Inspiratiegids gemeenten in het Dijleland en Vlaams-Brabant · 2017. 10. 26. · Op een boerenmarkt...

Voedsel van bij onsInspiratiegids gemeenten in het Dijleland

en Vlaams-Brabant

Voedsel van bij onsInspiratiegids

gemeenten in het Dijleland en Vlaams-Brabant

Inhoud

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Korte Keten of een lokale voedselstrategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Vormen van Korte Keten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

De gemeente als motor van een Korte Keten-strategie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Het verhaal van de consument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Analyse consumentenenquête Hoeve Proeven in het Dijleland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Inspiratiefiches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Maak de Korte Keten bekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Stimuleer de Korte Keten-verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Faciliteer de instroom, de afzet en de logistiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Opschalen van de Korte Keten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Een greep uit de talrijke praktijkvoorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Inspiratie uit het Dijleland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Inspiratie van buiten het Dijleland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Wat kan het Steunpunt Hoeveproducten voor jou betekenen? . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Dit kan het Steunpunt Hoeveproducten voor jouw gemeente doen . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Bijlage: lijst inventaris Korte Keten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Korte Keten-verkooppunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Korte Keten-producenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Voedsel van bij ons2

Voorwoord

Op vakantie gaan en de culinaire specialiteiten van de streek ontdekken, bestaat er iets heerlijkers? Ge-

lukkig leren steeds meer mensen ook in hun eigen gemeente het assortiment lokale producten kennen .

Sinds enkele jaren groeit in Vlaams-Brabant de aandacht voor lokale groenten, fruit, vlees en zuivel en

deze trend blijft aanhouden . Mensen genieten van het wekelijkse contact met hun boer, gaan prat op

de versheid van producten die ze kopen, willen bewust lokaal en seizoensgebonden eten uit bezorgd-

heid voor het klimaat of vinden het belangrijk dat de landbouwer een eerlijke prijs krijgt . Redenen

genoeg dus om ook als lokaal bestuur verder in te spelen op deze trend .

Ook voor de gemeente zelf is deze tendens een meerwaarde .

●● Het stimuleert de lokale economie en lokaal ondernemerschap . Land- en tuinbouwbedrijven krijgen

weer zuurstof dankzij de eerlijke handelspraktijken: fair trade met boeren van hier .●● De sociale cohesie versterkt omdat mensen elkaar ontmoeten . Boerderijwinkels worden plaatsen

waar een gemoedelijke babbel nog kan . Inwoners ontdekken verborgen plekjes op het platteland . ●● Het respect en begrip voor de land- en tuinbouw groeit als de band tussen producent en consument

hechter wordt . ●● Voor gemeenten die inzetten op klimaat en minder CO2-uitstoot is voeding een belangrijk thema:

lokaal en seizoensgebonden eten is de kern van een duurzamer voedingspatroon .●● Door mensen bewust te maken van de oorsprong van hun voedsel, krijgen ze meer respect voor eten

en zullen minder verspillen . ●● Korte Keten-verkoop kan een bijkomende inkomstenbron betekenen voor de land- en tuinbouwsec-

tor . Rendabele bedrijven worden makkelijker verder gezet waardoor er minder bedrijven moeten

stoppen . ●● De land- en tuinbouw onderhoudt mee de openbare ruimte . ●● De toeristische aantrekkingskracht van je gemeente wordt groter wanneer mensen streekspecialitei-

ten kunnen proeven .

Gemeentebesturen hebben zelf heel veel troeven in handen om de Korte Keten in hun grondgebied te

stimuleren, te promoten en te doen groeien . Deze gids legt je uit hoe je dat kunt aanpakken en hoe het

Steunpunt Hoeveproducten je daarbij kan helpen . Het is geen pasklare handleiding, wel een bron van

inspiratie met heel wat laagdrempelige tips én goede praktijkvoorbeelden .

Monique Swinnen

Gedeputeerde landbouw & platteland

Voedsel van bij ons 3

Korte Keten of een lokale voedselstrategieKorte Keten is een duurzaam afzetsysteem waarbij een rechtstreekse relatie bestaat tussen de produ-

cent en de consument . Er zijn weinig tussenschakels waardoor de producent zijn prijs, de productieme-

thode en het aanbod zelf kan bepalen . Korte Keten duidt niet enkel op het aantal kilometers tussen de

producent en de consument maar ook op het aantal schakels .

Een aantal basisprincipes van de Korte Keten zijn:●● Er bestaat een rechtstreekse relatie tussen de producent en de consument .●● Er is een beperkt aantal schakels en deze zijn transparant .●● De producent bepaalt zelf de prijs .●● Er is een lokaal karakter: plaatselijk geteelde/bereide producten worden lokaal verkocht .●● De consument komt in contact met de hedendaagse land- en tuinbouw .

Vormen van Korte KetenKorte Keten-verkoop heeft verschillende verschijningsvormen . Hieronder vind je de meest voorkomende .

HoevewinkelsEen hoevewinkel is een winkel waarin de land- of tuinbouwer zijn producten verkoopt, soms aangevuld

met producten van collega’s om een uitgebreider assortiment te hebben . De hoevewinkel is meestal op

het bedrijf zelf maar kan ook op een andere locatie gelegen zijn, bijvoorbeeld in de dorpskern .

BoerenmarktenOp een boerenmarkt vind je, meestal lokale, land- en tuinbouwers die hun eigen producten verkopen .

Zo’n markt kan eenmalig zijn maar ook op regelmatige tijdstippen op een vaste locatie plaatsvinden .

AutomatenSommige producenten bieden hun waren aan via automaten . Op die manier is de consument niet

afhankelijk van openingsuren. In sommige automaten vind je één specifiek product maar er zijn ook

automaten met een uitgebreid assortiment . Meestal bevinden ze zich in de nabijheid van het bedrijf .

ZelfpluktuinenIn een zelfpluktuin zaaien en verzorgen land- en tuinbouwers de gewassen, maar oogsten de consumen-

ten ze zelf . Soms gaat het om leden met een abonnement, maar soms kun je ook vrij komen plukken

en per kilo betalen . Een deel van de zelfpluktuinen werkt volgens de principes van CSA, wat staat voor

Community Supported Agriculture . De bedoeling is dat de consument mee de risico’s draagt van een

mindere oogst doordat hij op voorhand financiert. De boer is zo zeker van zijn inkomen. Vaak komen de

leden ook af en toe helpen op het bedrijf .


VoedselabonnementenDe bekendste voedselabonnementen zijn groentepakketten maar ook fruitpakketten, vleespakketten

of combinaties daarvan bestaan . Je abonneert je op een pakket en haalt het op, meestal een keer per

week . Dit kan op de boerderij zelf, maar vaak ook in café’s of bepaalde winkels . Soms worden de pak-

ketten ook aan huis geleverd . Door een abonnement te nemen is de land- en tuinbouwer zeker van een

deel van zijn afzet . Soms worden de pakketten aangevuld met producten van collega’s, om voor meer

variatie te zorgen .

VoedselteamsEen voedselteam is een groep buurtbewoners die een gezamenlijke aankoop van hoeveproducten doet

bij een aantal producenten uit de buurt (groenten, fruit, vlees, brood, zuivel, . . .) . Je bestelt via een web-

winkel en haalt af bij een depot dat leden van het team zelf openhouden .

BuurderijEen buurderij is een wekelijkse samenkomst van producenten uit de buurt op een vaste locatie . Leden

bestellen en betalen op voorhand online via een webwinkel en ontvangen hun producten van de

boeren zelf . De buurderij wordt beheerd door een verantwoordelijke die een klein percentage van de

opbrengst van de verkochte producten krijgt .

Een voedselstrategie is een proces waarbij je nadenkt over een transitie van je voedselsysteem . Het

zet voedselproductie en -consumptie op de agenda, bouwt verder op bestaande initiatieven en brengt

groepen bij elkaar . Diverse beleidsdomeinen moeten samenwerken, maar ook verschillende schakels uit

de keten .

Lokale voedselstrategieën brengen voedselproducenten en consumenten dichter bij elkaar .

Je probeert binnen zo’n plan om lokaal zoveel mogelijk kringlopen van energie, water en grondstoffen

op te zetten . Een aantal thema’s komen steeds terug in lokale voedselstrategieën: toegang tot lokale

en gezonde voeding, voedselverlies beperken en bewustwording en educatie van consument en produ-

cent . Doorgaans is het een verzameling van activiteiten die in (de omgeving van) een gemeente plaats-

vinden en die bepaald worden door de lokale omstandigheden, de aanwezige land- en tuinbouwers,

verwerkers en distributeurs die werken voor de lokale markt . Korte Keten is bijna altijd een belangrijke

invulling van een lokale voedselstrategie .


De gemeente als motor van een Korte Keten-strategieEen Korte Keten-strategie uitwerken is niet altijd makkelijk, je moet over verschillende beleidsdomeinen

heen werken . Onderwijs, land- en tuinbouw, facilitaire diensten, zorginstellingen, leefmilieu, . . . moeten

allemaal betrokken worden . Belangrijk is zeker dat iemand binnen de gemeente tijd en ruimte krijgt om

dit uit te werken . Die persoon is de eindverantwoordelijke en organiseert het overleg tussen verschil-

lende gemeentelijke diensten . Zoniet blijft de lokale strategie een dode letter .

Een eerste stap is sowieso een inventarisatie . Vooraleer je acties op poten zet, moet je ervoor zorgen

dat je precies weet wie er op jouw grondgebied lokale voeding produceert en aanbiedt . Maak een

overzicht en laat ook je inwoners kennismaken met dit aanbod . Dankzij een goede communicatie zullen

land- en tuinbouwers misschien vanzelf al geneigd zijn om meer in te zetten op de lokale markt . Voor de

gemeenten in het Dijleland realiseerde het Steunpunt Hoeveproducten al een inventaris van de Korte

Keten-boerderijen en de verkooppunten van Korte Keten-producten . Het meest actuele overzicht vind

je achteraan in deze publicatie .

Wil je nog een stapje verder gaan, organiseer dan bijvoorbeeld een lokale foodmarkt, stel je gemeen-

telokalen ter beschikking voor lokale voedselinitiatieven of bied lokaal eten aan bij de gemeentelijke

diensten . Een goede manier om het aanbod lokale voeding te vergroten, is om starters te begeleiden in

hun zoektocht naar grond . Nog een gouden raad is om de lokale boeren regelmatig samen te brengen .

Logistieke problemen zijn vaak een drempel: tijdens zo’n bijeenkomsten kunnen ze dat bespreken of

een gezamenlijke identiteit ontwikkelen .

Nog meer tips vind je in deze gids . Wij hopen dat we je zo kunnen inspireren om vol enthousiasme in te

zetten op meer lokale voeding in de gemeente, mét de hulp van het Steunpunt Hoeveproducten .

Het verhaal van de consumentEen inventaris van je Korte Keten-producenten is een noodzakelijke eerste stap maar je moet ook weten

welk aanbod je inwoners willen en hoe ze dit willen terugvinden . Zonder die info is het moeilijk om als

gemeente doelgerichte acties te ondernemen .

In het Dijleland voerde het Steunpunt Hoeveproducten al een consumentenenquête uit . Een samenvat-

ting van deze resultaten vind je hier:


Analyse consumentenenquête Hoeve Proeven in het Dijleland

Inleiding In het kader van het PDPO-project “Hoeve proeven in het Dijleland” werd een consumentenenquête

opgesteld en uitgevoerd . De enquête liep in februari 2016 en er namen 228 respondenten deel .

De enquête wilde de wensen en noden van de consument anno 2016 in kaart brengen om zo het poten-

tieel aan klanten uit te breiden en te bestendigen . De resultaten zijn een grote meerwaarde omdat ze

een goed zicht geven op de evoluties (nieuwe concepten, groeiende interesse) van de laatste jaren en

ook omdat de info specifiek over regio Dijleland gaat. De besluiten kunnen gekoppeld worden aan de

analyse van de bestaande en startende Korte Keten-initiatieven (hoeve- en streekproducenten en Korte

Keten-verkooppunten) . Op deze manier kunnen vraag (consument) en aanbod (producent) op elkaar

afgestemd worden .

De resultaten

AANKOOPGEDRAGKlassieke aankoopkanalen blijven het populairst, maar nieuwe initiatieven zitten in de lift

Bijna 85% van de respondenten geeft aan soms (min . 1x/maand) hoeveproducten uit het Dijleland aan

te kopen . 7,3% zegt dat nooit te doen en 8% heeft geen idee waar zijn/haar producten vandaan komen .

8% weet het niet

7% nooit 85% soms

Wat de plaats van aankoop betreft, blijken achtereenvolgens de klassieke hoevewinkel, supermarkt, buurtwinkel en (boeren)markt de populairste kanalen (ongeveer 60% van de respondenten shopt

daar minstens 1 keer per maand) . 1 op 4 respondenten geeft zelfs aan wekelijks een hoevewinkel of

boerderij te bezoeken .


Automaten zijn ook populair en lokken op maandbasis ongeveer een derde van de respondenten .

Opvallend is dat ook groepsaankopen en nieuwe Korte Keten-initiatieven goed scoren . Zo gaat 19% van

de respondenten minstens 1 keer per maand langs bij een Buurderij, 15% bij het Voedselteam en 11,5%

op een CSA-boerderij . Een kleine 10% maakt minstens maandelijks gebruik van een ander groenten- of

fruitabonnement of gaat langs op een plukboerderij . Hieruit blijkt dat deze (relatief) nieuwe Korte Keten-initiatieven in de lift zitten en stilaan de weg naar de consument vinden .

Tot slot geeft 78% van de respondenten aan graag vaker hoeveproducten te willen aankopen .

0

20

40

60

80

100

120

� Soms (>1x/maand)� Regelmatig (>1x/week)

Boerderij

Supermarkt

Buurtwinkel

(Boeren)markt

Automaat

Voedselteam

Buurderij

AbonnementCSA

Groenten en fruit aan de topWat de wekelijkse aankopen betreft, zien we weinig verrassende resultaten . Groenten (45%) en fruit

(38%) zijn de hoeveproducten die het vaakst en het meest worden aangekocht . Maar we zien ook hier

diversiteit: ook brood (24%), zuivel (22%), aardappelen (18%) en vlees (15%) belanden wekelijks in het

boodschappenmandje . Al valt op dat deze producten vooral op maandbasis worden aangeschaft via de

Korte Keten (wellicht aardappelen in grote hoeveelheden en vlees in diepvries) .

Winkelen op vrijdag en zaterdagDe inwoners van het Dijleland doen liefst op zaterdag (21%) of vrijdag (18%) hun algemene inkopen .

Ook woensdagnamiddag en zondagvoormiddag scoren relatief hoog .

Met de auto, de fiets of te voetDe auto is met grote voorsprong het populairste transportmiddel om voedingsaankopen te doen . 86%

van de respondenten doet zo zijn aankopen. Toch geeft ook een op drie aan regelmatig met de fiets

boodschappen te doen en een op vijf te voet . Thuislevering blijft bij onze respondenten beperkt (<4%) .


De helft van de respondenten wil maximum 5 km afleggen voor de aankoop van hoeveproducten, ter-

wijl nog eens 35% er maximum 10 km voor wil afleggen. Minder dan 10% van de deelnemers is bereid

zich hiervoor 20 km of verder te verplaatsen .

Keuze voor hoeveproducten omdat ze kwaliteitsvol, vers en smaakvol zijn

Inwoners van het Dijleland kiezen voor hoeveproducten omdat ze kwaliteitsvol, vers en smaakvol zijn .

Deze kenmerken beoordeelt 70% van de respondenten als zeer belangrijk . Daarnaast is het merendeel

van de respondenten ook zeer vatbaar voor het economische aspect: enerzijds omdat ze de lokale

economie steunen en een eerlijke prijs voor de landbouwers belangrijk vinden, anderzijds omdat ze zelf

op zoek zijn naar producten met een correcte prijs/kwaliteitsverhouding . Maar ook de milieuvriende-

lijke aspecten van Korte Keten vindt het merendeel van de respondenten belangrijk tot zeer belangrijk

(seizoensgebondenheid, voedselkilometers, verpakkingsafval) . Ten vierde is de consument vatbaar voor

het verhaal achter het product/producent en het feit dat de producten met liefde bereid zijn .

Beschikbaarheid hoeveproducten is grootste drempelDe beschikbaarheid van hoeveproducten blijkt de grootste drempel te zijn . Zo geeft 36% van de res-

pondenten aan dat hij/zij niet weet waar hij deze producten kan aankopen en haalt bijna de helft van de

respondenten aan dat ze niet beschikbaar zijn in zijn/haar courant verkooppunt (47%) . Ook 24% van de

deelnemers geeft aan dat het assortiment per verkooppunt te beperkt is .

Een tweede belangrijke drempel is een gebrek aan tijd (25%) of de te grote afstand (21%) . De prijs

blijkt voor minder dan 10% van de respondenten een drempel (9%) en ook andere aspecten (te weinig

variatie, onaantrekkelijke verpakking, minder propere groenten/fruit) blijken nauwelijks van belang .

0 10 20 30 40 50

Niet beschikbaar in courant verkooppunt

Verkooppunt niet gekend

Gebrek aan tijd

Beperkt assortiment per verkooppunt

Verkooppunt te ver

Te duur


Website Recht van bij de boer onvoldoende gekendVan de websites over hoeve- en streekproducten blijken vooral die van Straffe Streek (58%) en Voedsel-

teams (40%) gekend te zijn .

Amper een op vier van de deelnemers aan de enquête kent de website van rechtvanbijdeboer .be . Ook

de websites boerenenburen .be (18%) en de biogenietengids (11%) zijn minder bekend .

Animo voor centraal verkooppunt en wekelijkse boerenmarktWanneer we bij de respondenten polsen naar hun interesse voor nieuwe initiatieven rond lokale voe-

ding, blijkt een centraal verkooppunt waar het aanbod van verschillende producten gebundeld wordt,

het meest populair te zijn (70%) . 60% van de respondenten is ook te vinden voor een wekelijkse boe-

renmarkt met lokale hoeve- en streekproducten in zijn/haar gemeente . Ook andere voorstellen zoals

een jaarlijkse belevingsmarkt waar je inkopen kunt doen, workshops volgen en verrassende recepten

proeven kunnen op bijval rekenen (37%), een wandeltocht/fietstocht langs landbouwbedrijven in de

buurt (34%) en een mand met lokale producten en recepten voor verschillende gelegenheden (27%)

vallen in de smaak .

Profiel respondenten70% vrouwen en 30% mannen vulden de enquête in . De leeftijd is goed verdeeld: 37% van de respon-

denten is tussen 45 en 59 jaar, 28% tussen 30 en 44 jaar en 24% tussen 60 en 75 jaar . In de leeftijdscate-

gorie 18-29 jaar zijn er iets minder respondenten (9%) . Ook 75-plussers zijn laag vertegenwoordigd (1%) .

De helft van de respondenten is bediende, nog eens 9% kaderlid en 7% zelfstandige . 20% van de

respondenten is gepensioneerd . Er zijn opvallend weinig huisvrouwen/mannen (5%), arbeiders (2%) en

studenten (1%) die hebben deelgenomen aan de enquête .

De meeste respondenten zijn hoogopgeleid (35% hoger onderwijs en 40% universitair) . Nog eens 20%

heeft een diploma middelbaar onderwijs .

Opmerkelijk is dat 70% van de respondenten lid is van een vereniging (wellicht te wijten aan keuze van

verspreidingskanalen): KVLV, Natuurpunt, sportclub, Landelijke Gilden, Femma, Oxfam-Wereldwinkel,

OKRA, . . . Het merendeel van de respondenten woont al meer dan 10 jaar in het Dijleland .


InspiratiefichesUit ervaring weten we dat de meeste gemeenten inderdaad inspanningen willen doen om de Korte Ke-

ten in hun gemeente te promoten maar de vraag stelt zich al vlug hoe en wat je allemaal kan doen . Om

je hierbij te helpen heeft het Steunpunt Hoeveproducten een aantal inspiratiefiches uitgewerkt waarop

je je kan baseren om zelf iets uit te werken maar die misschien ook tot nieuwe ideeën kunnen leiden .

We hebben de inspiratiefiches gebundeld onder 4 thema’s:

1 . Maak de Korte Keten bekend

2 . Stimuleer de Korte Keten-verkoop

3 . Faciliteer de instroom, de afzet en de logistiek in de Korte Keten

4 . Schaal de Korte Keten op


Walk the talkWaarom?

Als gemeentebestuur heb je een voorbeeldfunctie . Principes die je wilt uitdragen pas je best ook

eerst zelf toe . Dat vergroot je geloofwaardigheid . Gebruik lokale producten op al je evenementen

en laat je inwoners er zo mee kennismaken . Of geef nieuwe inwoners als attentie een lokaal

product met een mooi verhaal achter .

Hoe pak je dit aan?Zorg dat je eerst het aanbod lokale producten kent . Op basis daarvan kan je een aantal receptjes

samenstellen . Sta er wel bij stil dat het aanbod in de winter vaak helemaal verschillend is van dat

in de zomer . Je kunt eventueel een ploegje vrijwilligers mee laten nadenken over de recepten of

er een wedstrijd van maken . Denk ook aan lokale dranken: een klassiek sinaasappelsap is makkelijk

te vervangen door lokaal geperst appelsap . Als je met een traiteur werkt kun je hem uitdrukkelijk

vragen te werken met lokale producten . Sommige traiteurs zijn daar trouwens in gespecialiseerd .

Communiceer heel duidelijk over de oorsprong van de producten die je aanbiedt: dat is minstens

even belangrijk . Je kunt eventueel nog een stapje verder gaan en ook vermelden op welke manier

je de producten kunt kopen (via een hoevewinkel, via het lokaal voedselteam, . . .) .

Als je vaak met geschenkmanden werkt kun je ook deze vullen met lokale producten .

Mensen vinden dit altijd een fijn cadeau en je promoot er de Korte Keten mee. Misschien kun

je zelfs aan een hoevewinkel vragen om zo’n manden samen te stellen voor de gemeente?

Dat bespaart tijd en vaak hebben zij een uitgebreid assortiment van producten.

Voor Korte Keten-producten uit het Dijleland kan je ook terecht bij één van onze Vlaams-Brabantse

streekhoekjes of streekwinkels . Een streekhoekje is een verkooppunt van Vlaams-Brabantse Korte

Keten-producten . De streekhoekjes zijn geïntegreerd in bestaande winkels (zoals buurtwinkels,

bakkers, slagers, kaaswinkels, delicatessenzaken, drankencentrales, . . .), horecazaken en toeristische

diensten . Bij een Vlaams-Brabantse streekwinkel vind je een zeer uitgebreid assortiment van streek-

producten .

Maak de Korte Keten bekend


Geef de Korte Keten-cadeauWaarom?

Onbekend is onbemind . Mensen die vaak lokale producten eten, doen dit meestal behalve uit over-

tuiging, ook omwille van de smaak . Je inwoners laten proeven van producten uit de Korte Keten

kan hen overtuigen om ze vaker te kopen . Korte Keten-cheques kunnen hier een laagdrempelig

middel voor zijn .

Hoe pak je dit aan?Als gemeente geef je waarschijnlijk regelmatig iets weg . Denk aan wedstrijden, eindejaarsacties,

nieuwe inwoners, spaarsystemen waarbij je bij een volle kaart iets krijgt, . . . Een Korte Keten-cheque

is dan een leuk idee . Zorg ervoor dat je de deelnemende initiatieven op voorhand gecontacteerd

hebt . De betrokken boer stuurt na de aankoop met de cadeaubon een factuur naar de gemeente .

Dat betekent natuurlijk een kleine administratieve last maar het is ook mooie reclame . Je kunt ook

een stapje verder gaan en Korte Keten-cheques verkopen op het gemeentehuis .

Tell it to the mountainsWaarom?

Heel wat inwoners van je gemeente willen ongetwijfeld wel lokaler eten, maar weten niet waar ze

lokale voeding kunnen vinden . Niet alle land- en tuinbouwers zetten zelf in op promotie, of hun

bedrijf ligt wat meer afgelegen waardoor mensen er niet spontaan passeren en er geen idee van

hebben dat er ook een aardappelautomaat staat . Je kunt als gemeente dan ook een belangrijke

bijdrage leveren door regelmatig te communiceren over het aanbod aan lokale voeding .

Hoe pak je dit aan?Je kunt Korte Keten-initiatieven een centrale plaats geven in je gemeentelijke communicatie . Je

kunt ze opsommen binnen het onderdeel voeding en land- en tuinbouw of linken vanaf de webpa-

gina rond leefmilieu . Daarnaast kun je regelmatig een initiatief in de kijker zetten of een overzicht-

je plaatsen in het gemeentelijk infoblad . Nieuwe inwoners kun je een lijst met deze initiatieven

meegeven . Verwijs ook naar de website www .rechtvanbijdeboer .be, waarop altijd een actueel

overzicht staat. Ook een flyer met alle verkooppunten die je verspreidt via bibs, scholen, sportza-

len en evenementen, kan nuttig zijn. Vergeet de sociale media niet: filmpjes en foto’s op Facebook,

Instagram, . . . kunnen veel in beweging zetten .


Zoom in op Korte KetenWaarom?

Campagnes kunnen een groepsgevoel naar boven brengen en soms voor blijvende verandering

zorgen . Een campagne met diverse initiatieven voor verschillende doelgroepen uitwerken zorgt er

ook voor dat je als gemeente even focust op de Korte Keten . Anders blijft het misschien liggen en

voelt niemand zich er verantwoordelijk voor .

Hoe gaat dit praktisch in zijn werk?Bepaal of je voor een ‘Dag van de Korte Keten’ of ‘Week van de Korte Keten’ gaat en houd reke-

ning met het seizoen: wil je mensen overtuigen om te kiezen voor Korte Keten, dan doe je dat best

in een periode waarin er veel variatie zit in de oogst . In de campagneperiode kun je allerlei activitei-

ten op touw zetten: bezoeken aan land- en tuinbouwbedrijven, een foodmarkt, inspiratiebeurzen,

infosessies voor land- en tuinbouwers, een Korte Keten-festival, een ontbijt/diner/lunch met lokale

producten, wedstrijden waarbij je Korte Keten-cheques kunt winnen, receptjes uitwerken met

lokale producten, proevertjes in het gemeentehuis, Korte Keten-maaltijden op school of in

bedrijfsrestaurants, . . . Je kunt als gemeente veel zelf op poten zetten, maar ook andere actoren

(lokale verenigingen, de middenstand, . . .) vragen om acties te ondernemen . Eventueel kun je hen

hiervoor een financiële ondersteuning geven.


Dagschotel: Korte KetenWaarom?

Door in de catering van stedelijke of gemeentelijke diensten (ziekenhuis, rusthuis, scholen,

personeelsrestaurant, . . .) te kiezen voor lokale voeding en dit concreet als beleidsdoelstelling te

omschrijven, maak je een grote sprong voorwaarts wat betreft het gebruik van lokale voeding

in je gemeente . 40% van onze voeding eten we namelijk buitenshuis . Zo geef je bovendien als

gemeente het goede voorbeeld, wat je geloofwaardigheid doet toenemen .

Hoe pak je dit aan?Korte Keten en lokale voeding op een goede manier definiëren in een aanbesteding is zeker geen

sinecure omdat er geen wettelijke definities rond deze begrippen bestaan. Samen met enkele

partners werkt het Steunpunt Hoeveproducten hier momenteel volop aan . Binnenkort horen jullie

hier zeker meer over .

Korte Keten en grootkeukens: een match made in heavenWaarom?

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat grootkeukens een afzetmarkt met groeipotentieel zijn .

In keukens van gemeentelijke scholen, RVT’s, . . . kun je beleidsmatig wel wat invloed uitoefenen,

maar je kunt Korte Keten-producten ook faciliteren in keukens van private spelers (scholen, bedrij-

ven, rusthuizen, . . .) . Op deze manier help je ook de afzetmarkt voor lokale voeding te vergroten .

Hoe pak je dit aan?Als gemeente zorg je voor een inventaris van alle leveranciers in de buurt die bereid zijn om te

leveren aan grootkeukens . Deze gegevens bezorg je aan de grootkeukens in je gemeente met een

begeleidende brief waarin je uitlegt hoe je als gemeente lokale voeding wilt stimuleren . Je kunt

hier ook een lijst van cateraars aan toevoegen die werken met lokale producten, want sommige

keukens werken met externen . Als gemeente kun je bijkomend ook een ontmoetingsmoment tus-

sen de lokale producenten en de grootkeukens organiseren waarop de leveranciers hun producten

en werkwijze voorstellen . Dit zal ongetwijfeld een grotere impact hebben omdat de koks van de

grootkeukens zo alle praktische vragen meteen kunnen bespreken .

Stimuleer de Korte Keten-verkoop


Meet and greet horeca – lokale producentenWaarom?

Ook in de horeca is lokale voeding populair . Restaurants pakken graag uit met gerechten met

streekproducten, mensen krijgen het gevoel dat ze iets unieks eten en voor land- en tuinbouwers

is een vaste afzetmarkt erg belangrijk . Toch benaderen veel Korte Keten-ondernemers de horeca

niet . Het is ook niet altijd duidelijk wie je precies moet aanspreken, wie verantwoordelijk is voor de

aankopen… De gemeente kan hier faciliterend werken .

Hoe pak je dit aan?Als gemeente kun je een kennismakingsmoment of een smaakbeurs organiseren waar Korte

Keten-ondernemers en lokale horeca-uitbaters met elkaar kunnen kennismaken en waar ze kunnen

proeven van al het lekkers in de buurt . Bij een eerste bestelling zou evt . een korting gegeven kun-

nen worden . Als gemeente kun je je horeca-uitbaters motiveren om ook via de menukaart klanten

te informeren over de oorsprong van de gerechten/de ingrediënten .

Korte Keten bij de winkel om de hoekWaarom?

Niet iedere producent heeft de mogelijkheid om zijn producten zelf te verkopen en niet elke con-

sument weet op welke boerderij hij terecht kan . Maar vaak kopen mensen wél gemakkelijk lokale

producten wanneer ze worden aangeboden in hun regulier aankoopkanaal . Heel wat consumenten

willen hun one-stop-shop-comfort niet opgeven maar hebben wel vertrouwen in producten uit de

eigen regio .

Hoe pak je dit aan?Lokale retailers weten vaak niet welke Korte Keten-ondernemers in de buurt gevestigd zijn en ken-

nen zeker hun aanbod niet . Als gemeente kun je een kennismakingsmoment of een smaakbeurs

organiseren waar Korte Keten-ondernemers en lokale retailers met elkaar kunnen kennismaken en

waar ze kunnen proeven van al het lekkers in de buurt .


Boer zoekt afhaalpuntWaarom?

Veel Korte Keten-initiatieven werken met een depot of locatie waar mensen wekelijks pakket-

ten afhalen . De juiste plek vinden is vaak een struikelpunt, maar ook van cruciaal belang voor het

slagen van het project: ze moet makkelijk bereikbaar zijn, mag niet te veel kosten en garant staan

voor een vlotte levering . Door als gemeente aantrekkelijke locaties beschikbaar te stellen help je

opstartende initiatieven in het realiseren van hun opdracht .

Hoe pak je dit aan?Zorg dat lokale initiatiefnemers weten waar ze terechtkunnen . Informeer hen via de website van

de gemeente en breng Boeren en buren en Voedselteams op de hoogte . Lijst de mogelijke locaties

op en durf daarbij out-of-the-box denken . Bekijk samen met de initiatiefnemers wat kan . Veel

hangt af van de openingsuren maar ook van de mogelijkheid om de locaties in te richten conform

de wetgeving inzake voedselveiligheid . Een bijdrage vragen kan maar weet dat dit een probleem

kan zijn voor het initiatief. Om conflicten te vermijden is het handig een gebruikersreglement voor

de activiteiten op te stellen .

Winkel zoekt boerWaarom?

Wetenschappelijk onderzoek wees uit dat logistiek en distributie een van de voornaamste drem-

pels is voor het opschalen van de Korte Keten . Een strategisch gelegen verkoopplaats van de

gemeente kan dit knelpunt verhelpen .

Hoe pak je dit aan?Onder bepaalde voorwaarden kun je als gemeente een (winkel)pand ter beschikking stellen aan

een producent/groep producenten om op die manier een boerderijwinkel in het centrum op te

zetten . Verhuur valt niet onder de wet op overheidsopdrachten en in bepaalde gevallen val je ook

niet onder de strenge handelshuurwetgeving . Op die manier bied je de kans aan een groep produ-

centen om hun producten op een centrale plaats in je gemeente aan te bieden . Inwoners vinden er

een heel assortiment verse, lekkere en duurzame producten waarbij het one-stop-and-go principe

in stand wordt gehouden .

Faciliteer de instroom, de afzet en de logistiek


Korte Keten zoekt boerWaarom?

Land- en tuinbouwers weten niet altijd wat er bij Korte Keten-verkoop komt kijken en of het

combineerbaar is met hun ander werk . De gemeente kan dan ook infoavonden aanbieden voor

geïnteresseerden . Op die manier kun je het assortiment lokale producten in je gemeente een

boost geven .

Hoe pak je dit aan?Je biedt als gemeente een of meerdere infoavonden aan die openstaan voor alle land- en tuinbou-

wers waarbij de basisregelgeving, marketingaspecten en bedrijfsplanning aan bod kunnen komen .

Als gemeente stel je een lokaal ter beschikking, zorg je voor een drankje en een hapje en sta je in

voor de bekendmaking van de infosessies .

Halte voor mobiele automatenWaarom?

Sommige Korte Keten-ondernemers gaan innovatief aan de slag met gekende recepten, zoals

bijvoorbeeld de mobiele hoeve-automaat . Als gemeente kun je deze innovatie extra stimuleren en

faciliteren door samen met de ondernemer op zoek te gaan naar interessante en veilige locaties .

Hoe pak je dit aan?De ondernemer maakt een voorstel op met de stopplaatsen die hij voor ogen heeft . De gemeente

evalueert dit voorstel, rekening houdend met de commerciële mogelijkheden en de veiligheid van

de toekomstige klanten en de andere weggebruikers .


Ondersteun automatenwinkelsWaarom?

Er bestaan melkautomaten, vleesautomaten, aardbeienautomaten,… maar net zo goed echte

automatenwinkels met een uitgebreid productenassortiment van verschillende boeren . Deze

kunnen wel wat steun gebruiken .

Hoe pak je dit aan?Door een aantal voedselautomaten te plaatsen op een zeer toegankelijk centraal gelegen punt in

de gemeente met veel passage en parkeergelegenheid kun je als gemeente de Korte Keten imple-

menteren en faciliteren voor zowel producent als consument .

Zet een boerenbelevingsmarkt op touwWaarom?

Op een boerenbelevingsmarkt verkopen producenten uit de regio hun niet-verwerkte of verwerkte

producten . Een foodmarkt is aantrekkelijk voor consumenten omdat het een leuke belevenis is, je

het hele lokale aanbod bij elkaar ziet en rechtstreeks contact hebt met de producent . Je kunt nog

extra’s voorzien zoals workshops, een diner, kinderanimatie, . . .

Hoe pak je dit aan?Je kunt er als gemeente voor kiezen om de markt zelf te organiseren of dit uit te besteden . Wat het

voordeligst is hangt af van de kennis en talenten binnen het bestuur . Beslis eerst in welke straal rond

je gemeente je standhouders wilt zoeken . Daarna zoek je een geschikte datum en locatie . Contacteer

de boeren uit de omgeving met de vraag of ze op de markt willen staan . Of sluit aan bij een bestaand

evenement, zodat er extra bezoekers zijn. Het is fijn om met het lokale middenveld samen te werken

voor randanimatie . Er komt bij een markt ook heel wat logistiek kijken: tenten voor de standhouders,

aansluitingen voor elektriciteit, parkeerplaatsen, laad- en loszone, . . . Als organisator of als deelnemer

van een erkende streekproductenmarkt is het mogelijk een deel van de kosten van je markt te laten

subsidiëren door de provincie Vlaams-Brabant . Voor meer informatie met betrekking tot deze erken-

ning kan je vinden op www .vlaamsbrabant .be .

Een stapje verder?Een boerenbelevingsmarkt organiseren is één ding: om een serieuze impact te hebben op de

verkoop via Korte Keten is het interessanter een foodhub in te richten of te faciliteren . Dit is een

permanente plaats waar mensen lokale producten kunnen kopen (eventueel op vaste momenten),

maar waar mensen ook komen voor andere activiteiten: workshops rond allerlei thema’s, sport en

recreatie, zalenverhuur, . . .

Opschalen van de Korte Keten


Een greep uit de talrijke praktijkvoorbeelden

Inspiratie uit het Dijleland1 . JAVA verdeelt sinds 2013 Vlaams-Brabantse hoeve- en streekproducten onder de eigen klanten .

Ook de bestaande afnemers van de vzw Streekproducten Vlaams-Brabant, bijvoorbeeld streekwin-

kels en horecazaken, kunnen bestellingen doen via de webwinkel . De keuze is groot: hoevekazen,

waterkers, jenevers, appels, peren, wijn, koffie, chocolade, streekbieren, honing, pensen en stoof-

vlees .

2 . De vier druivengemeenten in het Dijleland, Overijse, Hoeilaart, Tervuren en Huldenberg, organi-

seren in het najaar in samenwerking met toerisme Vlaams-Brabant heel wat evenementen die de

tafeldruif extra in de kijker zetten .

3. Producenten uit het Dijleland organiseerden in het voorjaar van 2017 i.s.m. de vzw Straffe Streek vijf

Smaakhoeves waar een sterrenchef met de producten van de hoeve en andere producten uit het

Dijleland een overheerlijke maaltijd op tafel zette . www .dijleproducten .be

4. Diezelfde vzw Straffe Streek ontwikkelde vijf ontdekkingsboxen met producten uit het Dijleland.

Op die manier kun je de promotie van lokale producten een extra duwtje in de rug geven.

www.straffestreekshop.be/webshop/product/ontdekkingspakket-dijleland-s

5 . Hendrik Draye kan als franchisehouder het aanbod van zijn winkel in beperkte mate aanvullen . In

Carrefour Herent kun je dankzij hem nu lokale groenten, fruit en vlees kopen . Er staat vermeld van

hoe ver die producten komen en wie ze maakt, compleet met foto .

6 . De gemeente Herent heeft een brochure uitgebracht waarin de lokale producenten zich voorstellen .

7 . In 2016 organiseerde het Steunpunt Hoeveproducten een eerste ‘boerenbelevingsmarkt’ in Tildonk .

Een tweede editie volgt in het najaar van 2017 . Bedoeling is om met dezelfde groep producenten

deze leuke Foodmarkt te bestendigen . Dit is een groeiproces dat zeker door de consumenten van

binnen en buiten de gemeente gesmaakt wordt .

8 . De gemeente Keerbergen zet elk jaar de asperge in de kijker op ‘De dag van de Keerbergse Asperge’ .

Er wordt een boerenmarkt georganiseerd en ook restaurants zetten de asperge in de kijker . Op de

flyer van het evenement staan ook de adresen van de aspergetelers zodat consumenten vlot de weg

vinden naar de lokale teler .

9 . VZW grondwitloof opent elk jaar feestelijk het seizoen op een witloofbedrijf . Bezoekers kunnen op

het witloofbedrijf met eigen ogen zien hoe de teelt verloopt .

10 . De ‘Dag van de Landbouw’ wordt in Vlaanderen jaarlijks op de derde zondag van september georga-

niseerd door de Boerenbond en de Landelijke Gilden . Verschillende landbouwbedrijven zetten hun

deuren open voor iedereen die kennis wil maken met de hedendaagse Vlaamse land- en tuinbouw .


Inspiratie van buiten het Dijleland1. De gemeenten Aalst, Affligem, Asse en Opwijk brachten in 2016 een mooie brochure uit, ‘(H)eerlijk

Lokaal’, waar alle Korte Keten-producenten uit deze gemeenten zich voorstellen . Deze brochure

staat gratis ter beschikking van de inwoners en geïnteresseerden en vind je ook online:

www .heerlijklokaal .be

2 . Tijdens de Lokaalmarkt Roeselare koop je rechtstreeks van een vijftiental boeren uit de streek .

Ze bieden je een mooi aanbod voeding aan: van vlees en vis tot groenten, fruit, zuivel en brood .

Supervers en gezond . Dankzij het digitale betaalsysteem betaal je al je inkopen in één keer, cash of

via bankcontact . Bovendien kun je voor of na je inkopen iets drinken in de bar of een klein hapje eten

van bij de boeren . Kinderen kunnen intussen in het kinderatelier terecht . De gemeente stelt hiervoor

een ontwijde kerk ter beschikking . www .lokaalmarkt .be

3 . Gent lanceerde op de website van ‘Gent en Garde’ een interactieve kaart waar de gebruiker naarge-

lang zijn keuze een geografisch overzicht krijgt van alle relevante initiatieven. Hieronder de kaart van

de Korte Keten-initiatieven in Gent .

4 . De Week van de Korte Keten is een periode in het voorjaar waarin de West-Vlaamse streek- en hoe-

veproducenten hun deuren openzetten voor workshops in ambachtelijke ateliers, fietstochtjes met

bijzondere stopplaatsen, picknicks tussen de fruitbomen,…

5 . De stad Veurne ontwikkelde ook cadeaucheques ‘Veur ne Kado’ waar mensen aankopen mee kunnen

doen bij de lokale handelaars . Korte Keten-cheques zouden hier een variatie op kunnen zijn

www .veurnekado .be

6 . In samenspraak met

de stad Gent kreeg de

Hoevemobiel van Karen

Verplancke toestemming

om op vaste tijdstippen in

de week een aantal stop-

plaatsen in te nemen die

commercieel interessant

zijn, maar bovendien ook

veilig voor de klanten en

de andere weggebruikers .


7 . De gemeente Heist-op-den-Berg richtte enkele jaren terug, in samenwerking met het Steunpunt

Hoeveproducten, een reeks infoavonden in voor al haar land- en tuinbouwers, om zo de instroom in

de Korte Keten te verhogen . Gemeente Dilbeek richtte met dezelfde doelstelling een infoavond in

die werd afgesloten met een Korte Keten-buffet.

8 . Vanuit de Fairtradewerkgroep in Hasselt kwam het idee om op regelmatige basis een Korte Keten-

markt te organiseren . In 2017 werden er vier Marta-markten georganiseerd . Je kunt er ontbijten met

producten van de standhouders, lokaal geproduceerde voeding kopen van de boer, je ogen de kost

geven tijdens een kookdemo en mee aanschuiven voor het restjesdiner met overschotten van de

markt .


Wat kan het Steunpunt Hoeveproducten voor jou betekenen?Wellicht ben je na het lezen van de inspiratiefiches tot de conclusie gekomen dat er heel wat manieren

bestaan om de Korte Keten in je gemeente een duwtje in de rug te geven . Ieder lokaal bestuur kan,

rekening houdend met zijn eigenheid, zijn financiële draagkracht en personeelsbezetting, een eigen

strategie uitwerken .

Hoe klein ook, elke gemeente kan een verschil maken voor de lokale producenten en de inwoners om meer duurzame voeding te produceren, vermarkten en consumeren.

Aarzel niet om vrijblijvend een verkennend gesprek te hebben met het Steunpunt Hoeveproducten .

Het Steunpunt heeft de voorbije decennia heel wat expertise rond de Korte Keten opgebouwd zodat

we jullie zeker handvaten kunnen aanreiken om zelf verder mee aan de slag te gaan . Zo hebben we een

infosessie voor gemeenten uitgewerkt waarin de verschillende mogelijkheden m .b .t . de promotie van

de Korte Keten bekeken worden . Daarna kunnen we met het gemeentebestuur bekijken welke pistes je

wilt bewandelen .

Je kunt het Steunpunt Hoeveproducten contacteren via 016/24 39 54 of

info@steunpunthoeveproducten .be .

Dit kan het Steunpunt Hoeveproducten voor jouw gemeente doen1 . Je kunt bij het Steunpunt Hoeveproducten terecht voor een ‘inspiratietoer’ . Tijdens dit dagvullend

programma gaan we op bezoek bij gemeenten die al een stapje verder staan in de uitbouw van hun

eigen Korte Keten-strategie .

2 . Een inventaris van alle lokale actoren binnen je grondgebied is nuttige basisinformatie .

Die kan gebaseerd zijn op land- en tuinbouwgegevens van je gemeente, het overzicht van

www.rechtvanbijdeboer.be, het Steunpunt Hoeveproducten, de vzw Straffe Streek, de provincie,

het aanspreekpunt Lokaal Voedsel van de VVSG, Bioforum, Voedselteams, . . . Via een bevraging kun

je de sterktes en zwaktes van deze spelers in beeld brengen . Zorg er ook voor dat je je overzicht

makkelijk kunt actualiseren wanneer er nieuwe initiatieven bijkomen . Een databank is een handige

tool . In deze gids kon je lezen dat het Steunpunt Hoeveproducten al een inventaris maakte voor de

gemeenten in het Dijleland . Gemeenten buiten het Dijleland kunnen beroep doen op de kennis van

het Steunpunt om zelf een inventaris op te stellen .


3 . Je kunt als gemeente steekproefsgewijs je inwoners bevragen over de verschillende facetten van

Korte Keten en lokale voeding . De bevraging gebeurt best via verschillende kanalen om een zo

breed mogelijk segment aan inwoners te bereiken . Wil je je echter gericht op een bepaalde doel-

groep focussen (bv . jongeren onder de 25 jaar) dan kun je als gemeente het aantal kanalen beper-

ken . Mogelijke screeningskanalen zijn:●● gemeentelijk infoblad of website●● directe mailing●● enquêtes afnemen op een wekelijkse markt●● Facebook●● de enquête verspreiden via bestaande Korte Keten-initiatieven ●● via kinderopvang, bibliotheek, sportdienst, cultuurcentra, . . .●● aan de uitgang van een supermarkt●● . . .

Voor het Dijleland kon je een samenvatting van de consumentenenquête (zie eerder in deze gids)

nalezen . Gemeenten buiten het Dijleland kunnen beroep doen op de kennis van het Steunpunt om

zelf een enquête op te stellen .

4 . Het Steunpunt heeft een mooie, multifunctionele stand die je als gemeente kunt ontlenen . Deze

stand kan je gebruiken om folders te verdelen, producten te promoten . De stand is gemaakt uit

duurzame materialen en is opgefleurd met een aantal mooie foto’s rond lokale voeding.


5 . De medewerkers van het Steunpunt kunnen de Korte Keten-ondernemers die bij hen gekend zijn

doorgeven of in samenspraak met de lokale overheid een kennismakingsmoment organiseren . Korte

Keten-ondernemers kunnen hier bijvoorbeeld geïnformeerd worden over de wijzigende wetgeving

en begeleid worden m .b .t . hun prijszetting in de B2B sector .

6 . Het Steunpunt kan de Korte Keten- ondernemers en retailers een stuk op weg helpen in hun marke-

tingstrategie naar de klanten .

7 . Via het Steunpunt kun je juridisch advies krijgen i .v .m . de verhuurmodaliteiten of noodzakelijke

aanpassingswerken voor overheidsgebouwen die de gemeente ter beschikking wil stellen . Het

Steunpunt kan de gemeente ook begeleiden bij de opstart van een samenwerkingsverband tussen

producenten: wie staat wanneer in de boerderijwinkel, hoe gebeuren de leveringen, wat met het

fiscale plaatje, hoe structureer je de onderneming,... en kan de ondernemer informeren over wet-

telijke verplichtingen waaraan hij moet voldoen .

8 . Het Steunpunt kan tijdens een landbouw- of voedselraad een infoavond aanbieden gericht op

land- en tuinbouwers . De volgende thema’s komen in deze presentatie aan bod: voedselveiligheid,

fiscaliteit, handelswetgeving, prijszetting, ondernemingsstructuren, generatiewissels, … in de Korte

Keten . Geïnteresseerden kunnen nadien volledige begeleiding krijgen om hun Korte Keten-activiteit

op te starten of op te schalen .

9. Sommige gemeentelijke initiatieven kunnen rekenen op een financiële subsidie (projectmiddelen).

Voor meer info kun je hiervoor terecht bij de provincie of bij het Steunpunt Hoeveproducten .

10 . Het Steunpunt heeft al heel wat ervaring bij het opstarten en bestendigen van boerenbelevings-

markten en kan dus ondersteuning bieden met ideeën en tips . Een samenwerking met de gemeente

behoort ook tot de mogelijkheden . Je kunt er ook terecht voor een voorbeeld van een marktregle-

ment of advies rond de realisatie van een foodhub .

Bronnenlijst

De Snijder P, Avermaete T . & Mathijs E: studie stadslandbouw Leuven .

VLM: Lokale voedselstrategieën, advies van het interbestuurlijk plattelandsoverleg (IPO) aan de Vlaamse

Regering en de Vlaamse provincie- en gemeentebesturen

Departement landbouw en visserij: types van lokale voedselstrategieën/Korte Keten in Vlaanderen

Wervel .be: verkooplef: Carrefour Market Herent


Bijlage: lijst inventaris Korte Keten

Korte Keten-verkooppuntenBertem (3060)

’t Natuurhoekje Dorpstraat 170, 3060 Bertem 016/48 93 12

Het Bier- en Wijnhuis Weygenstraat 10A, 3060 Bertem 0478/88 43 73

Het Streekhuis Dorpstraat 48, 3060 Bertem 0478/36 48 03

Kristelines Tervuursesteenweg 482, 3061 Leefdaal 0476/74 75 82

Boortmeerbeek (3190)

Oxfam-Wereldwinkel Hanswijkstraat 1, 3190 Boortmeerbeek boortmeerbeek@oww .be

Prima Croes Wespelaarsebaan 1 bus 001, 3190 Boortmeerbeek

015/51 70 72

Haacht (3150)

Voedselteam Tildonk Kruineikestraat 5B, 3150 Tildonk boris_peeters@hotmail .com

Voedselteam Wakkerzeel

Haachtsestraatje wakkerzeel@voedselteams .be

Oxfam-Wereldwinkel Stationsstraat 8, 3150 Haacht 0473/49 37 56

Brouwershof Provinciesteenweg 10, 3150 Wespelaar 0474/25 19 16

Engelenburcht My Resto

Kruineikestraat 5B, 3150 Tildonk 0477/77 46 52

Herent (3020)

Voedselteam Veltem Hollestraat, 3020 Veltem veltem@voedselteams .be

Voedselteam Herent Doren

Dorenstraat, 3020 Herent herentdoren@voedselteams .be

Voedselteam Herent Centrum

Van Bladelstraat - Pastorij, 3020 Herent herentcentrum@voedselteams .be

Oxfam-Wereldwinkel Wijgmaalsesteenweg 15, 3020 Herent 016/29 21 00

Carrefour Herent Broekveldstraat 34, 3020 Herent 016/22 16 20


Hoeilaart (1560)

Andries bvba Gemeenteplein, 1560 Hoeilaart 02/688 19 71

Oxfam-Wereldwinkel Gemeenteplein 20, 1560 Hoeilaart 02/657 75 25

AD Delhaize A . Biesmanslaan 1A, 1560 Hoeilaart 02/657 73 01

Pralido Henri Caronstraat 20, 1560 Hoeilaart 02/657 31 00

Hippo-Droom Tumulidreef 7, 1560 Hoeilaart 0477/52 46 58

Holar & Isca R . Lauwersstraat 22, 1560 Hoeilaart 0475/90 70 99

Huldenberg (3040)

’t Boekenwinkeltje Gemeenteplein 22B, 3040 Huldenberg 0477/67 92 55

Tuincentrum Nieuwe Serre

Leon Kriegelstraat 37, 3040 Huldenberg 0478/23 70 37 of 016/47 21 95info@nieuweserre .be

Kampenhout (1910)

Eetstamenee Onder den Toren

Bergstraat 61, 1910 Berg 0497/84 46 50

Bakkerij Allemeersch Vekestraat 43, 1910 Kampenhout 0484/05 27 45

Delhaize Kampenhout

Stationsstraat 64, 1910 Kampenhout 016/65 51 32

Keerbergen (3140)

Dille & Délices Lindenstraat 36, 3140 Keerbergen 015/51 87 11

Delhaize Keerbergen Lindenstraat 1, 3140 Keerbergen 015/51 32 38

Kortenberg (3070)

Voedselteam Kortenberg

Abdijdreef, 3070 Kortenberg kortenberg@voedselteams .be

Drankenhandel Marc Van Asselberghs

Kouterstraat 24, 3071 Erps-Kwerps 0479/21 82 37

Kraainem (1950)

Reason2Be Alphonse Lenaertsstraat 38, 1950 Kraainem 02/767 25 81


Oud-Heverlee (3050)

Voedselteam Oud-Heverlee

Maurits Noëstraat, 3050 Oud-Heverlee oudheverlee@voedselteams .be

Voedselteam Haasrode

Blandenstraat, 3053 Haasrode haasrode@voedselteams .be

B&B Tussen kunst en confituur

Eikenlaan 2, 3050 Oud-Heverlee 0494/74 12 26

Proxy Delhaize Sint-Joris-Weert

Beekstraat 21, 3051 Sint-Joris-Weert 0479/44 05 37

Villa San Martino Waversebaan 99A, 3050 Oud-Heverlee 0475/24 04 78

Overijse (3090)

Voedselteam Overijse

Scherendelle, 3090 Overijse overijse@voedselteams .be

De Woudpoort Brusselsesteenweg 700, 3090 Jezus-Eik 02/657 07 01

Origin’O Overijse Brusselsesteenweg 310, 3090 Overijse 02/731 66 45

Oxfam-Wereldwinkel Stationsstraat 18, 3090 Overijse 02/657 75 25

Delhaize Overijse Brusselsesteenweg 399, 3090 Overijse 02/688 36 90

Steenokkerzeel (1820)

W&I Haachtsesteenweg 99, 1820 Steenokkerzeel 02/253 03 24

Tervuren (3080)

Voedselteams Bergestraat, 3080 Tervuren tervuren@voedselteams .be

Oxfam-Wereldwinkel Melijndreef 2A, 3080 Tervuren 0498/54 48 65

Tervuur Natuur Hoorzeelstraat 42, 3080 Tervuren 02/767 54 86

Het Spaans Huis Warandepark 2, 3080 Tervuren 0497/43 88 79

Carrefour Market Tervuren

Leuvensesteenweg 74, 3080 Tervuren 02/688 22 33

Bio-Market BVBA Klarastraat 2B, 3080 Tervuren 02/767 07 05

Wezembeek-Oppem (1970)

Buurderij Wezembeek-Oppem

Houtsniplaan 16, 1970 Wezembeek-Oppem

Zaventem (1930)

Voedselteam Zaventem

Zeven Tommen, 1930 Zaventem zaventem@voedselteams .be

Bio-Planet Nossegem Mechelsesteenweg 424, 1930 Nossegem 02/751 09 48


Korte Keten-producentenBertem (3060)

’t Hoogveld Fruit Bosstraat 169,3060 Bertem

0477/23 53 19www .thoogveld .be en www .defruitautomaat .be

Landbouwbedrijf Everaert-Roekens

Aardappel Tervuursesteenweg 470 of Bankblokstraat 6,3061 Leefdaal

0475/42 58 68 of 02/767 39 89

Gielis Witloof Kerkstraat 27,3061 Bertem

016/48 94 67

Bertem Natuur Witloof Oudebaan 19,3060 Bertem

016/49 06 80www .bertemnatuur .be

Debontridder Aardappel Nijvelsebaan 220,3060 Korbeek-Dijle

016/47 70 92

Bertels Aardappel Baanakkerweg 24,3060 Bertem

Haacht (3150)

Gille LV Witloof en aardappelen

Terbankstraat 61,3150 Tildonk

0473/29 97 51 of 016/20 20 92

Hof ten Dormaal Graan Caubergstraat 2,3150 Tildonk

0477/51 59 91www .hoftendormaal .com

Bernaerts Groenten Wilgen 8,3150 Haacht

016/60 53 66

Rosseel Groenten Waterstraat 4,3150 Tildonk

016/60 87 94

Nieuwe Kloostertuin Tildonk

Groenten Kruineikestraat 5,3150 Tildonk

www .nieuwekloostertuintildonk .org

Fruitbedrijf Pypen Jozef en zoon

Fruit Kruineikestraat 97A,3150 Haacht

016/60 04 58 of 0491/41 25 89


Herent (3020)

’t Waterbos Rundsvlees Schoonstraat 9,3020 Veltem-Beisem

0496/28 00 99 of 016/60 16 26www .waterbos .be

Wriemeling Groenten Drogenbosstraat 6,3020 Veltem-Beisem

016/60 64 54www .wriemeling .be

Paukeshof Zuivel Haachtstraat 133,3020 Veltem-Beisem

0495/90 72 06

Hoeve ten Halve Rundsvlees Karrestraat 12,3020 Herent

0495/57 12 62 of 0498/32 60 11 of 016/20 56 33www .hoeveslagerijtenhalve .be

Hof De Soete Witloof Drogenbosstraat 3,3020 Herent

0472/41 72 19 of 016/60 65 56

CSA De Wakkere Akker Groenten Blakstraat 53,3020 Herent

0486/41 34 78www .wakkereakker .be

Hoeve Pypen Fruit Sint-Benedictusstraat 16,3020 Herent

0495/37 14 45 of 016/48 00 65

Wonen en Werken De Wikke

Groenten Sint-Benedictusstraat 11,3020 Herent

016/47 48 01www .wonen-en-werken .be

Oostremhoeve Fruit Bijlokstraat 128,3020 Herent

016/22 27 44

Fets Aardappel Duigemstraat 11,3020 Herent

016/48 00 39

Vandenbempt Aardappel Hoogveldstraat 7,3020 Herent

016/84 57 37

Roskams Gustaaf Aardappel Roetaardestraat 2,3020 Herent

016/48 83 52

Tobbackx Hans Honing Keulenstraat 86,3020 Herent

016/20 60 66

Provinciaal Agrarisch Centrum

Witloof Blauwe Stap 25,3020 Herent

016/29 01 74

Boom- en fruitkwekerij

Mechelsesteeweg 2029,3020 Herent

016/60 44 55

Hoeilaart (1560)

Druiven Van Camp Druiven Joseph Kumpsstraat 33,1560 Hoeilaart

0475/54 64 03 of 0474/97 82 54


Huldenberg (3040)

Hof ter Vaeren Zuivel Wolfshaegen 5,3040 Huldenberg

0498/21 67 71 of 016/47 72 24

De Appelfabriek Fruit Wolfshaegen 130,3040 Neerijse

016/47 27 81www .appelfabriek .be

De Ferme Framboos Fruit Veeweidestraat 50,3040 Sint-Agatha-Rode

0494/29 46 57www .fermeframboos .be

Hof ten Bosch Fruit De Limburg Stirumlaan 66,3040 Huldenberg

Fam . Bouillaart Groenten Kouterstraat 25,3040 Huldenberg

0474/59 28 00

CSA ’t Legumenhofke Groenten Keistraat,3040 Neerijse

0486/05 74 34www .legumenhofke .be

Constant Wargee Druiven Sint-Jansbergsteenweg 5,3040 Huldenberg

0497/28 00 62

Kampenhout (1910)

Erik Roggeman Groenten Streekweg 14,1910 Kampenhout

0494/87 34 07

Schoevaerts Witloof Leuvensesteenweg 202,1910 Buken

016/65 00 09

Ceuleers Witloof Oude Brusselsebaan 6,1910 Nederokkerzeel

0499/26 29 40

Goossens Witloof Stokstraat 1,1910 Kampenhout

016/65 68 12

Van Ingelgom Witloof Heideweg 6,1910 Kampenhout

016/65 13 29

De Plukheyde Groenten Brouwerijstraat 56,1910 Kampenhout

016/89 08 04

Keerbergen (3140)

Domein Molenbergher Druiven Eekhoorndreef 21, 3140 Keerbergen

015/51 33 03


Kortenberg (3070)

Roskams Aardappel, ajuin Tervuursesteenweg 31,3078 Everberg

022/52 57 97

’t Silsomhof Rundsvlees Olmenhoekstraat 49,3071 Erps-Kwerps

0472/60 03 37www .silsomhof .blogspot .be

Salens-Van der Elst Witloof en aardappelen

Vosseput 10,3070 Erps-Kwerps

02/759 95 97 en 0497/11 80 89www .salensbvba .be

Dewit Druiven Blokstraat 14,3078 Kortenberg

0485/19 20 20

‘t Galgenveld Schapenmelkerij Rechterstraat 38, 3078 Kortenberg

Oud-Heverlee (3050)

Chardonnay Meerdael Druiven Monarkenweg 50,3050 Oud-Heverlee

016/47 10 22 of 0475/96 44 12www .chardonnaymeerdael .be

Molens Vanden Bempt nv Graan Molenstraat 43,3051 Sint-Joris-Weert

016/47 71 11www .molens-vandenbempt .be

Sevenants Aardappel Parkstraat 120,3053 Haasrode

0497/84 83 87

De Kruidgaard Kruiden Oude Nethensebaan 93,3050 Oud-Heverlee

0476/31 97 87 www .kruidgaard .be

Overijse (3090)

Aardbeien Cordemans-Van Buggenhout

Kleinfruit Horenberg 32,3090 Overijse

0479/66 95 94

Druiven/Wijnkelder Soniën

Druiven Witherendreef 100/Brusselsesteenweg 538,3090 Overijse

0474/78 22 51 of 02/657 92 45www .sonien .be

Druiven Vanderkelen Druiven Groeneweg 64,3090 Overijse

0471/84 45 96 of 0475/54 65 03 of 02/687 31 58

Marie’s garden Groenten Valkenweg 116,3090 Overijse

www .mariesgarden .be

Koedaalhof Groenten Koedalstraat 35,3090 Overijse

0479/23 35 65www .koedalhof .be

Hof Terdeck Rundsvlees Waversesteenweg 195,3090 Overijse

02/687 71 15

Druiven Dewit Druiven Brusselsesteenweg 262,3090 Overijse

0478/54 24 55 of 02/688 05 00www .druivendewit .be


Distelmans Druiven Terhulpsesteenweg 398,3090 Overijse

02/687 70 93

Olieslaeger Druiven Terhulpsesteenweg 226,3090 Overijse

02/687 7093

’t Leemveldhof Zuivel Leemveldstraat 43,3090 Overijse

02/687 65 51

Steenokkerzeel (1820)

Laathof Groenten Huinhovenstraat 18,1820 Perk

02/751 86 01

Mommens Eric Aardappel Perksesteenweg 36B,1820 Melsbroek

0477/49 84 47 of 02/751 84 42

Dewinter Witloof Vanheylenstraat 24,1820 Melsbroek

02/751 88 12

Peeters Witloof Tervuursesteenweg 81,1820 Perk

02/751 99 35

Dewinter Witloof Vilvoordsesteenweg 53,1820 Perk

Verreckt Aardappel Houtemsesteenweg 4A,1820 Perk

015/61 12 24

Huys Witloof Kortenbergsesteenweg 74,1820 Melsbroek

02/759 72 70

Bertens Witloof Boekweykoekstraat 7,1820 Melsbroek

02/759 55 16

Deweerdt Honing Meidoornlaan 9,1820 Steenokkerzeel

0496/58 96 17

Tervuren (3080)

De Voarenberg Druiven Zuerbergstraat 14,3080 Duisburg

0486/10 81 06www .proevenvandestreek .be of www .devoarenberg .be

De Kerk Druiven Huldenbergstraat 67,3080 Duisburg

0498/68 34 26

Wauters Melk Tervuursesteenweg 19,3080 Tervuren

02/767 59 95

De Kerk Michel Druiven Roelandsheide 6,3080 Duisburg

0478/55 89 38


Wezembeek-Oppem (1970)

La Finca Groenten Mechelsesteenweg 71,1970 Wezembeek-Oppem

0489/90 99 35www.la-finca.be

Zaventem (1930)

Claessens Rudi Aardappel Oude Baan 13,1933 Sterrebeek

0475/69 55 67

An Ceuppens Aardappel Van Ingelomstraat,1930 Nossegem

0476/23 94 58

Bergen Witloof Walenweg 41,1930 Nossegem

0496/25 84 91


ColofonTekstcoördinatie en redactie

Ann Detelder, Bart Thoelen, Lotte Van Boxem, KVLV vzw

Eindredactie

Lore Callens

Fotomateriaal

Carl Vandervoort, Kris Buelens, Renaat Nijs Media

Layout

Studio Ons

Verantwoordelijke uitgever

Monique De Dobbeleer, directeur KVLV vzw, Remylaan 4b, 3018 Wijgmaal-Leuven

Voor alle verdere vragen

Contacteer het Steunpunt Hoeveproducten via 016/24 39 54 of info@steunpunthoeveproducten .be .

Alle rechten voorbehouden .

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbe-

stand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch,

door fotokopieën of op enige manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever .

D/2017/0728/12


De laatste jaren gaan steeds meer mensen op zoek naar het

assortiment lokale producten in hun eigen gemeente.

Ook in Vlaams-Brabant blijft de aandacht voor lokale groenten,

fruit, vlees en zuivel groeien. Mensen eten bewust lokaal en

seizoensgebonden, genieten van het wekelijkse contact met de

boer en gaan prat op de versheid van hun producten. Redenen

genoeg dus om ook als lokaal bestuur in te spelen op deze trend.

Inspiratiegids gemeenten in het Dijleland en Vlaams-Brabant · 2017. 10. 26. · Op een boerenmarkt...

Documents

Transcript of Inspiratiegids gemeenten in het Dijleland en Vlaams-Brabant · 2017. 10. 26. · Op een boerenmarkt...