Investeren in de economische motor

30
Investeren in de economische motor Alexander Rinnooy Kan Lid Innovatieplatform Innoversum Innovatiecongres Innoversum Innovatiecongres 28 april 2010 Enschede

description

De lezing van Alexander Rinnooy Kan,

Transcript of Investeren in de economische motor

Page 1: Investeren in de economische motor

Investeren in de economische motor

Alexander Rinnooy KanLid InnovatieplatformInnoversum InnovatiecongresInnoversum Innovatiecongres 28 april 2010 Enschede

Page 2: Investeren in de economische motor

1

Page 3: Investeren in de economische motor

Agenda

▪ Concurrentiekracht onder druk Co cu e t e ac t o de d u

▪ Kennisinvesteringsagenda

▪ Visie voor Nederland 2020Visie voor Nederland 2020

▪ Economische agenda / aanbevelingen

▪ Verandering realiserenVerandering realiseren

2

Page 4: Investeren in de economische motor

Top 5 positie in Global Competitiveness Index is nog ver weg

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 20160

Ambitie23

1

Ambitie

6

45

3

8

67

109

111213

3

Bron: World Economic Forum

Page 5: Investeren in de economische motor

Concurrentiekracht onder druk: noodzaak voor verandering

Wereldwijde trends Sluipende knelpunten van Nederland

▪ Globalisering, economische macht verschuift naar Azië

▪ Grondstoffen schaarser ons gas

▪ Lage private R&D investeringen, en kennis infrastructuur

▪ Weinig snelgroeiende bedrijven en ▪ Grondstoffen schaarser, ons gas

raakt op

▪ Economische crisis heeft forse

ondernemerschap▪ Weinig focus en regie in

onderzoeks- en innovatiebeleid impact

▪ Toenemende kosten vanwege ij i h

▪ Weinig excellentie in onderwijs en onderzoek

▪ Zorgen over de kwaliteit van het vergrijzing, hogere zorgvraag en omschakeling naar meer duurzame samenleving

onderwijs▪ Korte werkweek, niet iedereen doet

mee▪ Nederland loopt vast in wet- en

regelgeving

4

Page 6: Investeren in de economische motor

Agenda

▪ Concurrentiekracht onder druk Co cu e e ac o de d u

▪ Kennisinvesteringsagenda

▪ Visie voor Nederland 2020Visie voor Nederland 2020

▪ Economische agenda / aanbevelingen

▪ Verandering realiserenVerandering realiseren

5

Page 7: Investeren in de economische motor

Kennis = investering en geen kostenpost

Belang van kennisinvesteringen is onderkendBelang van kennisinvesteringen is onderkend

▪ door EU in Lissabon-overeenkomst▪ door Nederland in Kennisinvesteringsagendadoor Nederland in Kennisinvesteringsagenda▪ door kabinet en Kamer in motie Hamer cs, NL

terug in de mondiale top 5 van onderwijs, kennis en innovatiekennis en innovatie

▪ door EU opnieuw in Europe 2020 economic strategy

6

Page 8: Investeren in de economische motor

KIA coalitie

7

Page 9: Investeren in de economische motor

H t t t l b d d t bli k i t dt b t d

9,5

Het totale bedrag dat publiek en privaat wordt besteed aan Onderwijs, Kennis en Innovatie in percentage van het BBP

8

8,5

9% KIA-doel

7

7,5

8

6

6,5

2006 2009 2010 20162006 2009 2010 2016

Jaar

8

Page 10: Investeren in de economische motor

Onderwijs

9

Page 11: Investeren in de economische motor

10

Een topdocent voor elke onderwijsdeelnemer

Page 12: Investeren in de economische motor

Maatwerk voor elk talent

11

Page 13: Investeren in de economische motor

Leven Lang LerenLeven Lang Lereneen leergieriger cultuu

12

Page 14: Investeren in de economische motor

Onderzoek

13

Page 15: Investeren in de economische motor

Sterkere toppen ppin onderzoek en innovatie

14

Page 16: Investeren in de economische motor

Innovatief ondernemerschap

15

Page 17: Investeren in de economische motor

Meer innovatieve bedrijven

16

Page 18: Investeren in de economische motor

Geen topprestaties mogelijk met middelmatige inspanning

17

Page 19: Investeren in de economische motor

Sterkten van Nederland om op te bouwen

Mondiaal sterke innovatieve sectoren: sleutelgebieden

– High Tech Systemen en MaterialenHigh Tech Systemen en Materialen

– Chemie

– Flowers & FoodFlowers & Food

– Water

– Creatieve industrieCreatieve industrie

▪ Goed ontwikkelde dienstensector

▪ Productieve kennisinfrastructuur

▪ Veel internationale bedrijvenj

18

Page 20: Investeren in de economische motor

Agenda

▪ Concurrentiekracht onder druk Co cu e e ac o de d u

▪ Kennisinvesteringsagenda

▪ Visie voor Nederland 2020Visie voor Nederland 2020

▪ Economische agenda / aanbevelingen

▪ Verandering realiserenVerandering realiseren

19

Page 21: Investeren in de economische motor

Visie Nederland 2020: Innovatief, Internationaal en Involverend

Een internationale open economie die kansen

Internationaal

Een land waarin onderwijs, innovatie en ondernemer-

Innovatief

Een flexibele samenleving waarin iedereen

Involverend

globalisering ten volle benut

schap de sleutels zijn voor toekomstige welvaart en welzijn

participeert, al het talent benut wordt en mensen zich blijven ontwikkelen

▪ Nederland moet het hebben van zijn internationale oriëntatie en

▪ In publieke opinie veel aandacht voor bezuinigingen: wij willen

▪ Al het talent benutten:vrouwen, allochtonen ouderen mensenzijn internationale oriëntatie en

verbindingen

▪ NL landingsplaats voor internationale bedrijven die Europese markt bedienen

voor bezuinigingen: wij willen verdienvermogen NL versterken

▪ Een klein land kan niet overal goed in zijn: we moeten durven te kiezen en bouwen op onze

allochtonen, ouderen, mensen nemen meer verantwoordelijkheid voor eigen ontwikkeling

▪ Veel meer ondernemerschapEuropese markt bedienen

▪ Kennisintensieve bedrijven werven en talent aantrekken die aansluiten bij onze sterkten, de sleutelgebieden

te kiezen en bouwen op onze sterkten de sleutelgebieden

▪ Meer aandacht voor innovatie in diensten: belangrijke motor in NL economie op zichzelf en in

▪ Veel meer ondernemerschap

▪ Een faciliterende, stimulerende en slagvaardige overheid

20

sleutelgebiedeneconomie op zichzelf en in samenhang sleutelgebieden

Page 22: Investeren in de economische motor

Economische agenda: verdienvermogen versterken voor behoud van werkgelegenheid, welvaart en welzijn

Sterker NL 2020Innovatief,

Internationaal,Internationaal,Involverend

Modern Internationale Ondernemende Innovatieve industriebeleid:

F

bedrijven en export:

B d l t

cultuur:

Ni l

dienstensector:

G iFocus op sleutelgebieden met regionale concentraties

Broedplaats voor kennisintensieve internationale ondernemingen

Nieuw elan voor ondernemer-schap bij starters en groeiers

Groei en innovatie in de banenmotor voor Nederlandconcentraties ondernemingen en groeiers Nederland

21

Page 23: Investeren in de economische motor

Randvoorwaarden die we moeten verbeteren in komende 10 jaar

Sterker NL 2020Innovatief,

Internationaal,I l dInvolverend

Modern industriebeleid:

Internationale bedrijven en

Ondernemende cultuur:

Innovatieve dienstensector:industriebeleid:

Focus op

bedrijven en export:

Broedplaats voor

cultuur:

Nieuw elan voor

dienstensector:

Groei en psleutelgebieden met regionale concentraties

pkennisintensieve internationale ondernemingen

ondernemer-schap bij starters en groeiers

innovatie in de banenmotor voor Nederland

Flexibele arbeidsmarkt waarin iedereen participeert

Excellente onderwijs- en kennisinfrastructuur

Faciliterende en stimulerende overheid

Flexibele arbeidsmarkt waarin iedereen participeert

22

Superieure basisinfrastructuur

Page 24: Investeren in de economische motor

Agenda

▪ Concurrentiekracht onder druk Co cu e e ac o de d u

▪ Kennisinvesteringsagenda

▪ Visie voor Nederland 2020Visie voor Nederland 2020

▪ Economische agenda / aanbevelingen

▪ Verandering realiserenVerandering realiseren

23

Page 25: Investeren in de economische motor

Belangrijkste aanbevelingen om verdienvermogen te versterken

Modern industriebeleid ▪ Intensiveer sleutelgebieden aanpak Modern industriebeleid▪Verhoog publieke investeringen onderwijs, onderzoek, innovatie en

ondernemerschap oplopend tot 6 miljard euro per jaar in 2020 (KIA)

▪Breng meer focus samenhang en regie in onderzoek en innovatiebeleid▪Breng meer focus, samenhang en regie in onderzoek- en innovatiebeleid

▪Versterk ontwikkeling 5-6 innovatiecampussen

▪Ontwikkel innovatieproeftuinen met overheid als launching customer

Internationale bedrijven▪ Werf 100+ kennisintensieve bedrijven

Internationale bedrijven en export ▪ Trek gericht buitenlands talent aan

▪ Versterk de branding van Nederland

Ondernemende cultuur ▪ Ondernemerschap in onderwijs

▪ Administratieve lastendruk ondernemers verlagen: high trust

Innovatieve ▪ Versterk kennisinfrastructuur diensteninnovatie

24

dienstensector ▪ Stimuleer groei en export van diensten

Page 26: Investeren in de economische motor

Belangrijkste aanbevelingen om randvoorwaarden te verbeteren

▪ Investeer komende kabinetsperiode minstens 1 miljard extra in onderwijsExcellente onderwijs- j j

▪Verbeter lerarenopleidingen meer topdocenten voor de klas

▪Schooluitval tegengaan door maatwerk

Excellente onderwijs-kennisinfrastructuur

▪Creëer sterkere toppen in kennisinfrastructuur: differentiatie

▪Breid de vakcolleges uit

Flexibele arbeidsmarkt met brede participatie

▪Benut al het talent, verhoog participatie ouderen, allochtonen en vrouwen

▪Bied meer scholing aan in combinatie met hogere maar kortere

kl h id itk i ti l L L Lwerkloosheidsuitkeringen en stimuleer Leven Lang Leren

Superieure basis- ▪ Investeer in superieure basisinfrastructuur pak congestie Randstad aanSuperieure basisinfrastructuur

Investeer in superieure basisinfrastructuur, pak congestie Randstad aan

▪Goedkope energie maakindustrie, verken duurzame energie en kernenergie

Faciliterende en ▪Kleinere, slagvaardige overheid en snellere besluitvorming

▪Bestuurlijke vereenvoudiging / vermindering bestuurslagen

25

stimulerende overheidBestuurlijke vereenvoudiging / vermindering bestuurslagen

▪Meer ruimte en eigen verantwoordelijkheid (onderwijs, zorg)

Page 27: Investeren in de economische motor

Impact van maatregelen

•Volledige uitvoering economische agenda: extra economische groei 0,5 - 1,0 % BBP per jaar boven op “beleidsneutrale” groeipad CPB van 1 ¾ % BBP groei in 2011-boven op beleidsneutrale groeipad CPB van 1 ¾ % BBP groei in 2011

2015 (afgelopen 10 jaar is BBP groei 2,4 % per jaar)•In 10 jaar een 35-70 miljard groter Bruto Binnenlands Product (2009: 573 miljard)•Op langere termijn grotere effecten omdat aantal investeringen pas op lange termijn in•economische groei zichtbaar zijn•economische groei zichtbaar zijn•Uitvoering maakt realiseren groeipad CPB 2011-2015 zekerder

1/3 groei door verhogen participatie1/3 groei door verhogen participatie

2/3 groei door productiviteitsgroei• Excellent onderwijs• Hoogwaardig onderzoek

600+2,4 %

700

650

CPB

CKA BBP in mld

• Hoogwaardig onderzoek• Hogere investeringen in innovatie• Ruimte voor ondernemers om te groeien• Internationale bedrijven en export 2020

500

2010

550

2000 2005 2015

26

Page 28: Investeren in de economische motor

Agenda

▪ Concurrentiekracht onder druk Co cu e e ac o de d u

▪ Kennisinvesteringsagenda

▪ Visie voor Nederland 2020Visie voor Nederland 2020

▪ Economische agenda / aanbevelingen

▪ Verandering realiserenVerandering realiseren

27

Page 29: Investeren in de economische motor

Economische agenda realiseren

▪Gedeelde toekomstvisieHoe?

▪Gedeelde toekomstvisie

▪Brede betrokkenheid van alle stakeholders

▪Langjarige strategie, over meerdere kabinetsperioden heen, in samenspraak met stakeholders vast te stellen bijvoorbeeld in een kennis en innovatieraad zoals andere landen die kennenen innovatieraad zoals andere landen die kennen

▪Plan van aanpak met duidelijke doelstellingen en verantwoordelijkheden

▪Transparantie over doelen en resultaten

I t ti l b ld N d l d it k tt▪ Internationale voorbeelden waar Nederland uit kan putten:– Draagvlak creëren (Australië, Australia 2020)– Innovatiestrategie (Finland, Research and Innovation Council)– Gericht werven van talent en bedrijven (Singapore)– Uitvoering verbeteren (Verenigd Koninkrijk, Prime Minister’s Delivery

Unit)

28

Page 30: Investeren in de economische motor

29