Jaargang 35, nummer 6, juli 2015 Mobiele ... -...

Jaargang 35, nummer 6, jul i 2015

Vakblad voor mobiele communicatie in de openbare orde & veiligheidssector en het bedrijfsleven

EERSTE DAG VA

N U

ITG

IFTE

35 JAAR

VERBINDING

ROTTERDAM 1980

ThemaKPN Critical Communications in zwaar weer

Interview Hans Elfrink, directeur SAIT Nederland

Mobiele communicatieopgeschaald voor Sail

3Verbinding juli 2015

THEM

AR

ED

AC

TIO

NEEL

| IN

HO

UD

Meld je nu aan voor de nieuwsbrief van VerbindingKijk op www.verbinding.nl!

InhoudActueel

Mobiele communicatieopgeschaald voor Sail 8

1216

32

2428

36

16

Koninklijke Posterijen Telegrafie en Telefonie Nederland

Ik realiseer me soms dat ik toch wel een beetje oud aan het wor-

den ben. Dat is op momenten dat ik bijvoorbeeld een liedje hoor

dat ik kan meezingen. Vandaag hoorde ik Spargo op de radio en

ik kende de tekst. Mijn vrouw lachte me uit.

Zo ben ik opgegroeid met de PTT. Dat staat voor Staatsbedrijf der

Posterijen, Telegrafie en Telefonie, meld ik volledigheidshalve

even voor de jongere lezers. Mijn eerste spaarrekening liep bij de

Postgiro, nummer 6047612. In de jaren tachtig was er een ver-

zelfstandigingsgolf. PTT werd gesplitst in telefonie (PTT Telecom

en later KPN), post (PTT Post, TPG Post, TNT Post, TNT Express en

PostNL). Postgiro werd Postbank en ING.

Als Neerlandicus heb ik altijd wat tegen KPN gehad. De afkorting

dan. Het is namelijk eigenlijk Koninklijke KPN, wat eigenlijk

Koninklijke PTT Nederland is. Wat weer uitgeschreven Koninklijke

Posterijen Telegrafie en Telefonie Nederland is. Een afkorting in

een afkorting, daar gruwel ik van. Volgens mij mag het taaltech-

nisch niet eens.

Maar als bedrijf heb ik altijd wel een gevoel van zekerheid gehad

bij KPN. Altijd een goed netwerk. Misschien ietsie duurder dan

andere aanbieders, maar wel goed. Heel Hollands en sponsor

van Oranje, schaatsen en het Rijksmuseum.

Oud-voorzitter van de raad van commissarissen van KPN Jos

Streppel noemde het bedrijf onmisbaar.

Helaas. KPN is niet meer onmisbaar. Wellicht was dat zo toen

het nog PTT heette en mijn ooms in Deventer drie maal daags de

post rondbrachten. Of zelfs nog halverwege de jaren negentig,

toen KPN dusdanig grote ambities had dat iedereen dacht dat

Europa aan de voeten van onze trots lag.

Vandaag de dag is KPN vooral een cloudaanbieder en een tik-

kenboer. Het missiekritische deel (KPN Critical Communications)

houdt zich vast aan een hoger beroep in september om hopelijk

toch C2000 te mogen uitvoeren. Anders is het gedaan met het

ooit zo trotse staatsbedrijf als onmisbare onderneming.

Aan de andere kant: aan alles komt een einde. Niemand luistert

meer naar Spargo. Bijna niemand dan.

Henk van Beek

Uitgever

Nederland aan de GSM

KPN Critical Communications in zwaar weer

Vijf miljoen ‘gebruikers’ op m2m-net Alliander en Stedin

Hans Elfrink, directeur SAIT Nederland: “Ik zie bij ons een hernieuwde trots”

En verder

Kort nieuws

Productnieuws

columnFrank Brouwer

Colofon

4

39

42

42

Eerst gas, licht & water, daarna pas C2000

Communicatie tijdens de Grand Départ van de Tour

Veiligheidscommunicatie in de Zeeuwse underground

SAIT is een internationale onafhankelijke systeemintegrator met expertisein bedrijfszekere draadloze communicatie, veiligheid & beveiligings en ICT oplossingen.

Van radio infrastructuren (TETRA, DMR) met portofoons & mobilofoons, mobiele data terminals, marifonie over meldkamer en kazerne alarmering tot Personen Zoek Installatie (PZI), Distributed Antenne Systems (DAS) en inpandige dekking (C2000, TETRA, (Private) GSM, WiFi, etc.). SAIT is uw partner voor kritische informatie- en communicatiesystemen.

KRITISCHE COMMUNICATIE & INFORMATIE OPLOSSINGEN VOOR KRITIEKE MISSIES

MEER INFO? Bel ons op +31 36 546 26 00, mail aan [email protected] of surf naar www.sait.net

sait_nl_advert_deverbinding_230x295_v3.indd 1 05/11/13 23:46

Toen & Nu

Thema

Markt

Interview

4 5Verbinding juli 2014Verbinding juli 2014

KO

RT

NIE

UW

S4

RadioAccess vloog als tweede in de wereld en voor het eerst in Nederland met een drone gebaseerd op LTE. Tijdens het Seminar Mobile Solutions dat op 30 juni plaatsvond in Delft, vloog de gemodifi-ceerde Parot AR drone door de lucht op private LTE in plaats van WiFi. De drone is bedoeld als een proof of concept, maar belooft vele toepassingen in de toekomst.

De techniek en toepassing

van drones is nog volop in

ontwikkeling. RadioAccess,

een Koning & Hartman on-

derneming, is als specialist

op het gebied van mobiele

communicatie een belangrij-

ke speler op het gebied van

private LTE-oplossingen. Het

bedrijf heeft daarom geëxpe-

rimenteerd met het vliegen

met een drone gebaseerd op

deze techniek. Dankzij een

aantal modificaties die het

Technology Center van Ra-

dioAccess heeft uitgevoerd

is de drone niet via WiFi-,

maar via LTE-connectie

bestuurbaar geworden.

Drones toepasbaar binnen OOV en industrieEr zijn een aantal mogelijke toepassingen denkbaar voor onder andere de industrie en openbare orde en veiligheid. Binnen

de industrie en beveiliging is te denken aan het sturen van een drone naar een storing of melding in plaats van een persoon.

Dat zorgt voor minder risico op ongelukken en lagere personeelskosten. Ook brandweer en politie kunnen profijt hebben van

het gebruik van drones door deze in te zetten voor surveillance en bewaking tijdens bijvoorbeeld evenementen.

RadioAccess zal het project met de drone op LTE verder laten uitwerken door hun eigen Technology Center.

RadioAccess vliegt met eerste op LTE gebaseerde drone in Nederland

Agentschap Telecom heeft een tender uitgeschreven voor een onderzoek naar marktvolumes van vergunning-vrije apparatuur. Hiermee wil de overheid mogelijke knelpunten in het spectrum in kaart brengen.

Het onderzoek heeft tot doel inzicht te krijgen in marktvolumes van vergunningvrije apparatuur, uitgesplitst per frequentieband en toepassing

en een vertaling hiervan per band naar spectrumdichtheid. Dit inzicht helpt de overheid bij het inschatten van de toekomstige behoefte aan

vergunningsvrije frequentieruimte en het in beeld brengen van mogelijke knelpunten in het spectrum.

Agentschap Telecom onderzoekt toekomstige behoefte vergunningsvrije frequentieruimte

ITU brengt roadmap 5GDe International Telecommu-nication Union (ITU) heeft een roadmap gemaakt voor de ontwikkeling van 5G. De ontwik-keling van 5G vindt plaats onder de naam ‘IMT-2020′, verwijzend naar het jaar waarin de nieuwe technologie naar verwachting beschikbaar is.

De volgende stap is om gedetailleerde

technische prestatievereisten vast te

stellen voor radiosystemen die 5G moeten

ondersteunen. De nieuwe radiosystemen,

die in 2020 beschikbaar zullen moeten

zijn, zullen nieuwe mogelijkheden op het

gebied van mobiele draadloze systemen

met zich meebrengen, zoals high-definiti-

on videodiensten, real-time low laten-

cy-toepassingen en de groeiende wereld

van het Internet of Things (IoT).


Het door de Europese Commissie geïnitieerde 5G Infrastructure Public-Private Partnership (5GPPP) begint met het project Norma aan de ontwikke-ling van een netwerkarchitectuur voor 5G-dien-sten. Norma staat voor Novel Radio Multiservice adaptive network Architecture en zal 30 maan-den duren.

Het partnership, dat vooral uit Europese bedrijven en universitei-

ten bestaat, wil het Europees leiderschap in 5G vestigen met een

paradigma dat breekt met de huidige netwerken. Zowel Core als

RAN worden adaptief, met apparatuur die de capaciteit aanpast

op variaties in tijd en locatie. Ook de topologie van netwerken

(inclusief backhaul en fronthaul) wordt variabel. De architectuur

wordt gebaseerd op open standaarden en API’s.

Het consortium bestaat uit 13 leden: Alcatel-Lucent, NEC, Nokia

Networks, ATOS, Deutsche Telekom, Orange, Telefónica, Azcom

Technology, Nomor Research en Real Wireless, Ook de universi-

teiten van Kaiserslautern, Kings College (London), en Carlos III in

Madrid dragen bij.

Minister Kamp beraadt zich over radiofrequenties

Minister Kamp van Economische Zaken gaat zich beraden over hoe de radiofrequenties verdeeld moeten worden. Kamp wilde een veiling van de frequenties, maar dit plan werd doorkruist door de Tweede Kamer.

Verscheidene commerciële radiostations zijn tegen de veilingplan-

nen van Kamp. Zij vrezen hun frequentie op deze manier te kunnen

verliezen. Naast de financiële risico’s die dit met zich meebrengt (bij

de laatste veiling in 2003 betaalden stations hoge bedragen voor

bepaalde frequenties) en nieuwe kosten voor reclamecampagnes,

willen de radiostations ook meer investeren in digitalisering. Ondui-

delijk is nu of de Minister aan een veiling blijft vasthouden.

Geen nieuwe marktpartijenDe Tweede Kamer is tegen het idee van een veiling, omdat er

geen nieuwe marktpartijen zouden zijn die azen op een landelijke

FM-frequentie. “Ik weet niet hoe de Kamer aan die wijsheid komt”,

reageerde Kamp op Radio.NL en BNR Nieuwsradio. “Als ik dat soort

dingen beweer zet ik eerst eens een advertentie waarbij ik vraag

of er belangstelling is of ik doe een internetconsultatie. Op dit

moment hebben de marktpartijen nooit een andere indicatie ge-

kregen vanuit de Kamer dan dat ze wilden verlengen, de bestaande

stations wilden blijven beschermen en nieuwkomers wilden weren.

Dat is natuurlijk geen uitnodiging voor nieuwkomers om zich te

melden. Als je een internetconsultatie zou hebben gehad zou je

daar een uitspraak over kunnen doen, denk ik. Nu, op dit moment,

niet.”

5GPPP ontwikkelt netwerkarchitectuur voor 5G

Koning & Hartman gaat een integraal communicatiesysteem voor de regiecentra en uitwijkvoorzie-ningen van Schiphol leveren, implementeren en beheren. De opdracht is voor een periode van 7 jaar met optie tot verlenging.

Het gaat om een integrale communicatieoplossing voor 7 regiecentra plus 2 uitwijkvoorzieningen op Schiphol, die de afhan-

deling van spraakcommunicatie mogelijk maakt om zo veilig, flexibel en efficiënt te kunnen werken. Deze regiecentra voeren

missiekritische activiteiten uit op de luchthaven, zoals Security Control, Alarm Centrale en Passenger Services.

MeldkamersysteemDe communicatieoplossing is gebaseerd op een Kolibri platform en een MX-One (Aastra) telefonie-oplossing. Koppelingen

met de diverse ST-platformen worden via het Kolibri meldkamersysteem gerealiseerd. In samenwerking met Kolibri zorgt

Koning & Hartman voor de gewenste koppelingen tussen de verschillende (bestaande) systemen, zoals radio, portofonie,

telefonie en omroep, zodat Schiphol over één integraal systeem beschikt, dat betrouwbaar en veilig is.

Koning & Hartman levert complete missiekritische communicatieoplossing aan Schiphol

Foto: Toniflap - www.shutterstock.com


en zuidelijke oevers van het IJ. Een evenement

van superlatieven in omvang en bezoekers-

aantallen.

Spraak en dataBert Aben, directeur Operationele Zaken van

Sail, en Christ van Dinteren, hoofd Informatie-

voorziening en ICT, zijn verantwoordelijk voor

het hoofdstuk communicatie en informatie.

Een megaklus, want om alle vrijwilligers en

professionals in de Sail-organisatie te facilite-

ren met de benodigde verbindingen en ook te

voorzien in de fors grotere publieke commu-

nicatiebehoefte, moet heel wat extra hard- en

software worden uitgerold.

“Om te beginnen ons eigen informatie- en

communicatienet voor sturing, regie en

veiligheid”, begint Christ van Dinteren. Het

kloppend hart van onze organisatie is het

Operationeel Centrum Sail, dat is onderge-

bracht in de Passagiers Terminal Amsterdam

bij het Centraal Station. Vanuit dit zenuw-

centrum moet continu informatie worden

uitgewisseld met twaalf sectorposten van de

organisatie in evenveel sectoren, verspreid

over een gebied van bijna vijftien strekken-

de kilometer. Dat geeft een beeld van de

afstanden die moeten worden overbrugd met

communicatievoorzieningen.”

Niet alles gaat door de ether, bevestigt Van

Dinteren. Sterker, alle informatie die via

bekabelde verbindingen en internetachtige

applicaties kan worden uitgewisseld, scheelt

radiocapaciteit. Capaciteit die hard nodig is

voor andere behoeften. In samenwerking met

Defensie, een belangrijke samenwerkingspart-

ner in Sail, wordt een gebiedsdekkend ICT-net-

werk opgebouwd met een serverpark in het

Operationeel Centrum Sail (OCS) en door KPN

gerealiseerde tijdelijke vaste lijnaansluitingen

voor de twaalf sectorposten. Via dit netwerk

hebben alle geledingen in de Sail regieorga-

nisatie internet en telefonie tot hun beschik-

king. Heel veel communicatie voor logistieke

en facilitaire activiteiten zijn voorbereid in de

vorm van apps en digitale formulieren, zodat

niet voor ieder verzoek kostbare ethercapaci-

teit hoeft te worden aangesproken. Formu-

liertje versturen via de digitale SAIL-snelweg

en klaar. Via bekabelde verbindingen, maar

ook met straalverbindingen als back-up optie,

want je weet maar nooit.

Voor de gesprekscommunicatie bouwt R&S

Communicatie uit Rotterdam een digitaal

radionet voor zeshonderd portofoongebrui-

kers. Een repeaternet met opstelpunten op de

eerdergenoemde sectorposten. Vooraf zijn in

het gebied veldsterktemetingen gedaan om

de ideale positie voor de zendontvangers te

bepalen en vast te stellen waar in dit dicht-

bebouwde en drukke oude havengebied de

zwakke plekken te verwachten zijn. Via twaalf

kanalen kunnen de Sail-officials op hun eigen

net storingsvrij communiceren met elkaar en

met het hoofdkwartier in het OCS.

Hoofd Operationele Zaken Bert Aben vult aan

dat nog wordt onderzocht of de sleutelfunc-

tionarissen in de Sail-organisatie aanvullend

kunnen worden uitgerust met een GPS-lo-

cator. “Dat heeft het voordeel dat we in het

Operationeel Centrum voortdurend weten

waar deze coördinatoren zich bevinden. Dan

hoeven we niet steeds via de portofoon te

vragen wat hun positie is en dat scheelt ook

weer in de belasting van het portofoonnet.

Zo proberen we met de beschikbare techniek

onze ICT- en verbindingscapaciteit zo efficiënt

mogelijk te benutten.”

Sail digitaalHét kenmerk van deze negende editie is het

digitale karakter van de dienstverlening aan

de bezoekers. Christ van Dinteren licht toe:

“We willen zoveel mogelijk af van papier en

van betalen met contact geld. Vergeleken

met vorige edities zitten we nu echt in het di-

gitale tijdperk en dat willen we uitbuiten. Dat

betekent dat bij zoveel mogelijk horeca- en

parkeergelegenheden uitsluitend elektronisch

kan worden betaald en dat apps en e-tickets

op grote schaal zullen worden toegepast. Ook

daar hebben we uiteraard infrastructuur voor

nodig, op locaties waar niets is. Er moet dus

op alle locaties tijdelijke ICT- infra worden

aangelegd om te voorzien in de behoefte aan

dataverkeer.”

Hetzelfde geldt voor de toegangscontrole

bij de ‘Oranje Oceaan’ (IJhaven), het hart

van het Sail-gebied waar zich de meeste

activiteiten afspelen en waar ook de meeste

Tall Ships liggen afgemeerd. Bezoekers met

eigen bootjes en schepen mogen de IJhaven

invaren om het nautisch spektakel vanaf het

water te aanschouwen. Maar wel gereguleerd

om chaos te voorkomen. De regels zijn dat

particuliere vaartuigen kleiner dan 15 meter

en met minder dan twaalf opvarenden gratis

naar binnen mogen. Grotere schepen, tot

maximaal 45,99 meter, moeten een Sail-vlag

kopen, waarin een RFID-chip is verwerkt. De

chips in combinatie met een sensornetwerk

bij de haveningang geven de toezichthouders

een beeld van het aantal schepen dat in de

IJhaven rondvaart. Zo wordt bewaakt dat het

niet te druk wordt op het water om onveilige

situaties te voorkomen. Ook wordt via de

Circa 1,7 miljoen bezoekers worden verwacht

bij de negende editie van het mega scheep-

vaartevenement in de Amsterdamse IJhavens.

En net zo druk als op het water en op de

kades is het ook in de ether. Want niet alleen

de organisatie heeft behoefte aan flink wat

gespreks- en datacapaciteit, ook het massaal

toestromende publiek wil geen minuut

zonder verbinding om ongestoord te kunnen

appen en twitteren. De Sail-organisatie en de

netwerkproviders schalen de mobiele com-

municatiecapaciteit in Amsterdam daarom

fors op.

Aan SAIL 2015 nemen circa 50 internationale

tall ships en ruim 500 vaartuigen van het

varend erfgoed deel. De schepen zijn vijf da-

gen lang te bezichtigen aan de kades van het

Amsterdamse IJ, waar door de Sail-organisatie

en Sail Event Partners een bont evenementen-

programma wordt georganiseerd. Verspreid

over vijf themagebieden langs de noordelijke

AC

TUEEL

“Free WiFi for all”

Mobiele communicatie opgeschaald voor SailVan 19 tot en met 23 augustus is Amsterdam in de ban van Sail, het meest presti-

gieuze nautische evenement ter wereld. Ook op communicatiegebied is dit groot-

schalige evenement uniek in Nederland. Een free WiFi-zone voor meer dan hon-

derdduizend mensen, mobiele netwerkcapaciteit voor 1,7 miljoen smartphones en

dataverkeer over vijftien strekkende kilometer. “Dit is nog nooit eerder vertoond.”

Door Rob Jastrzebski

Foto: Remco Schoondervoort

Massa-evenement Sail, zo druk als op het water en op de kades, wordt het ook in de ether.

Foto: Ewout Huibers

“Vergeleken met vorige edities zitten we nu echt in het digitale tijdperk en dat willen we uitbuiten”

10 Verbinding juli 2015

chips geregistreerd of schepen niet vaker dan

maximaal twee keer de haven invaren, zodat

er ruimte is voor iedereen. Een stukje micro

radiotechnologie voor beheersbaarheid en

veiligheid, waarvoor ook op de wal ICT-infra

moet worden aangelegd. Het beeld is helder;

Sail 2015 speelt zich qua facilitaire ondersteu-

ning in belangrijke mate af in het e-domein.

WiFi access voor 100.000+Het meest prestigieuze communicatieproject

rond Sail is het waarborgen van de capaciteit

van de mobiele netwerken om 1,7 miljoen

smartphones te faciliteren. Een uitdaging van

formaat, stellen Aben en van Dinteren.

Bert Aben: “Het is een collectieve opdracht

voor de Sail-organisatie en de netwerkprovi-

ders om ervoor te zorgen dat de mobiele te-

lefonienetwerken niet ‘plat’ gaan als gevolg

van de enorme extra verbindingsvraag van de

talloze bezoekers. Alle providers schalen op

en creëren extra capaciteit op hun masten en

plaatsen waar nodig extra mobiele zendmas-

ten.”

Maar de grootste opgave is volgens Christ van

Dinteren het realiseren van een Sail WiFi-net-

werk. Prettig voor de bezoekers om de kosten

van mobiel internetgebruik te drukken,

maar ook voor de providers, die daarmee de

netwerkbelasting flink kunnen beperken.

“Maar daar is dan wel een astronomische

WiFi-capaciteit voor nodig. Op drie locaties

bouwt KPN zogenaamde chill&charge plek-

ken, WiFi-access points waarover meer dan

honderdduizend mensen gelijktijdig toegang

kunnen krijgen tot internet. Dat is nog nooit

eerder vertoond! Bij popfestivals of grote

sportevenementen zijn wel eens WiFi-voor-

zieningen voor een paar duizend mensen

gerealiseerd, maar in opzet en capaciteit is

deze free WiFi-zone echt uniek. Het is verre

van eenvoudig, want WiFi is niet gereguleerd

en dit is sowieso al een heel drukke omgeving

met veel lokale WiFi-netwerkjes. Het is dus

puzzelen om vrije kanalen te vinden voor die

massa WiFi-spots. Frequentiedeconflictie en

goed frequentiemanagement zijn cruciaal

om de WiFi-wolk op het Sail-terrein goed in

te regelen. Daarbij moeten we ook rekening

houden met verstorende factoren door ande-

re hoogfrequent verbindingen in het gebied.

Met alle schepen die hier liggen en rondvaren

is radar bijvoorbeeld een potentiële storings-

bron. Als een deelnemend marineschip zijn

radar aanzet, kun je WiFi-toegang in die om-

geving wel vergeten. We moeten dus vooraf

wel de nodige randvoorwaarden invullen om

ervoor te zorgen dat de WiFi-clusters storings-

vrij blijven. De WiFi-access points worden via

kabelverbindingen ontsloten, maar krijgen

ook straalverbindingen als back-up. Want als

een lijnverbinding wegvalt, krijgen we alsnog

tienduizenden gebruikers op 4G en dat gaat

congestie opleveren.”

Een bijzondere voorziening die ook zijn eigen

verbindingsbehoefte heeft en die dankzij

hoofdsponsor KPN gerealiseerd kan worden, is

de social media-boot van de Sail-organisatie.

Een vaartuig dat dienst doet als drijvend me-

dia- en PR-platform voor Sail. Het schip vaart

door het gebied en verzorgt live beelden en

social media berichten die worden verspreid

via de eigen website en de social media.

Iedere dag varen ook enkele BN’ers mee die

via hun eigen social media accounts laten

weten hoe zij SAIL beleven. Kort samengevat:

de mediaboot is een drijvend 4G-platform.

Van Dinteren: “Dit is met recht een creatief

project en we zijn erg blij dat we dit mobiele

communicatieplatform kunnen realiseren.

Omdat het schip continu in beweging is,

moeten we een goed beeld hebben van waar

het schip vaart, zodat we de dynamische

informatiebehoefte aan boord goed kunnen

matchen met netwerkvoorzieningen op de

wal. Ook met de WiFi-points, zodat ook die

capaciteit optimaal kan worden benut.”

OOV-communicatieVeiligheid loopt als een rode draad door het

hele Sail-programma. Er is een immense

publieksdruk op een beperkt stuk stad en veel

activiteit op en rond het water. Dat vraagt om

een degelijk veiligheidsplan en goede voorbe-

reiding van de eigen calamiteitenorganisatie

en de hulpdienstensector. Bert Aben: “De

operationele partners van de drie betrokken

veiligheidsregio’s en de politie kunnen goed

uit de voeten met C2000 en hoeven naar

verwachting hun verbindingsschema’s niet

op te schalen. Alleen voor het Nederland-

se Rode kruis, die verspreid in het gebied

eerstehulpposten en mobiele teams paraat

heeft, voorziet de Sail-organisatie in mobiele

communicatie via het eerder genoemde Sail

mobilofoonnet. Voor snelle informatie-uit-

wisseling tussen de Sail-organisatie en de

veiligheidspartners hebben alle kolommen

hun eigen liaisons in het OCS, zodat de lijnen

kort zijn. De functionarissen van brandweer,

politie, ambulancezorg en havenbedrijf onder-

houden vanuit het OCS via C2000 verbindin-

gen met hun eigen achterban.”

Een bijzonderheid tenslotte is nog dat in het

OCS tijdelijk een extra 112-centrale wordt

gerealiseerd, bemand door twee operators.

Mocht zich een incident op het Sail-terrein

voordoen, dan is de kans groot dat vanuit

de mensenmassa heel veel 112-oproepen

worden gedaan. “Meldingen van ongevallen

en andere noodsituaties kunnen via twee

routes lopen”, verduidelijkt Bert Aben. “Bin-

nen onze eigen veiligheidsorganisatie via de

sectorposten naar het OCS, of rechtstreeks

door burgers bij de regionale meldkamer.

Door tijdelijk eigen 112-capaciteit aan ons

OCS toe te voegen ontlasten we deels de

regionale 112-centrale en bovendien zijn de

lijnen met onze eigen calamiteitenorganisatie

kort. We hopen dat we deze voorziening zo

min mogelijk nodig hebben, want het moet

een groot nautisch feest zonder incidenten

worden. Maar als er iets gebeurt, moet snelle

opvolging van meldingen en soepele hulpver-

lening tot in de puntjes geregeld zijn. Aan de

informatie- en communicatiepoot zal het wat

ons betreft niet liggen, want daarin hebben

we maximaal geïnvesteerd.”

Vanuit het Operationeel Centrum Sail moet informatie worden uitgewisseld met twaalf sectorposten verspreid over een gebied van bijna vijftien strekkende kilometer

“Op drie locaties bouwt KPN WiFi-access points waarover meer dan honderdduizend mensen gelijktijdig toegang kunnen krijgen tot internet. Dat is nog nooit eerder vertoond!”


Bert Aben (links) en Christ van Dinteren, drijvende krachten achter communicatie en informatie in het Sail-gebied.

Foto: Nico Koster


Maar is KPN nog steeds zo onmisbaar? Een

belangrijke rol speelt KPN Critical Communi-

cations in de beantwoording van deze vraag.

‘KPN CC’ is lovend over zichzelf op de eigen

website: “KPN Critical Communications

draagt bij aan een veiligere samenleving door

te verbinden wanneer elke seconde telt. Voor

de ministeries van Veiligheid en Justitie en

Defensie, als ook voor de sectoren maritiem,

transport en industrie verzorgen wij de vitale

ICT-infrastructuur (zoals C2000 en 112).

Daarnaast bouwen, installeren, beheren en

onderhouden we missie- en bedrijfskritische

communicatie dienstverlening.”

GrossmannEen aantal mensen bij KPN CC zal maandag 7

september in hun agenda geblokkeerd heb-

ben. Die dag, om half tien, begint het hoger

beroep in de zaak rond de aanbesteding van

C2000. KPN CC, onderdeel van het consortium

KMK (KPN, Motorola, Koning & Hartman)

vindt dat het eerdere oordeel van de rechter

niet terecht is.

“We gaan in beroep omdat we menen dat

daar goede gronden voor zijn”, aldus de

woordvoerder van KPN. Verdere invulling

wilde de woordvoerder niet geven. Het ligt

echter voor de hand dat KMK het besluit van

de rechter om het Grossmann-arrest toe te

passen aan de kaak stelt. ‘Grossmann’ houdt

in dat de klagende partij te laat is met haar

bezwaren en dat daardoor de klacht niet

ontvankelijk is.

De rechter oordeelde: “Zij (KMK, red.) heeft

haar bezwaren immers eerst meer dan zes

maanden later kenbaar gemaakt, nadat de

dialoog is afgerond, de inschrijvingen zijn

ingediend en de voorlopige gunningsbeslis-

sing bekend is gemaakt.” Door dit oordeel van

de rechter heeft een inhoudelijke beoordeling

van de zaak nooit plaatsgehad. Het spoedap-

pel behandelt in ieder geval de percelen 1 en

3 (Tetra-netwerk en meldkamerintegratie).

LeegloopEn dan lijkt er ook nog een leegloop te zijn.

De directeur van KPN CC, Dennis Gooijer,

vertrok in juni van dit jaar. Er was geen plek

meer voor hem. “We zijn in goed onderling

overleg uit elkaar gegaan”, aldus de woord-

voerder. Sinds januari 2013 was Gooijer

directeur van KPN Critical Communications.

Daarvoor werkte hij een jaar als directeur van

de ‘vertical’ Public Safety van KPN.

Uit alle lagen van KPN stappen werknemers

naar andere banen. Gedeeltelijk is dat het

gevolg van de continue reorganisatie die al

jaren loopt bij het grote KPN en waar KPN CC

niet onderuit komt. Begin dit jaar kondigde

KPN dan ook de derde reorganisatie in drie

jaar aan: weer 580 banen weg, na eerdere

ontslagrondes van 5000 én nog eens 1500 tot

2000 banen. Het niet winnen van C2000 heeft

de schade voor KPN CC alleen maar vergroot.

Op dit moment lijkt KPN CC als vertical in

ieder geval haar langste tijd te hebben gehad.

Huidige werknemers van de vertical lijken te

worden ingebed in de moederorganisatie van

KPN. Tussen nu en 2017 zal stap voor stap

KPN CC worden ontmanteld. De woordvoer-

der van KPN over deze ontmanteling: “KPN

Critical Communications zal anders worden

ingericht. Daar hebben we op dit moment

niets aan toe te voegen.”

EntropiaRonduit vervelend is de relatie tussen KPN

CC en Entropia Digital geworden. Nog slechts

twee jaar geleden tekende KPN Critical Com-

‘KPN is te belangrijk om zonder garanties

te verkopen’. Dat zei Jos Streppel in het FD.

Volgens de ex- voorzitter van de raad van

commissarissen van KPN is ons nationale tele-

combedrijf te belangrijk om een buitenlandse

overname toe te staan zonder garanties over

toekomstige investeringen en het behoud van

essentiële diensten, zoals het nationale nood-

net en het beheer van alarmnummers.

Streppel zegt het belangrijk te vinden dat een

nieuwe eigenaar zich moet verbinden aan in-

vesteringen in de infrastructuur van KPN. “Je

zou de garantie moeten hebben, als bedrijf

én als overheid, dat de ontwikkeling van die

infrastructuur op volle kracht doorgaat. Dat

is van essentieel belang voor de Nederlandse

economie”, zegt hij in de krant.

Volgens Streppel zou de Nederlandse over-

heid in actie moeten komen voor de bescher-

ming van de essentiële diensten. Minister

Kamp (Economische Zaken) kondigde vorig

jaar zomer aan daarvoor een wetsvoorstel in

te dienen bij de Tweede Kamer, maar dat is

nog altijd niet gebeurd.

THEM

A

“We zijn in goed onderling overleg uit elkaar gegaan”

KPN Critical Communications in zwaar weer

Is KPN zonder C2000 nog wel belangrijk genoeg?KPN Critical Communications, de vertical van KPN die zich richt op missiekritische

communicatie, wordt geherstructureerd. Grootste oorzaak is het niet winnen van

de C2000-tender. Daarnaast speelt de continue reorganisatie van KPN een rol in de

neergang. Een slepende ruzie met Entropia Digital helpt ook al niet om ‘KPN CC’

sterk te houden. “KPN Critical Communications zal anders worden ingericht”


munications en Motorola een overeenstem-

ming met Entropia Digital over het leveren,

installeren en onderhouden van een landelijk

TETRA-radionetwerk in Nederland. Het net-

werk zal bestaan uit Motorola hard- en soft-

ware op basis van haar laatste IP-technologie,

Dimetra 8.2. Een tienjaarlopend contract.

Maar het is allang geen koek en ei meer tus-

sen KPN CC en Entropia Digital. Entropia komt

afspraken niet na en betaalt haar rekeningen

niet, vindt KPN namelijk. Daarom heeft het

telecombedrijf Entropia in gebreke gesteld.

“KPN is van mening dat Entropia belangrijke

contractafspraken en financiële verplichtin-

gen richting KPN niet nakomt. KPN heeft

Entropia in gebreke gesteld. Op dit moment

treft KPN maatregelen om de continuïteit

en kwaliteit van dienstverlening naar haar

eindklanten te waarborgen”, zegt een woord-

voerder van KPN.

En KPN werkt niet meer samen met Entropia

Digital bij de communicatie voor de Amster-

damse stadsvervoerder GVB. Entropia Digital

kondigt juridische stappen aan. Noch KPN,

noch Entropia wil details kwijt over de reden

van de splitsing. Duidelijk is wel dat het al

een tijdje niet botert tussen de twee.

Onduidelijk is wat de invloed zal zijn op de

uitrol van het GVB-net. KPN garandeert dat er

gewoon een netwerk zal worden opgeleverd.

Hoogstwaarschijnlijk worden hier nieuwe

opstelpunten door KPN zelf aangeleverd. Dat

levert een aanzienlijke kostenpost op voor

KPN CC.

De bron van de conflicten tussen KPN CC en

Entropia Digital ligt op het financiële vlak.

Beide partijen claimen geld van elkaar. KPN

vindt dat Entropia Digital nog moet betalen

voor het onderhouden van het netwerk van

Entropia en voor de aanschaf van het net-

werk. Volgens insiders zou het door Entropia

Digital te betalen bedrag opgelopen zijn tot

boven de 4 miljoen euro.

NoodnetJe mag je dus afvragen hoe solide KPN Critical

Communications is. Tot 2017 zal de vertical in

ieder geval het C2000-netwerk nog verzorgen.

En het blijft nog verantwoordelijk voor het

Nationale Noodnet. Dat heet tegenwoordig

NoodCommunicatieVoorziening (afgekort

NCV). Het NCV is een telecommunicatienet-

werk dat specifiek bedoeld is voor gebruik

door overheid en hulpdiensten tijdens een

ramp of crisis als het reguliere openbare te-

lefoonnet geheel overbelast raakt of uitvalt.

Het netwerk moet daarom robuust genoeg

zijn om ook bruikbaar te zijn in situaties

van stroomuitval, overstroming en andere

omstandigheden.

De NCV staat los van het C2000-netwerk dat

bedoeld is voor radioverkeer van de hulpdien-

sten. Alle aansluitingen van het Nationaal

Noodnet moesten voor 31 december 2011

overgezet zijn op de NCV. De uitvoering van

1-1-2 loopt tot en met 2017. Daarna moet die

opnieuw worden getenderd.

Hoe missiekritisch is KPN dan nog voor Neder-

land? Zonder de verantwoordelijkheid voor

C2000 en/of P2000 is KPN nog slechts een

(toegegeven: kwalitatief goede) tikkenboer.

Geruchten over een overname van KPN steken

geregeld de kop op. Niet onlogisch. Analisten

gaan er namelijk vanuit dat een overnamegolf

in de versplinterde Europese telecommarkt op

komst is. KPN wordt daarin vaak genoemd als

mogelijke prooi. Vorige maand nog hintte de

topman van het internationale kabelconcern

Altice op mogelijke belangstelling voor het

Nederlandse telecombedrijf. Alleen América

Móvil van Carlos Slim is concreet geworden in

2013. Onder andere de politiek ging er toen

voor liggen. Het kon toch niet zijn dat crucia-

le infrastructuur in handen van buitenlanders

komt? Minister Kamp van Economische Zaken

in een brief aan de Kamer: “Met name een

overname van KPN door buitenlandse bedrij-

ven die direct of indirect onder

oneigenlijke invloed staan kan gevolgen heb-

ben voor de nationale veiligheid. Het Kabinet

onderkent dat een eventuele overname van

KPN de vraag oproept wat dit betekent voor

de borging van publieke belangen. Naast

economische belangen betreft het

publieke belangen als de continuïteit en de

kwaliteit van vitale ICT-infrastructuur onder

beheer van KPN, diensten die KPN aan de

overheid levert en uiteindelijk ook de nationa-

le veiligheid.”

De weg lijkt open voor een overname.

SA

TELL

IET

NIE

UW

S

(Ex)PORTOFOONS & TRUNKING

www.flash-services.com

VERHUUR-VERKOOP-ONDERHOUD

E Battery Europe BVVarenkade 72661 PG BergschenhoekThe NetherlandsTel. +31 (0) 634 129 359Fax +31 (0) 10 226 [email protected]

Optimale communicatiemet de betrouwbare en voordelige batterijen en laders van E-Battery

Meldkamer inrichting

Meldkamer apparatuur

Meetapparatuur

Batterijen

Antennes

Amateurapparatuur

Advisering

Accessoires

Netwerkaanleg

Verhuur

Telecomdealers

System integrator

Software

Randapparatuur

Plaatsbepaling

Paging

P(A)RM

Importeur

GSM

Groothandel

Beveiliging Operator

Netwerken

Verlichting

Provider

Producent

Koning & HartmanPostbus 50802600 GB Delft

T +31(0)15 260 98 07 F +31(0)15 260 91 62 E [email protected] I www.koningenhartman.com

Gannexion bvTransistorstraat 71APostbus 601871320 AE Almere

T (036) 5498814 F (036) 5498815 E [email protected] I www.gannexion.com

DTM-Products BVPostbus 21486020 AC Budel

T (0495) 492335 F (0495) 493710 E [email protected] I www.dtm.nl

Hutronic Telecommunicatie bvJohan van Oldenbarneveltlaan 443705 HH Zeist

T (030) 6999100 F (030) 2213330 E [email protected] I www.hutronic.nl

MULTIMEDIA EN COMMUNICATIEOPLOSSINGEN

WWW.GLOBAL.NL Televisieweg 26, 1322 AL AlmereTelefoon: 036 538 70 70


GPS, C2000 EN GSM

ANTENNEOPLOSSINGEN

Parkweg 9, 4153 XK BeesdT 0345 684000 - F 0345 [email protected] - www.voetverhuur.nl

Aggregaten & Noodstroom voorzieningen

IN-CAR LAAD EN MONTAGEOPLOSSINGEN


CeoTronics AGCommunication Headset & SystemsTel. +49 6074 8751-0Mobile +31 6 53569241E-Mail [email protected]

www.ceotronics.com

Distributeur voorde Benelux van ICOM radiocommunicatie

AMCOMLuzernestraat 24Postbus 2152150 AE Nieuw Vennep

T +31 (0) 252-629370F +31 (0) 252-629371E [email protected] www.amcom.nl

KPN BMSPostbus 161182500 BC Den Haag

T (010) 457 27 27F (084) 222 01 36E [email protected] www.kpn.com/portofoons

Safety-Lux Nederland B.V.

T +31 (0) 35 691 44 76 www.safety-lux.nl

importeur van o.a.:

T (0529) 488888 F (0529) 488889 E [email protected] I www.selecsys.nl

SelecsysMobiele Communicatie Nederland B.V.Rollecate 65-117711 GG Nieuwleusen

Raca Batteries Nederland B.V.Satellietbaan 10A2181 MH HILLEGOMPostbus 752180 AB HILLEGOM

Tel: +31 (0)252-227070Fax: +31 (0)252-533922Internet: www.racabatteries.nl

Voorhout Data ConnectionProductieweg 73481 MH Harmelen

T (0348) 443557 F (0348) 444951 E [email protected] I www.vdcinfo.nl

ADVERTEERDERS INDEX

Verbinding september 2011

PORTOFOONS NETWERKEN VERKOOP VERHUUR SERVICE



Abiom 16Alcatel-Lucent 5Callmax 41CityGIS 32Fiber Connections 16Flash Services 43RAM Mobile Data 40Rohde & Schwarz 44SafetyLux 32SAIT Zenitel 2Stopper Abonneer 24Stopper Online 28Technalia 12Visitekaartjes 22

WWW.2-WAY.NL

ICT &COMMUNICATIE

VOOR DE OOV

3M Security Systems Division Industrieweg 24 2382 NW Zoeterwoude Offi ce: +31 71 5 450 561 www.3m.nl/securitysystems

Complete Identiteits beveiliging begint bij 3M

9183_visitekaartje_idbeveiliging_11.indd 1 12-03-12 13:34

MOBIELE COMMUNICATIE OPLOSSINGEN

KPN Critical Communicationskpn.com/criticalcommunications

Voor alle mensen die het verschil makenals het erop aankomt

S-MC-VPS-P-P-A-V-010-v1.0 Postzegel Verbinding.indd 1 29-5-2013 17:01:43

[email protected]

TRANSCOM NEDERLANDCommunication Systems - Funktronic GmbH Tel +31-(0)13-4557373- Peiker Acustic Fax +31-(0)13-4557371- Development- Spiral cables E-mail [email protected] Accessories Website www.transcom.nl- Breidenbach - Nexus Ledeboerstraat 9c , 5048 AC Tilburg, NL

SA

TELL

IET

NIE

UW

S








Meetapparatuur

Batterijen

Antennes

Amateurapparatuur

Advisering

Accessoires

Netwerkaanleg

Verhuur

Telecomdealers

System integrator

Software

Randapparatuur

Plaatsbepaling

Paging

P(A)RM

Importeur

GSM

Groothandel


Netwerken

Verlichting

Provider

Producent












GPS, C2000 EN GSM

ANTENNEOPLOSSINGEN






www.ceotronics.com








importeur van o.a.:







ADVERTEERDERS INDEX






WWW.2-WAY.NL

ICT &COMMUNICATIE

VOOR DE OOV








[email protected]


‘Zekerheid in communicatie als elke seconde telt.’

KPN Critical Communications

SA

TELL

IET

NIE

UW

S








Meetapparatuur

Batterijen

Antennes

Amateurapparatuur

Advisering

Accessoires

Netwerkaanleg

Verhuur

Telecomdealers

System integrator

Software

Randapparatuur

Plaatsbepaling

Paging

P(A)RM

Importeur

GSM

Groothandel


Netwerken

Verlichting

Provider

Producent












GPS, C2000 EN GSM

ANTENNEOPLOSSINGEN






www.ceotronics.com








importeur van o.a.:







ADVERTEERDERS INDEX






WWW.2-WAY.NL

ICT &COMMUNICATIE

VOOR DE OOV








[email protected]


Hoe missiekritisch is KPN nog voor Nederland?


De meesten zullen het zich niet meer her-

inneren, maar 27 maart van dit jaar stond

een groot stuk van Nederland even stil. Een

storing in het 380kV station in Diemen legde

Noord-Holland zo goed als plat. Een miljoen

huishoudens kwam zonder stroom te zitten.

Daarnaast vielen verkeerslichten uit, kwamen

treinen, metro’s en trams stil te staan en

konden vliegtuigen niet meer landen op

Schiphol. In het getroffen gebied waren het

mobiele telefoonverkeer en het elektronische

betalingsverkeer ook verstoord en een gedeel-

te van het bedrijfsleven kwam stil te liggen.

De Nederlandse elektriciteitsvoorziening is

een van de meest betrouwbare ter wereld

met een gemiddelde beschikbaarheid van

99.996%, dit komt overeen met slechts 20

minuten per jaar niet beschikbaar zijn. Een

onderbreking van de elektriciteitsvoorziening

op de schaal zoals plaatsvond op 27 maart

is erg zeldzaam. De laatste grote storing

in Nederland was die van 1997, waarbij de

provincie Utrecht getroffen werd.

BeschermingMisschien wel juist omdat een stroomstoring

zo weinig voorkomt, is de impact groter. Het

waarborgen van de continuïteit van vitale

infrastructuur is van gezamenlijk belang voor

zowel de vitale (veelal private) organisaties

als voor de samenleving. Onder vitale infra-

structuur verstaan we producten, diensten

en de onderliggende processen die, als zij

uitvallen, grootschalige maatschappelijke

ontwrichting kunnen veroorzaken.

Overheid en vitale organisaties werken in Ne-

derland daarom samen aan de bescherming

van de vitale infrastructuur. Door de vele

betrokken partijen, de benodigde integrale

benadering, technologische ontwikkelingen

en de gelaagdheid en verwevenheid van vita-

le processen is dit een dynamisch en complex

domein. De samenleving is afhankelijker

geworden van vitale infrastructuur terwijl de

maatschappelijke acceptatie van de uitval van

een dergelijke infrastructuur juist is afgeno-

men. De infrastructuur is onder andere afhan-

kelijker geworden van ICT-systemen en van

elektriciteit en daarmee kwetsbaarder ook

voor (moedwillige) cyberincidenten. Vitale

processen zijn daarnaast dermate verknoopt

dat cascade-effecten moeilijk zijn te voorspel-

len en ook groter van omvang zijn bij uitval

van één proces. Vitale organisaties en de

Rijksoverheid onderkennen dit mede op basis

van ketenanalyses bij vitale organisaties.

Categorie BTelecommunicatie is geoormerkt als vitale

infrastructuur. Maar een echte classificering

heeft ‘telecom’ nog niet gehad. Dit jaar zal

het ministerie van Economische Zaken de

uiteindelijke beoordeling doen. C2000 en de

inzet van de politie is beoordeeld als catego-

rie B. Echte vitale infra is vooral elektriciteit,

gas, olie en water.

Als samenleving zijn wij zo afhankelijk

geworden van, maar ook zo gewend geraakt

aan het leven met techniek, dat we ons dat

pas realiseren als alles uitvalt. Want als

het netwerk er uit ligt, kan het hele bedrijf

niet meer mailen, valt in ziekenhuizen de

automatische registratie van patiënten uit,

stoppen in fabrieken op afstand bestuurde

bedrijfsprocessen en staat de continuïteit

van vele diensten op het spel. Uitval van

telecommunicatie kan nooit uitgesloten wor-

den. Er zijn bijvoorbeeld technische redenen

waardoor de mobiele verbinding soms niet

lukt. Bijvoorbeeld omdat apparatuur uitvalt

of dataverbindingen die worden verstoord

(door graafschade of overmatig gebruik van

WiFi). Voor de individuele consument is het

al vervelend, maar voor bedrijven zijn de eco-

nomische gevolgen soms enorm. En voor de

samenleving komt de veiligheid in gevaar als

het alarmnummer 1-1-2 of de hulpdiensten

niet bereikbaar zouden zijn.

Aanbieders van telecommunicatie moeten

maatregelen nemen om storingen in hun

netwerken te voorkomen. Het agentschap

houdt hier toezicht op. Daarnaast beheert

Agentschap Telecom het loket Meldplicht Te-

lecomwet. In 2014 zijn er bij dit loket 41 grote

verstoringen gemeld, zowel van mobiele als

vaste verbindingen.

Het gaat hierbij om incidenten waarbij meer

dan 100.000 mensen enkele uren niet kunnen

bellen of internetten, of wanneer 1-1-2 niet

gebeld kan worden. Het merendeel van deze

grote telecomstoringen wordt veroorzaakt

door fouten in hard- en software en door

menselijke fouten.

THEM

A

Een miljoen huishoudens kwam zonder stroom te zitten. Daarnaast vielen verkeerslichten uit, kwamen treinen, metro’s en trams stil te staan

Herijking vitale infrastructuur

Eerst gas, licht & water, daarna pas C2000 C2000 is geen primaire vitale infrastructuur. In de herijking vitale infrastructuur van

het Ministerie van Veiligheid & Justitie dat deze maand is uitgekomen is C2000 opge-

nomen als ‘Categorie B’. Echte vitale infra is vooral elektriciteit, gas, olie en water.


ONDERZOEK MOBIELE BEREIKBAARHEID 112Het alarmnummer 1-1-2 en C2000 zijn onderdelen van de vitale infrastructuur. Agentschap Telecom is ervoor verantwoordelijk dat telecompro-

viders zorgen dat het alarmnummer 1-1-2 altijd ongestoord bereikbaar is. Onderzoek in 2014 heeft uitgewezen dat de bereikbaarheid van het

alarmnummer 1-1-2 met de mobiele telefoon goed is.

Providers hebben afgesproken dat wanneer het alarmnummer niet via het eigen netwerk bereikbaar is, altijd naar een wel aanwezig netwerk

van een andere operator wordt overgeschakeld. Dus ook naar die van een provider waarbij je geen abonnement hebt. Dit zorgt voor die goede

bereikbaarheid. Toch zijn er enkele plaatsen waar het alarmnummer met de mobiele telefoon met een minder grote waarschijnlijkheid bereikt

kan worden. Dit zijn bijvoorbeeld locaties waar slechts één provider een netwerk beschikbaar heeft, dat ook nog vrij dun bedekt is.

Regio’s die behoefte hebben aan een nadere analyse van de bereikbaarheid van 1-1-2 in hun gebied, kunnen hierbij assistentie van het

agentschap vragen om de bereikbaarheid zo mogelijk te helpen verbeteren. Dit kan met zowel technische opties (extra antennes, femto- en

picocellen) als met praktische tips. De regio’s kunnen daarna zelf aan de slag om, al of niet met de operators, hun telekwetsbaarheid te ver-

minderen. En dat is het uiteindelijke ideaal, dat gebruikers van telecom zich niet alleen bewust zijn van telekwetsbaarheid, maar ook zelf hun

risico’s kunnen verkleinen.

RampenscenarioPeter Spijkerman, directeur-hoofdinspecteur

Agentschap Telecom, in het Magazine Natio-

nale Veiligheid en Crisisbeheersing hierover:

“Voor Agentschap Telecom draait het om de

vraag hoe de telecommunicatieketen verder

versterkt kan worden, de zwakke schakels

verbeterd of zelfs weggenomen. Of in het

uiterste geval: hoe kunnen we er mee leren

leven? In dat proces trekken wij samen op

met consumenten, marktpartijen en maat-

schappelijke en bestuurlijke partners. Want

telecommunicatie is een primaire levensbe-

hoefte geworden en wordt beleefd als ware

het een nutsvoorziening als gas/water en

licht. We zijn ons alleen nog niet voldoende

bewust van die afhankelijkheid, laat staan

dat we voldoende maatregelen nemen om

incidenten te voorkomen of te verhelpen. Of

om de gevolgen van een eventuele uitval zo

minimaal mogelijk te maken.”

Dat het verhaal niet een willekeurig rampens-

cenario is, is ook dit jaar meerdere keren

gebleken. Zo legde de storing in maart bij het

hoogspanningsstation in Diemen ook delen

van het telecomnetwerk plat. Bij sommige

providers kon niet of nauwelijks meer gebeld

worden of lag het dataverkeer er uit. Spijker-

man: “Hierbij werd weer eens onderstreept

dat telekwetsbaarheid en stroomuitval nauw

met elkaar verbonden zijn. Internetpagi-

na’s waren niet bereikbaar omdat servers

uitvielen als gevolg van de stroomuitval. Ook

geldautomaten werkten niet meer. Zelfs de

nieuwsdiensten van persbureau ANP konden

niet werken omdat hun server plat lag. Ook

omroepen die uitzonden vanuit het media-

park in Hilversum hadden problemen.”

Internetknooppunt AMS-IX, een van de groot-

ste ter wereld, kampte in mei van dit jaar

met een storing die het internetverkeer in het

hele land heeft getroffen. Veel sites waren

moeilijk bereikbaar. De problemen ontston-

den tijdens onderhoud. Hoewel de storing

zelf kort duurde, hadden sommigen klanten

er langer last van omdat het herstarten van

verbindingen tijd kostte.

“Telekwetsbaarheid en stroomuitval zijn nauw met elkaar verbonden” 2 - 4 juni 2016

VliegveldTwenthe‘Ontmoetingsplatform voor overheid, industrie en vakspecialisten‘

www.exporic.nl

Categorie A

In deze categorie staat de infrastructuur die bij

verstoring, aantasting of uitval de ondergrenzen

van minstens één van de vier impactcriteria voor

categorie A raakt:

• economische gevolgen: meer dan ca. 50 miljard

euro schade of ca. 5.0 % daling reëel inkomen;

• fysieke gevolgen: meer dan 10.000 personen

dood, ernstig gewond of chronisch ziek;

• sociaal maatschappelijke gevolgen: meer dan

1 miljoen personen ondervinden emotionele

problemen of ernstig maatschappelijke overle-

vingsproblemen;

• cascadegevolgen: uitval heeft als gevolg dat

minimaal twee andere sectoren uitvallen.

Categorie B

In deze categorie staat de infrastructuur die bij

verstoring, aantasting of uitval de ondergrenzen

van minstens één van de drie impactcriteria voor

categorie B raakt:

• economische gevolgen: meer dan ca. 5 miljard

euro schade of ca. 1.0 % daling reëel inkomen;

• fysieke gevolgen: meer dan 1.000 personen

dood, ernstig gewond of chronisch ziek;

• sociaal maatschappelijke gevolgen: meer dan

100.000 personen ondervinden emotionele pro-

blemen of ernstig maatschappelijke overlevings-

problemen.


Hans Elfrink wijst naar zijn beeldscherm. Op

een Powerpoint-presentatie van de directeur

van SAIT Nederland staat een diagram met

een DAS-monitoring-oplossing. “Hebben we

bij SAIT Nederland zelf ontwikkeld. Hiermee

kunnen we bij DAS-systemen tot op anten-

ne-niveau bijhouden hoe het systeem werkt.

Dit is zo belangrijk voor DAS-gebruikers en

voor ons. Dit laat zien dat we op de goede

weg zitten.”

Elfrink glimt van trots. Sinds 1 januari van dit

jaar zwaait hij de scepter in Almere op het

kantoor van SAIT Nederland. Hij was hiervoor

directeur bij Strome, een ict-expensemanage-

mentbureau. Tussen 2007 en 2013 werkte

Elfrink bij adviesbureau Strict.

Een half jaar directeur bij SAIT. Heeft u SAIT Nederland in beeld nu?“Zeker. SAIT Nederland is expert op het

gebied van geïntegreerde (radio) communi-

catieoplossingen voor snelle, betrouwbare

en veilige communicatie. Niet voor niets zijn

wij de nr.1 system integrator in hoogfrequent

systemen in tunnels en DAS-systemen.”

Een DAS-systeem lijkt bijna een hype. Groeit de DAS-markt zo?“Je ziet de vraag veranderen. Gebouweigena-

ren willen hun gebouwen zo inrichten, dat

het toekomstvast is. De vast-mobiele integra-

tie is zo snel gegaan. Maar de dekkingspro-

blematiek blijft. Klanten willen een onafhan-

kelijke installatie waarop je één of meerdere

operators kan koppelen. DAS is daarom geen

hype meer, maar een standaard onderdeel

van de infrastructuur van gebouwen.”

Waar merkt u dat aan?“Wij hebben een DAS geleverd aan bij-

voorbeeld het Nationaal Militair Museum,

Achmea en ook aan het Meander ziekenhuis.

Onlangs hebben we een tender gewonnen

waardoor we nu een DAS mogen aanleggen

in de penitentiaire inrichting in Zaandam.

Dit zijn allemaal langlopende projecten met

meerdere inschrijvers.”

Dat dit soort projecten een lan-ge adem vergt, is dat geen extra risico?“Dat is onderdeel van de markt waarin we

werken. Een opdracht als de RET of die van

de penitentiaire inrichting in Zaandam komt

maar een paar keer per jaar langs. Maar er

zijn ook genoeg kleinere projecten waar wij

een rol kunnen en willen spelen. Daar duren

de beslistrajecten geen twee jaar. Zulke

projecten zijn ook belangrijk voor ons. Dat is

onze dagelijkse boterham als het ware. De

continuïteit van ons bedrijf zit voor een deel

in kleinere opdrachten en in onderhoud en

service met een langdurige relatie.”

Is dat de hand van Hans Elfrink?“Het is in ieder geval de verandering van SAIT

Nederland zoals ik het zie. Dit bedrijf heeft

INTE

RV

IEW

Hans Elfrink, directeur SAIT Nederland

“Ik zie bij ons een hernieuwde trots”

SAIT Nederland lijkt op de weg terug. Onlangs won het de tender voor een DAS-systeem bij de gevangenis in Zaandam. Dat het geen makkelijke weg terug was, beaamt directeur Hans Elfrink. “We zitten in rustiger vaarwater. Einde van het jaar schrijven we zwarte cijfers.”

"We zijn een system integrator in hart en nieren. Die focus moeten we vasthouden"


verschillende wegen bewandeld de afgelopen

jaren. Ik probeer te focussen op de gebieden

waar wij goed in zijn. Dat zijn vooral kritische

(Tetra)radio projecten, DAS en hoogfrequent

systemen in grote bouwwerken en DMR. In

de periferie doen we aan bijvoorbeeld P-GSM,

intercom, omroepen personenzoekinstalla-

ties. En waar het voor de klant past leveren

wij ook WiFi of (W)LAN inclusief de verbindin-

gen en het beheer, samen met ons zusterbe-

drijf 2invision.”

Nu, een half jaar na je aanstelling, zie je of die focus werkt?“We zijn een system integrator in hart en

nieren. Ik krijg steeds meer door dat juist dat

het mooie is van dit bedrijf. Ik vind dat we

die focus moeten vasthouden en dat naar

buiten moeten blijven communiceren. We

moeten niet te veel investeren in zaken die

niet bij onze kern horen. Als doel hebben we

autonome groei bereiken. We staan er best

goed voor nu. We zitten in rustiger vaarwa-

ter. Einde van het jaar schrijven we zwarte

cijfers.”

De opdracht van Manu Vanneste, je voorganger, was anders. “Manu heeft het bedrijf lean en mean ge-

maakt. Hij heeft dingen gedaan die nodig wa-

ren. Ik zie nu een bedrijf waar de juiste stap-

pen zijn gezet. SAIT Nederland was wellicht

eerder wat in zichzelf gekeerd. Misschien ook

wel door al die veranderingen van de laatste

jaren. Er is veel onrust geweest en de koers

is een aantal keren veranderd. Dat heeft er

ook voor gezorgd dat de flexibiliteit van ons

bedrijf erg hoog is. We hebben gekeken naar

waar we goed in zijn. Dat is (radio)techniek

en service. En we laten een klant niet stikken,

klanttevredenheid staat hoog in het vaandel.

Dat is waarop we verder bouwen.”

Zorg jij voor een nieuw elan?“Ik probeer een open cultuur te creëren,

waarin we samenwerking en afstemming met

elkaar centraal stellen. Enthousiasme en ge-

drevenheid, samen met een goede uitstraling

vind ik belangrijk. Ik zie bij ons een hernieuw-

de trots. En ik betrap mijzelf daar ook best

wel eens op. We hebben een stevige tijd

gehad, maar we hebben nu de wind mee.”

Korte termijn is zwarte cijfers. Wat zijn de doelen op middellange termijn?“Binnen nu en een jaar zullen we voorzichtig

groeien. In eerste instantie zoeken we meer

aanwezigheid in de markt. We willen meer in

de rol van de architect van systemen zitten en

kijken naar nieuwe kennis en technieken. We

volgen nadrukkelijk de ontwikkelingen rond

private-LTE. Ik zie daar in de komende drie

jaar groei. Een andere belangrijke ontwik-

keling is The Internet of Things. Ik kan niet

helemaal overzien wat de gevolgen zullen zijn

als alles IP-gekoppeld is. Maar het zal impact

hebben, dat weet ik zeker.”

Waar liggen risico’s?“Ik zie dat ook installateurs zich meer en

meer begeven op het pad van de system

integrator. Een installateur kan ook een LAN

aanleggen en randapparatuur aanbrengen.

Daar zit het spanningsveld; vroeger trokken

ze alleen wat kabels, nu kunnen ze meer.”

Hoe blijven jullie de installateur voor?100 jaar ervaring haal je niet zo maar in.

“We zijn technisch heel goed. We hebben

hele specifieke (radio) kennis. We kennen

de valkuilen in een design en werken met

kwalitatief hoogstaande producten. Veel van

onze mensen hebben vroeger nog maatwerk

gemaakt op het gebied van radiotechniek.

Die kennis zit er nog steeds, en gebruiken we

graag. We zijn een specialist.

Dan wil ik toch nogmaals kwijt dat we

een DAS-monitoring-systeem zelf hebben

ontwikkeld. We zagen dat antennesystemen

steeds kritischer werden voor bedrijven. De

afhankelijkheid is steeds groter. Dus moet de

beschikbaarheid pro-actief bekeken worden.

Dat bouwen we gewoon zelf dus.”

www.eal.nlElectronic Application Laboratory

“Een vangnet dat richting geeft !”

EAL (Apeldoorn) BVMolenmakershoek 147328 JK ApeldoornTel. : +31 (0)55 539 49 00Fax.: +31 (0)55 539 49 01Email: [email protected]: www.eal.nl

EAL - WinBAS

“Connecting you, is what we do”

Deskspace wordt steeds belangrijker en als dat ook nog gecombineerd kan worden met een verbeterde ergonomie en bediening, kan het niet anders, dan dat u kiest voor het inzetten van de nieuwe C-FACE 2.

Minimaal gelijke functionaliteit in een moderne uitvoering, standaard in twee kleuren verkrijg-baar, maar past een andere kleur en logo u beter, is ook dat natuurlijk te regelen.

“Save space, your keyboard andC-FACE in the same place”

Hierbij introduceert EAL (Apeldoorn) BVde C-FACE 2 als opvolger voor de C-FACE.

● EénopéénvervangingvandeC-FACEzonder aanpassingen in infra of F-Box● Geenslijtagedoorgebruikmaking"Touch"vlakken (capacitieve principe) i.p.v. schakelaars● Geenpotmetersvoorhetinstellenvanhet volume maar op een digitale wijze.● Tweeluidsprekersvooreenhelderontvangst geluid● Behuizingachtereentoetsenbordteplaatsen● Geheelstaatstevigopdedesk,zonderte schuiven● Behuizinginprincipeineenanderekleurstelling mogelijk

Enkele kenmerken van de C-FACE 2

● Luidsprekersvoorselected/unselectedaudio● Volumeregelingvoorselected/unselected (monitoring) audio.● ZendtoetsPTT(PushToTalk)● Zwanenhalsmicrofoonmet microfoonvoorversterker en LED indicatie● RJ45connectort.b.v.aansluitingF-Box● InbasiscompatiblemetdebestaandeC-FACE

Doordat het gehele portfolio bestaat uit “eigen” producten onderscheidt EAL zich van andere leveranciers. Zowel soft- en hard-ware ontwikkeling als productie, wordt geheel in eigen beheer gerealiseerd. Hierdoor kan EAL zich volledig onafhankelijk in de markt op blijven stellen en kunnen wij ook altijd nakomen wat we met een klant afspreken. In tegenstelling tot anderen hoeven wij immers geen extra afspraken te maken met de uiteindelijke leverancier. Door deze opstelling en uitgangspunten is onze ont-wikkeling ook zeer laagdrempelig en eenvoudig te benaderen.

"Ik zie nu een bedrijf waar de juiste stappen zijn gezet"


Stedin heeft een ambitieuze doelstelling.

In 2020 moet 80 procent van hun klanten

een zogenoemde slimme meter hebben. De

netbeheerder heeft 2 miljoen klanten. Dit be-

tekent dat de komende vijf jaar dagelijks 200

monteurs langs de deuren gaan om meters te

vervangen. Misschien wel het belangrijkste

onderdeel van de slimme meters is het com-

municatienetwerk dat er achter zit. Via een

CDMA-netwerk kunnen de meters van afstand

worden uitgelezen. Dat gebeurt zes keer per

jaar door de netbeheerder, welke het verbruik

doorgeeft aan de energieleverancier.

Het CDMA-netwerk is niet exclusief van

Stedin, maar dat deelt de netbeheerder met

Alliander. Alliander Telecom verwierf in 2013

een CDMA-vergunning en een zenderpark,

die beide in Utility Connect zijn onderge-

bracht. In oktober vorig jaar ondertekende

Eneco Groep, het moederbedrijf van Stedin,

voor een belang van ruim 40 procent in de

onderneming Utility Connect. Utility Connect

wordt ondersteund op het gebied van aanleg

en operationeel beheer door Telecom- en ICT

dienstverlener KPN.

CDMACode Division Multiple Access (afgekort

CDMA) is een digitale cellulaire technologie

voor het verzenden van informatie over

draadloze radioverbinding die gebruikmaakt

van breed- spectrumtechnieken. CDMA wijst

geen specifieke frequentie toe aan iedere

gebruiker. In plaats van het toegewezen

frequentiebereik te verdelen in kanalen, en

kanalen in tijdslots, zoals bij GSM en TDMA,

gebruikt ieder kanaal het volledig beschikba-

re spectrum.

Mark van den Brink is CIO bij Stedin. Hij ver-

duidelijkt de keuze voor CDMA. “In Nederland

zijn er genoeg commerciële aanbieders van

op LTE-gebaseerde draadloze technieken.

Die netwerken worden gerund door telecom-

operators. Zij hebben een duidelijk commer-

cieel doel. Daar is niets mis mee. Voor onze

doeleinden hebben wij de behoefte aan een

machine2machine-netwerk, dat vraagt om

andere technische kenmerken.”

In de aard van het CDMA-netwerk is het

belangrijk dat de diverse nodes statisch zijn.

‘Slimme meters’ bewegen niet en dat maakt

het een logisch en betrouwbaar element in

het netwerk. “CDMA wordt wereldwijd gezien

als een goede en betrouwbare techniek. Dat

in combinatie met de frequentie waarop we

werken is het een ideale situatie voor dit

doel. Het bereik is groot, de mate van zeker-

heid is groot en het signaal in de meterkast

wordt opgepikt.”

De 450 Mhz band werd vroeger gebruikt

voor de eerste generatie mobiele telefonie.

Voordeel van deze frequentie is dat het bereik

van een basisstation twee tot drie maal zo

groot is als van andere cellulaire systemen

(GSM, CDMA2000, UMTS), waardoor veel

minder basisstations nodig zijn. In Nederland

is de 450 Mhz-band bestemd voor openbare

mobiele radio (PAMR).

Missiekritisch“Normale LTE-technieken zijn minder suc-

cesvol of hebben een minder goede dek-

king”, stelt Van den Brink. “Kijk je naar het

CDMA-netwerk, dan kan je tegen relatief lage

kosten en met een lagere mastdichtheid toch

een groot gebied bestrijken. Dus kunnen we

tegen lage kosten de slimme meter bereiken,

ook als er een stroomstoring is. Dat kan niet

met LTE van een commerciële partij.”

Hiermee raakt Van den Brink een relevant

punt. Voor Stedin (en Alliander) is het cruciaal

dat het netwerk rond de slimme meter ‘up-

and-running’ blijft. Is daarmee hun CDMA-net-

werk ook missiekritisch? “Wanneer wordt

MA

RK

TStedin-CIO Mark van den Brink over hun CDMA-netwerk

“CDMA heeft een betere load balancing en is beter geoutilleerd voor m2m”

Vijf miljoen ‘gebruikers’ op m2m-net Alliander en StedinAlliander en Stedin zijn bijna klaar met het uitrollen van hun mobiele netwerk. In

vrijwel heel Nederland krijgt iedereen een ‘slimme meter’. Mark van den Brink, CIO

van Stedin, vertelt over de keuze voor de gebruikte CDMA-techniek en machine2ma-

chine-communicatie. “Wat we hier bouwen is de modernisering van de infrastruc-

tuur op een grote en innovatieve schaal.”

Verbinding juli 2015


iets missiekritisch? Op dit moment met de

dichtheid van slimme meters op ons net zie ik

geen rol als missiekritisch netwerk. Maar er

is veel te doen op het gebied van smart grids.

Als je bijvoorbeeld ons netwerk zou inzetten

voor smart grids, is het wel missiekritisch.

Toch voorzie ik zo’n smart grid-netwerk niet

op middellange termijn. Ik denk namelijk dat

over smart grids nu veel wordt gepubliceerd,

maar dat de termijnen toch langer duren.

Techniek heeft soms de tijd nodig.”

5 MiljoenMet ingang van 7 oktober 2014 heeft Eneco

Beheer 50% van de stemgerechtigde en

40,72% van de winstgerechtigde aandelen

van CDMA Utilities overgenomen van Allian-

der. Eerder had Alliander dit project al op de

rit gezet. In 2013 kocht Alliander Entropia As-

sets voor 11 miljoen euro en Utility Connect

voor 8 miljoen euro.

De bedoeling was dat KPN een telecommuni-

catienetwerk zou ontwerpen. Entropia Digital

zou het technisch beheer en onderhoud

ontwerpen. Daarin zijn mutaties gekomen.

Op dit moment werkt de combinatie van ZTE,

IBM en KPN aan het netwerk. Entropia Digital

werkt sinds 1 januari niet meer mee. Noch

Utility Connect, noch Entropia Digital wil die-

per ingaan op de reden waarom de partijen

niet meer samenwerken. Entropia Digital-CEO

Philip Vercruysse geeft aan dat hij een NDA

(geheimhoudingsovereenkomst,ook wel vaak

aangeduid met de Engelse term non-disclosu-

re agreement) heeft ondertekend en niets zal

zeggen over de scheiding.

Utility Connect is eigenaar van de vergun-

ning. De vergunning was oorspronkelijk

verworven door Nozema (thans KPN) via een

veiling. De opbrengst was 5,1 miljoen. De

vergunning heeft een looptijd van 15 jaar

en loopt af op 17 november 2020. De exacte

frequenties zijn: 451,76875-454,76875 /

461,76875-464,76875.

“Ik zie dat binnen het project de samenwer-

king tussen ZTE, IBM en KPN uitstekend is.

Ook wat betreft de manier waarop zij met

Utility Connect werken. Ik ken maar weinig

van zulke grote projecten die in zo’n goede sa-

menwerking zo snel resultaat hebben gehad.

Complimenten voor de keten”, zegt Van den

Brink. Over het ontbreken van Entropia Digital

in deze samenwerking wil hij niets kwijt.

“Wat we hier bouwen is de modernisering

van de infrastructuur op een grote en innova-

tieve schaal. Het inrichten van een m2m-com-

municatienetwerk is zelfs voor een gigan-

tisch bedrijf als ZTE relatief nieuw. Binnen

Nederland zal het niet zo snel meer gebeuren

dat er een CDMA-netwerk wordt uitgerold.

Maar binnen Europa zie ik mogelijkheden. De

potentie van zo’n m2m-netwerk is groot. Ik

verwacht dat consumenten en bedrijven in de

nabije toekomst bij capaciteitsproblemen te-

rugschakelen van 4G naar 3G naar zelfs 2G. Ze

garanderen waarschijnlijk overnames tijdens

het rijden niet meer. CDMA heeft een betere

load balancing en is beter geoutilleerd voor

m2m. Maar dat is de toekomst. Eerst samen

met Alliander 5 miljoen meters vervangen.” RMREPEATER

MEDIA

REPEATER MEDIA IS EEN FULL-SERVICE MARKETING-, PR- EN ADVIESBUREAU. REPEATER MEDIA IS GESPECIALISEERD IN (MISSIEKRITISCHE) COMMUNICATIE. COVERT OF OVERT, TETRA OF LTE, FREQUENTIES OF VERGUNNINGSVRIJ, REPEATER MEDIA HEEFT (TECHNISCHE) KENNIS VAN ZAKEN. DAARNAAST HEEFT REPEATER MEDIA HET NETWERK VAN SPECIALISTEN IN (MISSIEKRITISCHE) COMMUNICATIE.

PUBLIC RELATIONS

MARKETING

COMMUNICATIE- ADVIES

REPEATER MEDIAAMPERESTRAAT 72316 DG [email protected]

Entropia Digital werkt sinds 1 januari niet meer mee


De nieuwe Sluiskiltunnel is een belangrijke

schakel in het goederen- en personenvervoer

op de corridor Vlissingen-Terneuzen-Gent.

Met de ingebruikstelling van deze tunnel

heeft de N.V. Westerscheldetunnel een

werkgebied van bijna 35 strekkende kilometer

en twee majeure verkeerstunnels in beheer.

De Westerscheldetunnel tussen Borssele en

Terneuzen, is met ruim zesenhalve kilometer

met kop en schouders de langste verkeerstun-

nel van Nederland. En ook de diepste; het

laagste punt van de tunnel ligt zestig meter

diep in de bodem van de Westerschelde. De

Sluiskiltunnel is dan met ruim 1300 meter

en een diepste punt van min 34 meter wat

bescheidener van proporties.

Vernieuwing bedieningscentrumHoewel de Sluiskiltunnel geen toltunnel is,

is het nieuwe infrawerk wel ondergebracht

bij de beheersorganisatie van de Wester-

scheldetunnel. Een kwestie van efficiency;

twee tunnels, één beheersorganisatie, één

veiligheidsregime en één gemeenschappelijk

bedieningscentrum. Dat bevindt zich in het

hoofdgebouw van de tunnelbeheerder op het

tolplein aan de noordkant van de Wester-

schelde.

Om de continuïteit van de bedrijfsvoering,

bediening en veiligheidssystemen te waar-

borgen, heeft het bedieningscentrum twee

back-uplocaties. Eén in het dienstengebouw

op de zuidelijke tunnelinrit bij Terneuzen en

een extra lokale reservelocatie specifiek voor

de Sluiskiltunnel. Om de bediening en com-

municatie voor bedrijfsvoering, toezicht en

veiligheid toekomstproof te maken, zijn met

het oog op de ingebruikname van de nieuwe

tunnel de bedien- en communicatiesystemen

integraal vervangen door techniek van een

nieuwe generatie. Met nieuwe AMX touch

screens voor de bediening van alle commu-

nicatiefuncties: telefonie, mobilofonie en de

veiligheidscommunicatie in de tunnel (omroe-

pinstallatie en noodtelefoons in de hulppost-

kasten). Het centrale bedieningscentrum en

de uitwijklocaties beschikken zodoende over

identieke apparatuur, een voorwaarde voor

routinematig handelen en voor snel en soepel

overschakelen van functionaliteit in situaties

waarin de bediening in een van de uitwijklo-

caties moet worden overgenomen.

RadioverbindingenDe N.V. Westerscheldetunnel heeft een eigen

veiligheids- en calamiteitenorganisatie, met

calamiteitencoördinatoren en tunnelwachten

met dienstvoertuigen. Die tunnelwachten

komen in actie om bij pechgevallen of on-

gevallen in de tunnel of op de aansluitende

MA

RK

TVlekkeloze verbindingen op hele tracé

Veiligheidscommunicatie in de Zeeuwse underground De nieuwe Sluiskiltunnel in Zeeuws-Vlaanderen werd op 19 mei feestelijk in

gebruik genomen. Het beheer van deze oeververbinding is ondergebracht bij N.V.

Westerscheldetunnel, die vanwege de komst van het nieuwe stuk infrastructuur

zijn technische infrastructuur voor beheer en veiligheidscommunicatie grondig

heeft vernieuwd. Verbindingen voor veiligheid op zestig meter diepte, daar komt

wel wat bij kijken.

Door Rob Jastrzebski

Combimast voor verbindingen bovengronds en ondergronds. Tolplein aan de noordkant van de Westerscheldetunnel.


wegvakken eerste veiligheidsmaatregelen te

nemen.

De N.V. Westerscheldetunnel beschikte vóór

de bouw van de Sluiskiltunnel over een beslo-

ten analoog VHF radionet om de tunnelorga-

nisatie van de noodzakelijke verbindingen te

voorzien. De uitbreiding van het beheersge-

bied met de Sluiskiltunnel en het aansluiten-

de autowegtracé noodzaakte tot vernieuwing

van dit radionet. Siemens en SAIT bouwden

een nieuw digitaal radionet met drie masten

voor optimaal bereik in het hele beheersge-

bied. Een mast op het dienstengebouw aan

de noordkant van de Westerscheldetunnel,

een bij de zuidelijke inrit en een bij de Sluis-

kiltunnel. De portofoons en mobilofoons zijn

geleverd door Hytera.

“Vernieuwing en uitbreiding van de dekking

was dringend gewenst”, stelt technisch

projectleider Jan Verbrugge. “Want aan de

zuidkant van de Westerschelde konden we de

radiodekking met de bestaande configuratie

niet optimaal krijgen en betrouwbare verbin-

dingen zijn de lifeline voor de tunnelwacht

en andere functionarissen met een rol in de

veiligheid en de calamiteitenorganisatie. Met

de nieuwe opzet zijn vlekkeloze verbindingen

op het hele tracé gewaarborgd.”

Verbrugge vult aan dat de organisatie heeft

afgewogen of het oude analoge mobilofoon-

net moest worden vervangen door een nieuw

eigen net, of dat kon worden aangesloten op

een landelijk radionetwerk voor de zakelijke

markt. “Hoewel we slechts een kleine gebrui-

kersgroep hebben, maximaal tien functiona-

rissen en de bedieningscentra, hebben we

toch opnieuw gekozen voor de bouw van een

eigen net. Omdat communicatie voor onze

veiligheidstaken missiekritisch is, willen we

zelf het beheer hebben over onze verbindin-

gen en niet afhankelijk zijn van een netwerk

van derden.”

Publieke radioDe drie masten bij de Westerscheldetunnel

en de Sluiskiltunnel zijn combinatie-opstel-

punten, waarin ook de zendontvangers voor

C2000, antennes van de mobiele telefonie-

providers en antennes voor het doorgeven

van publieke radiozenders zijn geplaatst. De

signalen van de diverse antennes worden via

een stralende coax in de tunnel uitgezonden.

Zo zijn de hulpdiensten in deze twee bijzon-

dere Zeeuwse ‘special coverage locations’

verzekerd van goede communicatie met

C2000 en kunnen automobilisten tijdens hun

lange ondergrondse rit ongestoord naar hun

geliefde radiozenders blijven luisteren.

“Ook belangrijk vanuit de optiek van veilig-

heid en incidentbestrijding”, stelt Patrick

Dankaart, manager technisch beheer en

onderhoud. “Want in noodgevallen kunnen

we in de Westerscheldetunnel rechtstreeks

inbreken op niet minder dan tien publieke

radiozenders om automobilisten te waarschu-

wen en te informeren. Die optie gebruiken we

in situaties waarin de tunnel moet worden

ontruimd, als aanvulling op de omroepinstal-

latie in de tunnel, maar ook om het verkeer

in de tunnel te waarschuwen voor bijvoor-

beeld een spoedrit van een ambulance. Dat

gebeurt enkele keren per week. We vragen

de weggebruikers dan om de linker rijstrook

vrij te houden. Inbreken op de radiozenders

is dus een belangrijk verlengstuk van onze

veiligheidscommunicatie. Het feit dat we niet

alleen de zenders van de NPO in de tunnel

doorgeven, maar ook een aantal populaire

commerciële stations, is in de tunnelwereld

best bijzonder.”

4G in de tunnelVoor mobiele telefonie is een aparte infra-

structuur in de tunnels aangelegd. Hoofdaan-

nemer KPN heeft in zowel de Westerschelde-

tunnel als de Sluiskiltunnel een ‘backbone’

aangelegd met glasvezelkabels, e-kelders met

zenden ontvangstapparatuur en om de 500

meter een GSM-antenne. De Westerschelde-

tunnel is vanwege zijn grote lengte onderver-

deeld in 15 secties met elk een eigen e-kelder

voor de GSM-communicatie-apparatuur. De

‘grote drie’ in de mobiele telefonie, KPN,

Vodafone en T-mobile, sluiten met hun eigen

antennes en ontvangers in de masten aan op

die centrale GSM-infrastructuur.

Patrick Dankaart: “Qua mobiele telefonie zijn

we nog in ontwikkeling. We werken er nu aan

om ook 4G in de tunnel beschikbaar te krij-

gen. De behoefte aan mobiel internet neemt

toe en veel verkeer dat door de tunnel gaat

heeft een zakelijk karakter en is ook onder-

weg afhankelijk van snel breedband internet.”

Redundantie is voor de N.V. Westerschelde-

tunnel een sleutelbegrip om ervoor te zorgen

dat de tunneltechniek en de communicatie

ook in noodsituaties blijft functioneren.

Dat is cruciaal voor de continuïteit van de

tunneloperaties en voor onbelemmerde

diensten hulpverlening bij pechgevallen en

calamiteiten. Die redundantie komt vooral

uit de verf in de twee bedieningscentra die

elkaars functie volledig kunnen overnemen.

Ook qua energievoorziening is alles gedaan

aan risicoreductie: het bedieningscentrum

aan de noordzijde van de Westerschelde en

de uitwijklocatie in het dienstengebouw aan

de Zeeuws-Vlaamse kant worden vanuit twee

verschillende elektriciteitsnetten gevoed en

hetzelfde geldt voor kritische veiligheidssy-

stemen zoals de tunnelventilatie, de pompen

van het bluswaternet en de communicatie-

voorzieningen in de Westerscheldetunnel.

Een tunnelveiligheidsplan voorziet in

draaiboeken en procedures om bij brand of

ongeval de in de tunnel aanwezige verkeers-

deelnemers snel en veilig te laten vluchten

en hulpverleners snel via de juiste route op

de juiste plaats te krijgen. Een hele reeks

maatregelen wordt door de operator in het

bedieningscentrum met één druk op de knop

vergaand geautomatiseerd in gang gezet. In

de daaropvolgende incidentbestrijdingsfase is

betrouwbare en storingsvrije communicatie

tussen de tunnelbuis en de buitenwereld van

vitaal belang. De N.V. Westerscheldetunnel

onderkent dit belang en heeft met de recente

investeringen in nieuwe infra de tunnelveilig-

heidscommunicatie toekomstproof gemaakt.

Siemens en SAIT bouwden een nieuw digitaal radionet voor optimaal bereik in het hele beheersgebied

31Verbinding juni 2015

Integrale bediening van communicatiefuncties. De nieuwe Sluiskiltunnel bij Terneuzen.

Voor tunnelwachten en hulpverleners zijn betrouwbare verbindingen de ‘lifeline’ bij tunnelincidenten. Uitwijklocatie bedieningscentrum aan de zuidkant van de Westerscheldetunnel.


Als André Greipel over de streep komt in de

166 kilometer lange rit van Utrecht naar

het werkeiland Neeltje Jans zit het er voor

de mensen van R&S Rental nog niet op. De

Duitser van het Lotto-Soudal-team sprintte

naar de zege, terwijl tegelijkertijd die zondag

120.000 zogenoemde spraakmomenten zijn

geweest. Dat zijn situaties waarbij een porto-

foon gebruikt wordt.

Aart Trees, directeur van R&S Rental, noemt

de portofonie rond La Grande Boucle een hu-

zarenstukje. “Het is groter dan bijvoorbeeld

de kroning van Willem-Alexander in Amster-

dam in 2013”, zegt hij. Al bijna een half jaar

aan voorbereiding is eraan voorafgegaan, als

de Grand Départ in Utrecht plaatsheeft met

een individuele tijdrit over 14 kilometer.

FleetmapR&S Rental en Entropia hebben de Tour-orga-

nisatie voorzien van Tetra-communicatie via

het Entropia netwerk voor onder andere de

organisatie, verkeersregelaars, beveiliging,

publiekbegeleiding, medische diensten, de

media en natuurlijk de reguliere gebruikers

van het Entropia netwerk zoals toezicht en

handhaving van Utrecht, Rotterdam en an-

dere doorkomst gemeenten. Om het geheel

tot een goed eind te brengen werden zo’n

750 Tetra-portofoons actief tijdens Le Grand

Départ du Tour Utrecht.

De 10-tallen lokale portofooncommunicatie

vragen heeft R&S Rental met bijna duizend ei-

gen analoge en digitale netwerken ingevuld.

De volledige communicatie in de Jaarbeurs

is hiervan het hoogtepunt”, zegt Aart Trees.

“Op zaterdag zijn er 220.000 spraakcontacten

geweest rond Le Grand Départ. Zondag tijdens

de eerste rit ongeveer 120.000. Technisch was

de start van de Tour de France in Nederland

wellicht een complexere organisatie dan tij-

dens de kroning in Amsterdam. In totaal heeft

R&S Rental 1500 toestellen geleverd.”

In de voorbereiding is de gehele koers voor

de zekerheid getest. Overal was de dekking

voldoende. Belangrijk is om samen met de ge-

bruikers de “fleetmap” te bepalen. Wie krijgt

hoeveel groepen tot zijn beschikking. Met een

professionele operationele coördinatie gaat

dat altijd goed. Zo ook nu, in samenwerking

met Sander Koot van de gemeente Utrecht is

een fleetmap samengesteld om alle porto-

foongebruikers in de juiste gespreksgroepen

onder te kunnen brengen, met centralisten

van defensie achter de microfoons van de

basisposten die de regie voerden over de

communicatie. Het is perfect verlopen. Op

de piekmomenten 650 simultane gebruikers

en om deze extra hoeveelheid gebruikers van

deugdelijke communicatie te voorzien heeft

Entropia in en om Utrecht haar netwerkca-

paciteit verdubbeld. Daarnaast was het NMC

van Entropia gedurende de hele koers extra

bemand om daar waar nodig bij te sturen.

“Het is vanuit technisch en gebruiksoogpunt

een mooi evenement om op terug te kijken”,

zegt Francois van Laarhoven van Entropia

Digital.

SGBOSander Koot is coördinator veiligheid ‘Grand

Départ Utrecht’. Vanuit organisatorisch

oogpunt heeft de organisatie van het vertrek

in Utrecht naast de communicatie in de eigen

stad ook de begeleiding van de wielrenners

naar Zeeland op zich genomen. Daarmee

steeg de uitdaging. Ten eerste moest hij

AC

TUEEL

Communicatie tijdens de Grand Départ van de Tour

220.000 spraakcontactenDe start van de Tour de France is niet alleen een lokaal evenement. Ook nationaal

en internationaal heeft een project als dit impact. R&S Rental heeft de Tetra-toestel-

len geleverd. Communicatie verliep over het netwerk van Entropia Digital. De les?

“Belangrijk was het om centraal de regie te hebben.”

Foto’s: Jan de Wild - www.shutterstock.com


rekening houden met de Franse organisatie.

Immers, al snel werd duidelijk dat alles op

het parcours gezien mag worden als ‘klein

Frankrijk’. Rond de koers zelf lag de regie

grotendeels in handen van de Franse toeror-

ganisatie. Daarnaast kwamen er van heinde

en ver (inter)nationale media met allemaal

hun eigen frequentie-eisen. Op de derde

plaats waren er lokale belangen (catering,

Nederlandse organisatie van de Grand Départ

Utrecht, veiligheidsdiensten) en nationale

belangen. Immers, langs de route hebben

gemeenten en diverse diensten ook commu-

nicatie nodig.

In oktober 2014 inventariseerde Koot daarom

waar precies de mogelijkheden en grenzen

lagen van wat wel en niet kan. Zo werd

contact gelegd met Agentschap Telecom over

de frequenties. Uiteindelijk heeft ‘AT’ 900

frequenties vrijgegeven. Koot: “Belangrijk

was het om op één punt de regie te hebben.

Zo’n actiecentrum hebben we op de zesde ver-

dieping van het nieuwe gemeentehuis (Stads-

kantoor Utrecht) ingericht. Daar zaten alle

organisaties die verbonden waren: Rijkswater-

staat, NS, wegbeheerders van de gemeenten,

politie, Veiligheidsregio en tal van andere. In

totaal zo’n zestig mensen”

Koot heeft afgekeken van de professionele

hulpverleners door de organisatie in te rich-

ten volgens het SGBO-model. “Het was een

beproefde methode, zodat iedereen de struc-

tuur herkende.” In een SGBO werkt iedereen

vanuit een vaste rol, zoals bijvoorbeeld Hoofd

Bewaken en Beveiligen, Hoofd Mobiliteit,

Hoofd Communicatie, Hoofd Handhaving en

Hoofd Informatie. Het geheel staat onder

leiding van een Algemeen Commandant.

InterferentieEr was onderscheid in diverse netwerken. Zo

werd van Entropia Digital het landelijke net-

werk ingezet. Op plekken waar geen dekking

was, is tijdelijk capaciteit toegevoegd. Het

Rode Kruis had eigen middelen. Daarnaast

waren er diverse kleinere analoge en digitale

netwerken.

De vrees van Agentschap Telecom betrof

vooral de internationale pers. “Zij komen met

eigen spullen en gebruiken soms zomaar een

frequentie. Dan krijg je risico op verstoringen.

Daarom heeft Agentschap Telecom eerst

alles goed van tevoren in kaart gebracht en

toen iedereen kwam alles gecontroleerd.

Wat bleek: renners en ploegleiders hadden

bijvoorbeeld hun eigen apparatuur verkeerd

ingesteld.”

Uiteindelijk is er het hele Hollandse gedeelte

van de Tour geen interferentie geweest, ook

tot de verbazing van Koot. “We hadden zeker

rond het start- en finishgebied wel gevreesd

voor onregelmatigheden, maar dat is niet

gebeurd. Mede dankzij het toezicht van AT.

Mogelijk is door het plaatsen van drie tijdelij-

ke zendmasten het mobiele netwerk in stand

gebleven, er zijn geen meldingen geweest dat

het noodnummer niet bereikbaar was.”

OVERIGE VERBINDINGSMIDDELEN/MAATREGELEN • Logsysteem in actiecentrum

• SSIMS (informatiesysteem Thales) op Actiecentrum en alle sectorposten. Dit is bemand door Defensie.

• Tourmakers app ten behoeve van sfeer en drukte beelden

• Private-GSM in Stadskantoor en Stadhuis

• Allemaal vaste posten door de stad met allemaal vaste aansluitingen

• Straalzenders voor parkeertransferia, videoschermen en tijdelijke camera’s


EERSTE DAG VAN U

ITG

IFTE

35 JAARVERBINDING

ROTTERDAM 1980

EERSTE DAG VAN U

ITG

IFTE

35 JAARVERBINDING

ROTTERDAM 1980

EERSTE DAG VA

N U

ITG

IFTE

35 JAAR

VERBINDING

ROTTERDAM 1980

Toen: 1993“GSM is een afkorting voor Global System for Mobile Communications en staat voor het Pan-Europese digitale autotele-

foonnetwerk. Met dit Europese autotelefoonnetwerk wordt het in de toekomst mogelijk voor de gebruiker om met zijn

Smart Card in combinatie met zijn of andermans autotelefoon te telefoneren in een willekeurig Europees land.

Het digitale GSM-net zal veel mogelijkheden bieden die het huidige analoge autotelefoonnetwerk niet heeft. Zo kan

er bijvoorbeeld goed en snel faxverkeer plaatsvinden via de autotelefoon, alsmede

datacommunicatie hetgeen via de autotelefoon een stuk sneller zal verlopen met

dit nieuwe digitale net. GSM werd in Nederland voor het eerst gedemonstreerd in

1992 tijdens de jaarlijkse Efficiency Beurs: de bedrijfsgroep Distributions van Radio

Holland Electronics introduceerde hiermede, als officiële vertegenwoordiger van

Motorola, GSM autotelefoons en de GSM ‘base station’.

Met de uiteindelijke introductie van GSM in Nederland op handen zal op de Ne-

derlandse telecommunicatie-markt zeer veel tegelijkertijd gaan veranderen. Het

verloren gaan van het monopolie van PTT Telecom zal naast het meer gedifferenti-

eerde aanbod van apparatuur en diensten ook een verlaging van tarieven met zich

meebrengen.”

TOEN

EN

NU

Nederland aan de GSMIn de serie Toen & Nu belichten we dit jubileumjaar een bedrijf dat of persoon die een speciale band heeft met Verbinding of met verbindingen. Of een ge-beurtenis. In dit nummer belichten we de introductie van GSM in Nederland uit Verbinding 10, 1993.

54,26 miljoen van de totaal 60 miljoen mobiele telefoonnummers zijn uitgegeven

Nu: 2015Het aantal beschikbare 06-nummers begint op te raken. Momenteel zijn al 54,26

miljoen van de totaal 60 miljoen mobiele telefoonnummers uitgegeven. Dat blijkt

uit onderzoek van GSM Helpdesk Nederland. Op dit moment zijn nog 5.740.000

Nederlandse mobiele nummers beschikbaar.

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) is belast met de uitgifte van telefoon-

nummers. Momenteel zijn alle nummers in de 061 tot en met de 065 reeks, alsme-

de de 068 reeks, bestemd voor mobiele telefonie, wat ruimte biedt voor 60 miljoen

mobiele telefoonnummers.

Omdat de bodem in het aantal mobiele nummers al in 2010 in zicht was, is het

ACM scherper gaan toezien op het doelmatig gebruik van de beschikbare mobiele nummers. Telecomproviders

worden geacht hun bestaande mobiele nummers waar mogelijk zo veel mogelijk te recyclen. Dit betekent dat een

mobiel telefoonnummer die in onbruik is geraakt na een afkoelperiode van circa een jaar weer terug in omloop

gebracht moet worden. Wie ooit een oud mobiel nummer heeft gehad, heeft grote kans nu iemand anders aan de

telefoon te krijgen op het moment dat dit oude nummer wordt gebeld.

De recycling van mobiele nummers is goed zichtbaar in het aantal nieuwe uitgegeven nummers. In de periode

tussen juni 2012 en heden zijn ‘slechts’ 3,14 miljoen nieuwe mobiele nummers uitgegeven. Eerder lag het uitgifte-

tempo aanzienlijk hoger.

Consumenten doen zelf ook langer met hun mobiele telefoonnummer. Steeds vaker wordt het 06-nummer bij een

overstap naar een andere provider meegenomen. In 2014 werd voor de 25 miljoenste keer een 06-nummer gepor-

teerd (meegenomen) naar een andere provider sinds nummerporteringen in 1999 mogelijk werden gemaakt.

Momenteel is minder dan de helft van de 54,26 miljoen uitgegeven mobiele nummers daadwerkelijk in gebruik. Uit

onderzoek van Telecompaper van begin juni bleek dat er in Nederland 20,6 actieve mobiele aansluitingen zijn.


Tijdens de expo Rampenbestrijding Incidentmanagement & Crisisbeheersing (eRIC) op 2, 3 en 4 juni 2016 op Vliegveld Twenthe is Verbinding aanwezig met een heus Verbindingsplein. Expo-santen uit de wereld van missiekritische communicatie presenteren daar hun noviteiten en kunde.

“Er wordt hard gewerkt aan een veiliger Nederland. Onze samenle-

ving roept om slimme antwoorden op de veiligheidsdreigingen van

de 21e eeuw. Het is noodzaak om overheid, industrie en vakspecialis-

ten met elkaar te verbinden en gezamenlijk de vele uitdagingen aan

te pakken om de veiligheid in ons land te waarborgen en te verho-

gen. Nederland heeft behoefte aan een platform waar bestuurders,

operationele hulpverleners, vakorganisaties en aanbieders van

producten en diensten elkaar ontmoeten. Daarom is het initiatief ge-

nomen voor een nieuw multidisciplinair vakevenement”, zegt Sander

Hesseling, directeur eRIC.

AanbestedingeRIC biedt een interactief platform waar theorie met praktijk gecombineerd wordt. Daarnaast geeft deze vakbeurs een impuls

aan de handel middels de ‘Aanbesteding Business Area’, waar in samenwerking met Born Legal de overheid en de markt

op interactieve wijze met elkaar verbonden worden. eRIC wordt bezocht door professionals die op bestuurlijk of uitvoerend

niveau betrokken zijn bij rampenbestrijding, incidentmanagement en crisisbeheersing.

Henk van Beek, uitgever Vakblad Verbinding: “Tijdens de eRIC komen kennis en netwerken bij elkaar. De branche kan met

elkaar spreken over actuele onderwerpen, zoals aanbestedingen en technieken. De bezoekers, zowel gebruikers als beleids-

makers, krijgen een mooie blik op de stand van zaken op het gebied van missiekritische communicatie. Zij zullen zien dat de

wereld van Verbinding een innovatieve markt is.”

Wilt u deelnemen of meer informatie over eRIC of het Verbindingsplein?

Neem dan contact op met Verbinding via [email protected]

PR

OD

UC

TNIE

UW

S

Verbindingsplein tijdens Expo Rampenbestrijding Incidentmanagement & Crisisbeheersing (eRIC)

Foto: VanderWolf Images - www.shutterstock.com

en mis geen nummer van

hét vakblad voor mobiele

communicatie in de openbare

orde & veiligheidssector

en het bedrijfsleven

A b o n n e e r n u o p

Wilt u een abonnement op Verbinding

voor slechts €59,95 per jaar?

Mail uw persoonsgegevens naar

[email protected]

(incl. 6% BTW)


Het festivalseizoen is in volle gang. Om festivals daadwerkelijk feestelijk te laten verlopen, worden naast beveiligingspersoneel, steeds vaker netwerkcamera’s ingezet om het toezicht op terrein, materiaal en mensen te optimaliseren. Festival Hotspot, specialist in evenementenau-tomatisering, installeerde tijdens het driedaagse dance festival Wish Outdoor in Beek en Donk begin juli een camerasysteem van Axis Communications.

De Axis Q60 en P55 PTZ Network Video camera’s zijn voorzien van geavanceerde zoomfunctionaliteiten. Ze zien tot 200 meter

haarscherp en het is eenvoudig in te zoomen om bepaalde situaties scherp in beeld te brengen. Zowel bij zeer fel zonlicht

als in het donker zijn de beelden nog steeds bruikbaar voor de beoogde beveiligingsdoeleinden. Onopvallend brengen de

camera’s zelfs de kleinste uithoeken van een festival goed in beeld. Beveiligingspersoneel kan zo zowel efficiënt als veilig

ingezet worden. Minder zichtbare beveiligingsmaatregelen dragen immers bij aan de algehele sfeer en uitstraling van een

evenement.

Axis camera’s voor sfeerbeheer festivals

RadioAccess lanceert SmartTalk RadioAccess, onderdeel van Koning & Hartman, lanceert een portofonie-over-smartphone-systeem ge-naamd SmartTalk. SmartTalk maakt het mogelijk om via een dataverbinding (LTE, 4G, 3G, GPRS of WiFi), ongeacht welke telecomprovider, op een smartphone of smart device gebruik te maken van portofonie.

SmartTalk, een Push-To-Talk over cellular (PoC) applicatie communiceert over LTE, 4G, 3G, GPRS en WiFi. Daardoor kunnen gebruikers

SmartTalk lokaal, landelijk en zelfs internationaal gebruiken. SmartTalk kan zowel als losstaand communicatiemiddel opereren, maar kan

ook als uitbreiding van een bestaand portofonienetwerk fungeren door het eenvoudig te integreren.

SmartTalk werkt vanaf een Android smartphone of

device, waardoor het niet meer nodig is om daar-

naast ook nog een portofoon te gebruiken. Met één

druk op de knop kan men direct praten met collega’s

binnen één of meerdere groepen. Naast de directe

spraakfunctie kunnen er ook tekstberichten gestuurd

worden, is het mogelijk om elkaars locatie te zien en

kunnen deelnemers ad-hoc aan een gesprek worden

toegevoegd.

Omdat SmartTalk-communicatie via de beveiligde en

redundante server van RadioAccess werkt, verloopt de

communicatie uiterst veilig. Daarnaast kan SmartTalk

ook in eigen beheer op een eigen server geïnstalleerd

worden.

Cuna heeft een nieuwe zelf ontwikkelde applicatie geïntro-duceerd bij Vopak Vlaardingen. Vopak kampte, net zoals veel an-dere bedrijven, met het probleem dat de mobilofoons in de meldka-mer onderling gaan ‘rondzingen’.

De applicatie die Cuna heeft ontwikkeld is

een TETRA AudioMatrix. Dit is een software

applicatie met het doel om rondzingen van

ontvangen audio te voorkomen. Het rondzin-

gen vindt plaats wanneer er meerdere mobi-

lofoons in één ruimte zijn opgesteld en zijn

afgestemd op dezelfde gespreksgroep. Het

rondzingen is een vervelende bijkomstigheid

wat middels de TETRA AudioMatrix-applicatie

goed verholpen kan worden. De applicatie

vergelijkt de afgestemde gespreksgroep,

push-to-talk en de ontvangststatus. Wanneer

een mobilofoon gaat zenden dan wordt op

de overige mobilofoons het audiovolume

tijdelijk uitgeschakeld.

Bestaande feedback killers moeten eerst het rondzingen detecteren wat absoluut merkbaar is voor de gebruiker. Dit wordt vaak als hinderlijk

ervaren. Met de nieuwe Cuna TETRA AudioMatrix is ook dit probleem verholpen.

Cuna ontwikkelt applicatie tegen ‘rondzingen’


CO

LUM

NExtreemMedio juni was ik een paar dagen op 63° noorderbreedte, nog geen 400 km onder de

poolcirkel. Scandinavië is voor mij bekend terrein, maar zo noordelijk was ik nog nooit

geweest. Op het eerste gezicht leek het voor mij gewoon, maar het tegendeel bleek waar.

Bijna midzomer, en ik kwam rond half twee ’s nachts aan. ’s Nachts? Het bleek gewoon

dag te zijn. Volop licht, en daar ga je je naar gedragen. Je raakt de draad compleet kwijt.

Alleen de klok geeft je wat houvast, en daar moet je je ook door laten leiden, anders ga je

vanzelf 24/7 door.

Het extreme verschil tussen zomer en winter zit niet alleen in de lengte van de dag. Zoals

voor Finnen vanzelfsprekend nam onze gastheer ons mee naar een echte, houtgestookte

sauna, vlakbij een van de 188.000 meren. Over extreem gesproken. De uitdaging voor ons

als gasten was meerdere malen van de hete sauna een duik nemen in het koude meer.

Hoewel ik dacht: “Zij liever dan ik”, heb ik dit uiteraard niet op me laten zitten. En dan te

bedenken dat zij dat ook doen bij -20, terwijl wij mochten duiken in water van 15 graden.

Over extreem gesproken.

Onze gastheer was Pelastusopisto, het opleidingscentrum voor de Finse veiligheidsdien-

sten. Zij zijn een van de partners van het Europese SALUS project, waarin wij ook samen

de extremen opzoeken wat betreft mogelijkheden rond communicatie voor hulpdiensten.

Samen met 16 partners kijken we hoe nieuwe technieken als LTE extreem betrouwbaar,

“mission critical”, gemaakt kunnen worden. 3GPP standaardisatie is uiteraard bezig met

de specificatie, maar in dit project kijken we wat haalbaar is.

Daarbij is interoperabiliteit tussen LTE en TETRA onderdeel van de oplossing. Deze com-

binatie is extreem belangrijk. LTE heeft zich intussen bewezen voor niet -missiekritische

processen, en wordt steeds belangrijker. Op termijn zijn er professionals die alleen LTE

gebruiken en moeten communiceren met TETRA-gebruikers. Richting een volledige transi-

tie zullen de verschillende technologieën langere tijd naast elkaar gebruikt worden. Naast

LTE en TETRA spelen ook technologieën als WiFi hun rol. Niet in de basis, maar wel in het

geheel, en is ook daar interoperabiliteit geëist.

In dit project proberen we de resultaten dicht op de realiteit te houden. Het bezoek van

dit jaar was een voorbereiding op een validatie in nagebootste scenario’s. Het oefenter-

rein van Pelastusopisto is ideaal, met een ontspoorde trein, een gekantelde vrachtwagen

op een stukje snelweg, een klein dorpje en nog veel meer elementen voor levensechte

scenario’s. Het mooie van deze afgelegen locatie is dat ze bijna alles mogen doen, omdat

toch niemand er last van heeft.

Bij de validatie gaan we mobiele breedband technologie inzetten om maximaal zicht

te geven op de incidenten. We gaan de extremen opzoeken. Wat kun je bereiken, en

wanneer houdt het op? En wat kun je doen om het toch nog één stapje verder te krijgen?

Grenzen verleggen, om zo het maximale te realiseren voor extreme betrouwbaarheid.

Volgend jaar ben ik er bij, en wie wil mag ook. Laat het even weten, dan is het te regelen.

Het is een eind reizen voor een extreme ervaring.

Frank Brouwer is Radio Expert bij TABEËL (www.tabeel.nl)

en CTO van FIGO BV (www.figonet.com).

42

ColofonVerbinding is een vakblad over mobiele

communicatie in de openbare orde &

veiligheidssector.

Jaargang 35, juli 2015, nummer 06

Verbinding verschijnt tienmaal per jaar. Toezending

geschiedt op abonnementsbasis en middels

controlled circulation.

Uitgever

Henk van Beek

Hoofdredacteur

Henk van Beek

Eindredacteur

Kitty Hemmer

Redactie Postadres

Ampèrestraat 7, 2316 DG Leiden

Telefoon: 06-284 170 73

Administratie: [email protected]

abonnementen: [email protected]

In dit nummer bijdragen van

Henk van Beek,

Job Konijnenberg,

Hans Vandam,

Frank Brouwer,

Andre van der Zijde,

Rob Jastrzebski

Ontwerp en opmaak

Media Services Uitgeest

Druk

Control Media Wildert, Wildert België

Abonnementen

Een jaarabonnement op VERBINDING kost € 59,95

inclusief 6% BTW. Een jaarabonnement loopt gelijk met

het kalenderjaar. Een jaarabonnement wordt aange-

gaan tot schriftelijke wederopzegging en automatisch

gecontinueerd indien niet voor één november van het

lopende jaar schriftelijk is opgezegd.

Disclaimer

Kopij kan worden ingezonden in overleg met de

redactie. Geplaatste artikelen hoeven niet noodzake-

lijkerwijs de mening van de redactie te vertegenwoor-

digen. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige

aansprake lijkheid voor de inhoud van artikelen van

derden, ingezonden mededelingen, advertenties en

de juistheid van genoemde data en prijzen.Fotokopie

en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk

op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na

schriftelijke toestemming van de redactie en onder

vermelding van: ‘Overgenomen uit Verbinding,

vakblad voor professionele telecommu ni ca tie’. Met

de vermelding van het jaar en het nummer.

ISSN-nummer 1386-4300

VERBINDING is een uitgave van THX 1138 B.V.

VerbindingUitgeverij

IP1000CRadio Controller

IP100FSVirtuele Radio

AP90MDraadloos LAN Acces Point

* Een geschikte (optionele) headset is hiervoor noodzakelijk

Full-Duplex communicatie dat werkt op een draadloos LAN netwerk*

GEAVANCEERD IP COMMUNICATIE SYSTEEM

Machtigingsvrij

Eenvoudig op te zetten systeem

Waterdichte terminals (IPX7)

Volledige roaming

Geschikt tot 100 gebruikers

Alleen de beperking van het aantalAcces Points bepaalt het breik IP100H

IP Portofoon

Icom Benelux distributeur: Amcom, Luzernestraat 24, 2153 GN, Nieuw-VennepTelefoon: +31(0)252 629 370 Fax: +31(0)252 629 371 www.wifiportofoon.nl

WIJ STAAN 24/7 KLAAR!

WWW.2-WAY.NL

EEN BETROUWBAAR P2000-NETWERK2WAY onderhoudt het P2000 mission critical netwerk. Dit netwerk is van cruciaalbelang voor de hulpdiensten van Openbare Orde en Veiligheid. Er worden hogeeisen gesteld aan dekking, beschikbaarheid en technische kwaliteit van het netwerk.Met de inzet van 2WAY worden alle aspecten van de gevraagde dienstverleningingevuld.

2WAY adviseert, ondersteunt en levert oplossingen ter ondersteuning van kritische bedrijfscommunicatie in de OOV-sector. Dit met slechts één doel voor ogen: veiligheid bieden aan hulpverleners door betrouwbare communicatie.

Jaargang 35, nummer 6, juli 2015 Mobiele ... -...

Documents

Transcript of Jaargang 35, nummer 6, juli 2015 Mobiele ... -...