Jaarbeeld15 - ANBI · ma niveau 1 te bemachtigen. Voor 2016 blijft participatie een speerpunt en...
15
Jaarbeeld 2015
Transcript of Jaarbeeld15 - ANBI · ma niveau 1 te bemachtigen. Voor 2016 blijft participatie een speerpunt en...
Jaarbeeld
2015
2 3
Voorwoord pag 4
Intergrale Cliëntondersteuning MEE en Xtra pag 6
Jeugdwerk pag 8
School Maatschappelijk Werk + pag 10
Welzijn in Sociale wijkzorgteams pag 12
Oudercoaches versterken ouderbetrokkenheid pag 14
Bouwlust werkt pag 16
Bus 63: Levend en lerend Wijkcentrum pag 18
Van Buurthuis naar Servicepunt XL pag 20
Het Jeugt Interventie Team bij Xtra pag 22
Digitalisering hulpverlening pag 24
Welzijn op recept pag 26
Jaarbeeld 2015
4 5
In 2015 hebben de grote transities in het sociale domein (Jeugdzorg, Participatie-wet en WMO) verder vorm gekregen. Transities waar Xtra een actieve rol in heeft gespeeld. In de Sociale wijkzorgteams en de Centra voor Jeugd en Gezin geven de medewerkers van Xtra de laagdrempelige en flexibele (basis)dienstverlening waar Xtra voor staat vorm.
Het afgelopen jaar heeft ons veel nieuws gebracht. Het Jeugd Interventie Team (JIT), Spel-aan-Huis en het Jongeren Informatie Punt (JIP) hebben zich aange-sloten bij Xtra. De gesprekken met MEE-ZHN om zich ook aan te sluiten, zijn succesvol afgerond. Xtra kreeg bovendien in 2015 de opdracht het school maat-schappelijk werk uit te voeren op alle Haagse basisscholen. We zijn steeds meer de brede basisvoorziening aan het worden die we voor ogen hebben.
De Servicepunten XL zijn in de loop van 2015 open gegaan. Burgers kunnen binnen lopen voor informatie en advies over zorg en maatschappelijke dienstverlening. Het bevorderen van de zelfredzaamheid en het actief meedoen aan de maatschap-pij zijn daarbij ons uitgangspunt. Op deze wijze worden ontmoeting, informatie en advies, ondersteuning en participatie naadloos aan elkaar verbonden.
Burgers bedienen zich daarnaast steeds meer van digitale middelen en ook Xtra heeft haar digitale dienstverlening versterkt en uitgebreid. Er is een speciale app
Voorwoord
ontwikkeld waarmee hulpverleners elkaar makkelijk kunnen vinden en de website voor Haagse ouderen groeit door naar een online platform. Samen met Stichting Buddynetwerk en Stichting Kompassie wordt gewerkt aan een online community waar mensen elkaar voor activiteiten kunnen vinden.
Om een samenleving te creëren waarin iedereen mee kan doen en meetelt, hebben onze maatschappelijk werkers, ouderen-en mantelzorgconsulenten, jeugdwerkers, crisis-en interventiemede-werkers, participatiewerkers en voorschoolleiders zich deskundig en betrokken ingezet. We hebben aan die deskundigheid in het afgelopen jaar extra aandacht geschonken maar ook de vele vrijwilligers die voor Xtra werken, zijn getraind.
Wij zijn ervan overtuigd dat we samen met de burgers in de wijken, vrijwilligers, medewerkers, en onze partners een leefbare en vitale samenleving realiseren. Wij hopen dat de selectie van onderwerpen die in dit jaarbericht aan bod komen, u een beeld geeft van zowel onze inspanningen als ook van onze resultaten.
Raad van Bestuur
6 7
Xtra Jaarbeeld 2015
De bestuurlijke fusie op 1 januari 2016 van MEE Zuid-Holland Noord en Xtra stelde beide organisaties voor belangrijke vragen. Hoe geef je de samenwerking concreet vorm in de wijken? Welke consulenten bedienen welke doelgroep? MEE heeft een eigen expertise (mensen met een beperking) en Xtra heeft de Wijkcentra met Servicepunten XL en de daarbij behorende dienstverlening al vormgegeven. Hoe sluit de dienstverlening van MEE daar het best bij aan? Een kopgroep van medewerkers uit verschillende organisaties heeft zich sinds mei 2015 over deze vragen gebogen.
KopgroepEen zo goed mogelijke cliëntonder-steuning voor alle burgers in de wijk. Daar zetten MEE en Xtra zich al jaren voor in, ieder vanuit een eigen invals-hoek. Bij het bundelen van krachten kunnen cliënten nog beter –integraal- worden ondersteund. Hoe geef je dat concreet vorm? Hoe profiteer je als organisatie het beste van elkaars kwaliteiten?
De kopgroep van medewerkers is in december van het afgelopen jaar met haar advies gekomen. De belangrijkste aanbevelingen waren: MEE consulenten draaien spreekuren in de Wijkcentra en houden kantoor in de panden van Xtra in de wijk. Ondanks wat opstartproblemen met de ICT en de vraag om meer spreekkamers staan de consulenten van MEE en Xtra naar tevredenheid in de Wijk-centra naast elkaar.
IntegraalHet ziet ernaar uit dat twee bewegingen ook naast elkaar kunnen bestaan: het behouden van eigen specialisaties en het deels kunnen beantwoorden van elkaars
vragen. Enkelvoudige vragen van iemand met een beperking worden ook opgepakt door consulenten van Xtra maar voor meervoudige vragen wordt een consulent van MEE ingeschakeld. Sommige vragen van cliënten worden ook gezamenlijk opgepakt. Is een cliënt bijvoorbeeld aangemeld bij MEE maar speelt er ook een WMO-aanvraag, kan dat alvast in het Wijkcentrum worden geregeld. Voor het komende jaar staat de kopgroep nog het een en ander te doen. Het samen-werkingsproces zal uiteraard goed worden gevolgd en er wordt een plan gemaakt voor samenwerking rond groepswerk in de wijk. Terwijl sociaal werkers van Xtra worden geschoold in het herkennen van LVB-problematiek (licht verstandelijke beperking) raken de medewerkers van MEE steeds meer thuis in het reilen en zeilen van de Wijkcentra. Op een organische manier raakt de cliëntondersteuning van beide organi-saties steeds verder geïntegreerd.
Integrale
Cliëntondersteuning MEE en Xtra
MEE-ZHN en Xtra heb-
ben hun krach-ten gebundeld. De ondersteuning van
mensen met een beper-king van MEE en de maat-
schappelijke dienstverlening van Xtra: een sterke combinatie.
9
Xtra Jaarbeeld 2015
SignalerenHet is een bekend beeld: groepjes jongeren op straat of op een pleintje in de buurt. De jongerenwerkers van Xtra zoeken contact met deze jongeren om te kijken wat hen beweegt. Ze brengen zulke groepen in kaart en signaleren eventuele problemen voortijdig. Dat kan alleen door dichtbij de jongeren te staan en de buurt echt goed te kennen. Samenwerking met anderen is daar ook bij nodig, zoals onder andere de wijkagent, leerkrachten, ondernemers in de buurt en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). De gezins-coaches die bij het CJG werken zijn snel ingeschakeld wanneer dat nodig blijkt. Het vinden van werk, school afmaken, het goed kunnen omgaan met geld -10 tot 15 % van de jongeren in Den Haag kan daar hulp bij gebruiken. Hulp om te leren op eigen kracht verder te gaan.
AntwoordDe bemiddeling van de jeugd-werkers bij het vinden van werk voor jongeren heeft niet alleen individueel maar ook via projecten vorm gekregen. In het restaurant H’eerlijk in Leidschen-veen kunnen jongeren zonder diploma of werk een jaar werken om een Mbo diplo-ma niveau 1 te bemachtigen. Voor 2016 blijft participatie een speerpunt en worden er nog meer leerwerkplekken opgezet. De kennis van de wijk en de jongeren is ook van waarde gebleken in het contact met de gemeente. Wanneer komende zomer in de haven van Scheveningen een olympisch dorp wordt gebouwd heeft het jeugdwerk alvast een creatieve inbreng gehad. De gemeente wil graag bezoe-kers onder de jeugd, jeugdwerk weet dat toegangskaartjes en vervoer een drempel zullen zijn. Het antwoord van jeugdwerk: jongeren kunnen flexibel ingezet worden om het opbouwen van dit dorp mogelijk te maken in ruil voor toegangskaartjes. Naast parti-cipatie zijn voor 2016 jeugdwerkloosheid en radicalisering belangrijke speerpunten van de jeugdwerkers van Xtra.
Jeugdwerkers stimuleren jonge-ren actief deel te nemen aan
de maatschappij. Eén van die jongeren, Nordin, is
voor zijn inzet zelfs beloond met een
Jeugdlintje. De visie op het Jeugdwerk heeft in de afgelopen jaren een ander accent gekregen. De nadruk is komen te liggen op het vergroten van de zelfredzaamheid van jongeren. Jongeren tussen de 8 en 23 die een steuntje in de rug nodig hebben en waar jeugdwerkers van Xtra mee in gesprek gaan. Dat doen ze niet meer in een buurthuis maar op straat. Met kennis van de wijk en door het leggen van verbindingen zijn het afgelopen jaar vele Haagse jongeren door de jeugdwerkers gestimuleerd om deel te nemen aan de maatschappij.
Jeugdwerk
8
10 11
Xtra Jaarbeeld 2015
De lagere school is één van de belangrijkste bouwstenen voor de toekomst van elk kind. Soms kunnen er zich problemen voordoen in de thuissituatie van een kind of op school waar een professional –de school maatschappelijk werker van Xtra- goed bij kan helpen. De gemeente Den Haag heeft daarom besloten het School Maatschappelijk Werk (SMW) op de 166 Haagse basisscholen te blijven organiseren. Dichtbij het kind en dicht bij de ouders. Sinds 1 augustus 2015 wordt de invulling daarvan verzorgd door Xtra. De school maatschappelijk werkers hebben daarbij de mogelijkheid autorisatie te verlenen voor verdergaande zorg-verlening. Dan hebben we het over SMW plus. Alles wat nodig is voor die plus, is bij Xtra in volle gang. Willem Heemskerk, teammanager School Maatschappelijk Werk bij Xtra: “We zijn volop in constructie en timmeren hard aan de weg.”
OplossingAl dwarrelt het stof nog neer van de grootste verandering in de jeugdzorg ooit –de overheveling van taken van overheid naar gemeenten- is er in korte tijd indruk-wekkend veel neergezet. Xtra heeft de kwaliteitsslag voor het School Maatschap-pelijk Werk in het kader van deze transitie voor haar rekening genomen en behalve trainen van medewerkers ook de structuur voor de samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) voorbereid. Vaste gezinscoaches van het CJG zijn gekoppeld aan de basisscholen waar de school maatschappelijk werkers ook werk-zaam zijn, waarbij men nauw met elkaar samenwerkt. De nieuwe rol van de school maatschappelijk werker plus is wat Willem betreft heel helder: “De schoolmaatschap-pelijk werker biedt preventieve, voorlig-gende hulpverlening die kortdurend is en op school wordt georganiseerd. Hij heeft een schakelende rol wanneer er specialis-tische jeugdzorg nodig is.” Ouders kun-nen worden doorverwezen, kinderen ook wanneer dat nodig is en binnen de veilige setting van een basisschool kan er met de intern begeleider vaak al een passende oplossing worden gevonden.
GesprekSinds augustus 2015 zijn er in Den Haag door het School Maatschappelijk Werk van Xtra circa 1700 dossiers in behande-ling genomen. Willem: “Wat veel voor-komt zijn vechtscheidingen. Een school maatschappelijk werker gaat dan met de ouders en het kind in gesprek. Eventueel worden ouders doorverwezen naar een speciale training van Jeugdformaat.” Het School Maatschappelijk Werk geeft ook sociale vaardigheidstrainingen aan kinderen of helpt ouders actief betrokken te zijn bij de schoolgang van hun kind. Willem: “Het gaat erom te voorkomen dat hulpvragen ernstiger worden en bij het CJG terecht komen.” Het dichtbij de kinderen zijn op school maakt preventie mogelijk wat Willem betreft.
School Maatschappelijk Werk +
Van de speel- goedvoorziening
Haagse Hopjes wordt dankbaar gebruik gemaakt door
duizenden Haagse kinderen. Vele fondsen hebben
bijgedragen.
12
Xtra Jaarbeeld 2015
EnthousiasmeIedere verandering kost natuurlijk moeite, maar als het ook iets oplevert slaat de balans positief uit. In de loop van 2015 zijn er intervisiebijeenkomsten voor de medewerkers van Xtra belegd. Vragen die tijdens de bijeenkomsten aan de orde kwamen waren: Hoe functioneert het Sociale wijkzorgteam? Hoe functioneer jij als consulent? Hoe vind je de samen- werking? Algemeen maatschappelijk wer-ker bij Xtra, Simone Visschers, is duidelijk in haar enthousiasme over deze nieuwe samenwerking. “Het werkt goed alle
kanten op. Ik vind het prettig om een casus met andere disciplines te bespre-ken en voor de andere deelnemers is het handig dat voorliggende voorzieningen makkelijk aangesproken kunnen worden.”
VisieHet kunnen aanhaken bij voorliggende voorzieningen is tevens onderdeel van de visie van Xtra. Het afschalen van de ondersteuning waar mogelijk is binnen die visie een vanzelfsprekendheid, ook voor de medewerkers. Simone: “Ik denk niet in termen van zorg, tenzij het heel
Welzijn in Sociale
wijkzorgteamsDoor de decentralisaties is sinds 1 januari 2015 de gemeente verantwoorde-lijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en voor de zorg voor langdurig zieken en ouderen. Daartoe heeft de gemeente onder andere Sociale wijkzorgteams in het leven geroepen. Multidisciplinaire teams die per wijk problematiek oppakken, signaleren en waar nodig buurtbewoners aan hulpverleners of voorzieningen koppelen. Vanuit Xtra nemen afhankelijk van het DNA van de wijk ouderencon-sulenten of maatschappelijk werkers deel en ook consulenten van MEE zitten in de teams.
13
Xtra en STEK luister-
den goed naar de klanten van de Voedsel-
bank. Samen met die klanten begonnen ze een Stadswerkplaats
waar meubels worden gemaakt en verkocht. Cordaid nomineerde
dit initiatief als finalist van de Cordaid Social
Venture.
ernstig is, ik denk in algemene hulp.” Bij het onderzoeken van een zorgvraag, wordt er zodoende breed gekeken naar wat er informeel of binnen de algemene voorzieningen mogelijk is en waar meer hulp geboden is, zit de zorgpartij vaak al aan tafel. Simone: “Het gaat erom een zo goed mogelijke oplossing te vinden. Voorheen kostte dat veel meer moeite en tijd. Nu met een kort berichtje naar een collega uit het team ben je er soms al.” De korte lijnen blijken ook daadwerkelijk kort te zijn wat Simone betreft en dat komt uiteindelijk de wijk en de burger ten goede.
14 15
Xtra Jaarbeeld 2015
Ouders willen graag het beste voor hun kind. Soms is het lastig die betrok- kenheid vorm te geven. Hoe communiceer je met de school van je kind als je de taal niet goed spreekt? Hoe weet je wat je kind allemaal leert in de groep? Om de ouderbetrokkenheid een ‘boost’ te geven zijn er in 2015 vanuit Xtra 29 oudercoaches ingezet op 48 Haagse (voor)scholen en peuterspeelzalen. In één jaar tijd is er in samenwerking met welzijnsorganisaties De Mussen, Boerenplein en Stichting Jeugdwerk veel werk verzet. Er kwamen ouders die ambassadeur werden voor andere ouders, er werden gesprekken met ouders gevoerd en samen met leerkrachten en leidsters gingen de oudercoaches op huisbezoek. Xtra heeft ingezet op het behalen van duurzame resultaten aan de hand van een eigen ontwikkelde methodiek.
RegisseurHet uitgangspunt op de scholen was: samen mét de ouders en niet over de ouders. Tenslotte is dat het doel: dat ouders regisseur zijn van de opvoeding van hun kinderen en zelf het goede voorbeeld geven. Om ouders die regierol te helpen pakken, werden ouders uitge-nodigd op school ambassadeur voor de ouders te worden.De aanwezigheid van de oudercoaches op de (voor)scholen en peuterspeel-zalen verlaagde voor ouders bovendien de drempel om met opvoedingsvragen te komen. Een vertrouwd gezicht in
de school, met kennis van de relevante buurtactiviteiten voor ouders en kinderen bleek de aangewezen persoon om vragen aan te stellen. De oudercoaches hadden in het geval van eventuele ernstige opvoedproblemen een signale-rende rol en met hun kennis van de wijk werd niet alleen de betrokkenheid maar ook de ouderparticipatie versterkt. Iedere maand werden er gemiddeld 52 huisbezoeken afgelegd, bij voorkeur samen met de leerkracht of leidster. Die konden op hun beurt zo nodig weer geholpen worden om met de ouders te communiceren.
Oudercoaches versterken ouderbetrokkenheid
StimulerenOuders konden niet alleen als ambas- sadeur aan de slag. De oudercoaches hebben in totaal 70 vrijwilligers onder de ouders geworven en wanneer zich taalproblemen voordeden werden ouders naar taalcursussen begeleid. Ook themabijeenkomsten voor ouders zijn georganiseerd en er is een verbinding gemaakt met thuistrainingen die kinderen van laagopgeleide ouders in hun onder-wijsvaardigheden stimuleren. Kortom: de oudercoaches waren een spin in het web voor alle betrokkenen op school. De door Xtra ontwikkelde methode van
oudercoaches die ouders werven om am-bassadeur te worden en zo weer andere ouders stimuleren tot ouderbetrokkenheid heeft zich in het afgelopen jaar zeker bewezen. De borging van de resultaten ligt ook bij de leidsters die door de gezamenlijke huisbezoeken allicht meer oog hebben gekregen voor ouderbetrokkenheid.
Drie vrijwilligers van Xtra die in tien
jaar tijd Haagse senioren bij 2400 belastingaangiftes
hebben geholpen, ontvingen een stadsspeld uit handen
van de stadsdeel-directeur.
16 17
Xtra Jaarbeeld 2015
kerken, moskeeën en maatschappelijke organisaties. Gaby: “Zelforganisaties hebben bij de bewoners een status van betrouwbaarheid en vaak immense netwerken in de buurt.” Al voordat de banenmarkt open ging, stonden er zo’n 50 mensen voor de deur. Het Wijkcentrum Bouwlust stond propvol met informatie stands van deelnemende bedrijven met wie werkzoekenden konden speeddaten voor een baan. In totaal bezochten meer dan 350 mensen de markt en uiteindelijk vonden ruim 35 wijkbewoners ook daadwerkelijk werk. Bij onder andere grote bedrijven zoals Media Markt, Jumbo en McDonalds maar ook bij een zorgverlener, Clementia. Gaby: “Een dame op de banenmarkt had al 600 sollicitatiebrieven gestuurd, die dag vond ze meteen werk.”
ZelfstandigHet aanspreken van een grote achterban werkt mee, maar ook het wegnemen van drempels. Voortvloeiend uit het succes van de banenmarkt, is nu in 2016 het project sociaal ondernemen gestart. Bij een eerste informatieavond hebben zich reeds 20 buurtbewoners gemeld met een plan om vanuit een uitkering als
zelfstandig ondernemer aan de slag te gaan. Een drempel die daarbij door een verandering in het gemeentebeleid wordt weggenomen: bijstandsgerechtigden houden langer hun uitkering tijdens de opstartfase van hun onderneming. Gaby :”Parallel daaraan willen wij het kader voor hen gaan aanleggen, helpen met een businessplan en begeleiden.” De goede samenwerking in 2015 heeft niet alleen banen opgeleverd maar ook een positieve ontwikkeling voor de wijk als geheel. Gaby: “Als mensen werk hebben, kunnen ze geld besteden, daar profiteert de middenstand weer van. Er verandert veel in een wijk als mensen aan het werk komen.”Dit najaar wordt er een tweede banen-markt georganiseerd in Bouwlust/Vrederust. Bouwlust Werkt
Opbouwwerker van Xtra, Gaby de Vries, is betrokken bij verschillende projecten rondom werkgelegenheid. In 2015 begeleidde hij de Werkgroep Tolerantie –15 vertegenwoordigers van religieuze en maatschappelijke organisaties uit de buurt- met het organiseren van een banenmarkt in de wijk Bouwlust/Vrederust: Bouw-lust Werkt! De banenmarkt bleek een groot succes. Niet alleen vonden ruim 35 mensen er een baan, er kwam ook een nieuw initiatief uit voort: sociaal ondernemen in de buurt. Gaby: “Er verandert veel in een wijk als mensen aan het werk komen.”
AchterbanWanneer verschillende partijen een project starten, is een coördinator die met twee benen in de wijk staat van groot belang. Gaby van Xtra is zo iemand. De Werkgroep Tolerantie wilde een banen-markt organiseren en Gaby bracht alle partijen bij elkaar en begeleidde het hele
traject. De Businessclub Escamp, de gemeente Den Haag, STEK (Stad en Kerk) en Stichting Building Better People werkten allen mee om van de banen-markt een succes te maken. De Werkgroep Tolerantie bracht een grote achterban van werkzoekende buurtbewo-ners mee vanuit de bij hen aangesloten
Geïsoleerde vrouwen uit de
Schilderswijk vinden aansluiting dankzij door
Xtra opgeleide wijkcontact-
vrouwen.
18 19
Xtra Jaarbeeld 2015
Toen bewoners uit de wijk Buytenwegh in Zoetermeer aangaven zich niet veilig te voelen in hun buurt zijn de welzijnsorganisaties Palet Welzijn, PIEZO en Xtra in opdracht van de gemeente een onderzoek gestart. Wat bleek? Bewoners wilden zelf graag iets doen aan verbetering van de leefbaarheid in hun buurt, ze wisten alleen niet hoe. Bus 63 (Busken Huethove 63) is de weerslag van wat bewoners wensten en met ondersteuning van Xtra en partners nu zelf dragen: een rijtjeshuis waarin stagiaires van het ID-college leren, de wijkbewoners work-shops organiseren en projecten voor de buurt gezamenlijk vorm krijgen. Het succes van Bus63 zit ‘m in het uitgangspunt: de ‘bus’ is vertrokken vanuit de bewoners zelf.
GewoonEen gewoon ruitjeshuis dat vijf dagen per week dienst doet als Wijkcentrum. In dit geval een Wijkcentrum waar buurt-bewoners zelf om hebben gevraagd. Op de begane grond kunnen bewoners koffie drinken, de krant lezen, compute-ren en worden ze ontvangen door andere buurtbewoners. Er worden workshops gegeven voor en door mensen uit de wijk; een cursus breien of behangen. De mbo-stagiaires van het ID-college krijgen op de zolder les en worden bijgestaan in hun stages door 3 hbo-studenten Social Work die ook bij Bus63 hun stage vormgeven. 21 mbo-studenten in de richtingen Zorghulp, Sociaal cul-tureel werk, Sociaal maatschappelijke dienstverlening en helpende Zorg en Welzijn werken in Bus63 aan hun opdrachten. Waar zij leren, leren de buurtbewoners en de professionals ook van de projecten die gezamenlijk worden opgezet.
KlusjesZo lag er de vraag van bewoners om een speelgoedbank te starten. Inmiddels halen 200 kinderen uit gezinnen met weinig inkomen iedere maand iets op.
Worden de kinderen voor een verjaardag uitgenodigd, mogen ze voor de jarige speelgoed komen halen. Een ander pro-ject dat wijkbewoners samen met de sta-giaires hebben opgezet, is het zakgeld-project. Jongeren tussen 8 en 18 jaar die geen zakgeld krijgen en daardoor even-tueel ‘proletarisch winkelen’ of op een andere manier overlast geven, ontvangen in ruil voor klusjes voor de gemeente of de woningcorporaties zakgeld. Ruim 20 jongeren maken daar gebruik van en vegen straten, ruimen vuurwerk op en leren tegelijkertijd met geld omgaan. De hele wijk profiteert mee van de projecten. Geen wonder dat in de wijk Meerzicht nu een vergelijkbaar Wijkcentrum is gestart.
GrenzeloosNiet alleen wijkbewoners en studenten leren van en met elkaar in Bus63. De eer-ste verdieping van het huis biedt ruimte aan anderen: de wijkagent, de wijkver-pleegkundige, een juridisch spreek-uur, de pastorale instelling Halte 2717. Grenzeloos leren is de achterliggende gedachte en ook de medewerkers van Xtra die meedenken en faciliteren maken dat waar door goed naar de wijkbewoners te luisteren.
Bus 63: Levend en lerend Wijkcentrum
20 21
Door de decentralisatie van overheidstaken sinds 1 januari 2015 hebben de traditionele buurthuizen waar burgers voorheen veelal voor activiteiten kwa-men een andere invulling gekregen. De Haagse gemeente heeft volop ingezet op preventie als het gaat om zorg en welzijn. Buurthuizen zijn daarom door Xtra ontwikkeld tot Servicepunten XL, Wijkcentra waar buurtbewoners terecht kunnen met vragen over zorg (WMO), wonen, jeugd, werk en welzijn. Ook kunnen ze er vrijwilligerswerk vinden en trainingen volgen. Het bevorderen van de zelfredzaamheid van burgers, in lijn met de visie van Xtra, staat daarbij op de voorgrond. Als spil in de wijk blijven het tevens plekken voor ontmoeting en activiteiten gerund door buurtorganisaties, stagiaires en vrijwilligers die ondersteuning krijgen van Xtra.
Van Buurthuis naar
Servicepunt XLColumnist
Hugo Borst kwam bij de opening
van het Alzheimer Café in Haagse Hout vertellen over de dementie van zijn moeder.
Een memorabele avond met meer dan 100
bezoekers.
Xtra Jaarbeeld 2015
ActiefDe dertien over de stad verspreide Servicepunten XL werden het afgelopen jaar door bijna 29.000 burgers bezocht. Buurtbewoners konden er het antwoord vinden op uiteenlopende vragen over zorg, werk, financiën, jeugd, ouder worden en vrijwilligerswerk. Veel andere partijen uit de wijk wisten en weten het Servicepunt XL ook te vinden. De wijk-agent, zorgorganisaties zoals Middin en Parnassia maar ook allerhande buurtor-ganisaties houden er hun activiteiten. De cliëntondersteuners van Xtra helpen niet alleen bewoners via kortdurende trajecten maar zijn als kenners van de wijk ook actief in het koppelen van bewo-ners aan vrijwilligers, instanties en elkaar.
Met MEE in huis is de cliëntondersteuning nog breder geworden, ook mensen met een beperking en vragen over specifieke zorg worden geholpen in het Servicepunt XL. Als poort voor algemene voorzienin-gen is het Servicepunt XL inmiddels niet meer weg te denken.
OmslagBij alle cliëntondersteuning is de insteek van Xtra: ‘Wat is er aan de hand en waar wil je naartoe?’ Waar in het oude buurthuis-denken de teneur eerder was ‘hoe kunnen we je helpen?’ is de om-slag naar hulp bij het versterken van de zelfredzaamheid op gang gebracht. Voor de komende jaren valt daar nog steeds de meeste winst te behalen: versterken van het bewustzijn dat snel helpen en geholpen worden op de lange duur niet altijd behulpzaam is. Het gaat er vooral om dat mensen leren om het zelf te doen en zodoende niet terug hoeven te komen. Ook daarom zet Xtra in op goede banden met alle partijen in de wijk en worden niet alleen de cliëntondersteuners getraind om deze omslag in het denken eigen te maken. Ook buurtbewoners worden via gesprekken betrokken bij het versterken van de wijk mét elkaar.
22 23
Xtra Jaarbeeld 2015
SamenwerkingOm wijkgericht te kunnen werken zijn de Haagse stadsdelen toegewezen aan trajectbegeleiders van het JIT die daarbij ook aansluiting hebben gerealiseerd met de jeugdteams en de sociale wijkzorg-
teams. Het JIT neemt vanuit zijn specifiekeexpertise voor oudere jeugd deel aan het in 2015 in het leven geroepen Boven-stedelijk Jongeren Platform. De samenwer-king tussen hulpverleningsorganisaties, de gemeente en andere partners uit de
wijken is verder uitgebouwd, terwijl de samenwerking met scholen, werkge-vers, woningbouwcorporaties en de GGZ onverminderd voortging. Dit leidt tot het terugdringen van schooluitval, het leren zelfstandig te wonen, het toeleiden van jon-geren naar werk of behandeling –alles wat kan bijdragen aan een zelfstandig bestaan. En de jongeren zelf? Het JIT heeft in 2015 van het Straatconsulaat de verbetersticker uitgereikt gekregen: een uitdrukking van waardering voor hoe het JIT jongeren laat meedenken met de organisatie.
ZelfstandigJongeren hebben de meeste problemen op het gebied van werk, huisvesting en financiën. In het afgelopen jaar zijn 1000 jongeren door het JIT op weg geholpen. Soms met een verwijzing, soms was een enkel gesprek afdoende maar meer dan 700 trajecten zijn in 2015 succesvol afgerond op diverse JIT projecten. De hulpverlening aan zwerfjongeren heeft zich in het afgelopen jaar met het project ExpEx (Experienced Experts) sterk gemaakt voor het inbrengen van ervaringsdeskundigheid bij hulpverle-ningsinstanties en de gemeente. De ex-zwerfjongeren kunnen na een training ook weer andere jongeren helpen als maatje. Om zwerfjongeren te begeleiden vraagt het toewerken naar een eigen woning regelmatig om een tussenstap, een veilige plek op weg naar een kansrijker leven. Een jaar van verandering was ook een feestelijk jaar met de opening van JIT Wonen en het vieren van het 10 jarig bestaan van het JIT.
Een zelfstandig bestaan opbouwen en deelnemen aan de maatschappij is niet voor iedere jongere even mak-kelijk. Schulden, werkloosheid, midde-lengebruik, radicalisering, psychiatri-sche problematiek –het zijn maar een paar voorbeelden van waar jongeren soms mee te kampen hebben. Het Jeugd Interventie Team (JIT)begeleidt risico- en probleemjongeren van 12 tot en met 26 jaar. Sinds 1 januari 2015 is het Jeugd Interventie Team van Bureau Jeugdzorg naar Xtra overgegaan. Een grote verandering die ook weer nieuwe mogelijkheden schept: de intensieve, individuele begeleiding van het JIT in combinatie met de collectieve werkwijze van Xtra geeft een nieuwe impuls aan de wens de eigen kracht van jongeren te versterken. Niet op een kantoor, maar daar waar de jongeren zijn. Daar kunnen ze het beste geholpen worden hun net-werk op te bouwen en hun vaak complexe problemen aan te pakken.
Het Jeugd Interventie Team bij Xtra
De verplichte
maatschappelijke stage van scholieren
kan anders. Het project JijDoet vraagt aan
de jongeren wat zij écht willen en maakt ruimte voor een
persoonlijk experiment. Een initiatief van Xtra uit Zoetermeer.
25
Xtra Jaarbeeld 2015
Dat burgers steeds ‘digitaler’ worden staat buiten kijf. Hoe vertaal je dat naar goed werkende hulpmiddelen? Xtra heeft in 2015 meerdere projecten verder uitgebouwd of ontwikkeld: SWELP (swipe for help), de eigen website voor online hulpverlening, de online community Join the Club in samenwerking met o.a. Stichting Buddynetwerk en Stichting Kompassie en een website speciaal voor ouderen. Ook sluit Xtra aan bij de gemeentelijke campagne Allemaal Digitaal met als doel zoveel mogelijk ouderen te scholen in het gebruik van een tablet. Beleidsadviseur van Xtra, Conny van den Berg: “We willen ook heel graag dat ouderen mee gaan in de ontwikkeling.”
BelangstellingWat zou het handig zijn indien hulpver-leners elkaar snel via een beveiligde chat zouden kunnen vinden. Even een berichtje sturen over een klant naar een collega zodat die klant snel geholpen is. De door de gemeente Den Haag en Xtra ontwikkelde app SWELP doet precies dat. Geen wonder dat er onder medewerkers van Xtra veel belangstelling voor is. Meer dan de helft van de medewerkers gebruikt de app inmiddels. De gedachte is dat ook klanten van Xtra via de app met Welzijn kunnen communiceren en dat andere hulpverleners er eveneens gebruik van gaan maken. Conny: “Het lijkt erop dat deze app hét communicatie-middel voor hulpverleners kan gaan worden.” Sinds januari 2016 is de app gratis te downloaden.
OntwikkelingOuderen hebben nog terrein te winnen in het gebruik van digitale middelen. Xtra wil zich daar op meerdere manieren voor inzetten. De website haagseouderen.nl is in 2015 technisch verbeterd. De website die veel op ouderen gerichte informatie biedt, zal in 2016 bovendien nog interac-tiever worden. Een andere belangrijke
ontwikkeling waar het afgelopen jaar een start mee is gemaakt: het door klanten zelf laten beheren van hun eigen online dossiers. Dat is al een optie via hulpon-linedenhaag.nl maar Xtra zal dit nu ook als standaardmogelijkheid inbouwen in het nog te ontwikkelen registratiesysteem XTRAonline. Zelf je dossier beheren is ook een vorm van zelfredzaamheid.
ProfielDat samenwerking veel kan opleveren blijkt uit de gesprekken die Xtra voerde met Stichting Buddynetwerk en Stichting Kompassie. Conny: “Na een paar keer praten kwamen we tot het plan voor Join the Club. Een online community waar klanten een profiel kunnen aan-maken en contacten kunnen opdoen. Niet op basis van een beperking maar op basis van wat je leuk vindt.” De online ontmoeting zou het offline ontmoeten in de hand moeten werken. Conny: “We willen nadrukkelijk ook de offline ontmoeting kwalitatief goed vormgeven zodat mensen zich via warme overdracht ergens thuis kunnen voelen.” Dit projectplan is recentelijk voorgelegd aan de gemeente Den Haag en aan het Platform Zorgvrijwilligers.
De wijk Rivieren-buurt kreeg er een
prachtig multifunctioneel centrum bij: O3. Xtra is één
van de partners in deze Brede School Plus waar alle buurt-
bewoners terecht kunnen voor workshops, de huisarts of gewoon
een praatje.
Digitalisering
hulpverlening
24
26
Xtra Jaarbeeld 2015
groeien. In 2015 is het aangesloten aantal praktijken gegroeid naar 13 en zijn er circa 90 doorverwijzingen geweest. Vooral praktijkondersteuners GGZ weten Welzijn op deze manier te vinden. De patiënten die worden doorverwezen hebben meestal nog niet eerder met Welzijn te maken gehad. Het grootste deel van de vragen die binnenkomen hangen samen met financiën en eenzaamheid.
De meeste doorverwezen patiënten zijn daarbij volwassenen tussen de 23 en 55 jaar. Huisartsen zelf geven aan tevreden te zijn met deze vorm van samenwerking. Ze zouden nog meer doorverwijzen wanneer ze daar aanleiding toe zien.
Hoe vergroot je de zelfredzaamheid van burgers? Vanuit de breedte van Welzijn is het zoeken van samenwerking een belangrijk middel om die vraag te beantwoorden. De samenwerking met huisartsen bijvoorbeeld. Huisartsen constateren een toename van lichte GGZ-problematiek en ervaren daarnaast zelf een steeds hogere werkdruk. Xtra ontwikkelde in 2015 Welzijn op recept om bij te dragen aan het verbeteren van de gezondheid van burgers door het aanpakken van psychosociale problemen. Vijf welzijnsrecepten die de huisarts snel kan inzetten en zijn patiënt direct in contact brengt met Welzijn.
AanspreekpuntOm de patiënten met psychosociale problemen snel en efficiënt te helpen, blijken huisartsen een toegestoken hand goed te kunnen gebruiken. In een drukke praktijk heeft een huisarts niet de tijd om uit te zoeken waar een patiënt andere mensen kan ontmoeten of hulp kan vragen bij schulden. Xtra koppelt een welzijnscoach aan een huisartsenprak-tijk en houdt er in een enkel geval zelfs spreekuur. Gestroomlijnd krijgt het aanbod van Welzijn vorm in vijf welzijns-recepten: meer bewegen, samen eten, voor anderen, vrije tijd en advies/onder-steuning. Belangrijk is vooral dat de welzijnscoach het aanspreekpunt voor de huisarts is. De welzijnscoach kent
het aanbod in de wijk en maakt deel uit van een multidisciplinair welzijnsteam. Bij doorverwijzing via Welzijn op recept nodigt de welzijnscoach de patiënt uit voor een gesprek. De toegestoken hand naar de huisarts is uiteindelijk een toegestoken hand naar het vergroten van de zelfredzaamheid van de burger.
AandachtVan externe partijen heeft Welzijn op re-cept de nodige aandacht gekregen. Als voorbeeld van zorginnovatie stond het in een online magazine van de gemeente Den Haag en Lijn 1 schreef er een artikel over voor haar online jaarbeeld. De bekendheid van Welzijn op recept bij huisartsenpraktijken begint ook te
Het Vadercentrum in Laak won in 2015 de
Haagse Hulde voor haar vernieuwende vrijwilligers-
beleid. Het thema was ‘Haagse Buurtkracht, samen voor elkaar’.
Het Vadercentrum ondersteunt vele Haagse mannen in hun
vrijwillige bijdrage aan de wijk.
Welzijn op recept
27
