Jaap Rosema - Hanze...Aantal ll’n 31 38 47 41 44 40 % A 39 45 47 41 41 38 % B 42 32 23 39 27 30 %...
26
Opbrengstgericht leiderschap een presentatie door Jaap Rosema Winsum, april 2012
Transcript of Jaap Rosema - Hanze...Aantal ll’n 31 38 47 41 44 40 % A 39 45 47 41 41 38 % B 42 32 23 39 27 30 %...
Opbrengstgericht leiderschap
een presentatie door
Jaap Rosema
Winsum, april 2012
Waartoe zijn wij (onderwijsmensen) op aarde?
Waartoe ben ik (als schooldirecteur) op aarde?
?
Opbrengstgericht Leiderschap
Waarden: het beste uit kinderen halen, brede ontwikkeling bieden, optimale kansen bieden, voorbereiden op de wereld, betrokken burgers, gelukkige mensen, zelfverantwoordelijke zelfbepaling, enz.
Wat willen we doen? Wat is onze opdracht?
Waar doen we het voor?
Een moreel doel van de hoogste orde is een school waar alle leerlingen leren en wat de leerlingen leren hen in staat stelt om succesvolle burgers in een kennissamenleving te worden.
Michael Fullan, 2003
…zonder basisvaardigheden is het
lastig om goed te kunnen functioneren
in de huidige samenleving Paul Schnabel
2011
Wat wil de overheid?
• Inzet: een hoogwaardige kenniseconomie
• Effectief VVE
• Betere doorgaande lijnen (referentieniveaus)
• Meer opbrengstgericht werken: het streven
om het maximale uit de leerlingen te halen
Opbrengstgericht werken is een middel
om waarden vorm en inhoud te geven
waarden
Wat is opbrengst gericht werken? Een drietal omschrijvingen:
1: Meetgestuurd of datadriven onderwijs in 4 stappen:
1. Bepalen en vastleggen van doelen en standaarden
2. Verzamelen en registreren van informatie
3. Analyseren en interpreteren van gegevens
4. Nemen van beslissingen op basis van voorgaande
2: OGW is een bewuste, systematische en cyclische werkwijze
waarbij betrokkenen in en om de school zich in het streven naar de
kwaliteit van de totale ontwikkeling van de leerlingen, hun
professioneel handelen mede laten sturen door de uitkomsten van
metingen, toetsen en observaties van vooraf door hun zelf gestelde
doelen. Gesteld op het niveau van de leerling, leerkracht, team,
directie, bestuur en ouders. (bron: kpc)
De zogenaamde Ketenbenadering
3. OGW is het systematisch en
doelgericht werken aan het maximaliseren
van prestaties. Het is een werkwijze
waarbij de resultaten van leerlingen
direct worden benut voor de planning en
de inrichting van het onderwijs.
Besturen zijn verantwoordelijk…….
www.schoolaanzet.nl
Keuze van L&E om opbrengst-gericht
te gaan werken (bestuur, school, groep, ouders en leerlingen)
Waarom?
-De waarden die je hebt, optimaal realiseren!
-Recht van kinderen op excellent onderwijs
-Gemeten onderpresteren van lln. stoppen
-Kinderen krijgen maar één kans
-Toeval of lln. goed onderwijs/kans krijgen
uitsluiten. Ieder kind heeft dat recht. Dus de
lat voor leerkrachten moet hoog
Wat zijn volgens de wetenschap
belangrijke condities voor
opbrengstgericht onderwijs?
• Een ambitieus onderwijsleerklimaat
• Versterken van de talige dimensie
• Onderwijseffectiviteit is instructie-effectiviteit
• Beter omgaan met verschillen, zowel
preventief als curatief
• Onderwijskundig leiderschap
Wat kenmerkt succesvolle
(opbrengstgerichte) scholen?
• Een duidelijke visie en ambities over hoe elke leerling succesvol in de school en later in de samenleving kan zijn
• Vormen onder leiding van een door iedereen gesteunde schoolleiding een professionele leergemeenschap
• Maken gebruik van data om hun onderwijs te verbeteren
• Sterk gericht om steeds hun lesgeven en leren te veranderen
• De enige manier om resultaten te
verbeteren is het verbeteren van de
instructie
• Bij het verbeteren van de instructie
moeten scholen een weg vinden om te
veranderen wat in de klassen gebeurt
Hoe kwamen de beste scholen aan de
top? (McKinsey 2007)
naar: Allyn & Bacon 2008 ©
We willen ons verbeteren! en componenten voor effectieve schoolverbeteringen zijn:
Resultaatgerichte
doelen
Data
Leerlingvolgsysteem
Lesgeven verbonden met leren
Professionele
ontwikkeling
Het leren van
de school als
organisatie
Een samenwerkend
team
Ketenbenadering
AANPAK SCHOOLVERBETERING
1. Gebruik data LVS
5. Met welke aanpak kunnen het beste
resultaten worden geboekt?
4. Doel interventies
3. Wat moet er gebeuren?
2. Analyseer/verklaar de data
7. VERBETERPLAN c.q.
monitoring daar van
6. Toetsbare doelen vaststellen
(White, 2005)
De (kwaliteit van de)
leerkracht is cruciaal
En wie is daarvoor
eind-verantwoordelijk ?
Onderwijskundig leiderschap
is cruciaal voor het succes
van een school !
Onderwijs is mensenwerk !
waarden
reflecteren
mobiliseren
waarderen inspireren
Vanuit de waarden de tool
PDCA toepassen
Directeur: IMWRC
controleren
(behoefte van)
de leerling
staat
centraal
Leerkracht
past haar gedrag
op basis meetgegevens
hier op aan
Leerkracht
onderwijst en meet de
opbrengsten
Directeur checkt, bevraagt, faciliteert
ondersteuning,
controleert,
beoordeelt en
stuurt
gesprekkencyclus,
observeren,
teambijeenkomsten
enz.
support van
o.a. de ib-er
Hoe doen we dat bij L&E ?
1. Er is een meerjaren Koersplan
2. Er is een meerjaren Schoolplan 3. We maken op basis hiervan en op basis van
jaaropbrengsten een Schooljaarplan met activiteiten en
opbrengstdoelen
4. Op basis hiervan maken we een Groepsplan met
opbrengstdoelen en ondersteuningsbehoefte
5. Er is een Handboek Kwaliteits-zorg en IPB die o.a.
in dienst staan van planning en opbrengsten
Sector directie directeur van een onderwijsteam
Doelen/activiteiten:
-welke, waarom, hoe
hoog en wat heb je
nodig?
Begin van het jaar
Tussentijdse (opbrengst-)
gesprekken
Functioneringsgesprek
Beoordelingsgesprek
Afrondend gesprek over
Schooljaarplan
Nieuw schooljaarplan Steun sectordirectie en staf
Steun bovenschoolse i.b.-ers
Steun collega-directeuren
De praktijk in de organisatie
Schooldirectie Leerkrachten/team/MR
Doelen/activiteiten:
-welke, waarom, hoe
hoog en wat heb je
nodig?
Einde schooljaar en begin van
het jaar
Tussentijdse (opbrengst-)
gesprekken (CITO-M en E)
Functioneringsgesprek
Beoordelingsgesprek
Afrondend gesprek over
jaaropbrengsten
Nieuwe input schooljaarplan en
schooljaarverslag
Steun directeur (en staf)
Steun i.b.-er
Steun collega’s
De praktijk op school
Welke tools gebruiken we?
OPBRENGSTEN in percentages ABCDE juni
Rekenen Spelling / Fonemisch
Bewustzijn
DMT – Taal voor
kleuters
Begrijpend lezen
AB ABC AB ABC AB ABC AB ABC
D E D E D E D E
Beknopte analyse (door vorige leerkracht juni):
Analyse en actie. Waren de doelen bereikt. Wat moet er volgend jaar gaan gebeuren (neem mee in je overdracht)
Denk bijv. aan directe instructie - begeleide inoefening – leertijd – hulpmiddelen – groepsplan – hulpplannen –
klassenmanagement – pedagogisch klimaat
Rekenen
Spelling DMT - Taal voor
kleuters
Begrijpende lezen
DOELSTELLINGEN voor februari
Gewenst (minimaal) resultaat vlgs. inspectie/L&E : AB min. 50%/65%, ABC min. 75 %/85%, D max. 15 %/10 % , E max. 10
%/5%
Gewenst (minimaal) resultaat vlgs. vorig doelstellinggesprek:
Rekenen: AB min. ABC min. D max. E max.
Spelling/Fonemisch Bewustzijn: AB min. ABC min. D max. E max.
DMT / Taal voor kleuters: AB min. ABC min. D max. E max.
Begrijpend lezen: AB min. ABC min. D max. E max.
Heb je iets nodig? Eventueel nadere afspraken:
Voor akkoord:
Rekenen & Wiskunde
1. Wat zien we? Wat valt op? Welke feiten constateer je?
2. Hoe kan dit? Wat zijn de oorzaken? Hoe kom je daar op? Kun je verbanden ontdekken?
3. Zie je punten waarop we kunnen sturen?
Groep 3 4 5 6 * 7* 8*
M E M E M E M E M E M
Aantal ll’n 31 38 47 41 44 40
% A 39 45 47 41 41 38
% B 42 32 23 39 27 30
% C 10 8 28 15 23 30
% D 6 13 2 2 7 0
% E 3 3 0 2 2 3
% AB 81 77 70 80 68 68
% ABC 91 80 98 96 91 98
Inspectie VS* 50 61 71 78 84 89 DE score Max 25%
School VS 33,3 55,4 79,6 88,9* 101,1
*
113,7
*
Streefdoel
A B 80 80 80 80 85 85 80 80 78 80 77
A B C 90 90 90 95 90 95 90 92 95 95 95
Voorbeeld dia Data-bespreking in het team
…voor de data verwijs ik naar de bijbehorende PowerPoint met de nieuwe
data en het Schooljaarplan 2011-2012. We constateren volgende zaken: …
Vakgebied Inspectienorm
50% AB
75% ABC
L&E-norm 2015
60% AB
85% ABC
Schoolnorm 11/12
zie Schooljaarplan
per groep
Rekenen v. Kleuters 1 2 1 2 1 2 Taal voor Kleuters 1 2 1 2 1 2 DMT 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 AVI 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 Rekenen Wiskunde 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 Spelling 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 Begrijpend Lezen 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 Woordenschat 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8 3 4 5 6 7 8
Algemeen:
Er is veel rood te zien. We hebben hoge eisen gesteld aan ons zelf. Het blijkt
dat niet alle collega’s deze doelen scherp hebben en ……………………….
Aanpak: bewuster de doelen gaan stellen in juni 2012.
De niet gehaalde inspectiedoelen in groep 3 geeft voeding aan de discussie
van het trainen van …………………………..
Conclusie en actiepunten data-bespreking
Opbrengst-doelstelling formulier OPBRENGSTEN in percentages ABCDE februari
Rekenen Spelling / Fonemisch
Bewustzijn
DMT – Taal voor
kleuters
Begrijpend lezen
AB ABC AB ABC AB ABC AB ABC
D E D E D E D E
Beknopte analyse :
Analyse en actie. Heb je de doelen bereikt. Wat moet er volgend jaar gaan gebeuren
Denk bijv. aan directe instructie - begeleide inoefening – leertijd – hulpmiddelen – groepsplan – hulpplannen –
klassenmanagement – pedagogisch klimaat
Rekenen
Spelling DMT - Taal voor
kleuters
Begrijpende lezen
DOELSTELLINGEN voor juni
Gewenst (minimaal) resultaat vlgs. inspectie/L&E : AB min. 50%/65%, ABC min. 75 %/85%, D max. 15 %/10 % , E
max. 10 %/5%
Gewenst (minimaal) resultaat vlgs. vorig doelstellinggesprek:
Rekenen: AB min. ABC min. D max. E max.
Spelling/Fonemisch Bewustzijn: AB min. ABC min. D max. E max.
DMT / Taal voor kleuters: AB min. ABC min. D max. E max.
Begrijpend lezen: AB min. ABC min. D max. E max.
Heb je iets nodig? Eventueel nadere afspraken:
Voor akkoord:
