INNOVAT ON DOCK ALMERE - Escher Water Projects · Het Innovation Dock Almere is een drijvend...

ESCH ER WATER PROJECTS

INNOVAT ON DOCK

ALMERE

Innovation Dock Almere

1

2

3

4

5

Wat is het Innovation Dock Almere?

Waarom Almere?

Specifieke antwoorden: Waarom het Weerwater? Waarom de Meeresteinkade? Bijdrage aan verlevendiging rond het Weerwater en de Esplanade

Innovation Dock Almere – een schets

Partners in co-creatie

3

11

35

43

51

INHOUD

2 3

INNOVAT ON DOCK

ALMERE

Wat is het Innovation Dock Almere?

1



Proeftuin en showcaseHet Innovation Dock Almere is een drijvend gebouw, samenwerkingsplatform en hotel ineen, met de ambitie om de transitie naar de circulaire en klimaatneutrale stad te versnellen. Lange termijn ambities moeten via korte termijn acties verwezenlijkt worden. Daarom laat het Innovation Dock Almere de kansen zien die er zijn om de veranderingen praktisch uitvoerbaar te maken en door te tonen dat innovaties doen wat ze beloven. Het Innovation Dock Almere omvat ook een hotel waarmee het laat zien hoe een circulaire en klimaatneutrale (drijvende stad) kan functioneren. Alle publieke ruimtes zijn dagelijks toegankelijk voor Almeerders en onderzoekers en bezoekers uit binnen- en buitenland.

Het Innovation Dock Almere biedt in alle aspecten een zich steeds vernieuwend programma van aansprekende testopstellingen en tentoonstellingen. Ambitie is bij burgers, bedrijven en overheden de vonk over te laten slaan om werkelijk in actie te komen en op grote schaal innovaties te gaan toepassen. Alles in het drijvende gebouw staat in dienst van het testen en tonen van duurzame technologieën voor circulaire en klimaatneutrale (drijvende) steden. De binnentuinen, de daktuinen, de groene overgang naar de Meeresteinkade, de natuurlijke waterzuiveringssystemen, de visvijver, het restaurant, het cafe, de werkplekken, de conferentieruimtes, hotelkamers, de circulaire shop, zelfs de gevels zijn verticale proeftuinen voor voedselproductie, waterzuivering en energieopwekking.

Gaming is een integraal onderdeel van het actief overbrengen van kennis en het beïnvloeden van het gedrag van kinderen en

volwassenen. Zo kan de rekening van een hotelkamer worden verlaagd door de energie die in de groene fitness in de daktuin wordt opgewekt. Door intensivering van de publieke ruimte en outdoor programmering vanuit Innovation Dock Almere kan met andere partijen in het stadscentrum worden samengewerkt om de kennis over circulaire en klimaatneutrale steden optimaal voor het voetlicht te brengen.

OntmoetingsplekEen ‘dock’ is een plek waar geladen en gelost wordt. Bij het Innovation Dock Almere gaat het om de overslag van innovaties. Deze worden gebracht door studenten, wetenschappers, ondernemers en overheden en gehaald door de gebruikers: Almeerders, bezoekers uit binnen- en buitenland, studenten, wetenschappers, ondernemers, bedrijven en overheden. Het Innovation Dock Almere is ontworpen als ontmoetingsplek, tentoonstellingsruimte, laboratorium en co-worker space, met veel publieke binnentuinen en buitenterrassen.

Samenwerkingsplatform en co-creatieHet Innovation Dock Almere is een samenwerkingsplatform van alle partijen die een rol hebben bij het versnellen van de transitie naar circulaire en klimaatneutrale (drijvende) steden. Het Innovation Dock Almere werkt samen met opleidings- en onderzoeksinstituten, overheden en ondernemers als Wetsus, Water Campus, Waterschap Zuiderzeeland, Waternet, NIOO, TU Delft, en natuurlijk de gemeente Almere.

Proeftuin & showcase Versnelling en beleving van de transitie

6 7


Waarom nu?

In de komende 20 jaar zullen we oplossingen moeten vinden voor een leefbare en duurzame wereld. De mens staat voor de opdracht om nu, en niet morgen, te beginnen met het oplossen van de samenhangende problematiek van klimaat, voedsel, waterveiligheid, waterkwaliteit, luchtvervuiling en een dreigend gebrek aan grondstoffen. Als we niets doen hebben we in 2035 wereldwijd 200 miljoen klimaatvluchtelingen. In de komende 20 jaar moeten we doorbraken forceren anders verliest de planeet niet alleen haar vitaliteit maar ook haar veiligheid. Almere kan hierin een cruciale rol vervullen.

MissieDe missie van Innovation Dock Almere, testcentrum en showcase voor Water & Klimaat, is om nieuwe technologieën te testen en te tonen en zo hun brede toepassing te versnellen.

Met deze missie is het Innovation Dock Almere een nieuwe verbindende schakel in de innovatieketen; tussen laboratorium en gebruiker, tussen overheid en markt, tussen land en water, tussen platteland en stad, tussen droom en werkelijkheid. Circulaire technologieën zijn prachtig maar leiden pas tot behoud van ecosystemen en klimaat door grootschalige toepassing.

De uitdaging voor de komende 20 jaar is: Hoe kunnen we de diverse stofwisselingen van de stad slimmer aan elkaar knopen? Hoe kunnen we een steeds grotere synergie vinden tussen de stromen van water, voedsel, energie, lucht, grondstoffen, informatie en mensen? Kortom: hoe maken we de wereld in 20 jaar echt circulair? De antwoorden op deze vragen worden naar kinderen en volwassenen, naar de wijken, naar bedrijven én naar het buitenland gebracht door Innovation Dock Almere.

8 9


• versterkt het hart van de stad• versterkt leer-en werkomgeving• is energy on upcycling• versterkt verblijfsplekken: cultuur, recreatie en toerisme• vorm van vernieuwend wonen

Innovation Dock AlmereINNOVAT ON

DOCK ALMERE

10 11

Waarom Almere? Almere 2.0 en Innovation Dock Almere

2INNOVAT ON

DOCK ALMERE


Innovation Dock Almere versterkt Almere 2.0Centraal in ons leven, centraal in de stad

Innovation Dock Almere draagt in hoge mate bij aan de realisatie van de ambities van Almere 2.0

Omgekeerd, door de verwezenlijking van het Programma Almere 2.0, schept Almere de ideale voorwaarden voor het Innovation Dock om de transitie maar een duurzame, circulaire en klimaatbestendige stad actief te versnellen.

Met Growing Green Almere, de gezonde en groene stad, en Stad van het experiment biedt Almere ruimte voor het nieuwe pionieren. Met het Innovation Dock wordt het innovatieve groene karakter van Almere verder versterkt; de identiteitsdragers worden bekrachtigd. De kernwaarden van de stad; origineel, slim, ambitieus, hartelijk en energiek worden belichaamd in de dynamische ontmoetingsplek aan het Weerwater.

Het drijvende gebouw van het Innovation Dock Almere is uniek in de wereld door haar omvang. Hiermee zet Almere zich nogmaals internationaal op de kaart als stad van architectuur.

De onderlinge versterking zal hieronder per programmalijn nader worden toegelicht.

Onderwerpen zoals Klimaat en Water die zo centraal in het leven van ons allen komen te staan, zullen op een centrale plek belicht moeten worden. In het hart van Nederland, in het hart van een stad. De uitgelezen plek daarvoor is Almere.

Centraal gelegen in de Noordvleugel van de Randstad, met de beste infrastructuur, een grote diversiteit aan bedrijvigheid, veel mensen met talent en ondernemingszin, uitstekende connectiviteit en onderwijsinfrastructuur, met een breed palet aan woonmilieus en landschappen, biedt Almere de ideale voorwaarden voor het Innovation Dock Almere om haar missie te verwezenlijken.

Almere 2.0

v e r s t e r k e n h a r t v a n d e s t a d 2 0 2 5

v e r s t e r k e n l e e r - e n w e r k o m g e v i n g

Almere 2.0 Almere 2.0

e n e r g y o nu p c y c l i n g

Almere 2.0

V e r b l i j f s p l e k k e n : c u l t u u r , r e c r e a t i e e n t o e r i s m e

Almere 2.0

P r o g r a m m a p l a n v e r n i e u w e n d w o n e n

14 15


Versterken van het Hart van Almere


Almere, specifiek het Weerwater tegenover de Meeresteinkade is dé plek voor het Innovation Dock Almere voor water en klimaat. Het groene drijvende gebouw symboliseert de verbinding tussen land en water, tussen Almere Centrum, het Weerwater en de Floriadewijk. Innovation Dock Almere brengt het centrum van Almere letterlijk naar het water en biedt met z’n terrassen uitzicht op de Floriadewijk. Het brengt samenhang in het centraal stedelijk gebied en geeft vitaliteit aan het mentale en fysieke hart van Almere.

Met z’n rijke (voedsel-)tuinen, tentoonstellingen, werkplekken, conferenties, hotel, café en restaurant brengt Innovation Dock Almere overdag en ’s avonds levendigheid in het centrum. Het prachtige drijvende gebouw geeft een aantrekkelijke bestemming aan de kernroutes van de stad via de Groene Loper en de Diagonaal. Aan de Esplanade, bij het Innovation Dock Almere, beleeft de Almeerder en de bezoeker bij uitstek de de groene en waterrijke setting van het stadscentrum.

De filosofie van de Floriade 2022 Growing Green Cities wordt met het Innovation Dock Almere een blijvende werkelijkheid. Als de caravaan van de Floriade is weggetrokken zullen de stadswijken van Almere voortdurend geïnspireerd en gevitaliseerd worden met de laatste circulaire technologieën, tot ver na 2022. De stadswijken van Almere fungeren als Living Lab voor onderzoekers van de universiteiten en onderzoeksinstituten. Zo voeden de stad en het Innovation Dock elkaar voortdurend.

PROGRAMMALIJN 1

16 17


Het Innovation Dock Almere is een verbindende schakel tussen de vier sleutelprojecten: Het is het eindpunt van de wandeling van het station naar het weerwater. Het is een bruisende plek in Almere Centrum. Het is een aantrekkelijke tussenstop in het rondje Weerwater en het is de thematische en visuele verbinding tussen het centrum en de Floriade wijk.

Het Innovation Dock brengt meer bewoners en gebruikers naar het stadscentrum, waardoor het gebied rond de Esplanade en het Weerwater meer gaat bruisen. Dit leidt tot meer draagvlak voor voorzieningen en meer vervoerswaarde voor het station. Er ontstaat een aantrekkelijke verblijfsplek waar mensen elkaar op een prettige manier tegenkomen.Door het Innovation Dock Almere zullen ook andere ondernemers gestimuleerd worden om activiteiten op het gebied van horeca, cultuur en waterrecreatie te ontplooien.

Het Innovation Dock draagt bij aan de strategie om het Weerwater stap voor stap te veroveren via het water, met de terrassen, drijvende experimenten en elektrische bootjes en via de zachte oever die overloopt in het groene drijvende circulaire gebouw.

Met het Innovation Dock Almere wordt het Weerwater nog sterker het icoon van de jonge, innovatieve en duurzame stad. Het Rondje Weerwater wordt versterkt door de Esplanade ter plaatse van het Ziekenhuis te activeren.De relatie van Almere met het water wordt geaccentueerd door het groene drijvende gebouw en de drijvende tuinen eromheen.

Strategie 1: Ingrepen bundelen in focusgebied Strategie 3: Verdichten in Almere Centrum door toevoeging van programma’s

Strategie 2: Investeringen bundelen in sleutelprojecten en route daartussen

Strategie 4: Weerwater als centrale plek positioneren

Versterken van het Hart van AlmereVersterken van het Hart van AlmerePROGRAMMALIJN 1PROGRAMMALIJN 1

18 19


Ontmoetingsplek: Een Dock is een plek waar geladen en gelost wordt. Bij het Innovation Dock Almere gaat het om de overslag van ideeën, technologieën en werkwijzen. Deze worden gebracht door studenten, wetenschapper, ondernemers en overheden en gehaald door de gebruikers; Almeerders, bezoekers, toeristen, en ook weer studenten, wetenschappers, ondernemers, bedrijven en overheden. Het Innovation Dock Almere is ontworpen als ontmoetingsplaats.

Openbare terrassen: Het is daarom belangrijk dat de terrassen een openbare functie hebben, dus vrij toegankelijk zijn. ‘ Een publieke plaats is pas publiek als die van het publiek is’ (watergezant Henk Ovink).

Plek voor co-creatie: Het Innovation Dock Almere is bij uitstek een inspirerende plek voor Almeerders, Ondernemers en kennisinstituten om samen, en in samenhang de stad vorm te geven en zo te streven naar het gezamenlijk doel; een gezond, welvarend, aantrekkelijk, groen, duurzaam en klimaatbestendig Almere.

Strategie 5: ‘Placemaking’ hanteren als verbindend concept voor het Hart van Almere

1

2

3

4

Het Innovation Dock Almere vormt een verbindende schakel in de 4 sleutelprojecten van Almere;

• Het is het eindpunt van de wandeling van het station naar het weerwater

• Het is een bruisende plek in Almere Centrum (Placemaking)• Het is een aantrekkelijke tussenstop in het rondje Weerwater• Het is de thematische en visuele verbinding tussen het centrum en

de Floriade wijk• Daarnasst zorgt het Innovation Dock Almere voor een sterke

verlevendiging van het cnrtum en de Esplanade in het bijzonder.

Innovation Dock Almere samenhang tussen de verschillende sleutelprojecten

Sleutelprojecten:

1. Stationsomgeving2. Almere Centrum3. Weerwater4. Floriade Wijk

Versterken van het Hart van AlmereVersterken van het Hart van AlmerePROGRAMMALIJN 1PROGRAMMALIJN 1

20 21


Innovation Dock Almere en de relatie tussen programmalijn 1 en de overige programmalijnen Almere 2.0

Programmalijn 2: Het Innovation Dock Almere is een fysieke en virtuele verzamelplek van studenten, onderzoekers, startende en bestaande bedrijven in het hart van de stad, in het Weerwater aan de Meeresteinkade. Programmalijn 3: In het hart van de stad is Innovation Dock Almere een showcase voor de wijze waarop we met water, energie, voedsel en afval zullen moeten omgaan. Programmalijn 4: Door het Innovation Dock Almere wordt het gebruik van het centrum van de stad en het Weerwater sterk verbeterd. Restaurant, café, werkplekken, terrassen, binnentuinen, tentoonstellingen, buurtbijeenkomsten, lezingen, conferenties, shop, zwembad en elektrische bootjes maken het zeer aantrekkelijk om naar het centrum te komen. Zo worden zowel het Weerwater als het stadshart versterkt. Programmalijn 5: Almere heeft een traditie van vernieuwende woningbouw. Het Weerwater biedt een prachtige experimenteer- en demonstratieplek voor drijvende woningen en tuinen. Maar ook andere stedelijke functies kunnen (tijdelijk) op het water worden gebouwd, zoals bibliotheken, scholen, sporthallen. Zo kan het centrum verder worden uitgebreid en versterkt.



PROGRAMMALIJN 1

22 23


Versterken van het Leer- en werkomgeving

Versterken van het Leer- en werkomgeving

Innovation Dock Almere is een teamplayer. Via het Innovation Dock gaat de gemeente Almere samenwerken met belangrijke onderzoeksinstituten als Wetsus, Water Campus en anderen. Het Innovators-in-Residence programma van het Innovation Dock Almere zal bijvoorbeeld nationale en internationale studenten en promovendi de kans geven om verdiepend onderzoek te doen naar de toepasbaarheid van nieuwe technologieën. Daarnaast werkt Innovation Dock Almere onder andere via Wetsus samen met innovatieve bedrijven die hun technologieën testen en tonen in het drijvende gebouw.

Bovendien is het Innovation Dock bij uitstek de plek voor internationale congressen op het gebied van Growing Green Cities ( voedsel, water, energie, lucht en circulariteit). Een actief programma vergroot de circulariteit van bedrijven in en rond Almere.

De unieke kwaliteit van het Weerwater kan worden benut door openbare drijvende proeftuinen voor voedselproductie. Daarmee is de plek niet alleen ‘weer water’, maar wordt hij ook opnieuw gebruikt voor voedselproductie.

PROGRAMMALIJN 2

24 25


Synergie Flevo Campus Almere en Innovation Dock Leren, bijscholen, arbeidsplaatsen, vestigingsklimaat

Versterken van het Leer- en werkomgevingVersterken van het Leer- en werkomgeving

De concrete mogelijkheden voor Flevo Campus Almere en Innovation Dock Almere om elkaar te versterken, moeten door de partijen samen nog nader worden verkend.

‘Water zou een vak op school moeten zijn’, aldus onze nationale watergezant Henk Ovink. Hetzelfde geldt voor alle klimaat-gerelateerde stromen; voedsel, energie, lucht, afval. Innovation Dock Almere biedt programma’s voor bedrijven, lagere en middelbare scholen om werknemers en leerlingen te scholen in circulaire kennis die nodig is voor een duurzaam Almere. Het biedt een programma voor docenten om zich te laten bijscholen in de nieuwste circulaire technologieën.

Innovation Dock Almere biedt een praktijk- en projectomgeving waar effectief en aantrekkelijk onderwijs gegeven kan worden, aan jong en oud.

Innovation Dock Almere is een multiplier voor arbeidsplaatsen in Almere. Niet alleen de 78 FTE van het hotel leveren een bijdrage, ook de initiatieven die ontstaan rond het Innovation Dock Almere, zoals (watergerichte) toeristische diensten of transportbewegingen van en naar Amsterdam, zullen de werkomgeving versterken.

Zo verstevigt Innovation Dock Almere de leer- en werkomgeving en wordt het vestigingsklimaat voor bedrijven versterkt.

PROGRAMMALIJN 2PROGRAMMALIJN 2

26 27


Energy on upcycling

Energy on upcycling

PROGRAMMALIJN 3

De focus van Innovation Dock Almere ligt op circulariteit, in het bijzonder voedselproductie en waterkwaliteit, waar nodig aangedreven door hernieuwbare energie. Op grotere schaal en op lange termijn is het cruciaal dat organische materialen in de biosfeer blijven en artificiële stoffen in de technosfeer. Het Innovation Dock voor water en klimaat geeft als showcase de vonk aan circulaire huishoudens en bedrijven om in actie te komen en biedt daarmee een extra energy boost aan Upcycling Almere. Dat ziet er bijvoorbeeld zo uit:

Almere: Inspiratie en Living CityLab

RESTAURANT

HOTEL KAMERS

gezuiverd water

gezuiverd water

spoelwater

spoelwater

verse groenten en kruiden

vissen grijswater

grijswater

regenwater

organisch afval

gaz

gaz

zwartwater

DAK TUIN

AQUAPONIC KAS LIVING MACHINE

wateropvang

biogasdigester

tuinWC

onderhoud

28 29


Co-creatie en zelf circulaire technieken toepassenHet Innovation Dock Almere is een ideale ontmoetingsplek voor co-creatie van nieuwe circulaire initiatieven van bewoners, bedrijfsleven en kennisinstituten.Het Innovation Dock helpt om Almere circulair te krijgen door burgers, bedrijven en overheden te stimuleren om zelf op grote schaal circulaire technieken in eigen huis of bedrijf te gaan toepassen. Huis-tuin-en-keuken-technologieën als aquaponics, regenwaterfilters, duurzame energie-opwekkers en voedselproductie systemen zijn in de shop verkrijgbaar.

Growing Green Almere en naar een afvalloze en energie-neutrale stad Het Innovation Dock Almere kan, door haar praktische aanpak, de gemeente Almere helpen bij haar ambitie om in 2022 een afvalloze en energie-neutrale stad te zijn. Het Innovation Dock Almere past bijzonder goed bij het motto van Almere ‘Growing Green’; Het is een showcase van voortdurend nieuwe energie-genererende, voedsel- en waterproducerende urbane systemen. Zo geeft het Innovation Dock Almere ook het voorbeeld dat Growing Green of Growing Circular steeds een stap ambitieuzer moet.

Almere Living LabAlmere wil graag een living Lab zijn; het Innovation Dock Almere draagt hieraan bij. Niet alleen is de infrastructuur van het gebouw zelf een living lab, ook kunnen wetenschappers vanuit het Innovation Dock Almere de wijken van Almere bestuderen en analyseren wat er voor nodig is om de werkelijke transitie te versnellen; de belangrijkste doelstelling van het Innovation Dock Almere .

Lange termijn-ambities worden met korte termijn-acties verwezenlijkt.

Energy on upcycling Energy on upcyclingPROGRAMMALIJN 3 PROGRAMMALIJN 3 De lokale economie

versterken door co-creatie met het bedrijfsleven,

bewoners-initiatieven en de kennisinstellingen.

30 31


Versterken VerblijfsplekkenPROGRAMMALIJN 4

Interactie met het WeerwaterHet drijvende Innovation Dock Almere brengt de stad daadwerkelijk naar het Weerwater. Het is een open, drempelloze toegang tot het water en stimuleert interactie met het Weerwater door bijvoorbeeld een natuurzwembad, elektrische bootjes, drijvende pilots en experimenten voor voedselproductie op het water. Terrassen, restaurant, café en werkplekken zijn vrij toegankelijk voor het publiek en een levendige en aantrekkelijke ontmoetingsplaats aan het water.

Activeren van de Esplanade en de Groene Loper (Hospitaalpromenade)Door Innovation Dock Almere wordt de publieke ruimte van Almere Centrum sterk geactiveerd. Restaurant, café, werkplekken, terrassen, binnentuinen, tentoonstellingen, buurtbijeenkomsten, lezingen, conferenties, shop, maken het zeer aantrekkelijk om naar Innovation Dock Almere te komen. Niet alleen overdag maar ook ‘s avonds. Alle activiteiten rond het Innovation Dock zullen Almere Centrum en het Weerwater aantrekkelijker maken voor bestaande en nieuwe inwoners, voor bestaande en nieuwe bedrijven en voor terugkerende en nieuwe gasten.

Cultuur, recreatie en toerisme

32 33


Vernieuwend wonen Vernieuwend wonenPROGRAMMALIJN 5 PROGRAMMALIJN 5

Wonen op het water met de technologie van de toekomstHet drijvende Innovation Dock Almere is voor de gasten van de binnentuinen, het hotel, café en restaurant een showcase voor vernieuwend klimaatbestendig wonen. Het toont hoe het is om over 20 jaar met de nieuwste circulaire technologieën op het water te wonen. De drijvende stadHet laat zien hoe water als architectonische ruimte gebruikt kan worden. Het concept van de drijvende stad wordt onvermijdelijk in een wereld waarin de zeespiegel stijgt, de delta’s dichter bevolkt raken en de binnenwateren steeds sterker fluctueren. Innovation Dock Almere kan worden gezien als een eerste module van een modulair te bouwen wijk.

Versterken van de identiteit van AlmereAlmere en het Weerwater zijn de bij uitstek geschikt om proeftuin te zijn voor klimaatbestendig drijvend wonen en leven. De identiteitsdragers van Almere: Growing Green Almere, de gezonde en groene stad, en Stad van het experiment: (ruimte voor) het nieuwe pionieren, worden hierdoor versterkt en herkenbaar.

Vernieuwend wonen drijvend op het water. In Nederland zijn meerdere kleinschalige drijvende projecten uitgevoerd zoals eengezinswoningen en gestapelde woningen. Er is nog nergens geprobeerd om drijvende woningbouw te realiseren op grotere schaal. Bij het realiseren van Innovation Dock gaan wij experimenteren met gebouwen van een grotere complexiteit. Dit past bij Almere als experimenterende stad in woningbouw.

Modulair bouwenHet Innovation Dock Almere zal worden gebouwd op een duurzame modulaire manier. Het hele gebouw kan gedemonteerd en verplaatst worden.

Showcase voor vernieuwend wonen:

34 35

Specifieke antwoorden:Waarom het Weerwater?

Waarom de Meeresteinkade?Bijdrage aan verlevendiging rond het Weerwater en de Esplanade

3INNOVAT ON

DOCK ALMERE


Waarom het Weerwater?GERELATEERD AAN PROGRAMMALIJN 1 EN 4

Nieuw land, nieuw water, innovatie, dat is de gedachte. Het in het Weerwater drijvende Innovation Dock Almere is de thematische en visuele verbinding tussen het centrum van de stad en de Floriadewijk. De thematiek van de Floriade zal zo vóór 2022 geïntroduceerd worden en na 2022 voort blijven leven in het centrum van de stad. Hierdoor zullen de investeringen in de Floriade 2022 extra renderen. Aangezien onderwerpen als Klimaat en Water steeds centraler in het leven van iedereen komen te staan zullen ze op een centrale plek belicht moeten worden. In het hart van Nederland, in het hart van een stad, in het hart van Almere. De uitgelezen plek daarvoor is het Weerwater. In een stad die zijn groene gezicht naar het water keert, is het Innovation Dock in het Weerwater een symbool van vitaliteit, durf en innovatiekracht. Het Innovation Dock is dé markering van de nieuwe ‘ramblas’ van Almere; de Groene Loper (Hospitaalpromenade) richting het Weerwater. Het is een magneet om richting het Weerwater te flaneren en het water daadwerkelijk bij de stad te betrekken.Het biologische restaurant, het café, de werkplekken en de terrassen aan het water, de elektrische bootje, de binnenvijver en de binnentuinen, de tentoonstellingen, conferentie- en vergaderzalen, de circulaire shop en het zwembad vormen tezamen een uitgebreid en gevarieerd aanbod dat uiteenlopende mensen naar het water trekt. Een aantrekkingskracht die ook de Esplanade sterker tot leven zal laten komen.

Het Innovation Dock Almere is een plek om het water te vieren. Het Weerwater, hart van Almere, is de perfecte locatie voor het drijvende innovatiecentrum en andersom is het Innovation Dock de perfecte magneet voor de Groene Loper, de Esplanade en het (Rondje) Weerwater.

Waarom het Weerwater?

38 39


Waarom de Meeresteinkade?

De Meeresteinkade als scharnier tussen Almere Centrum, het Weerwater en de Floriadewijk De Meeresteinkade komt in het toekomstige ‘hart van het hart’ van Almere te liggen. Het is een ideale plek om door het Innovation Dock Almere stedebouwkundige samenhang te brengen tussen Almere Centrum, het Weerwater en de Floriadewijk. De plek is bij uitstek geschikt voor ontmoetingen in een mooie levendige omgeving en geeft volop kansen tot synergie met het Innovation Dock Almere. Zo lukt het om tegelijkertijd de stad te verlevendigen en het gezicht van Almere naar het water te keren, en de transitie naar een circulaire en klimaatbestendige stad te versnellen.

Interactie met de Esplanade en de Groene Loper (Hospitaalpromenade)De locatie van de Meeresteinkade biedt de gelegenheid om in te spelen op alle activiteiten die op de Esplanade en de Groene Loper worden georganiseerd. Zo bieden festivals, markten, kermissen en kinderactiviteiten allemaal de kans om gedrag te beïnvloeden en bewustzijn te vergroten of anderszins samenwerkingsvoordeel te behalen.De ligging aan de Groene Loper biedt mogelijkheden voor samenwerking met nieuwe ondernemers op het gebied van horeca, cultuur en recreatie.

Een aantrekkelijk station in het Rondje WeerwaterIn het rondje Weerwater is de Meeresteinkade een belangrijke schakel. Het Innovation Dock versterkt de aantrekkelijkheid van het Rondje Weerwater en andersom, het rondje Weerwater is gunstig voor het Innovation Dock.

Interactie met het FlevoziekenhuisHet Innovation Dock Almere kan interessante experimenten opzetten met het Flevoziekenhuis, bijvoorbeeld op het gebied van healing environments. Bovendien is het ziekenhuis een interessante partner voor de uitwisseling van warmte, energie, water en voedsel.

Vergroening van de Meeresteinkade Het Innovation Dock Almere zal graag een rol spelen in de vergroening van de Meeresteinkade om zo een innovatieve en vloeiende overgang van de stad naar het Weerwater te maken.

Waarom de Meeresteinkade?

40 41


Hoe brengt het Innovation Dock Almere meer levendigheid rond het Weerwater en de Esplanade?

Het restaurant voor 130 mensen met lokaal en biologisch eten zorgt ’s avonds voor een constante toestroom van gasten van binnen en buiten Almere: Overdag brengen lokale voedselproducenten hun producten. Het café is een ontmoetingsplek voor zzp-ers, ondernemers en recreanten; de hele dag en avond open voor ontbijt, lunch en tussentijdse ontmoetingen. Het hotel trekt dagelijks nieuwe bezoekers naar Almere. Het publiek-toegankelijke terras is een ontmoetingsplek, een openbare verlenging van de Esplanade en de Groene Loper (Hospitaalpromenade).

Tentoonstellingen (overdag) en lezingen (’s avonds) trekken mensen van binnen en buiten Almere naar het Innovation Dock. Steeds nieuwe testopstellingen en innovatieve pilots maken de gevel en het interieur van het Innovation Dock steeds weer anders. De werkplekken in het Innovation Dock zorgen voor een constante toestroom van zzp-ers en ondernemers. De conferenties zorgen voor een toestroom van binnenlandse en buitenlandse ondernemers en wetenschappers. De onderwijsactiviteiten van het Innovation Dock trekken scholen, docenten en bedrijven uit het hele land. Buurten kunnen tegen een gereduceerd tarief, hun buurtvergaderingen in het Innovation Dock houden, bijvoorbeeld voor de bespreking van circulaire buurtprojecten. De vergaderzalen zorgen voor een constante beweging van mensen naar en van het Innovation Dock.

De terrassen, het restaurant en de conferentiezalen aan het water zijn gewilde plekken voor Almeerders. Het natuurzwembad met springplanken brengt individuen, groepen en families naar het Innovation Dock Almere om te genieten van het water. De elektrische bootjes brengen reuring langs en op het water. Mogelijk samen met drijvende experimenten in het Weerwater (voedseltuinen, woningen, etc) trekt het Innovation Dock mensen uit de hele wereld.

Levendige ontmoetings- en verblijfsplek; overdag en ook ‘s avonds (de 16 uurs-eco-nomie):

Door het Innovatiethema komen meer soor-ten mensen dan alleen horeca-bezoekers; Water & Klimaat verbindt (sub-)culturen

Interactie met het Weerwater

42 43

Innovation Dock AlmereEen schets

4INNOVAT ON

DOCK ALMERE


Eco systeem in zichzelf

Verticalepilot tuin

Innovators in residence program

Waterbewustwonen

Tentoonstellingen Visvijver

Waterzuivering Productie van groenten, fruitenen kruiden Groene fitness

Biologischeten

Duurzamemobiliteit

Werkplekken


Vanaf de vergroende Meeresteinkade betreedt u over een van de bruggetjes het drijvende gebouw van het Innovation Dock Almere. Welkom! Het gebouw is zodanig ontworpen dat het Weerwater in haar volle glorie zichtbaar en voelbaar is, ook vanaf de kade. Een vloeiende overgang van buiten naar binnen brengt de bezoeker in het middelpunt van het Innovation Dock; de binnentuin of hortus. De rijke tuin geeft toegang en zicht op alle openbare ruimtes van het Innovation Dock.

De bomen en planten groeien tot het glazen dak. Het geheel doet aan als een laboratorium in de jungle: een hightech hortus van elkaar voedende systemen. Ook op de tweede verdieping ziet u een binnentuin met werkplekken en ontmoetingsplekken voor gasten, zzp-ers en ondernemers.

Voedsel en water staan centraal in het ontwerp en laten zich zien, horen en voelen. Vanaf de daktuin stroomt het water, als bij terrassenbouw, per verdieping naar beneden en komt via een serie geschakelde plantenbakken en de tuinen gefilterd uit bij de vissen. Forel en rivierkreeft worden gekweekt in de vijver en geserveerd in het restaurant.

Het restaurant is ontworpen voor 130 tot 170 gasten, afhankelijk of het terras open is. Een vijftal tafels staat aan de visvijver. In het restaurant worden lokale biologische producten geserveerd. Het restaurant is zelf een laboratorium voor circulariteit. De keuken is op de wateretage. De grootte van het restaurant kan worden aangepast: van een ontbijt/lunch/dinerdeel tot een cafédeel voor flexwerkers overdag.

Op de begane grond kijkt u door alle glazen wanden naar het Weerwater. U ziet de conferentiezalen, testopstellingen en

Een unieke ervaring: dit ziet u als u binnenkomt.tentoonstellingsruimtes. De begane grond is één grote, flexibele ruimte die op veel verschillende manieren kan worden gebruikt. Het is een infrastructuur die de komende 20 jaar ruimte biedt aan alle denkbare proeftuinen en tentoonstellingen.

De bomen van de daktuin steken uit boven de rand van het gebouw. Zo vormt dit tweede maaiveld van het Innovation Dock Almere een eenheid met de stad. De gevel toont verschillende technologieën van waterzuivering, energieopwekking, luchtzuivering of voedselproductie die worden getest. Het gebouw is zo blijvend aan verandering onderhevig. Het aanzicht van de buitenkant verandert voortdurend en is daarmee dynamisch als Almere zelf.

De 150 kamers van het hotel zijn eenvoudig, zonder opsmuk ingericht: 23 m2 voor een tweepersoonskamer met badkamer. Het grootste deel van de kamers heeft uitzicht op het water en is bereikbaar vanaf de centrale binnentuin.

Het tuindak is ‘s zomers open en wordt ’s winters gesloten met glas. In de daktuin staan fitness-apparaten waarmee de gasten energie kunnen opwekken en zo hun rekening voor hotel en/of genoten consumpties kunnen verlagen.

In het water ligt de houten structuur van het natuurzwembad. Aan de steiger liggen de elektrische bootjes waarmee gasten tot naar Amsterdam kunnen worden gebracht. Ze gebruiken de elektriciteit die door het hotel wordt opgewekt.

Het hotel is gemaakt van duurzame, herbruikbare of afbreekbare materialen.

46 47


Gasten, gebruikers, bezoekers

Innovation Dock Almere brengt een zo groot mogelijke groep mensen in contact met voedsel- & waterinnovaties en klimaatbestendig wonen.

Voor Almeerders biedt Innovation Dock Almere een ruim restaurant en café aan het water waar biologisch eten wordt geserveerd dat voor een deel wordt geproduceerd in het gebouw en wellicht op het Weerwater.

Het zwembad dat in stijl aansluit op de Esplanade biedt vrolijke verkoeling voor families, groepen en individuen.

Met een constant aanbod van tentoonstellingen over nationale en internationale innovatieve voedsel- en watertechnologieën en baanbrekende onderzoeken, biedt Innovation Dock Almere een aantrekkelijke uitbreiding van de uitgaansagenda van Almere.

Ondernemers kunnen niet alleen gebruik maken van tentoonstellingsruimten, maar het complex zelf is ook beschikbaar als proeftuin. In de gevel worden steeds wisselende technologieën getest, evenals in de hotelkamers, de machinekamer, het restaurant, de binnentuin, de visvijver en de daktuin.

Families, waterprofessionals, studenten, wetenschappers en andere geïnteresseerden van over de hele wereld kunnen in Almere op het water slapen en gelijkgezinden ontmoeten.

Bezoekers kunnen daadwerkelijk participeren in het concept en de filosofie van Innovation Dock Almere. Door zuinig water- en energiegebruik krijgen hotelgasten korting op hun rekening. Ook door de energie op te wekken door fitness kan de hotelrekening worden verlaagd.

Onderzoekers en studenten kunnen deelnemen in het innovators-in-residence-programma waarbij teams een aantal maanden de daartoe bestemde ruimtes van het hotel mogen gebruiken. Zij logeren in een aantal ter beschikking gestelde kamers. In ruil werken zij ‘s ochtends en ’s avonds mee in de bedrijfsvoering van het hotel en verzorgen zij rondleidingen voor gasten.

Het café en de binnentuinen is voor zelfstandige professionals de ideale plek om overdag te werken en collega’s te ontmoeten. Voor Gemeente Almere, andere overheden en bedrijven is Innovation Dock Almere een uitzonderlijke, sprankelende en letterlijk vruchtbare omgeving om conferenties te organiseren voor groepen tot 150 personen. Tal van ruimtes bieden mogelijkheden om met kleinere groepen ideeën uit te werken.

Innovation Dock Almere is voor Nederland een etalage van technologieën en concepten die in het buitenland op grote schaal toegepast kunnen worden.

Innovation Dock Almere en de Floriade 2022

De filosofie van de Floriade 2022 Growing Green Cities wordt met het Innovation Dock Almere al ver vóór de Floriade op de kaart gezet en ná 2022 een blijvende werkelijkheid. Als de karavaan van de Floriade is weggetrokken zullen de stadswijken van Almere voortdurend geïnspireerd en gevitaliseerd worden met de laatste circulaire technologieën, tot ver na 2022. Hierdoor zullen de investeringen in de Floriade 2022 extra renderen.

48 49


Showing High Tech for Growing Green Cities

Het gehele gebouw staat in dienst van het testen, monitoren en meten van innovaties op het gebied van waterzuivering, voedselproductie en -afval, energieopwekking, luchtzuivering en de slimme combinaties van deze stromen zoals Aquaponics en The Living Machine. De binnentuinen zijn niet alleen vol met sensoring equipment, ook kunnen bezoekers bij alle testen, zien, lezen en voelen wat het onderzoek behelst en wat de kernvragen zijn. Met QR-codes of soortgelijke signalering wordt elk aspect van Innovation Dock Almere gedetailleerd belicht om discussies en gezichtspunten over belasting van het milieu en het klimaat te verduidelijken, tot en met de koffiekopjes en de handdoekjes in de WC. Het gaat niet alleen om CO2, het gaat ook om waterkwaliteit en -veiligheid, voedselveiligheid, gezondheid, vervuiling, giftige stoffen en rechtvaardigheidsaspecten.

Het Innovation Dock Almere kan in overleg met de Gemeente Almere tijdelijke drijvende experimenten op het Weerwater uitvoeren, zoals voedselproductie op het water, drijvende tuinen, scholen.

Maar bovenal toont Innovation Dock Almere de kansen die zich nu voordoen om werkelijk de transitie praktisch te maken. Lange termijn ambities moeten met korte termijn acties worden verwezenlijkt. Ook kan het Innovation Dock Almere het sociaal-cultureel onderzoek begeleiden dat nodig is om buurten en wijken echt circulair te maken. Vragen en bezwaren van bewoners kunnen worden weggenomen door te laten zien hoe een echte gedragsverandering tot stand kan worden gebracht en welke kansen en voordelen dat voor iedereen biedt. Voor het wetenschappelijk testen toonprogramma werkt het Innovation Dock met een wetenschappelijk raad die programmeert.

Voorbeelden van technologieën zijn legio: Er is een behoefte om de technologieën die nu worden ontwikkeld een podium te geven. Een greep uit de schier oneindige hoeveelheid mogelijkheden en kansen: Watertechnologie: Algengroei, waterzuiveringstechnologie (membraamtechnologie, fytozuivering), ontzouting, terugwinning grondstoffen uit afvalwater, smart water grids, etcEnergieopwekking: Blue Energy (spanningsverschil zoet/zout water), CO2-energy, zonne-/wind-/water-energy technologie, wind op zee, zonne-energie op water, valmeren. Voedselproductie/stadslandbouw: duurzaam voedsel op drijvende eilanden, vertical farming, healing gardens, stadsvarkens, permacultuur. Lichtkleurgebruik bij fotosynthese. Klimaatbestendig wonen: biomimicry in duurzame bouw, drijvend bouwen, regenwateropvang, groen in de stad, zelfvoorzienendheid. En natuurlijk de slimme combinaties van de stromen zoals hergebruik van warmte voor stadslandbouw, terugwinning van grondstoffen uit afvalwater voor voedselproductie, energie voor experimentele kleurenverlichting van planten in hun verschillende groeistadia, warmte uit water, aquaponics, etc.

50 51


5INNOVAT ON

DOCK ALMERE


Initiator Joris Escher Initiator VenhoevenCS architecture+urbanism

Vanuit zijn ruime ervaring als begeleider en versneller van innovatieprocessen, weet Joris Escher waar het Nederland ontbreekt aan het succesvol toepassen van maatschappelijke innovaties: een proeftuin & showcase-gelegenheid voor een groot publiek. Door te laten zien dat innovaties doen wat ze beloven, kunnen gebruikers het vertrouwen krijgen om tot grootschalige toepassing over te gaan. Daarom heeft Joris Escher het Innovatie Dock Almere geïnitieerd. Hij, en met hem een groot aantal onderzoeks- en opleidingsinstituten, denken dat de transitie naar een circulaire en klimaatbestendige wereld zal worden versneld als meer innovaties op een aantrekkelijke plek kunnen worden beproefd en getoond. Op deze manier wordt het bewustzijn vergroot en de vonk overgebracht om tot actie over te gaan. Escher Water Projects (Joris Escher en netwerkpartners) staat voor het realiseren van duurzame maatschappelijke resultaten door bestaande structuren en patronen te doorbreken. Mr drs Joris Escher heeft 20 jaar ervaring als realisator van duurzame veranderingen. Hij is gespecialiseerd in innovatieversnelling en resultaatgerichte meerpartijensamenwerking in watervraagstukken.

[email protected]

Bezoekadres:Escher Water ProjectsSpaces VijzelstraatVijzelstraat 681017 HL AMSTERDAM

• Visionair en inspirerend• Duurzaam• Maatschappelijk betrokken• Positief en gepassioneerd• Professioneel: effectief en betrouwbaar

Ton VenhoevenHoogleraar TUE 2004-2009Rijksadviseur Infrastructuur 2008-2012





VenhoevenCS architecture+urbanism is een innovatief ontwerpbureau dat zich richt op duurzame architectuur, stedenbouw en infrastructuur. Wij geloven dat steden en openbare ruimtes weer aantrekkelijke, productieve en bloeiende ontmoetingsplaatsen kunnen worden door culturele, technische en ruimtelijke ontwerpinnovaties. In ruimtelijke en culturele zin zijn de duurzaam ontworpen steden en gebouwen van VenhoevenCS een patchwork van verschillende (sub)culturen, een levendig kosmopolitisch geheel en een ideale biotoop voor voetgangers. Door stedelijke functies in hoge dichtheid te combineren, blijft er ruimte over voor interessante tussenplekken en groene buitenruimtes. Pleinen, parken en binnentuinen bieden ademruimte in de stad en geven de mogelijkheid voor ontmoeting, sport en spel en evenementen.

VenhoevenCS architecture+urbanismContact: Cécilia Gross

Hoogte Kadijk 143 F15NL-1018 BH AmsterdamT +31 (0)20 622 8210E [email protected]

E S C H E R W A T E R P R O J E C T S

54 55

Uitvinding Experiment PilotsLaunchingCustomer

Bredere toepassing


WETSUS COMPANY PARTICIPANTS


Het Innovation Dock Almere is een samenwerkingsplatform van partijen die een belangrijke rol spelen bij het versnellen van de transitie naar een circulaire en klimaatbestendige stad. Het Innovation Dock heeft de intentie samen te werken met opleidings- en onderzoeksinstituten, overheden en ondernemers als Wetsus, Water Campus, NIOO, Waterschap Zuiderzeeland, TU Delft, Waternet en natuurlijk de Gemeente Almere. Voor het welslagen van het project is het essentieel dat het in co-creatie wordt ontworpen en uitgevoerd. Toezeggingen, intentieverklaringen, support letters, samenwerking in voorbereiding.De reacties van onderzoeks- en opleidingsinstituten zijn uitermate positief. Concrete toezegging van samenwerking en/of intentieverklaringen:• Wetsus, European Center for Excellence for Sustainable Water

Technology heeft via een verklaring de intentie uitgesproken om met het Innovation Dock Almere samen te werken om nieuwe technologieën te testen en te tonen.

• Met Wetsus is ook de Water Campus betrokken. Bij Wetsus hebben we contact met Cees Buisman, Johannes Boonstra en Leon Korving

• Bij Waternet heeft Rolf Steenwinkel via een verklaring de intentie geuit om innovatieve technologie voor waterzuivering en terugwinning van grondstoffen uit afvalwater te testen en te tonen bij de voorloper van het Innovation Dock Almere. Andre Struker van Waternet heeft het contact tot stand gebracht bij Waterschap Zuiderzeeland, met name Joost Schrander en Bert Rietman met wie gesprekken staan gepland in januari 2018. Ook met Vitens zal

contact worden gemaakt via Andre Struker.• Louise Vet van NIOO heeft een support letter geschreven om

het belang van het Innovation Dock te benadrukken. Mits financieel mogelijk wil het NIOO graag samenwerken om haar onderzoeksresultaten te tonen.

• Met Peter van Veelen van TU Delft is er apart contact voor samenwerking.

• De support letter van Henk Ovink (Nederlands watergezant) is in de maak.

• De Triodos Bank (Roy Gosenshuis) heeft het Business Plan doorgerekend en beschouwt het Innovation Dock als een financierbare casus, maar er moet nog wel een aantal zaken worden onderzocht om uitsluitsel te geven. De Triodos Bank wil de financiering begeleiden.

• Wanneer wordt besloten tot een haalbaarheidsonderzoek in Almere zal ook direct contact met Alterra worden gemaakt.

• Amsterdam Water Science heeft aangegeven te willen samenwerken bij monde van Harm van der Geest.

• Met Deltares (Maya Sule) wordt onderzocht of het zinvol is om tot samenwerking over te gaan.

• Wanneer wordt besloten tot een haalbaarheidsonderzoek in Almere, zal een innovatieve circulaire ontwikkelaar geselecteerd worden. Hiervoor zijn een aantal partijen geïnteresseerd. Hetzelfde geldt voor exploitanten en projectmanagementbureaus.

• IJsbrand van Veelen van De Denkfabriek staat ons team bij met strategisch communicatie-advies

E S C H E R W A T E R P R O J E C T S

56 57

INNOVAT ON DOCK

ALMERE

09|01|2018

INNOVAT ON DOCK ALMERE - Escher Water Projects · Het Innovation Dock Almere is een drijvend...

Documents

Transcript of INNOVAT ON DOCK ALMERE - Escher Water Projects · Het Innovation Dock Almere is een drijvend...