IV/6370 rao 2 5 NOV. 1977

30 september I977, HW/HB/HT0/1-622682} ingekomen 4 oktober 1977«

Structuur van het laboretoriura- de minister van onderwee en weteneehappen, Nieuwe Uitlas 1i

7/\-

By bovenvermeld schrijven etelde u da Onderwijsraad in da gelegenheid desgewenst reads te reageren op de discus­sienota, getiteld "De toekomstige etruotuur van het labora­tor iumonderwyeM. Hoewel hier sleehts sprake is van een dia-cusoienota en de Raad sioh daaroa aast beperken tat een voor­lopige reaotie, stelt hjj de kern geboden mogelijkheid op prys. Kat belangetelling nam da Baad van de inhoud kennis« H\j meent dat daarin een gaade acheta gegeven wordt van de problemen. De oplossingen, die daarvoor worden aangedracen, slet hjj over het algemeen ale een bruikbare aanset om tot aan nieuwe structuur ts geraken« Op enkele afsonderlyke facetten aal de Raad hieronder nader ingaan«

KfBt°t Sa Raad kan sich verenigen met de omsstting van

het 3-jarig nub.o« in een m«l«o« met twee varianten, te weten een 4-jarige theoretische en een 3-jarige praotieohe variant, dia beide meer aansluiting sullen bieden zowel op

op het patroon van de leerlingen naar hun geaardheid« »ent de Raad dat het by gangbare inzichten aan­

sluit, als naar een beter evenwicht gestreefd wordt tussen een roede porsoonsvormine en oen rodeçen boreo^cvoorberei-ding ast ruime beroeparaogeiykheden« Wel vraagt de Raad sich af, ef de duur van de theoretische variant niet te laag aal

By da uitwerking van haar m«l«o«-oonoeptie laat da nota diverse vragen open, mat name aangaande da P-oplei­ding« Zo wordt niet duidelijk of die opleiding moet worden vergeleken met de 2-jarige nut«o« A-opleiding, die in de toelichting op de rijksbegroting voor het jaar 1978 x»-ordt aangekondigd als volledig dagonderwijs voor de opleiding

vaklieden« Daarenboven gaat de nota eraan voorby, of da P-opleiding ook kunnen worden toegelaten die abitu-

ran het l.b.o«, die hun diploma hebben verkregen op grond van op B-niveau afgelegde vakken« Hiermee ie dus niet duideiyk genoeg geworden voor wie de praotieohe va­riant van het sul«o« preoies bestemd is«

OR IV/6370 TBO - 2 -

SMSMSX, Aansluitend op de m* 1« o«-conceptie sohijht het de

laad aan logische gevolgtrekking, dat de opleidingen op h.b.o«-*iiveau onder de nieuwe noemer van het h,l«o« gebracht worden« Dat by het h.l.o« de huidige h«b.o«-A-opleiding ver­lengd aal worden tot 3 jaren, ia aan ontwikkeling dia da Baad voorstaat« Die opleiding ia immers - mede wegene haar inge­bouwde stage - aan de so korts kant, dat sij te specialistisch werd en op een "stoomcursus" ging geHJken met alle daaraan voor de leerling verbonden nadelen«

Hen ander punt is dat de h«b«o«-A- en B-opleiding volgens de nota aan wat hogere eisen sullen moeten voldoen« Indien desa hogere eisen ook als noodaakeiyk of wenseltyc worden gezien door de "afnemers** van de abituriënten, dan heeft de Raad daartegen geen beswaren« Wel ie by hem de vr:-. r; oreren, of door aose ùo-ore llaMB bet verea.il tucren de h.b.o.-3-opleiding en de opleiding h«».s«-toegepaste chemie, die elkaar in opleidingsduur toch al niet veel ontlopen ale aan de etage daarvan aftrekt, niet dermate gering kan worden dat vale jongeren laatstgenoemde opleiding, die bovendien tot een diploma mat de titel "ing." leidt, boven het h.l.o. zullen verkiezen. Het lijkt onontkoombaar aan de aoholen een sekara bevoegdheid tot selectie toe te kannen« De criteria daarvoor behoren te worden uitgewerkt* Da Baad meent daarom dat de ..ota aan asj Laeht bad kannen besteden aan de aemassMsntles van de nieuwe atruotuur voor de abituriënten« De nota laat immers ook in hst midden of de lesbevoegdheid aan het h«b.o.-B verbonden, ook blijft bestaan voor de h«l.o.-abiturienten.

. -«o./::.!.-....o. Pa Baad kan sioh ermee verenigen dat de namen der

h«t«e«-afdelingen natuurkunde en fysische techniek beide ver­vangen worden door toagepaate natuurkunde, daar in de prakt yk is gebleken dat die opleidingen qua inhoud elkaar niet veel ontlopen« Evenmin heeft hy er htsaaron tegen dat de h.n.w.o«-cxperlmenten aan de scholen voor laboratorium-peraoneel te Breda en te Groningen worden beëindigd, indien een overeen­komstige opleidingsmogsiykhoid in de vorm van een afdaling toegepaste chemie wordt geeohapen door uitbreiding mm de h.t«s«-en in desa steden« Een vraag ia wel wat de aoholen voor laboratorium-personeel self van die beëindiging vinden« Dat de vervangende opleidingen er in goed overleg mat da be­trokken h.t.s.-en moeten komen, spreekt uiteraard voor sioh« Ban probleem by de uitvoering kan zijn, dat de vervanging veel tyi aal gaan kosten in verband nat de planprocedure«

De verandering van da n sa en h.n.w.c- en h«t«s.-in h«t.s«-efdelingen toegepaste chemie slet de Raad

OB IV/63ÎO TBO - 3 -

op zichzelf als een wijziging, die de herkenbaarheid van de opleidingen bevordert, ay het dat het de vraag biyft of hierdoor geen onduidelijkheid ontstaan kan tussen da h . t«e , -afdelingen toegepaate chemie en ohemlaohe techniek, die ook nog via differentiatie gevormd kunnen worden«

Sen andere zaak ia dat da nota de naam h*t«s«-prooesteehniek door h«t.•.-chemische teohniek wil vervangen. De Raad denkt hierover genuanceerder en s i s t als een alterna­tief, dat naast de afdeling toegepaate chemie de afdalingen chemische teohniek a l le de naam van h«t.s«-prooesteobniek ontvangen. Dit komt de duidelijkheid ten goede, niet alleen omdat ook da a . t . a . sulk een afdaling kent en internationaal de "propose engineer'' naast da "afremtaal engineer" aan begrip ia geworden, doch ook omdat procestechniek meer inhoudt dan chemische techniek. Het is 1 saura een oombinatie van de étudie van zowel ohemieohe ala fysische proMee on, seals dia hun toe­passing vinden in een gehele reels van sterk uiteenlopende industrieën« Doei legem>>ei etaat dat de benaming Phyleohs en fysisohe teohniek naast dia van toegepaste chemie en toe­gepaste fysica, gaaien haar algemeenheid, aan zekere voorkeur kan verdienen, t e meer wanneer de specifieke inhoud van da prooasteobniek en prooeekunde tot uit ing kan worden gebracht in het diploma door een aanvullende kwalificatie, die aangeeft of de differentiatie de chemische of fyeieche proeee of labo-

sj In verband met het bovenstaande ervoer de Raad het

ala een gemis van de nota, dat da gelegenheid niet is benut om da begrippen afdeling, afstudeerrichting en differentiatie te vooralen van een duidelijker omlijning. Da W.V.O« noch de W.W.O« kant het begrip differentiatie, zodat dit nodig aan juridische fundering toe is, aak met het oog op de bevoegdheid tot lea gaven die man aan een differentiatie wil verbinden« Trouwens, ook voor het h.l.o. liggen op dit terrein problemen« Ze wordt op bis« 10 ven de nota over vier "richtingen'' gesproken, waarby da vraag rijst of deze richtingen ale different lat iee ge­zien •aaten worden en of zij opleiden voor het diploma h.l.o. dan wal voor vier verschillende diploma*s« Bovengenoemde begrip­pen behoeven kortom hoognodig nadere doordenking, formulering en regeling»

Loaaentaballon. » T a lcesentabol voor het h.l.o« in byiage 2 van da

nota worden voor algemens vakken 4 uren in het eerste jaar en in het tweede jaar 2 uren uitgetrokken« De Raad wil act de vraag volstaan of u ook self dit niet aan de erg krappe kant acht«

Ten aanzien van de proeve van een leeeentabel voor bet m.l.o«, ale vervat in byiage 3» komt het de Raad ten eerste voor

OR IV/6370

dat het aantal uren voor algemeen vormende vakken wel bijzonder gering ia« Daarenboven valt het hem op, dat voor het cerate jaar de tabel voor de praotioche en de theoretische opleiding gelyk la, zij het dat de beroepsgerichte theoretische vakken op twee niveaus bestudeerd kunnen worden« Daar evenwel de leesentabellen voor het tweede en darde jaar van de praotisoh gerichte opleiding ontbreken, slet de Raad zich genoodzaakt sioh van een oordeel te onthouden« Hetzelfde geldt voor de algemene laboratoriumopleiding, want ook daarvoor wordt gaan tabel gegeven.

Bc Raad ia, recapitulerende, van oordeel dat de onderhavige nota een goed werkstuk gsneamd kan worden, dat hem, behoudens enig commentaar, in grote trekken aanspreekt els een reële uitgangabaeie« Hy hoopt dat dit advies, dat uiteraard als voorlopig gezien moet worden, zal by&regen tot een definitieve nota, die de toets van de kritiek nog beter zal kunnen doorstaan« Het spreekt vanzelf dat hy ayn eindoor­deel tot die definitieve vercie opschort.

de Ondenriisraad. "™ • - • "" Pë̂ smjp «spffv^ p

(prof* dr« i.A. Diepenhorst, voorzitter)

(na% H. Drop,