Introductie in de presentietheorie - Leny Wensing€¦ · Introductie in de presentietheorie...
Transcript of Introductie in de presentietheorie - Leny Wensing€¦ · Introductie in de presentietheorie...
Het doel van het kenniscentrum is mede het vergaren van kennis over herkenbare methodes die gebruikt worden in de hulpverlening aan personen met psychische en/of sociale problemen en de werkers in de praktijk voorzien van betrouwbare informatie
De presentatie van een methode zoals die weergegeven is op
een website vormt de aanleiding tot opname in deze rubriek
Steeds zal de bron van de overgenomen tekst worden
vermeld, met verwijzing naar het webadres
Auteursrechten zullen worden gerespecteerd
Er is ons veel aangelegen om de gepresenteerde methode op
de juiste wijze weer te geven en eventuele aanvullingen,
correcties en verbeteringen zullen direct worden aangebracht
Introductie in de presentietheorie Andries Baart Stichting Actioma, Den Bosch; Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht Het boek dat ik schreef op basis van langdurig onderzoek naar de praktijk van pastores in achterstandsbuurten (Een theorie van de presentie, verder TP), gaat om te beginnen precies over de zaken waarover iedereen denkt dat het gaat: over armoede, achterstandsbuurten, marginale mensen, leefwereldaansluiting, geweld en eenzaamheid, en het werk van buurtpastoraat daar. Het wil een theorie van en voor dat soort werk leveren en daartoe hebben we zeven jaren lang zeer intens onderzoek gedaan in en met het veld – in het bijzonder in Utrecht bij twee pastores, maar ook op zo’n tiental andere werkplekken waar kerkelijke werkers volgens een presentieachtige benadering bij buurtbewoners betrokken waren. Hun werk wijkt nogal af van wat we gewoonlijk zien, zowel in het pastoraat als in het welzijnswerk en de zorg, vooral doordat deze pastores radicaal meeleven met de zwakste buurtbewoners. Hoe zij dat doen en hoe dat in zijn werk gaat, wat er de betekenis van is en waartoe het leidt, heb ik gepoogd te achterhalen en met de grootst mogelijke nauwkeurigheid te beschrijven en op het scherpst van de snede te interpreteren. Dat resulteert in een theorie die nauwelijks brede analyses biedt van sociale problemen (zoals marginaliteit, multi-culturaliteit, gebrekkige sociale cohesie, armoede), maar des te meer van het optreden van beroepskrachten die zich met liefde en aandacht betrekken op degenen die onder zulke problemen lijden. In dat opzicht wijkt de presentietheorie af van wat we gewoonlijk zien: ze concentreert zich meer op wat men feitelijk doet dan op wat men pretendeert, meer op de ervaren betekenis van het professionele aanbod dan op de ideologie van de werksoort. Het is nuttig om enkele methodische kenmerken van die presentiebenadering, zoals we die in ons onderzoek achterhaald hebben, op een rijtje te zetten. Ter wille van de overzichtelijkheid zijn ze in een paar groepen gerubriceerd (zie Tabel 1, aan het slot van paragraaf 1). 1 Aansluiten volgens de presentiebenadering: methodische kenmerken 1.1 Beweging, plaats en tijd De presentiebeoefenaar is dikwijls ‘niet onder dak’, dat wil zeggen: werkt niet vanuit een pandje of bureau en evenmin in een net zaaltje. Maar het geldt ook in overdrachtelijke zin: het werk is niet onder de theoretische, theologische, ideologische pannen. De presentiebeoefenaar leidt een zwervend bestaan, werkt vanaf de stoep, tamelijk onbeschermd dus. De daarbij aansluitende basisbeweging is: naar de ander toe in plaats van omgekeerd (‘u moet naar mij toe komen’). De presentiebeoefenaar is ongehaast en houdt zich vrijelijk op in het leefmilieu van de betrokkenen, is gemakkelijk aan te klampen. Het ritme van werken is afgestemd op het leefritme van de anderen: soms is dat traag, soms buiten loket-uren, soms razendsnel en urgent, soms repetitief en iteratief, vaak instabiel en redelijk onvoorspelbaar. Bovendien hebben presentiebeoefenaren in de regel langdurige contacten. 1.2 Ruimte en begrenzing De presentiebeoefenaar is niet louter aanspreekbaar op één type probleem of hulpvraag. Openheid, domeinoverschrijding, brede inzetbaarheid, doen wat de hand vindt te doen: dat zijn trefwoorden. Een ander: gespecialiseerd in het ongespecialiseerde, en dat is (vergeleken met het reguliere welzijnswerk) hoogst bijzonder. De betrokkenen hoeven de aandacht en hartelijkheid van de presentiebeoefenaar niet te verdienen, ze zijn ook niet aan (formele) voorwaarden gebonden en
kunnen het trouwens ook niet gemakkelijk verbruien. De presentiebeoefenaar is er onvoorwaardelijk. Het valt op dat presentiebeoefenaren vaak met opvallend grote eenheden werken: hele families, straten, geschiedenissen, probleemcomplexen, verhaalvertakkingen enz. Alles behalve verkokerd! Daarbij behoort het kenmerk dat er zoveel mogelijk gewerkt wordt met de zaken, de verhalen en de sociale structuren zoals ze zich voordoen (organiciteit). 1.3 Aansluiting
Er wordt nauw aangesloten bij de leefwereld en levensloop van de betrokkenen. De presentiebeoefenaar deelt in het leven van de betrokkenen. Bovendien staat niet de jacht op problemen voorop, maar het vinden van een bevredigende verhouding tot het leven. Deze verworteling in het geleefde leven mondt uit in een ander kenmerk: de presentiebeoefening oogt vaak heel alledaags, bedient zich ook van alledaagse omgangs- en werkvormen, werkplekken en werkrollen, van gewone taal, kleine, doodgewone aanleidingen en aangrijpingspunten. Denk vooral niet aan zware hulpverlenende gesprekken, maar eerder aan met elkaar optrekken en daar doorheen ernstige zaken aansnijden: afgrijselijke kindermishandeling ter sprake krijgen onder een patatje. De omgang van presentiebeoefenaar en ‘pastorant’ is dikwijls heel hartelijk en informeel, men kent elkaar en deelt een geschiedenis. Trouw is een trefwoord, net als de beeldspraak van de familiale betrekking. 1.4 Afstemming en openheid De presentiebenadering loopt niet over van door anderen uitgebroede bedoelingen. Doelen liggen niet vast, zeker niet tevoren; we spreken eerder van een doelrichting. De presentiebeoefenaar heeft een open agenda die de ander mag invullen; vaak letterlijk! Open is ook de benadering van de anderen: niet weten, je laten verrassen, je oordeel en handelen opschorten, de geleefde betekenis van het leven goed tot je door laten dringen (dus jezelf openstellen). De sturing van het werk is dus ook problematisch: reflectief, zonder vaste patronen, zonder een legitimatie vooraf, zonder veilige regels of een beschermende professionele status. Je moet het toch vooral van jezelf hebben (introspectie). En ten slotte is ook het profiel van de werker vaak laag, open, flexibel, zonder te verdoezelen wie h/zij is, waarvoor h/zij staat en wat zijn of haar verantwoordelijkheden zijn. 1.5 Betekenis Vanwege deze kenmerken is de presentiebenadering bijzonder, zij het niet exclusief, geëigend waar contact gezocht wordt met mensen in de marge van onze samenleving, met moeilijk bereikbare, chaotisch en teruggetrokken levende mensen bij wie zich de problemen opstapelen. Daarmee is tevens gezegd dat het onjuist is om de presentiebeoefening eenzijdig te associëren met armoede. Het blijkt vooral betekenisvol voor mensen die maatschappelijk uitgestoten, sociaal overbodig heten, wier verhaal, leed, leven anderen nauwelijks interesseert en die gemist kunnen worden als kiespijn. Juist die mensen worden door presentiebeoefenaren uitgekozen, gevonden, gesterkt, opgenomen in een sociaal weefsel, erkend. Doordat de presentiebeoefenaar zich (nauwgezet) positioneert in het netwerk van de reguliere zorg en het welzijnswerk, vormt deze vaak een goed bruggenhoofd. Link www.andriesbaart.nl/presentie/ Publicaties: Een theorie van de presentie Aandacht (Etudes in presentie) Buigzame zorg in een onbuigzame wereld De patiënt terug van weggeweest
Van bewegen naar bewogenheid
Herstelvisie De cliënt als regisseur van zijn eigen herstel “Herstel is een intens persoonlijk, uniek proces van verandering in iemands houding, waarden gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen. Het is een manier van leven, van het leiden van een bevredigend, hoopvol en zinvol leven mét de beperkingen die de psychische klachten met zich meebrengen. Herstellen betreft het ontgroeien van de catastrofale gevolgen van de psychische aandoening en de ontwikkeling van een nieuwe betekenis en een nieuw doel in iemands leven.” Anthony, 1993. De cliënt centraal stellen… is dat nou zo revolutionair anders dat wat we tot nu toe deden? Toch wel. De houding die aan de Herstelvisie ten grondslag ligt, is fundamenteel anders dan de manier waarop wij tot op heden hulp verleenden. Hulp verlenen volgens vier kernwaarden De vier fasen van herstel In onze nieuwe manier van werken bepaalt de cliënt dus zélf hoe zijn herstel eruit ziet. Gaat hij daarmee voortaan zelf uitmaken hoe hij zijn leven invult? Zoveel mogelijk, ja! Maar wat ‘zoveel mogelijk’ betekent, bepalen cliënt en hulpverlener samen. Wij zijn er om mensen te ondersteunen én waar nodig en gewenst te sturen of beschermen bij het zoeken naar hun eigen weg. Vanuit onze professionaliteit zoeken we voortdurend naar de juiste balans; we willen noch betuttelen, noch verwaarlozen. Vier kernwaarden zijn leidend bij het werken volgens de Herstelvisie: 1. De persóón staat centraal, niet de diagnose, 2. De cliënt is persoonlijk en actief betrokken bij het plannen en uitvoeren van de zorg, 3. De cliënt mag en kan zelf zijn richting kiezen, daarom bieden wij keuzes in het zorgaanbod, 4. Hoop en groeipotentie staan centraal in de aanpak. Uit internationaal onderzoek blijkt dat herstel en het beloop van psychiatrische stoornissen verloopt in vier fasen: 1. overweldigd worden door de stoornis, 2. worstelen met de stoornis, 3. leven met de stoornis, 4. leven voorbij de stoornis. Een persoon kan in verschillende fasen tegelijk verkeren, afhankelijk van het levensgebied. Misschien sluit de woonsituatie optimaal aan op de wensen, maar is vrijetijdsbesteding nog een groot probleem. Bij ieder mens verloopt het herstelproces dus anders en kan de uitkomst ook anders zijn. Links http://www.ggzoostbrabant.nl/images/documenten/Professionals/werken_volgens_de_herstelvisie.pdf http://www.herstelondersteunendezorg.nl/ Publicaties: Herstelondersteunende zorg Samen werken aan herste
Machteld Huber: “Positieve Gezondheid werkt alleen voor mensen die het echt willen”
1 JUNI 2017 IN NIEUWS, ZELFMANAGEMENT
Machteld Huber verovert met haar concept
‘Positieve Gezondheid’ de zorg en het sociale domein. Niet alleen steeds meer
zorgprofessionals maar ook zorgverzekeraars (VGZ, CZ, Achmea en Menzis) en gemeenten
omarmen dit nieuwe denken over gezondheid. Haar advies: “Ga er alleen mee aan de slag als
je daar echt zin in hebt.”
Op de werkconferentie op 9 mei, georganiseerd door het Alphens Keten Overleg, leidde
Machteld Huber de conferentie in met een lezing. Reos was medeorganisator van deze
bijeenkomst.
Als je haar uitnodigt, komt Machteld Huber graag uitleggen waar het bij Positieve Gezondheid
om gaat. “Ik ben niet met een missie op pad”, zegt ze lachend. Desalniettemin reist ze het
hele land door. “Maar Positieve Gezondheid werkt alleen voor mensen die dit echt w illen. Het
gaat niet om moeten, je kunt het niet opleggen. Er is geen volledig uitgewerkt protocol. Het
moet herkenning oproepen en je moet je eigen relatie tot Positieve Gezondheid zien te
vinden.”
Routine loslaten
Het je eigen maken van het nieuwe concept van gezondheid en de uitwerking daarvan in de
vorm van Positieve Gezondheid, kost tijd. Dat weet Huber. Het door haar ontwikkelde
spinnenwebdiagram dat de mate van Positieve Gezondheid zichtbaar maakt, helpt daarbij.
“Het is belangrijk dat zorgverleners zelf eerst ervaren hoe moeilijk het is om je voor te nemen
iets bij of voor jezelf te veranderen en dat voornemen vol te houden. Maar dan komt het diep
van binnen te zitten. Dat geeft power om het te begrijpen en er goed mee te werken.”
Niet gewend om op hun handen te zitten
Huber vervolgt: “Ik train medewerkers die in de langdurige zorg werken. Het neemt tijd in
beslag om die andere houding die Positieve Gezondheid vergt, te oefenen. Zorgverleners zijn
gewend om te handelen, niet om op hun handen te zitten. Het betekent routine loslaten, goed
luisteren, mensen op weg helpen en weten naar wie of wat je hen kunt verwijzen. Je moet
weten welke opties er zijn.”
“Houd er rekening mee dat Positieve Gezondheid veel geduld vergt”
In eigen leven waarmaken
Klopt het dat zorgverleners bij deze omslag zelf het belangrijkste instrument zijn? “Positieve
Gezondheid werkt als zorgprofessionals het in hun eigen leven kunnen waarmaken. Zodat
patiënten en cliënten ervaren dat zorgverleners weten waar ze het over hebben. Ik realiseer
me dat dit nogal wat betekent. Ik ben er ook niet op uit dat iedereen ermee aan de slag gaat.
Er is nu een voorhoede die dat doet, zij zijn de ambassadeurs. Ik zie in het veld veel
enthousiasme, dat geeft mij energie.”
Veel meer zeggingskracht
Positieve Gezondheid kan op steeds meer draagvlak rekenen. Huber vertelt dat vier grote
zorgverzekeraars het Institute for Positive Health pre-concurrentieel gaan steunen. “VGZ heeft
geholpen het scoringsinstrument te ontwikkelen. De andere verzekeraars wilden het niet aan
hun verzekerden ter beschikking stellen vanwege het VGZ-logo. Ze zijn overeengekomen dat
het logo verdwijnt. Dat vier zorgverzekeraars zich achter het concept scharen, betekent dat
Positieve Gezondheid veel meer zeggingskracht krijgt.”
Vorm ‘coalitie of the willing’
Op 9 mei dachten zorgverleners en professionals uit het sociaal domein in Alphen aan den
Rijn na over Positieve Gezondheid en hoe zij deze denkwijze kunnen implementeren in de
praktijk. Wat is het advies van Huber aan deze zorgprofessionals die willen beginnen met
Positieve Gezondheid? “Doe het alleen als je daar echt zin in hebt. Denk na over met wie je
dit wilt oppakken en vorm daarmee een ‘coalitie of the willing’. Ga samen bedenken hoe je het
wilt invoeren. Je moet dit werkelijk op maat doen. Een blauwdruk bestaat niet, het hangt af
van de situatie waarin je zit. Ook belangrijk is om er veel over te communiceren, in lokale
kranten bijvoorbeeld of via een eigen website.”
Niet elke patiënt heeft hier zin in
Welke valkuilen ziet Huber? “Professionals die zeggen: ‘Dit doen we al lang zo’. Dat is een
manier om te verpakken dat ze geen ruimte zien voor verandering. Houd er rekening mee dat
het veel geduld vergt, de organisatie van de zorg en de huidige financiering zijn er niet op
ingericht. Dat geldt bijvoorbeeld voor samenwerking met het sociale domein. Je moet elkaar
leren kennen en gaan vertrouwen. Een lokale drijvende kracht, een aanjager, dat werkt goed
zie ik in de praktijk.”
Motivatie voor vak terug
Positieve Gezondheid invoeren betekent dat er een ander gesprek en proces in de
spreekkamer en in de relatie met cliënten ontstaat. “Een huisarts vertelde me dat hij op het
punt stond een burn-out te krijgen. Door met Positieve Gezondheid te gaan werken, kreeg hij
zijn oorspronkelijke motivatie voor zijn vak terug. Het betekent zicht krijgen op de vraag achter
de vraag. Een patiënt wil bijvoorbeeld doorgestuurd worden naar de specialist. Waarom, waar
maakt deze patiënt zich zorgen om? Daar gaat het om, daar zou het gesprek over moeten
gaan.”
Nederland als gidsland
Uitnodiging uit het buitenland slaat Huber voorlopig af. Ze vertelt dat ze enkele jaren geleden
tijdens een bijeenkomst van de World Health Organisation (WHO) in contact kwam met een
vrouw en haar vertelde over haar onderzoek naar Positieve Gezondheid. “Deze vrouw
reageerde heel enthousiast en vond dat ons land dit verder moet ontwikkelen en straks
promoten. Nederland als gidsland, dat spreekt me wel aan.”
Link https://zorgenz.nl/nieuws/machteld-huber-verovert-met-positieve-gezondheid-de-zorg https://www.skipr.nl/.../id26094-machteld-huber-is-meest-invloedrijke-persoon-publieke www.invoorzorg.nl/.../verslag-Lezing-Machteld-Huber-Een-nieuw-concept-voor-gez.. Publicaties: Inspiratie voor zelfmanagement
KOP-model Wat houdt het KOP-model in? KOP staat voor het KOP-model met K = O x P. Hierbij staat de K voor klachten, de O voor omstandigheden en de P voor persoonlijke stijl. Dit betekent dat de klachten die iemand heeft altijd te maken hebben met de dingen die we meemaken of de omstandigheden enerzijds, en de persoon die we zijn oftewel de manier waarop we met die omstandigheden omgaan. Wat is het verschil tussen het KOP-model en een andere therapeutische methode? Het grote verschil is dat er op een zeer eenvoudige en efficiënte manier informatie geordend wordt waardoor de cliënt snel een overzicht krijgt en begrijpt wat er aan de hand is. Er wordt van in het begin gekeken naar doelen die samen gesteld kunnen worden, en dit kan zowel voor de klachten, de omstandigheden als voor de persoonlijke stijl zijn. Dit model is een kapstok voor de therapeut en voor de cliënt. KOP-schema In het KOP-schema kan de cliënt inzicht krijgen in de wisselwerking tussen zijn of haar omstandigheden en persoonlijke stijl, om vervolgens na te gaan waar er ruimte is voor verbetering. Het KOP-schema wordt als volgt ingevuld. 1. Welke klachten spelen er? 2. Welke positieve en negatieve omstandigheden hebben zich voorgedaan? 3. Wat zijn mijn persoonskenmerken? Voorbeeld Persoon A K = angstklachten, paniekaanvallen als hij naar het werk moet, piekeren O = nieuwe taken die hij niet goed kent, werkdruk hoger, collega's doen hierover lacherig P = tot nu toe altijd lat iets hoger gelegd als hij zich onrustig voelde, dit lukt nu niet meer, hij wordt steeds onzekerder Doelen K = zichzelf leren ontspannen, informatie over paniekaanvallen en leren hiermee omgaan, piekeren leren doorbreken O = voorbereiden hoe hij dit naar werk kan communiceren, extra begeleiding nieuwe taken? balans werk/vrije tijd beter hanteren P = proberen directer te communiceren, proberen van lat niet te hoog te leggen en op een andere manier naar zichzelf en de situatie te kijken, zelfbeeld versterken Voorbeeld Persoon B K = sombere stemming, inslaapproblemen, energieverlies en besluiteloosheid O = woont alleen na scheiding co-ouderregeling, financieel zwaar P = stilvallen, trekt zich helemaal terug omdat ze niet weet hoe hiermee om moet gaan, voelt zich mislukt als moeder en als partner Doelen K = activatie, met kleine stapjes proberen van activiteiten te plannen die iets meer energie geven, proberen bewegen, goed te slapen/eten O = niet in een isolement terugtrekken maar met kleine stapjes contact zoeken bij positieve sociale contacten, rekening houden met feit dat scheiding tijd zal vragen en die ook nemen, kijken of maatschappelijk werk kan helpen bij regeling financiën P = acceptatie, proberen van niet in zelfverwijt maar net in actief verwerkingsproces te gaan
evolueren, soort van rouwverwerking toelaten voor zichzelf en loslaten wat niet kan veranderd worden Bij het KOP-model wordt er niet uitgaan van een juiste oplossing maar wordt er juist heel persoonsgericht gezocht naar zorg op maat, op een manier die niet te ingrijpend is of diepgaande veranderingen vraagt maar wel werkt. Op basis van onderzoek (meer dan 2000 deelnemers), kan geconcludeerd worden dat met gemiddeld 8 sessies de meeste resultaten worden geboekt. Mensen scoren op het vlak van de klachten veel lager na 8 sessies.
Het KOP-model is ontwikkeld door Paul Rijnders. Link https://www.mentaalbeter.nl/nl-NL/Mentaal-Beter-Volwassen/Ons.../kopmodel https://www.boompsychologie.nl/...boom/.../kop-model_artikel_gz-psychologie.pdf Publicatie: Handboek KOP-model
Social Casework
De persoon is een man, vrouw of kind, kortom een mens die zelf meent, of door anderen wordt geacht, in enig opzicht hulp nodig te hebben in de onderling samenhangende aspecten van zijn maatschappelijk en psychisch leven. Hetzij in de vorm van concrete hulp, hetzij in de in de vorm van advies. Wanneer hij deze hulp ontvangt wordt hij cliënt genoemd.
Het probleem komt voort uit een behoefte of moeilijkheid, of uit een samenpakking van frustraties, of aanpassingsmoeilijkheden en soms uit al deze factoren tegelijk, welke een bedreiging vormen voor of reeds een aanval hebben gedaan op de levenssituatie van de persoon of op de doeltreffendheid van zijn pogingen zich daarin te handhaven.
Social Casework is een proces dat wordt aangewend om de individuele mens te helpen doeltreffender het hoofd te bieden aan moeilijkheden in zijn maatschappelijk functioneren.
De kern van Social Casework is als volgt:
Een persoon met een probleem komt naar een plaats waar een deskundige hem helpt door middel van een bepaald proces waarbij vier componenten essentieel zijn:
1. de persoon 2. het probleem 3. de plaats; de plaats is een instelling waar de therapeut werkzaam is. Het doel ervan is
mensen te helpen met maatschappelijke moeilijkheden, die een bevredigend persoonlijk- of gezinsleven in de weg staan en met de moeilijkheden die ontstaan door een onbevredigende verhouding tot de medemens, de groep, of de maatschappij in het algemeen. Het doel en de functie van de instelling komen tot uitdrukking in de persoon en het werk van de deskundige caseworker.
4. het proces; het proces dat de Social Casework wordt genoemd om zowel de voornaamste functie als het individuele karakter aan te duiden, is een geleidelijk groeiende relatie tussen de deskundige (caseworker) en de cliënt. Het bestaat uit een reeks problemen oplossende werkzaamheden die worden uitgevoerd in een zinvolle verhouding. Het doel van dit proces ligt opgesloten in de middelen ervan: de cliënt dusdanig beïnvloeden dat hij zijn problemen doeltreffend aanpakt en/of zo beïnvloed dat hij ze oplost of de gevolgen ervan onschadelijk maakt.
De caseworker moet oog hebben voor de aard van de persoon van de cliënt, voor de aard van zijn problemen en voor de aard van de instelling die een mogelijkheid biedt tot oplossing van het probleem. Tegelijk moeten hij van deze drie bestanddelen de totaliteit overzien en begrijpen, die verschilt van de som van de onderdelen, omdat deze onderling voortdurend in wisselwerking zijn.
Wanneer elk van deze bestanddelen onderzocht is, op zichzelf en met betrekking tot het casework, kan het proces zelf worden bekeken, geanalyseerd wat betreft zijn structuur, zijn dynamiek en vooral zijn bruikbaarheid voor een persoon die hulp behoeft.
Link
http://members.home.nl/de-laak/methodieken/social%20casework.htm http://www.mariekamphuisstichting.nl
Publicaties:
[PDF]Wat is social casework? Een eerste inleiding. - Canon Sociaal Werk www.canonsociaalwerk.eu/
PDF]theorie en practi]k van het social casework - History of Social Work www.historyofsocialwork.org/.
Wai is social casework door mevr. M. Kamphuis
Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen Het Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen (SRH) is een basismethodiek omdat het gebruikt kan
worden als basis voor allerlei methodische processen. De methodiek is geconstrueerd rond de basis
elementen van methodisch werken die ten grondslag liggen aan vrijwel alle vormen van methodiek.
Daardoor is zij extra geschikt om een raamwerk te bieden van waaruit allerlei specifieke
methodieken hun plaats kunnen krijgen. Het werken in fasen weerspiegelt de methodische cyclus
zoals deze in de maatschappelijke opvang zichtbaar is: preventie, crisis en herstel.
Daarnaast is het SRH een procesmethodiek omdat zij ontwikkeld is om ingezet te worden ter
ondersteuning van maatschappelijke herstelprocessen van onze cliënten. Met behulp van het SRH
kan het herstelproces van de cliënt ondersteund worden. Daarnaast kan het SRH gebruikt worden
om gericht te werken aan de relatie met de cliënt.
De waarde van het SRH
De methodiek leidt de hulpverlener richting een vraaggestuurd aanbod, maar biedt ook andere
'ingangen' naar de cliënt indien er geen werkbare hulpvragen zijn.
Daarnaast kan de implementatie van het SRH aansluiten op de 'huidige manier van werken'.
Implementatie betekent vooral: de huidige werkwijze optimaliseren richting een vraaggestuurde
zorg- en dienstverlening.
Toepassingen van het SRH
Op individueel cliëntniveau: systematisch en creatief een relatie met een cliënt opbouwen en deze
relatie als proces kunnen hanteren; op systematische wijze onderzoeken van wensen, zorg- en
begeleidingsbehoeften en ontwikkelingsmogelijkheden van de cliënt.
Op omgevingsniveau: werken aan omgevings/groepsgerichte doelen, verbeteren van samenwerking
met en ondersteunen van het netwerk en het creëren of versterken van een netwerk.
Op organisatieniveau: werken aan teamdoelen en -plannen, werken aan instellingsbeleidsplannen.
De gecertificeerde methodiek van het Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen is ontwikkeld door
Jean Pierre Wilken en Dirk den Hollander van voormalig Storm Rehabilitatie.
Deze methodiek wordt door duizenden professionals gebruikt, niet alleen in Nederland maar ook
daarbuiten, zoals in België, Denemarken, Tsjechië en Estland.
Publicaties
Zo worden cliënten burgers
Praktijkboek Systematisch Rehabilitatiegericht Handelen
Auteurs: Den Hollander en Wilken, 2013
ISBN: 978-90-8850-061-9
4e druk, 2013
Handboek Integrale Rehabilitatiebenadering
Auteurs: Den Hollander en Wilken
ISBN10: 908853214
ISBN13: 9789088503214
Psychosociale rehabilitatie een integrale benadering
Auteurs: Jean Pierre Wilken en Dirk den Hollander
ISBN: 978-90-6665-291-0
368 pagina's
5e druk 2007
Rehabilitatie een oriëntatie en een beschrijving van drie benaderingswijzen
Auteur: Marius Nuy
ISBN: 90-6665-326-4
96 pagina's
2e druk 2003
Binnenshuis, buitenshuis
een handreiking voor het bieden van begeleiding in en rond de thuissituatie van mensen met
psychosociale beperkingen
Auteurs: Jean Pierre Wilken en Sonja Rooijen
ISBN: 90-6665-418-X
112 pagina's
April 2005
Link:
https://www.rinogroep.nl/pagina/523/systematisch-rehabilitatiegericht-handelen.html
https://www.movisie.nl/esi/systematisch-rehabilitatiegericht-handelen