Innoveren in de Zorg

Hugo Velthuijsen, lector New Business & ICT

■ Demografische ontwikkelingen leiden tot schaarste in de Zorg (geld, arbeidskrachten, intramurale wooneenheden). Hierdoor ontstaat een maatschappelijk probleem.

■ De Zorg verwacht dat technologie een oplossing biedt voor de schaarste problematiek, maar vindt innoveren (met techniek) lastig en loopt aan tegen diverse barrières.

■ Vanuit technologie zijn vele mogelijke oplossingen voor problemen in de Zorg ontwikkeld, maar deze vindt slechts in beperkte toepassing

■ Er is vraag en er is aanbod, maar hoe kunnen deze succesvol gekoppeld worden?

■ Hoe kunnen de stakeholders samenwerken om tot succesvolle innovaties te komen?

12-04-23 New Business & ICT 2

InleidingDe case van eHealth

12-04-23 New Business & ICT 3

■ Technologie (ICT, sensor technologie, etc.) wordt in de Zorg erkend als middel om de schaarste problematiek mede op te lossen:

■ Efficiencyverbetering van (zorg)processen

■ Web & mobiel apps voor adequate ondersteuning preventie, zorg en welzijn, o.a. diabetes, vallen & dwalen, obesitas, voeding, bewegen, dementie, etc.

■ Ondersteuning bewoners in extramurale i.p.v. intramurale woonvormen

■ Domotica t.b.v. langer thuis wonen/levensloopbestendig wonen

■ Zorg op Afstand

■ Etc.

Vraagstelling vanuit het werkveldVerwachtingen t.a.v. thema Zorg & Technologie

12-04-23 New Business & ICT 4

■ Echter, de toepassing van technologie in de Zorg is nog weinig succesvol

■ Veel ideeën en (succesvolle) pilots

■ Weinig duurzaam en grootschalig ingevoerde toepassingen

■ Meest gehoorde hindernissen:

■ Zorginstellingen: weinig (geen) inzicht in wat mogelijk is en waar te beginnen?

■ Bedrijven: klantvraag onduidelijk, gebuikers ontoegankelijk en zorgmarkt ondoorzichtig

■ Weinig overeenkomst tussen behoefte en aanbod

■ Kennisinstellingen: weinig aandacht en begrip voor technologie bij zorgopleidingen en weinig aandacht voor zorg in technologie-opleidingen

ProbleemstellingUitdagingen t.a.v. thema Zorg & Technologie

12-04-23 New Business & ICT 5

Uitdagingen Zorg & Techologie

Voorbeeld van geïdentificeerde barrières:

■Cultuur en draagvlak zorgvrager

■Draagvlak medische professionals

■Beperkte of ontbrekende ‘medical evidence’

■Aanbod diensten en ‘know how’

■Uniformering en standaardisatie

■Duurzame financiering

■Wet- & regelgeving

Bron: www.ehealthnu.nl/barrieres en Actieplan eHealth implementatieonderzoek, ZonMw, april 2013

Eensluidende analyses nationaal en internationaal

Meer organisatie impact → hogere barrières

New Business of ICT 6

Denkmodel van Andrew MacAfee, Harvard Business Review

Function IT

Network IT

Enterprise IT

Facilitates standalone tasks, e.g. spreadsheets and word processors are perhaps the most common examples; Function IT is not intended to connect interdependent people and tasks; instead, it’s often ‘software you can use when you’re not on the network. eHealth example: heart rate monitor

Enables unstructured interactions.  Network technologies let people and groups come together, share information, and collaborate without specifying the terms of the collaboration.  My email client, for example, doesn’t tell me what information I can send, or who I can send it to. eHealth example: Teleconsult

Imposes structured interactions and specific (redesigned) processes.eHealth example: EPR (EPD in Dutch)

Incr

ea

sed

org

anis

atio

na

l im

pac

t

Genoemde barrières spelen vooral een rol bij Enterpise IT, aangezien daar de impact op organisatie, processen en werkwijzen het grootst is. Medical Technology is vaak Function IT en relatief eenvoudig inpasbaar in bestaande praktijk

HANNN programma

New Business of ICT 7

eHealth speelt een rol binnen verschillende thema’s

Care• Intramuraal & Extramuraal

(bv Telemonitoring)• Thuis (bv Telemonitoring,

Teleconsult)Cure• EPD• Bus. Proc. ManagementAlgemeen• Burgerportaal

Gezonde levenstijl• Informatievoorziening (bv

Health Literacy)• Informatie verzamelen (bv

Quantified Self)• Gedragsverandering

voeding & bewegen (bv mobile apps)

Langer thuiswonen• Vallen & dwalen• DomoticaWerken• Healthy @ Work

Vele diverse oplossingen,veelal standalone• Protheses (bv SPRINT)• Serious games• Geavanceerde sensoren• Interactieve fitness

apparatuur• Etc.

12-04-23 New Business & ICT 8

Cultuur en draagvlak zorgvrager

■ Zorgvrager: klant of verzekerde?

■ Wens en trend?: toenemende mate van zelfsturing door cliënten

■ Een deel van de bevolking heeft geld over voor kwaliteit van

leven

■ Technology Adoption Model

■ Adoptie is per definitie een proces van geleidelijkheid

■ Inhoud en vorm: cliënten reageren verschillend op verschillende

vormen van communicatie/interventie: face-to-face, telefonisch,

web, mobile app

12-04-23 New Business & ICT 9

Draagvlak medische professionals

Kennis, ervaring, volwassenheid, draagvlak en kampioenen

Beschikbaar maken (technische) infrastructuur (de tool box)

Ontwikkelaar en medische professional ontwikkelen gezamen-lijk nieuwe tools (co-creatie) en testen op deugdelijkheid en bruikbaarheid

Medische professional test doelmatigheid en ontwikkelt vakman-schap mbt het inzetten van tools en ontwikkelt ideeën voor nieuwe tools

12-04-23 New Business & ICT 10

Draagvlak medische professionals

■ De definitie van succes is verschillend voor medische professionals,

management en technici*

■ Co-creatie is ook een proces om te komen tot succesvolle

interculturele samenwerking tussen zorg professionals en technici**

* A. Carter, Master onderzoek** J. Balje, A. Carter & H. Velthuijsen, Agile Development as a Change Management Approach in Healthcare Innovation Projects, submitted to International Journal of Healthcare Technology and Management

12-04-23 New Business & ICT 11

Beperkte of ontbrekende ‘medical evidence’

■ Deels een “Excuus Truus”

■ Literatuur onderzoek zomer 2012*:

■ ca 10.000 wetenschappelijke artikelen over ehealth

■ Geen wetenschappelijk bewijs voor effectiviteit van ehealth

■ Ook geen wetenschappelijk bewijs tegen

■ Traditionele bewijsmethoden (m.n. RCT: Randomized Controlled Trial)

verhoudt zich slecht tot dynamiek technologische ontwikkelingen

■ Nieuwe bewijsmethoden worden steeds meer geaccepteerd, zoals n=1

studies en ROM: Routine Outcome Monitoring

■ Ervaring wordt m.n. opgebouwd in emental health

* H. Velthuijsen & M. Schurer, Ehealth Effectiveness, 2012

12-04-23 New Business & ICT 12

Aanbod diensten en ‘know how’

“Wat kun je met ICT?”

Innovatie Werkplaatsen Center of Expertise Healthy Ageing

12-04-23 New Business & ICT 13

Uniformering en standaardisatie

■ EPDs/ECDs/etc

■ Domotica/Zorg op afstand:

■ European Innovation Partnership on Active & Healthy Ageing,

action plan C2: independent living

■ HG ontwikkelt basisinfrastructuur voor eigen projecten:

modulair, open, met bestaande en betaalbare componenten,

schaalbaar (tool box)

en vult deze met tools voor een aantal specifieke projecten

Nationale, Europese en Internationale vraagstukken

12-04-23 New Business & ICT 14

Duurzame financiering

■ Perverse financiële prikkels: overleg met Zorgkantoor e.a.

noodzakelijk

■ Kennis van bestaande en wijzigende vergoedingenstelsels en

verzekeringsdekkingen noodzakelijk: AWBZ, WMO, ZZP, ZZBI, etc

■ Kennis en ervaring reële business cases ontbreekt vaak: zijn

besparingen/voordelen daadwerkelijk incasseerbaar

■ Nieuw lectoraat KCO Duurzaam Financieel Management met Zorg

als expliciet aandachtsgebied

12-04-23 New Business & ICT 15

Wet- & regelgeving

■ WMO, AWBZ, stelselwijzigingen

■ Kwaliteitswet Zorginstellingen / Wet BIG

■ huidig hot topic VMS: veiligheidsmanagement

■ Verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden

■ Medische Ethische Toetsing

■ Privacy: Wet Bescherming Persoonsgegevens (Zorg)

■ Relevante kennis wordt opgebouwd met HBO Rechten

12-04-23 New Business & ICT 16

■ Het draagvlak bij ziektekostenverzekeraars neemt toe, ook voor preventie

■ Binnen de Zorg neemt het besef toe dat technologie onontbeerlijk is

■ Nationale en Europese subsidieverstrekkers maken steeds meer middelen vrij voor ehealth en succesvolle implementatie daarvan

■ Patiënten nemen meer het heft in eigen hand waardoor meer ondersteuning door techniek noodzakelijk wordt

■ Inzage eigen dossier

■ Zelf bepalen frequentie contact met behandelaars

■ Meer behoefte aan integrale afstemming zorgbehoeften

■ Meer behoefte aan communicatie op niveau patiënt (health literacy)

■ Meer behoefte aan uitwisseling met lotgenoten

OntwikkelingenEr ontstaan nieuwe kansen

12-04-23 New Business & ICT 17

■ Praktijkgericht onderzoek

■ Multidisciplinair onderzoek

■ Precompetitief onderzoek

■ Verbinding onderzoek en onderwijs: de HG leidt de professional van de toekomst op die kan/moet werken met technologie in de Zorg

■ Center of Expertise Healthy Ageing

■ Doel: 30 Innovatiewerkplaatsen, w.o. diverse ehealth

■ Ontwikkeling ondersteuning Business development

■ Goed ontwikkeld netwerk in de Noordelijke regio

■ Bestaande ervaring met Zorg & Technologie projecten ingebracht

HanzehogeschoolInnovatie partner

Dank u!

12-04-23 New Business & ICT 19

Huidige positie HG

Contacten Zorg■ UMCG■ Ommelanden Zorggroep■ Refaja Ziekenhuis■ Röpcke Zweers Ziekenhuis■ Lentis/Dignis, Welnis■ Zorggroep Groningen■ Promens Care■ Wiel & Deal■ GGD Drenthe■ Stichting GEEF

Zorg■ NOVO■ ZINN■ Wilhelmina Ziekenhuis Assen■ Zorggroep Meander■ Koninklijke Visio■ Elker

Bedrijven■ AVICS■ VCD■ Axtion/Lode

Kennisinstellingen■ RUG

Netwerken/platformen■ HANNN■ ZIF■ Proeftuin Zorg & Technologie■ Lectorennetwerk Zorg & Technologie■ Syntens

Contacten Bedrijven■ Ordina■ Logica■ KPN■ Philips■ Humiq■ GINO■ Leden Springboard■ Coresta Group

Contacten Kennisinstellingen■ TNO■ Lectorennetwerk Technologie & Zorg

(25 lectoren)■ NHL, Stenden, Windesheim■ HOWEST■ University of Abertay Dundee■ Universität Bremen■ Hogeschool Leuven

Overige:■ Provincie Drenthe■ Gemeente Assen■ Gemeente Groningen■ Gemeente Aa en Hunze■ Gemeente Hardenberg■ Zorgbelang Drenthe■ Woonstade■ Div. adviseurs

Partners Contacten

■ Menzis■ Vitalinq

Bestaand netwerk eHealth in de Noordelijke regio

12-04-23 New Business & ICT 20

Huidige positie HGOverzicht projecten - 1

12-04-23 New Business & ICT 21

Huidige positie HGOverzicht projecten - 2

12-04-23 New Business & ICT 22

Huidige positie HGOverzicht projecten - 2