwe toe-komst van het tooneel: de klassiek humanistische richting, die hareplaats in school en onderwijs nog niet heeft veroverd, en er toch alsfactor voor karaktervorming een eereplaats dient te bekleeden. Dedramatische uitbeelding van groote voorbeelden is het beste levens-onderricht voor jong en oud.Dat deze drie zoo ver van elkaar levende schrijvers eenzelfde rich-ting aangaven en in hun uiterlijk zoo verschillend werk zoo ea .' vaninzicht en doel zijn, getuigt voor de kentering, die zich in onze dagenopenbaart. Een nieuw, een vernieuwd humanisme wordt geboren, waarinnieuwe hoogere elementen zijn verwekt; wederom trekt „de Mee - , dieschemerend licht in den mensch en boven de verwildering van de tijdenoprijst in een niet te loochenen morgenrood van bewuste opstanding.Moge ook voor het Katholieke tooneel dit ideaal, hetwelk ten voilein den franciscaanschen groet belichaamd en uitgedrukt wordt, bewaar-heid worden: Dominus ostendat tibi faciem suam.

Jos. Vandervelden.

1) RENE DE CLERCQ. Treurspelen: Kain --- Saul en David --Absalon. De Torentrans, Zeist, 1934. 263 biz. ing. f 4.90.

2) MUSSOLINI, B. EN G. FORZANO: Hundert Tage (Campo diMaggio). Paul Zsolnay, Berlin, 1934. 140 blz. ing. f 1.75.

3) JOHN DRINKWATER: Abraham Lincoln. Kemink & Zoon,Utrecht.

JAC. BALLINGS: Op afbetaling. P. Vink, Antwerpen, 1934. 112 blz.ing. Bfr. 16.--.

Een familie is financieel in de put! Eenigste redding is: de dochter uithuwelijken tegen haar zin.Hetgeen aanleiding geeft tot een reeks tragi-komische voorvallen, welke door schr. in eengeestigen dialoog worden verteld. Een blijspel met gezonden moraal voor dilettanten-clubs.

WIL VAN DEN BERG: S.O.S. Jan Grosfeld, Berlicum, 1934. 30 blz.ing. f 1,--.

Leuke radio-klucht in een bedrijf met een verrassend slot.

116 TOONEEL.

HARRY BERGHOLZ: Die Neugestaltung des modernen englischenTheaters. Karl Bergholz, Berlin, 1934. 314 blz. gecart. M. 18,—.Schr. onderzoekt eerst het moderne Engelsche drama naar z'n sociologische zijde en komt totresultaat dat in de laatste 60 jaren zoowel quantitief als qualitatief de meeste tooneelwerkenzich op 'n dilletanten-niveau bewegen en dus van slechts geringe litteraire beteekenis zijn.

A. BOERE: Het was een droom. Jan Grosfeld, Berlicum, 1934. 63 blz.ing. f 1.75.

Een drukker, die voor zijn faillissement staat, kan de zaak redden, als hij een schunnig week-blad wil uitgeven. In een droom ziet hij de gevolgen van die daad. Dit redt hem uit de handenvan den geest der duisternis. Goed gecomponeerd katholiek stuk.

JOSEF BOON C.S.S.R.: De zeven blijdschappen van Maria. P. Steen-landt, Kortrijk, 1934. 108 biz. ing. Bfr. 18.—.Meer tafereelen dan tooneelen. Geen handeling, doch aanschouwelijke voorstelling van gebeurte-nissen, die deels historisch, deels modern aandoen, nu eens „hemelsch dan aardsch" zijn. Meerstichtend, dan ontroerend zullen deze mysterie-spelen met hun gemengde spreekkoren slechtsvoor beperkte tooneelgezelschappen opvoerbaar zijn.

JOSEF BOON C.S.S.R.: Aan ons de zee. P. Steenlandt, Kortrijk, 1934.21 blz. ing. Bfr. 5.—.Een spreek- en bewegingskoor in soberen stijl gehouden en eenvoudig van bouw: een noodklacht,een gebed tot O.L. Vrouw ter Zee om de demoralisatie van het strandleven tegen to gaanlTendenz niet hinderlijk, dus ter vertooning aanbevolen.

JOSEF BOON: C.S.S.R.: De nieuwe dag. De Oogst, Antwerpen, 1934.32 blz. ing. Bfr. 8.—.Een symbolisch poëem. Doch men behoeft bij de lezing niet naar de beteekenis to zoeken enhet is schoon binnen de lijn gebleven van het Kajotsterswezen. Simpele, schoone woorden, diebinnen het kader van dit poèem een verheven beteekenis krijgen. Een prachtig spel voor ksonzejeugdvereenigingen.

G. BOS: 's Nachts in 't korenveld. Van Gorcum- & Co., Assen, 16 blz.ing. f 0.60.

Een aardig zangspelletje, dat door een onbepaald aantal meisjes kan worden opgevoerd.

P. TH. BUNDTSCHUH: Het spel van de nar Doetalwel. De Oogst, Ant-werpen, 1934. ing. Bfr. 17.---.Een zeer modern opgevat spel van lach en ernst, dat als een soort „Elckerlijck" de booze drif-ten van de menschen aantoont, ze samenhoopt in een hoofdfiguur en tegenover hen stelt dereddende macht in den persoon van een jongeling die als nar in dienst gaat bij koning Elkimand(Elk Iemand) en hem door het aantoonen van zijne gebreken tot bekeering brengt.

JEAN COCTEAU: La macline infernal. B. Grasset, Paris, 1934. 146 blz.ing. Ffr. 12.50.

Een geslaagde moderniseering van het tragisch gegeven door Sophocles en Oedipus behandeld.Schr. legt een grooten eerbied aan den dag voor het levensmysterie. Geen katholiek drama, maareen drama over de levenseerlijkheid zooals ook de katholiek die eischt, aldus 'n criticus, metwien we 't eens zijn. 'n Alleszins aangrijpend en opvoerbaar tooneelwerk.

CLEMENCE DANE: Wild Decembers. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.240 blz. ing. M. 1.80.De familie Brontd, Charlotte, haar begaafde zusters en de onzalige broer vorm en de litteratuur-historische stof voor Clemence Dane's tooneelstuk, dat buitengewoon levend deze vier gespannennaturen in hun botsing en strijd teekent. Echter meer een leesdrama, dan een speelstuk vangroote allure.

DIETZENSCHMIDT: Hodie Scietis, quia veniet Dominus! Volkschaft-Verlag fur Buch, Biihne and Film. Berlin-Charlottenburg, 1934.

ing. M. 1.80.Een Advent-spel met een zuiver-eigen accent, vast van bouw en symboliek. Een mengeling vanspreekkoor, proloog en liturgisch-koorgezang. Man en vrouw, jongens en meisjes klagen hunnood ten hemel, doch de genade van Boven schenkt hen de Kerst-boodschap, die hen allen weeropricht uit hun ontreddering.

FRITS VAN DUINEN: Toen de zon opging ...... Tooneelfonds JanGrosfeld, Berlicum, 1934. 95 blz. ing. f 2.—.Uit „Zonsopgang" van Joh. van Eekelen, een stuk vol bombast, heeft schr. de vrouwenrollenweggewerkt. Men kan wel nagaan, wat er is overgeblevenl Naar de prullemand.

BEN VAN EYSSELSTEIJN: De vliegende feeks. A. J. G. Strengholt,Amsterdam, 1933. 78 blz.De blijmoedige geschiedenis van een modern Engelsch meisje, dat naar Kaapstad wil vliegen,maar met haar mecanicien ergens op een onbewoond eiland terecht komt. Geestig en origineel,vooral het begin van II.

TOONEEL. 117

J. FREVEL: De geboorte onder het Kruis. Van Gorcum & Co., Assen,1934. 40 blz. ing. f 1.50.Een zeer moderne verwoording op het traditioneele raam van het eeuwige ker4tgebeuren. Vowgemengd tooneel dit zuiver symbolisch spel.

G. A. S.: Bureau „Succes". Jan Grosfeld, Berlicum, 1934. 40 blz.ing. f 1.,—,.

Schrijver laat een van zijn personages zeggen, dat het publiek hoempa, gijn en larie wil. Alsdit zoo is, zal Bureau „Succes" inderdaad succes hebben.

FRANS GEVELS: Van den man, die zijn ziel verkocht. P. Vink, Ant-werpen, 1934. 28 blz. ing. Bfr. 8.--.Het Smidje-smee-motief in een vlotte en spannende een-akter gecondenseerd. Aanbevolen.

FRANS GEVELS: Het hoogste lot. P. Vink, Antwerpen, 1934. 34 blz.ing. Bfr. 8,—.

Niemand wil gelooven, dat een arme sloeber het hoogste lot met won en zoo wordt het slacht-offer volens nolens „gevierd". 'n Leege en geforceerde klucht.

M. DE GHELDERODE: Godelieve. De Oogst, Antwerpen, 1934. 76 blz.ing. Bfr. 17.—.

Een zeer opvoerbaar mysteriespel ook voor kleinere kringen, met de sterke techniek en dewarme fantasie van de auteur. Eenvoudig, bevattelijk en toch zoo aangrijpend in al zijn modernzijn.

HENRI GH8ON: Job. Jan Grosfeld, Berlicum, 1934. 55 blz.ing. f 1.75.

De geschiedenis van den heiligen man Job is door GliEon tot een bijbelsch drama verwerkt. NolVerbiesen heeft het treurspel met veel zorg vertaald. Voor geroutineerde acteurs, die over eenzeer bekwamen regisseur beschikken.

Dr. GODELAINE: Onderzoek naar worden en wezen der Theater-kunst. De Oogst, Antwerpen, 1934. 48 blz. ing. Bfr. 8.50.Een interessant werkje, waarin in vliegende vaart de tooneelgeschiedenis behandeld wordt. Alsbezwaar zou kunnen gelden het overgroot aantal aanhalingen, die onprettig aandoen bij het lezenen wel eens doen veronderstellen, dat schr. zelf de verantwoording niet op zich durft nemen.

PAUL GOUBERT: Vivien. E. Vitte, Lyon, 1933. 114 blz.De figuur van Willem van Oranje staat in het middelpunt van dit drama, dat daarom ook buitenFrankrijk belangstelling verdient.

JAN GROSFELD: Als je alles kwijt bent...... Jan Grosfeld, Berlicum,1934.. 96 blz. ing. f 2.,—.Grosfeld laat zien, waartoe een moderne heiden komt, wanneer diens gezin aan een ongeneeslijkeziekte is overgeleverd. Evenals de vroegere stukken van dezen schrijver zal ook dit door veledilettanten gaarne in studie worden genomen.

BLANKA GYSELEN: Van Zwartsnoetje. Tooneelfonds Putman, Wen-duine, 1934.Een sprookjesspel voor kinderen, meteen een voor groote menschen, om den dieperen zin enden grootschen eenvoud van dit vertelsel. Heel het dialoog is trouwens sober in dien trant ge-houden, natuurlijk en onbevangen.

GERHART HAUPTMANN: Die goldene Harfe. G. Fischer, Berlin,1934. ing. M. 3,—.Speelt in den tijd der Vrijheidsoorlogen. Twee broeders zijn verliefd op een jonge gravin, datbrengt verwijdering. Een zelfmoord maakt hieraan een einde. Leeg van idee, zwak van com-positie met stuntelige dialoog. Een groote deceptie voor de Hauptman-vereerders.

G. HELDERENBERG: Mysterium Crucis. De Oogst, Antwerpen, 1934.56 blz. ing. Bfr. 12,—.Een uitgebreid spreekkoor op het raam van den Kruisweg, met uitzonderlijke kwaliteiten voorde zegging. Een rijk gamma van gevoelens met een sterk vers, dat zeer klank-expressief werkt.

LEO HENS: Brood. J. Janssens, Antwerpen, 1934. 32 blz. ing. Bfr. 10.--.Strekking goed, doch te zeer nadrukkelijk uitgebeeld. Stroef en onbeholpen van dictie, dochtooneelmatig zeer geslaagd door de afwisselende en typeerende actie. 'n Socaal onderwerp:'n fabrikant ontslaat op cynische wijze arbeiders om z'n echtgenoote een vlot luxe leventje tegunnen.

HENDRIK IBSEN: Peer Gynt. P. N. van Kampen, Amsterdam, 1934.104 blz. geb. f 1.75.'n Schitterende vertaling van het beroemde tooneelstuk: mengeling van gedachte en fantasie,Noorsche onrust en natuur-nabijheid.

118 TOONEEL.

NIC. KARHOF: De smid van Volendam. Jan Grosfeld, Berlicum, 1933.98 blz. ing. f 2.—.Goed van bouw. Porsche dialoog. Prachtige speelscênes. Katholieke dilettanten gaarne aan-bevolen.

L. KOOPS: De Ballerkoel.T. WESTRA: Panwoog.M. C. SCHUMACHER: Een goed kind is een koninkrijk waard. Van

Gorcum's Tooneelfonds, Assen, 1934. Per stuk ing. f 0.30.Frissche, origineele tooneelstukjes, welke de kinderen gemakkelijk kunnen instudeeren. De Baller-koel is in Drentsch dialect.

L. v. A.: Tonnie. Hoe zij was en hoe zij werd. Jan Grosfeld, Berlicum,1934. 61 blz. ing. f 1.—.Dit niet te moeilijk speelbaar propagandastuk voor de K. J. V. is een mooie en zeer welkomeaanwindt voor het meisjestooneel.

M. DE LEEBEEK: Zendelingskens. Missieklokje, Antwerpen, 1934.Een zeer fijn en welgeslaagd kinderspel van een bepaald onbekend schrijver.

A. LEESBERG Pr.: Rond Kerstnacht. Pieter Langendijk, Haarlem. 23 blz.ing. f 1.-4.

In een vijftal tafereeltjes wordt den kinderen het kerstverhaal eenvoudig en bevattelijk voor-gesteld.

H. LIGONDI: Aleidis. Jos. Vermaut, Kortrijk, 1934. ing. Bfr. 15.—.De taal van het stuk is stroef en te veel tooneelmatig. Het onderwerp van het tooneelstuk, hetoptreden van de Geuzen is voor opvoering in Nederland wel goed gekozen.

GABRIEL MARCEL: Le monde 'eassê. Descke de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. ing. Ffr. 20,—.Het stuk toont de verscheurdheid aan van de huidige samenleving en wijst den weg naar deeenig afdoende redding: het bovennatuurlijke. Het drama heeft als hoofdfiguur een vrouw dielangs vergissingen en fouten opklimt naar de Waarheid. Steunt sterk op de scholastiek, meerlees- dan speeldrama.

JEAN MARSELE: Vers les Sommets. Librairie génêrale des Oeuvres,Paris, 1934. 160 blz. ing. Ffr. 6.—.Een volkskind voelt zich geroepen tot het priesterschap en bekeert daardoor een vriend, die ophet slechte pad was. Een eenvoudig stuk, dat veel goed kan doen.

ALOIS PAS: De reigers en de kalkoenen. V. van Loo, St. Jans Molen-beek, 1934. 126 blz. ing. Bfr. 12,---.'n Smakeloos allegaartje van dorpspolitiek en 'n paar onmogelijk samen geflanste huwelijken.Flauwe kost.

GUSTAAF VAN DER PERRE: S.O.S. Jos Janssens, Antwerpen, 1933.64 blz. ing. Bfr. 15,—.Een verdienstelijk anti-oorlogsspel, dat het onverantwoordelijke gedoe van machten die 't onwe-tend yolk ophitsen naar de menschenslachting, fel aan de kaak stelt. 'n Volgehouden harmonietusschen ape! en woord is deze ontmaskering der oorlogspotentaten met.

PAUL DE PITRAY: Le mauvais genie. Andre Lesot, Paris, 1934. 144 blz.ing. Ffr. 5.--.

Een vroolijk spel, dat alle kwaliteiten bezit, om gedurende een paar uurtjes den lachlust op tewekken.

DIRK VAN DER POEL: Leekenspel. Geillustreerd. W. L. & J. Brusse,Rotterdam, 1934. 44 blz. ing. f 1.50.Een litterair-historische onderzoek naar de oorsprong, waarde en eigen-acrd van het leekenspel.gevolgd door een scherpe analyse van de meeste vertoonde leekespelen o.a. van Roland Holsten de Graalspelen, die schr. bijzonder waardeert.

FLORIS PRIMS: Vijf spelen van zinnen. St. Alfonsusdrukkerij, Leuven,1934. 211 biz. ing. Bfr. 20.-4.'n Vijftal spelen die tooneel zijn in den zin van „vertooning", niet van „handeling". Het Doopselvan Elkerlik, Elkerlik zijn meer moraliseerend dan dramatisch, Ruth naar Calderon is meer drama-tisch, sober van stof en vloeiend van handeling. Viaticum (uittocht van het Jodenvolk uitEgypte) is meer onderrichtend en bctoogend! Tooneelkundige waarde hebben deze spelen niet --wel zijn ze „onderrichtend en stichtend en begeesterend voor het goede".

VICTOR RENIER: La dernikre êtappe. P. Wenduyne, Waremme, 1933.44 biz.De held van het stuk is een socialist, die overgaat naar het communisme, maar na allerlei er-varingen zich bekeert tot het christelijk ideaal.

TOONEEL. 119

P. PAUL RUMPERT 0.M.: De leeuw van het Gild. Missiehuis derPaters Oblaten, Wareghem, 1934. ing. Bfr. 12.50.Een drama uit den roemrijken tijd der Vlaamsche gilden. Voor dilettanten-opvoeringen geest-driftig geschreven en met veel afwisseling in de tooneelen en de optredende personen.

P. Dr. MATTHAUS SCHNEIDERWIRTH, O.F.M.: Anna Bijns. Ferdi-nand Schiiningh, Paderborn, 1933. gec. M. 0.75.'n Litterair-historische beschouwing over onze dichteres Anna Bijns, welke van diep begrip vandeze begijn en haar onvolprezen poezie getuigt. Ook de Katholiciteit van haar poezie doet schr.recht wedervaren.

JEF SCHEIRS: De duivel hangt. Van Lantschoot—Moons, Dendermon-de, 1934. ing. Bfr. 10.--.Een guitig stukje waarin het thema van den man die zijn ziel verkoopt en nadien toch den duivelte vlug of is, weer eens wordt gebruikt. Schr. hekelt hier alle standen en klassen en hangt er eensatyrieke schets in op van bet bedrog in de wereld.

M. SCHILTHUIS-BRUGSMA: Hoe Jan Klaasen zijn kind weer kreeg.Van Gorcum & Co., Assen, 1934. 16 blz. ing. f 0.30.Welkome aanwinst voor de schaarsche poppenkastlitteratuur.

JAC. SCHREURS O.M.C.: Offensief. W. Bergmans, Tilburg, 1934.ing. f 1.75.

Op vele plaatsen een mooi gedicht, maar een leekenspel is het niet. In dit spel is teveel vanden Hemel en van de Hel en te weinig van de aarde. Die fijne, aan de dagelijksche werkelijk-heid ontleende trekjes van ons Middeleeuwsch tooneel missen we hier. Het werd meer eencantate voor koren en soli dan een met overtuiging te spelen spel.

W. SOMERSET MAUGHAM: Plays. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.280 blz. ing. M. 1.80.De 3 hier opgenomen stukken zijn als litteratuur niet van zijn beste doch als tooneel misschienwel van de vermakelijkste die S. M. heeft neergepend. Maugham is niet de man van thesis-stuk-ken, politiek of ideeen. Hij geeft vooral satire op de gegoede middelklas in Engeland en steektden draak met haar ijdelheden en zwakheden.

W. SOMERSET MAUGHAM: Plays II. B. Tauchnitz, Leipzig, 1934.326 blz. ing. M. 1.80.„Art is indifferent to moral" zegt schr. Wie zich aan de lezing van deze laatste vooroorlog-sche stukken van Maugham zetten wil, doet goed dit beginsel vanwaar de schr. uitgaat tebedenken. Het laatste stuk is alleszins het beste uit den bundel en voert ons naar Canada waarde schr. een pons ging verblij ven om dit stuk klaar te maken.

C. J. STAES: De schaduw. Jos. Janssens, Antwerpen, 1934. 85 blz.ing. Bfr. 14.--.

Met detectivische scherpzinnigheid wordt een lugubere misdaad ontdekt. Boeiend van handeling,geleidelijk van verloop en rad van dialoog.

A. TRIJPSTEEN: Vlaamsch offer. J. Lannoo, Thielt, 1934. 72 blz.ing. Bfr. 15.--.

Een politiek tooneelspel. De voor het nationalisme ijverende dorpsonderwijzer Lode Jordaenswordt uit zijn ambt ontzet en tot algemeen secretaris van ziekengilden benoemd. Speelbaar schijntons het werk niet. Een monoloog van zeven groote bladzyden past meer voor een meeting.

ANTON VAN DE VELDE: Radijs. Vlaamsche Boek-Centrale, Antwer-pen, 1934.Anton van de Velde is een tooneelschrijver van talent en fantasie. Fantasie op de tooneelplankenis een zeldzame verschijning. Dit tooneelspel kan een verrijking zijn van de zoo schaars voor-ziene tooneelbibliotheken van onze jeugdvereenigingen en middelbare scholen. Het is alleen devraag of men in het Noorden dit jongensspel, dat zoo grappig-vertrouwelijk met de heiligen vanhet hemelsche heir omspringt, durft op te voeren.

EDUARD VETERMAN: Nova Zembla. A. J. G. Strengholt, Amster-dam, 1934. 100 blz.De overwintering op Nova Zembla dank zij Tollens, een der bekendste episoden uit onze vader-landsche geschiedenis, is door den auteur in een zevental tafereelen tot een „heldendrama" ver-werkt. Technisch knap in elkaar gezet. De fantasie van den schrijver verdringt hier en daarde historische juistheid.

D. VEZEL: Een Mensch. Een Maskerspel. Van Gorcum & Co., Assen,1934. 57 blz. ing. f 2.50.Een spel van beweging en spanning, in een mooie tevens bloedvolle tekst. Het symbolischespel van den jongeman, die zoekt naar evenwichtigheid in zich zelf, om in rust, die tevenskloekmoedig aanvaarden is van den levenskamp zooals die iederen dag ons beheerscht, uiteindelijkde eerste schemering te ontwaren van het Gods beleven. Al blijft het geheel eenigzins vaag, toch

.. is die kernidee scherp te achterh3len.

120 TOONEEL.

CAREL VOORHOEVE: Reinaert de Vos. Een spel van dieren en men-schen. Batteljee & Terpstra, Leiden, 1934. 72 blz. ing. f 1.75.Schr. heeft met eenige weglating en wijziging het Reinaert-epos tot een tooneelstuk vervormd, watwat niet zoo bezwaarlijk bleek, en het oude Middelnederlandsch al te simplistisch in nieuw-Nederlandsch omgezet. Verdwenen is al het pittoreske, het geestige, het pikante der middel-nderlandsche uitdrukking. Als tooneelstuk zou de Reinaert „het wel doen'', dunkt me.

J. VLIYSTERS: Napoleon op St. Helena. Oud-Brabant, Oisterwijk, 1934.112 blz. ing. f 1.75.Bedoelt aan de band van historische gegevens een beeld te geven van den geheelen Napoleon,door het ongeluk gelouterd. In deze tijden van omwentelingen, wanbeheer, modern heidendome.d. wel een actueel en, zooals de stof behandeld is. een uiterst leerzaam onderwerp dat vooropvoering zich ook vanwege bouw en dialoog eigent.

PIERRE DE WATTYNE: Le Temoin Silencieux. Jos. Vermaut, Kortrijk,1934. ing. Bfr. 18,—.Een detectivestuk dat wel aardig geschreven is en getuigenis aflegt van eene uitstekende tooneel-kennis van de schrijvers. Het gegeven echter is gewaagd vanaf het eerste tafereel.

ALEX WALRAVENS: Stagnatie in een dorpsschool. Jan Grosfeld, Ber-licum (N.-Br.) , 1934. 21 blz. ing. f 1.--.Onder leiding van een bekwaam regisseur is er van dit cabaretnummertje heel wat te waken.

LEO WEISMANTEL: Die Sonnewendfeier des jungen Deutschland.schaft-Verlag fur Buch, Biihne and Film, Berlin-Charlottenburg 4, 1934.

ing. M. 2.--.Weismantel als proloog spreker van 't derde rijk, Baldur's dood en de komst van het Christen-dom zijn 't thema van dit vage spel: deels spreekkoor en monoloog. Geen vooruitgang noch indramatischen als ethischen zin van het tooneelwerk van Weismantel.

WILNED: L'or maudit. Librairie gênêrale des oeuvres, Villeneuve-le-Roi, 1933. 92 blz. ing. Ffr. 5.--.Symbolisch spel in vrije verzen.

REINIER IJSABIE: De Geldschieter. P. Vink, Antwerpen, 1934. 35 blz.ing. Bfr. 8,--.

'n Luimige an-acter in caricatuurvorm van een woekeraar, die bij den neus wordt genomen.

STEFAN ZWEIG: Jeremias. Treurspel in negen deelen. P. Vink, Ant-werpen, 1934. 126 blz. ing. Bfr. 20.—.Men voelt hoe, onder de looden zwaarte van de oorlogsdrukking dit werk is geboren uit hethart en den geest van iemand die zijn heele wezen had gesteld in den dienst van den vrede. Enalhoewel die omstandigheden het wezen van het stuk zelf in zeer sterke mate zullen hebben be-invloed, is het stuk toch heelemaal gebleven in het kader van zijn tijd: want het is een Bijbel-geschiedenis. Alle tooneelen staan sterk op zichzelf en vormen aan het einde van het werk eenindrukwekkend geheel.

(ZONDER NAAM) : Le theatre èlizabêthain. Marseille, 1933. 254 blz.ing. Ffr. 12.,—.

Dit nummer van de Cahiers du Sud behandelt de bloeiendste periode, welke het Engelschetooneelleven ooit heeft gekend. Wie zich voor Engelsche litteratuur interesseert, moet hiervankennis nemen.

KUNST

Dr. I. N. BAKHUIZEN VAN DEN BRINK: De Romeinsche catacombenen haar fresco's. D. A. Daamen, Den Haag, 1934. 184 blz.

ing. f 4.25; geb. f 5.75.'ti Leerzame bijdrage tot een beter begrip van de oud-Romeinsche archaelogie en fresco-schilder•kunst. i

LEON BECK: Deux siécles de peinture italiens. De Cimabue a Raphael.Delagrave, Paris, 1934. 120 blz. ing. Ffr. 15.--.Studie over schilderstukken, welke zich in Italiaansche verzamelingen bevinden en welke men nietzoo gemakkelijk origineel te zien krijgt.

L. VAN DEN BOSSCHE: Les cheminements de L'Art Catholique. Pul-chra, Brugschestraat, Gent, 1934.Zich baseerend op een teekening van Paula Gradom, ontwikkelt de schrijver een korte maardiepgaande beschouwing over de rol en de taak van de katholieke kunst. Onmisbaar werkje vooronze katholieke kunstenaars; het zal hun leiden op den goeden weg en richting geven aan hunschoonheidsdroomen.

JEF. CRICK: Leven en werken onzer beeldende kunstenaars. Ge-illustreerd. J. Crick, St. Amandsberg, 1934. 237 blz. ing. Bfr. 25.--.Met korte aanteekeningen worden een zes en tachtig Vlaamsche schilders en beeldhouwers ge-karakteriseerd. Talrijke interessante gegevens over leven en werk, stijl en figuren worden onsmeegedeeldl Critiek wordt niet geoefendl 't Werk dient ter aanmoediging en steun van deVlaamsche kunst

EUGEN DIESEL: Deutschland arbeitet. Eckart-Verlag, Berlin. 128 blz.gec. M. 2.25.

Deze photo's zijn van een ongemeen suggestieve kracht en artistiek van groote beteekenis. Zezijn niet alleen een illustratie, maar een monument van Duitsche werkvlijt en photografischkunnen.

JAN ENGELMAN: Nieuwe schilderkunst in Holland. Geillustreerd. DeSpieghel, Amsterdam, 1934. 32 blz. ing. f 1.—.Schr. verdeelt in deze leerzame causerie de productie van het „Hollandsche schildersgenie- intwee richtingen, de weer suggereerende en structieve en de scherp concrete. Een helder eninzichtgevend essay.

GUSTAV ERNEST: Johannes Brahms. Deutsche Brahms Gesellschaft,Berlin-Schäneberg, 1934. 416 blz. ing. M. 6.—.Aan de hand van een volledige bronnenstudie wordt een zelfstandig en in menig opzicht nieuwbeeld geschetst van den grooten Duitschen componist. Een eerlijk stuk werk van een grootmuziek-kenner en bedreven psycholoog.

MARIUS DES ESSARTS: Georges Wasterlain. Geillustreerd. L'Eglan-tine, Bruxelles, 1933. ing. Bfr. 7.50.Georges Wasterlain, geboren in 1889 te Chapelle-lez-Herlaimont, in Henegouwen is een derbeste hedendaagsche beeldhouwers in Belgie. Invloed van Constantin Meunier is aan z'n werkniet vreemd, zooals blijkt uit de goede reproducties van dit sympathiek boek.

JEAN FELIX: Le chemin du cinema. Ed. Film et Technique, Paris, 1934.96 blz. ing. Ffr. 15.--.Uit technisch oogpunt interessant. Wegens enkele foto's en principes is het niet voor iedereengeschikt.

BOGDAN FILOV: Geschichte der bulgarischen Kunst unter der tiirkisch-en Herrschaft und in der neueren Zeit. Geillustreerd. Walter de Gruyterund Co., Berlin, 1934. ing. M. 20.—.Een omvattende kunsthistorische studie van Bulgarije; vooral bij de proeven van de nieuweBulgaarsche kunst verbaast men zich over de artistieke bedrevenheid dezer kunstenaars.

ETHA FLES: Handboek der kunstgeschiedenis. L. C. G. Malmberg, DenBosch, 1934. 324 blz. ing. f 5.90; geb. f 6.90.Een handboek als dit is natuurlijkerwijze geschreven in eenigszins academischen trant: het per-soonlijke der schrijfster blijft vanzelf op den achtergrond. Ook zou men over details kunnendiscussieeren. Maar opzet, structuur en uitwerking getuigen van de soliede eruditie, den smaaken het goede oordeel van wie het boek samenstelden.

MAX. J. FRIEDLANDER: Die altniederlandische Malerei. Geillustreerd.Paul Cassirer, Berlin, 1934.Deze nine en bedreven kenner spreekt over Jan Joest, Joos van Cleve, Provost en Patenier. Deeene meester neemt meet plaats in dan de andere. Afgezien van de gegeven hoeveelheid berich-ten, die den omvang van den tekst in hoofdzaak bepaalde, tracht de historieschrijver weer ofminder uitvoerig de beteekenis van elke persoonlijkheid te beoordeelen.

122 KUNST.

J. GODEFROY: Het teekenen van koppen en portretten. Eisma, Leeu-warden, 1934. 118 blz. ing. f 2.30.Wat voor het teekenen van koppen en portretten noodzakelijk gekend moet worden, ,--, kennisvan proporties van den kop, van den anatomischen bouw er van, van gemoedstoestand en ge-laatsuitdrukking, -- is in dit boekje beknopt bijeengebracht.

J. GRESHOFF: Jozef Cantrê, houtsnijder. Geillustreerd. De Spieghel,Amsterdam, 1934. 28 blz. geb. f 1.90.Afgaande op zijn xylographisch oeuvre, dat slechts een onderdeel is van 's kunstenaars levenswerk,-- Cantrè is zooals men weet ook en vooral beeldhouwer -- concludeert Greshoff in z'n ge.animeerd geschreven verhandeling, dat Jozef Cantrê een kunstenaar is, die in grootschheid vanbedoeling, in synthetisch vermogen en in rijkdom van psychische en plastische variaties zijnsgelijke in de Nederlanden niet vindt.

W. JOS. DE GRUYTER: Schilderijen zien. Geillustreerd. De Arbeiders-pers, Amsterdam, 1934. 60 blz. ing. f 1.75.Maakt in een heldere causerie den lezer wegwijs in 't rijk der picturale kunst. We leeren vooralde waarde van een „beeld — beoordeelen onafhankelijk van het uitgebeelde onderwerp, dat aan-leiding was tot de schoone ontroering, welke hij in z'n werk vorm en gestalte gaf. Voor vol-wassenen, want interpretaties als van Goya, kunnen ons kwalijk voldoen.

Prof. Dr. A. HEKLER: Budapest als Kunststadt. Fritz Lindner, Kussnachtam Rigi, 1933. 160 blz. geb. Zw.fr. 6.50;Na een korte kennismaking met het huidig stadsbeeld, wordt de lezer onmiddellijk in aanrakinggebracht met wat van de Oudheid in de Hongaarsche hoofdstad overbleef. Middeleeuwen enrenaissance stapelden kunstwerken opeen, waarvan vele door de Turken gruwelijk verwoest wer-den. Ook enkele Moorsche gebouwen zijn nog in de stad na to wijzen. Barok en ro-co-co schiepentalrijke statige, goed bewaarde monumenten. Een bezoek aan Budapest, als kunststad, is alleszinsde moeite waard. Dit bock van prof. Hekler is daarbij een aangename en prettige gids.

CECILE jaGLoT: Le Crucifix. Bloud et Gay, Paris, 1934. 56 blz.ing. Ffr. 5.—.

Studie over de verschillende opvattingen, welke de kunstenaars in den loop der eeuwen over hetkruisbeeld hadden.

HANS JENNY: Kunstfiihrer der Schweiz. Fritz Lindner, Kiissnacht amRigi, 1934. 587 blz. geb. Zw.fr. 17.50.Al wat Zwitserland aan kunstwerken als kerken, raadhuizen, burchten, versterkingen, woningen,monumenten, plastiek bezit wordt er in aangewezen historisch en kunsthistorisch beschreven ensystematisch gerangschikt. Met het oog op de verscheidenheid der Zwitsersche cultuurgebiedenen hun eigen ontwikkelingsgeschiedenis wordt de inhoud per kanton behandeld; in het kantonzelf wijzen de dallandschappen en de buurtschappen de volgorde aan.

WALTER KERN: Franz Rederer. Geillustreerd. Pra-Verlag, Zurich,1933. geb. Zw.fr. 5.—.Licht in omtrent den schilder Franz Rederer, zijn gedachten over kunst, de openbare en parti-culiere verzamelingen, die werken van hem bezitten, de exposities waaraan hij deelnam.

JEANNE LEJEAUX: Sculpture religieuse. Bloud et Gay, Paris, 1934.218 blz. ing. Ffr. 12.—.Geeft algemeene karakteristieken en bebandelt de meesterwerken van elk tijdvak.

ANDRE LHOTE: La Peinture. DanoEl et Steele, Paris, 1934. 275 blz.ing. Ffr. 15,—.

Schr. 'n begaafd schilder zoekt in de moderne schilderkunst naar de openbaringsvormen van hetleven en het tijdseigen. De vele karakteristieken van schilders, de inslaande aforismen en delevendige stijl maken de lectuur van dit schilderboek een diep genot, ook in die passages, waarmen den smaak van den auteur niet deelt.

ANDRE LHOTE: La peinture. Le coeur et l'esprit. Denod et Steele,Paris, 1933. 234 blz. ing. Ffr. 20.—.In deze studies, welke verschenen tusschen 1919 en 1932, worden schilders beoordeeld entheorieën uiteengezet.

A. D. LOMAN Jr.: Het muzikaal wezen der chromatische verschuiving.Emil Wegelin, Bussum, 1934.Schr. werkt zijn denkbeelden uit op grond van hechte documentatie, waaraan uitgebreide studiemoet zijn voorafgegaan. Hij opent ook enkele nieuwe perspectieven en wijst andere wegen voorde studie der harmonic aan.

HEINRICH LUTZELER: Der deutsche Mensch in der katholischenKunst. G. Schwann, Dusseldorf, 1934. 35 blz. ing. M. 1.—.Schr. betoogt in een overtuigende beschouwing, dat het katholicisme een zeer bevruchtendelement geweest is in de Duitsche kunst. 'n Leerzaam geschrift van actueele beteekenis.

KUNST. 123

JAN JANS: Bouwkunst en cultuur. Geillustreerd. De Arbeiderspers, Am-sterdam, 1934. 58 blz. ing. f 1.75.Schr. begint met een korte samenvatting van de geboden en verboden der bouwkunst. Daarnakomen afspiegelingen aan de innerlijke moeiten welke aan 't bouwen voorafgaan. Tenslotte wordtde bouwkunst geschetst in haar verband met de geestelijk-maatschappelijke verhoudingen. Ditlaatste deel mag wel met critisch oog gelezen worden., want menige passage lijkt hier geschreventer wille van een doctrine.

MIEK JANSSEN: Herinneringen aan Jan Toorop. H. van Munster Uitg.Amsterdam, 1934. 94 blz. ing. f 1.90.Een goudmijn voor wie Toorop begrijpen wil en aanvoelen. Het geeft de diepste roerselen vanzijn prachtige kunstenaars- en christenziel, zooals hij die in grooten eenvoud aan zijn intiemenmeedeelde of in zijn dagboeken neerschreef. Voor de beschrijving van Toorop als mensch heeftmen met de gegevens van Miek Janssen rekening te houden.

JOSEF DE KEYZER: Algemeene Kunstgeschiedenis. De Standaard, Ant-werpen, 1934. 366 blz.In vijf deelen worden met kennis van zaken behandeld de heidensche oudheid, de christelijkekunstaera, de middeleeuwsche kunst, de Renaissance en de Barok en de hedendaagsche kunst.We krijgen een juist begrip van de elkaar opvolgende kunstvormen en de figurers welke zichdaarin uitgesproken hebben. 'n Sympathiek geschreven handleiding.

GERMAINE MAILLET: Peinture religieuse. Bloud et Gay, Paris, 1934.236 blz. ing. Ffr. 12,--..Overzicht van alles, wat er op gebied van godsdienstige schilderkunst werd gecreerd. Jammer,dat een alfabetische inhoudsopgave ontbreekt.

ALBERT MOLAN: Ein Stern geht auf. Adolf Luser, Wien, 1934.eb M 5 40g • • • -

Dit bock over Richard Wagner is niet alleen een roman, maar ook een biographic. Het is metkennis van zaken en in een verzorgden stijl geschreven. Alzoo heeft het zoowel wetenschappelijkeals artistieke waarde.

PAUL MORAND: France la doulce. Paris, 1934. P. Gallimard, 214 blz.ing. Ffr. 12.—.

Wie belang stelt in de film en een eigen fatsoenlijk-nationale productie ter harte gaat, wie zichmet ons ergert aan de misselijke wantoestanden waaraan de filmindustrie niet alleen in Frankrijkdreigt ten onder te gaan, leze dit bock, waarin men meestal en eigen inzicht verwerkt ziet.

RICHARD MUCKERMANN: Film en pers. De Katholieke Filmliga,Antwerpen, 1933. 18 blz. ing. f 0.10.Op bondige, maar niettemin heldere wijze, heeft deze bij uitstek deskundige de taak van dekatholieke pers ten opzichte van 't brandende filmvraagstuk uiteengezet.

JOZEF MULS: Deze tijd: Beschouwingen over yolk en cultuur. Stand-aard-Boekhandel, Brussel, 1933. 192 blz. ing. Bfr. 18,--.Dit boekdeel bevat een bundel redevoeringen en artikelen van letterkundigen. kunsthistorischenen meer algemeen-cultureelen aard. 't Is een lust den wijsgeerigen en aestetischen geest, dieJozef Muls is, te volgen op zijn onderzoekingstochten door het rijk van kunst en cultuur: of heter nu omgaat met hem het werk en den tijd van een Marcel Proust, den verfijnden, overbe-schaafden Franschman nader te treden, of met hem strijdbaarheid in ons herwekt te voelenvoor het behoud van de oerschoonheid van een stuk heidegrond, of met hem onze vereering voorGezelle weer te voelen herbranden in ons, door zijn vereering opnieuw ontvlamd, gemoed.

JOLZEF MULS: Oude meesters. Geillustreerd. Drukkerij Averbode,Averbode, 1934. 187 blz. ing. f 2.25.Op zeer toevallige wijze zijn de verschillende hoofdstukken bijeen gebracht, maar niettemin vor-men zij een belangrijk geheel, dat een breed overzicht geeft over talrijke belangrijke onderdeelenin de kunstgeschiedenis. De klare zienswijze van schr. en zijn gemakkelijke schrijfwijze, makendit bock, ook voor de niet-ingewijden belangrijk.

Dr. LUDWIG NEUNDORFER: So wollen wir wohnen. Geillustreerd.G. Franck, Stutgart, 1934. gecart. M. 2.80.Hier is een ervaren practicus aan 't woord, die niet alleen met schema's schermt. Zoowel voorde woning van een workman, de etagewoning in de grootstad, het tusculum van den rijke, decottage van den geestesarbeider, geeft schr. kostbare en nuttige wenken en raadgevingen nietalleen voor den bouw als derzelver inrichting en verbouwing.

Jhr. E. 0. M: VAN NISPEN TOT SEVENAER: Uit de Bouwgeschie-denis der Sint Servaaskerk te Maastricht. Geillustreerd. Gebr. vanAelst, Maastricht, 1934. 75 blz. geb. f 1.00.Door de met innigheid voltooide teekeningen naar St. Servaas en door den ernst van het betoogover haar oudste geschiedenis en de daarbij behoorende soms ontroerende details wordt ook deniet-vakman, die dit sympathieke boekje leest, geboeid.

124 KUNST.

DANIEL OLIVIER: Correspondance de Litszt et de Madame d'Agoult.B. Grasset, Paris, 1934. 436 blz. ing. Ffr. 15.--.Veel meer dan welke muziekgeschiedenis ook geven kan, voelt men zich door de publicatie vanzulk een uitgebreide brievenreeks opgenomen in de atmosfeer die achter de coulissen van betEuropeesche muziekleven gedurende een tijd heeft geheerscht. welke getuige was van de activi-teit van een zeer groot aantal figuren op muziek- en algemeen cultureel gebied.

Dr. Ir. J. H. PLANTINGA: Overzicht van de geschiedenis der beeldendekunst. H. J. Paris, Amsterdam, 1934, 23 blz. en 6 tabellen. geb, f 3.50.

A. M. POLS: Peter Benoit's Leertijd. De Sikkel, Antwerpen, 1934.ing. Bfr. 24.---.

Het is aanvankelijk wel zonderling, dat alle deze brieven in de Fransche taal geschreven zijn.Benoit verbleef toen in Frankrijk, in Duitschland en ook te Brussel. Over zijn intiem leven deelthij niet veel mede. Voor zijn vorming zijn deze brievenverzameling echter uiterst rijke bronnen.

EDUARD REESER: De muzikale handschriften van Alphons Diepen.brock. Alsbach' 6 Co., Amsterdam, 1934.Deze registratie en nauwkeurige omschrijving van Diepenbrock's handschriften is het meestwaardevolle document in onze eigen beoefening der muziekgeschiedenis.

RAYMOND REY: L'Art gothique du Midi de la France. Geillustreerd.H. Laurens, Paris, 1934. 322 blz. ing. Ffr. 80.—.Wanneer men over Fransche gothiek spreekt, denkt men steeds aan Noord-Frankrijk. Toch zijner ook in het zuiden vele kerken, welke hier behandeld worden, bij zeer vele illustraties.

R. ROCHEFORT: Visage Bruggeois. Rues et Visages, Luik, 1934.Heel dit boekje spreekt van bewondering voor den kunstenaar Levecque. Rond de talrijke af-drukken van zijn teekeningen heeft de schrijver eenige gevoelige waardeerende regels gesponnen.

L. RONNER: De geschiedenis van het ornament in het boek. Amsterdam-sche Grafische School, Amsterdam, 1934. 178 blz.In een aantal korte hoofdstukken wordt de geschiedenis van het boekornament behandeld, vanafde oudst bekende vormen tot den tegenwoordigen tijd. Het moet Ronner veel tijd gekost hebbenal de belangwekkende bijzonderheden, door hem verhaald, bijeen te zamelen.

ERNST SARNOLD: Charlie Chaplin. Geloofsverdediging, Antwerpen,1934. 103 blz. ing. Ffr. 6.-9.Voor wie Charlie Chaplin's filmen bij intuitie begrepen heeft, in essay, dat hem de beteekenisdier kunst werkelijk onthult — echter op een al te populaire wijze, welke soms smakeloos aandoet.

RUTH SCHAUMANN: Der Kreuzweg. Geillustreerd. Jos. Kösel 6 Fr.Pustet, Munchen, 1934. geb. M. 2.80.Ruth Schaumann schilderde op perkament voor persoonlijke meditatie kleine platen van deveertien staties. De geloovige ziel, die in de miniaturen der Middeleeuwen een uitdrukkinggevonden heeft, spreekt hier tot de moderne menschen. Een Kruisweg in boekvorm.

ALEXANDER SCHMULLER: Over muziek en musici. Andries Blitz,Amsterdam, 1934. 167 blz. ing. f 2.50, geb. f 3.50.Dr. Rudolf Mengelberg heeft uit Schmuller's essayistisch werk bet voornaamste gebundeld. Erzijn opstellen onder over Tschaikowsky, Glazounouw, Wagner, Bach, Beethoven, Reger, hetRussische ballet, het moderne vioolconcert, Joodsche muziek enz. Ze zijn alle de uiting dersynthese van artisticiteit en intellect; voor kenners en liefhebbers van muziek vormen ze inte-ressante en instructieve lectuur.

Mr. H. SCHOLTE: Nederlandsche filmkunst. Geillustreerd. W. L. enJ. Brusse, Rotterdam, 1934. 64 blz. ing. f 1.75.Scholte kondigt op de eerste bladzijde aan dat bij de eenige juiste wijze om zijn onderwerp tebehandelen, deze vond: persoonlijk stelling kiezen en ironie toepassen, die overschatting voor-komt en verhoudingen bewaart. Met die ironic loopt het nogal los, maar voor overschatting heefthij zichzelf inderdaad bewaard, terwijl het boekie een natuurlijk persoonlijk getint maar toch vrijobjectief overzicht van de Nederlandsche film is geworden waarin men bijv. niet gehinderd wordtdoor onvoorwaardelijk gunstige en juichende beoordeeling van het werk der Nederlandschecineasten.

W. S. SEVENSMA: Schoonheid en schijn. J. H. Kok, Kampen, 1934.189 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.In deze beschouwingen verricht de schrijver pionierswerk: hij legt de grondslagen en geeft derichtlijnen aan voor den opbouw eener Christelijke (Calvinistische) schoonheidsleer.

Dr. P. LEUTFRID SIGNER O.M.Cap.: Die Predigtanrage bei P. MichaelAngelus van Schorno, O.M.Cap. (1631-1712). Collegio S. Lonrenzo,Assisi, 1933. 151 blz.Dit werk is 'n poging om den baroktijd historisch te verstaan en de schatten van zijn cultuur ookvoor ons toegankelijk te maken. Het boek ontleedt met die bedoeling de schrijf- en preekmethodevan P. Michael Angelus van Schorno 0. M. Cap.

KUNST. 125

Dr, K. SMITS: Iconografie van de Nederlandsche primitieven. Ge-illustreerd. De Spieghel, Amsterdam, 1933. 267 blz.

ing. f 12.50; geb. f 14.—.In achtereenvolgende hoofdstukken gaat Dr. Smits na, hoe onze primitieven kwamen tot hun uit-b eeldin g en van de H. Drievuldigheid en van de Goddelijke Personen afzonderlijk, van denMenschenzoon, en de verschillende geheimen Zijner heilige menschheid, van de H. Moeder-maagd en van de Heiligen, tenslotte van de vier uitersten. Zij schilderden in nauwe aansluitingmet het christengeloof, met de devoties en het symbolisme, met de godsdienstige folklore en metalles wat er aan godsdienstig sentiment leefde in hun tijdgenooten. De auteur weet dat telkensop ingenieuze wijze te verduidelijken met gegevens uit de middeleeuwsche litteratuur, met kenne-lijke invloeden van de kerkelijke schrijvers en van de mysteriespelen uit dien schoonen, rijkentijd.

PIET TIGGERS: Wat iedere radio-luisteraar van muziek weten moet.Geillustreerd. J. Philip Kruseman, Den Haag, 1934. 173 blz.

ing. f geb. f 1.50.Dit boekje wil de menschen wijzen op de waarde van goede muziek en het geeft daarbij zeerduidelijke uiteenzettingen voor zoover dit in zulk een beknopte vorm mogelijk is over de wijzevan uitvoering, over de instrumenten, terwijl ook de componisten en voornaamste musici nietvergeten zijn.

OTTO VAN TUSSENBROEK: Gebruiks- en siervoorwerpen in hetbinnenhuis. Geillustreerd. Kosmos, Amsterdam, 1934. 99 blz.

geb. f 3.90.Aan de hand van keurige reproducties welke dit boek maken tot een ideaal kunstalbum voorsalon en leeskamer worden door den bekenden sierkunstenaar interessante beschrijvingen ge-geven over de techniek van de ceramiek, de pottebakkerij, de glasslijperij, het handweven enbatikken, etc. Aanbevolen.

OTTO VAN TLISSENBROEK: Moderne woninginrichting en meubilee-ring. Geillustreerd. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1934. 66 blz.

ing f 1.75.'n Enthousiast pleidooi voor de moderne aan den nieuwen tijd en de nieuwe zakelijkheid aange-paste woninginrichting, het decoratieve meubel en de moderne sierkunst. Het spoort aan toteenvoud en beperking. tot doelmatigheid en practischen zin. Het leert den mensch zien engenieten en het kleine en simpele in de attributen van het dagelijksche leven waardeeren.

PIERRE VANDENDRIES: Alfred Bastien. Geillustreerd. Editions desLibres, Paris, 1934.Wij volgen op den voet de evolutie van dezen verdienstelijken schilder, uit Vlaamsche oudersgeboren, die voor den oorlog alle werelddeelen bereisde en na den oorlog wijde vermaardheidverwierf door zijn „Panorama van den flzer''. Het boek bevat reproducties van verscheidenewerken van den kunstschilder.

Dr. ELISE VAN DER VEN—TEN BEUSEL: De volksdans herleeft.Geillustreerd. G. W. den Boer, Middelburg, 1933. 60 blz. geb. f 1.45.Bij een rijken oogst van markante foto's vertelt schr. over oude, vrijwel vergeten volksdansen enhet sympathieke werk van enkelingen en genootschappen hier en elders om op folkloristischebasis aan de beoefening daarvan richting te geven. 'n Aantrekkelijk werkje door deskundigehand geschreven.

CORNELIS VETH: Revolutionnaire beeldende kunst. Geillustreerd. DeArbeiderspers, Amsterdam, 1934. 66 blz. ing. f 1.75.Vertelt van kunstenaars, die vorm gaven aan hun verontwaardiging over maatschappelijk onrecht.Voor belangstellenden in deze bijzondere stof aantrekkelijk boekje, dat critisch dient gelezente worden.

CORNELIS VETH: Die goede oude tijd. Geillustreerd. G. W. den Boer,Middelburg, 1934. 62 blz. ing. f 1.75.In dit kostelijk en leutig boekje wordt een kaleidoscopisch beeld gegeven van den zgn. goedenouden tijd, waarover onze ouderen zoo gaarne in milde stemming mijmeren. Het wekt tal vanherinneringen op aan die dagen van weleer, den tijd van andere sociale verhoudingen en levens-opvattingen, waarmee wel eens ten onrechte den spot gedreven wordt.

ANDRE VLAANDEREN: Het letterteekenen. Kosmos, Amsterdam,1934. Deel I, tekst, 48 blz.; ing. f 0.90; deel II, platen, 85 blz. ing. f 0.90.Handboeken voor het letterteekenen zijn er nog niet veel, zoodat de heer Vlaanderen nuttigenarbeid heeft verricht met de verzorging van deze uitgave. Het is een zeer verzorgd werk ge-worden en bovendien practisch, daar het een handleiding is zoowel voor beginnenden als voormeer gevorderden.

126 KUNST.

GEERTRUIDA VAN VLADERACKEN: Facetten van het Bel Canto.Standaard-Boekhandel, Antwerpen, 1934. 136 blz. ing. f 1.60.Na eenige algemeene opmcrkingen, volgen ettelijke aanwijzingen en raadgevingen over het „goed"zingen. Vooral het vierde hoofdstukje „Over eenige Technische Fundamenten" doordat er naastde techniek veel wordt gesproken over hetgeen slechts zijdelings de zang raakt, en wat Lochvan groot gewicht is, wil men tot een goede zanguitvoering geraken.

Dr. JUSTINE WARD: Muziek in de school. Descke de Brouwer & Cie.,Doornik, 1934. 250 blz. ing. f 2.50.Dit werk verschaft alle middelen en een grooten rijkdom aan gegevens en paedagogische wenken,om het muziekonderwijs zoo bezielend mogelijk te waken. Het moet voor den leeraar een middelzijn, om zelf als een persoonlijk, levend woordenboek voor de klas te staan.

L. WOLFF: Dante Gabriel Rosetti. H. Didier, Paris, 1934.Wolff's boek vat veel uit Engelsche biographien beknopt samen en teekent, behalve de artistiekeontwikkeling, vooral Rosseti's levensstrijd tusschen zijn ideaal en zijn leven op heldere en tref.fende wijze. Vooral dit p s y c h o l o g i s c h portret mag geslaagd heeten.

LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS

FERNAND AUBOIN: Stendhal. Desciee de Brouwer 6 Cie., Paris, 1934.520 biz. ing. Ffr. 20.—.Een hachelijke onderneming over Stendhal een bloemlezing te geven voor katholieken. Stendhal,katholiek opgevoed, heeft nooit de ware rol van het geloof begrepen. Maar hij was een figuur inde letteren. En deze bloemlezing laat hem als dusdanig voile recht wedervaren.

Dr. J. P. CHR. DE BOER: Victor Hugo et l'enfant. H. J. Dieben, Was-senaar, 1934. 275 biz. ing. f 3.50.Deze Fransche dissertatie brent ons op de hoogte van 't voile zieleleven van Victor Hugo envan de litteraire strevingen van zijn tijd. Een verdienstelijk werk dus. Had Victor Hugo in onzentijd geleefd, dan zou hij beter de psychologie van 't kind gekend hebben, dan hij ze nu aangeeft.Gebrek aan psychologische kennis toont hij trouwens nog veel meer in zijn romans en in zijndrama's.

HENRI VAN BOOVEN: Leven en werken van Louis Couperus. J.Schuyt, Velsen, 1933. 290 biz.Het boek van Henri van Booven draagt alle kenteekenen van bezonnenheid en zorgzaamheid.Het uitpuren van de vele vraagstukken, die in Couperus' werken in zijn, in dat werk zoozeeruitgesproken persoonlijkheid schuil gaan, laat hij gaarne aan anderen over. Hij legde het funda-ment en verankerde de bakens, die latere studies over Couperus voor klippen kunnen behoedendoor een sours met voelbaar geweld betracbtte zakelijkheid.

Dr. J. C. A. U. BONGENAAR: Isocrates' Trapeziticus. Dekker & van deVegt & J. W. van Leeuwen, Utrecht, 1934. 254 biz. ing. f 3.75.Het pleidooi in het proces tusschen den Atheenschen bankier Pasio en den zoon van Sopaens uithet Bosporaansche rijk, wordt hier opnieuw verstaan en wetenschappelijk uitvoerig thegelicht.

HENRY BORDEAUX: Episodes de la vie litteraire. Pion, Nourrit & Cie.,Paris, 1934. 320 biz. ing. Ffr. 15.—.Verzameling artikelen, bevattende critieken en geschriften over schrijvers, die de laatste jarenzijn gestorven.

ADOLPHE BOSCHOT: Theophile Gautier. Desciee de Brouwer & Cie.,Paris, 1934. 260 biz. ing. Ffr. 18,--.Deze biographic laat ons kennis maken met een echten Parijschen artist als Theophile Gautierwas. Een merkwaardige figuur, die met een kaftan en een fez of een breedgeranden flambard enlange manen door Parijs liep, die het Oosten, Spanje, Egypte, Turkije, de Balkan, Italie,Duitschland heeft afgereisd, die vrijwel altijd arm was, die als journalist, musicien, schilder,tooneelschrijver zeldzame talenten vertoonde, die relaties had met alle groote schrijvers en nietminder met vrouwen, een type van een talentvollen bohemien, met den echten franschen esprit.Voor volwassen lezers.

PAUL BOURGET: Quelques temoignages. II. Hommes et idees. Pion,Nourrit & Cie., Paris, 1933. 248 biz. ing. Ffr. 12.—.Impressies, geen beoordeeling van een aantal auteurs.

G. BROWN E.A.: Voordrachtkunst. J. B. Wolters, Groningen, 1934.198 biz. ing. f 2.25.Bevat tal van stukken in proza en vers, uit den Nederlandschen taalschat van vroeger en nu.De keuze der stukken is door de samenstellers met groote zorg gedaan. Een bock, dat velenleeraars in de voordrachtkunst van groot nut zal kunnen zijn, al valt over de keuze natuurlijk tetwisten.

PAUL CLAUDEL: Positions et propositions. Gallimard, Paris, 1934.ing. Ffr. 15.---.

Ziehier een door en door modern mensch, die tevens nog zuiver middeleeuwsch ziet en voelt endenkt. Daarom heeft hij ons zooveel te zeggen. Hij is geen denker in den streng philosophischenzin, maar een religieus denker van verre draagkracht is hij wel. Een denker en een dichter vanongewone afmeting.

Dr. ELIZABETH CONRADIE: Hollandse sjrywers uit Suid-Afrika.J. H. de Bussy, Amsterdam, 1934. 344 biz. ing. f 3.—.Een cultuur-historische studie over onze stamverwante litteratuur in Zuid-Afrika. Voor belang-stellenden in deze materie een onmisbaar werkje.

Dr. ROBERT CORNILLEAU: Barbey d'Aurevilly et la medecine. Spes,Paris, 1934. 144 biz. ing. Ffr. 10.--.Weerlegt de bewering, dat d'Aurevilly een zenuwzieke, ja zelfs een dronkaard was. Wel maaktehij een lange geestelijke crisis door, welke hem terugbracht tot het katholicisme. Voor de kennisvan dezen gewoonlijk als zonderling voorgestelden schrijver onontbeerlijk.

128 LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS.

PETER DORFLER: Von Sprache und Sitte. Gerhard Stalling, Oldenburgi. 0., 1934. geb. M. 1.60.'it Drietal scherpzinnige bespiegelingen over de taalbederver, boek en yolk en de oude gebrui-ken. Wij kunnen deze „Wahrheiten und Malinungen' t ook voor ons land ter behartiging aan-bevelen.

ANTON VAN DUINKERKEN: Twintig tijdgenooten. Vox Romana,Schiedam, 1933. 221 blz. ing. f 1.90, geb. f 2.80.Wie zich dit boekje aanschaft, is vrijwel op de hoogte van wat er in de laatste 3 jaren aanproza-litteratuur in Nederland is uitgegeven. Ook voor studiedoeleinden heeft het werkje zijnbeteekenis.

W. ESCH: Taal en moraal. Goede en Goedkoope Lectuur, Amsterdam,1934. 113 blz. ing. f 1.50.Een in omgangstaal geschreven verklaring van signifische grondbegrippen en grondbeginselen, eneen toepassing dier beginselen en begrippen op wilsvrijheid en moraal. Daar schr. niet van chris-telijke beginselen uitgaat, is voorbehoud noodzakelijk.

JORIS EECKHOUT Pr.: Litteratuur en leven. De Standaard, Brussel,1934. 147 blz. ing. Bfr. 15.---.'n Bundel lezenswaardige essays. Het uitvoerigste handelt over bet wezen, de evolutie en denieuwe strekking van den roman, hierin polemiseert schr. met Walschap en de expressionisten.Voorts wijst hij op de leidende rol van de critiek en waarschuwt tegen het misbruik van hetsexueele in de jongste Vlaamsche romans.

DESIDERIUS ERASMUS: De lof der zotheid. Geillustreerd. Goede enGoedkoope Lectuur, Amsterdam, 1934. ing. f 3.50.Met groote vituositeit schildert Erasmus alle misstanden in de verschillende kringen der samen-leving. Hij spaart hierbij niemand of niets. Over alles en nog wat laat hij zijn steeds speelschen,soms bijtenden, vaak onrechtvaardigen spot gaan. Eeuwenlang hebben duizenden intellectueelenveel genoegen beleefd aan het lezen van dit boek. Ook thans bestaat er nog veel belangstellingvoor. Het blijve echter volwassenen voorbehouden.

OTTO FORST DE BATTAGLIA: Katholische Leistung in der Welt-litteratur der Gegenwart. Herder & Co., Freiburg i. Br., 1934. 388 blz.

ing. M. 7.20; geb. M. 8.20.Het opzet van dit boek is vernuftig gevonden. In de verschillende landen werd aan een autori-teit gevraagd over de hedendaagsche wereldlitteratuur te schrijven. Zoo bereikte men vanzelfeen betrouwbaar en hoogst-interessant resultaat. De samensteller gaf achteraan een algemeenoverzicht, dat kort en praegnant de gegevens van de verschillende deelen samenvat. 114 kwamdaarbij tot de slotconclusie dat het aandeel der katholieken in de wereldlitteratuur van overgrootbelang mag geheeten worden. Het is inmiddels jammer dat zoovele katholieken hun katholiekeovertuiging zoo weinig in hun literair werk laten aanvoelen.

Dr. H. TH. FISCHER: Priestertalen. J. B. Wolters, Groningen, 1934.83 blz. ing. f 1.25.

Bij de meest verschillende volken bedienen priesters, toovenaars, wichelaars, fetisjdienaars zichbij de uitoefening hunner functies van een taal, die afwijkt van de gewone omgangstaal. Steunen-de op het door hem nog verrijkte en geographisch ingedeelde materiaal, dat de ethnologischelitteratuur betreffende dit onderwerp biedt, en daarbij steeds teruggaande tot de bronnen, ont-wikkelt Dr. Fischer een systematiek der priestertalen.

ELIZABETH M. FRAZER: Le renouveau religieux d'aprês le romanfrancais de 1886 a 1914. Les Belles Lettres, Paris, 1934. 220 blz.

ing. Ffr. 20.---.Behandelt het tijdperk van de Maitres de l'Heure, een periode, welke nu wel erg ver verwijderdlijkt. Voor ontwikkelde lezers.

HUGO HAGN: Jahrbuch katholischer Dichter 1934. SaarbriickerDruckerei u. Verlag, Saarbriicken, 1934. 300 blz. ing. M. 3.—.Wil dit boek geen litteratuurgeschiedenis zijn, toch bevat het belangrijke bijdragen tot een littera-tuurgeschiedenis. Haast alle deze 32 schrijvers hebben persoonlijk een bericht over hun werk aanden samensteller bezorgd. Men vindt dus bier een bijdrage van allergrootste waarde voor debeteekenis en waarde van 't werk der katholieke letterkundigen in Duitschland.

BASIL HOGARTH: The technique of Novel Writing. John Lane, Lon-den ,1934. 194 blz. geb. Sh. 3/6.Waar de schr. aangeeft welke voorbeelden de beginneling volgen moet, krijgen we een kijk opde manier waarop het model te werk ging. Schr. is zeer gelukkig in de keus van zijn auteurs enwijl hij tot modernen spreekt heeft hij natuurlijk vooral geput in zeer moderne bronnen, waar-been dan in een alphabetische tafel verwezen wordt.

LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS. 129

Dr. C. HOOYKAAS: Proza en poezie van Oud-Java. P. Noordhoff, Gro-ningen, 1933. 208 blz. ing. f 1.90.Dr. Hooykaas brengt in dit boek het essentieele van zeven kunstwerken van Oud-Java. Dezeverre, meer dan duizend jaar oude kunst vermag den modernen lezer nog te bekoren. Deze kunstwerd voorgedragen, wellicht voorgezongen. Korte inleidingen en enkele aanteekeningen leidenden lezer in het gedachtenleven en de toestanden van dien tijd binnen.

ANDRE GIDE: Pages de Journal. P. Gallimard, Paris, 1934. 207 blz.ing. Ffr. 15.—.

Deze dagboekbladen bieden ons gelegenheid den befaamden auteur te volgen in z'n ontwikke-lingsgang. Ondanks z'n openlijke bekeering tot het communisme blijft hij 'n verbeten protestantmet puriteinsche hartstochten, 'n fel papenvreter zoodat dit werk ondanks de litteraire waardetot de verboden boeken behoort.

FRANCISCA DE GRAAFF: Serge Esênine, sa vie et son oeuvre. E. J.Brill, Leiden, 1934, 198 blz. ing. f 3.—.Na een uitvoerige biografie van den dichter geeft schr. een uitgebreid chronologisch overzicht vandiens oeuvre, met talrij ke aanhalingen uit zijn gedichten, welke zij telkens door een letterlijkevertaling van haar hand laat volgen. Het bock van Dr. de Graaff, boeiend en vlot geschreven,geeft een scherp en objectief beeld van deze begaafde, tragische figuur.

MARIA HELENA HAAN: Adriaan Loosjes. W. de Haan, Utrecht, 1934.295 blz. ing. f 3.75.Mej. de Haan heeft het leven en het oeuvre van dezen onvermoeiden werker nagespeurd en geeftin haar proefschrift een zeer leesbaar verslag van haar nasporingen. Het wordt onwillekeurigeen stukje cultuurgeschiedenis uit een tijd die al te zelden onze aandacht vraagt.

A. M. DE JONG: Israel Querido. E. M. Querido, Amsterdam, 1933.122 biz.In lange, gedachtenarme zinnen getuigt A. M. de Jong over zijn vriendschap voor den overledenschrij ver, over diens schij nbare ijdelheid, diens wezenlij ke grootheid en andere algemeenheden.Tusschendoor wordt er zwaarwichtige schijnwijsheid verkocht over God en religie, over devoortreffelijkheden van het Marxisme enzoovoort. Een onbeduidend geschrift.

Dr. K. H. E. DE JONG: Bilderdijk's Geschiedenis des Vaderlands. E. J.Brill, Leiden, 1934. 34 blz. ing. f 0.75.

Dr. R. KREEMERS: De hedendaagsche Engelsche roman. R. Kreerners,Heusy (Verviers) , 1934. 76 blz. ing. Bfr. 10.—.Grondig worden hier de belangrijkste critische en litterair-historische werken over den modernenEngelschen roman besproken. Een fabelachtig eruditief boekje, een universiteitsprofessor waardig,

MAX KIJZER: Willem Kloos. A. Blitz, Amsterdam, 1934.Zelden is er zulk een dichterli j ke taai-taai gewrocht als deze strompelende, quasi-diepzinnigeoverpeinzingen van Willem Kloos. Een eigenaardig boek, dat met veel zorg is samengesteld,maar wel geen algemeene instemming zal vinden.

J. E. VAN DER LAAN: Goethe in de Nederlandsche letterkunde. DeSpieghel, Amsterdam, 1934. 220 blz. ing. f 3.90.Dit is de eerste studie, waarin, na aangegeven te hebben waarom Goethe eerst betrekkelijk lastbij ons beteekenis begon te krijgen, een volledige samenvatting gegeven wordt van Goethe'sinvloed op onze litteratuur. Het inzicht in verklaringen van stroomingen en strevingen onzer19e eeuwsche letteren wordt er belangrijk door verdiept.

EDLIARD LACHMANN: Die ersten Bucher Stefan Georges. GeorgBondi, Berlin, 1933. 138 blz. ing. M. 3.—.

ERNST MORWITZ: Die Dichtung Stefan Georges. Georg Bondi, Ber-lin, 1934. 180 blz. ing. M. 4.50.Elk boek dat tracht, het werk van George te omschrijven is welkom. Ernst Morwitz behandeltalle boeken van George, hij blijft zoo veel mogelijk op den achtergrond en geeft een interpre-tatie uit den geest van den dichter. Eduard Lachmann tracht uit liefdevolle vereering het begrij-pen van de eerste boeken van George („Hymnen" tot „Das Jahr der Seele") te vergemakkelijken.

EMILE LAUVRIERE: L'Etrange vie et les &ranges amours d'Edgar Poe.Desclee de Brouwer & Cie., Paris, 1934. 583 blz. ing. Ffr. 30.—.Wie dit boek lezen wil om zich in Poe's geschriften te orienteeren, komt teleurgesteld uit. Maardes te alzijdiger wordt de mensch Poe beschreven, en dit met een minutieuze zorg, een accura-tesse, die verbazing wekken. Lauvriêre's documenten spreken duidelijke taal; maar toch! er isin zijn antipathie een toon van hardheid en verbitterdheid tegen zijn held, die niet aangenaamaandoet.

9


R. M. LOVETT: The history of the novel in England. Gefflustreerd.George G. Harrap & Co., London, 1934. 462 blz. geb. Sh. 8/6.Beginnend met Sir Philip Sidney worden de experimenten behandeld der 16e en 17e eeuw; zijleiden naar de artistieke waardigheid der 18e eeuwsche romans; daarna blijken de nieuwe thema'sen methodes van de groote Victorians; tenslotte het handhaven van gevestigde tradities, en deexperimenteele roekeloosheid der contemporaine auteurs. Lawrence, Sheila Kaye-Smith, VirginiaWoolf, Aldous Huxley en James Joyce, o.a. worden vrij uitvoerig behandeld. Een boek vanbeteekenis voor litteratuurstudenten en ontwikkelde leeken.

H. LUC:E. BERTRAND: La pensee francaise et europaeene des Origines a la

Renaissance. Delagrave, Paris, 1934. 320 blz. ing. Ffr, 20.—.leder, die dit boek leest, kan zich een behoorlijk idee vormen van het intellectueele, moreele engodsdienstige leven van heel Europa gedurende meer dan duizend jaar. Warm aanbevolen.

JACQUES MADAULE: Le genie de Paul Claude!. Desclee de Brouwer& Cie., Paris, 1934. 457 blz. ing. Ffr. 24.—i.Dit is geen lyrische inventaris van Claudels werk en het is meer dan een boek over Claudel.Het is veeleer een standaardwerk over den katholieken dichter, waarvoor de groote Fransch-man model gestaan heeft. Madaule, die over een scherp, precies formuleerenden sag beschikt,ontdekte in den dichterlijken Franschen gezant het surds de Middeleeuwen zoek geraakte, althansuit het oog verloren ideaal van den Christelijken dichter, die een plaats heeft in het heelal tus-schen wereld en God, „entre Dieu et le Monde tendu comme une corde vibrante''.

OTTO MILLER: Der Individualismus als Schicksal. Herder & Co., Frei-burg i. Br., 1933. 319 blz. ing. M. 6.20; geb. M. 8.,—.Een litteratuurgeschiedenis waardoor geest en gemoed beide intens geboeid worden, een boek,dat een hooge intelligentie paart aan een sterke en zuivere sensibiliteit en zoo een werk vormt,dat ,-- veeleer dan een leer- of geschiedboek te zijn --- een grandiooze inleiding en inwijding istot de poezie, de „Dichtung" in haar breedsten zin. De eenigste leiband, dien Miller zich laatwelgevallen en die de samenbindende draad zi j ner beschouwingen vormt, is zijn katholicisme, datzijn gevoeligen geest gelukkig heeft bevrucht. Dit is een katholieke litteratuurleer van grootscheallure, geschreven in voortdurend contact met de poezie, meer dan met de gegevens van onder-zoek en wetenschap. Deze laatste zal Miller op hun juiste waarde schatten, maar de eerste zalhem menigmaal verleiden om een omweg te maken, om zijn verre beschouwingen met een plotse-lingen gloed te bezielen.

Dr. J. G. M. MOORMANN: De Geheimtalen. Bronnenboek. W. J.Thieme & Co., Zutphen, 1934. Deel II, 510 blz. ing. f 6.90.Het bezit dezer zorgvuldige uitgave van niet minder dan negen-en-veertig bronnen, „waarvaneen groot deel totnogtoe nooit gepubliceerd, met een totaal van 5600 woorden'', is een kostbaaren eigenlijk een onmisbaar bezit voor een leder die zich rekenschap wil geven van het materiaalnaar zijn omvang en aard, zijn schakeeringen, zijn linguistische en sociaal-psychologische be-teekenis.

PIERRE MOREAU: La conversion de Chateaubriand. F. Alcan, Paris,1933. 244 blz. ing. Ffr 15.--.Behandelt de psychologische verschijnselen, welke tot de bekeering van Chateaubriand hebbengeleid.

JOSEF NADLER: Das stammhafte Gefuge des deutschen Volkes. Jos.KOsel & Fr. Pustet, Munchen, 1934. 206 blz. ing. M. 3.80.Schr. geeft een plastische omschrijving van alle Duitsche stammen, naar hun geesteli;k uiterlijk,hun karakteristieke structuur, hun werk en persoonlijkheid. Deze omvangrijke stof werd inge-deeld naar de oude „inheemsche'' Duitsche stammen en de nieuwe door uitheemsche bloedver-menging allengs ingeburgerde stammen. Een actueel werk, dat voor de beoordeeling der Duit-sche litteratuur van groot belang is.

JACQUES NANTEUIL: Ferdinand Brunetiere. Bloud et Gay, Paris,1934. 160 blz. ing. Ffr. 12.--.Uitstekende biografie, welke de geheele persoonlijkheid van Brunetiere tot haar recht last komen.

JOSS ORTEGA Y GASSET: De opstand der horden. H. P. Leopold,'s-Gravenhage, 1933. 194 blz. - ing. f 2.90; geb. f 3.90.Met moeite heb ik mij door het werk heengeworstld, ofschoon de titel n.l. de opstand der hor-den, het gebrek aan eerbied voor het groote, het wezenNke mij aantrok. Mij lijkt, dat schr. vooreen liberaal cultuursysteem de fundamenteele waarde van een tuchtsysteem voor menschelijkesamenleving miskent. Mogelijk echter heb ik het geheel verkeerd begrepen, omdat de onder-deelen mij wat verveelden en mijn aandacht afleidden: een ander leest het misschien met meervrucht voor zij n geestesleven. Uit den aard der zaak moet de lezerskring zich beperken tot demeer ontwikkelden.

LETTERKUNDIGE GESCHIEDENIS. 131

ERIC PARTRIDGE: Slang to-day and yesterday. G. Routlege & Sons,Londen, 1933. 476 blz. ing. Sh. 10/-.Wie zich benevens met taalstudie ook met litteratuurstudie bezig houdt, vindt hier een kolfjenaar zijn hand in de vele uittreksels die van allerhande letterkundige werken, romans e.a, wor-den gegeven zoowel van vroeger als van nu. Het boek wordt dus een onmisbare vraagbaak voordat soort litteratuur waarin slang en cant schering en inslag zijn, b.v. romans uit de onderwerelden de boeken en romans over den jongsten oorlog.

FRANCIS HERMANT PASCAL: L'Ascêtisme des Pens&s. Rex, Lou-vain, 1934, ing. Bfr. 7.50.Schr. verzamelde uit „Les Pensees de Pascal" die gedachten welke het ascetisch leven betreffen,en dat maakte ze tot een synthesis: L'Ascetisme de Pascal .Een ernstig boek, waarvoor Beenvlugge lezing volstaat, maar dat broksgewijze dient gelezen en doordacht te worden.

PIERRE-HENRI PETITBON: Taine, Renan, Barrês. Les Belles Lettres,Paris, 1934. 146 blz. ing. Ffr. 9,---.Onontbeerlijk voor allen, die de cultuurgeschiedenis willen bestudeeren van het einde der 19e enhet begin der 20e eeuw. Doch alleen voor ter zake ingewijden, want de schr. gaat in zijn waar-deeringen weinig critisch te werk.

JEAN PLATTARD: Montaigne et son temps. Boivin et Cie., Paris, 1933.300 blz. ing. Ffr. 30.--.Wie Montaigne wil leeren kennen vindt hem bier van alle zijden belicht. Echter volkomen critiek-loos, daarom voor volwassenen voorbehouden.

Dr. MARIE PRINSEN: De idylle in de achttiende eeuw, in het licht deraesthetische theorieèn. De Spieghel, Amsterdam, 1934.

ing. f 3.90; geb. f 4.50.Over de ontwikkeling en het verloop der Idylle in onze achttiende-eeuwsche letterkunde lichthet boek van mej. Prinzen ons uitvoerig en terdege in. Als iets ons duidelijk is geworden, is hetwel voornamelijk het tweeslachtige dat onze pastorale litteratuur aankleeft. Een samengaan vanhet verfijnde Fransche classicisme en van Hollandsche nuchterheid moest in de meeste gevallenwel op een caricatuur uitloopen. Sporadische uitzonderingen (o.a. van Broekhuizen) bevestigendit nog te krachtiger. Of het godsdienstig element, 'n factor van beteekenis in de 18de-eeuwscheletterkunde, op zijn voile waarde in dit boek is geschat, mag met grond betwijfeld worden.

LEO SJESTOW: Crisis der zekerheden. De Sikkel, Antwerpen, 1934.ing. Bfr. 47.50.

Deze essays verraden Sjestow als een vlot en intelligent, paradoxenlievend schrijver. Over Pascalis hij niet goed te spreken, van Dostojewsky roemt hij het „andere gezicht - en met Husserl'sphilosophischen opzet is hij het niet heelemaal eens. Voor vakmenschen kan het boekje zijnwaarde hebben, niet philosophisch geschoolden zal het weinig te zeggen hebben.

Dr. D. H. SMIT: Johan van Heemskerk 1597-1656. De Spieghel, Am-sterdam, 1933. ing. f 3.90.Een dissertatie over de man die in de letterkundegeschiedenis vooral, zoo niet alleen bekend isgebleven door zijn Batavische Arcadia. Ongetwijfeld heeft Smit ons een interessant boek ge-schonken dat zich vrij vlot laat lezen, doch dat sevens overduidelijk aantoont -- ik geloof tegende bedoeling en opvatting van de schrijver — de vrij geringe waarde van Heemskerk's litterairegaven. Een paar pagina's schilderachtig proza naast enkele goede gedichtjes vermogen dit oor-deel niet te wijzigen.

G. W. STONIER: Gog Magog. J. M. Dent & Sons, London, 1934.189 blz. geb. Sh. 7/6.Een reeks essays die men te samen een anatomic van het modernisme in de litteratuur zou kun-nen noemen. In een reeks korte studies worden o.a. behandeld: James Joyce's „Ulysses'', deinvloed der psycho-analyse, de werken van D. H. Lawrence en de beteekenis van T. S. Eliot.Vooral voor litteratuurstudenten een belangrijk boek.

Dr. D. A. STRACKE S.J.: Jan van Ruusbroec. Van den GheestelikenTabernakel. Het Kompas, Mechelen, 1934. 381 blz.In de nieuwe, op vier deelen beraamde, uitgave van Ruusbroec's werken door het Ruusbroec-ge-nootschap, heeft P. Stracke die van het veruit uitvoerigste en in de Middeleeuwen wellicht meestverspreide tractaat Van den Gheesteliken Tabernakel op zich genomen. Een gemakkelijke taakwas dit wel niet: want dit werk is een van de meest ingewikkelde van den meester en kan bijeen oppervlakkige kennismaking een voor zijn naam minder gunstigen indruk waken. Met dezeuitgave zullen ook de minder ingewijden in het middelnederlandsch. om de talrijke verklaringen,om de goed verzorgde woordenlijst op het einde, met veel nut de hooge leering en verhevenlevenswijsheid van den grootsten der Nederlandsche mystiekers kunnen genieten.


Dr. G. STUIVELING: Versbouw en ritme in de tijd van '80. J. B. Wol-ters, Groningen, 1934.Het uitvoerig systematisch onderzoek, dat schr. aan metrische en rhytmische verswaarden vandichters uit de tachtiger beweging wijdt, en waarin hij o.a. Emants, Perk. Winkler, Prins, H.Swarth, Kloos, Verwey, Van Eeden, Boeken, Gorter en H. Roland Hoist behandelt, leidt tot deconclusie, „dat in het algemeen de tijd van '80 rhytmisch gekenmerkt worth door een kwalitatiefen kwantitatief stijgende mate van afwijkingen van het metrisch schema der vijfvoetige jambe".Een ernstige dissertatie, die echter hier en daar wel tegenspraak moet uitlokken.

A. L. TOLSTAJA: Het leven en lijden van mijn vader. W. J. Thieme &Cie., Zutphen, 1933. 352 blz.Alexandra Lwona Tolstaja, de jongste dochter van Leo Tolstoj, verhaalt in dit boek de laatstelevens- en lijdensjaren van haar vader. Men leert er vooral Tolstoj, als mensch, als vader, inkennen, terwijl de groote nauwkeurigheid, waarmee de schrijfster allerlei kleine, maar voor dekennis van milieu en menschen van veel belang zijnde, levensfeiten en bijzonderheden meedeelt,de groote liefde dezer vrouw voor haar bijzonderen vader kennen doet.

LOUIS UNTERMEIJER: The Albatross Book of Living Verse. TheAlbatross, Hamburg, 1933. 650 blz. ing. M. 2.80.Een bloemlezing van Engelsche en Amerikaansche prozaisten. Keus van de stukken blijft natuurlijkiets erg subjectiefs. Doch persoonlijk hadden we liever andere dingen gezien van W. Scott, Long-fellow, Shakespeare, Herrick, Swinburne, Davidson, Stephens e.a. en zouden Chesterton's „Anti-Recessional - gezet hebben naast den „Recessional" van Kipling.

ALBERT VERWEY: Mijn verhouding tot Stefan George. C. A. Mees,Santpoort, 1934. 87 blz. ing. f 2.25; geb. f 3.15.Een keurig werkje dat in verschillende opzichten van groot belang is. Voorzoover schr. zelf hetal belangwekkend genoeg vond, om het in het licht te geven, dient men het natuurlijk uitsluitendte beschouwen met betrekking tot Stefan George, die onlangs is overleden. Schr. bewees met ditgeschrift enkel onze litteratuur een dienst en de Duitsche, zooals die voor een volgende generatie,na de huidige ineenstorting en beletselen tot normalen groei, ter bestudeering zal liggen.

Dr. JAC. VISSER: Willem Levinus Penning Jr. H. J. Paris, Amsterdam,1934. 179 blz. ing. f 3.25.Dr. Visser heeft in zijn studie terecht den mensch en den dichter innig verbonden gehouden;de levensbeschrijving is uitvoerig, de gedichten worden grondig gecommentarieerd. Zijn werk iseen volledig portret van den mensch en dichter Penning.

MAX KOCH:FRIEDRICH VOGT: Geschichte der deutschen Literatur. Geillustreerd.

Bibliografisches Institut A. G. Leipzig, 1934. Deel I. geb. M. 14.50.'n Litterauur geschiedenis volgens 't gewone procede. Een stroom van getallen en gegevens naastkorte beschouwingen over bewegingen en stroomingen. Deze bewerking van 't van ouds bekendewerk loopt vanaf 't eerste begin der germaansch-Duitsche litteratuur tot het einde van 't barok-tijdperk -- de jaren rond 1700! Critische lezing is hier en daar wel gewenscht.

URBAIN VAN DE VOORDE: Essay over Karel van de Woestijne. DeSikkel, Antwerpen, 1934.. 98 blz. ing. Bfr. 24.—.De aangrijpende ernst van K. v. d. Woestijne wordt door ons schr. meegedeeld als dichter endenker, terwijl hij als criticus de waarde bepaalt van v. d. Woestijne's kunnen en werk. inLezenswaardig en litterair kundig verzorgd geschrift.

Dr. D. DE VRIES: Some suggestions concerning regular seasons in art.J. Muusses, Purmerend, 1934.Dat er bloei en verval in een litteratuur heerschen is bekend. De Vries is tot de conclusie ge-komen, dat een en ander voor de Engelsche litteratuur b.v. in vaste seizoenen plaats vindt. Aande hand van een soort grafiek met hoogte- en laagtepunten voor poèzie, tooneel en proza, con-stateert hij dat de Engelsche bloeiperiode omtrent iedere 220 jaar verschijnt. Meer een cijfer-spelletje dan een litteratuurbeschouwing, lijkt ons dit aanvechtbare boekje.

STANLEY T. WILLIAMS: American Literature. Lippincott & Co., Lon-don, 1933. 166 blz. geb. Sh. 4/6.Geeft in een 6-tal hoofdstukken een bondig doch zeer substantieel overzicht van de Amerikaan-ache letteren, te beginners met de periode der Puriteinen (1607) tot op onze dagen. Meer eenstudie van gedachten dan van persoonlijkheden.

Dr. MARIA H. VAN DER ZEIJDE: Hadewijch. J. B. Wolters, Gronin-gen, 1934. 212 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90.Schr. kwalificeert Hadewijch's religiositeit als gevoelsmonisme, al voegt ze daaraan onmiddellijktoe, dat daaraan bij Hadewijch Been doordachte monistische wereldbeschouwing beantwoordt. Zijwenscht de groote mystieke dichteres en prozaschrijfster niet van christelij k standpunt te be-naderen. Niet het christelijk geloof. de liefde tot God, zou centraal zijn voor Hadewijch, maarhet „groote verlangen'', onder te gaan in het meer-dan-ik — een honger naar het vage eeuwige,Die b.v. Dr. v. Mierlo's studies reeds kennen, is het interessant kennis te nemen van de coo-clusies waartoe Dr. van der Zeijde is geketnen.

GESCHIEDENIS

J. T. ADAMS: L'aventure amêricaine. R. Payot, Paris, 1933. 432 biz.ing. Ffr. 30.—.

Een geschiedenis der Ver. Staten door een Amerikaan. Men zal ze met vrucht lezen, hoewelmen het met in alles met een schrijver eens behoeft te zijn.

PAUL ALLARD: Les ênigmes de la guerre. Ed. des Portiques, Paris,1934. 252 blz. ing. Ffr. 12.-9.Ongetwijfeld zijn de geheimen, welke in dit boek ontsluierd worden, wel in staat de aandachtgespannen te houden. En tot een beter begrip van het oorlogsvraagstuk zullen ze stellig hethunne bijdragen.

PIERRE ARMOR: Aristide Briand. Nazairien Figuikre, Paris, 1933.192 blz. ing. Ffr. 12,—.Uit dit boek valt niets goeds te leeren. Wij moeten het streng ontraden want het geeft geenbeeld van den grooten Franschen staatsman, doch vermeid zich in z'n particuliere leven en laat't Licht vallen op minder goede zijden daarvan. Voor de historiebeschrijving dus overbodig.

JACQUES BAINVILLE: Petite histoire de France. P. Mame, Tours,1934. 250 blz. ing. Ffr. 7.50Journalistiek van de beste soort, ook geschikt voor kinderen, die aldus een vertrouwbaar beeldkrijgen van de geschiedkundige ontwikkeling van hun vaderland.

MAURICE BARRES: Chronique de la grande guerre. VI. 25 aotat-11dêcembre, 1915. Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1933. 390 blz.

ing. Ffr. 15.--.Met veel vaderlandsliefde geschreven bladzijden over den wereldoorlog, welke actueel blijven.

OTTO BAUER: De opstand van de Oostenrijksche arbeiders. De Ar-beiderspers, Amsterdam, 1934. 32 blz. ing. f 0.15.

Dit boekje geeft een zeer eenzijdigen kijk op de Februari-opstand van de socialisten in Weenen,zoowel wat oorzaken als gevolgen aanpast.

Ir. Dr. E. H. M. BEEKMAN: Hitler en het nationaal-socialisme. VoxRomano, Schiedam, 1934. 32 blz. ing. f 0.50.Een beschouwing over de verschillende vormen van fascisme en dictatuur, die hoe attractief ookgeschreven in menig detail ons kwalijk kan voldoen.

HILAIRE BELLOC: Joan of Arc. Cassell and Company, Londen, 1934.128 blz. geb. Sh. 6/-.Een proeve tot kroniek, eenvoudig, sober, niet zoo wijdloopig. De politieke toestand van Frank-rijk en de verstandige, overwogen strategie van Jeanne d'Arc komen goed tot hun recht en Jeanned'Arc verschijnt hier, wat ze ook inderdaad was, als een heldin.

CHARLES BENOIST: Souvenirs. Plon, Nourit & Cie., Paris, 1934.Deel III. 496 blz. ing. Ffr. 36.—.'n Belangrijk deel, want de wereldoorlog en het gezantschap in Nederland (1919-1924) wordener o.a. in behandeld.

HENRI BERAUD: Dictateurs d'aujourd'hui. Flammarion, Paris, 1933.127 blz. ing. Ffr. 3.75.Beraud heeft eenige dictators bezocht en gesproken: Mussolini, Primo de Rivera, Pilsoedski, enz.Hij toont in dit genre reportage een onbetwistbaar meesterschap. Daarenboven last hij zich ingeen enkel geval meesleepen door z'n sympathie of afkeer, hetgeen z'n boekje een objectief accentgeeft.

LOUIS BERTRAND: Napoleon. P. Mame, Tours, 1933. 274 biz.ing. Ffr. 7.—.

Kort overzicht van de persoonlijkheid en het bestuur van Napoleon. Laat zich lezen als eenroman: wel de juiste vorm om deze historische figuur nader te brengen tot breede kringenvan 't Fransche yolk.

Jhr. Mr. Dr. E. A. VAN BERESTEYN: Geschiedenis der Johanniter-orde in Nederland tot 1795. Van Gorcum & Co., Assen, 1934. 88 blz.

ing. f 1.90.BARON BEYENS: Quatre ans a Rome. 1921-4926. Plon, Nourrit &

Cie., Paris, 1934. 308 blz. ing. Ffr. 18.—.Schrijver geeft belangrijke herinneringen aan zijn gezantschap bij het Vaticaan. Tal van interes-sante Europeesche kwesties komen in dit mooie boek aan de orde. Een der meest interessantehistorische werken van dit jaar.

134 GESCHIEDENI S.

THEODOR BIRT: Frauen der Antike. Quelle u. Meyer, Leipzig, 1934.307 blz. geb. M. 4.80.Levensbeschrijving van eenige vrouwen uit de oudheid. Geeft geen karakterbeeld, maar slechtsuiterlijke bijzonderheden. Schrijver kan niet nalaten telkens weer de toestanden in de oudheidmet den modernen tijd en zijn problemen te vergelijken.

N. BOSBOOM: In moeilijke omstandigheden. Aug. 1913--Mei 1917. J.Noordduyn & Zn., Gorinchem, 1933. 416 blz.Een apologie voor het beleid van oud-minister Bosboom en tegelijkertijd een rijke voorraadmateriaal over den toestand van ons leger in de oorlogsjaren. Als waarschuwing dan ook heeftdit boek groote waarde. Waardevolle gegevens verstrekt schr. over den voorraad auto's, tractors,rijwielen, motorrijwielen en onze 4 vliegmachines, over kanonnen, mitrailleurs en ammunitie, ver-plegingsmateriaal etc. Het minst gelukkig is de schrijver in zijn hoofdstuk over geestelijke ver-zorging, ontwikkeling en ontspanning. De liberaal kan zich nog niet voorstellen, dat een ministeriets anders kan zijn dan religieloos.

ALARD DE BOUGHELLES: Albert I. P. Beyart, Brugge, 1934. 236 blz.ing. Bfr. 10.-9.

Een boek over het leven en de regeering van Albert I, in een aaneenschakeling van rijp over-wogen en uitgelezen feiten. Daar schr. over talrijke persoonlijke herinneringen en een kostbaredocumentatie beschikt, heeft hij objectief aantrekkelijk in het licht geplaatst alles wat den onlangsgestorven monarch kenmerkt.

K. BRAAK: Zuid-Afrika en Engeland. J. Bijleveld, Utrecht, 1934. 144 blz.ing. f 2.25; geb. f 3.25.

In dit met kennis geschreven werk wordt de staatkundige verhouding tusschen beider landenhistorisch en staatsrechteriijk toegelicht.

NICOLAS BRIAN-CHANINOV: Alexander. B. Grasset, Paris, 1934.ing. Ffr. 25,—.

Deze keizer aller Russen is nog altijd de meest fascineerende aller Romanofs; de aureool van„ridderlijkheid", van „jeugd" en „moed" omstraalt hem nog altijd, hoezeer die aureool ookmisplaatst is. Wie hieraan nog twijfelt, leze dit met zorg en zakenkennis geschreven boek, datvolstrekt geen „vie romana.e" is, maar een streng historisch en nuchter, al te nuchter geschied-werk over Alexander I.

Dr. JOH. BROUWERS: Kronieken van Spaansche soldaten. W. J.Thieme & Cie., Zutphen, 1933. 442 blz.Een relaas van de voornaamste episodes uit de eerste heeft van den tachtigjarigen oorlog, --maar met Spaanschen kijk op de zaak. Deze Spaansche Kronieken zijn interessant. Land en yolken zeden, deugden en hebbelijkheden worden erin beschreven en wel door buitenlanders, doorSpaansche officieren, die hier in dienst van het Spaansche leger jarenlang hebben vertoefd, erhebben geleefd in voortdurend contact met de bevolking en met treffende opmerkingsgave hebbenrondgekeken. Bizonder treft in dit bock voortdurend de rustige, objectieve toon, waarin de kro-niekschrijvers het Spaansch-Nederlandsch conflict beschrijven.

Prof. Dr. H. BRUGMANS: Het Moderne Polen, historisch belicht. Ge-illustreerd. H. J. W. Becht, Amsterdam, 1934. 64 blz. ing. f 1.25.Geeft in een beknopt overzicht een idee der huidige situatie van Polen, zooals die zich uit hetverleden heeft ontwikkeld. Het verre, zoowel als het recente verleden. Vooral de moderne pro-blemen, -- dagelijks in de couranten ter sprake komend -- worden duidelijk en begrijpelijk uit-eengezet.

Prof. R. P. VAN CALCAR: Crisis en revolutie. Nijgh & van Ditmar, Rot-terdam, 1934.Een zeer belangrijk werk, waarvan Van Calcar ons het wereldgebeuren klaarder voor oogen steltdoor het te binden aan menschelijke karaktereigenschappen, belicht door de hedendaagsche weten-schap. Door de Fransche revolutie als basis te kiezen en ze met een ongemeen helderen, per-soonlijken kijk niet geschiedkundig maar psychologisch te ontleden, geeft hij ons een uiterstbelangwekkend inzicht in het wezen van een revolutie en het spel en tegenspel der leidendefiguren.

R. S. CHANDAN: Les nouveaux aspects de la politique internationale desEtats europêens. Le Danubien, Paris, 1933. 144 blz. ing. Ffr. 10.--.Instructief bock voor ieder, die zich in den chaos der hedendaagsche wereldpolitiek wil orien-teeren. Men leze 't echter met critisch oordeel, want in menig opzicht wijken de inzichten vanden schrijver van de onze af.

HENRY CHANNON: The Ludwigs of Bavaria. B. Tauchnitz, Leipzig,1934. 285 blz. ing. M. 1.80.Het werk behandelt vooral de Roode Revolutie te Munchen, is dus werkelijk up-to-date en ervalt voor ons heel wat uit te leeren. Het boek is verder goed gedocumenteerd en zeer interessantgeschreven.

GESCHIEDENIS. . 135

ADRIEN DANSETTE: Les affaires de Panama. Librairie AcademiquePerrin, Paris, 1934. ing. Ffr. 15.—.Heel die belangrij ke zaak, die, goed bestierd, een overgroot succes zou geworden zijn, heeftschrij ver met de sobere nauwgezetheid van een historicus weer in 't leven geroepen. Het boekleest als een roman.

CHRISTOPHE, DAWSON: Les origines de 1'Europe et de la civilisationeuropêenne. F. Rieder, Paris, 1934. ing. Ffr. 18.—.Dawson is een zoo-objectief mogelijk historicus, die verdwijnt voor de feiten en die de feitenzelf laat spreken. Zijn boek is de synthetische geschiedenis van hetgeen er is voorgevallen sindsde laatste perioden van het Roomsche keizerrijk tot aan de kruistochten . In feite leert diesynthese de wording onzer Europeesche beschaving en we leeren er dan ook ons zelf uit be-grijpen, en daarbij beter de gevaren verstaan die argelooze niet-historisch voorgelichte geslachtenbedreigen. Een werk, waarvan de studie iedereen wordt aanbevolen.

RENE DLIMESNEL: Fabert. Descke de Brouwer & Cie., Paris, 1934.424 blz. ing. Ffr. 20,--.Fabert komt hier uit de nevels der historie, die hem zoo onrechtvaardig tot nu toe beschouwde.De koningin Anna van Oostenrijk heeft hem beter gekend door te zeggen, dat hij de grootsteweldoener was van 't koninkrijk.

LOUIS DLIMLIR: Nach Paris. Delko, Amsterdam, 1934. 356 blz.ing. f 1.90.

De brutale inval in Belgie in 1914, waar de Brandenburgers en Pommeren weerlooze burgersletterlijk hebben afgeslacht bij groote getallen, gebruikt Kies bier, om vooral hen, die den oorlogslechts uit overlevering kennen en dien soms nog als een uitkomst willen beschouwen uit decrisis, een heilzamen afschrik te bezorgen. De bewerker heeft zich tot taak gesteld te bewijzen,dat de denkbeelden der Nazi's niet ver afwijken van de Nero's van 1914. Uit den aard van dezaak sterk voorbehouden lectuur.

H. FABER: De geschiedenis als theologische probleem. Van Loghum Sla-terus, Arnhem, 1933. 217 blz. ing. f 2.90; geb f 3.90.Laat ons eene belangrijke strooming van het vrijzinnig protestantisme zien, die zich door tweekenmerken onderscheidt: men wendt zich of van de leer der openbaring. van de bovennatuurlijkebestemming des menschen, van alle dogma; men heeft tegelijk eene diepe behoefte naar religie,men wil met innige drang zich boven de stof verheffen, naar een doel dat boven den menschligt, naar de Godheid. In zijn leer behoudt dit humanistisch christendom de woorden, die eenigehoofdgedachten der H. Schrift als geloof, genade, het Godsrijk, berouw, openbaring enz., maarde beteekenis die het daaraan hecht, is geheel gewijzigd; ja het Godsbegrip zelf is geheel ver-schillend van dat van het vroegere protestantisme of van de katholieke Kerk. Aan hen die zichvan de stroomingen van het modern protestantisme op de hoogte moeten stellen, zij het boekaanbevolen mits zij eenigszins vertrouwd zijn met de nieuwere wijsbegeerte en mits zij verlofhebben, om verboden boeken te lezen. Want dat dit boek onder de boekenwet valt, is duidelijk.

Dr. F. H. FISCHER: Historie en Cultuur van het Nederlandsche yolk. DeSpieghel, Amsterdam, 1934. 400 blz. ing. f 4.50; geb. f 5.50.De politieke geschiedenis wordt goeddeels op den achtergrond geschoven om ruimte te geven aangeestelijke en artistieke stroomingen. Een tot nog toe voorbijgezien verband wordt met een enkelwoord belicht, de beteekenis van soms verwaarloosde feiten wordt sc'herp geaccentueerd. Omtrentheiligenvereering, wonderen, het pessimisme van het Christendom, de stichting der Kerk, dekatholieke geesteliikheid, ja zelfs over Roomsche organisatie, spreekt dr. F. vanaf zijn vrijzinnigstandpunt met een ontstellend wanbegrip.

RENE FULOP-MILLER: Fiihrer, Schwarmer and Rebellen. Geillustreerd,F. Bruckman, Miinchen, 1934. 450 blz.In alle tijden, van Noord tot Zuid, van Oost tot West, heeft de wereld profeten en godsdienst-stichters gekend en volgens schr, is de oer-angst der menschheid en hun wensch-droom daarvande grond. Een omvattend met synthetisch vermogen samengesteld werk, dat vaak een zeer een-zij dige voorstelling van zaken geeft en daarom alleen voor geestelijk volwassenen moet

ivoar-

behouden blijven.

E. GABORY: L'Angleterre et la Vendee, E. Perrin, Paris, 1933. 318 blz.ing. Ffr. 15.—.

Dit boek behandelt weer een dier processen, die de geschiedenis herzien heeft: dat van den roldie Engeland en de emigres gespeeld hebben in de Vende-oorlogen, voornamelijk in de jaren1792-4799, tegen de Revolutionnairen.

Prof. Dr. P. GEYL: Geschiedenis van de Nederlandsche stam. Goede enGoedkoope ectuur, Amsterdam, 1934. Deel II. 767 blz. geb. f 7.'50.De Nederlandsche stam, niet alleen in Zuid en Noord, maar ook in Oost en West, wordt telkensin onderling verband behandeld. Het is een lust den schrijver te hooren over de verschillen, dieer bij alle stamverwantschap, tusschen Noord en Zuid bestonden in geesteshouding en beschaving.Niet minder belangwekkend is de beschrqving van de uitzwerving over de wereld, waardoor,ondanks hebzucht en kleinzieligheid, de grondslag voor ons koloniaal rijk werd gelegd. Allen,die uit het verleden nog willen leeren, zij dit deel van barte aanbevolen.

136 GESCHIEDENIS.

ALBERT GERVAIS: Aesculape en Chine. Nouvelle Revue Francaise,Paris, 1934. ing. Ffr. 15.—.In dit werk bepaalde schr. zich tot de analyse van de levensfilosofie en de daaruit voortvloeiendemoraal van dit geheimzinnige yolk. Hij doet ons begrijpen, dat zoo het Chineesche karakter delaatste jaren eenigszins gewijzigd werd in de groote kuststeden, het oude zelfgenoegzame, trotsche,laatdunkende China van vroegere eeuwen ongestoord voortleeft, in de steden van het binnenland.

J. C. GERRITSEN TIEMEN: Cultuur en vaderland, Van Holkema &Warendorf, Amsterdam, 1834. 16 blz. ing. f 0.30.Een verwarrend betoog over den geestelijken grondslag van het (inter)nationalisme.

PIERRE DE LA GORCE: Napoleon III et sa politique. Plon, Nourrit &Cie., Paris, 1933. 184 blz. ing. Ffr. 10.—.Meesterwerkje van psychologische analyse, dat een persoonlijkheid en geheel haar omgeving doetherleven. Een der beste werken over den Franschen held en staatsman.

PIERRE DE LA GORCE: Martyrs et Apostats sous la Terreur. Plon,Nourrit & Cie., Paris, 1934, 320 blz. ing. Ffr. 15.—,In geen bibliotheek mag dit voortreffelijk werk ontbreken. Het behandelt de droevigste jaren derFransche revolutie met een objectiviteit, die vertrouwen wekt van de eerste tot de laatstebladzijde.

PIERRE DE LA GORCE: La conquae de 1'Algerie Francaise. E. Flam-marion, Paris, 1934. 126 blz. ing. Ffr. 3.75.Geillustreerde geschiedenis van de moeiNkheden, welke de verovering van Algerie met zichbracht.

M. M. GORCE: La France au-dessus des races. R. Payot, Paris, 1934.288 blz. ing. Ffr. 18.—.Het origineele van dit boek is, dat het den nadruk legt op den invloed, welken de Kerk uitoefendeop de stichting van de Fransche natie. Daarom wordt het ter studie bijzonder aanbevolen.

D. HANS: Thorbecke. H. P. Leopold, Den Haag, 1934. 284 blz.ing. f 4.75.

Aan de hand van Thorbecke's brieven aan Groen van Prinsterer en aan zijn ouders, en de her-inneringen en officieele bescheiden tezamen, weet de schriyver, die journalist is, vlot te vertellenover Thorbecke's jeugd, studies, professoraat en huiselijk leven. Schr. vereert Thorbecke enterecht. De politiek der Katholieken ziet hij echter vanuit dit standpunt alken: zij steunen Thor-becke zoolang er voor hen wat te wachten is, zij verlaten hem als zij hun vri i heid gekregenhebben. Overigens politiek geschrift, waarin politiek in zijn diepere beteekenis duidelijkvoelbaar gemaakt is.

D. HANS: Koningin Emma. A. W. Sijthoff, Leiden, 1934. 73 blz.ing. f 1.25.

Dit eenvoudige gedenkschrift is een natuurgetrouw levensbeeld van H. M. de Koningin-Moeder,dat de diepe indrukken van den schr. weergeeft over het zegenrijke leven van deze hoogstaandeVrouwe.

HUGO HANTSCH: Oesterreich. Tyrolia, Innsbruck, 1934. 112 blz.gecart. S. 3.50.

Geen geschiedenis-beschrijving van de Donau-monarchie, in den gewonen zin, doch een ver-klaring van de Oostenrijksche geschiedenis met betrekking tot haar middel-europeesche laggingen beteekenis. Objectief en heldergesteld werkje.

GODEVAERT VAN HAECHT: De kroniek over de troebelen van1565 tot 1574 te Antwerpen en elders. De Sikkel, Antwerpen, 1934.336 blz. ing. Bfr. 95.—.Llit deze kroniek spreekt de Lutheraansche gedachte van een volksjongen. Een verdienstelijkeuitgave: als historisch materiaal voor de kennis der gemoederen uit dien woeligen tijd heeft zewel waarde, doch voor het vaststellen der feiten dient alles vooraf gecontroleerd.

H. HETTEMA: Bij de trekboeren van Zuid-Afrika. GeIllustreerd. Hol-kema & Warendorf, Amsterdam, 1934. 232 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50.'t Boek behandelt eerlijk en vrij eenige jaren uit de Boerenoorlog. Min of meer aan de didactischekant, is het niet wat we een „boeiend'' boek plegen te nemen. Maar de episoden zijn eenvoudig,helder en frisch verteld, daarbij getuigend van een godsdienstig-protestantsche levensopvatting.

Major a. D. GERT VON HINDENBURG: Paul von Hindenburg. Hesse& Becker, Leipzig, 1934. 232 blz. geb. M. 4.80.

• • • •

Schr. vertelt Hindenburg's levensloop vanuit zijn streng vaderhuis, langs een Lange militaireloopbaan, tot op den zetel van de Rijkspresidentie. Brieven, notities, herinneringen, allerleikomen erbij te pas. Een mooie en ontzagwekkende biografie.

GESCHIEDENIS. 137

J. HUIZINGA: Hollandische Kultur des siebzehnten Jahrhundert. E. Die-derichs, Jena, 1933. 60 blz.Geen vluchtige omsomming van feiten, maar een heldere volledige uiteenzetting van Holland'ssociale-, godsdienstige en kunstgeschiedenis in de I7de eeuw voorgedragen in een boeiendenstijl.

Jhr. Dr. B. M. DE JONGE VAN ELLEMEET: Uit de geschiedenis derHaarlemsche St. Bavokerk. F. Bohn, Haarlem, 1934. 61 blz.

ing. f 0.75.H. KNICKERBOCKER: Komt er oorlog in Europa? Servire, Den Haag,

1934. 186 blz. ing. f 1.50.Schr. is in contact gekomen met koningen, presidenten, dictators, ministers, evengoed als metgewone menschen. Zijn bevindingen staan opgeteekend in dit boekje dat een duidelijk en uit-stekend overzicht geeft van de huidige Internationale politieke verhoudingen in Europa. Tot eendefinitief antwoord kon schr. uit den aard der zaak niet komen. De uitspraken van de voor-naamste politici, die hij interviewde, zijn zeer uiteenloopend.

GOTZ KRUSEMARCK: Wurttemberg und der Krimkrieg. Max Nie-meyr, Halle (Saale), 1932. 128 blz.Dat de oorlog tusschen Rusland en Turkije zelfs in het van het oorlogstooneel ver verwijderdWurtemberg eenige beroering bracht, zou men niet zoo aanstonds vermoed hebben. Toch heeftde heer Krusemarck kans gezien aan den terugslag, dien het verloop der diplomatie en derkrijgsgebeurtenissen in het koninkrijk teweegbracht, dit niet onbelangrijke boekwerk te

JOACHIM VON KURENBERG: Fritz von Holstein: Die graueEminenz. Universitas, Berlin, 1934. 241 blz.Een vie romanc& van een der zonderlingste diplomaten van Duitschland. Veertig jaren lang wasv. Holstein leider der buitenlandsche politick. Ministers wisselen, komen en gaan, doch hij blijftop z'n post, zonder in nadere relatie te treden met het keizerlijk hof en de buitenlandschediplomatic. Miskend wordt hij door een toeval ten val gebracht en eindigt z'n leven als eenvergeten man in een eenzame kazernewoning. Voor de kennis van 't Duitsche rijk van niet teonderschatten belang, hoewel hier en daar eenige partijdigheid aan den dag treedt,

JACQUES LECLERQ: Guerre et Service militaire devant la moralecatholique. Editions de la cite chrêtienne, Bruxelles, 1934. 83 blz.Oorlog en dienstplicht stellen het moderne geweten voor kiesche vraagstukken, welke vroegerniet oprezen. De traditiegetrouwe leer der Kerk, toetst schr. aan de huidige gebeurtenissen en ineen kort bestek belicht hij de verschillende zijden van dit vraagstuk, dat velen tegenover ernstigemoeilijkheden heeft gesteld.

CHARLES LUCIiTO: La Guerre des Cerveaux. Le mysthe de Monte-Carlo. Berger-Levrault, Paris, 1932. 196 biz. ing. Ffr. 10.—.Handelt over talrijke aanslagen welke verwarring moeten brengen tusschen Italie en Frankrijk.Zoowel naar vorm als inhoud is dit bock vol afwisseling.

Dr. MARIA MARESCH: Christus und das Abendland. Reinhold-Verlag,Wien, 1934.Een kort en lichtend overzicht over de rol van het Christendom in de Westeli j ke beschaving.Schr. geeft eerst enkele algemeene overzichten en beschouwt dan verschillende beroemde figurenuit de westersche landen: mannen en vrouwen. Het bock is meesleepend geschreven.

ARNOLD MASCAREL: Mussolini. E. Perrin, Paris, 1933. 100 blz.ing. Ffr. 10.—.

Een schitterende synthese, die natuurlijk eenige perspectief-vervalschingen meebrengt, als rant-soen van deze vormelijke welsprekendheid, maar tegelijkertijd vormt zij een kostbaar onderrichtover de leer van dat soort opbouwers en van dezen realistischen wetgever.

PAUL DE MONT: De internationale wapenfabrikanten. Bellemans,Ninove, 1934. 264 blz. ing. Bfr. 15.—.Aan de hand van historische documenten, feiten en cijfers houdt schr. een fel requisitoir tegen demoorddadige samenzwering van de staalmagnaten, die bankiers, generaals, kortom alle, die uitmachtswellust of gewinzucht de volkeren tegen elkaar in 't hrnas jagen. Behartigenswaardiggeschrift.

EDGAR ANSE MOWRER: Duitschland zet de klok terug. HolkemaWarendorf, Amsterdam, 1934. 438 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50.Een politieke geschiedenis van het Duitschland der na-oorlogsche jaren, en als zoodanig vanbeteekenis wijl het geschreven is door een politiekgeschoolden journalist, die door jarenlangverblijf land en yolk door en door kent. Tusschen oorzaken en gevolgen wordt het zonneklaarverband aangetoond; een groot voordeel voor den eenvoudigen courantenlezer, wren de veel-heid der berichten verhijsterd hebben.

138 GESCHIEDENIS.

FRIEDRICH MUCKERMANN S.J.: Vom Ratsel der Zeit. jos. Kdsel& Fr. Pustet, Munchen, 1934. 195 blz. geb. M. 4.20.Een reeks „geistreiche- bespiegelingen die als spiralen rond een cirkel kringen rond de nieuwerijksidee. Het eerste deel ontwikkelt in de elips de vorm van het leven, dat de twee kernpuntenvan het profane en religieuse doet zien. Dan toont schr. aan hoe Augustinus en Dante de ideevan het rijk zagen. De geschiedenis vindt z'n grondslag in de verhouding van God en mensch.We zien hoe de burgerlijke wereld moest ondergaan, omdat zij de totale rijksidee niet demon-streerden. Ook het bolschewisme is een failliet systeem. In de protestantsche rijksidee is demensch niet voldoende tot z in recht gekomen. De eeuwige rijksidee is slechts te vinden door ver-binding met het rijk Gods.

ALPHONS NOBEL: Mord in der Politik. Benno Filser, Augsburg, 1932.gec. M. 4.80.

In een geschiedenis van 3000 bloedige jaren wordt ons een vraag ontrold, die ons in den strijdonzer dagen bezighoudt. In alle tiiden zien wij politieke moorden. Zij zijn altijd nieuw en altijdoud deze moorden, die een doodendans vormen, zoo woest en grotesk en soms ook zoo groot,dat de lezer er door getroffen wordt. Schr. beschouwt zoowel moordenaar als slachtoffer enzoekt naar de beweeggronden, die de politieke misdadigers leiden.

P. NOTHOMB: Koning Albert. De Zwarte Leeuw, Brussel, 1934.ing. Bfr. 12,—.

Een heldere kijk op de gebeurtenissen en de menschen is de voornaamste hoedanigheid van ditboek. Het is eenigszins een klein overzicht van het Belgisch leven, van 1914 tot heden. En noch-tans dient het erkend, dat dit werk niets heeft van een thesis, noch van een manifest ter ver-heerlijking van de monarchic of van de vaderlandsliefde.

JOSEPH NOULENS: Mon ambassade en Russie soviêtique 19171919.Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1933. 259 blz. ing. Ffr. 18,—.Buitengemeen belangrijk relaas van de bloedige tragedie, welke de schrijver in Rusland mee-maakte. Heel de periode van de opkomst en groei van de Russische revolutie wordt in fellekleuren ons geschilderd. Over 't algemeen vrij objectief van historisch inzicht, hoewel hier endaar sterk door Franschen bril bezien.

WLADIMIR D'ORMESSON: La revolution allemande. Bloud et Gay,Paris, 1933. 252 blz. ing. Ffr. 20.—.In Serie artikelen, actueel, objectief en een kostbare bron voor den toekomstigen geschied-schrijver. Schr. is een der beste kenners van het hedendaagsche Duitschland en een rasecht jour-nalist. Voor studie aan iedereen aanbevolen.

WLADIMIR D'ORMESSON: Qu-est-ce qu'un Francais. Editions Spes,Paris, 1934. 236 blz. ing. Ffr. 7.50.d'Ormesson is een der belangwekkendste publicisten der Fransche pers, wanneer het gaat omessays over politiek. Hij zoekt een definitie door drie Fransche tegensprekelijke figuren te ont-leden: Clemenceau, PoincarC en Briand. Het loont de moeite deze fijne, diepe en algemeeneontleding te lezen.

LEO DE PAEUW: Albert: derde Koning der Belgen. Office de Publicité,Brussel, 1934.Heel den mensch wordt in dit boek ontleed. Maar de auteur deed goed om zijn bijzondere aan-dacht te wijden aan de oorlogsjaren en de gebeurtenissen, die daar onmiddellijk op volgden.Zij liggen wel grootendeels nog in ieders geheugen, maar beteekenen dan toch een bijzonderemijlpaal in onze geschiedenis. •

MAURICE PALEOLOQUE: Un grand tournant de la politique mondiale,1904-1906. Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1933. 456 blz. ing. Ffr. 20.—.De wereldtragedie, welke in 1914 losbarstte, is in 1904--1906 voorbereid. Toen werden deFransch—Engelsche en de Fransch—Italiaansche overeenkomsten gesloten, welke tot de bond-genootschappen van den wereldoorlog leidden. De behandelde periode is inderdaad een keerpuntin de wereldpolitiek geweest. En het boek geeft een kijk op de internationale politiek, ook opde omwegen en kronkelpaden, welke deze gebruikt om een vooropgesteld doel te bereiken. Zoozijn deze memoires ongewoon leerzaam voor alien, die niet alleen de voorgeschiedenis van, maarook de verantwoordelijkheid voor den wereldoorlog bestudeeren. Dit bock is eeri onontbeerlijkeschakel in de lange keten der argumenten.

JEAN DE PANGE: Ce qu'il faut savoir de la Sarre. Ed. des Portiques,Paris, 1934. 128 biz. ing. Ffr. 6.—.Uiteenzetting van het Saarprobleem, welke boven de gewone actualiteit uitsteekt. Men houde erechter rekening mede, dat hier een Franschman aan 't woord is, die noode dit gebied zich zietontglippen bij de a.s. volkstelling.

GIORGIO PINT: Benito Mussolini. Van de straat tot de macht. Amster-damsche Keurkamer, Amsterdam, 1934. 110 blz. ing. f 0.75.Onvolledig en oppervlakkig. Hier komt in dit geval nog bij dat de schrijver, hoogstwaarschijnlijkzelf fascist en Italiaan, Mussolini, het Fascisme en alles wat daarmede annex is zeer eenzijdigbekijkt en alles even mooi en goed voorstelt.

GESCHIEDENIS. 139

Dr. P. PRINS: „Hitler"-regiem en religie. De Graafschap, Aalten, 1934.111 blz. ing. f 1.40.Dit boekje wijst op de vele contradicties welk er in de theorie en de practijk van het Hitler-regiem ten opzichte van de godsdienst bestaan. Lezenswaardig ook waar men met schr. vanmeening verschilt.

ROBERT REDSLOB: Entre la France et 1'Allemagne. Pion, Nourrit &Cie, Paris, 1934, 256 blz. ing. Ffr. 12.—.Herinneringen van een Elzasser. Onpartijdig en met kennis van zaken geschreven.

Dr. P. H. RITTER Jr.: Over Mussert. Hollandia-Drukkerij, Baarn, 1934.63 blz. ing. f 0.90.'n Korte biographie over den leider der N.S.B. Deze figuur en zijn beweging worden vrij objectiefontleed.

FRANZ SCHNABEL: Deutsche Geschichte im neunzehnten Jahrhundert.Herder & Co., Freiburg i. Br., 1933. 414 blz.Tusschen een maximum en een minimum in de taak van het staatsgezag heeft het Duitschland vande 19e eeuw de juiste synthese niet kunnen vinden. Voortdurend streden de belijders der absolu-tistische monarchale beginselen en de liberalen tegen elkander — de eene groep met de machtvan een legitimistische reactie, de andere met de kracht der idealen. Schnabel beschrijft metgroote eruditie en met eerlijke, waardeering van het goede aan beide kanten, deze geestelijkenstrijd zoo levendig en belangwekkend, dat men, eenmaal in de lectuur van zijn boek verdiept.met stijgende belangstelling het ten einde leest, als ware het een roman.

Dr. J. H. SEBUS: De erfgooiers en hun bezit (tot 1568). H. J. Paris,Amsterdam, 1934.Een vrij omvangrijk werk, dat een goed leesbaar overzicht bevat van alles wat te vinden is overde Gooische markt in een tijd dat zij nog geenszins als een unicum in den lande de belangstel-ling der rechtsgeleerden tot zich trok. In een bijlage zijn de verschillende „constituties- van hetonverdeeld bezit der Gooiers afgedrukt.

AGNES VON SEGESSER: Marguerite von Oesterreich-Burgund. 1480-1530. Rdber & Co., Luzern, 1934.Marie van Boergondie, is een bekend figuur geweest in de Nederlanden. Vrij lange jaren be-stuurde ze de Nederlanden als gouvernante-generaal voor haar neef Keizer Karel. Ze wist zichvrij goed aan te passen aan den eigenaard der Nederlanden. Tweemaal weduwe, bleef ze alleenachter uit een familiekring, die glorierijk had moeten worden. Ze droeg haar lot met de ver-heven zwijgzaamheid, die het voorrecht der sterken is. Schr, heeft de psyche van deze zeldzamevrouw zeer goed begrepen.

Dr. P. SMOLDERS: Koning Albert I. Uitg. Rein Genot, Tongeren, 1934.64 blz. ing. Bfr. 3.50.Als een rolprent zoo duidelijk en verstaanbaar schildert schrijver het leven van den vorst vooroogen: Zijn huwelij k, zip troonbestijging, zijn rol gedurende den oorlog en na den oorlog entenslotte zijn tragische dood. Er worden voor de jeugd uit dit schoone leven zeer heilzame lessengetrokken.

Ing. L. STRAKOWSKY: Der Kampf im Dunkeln in der U.S.S.R. VerlagConcordia, Preszburg, 1933. 36 blz.Een vernietigend oordeel over het bolschewisme en deszelfs terrorisme in Rusland!

DOM. P. C. LOLL TSENG-TSIANG: L'Invasion et l'occupation de laMandchourie. Ed. du Foyer, Paris, 1933. 48 blz. ing. Ffr. 4.—.Dom Lou Tseng-Tsiang is de aangewezen persoon om met bevoegdheid er het Japansch-Chineeschconflict in Mandchurié te behandelen. Tegenover de feiten, die ons alien bekend zijn enwelke schr. bondig schetst, worden de meest verheven bladzijden geplaatst uit de geschriften vanCardinaal Mercier waaruit blijkt hoe zonder rechtvaardigheid geen internationale vrede moge-lijk is.

Dr. W. TOMBROCK: Uit de Friesche Middeleeuwen. Geillustreerd. P.Harte, Bergen op Zoom, 1934. 428 blz. ing. f 6.—; geb. f 7.50.Geen aaneengesloten, volledige geschiedenis der Friesche middeleeuwen. Het bevat grepen, inchronologische volgorde gerangschikt. Maar dan oordeelkundige grepen, waardoor toch eensamenhangend totaalbeeld is verkregen. Waar Friesland's geschiedenis op zooveel punten dievan Holland raakt, is ook deze, waar dit noodig bleek, behandeld.

LEON TROTZKY: Histoire de la revolution russe. E. Rieder, Paris,1934. 482 blz. ing. Ffr. 25.—.De vroegere Russische dictator schrijft bier in felle kleuren de October-revolutie, die zulk eengrooten ommekeer bracht in het Tsarenrijk. Doet ons dag voor dag de verwachtingen en teleur-stellingen van het Russisch „Bonapartisme'' meimaken.

140 GESCHIEDENIS.

TATIANA TCHERNAVINA: Echappês du Guepeou 1933. R. Payot,Paris, 1934. 314 blz. ing. Ffr. 20.—.

TATIANA TSCHERNAWIN: Mit Mann and Kind der G.P.U. ent-flohen. Ullsteinverlag, Berlin, 1934. 228 blz.Het aangrijpend relaas van het ontstellende levenslot van een Russische intellectueelen-familie,die zich eerst eerlijk in dienst van het zoogen. bolschewistische opbouw-werk gesteld had, dochlater als zondebok voor de corrupte politieke-leiding moest vluchten en door de Noorsche moe-rassen Finland bereikte. Een leerzaam en waarschuwend werk.

N. TJ. SWIERSTRA: De geschiedenis van het Nederlandsche yolk inverband met de geschiedenis der menschheid, De Arbeiderspers, Am-sterdam, 1934. 500 blz. ing. f 8.50; geb. f 9.50.Hier is een ervaren historiekenner aan 't woord, die 't wijde gebied der Nederlandsche geschiede-nis weet te overzien, doch bij de bepaling van stroomingen en karakteriseering van figuren zeldenboven z'n marxistische doctrine uitkomt! Hetgeen jammer is voor dit overigens zoo levendig ge-schreven werk. Voor terzake kundigen, die met bovenstaande gelieven rekening te houden.

Mgr. J. M. VIDAL: Moscou, durant le premier triennat soviêtique. (1917-1920). La Bonne Presse, Paris, 1934. 242 blz. ing. Ffr. 12.—.Schrijver, die Rusland uit eigen aanschouwing kent, lanceert Been schimpscheuten, maar laat defeiten voor zich zelf spreken. Ontstellend beeld van de Sovjet-Russische heerschappij, betergezegd van 't Gepeoe-terrorisme wordt ons hier ontvouwd.

Dr. A. C. J. DE VRANKIJKER: De motiveering van onzen opstand.Dekker 6 Van de Vegt & J. W. van Leeuwen, Utrecht, 1934. 193 blz.

ing. f 3.75.In deze studie wordt een zijde van het tijdvak 1565-1581 behandeld, die tot nu toe weinigwetenschappelijke belangstelling ondervond, n.l. de ideeen waardoor onze voorvaderen geleidwerden bij hun verzet. Schr. heeft deze denkbeelden uitvoerig en grondig behandeld.

URICH WILCKEN: Alexandre le Grand. R. Payot, Paris, 1933. 336 biz.ing. Ffr. 25.—.

De figuur van Alexander den Groote wordt hier van alle zijden belicht. 'n Levendig en boeiendestudie.

LOUIS WILMET: Albert Roi des Beiges. Jean Dupuis, Charleroi, 1934.262 blz.In niet minder dan 37 hoofdstukken behandelt schr. heel liet koninklijk leven: vanaf de prilstejeugd van den kleinen prins Albert, langs zijn leerjaren en zi j n eerste koningsjaren tot de grootegebeurtenissen van den wereldoorlog, tot zijn binnen- en buitenlandsche politiek, zonder dan tevergeten die kleine intieme details, die iedereen in zoo ruime mate interesseeren, over hetfamilieleven, over zijn ontspanningen. over zijn sportoefeningen en vele dergelijke meer. Een goedgeschreven biografie.

PIERRE YAUTEN: Chine ou japan. Plon, Nourrit & Cie., Paris, 1933.248 blz. ing. Ffr.Uiterst actueel, nu China en Japan om verscheidene redenen de aandacht der geheele wereldop zich trekken. Het posthume werk van den grooten Franschen kolonisator.

(ZONDER NAAM) : L'Espionnage et le contre-espionnage pendant laguerre mondiale. R. Payot, Paris, 1934. 314 blz. ing. Ffr. 20.—.Vertalingen uit militaire archieven van het Duitsche rijk. Hebben ongetwijfeld documentairewaarde en geven een diepen kijk op het ingewikkelde en voor de 'betrokkenen gevaarlijke spion-nage-systeem tijdens de oorlogsverschrikking van 1914-1918.

LAND- EN VOLKENKUNDE

De belangrijkste verschijning op onze Nederlandsche geografische boe-

kenmarkt is dit jaar wel geweest de nieuwe druk (althans het eerste

deel) van het overbekende handboek: Nederland 1 ) van onzen geograaf

R. Schuiling. Reeds langen tijd was de laatste druk van 1915 verouderd.

Niet alleen, dat de veranderde economische constellatie sedert den

wereldoorlog vele gegevens onjuist had gemaakt, en ook in andere

opzichten ons land en ons yolk veranderingen hadden doorgemaakt,

maar de sterke groei van de geografische wetenschap vooral in de 20e

eeuw had een geheel nieuwe bewerking noodzakelijk doen worden. En

zoo is dit mooie werk, waarvan thans het eerste deel verschenen is,

opnieuw uitgegroeid tot een uiterst belangrijk, geheel eenig standaard-

werk over ons vaderland. Bij de bewerking werd de auteur geholpen

door twee zijner oud-leerlingen, terwiji tal van eerste specialiteiten ver-

schillende hoofdstukken doorzagen of bewerkten; zoo werd b.v. een grootdeel van „het klimaat" geschreven door Prof. van Everdingen, en

werd het hoofdstuk geologie doorgezien door Dr. Tesch; terwiji Prof.

van den Broek hetzelfde deed voor het hoofdstuk praehistorie en

anthropologie en de Heer Luymes schreef over eb en vloed. Van

bijzonder belang achten we het, dat thans voor het eerst een geogra-

fische beschrijving is verschenen van de flora en fauna van ons ge-

heele land en wel van de hand der heeren Hoogenraad en Bernink.

Behalve de algerneene hoofdstukken komen in dit eerste deel nog voor

de beschrijving van de natuurlijke landschappen in het hooge Oosten en

Zuid-Oosten van ons land. Moge het den hoog-bejaarden, maar nog

zoo krassen auteur gegeven zijn ook het tweede deel van dit belang-

rijke werk het licht te doen zien!

Het bekende werkje van Faber over de Geologie van Nederland 2)

verscheen in tweeden, geheel herzienen druk, in nieuwe uitvoering.

Op vleugels boven eigen land 3 ) doet ons Nederland uit de lucht ken-

nen, met vaak geestige tegenstellingen en pittige, rake opschriften. DeK.L.M.-opnamen leeren ons, — als we het nog niet wisten — hoe

mooi en hoe interessant ons land is. Verrassend is b.v. Middachten

tusschen zijn bosschen en tuinen en de kassen-mozaiek van het West-

land. Dit is een boek om als geschenk te geven, ieder Nederlander

zou het moeten kennen. Van teere bewogenheid en stylistische be-

gaafdheid getuigt het voorwoord door Van den Eeckhout; terwiji Cor-sten in een slothoofdstuk met groote duidelijkheid uiteenzet, wat met

de luchtopname op kartografisch gebied tegenwoordig bereikt kan

worden. Een aardig, pretentieloos werkje, oorspronkelijk als gids be-

doeld, doch ver daarboven uitgegroeid, eischt terecht de belangstelling

op voor Havelte, 4 ) deze typisch Drentsche gemeente. Het ware te

wenschen, dat ook in vele andere met natuurschoon en historische

herinneringen gezegende gemeenten van ons vaderland een gemeente-

secretaris of andere deskundige dit goede voorbeeld van den Heer

A. Waterbolk volgde. Het is de beste wijze, om nog te weinig bekende

gebieden onder de aandacht onzer landgenooten te brengen.

Onder de vele buitenlandsche uitgaven kan slechts een enkele greep

142 LAND- EN VOLKENKUNDE.

gedaan worden en dan moet wel in de eerste plaats vermeld wordenhet aardige werkje over Geomorphologie 5 ) van de hand van den Ween-schen hoogleeraar Machatschek. Het is een nieuwe bewerking, tevensin veel grooteren omvang, van het 15 jaar geleden in de serie AusNatur and Geisteswelt verschenen gelijknamige werkje. In deze jaren isechter de jonge wetenschap der geomorfologie sterk gegroeid en zooheeft de schr. de stof geheel omgewerkt en vormt deze uitgave met zijnprettigen druk een uitmuntende inleiding in de wetenschap der geomor-fologie.Van geheel anderen aard is het Amerikaansche werk van Huntington,Williams en van Valkenburg (de laatste een Nederlander) over Econo-mical and social geography, 6 ) dat een suggestief leerboek is geworden.Waar het Saar-gebied momenteel zoo in het centrum der belangstellingstaat, mag als een actueele verschijning de Saar-atlas 7 ) begroet worden,die met zijn uitvoerige tekst, welke behalve een geografische beschrijvingen een overzicht over de geschiedenis en de cultuur, ook de bestaans-middelen uitvoerig behandelt, tot een zeer goede monografie is uitge-groeid. Een groot aantal prachtige afbeeldingen geeft een uitstekendenindruk van dit in meer dan een opzicht belangrijke gebied.Een buitengewoon interessant boek is het werk van Eugen Diesel, DasLand der Deutschen, 8 ) dat in hoofdzaak door luchtopnamen spreekt.Het geeft een uitmuntenden indruk eerstens van het Duitsche natuur-landschap, in zooverre dit in een cultuurgebied als Duitschland nog alsaanwezig beschouwd mag worden! Met hand, geest en werktuig heeft demensch dit natuurlandschap in een cultuurlandschap veranderd; terwijlvooral in den lateren tijd de machines het allersterkst veranderend op hetlandschap inwerken; vandaar de indeeling van het boek in: natuurland-

schap, cultuurlandschap, machinentijd!

Het binnen zoo korten tijd verschijnen van den tweeden druk van Wun-

derlich's Das moderne Polen 9 ) bewijst wel het groote belang van ditmooie, objectieve werk met zijn groot aantal keurige overzichtskaarten.Voor wie eenmaal genoot van den prachtigen spoorwegaanleg in Zwit-serland, zal het interessant zijn in het mooie werk van I. SiedentopEisenbahngeographie der Schweiz") te lezen over de talrijke moeielijk-heden, waarmede men hier te kampen heeft gehad.Een van de bekendste ontdekkingsreizigers van onzen tijd, Arnold Heimuit Zurich, legde in een gloedvolle, uiterst boeiende en toch sobere be-schrijving zijn ontdekkingen en belevingen vast op zijn expeditie in hethooggebergte van Chineesch Tibet. Minya Gongkar 11 ) noemde hij zijnwerk naar de 7700 m hooge top, die de domineerende vorm was in geheelhet Tibetaansche reisgebied van den schrijver. Dit is wel een van deinteressantste reisbeschrijvingen, die we ooit lazen en daarbij verluchtop een wijze als slechts bij de moderne foto-techniek mogelijk is.Knud Rasmussen, zelf een beroemd poolonderzoeker, schreef met grootelief de en eenvoud in zijn Heldenbuch der Arktis 12) over de helden van

het poolijs, over de ontdekkingsreizen naar Noord- en Zuidpool.Een merkwaardig boek, een roman, waarin een kreeft van een fang

LAND- EN VOLKENKUNDE. 143

uitgestorven geslacht de held is, schonk ons B. Dohm in Stielauge derUrkrebs. 13 ) Geheel de wondere dierenwereld uit die zeer oude tijdender aardgeschiedenis herleeft hier in zijn worden, zijn opbloei en zijnondergang. En al is dit geen werk voor kinderen, ook volwassenen zullengaarne den held volgen tot aan zijn tragischen dood.Ten slotte — wellicht onnoodig, daar we meenen, dat dit uitmun-tende, goed verzorgde, fraai geillustreerde tijdschrift reeds zijn eigenplaats in ons land veroverd heeft --- moet nog als jong-geboreneDe Zwerver in Gods vrije Natuur 14 ) genoemd worden, een maandblad,dat onder de leiding van den fijn-voelenden grooten natuurvriend JanVriends en zijn staf van medewerkers, een gaarne geziene gast in iedereschool en ieder huisgezin zijn zal.

Dr. Jacoba B. L. Hol.

1) R. SCHUILING: Nederland. Handboek der Aardrijkskunde. Geillu-streerd.J. J. Tijl, Zwolle, 1934. Deel I 821 blz. ing. f 11.50.

2) F. J. FABER: Geologie van Nederland. Geillustreerd. G. Naeff,'s-Gravenhage, 1933. 438 blz. geb. f 5.90.3) F. I. R. VAN DEN EECKHOUT: Op vleugels boven eigen land.

H. P. Leopold, Den Haag, 1933. 95 blz. geb. f3.90.4) A. WATERBOLK: Havelte. Beschrijving van een interessante en

typisch Drentsche gemeente. Van Gorcum en Cie N.V., Assen, 1934.91 blz. ing. f 1.25.

5) Fr. MACHATSCHEK: Geomorphologie. Geillustreerd. B. G. Teub-ner, Leipzig, 1934. gec. M. 4.50.

6) E. HUNTINGTON, Fr. E. WILLIAMS, S. VAN VALKEN-BURG: Economical and social geography. Geillustreerd. John Wileyand Sons, New York, 1933. 630 blz. geb. Sh. 23.—.

7) H. OVERBECK u. G. W. SANTE: Saar-Atlas. Geillustreerd. Jus-tus Perthes, Gotha, 1934. 104 blz.

8) EUGEN DIESEL: Das Land der Deutschen. Geillustreerd. Biblio-graphisches Institut, Leipzig, 1933. 259 biz.

9) E. WUNDERLICH: Das moderne Polen. I. Geillustreerd. Fleisch-hauer u. Spohn, Stuttgart, 1932. 149 biz. gec. M. 7.50.

10) I. SIEDENTOP: Eisenbahngeographie der Schweiz. Geillustreerd.Ferd. Hirt, Breslau, 1933. 126 biz. ing. M. 9.50.

11) ARNOLD HEIM: Minya Gongkar. Forschungreise ins Hochge-birge von chinesisch Tibet. Geillustreerd. Hans Huber, Bern, 1933.244 blz. geb. Zw. Frs. 9.80.

12) KNUD RASMUSSEN. Heldenbuch der Arktis. Entdeckungsreisenzum Nord- and Sildpol. Geillustreerd. F. A. Brockhaus, Leipzig, 1933.318 blz. ing. M. 4.—, geb. M. 5.—.

13) B. DOHM, Stielauge, der Urkrebs. Eine Chronik aus Urzeiten un-serer Erde. Geillustreerd. Koehler & Amelang, Leipzig, 1933. 272 blz.

geb. M. 4.80.14) De Zwerver in Gods vrije Natuur. R.K. Tijdschrift voor natuur-

historie, folklore, buitenleven, reizen, sport. De Torentrans, Zeist. Perjaar f 4.50.


PIETER AELMANSZOON: Zwerftochten. Drukkerij De Kroon, Hil-versum, 1934. 64 blz. ing. f 1.25.Zestiende-eeuwsche wandelingen door Nederland. Voor kennis van cultuur en folklore van dientijd van groot belang.

ANTOINE BERNARD: Au Pays Canadien. Mame, Tours, 1934.304 blz. ing. Ffr. 11.—.Belangrijke studie over het schiereiland Gaspesie omvattende de geografie, de geschiedenis en defolklore.

JAN F. BOON: Per boot tot Spitsbergen. Vlaamsche Boekcentrale, Ant-werpen, 1934. 109 blz. ing. Ffr. 30.—.Een reisverhaal dat zijn aftrek wel vinden zal. Het is vlot geschreven en met journalistieke vaar-digheid tot een aantrekkelijk geheel gemaakt. Een boek dat heel de kleurige vaart van het schipMonte-Rosa' in uw kamer brengt, niet het minst door de mooie kieken die tusschen de aange-name tekst geplaatst zijn.

E. T. BROWN: This Russian business. George Allen & Unwin, London,1934. 253 blz. geb. Sh. 10/-.Waar schr.'s houding tegenover de Russische problemen neutraal is, wordt zij door z'n misplaat-ste humor onsympathiek; dubbel wordt zij het waar hij zich dan tevens gunstig uitlaat over veelaspecten van het Russische leven. Enkele sneers worden bovendien nog geplaatst aan het adresder Kerk.

THOMAS BURKE: The beauty of England. Geillustreerd. George G.Harrap & Co., London, 1934. 368 blz. geb. Sh. 7/6.Geen dorre beschrijvingen en droge opsommingen. B. bezoekt de mooiste gedeelten van Engeland,en toont den lezer de schoonheden der afwisselende landschappen, zooals alleen een natuurmin-naar dat kan. Waar de gelegenheid er zich toe leent doet hij bovendien zijuitstapjes in het ge-bied van litteratuur en geschiedenis, waardoor dan weer het eigen karakter van een plaats ofstreek sterker spreekt.

KAREL CAPEK: Over Holland. Geillustreerd. Holkema & Warendorf,Amsterdam, 1933. 110 blz. ing. f 1.25; geb. f 2.90.Een geestig boekje over Holland (Holland in strikten zin) geschreven, over zijn steden, zijngrachten en gevels, over zijn koeien, zijn bloemen en weiden, over zijn visschers en een beetjeover zijn schilders. Veel diepzinnigs biedt schr. wel niet, maar het boekje staat toch vol vangeestige, origineeTe observaties.

HENRIETTE CELARIi: Ethiopie XXe siêcle. P. Hachette, Paris, 1934.254 blz. ing. Ffr. 12.—..Een reis door Ethiopie, dat zich langzaam aan het moderniseeren is.

HENRY DE CHAMBON: La Lithuanie moderne. La Revue Parlemen-taire, Paris, 1934. 308 blz. ing. Ffr. 25,—.De auteur kent Lithauen door en door. leder, die zich met de internationale problemen bezighoudt moet van dit boek kennis nemen.

HEINRICH CUNOW: Lief de en huwelijk in het leven der volkeren. Ge-illustreerd. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1933. 241 blz. ing. f 2.—.Onder het mom van wetenschappelijkheid wordt een pleidooi gehouden voor „vrije liefde'lVoortdurend wordt de stelling bestreden, dat het monogamische gezin de oervorm van iederemaatschappelijke samenleving is. Vol misvattingen en verwarde stellingen. 'n Streng voorbe-houden boek.

L. DLIYKERS: Aquarellen uit Italiè. Vlaamsche Boekcentrale, Antwer-pen, 1933. 104 blz. ing. Bfr. 18.—.Deze reisnotities mochten aquarellen genoemd worden: zij weten in 't hart van den Noorderlinghet heimwee los to morrelen naar 't blije, zonnige Zuiden, naar fair Italy: land van aardscheen hemelsche schoonheid.

Dr. J. J. FAHRENFORT: Over communisme en privaatbezit bij natuur-volken. J. B. Wolters, Groningen, 1934. 34 blz. ing. f 0.75.'n Zeer lezenswaardige bijdrage tot de kennis van 't eigendomsrecht onder de primitieve volkeren.

HERMANN FEHST: Bolschewismus and Judentum. Eckart-Kampf-Ver-lag, Berlin, 1934. 168 blz. ing. M. 3.50; geb. M. 4.80.Hier wordt aangetoond, dat de Joden in Rusland nog steeds een belangrijke rol spelen en steedsdaar naar voren treden, waar het zwaartepunt van de nieuwe machtsverhoudingen ligt. Hunheerschappij is slechts mogelijk door de grenzenlooze passiviteit der Russen. Mist objectiviteiten onpartijdigheid. Beziet alles door een nationaal-socialistische bril.

E. FRANKQUINET: Vluchten. J. W. Veltman, Maastricht, 1934.Franquinet, beginnend met Icaros en da Vinci als de groote droomers van den vliegenden mensch,beschrijft daarna de eerste ballonpogingen, Wright -- de werkelijkheid geworden droom, en ten-slotte bespiegelingen en indrukken.


H. GEURTJENS M.S.C.: Op zoek naar oermenschen. j. J. Romen &Zonen, Roermond, 1934. 150 biz.. ing. f 2.40; geb. f 3.—.Het is bewonderenswaardig, hoe dit boek zoo frisch en levendig gebieven is; Pater Geurtjensheeft aan bijna letterlijk alles in het leven der oermenschen aandacht geschonken: godsdienst-opvattingen, zeden, gebruiken, taal, levensonderhoud, de natuur, waarin zij leven, de aardrijks-kundige gesteldheid van den bodem. Een beduidende aanwinst voor onze wetenschappelijkekoloniale litteratuur.

H. GEURTJENS M.S.C4: Onder de Kaja-Kaja's van Zuid-Nieuw-Guinea.J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1934. 192 blz. ing f 2.75; geb. f 3.50.Schr. is een levenskunstenaar: zoo optimistisch en energiek te kunnen werken onder zulk 'n ge-degenereerd yolk, er zoo blijmoedig over te kunnen schrijven, al verzwijgt hij de triestige enellendige dingen niet, dat is 't werk van 'n man, die zich heeft weten los te waken van de veleen velerlei bijkomstigheden, waarvan 't leven van den Westerling vaak aan elkaar hangt, om ten-slotte nog slechts over te houden: 't apostelvuur om ondanks alles vol te houden en te ver-trouwen dat er in die duistere geesten nog eens ooit 't Licht zal ontstoken worden.

G. GIBBARD JACKSON: Het boek der ontdekkingsreizen. G. B. vanGoor & Zonen, Den Haag, 1934. 237 biz, ing. f 2.25; geb. f 2.95.Een geschiedenis der wereld in beknopte vorm waarin aan de helden die hun leven waagden omnieuwe gebieden te ontdekken een ruime plaats is gegeven. Aantrekkelijk en boeiend als eenromantisch verhaal.

Dr. L .N. GRONDIJS: Wat wil Japan? W. P. v. Stockum & Zn., DenHaag, 1934.Wi e l ets weten wil van de werkelijke verhoudingen en toestanden in het Verre Oosten, lezedit werk. Het boek zal voor haast ieder een openbaring zijn. De schrijver behandelt als inleidingbet geschil tusschen Japan en China, vervolgens Japan, China en Mandsjoerije apart. Buiten-gewoon weldadig doet aan zijn eerbied voor de zending en speciaal voor de Katholieke missies.

Mr. Dr. H. H A. GYBLAND OOSTERHOFF: Indrukken van een refsnaar Zuid-Afrika. Gelliustreerd. N.V. v.h. C. de Boer Jr., Den Helder,1933. 110 blz. ing. f 1.75.Uiteraard kon in het beknopte boekje niet diep op elk onderdeel ingegaan worden, maar de lezerdoet toch een meer dan algemeenen indruk op. De meer sociaal-economische- en politieke be-schouwingen worden op prettige wijze onderbroken door reisimpressies van yolk en natuur.

H. A. GLIERBER: De mythen van Griekenland en Rome. W. J. Thieme& Cie., Zutphen, 1934. 402 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90.Aanbevelen lijkt ons overbodig en het spreekt van zelf dat eenig voorbehoud bij een boek als ditnoodzakelijk is.

H. OP HEY: De missie van Haiti. Gelliutreerd. Paters Montfortanen,Meerssen (L.), 1934.Geeft van het wonderschoone eiland Haiti alle wetenswaardigheden, waarin iemand bij moge-lijkheid ook maar belang kan stellen. Het eerste deel geeft 7 hoofdstukken, onder deze titels:aardrijkskunde, zeden en gebruiken, geschiedenis, regeering, beschaving, voortbrengselen en be-staansbronnen. Deze systematLsche verhandelingen worden alle gevolgd door losse schetsen, waar-in schr. zich vrijer last gaan.

Prof. Dr. R. HENNIG: Raadselachtige landen. Enum, Amsterdam, 1934.272 blz. ing. f 4.90; geb. f 5.80.Behandelt het raadselachtige en altijd geheimzinnige probleem van Atlantis en Tortessor, Oud-Amerika, lang voor Columbus, Thule, de barnsteenrivier, de Eridanus. die bij talrijke schrijversin de oudheid voorkomt, het uit de sagen bekende Vineta, en ook vele weinig- of onbekendeaardrijkskundige vraagstukken. Het geheel getuigt van een groote kennis en belezenheid.

Dr. A. N. J. DEN HOLLANDER: De landelijke arme blanken in hetzuiden der Vereenigde Staten. J. B. Wolters, Groningen, 1934. 517 blz.

geb. f 6.90.Een sociaal-historische en sociografische studie geschreven, resultaat van bibliotheekwerk in.Europa en Amerika en van „fieldwork - in de Zuidelijke Vereenigde Staten. Het werk, dat ver-deeld is in twee deelen -- de tijd voor en die na den Burgeroorlog — is een volkomen weten-schappelijke studie, die geen enkele zijde van het vraagstuk onbesproken laat, integendeel erdiep op ingaat, en ook van waarde is, voor de algemeene kennis van het land.

Sir REGINALD ST. JOHNSTON: West-Indische peprpot. Geillu-streerd. W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 1934. 202 blz. ing. f 2.90.In deze dertien verhalen waarin telkens een andere episode wordt behandeld, worden de karakter-eigenschappen en de manieren van het yolk in West-Indie met toewijding geschetst. Zij geveneenigszins een idee van de toestanden in het Engelsche gedeelte dezer kolonien, die vrijwel over-eenkomen met die in de Nederlandsche bezittingen.

10


RICHARD KATZ: Wereldreis. Per kameel en spoor, schip en auto. J.Bijleveld, Utrecht, 1934. 288 blz. ing. f 2.90.De schrijver is een van die rustelooze menschen, die niet tevreden zijn, voor dat zij de heelewereld bereisd en bekeken hebben. Dat hij zijn oogen goed de kost heeft gegeven bij zijn omzwer-vingen, daarvan getuigt dit reisverhaal, dat zich aangenaam lezen laat. Een mom boek voorliefhebbers.

Dr. EDMUND KALT: Biblische Archaelogie. Herder & Co., Freiburg i.Br., 1934. 145 blz. ing. M. 2.70.Een snort Sitten- of Kulturgeschichte van Israel vanuit katholiek standpunt. Schr. beheerscht zijnvak en maakt ruim gebruik van de werken der critische school, wier twijfelachtige beweringenhij terloops vaak weerlegt.

W. C. KLEIN: Economische gegevens betreffende Nederlandsch Nieuw-Guinea. E. J. Brill, Leiden, 1934. 43 blz. ing. f 0.50.

A. DE KOM: Wij slaven van Suriname. Contact, Amsterdam, 1934.Vorig jaar hadden er in Paramaribo werkloozenrelletjes plaats. En daarbij is zelfs bloed ge-vloeid. De Kom, een echte slaven-nakomeling, werd als de leider beschouwd. Hi d is gevangengenomen en daarna zijn vaderland uitgezet. In 't moederland is hij aan 't schrijven gegaan, emte vertellen van de onderdrukking en verwaarloozing, waarvan Suriname en de Surinamers inden loop der eeuwen onder het Nederlandsch bewind het voorwerp zouden zijn geweest. Eenleerzaam en lezenswaardig boek, dat Seen goede zaak voorstaat, doch deze bederft door grooteeenzijdigheid.

Prof. Dr. STAN LEURS: De Begijnhoven. Geillustreerd. De Sikkel,Antwerpen, 1934. geb. Bfr. 35,—.L. J. M. Philippen geeft een overzicht van de geschiedenis der Nederlandsche Begi j nen. Debegijnenbeweging was een algemeen West-Europeesch verschijnsel der middeleeuwen, zegt schr.,doch het begijnhof is eene specifiek Nederlandsche instelling. Dr. van Mierlo, S. j., handeltover „De Begijnen en de Woordkunst – Prof. Dr. A. Stefens schnift over de sociaal-economischebeteekenis der begijnhoven. Prof. Dr. Stan Leurs behandelt de architectuur van de begijnhoven.Een aantrekkelijke monographie.

Mr. L. LINTHORST HOMAN: Het stiefkind Drenthe. Van Gorcum &Co., Assen, 1934. 59 blz. ing. f 1.25.Merkwaardig pleidooi voor onze oostelijke provincie, die naar schr, oordeel al te stiefmoederlijkwordt behandeld.

ALICE LA MAZIERE: Nouvelle Espagne. G. Baudiniére, Paris, 1933.ing. Bfr. 12.—.

Wat schr. vertelt over Barcelona en Madrid, over de samenstelling der politieke parti j en en denagrarischen nood der bevolking gaat niet uit boven een allereenvoudigst courantenverslag; vaneen „etude critique- is nauwelijks sprake tenzij op het titelblad.

PIERRE MAES: Victor Jacquemont. Descke de Brouwer & Cie., Paris,1934. 642 blz. ing. Ffr. 30.—.Deze mooie, goedgeschreven en volledige biografie, zal den bekwamen en koenen reiziger deplaats bezorgen, die hem rechtens toekomt in de reeks der negentiende-eeuwsche wetenschappe-lijke figuren.

JAC. VAN NES: Jodendom. J. H. Kok, Kampen, 1934. geb. f 5.50.Een christelijke „De Vries", handelend over: de Joden en de Wet; het Joodsche godsdienstigelevee in synagoge en hues; de Joodsche feesten; de Joden en de Messias; de stroominci en coderde Joden. In een tweede deel hoopt schr. te behandelen: „De Joden onder de volken-, deJoodsche historic na 70, hun sociologic, het anti-Semitisme, de toenadering tusschen Joden enChristenen. Misschien zal dit tweede deel meer psychologisch, ethnoiogisch behandeld worden,waar we het karakter van zijn eerste bock theologisch-scripturistisch-liturgisch-eschatologischkunnen noemen. Alleen voor geschoolde lezers vanwege 't protestantsche standpunt van denschrijver.

S. VAN PRAAG: Sexualiteit en huwelijk bij de volkeren der aarde. DeGulden Ster, Amsterdam, 1934. 537 blz. ing. f 6.—; geb. f 7.50.Voor de wetenschap van miniem belang. Kan sheen onervaren lezers 'n niet ongevaarlijke prikkelgeven. Soortgelijke populariseering houde men buiten leeszaal en salonkamer. Volstrekt over-bodige lectuur.

KNUD RASMUSSEN: Heldenbuch der Arktis. F. A. Brockhaus, Leipzig,1932. 318 blz. ing. M. 5.—.Een nauwkeurig overzicht van de ontdekkingsreizen welke R. eertijds en tot voor kort gemaaktheeft van de Noord- en Zuidpool! Boeiend als lectuur, belangrijk voor de kennis van de beidenpoolgebieden.

J. RASCH: Onze geboortegrond. Eigen Volk, Scheveningen, 1934. 83 blz.ing. f 0.90.

'n Zeer practisch vragenboekje over het verzamelen van gegevens betreffende de Nederlandschefolklore.


WILHELM RECKEN: Silberstate im Tropenwald, aus der Kulturweltder Maya. Frankische Verlag, Stuttgart, 1934.

ing. M. 2,60; geb. M. 3.60.De Maya-cultuur beleefde haar hoogtepunt ongeveer van de 8e tot de 1 le eeuw. Recken schildertde ontwikkeling, zeden en gewoonten van dezen hoogstaanden volksstam. Een belangrijke bijdragetot de kennis van Amerika's historic voor de ontdekking.

J. REMPEL: De Sovjethel ontvlucht. Stemerding & Co., Rotterdam, 1934.184 blz. ing. f 1.50.De Duitsche kolonisten in Rusland zijn meerendeels steeds vijanden gebleven der economischemethoden van de Sovjets. Natuurlijk zijn zij dan ook de slachtoffers geworden van bittere ver-volgingen. Te meer, daar deze menschen meest orthodoxe Protestanten zijn. Een van hen, eenjonge intellectueel uit een oeralkolonie, beschrijft hier de geschiedenis van zijn gevangenschap,zijn deportatie naar Archangel en zijn geslaagde ontvluchting.

W. H. RIDDERHOF:C. D. L. JANSSEN: Nieuw practisch Nederlandsch-Maleisch woorden-

boek. W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 1934. 260 blz. geb. f 3.90.Voor Nederlandsch-Indisch gangers 'n onmisbaar werk.

EMILE SCHREIBER: Cette annêe a Jerusalem. Pion, Nourrit & Cie.,Paris, 1933. 226 blz. ing. Ffr. 12.---.Brengt ons in Palestina, waar de moderne stad Tell-Aviv is verrezen, welker bewoners zich heb-ben vereenigd in verschillende kolonies naar hun sociaal en godsdienstig ideaal.

LOZEF SIMONS: Zuid-Oost. Geillustreerd. St. Norbertus Boekhandel,Tongerloo, 1934. 114 biz. ing. Bfr. 15.---.Nu in 1934 in Oberammergau het wereldberoemde passiespel weer zal worden opgevoerd hebbende uitgevers gemeend, om met dit ongekunstelde reisverhaal hun herinneringen op te frisschenofwel door het lezen zich voor te bereiden op een gang naar het stille Beiersche dorme.

Prof. J. G. SLEESWIJK: Van menschen en dingen in Amerika. Geillus-treerd. Scheltens € Giltay, Amsterdam, 1934. 287 blz.

ing. f 4.50; geb. f 5.50.Een cultuur-historische belichting van de Vereenigde Staten. Achtereenvolgens geeft schr. eenbeeld van de voornaamste steden, en bespreekt hij de nationale parken, de boeken en bibliothe-ken, de binnenlandsche politick, het toerisme, het rassenvraagstuk en de kolonien. Populair ge-schreven; een lezenswaard geheel over het Amerika van thans.

P. J. DE SMET S.J.: De groote zwartrok. De Vlaamsche Drukkerij, Leu-ven, 1934. 207 blz. ing f 1.50.Een rijke bijdrage over landen volkerenkunde in die dagen over 't stervende ras der Indianen.En overal voelt men nog 't hart van den ouden missionaris, vol vuur voor 't eeuwig heil dezervolkeren, bij deze meer wetenschappelijke expedities.

G. J. STAAL: Ons Suriname. Geillustreerd. Algemeene Boekhandel voorinwendige en uitwendige zending, Den Haag, 1934. 348 blz.Na een beknopte beschrijving van land, yolk en geschiedenis van Suriname wordt een uitvoerigbeeld opgehangen van hetgeen door het protestantsche zendelingswerk van dit overzeesche kolonie-gebied is verricht. Voor protestanten een leerzaam en aantrekkeliik werk.

E. STEINILBER—OBERLIN: Les Touaregs tels que je les ai vus. Roger,Paris, 1934. 268 blz. ing. Ffr. 15.--.Wat de schrijver zelf onder de roode tenten heeft gezien en gehoord, laat hij ook zijn lezerszien en hooren door zijn levendigen, persoonlijken en schilderachtigen stijl.

A. VERMEULEN: De pioniersdagen van Chicongo. Scheitens & Giltay,Amsterdam, 1934. 303 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.75.Chicongo is de negerbijnaam van een Hollandschen jongeman, die een dertig jaar geleden alshandelaar een pioniersleven in den Congo leidde. Met klaarblijkelijke kennis van zaken wordennatuur en leven in midden-Afrika behandeld in een tijd, dat het voor alles op persoonlijken moeden energie aankwam. Het is goed mogelijk dat V. een kennis is van den Congo, maar zijn boeklijkt naar !nets; het verdient met een schamper schouderophalen ter zijde te worden geschoven.

L. DE VRIES: Columbia gisteren, vandaag en morgen. Geillustreerd.E. M. Querido, Amsterdam, 1934. 190 blz. ing. f 2,75; geb. f 3.50.Over dit ons vrijwel onbekende land heeft schr. veel belangwekkende gegevens verzameld, diehij vlot vertelt en waardoor dit bock geen saaie reisbeschrijving is geworden.

LIEN DE VRIES: Over Holland s verieden. Nederl. Jeugdherberg-Cen-trale, Amsterdam, 1934. 144 blz. ing. f 1.55.Litteratuurgidsje voor folklore sagen en legenden in Nederland .

148 LAND- EN VOLKENKLINDE.

Mr. H. K. WESTENDORP: Japan. Geillustreerd. Het Anker, Nijmegen,1934. 83 blz.Geen Oceaan staat op het oogenblik meer in het teeken der algemeene belangstelling dan deStille, geen land meer dan Japan. De een ziet in Japan slechts een ultra-militairistische en im.perialistische mogendheid, de ander hoopt en verwacht van Japan alles als Wachter der bescha-ving in het Verre Oosten. Sinds jaren verscheen in Nederland geen boek, dat Japan zoo veel-zijdig behandelt.

ZWETOW DOLINA: Brieven uit Sovjet-Rusland. Davidsfonds, Leuven,1934. 177 blz. ing. Bfr. 10,--.Een reisbeschrijving van een maand door het roode rijk. 't Trieste relaas van eigen observatiesen ontmoetingen onder alle lagen der bevolking, in de grootstad en op 't land. 'n Schat vandocumentaties uit Russische bladen en gegevens door Sovjet-autoriteiten verstrektl 'n Vlotge-schreven reisjournaal, dat den indruk maakt van onpartijdigheid en objectiviteit.

(ZONDER NAAM) : Curacao. Geillustreerd. J. H. de Bussy, Amster-dam, 1934.Het boek zal een rijke bron vormen voor de kennis van het overzeesche gewest. De belangrijk-heid van het feit van dit eeuwfeest komt in het werk op waarlijk passende wijze tot uiting.

NATUURKUNDE EN NIJVERHEID

AEROCLUB: Zeven lezingen over vliegen en vliegtuigbouwen. J. Walt-man Jr., Delft, 1934. 78 blz.Deze lezingen werden gehouden door verschillende vooraanstaande personen op het gebied derluchtvaart. Voor hen, die de wetenschap van de vliegtuigkunde bestudeeren zal de grondige be-werking dezer onderwerpen zijn aantrekkingskracht hebben.

Prof. E. N. ANDRADE,: Het mechanisme der natuur. W. J. Thieme &Cie., Zutphen, 1934. 192 blz. ing. f 2.25, geb. f 2.90.Een eenvoudige uiteenzetting van de moderne opvattingen betreffende de structuur van de stofen het wezen van de stralingsverschijnselen. Alleen voor ingewijden is deze materie.

JOHN BERGMANS: Rots- en muurtuinen. Kosmos, Amsterdam, 1934.156 biz. geb. f 3.90.Practisch handboek voor aanleg, beplanting en onderhoud van rots- en muurtuinen, benevensvoor het kweeken van rotsplanten.

JOHN BERGMAN& Vaste planten en rotsheesters. Gelliustreerd. Goedeen Goedkoope Lectuur, Amsterdam, 1934. 709 biz. ing. f 6.25.Allerlei soorten en varièteiten van levende planten worden beschreven. Meer dan 3000 werkenwerden geraadpleegd om dit mooie werk tot zulk een prachtig geheel te vormen. Het is tegelijkeen studieboek, een vraagbaak en voor liefhebbers een werk ter ontspanning geworden.

P. BERGSMA: Beton en gewapend beton. Kosmos, Amsterdam, 1934.Dit handen studieboek is een werk, dat om zi j n in het algemeen goed systematisch opgebouwden doorgevoerd behandelingss-systeem en van wege de voorbeelden betreffende den utiliteits-bouw, in de laatste jaren, tot uitvoering gekomen, tot de beste der tot heden verschenen Hol-landsche werken, op dit gebied kan worden gerekend.

Dr. J. VAN DER BILT: De astronomische hemelverschijnselen. W. J.Thieme & Cie., Zutphen, 1933. ing. f 3.90.Het is een zeer verheugend feit, dat schr. zich op het standpunt geplaatst heeft van den een-voudigen beschouwer van het uitspansel en niet van hem eischt, dat hij zich eerst met allerleimathematische beschouwingen zal vertrouwd maken. Wat daarvan strikt noodig is, leert hij indit boek op een prettige en onderhoudende wijze als 't ware vanzelf. Dit boek biedt wetenschap,echte, soliede wetenschap, maar het maakt u in boeienden vorm het aanleeren dier wetenschapwel zoo gemakkelijk mogelijk.

C. L. BOLTZ B.Sc.: Het radioboek voor iedereen. W. J. Thieme & Cie.,Zutphen, 1934. 279 blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90.Om de technische zijde der radio te belichten en voor leeken duidelijk te maken werd dit boeksamengesteld. Lezers, die 't aandachtig doorwerken, zullen het terzijde leggen met een beter,juister en ontwikkelder inzicht in de wonderbare radio-techniek.

WILLIAM BREGG: Het wonder van het licht. Gelliustreerd. H. P.Leopold, Den Haag, 1934. 204 blz. ing. f 4.75; geb. f 5.90.De onderzoekingen, die kenners op het gebied van het licht bestrijken van gevoelig gebied. Zijstrekken zich uit over de ontzaglij ke ruimten, de sterrenkunde, doch ook over de structuur vanhet oneindig kleine, dat in zijn geordende ingewikkeldhedi eeuwen voor ons stoffelijk oog ver-borgen is en ze brengen in beider gebieden van onderzoek talrijke dingen aan het Licht, die vande meest-fundamenteele beteekenis zijn. Schr. heeft als uitgangspunt gekozen den ouden strijdtusschen twee lichttheorien, de emissietheorie en de golftheorie, onverbrekelijk verbonden aande namen van Newton en Huygens. Deze strijd worden bier levendig beschreven. Schr. is er ingeslaagd dit moeilijke onderwerp door zij n glasheldere uiteenzettingen, gesteund door een schatvan illustroties tastbaar aanschouwelij k te maken. Voor iederen, die zich voor deze zeer belang-wekkende materie interesseert, een onmisbaar studiewerk.

NORBERT CASTERET: Dix ans sous terre. E. Perrin, Paris, 1933.ing. Ffr. 15.—.

Een uiterst belangrijk boek over de ontdekkingen in de tien laatste jaren door schrijver in degrotten en spelonken der Pyreneen gedaan. Een boeiend werk, dat in zijn eenvoudig verhaal derfeiten, een hooge les van stillen cooed en volhardende wilskracht geeft.

F. VAN CAPELLE: Handboek voor leerarbeid. A. E. E. Kluwer, Deven-ter, 1934. 115 blz. ing. f 2.50.

Volledige handleiding voor cursussen en voor hen die zichzelve willen bekwamen in den leer-arbeid.

J. DORHOLIT: Denken en doen. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1934.46 blz. gecart. f 1.50.Doel van dit werkje is jongeren behulpzaam te zijn bij het vervaardigen van allerlei nuttige ge-bruiksvoorwerpen. Bij iedere teekening is een korte, duidelijke beschrijving gevoegd.

TH. VAN DULIREN: Beknopt leerboek der electro-techniek. A. E. E.Kluwer, Deventer, 1934. 259 blz. ing. f 3.25; geb. f 4.,—.Ten dienste van het ambachtsonderwijs, cursussen voor electro-monteurs, machinisten, scheeps-werktuigkundigen en zelfstudie.

150 NATUURKUNDE EN NIJVERHEID.

Sir ARTHUR EDDINGTON: Het uitdijend heelal. W. P. van Stockum& Zn., Den Haag, 1934. ing. f 2.50.De zeer diepgaande wiskundige beschouwingen, die in mathematische symbolen een groep ver-schijnselen wil samenvatten, waarvan de ware physische beteekenis nog heelemaal niet vaststaat,zijn hier met een speelsch vernuft zoo suggestief reëel voorgesteld, dat zij den lezer meesleepenin gedachtekringen, die hem aan zijn meest evidente ervaringen kunnen doen twijfelen. Alleendus voor degenen, die met deze wetenschap vertrouwd zijn.

E. R. VAN DEN EECKHART: Op vleugels boven eigen land. H. P.Leopold, Den Haag, 1934. 128 blz. ing. f 2.90.Een boek, dat ieder, die het oude zoowel als het nieuwe van zijn eigen land liefheeft, gaarnezal bezitten. En er is ook nauwelijks mooiere luchtvaart-propaganda denkbaar dan met dezeknappe luchtopnamen.

Dr. H. ENGEL: Viervoeters in beemd en bosch. De Arbeiderspers, Am-sterdam, 1934. 869 blz. geb. f 1.75.Natuurvrienden vinden hier een leerzamen prettige beschrijving van de viervoeters, die ze op hunwandeling door bosch en veld tegemoet komen.

Dr. Ir. J. EMMEN: Gewapend beton en ijzer in den brugbouw, Genus-treerd. H. I. Paris, Amsterdam, 1934. 164 blz. geb. f 12.50.Een vergelijkend onderzoek naar de toepassing van i) zer- en gewapend betonbouwconstructievoor belangrijke bruggen.

Dr. H. C. FLINKE: Het onderwijs in de biologie en de wereldbeschouwingder leerlingen. H. Veenman & Zonen, Wageningen, 1934.Schr. wil in dit onderzoek nagaan het verband tusschen het onderwijs in de biologie en dewereldbeschouwing der leerlingen van de hoogste klassen onzer Lycea, Gymnasia en H.B.scholen,zoowel neutrale als christelijke. Daartoe vroeg hi l aan talrijke groepen van leerlingen een schrif-telijke „beoordeeling" van eenige paragrafen met een weer algemeene strekking uit twee biologie-leerboeken, en liet hen daarna eenige concrete vragen naar aanleiding van die paragrafen be-antwoorden.

J. GODEFROY: Beknopte inleiding tot de kennis van Perzische tapijten.Kosmos, Amsterdam, 1934. 60 blz. geb. f 1.90.Schr. vertelt het een en ander over het land van herkomst der verschillende tapijten ( „Perzische -is de verzamelnaam voor alle Oostersche tapijten), en geeft daarbij een aantal duidelijke teeke-ningen. Een handig boekje om zijn wetenschap in dat opzicht to verrijken.

M. L. DE GRIP: De schildermaterialen, hun samenstelling en toepassing.A. E. E. Kluwer, Deventer, 1934. 139 biz. ing. f 2.—; geb. f 2.75.Handboek voor schilders, bouwkundigen en studeerenden voor diploma b.o., graden gezel enmeester in de bouwvakken, m.o.aktes, enz.

W. J. DE HAAN: Auto-Dieselmotoren. Geillustreerd. H. Stam, Amster-dam, 1934. ing. f 1.55.Een bevattehjke uiteenzetting van de werkwijze dezer motoren, de verschilpunten met benzine-motoren en van de diverse systemen op dit gebied.

G. J. HARTERINK: Handleiding voor het zelf aanleggen van huisinstallaties, het aanbrengen van wijzigingen en het verhelpen van storingen.Kosmos, Amsterdam, 1934, 46 blz. ing. f 0.75.

A. J. HERWIG: Een geheel jaar in den tuin. A. W. Sijthoff, Leiden,1934. ing. f 3.75.Voor iedereen, die een tuin of perk in goeden staat op prijs stelt, een boek met practischewenken en raadgevingen.

ARTHUR VAN HOOF: Menschenbehandeling en techniek. L. C. G.Malmberg, Den Bosch, 1934. 312 blz. ing. f 2.75.Paedagogische richtlijnen ten dienste van technische leeraars, bedrijfsleiders, ingenieurs, patroons.Zeer actueel en bevattelijk van inhoud.

Sir JAMES JEANS: Het nieuwe natuurbeeld. H. P. Leopold, Den Haag,1933. ing. f 2.90.Ofschoon dit boek krioelt van onjuiste denkbeelden en verkeerde gevolgtrekkingen zoodra deschr. het team der experimenteele physica verlaat, en dat doet hij vaak, kan men er toch veeluit leeren omtrent de nieuwere gegevens der atoomphysica en kan men bi) de lezing, vooral vanhoofdstuk VI en VII een goed idee krijgen van de tegenwoordige theorieen. Alles samengenomentoch een gevaarlijk boek.

A. R. JUIPERS: De strijd tusschen riet en biet. W. P. v. Stockum, DenHaag, 1934. 35 blz. ing. f 0.75.

NATUURKUNDE EN NIJVERHEID. 151

Dra Ir. A. KOREVAAR: Techniek en wereldbeschouwing. Erven F.Bohn, Haarlem, 1934.Is het de mensch die de machine in zijn dienst heeft gesteld of moeten wij den toestand aldusmen, dat de mensch staaf van de machine is geworden? Deze philosofie der techniek poogt deschr, in zijn lezenswaardig werkje te schetsen, dat alleen door geestelijk volwassen mag gelezenworden.

COEN KRAMERS TZ.: De Schiedamsche Branderij. Vox Romana,Schiedam, 1934.Sch. heeft getracht een volledige beschrijving te geven van het branderijbedrijf met verklaringenop chemisch-technologische gronden van het waarvoor en waarom. Bovendien betrekt hij in zijnbeschrijving de voornaamste nevenbedrijven als mouterij, maalderij, enz.

J. KREEMEL: Bezoarsteenen, Moestika s en Goeliga's. Louis H. Beche-rer, Leiden, 1934. ing. f 1.—.Schr. geeft ons vooreerst ten overzicht over hetgeen oude en nieuwe schrijvers ons weten medete deelen over de bezoarsteenen. Daarna passeeren soortgelijke concrementen gevormd in dierlijkeof planteardige organismen, als slangensteenen, tabaschir enz. de revue. Een leerzaam boekje.

EUGENE KRUYTZER: Volledig handboek der boom- en fruitteelt. DeNieuwe Koerier, Roermond, 1934. 279 blz. ing. f 2.75.

Dr. Ir. F. H. VAN LEENT: Analyse en warenkennis der voornaamstevette lichamen. D. B. van Centen, Amsterdam, 1934. 384 blz. geb. f 9.—.

G. VAN DER MEER: Vogels bij onze woningen. GeIllustreerd. G. J. A.Ruys, Zutphen, 1934. 84 blz. ing. f 1.90.Na eenige algemeene beschouwingen over de vogelwereld en het vogelleven wordt aan de handvan markante afbeeldingen een beschrijving gegeven van de gewoonten en vindplaatsen van eenvijftigtal vogelsoorten, terwijl tevens gewezen wordt op overeenkomsten en verschillen tusschenvoor den leek gemakkelijk identiek schijnende soorten. Een prachtig instructief werk tot kennisvan onze nabije vogelwereld.

A. P. MORGAN:J. W, SIMS: Jongens en electriciteit. W. J. Thieme & Cie., Zutphen, 1934.

343 blz. ing. f 3.90; geb. f 4.90.Interessante proeven zelfbouwen van allerlei toestellen met vele afbeeldingen.

Dr. Ir. J. G. W. MULDER: De ontwikkeling van gloeidraad-gelijkrichter-buizen, in het bijzonder van die voor hoogere spanningen. J. WaltmanJr., Delft, 1934. 142 blz. ing f 3.90.

A. J. NOSSENT: 't Motorrijwiel. Kosmos, Amsterdam, 1934.Op een bevattelijke wijze biedt het boekje hulp bij het aanschaffen van een motor, het voor-komen en eventueel opsparen en verhelpen van eenvoudige storingen alsmede bij die werkzaam-heden aan zijn machine, die de eigenaar zoo mogelijk eigenhandig zou willen uitvoeren.

WAYNE W. PARRISH: Technokratie — die neue Heilslehre. R. Piper,Munchen, 1934. 363 blz. ing. M. 4.50.Er wordt in dit boek een angstwekkende hoeveelheid keeren hetzelfde herhaald, b.v. dat degroote industrieele revolutie dateert van 1920, dat de Preiswirtschaft afgedaan heeft, dat tech-nokratie een exacte maat wil in de plants stellen van het onberekenbare geld enz., maar hoe zichde technokraten de leiding der economie ook van leeraren kunstenaars, juristen, doktoren, ambte-naren enz.) door technici volgens een natuurwetenschappelijke maat (b.v. erg. kilowatt of zooiets) voorstellen, heb ik met kunnen ontcijferen. Wel bevat dit werk een massa juiste critiek, al-hoewel wat ongeordend en met vele herhalingen, op de bestaande economie.

A. F. J. PORTIELJE: Dieren van ver en nabij. Geillustreerd. Van Hol-kema & Warendorf, Amsterdam, 1934. 96 blz. ing. f 2.50.Wie zou beter de bijschriften voor deze prachtige opnamen van dieren kunnen schrijven dan debekende en populaire directeur van Artis? Een zoo volmaakt geheel, dat dierenliefhebbers hetzeker in hun bezit zullen willen hebben.

JEAN ROSTAND: Les problemes de l'hêrêdite et du sexe. Editions Rie-der, Paris, 1933. 92 blz. ing. Ffr. 20.—.Bestemd voor hen, die de natuurwetenschappen bestudeeren. Schitterend en overvloedig ge-illustreerd.

RAYMOND DE RIENZI: Les formiciens. J. Tallandier, Paris, 1933.320 blz. ing. Ffr. 12.--.Interessante beschouwingen over de mieren, gebaseerd op nauwkeurige entomologische gegevens,naar de schrijver beweert. Hoewel men het met eens behoeft te zijn met alle theorieen, zal men zetoch met genoegen lezen.

152 NATUURKUNDE EN NIJVERHEID............n

ALFRED RONSE: De windmolens. Geillustreerd. Desclee de Brouwer& Cie., Paris, 1934. 178 biz. ing. Bfr. 50.—.Schr. is doorgedrongen tot de sociale toestanden van molenbouwers en molenaars, heeft hunvakgeheimen weten op te teekenen en het geheel verrijkt met grafische voorstellingen en eenregister op de molentaal, waardoor dit een lezenswaardig en interessant werk is geworden vooralien, die de schoonheid der windmolens weten te waardeeren.

Dr. PETER SCHONHOFEN: Durch Flur and Wald. Paulinus-Drucke-rei, Trier, 1934. 208 blz. geb. M. 2.30.De titel zegt waarover het gaat. Meer dan honderd korte stukjes over bloemen, planten en dieren,uit veld, wei en bosch. Men leert de zaken kennen, verneemt wat over hun aard en versprei-ding, hun nut of schade, hun gebruik, hun rot in volksgeloof, volksgeneeskunde en folklore.

R. SCHUR-EIKENDAL: Het autoboek voor jongens. Uitg. Kosmos, Am-sterdam, 1934. ing. f 2.50.Dit boek zal elke jongen van A tot Z en in alle bijzonderheden willen lezen en bestudeeren,omdat het op duidelijke en prettige wijze in de geheimen van de auto inwijdt en hen alles leertkennen van de fabrieksmerken tot de constructie en werking van de motor, van het zelfrijden totalle verkeersregelen.

E. SCHELLER: Naturgeschichtliche Lehrausfliige. Hermann Beyer &SOhne, Langensalza (D.) , 1934. 76 blz. ing. M. 1.50.Een geestdriftig pleidooi voor schoolwandehngen in den dienst van het natuurwetenschappelijkonderricht. Schr.'s argumenten m i n beslist overtuigend. Hij beschouwt aan de hand uitvoerigevoorbeelden de practische mogelijkheden der schoolwandelingen.

VR. SEGERS Pr.: Zangvogels. De Standaard, Brussel, 1934. 264 blz.ing. Bfr. 25.—.

In den vorm van korte schetsen worden de zangvogels elk op hun beurt beschreven. Met enkelrake trekjes doet schr, het karakteristieke van den zang, het uiterlijk of de gedragingen van denvogel uitkomen.

LEO SENDEN Pr.: Onze huisinsecten. Davidsfonds, Leuven, 1933.222 blz. ing. Bfr. 15.—.Een voortreffelijke bijdrage tot onze huisdierkunde. Het gaat over insecten, die iedereen bij naamkent, doch waarvan schr. tal van onbekende wetenswaardigheden verhaalt en wetenschappelijkverklaart,

F. W. FRITZ SIMONS: Schlangen. j. Engelhorn, Stuttgart, 1934.Een goedgeschreven relaas over een Zuid-Afrikaansch slangenpark Port Elisabeth. Schr. be-schrijft de afzonderlijke rassen, met hun driften en verhouding tot de overige dierenwereld, inhoeverre ze gevaarlijk en ongevaarlijk zijn voor de menschen.

JAG. P. THIJSSE: Bloemen van de bosschen. Geillustreerd. J. W. Mel-chior, Amersfoort, 1934. 121 blz.Geeft den wandelaar alles wat hij onderweg weten wil of thuis wil naslaan over de bloemenvan het Nederlandsche bosch. Een zeer aantrekkelijk en leerzaam boekje.

Dr. JAC. P. THIJSSE: Onkruiden. Geillustreerd. S. W. Melchior, Amers-foort, 1934. 100 blz.Een interessant, overzichtelijk en prettig geschreven en geilllustreerd boekje, dat men den wan-delaar in de vrije natuur als metgezel kan toewenschen. Een wezenlijk handboek voor hem, diede voornaamste kruiden in hun bewonderenswaardig bestaan wil leeren kennen.

P. M. C. TOEPOEL: Onze honden. Geillustreerd. Kosmos, Amsterdam,1934. 314 blz. ing. f 4.90.Een uitvoerige studie over de verschillende rassen, kwaliteiten en eigenaardigheden van honden.Ook over de verzorging en de opvoeding worden veel wetenswaardige wenken gegeven.

Dr. W. TOMBROCK: Chemische Stofverklaring. Van Gorcum & Co.,Assen, 1934. ing. f 1.50.Een natuurkundige hypothese, hoe ingenieus ook bedacht, begint eerst dan waarde te hebbenwanneer er liefst door mathematische berekening, geheel bepaalde gevolgtrekkingen uit kennenworden afgeleid, in overeenstemming met de werkelijkheid. Dat dit in deze verhandeling is ge-beurd, vermogen wij niet in te zien. Voornamelijk echter zijn de wijsgeerige fundamenten waar-op deze verklaring berust onaanvaardbaar,

B. J. VAN TROTSENBURG: Werktuigkunde. H. Stam, Amsterdam,1934. 68 blz. geb. f 1.65.

Ir. F. G. UNGER: Warmte voor huishoudelijke doeleinden. Ir. F. G.Unger, Amersfoort, 1934. 253 biz. ing. f 1.75.Practische wenken en adviezen over de electriciteit, 't gas en andere beschikbare middelen voorkoken en 't verwarmen van water.

NATUURKUNDE EN NIJVERHEID. 153

j. VIJVERBERG: Vogel-idyllen. Geillustreerd. W. L. €i J. Brusse, Rot-terdam, 1934. 86 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90.Bevat 50 afbeeldingen naar goed geslaagde foto's, -- van blii vers en trekkers — door denschrijver-fotograaf voorzien van uitgebreide bijschriften.

A. VIRULY: We vlogen naar Indie. Geillustreerd. Andries Blitz, Am-sterdam, 1934. ing. f 2.75; geb. f 3.90.Viruly heeft sail! Zonder nochtans de pretenties van stijl. Vlug, soms to vlug. Pardon, te vlug?Morgen Calcutta, overmorgen Rangoon, dan Medan mijne Heeren! Dat brengt het beroep meelIntusschen, hij vertelt alleen maar; vertelt als een sportieve zakelijke kerel, vertelt wat hem ophet hart ligt, vertelt met zin voor humor en met zin voor wat hooger is dan humor, vertelt prettig,vertelt tout court. Zuiver, energiek en — excuseer geistreich.

WILLEM VOGT: Radioleven. Scheltens Giltay, Amsterdam, 1934.278 blz. - IEen soort dagboek. Schr. behoorde tot de telegraaf-afdeeiing: Regiment Genietroepen, die werdaangewezen om proefnemingen te doen met draadlooze telegrafie. Bij een oproep van Ned,-Indienaar gegadigden voor de betrekking van radio-ambtenaar bij post, telegraaf en telefoondienst,krijgt Vogt een kans. Onderhoudend en humoristisch vertelt schr. van zijn ondervindingen. Voorvolwassenen die belangstelling hebben voor deze populaire wetenschap.

JAN VRIENDS: Met kijker, camera en loupe. Geillustreerd. AndriesBlitz, Amsterdam, 1934. ing. f 3.90.Schr. heeft gemeend zijn vreedzame strooptochten in allerlei richtingen, zij het dan ook summair,te moeten uitstrekken, om zoo, door het vermelden van veel interessants en sympathieke bij zonder-heden, tot uitvoerige studie en observatie op te wekken. In welke methode ongetwijfeld veelcharme ligt.

P. ERICH WASMANN: Die Ameisen, die Termiten and ihre Gaste.Geillustreerd. S. Manz, Regensburg, 1934. 148 blz. ing. M. 3.50.Een uitgelezen studie op het gebied der mieren, der witte mieren en de gasten van deze beidesoorten. Een wetenschappeliik werk, waarin aan het einde een levensbeschrijving werd opge-nomen van den geleerden Jezuiet,

(ZONDER NAAM) : De wereldrecordvlucht van de Pelikaan. A. W.Sijthoff, Den Haag, 1934. 264 blz. ing. f 1.90.De verschillende persberichten uit de spannende dagen van de Pelikaan-vlucht werden aan devergetelheid ontrukt door ze in dit boek bijeen te zamelen. Een aardige herinnering voor lief-hebbers.

(ZONDER NAAM): De levende dieren der wereld. Geillustreerd. Else-vier, Amsterdam, 1934. 800 blz. ing. fEen standaard-werk op 't gebied der inheemsche en uitheemsche dierenwereld. Achtereenvolgensworden behandeld de zoogdieren, de vogels, de kruipende dieren en amphibieen, de visschen, degelede dieren en weekdieren, zooals kwallen en sponzen. Aanbevelenswaardig en aantrekkelijkboek voor jong en oud.

SOCIALE EN AANVERWANTE WETENSCHAP

JO VAN AMMERS-KLILLER: Twaalf interessante vrouwen. J. M. Meu-lenhoff, Amsterdam, 1933. 308 blz.Jo van Ammers-Killer heeft het bestaan, als dertiende in een gezelschap van twaalf op den voor-grond tredende dames plaats te nemen. Als het beroemde twaalftal kennis neemt van wat me-vrouw van Ammers-Koller over haar geschreven heeft, zullen zij haar aanwezigheid zeker nietbetreuren. Wij achten de wijze, op welke een van onze landgenooten over zoo een gezelschapvan meerendeels buitenlandsche grootheden schrijft van belang. En daarom doet het ons genoegen,dat wil niet anders dan waardeerend kunnen staan, tegenover de manier, waarop de schrijfsterde goede Hollandsche deugden van nauwgezetheid en eerlijkheid in deze biografieen heeft be-tracht.

Mr. A. ANEMIA: Grondslag en karakter van de Italiaansch-fascistischestaatsleer. J. H. Kok, Kampen, 1934. 84 blz. ing. f 1.50.Sine ira et studio wordt bier een proeve van verklaring van het Italiaansche fascisme gegeven.Voor politiek-geinteresseerden 'n zeer instructief werkje, dat als conclusie heeft dat deze staats-leer in beginsel en op den duur elk land en elk yolk ten verderve moet voeren, daar zij revo-lutionnair is, onchristelijk en onhistorisch.

Dr. E. D. BAUIVIANN: Drie opstellen over Volksgeneeskunde. EigenVolk, Scheveningen, 1934.Deze drie opstellen handelen over primitieve opvattingen over lijf en Leven. De bok en de geitin de volksgeneeskunde. De dood door den bliksem in volksgeloof en wetenschap. Met weten-schap hebben deze fantasterijen niets te maken.

W. H. v. d. BERGE:U. DE VRIES: De omzetbelasting voornamelijk met betrekking tot de

gemeenten en gemeente-bedrijven. N. Samson, Alphen a.d. Rijn, 1934.169 blz. ing. f 3.50.

Mr. J. BIERENS DE HAAN: De democratic op het keerpunt. VanLoghum Slaterus, Arnhem, 1934. 62 blz.Na een begripsbepaling van het woord democratie komt schr. tot de conclusie, dat er een directesamenwerking tusschen regeering en bedrijfsleven moet zijn in speciaal daartoe ingerichte organen.'n Lezenswaardig, doch niet in alle deelen bevredigend boekje.

E. BOEKMAN: Uit het werk van Dr. F Wibaut. De Arbeiderspers, Am-sterdam, 1934. 205 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.Dr. Wibaut behoort tot de vruchtbaarste publicisten der Nederlandsche sociaal-democratie. Indit boek zijn de voornaamste artikelen bijeengebracht, waarmee deze bekende Amsterdammer desociaal-democratie in 24 landen gediend heeft! Als socialistische getuigenissen mogen deze bij-dragen dan ook gelezen worden!

RUDOLF BOSSINADE Hzn.: De automobilist voor den rechter. L. J.Veen, Amsterdam, 1934. 287 blz. ing. f 3.25; geb. f 3.90.Verklaring van het recht voor automobilisten in helderen vorm.

Prof. Dr. S. DE BOER: De zorg van het hart. Kosmos, Amsterdam, 1934.63 blz. ing. f 0.95.Wie van het ingewikkelde lichaamsdeel: het hart physiologisch en pathologisch iets wil begrijpen,zal dit bundeltje zeer welkom zijn.

MENNO TER BRAAK: Politicus zonder partij. Nijgh & van Ditmar,Rotterdam, 1934. 288 blz.Er staat veel geestig geleuter in dit boek naast een goede. hoewel onvolledige karakteristiek vanNietzsche. Ter Braak, zooals hij zich in dit boek openbaart, is een natuurgril: waarom is hij nietals plant of dier, als distel of aap in het wereldbestel verschenen? Dit kabalistische schriftuurgeeft geen enkelen houvast tenzij dezen dat Godsvereering wel het verachtelijkste en dwaasteverschijnsel op deze idiote aarde is. Ik weet niet of iemand dit half grappige boek met genoegenkan lezen, maar op de meesten zal het verwarrend werken.

E. BROEKCKX: Rerum Novarum en Quadragesimo Anno. J. Hasel-donckx, Hoogstraten, 1934. 350 blz.De tekst der twee Encyclieken wordt voorafgegaan door een wetenschappelijk-nauwkeurige, klareen, voor oningewijden, uiterst leerrijke uiteenzetting van de grondbeginselen, der maatschappij-leer in katholieke zin en van de andere opvattingen, die aan de katholieke leer worden getoetst.Aanbevolen.

Prof. Dr. F. J. J. BUYTENDIJK: Sporthygiene en haar psychologischegrondslag. Kosmos, Amsterdam, 1934. 72 blz. ing. f 0.95.Schr. heeft met succes getracht de juiste levenswijze van den sportbeoefenaar toe te lichten van-uit de sportpsychologie, d.w.z. de kennis der levensverschijnselen bij den mensch die sportbeoefent.

SOCIALE EN AANVERWANTE WETENSCHAP. 155

BRODER CHRISTIANSEN: Nieuwe grondslagen der graphologie. VanLoghum Slaterus, Arnhem, 1933. 110 blz. ing. f 2.20; geb. f 2.95.Meer karakterologie dan graphologe. Het zoeken naar 't levend rythme lijkt mij een stap voor-tilt op een al te mechanische schrittduiding. Of de zestien typen van dit boek meer levensvat-baarheid zullen hebben, dan de veel geleerde indeelingen der karakters, die wij al bezitten, zaleerst uit het groote handboek beoordeeld kunnen worden.

Dr. G. CROW: Egskeiding en huweliks en gesinsontbinding. Swets &Zeitlinger, Amsterdam, 1934. 326 blz. geb. f 5.50.De tweede titel van 't boek verklaart de bedoeling van dit uitgebreid onderzoek: 't is een zuiversociologische studie; ze wil alleen nagaan wat was en is en navorschen waarom dit zoo was enis in de maatschappij. Niet van sociaal-ethische zijde wil hij het huwelijk nagaan; ook de be-strijding der echtscheiding en van huweli j ks- en gezinsontbinding blijft buiten rekening. Waaromde encycliek Casti Connubii niet besproken is, die zeker in 't kader van dit werk thuis hoorde,de zoo scherp geformuleerde wetgeving van 't Christelijk huwelijk, schijnt ons vreemd.

Prof. Dr, L. POLAK DANIELS: Tuberculoses Kosmos, Amsterdam, 1934.72 blz. ing. f 0.95.De meer ontwikkelde leek zal in dit boekje ruimschoots gelegenheid vinden, zijn kennis omtrentde hedendaagsche opvattingen der tuberculose te verrijken.

CHRISTOPHER DAWSON: Enquiries into religion and culture. Sheedand Ward, London, 1933. 347 blz. geb. Sh. 8/6.Voor de prediking van den godsdienst is de kennis der moderne sociologische verschijnselen:bolsjewisme, liberalisme, industrialisme e.a. even goed noodig als die der geschiedenis van onzebeschaving. In beide takken van weten is Dawson een geestrijk leader, minder pikant dan Ches-terton, maar breeder van documentatie. Uitstekende lectuur voor ontwikkelde leeken en voorgeestelijken.

TRISTAN D'ATHAYDE: Fragments de sociologie Chretienne. Desclêede Brouwer & Cie., Paris, 1934. 170 blz. ing. Ffr. 10.—.Tegenover alle naturalistischen tendenzen ontdekt d'Athayde de sociologic weer als een doel-wetenschap. Zip terugbrenging van kapitalisme en communisme tot het Céne beginsel van desuperioriteit van het economische boven het menschelijke evenals zijn ontdekking van renteverbod,rechtvaardig loon en rechtvaardige prijs als basis van een organische economic verdienen dooriedereen gelezen te worden.

Dr. Mr. JAC. DERKS: De waarde van aandeelen en obligaties als objectvan belegging. De Gemeenschap, Utrecht, 1934. 138 blz. ing. f 3.50.

LOUISE DIEL: Moeder worden. W. de Haan, Utrecht, 1933. 299 blz.Het doet vreemd aan, een vrouw over het verloop der negen zwangerschapsmaanden zoo absoluutopenhartig te hooren spreken. Maar men moet tenslotte tot de conclusie komen dat zi j haar bockmet groote ernst en verantwoordelijkheidsgevoel heeft geschreven. Ontwikkelde vrouwen, vooralhaar, die zelf moeder zullen worden, meenen wij de lezing wel te kunnen aanbevelen, mits errekening mee gehouden wordt, dat hier geen katholieke aan het woord is, en dus verschiilendevan haar economische stellingen en conclusies, voor ons niet te aanvaarden zijn.

Prof. Dr. J. ENGELHARD: Raadgevingen voor de aanstaande moeder.Kosmos, Amsterdam, 1934. 60 blz. ing. f 0.95.De toekomstige moeder wordt gewezen op verschi j nselen, die zij bit zichzelf waarneemt, demogelijke beteekenis ervan in het licht gesteld en aangeduid, wanneer zij naar den dokter moetgaan.

B. ENGELANDER: Het middenstandsvraagstuk in een nieuw licht. DeArbeiderspers, Amsterdam, 1934. 59 blz. ing. f 0.75.Het boek geeft een gefundeerd oordeel over dit klemmende vraagstuk. Menige passage is echtergeschreven terwille van de marxistische doctrine.

PAUL EINZIG: Achter de schermen der internationale financien. D. vanSijn & Zonen, Rotterdam, 1934. ing. f 2.75.Dit nogal eenzij dige bock is geschreven met het doel te bewijzen dat de finantieele oorlog doorFrankrijk gevoerd om de politieke macht in Europa te verkrijgen, de voornaamste oorzaak is ge-weest van de tegenwoordige finantieele crisis. Een reusachtig feitenmateriaal wordt medegedeelden interessante bespiegelingen worden naar aanleiding van dit materiaal gegeven.

PAUL EINZIG: De economische grondslagen van het fascisme. H. P.Leopold, Den Haag, 1934. 168 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50.De fascistische staat gaat uit van de overtuiging, dat de economic van belang is voor het alge..meen welzijn en dat daarom de staat systematisch personen en zaken aan het staatsdoel dienst-baar moet maken. Dat het ideaal nog met bereikt is, zal iedereen toegeven; dat er een ernstigstreven leeft om individueel sociaalgebruik van eigendom tot een harmonic te brengen, betoogtEinzig in deze zeer lezenswaardige studie. Over de nieuwste ontwikkeling van het corporatievestelsel en de wet van Mei 1934 wordt hier nog niet -- uitgezonderd een simpele vermelding ineen vertalersnoot -- gesproken. Doch dit hindert niet sterk, aangezien de werking van het systeembehandeld wordt en niet zoozeer zijn technische inrichting en zijn principieele grondslagen.

156 SOCIALE EN AANVERWANTE WETENSCHAP.

R. N. M. EYCKEL: Verspreide opstellen op het gebied der Volksgezond-heid. Gelllustreerd. J. J. Romen & Zonen, 1934. 216 blz.

ing. f 3.25; geb. f 4.--.Deze bundel, een verzameling van opstellen van de hand van den schrijver in verschillende tijd-schriften verschenen op het gebied van de sociale hygiene, beoogt in breederen kring belangstel-ling te wekken voor de diverse vraagstukken die zich op dit gebied voordoen als daar zijn: dezuigelingen-bescherming, de zorg voor gebrekkigen en mismaakten, de tuberculose-bestrijding, derheumatiek-bestrijding, enz. Een belangrijk werk, dat gegadigden ernstig ter bestudeering kanaanbevolen worden.

TH. J. VAN DER EYDEN: Medische hulp op afgelegen plaatsen. C. N.Teulings, Den Bosch, 1934. 470 blz.Dit boek is vooral voor onze kolonien geschreven, waar op vele plaatsen directe medische hulpontbreekt. Ook ter betere orienteering voor hen, die zich ten alien tijde tot een arts kunnenwenden, zijn deze medische wenken uitnemend geschikt. Ze kunnen ons er toe brengen, nauw-lettender volgens de voorgeschreven methode der volkshygiene te handelen.

VALEE FALLON S.J.: Beginselen der sociale economie. Uitgeverij Pax,Den Haag, 1934. 565 blz.'Voor Vlaanderen komt het werk in aanmerking als handboek, voor Nederland kan het slechtsdienen als consultatieboek voor de theoretische vraagstukken. Hierin is Fallon een typischerepresentant van de richting, die de klassieke economic der liberalen door zedekundige beschou-wingen tracht te verbeteren. Wie een dergelijke opvatting van de economic heeft, vindt hier eenklare en systematisch goed geordende uiteenzetting van de stof. Om hooge philosophic bekommertde schrijver zich weinig.

Mr. G. H. A. FEBER: De criminaliteit der Katholieken in Nederland.J. J. Romen & Zonen, Roermond, 1934. 119 blz. ing. f 1.75.Geeft niet alleen een overzicht van de criminaliteit in Nederland naar de godsdienstige gezind-ten. maar tracht ook de hoogere criminaliteit onder de katholieken te verklaren, althans naar deonderscheiden oorzaken te zoeken. Voor belangstellenden in deze materie.

PIERRE FREDERIX: Machines en Asie. Pion, Nourrit & Cie., Paris,1934. 250 blz. ing. Ffr. 15.—.Geen systematisch overzicht van het indusrtieele leven in Rusland, maar een serie impressies, op-gedaan op een rein dwars door Rusland, en dan speciaal Aziatisch Rusland.

ELSBETH FRIEDRICHS: Leert weer zien. C. A. Mees, Santpoort, 1934.ing. Bfr. 27.50.

Schr.is van oordeel dat de verbeelding een te groote rol speelt in het zinneleven en vooral bijhet zien. We zijn te veel verwend en de brillen vervangen onzen wil bij het zien: de hulpmid-delen hebben onze eigen inspanning gedood. Mocht dit boek in handen komen van alle ooglijdersof beter nog van iedereen, want gezonde oogen worden al te vaak door kunstmatige middelenziek gemaakt.

Prof. Dr. FRANSEN: De vermoeienis. De Sikkel, Antwerpen, 1934.46 blz. ing. Bfr. 9.—.Benevens de physiologic behandelt schr. ook de psychologie der vermoeienis en schenkt ons duseen dieper inzicht in dit actueel probleem.

M. J. M. GEMMEKE: Bommen op Nederland. Jacob van Kampen, Am-sterdam, 1934. 107 blz.Het is nergens goed voor, de oogen te sluiten ten aanzien van de gevaren, welke ons land alsgevolg van de ontwikkeling der moderne oorlogstechniek bedreigen. En het is goed te weten,dat er middelen bestaan, am de vreeselijke uitwerkingen althans voor een deel te neutraliseerenhetgeen in dit boek nader wordt uiteengezet.

Prof. Dr. E. GORTER: Verzorging van de zuigeling. Kosmos, Amster-dam, 1934. 64 biz, ing. f 0.95.Waardevolle aanwijzingen, hoe men den zuigeling moet kleeden, hoe men hem moet voeden, hoemen hem kan vrijwaren tegen ziekten, terwijl de schr. tot slot de moeders op het nut der con-sultatiebureaux wijst, teneinde hun zuigelingen, ook al zijn deze gezond, geregeld te laten con-Aroleeren.

Prof. Mr. Dr. J. H. P. M. v. d. GRINTEN: Verspreide opstellen. Dekkere v. d. Vegt en J. W. van Leeuwen, Utrecht, 1934. 438 blz.

ing. f 5.25; geb. f 6.50.Er blijft bij al deze betoogen van wijlen professor van der Grinten natuurlijk plaats voor anderemeeningen en op bepaalde onderdeelen zullen ze verouderen bij het voortschrijden der gebeur-tenissen, dock in hun principieelen opzet en in hun kernen behouden ze hun waarde. Wie zichop dit terrein waagt, zal goed doen zijn bevindingen en meeningen telkens met die van wijlenden Nijmeegschen hoogleeraar te confronteeren. Deze bundel, bijeengebracht door zijn opvolgeren twee zijner leerlingen, stelt daartoe velen in staat.

SOCIALE EN AANVERWANTE WETENSCHAP. 157nnnnnn•nn••.

G. DEN HARTOGH: De wet op de grondbelasting en overzicht derkadastrale en hypothecaire boekhouding. J. Noorduyn & Zn., Gorin-chem, 1934. 79 blz. ing. f 1.20.

THEODOR HAECKER: Was ist der Mensch? Jakob Hegner, Leipzig,1934. ing. M. 3.80; geb. M. 5.50.Het antwoord op de fundamenteele vraag „Wat is de mensch" wordt hier van katholiek stand-punt uit gegeven. Er zijn weinige schrijvers, die een ieder zooveel te zeggen hebben als Haeckeren weinigen ook verdienen zoozeer in ruimeren kring bekend te worden.

Dr. D. HERDERSCHEE: Infectieziekten, haar wezen en haar bestrijding.Nijgh El van Ditmar, Rotterdam, 1934.Medici zullen met genoegen dit boek doorlezen, dat een vrijwel volledig overzicht geeft van denhuidigen stand der kennis betreffende de infectie-ziekten.

Dr. E. H. HERMANS: Nieuwe Wegen bij de bestrijding van geslachts-ziekten. J. J. Tijl, Zwolle, 1934. 82 blz. ing. f 0.60.'n Bevattelijke uiteenzetting betreffend een nieuw bestrijdingsstelsel voor de geslachtsziekten, datstellig de beste waarborgen biedt tegen een mogelijk nieuwe invasie met uitbreiding van hetvenerisch kwaad.

Dr. L. HEYERMANS: Beroepsziekten en bedrijfshygiene. Kosmos, Am-sterdam, 1934. 95 blz. ing. f 0.95.Interessante onderwerpen komen hier ter sprake, als vrouwenarbeid, waarbij dr. Heyermans zichtegen zware fabrieksarbeid voor vrouwen verklaart, kinderarbeid, then de schrijver verwerpt,voorts nachtarbeid, arbeidsduur, enz., enz.

LUC HOMMEL: Line Experience d'Union Economique. Societe d'EtudesMorales, Leuven, 1934. ing. Bfr. 14.—.Deze studie is symptomatisch en richtinggevend op een belangrijk terrein van Europeesch leven.

Dr. P. H. VAN DEN HOOG: Met stethoskoop en tooverstaf. C. A.Mees, Santpoort, 1934. 284 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90.Verschillende min of meer algemeen voorkomende ziekteverschijnselen worden besproken. o.a.bloedarmoede, rheumatiek, suikerziekte, nieraandoeningen, longtuberculose, enz. Alleen geschiktvoor Katholieken van behoorlijke ontwikkeling, zoodat zij in staat zijn tegenover de inzichten vanden auteur de eigen gefundeerde overtuiging te plaatsen.

Prof. Mr. H. A. IDEMA: De Indische wetboeken van strafrecht 1848-1934. Mart. Nijhoff, Den Haag, 1934. ing. f 9.—; geb. f 10.50.

Mr. G. T. J. DE JONGH: De brand, het proces Van der Lubbe. AndriesBlitz, Amsterdam, 1934. 112 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.90.Schriever, oud strafrechter en oud kinderrechter, geeft hier zijn bevindingen weer over het Leip-ziger-proces, dat hij voor een groot deel meemaakte. Hij heeft dit gevolgd zonder zich met eenigepolitieke richting in te laten, maar uitsluitend als jurist, gespitst op de juridische en practischezil de, de Duitsche methoden toetsend aan de wetten van redelijkheid en recht, zooals die in debeschaafde wereld gelden.

Mr. W. A. M. VAN DER KALLEN: Rechtsstaat of machtsstaat. PaulBrand, Hilversum, 1934. 46 blz. ing. f 1.25.Allen, die over de in de titel genoemde onderwerpen met oordeel willen kunnen discussieeren,zelfs allen die in de een of andere richting daadwerkelijke politiek willen voeren, die uit eenovertuiging voortkomt, ernstig aanbevolen.

K. DE KAT Jr.: Om.zetbelasting 1933. Kemink & Zn., Utrecht, 1934.28 biz. ing. f 0.50.Populaire uiteenzetting voor iedereen van de voornaamste bepalingen der wet en bespreking vantal van bedrijven, met tabellen van weelde-artikelen en vrijgestelde goederen.

H. F. J. KEIP: De Volkshuishouding en de corporatieve staat. EmilWegelin, Bussum, 1934. 30 blz.Bepleit een nieuwe orde en oefent een scherpe kritiek uit op het kapitalisme en het marxisme.Lezenswaardig hoewel hier en daar aanvechtbaar.

Prof. A. KLEIN: Het voorkomen van besmetting. Kosmos, Amsterdam,1934. 120 blz. ing. f 0.95.'n Practische verklaring hoe besmetting tot stand komt en hoe zij kan voorkomen worden.


GERARD KNUVELDER: Vernieuwing van staatsbestel. Paul Brand,Hilversum, 1934. 179 blz. ing. f 1.90.Knuvelder stelt terecht het goede van de revolutie van rechts tegenover de staatsopvattingen, dieinhaerent zijn aan het partijenstelsel van tegenwoordig of de partijleden daar zelf van overtuigdzijn van de fundamenten van hun stelsel en tracht hij hun van 't fundamenteel verderfelijke vande 19de eeuwsche formeele democratic te overtuigen. Hij zal zich nog meer van de liberale be-ginselen moeten ontdoen --- slechts een organisch samendenken van vele geleerden bereikt dat opden. langen duur.

D. KOOIMAN: De parlementaire geschiedenis van de wet tot wijzigingder wet van 15 Juli 1929 Stbl. 388, de financieele verhoudingswet. N.Samson, Alphen a. d. Rijn, 1934. 67 blz. ing. f 1.—.

Prof. Dr. W. M. J. Koenraadt: Corporatieve maatschappij. OrganischeStaat. Paul Brand, Hilversum, 1934. 71 blz. ing. f 1.25.Werken als het onderhavige van dr. Koenraadt zijn goed om de massa te beleeren, maar in dehanden van halfbevoegden worden het licht instrumenten om de nieuwe beweging te belemmeren.De scheeve beoordeeling, die de opheffing der bestaande Oostenrijksche vakvereenigingen, in onsland ten deel viel, bewijzen hoe rnoeilijk het is, in de bedrigschappen lets anders te zien dan eentechnisch middel ter onderdrukking van al te vrije concurrentie.

Dr. J. LAUREYS: Het collectivisme in het jaar 2000 onder het regiemvan het technisch volmachtstelsel. De Korenaar, Aalst, 1934. 527 blz.Een pleidooi voor de wereldorde die ontstaan zal uit een sociale hervorming in collectivistischenzin en door een stelsel, het technisch volmachtstelsel, dat afbreekt met de domme macht vanhet getal en aan de meest bevoegden de middelen verschaft om de hervorming door te voeren.Naar de overtuiging van schr. zullen er voor het menschdom wonderbare bestaansmogelijkhedengroeien uit de toepassing van het Collectivistisch beginsel door een totalitairen corporatievenVolkerenstaat. Een merkwaardig werk, dat bier en daar stellig een correctief behoeft.

VAN DER LELY: Arbeidsorganisatie, technocratie, welvaart. Van Gor-cum & Co., Assen, 1933.Met begrippen als geld. protectionistische theorie, waarmede eigenlijk de vrijhandelaarstheoriewordt bedoeld, arbeidspraestaties als waardemeter van het geld (de schrijver is Been socialist)enz. wordt zoo eigenaardig omgesprongen, dat de niet economisch geschoolde lezer gevaar looptwat mee te zullen krijgen van de verwarring in het hoofd van schr.

CELINE LHOTTE: Des pauvres parmi nous. Bloud et Gay, Paris, 1934.224 biz. ing. F fr. 14,—.Serie schetsen, waarin een ziekenverpleegster het lief en leed vertelt van haar apostolaat.

Dr. H. VAN LIESHOLIT: Onze onevenwichtige jongeren. W. Bergmans,Tilburg, 1933. 295 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90.Ondanks een vlijtig bijeengegaard feitenmateriaal kan deze beoordeeling der jongerenbewegingons niet volkomen bevredigen; omdat te veel geluisterd wordt naar wat de jongeren zeggen endoen en te weinig hun onderliggende drijfveeren worden opgespoord. Er wordt ook niet gezochtnaar een juiste afbakening van terrein, naar een verschil tusschen jongere beweging en jongeren-beweging, naar een onderscheid van essentieele en toevallige uitingen. Als wegwijzer naar feiten-materiaal is het voor degenen, die het noodig hebben, echter zeer goed te gebruiken.

Dr. JOSEF LOBEL: Geneeskunde of Er is raad en hulp voor iedereen.Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1934. 294 blz. ing. f 2.90; geb. f 3.75.Hoe het mogelijk is een werk over pathologie, bacteriologie, serologie, en doctrinologie enz. teschrijven op een wijze, dat ge van het begin tot bet einde er door wordt geboeid, is het geheimvan den geestigen schrijver. In het kort bestek van dit boek, laat hij in vogelvlucht de vorderin-gen, de wonderbare sprongen vooruit van de geneeskunde, de voortdurende ontwikkeling vandeze wetenschap zien. Geen boek om in ieders hand te komen, maar de denkende mensch zal erdoor in bewondering komen voor de scheppende macht Gods.

Prof. Dr. J. J. VAN LOGHEM: Tropische gezondheidsleer. GeIllustreerd.Kosmos, Amsterdam, 1934. 113 blz. geb. f 4.75.Na een algemeene inleiding behandelt schr. in een 5-tal hoofdstukken: de parisitaire ziekten, deziekten veroorzaakt door ondeugdelijk voedsel, de algemeeene hygienische maatregelen, de sani-taire organisatie, het kustklimaat bij den evenaar, terwijl nog een afzonderijlk hoofdstuk is ge-wijd aan persoonlijke gezondheidsleer. Daar de tropische hygiene in wezen niet verschilt van degezondheidsleer, die buiten de keerkringen toepassing vindt, is ook in onze gewesten uit hetoverzichtelijk geheel allerlei te leeren.

Dr. A. F. W. LUNSINGH MEYER: De rechtspositie van de eigenerfdenin Drenthe. Van Gorcum & Co., Assen, 1934. 247 blz. ing. f 2.90.Ieder, die zich voor maatschappelijke vraagstukken interesseert, kan bier een inzicht krijgen inde opbouw van de heele maatschappelijke orde van een zoo merkwaardig landschap als Drenthedat door het betrekkelijke isolement, waarin het steeds heeft verkeerd zoo merkwaardig zuivervan binnenuit zich heeft ontwikkeld vrij van vreemde invloeden, die elders steeds op de evolutiehun invloed deden gelden.


Prof. Dr. R. MICHAEL: Eerste huip bij ongeval. Kosmos, Amsterdam,1934. 71 blz. ing. f 0.95.'n Reeks practische raadgevingen worden verstrekt voor verwondIngen, bloedingen, verbrandin-gen, bevriezingen, insecten- en adder-beeten, beenbreuken en verlies van bewustzijn.

Dr. J. F. VAN MOORSEL: De tarwewet 1931. N. Samson, Alphen a.d.Rijn, 1934. 156 blz. ing. f 1.90.

Mr. H. A. VAN NIEROP: Schets van het bankwezen. Erven Bohn,Haarlem, 1933. 211 blz. geb. f 1.90.Nierop beschrijft voornamelijk de dagelijksche bezigheden van de bank als geldschepping en geld-handel met wat theorie over het geld en den wisselkoers. Op de vraag, „Wat moet elk ontwik-keld mensch van het bankwezen weten?" een meestal duidelijk en met de bovengenoemde restrictieook voldoende antwoord.

P. NOORDENBOS: Gemeentelijke documentatie. N. Samson, Alphen a.d.Rijn, 1934. 133 blz. ing. f 2.90.Handleiding voor de kennis van de gemeentelijke documentatie en hare toepassing in de practijk.

PAUL NYSSENS: Le Rire. Nyssens, Bruxelles, 1934. 212 blz.ing. Bfr. 15.—.

Eenvoudige en heldere studie over het lachen en het komische.

Mevr . F. C. j. OLIVIER-KOCH: Het bruidsboek. S. W. Melchior,Amersfoort, 1934. 158 blz. ing. f 2.—; geb. f 3.60.In vele gevallen waarin een onbedreven pas getrouwd vrouwtje geen uitkomst weet. kan hetBruidsboek haar van goeden raad dienen, want het laat aan duidelijkheid niets te wenschen overop allerlei gebied, als: keuken, ziekten, gezelligheid, enz.

M. ORT:Mej. C. E. VAN NIEUWENHUIZEN: De pensioenwet 1932. P. den

Boer, Utrecht, 1934. 176 blz. ing. f 1.20.Wet van 5 Mei Stbl. 240 zooals die is gewijzigd bij de wet van 31 Mei 1934, houdende pensioen-regeling voor de ambtenaren en hunne weduwen en weezen.

L. OZIEMBLOWSKI: Het voedingsboekje. Hollandia-Drukkerij, Baarn,1934. 128 biz. ing. f 1.25.Een populaire beschrijving van den grondslag en de bestanddeelen der voeding, vitaminen, voe-dingszouten, vetten, hydraten, eiwitstoffen, mitsgaders een behandeling van overvoeding. vanyruchten-„ planten-, rauwkost- en vleeschvoeding, gevolgd door eenige opmerkingen over kinder-en ziekenvoeding, over verderfelijke voedingsmiddelen en knoeierijen met conserven.

Dr. F. PHILIPS: Het gezonde en het zwakke kind. De Spieghel, Amster-dam, 1934.Biedt zeer vele waardevolle en practische raadgevingen voor de verzorgster van het jonge kindomtrent verpleging en voeding. Bevat verder vele raadgevingen ter bestri j ding van verkeerdegewoonten bij de zuigelingenzorg als b.v. overvoeding e.d., die de gezondheid van het kind ingevaar zouden brengen. Met de propaganda van den schrijver voor den z.g. fopspeen kunnenwij het uit hygienisch oogpunt niet eens zijn. Een merkwaardig doch niet in alle deelen te aan-vaarden handboek voor den leek.

MGR. LOUIS PICARD: La doctrine catholique de l'êtat. Rex, Leuven,1934, 85 blz. ing. Bfr. 10.—.In een reeks zeer belangwekkende hoofdstukken zet schr. zijn opvattingen uiteen over de zen-ding van den Staat, de kerk en Staat, over het economische 'even, de openbare zedelijkheid. pers,radio en schouwspelen, over koloniale en internationale politiek, over de Belgische katholiekepartij, de Katholieke Actie, het Concordaat en tenslotte over den Christelijken Staat. Een reeksvan zeer actueele vraagstukken, die de belangstelling van elk ontwikkeld katholiek hebben.

A. M. VAN PROOIJEN: Schetsen uit de geschiedenis der drogerijen.Van Bleek, Scheveningen, 1934. 80 blz. ing. f 1.35.Merkwaardige en weinig bekende bijzonderheden van drogerijen, ontleend aan de oude geschiede-nis en aan de mythologie, werden bier verzameld en voor belanghebbenden toegankelijk gemaakt.

Dr. K. F. PROOST: De socialistische idee door Hendrik de Man. VanLoghum Slaterus, Arnhem, 1933.Dr. Proost moet weten te onderscheiden tusschen hctgeen de Man bewiist en niet bewi j st. Hethoofdthema van zijn studie bewees hij niet, dat een klassenlooze maatschappij een noodzakelijkeeisch der rechtvaardigheid is. Maar daarvoor is het dan ook een utopist. Zoo iemand ziet zijndroombeeld zoo stevig voor zich staan, dat hij aan de realiteit er van niet kan twijfelen. Daaromook houdt hij iedere bewijsvoering voor overbodig.


SIEGFRIED E. VAN PRAAG: Wereldburgers-portretten en miniaturen.L. J. Joachimstal, Amsterdam, 1933.Leven en werk Geeft van Praag van zijn rasgenooten, doch bij iedere figuur speurt hij na waarde bron ligt van diens levenswerk en welke bedoelingen aan zijn scheppende taak ten grondslaglagen. Dat de schrijver hierin immer geslaagd is, zou teveel beweerd zijn. Alleen voor ontwik-kelde lezers die tot zelfstandig oordeelen in staat zijn.

Mr. Ir. M. M. VAN PRAAG: Het vraagstuk der administratieve recht-spraak. N. Samson, Alphen a.d. Rijn, 1934. 120 blz. ing. f 2.40.

Dr. P. J. DE BRUINE POOS VAN AMSTEL: Medische encyclopedievoor gezin en verpleging. De Torentrans, Zeist, 1934. 535 blz.

geb. f 4.50.Een in zijn soort niet onverdienstelijke populariseering van de medische wetenschap. Voor ver-loskunde en vrouwenziekten en tevens voor het gebruik in R.K. en Chr. gezinnen.

EMIL RITTER: Katholisch-Konservatives Erbgut. Herder & Co., Frei-burg i. Br. 1934. 413 blz. ing. M. 3.80.Het zijn deels welbekenden. zooals Adam Muller, GOrres, Kolping, von Ketteler, Vogelsang enHitze, deels aan de vergetelheid ontrukten zooals Schlegel, v. Baader, v. Busz, Radowitz, jOrg,en Pilgram, die hier aan het woord komen en wier gedachten telkens weer verrassen door hunonverwachte actualiteit. Een boek, dat critische lezing verdient om het eenzijdige commentaarvan den verzamelaar.

E. J. ROSKAM HZN.: De nationaal-socialistische beweging in Nederlandin verband met ons christelijk volkskarakter en onze Germaanschevolksaard. Nederl. Nat. Soc. Uitg. Utrecht, 1934.30 blz. ing. f 0.15.'n Propaganda-boekje, dat als zoodanig ook dient gelezen te worden.

Mr. W. VAN ROSSEM Bz.: Het Nederlandsch wetboek van burgerlijkerechtvordering verklaard en door formulieren toegelicht. S. GoudaQuint, Arnhem 1934. 661 blz. ing. f 19,—; geb. f 20.—.

Dr. S. ROZEMOND: Op weg naar een nieuwe maatschappij. J. M.Breede, Rotterdam, 1934. 117 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50.In drie artikelen worden -- gegrond op protestantsch-christelijke beginselen -- richtlijnen aange-geven, waarlangs een hervorming van onze maatschappij kan plaats hebben. Een actueel en be-langwekkend boek.

HENRIETTE ROLAND HOLST-VAN DER SCHALK: Kapitaal enarbeid. W. L. & J. Brusse, Rotterdam, 1934. 563 blz.

ing. f 5.50; geb. f 6.50.Een zeldzaam stuk geschiedenis, al is het ook hoofdzakelijk van economischen aard, is verwerkt.Het begint bij den ondergang van de nude repabliek der Zeven Provincidn en behalve den econo-mischen kant, waarbij ieder met bijzondere belangstelling de telkens terugkeerende crisis en lion-gerperioden zal volgen, levert zij ook wetenswaardige gegevens over kerkelijk leven, litteratuuren kunst. Een man als Dr. Ariens had toch ook hier een eeresaluut toegekomen. Alleen aan deorganisatie van de katholieke vakvereenignigen bij de gepoogde revolutie van November 1918 kanzij haar bewondering niet onthouden. Met helle verontwaardiging hekelt zij de wantoestandenen voorwaarden, waarop de arbeider leefde. Prachtige meesleepende bladzijden over kinderarbeid,contractkoelies en hemeltergende misbruiken, zouden menigen oud-liberaal en eveneens ouder-wetschen katholieken patroon het geweten wakker geschud hebben en al kan men het ook nietgeheel en al met haar eens zijn, het is toch de moeite overwaard om haar de beruchte spoor-wegstaking van 1903 te hooren vertellen.

ROBERT SAUDEK: Handschrift en misdaad. Geillustreerd. H. P.Leopold, Den Haag, 1934. 128 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.S. demonstreert zijn methode aan de hand van verschillende oudere en nieuwere gevallen vanechte of vermeende schriftvervalschingen. Uitvoerig ontleedt hij vooral het Dreyfusproces, waarbijde nude school der handschriftexpertise voor het eerst in botsing kwam met de nieuwe, weten-schappelijke richting. Voor den belangstellende in de graphologie.

J. H. SCHAPER: Een halve eeuw van strijd. J. B. Wolters, Groningen,1934. 264 blz. ing. f 3.25.Een halve eeuw van strijd en leed voor de werkende klasse en van hem zelf, verhaalt de schr. indeze herinneringen. Dat lang niet alles in dit boek objectief even belangrijk is, wil echter nietzeggen, dat bet zich niet van het begin tot het einde vlot laat lezen.

Dr. W. SCHUURMANS STEKHOVEN: Kanker. H. P. Leopold, DenHaag, 1934. 111 blz. ing. f 1.40; geb. f 1.95.Geeft o.m. aan de hand van eenige statistieken een inzicht over de verspreiding van den kanker.Voorts biedt het een beschrijving van de verschillende vormen er van, een opsomming van eenigefactoren, die op het ontstaan van deze ziekte invloed hebben en eindelijk een overzicht van deorganisatie der studie en de bestrijding van den kanker.


Mr. Dr. J. SINNINGHE: Beslissingen in belastingzaken. L. J. Veen, Am-sterdam, 1934. 528 blz. ing. f 3.60.Verzameling van rechterlijke en administratieve beslissingen betreffende rijksbelastingen.

K. DE SNOO: Leerboek der verloskunde. Geillustreerd. J. B. Wolters,Groningen, 1934. 800 blz. ing. f 22.50.Deze nieuwe uitgave heeft door de snelle ontwikkeling der medische wetenschap belangrijke wijzi-gingen ondergaan in het bijzonder in de hoofdstukken over de physiologie der baring en van hetkraambed, met den natuurlijken terugslag daarvan op de pathologie en de therapie.

HENRY SOMERVILLE: Studies in the catholic Social Movement. BurnsOates Washbourne, London 1934. 172 blz. geb. Sh. 3/6.Een overzicht der geschiedenis en ontwikkeling van de Katholieke sociale beweging in FrankrijkDuitschland, Oostenrijk, Holland en Belgie. Niet alleen door studie, ook door persoonlijk bezoekaan de leiders in de verschillende landen van het continent heeft de auteur zich op de hoogtegesteld. Hij blijkt dan ook zeer goed geinformeerd. Een uitstekend overzichtelijk en instructiefboekje. ' •

RALPH SPRINGER: Bonzen. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1933.77 blz. ing. f 0.60.Ontaarden deze leiders noodzakelijk in bonzen, in profiteerders op kosten van de bijdragen derarbeiders Ralph Springer tracht dit door een psychologische analyse van arbeiders en van het vor-mings- en ontwikkelingsproces hunner leiders bij de socialisten aan te toonen. Wie er mee temaken heeft, direct of indirect, leze dit boekje als een soort van gewetensonderzoek.

Ir. W. F. STAARGAARD: Fascisme en marxisme getoetst aan destaatsidee. H. D. Tjeenk Willink, Haarlem, 1934. 146 blz.Schr. Hegeliaan getuigt van een scherp inzicht in de huidige politieke toestand en in vrij objec-tieve beoordeeling van de beide in de titel genoemde staatssteisels.

KOOS VORRINK: Om de vrije mensch der nieuwe gemeenschap. Ar-beidersjeugdcentrale, Amsterdam, 1933. 285 blz.De arbeidersjeugd, waarover V. schrijft, vormt ook een groot contingent in onze organisaties.Kennisname van opvattingen en methoden in het andere kamp kunnen bij alle verschil van mee-ning, onzen gezichtskring verbreeden en inzicht in eigen standpunt verdiepen. Als dusdanig aanalgemeen-ontwikkelde hoofdleiders in het jeugdwerk aanbevolen.

Dr. Ir. TH. VAN DER WAERDEN: Arbeidsbesparing en werkeloos-heid. De Arbeiderspers, Amsterdam, 1933. 50 blz. ing. f 0.50.Maatregelen tegen voorbijgaande of duurzame uitsluiting van arbeidskracht. De overwegingwaard, al zal de practijk vaak anders uitvallen dan Kier theoretisch met zooveel zorg en kenniswerd opgesteld.

Prof. Dr. R. WILBRANDT: Karl Marx. De Arbeiderspers, Amsterdam,1933. 176 blz.Deze tamelij k critische Marx-biografie kunnen wij in het algemeen wel aanbevelen aan hen, dieden vader van het socialisme in hun studiekring willen betrekken. Min of meer tendentieus blijfteen dergelijk boek natuuriijk altijd. Daarom alleen om studiemotief te raadplegen.

Prof. L. K. WOLFF: Voedings-hygiene. Kosmos, Amsterdam, 1934.73 blz. ing. f 0.95.Verstandige voeding is een der belangrijkste steunpilaren van een goede volksgezondheid. Daar-om heeft schr. de voornaamste feiten en beschouwingen over de leer der voeding zoo kort eneenvoudig mogelijk gegeven.

Prof. Dr. ZURHELLE: Venerische ziekten. Kosmos, Amsterdam, 1934.80 blz. ing. f 0.95.In dit boekje worden waardevolle wenken meegedeeld over den aard en het verloop der veneri-sche ziekten, de wijze van verbreiding en over de pogingen, die aangewend zijn. om de mogelijk-held van infectie te beperken.

(ZONDER NAAM) : Uit het schetsboek van Constant den Brabander.Eigen yolk, Scheveningen, 1934. 99 blz. ing. f 1.75.Hoe moeilijk maatschappelijk werk is, hoeveel tact en menschenkennis daarvoor vereischt worden,laten de korte schetsen van dezen bundel uitkomen.

(ZONDER NAAM): De Couponbelasting. Van Gorcum & Co., Assen,1934. 144 blz. ing. f 2.75; geb. f 3.35.Dit werkje is van bijzonder belang, omdat het Kier een nieuwe belasting betreft, waarvan devoorschriften vrij ingewikkeld zijn.

11


(ZONDER NAAM) : Comptabiliteitswet. W. E. J. Tjeenk-Willink,Zwolle, 1934. 351 blz. ing. f 1.20.Wet van 21 Juli 1927 stbl. 259, houdende regeling van het beheer van 's rijks financien, met aan-teekeningen en alph. register, benevens bedrijvenwet, muntwetten, wet Nederl. Bank, Grootboek-wet, wetten omtrent de uitgiften van schatkistbiljetten en promesse, wet betr. het teloorgaan vanschuldbrieven ten laste van het rijk, wet houdende instelling eener consignatiekas, met uitvoerings-besluiten.

(ZONDER NAAM) : Omzetbelasting 1933. W. E. J. Tjeenk-Willink,Zwolle, 1934 157 blz. ing. f 0.60.Wet van den 25en October 1933 stbl. 546 tot heffing van een omzetbelasting zooals deze wet isaangevuld en gewijzigd bij de wetten van 29 Dec. 1933 S. 766 en 769.

(ZONDER NAAM) : Lager-onderwijswet 1920. W. E. J. Tjeenk-Wil-link, Zwolle, 1934. 774 blz. ing. f 2.50.Wet van den 9en October 1920, Stbl. 778, zooals die wet nader is gewijzigd, tot regeling vanhet algemeen vormend lager onderwijs. Met aanteekeningen, bijvoegsels en alphabetisch register.

(ZONDER NAAM) : Bedrijfsradenwet. W. E. J. Tjeenk-Willink,Zwolle, 1934. 52 biz. ing. f 0.30.Wet van den Ten April 1933 St.bl. 160, inzake de instelling van bedrijfsraden.

(ZONDER NAAM) : Wet van den 29en December 1933 stbl. 780 totheffing van een couponbelasting. W. E. J. Tjeenk-Willink, Zwolle,1934. 92 blz. ing. f 0.40.Met aanteekeningen aan de gewisselde stukken en beraadslagingen ontleend, besluiten, voor-schriften ter uitvoering en alphabetisch register.

(ZONDER NAAM) : The Catholic Who's Who & Yearbook 1934.Burns Oates & Washi,ourne, London, 1934. 658 biz. geb. Sh. 5/-.Dit boek bevat een lijst van alle katholieke persoonlijkheden in het huidige Engeland. Het geeftondanks het opsommend karakter een levendigen kijk op het groeiend katholiek Lven in Groot-Bretagne.

(ZONDER NAAM) : Der grosze Herder. Van Konservatio tot Machi-nist. Herder & Co., Freiburg i. Br., 1934. Deel VII 1694 blz. Per deel,

geb. M. 35.—.Dit deel loopt van Konservatio tot Machinist en bevat 30 zgn. Rahmenartikel en niet minder dan1558 illustraties. Het biedt bovendien gelegenheid om den opzet van het groote werk aan derealiteit te toetsen, want de Groote Herder is niet zoo maar een arsenaal van wetenschap, waarinalles op de letter gesorteerd staat, doch een levend boekwerk, levend uit de een groote gedachte,dat de katholieke levenskijk alles moet doordringen. En we lezen dan „Kritik'', „Literatur'',„Maleiers-, „Madonna", „Muttergottes-, „Lustspier, Lyrik'', „Luther", en „Leo XIII'',„Kreuz-, „Krippe-, „Kulturkampf-, „Liberalismus", „Malthusianismus'', „Lenin'', „Marx- etc.Een respectabel stuk werk, dat naar inhoud en vorm op voornaam peil staat.

(ZONDER NAAM) : Der grosze Herder. Van Maschona tot Osma. Her-der & Co., Freiburg i. Br., 1934. Deel VIII 1694 blz. Per deel geb. M. 35.Dit achtste deel behelst 1696 kolommen tekst, plus een merkelijk aantal bijvoegsels. In de„Rahmenartikel- worden o.m. behandeld: materialisme, mensch, messe, mission, mystiek, nation,nationalismus, enz., enz. Mooie platen en illustraties versieren ook dezen band, die, evenals devoorgaande een pracht van een uitgave is. Onlangs werd deze band aan den H. Vader aange-boden en naar aanleiding daarvan lazen we in den Osservatore Romano van 26 Juni 1.1.: „DeH. Vader zegende de gansche onderneming, daarbij voegde Hij den wensch, dat de tot hedendoor den „Groszen Herder" bereikte uitslag nog verder gedije en groeie, zooals hij het om zijnwetenschappelijkheid, zijn grondige en verantwoordelijkheidsvolle bewerking, om zijn even dege-lijken opzet als schoonc uitvoering tenvolle verdient." Aan deze waardevolle toespraak, komendeuit den mond van den Opperherder hebben wij niets toe te voegen.

LEERBOEKEN

Drs. L. A. H. ALBERING:Dr. L. G. J. VERBERNE: Van hier en daar. H. J. Dieben, Wassenaar,

1934. 246 blz. ing. f 1.90; geb, f 2.40.'n Leesboek voor katholieke scholen dat stellig veel geraadpleegd zal worden.

Dr. G. G. v. d. ANDEL: Het vertaaluur. P. Noordhoff, Groningen, 1934.56 blz. ing. f 070.Stukken ter vertaling uit het Duitsch voor gymnasium, hoogere burgerscholen en kweekscholen.

Ir. A. BLOEMEN:Ir. M. VAN DER VEEN: Electrische isolatie-materialen. W. J. Thieme

& Cie., Zutphen, 1934. 154 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.75.Leerboek ten dienste van het onderwijs in de kennis van de isolatie-materialen aan inrichtingenvoor technisch onderwijs tevens bestemd voor zelfstudie en als handboek in de practijk.

AUG. A. BOLIDENS: Opwaarts. J. B. Wolters, Groningen, 1934. 127 biz.ing. f 1.40; geb. f 1.60.

Leesboek over literaire kunst voor R.K. (M)ulo-scholen en andere inrichtingen voor voortgezetonderwijs.

Dr. E. BOUMAN: Leerboek der natuurkunde. J. B. Wolters, Groningen,1934. 270 blz. ing. f 3.25; geb. f 3.75.

J. COMBRINK: Hoe gebruiken we de nieuwe spelling in kantoor, in huis,op school. H. Sta, Haarlem, 1934. 12 blz. ing. f 0.20.

A. F. CREMER:JAN LIGTHART: Op de fiets door Nederland. J. B. Wolters, Groningen,

1934. 119 blz. ing. f 0.75.Aardrijkskundig leesboek voor de lagere school.

B. H. DECKER:Drs. J. A. NILLESEN: Van dichtbij en veraf. L. C. G. Malmberg, Den

Bosch, 1934. 43 blz. ing. f 1.50.Nieuwe methode voor aardrijkskunde voor de R.K. lagere school.

PH. FREYTEL:C. VERHALLEN: Elementaire handelskennis ten dienste van R.K. Ulo-

scholen en andere inrichtingen. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1934.80 blz. ing. f 0.90.

W. HLIYINK: Eenvoudig Engelsch. J. Muusses, Purmerend, 1934.128 blz. ing. f 0.85.

Dr. A. J. DE JONG:W. F. TIEMEYER: De Schakel. J. B. Wolters, Groningen, 1934. 134 blz.

ing. f 0.85.Taalboek voor de hoogste klasse van lagere en laagste klasse van middelbare scholen.

Drs. J. KARSEMEYER: Verstaan en toepassen. J. Muusses, Purmerend,1934. 112 biz. ing. f 1.10.Stijloefeningen voor gymnasiaal en middelbaar onderwijs.

J. KOK: Handleiding bij het onderwijs aan landen tuinbouwcursussen.J. B. Wolters, Groningen, 1934. 79 blz. ing. f 0.85.

A. D. LEEMAN: Prachtische handleiding ter beoefening van de Spaan-sche taal. Gebr. van Cleef, Den Haag, 1934. 164 blz. ing. f 2.90.

Dr. H. J. MAKKINK: An English grammar for students reading for the1.o. certificati. Nijgh & van Ditmar, Rotterdam, 1934. 148 blz.

ing. f 1.50.

Dr. P. MOLENBROEK: Leerboek der stereometrie. P. Noordhoff, Gro-ningen, 1934. 338 blz. ing. f 6.--.

164 LEERBOEKEN.

J. MOERMAN Jz.: De Chineezen in Nederlandsch Oost-Indie. P. Noord-hoff, Groningen, 1934. 55 blz. ing. f 1.75.

C. J. HUNTERS: How to speak English. J. M. Meulenhoff, Amsterdam,1934. 143 blz. ing. f 0.85.Voor zelfgebruik als schoolonderricht in zeer practische methode om 'n goede uitspraak van hetEngelsch to verkrijgen.

H. J. VAN DER PLOEG: Rekenen voor het nijverheidsonderwijs. P.Noordhoff, Groningen, 1934. 74 blz. gecart. f 1.30.

Dr. H. SCHILPEROORT: Fransche handelscorrespondentie. W. E. j.Tjeenk-Willink, Zwolle, 1934. 248 blz. geb. f 6.25.Ten behoeve van candidaten voor de praktijk-examens samengesteld naar gegevens ontleend aande praktijk en aan de opgaven der examens.

Dr. J. SCHRIJVER: Leerboek der graphologie. Kosmos, Amsterdam,1934. 228 blz. geb. f 5.90.Een eerste inleiding in dit moeilijk leervak. Reproducties van de besproken handschriften werdenin een bijlage aan dit leerzaam werk toegevoegd.

W. SPEERSTRA: Vragen over organisatie en techniek xan den handel.I. B. Wolters, Groningen, 1934. 79 blz. ing. f 1.25.

M. R. TEYSSEN: Hoe ons land geregeerd wordt, Drukkerij Helmond,Helmond, 1934. 164 blz. ing. f 1.25; geb. f 1.75.Geillustreerd leer-leesboekje voor de hoogste klassen van de kath. lagere scholen.

M. R. TEYSSEN: De bonte wereld. Drukkerij Helmond, Helmond, 1934.224 blz. Deel IV. ing. f 1.25; geb. f 1.75.Allerlei tafereelen uit de geschiedenis, de natuur, de geographie, worden smakelijk opgediend deleerlingen van de hoogere klassen voorgezet in dit boek, dat ook uitstekende lectuur voor patro-naten en vereenigingen is.

M. R. TEYSSEN: Groote mannen van alle natien. Drukekrij Helmond,Helmond, 1934. Deel V, 183 blz.; deel VI 214 blz. Per deel ing. f 1.25.Deze deelen van de bekende serie: Groote Mannen, bevatten de beschrijving over het Leven vanSint Augustmus, Frans Jozef Haydn, Pater de Smet, Daniel O'Connell, Don Bosco e.a. Bestemdvoor scholen en patronaten.

Dr. E. VERWIJS:Dr. J. VERDANT: Middelnederlandsch woordenboek. Mart. Nijhoff, Den

Haag, 1934. 31 blz. ing. f 2.25.

Dr. P. G. J. VREDENDUIN: De autonomie der wiskunde. P. Noord-.hoff, Groningen, 1934. 18 blz. ing. f 0.75.

H. A. DE VRIES:J. JANS: De plattelandswoning. W. E. J. Tjeenk-Wlilink, Zwolle, 1934.

ing. f 0.85.Leidraad voor het landbouwhuishoudonderwijs.

A. H. J. VAN WITZENBURG:J. J. HUISKENS: Mensch en maatschappij. L. C. G. Malmberg, Den

Bosch, 1934. 88 blz. ing. f 0.75.Leesboek voor de hoogste klassen der R.K. Lagere School.

M. WULBUSCH:L. WIERTS: Overzicht van planten dierkunde voor inrichtingen van

voortgezet onderwijs. M. Verhagen de Reydt, Helmond, 1934. 128 blz.ing. f 1.40.

D. VAN ZANTEN: Scheikunde. W. E. J. Tjeenk-Willink, Zwolle, 1934.Deel II, 88 blz. ing. f 1.55.Behandelt de organische chemie helder en bevattelijk aan de hand van tal van proeven.

VOOR DE HUISHOUDING

A. M. DEN BESTEN-MULDER: Wat een vrouwenhand vermag. A. M.den Besten-Mulder, Ermelo, 1934.32 blz. ing. f 0.65.'n Werkboek met practische wenken voor brei-, hack- en handwerken.

J. BRUGGEMAN: Het verwijderen van vlekken. Nijgh & van Ditmar,Rotterdam, 1934. 43 biz. ing. f 0.75.

J. DIJKHUIS: De tuin die ik mij zou wenschen. Felix & Dijkhuis, Boskoop,1934. 64 blz. ing. f 0.50.Wegwijzer hoe en wat men moet planten om er het grootste genot van te hebben.

RIEK VAN DER HEYDEN: Kunsthandweven volgens de rozengang-techniek. Kosmos, Amsterdam, 1934.56 blz, ing. f 0.75.

JO JONG: Weef- en borduurkust. Geillustreerd. W. L. & J. Brusse, Rot-terdam, 1934. 233 biz. ing. f 6.90.Op het gebied der weef- en borduurkunst een uitstekende wegwijzer. Het is eigenlijk als hand-boek bedoeld voor leerenden, maar ook voor belangstellenden in het vak is het een goedeoridnteerirw.

M. A. KAMPF: Het uitmaken van vlekken en eenige minderbekendewaschrecepten. Kemink & Zn., Utrecht, 1934. 53 blz. ing. f 0.50.

T. H. MEYER: Het kweeken van de mooiste eenjarige zaaiplanten. Ke-mink & Zn,, Utrecht, 1934. 48 biz. ing. f 0.55.

J. POLAK-KLEK:MARTINE WITTOP-KONING: Gezond verstand bij de besteding

van het inkomen. Nijgh & van Ditmar, Rotterdam, 1934. 165 biz.ing. f 1.90; geb. f 250.

'n Ongemeen practische handleiding voor de huisvrouw, om goed om te springen met het huts-houdgeld.

MARG. VERWY: Tapisseriewerk. J. Storm, Amersfoort, 1934. 32 biz.ing. f 2.90.

Patronen voor het maken van tapisseriewerk en verklaring der steken.

BERNARD WEICKMANN: Repareer zelf maar...... doe het goed. A.E. Kluwer, Deventer, 1934. 436 blz. ing. f 3.15; geb. f 3.90.Handleiding voor hen die alle voorkomende herstellingen aan huts en huisraad zelf willen ver-richten.

J. W. F. WERUMEUS BUNING: Culinaire tierelantijnen. Joh. En-schede & Zn., Haarlem, 1934. 110 blz. ing. f 2.75.'n Reeks vlotte bespiegelingen over het historisch belang der kookkunst.

MARTINE WITTOP-KONING: Honderd gebak-recepten. Nijgh & vanDitmar, Rotterdam, 1934. 79 blz. ing. f 0.90.

(ZONDER NAAM) : Huishoudboek. Nijgh & van Ditmar, Rotterdam,1934. geb. f 0.90.Eenvoudig en handig, waarin door het opschrijven der uitgaven en ontvangsten alleen, met ver-mijding van alle onnoodige tellingen, een klaar en duidelijk overzicht wordt verkregen der dage-lijksche uitgaven en ontvangsten in de huishouding.

SPEL EN SPORT

J. M. BRASSER: Bouw zelf uw zeilboot. Kosmos, Amsterdam, 1934.88 biz. geb. f 2.25.Handleiding ten dienste van amateurs en bootbouwers.

Mevr. M. BRAUN: Hoe leer ik snelzwemrnen. T. W. Becht, Amster-dam, 1934.Een uiteenzetting van de moderne zwemmethode voor hen, die het terrein van de zwer_n!,unstwenschen to betreden. In een sober dock zeer bevattelijk betoog worden de rugcrawl, borstcrawl,ademhaling, schoolslag, het starten en keeren onderwezen.

ELY CULBERTSON: Contract bridge zelf-onderricht. H. J. W. Becht,Amsterdam, 1934. 64 biz. ing. f 1.50.

F. G. G. DUVERGi: Nieuwe zwemtechniek. Gelliustreerd. A. W. Slit-hoff, Leiden, 1934. 103 biz. geb. f 2.65.De strekking van schr. betoog is, dat hij, tegenover den schoolslag een andere, sneer natuurlijkezwem-methode aanbeveelt, waarbij de beenen zich slechts op en neer, de amen zich voor- enachterwaarts bewegen.

TH. HEEG: Kamergymnastiek. Kosmos, Amsterdam, 1934. Per deeltjeing. f 0.75.

HISKES: Hoe maak ik zelf mijn gramofoonpiaten. Kosmos, Amsterdam,1934. 39 blz. ing. f 0.75.

H. C. A. VAN KAMPEN: De zeilsport. P. N. van Kampen & Zn., Am-sterdam, 1934. 477 biz. geb. f 7.50.

)Dr. EM. LASKER: Bridge. P. D. Bolle, Rotterdam, 1933. 158 biz.ing. f 1.75; geb. f 2.25.

L. PRINS: Moeilijkheden uit de schaakpartij. G. B. van Goor & Zn., DenHaag, 1934. 46 biz. ing f 0.45.

J. SCHURMANN: Kookboek voor kampeerders, trekkers, watersport-beoeferiaars en alien die zelf hun potje koken. Nijgh & van Ditmar, Rot-terdam, 1934. 39 biz. ing. f 0.50.

ELLSWORTH VINES: Tennis voor iedereen. j. Philip Kruseman. DenHaag, 1934. 134 biz. ing. f 1.25; geb. f 1.75.

E. P. WEBER: Koning Bridge en zijn onderdanen. Ge'illustreerd. T.

Schuyt, Velsen, 1934. ing. f 1.50; geb. f 2.25.Niet de technische, maar de psychologische zijde van bridge wordt behandeld. Geestig en onder-houdend geschreven, zoodat ook niet-bridgers het met genoegen zullen lezen.

(ZONDER NAAM) : De techniek van het ski-loopen. Nijgh & van Dit-mar, Rotterdam, 1934. 32 blz. ing. f 0.60.

(ZONDER NAAM) : De twee kiaveren-conventie. J. Storm, Amersfoort,1934. 11 biz. ing. f 0.25.Het allernieuwste op bridge-gebied en andere wenken die iedere bridger voor allcs bi d het bie-den moet weten.

VOOR DE IEUGD

Wie aan de fictieve lectuur enkel de eisch stelt, dat ze den vermoeiden

geest ontspant, of er louter een middel in ziet om den tijd te dooden,neemt, — wat haar waarde betreft, --- genoegen met het negatieve. Als ze

maar geen zedelijk nadeel veroorzaakt. ZOO bezien heeft ze voor denchristen van ernstige levensbeschouwing uit zich zelf toch reeds de taak,en meermalen ook de macht menschen geschikter te maken tot een fris-

scher streven naar hun plicht en einddoel. ZOO kan werkelijk neutrale

ontspanning door die zuivere meening geheiligd en goed worden ge-

noemd.

Die zuivere meening kan oorzaak zijn, dat we op 't gebied van lectuur,

— de kinderlectuur niet uitgeschakeld, -- gezonde, neutrale fictie niet

zullen versmaden. Niet enkel zoolang er gebrek is aan boeiende, echt

katholieke verhalen, doch ook in sommig opzicht en voor bepaalde groe-pen bij tijd en wijle ter afwisseling van katholieke lectuur.

Dit inzicht verhindert echter niet onze wekroep steeds te laten hoorenom echt christelijke, echt katholieke lectuur vooral voor de rijpere jeugd,

die nog maar steeds zoo schaars bedeeld is met fleurige, en goede ver-

halen juist geeigend voor haar leeftijd en rakend aan haar idealen. Zelfsop het terrein der neutrale jeugdlectuur is voor de rijpere jeugd maar een

magere oogst samen te leven. De jarenlange actie voor het idieele kinder-

boek had tot verheugend resultaat een uitgebreide collectie prentenboeken

voor de kleuters en heel wat vlotte verhalen met katholieken inslag voor

de schoolplichtige jeugd. Wie de catalogi der katholieke uitgevers, of de

keurige Sint Jans-catalogus van Dr. H. v. d. Mark raadpleegt, de recensies

in de katholieke bibliografische periodieken trouw volgt, of al eens de

schitterende tentoonstelling van het katholieke kinderboek bij de Broeders

in het Westeinde Den Haag bezocht, moet wel respect hebben voor de

praestaties van katholieke auteurs en uitgevers.

Mogen we op 't terrein van lectuur voor de schoolplichtige ieugd erkennen

in de goede richting te gaan, al...... is bij een flink deel dier verhalentoch het ideaal nog niet bereikt, ...... de rijpere jeugd werd nog steedsvergeten. Mogelijk is de moeilijkheid van het vraagstuk oorzaak, dat menzich nog niet aan dat probleem waagt, of, waar men een poging deed,de uitkomst ons onbevredigd laat.

Want de lectuurvoorziening voor de rijpere jeugd is werkelijk een pro-bleem, even groot als de opvoeding zelf van meisjes en jongens in dewonderlijke jaren waarin zij den zwaren innerlijken groei van kinderjarennaar volwassenheid beleven.In Dux April 1930 schreef Pater W. Hertogh S.J. zoo juist: „Een kind

een boek in handen geven, wil zeggen: een raam open doen om naar eenstuk menschenleven te kijken. Welk raam moet ik open doen; van welkenkant moet ik het kind laten kijken, en welke stukken van 't leven mag,en moet het bezien?"

Een juist beeld, dat Pater Hertogh daar gebruikte, een vraag, welke dekern van het probleem raakt, en blijkbaar in ons katholieke kamp niet vlotis op te lossen. Want betref fende instanties zijn het nog steeds lang niet

eens over hetgeen de jeugd tusschen 14 en 18 jaar op bepaalde terreinenal dan niet weten en zien mag.

168 VOOR DE JEUGD.

In 't neutrale kamp wordt deze kwestie betrekkelijk gemakkelijk tot een

einde gebracht. Eenerzijds verschaft men de jeugd onschuldige inhouds-

looze lectuur, anderzijds verhalen waarin de rauwheid van het moderne

leven schrijnt. Wat die inhoudslooze verhalen betreft merk ik dit op:

Teekenend is dat enkele jaren geleden in het neutrale bibliografische

periodiekje: Elsevier werd geklaagd over de bittere werkelijkheid, dat in

„Holland het kinderboek een massaproduct is geworden, ...... aardig uit-

gevoerd en goedkoop. Maar ...... de inhoud is er dan ook naar". Klaar-

gemaakt naar een zelfde recept! Wat streken van bengels uit lagere of

middelbare school, een voetbalmatch, (wat geflirt ook) maken de leegeintrigue uit. Zulke lectuur mag onschuldig heeten, (afgezien dan van het

onpaedagogische, dat meermalen het verhaal niet ongevaarlijk maakt) een

felt is, dat ze een droevige leegte vertoont.Ik voor mij geloof, dat zulke lectuur bij slechts een deel der jeugd

alleen aftrek vindt bij gebrek aan betere boeken. De meeste kinderen van14-16 jaar wijzen zulk genre als te kinderachtig af, al lieten de uitgevers

er: van 1216 jaar op afdrukken, terwijl ze reeds voor lezers vanaf een

jaar of 10 geschikt blijken.

Het andere deel der neutrale lectuur voor de rijpere jeugd schetst ,— met

uitzondering van enkele edele verhalen — de droeve levensernst uit het

moderne onchristelijke millieu veelal als een te aanvaarden noodzaak,

meermalen zelfs als levenswijsheid. Het verscheurde familie-leven, —, de

liefdesproblemen tusschen ouders, echtscheiding en haar gevolgen worden

er meermalen in gedemonstreerd, terwijl ongebreideldheid der jeugd aan-

trekkelijk is voorgesteld.Al is zulke lectuur af te keuren, toch dienen we toe te geven, dat dieauteurs beginnen in te zien hoe de schoolvrije jeugd in haar „Sturm andDrang-periode" pittiger verhalen wenscht. Doen zij reeds pogingen de

leemte aan te vullen, dan klemt hoe langer hoe meer de oplossing van datvraagstuk in ons katholieke kamp. Meenden we tot voor kort nog, alleenpositieve lectuur voldoende, thans zal daarbij ook aandacht moeten wor-

den besteed aan: afweer van verkeerde ideeen.

Op de vraag: met welke soort lectuur kunnen we de rijpere jeugd vast-grijpen, meen ik het volgende antwoord te moeten geven: Laat men voorhaar verhalen dichten, waarin zij jets van zichzelf vindt weerspiegeld bij

haar worsteling met eigen problemen. Toone men haar op de eerste plaats

een kant van het rijke, boeiende leven, dat nog steeds in de litteratuurvoor haar werd verborgen gehouden: Ik bedoel haar moeilijke groei-

periode, de geweldige crisis, om behoud van het geloof, of om de ver-

warring der ontwakende lief de, welke zoovelen in die ontwikkelingsjaren

moeten doorworstelen. Toonen ...... en helpen tevens.

leder jaar, ook thans, bij beschouwing van de oogst aan jeugdlectuurmoeten we opnieuw erkennen: de verhouding van de aanwinst lectuur

voor de schoolplichtige jeugd en die van de verhalen voor de rijpere jeugd

is totaal zoek.

Toch kwamen er in 't laatste jaar wel enkele neutrale boeken uit, diekunnen meetellen voor de laatstgenoemde categorie. Ik noem uit de hierachterstaande boekenlijst als zoodanig: Diet Kramer: Bloesem. 1) Een

VOOR DE JELIGD. 169

boeiend, deels ontspannend, deels leerzaam bont-allerlei, met ernstigeninslag. Emmy Belinfante—Belinfante Mieke van de Klaproos 2 ) : 'n on-schuldige vertelling over een Jong kunstenaarsgezin, en 'n ontwakendejeugdliefde. Meisjes vanaf 16 jaar. -- Het Zangvogeltje, 3 ) door ClemenceBauer, te lezen voor meisjes vanaf een jaar of 12, zal om de goed getrof-fen sfeer der Russische emigranten ook andere lezeressen boeken. Ver-edelende lectuur! Sani van Bussum's: In de gouden klok 4 ) verdient eenaanbeveling voor meisjes vanaf een jaar of 15, 16.Jammer dat Else Hinzelman in: Ma-Re-Li 5 ) (verhaal van goede kwalitei-ten, en waarin over het algemeen jeugdliefde in fijne sfeer is geteekend,problemen soms goed werden opgelost) — suggereerende bladzijden alsverheerlijking van gemengd zwemmen gaf. Overigens een boek, dat alsneutraal model van goede lectuur voor de rijpere jeugd kan dienen. Fridoop Sumatra 6 ) van H. Horlyck is een smakeloos verhaal. De goede kijk opIndische toestanden en cultuur maakt toch dat schaken van de vrouwvan een inboorling, niet goed.Johanna Kuiper, die voorheen zulke prachtboeken gaf in de fijne verhalenvoor de rijpere jeugd: In 't voile leven, en Renzo en Lucia, was dit jaarniet zoo gelukkig. Hou de zon vast 7 ) raden we niet zonder meer aan.Anke Servaas schiep door Zuster Jet 8 ) een uitstekend pendant van haarvroegere Knolletje. Beide boeken zijn echte jeugdromannetjes. De gril vanMarion de Greef, f, een origineele vondst, zal zeker welkom zijn en is ookgeschikt voor onze bakvischjes.Voor de oudere jongens komen in aanmerking: J. Feitsma: Terug in dewereld, 9 ) waarin de held vruchteloos poogt onder kleurlingen een com-munistische staat op te richten. J. Groeneweg, die reeds een reeks span-nende avontuurlijke boeken op z'n naam heeft staan, bood dit jaar eenverhaal, Blautv Bloed, 1°) liggend tusschen de grenzen van kinderboek enroman. — Een pakkende verwikkeling rond een erfenis. Om sommigebladzijden over vrouwelijke charme kunnen we het nog geen volmaaktproduct van — zij het dan neutrale — lectuur voor de rijpere jeugd noe-men. Toch dunkt me een poging, die aandacht verdient. Ook voor vol-wassenen een boek om te lezen.De katholieke auteur: J. J. Buckling een goede bekende van de jeugd,

mede door een reeks frissche verhalen in de jeugdbibliotheek van deSpaarnestad, deed in de „Erkan-serie van Gebr. van Goor uitkomen:jeugdjaren van Peet Jansen, dat zeker is aan te bevelen.Bruikbaar voor jongens boven 14 jaar is: D. Sibbelee: Katjoeng-Poetih'sthuisreis. 11)Daar zijn nog wel enkele jeugdromannetjes op te noemen al dan mindergeschikt, die in het laatste jaar verschenen, doch alles bij elkander ge-nomen is er geen vooruitgang te bespeuren in: quantiteit en kwaliteit.Dus ...... frappez toujours ...... !Voor de schoolplichtige jeugd, en ook voor de kleuters is de boekenschat-- ook die van de katholieke uitgaven -- weer met heel wat deeltjes ver-rijkt. Tot onze vreugde zagen we onder de katholieke uitgaven namenvan de beste auteurs als: Marie Koenen, J. Wolf fenbuttel van Rooyen, A.van de Velde, Lavki, Emiel Jansen. 1k noemde met opzet de Vlaamscheauteurs niet afzonderlijk.

170 VOOR DE JEUGD.

De Spaarnestad zette ook dit jaar met eere haar werk voort en deed weerfrissche deeltjes in de jeugdserie uitkomen, o.m. Het Roovershol doorAgnes Blundell (geschiedkundig, romantisch). H. Wolffenbuttel vanRooyen: Princesje 12 ) (van een droomkind). Joh. Ram: De wereldreis vanJanus Bonk, 13 ) Lina Tervoren: De jongen uit Amerika. — 'n Enkel boekbijvoorbeeld: F. Trautwein: Marieke's Meimaand 1`}) is wel wat te ge-forceerd pieus.De uitgeverij „Helmond" te Helmond bezorgde een aantal vlotte boeiendeneutrale meisjesverhalen, terwijl ook een reeks spannende jongensboeken,ongeveer in denzelfden trant uitgegeven het licht zag. Wat de inhoud be-treft: neutrale verhalen die als onschuldige boeiende lectuur zeker zijnte loven.Dit simpele overzichtje kunnen we niet besluiten zonder den wensch teuiten, dat in de toekomst de oogst aan goede lectuur voor de rijpere jeugd

beduidender moge zijn.We blijven hopen, dat in deze dagen van jeugdbeweging nu zoo veleraandacht strak staat gespannen op de problemen der „groote" kinderenhun onstuimige, pijnlijke groeiperiode, deze aandacht bij de auteurs, dekunstenaars vooral eens tot inspiratie moge uitgroeien!

Toos Post.

1) DIET KRAMER: Bloesem. Uitg. Holland, Amsterdam, 1934.2) EMMY BELINFANTE-BELINFANTE: Mieke van de klaproos.

Geillustreerd. Valkhoff € Co., Amersfoort, 1934. 196 blz.ing. f 2,—; geb. f 2.90.

3) CL. M. H. BAUER: Zangvogeltje. Geillustreerd. G. B. van GoorZonen. Den Haag, 1934. 208 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50.

4) SANI VAN BUSSUM: In de gouden klok. Geillustreerd. Gebr.Kluitman, Alkmaar, 1934. 202 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.90.

5) ELSE HINZELMAN: Ma-re-ii. Geillustreerd. J. M. Meulenhoff,Amsterdam, 1934. 192 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.75.

6) HELENE HORLYCK: Frida op Sumatra. Geillustreerd. Gebr. Kluit-man, Alkmaar, 1934. 188 blz. ing. f 1.10; geb. f 1.75.

7) JOHANNA KUIPER: Hou de zon vast! Geillustreerd. J. M. Meulen-hoff, Amsterdam, 1934. 182 blz. ing. f 1.35.

8) ANKE SERVAES: Zuster Jet. J. M. Meulenhoff, Amsterdam,1934. 182 blz. ing. f 1.--; geb. f 1.75.

9) J. FEITSMA: Terug in de wereld. Geillustreerd. De Steenuil, Am-sterdam, 1934. 189 blz.

10) J. J. GROENEWEG: Blauw bloed. G. B. van Goor Zonen, DenHaag, 1934. 237 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.90.

11) D. J. SIBBELEE: Katjoeng Poetih's thuisreis. Van Holkema € Wa-rendorff, Amsterdam, 1934. ing. f 1.10; geb. f 1.75.

12) H. WOLFFENBUTTEL-VAN ROOYEN: Prinsesje. De Spaarne-

stad, Haarlem, 1934. 150 blz. geb. f 1.35.13) JOH. RAM: De wereldreis van Janus Bonk. De Spaarnestad, Haar-lem, 1934. 157 blz. geb. f 1.35.14) F. TRAUTWEIN: Marieke's Meimaand. De Spaarnestad, Haarlem,

1934. 159 blz. geb. f 1.35.

VOOR DE JEUGD. 171

N. BASENAU-GOEMANS: Kerstsproken. Gefflustreerd. H. J. Becht,Amsterdam, 1934. 184 blz.Xerstsproken van Selma Lagerloff, van Jeanne Oterdahl, van Andre Lichtenberger, van Dosto-jefski e.a. Het zijn niet alle verhalen die de echt katholieke steer van Kerstmis verspreiden, maartoch misschien voor velen een goede gedachte in dien heiligen tijd opwekkend.

JAC. BERGHLIIS Jr.: De zweefvliegclub. Gefflustreerd. Gebr, Kluitman,Alkmaar, 934. 202 blz. ing. f 1.60; geb. f 2.50.

Wat de door schr. geintroduccerde zustervereeniging voor meisjes met het verhaal te maken beeftontgaat ons. Gezien voornoemde bezwaren niet gecompenseerd warden door buitengewone be-langrijkheid van de vlak-neutrale geschicdenis, is dit verschijnen maar zeer matig gelukkig tenoemen.

JAC. BERGHUIS Jr.: Het goede spoor. Gefflustreerd. Gebr, Kluitman,Alkmaar, 1934. 158 blz. ing. f 0.75; geb. f 1.20.De held van het verhaal is natuurlijk een padvinder: geen kwade jongen en met goede hoe-danigheden. We kunnen het daarom toch bin handen van jongens van 10-12 jaer geven.

Dr. J. J. W. BEUNS S.J.: Leiddraad voor verkennersgeestelijken. Inter-dioc. Hoofdkwartier, Den Haag, 1934. 30 blz. ing. f 0.40.Geeft juist datgene, wat voor een goed begrip van taak en plaats van den groepsgeestelijkenoodig is: hij leidt met den groepleider de groep, mag zich aan deze taak niet onttrekken en 66kniet beide functies in zich vereenigen. Hoe dat te doen, zegt pater Beuns kort en krachtig.

AD. BEYERS: Plicht gebood. Gefflustreerd. L. C. G. Malmberg, DenBosch, 1934. 190 blz. ing. f 1.20.Geschreven door een jonge werkman met handen vol kloven en eelt, maar met een degelij k engoed katholiek principe. Bijzonder geschikt voor jongens van 10-12 jaar.

J. C. E BOONE-SWARTWOLT: Bibabontje. Gefflustreerd. J. M.Meulenhoff, Amsterdam, 1934. 487 blz. geb. f 2.50.Een snoezige vertelling van het dorpje aan zee waar Marijtje, Bibabontje genoemd wordt. Voorkleintjes van 6, 7, 8 jaar en oudcr.

FRANCES BROWNE: Grootmoeders tooverstoel. Gefflustreerd. Hol-landsch Uitgeversfonds, Amsterdam, 1934. 175 blz. geb. f 1.35.Een keurig uitgegeven sprookjesboek, geschikt om aan de kleintjes voor te lezen.

A. J. W. BRUGMAN: Heintje Hoek. De Spaarnestad, Haarlem, 1934.150 blz. ing. f 1.35.Voor onze kleinere jongens en meisjes (tot 12 jaar) een wclkom verhaal uit den jeugdtijd vanAmsterdam, den did van 't Mirakel.

J. V. BURGERS: 'n Avontuurlijke reis. L. C. G. Malmberg, Den Bosch,1934. 209 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.75.Wim, Guus en Walter boffen met hun reis naar Marokko en de Sahara. De avonturen, die voorhen het genot wel erg gemengd maken, verhoogen dat van den jeugdigen lezer.

CHARLES DICKENS: Jezus' icven aan kinderen ve7teld. Geillustreerd.Goede en Goedkoope Lcctuur, Amsterdam, 1934. 108 blz.Dit merkwaardige boekje, dat het allerlaatste werk van Charles Dickens is, dat het licht ziet,werd speciaal voor zijn eigen kinderen geschreven in het jaar 1849. Men geve onze kinderen dezevertaling beter niet in handen.

N. W. VAN DIEMEN: Teun Vonderman. J. H. Kok, Kampen, 1934.159 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50.Teun Vonderman is een jongen met karakter, iemand die partij trekt voor de zwakkeren uit zijnklas. Geloovig, maar protestantsch getint. Geschikt voor een jaar of 12.

J. DORHOUT: Denken en doen. Gefflustreerd. De Arbeiderspers, Am-sterdam, 1934. ing. f 1.50.Doel van dit werkje is jongeren behulpzaam te zijn bij het vervaardigen van allerlei nuttige ge--bruiksvoorwerpen. Bij iedere teekening is een korte, duidelij ke beschrijving gevoegd.

R. DURAND: Door donker Afrika. Gefflustreerd. Gebr. Kluitman, Alk-maar, 1934. 272 blz. ing. f 2.50; geb. f 3.50.De opvattingen komen niet uit boven de bekende gentleman-sportsman van onze engelsche buren.In matige dosis aan te bevelen en in zijn soort een representant waarop niets valt aan te merken.

LEO FOPPE: De laatsten der spoorzoekers. De Spaarnestad, Haarlem,1934. 156 blz. geb. f 1.35.Voor jongens een boeiend verhaal vol spannende avonturen.

172 VOOR DE JEUGD.

THEO FRANK: Robbie Roland. GeIllustreerd, Gebr, Kluitman, Alk-maar, 1934. 186 blz, ing. f 1.—; geb. f 1.75.Een avontuurlijk verhaal van een strijd tusschen de cowboy's van twee ranches. Hier en daariets ruw, toch kan het er wel mee door. Voor jongens van een jaar of 14-15.

GEORGES FREDERIC: Korenweelde, GeIllustreerd. Desclêe de Brou-wer & Cie., Paris, 1934. 27 blz.Een mooi prentenboek over het koren en het graan en wat er mee gemoeid is.

G. GEERTSEMA: De zwerver van het Uddelermeer. Geillustreerd.Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1934. 192 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.75.Over een vacantietocht en een kampeerderij. Vlot geschreven en aanvaardbaar.

j. M. VAN GELDER: In het wilde Westen. GeIllustreerd. J. Meulenhoff,Amsterdam, 1934. 176 blz.Ondanks een reeks niet zeer listige zetten van Tom Mix komt het verhaal toch, dank zij weerde bekende bravour en vooral het rechtschapen hart van voornoemde heer Mix tot een happyend. Een boek dat den jongen geeft wat goed en frisch is.

TONNY GREDSTED: Jean Piaggi. Geillustreerd. Valkhoff & Co.,Amersfoort, 1934. 153 blz. ing. f 2.50.Een jongensboek over edele roovers op Corsica, die met het geweer hun eigen rechters zijn.Voorbehouden!

TONNY GREDSTED: Pan. GeIllustreerd. Valkhoff & Co., Amers-foort, 1934. 171 blz. ing. f 1.20; geb. f 1.90.Een conflict tusschen natuurmensch en Westersche „beschaving" — waarin de natuur het wintvan de „beschaving", die Gredsted niet anders ziet dan als een van de natuur vervreemdheidendom. Voor onze jeugd verboden lectuur.

W. H. VAN GRASSTEK: Drie meisjes in een tent. Geillustreerd. L. J.van Veen, Amsterdam, 1934. 223 blz. ing. f 2.20.De onbezonnenheid van deze kinderen loopt goed of en ook door de zeer onwaarschijnlijke avon-turen, die ze meemaken zeilen ze heen. Ze doen op hun manier ook nog goede daden. Niet on-geschikt. Voor meisjes van 14-17 jaar.

E. GRUYS-KRUSEMAN: Hoor, moeder leest voor! Geillustreerd. Gebr.Kluitman, Alkmaar, 1934. 318 blz, geb. f 4.75.Een prachtverzameling van verhaaltjes, versjes, raadsels, kunstjes, aanwijzingen voor knutsel-werkjes. Voor kinderen van 6-10 jaar.

BEP VAN DER HARST: Huize Hoefblad. Gehilustreerd. G. W. denBoer, Middelburg, 1934. 139 blz. geb. f 1.75.Een spannend verhaal, hier en daar met echten humor gekruid! Een leuk kinderboek ook voorouderen.

ELIZA HEES-BINGER: Het heele jaar door. GeIllustreerd. E.N.U.M.,Amsterdam, 1934.Van dit kleur-teeken-en plak-boek is de bedoeling dat de kinderen zelf een kalender samenstellen.Voor kinderen geeft het een prettige bezigheid.

WIM HES: Met den koksmaat de wereld rond. De Steenuil, Amster-dam, 1934.Geschikt voor jongens van 10 tot 14 jaar.

A. D. HILDEBRAND: P. P. Koekelberg en z'n vriendjes. Geillustreerd.Van Holkema & Warendorf, Amsterdam, 1934. 133 blz.

ing. f 1.20; geb. f 1.90.Een buitengewoon vriendelijk en aantrekkelijk boek en het leent zich bijzonder om voor to lezen.

J. E. HOVING: Witte Dirk. Van Holkema & Warendorf, Amsterdam,1934. 208 blz. geb. f 1.75.Een jongensboek waar veel handeling in zit en dat wij om zijn inhoud van harte aanbevelenvoor jongens van 10-12 jaar.

ANNY HULSMANS: Bonte strik. GeIllustreerd. Boekdrukkerij Helmond,Helmond, 1934. ing. f 0.25; egb. f 0.40.Het verhaal van een levenslustig meisje, aldus genoemd omdat zij een veelkleurige strik in hethaar draagt. Zeer gevoelig geschreven is het 'n goed meisjesboek.

VOOR DE JEUGD. 173

WOUTER HULSTIJN: 300.000 KM. per seconde met dr. Overal. Ge-illustreerd. Gebr. Kluitman, Alkmaar, 1934. 182 blz.

ing. f 2,—; geb. f 2,90.Populair-wetenschappelijk en volkomen aangepast voor jongens worden de resultaten van dehedendaagsche wetenschap besproken (radio, telefoon, stratosfeer, ontdekkingsreizen enz.) Heelgoed, des te meer als de jongens in de gelegenheid zijn raakpunten met het godsdienstig (schep-ping, evolutie) met geestelijke leiders te bespreken.

ELSA KAISER: De avonturen van een zwarte poes. Geillustreerd. J. M.Meulenhoff, Amsterdam, 1934. 100 blz. ing. f 2,50.Grappige avonturen van Murtj, die zoo gezellig verteld zijn, dat zelfs ouderen er van zullengenieten.

J. C. KRAMER: De tochi naar Chattam. Geillustreerd. Gebr. Kluitman,Alkmaar, 1934. 190 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.75.Verhaal van de avonturen van twee vrienden, die leven in den tiid van De Ruyter en Johan deWitt. Geschikt voor jongens van 10-14 jaar, die van Vaderlandsche Geschiedenis houden.

JOHANNA E. KUIPER: Een klein meisje in een nude stad. Geillustreerd.Servire, Den Haag, 1934. 124 blz. ing. f 1.50.Een klein meisje uit een Beiersch dorpje !nag van haar ouders de uitnoodiging aannemen om methaar jonge vriendje en diens ouders een reis te maken door Italie. Voor meisjes van 10-12 jaar.

JOHANNA E. KUIPER: Lous en Tom op reis. Geillustreerd. Gebr.Kluitman, Alkmaar, 1934. 190 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.75.Een aardig avontuur, maar toch vinden wij bier en daar guitenstreken, die niet door den beugelkunnen, waarom wij het liever niet in handen van onze jeugd zien.

H. E. KUYLMAN: Het spookhuis in het Bosch. J. M. Meuienhoff, Am-sterdam, 1934. 192 blz. ing. f 0.35.Spannend van het begin tot het eind, bier en daar wat al te geheimzinnig, is dit bock toch ge-schikt voor jongens vanaf 12 jaar .

DICK LAAN: Circusjong. Geillustreerd. Van Holkema El Warendorf,Amsterdam, 1934. 37 2blz. ing. f 2.90; geb. f 3.90.'t Boek is actueel van entourage — scenario's, filmgrootheden, trainers, etc. en geraffineerd goedgeschreven, maar van een steer die de onze niet is.

JAAK LANGENS: De kermis van Rosse Lei. Geillustreerd. Davidsfonds,Leuven, 1934. 194 blz.Deze schelm brengt het zelfs zoo ver dat hij naar het college gaat en bij zijn heengaan blijkt,hoe ze alien aan hem gehecht zijn. Voor onze jongens van 12-14 jaar.

LOD. LAVKI: Bonte slang. L. C. G. Malmberg, 's-Hertogenbosch, 1934.103 biz. ing. f 0.90.Een genoegelijke vertelling voor kinderen van een jaar of 12.

COR LINDERMAN: Zonnelust. Geillustreerd. Drukkerij Helmond, Hel-mond, 1934. 159 biz. ing. f 0.25; geb. f 0.40.Het leven op kostschool valt in het begin niet mee voor de kleine Marjorie, maar Zonnelust doetzijn invloed gelden en het leven wordt er een Zondag voor haar. Een aardig bock.

HANS LIJN: Het geheim van Cronensteijn. De Spaarnestad, Haarlem,1934. 173 biz. geb. f 1.35.Een spannend verhaal over de kinderen Weerdenburg op het kasteel Cronensteyn. Voor 10-12 j.

PIET MAREE: Dieren A. B. C. Geillustreerd. H. P. Leopold, Den Haag,1934. geb. f 1.50.Een zeer origineel kinderboek. Prachtige foto's van dieren en op elk deer een toepasselijk versje.

ANNA VAN MEERWALT: Meisjes van onzen tijd. De Steenuil, Am-sterdam, 1934. 199 biz. ing. f 1.50.Dit bock behandelt de wederwaardigheden van een club jonge menschen, meest artisten. Leesbaarvoor meisjes boven de zeventien jaar.

J. MEYBOOM-ITALIAANDER: Wipneusje. De Spaarnestad, Haar-lem, 1934. 204 biz. geb. f 1.35.Wipneusje is een schuw klein dorpsmeisje dat tot een flinke handige jongevrouw opgroeit. Voormeisjes van een jaar of 12.

ELSE MORSTATT: Kiboko. Geillustreerd. L. C. G. Malmberg, DenBosch, 1934. 32 blz. ing. f 0.30.'t Verhaal van 'n negertje, dat erg verlangde „'t vasteland - te zien, waar hij dan ook werkelijkterecht komt. 'n Grappige geschiedenis met merkwaardige plaatjes.

174 VOOR DE JEUGD.

DORA MUSBACH: Hoe Josientje schrijfster werd. J. M. Meulenhoff,Amsterdam, 1934. 190 blz. ing. f 1.35.De toon onder de jonge inenschen van dit verhaal is zoo oppervlakkig en eigenwgs, dat het boekniet geschikt is voor R.K. bibliotheken.

J. NOWEE: Zes jongens in een kamp. De Spaarnestad, Haarlem, 1934,158 blz. geb. f 1.35.Schoon aan den onwaarschgnlgken kant, frisch en vlot geschreven. Voor jongens tot plm. 14 jaar.

ANNY OLDENZIEL: Kleuterboek. Geillustreerd. Hollandsche tlit-geversfonds, Amsterdam, 1934. 62 blz.Len kleuterboek met smaak en kunstzin samengesteld. De fantasieverhaaltjes over eekhoorntjes,die koning willen worden, of wiens kindertjes met een tol spelen. terwijl moeder eekhoorn meteen breikous op een tak van den boom zit, de geschiedenissen over kaboutertjes, of over prinsenetc. spreken mooi tot de kinderfantasie.

COR VAN OSENBRUGGEN: De ontdekking. G. B. van Goor & Zo-nen, Den Haag, 1934. 175 blz. ing. f 1.50.Op gezellige manier vertelt schr. ons de wederwaardigheden van een protestantsch onderwgzers-gezin, dat van een klein dorpje naar Amsterdam verhuist.

M. C. VAN OVEN-VAN DOORN: Stuurman Tjeerd. Geillustreerd. G.B. van Goor & Zonen, Den Haag, 1934. 196 blz. ing. f 2.—.Terwijl meneer Helder, die leeraar is aan de Zeevaartschool op Schiermonnikoog, met z'n vrouwnaar Italie is, reizen hun kinderen Tjeerd en Tienke met de „Bonifacius – van schipper Jelle,die Friesch aardwerk vervocrt, door Groningen en Drente naar Meppel. Uitmuntend jeugd-bock, dat we met warmte aanbevelen.

A. PONSTEEN: Jong Holland vliegt. Geillustreerd. W. J. Thieme & Co.,Zutphen, 1934. 102 blz.Dit boekje is ietwat didactisch van inhoud, maar toch wel onderhoudcnd en, verlucht met tilt-stekende, hoewel tamelijk bekende foto's. Geschikt voor ong. 10-12 jaar.

TOOS POST: De wegwijzer. L. C. G. Malmberg, Den Bosch, 1934.95 blz. ing. f 0.30.Appreciatie over boeken is steeds persoon1ijk, daarom zullen wij ons niet verbazen, waarom be-paalde lectuur, die wij persoonlijk uitstekend achten met 'n 3 gekenmerkt is en omgekeerd.Daarom willen we onze waardeering uitspreken over dit verdienstelijk en concientieus verrichtwerk en 't vocral toejuichen, dat de commissie ook heeft aangewezen. welke „lateratuur" zgvoor onze groote jongens en meisjes geschikt acht.

G. H. PRIEM: Piet Peul. Gellustreerd. Hollandia-Drukkerij, Baarn, 1934.202 blz. ing. f 2.25; geb. f 2.90.'t Is goed dat onze jongens eens werkelijk te hooren kripgen wat het meebrengt tot de kring vande armsten te behooren. Ook al wordt hen -- terecht -- de bitterheid van de volle realiteit nogbespaard en ook al is het standpunt van de schrijver neutraal-ethisch.

HANS QUELING: Zes jongens tippelen naar Voor-Indie. H. Meulen-hoff, Amsterdam, 1934. ing. f 1.60; geb. f 2.50.De 6 knapen van dit bock zijn vlegels, onbeteekenend en would be heidensch. Ongeschikt.

J. RIEMENS-REURSLAG: Mijn oom uit Engeland. Van Holkema &Warendorf, Amsterdam, 1934. 175 blz. ing. f 1.20; geb. f 1.90.We lezen hierin hoe Hans en Cor Harringa grooter worden en de school verlaten. Vriendelijkgeschreven. Voor jongens en meisjes van 10 tot 12 jaar.

LEONARD ROGGEVEEN: Een stelletje koppen. Geillustreerd. G. B.van Goor & Zonen, Den Haag, 1934. 199 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50.In gezellige trant vertelt schr. van dit eenvoudige gezin, waar een groote liefde heerscht onderelkaar. Aanbevolen voor jongens en meisjes van 10-12 jaar.

LEONARD ROGGEVEEN: Daantje gaat schaatsenrijden. Geillustreerd.G. B. van Goor & Zonen, Den Haag, 1934. 78 blz. ing. f 0.65.Daantje's tocht op schaatsen bekomt hem niet zoo heel goed, mace kinderen zullen wel hartelijklachen om zijn avonturen.

LEONARD ROGGEVEEN: Piet en Nel. Geillustreerd. G. B. van Goor& Zonen, Den Haag, 1934. 112 blz. geb. f 2.50.De jeugdige lezertjes maken er kennis met 'n leuke tweeling: Piet en Nel, maar ook met vaderen moeder en Hansje-in-de-wieg, met schoolkameraadjes, etc. Fleurig, aantrekkelijk boekje.

WILLY SCHERMELE: Meikoninginnetje. Geillustreerd. HollandscheUitgeversfonds, Amsterdam, 1934. 107 blz. geb. f 1.15.Alles is kinderlijk eenvoudig verteld, 't moet wel spannend zijn voor kleinere lezeressen van6-10 jaar.

VOOR DE JEUGD. 175

ROLF SCHUR: Het autoboek voor jongens. Geillustreerd. Kosmos, Am-sterdam, 1934. 102 blz. geb, f 2,50.De auto wordt hier overzichtelijk beschreven in al zijn onderdeelen en in zijn gansche constructie.Voor vele jongens een aangenaam cadeau.

MARIE SCHMITZ: De gril van Marion de Greeff. Geillustreerd. VanHolkema & Warendorf, Amsterdam, 1934. 219 blz.

ing. f geb. f 2.90.Deze gril van een verwend uitgaand jongmeisje dat steeds door jongelui omringd een geweldigeverbeelding van zich zelf heeft gekregen, heeft zoo'n goede uitwerking, dat zi j als een blad opeen boom verandert in de nieuwe omgeving waarin zij een helpende hand is gaan reiken, Neutraal.

ZR. SERAPHINE: De kleuterklok. Geillustreerd. L. C. G. Malmberg,Den Bosch, 1934. 29 blz. geb. f 0.80.Wij zouden met dit boekje om de kinderlijke versjes wel vrede kunnen hebben, als de plaatjesmaar beter geslaagd waren.

ANKE SERVAES: Dokter Els. Geillustreerd, D. Bolle, Rotterdam, 1934.214 blz. geb. f 1.90.Een frisch, vlot en gezond verhaal, uitgegeven in een prettige, royale druk en aan te bevelenvoor de leeftijd van 12-14 jaar.

CAREL SILVIUS: Fokko's vlucht. H. Meulenhoff, Amsterdam, 1934.191 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.35.Er komen zinnen in dit boek voor over zaken, die we in een ontspannnigsboek voor de jeugdniet besproken willen zien. Ongeschikt voor onze jongens.

EMS I. H. VAN SOEST: Het bergkoninginnetje. Geillustreerd. Gebr.Kluitman, Alkmaar, 1934. 258 blz. ing. f 2.—; geb. f 2.90.Een boek voor groote meisjes, dat ondanks zijn neutraliteit, toch een degelijke grond heeft. Hetbergkoninginnetje wil weer van het leven, dan enkel maar als de gevierde schoone daarin rond-huppelen en zoekt werk, dat zij stevig aanpakt.

JOSEPHINE SIEBE: Het hazenboek. Geillustreerd. Van Holkema &Warendorf, Amsterdam, 1934. 213 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50.In dit boek spelen de hazen een rol. De bewerking is als steeds weer vlot en frisch. Aanbevolenvoor de kleineren.

M. SLUIZER: Een wonderkind. Geillustreerd. Valkhoff & Co., Amers-foort, 1934. 208 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50.Dit wonderkind beleeft zeer onwaarschijnlijke avonturen en komt in voor onze doorsnee gezondeHollandsche jeugd zeer uitzonderlij ke situates. Niets voor onze jongens en meisjes.

N. J. P. SMITH: Vijf vroolijke vrienden met vacantie. Geillustreerd. D.Bolle, Rotterdam, 1934. 216 blz. ing. f 1.10; geb. f 1.90.Het verwende rijkeluis zoontje keert, al heeft hi j het in 't begin met gemakkelijk, als veranderdnaar huis terug na z'n vacantie met z'n vrienden op 'n boerderij te hebben doorgebracht. Eenfrisch en aan te bevelen boek voor jongens van 12, 13 jaar.

LISA TETZNER: Hans Urian. De geschiedenis van een wereldreis. G.B. van Goor & Zonen, Den Haag, 1934. 131 blz. ing. f 1,20; geb. f 1.90.Nu die wereldreis zal Hans Urian heugenl Hij is wel een echte kwajongen maar heeft gemeendop deze manier zi jn moeder het beste te kunnen helpen. Alleraardigst bock voor kinderen tot 12 3.

PIET TELDER Jr.: Een land van avontuur. Geillustreerd. H. P. Leopold,Den Haag, 1934. 59 blz. ing. f 1.35; geb. f 1.95.Deze „praatjes en plaatjes over natuurkunde'' zullen bi j jongens ongetwijfeld in den smaak vallen.Een mooi boekje.

REIN VALKHOFF: Bob en Ben op stap met de K. L. M. Geillustreerd.H. P. Leopold, Den Haag, 1934. 32 blz. geb. f 2.50.Een prachtig uitgegeven boek met scherpe luchtfoto's van de K. L. M. van de heerlijke reiswelke Bob en Ben maakten in de Fokker F VII. Voor jongens om van te watertanden zoo'navontuurl

REIN VALKHOFF: Bob en Ben op zee. Geillustreerd. H. P. Leopold,Den Haag, 934. 168 blz. ing. f 1.90; geb. f 2.50.Een keurig uitgegeven verhaal over een reis per visschersboot. 't Verhaal zelf is klaarblijkelijkbedoeld als kapstok om de fraaie foto's uit het vissehersbedrO, aan op te hang,. .,;_;, reportagein elk geval goed week. Goed voor 10-14 jaar.

176 VOOR DE JELIGD.

REIN VALKHOF: Commandant Padje. J. M. Meulenhoff, Amsterdam,1934. 196 blz. ing. f 1.—; geb. f 1.35.Padje is ziek en moet naar Zwitserland om beter te worden. Het valt hem niet mee en z'nfamilie komt bij hem de vacantie doorbrengen. Neutraal boek.

REIN VALKHOFF: De speksteenen Boeddha. J. M. Meulenhoff, Am-sterdam, 1934. 191 blz. ing. f 1,—; geb. f 1.35.Reis en avonturen van een paar Amerikaansche jongens, waarin het speksteenen Boeddha-beeldjeeen geheimzinnige rol speelt. Voor grootere jongens.

KEES VALKENSTEIN: Minke, de zoon van de inbreker. Geillustreerd.G. B. van Goor Zonen, Den Haag, 1934. 208 blz. ing. f 1.75.

Echte avonturenroman. Om van te likkebaarden! Maar er is meer: dokter Burma met z'n huis-genooten, Oom Piet met de zijne, 't zijn alien edele menschen, van wie de jeugdige lezers heelwat onbaatzuchtige menschlievendheid kunnen leeren. De hoofdpersoon zelf, hoewel 't slacht-offer van 'n zwakkeling van 'n vader, is au fond 'n goeie jongen, aan wie de zorgen en offerswel besteed zijn. Aanbevolen.

ANTON VAN DE VELDE: Knagelijn. N.V. Leeslust, Antwerpen, 1934.110 blz. ing. Bfrs.Een muizenwereld, zooals geen die zich kan voorsteI1en. En het is niet louter avontuur, het iseen knus en goeddoend levensbeeld voor groot en klein.

FRITS VAN VLIJMEN: Slecht afgebracht. G. B. van Goor Zonen,Den Haag, 1934. 176 blz. ing. f geb. f 2.75.

J. J. C. BOCKLING: Jeugdjaren van Peet Jansen. G. B. van Goor Zo-nen, Den Haag, 1934. 232 biz. ing. f geb. f 2.75.Het eerste, een wel zeer onwaarschijnlijke persoonsverwisseilng is geschikt voor jongens tot plm.13, 14 jaar, het tweede, in het genre van „Boefje-, graaft dieper en biedt soliede lectuur voorernstiger jongens van 12 tot plm. 15 jaar.

ADRI WITSENBURG: De vergulde hand. Geillustreerd. BoekdrukkerijHelmond, Helmond, 1934. ing. f 0.25.De hoofddaders van den handel in verdoovende middelen in dit boeiend jongensboek wordenten slotte aan het gerecht overgeleverd.

PHILINE: Zitchka. Gelliustreerd. Van Holkema Warendorf, Amster-dam, 1934. 207 blz. ing. f 1.10; geb. f 1.75.Een bijzonder aantrekkelijk meisjesboek, dat niet anders dan een goede invloed op de lezeresjeszal kunnen hebben. Wij bevelen dit boekje, hoewel zeer neutraal, toch sterk aan voor jongemeisjes van 14-17 jaar.

JAAP ZIJSTRA: De zoon van den smokkelaar. H. J. W. Becht, Amster-dam, 1934. 155 blz. ing. f 0.90.De titel belooft niet veel origineels en de inhoud beantwoordt daaraan volkomen. Het traditioneelegenre. Geschikt tot plm. 13, 14 jaar.

B. V. ZWEGERS: Globetrotter in Afrika. Geillustreerd. L. C. G. Malm-berg, Den Bosch, 1934. 202 blz. ing. f 1.75; geb. f 2.50.Als schrijver een maal op dreef is: een interessant en boeiend boek. Aanbevolen voor jongenstot 14 jaar.

(ZONDER NAAM) : Marie Koenen vertelt aan de kinderen. Geillus-treerd. L. C. G. Malmberg, 's-Hertogenbosch, 1934. 155 blz.

ing. f 1.90; geb. f 2.75.Waar Marie Koenen in haar verzorgden stij1 en met haar groote gave van vertellen zich zet tothet verhalen van sprookjes, waarin tegelijk een nuttige les gevlochten is, is het vrijwel over-bodig zulk een boek aan te prijzen.

(ZONDER NAAM) : Wat is dat? Geillustreerd. Hollandia-Drukkerij,Baarn, 1934. Per aflevering f 1.90.Met genoegen vestigen we nog 'ns de aandacht op dit uitstekend werk, waarvan reeds meerdereafleveringen zijn verschenen. Ouders, neem abonnement voor uw grootere kinderen, ge geefthun daarmee iets van blijvende waarde.

(ZONDER NAAM) : Miep en Minta. Geillustreerd. Van Holkema 6Warendorf, Amsterdam, 1934. 82 blz. geb. fWij hebben genoten van de humor en denken dat anderen dit met ons zullen doen. Of kinderenhet zoo leuk vinden... daar hoort een vraagteeken bij.

ROMAN-REGISTER JAARGANG XV

XV 72

XV 99

XV 42

XV 42XV 42XV 99

XV 42

XV 42

XV 42XV 72XV 72

XV 42

XV 99

XV 72XV 72

XV 72XV 42

XV 42

XV 43

XV 42XV 42XV 42

XV 43XV 43

XV 43

XV 41XV .13

XV 99XV 99

XV 72XV 43

XV 43

XV 43XV 43

XV 87XV 87

XV 43

XV 99XV 98XV 43

XV 44XV 72XV 72

XV 44XV 72

XV 72XV 73

XV 87XV 73

Acrement (Germaine): Les ailles d'Ar-gent. A

Adams (Herbert): The woman in black Bc

Antonio del Alarcon (Pedro): De moosemolenarin. B

Allan Poe (Edgar): Een tiental verha-len. Bc

Allen (Hervey): De kleine Madonna. DAllingham (Margery): Sweet Danger. BAnker Larsen (j.): Koning Lear op

klompen. Bc Arbous (Gerard) : Boheemsch Amster-

dam. Bc Arden (Clive): Het web van begooche-

ling. Bc Arland (Marcel): Les vivants. C D'Armagnac (M. M.): Tubalcain. AAshton (Mary Grace): De zonen van

Jacob. Bc Ashton (Helen): Bricks and Mortar.

BcD'Aubarede (Gabriel): Amour sans pa-

roles. Bc D'Aveline (Guy): Couronnes voilèes. AD'Aveline (Guy): L'imagier de Notre-

Dame. A Ayres (Ruby M.): Cupido weent. BcAyres (Ruby M.): De stem van haar

hart. Bc Ayres (Ruby M.): Diana ontdekt de

liefde. Bc Ayres (Ruby M.): Een zomeravontuur-

tje. Bc Ayres (Ruby M.): Het groote offer. BAyres (Ruby M.): Weergevonden. Bc

Backelmans (Lode): Ommegang. Bc Bailey (Temple): Oude idealen. B

Bailey (Temple): Weerspannige Mary B

Baillie-Reynolds: Als de schijn tegen is B

Baillie-Reynolds: Thalassa. Bc

Baldwin (Harold): Pelicans in the sky Bc

Baptist (Hernekin R.): Wild Deer. BcBarbey (Bernard): Ambassadeur de

France. C Barclay (Florence L): Guy Mervyn. BBarr Mavity (Nancy): Het lot van Jane

Mc. Kenzie Bc

Barr Mavity (Nancy): Stille getuigen Bc

Bartstra (Ds. S.): Quaede Foelck. C

Bauer (Walter): Das Herz der Erde Bc

Baum (Oskar): Zwei Deutsche. Bc

Beeke (K. ter): Naar Bethlehems stal Bc

Beer (Thomas); Mrs. Egg and otherBarbarians Bc

Beith (Jane): No second spring. Bc Beith (Janet): Geen tweede jeugd. BcBennet (Robert Ames): Uit liefde voor

haar. A Benoit (Pierre): Cavalier 6. Bc Beraud (Henri): Ciel de suie. Bc Bergmans---Beins (J. H.): Drentsche

legenden. A Bernard (Tristan): Paris secret. D Bernanos (Georges): Jeanne Relapse et

Sainte. D Berthoud (Dorette): Faillir. Bc Beyerlein (Franz Adam): Land will

leben. Bc Binet-Valmer: Maitres du monde. BcBirkner (Friede); Boschduvel leert ma-

nieren. B XV 44Birkner (Friede): Een brutale rekel Bc XV 44

Birkner (Friede): Graaf en pechvogel C XV 44

Birkner (Friede): Het zwendelkwartet B XV 44

Birkner (Friede): Op zip eigen vrouwverliefd. D XV 44

Birkner (Friede): Robert of Donald. 13 XV 44BirKner (triede): Vorsten als logCs. B XV 44Blanzat (Jean): A moi-meme ennemi C XV 73

Boden (F. C.): Flo. Bc XV 99Boenin (Iwan): De heer uit San Fran-

cisco. C XV 44Boenin (Iwan): Het dorp. C XV 44Boenin (Iwan): Het leven van Arsen-

jew. Bc XV 44Boenin (Iwan): Mitja's liefde. C XV d3Boileau (Ethel): Turnip Tops. Bc XV 98Booth (Marjorie): Overture to fortune.Bc XV 99

Booven (Henri van): Tropenwee. Bc XV 45Bordeaux (Henry): La maison morte. B XV 73Bordeaux (Henry): Le chEne et les Ro-

seaux. Bc XV 73Bordeaux (Henri): Les clêclassês. Bc XV 73Borden (Mary): The technique of Mar-

riage. D XV 99Bordewijk (F.): Knorrende beesten. B XV 45Bourget (Paul): Une Laborantine. B XV 73Bourliaguet (L. ): La conversion de

Monsieur Sabahn. B XV 73'Bradi (Lorenzi de): Vendetta. Bc XV 73Bradely (Kenneth): Hawks aligthing Bc XV 100

Braibant (Charles): Le roi dort. Bc XV 73Brand (Max): Als een paria. Bc XV 45Brand (Max): De man van Mustang. Bc XV 45Brand (Max): De zwaarste tocht. Bc XV 45Brand (Max): Het raadsel Geraldi. Bc XV 45Brand (Max): Het teeken van den

doodskop. B XV 45Brand (Max): John Kerstmis de on-

zichtbare. B XV 45Brand (Max): Sloome Joe. B XV 45Brand (Max): Twintig kerven. B XV 45Brand (Max): Zilvertrip. B XV 45Brett (Dorothy): Lawrence and Brett a

friendship. Bc XV 99Britting (Georg): Das treue Eheweib. C XV 87Bruck (Christa Anita): Een vrouwen-

carriere. C XV 45Briles (Otto): Das Madchen von

Utrecht. B XV 87Brtining (Elfriede). Und auszerdem ist

Sommer. Bc XV 87Bruyn (Cor): De zaadsjouwers. Bc XV 45Buck (S. Pearl): De zonen van Wang

Lung. Bc XV 46Buck (Pearl S.): The mother. Bc XV 100Burton (Miles): De moord in „the

Moorings". Bc XV 46Burton (Miles): Het mysterie van de

Hardway diamanten. Bc XV 46Busse (Hermann Eris): BauernmAdel Bc XV 88

Butaye (Maurice): La route de Jean-Marie, A XV 73

Calvus (Andre): Le cercueil vole. Bc XV 73Camenzind (Josef): Mein Dorf am See.

B XV 88Camp (jean): Sancho. C XV 74Capek (Karel): Hordubal. Bc XV 46Carossa (Hans): Fiihrung und Geleit Bc XV 88

12

1 78 ROMANREGISTER JAARGANG XV.

Cather (Willa): Obscure Destinies. Bc XV 100Cazin (Paul): La Tapisserie des Jours.A XV 74

Celine (Louis Ferdinand): Reis naar heteind van den nacht. D XV 46

Champion (Pierre): L'avenement de Pa-ris. Bc XV

Christi (Agatha): Lord Edgware sterft B XV 46

Claasscn (Oswald): Der Zeitlose. Bc XV 88Claes (Ernest): Kobeke. Bc XV 46Clarke (Isabel C.): De villa bij de zee A XV 47

Clarke (Isabel C.): Langs onbekendewegen B XV 46

Clarke (Isabel C.): Zeelucht. Bc XV 46Colette: La Chatte. C XV 74Connington (J. J.): De Sweepstake

Kongsi. B XV 47Coolen (Antoon): Zegen der goedheid

B XV 47Corbett (Elizabeth): The Young Mrs

Meigs. B XV 98Corsari (Willy): Het mysterie van de

Mondschein-sonate. B XV 47Couderc (Roger): Justine. D XV 74Coulomb (Jeanne de): Par le song et le

feu. B , XV 74Courths-Mahler (H.): De avonturier. Bc XV 47Courths-Mahler (H.): Eva's liefde. B XV 47Couiths-Mahler (H.): Liefde en haat

B XV 47Cramer (Rie): Paradiso. Bc XV 47Crawford (F. Marion): De witte non

B XV 46Saint-Cygne: Cordelia. B XV 74

Dale (Margaret): Maze. B XV 100Dankworth (Herbert): Menschen ohne

Halt. B XV 88Davet (Michel): La fin du voyage. Bc XV 74Deeping (Warwick): De brug van ver-

langen. Bc XV 47Deeping (Warwick): Waarheid en lief-

de. Bc XV 47Delafield (E. M.): General Impressions Bc XV 100

Delafield (E. M.): Thank Heaven Fas-ting. Bc XV 100

Dell (Ethel M.): Gevangenismuren. Bc XV 47Dell (Ethel M.): Zijn levensgeluk. Bc XV 47Demaison (Andre): D'autres betes qu'on

apelle sauvages. Bc XV 74Dembitzer (Salomon): Die Geistigen. D XV 88Dill (Liesbeth): Die schwarze Madonna

von der Saar. Bc XV 88Dine (S. S. van): Moord met voorbe-

dachte rade. B XV 47Domisse (Fre.): Waren wij kinderen?Bc XV 48

Dostojewski (F. M.): De droom van eenbelachelijk mensch Bc XV 48

Dostojewski (F. M.): Een onaangenamegeschiedenis. Bc XV 48

Drault (Jean): Mon Raid au Paradisrouge. A XV 74

Driessche (Dr. A. van): Rietvelde. Bc XV 48Droes (Lodewijk den): Zij, die vielen

B XV 48Dufourt (jean): Yvette Bacheliire. B XV 74Duhamel (Georges): Le Jardin des betes

sauvages. Bc XV 75Dunning (Hall): De wet van den witten

wolf. Bc XV 48Dunning (Hall): Jimmy „De witte wolf"

Bc XV 48Durych ( Jaroslav ): Friedland. Bc XV 88Duverne (Rene): Le rayon de soleil. A XV 75

Bc XV 48

Eberhart (Mignon G.): De witte Kaka-toe. Bc XV 48

Ebner-Eschenbach (Marie von): De Be-stedeling. Bc XV 48

Eckhel (Anna Hilaria von): Die FamilieFrohmeier. Bc XV 88

Eekhout (Jan H.): De hoer zonder God Bc XV 48

Eges (Willem): Skunks. Bc XV 49Egge (Peter): Hallvard GrOnvold. C XV 49Ehrenburg (llja): Moskou gelooft niet

aan tranen. C XV 49Elert (Georg): Ein Mann, ein Schiff

und eine spate Liebe. Bc XV 88Ellert (Gerhart): Atilla. C XV 88

Elsschot (Willem): Een ontgoocheling C XV 49

Elzer (Margarethe): De blonde marte-lares Bc XV 49

Elzer (Margarethe): De kwestie metHarry. C XV 49

Elzer (Margarethe): Help mij, Anita Bc XV 49

Elzer (Margarethe): Hem alleen behoorje. Bc XV 49

Elzer (Margarethe): Het droomkasteel D XV 49

Elzer (Margarethe): Ik houd van je,Rose-Marie! Bc XV 49

Elzer (Margarethe): In de klauwen derjaloezie. Bc XV 49

Elzer (Margarethe): Naar het geluks-land! Bc XV 49

L'Ermite (Pierre): Pas de pretre entretoi et moi. A XV 75

Esswein (Richard): Eroica. Bc XV 89Eton (Robert): The pattern. Bc XV 100Evers (Willem): Wijken de wegen. B XV 50

Eysselsteijn (Ben): Romance in f-dur Bc XV 50

Fabricius (Johan): Leeuwen hongerenin Napels. Bc XV 50

Fallada (Hans): Wie eens uit het schaf-tje eet. C XV 50

Fauconnier (Genevieve): Claude. Bc XV 75Field (Bradda): Grand Harbour. C XV 100Flake (Otto): Die TOchter Noras. C XV 89Flake (Otto): Hortense, oder die Riick-

kehr nach Baden Baden Bc XV 89Fleerackers S.J. (E.): Proke vertelt. A XV 50

Fleury (Comte Serge): Le murmitoyen Bc XV 75

Fodorschenko (Sofja): Russen. Bc XV 50

posca (Francois): C'ètait Suez l'ètè C XV 75

Franck (Hans): Die richtige Mutter Bc XV 89

Frank (Josef Maria): Angst vor Mor-gen. Bc XV 89

Franke (S.): Legenden langs de Noord-zee. B XV 50

Franke (S.): Jan Fuselier. Bc 50Frome (David): That's your man, in- XV

spector. B 100Frome (David): The Eel Pie Mystery. XV

B XV 100

Gailly (Gerard): L'Affaire de la rue des

Duverne (Rene): Miette et son Parrain.A XV 75

Duvernois (Henri): A l'ombre dunefemme. D XV 75

Dwinger (E. E.): Tusschen wit en rood C XV 48

74 Dijkstra (Margreet): Heilig huwelijk

ROMANREGISTER JAARGANG XV. 179

Masons. Bc XV 75Galsworthy (John): De aristocraat. Bc XV 50Galsworthy (John): Een moderne co-

medie. Bc XV 50Galsworthy (John): Over the river. Bc XV 101Gasquet (Marie): Pudeur d'amour. B XV 75Genevois (Maurice): Marcheloup. Bc XV 75Gerard (Louise): Het spel van het

noodlot. Bc XV 50Gerard (Louise): Geheime liefde. Bc XV 50Gertrud (Lilja): Vader en zoon. C XV 51Ghyka (Matila C.): Pluie d'etoiles. C XV 76Gibbs (Philip): The Gross of Peace. B XV 101Gilbert (Hubert E.): Auf ewig unge-

teilt. C XV 89Giraudoux (Jean): Combat avec range D XV 75

Gladkow (Fedor): Nieuwe grond. C XV 51Giibel (Christina): Achter de schrijf-

machine. Bc XV 51Goetel (Ferdinand): From day to day Bc XV 98

Gogh-Kaulbach (Anna van): Goddelijkavontuur. C XV 51

Gogh-Kaulbach (Anna van): Wij zoe-ken. C XV 51

Golding (Louis): De vijf meisjes Silver C XV 51

Golstein (Rene): Prelude a l'amour. C XV 76Goodchild (George): Het gestolen hals-

snoer. Bc XV 51Goodchild (George): Het Marokkaan-

sche avontuur. B XV 51Goodchild (George): Jim trekt naar de

goudvelden. B XV 51Goodchild (George): De wolf der wou-

den. B XV 51Goodchild (George): Mushalong. B XV 51Gore11 (ord): Elizabeth Star. Bc XV 101Gotta (Salvator): Liefdes kleurenspel.Bc XV 51

Gourdon (P.): Zijn erfdeel. B XV 52Grabenhorst (Georg): Der ferne Ruf.Bc XV 89

Graves (Jeanne): Amoureuse 1933. D XV 76Green (Julien): Le visionnaire. C XV 76Gregory )Jackson): Ruiters van over

den grens. Bc XV 52Grey (Zane): Donderberg. Bc XV 52Griese (Friedrich): Das letzte Gesicht Bc XV 89

Guest (Carmel Haden): Scent of Mag-nolia. Bc XV 101

Guilloux (Lucien): Angelina. Bc XV 76Gumprecht (Heinz): Die magischen

Wdlder. Bc XV 89GUM (Neil M.): Sun Circle. B XV 101Guthoff (Anna): Ungepflugte Acker Bc XV 89

Haan (Gerard F. de): Nardus Hakel.Bc XV 52

Hagalin (G. C.): Stormen. B XV 52Hammerstein (Hans van): Die finnischen

Reiter. Bc XV 90Hain (Paul): Een circusleven. D XV 52Hahn (Edmund): Lisa wordt vrouw. D XV 52Hans (H.): Le Baron de Rechain. B XV 76Haroe (Kagawa): Lilt het diensthuis

uitgeleid. A XV 52Hausmann: ( Manfred) : Zee-symphonie Bc XV 52

Hellerman (Helma von): Het onver-wachte geluk. Bc XV 52

Hellerman (Helma von): Wat liefdevermag. Bc XV 52

Hendrik (Fernand): L'agonie dans les

tenebres. Bc XV 76Hendryx (James): Gouddorst en mis-

daad. Bc XV 52Hendryx (James B.): Het meisje uit het

goudland. Bc XV 52Hermann (Georg): Ruths schwere Stun-

de. D XV 90Herwig (Franz): De groote bisschop. B XV 53Herwig (Franz): Het wereldwonder Bc XV 53

Herwig (Franz): Hoop op licht. Bc XV 53Herwig (Franz): Tim en Clara. C XV 53Hintz (Werner E.): Spoken aan boord A XV 53

HOcker (Paul Oskar): Bettina auf derSchaukel. Bc XV 90

Holt (Henry): The scarlet messenger. B XV 101Hooge (Gerd): Rauhe Wege. B XV 90Hoogewerff (G. C. ): De Zwaardgees-

ten. Bc XV 53Hoster (Herman): Viele sind berufen

B XV 90Housilane (Raymond): Individu. C XV 76Houwink (Net): Fientje. Bc XV 53Hurst (Fannie): Anitra*s Dance. Bc XV 98Hurst (Fannie): Langs het leven. Bc XV 53Hyman (Lester) en Cohen: Aaron

Traum. C XV 53

Imber (Hugh): The house of theapricots. Bc XV 101

Ivans: De andere. A XV 53Ivans: De uitgestrekte hand. A XV 54Ivans: Woonwagens. De Rijn-reis van

Dr. Loring. A XV 54

jaloux (Edmond): a grenade mordue.C

XV 76Jameson (Storm): Women against Men.

C

XV 101Jong (A. M. de): De schotel. Bc XV 54Josephus (Petrus): In 't heiligdom. D XV 54Jouglet (Rene): Le jardinier d'Argen-

teuil. Bc XV 76

Kaye-Smith (Sheila): Superstition cor-rer. B XV 101

Kaye-Smith (Sheila): The Ploughman'sprogress. Bc XV 102

Kearton (Cherry): De dieren komendrinken. B XV 54

Kelk (C. J.): Baccarat. D XV 54Kemp (Mathias): Vallende vogels. Bc XV 54Kesten (Hermann): Der Gerechte. D XV 90Kettman Jr. (George): De oceaanvlucht

van een olieman. Bc XV 54Keyerne (Richard): Menace. Bc XV 102Kipling (Rudyard): Kim. A XV 54Kneip (Jacob): Hampit de jager. B XV 54Knox (Ronald A.): Still dead. B XV 102Koenen (Marie): Parcival. A XV 54Kolbenheyer (E. G.): Kerstverhalen. Bc XV 54KOrmendi (Ferenc): Erfgenamen. D XV 54Krane (Anna von): De speelman van

O.L. Heer. A XV 55Kroon-Hoogewerff (B.): Klein wereldje

B XV 55Kruize (Francisca): Joost Tuinders. Bc XV 55Kiihnelt-Leddihn (Erik R. von): Jesuiten

Spieszer Bolschewiken. Bc XV 90Kutzleb (Hjalmar): Morgenluft in

Schilda. Bc XV 90Kyber (Manfred): Als dieren spreken Bc XV 55

Kyber (Manfred): Veronica's drievoudiglicht. Bc XV 55

Kyle (Elisabeth): The begonia bed. B XV 102

180 ROMANREGISTER JAARGANG XV.

Lajos (Zilahy): Doodende lente. C XV 55Lambrechts (Floran): Krekelken. Bc XV 55Land (Annemarie): Het eeuwige lied. C XV 55Land (Annemarie): Hof-intriges. Bc XV 55Land (Annemarie): Melodie der liefde Bc XV 55

Land (Annemarie): De heilige vlam. C XV 55Land (Annemarie): Verzonken geluk. C XV 55Last (Jef): Partij remise. C XV 55Lawrence (D. H.): Tales. C XV 98Lawrence (D. 11.): Letters. Bc XV 99Lawson (jack): Unter the WeeIs. Bc XV 102Leblond (Marius-Ary): La kermesse

noire. C XV 76Leblond (Marius-Ary): La bataille dans

l'arche. B XV 76Leeuw (Aart van der): Die van hun

leven vertelden. Bc XV 55Lefait (Louis): Place Notre-Dame. B XV 77Lefebvre (Louis): Plus que moi-meme B XV 77

Lefort (Gertrud von): De zweetdoekvan Veronika. Bc XV 56

Lennep (L. H. van): Naar den heiligenberg. Bc XV 56

Lernet-Holenia (Alexander): Ich warJack Mortimer. C XV 90

Lerucke (Gyrithe): Edwardsgave. C XV 56Lewis (Sinclair): Work of art. Bc XV 102Lewis (Sinclair): Kunst en zaken. Bc XV 56Lewisohn (Ludwig): An altar in the

fields. C XV 102Lichnowsky (Mechtilde): Kindheit. Bc XV 90Lie (Jonas): Paste Forland. A XV 56Ligne (Princesse de): Philibert chez ses

tantes. B XV 77Limburg (Jilles): Ruth. C XV 56Linke (Johannes): Ein Jahr rollt fibers

Gebirg. C XV 91Linklater (Eric): Magnus Merriman. C XV 102Lothe (Sjur): Het schip en de twee

vrouwen. Bc XV 56Lubin (Georges): La terre a soif. C XV 77Luhman (Heinrich): Das hungrige Le-

ben. B XV 91Luhmann (Heinrich): Pflug im Acker. B XV 91Luytens (Mary): Forthcoming marria-

ges. Bc XV 102

Maas (H. H. J.): De hamerslagen. D XV 56Mabille de Poncheville (A.): Saint Mar-

tin de Tours. A XV 77Macfree (William): No Castle in Spain.

C XV 102Macnamara (Racheil Swete): Als de

dooden ontwaken. B XV 56Macnamara (Rachel Swete): Glazen

wanden. Bc XV 57Macnamara (Rachel Swete): Laat ze

praten. Bc XV 56Mackenzie (Compton): Literature in my

time. B XV 99Magali: Coeur de flamme. B XV 77Maire (Eveline le): Le silence passion-

ne. A XV 77Malegue (*).): Augustin ou le Maitre

est la. Bc XV 77Manders (Jo): Crisis. Bc XV 57Manier (Stephane): La femme de quatre

sous. C XV 77Margueritte (Paul): La faiblesse hu-

maine. Bc XV 78Marietire (Jean): Le carrefour de la

belle Agnes. A XV 78Marshall (Edison): Eindelijk ontmas-

kerd. B XV 57Marshall (Edison): Het eiland van

avontuur. B XV 57

Marshall (Edison): Dokter in de een-zaamheid. Bc XV 57

Marson (Edna): De zesdaagsche. Bc XV 57Martin (L. E.): Turn again. Bc XV 103Masefield (John): The bird of dawning Bc XV 103

Mathar (Ludwig): Strasze des Schick-sals. B XV 91

Matthijs (Marcel): Herfst. C XV 57Mattl-LOwenkreuz (Emanuela): Ursl,

die Magd. B XV 91Mauclere (Jean): Dienares der schoon-

heid. A XV 57Mauriac (F.): De adderkluwen. Bc XV 57Mauriac (Francois): De loop van het

lot. Bc XV 57Maurice (Pierre): Divorcee. B XV 78Maurois (Andre): L'Instinct du Bon-

heur. Bc XV 77May (Janine): Emeraudes. Bc XV 77Mechow (Karl Benno van): Vorsommer Bc XV 91

Meekel (Kees): De Zonneburg. B XV 57Meersch (Maxence van der): La Maison

dans la dune. Bc XV 78Meester (J. T. de): Memento mori. Bc XV 57Meester (J. T. de): Straperlo. Bc XV 58Merlet (Herluf van): De bond van eer-

lijke menschen Bc XV 58Meyere (Victor de): De Vlaamsche

vertelselschat. B XV 58Michael (Friedrich): Flucht nach Mad-

ras. C XV 91Michaelis (Karin): Justine. D XV 91Michel (Anton): Verdoken verdriet. Bc XV 58Michel (Robert): Die Burg der Frauen Bc XV 91

Migot (Robert): Le sang est rouge! Bc XV 78Milanesi (Guido): Anty. De roman van

Rhodus. C XV 58Miles (Burton): De dood van mr.

Gantley. B XV 58Miles: The seventh bowl. Bc XV 103Miller-White (Grace): De vermisten.Bc XV 58

Milne (A. A.): Winnie-the Pooh. B XV 103Moads (Alice Leone): No nice girl

swears. Bc XV 103Mok (M.): Badseizoen. Bc XV 58Montherlant (H. de): Les Celibataires.C XV 78

Moortel (M. van de): Vrouwen tredenuit de schaduw. C XV 58

Mora (Ference): Het lied der korenvel-den. Bc XV 58

Morand (Paul): Rococo. Bc XV 78Morgan (Claude): Violence. Bc XV 78Mottram (R. H.): The lame Dog. Bc XV 103Mottram (R. H.): Bumphrey's. Bc XV 103Moyzischewitz (Arno): L'Ombre de la

Paix. Bc XV 78Much (Hans): Vermachtnis. C XV 91Muir (Augustus): De derde waarschu-

wing. B XV 58Muir (Augustus): De zwijgende demon

B XV 58Muller-Ahrenberg (Erich): Sebastian

Permoser sucht sein Gedachtnis. B XV 91Muschler (Conrad Reinhold): Liebe in

Monte. D XV 91Musnik (Henry): Les femmes pirates. C XV 78

Naoshi (Takoenaga): Straat zonder zon.Bc XV 59

Nelz (Robert): Der Berg des Heils. Bc XV 92Nemirovsky (Irene): Le pion sur l'echi-

quier. C XV 78


Nes-Uilkens (G. van): Eerwaarde. B XV 59Neuville (Jean-Jacques): La recluse de

l'ilot sacre. C XV 78Nichols (Beverly): A thatched Roof. B XV 98Nono: Vernis. Bc XV 59Nordstram (Clara): Kajsa Lejondahl. C XV 59Nothomb (Pierre): Ecrit au bois du

Noordhoek. B XV 79

Oertzen (E. von): Zij en hare kinderen.B XV 59

Oldenburg-Ermke (Frans van): BrunoClasius. B XV 59

Orczy (Baronesse): Een vroolijk avon-tuur. A XV 59

Osorgin (Michael): De terroristen. Bc XV 59Oterdahl (J.): Midwinter sproken. A XV 59Ott (Leo): Artiesten. Bc XV 59Oyen (Henri): Farrant de geweldige. B XV 59

Panhuys (Anny von): De zilveren cein-tuur. Bc XV 59

Panhuys (Anny von): Rosemarie. Bc XV 59Papke (K.): Gustaaf Adolf. Zijn eerste

en laatste liefde. Bc XV 60Passim (Andre): Le Roi des dunes. A XV 79Pedler (Margaret): Haar schuld betaald C XV 60

Pedler (Margaret): Roeping of liefde Bc XV 60

Pedler (Margaret): Schaduw van betverleden. Bc XV 60

Pedler (Margaret): Tropenliefde. C XV 60Peisson (Edouard): Gens de mer. B XV 79Perochon (Ernest): Barberine des Ge-

nets. Bc XV 79Perutz (Leo): St. Petri Schnee. C XV 92Peterson (Margaret): Vlindervleugels Bc XV 60

Peterson (Margaret): Is liefde genoeg!Bc XV 60

Peterson (Margaret): Juist daarom. Bc XV 60Peterson (Margaret): Tragedie der lief-

de. D XV 60Petersen (Nis): De straat der sandalen-

makers. Bc XV 60Peyre (Joseph): Le chef a retoile d'ar-

gent. B XV 79Pirochon (Ernest): Les endiables. A XV 79Philips Oppenheim (E.): Crooks in the

sunshine. B XV 103Philips Oppenheim (E.): Jeremiah en de

prinses. Bc XV 61Philips Oppenheim (E. ): Misdaad aan

de Riviera. B XV 61Philips Oppenheim (E.): Moran Cham-

bers lacht. Bc XV 61Philips Oppenheim (E.): De Ostrekoff-

juweelen. Bc XV 61Phillpotts (Eden): The oldest inhabi-

tant. Bc XV 103Pleysier (A.): De kostelooze school. C XV 60Polies (Henri): Sophie de Treguier. Bc XV 79Poulet (Georges): Le parlementaire im-

prevu. C XV 79Poulet (Robert): Les tenebres. Bc XV 79Praag (Siegfried E. van): De dolle

maagd. D XV 61Priestley (J. B.): Angel Pavement. Bc XV 103Priestley (J.): Wonder Hero. Bc XV 104

Rabener (Johann): Verurteilt zum Le-ben. D XV 92

Rachmanowa (Alja): Mijn tweede va-derland. Bc XV 61

Rageot (Gaston): Tels que nous som-mes. Bc XV 79

Raedt-de Canter (Eva): Ons Anneke

B XV 61Raney (Roger): La route d'acier. Bc XV 79Read (Herbert): The innocent eye. B XV 104Redeke (Martin): De deuren draaien. D XV 61Regel (Dora von): Zwischen zwei Re-

volutionen. Bc XV 92Revis (M.): Gelakte hersens. Bc XV 62Reyneke van Stuwe (Jeanne): Gevange-

nen. D XV 61Reynolds (Baillie): De man die over-

won. B XV 61Reynolds (Baillie): Onder vreemde wil Bc XV 61

Reynolds (Baillie): 'n Sterke prive-secretaresse Bc XV 61

Reynolds (Baillie): Uitgemaakt. Bc XV 61Rhodes (Kathlyn): Huwelijkstragedie Bc XV 62

Rhodes (Kathlyn): De kleine zilverenblaadjes. Bc XV 62

Rhodes (Kathlyn): Onstuimig bloed. Bc XV 62Rhodes (Kathlyn): De gouden bloem Bc XV 62

Rhodes (Kathlyn): Wie is Sylvia? Bc XV 62Riding (Laura): 14a Bc XV 104Robakidse (Grigo): Die gemordete

Seele. C XV 92Robertson (Arno E.): Ordinary families Bc XV 104

Robin (Emmanuel): Catherino Peco. D XV 79Rode (J. B. van): Jan Herbert Mac

Donald. Bc XV 62Rodney (Clive): Gevaarlijk spel. D XV 62Roelofsen (F. J.): In en om het kleu-

tershuis. B XV 62Rohmer (Sax): De bruid van dr. Fu

Manchu. Bc XV 62Rohmer (Sax): Het geheim van Adolf

Zara. B XV 62Roothaert (Mr. A.): Chineesche hand-

wassching. Bc XV 62Rops (Daniel): L'Ame obscure. Bc XV 74Ross (Barnabal): Het X-mysterie. B XV 63Rothberg (Gerth): De zon van Loe-

benhof. C XV 63Rothberg (Gerth): Zijn blinde vrouw C XV 63

Rothberg (Gerth): Storm over Wer-denfels. C XV 63

Rothberg (Gerth): Heeren der schep-ping. C XV 63

Rothberg (Gerth): Het model van denmeester. C XV 63

Rothberg (Gerth): Het mysterie vanSteinhof. Bc XV 63

Rothberg (Gerth): Rose-Dore's liefdes-droom. C XV 63

Rtittger (Karl): Das Buch der Gestirne Bc XV 92

Rubatscher (M. V.): Perle Christi. A XV 92Ruck (Berta): Icarus-vleugels. A XV 63Ruck (Berta): Voor elkander bestemd A XV 63

Ruck (Berta): Change here for happi-ness. B XV 104

Sabatini (Rafael): Spion uit liefde. Bc XV 63Sapper: Drummond weer op 't oorlogs-

pad. B XV 63Savi (E. W.): Een bloem in Allah's

tuin. Bc XV 64Savi (E. W.): Levensstrijd. Bc XV 64Savi (E. W.): Tony en ik. C XV 64Savi (E. W.): Satan's wegen. D XV 64Savi (E. W.): Zijn geluk gevonden Bc XV 64

Sayers (Dorothy L.): Gif, Bc XV 64Scanus (Laru): Het geweten van Iepen-

182 ROMANREGISTER JAARGANG XV.

burg. Bc XV 46Schaumann (Ruth): Amei, eine Kind-

heft. B XV 92Schaumann (Ruth): Yves. Bc XV 64Schendel (Arthur van): De Waterman

B XV 64Schiestl-Bentlage (Margareta): Unter

den Eichen. Bc XV 92Schirokauer (Dr. Alfred): Onmogelijke

liefde. D XV 64Schmauch (Claus): Die Hundsgasser Bc XV 92

Schmeljof (Iwan): De keliner. Bc XV 64Schobert (H.): De diamanten van de

hertogin. C XV 64Schobert (H.): Drijfhout. D XV 64Schobert (H.): Dwalende menschen. D XV 64Schoup (J. G.): Een vrek. Bc XV 64Schroer (Gustav): Der Bauernenkel. B XV 93Schubert-Christaller (Else): Joodsche

legenden. Bc XV 65Schuyler (George): Er zijn nog slaven Bc XV 65

Seemann (Margarete): Bergauf. B XV 93Seemann (Margarete): Gabriel Selbst-

treu. Bc XV 93Selleger-Elout (J. M.): Ruth Telling

B XV 65Shaw (G. Bernard): De salon-socialist Bc XV 65

Shaw (G. Bernard): Een huwelijk. Bc XV 65Silone (J.): Fontamara. C XV 65Silvestre (Charles): Le passé d'amour Bc XV 80

Silvestre (Charles): Prodige du coeur Bc XV 80

Simenon (Georges): Een misdaad inHolland. C XV 65

Simiane (Alexandre): Misêre. Bc XV 80Simon (Juliette): Le neuviC• me comman-

de ment. C XV 80Sinclair (F. de): Rare dingen op den

Leeuwenburg. A XV 65Sinninghe (J. R. W.): Brabantsche

volkshumor. B XV 65Sinninghe (J. R. W.): Zeeuwsch sagen-

boek. A XV 65Siwertz (Sigfrid): De vlam. Bc XV 65Sluyser (M.): Jacobus Fredericus de

Brie. Bc XV 66Smith (Helen Zenna): Vrouwenroeping

D XV 66Stahlberg (Ester): Sonntag. Bc XV 93Steenhoff-Smulders (Alb.): Een abdisse

van Thorn. A XV 66Steenhoff-Smulders (Alb.): Jacoba van

Beyeren. A XV 66Steenhoff-Smulders (Alb.): Jan van Ar-

kel. A XV 66Stein (Lola): De dans om het leven Bc XV 66

Stein (Lola): Gwendoline. C XV 66Stevenson (Robert L.): De zwarte pijl

B XV 66Stoke (Melis): De schat op Robinson's

eiland of bet geld der wijzen. B XV 66Stout (Rex): Forest fire. C XV 104Stratton (Arthur Edward): De beproe-

ving van Harold King. C XV 66Stratz (Rudolph): Volk in Wehr. Bc XV 93Streatfield (Noel): Fops and Bottoms Bc XV 104

Streicher (Siegfried): Der Weg insJenseits. D XV 93

Stretton (Anne): Camilla. Bc XV 104Streuvels (Strijn): Drie Russische no-

vellen. Bc XV 66Streuvels (Strijn): Ijslandsche Goden-

sagen. B Stuwe (Eline van): Het flatgebouw van

de gelukkige bewoners. B Sugimoto (E.): De levensroman van een

Japansche prinses. B Sutherland (Joan): Dokter Wynnegate

BcSutherland (Dr. H.): En de jaren gin-

gen voorbij. Bc Sutherland (Joan): Het spel te ver ge-

dreven. D SzEkely-Lulofs (M. H.): Emigranten

C

Talbot (Hugh): Gay Pagan. Bc Talbot (Hugh): Gentlemen -- The regi-

ment. C Tetenburg (J. Chr.): Artikel 289 straf-

recht. B Thans (P. Hilarion): Vertellen H. BTheotokis (Konstandinos): De veroor-

deelde. C Thomas (George): 't Slop. Bc Timmermans rAlphons): Onze Lieven

Heer zijn kostgangers. B Timmermans (Felix): Bij de krabbe-

koker. Bc Timmermans (Felix): Pijp en toebak

BcTolstoi (A.): Peter I. Bc Tuttle (W. C.): Een nude veete. B Tuttle (W. C.): Het mysterie van Sil-

verbar. B Tuttle (W. C.): Gekruiste paden. B Tuttle (W. C.): Het geestenspoor: BTuttle (W. C.): Het geheim van den

rooden driehoeic. Bc Tuttle (W. C.): Het raadsel van den

Morgan pas. B ...,

Tuttle (W. C.): Wild-West speurders B

Twain (Mark): Tom Sawyer. A

Undset (Sigrid): Ida Elisabeth. Bc

Vallotton (Benjamin): Pendant la fête A

Vaughan (Hilda): The soldier and thegentleman. B

Vegesack (Siegfried von): Blumbergs-hof. Bc

Vegesack (Siegfried von): Das fres-sende Haus. Bc

Veldman (Jan): De steenen groeien Bc

Vergouw (Lida): Alarm. Bc Vioux (Marcelle): L'amour sauveur. CVoorhoeve (Carel): Vriendinnetje. DVoorhoeve (R.): Parijs beveelt. Bc Vries (Theun de): Koningssage. C Vries-Brandon (R. de): Als kinderen

roepen. Bc

Waddell (Helen): Peter Abelard. C Wagener (W. A.): Sjanghai. D

Wainowa (A. J.): Valsche edelsteenen C

Wallace (Edgar): De gevederde slang B

Wallace (Edgar): De wraak van T'siSoo. B

Wallace (Edgar): De gele slang. B Wallace (Edgar): De groote onbeken-

de. B

Wallace (Edgar): De zwarte monnik Bc

Wallace (Edgar): Het driemanschap A

XV 66

XV 66

XV 67

XV 67

XV 67

XV 67

XV 67

XV 104

XV 104

XV 67XV 67

XV 67XV 67

XV 67

XV 68

XV 67XV 68XV 68

XV 68XV 68XV 68

XV 68

XV 68

XV 68XV 68

XV 68

XV 80

XV 105

XV 93

XV 93

XV 68XV 69XV 80XV 69XV 69XV 69

XV 69

XV 105XV 69

XV 69

XV 69

XV 69XV 70

XV 70

XV 70

XV 70


Wallace (Edgar): Gestoken kaarten. Bc XV 70Wallace (Edgar): Het geheim van het

eenzame huis. Bc XV 70Wallace (Edgar): Het mysterie der drie

eikenboomen. B XV 0Walch (Dr. Jan): Het vreemde geval

van Hoghen Lugt. Bc XV 69Walser (H.): Olympia Morato. C XV 93Wassermann (Jacob): Jozef Kerkhoven's

derde bestaan C C 70Wassermann. (Jacob): Levensgeschiede-

nis van Renate Fuchs. Bc XV 70Watson (Francis): Wonder Malady. D XV 105Webster (Mary): The schoolhouse. Bc XV 105Wedelstaedt (Clara van): Hypnose. Bc XV 70Wedelstaedt (Clara van): Jobst en de

liefde. C XV 70Weismantel (Leo): Gnade Ober Ober-

ammergau. B XV 93Wesseling (Johan): Marietje. Bc XV 70Westland (Cora): De schat in het mast-

bosch. B XV 70Weyer (Maurice Constantin): Mon gai

royaume de Provence. .0 XV 80White (Antonia): Frost in May. B XV 105Wilgo (Johan): De breede en de smalle

weg. B XV 71Wilma: Bloei. B XV 71Winsloe (Christa): Das Madchen Ma-

nuela. D XV 93Wirta (Guy): La Souveraine. A XV 80Wittstock (Erwin): Bruder, Nimom die

Bruder mit. Bc XV 93Wodehouse (P. G.): Heavy weather. B XV 105Wodehouse (P. G.): Thank you, Jeeves

A XV 105

Woude (Johan van der): De Faun. Bc XV 71Woude (Johan van der): Straat Magal-

lanes. B XV 71Wren (P. C.): Action and passion. Bc XV 105Wright (Wilson): The Cuban farm Bc XV 105

Wurm (Ernst): So lange die Erdesteht. C XV 94

Wijck Mason (Van): De hel in Sjang-hai. Bc XV 71

Wijhe-Smeding (Alie van): De ijzerengreep. C XV 71

Wijhe-Smeding (Alie van): Ik verwachthet geluk. Bc XV 71

Wynne (Pamela): De verzegelde deurder liefde. D XV 71

Wynne (Pamela): Liefde in de mist.C XV 71

DrYdewalle (Hubert): Le marche restecalme. B XV 80

Yver (Colette): Mammon 1924. B XV 80

Zahn (Eernst): Pietro de smokkelaar Bc XV 71

Zenda (Pierre): Amour roi. C XV 80Zerkaulen (Heinrich): Die heimliche

FOrstin. B XV 94Zischka (E. Anton): Wereldverdwazing Bc XV 71

Zoomers-Vermeer (J. P.): Antje. C XV 71Zweig (Arnold): De Vriendt keert

weer. Bc XV 72Zonder naam: Letzte Reif e. Bc XV 94

NASCHRIFT.

In bovenstaand register, dat alle Nederlandsche, Fransche,Duitsche en Engelsche romans samenvat, welke in dezen

jaargang besproken werden, hebben we achter ieder boekaangegeven onder welke groep het werk „moraliter" moetingedeeld worden. Hierbij werd gevolgd de qualificatie, gelijkdeze door de bisschoppelijke autoriteiten eenige jaren geledenwerd voorgesteld en die men op blz. 35 nader omschrevenvindt.

INHOUD

Inleiding , .. 1

Godsdienst en Apologie . 5

Opvoedkunde en Wijsbegeerte 16

Romans en Ontspanningslectuur 35

Dichtkunst . 106

Tooneel . 112

Kunst .. 121

Letterkundige Geschiedenis . 127

Geschiedenis ... 133

Land- en Volkenkunde .. 141

Natuurkunde en Nijverheid .. 149

Sociale en Aanverwante Wetenschap . 154

Leerboeken .. ......... 163

Voor de Huishouding .. 165

Spel en Sport . 166

Voor de Jeugd . 167

Romanregister jaargang XV . 177

CHRISTIANUSDOOR DOM ANSCAR VONIER, O. S. B.

ABT VAN BUCKFAST

VERTAALD UIT HET ENGELSCH DOOR DOM J. KERSSEMAKERS, O.S.B.

Een antwoord geven op devraag: „Wat is een Christen"?— ziedaar het doe! dat AbtVonier zich in dit boek stelde:een ontleding van den begrips-inhoud van het woord „Chris-ten". Een voor een gaat hij dewezenheidskenmerken ervan na(we noemen hier enkele: deChristen als leerling; de Christenin gebed; de Christen in be-koring; de Christen en de Eu-charistie) — in een beschou-wing, die zoowel theoretischdaarbij uitgaande van de Evan-gelién, de brieven van St. Paulen St. Jan — als praktisch is.Zijn proza is waardig, met eenenkele maal een Chesterto-niaansch-gedurfd beeld; zijn

theologische eruditie en scherpzinnigheid herinneren aan Adam.Maar bovenal ligt op dit boek het stempel van Benedictijnscherust en geestelijke voornaamheid, waardoor het lezen ervan toteen geestelijke verkwikking wordt.,,C H R I S T I A N U S" biedt den theoloog menige verrassendevondst, den zielzorger een „psychologie van het bovennatuurlijkleven", die zijn taak zal helpen verlichten, en de ontwikkeldeleek — en dit is het hoofddoel van het boek zal erin vindeneen toetssteen, waaraan hij, tot zijn heil, de waarde van zijneigen Christen-zijn kan bepalen.

De prijs van dit boek is:

INGENAAID f 2,25

GEBONDEN f3, —

Het is verkrijgbaar in den Boekhandel en bij

UITGEVERIJ FOREHOLTE TE VOORHOUT

Twee mooie boeken van Foreholte

J. LEWIS MAY:

JOHN HENRY NEWMAN Voor wie Newman niet kennen, is dit

boek een alley gelukkigste kennismaking

met dezen bijzonderen, innerlijk rijken

mensch. „Boekenschouw"

(vroeger f 4.50 ingen. en f 5.50 gebonden)

Nu nog slechts f 2.50 en f 3.50

GIOVANNI PAPINI:

SINT AUGUSTINUS Een bewonderenswaardig boek, dat men

in een adem uitleest.

Jan Engelman in „Het Centru m"

Ingenaaid f 3.90, gebonden f4.90

UITGAVEN VAN UITGEVERIJ FOREHOLTE TE VOORHOUT

VERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL

PROF. DR. BERNHARD BARTMANN

VERLOSSINGZONDE - VERZOENINGVERTAALD UIT HET DUITSCH DOOR J. LAMMERTSE Lzn.

Dit rustige betoog, met zijn scherpeonderscheidingen, voortdurend ge-toetst aan Augustinus' en Thomas'leer, geeft een helder inzicht in debeteekenis van de Menschwording vanJezus, den Redder der menschheid.Niet voor theologen alleen is dit boek,maar voor eenieder, die een scherpbeeld van de waarheid wil bezitten,en die niet wil ondergaan in eenwroegingloos maar-raak-leven,

PRIJS:Ingen. f 1.90Geb. f2.75

Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bijUITGEVERIJ „FOREHOLTE" TE VOORHOUT

JACQUES MARITAIN

JEAN JACQUESDE HEILIGE DER NATUUR

Een prachtig geslaagde, vlijm-

scherpe analyse van het zeer ge-

compliceerde gemoedsleven van

den veel omstreden

JEAN JACQUES ROUSSEAU

•

Een paar persstemmen:

De uiteenzetting en kritiek van Rousseau's

theoriedn vooral van zijn maatschappijleer, is in

dit hoofdstuk veruit 't beste. Maritain is een voor-

treffelijk systematicus. DE MAASBODE

Dit werkje heeft zeker zijn bijzondere beteekenis,

ook in verband met allerlei actueele vraagstuk-

ken. De geest van Rousseau is nog lang niet ge-

storven en het is zeer leerzaam na to gaan, hoe

die nog steeds ten verderve werkt in de moderne

wereld. Het boekje is ten voile de kennisname

waard. DE NIEUWE EEUW

Prijs f 1.75

VERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL EN BIJ

UITGEVERIJ F OREHOLTE TE VOORHOUT

PROF. DR.

TIHAMÈR

TOTH

ill lir ill ill IIIPVERTAALD UIT HET HONGAARSCHDOOR MARGREET VOOGD

DE INHOUD:IK GELOOF — Het geloof onzer vaderen. Gelukkig hij, die geloof heeft. Ongelukkig hij, diegeen geloof heeft I Wat voert tot ongeloof? Hoe wordt ons geloof sterk? Hoe wordt mijngeloof sterk?IS ER EEN GOD? — Wat denkt U over God? Wat zegt de wereld over het bestaan vanGod? Wat zegt de mensch: „Is er een God?". Voor godloochenaars is er geen redding.Wat zegt mijn ziel: „Is er een God?" Wat zegt het maatschappelijk leven: „Is er eenGod?"OVER GOD — God is geest. God mijn Vader, regelt mijn lot. De aanbidding van God,onzen Vader. De liefde tot God, onzen Vader. Een God in drie Personen. De scheppendeGod. De heilige God. De goede God. De goede God en de boosheid op aarde. De waar-achtige en trouwe God. De alomtegenwoordige God. De aiwetende God. De wijze God.De rechtvaardige God. De barmhartige God. De geduldige God. De onveranderlijke God.De eeuwige God. U, o God, !oven wijIAPPENDIX — Eucharistie en Opvoeding. Wat verwachten wij van de nieuwe generatie?De herdenkingsdag van het 50-jarig priester-jubileum van Paus Pius XI.

PRIJS: ingenaaid f 2.90, gebonden in linnen f 3.75VERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL EN BIJ UITGEVERIJ FOREHOLTE TE VOORHOUT

ABONNEERT U OP:

BOEKENSCHOUWGeillustreerd letterkundig maandblad

onder redactie van Dr. J. VAN HEUGTEN S.J.

PRIJS PER JAAR f 5.45•

PRO PACEofficieel orgaan van den R.K. Vredesbond in Nederland.

Maandblad onder redactie van Prof. Dr. J. B. KORS O.P.en Mr. Dr. D. BEAUFORT O.F.M.

PRIJS PER JAAR f 2.50VOOR LEDEN VAN DEN R.K. VREDESBOND f 2.—

Op aanvraag zenden wij van onze tijdschriften gratis en franco

een proefnummer.

U kunt zich abonneeren bij den Boekhandel en bij


VAN DE VORIGE JAARGANGEN VAN

JAARLUKSCHEBOEKENSCHOUW

ZUN NOG EEN BEPERKT AANTAL EXEMPLAREN

VERKRUGBAAR TEGEN DE VOLGENDE PRUZEN:

JAARGANGEN 1920 — 1931 a .. f 1.

II 1932 en 1933 a .. f 2.50

U kunt ze bestellen bij Uw boekhandelaar en bijUITGEVERIJ FOREHOLTE TE VOORHOUT

Annie de Guignewerd geboren den 25sten April1911 te Annecy-le-Vieux. Van-af zeer jeugdigen leeftijd heeftzij nauwgezet haar kinderlijkeplicht vervuld; een troost waszij en de vreugde voor alien,die haar na waren, óók toeneen ellendige ziekte het kleinelichaam afmartelde. Den 14enJanuari 1922 stierf zij, naaralien, die erbij waren, zeggen:als een heilige. Het bisschop-pelijk proces betreffende haarleven en deugd is vrijwel be-eindigd; een groot aantalgunsten, door haar tusschen-komst verkregen, doen een-spoedige en gunstige afwik-

keling van het geheele proces met vertrouwen tegemoetzien.Er is niets bijzonders in dit kinderleven, en dat is goedvoor ons, die door het buitengewone te verwend zijn,om er nog smaak voor te hebben. Maar achter die ge-woonheid schuilt het wonderlijke spel van Gods genadein een kinderziel.Een enkel voorbeeld: Op een morgen heeft zij bloe-men geschikt in een wagentje, en rijdt ermee rond —verdiept in een spel, waarvan alleen kinderen en En-gelen het geheim weten. Jacques — haar broertje —en een vriendje komen aanrennen, en een oogenbliklater ligt het speelgoed in puin. Annie huilt. Het is eentooneeltje, zooals we dat dagelijks meemaken, en eris niets bijzonders in. Maar het kind van zes, zevenjaar moet nog getoond worden, dat het haar nazegt:„Ik ben tevreden, want zij hebben pleizier".

Het zoo juist verschenen boek:

EEN UITVERKOREN KINDERZIEL: ANNIE DE GUIGNeis geschreven door J. SOMMER, pr.

Het is een boekje van 80 pagina's met 9 mooie foto's op

kunstdruk, en kost slechts . • • • • 50 CENTHet is verkrijgbaar in den Boekhandel en bij

UITGEVERIJ F OR EHOL TE TE VOORHOUT

WERKEN VAN NILS BESKOWIn onzen materialistischen tijd behoort een Iiteratuur als die vanNils Beskow een plaatsje to vinden in iedere katholieke huis-

bibliotheek. (De Tijd)

VOOR GODS AANSCHUN (9e druk)

GODS WEGENIN GODS LICHT

„Sommige beschouwingen bereiken zelfs„zulk een schoonheid, dat zij niet geheel„ten onrechte vergeleken zijn met de beste„hoofdstukken der „Navolging" van Thomas„van Kempen." (De Tijd)

PRIJS PER DEEL: f 2.40 INGENAAID, f 3.20 GEBONDEN

VERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL EN BIJ


WERKEN VAN KARL ADAM

Het Wezen van het KatholicismeVERTALING VAN PIET K A STEELDit bekende werk van P r o f. D r. KarlAdam stoat thane meer dan ooit inhet middelpunt der belangstelling.Prijs: Ingenaaid f 3.90, Gebonden f 4.90

Chrisfus onze Broeder4de DRUK, GOEDKOOPE UITGAVEEen schitterend werk van Prof. Dr. Karl Adam.

Dr. J. van Heugten, S.J. schrijft in,„Boekenschouw": „Het is eerste-rangs-werk. Wat hij in het hoofdstuk over den,H. Geest schrijft, behoort tot het diep-zinnigste en schoonste, wat daaroverooit geschreven is. De lezing van zulkeen werk is een geestelijke verrijkingvoor hoofd en hart."„Het Schild": „Een boek vol rijkdommen."Ingenaaid f 1,90, Gebonden f 2,75.

Jesus Chrisfus Een nieuw meesterwerk van den over degeheele wereld bekenden schrijver Prof.Dr. KARL ADAM en vertaald door PIETKASTEEL. Het is evenals zijn anderewerken van diep-aangrijpende schoon-heid en bezonkenheid van gedachte.„Boekenschouw" schrijft: Een magistraalboek en „Hooger Leven" noemt het eenboek van onschatbare waarde.Ingenaaid f 4.—, Gebonden 15.—,

Verkrljgbaar IA den boekhandel en bIJ

UITGEVERIJ „FOREHOLTE" VOORHOUT

liELANGRIIKE IPRIJSVERLAGINGROMANTIEK EN KATHOLICISME IN NEDERLAND

door Prof. Dr. Gerard BromTwee Deelen.

Dee! I Kunst 4 30 biz.

Dee! II Wetensciiap en Staatkunde 4 T 2 biz.

In linnen band van f7 . 9 0 voor 1 4 . 75 per deel, in half rer-kament met vergulden kop van [9. 9 0 voor f 5.2 5 per deei

N.B. Deel I is niet atzunderli j k verkriigbaar. Van deei 11 zijn nog enkele ex,

beschikbaar A ' 4.75 in linnen en 15.15 in half perkament.

VET DE RECENSIE VAN „DE TIED"„Het u een genot, deze twee lyvige volumes aandachtig van het hegan tot het and door to lezen. Hetwerk vertegettwoordiy niet alleen een alseronde .vollfidise 'bibliotheek, maar ts teseqk een museum vanmonumenten van kunst en geschiedenis van een bilansryke entw historie."

VOOR BESTELLERS VAN BOVENSTA AND WERK IS EVEN-EENS TEGEN VERMINDERDEN PRI1S BESCHIKBAAR:

G. K. CHESTERTON, Het eeuwis iwistgesprekingenaaid van f 3.90 voor 1 1. 90, Gebonden van .1 4.90 voor 12.5o.

Wii brengen in herinnering de prijsverlaging van:

I AC. VAN GIN N E K EN, Voordrachten over het Katholicisme, met de 24prachtige platen van Jan Toorop.

Nog siechts weinige ex. zip tegen den prijs van f 0.– (fraai gebonden) verkrifgbaar.

Gireert met Uw bestelling op No 85843 en U ontvangtI I 7/701.17. ',Av.% rim

BOEGED. 01

Immo=

201177_015

jaa012193401

Jaarlijksche boekenschouw. Jaargang 15

Jaarlijksche boekenschouw. Jaargang 15. 1934

Documents

Transcript of Jaarlijksche boekenschouw. Jaargang 15. 1934