MAANDBLAD VOOR SCIENCE-FICTION EN FANTASTIEK JUNI 1972

INFORMATIE ORGAAN VAN "SFAN" .

Lidgeld-abonnement : 250 F Steunabonnement : 500 F Gezinsabonnement : 350 F Losse nummers : 35 F

Kletspraatje p. 2 Boerenbedrog 3 Het nieuwe kleedje van de s.f. 4 Een kwestie van instinkt 7 F Antwerpen nodigt uit 21 Horror op N.O.S. 22 Horror-Shop 14 23 De wereld van de Adult Fantasy 25 De groten van de Adult Fantasy 29 Thuiskomst van de reiziger 31 Post voor InfoSfan 33 Leesvoer 38 In de tuinen der oorlog 40

Een kruisje in nevenstaand vakje betekent dat uw lidgeld uitgeput is. Gelieve 250 F te storten op PCR 0.10 van het Gemeentekrediet te Brussel t.g.v. Orangjerekening 1751864/8/60 t.n.v. Paul Torfs Dank U .

Ik weet wel dat ik vervelend ben, maar : willen de achterblijvers

alstublieft hun bijdrage betalen ? Straks is het weer vakantie en

dan wordt het natuurlijk vergeten. En u wilt Info-Sfan toch niet

missen, of vergis ik me ?

Zoals u uit de nogal lyrische artikelen in het vorige nummer hebt

kunnen puren, is Sfancon 3 afgesloten met een batig saldo, waardoor

de toekomst van ons blad tot het einde van het jaar veilig gesteld

is; waarom maken we ons dan zo druk om het lidgeld ? Wel, in de eer-

ste plaats is de jaarlijkse bijdrage nu vrij hoog - tenminste, ik-

zelf vind 250,-F geen kleinigheid - en ik vind het onjuist dat een

gedeelte der leden in feite "opdraait" voor de vergeetachtigheid van

andere leden. Bovendien, bestaat misschien de mogelijkheid, wanneer

iedereen regelmatig zijn bijdrage betaalt, iets meer te doen aan het

uitzicht van het blad. Misschien kunnen we zo nu en dan meer pagina

's en meer illustraties inlassen. Het lijkt me alleszins de moeite

waard om dit te vermelden.

Met plezier stel ik vast dat er steeds meer leden op artikelen be-

ginnen te reageren en vaak zeer interessante brieven insturen. Een

goed gestoffeerde brievenrubriek is van het allergrootste belang :

werk er zelf ook aan mee, maar denk erom dat ons aantal bladzijden

toch wel beperkt is; dus schrijf uw ideeën en meningen zo beknopt

mogelijk neer.

Afgaande op de bloemrijke besprekingen van Eddy Charles The Ripper

Bertin, heb ik me gewaagd aan twee boeken uit de FeH-reeks, de

"Beeltenis van het Beest" en "De Kolos van Ylourgne". Sorry Eddy,

deze literatuur is totaal aan me verspild : ik heb er totaal niets

aan gevonden, ook al kon, voor wat betreft Smith, de stijl me wel

boeien. En onze vriend Farmer : wat een afgang ! Zo zie je maar dat

meningen kunnen verschillen.

Daarentegen met veel plezier gelezen : "De Shing-begoocheling" van

Ursula LeGuin. Prisma krijgt blijkbaar de smaak te pakken van het

goede essefboek. En zeggen dat ik ze indertijd zo heb uitgescholden.

Tijgerpockets komt nu ook uit met drie waardeloze snertgevallen van

Murray Leinster : de sabotage-trilogie. Typische koude oorlogsessef.

Onbegrijpelijk dat zoiets nu nog kan gelezen worden. Hebt u die

boeken werkelijk geapprecieerd Carel Lans ?

Op het filmfestival van Cannes heeft "Malpertuis" van Jean Ray dus

geen prijs behaald. Jammer, maar begrijpelijk. Zonder in te gaan

op de filmische kwaliteiten (ik heb het nog niet gezien !) van"Mal-

pertuis" kan men zeggen dat de magische wereld van Jean Ray voor ve-

len nogal ontoegankelijk is. En hoewel onze grootse Gentenaar sedert

een tiental jaren "in" is bij onze zuiderburen (misschien kan de heer

A. Van Hageland, die één van de vurigste promotors van John Flanders

alias Jean Ray is, ons t.z.t. meer hierover vertellen) heeft hij toch

nog niet de wereldfaam verworven waarop hij ontegensprekelijk recht

heeft. Maar ja, Bosch' schilderijen hebben ook jaren in de vergeet-

hoek gehangen ...

Jammer, maar dit keer onbegrijpelijk, is het feit dat "A Clockwork

Orange" geen enkele prijs waard werd bevonden. Heeft men Stanley

Kubrick om zijn populariteit misschien willen straffen ? Hebben de

"verfijnde filmestheten" soms de neus opgehaald voor de inderdaad

overrompelende effecten die hij in deze film weet te bereiken ? Wat

er ook van zij, deze prent heeft een overgetelijke indruk op me ge-

maakt en ik hoop dat talrijke leden hun mening over deze film naar de

redaktie zullen sturen. Want, zoals bij elke film van Kubrick, is er

meer dan genoeg stof om maanden over te debatteren ...

Verheugend was tenslotte, dat "Solaris" van Andrej Tarkowski (naar de

roman van de Pool Stanislaw Lem) wel in de prijzen is gevallen. Ver-

heugend omdat een esseffilm werd bekroond en verheugend omdat een

Russische esseffilm werd bekroond. Ik kan me namelijk niet herinne-

ren (maar ik geef toe dat anderen er misschien beter over kunnen oor-

delen) ooit een werkelijke Russische esseffilm te hebben gezien. Wel

fantastische films, en Oosteuropese esseffilms. Enfin, misschien is

de bekroning van deze prent misschien aanleiding voor een Nederlandse

of Vlaamse uitgever om dit meesterwerk eindelijk in onze contreien

aan te bieden.

Dit zijn uiteindelijk de Nebula-Awards 1972 geworden : "A Time of

Changes" door Robert Silverberg (roman), "Queen of Air & Darkness"

door Poul Anderson (lang verhaal), "Good News from the Vatican" door

Robert Silverberg (kort verhaal) en "The Missing Man" door Kathy

McLean (novelle).

En, don't forget : Melbourne in '75 !!!

O

===oooOoOooo===

O

Mag ik je een goeie raad geven ?

Als ooit een klein, rosharigmannetje dat zichzelf als "Zeg maar Eddie"

voorstelt, je in een bar aanklampt en tracht je een in uitstekende

staat verkerende androïde aan te smeren, maak dan dat je wegkomt.

Smeer 'em als de gehaaide bliksem !

Hier zie je één van de sufferds die er met wijdopen snufferd inge-

trapt is. Ik geloofde hem toen hij zei dat het prachtandroïdes voor

hun prijs waren, en ik kocht er een als hulpje in het huishouden.

Hulp in het huishouden, nyaagh ! Ja, Hulp roep IK, als hij zich met

het huishouden bezig houdt. Niet dat dàt veel voorkomt, om precies

te zijn, alleen als ik zowat drie weken gedreigd heb hem met al zijn

androïde hebben en houwetjes de deur uit te trappen. Voor de rest

loopt het stuk rond met een gelukzalige grijns, zit gans de dag brie-

ven te tikken en te verzenden (Ik ben natuurlijk de ongewilde leveran-

cier van postzegels) en geheimzinnige bewerkingen te verrichten met

een machine die hij overal rondsleept, en die iets met inkt te maken

moet hebben, want mijn hele inboedel heeft een fris inktkleurtje gee-

kregen.

Ten einde raad heb ik de fabrikanten geschreven. In een lakoniek

briefje kreeg ik de oplossing voorgeschoteld.

Het was je reinste boerenbedrog. Het mannetje had me geen androïde

aangesmeerd. HET WAS EEN VERDOMDE, SMERIGE FANDROIDE !!!

Essef zou bij definitie vooruitstrevend moeten zijn : een voorpost

van het heden, een avant-gardeliteratuur op de toekomst gericht.

Nochtans heeft de essef in haar ontwikkelingsgeschiedenis bijna geen

enkel contact gehad met avant-gardekunst ... en al zijn de omslagen

van vele bloemlezingen versierd met futuristische en surrealistische

tekeningen, de vlag dekt maar zelden de lading.

Dit betekent niet dat het toekomstverhaal een statisch genre is :

haar ontwikkeling is te vergelijken met deze van de traditionele ro-

man uit de wereldliteratuur. In zijn beginstadium was de essef voor

100 % verhaalkunst, met een volledig verwaarloosde vorm. De primi-

tieve strips en pulpromans vormen een soort moderne schelmenromans

elementen uit een subliteraire stroming.

In de 18e en 19e eeuw veroverde de traditionele roman de wereld : van

plattelandsroman naar roman over verre continenten. De essef onder-

ging een soortgelijke thematische verruiming : de uiterlijke cosmos

werd aan banden gelegd in tientallen verhalen over ruimteschepen en

tijdmachines, eerst in de nabije ruimte gesitueerd, later ook in ver-

re sterrestelsels.

Deze thematische schatkist was natuurlijk snel opgebruikt en dus zocht

men naar nieuwe mogelijkheden. Deze vond men in de vreemde wereld

van de menselijke geest, een nog niet onderzochte microcosmos. De

psychologie, parapsychologie, de sociale en sexuele verhoudingen

kwamen één na één aan bod in essefverhalen. Deze evolutie bracht de

essef dichter bij de fantastiek, die ook vanuit een uiterlijke (gees-

ten, vampieren, weerwolven) naar een innerlijke griezel (krankzinnig-

heid, magie, telepathie) was ontwikkeld. Dit verklaart dan waarom

het tegenwoordig zo moeilijk is om beide genres te scheiden. Deze

verinnerlijkingstendensie heeft de essef trouwens niet alleen gemeen

met het fantastische verhaal, maar ook met het detectiveverhaal en de

gewone roman.

Naast deze belangrijke thematische ontwikkeling, is er nog een ande-

re, zij het beperktere, verhaaltechnische evolutie. Er is een hemels-

breed verschil tussen de onbeholpen verhaaltjes uit de babytijd en de

latere essef van de "Golden Age".

Ondanks het feit dat de science fiction tenslotte een jong genre is

en op ± 50 jaar een grote evolutie, zowel formeel als inhoudelijk

heeft doorgemaakt (de tradidionele roman heeft er meer dan 200 jaar

voor nodig gehad), krijt men de essef nog steeds uit voor een reactio-

nair genre. Het is een manipuleren van versleten thema's op een ver-

ouderde 19e eeuwse wijze. Denken we maar eens even aan het nogal

negativistische artikel van Gilbert De Swert "SF - een dorpsmentali-

teit" in de Spectator van 22 april, wat weining blijk geeft van his-

torische zin en begrip voor essefevolutie.

Aan het einde van de "Golden Age" hadden de nieuwe essefauteurs hun

achterstand ingehaald en zich alle verworvenheden van de traditionele

roman eigen gemaakt. Maar de kloof met de eigentijdse avant-garde

bleef. Weinigen durfden, zoals de expressionistische dichters (bv.

James Joyce), nieuwe vormexperimenten aan. Zelfs bepaalde motieven,

zoals sex, godsdienst en filosofie bleven voor het merendeel van de

auteurs taboe. En dan is er plots de "New Wave" die het roer totaal

omgooit en het toekomstverhaal aan de spits van de avant-garde plaatst.

Dit systematisch overzicht geeft een vergelijking traditionele essef-

new wave en knoopt er enkele conclusies aan vast over de toekomst

van het verre.

1. De traditionele essef wekt emotionele interesse door spanning. De

stijgende spanning ontstaat door een plot die in stijgende lijn

(crescendo) uitloopt in een ontknoping of climax. New Waveverha-

len hebben een anti-plot die kan worden voorgesteld door een ge-

broken lijn. Het verhalende element boet in aan belangrijkheid

ten voordele van de beschrijving. De lezer heeft intellectuele

interesse, maar de spanning verdwijnt op de achtergrond.

2. De traditionele auteur biedt de lezer alle gebeurtenissen aan op

een presenteerblaadje. In New Wave zijn ze tot kernen samengebald

gekristaliseerd en in de tekst verborgen : de samenhang van de ge-

beurtenissen zijn de lezer niet altijd van de eerste keer duide-

lijk. De lezer herschept het verhaal zoals de auteur dit deed

(cfr. James Joyce).

3. Het klassieke verhaal schrijft meestal in de verleden tijd ("nar-

rative past"), de moderne essef gebruikt, zoals in een gedicht, de

tegenwoordige tijd.

4. De traditionele essef is syntagmatisch gebouwd. Dit betekend dat

de auteur verschillende elementen op één niveau groepeert in een

welbepaalde volgorde die niet kan gewijzigd worden : nl. de plot.

Dit procédé is vooral typisch in de epische genres : de plot heeft

hier een overwicht op de andere vormelementen. New Wave werkt

paradigmatisch : de volgorde van de elementen in de plot is minder

belangrijk dan de betekenissen die ze hebben op diverse andere ni-

veaus. De held is Jerry Cornelius op een eerste niveau, Elric van

Melniboné op een tweede, Mike Moorcock op een derde. Hij is clown,

god en burgerman tegelijkertijd, maar op verschillende niveaus.

Dit is een formeel kenmerk van de lyriek. Bij het opbouwen van een

beeld werken alle betekenissen van een gebruikt woord mee. Het

beeld bloem in de zin "Mijn Liefde is geen Stenen Bloem" impliceert

schoonheid, jeugd, natuurlijkheid, teerheid, zwakte, geur, liefde,

enz... in één ogenblik. ZO kan een bepaalde gebeurtenis beschouwd

worden vanuit een sexuele, psychologische, morele, sociale of po-

litieke laag. Ook dit is een vorm van inhoud, die het verhaal

dichter bij het alledaagse leven en zijn erveringen wil brengen,

maar dan toch één die sterk ondergeschikt is aan de vorm. Het

formele aspekt van een gedicht is immers ook belangrijker dan het

inhoudelijke. Het gevaar van een formeel spelletje is hier dan

ook zeer groot.

5. Het klassieke essefverhaal geeft de lezer een schok door zijn the-

matische originaliteit. New Wave gebruikt alle originaliteit op

aan de vorm (formeel schokeffekt). De inhoud wordt bevroren en

statisch. Een bewijs hiervoor vindt men in de overname van Moor-

cocks Jerry Corneliusfiguur door diverse New Waveschrijvers van het

tweede plan. Niet wat men schrijft is belangrijk, maar hoe men het

doet, een houding die, mijns inziens, al even verwerpelijk is als

deze van de pulpauteurs die de vorm stiefmoederlijk bedelen.

6. De traditionele auteur beeldt de gestyleerde wereld van een roman-

tische droom uit. De band met het heden is slechts symbolisch of

zeer algemeen. New Wave hanteert doelbewust de chaos en wil hier-

door een soort superrealisme worden : een exacte weergave van de

complexe situatie van de moderne mens. Is dit nog wel essef ?

CONCLUSIES

1. De essef verliest zijn specifieke kenmerken die haar tot een apar-

te kunstuiting maakten. Het genre lost zich langzaam op in de

hoofdstroming van de avant-garde.

2. De essef ondergaat een verschuiving van genre : lyrische elementen

tasten de epiek aan. Het verhaal wordt een gedicht.

3. Het hoofdaccent wordt verlegd van inhoud naar vorm, van uiterlijke

naar innerlijke wereld.

Wanneer bovenstaande "regels" in hun zuiverste vorm toegepast worden

dan is het gevaar groot dat de essef ontaardt tot een steriel spel

met formele elementen, een onvruchtbare introspectie van een schrij-

ver die ons niets meer wil "vertellen", uit angst kinderachtig en

ouderwets te lijken. Ook de zo geroemde "nouveau roman" leidt aan

dit euvel : de kunstenaar schrijft naar zijn eigen nulpunt toe. Ver-

gelijk de werken van een experimentele auteur als Ivo Michiels maar

eens met elkaar. Denk aan het toneelwerk van Samuel Beckett, dat ge-

leidelijk aan afnam in lengte en waarde. Louter vormcultus aankweken

is verwerpelijk. Het is trouwens te betwijfelen dat dergelijke hoog-

standjes het publiek kunnen blijven boeien. Avant-garde heeft altijd

al omwil en tegenstand bij het grote publiek opgewekt.

Vorm om de vorm alleen, experiment om het experiment zullen onhoud-

baar blijken. Grote essef bestaat zoals alle goede kunst uit een

evenwicht tussen vorm en inhoud. Het is nu aan de Tolstoys van de

toekomst om het beste uit de klassieke essef en de verworvenheden

van de New Wave in één synthese samen te smelten. Laten we echter

niet uit het oog verliezen dat de onverwoestbaren uit de wereldlite-

tuur, Homerus, Cervantes, Dickens, Tolstoy, e.a. in de eerste plaats

VERTELLERS waren. Het is dit vertelelement dat spijtig genoeg bij

de nieuwe generatie ver te zoeken is, of gewoon niet wordt benut.

Moorcock, deze opmerking was niet voor jou bestemd, hoor. Je bent

een rasverteller.

Ik hoop dat dit artikeltje over

New Wave in de smaak valt. Er

volgen er beslist meer ! Graag

had ik reactie van de redaktie

en/of lezers via INFO-SFAN. Ik

verkneukel me nu al op de veront-

waardigde antwoorden.

J. VANHEYMBEEK

O

===oooOoOooo===

O

Het ontwaken was moeilijk, hoewel hij niet de indruk had lang ge-

slapen te hebben. Zijn geest vertoefde nog steeds op het schemer-

niveau van verwarde droomfiguren, en kon de absolute duisternis

waarin hij wakker werd niet dadelijk verwerken. De werkelijkheid

moest traag komen, zich langzaam mengen met de droomwerelden, als

doorschijnende beeltenissen die boven op elkaar geplaatst worden

tot ze uiteindelijk ineenvloeien tot één samenhangend geheel.

Zijn ogen flitsten open. Iets dreunde in zijn hoofd, en er was een

reeds verdwijnende indruk van korte brutale pijn, als van een brede,

maar scherpe naald. Men had hem laten ontwaken door pijn. De duis-

ternis bleef. Hij wou om zich heen kijken, maar zijn oogballen

weigerden. Hij beval hen : draai links, draai rechts, en de bevelen

raasden door zijn zenuwstelsel naar de oogspieren, maar ze gehoor-

zaamden niet. Hij probeerde zijn oogleden te sluiten, en ook dàt

ging niet. Wat betekende dit alles ? Hij bracht zijn hand omhoog

om zijn ogen aan te raken. Hij voelde de golvende beweging van

zijn armspieren, het plooien van de gewrichten. Zijn vlngers spreid-

den en daalden neer over zijn gelaat als een spin over haar web,

maar niets raakte hem aan.

Een plotse zinloze paniek besprong hem, en druppelde fijne voelsprie-

ten van ijzige angst op hem neer. Wanhopig probeerde hij armen,

benen of hoofd te bewegen, rechtop te zitten. Hij voelde de reak-

ties van zijn lichaam, de bevelen die als bange konijnen door de

zenuwknopen renden, maar de spieren zelf schenen versteend en roer-

loos.

+ WAT BETEKEND DIT + gilde hij. De stilte dempte zijn kreet, voort-

gebracht door een tong die niet meer in zijn keel was. Mentaal hui-

verend van onverklaarbare angst wachtte hij, maar lichamelijk ge-

beurde er niets. Er was geen koud ijs op zijn rug, geen angstzweet

op zijn voorhoofd, geen klam gevoel in zijn handpalmen.

+ HELP MIJ ! + gilde hij opnieuw, + HELP MIJ ! + maar er kwam geen

geluid, geen stem, zelfs geen echo van zijn vrees. Langzaam liet

hij het op zijn brein inwerken. Hij had geen stem, en kon niet be-

wegen. Hij voelde zijn lichaam bestaan, maar het gehoorzaamde hem

niet. Zijn ogen waren open, maar alles was gehuld in absolute duis-

ternis. WAT HADDEN ZE MET HEM GEDAAN ?

De tijd had geen enkele betekenis, het was een roerloos wachten op

iets, om het even wat, maar IETS om te gebeuren. De onwerkelijkheid

werd verpletterend, tot hij wenste te geloven dat het een illusie

was. Hij herinnerde zich dergelijke dromen, reëler dan de werkelijk-

heid. Wanneer zou hij ontwaken uit deze onthutsende, deze onmogelij-

ke nachtmerrie van niet-zijn.

Een zacht zoemen, als van een enorme maar verre bijenzwerm, sloop

door de ondergrondse controlekamers. Als kolossale metalen insec-

ten rezen de machines op langs de zijmuren, hun ontelbare wijzerpla-

ten als koude maar intelligente ogen. De in witte jassen gehulde

mensen bewogen even geruisloos als de talrijke androïden die rond-

liepen met ponskaarten en dossiers. Behalve hoogstnodige woorden,

verbraken enkel machinegeluiden de stilte. Dit was een plaats voor

machines, en voor mensen die dachten als machines, in getallen en

computersymbolen. E.T.E. - Extra-Terrestrial-Exploiration - volgde

het verloop van het "Project CYBORG".

X O X O X O X O X O X

+ BEN JE WAKKER ? +

Een stem, uit het niets en de duisternis, die als een verstikkende

kwal om hem hing. Als een gek klampte hij zich eraan vast.

+ JA, JA, IK BEN WAKKER !!! +

+ GOED. + antwoorde de stem. + DAT IS HET ENIGE WAT OP DIT OGENBLIK

VOOR JOU VAN BELANG IS +

+ WAT BETEKENT DIT ? DIT IS EEN DROOM, NIETWAAR ? WAAROM KAN IK ME

NIET BEWEGEN ? WAT IS ER MET ME GEBEURD ? +

+ HET IS GEEN DROOM. ENKELE ZAKEN ZIJN LICHTJES VERANDERD. HERINNER

JE WAAROM JE HIER BENT ? JE MISDAAD ? DE EXECUTIE ? +

Executie ... misdaad ... Het dreunde door zijn hoofd, en tevergeefs

poogde hij de beukende hamers tegen te houden. Ja, hij herinnerde

zich alles nu. De rechtspraak, de miljoenen ogen die alles volgden

op hun Infoschermen, de eerste misdaad sedert hoevele jaren ? Hij

herinnerde zich alles, de vernietiging van zijn vierjaars-huwelijks-

contract met Marge, de weken in het Huis van Bewaring waar hij door-

heen geleefd had, als door een droom, en dan die dag dat ze hem kwa-

men halen en naar de executiekamer brachten, naar het zwarte gatvan

de materiedistorter, die de cellen uit zijn lichaam uiteen zou ruk-

ken tot een massa blubberend vlees en beenderen. En dan waren de

mannen in het wit gekomen, ze hadden een androïde in de kamer gevoerd

en in diens overblijfselen zou iedereen Charles Markson menen te

zien, de terechtgestelde paranoïde moordenaar. De mannen in het wit

hadden hem meegenomen diep in de aarde, en hem gezegd dat hij nu

wettelijk niet meer bestond, en zich vrijwillig aanmelde als proef-

konijn voor een enorm belangrijk experiment... E.T.E.-Projekt Cyborg.

Ze hadden hem niets willen verklaren, en hij had geweigerd, en toen

hadden de mannen alleen gelachen. Hij herinnerde zich de plotse

scherpe pijn die in zijn nek drong, hij kreeg zelfs de tijd niet om

te begrijpen wat er gebeurde. Toen overschaduwde een zwarte vleugel

hem toen hij voorwaarts viel, en de grond opende zich als een duis-

tere mond die hem inzwolg ...

+ JA + dacht hij, + IK HERINNER ME. IK HERINNER ME ALLES. MAAR

WAT GEBEURDE ER ? +

+ WE GAVEN JE EEN INJECTIE, + zei de stem uit het niets. + DAARNA

NAMEN WE JE LICHAAM WEG, HAALDEN JE BREIN ERUIT EN STAKEN ER DUIZEND

NAALDEN IN. EN NU BEN JE OP WEG. +

+ OP WEG ? WELKE WEG ? WAARHEEN ? IK WEET NIETS, VERKLAAR A.U.B. OF

IK WORD GEK. WAAR BEN IK ? WAAROM KAN IK ME NIET BEWEGEN ? WAAR ZIJN

JULLIE ? +

+ WE ZIJN MOMENTEEL ZEER VER VAN JE VANDAAN. WAT JE HOORT ZIJN GEEN

WOORDEN. HET ZIJN ELEKTRISCHE IMPULSEN, DIE IN EEN OMZETTER GESPRO-

KEN WORDEN. jE HOORT ZE MET RADAROREN, EN ZE WORDEN RECHTSTREEKS

IN DE HOORCENTRA VAN JE BREIN OMGEZET, EN DAAR GEINTERPRETEERD ALS

WOORDEN. +

+ MAAR IK SPREEK TOT JULLIE, EN JULLIE HOREN ME. +

+ JE SPREEKT NIET. JE KUNT NIET SPREKEN. JE DENKT DAT JE SPREEKT,

EN DAT LEIDT TOT DE JUISTE CONTACTEN MET DE ZENDERS IN DE NAALD.

OP HUN BEURT WORDEN DE GEZONDEN IMPULSEN OVERGEMAAKT AAN ONZE ONT-

VANGERS, EN DAAR VERTAALD IN CODETEKENS, DIE WIJ VIA ONZE COMPUTERS

RECHTSTREEKS KUNNEN LEZEN. +

+ MAAR WAAR, WAAR BEN IK ? +

+ NIET "WAAR". JE BENT EEN FOTONENNAALDSCHIP, NU HEB JE NET JE BAAN

OM DE MAAN VERLATEN, EN JE BENT OP WEG, VLUGGER EN VLUGGER ELKE MIL-

LISECONDE. +

+ VERLATEN ? WAARHEEN ? WAAROM ? +

Hij dacht de juiste gedachten, elektrische contacten sloten zich,

spreek-denkend de juiste woorden naar de verre ondergrondse machines

waar de mannen in het wit nu rondom zaten te luisteren.

+ WAT VOOR ZIN HEEFT DIT ? WAAROM MIJ ZENDEN ? EN WAARHEEN ? +

Het was krankzinnig, de ruimteprojecten waren stopgezet, iedereen

wist dat. Men probeerde hem om de tuin te leiden, hij was er zeker

van.

+ WE ZULLEN HET VOORNAAMSTE UITLEGGEN. ZOALS JE WEET HEBBEN WE BE-

MANDE RUIMTESCHEPEN NAAR MARS EN VENUS GEZONDEN, ZOALS ONZE CONCUR-

RENTEN TROUWENS. DRIE JAAR GELEDEN ZONDEN WE HET EERSTE SCHIP NAAR

MERCURIUS, EN IETS GEBEURDE. HET SCHIP KWAM NOOIT IN EEN BAAN, MAAR

RAASDE VERDER EN VIEL IN DE ZON. DE INSTRUMENTEN FAALDEN NIET, MAAR

WEL DE ASTRONAUT. HET WAS EEN MAN MET JARENLANGE TRAINING, EN MET

VOLLEDIGE STALEN CONTROLE OVER ZIJN LICHAAM EN GEEST. DESONDANKS

GEBEURDE ER IETS MET HEM, IETS WAAROP ZELFS HIJ NIET VOORBEREID WAS.

DAT "IETS" KWAM NIET UIT DE RUIMTE, HOEWEL DIE ER WEL IETS MEE TE

MAKEN KAN HEBBEN GEHAD. DE ASTRONAUT VERANDERDE ZELF DE KOERS VAN

ZIJN SCHIP, EN WAT HIJ NOG VERDER ZEI WAS KRANKZINNIGE WARTAAL.

DAARNA STUURDEN WE TWEE ROBOTBESTUURDE SCHEPEN EN NIETS GEBEURDE.

DUS BESLOTEN WE EEN NIEUWE TECHNIEK TE PROBEREN. IETS HEEFT HET

LICHAAL VAN DE RUIMTEVAARDER BEINVLOED OP EEN MANIER DIE HEM ZWAK-

ZINNIG MAAKTE, DAT HEBBEN WE OPGEMAAKT UIT ZIJN WOORDEN. DUS ZENDEN

WE DITMAAL IEMAND ZONDER LICHAAM. NIETS KAN JOU BEINVLOEDEN, WANT

JE BENT PURE GEEST. JE BENT NIETS ANDERS DAN EEN BREIN, VERBONDEN

MET EEN COMPUTER, GEVOED DOOR SYNTHETISCHE PRODUKTEN IN HET VOCHT

WAARIN JE BREIN BAADT. JE SPREEKT IN RADIOGOLVEN MET EEN ELECTRISCHE

CONTACTTONG, JE OREN ZIJN RADARS, JE ADERS ELECTRISCHE LEIDINGEN, JE

VINGERS ZIJN DE NAALDEN VAN DE METERS. JE LICHAAM IS HET NAALDSCHIP.

JE BENT DE VOLMAAKTE CYBORG. +

Hij wou lachen, en wist plots dat hij geen mond had, hoewel hij de

indruk had zijn lippen, zijn tong en de hardheid van zijn tanden te

kunnen voelen. Hij probeerde opnieuw te bewegen, en dacht dat hij

zijn handen en voeten voelde.

+ JULLIE ZIJN GEK, DAAR BENEDEN, WAAR DAT OOK IS. DIT IS EEN GRAP,

NIETWAAR ? EEN OF ANDERE REACTIETEST OF ZO. IK VOEL MIJN VINGERS

BEWEGEN, IK KAN ZE SPREIDEN. IK KAN MIJN HART HOREN KLOPPEN ! +

+ EEN INTERESSANT FENOMEEN, MAAR NIET JUIST. JE KUNT NIETS WERKE-

LIJK VOELEN, WANT ER IS NIETS MEER OM TE VOELEN. JE BENT NU EEN

MACHINE, ALLEEN EEN GROTE MACHINE, GECONTROLEERD DOOR EEN MENSELIJK

BREIN. +

+ MAAR DAT IS ABSURD. IK VOEL MIJN HANDEN, IK VOEL ZE. +

+ EEN LOGISCHE REACTIE. HOEWEL ZE GEAMPUTEERD ZIJN, ONTVANGTJE BREIN

NOG STEEDS IMPULSEN DIE GEINTERPRETEERD WORDEN ALS KOMENDE VAN JE

HANDEN. ER ZIJN MEER VAN DIE GEVALLEN BEKEND, ZOALS DE MAN DIE

ZIJN ARM VERLOOR IN EEN ONGEVAL EN DIE BIJ HET ONTWAKEN IN HET ZIE-

KENHUIS OVER PIJN IN DIE ARM KLAAGDE. NA ENIGE TIJD VERDWIJNEN DIE

IMPULSEN, WANNEER JE ZE MAAR LEERT BEGRIJPEN ALS HET DRAAIEN VAN EEN

RADERWIELTJE, DE BEWEGING VAN EEN NAALD OVER EEN CONTROLEMETER, EEN

ELEKTRISCHE STROOM DIE DOOR EEN CONTACT LOOPT. +

+ MAAR IK BEN ER NIET VOOR GETRAIND. JE KUNT ME NIET ZOMAAR IN HET

NIETS ZENDEN, JE KUNT ... +

Lachtte iemand aan het andere eind van het contact ?

+ NIET KUNNEN ? WE HEBBEN HET JE NET GEZEGD : JE BENT OP WEG ! WE

HADDEN GEEN ANDERE KEUZE DAN JOU, DE REGERING WOU GEEN VRIJWILLIGERS

AANVAARDEN VAN ONZE GROEP. DAAROM MOESTEN WE IEMAND HEBBEN VAN WIENS

BESTAAN ZE ZELFS NIET WISTEN. MOMENTEEL IS JE SNELHEID 120 KM/SEC.

ELKE SECONDE VERMEERDERT DIE SNELHEID ... +

+ IK KAN HET NIET GELOVEN +

+DAT KOMT WEL +

Het was niet mogelijk ! Het moest een absurde grap zijn, het MOEST !

Maar de stilte mocht niet blijven, de waanzin loerde in het absolute

stilzwijgen. Dus : spreek, hoor.

+ HOELANG ZAL DEZE TOESTAND DUREN ...? +

+ HET IS NIET NODIG JE OM'TIJD'TE BEKOMMEREN. TIJD HEEFT GEEN ENKEL

BELANG MEER VOOR JOU, WAAR JE BENT. WE ZULLEN JE WEL ZEGGEN WANNEER

JE TER BESTEMMING BENT. DAT ZAL VLUG GENOEG ZIJN. +

+ MAAR ... IK KAN NIET DOEN. HOE VERTRAAG IK, STOP IK, DOE IK EEN-

DER WAT ? IK WEET NIETS, KEN ER NIETS VAN ! +

+ NIET NODIG. WIJ ZULLEN ALLES WEL DOEN. JE BENT ENKEL EEN TOE-

SCHOUWER. +

+ IK KAN ZELFS NIETS ZIEN ! +

Een glinstering ontstond plots, ergens in de schaduwwereld, een ster

vormde zich, dan nog een, en nog een, en plots ...

ABSOLUTE CHAOS.

Overal om hem heen, onder, boven en naast hem, omringden ze hem van

alle kanten, duizenden ogen die hem aanstaarden, een surrealistisch

verstard ogenlandschap van onbeweeglijke schitterpunten, met daar-

tussen de schimvalleien van roerloos niets en cosmische stofwolken.

Duizeligheid verkrampte een nietbestaande maag, terwijl hij rond en

rond wentelde in het niets. Honderdduizend versteende nachtmerrie-

ogen volgden hem, oude vertrouwde ogen als witte duivenpluimen die

langzaam rood werden, druipende snoeren van bloedparels tussen de

pupillen van duizenden oude vrouwen, die naar hem opkeken met angsti-

ge gezichten en bang-vragende glimlachjes om hun gerimpelde monden,

beeltenissen van schrik en ook van liefde liefde liefde, tot de glim-

lachen eindelijk ook liefdevol werden, breder en breder in tandeloze

monden van oor tot oor geopend, die bloed spuwden toen de electrische

messen in zijn duizend handen sneden en sneden, onhoudbaar beefden en

vibreerden ze tussen zijn sidderende vingers, nat waren ze, terwijl

hij liefhad, de oude vrouw hartstochtelijk beminde, en de bloedrivier

stroomde stollend tussen de sterren; waarom hield niemand de bloed-

golven tegen ? Waarom zetten ze de tijd niet stil, er was geen ont-

komen aan, de ogen, de vele starende bloedende ogen vormden een enorm

nachtmerrieschilderij om hem heen, overal om hem, ze STAARDEN EN

DRUPPELDEN BLOED IN ZIJN NAAKTE BREIN, OPENDEN DELEN VAN ZIJN HERSE-

NEN DIE HIJ VOOR ZICHZELF GESLOTEN HAD. HIJ MOEST WEG, WEG VAN ZIJN

NATTE HANDEN EN HET VIBRERENDE ELEKTRISCHE MES, HIJ MOEST WEG, WEG

MOEST WEG WEG WEGWEGWEGWEG ...

X O X O X O X O X

Beneden, in de ondergrondse controlekamers, sprongen alarmlichten aan

op instrumentenpanelen, wijzers renden als dronken insekten over hun

meters.

"De meters worden gek ! Verdomd, wat gebeurt er ? Wat deed je, S-76" ?

"Ik weet het niet. Ik opende alleen de lenzen buiten op de Naald.

Hij zei dat hij niet kon zien. Maar hij reageert als een gek" !

"Iets moet een schokreactie veroorzaakt hebben, terug naar het ogen-

ogenblik van zijn misdaad. We moeten hem afleiden, de psychotesten

hebben aangetoond dat hij volledig instabiel is op dit punt."

"Het kan enkel maar het zicht zijn op de naakte ruimte. Tenslotte had-

den we een zekere reactie verwacht, maar DEZE beslist niet"!

"Sluit de lenzen weer. Alllemaal".

"Maar dan kunnen we niet ..."

"SLUIT DE LENZEN" !

X O X O X O X O X

Duisternis kwam, maar het bloed bleef, het fosforiseerde, het sijpel-

de als een luie rivier door de synthetische aderen die zijn brein

voedden met elektriciteit, en werd gulzig opgelikt door zijn cellen.

Buiten was er het constante geluid van miljoenen sterren, een zacht

huilend geluid dat suste en kalmeerde, zoals de stem van moeder, lief-

ste moeder die enkel een begrip was, een woord zonder echte betekenis

want hij had haar nooit gekend.

X O X O X O X O X

"Maar dat is tochabsurd. Enkel maar het ZIEN van de sterren kan ..."

"Toch wel. Van op aarde kunnen er met het blote oog nauwelijks vijf-

duizend sterren waargenomen worden door de atmosfeer. Van waar hij

nu is, ziet hij er minstels vijfmaal zoveel, maar dat is niet het

belangrijkste : hij ziet niet met twee ogen in één richting zoals het

normale menselijke wezen dat hij was. Zijn gezichtsveld word gevormd

door zestien lenzen, overal over de huid van de Naald verspreid als

de stippen op de rug van een spin. HIJ KIJKT IN ALLE RICHTINGEN TEGE-

LIJK, alsof een man ingesloten in een bol was, van binnen bedekt met

spiegels, en waarin hij toch kan zien. Zijn brein is niet in staat

al de informatie tegelijkertijd op te nemen, het is een absolute

aliënatie. Je had de lenzen nooit alle tegelijkertijd mogen openen,

S-76, ik zal het moeten vermelden op je rapport. Jij had dit moeten

voorzien".

De gebrilde man wendde zich weer tot zijn machines. Met zijn uitge-

strekte vingers die juist de toetsen aanraakten, leek hij er bijna een

essentieel onderdeel van. "Verdomd, dit tijdsverschil tussen onze

communicatie", murmelde hij, "wie weet wat er ondertussen daarbuiten

omgaat vóór wij het te weten komen" !

De stem uit de ruimte was stil nu, maar de instrumenten uit de Naald

gaven trouw hun gegevens door. Klikken, zoemen, het ratelen van de

leesband uit de computer, gegevens rechtstreeks afgetapt uit het brein

van de cyborg, die eens Charles Markson geweest was. Zij vertelden

de mannen in het wit mèèr dan de stem zelf.

"Voorzichtig nu, open de lenzen, maar één na één, zodat zijn brein

zich geleidelijk kan aanpassen aan dit nieuwe "zien"".

X O X O X O X O X

Schaakspel, enorm slachtveld met dode skeletgezichten, begraven en

wachtend onder rivieren van druipend bloed. Het bloed was overal, er

was geen ontkomen aan, als een groeiende amoebe dreef het tussen de

sterren, sijpelde neer op zijn naakte brein en zijn ogen, die hij niet

kon sluiten. Een speler verscheen op het schaakveld, of was het een

pion ? Een witte spookgedaante in twee dimensies, zonder diepte en

zonder tijd, dan een tweede, gehuld in lange zijden gewaden, als een

mot die naar het licht gefladderd kwam. Bewegende, pulserende kwallen

als snoeren parels, van wit en onbevlekt zeeschuim. Stollend bloed

begon er overheen te kruipen, als een afschuwelijke bruinrode duizend-

poot.

Zij rees op van tussen de miljoenen sterreogen, twee rode zonnen

brandden in haar witbehaarde schedel, en toen ze haar arm bewoog, was

het een deel van de melkweg dat ze terzijde schoof als een wazige

sluier. "Jij nietsnut", zei ze met een stem van radiogolven, met het

gebulder van zonnevlekken, "je komt naar mij toe en nu zit je daar

maar, en kijk je naar mij als een hond naar zijn meester. Waarom doe

je niets ? Eender wat, maar doe iets " !

Mars was een rode edelsteen in haar tandeloze mond,enkele sterren-

druppels gleden langzaam langs haar brede dijen toen ze langs de

achtergrond van duisternis bewoog, als een verdwijnende filmprojectie.

X O X O X O X O X

"Wat is er aan de hand met dat ... ding ? Het reageert alsof het een

sterke dosis psychedelics gekregen heeft. De aanvankelijke schokreac-

tie moest nu al lang uitgewerkt zijn, en hij moest allang zijn volle-

dige zelfbeheersing terug gekregen hebben. Maar hij reageert NERGENS

normaal op" !

"Dat schokmoment moet iets losgemaakt hebben, dat jaren lag te wach-

ten. Het heeft zich langzaam opgebouwd tot een geketend monster in

zijn geest. Het is bijna onmogelijk dat de psychmeds het niet ondekt

hebben, maar het moet verborgen gelegen hebben in de onderste be-

wustzijnslagen. In elk geval, wij zitten ermee opgescheept".

"Laten we hem een tweede artificiële psychoschok geven om hem terug

te brengen tot de normaliteit".

"Normaal ? H-35, de tijd van de primitieve schokbehandelingen is voor-

bij. We hebben hem in een absoluut onbekend milieu geplaatst, we

kunnen onmogelijk de gevolgen van een tweede schok voorzien".

"Maar het brein is krankzinnig ! We kunnen geen enkel verkregen resul-

taat vertrouwen".

"Natuurlijk niet, wat wij ontvangen zijn hallucinaties, niet de objec-

tieve werkelijkheid, of zelfs maar de subjectieve reactie op wat het

ziet en ondervindt. Wij ontvangen beelden en impressies uit zijn

onderbewustzijn, geplaatst boven wat hij ontvangt van uit de ruimte.

De werkelijkheid is verwrongen en aangepast aan zijn innerlijk, we

zien de ruimte zoals hij zijn onderbewustzijn, het ziet en interpre-

teert. Het brein is in conflictsituatie, en het verdrongen alter-ego

heeft thans de bovenhand".

"Met die psychiatrische onzin komen we niet verder. We moeten INFOR-

MATIE hebben over het heelal, over de reacties van een normaal mens

in de condities die we hem opgelegd hebben, en niet het geraaskal van

daarboven" !

"Maar we krijgen informatie, F-54, alleen is ze misvormd, alsof de

lenzen van de Naald zowel naar buiten als naar binnen kijken. De

ruimte daar buiten en de ruimte in zijn geest zijn samengevloeid".

"Hoelang zal het duren voor we het essentiële, het belangrijkste voor

ONS eruit zullen halen" ?

"Dat weet ik niet, we kunnen proberen een psychomed te vragen aan Med-

centrum, en een codecomputer. We kunnen alleen maar pogen de doorge-

seinde informatie te kneden tot iets wat logisch. Maar dat is van

ondergeschikt belang : bedenk, als we de Naald NU doen omkeren, ver-

liezen we alles. Laten we verder gaan, dan bestaat er de kans dat

het normale brein opnieuw de overhand haalt op het opgedoken alter-

ego".

"Vooruit dan, laat de Naald verder gaan" .

X O X O X O X O X

Verder ging het schip, verder en verder, en met het schip, onbeweeg-

lijk : het hart, de essentie van de Naald : het brein van Charles

Markson, veroordeelde en terechtgestelde paranoïde moordernaar, een

deel van het instrumentenbord en de metaalhuid van het schip, een

minuscule stofwolk in een oneindig koud heelal. Zijn vingertoppen

puntige metalen wijzers, razend over voor hem zinloze meters, zijn

zenuwstelsel een centrale van elektrische leidingen en cellen, zijn

voeten de voortstuwende fotonenstroom. Zwemmend, met microscopische

slagen tegen het getij van de ruimtezee tussen de zwijgende sterren,

vechtend tegen golven van licht en duisternis. Een pompend rubber

hart, synthetisch kleurloos bloed en voedingsvloeistoffen door plas-

tic arteriën naar een raaskallend brein, gekoppeld aan een onverschil-

lige computer op een verre planeet, genoemd : aarde. De mens ... of,

laten we zeggen : een déél van de mens, zette zijn voetdruk op de

ruimte.

Het park, groene zee van plastic buigzaam gras met daarin als eilan-

den, de witte huizen waar de Ouden zaten en rustten, voortdromend op

tijdswinden gedurende de enkele jaren die hen nog veroorloofd waren,

voortterend op kunstmatige harten en metalen longen, de lange ziel-

loze jaren van eindeloos voortdrijven op de zeeën van vergane jeugd-

herinneringen. Al die mummies met hun krabbelende insektenhanden en

zachte starende ogen, alwie nooit de kinderen gezien had die ze we-

reld gaven, de mannen aan de zaadbanken, de vrouwen aan de kunstma-

tige baarmoeders in de Medcentra. Zittende en wandelende marionet-

tenmensen, als curiositeiten in een publiek museum, die niets meer

gaven om elkander, en om wie niemand meer iets gaf, behalve de Wakers

van de Huizen der Ouden, die ervoor betaald werden. Hij wandelde

door hun rijen, als door een laan van standbeelden, zijn handen tril-

den nog na die laatste ruzie met Marge. Hij had haar achtergelaten

zonder nog een woord tot haar te richten, Haar idiote beschuldigingen

en haar minachting hingen om zijn schouders als een mantel. De oude

vrouw zat daar maar, haar handen fladderden over elkander als grijze

stoffige motten over een licht dat ze in haar handen verborgen hield.

Haar ogen staarden door hem heen als door een glazen muur naar een

vaag-herinnerd verleden. Haar mond kronkelde in een dunlippige glim-

lach, maar niet voor hem, niet voor hem ! Niemand glimlachte ooit naar

hem, niemand bemoeide zich ooit werkelijk met hem.

Stilstaan. Hallo, Moeder. Spreek tot mij, Moeder, kijk naar mij.

Staar niet door mij heen, alsof ik hier niet ben. Ik ben hier. Ik

spreek tot jou. Ik raak je aan. Zie je ? Voel je ? Wees niet bang.

Wees niet bang, BANG VOOR MIJ ... Ik wil je geen pijn doen ... Ik

wil ... ik wil enkel maar ... JE ZIEN. Tot je SPREKEN. Echt met

iemand SPREKEN. Ik wil van je houden moeder. Ik hou van je, Moeder.

Nee, kijk niet zo, glimlach enkel, glimlach naar MIJ ! Hou van me,

Moeder, HOU VAN ME, HOU VAN ME, GLIMLACH, GLIMLACH !!! Het beven over

zijn lichaam, de opgekropte woede in zijn brein, als koud ijs sloop

ze door de cellen van zijn lichaam. Haar ogen, haar zachte starende

ogen, zonder vriendschap, zonder liefde, zonder begrip, enkel maar

angst, angst voor hem ! Ze hield niet van hem, ze wou dat hij weg was,

dwaze oude vrouw, dwaze oude Moeder, beminde Moeder, beminnen, maar

niemand had hem nodig, niemand beminde hem. Hij verachtte ze alle-

maal, en haatte ze allemaal, haat, haat, HAAT, in bloedrode sluiers.

Als een rode regendruppelde ze Langs zijn vingers naar beneden, zijn

handen beefden, maar nee, het was een mes, het elektrische mes dat

hij had meegenomen uit de keuken, het mes waarvan het lemmet sidder-

de als een wild beest in zijn honderden handen die sneden en sneden

doorheen de haat. Als door zacht vlees baanden ze zich een weg door

de rode sluiers opdat hij opnieuw zou kunnen zien. Haar mond opende

en sloot zich en haar ogen druppelden rood, allemaal over zijn handen

en de grond en het blakend rode gras. Waarom kon hij haar niet horen

schreeuwen ? Waarom kon hij niets horen ? Waarom kon hij niet ophou-

den ? Hou van mij, laat me ophouden, waarom laat niemand me stoppen ?

Die rode bloedgulpende mond, stop stop stopstopstopstopstop ...

De pijn slingerde zich over zijn lichaam, hoewel ze gezegd hadden dat

hij geen lichaam meer had, maar hij voelde armen en vingers en longen

branden in rood en blauw hellevuur tot hij het niet meer kon uithouden

en gilde zonder mond, een dode schreeuw die bleef voortduren. Dan :

stilte, duisternis, rust ...

X O X O X O X O X

"Het was de enige manier. De elektrische ontlading heeft hem momenteel

bewusteloos gemaakt. We moeten het risico wel nemen, anders hadden

we een paranoia in onze handen. Maar wat nu ? Wat zal hij nu doen" ?

"We zullen het vlug genoeg weten. Het ... hij slaapt, maar het brein

werkt".

X O X O X O X O X

Marge, met de zachte, wat te grote lippen en de opengespalkte ledige

ogen, Marge die deed of ze alles begreep, en nooit iets begreep. Hij

herinnerde zich de beweeglijke van kleuren veranderende materie van

haar jurk, toen hij langzaam in haar schoot neerdaalde als een ver-

moeide vogel op zijn nest. Haar gelaat was verstard in de tijd boven

hem, een vleeskleurig idool. Zijn vingers gleden langs haar dijen,

openden de microscopische contacten, en hij legde zijn oor op haar

naakte buik, en voelde het bonken van haar hart dat zijn eigen bloed-

ritme beïnvloedde. De andere vrouw was vaag zichtbaar door Marge, de

vrouw uit het oude schilderij in het museum, waarnaar hij soms ging

kijken na de werkuren. Hij zat dan enkel maar op een stoel, koester-

de zich in de schenkende warmte van de kleurengeometrie op het doek,

als schilderde hij zelf dat venster naar de innerlijke ruimte met het

penseel van zijn ogen en de kleurvlakken van zijn dromen. Hij zag de

lichtpuntjes in haar pupillen, de zijdeachtige halslijn, de ontblote

borst met de rode tepel, de gretige armen van het kind dat ze vast-

hield.

X O X O X O X O X

De stem verbrak de sfeer van de kille kamer niet, zij bestond uit ra-

diogolven die de computer opdiepte uit het dromende brein, en werden

opgevangen door het grote draaiende oor naar het heelal. Met tijds-

vertraging ontving het oor ze, seinde ze door naar het computerbrein

die de symbolen omzette en voortbracht als woorden. Het bleven ma-

chinewoorden, met de klank van schurend metaal, emotieloos en koud

als de omringende apparaten. Het was zo eenvoudig om ook over het

... DING in de ruimte te denken als één deel van de machine.

"Er moet een schema in zijn gedragingen zitten, hij past zich ergens

aan".

"Natuurlijk ! Hij keert terug in zijn eigen verleden ! De schok heeft

hem enkel geholpen het cruciaLe ogenblik te overspringen".

"Klinkt logisch. Zijn gezonde geest kon de scène niet opnieuw aan-

vaarden, dus heeft zijn alter-ego nu volledig de controle op zich ge-

nomen om hem te redden van een volledige instorting en catatonie. Hij

is nu op een zijweg, hij keert terug in de subjectieve tijd, delft in

zijn herinneringen, eender welke. Alles is beter dan zich te moeten

herinneren wat er in werkelijkheid gebeurd is".

"Maar ik begrijp de logica niet. Waarom die terugkeer" ?

"Dat is niet moeilijk te raden. Ik dacht dat jullie militairen een

verplichte cursus in elementaire psychologie hadden gekregen. Wel,

het heeft geen belang. Uit zijn med-dossier wisten we dat een onder-

drukte variante op het oude Oedipuscomplex de basis was waaruit zijn

amokmoord groeide. Dergelijke gevallen noemt men "proefbuisreaction-

nairs", en deze die wij kennen staan nu onder stevige psychcontrole.

Markson was de eerste die gewelddadig reageerde, en dat mag niet meer

voorkomen. De oude vrouw die hij levend ontleedde in het Park der

Ouden was een symbool voor wat een deel van zijn onderbewustzijn zijn

hele leven lang gezocht heeft, het ingeboren instinkt naar moederlief-

de, een oerinstinkt dat de "proefbuisreactionnairs" typeert, zij zijn

een evolutionaire stap achteruit. Marksons eerste vierjaarshuwelijk

werd voortijdig ontbonden wegens psychische instabiliteit, en de he-

rinneringen daaraan werden door Medcentrum uit zijn brein gewist.

Medcentrum organiseerde ook zijn tweede huwelijk met Dr. Marge HR-889

-Q, een zeer bekwame psychdokter. Maar ook zij kon hem niet geven

wat zijn onderbewustzijn verlangde, dus transfereerde hij zijn liefde

op de onbekende vrouw, en toen deze voor hem terugdeinsde, doodde hij

haar. Nu is hij weer op zoek, achteruit, steeds maar achteruit in

zijn eigen verleden".

"Het is jouw schuld, S-76. Jij hebt de begripschok gegeven door je

idioot idee om alle kijklenzen tegelijk te openen".

"Het heeft geen zin over voorbije fouten te redetwisten, heren. De

De psychmeds weigerden de moordscène uit zijn brein te wissen, omdat

de herinnering eraan een onderdeel was van het vonnis. Onwillekeurig

komt hij er steeds weer op terug, en zijn brein reageert steeds ge-

welddadig. Deze terugkeer in de subjectiviteit is het beste wat hij

kon doen. Als hij ver genoeg teruggaat, komen we misschien op de ba-

sis van zijn hele instabiliteit, en dan weten we wat er tegen kunnen

doen".

"Maar waar zal hij stoppen ? En wanneer ? Hij kan op die manier niet

verder gaan, en wij kunnen evenmin wachten tot zijn geest in het sta-

dium is van een kraaiende zes maanden oude baby".

"Dan moeten we de Naald terug doen keren. Het heeft geen zin om die

kostbare instalatie te verliezen. We zullen een ander proefkonijn

vinden, en opnieuw beginnen".

"Dat zullen we niet ! Hij IS de Naald, alle instrumenten zijn inge-

bouwd op zijn breinschema. Trouwens, waarim zonden we hem de ruimte

in ? Om te ontdekken wat een man krankzinnig maakt als hij voorbij de

omloopbaan van Venus komt. Psychotisch of niet, we zullen het van hem

leren. We moeten de Naald verder laten gaan" !

"Maar zijn psychose moeten we stopzetten. Er moet een behandeling be-

staan die we in stand kunnen houden, zelfs in de Naald".

"Die kreeg hij allemaal, nadat zijn eerste echtgenote de verbreking

van hun vierjaarshuwelijk aangevraagd had. Hij kreeg dagelijks een

dosis sublimatietherapie via zijn beeldtelefoon op het kantoor waar

hij werkte, buiten zijn weten natuurlijk. De therapie werd stopgezet

toen hij schijnbaar weer normaal was, in die tijd had Medcentrum ver-

schillende dringende gevallen van "reactionnairs" en de controle werd

versoepeld. Maar hij was niet genezen, hij begroef de psychose alleen

dieper in zijn onderbewustzijn, onder lagen van schijnbaar normaal ge-

drag. Nu heeft hij de duistere spelonken van zijn brein geopend".

"Hij leeft nu volledig in hallucinaties, nietwaar ? Wel, kunnen we er

niet zelf enkele veroorzaken die hem geleidelijk terugbrengen tot de

werkelijkheid".

"Dat kan een langdurig proces worden, maar we kunnen het in elk geval

proberen. Hem terugschokken in de realiteit is de enige manier die

nog overblijft".

X O X O X O X O X

Langzaam, gestadig voelde hij zichzelf voortbewegen door de duistere

zee van het niets, hoewel de sterren zelf bijna van plaats niet sche-

nen te veranderen. Ze bleven hem aanstaren, een afschuwelijk beeld

van kille ogen op zwart doek, een verstard landschap van koude sterren

terwijl hij verder ging en verder ging, en de angst in zijn nietbe-

staande buik rondsprong als een gevangen zeldzame kever in de ether-

fles. Maar hij had toch niets te vrezen ? Hij wist niet precies waar

hij was, en waarom, maar er was beslist een grondige reden voor. Er

was ALTIJD een reden voor alles. De instructielessen zouden nu vlug

klaar zijn, en de spreekteleschermen zouden hun "LES-KLAAR"-signaal

doorgeven. Hij zou zijn vingers wegnemen van de toetsen van de elek-

trospreker, de oorkappen afnemen en dan het lokaal verlaten met de

gehate anderen. Toby B-65 zou er zijn, en Harvill OO-3A en Mac-33 en

Ho-Ling 98-C, en de meisjes met hun getatoëerde benen en hun halsbloe-

zes, die enkel de schouders bedekten, en hij zou zijn ogen weer moeten

afwenden van hun borsten die veel te groot en te zwaar waren voor hun

leeftijd, sedert de hormomenpillen verkrijgbaar waren vanaf twaalf

jaar. De gang zou vol worden van hun heimelijk gefluister en dwaas

gegiechel. Hij moest hun spottende blikken trotseren, nu iedereen al

gehoord had van zijn onsuccesvol rendez-vous met Caroll D-2612, met

wie hij - ondanks het gebruik van een gestolen energopil - hij er niet

in geslaagd was voor een derde maal klaar te komen. Hij was doods-

bang door hun rijen te gaan. Eens had hij zelfs geprobeerd in het

klaslokaal achter te blijven tot ze allemaal weg waren naar de recre-

atiezalen, maar toen was het instructiebord opgeflakkerd : "SCHERM 5

WAAROM VERLAAT U HET LOKAAL NIET" ? Hij had een vaag antwoord gesta-

meld, en toen hadden ze hem in een speciale kamer gebracht en aller-

lei rare vragen gesteld. Nee, het was beter nu te gaan en hun mis-

prijzende blikken te trotseren, door de eindeloze gangen van spotten-

de glimlachjes, hen eenvoudig negeren, doen alsof ze niet bestonden.

Later kon hij dan misschien wegglippen uit de recreatiezaal NV-77

waartoe hij behoorde, en even een korte wandeling maken in een der

synthoparken. Daar was hij alleen, en kon omhoog kijken naar het

zwarte satijn van de nachthemel met de diamanten sterren. Soms bleef

hij omhoog staren tot zijn ogen begonnen te tranen, en het was alsof

de sterren naar beneden schenen te vallen, op hem toe.

X O X O X O X O X

"Dit zal misschien wel helpen, veel meer kunnen we niet bereiken met

de beperkte mogelijkheden van de Naald. Zend deze spoel door de om-

zetter, en laat ze inwerken op de gezichtscentra van zijn brein. Pro-

beer ze zo duidelijk mogelijk te projecteren op de binnenwand van de

lenzen, zodat de beelden over de ruimte komen te glijden".

X O X O X O X O X

Een schaduw bewoog door het luchtledige. Iets levends ? Dat was on-

mogelijk, waar geen atmosfeer is kan geen leven zijn, maar niettemin

was het naast hem, het groeide, kleuren vloeiden samen tot concrete

vormen, een reusachtig gelaat begon materie aan te nemen. Het keek

hem aan, en de liefhebbende, begrijpende blik bracht tranen naar zijn

ogen. Hij was er zeker van dat hij huilde, in weerwil van wat ze hem

verteld hadden over zijn lichaam; zijn gevallen tranen vormden witte

parels onder hem. Hij huilde uit liefde voor het gelaat, dat voor

hem uitgroeide van een spectraal protoplasma tot een beeltenis die

hij kende, zo innig kende dat hij haar meer liefhad dan zijn leven,

het tedere fijnbesneden gezicht van de vrouw die hij zolang verlangd

en gezocht had, en die nu haar armen naar hem uitstrekte. Ja, ja,

ik kom, IK KOM !

Maar wat was dat ? Wie was die man ? Die man die het schip verliet en

naar de open armen rende ? Hoewel de bewegende gedaante zich van hem

verwijderde kon hij nu het misvormde gelaat zien van de man, een vol-

wassene met starende ogen van een gek en met uithangende tong, waar-

van speeksel langs zijn mondhoeken afdruppelde, een man met een wel-

bekend gelaat. Neen, hij kende de man niet. Hij wou de man niet ken-

nen.

+ ZEG HET. HERINNER JE DAT GELAAT. HERINNER JE ! +

Stemmen. Zijn eigen stem, verveelvoudigd door echo's ? Neen, neen,

hij wou niet. Hij wou niet !

+ HERINNER JE. HERINNER JE + De woorden trommelden een helse dans in

zijn radio-oren, de stemmen wilden niet zwijgen.

+ HERINNER JE. HERINNER-HERINNER-HERINNER-HERINNER-HERINNER-HERINNER +

+ JA, JA. IK HERINNER ME. IK KEN DIE MAN. +

+ IK BEN DE MAN +

+ MAAR DAT KAN NIET. IK BEN HIER. IK KOM VAN DE INSTRUCTIELES. IK

KAN DIE MAN NIET ZIJN. +

+ JIJ BENT DIE MAN. JIJ BENT DIE MAN. +

+ HET KAN NIET. IK WIL NIET. IK WIL DE MAN NIET ZIJN. +

WAAROM LIETEN ZE HEM NIET MET RUST ? WAAROM BLEVEN ZE HEM FOLTEREN.

WAARIM WILDEN ZE HEM ALTIJD MAAR AAN DINGEN DOEN DENKEN DIE HIJ WOU

VERGETEN ? ZE WAREN ER ALLEMAAL, AL DE LACHENDE EN SPOTTENDE GEZICH-

TEN VAN DE JONGENS EN MEISJES, EN DE GANG STREKTE ZICH EINDELOOS VOOR

HEM UIT, HIJ WANDELDE DOOR HUN RIJEN, HATEND, HATEND, HATEND ...

Het Naaldschip bereikte een bepaald punt in de ruimte, precies voor-

bij de omloopbaan van Venus. De sterren bevonden zich in een zeer

preciese positie tegenover de lenzen van het brein.

HAAT. HERKENNING ...

IETS IN HEM, HEEL DIEP VERBORGEN, HERKENDE !

DE WITBLAKENDE STERREN VORMDEN EEN SCHEMA WAARAAN HIJ VOLLEDIG BE-

ANTWOORDE, HIJ SMOLT ER MEE SAMEN, HET BEVRIJDDE HEM VAN ALLE KETENEN,

TWEE PATRONEN DIE SAMENVIELEN.

+ STOP ! STOP DIE PROJECTIE ! ER LOOPT IETS MIS, STOP DE PROJECTIE EN

DOE DE NAALD KEREN? ONMIDDELLIJK !

NU KON HIJ HET HEN TONEN. HIJ HIEF ZIJN VUISTEN EN SLOEG ZE IN HUN

VERVLOEKTE GEHATE GEZICHTEN? HIJ GREEP HEN VAST EN SLINGERDE ZE TEGEN

DE MUREN ALS PAPIEREN POPPETJES, BRAK HUN BEENDEREN MET BRUTALE KRACHT

VERMORZELDE HEN ALS STOF TUSSEN ZIJN VINGERS, DANSTE OP HUN BLOEDENDE

GEZICHTEN, LACHEND, HUILEND, HATEND !

X O X O X O X O X

Contacten klikten, lampen flikkerden even roodgloeiend op en stierven

dan. Het hart van rubber klopte en klopte, het pseudobloed raasde

door de plastic aderen en de metalen longen.

"Projectie uitgeschakeld. Nu de omzetter. Uitgeschakeld".

"Goed. Nu een dosis kalmerende middelen, een sterke dosis".

"Die heb ik al toegediend" !

"Nietwaar, de meters noteren verder".

"Maar ik heb ze toegediend. Kijk hier, barbituraten ... Hé, dat is

raar. Kijk ik heb de apparatuur die ze het brein moest toedienen

ingeschakeld, maar er gebeurt niets".

"Een mechanische fout ? Toch niet bij drie verschillende toestellen.

Er loopt iets verkeerd. Stop de Naald zo vlug mogelijk, schakel de

zijaandrijving in, en laat haar geleidelijk draaien".

"Zijaandrijving werkt niet".

"Schakel de hoofdaandrijving uit. Sluit de lenzen. Vertraag het

ritme van het hart en de ademhaling".

"De Naald reageert niet ! Hij heeft iets gedaan met de contacten.

Geen enkele controlemachine werkt" !

"Maar dat is onmogelijk ! Dat zou betekenen dat..."

"Inderdaad. Hij heeft de Naald volledig overgenomen".

"Zijn positie. H-65, bereken de preciese positie van de Naald".

"Op hetzelfde punt waar ook de andere schepen raar begonnen te doen".

"Dan is het net hetzelfde. Zijn terugkeer in de subjectieve tijd

was niet enkel een ontsnappingsmechanisme. Het is iets dat geleide-

bewerkstellingd werd van buitenuit, iets dat hem langzamerhand beïn-

vloed heeft sedert hij de aarde verlaten heeft".

"Het zou dan een volledig onbekende kracht moeten zijn, die in staat

is om iemands brein zodanig te beïnvloeden dat oude schema's uit het

onderbewustzijn naar boven gebracht worden. die kracht, wat ze ook

is, heeft hem in staat gesteld om de controle van de Naald over te

nemen".

"Neen, niet die kracht zelf, maar wel wat vrijgekomen is uit zijn on-

derbewustzijn. De vreemde invloed heeft zekere delen van zijn brein

geopend waarvan we zelfs het bestaan niet kenden, gezwegen het ge-

bruik ervan" !

"Maar is die kracht wel kunstmatig ? Kan het niet iets natuurlijks

zijn ? Een energiewolk die zich ergens op die plaats in de ruimte be-

vindt, een vorm van psychische energie die wij niet kunnen waarnemen

met onze instrumenten" ?

"Neen, het moet iets volkomen anders zijn. Zijn reactie is begonnen

zodra hij voor het eerst vrij uitzicht kreeg op de sterren. De twee-

de grote schokreactie kwam toe hij de planeetbaan van Venus voorbij-

ging. Het moet iets zijn dat in verband staat met het patroon dat de

sterren vormden".

"Er is geen enkele andere manier om hem rechtsomkeer te laten maken.

Zijn onderbewustzijn heeft de volledige heerschappij over de Naald" !

X O X O X O X O X

Traagjes gleed de tijd verder door een grenzeloos landschap van duis-

ternis, doorbroken door talloze lichtbakens, als schitterende energie-

ogen op zwart fluweel. Soms dacht hij geslapen te hebben, doch hij

was er nooit zeker van.

Het Naaldschip versnelde gestadig. Langzaam begon hij de zon te ZIEN.

.

. . ZON

. . . ZONZON . . .

. . . ZONZONZON . . . . . .

ZONZONZONZON ..

. . . ZONZO . ONZON . .

. . . . ZONZ ...ZONZO . .

. . ZONZ . ZON . .

.. ONZO ZO . .

. .. ZONZON . . . .

ZON . .

. .

. . . .

. . ...

. . . . .

. . . . .

. . . .

. . . . .

. . .

. . . . . . . . .

. . .. . . .

ZON.

De juiste woorden bestonden niet om de realiteit nauwkeurig weer te

geven. Het was een blakende bal, een vuurkroon op het hoofd van het

universum, een brandend oog van een onzichtbare god. Vlammen als

luie tongen, kronkelende strengen vuur, die langzaam oprezen en sta-

tig weer neerzegen als in een vertraagde filmopname, een vuurspuwen-

de eeuwig-brandende morgenster, die nochtans de duisternis om haar

heen niet oplichtte.

De ZON werd zijn reisgezel. Zij was er altijd, zij kende geen begin

en geen einde, zij was de ontegensprekelijke keizerin van de ruimte,

voor altijd zingend in woede en vuur, en ook in liefde. Zij was een

keizerin en een moeder. Aanvankelijk kon Charles Markson haar slechts

duidelijk zien door de drie telescooplenzen, maar vlug werd ze groter

en groter, en begon haar brandende armen naar hem uit te strekken.

Zij vermengde zich met de andere beelden tussen de sterren, ze brand-

de boven een ruw rotslandschap waar harige tweebenige schepsels voor

haar knielden, ze werd het oog van een grauwgroene optorenende kolos

van schubben en tanden wiens gebrul de Jura deed beven, ze was ver-

stard boven een wereld van nog kokende lava. Toen werd ze de focus

van zijn droomherinneringen, die nu de enige werkelijkheid waren die

hij kon aanvaarden. Hij lag warm, zacht, hij was veilig, beschermd

en bemind. Alles was comfortabel in de constant-statische beweging

van het ruimtetijdcontinuüm waarvan hij nu deel uitmaakte. Hij dom-

melde in, tevreden in de koesterende en sussende duisternis. Dan

plotseling : chaos, angst, verbroken stasis, uitstoting. De moeder

stootte hem uit, hij viel weg uit de beschuttende donkerte in terreur

en licht en geboorte. Brandend pijnlijk licht overal om hem heen,

dan black-out, en het schrijnende verlangen terug te gaan, terug naar

de onverstoorde rust en kalmte, terug naar de slaap, de eeuwigdurende

droomloze slaap.

Soms spraken de stemmen tot hem, de stemmen van ver weg uit de andere

droomwereld, en bevalen hem zekere dingen te doen die hij niet begreep

waarin hij niet in het minst geïnteresseerd was, en die hij niet

deed. Maar de stemmen kwamen van héél ver weg nu, en het was gemak-

kelijk om eenvoudig maar te doen alsof ze niet bestonden.

X O X O X O X O X

"God, dat is het ! Dat is het schema van alles. Er is niets daar-

buiten, niets behalve de mens zelf, de mens en alles wat opgesloten

zit in de duistere spelonken van zijn brein. We hadden het begrepen

moeten hebben zodra hij zijn trip begon in zijn eigen verleden. De

mens heeft herinneringen die verder terugreiken dan zijn eigen leven,

herinneringen eindeloos herhaald op zijn breincellen. Markson heeft

een raciale herinneringspoel aangeboord, terug tot de tijd toen rep-

tielen de aarde bewandelden, en nog verder. De mens is gegroeid uit

moleculen en cellen die ook de aarde opgebouwd hebben, en ze hebben

hun sporen nagelaten, ingeprent in de breincellenconstructie van de

mens. Diep verborgen in het onderbewustzijn lag ze te wachten tot

iets, misschien een sterrenpatroon uit de beginperiode van de aarde,

toen deze nog dichter bij de zon was, misschien ook iets totaal onbe-

kends, ze wakker gemaakt heeft. Nu keert hij volledig terug, miljar-

den jaren in het verleden, tijd heeft geen enkele betekenis meer voor

hem. Het verleden van de mens en van de aarde, het vloeit allemaal

samen met zijn eigen psychose. Eenmaal, op één of andere manier, ont-

stond deze aarde. Nu probeert zijn geesthun psychisch te desintegre-

ren, terug te brengen tot de oertoestand. Hij heeft gevonden wat hij

zocht, het oorspronkelijke en uiteindelijke moederlichaam van alles..."

X O X O X O X O X

Hij was alles wat er nog overgebleven was, een kleine naaldpunt in de

oneindigheid, een verloren planetoïde, een vallende meteoorsteen.

Soms keek hij achteruit in de gapende zwarte mond van de ruimte, met

de sterren als verre bliksems, en de aarde, ver achter hem, vergeten,

verloren voor altijd.

De zon was voor hem, een gapende vuurslingerende mond die hem opwacht-

te. Hij hield van de zon, zij was het enige levende in dit universum

naast hem. Zij was reëler dan de bijna vergeten stemmen die eens tot

hem gesproken hadden. De zon was, net als hij, één met zijn droomhe-

rinneringen. Zij was een thuis, dat huilde toen ze protuberansen de

ruimte inbulderde, haar kinderen, brandende gaswolken die langzaam

concentreerden, stolden en dan omloopbanen aannamen rond de moeder,

het begin en het einde, waar hij ongeboren werd. Het schip versnelde,

als een gevallen blad gegrepen in de stroming van een zuigende rivier.

De sterren ontplooiden om hem heen als koude bloemen, toen hij meege-

sleurd werd.

Een vuurbal, een oog, een hand, een wenkende hand, een uitgestrekte

hand, een verwachtende hand. VOOR HEM. EINDELIJK VOOR HEM.

Hij wist dat hij fout was geweest, hij had de moeder verlaten. Hij

had het altijd beseft, zeer diep in hem. Maar nu kwam hij terug.

De naakte zonnestralen beukten op zijn brein, tekenden schema's als

bloedrivieren op zijn lenzen. Herinneringen golfden op, verlangens,

kom terug, kom terug. Zijn ademhaling vertraagde, zijn handen pro-

beerden zijn enkels te grijpen, zijn lichaam poogde zich te buigen

tot een ongeboren positie, maar hij had geen handen en geen lichaam.

Stalen kabels kronkelden als waanzinnige slangen door de Naald, sloe-

gen tegen ontblote en losgerukte elektrische contacten. Vuurtongen

ontstonden, en een scherpe geur van brandende synthetische stoffen

verspreidde zich door de Naald, maar hij had geen neus om hem waar te

nemen, en het was trouwens van geen belang meer.

De hitte versplinterde de lenzen, en smolt het metaal van de Naald,

maar hij voelde niets. Moeder sprak tot hem met de zachte stem van

duizenden uitgebluste sterren, Moeder hield van hem en wiegde hem

zachtjes in haar protuberansarmen. Ze verlangde hem terug, eindelijk,

eindelijk !

De Naald viel nu vlugger, naarmate de aantrekkingskracht van de zon

sterker werd. Langzaam veranderde het schip ven vorm, de neus smolt

weg, ze werd een roodgloeiend ei, een enorme foetus, maar slechts een

microscopisch kleine vlek in de ruimte, die naar de baarmoeder terug-

keerde.

Binnenin, zag het ding, dat eens Charles Markson geweest was, met

glasversplinterde ogen, en luisterde, met de oren van het verleden,

fluisterend tot zichzelf :

+ TERUG NAAR HUIS. TERUG NAAR HUIS NU. NAAR MAMMIE ! +

Eddy C. BERTIN

O

===oooOoOooo===

O

WEL EEN I N F O R M E L E L E D E N V E R G A D E R I N G

OP ZATERDAG 1 JULI E.K. OM 14 UUR.

WIJ HOPEN ER AL ONZE LEDEN DIE NOG NIET MET VAKANTIE

VERTROKKEN ZIJN TE KUNNEN ONTMOETEN.

EEN SFANIAANS OPTIMISME OVERTUIGT ONS

- DAT HET OP 1 JULI ECHT ZOMERWEER ZAL ZIJN

- DAT IEDEREEN DE PLAATS (LEES: TUIN) VAN AFSPRAAK ZAL VINDEN :

= CAFE RESTAURANT TYROLERHOF =

DE ROBIANOSTRAAT 214

BORSBEEK

- DAT ER DITMAAL E N OR M VEEL LEDEN UIT HET ANTWERPSE

ZULLEN AANWEZIG ZIJN

- DAT ALLE BIBLIOTHEEKBEZOEKERS EVENEENS PRESENT ZULLEN ZIJN

HOE RAAKT U ER ?

- MET DE BUS : LIJN 20 = VERTREK : HALTE KON. ASTRIDPLEIN

EN AFSTAPPEN AAN EINDHALTE

- MET DE WAGEN : OP 250 m VAN "PRIBA 2000" VAN BORSBEEK

ZATERDAG 1 JULI 1972 CAFE TYROLERHOF DE ROBIANOSTRAAT 214

BORSBEEK = ZATERDAG 1 JULI 1972 CAFE TYROLERHOF DE ROBIAN

OSTRAAT 214 BORSBEEK = ZATERDAG 1 JULI 1972 CAFE TYROLERH

OF DE ROBIANOSTRAAT 214 BORSBEEK = ZATERDAG 1 JULI 1972 C

De flater van de eeuw werd begaan in het dagblad "De Standaard" van

donderdag 13 april 1972 !

In de televisieprogramma's konden de lezers onder NOS 2 zien staan

bij de aankondiging van de film "FRANKENSTEIN" van James Whale :

"FRANKENSTEIN, HET ONTSTAAN VAN HET MONSTER - Een griezelfilm uit

1931 met in de hoofdrol Boris Karloff als het monster van Franken-

stein. Boris Karloff is een bekend vertolker van vampier-rollen.

Het monster van Frankenstein heeft het op mooie, jonge vrouwen voor-

zien, die hij 's nachts aanvalt en in de nek bijt en het bloed op-

zuigt."

De opstelling van die teksten gebeurd (gelukkig) anoniem, want an-

ders wisten we wie van de redakteurs van "De Standaard" met zijn

kop de grond in moest kruipen van schaamte ! Ten eerste heeft Karloff

NOOIT de rol van een vampier vertolkt, daarvoor beschikte men in die

tijd over Bela Lugori. Ten tweede moet ik nog de eerste druppel

bloed zien drinken door het monster van Frankenstein. Dat een blad,

dat zichzelf toch hèt kultuurblad van Vlaanderen noemt, zulk een

stommiteit durft te publiceren, gaat mijn petje te boven !

Verder niets dan lof over het initiatief van de VPRO om zes oude hor-

rorprenten op het scherm te brengen. Er werd een machtige keuze ge-

maakt van films, die wij enkel nog in het Filmmuseum te zien krijgen.

Wat minder toe te juichen is, is het feit dat de films in gecoupeer-

de versie (van ca. 60 minuten) vertoond werden. Hierdoor werd voor-

al "The Bride of Frankenstein" verminkt. Uit deze prent werd, dom-

weg, de volledige kluizenaarssequentie verwijderd, die de film zijn

poëtisch karakter bezorgde. Whale wilde tonen dat het monster hele-

maal niet slecht was, door hem vriendschap te laten sluiten met een

blinde kluizenaar, die dus niet verschrikt was door het uiterlijk

van het monster. Deze leert hem spreken en toont hem onderscheid

tussen goed en kwaad. Door vioolmuziek ontroert hij het monster zo

hevig, dat er tranen in diens ogen komen. Dit maakt duidelijkdat

het monster, evenals andere mensen, gevoelens kent, en het verheft

het dan ook boven het dierlijke. Deze scène is onvoorstelbaar mooi

en behoort tot die onvergetelijke momenten, die ik in de film reeds

meemaakte. Buiten het feit dat in de op TV vertoonde versie het mon-

ster in de ene scène geen woord kan uiten en in de volgende een dia-

loog aangaat met Dr. Pretorius, wat onverklaarbaar is voor hen die

de integrale versie niet kennen, werd door deze coupure een onher-

stelbare schade aan de sfeer toegebracht.

Deze kritiek slaat niet terug op de VPRO, daar deze films, waarschijn-

lijk, van de Amerikaanse TV overgekocht hebben, maar op de één of an-

dere maniak, die in de States met een schaar rondloopt, die geen jota

van films afkent, en er maar op los knipt.

Toch kan de BRT hieruit een les trekken (misschien kunnen zij ook

best een vampier gebruiken, zodat er wat nieuw bloed komt in het oh

zo conventionele TV-zendertje van België, en dan zou een blad als de

"De Standaard" - hopelijk- geen blunders meer begaan als bovenstaan-

de).

CITY BENEATH THE SEA (SF) - USA 1970 - Regie : Irwin Allen - Scen. :

John M. Lucas - P : Kent Productions/Motion Pictures Int. - Vert. :

Stuart Whitman, Robert Wagner, Richard Basehart, Rosemary Forsyth,

Joseph Cotton, James Darren, Whit Bissel, Susana Miranda.

Nogmaals een onderzeese stad; in beeld gebracht door de producer van

"Voyage to the Bottom of the Sea" en met Admiraal Nelson (Richard

Basehart) in één van de hoofdrollen (voor de gelegenheid is hij de

president van de States).

CRUCIBLE OF TERROR (Horror) - Engeland 1971 - Regie : Ted Hooker -

Scen. : T. Hooker, Tom Parkinson - P : Glensdale/Scotia-Barber -

Vert. : Mike Raven, Mary Maude, James Bolam, Ronald lacey, Betty

Alberge. Een remake van "House of Wax", de klassieker van André

DeToth (1953) waarin Vincent Price doorbrak als vertolker van grie-

zelrollen.

DOOMWATCH (SF) - Engeland 1972 - Regie : Peter Sasdy - Scen. : Clive

Exton - P : Tigon/British - Vert. : Ian Bannen, Judy Geeson, John

Paul, George Sanders, Simon Oates, Geoffrey Keen.

Een gegeven identiek met "The Aquarians" van Leslie Stevens. Hope-

lijk wat beter.

DEAD WALKS IN HIGH HEELED SHOES (Thriller) - Italië 1971 - Regie :

Luciano Ercoli - Scen. : Dino Verde - Prod. : Cinécompany/Atlantida

Vert. : Frank Wolff, Susan Scott, Simon Andreu, Claudia Lange.

Een typische Italiaanse thriller, met een reeks shock-effekten, zo-

als we er na het sukses van "L'uccello a la piume di cristallo"

(De sadist met de bloedige handen) van Dario Argento, nog heel wat

te slikken zullen krijgen.

HORROR EXPRESS (Horror) - Spanje 1972 - Regie : Gene Martin - Prod.:

Scotia International - Vert. : Christopher Lee, Peter Cushing. Het

onsterfelijke duo nogmaal verenigd. We staan al in België zo onge-

veer een tiental films achter, wwarin ze beiden optraden. Maak u

dus maar geen illusies dat we deze te zien zullen krijgen.

Voor hen die het interesseert hoeveel er weggeknipt werd in wat ze

te zien kregen, volgen hier de originele looptijden van de zes films,

die volgens berichten nu in mijn bezit, door de VPRO uitgezonden

zullen worden :

FRANKENSTEIN (James Whale 1931) : 68 minuten.

THE BRIDE OF FRANKENSTEIN (James Whale 1935) : 75 minuten.

THE SON OF FRANKENSTEIN (Rowland V. Lee 1939) : 95 minuten.

DRACULA (Tod Browning 1931) : 73 minuten.

DRACULA'S DAUGHTER (Lambert Hillyer 1936) : 77 minuten.

THE BLACK CAT (Edgar G. Ulmer 1934) : 65 minuten.

O

===oooOoOooo===

O

HOW TO MAKE IT (Thriller) - USA 1970 - Regie : Roger Corman - Sc. :

Bob Barash - P : Corman Company/ABC - Vert. : Suzanne Pleshette, Vic

Morrow, Victor Buono, Cesar Romero, Charlotte Rampling.

Een remake van "The Maltese Falcon". Eigenlijk geen fantastische

film, maar kom strictly voor de verzamelaars van Corman-films.

THE INSOMNIAC (Fantasy) - Engeland 1971 - Regie : Rodney Giesler-

Sc. : R. Giesler - P : Auriga Films - Vert. : Morris Perry, Valerie

Van Ost, Patricia Leventon, Neville Marten, Simon Merrick.

In de traditie van de "droomfantasmagorieën" van George McDonald.

Een man beleeft zijn droom als een realiteit.

MACBETH (Tragedie) - Engeland 1971 - Regie : Roman Polanski - Sc. :

R. Polanski, Kenneth Tynan naar het gelijknamige toneelstuk van

William Shakespeare - Vert.: Jon Finch, Francesca Annis, Martin

Shaw, Nicolas Selby. Eindelijk nog eens een film van Polanski !

Een persoonlijke visie op het onsterfelijke stuk van Shakespeare,

waarin Polanski het bovennatuurlijke nog wat meer accentueert.

LA RESIDENCIA/THE HOUSE THAT SCREAMED (Horror) - Spanje 1969 - Regie

: Narciso Ibanez Serrador - Sc. : Luis Penafiel - P : Anabel Films -

Vert. : Lili Palmer, Christina Galbo, John M. Brown, Mary Maude.

Horror in een meisjesschool. Naïef, maar ja, de Spaanse film be-

hoort nu eenmaal niet tot de beste.

WHOEVER SLEW AUNTIE ROO ? - (Psycho-Horror) - Engeland 1971 - Regie

: Curtis Harrington - Sc. : Jimmy Sangster, Robert Blees, Gavin Lam-

bert - P : American International - Vert. : Shelley Winters, Mark

Lester, Chloë Franks, Ralph Richardson, Lionel Jeffries, Hugh Grif-

fith. Curtis Harrington blijkt zich te specialiseren in de Psycho-

Horror. Nog maar amper is "What's the Matter with Helen" uit (in

het buitenland) of hij komt reeds met een nieuwe aanzetten. Waar is

de grote Harrington van. "Night Tide", "Games" en "Queen of Blood" ?

O

===oooOoOooo===

O

Catherine DUVAL

Groenezijde 228

NL-DEN HAAG

Kathinka LANNOY

"De Veste"

Prinses Beatrixstr. 3

NL-EGMOND AAN ZEE

Herman VERSCHUEREN

A. Van den Bosscheln 93

2100 DEURNE

HET SPECTRUM

t.a.v. Dhr. Bovend'aerde

Marsstraat 66

2600 BERCHEM

Dhr. COLEBUNDERS

Kongostraat 48

2550 KONTICH

Karel KEIRSMAKERS

Nijlensestwg 56

2508 KESSEL

Wilfried D'HOLLANDER

Paddeschootdreef 39

2700 ST-NIKLAAS

Michel VAN EECKHOUTE

Hoogstraat 42

2000 ANTWERPEN

VAN GOMPEL

Terborghtlaan 37

2520 EDEGEM

Richard SANTY

Watermolendreef 142

2700 ST-NIKLAAS

A. CHRISTIAENS

Montjoielaan 64

1180 BRUSSEL

Daniel DE SMIT

Gijzelstraat 45

2770 NIEUWKERKEN-

WAAS

Rony GOOSSENS

Forelstraat 12

9000 GENT

ie houdt er niet van om te dwalen langs de paden der oudheid, in legendarische landen, in de tijd toen de wereld nog bewoond werd door draken, tovenaars, elfen, djinns, genii ... Toen de goden nog niet verdrongen en de natuurelementen nog niet bedwongen waren. Wie deze wonderelijke werelden kent, zit in de ban ervan. Hopeloos verloren laat die lezer zich leiden door de schrijver en ontdekt de wonderen van Atlantis, Lemuria, Hyperborea, Zotique, Xiccarph, Utterbol, Zi- miamvia, Averoigne, Kamelia, Verulia, Grondar, Hybori, Valusia, Zam- boula, Elfland en vele, vele andere werelden, aan de rand van onze wereld, waar alles nog mogelijk is. Waar de held met het "broadsword" te keer gaat tegen monsters en zwarte magie. Welk een fantasie schuilt er achter namen als Conan, King Kull, Thongor, Khaled, King Kobold, Llyr, Alveric, Jurgen, Gorice XII, enz. enz. Het is de schoonheid, ge- mengd met de wreedheid, waardoor die tijd getekend wordt, en waardoor wij zo geboeid worden. anaf het ogenblik dat William Morris zich voor het eerst in deze parallelle werelden verdiepte (The Wood Beyond the World in 1895) open- de hij de wegen die later bewandeld zouden worden door Dunsany, Eddison, Pratt, Tolkien, Mundy, Peake, Howard, Carter, Merrit, Smith, deCamp en nog zovele andere, die allen iets meer kleur brachten aan een tijd die verloren is, een tijd die terug gaat tot voormensenheugnis. r werd wel reeds fantasy beoefend vóór Morris, het genre gaat eigen- lijk terug tot de oudst gekende boeken, de werken van Homeros en de "1001 Nachten", en we kennen afzonderll.jke werken als "The Castle of Otranto" van Horace Walpole, en de Arabische werelden, geschapen door

W

V

E

William Beckford in "Vathek" en door George Meredith in "The Shaving or Shagpat", de droomwerelden van George MacDonald in "Lilith" en "Phantastes", enz., maar het was Morris, die het genre de vorm gaf, die wij nu kennen. oen de Amerikaanse uitgeverij Ballantine, in 1969, een groot suc- ces boekte met het publiceren van "The Lord of the Rings" van Tolkien, twee romans van Peter S. Beagle "The Last Unicorn" en "A Fine and Private Place" en "The Worm Ourobouros" en de Zimiamvia-trilogie van E.R. Eddison, beseften ze dat de markt rijp was voor de eerste, in Fantasy gespecialiseerde reeks, het sprookje voor volwassenen. in Carter, zelf een befaamd schrijver op dit gebied; die zijn naam plaatste onder belangrijke werken als o.a. "Star Rogue", "Outworlder", "Quest of Kadji", "The Man without a Planet", een aant samenwerkingen mer deCamp, en vooral zijn "Thongor of Lemuria"-cyclus; werd verzocht de redaktie van deze reeks op zich te nemen. e eerste roman die verscheen onder het teken van de eenhoorn (het embleem van de reeks) was "The Blue Star" van Fletcher Pratt, in maart 1969. Vervolgens kwam de grote Lord Dunsany aan de beurt met wel het beste werk dat ooit in dit genre verschenen is, het meesterwerk "The King of Elflands Daughter"; voor één blad uit deze grandioze roman geef ik gerust de hele Tolkien-trilogie cadeau aan onze vriend Tom Bombadil. Dunsany verstaat de kunst om een verhaal te schrijven dat zeer ritmisch en bijzonder melodieus is, en hoewel de taal zeer archaïsch aandoet, is ze vlot leesbaar. "The King of Elfland's Daughter" heb ik in één adem uitgelezen en verschillende malen herlezen, iets wat ik van de "Ring" niet kan zeggen. a deze roman deed Carter onsterfelijke, maar in lange tijd niet her- drukte, meesterwerken herleven in zijn reeks. Romans en verhalen van "the master" William Morris, James Branch Cabell, Hannes Bok, George MacDonald, William Hope Hodgson (één van de grootste schrijvers aller tijden, lees maar eens zijn "The House on the Borderland" - niet in de vermoorde versie van Bruna, maar in de originele Engelse - of "The Boats of the Glen Carrig", of "Deep Waters" of zijn "Carnacki"-verhalen), H.P. Lovecraft, H. Rider Haggard, en vooral de onsterfelijke Clarck Ashton Smith. Lk deel bevat een diepgaande studie over de schrijver en het boek. Al deze introdukties, alle van de hand van Lin Carter, vormen samen een uitgebreid en doordringend naslagwerk over de geschiedenis van het gen- re en haar auteurs. Door deze inleidingen heeft Carter zich opgewerkt tot de grote autoriteit van de fantasy. ijk uit naar de "Unicorn Head" op Ballantine-books, alle onder dit teken verschenen werken zijn musts voor de liefhebber van echte "Sword & Sorcery", want dit teken staat borg voor kwaliteit. ieronder een lijst van alles wat in deze reeks verscheen van maart 1969 tot maart 1972, alfabetiscn volgens schrijver. De reeks wordt nog steeds voortgezet, door het succes nu à rato van twee boeken per maand, waar er vroeger slechts één per maand gepubliceerd werd.

T

L

D

N

E

K

H

Poul Anderson : "The Broken Sword" William Beckford : "Vathek - Including the Episodes of Vathek" (voor de eerste maal in integrale versie) Hannes Bok : "The Sorcerer's Ship", "Beyond the Golden Stair" James Branch Cabell : "The Silver Stallion", "Figures on Earth", "The High Place", "Something about Eve", "The Cream of the Jest", "Domnei" Lin Carter (editor) : "The Young Magicians", "Dragons, Elves and Heroes", "The Spawn of Cthulhu", "Golden Cities Far", "New Worlds for Old", "Discoveries in Fantasy" Lin Carter : "Tolkien, A Look behind the Lord of the Rings", "Lovecraft, A Look behind the Cthulhu Mythos" Joy Chant : "Red Moon aud Black Mountain" G.K. Chesterton : "The Man who was Thursday" E. Cooper & R. L. Green : "Double Phoenix" F. Marion Crawford : "Khaled" Lord Dunsany : "The King of Elfland's Daughter", "At the Edge of the World", Don Rodriguez, Chronicles of Shadow Valley" H. Rider Haggard : "She/Ayesha" H. Rider Haggard & A. Lang : "The Worlds Desire" William Hope Hodgson : "The Boats of Glen Carrig" Katherine Kurtz : "Deryni Rising" H. Kuttner & J. Campbell : "City of Sorcerers" & "The Elder Gods" David Lindsay : "Voyage to Arcturus" H. P. Lovecraft : "The Doom that came to Sarnath", Fungi at Yoggoth", "The Dream Quest to Unknown Kadath" George MacDonald : "Lilith", "Phantastes" George Meridith : "The Shaving of Shagpat" Hope Mirrlees : "Lud-in-the-Mist" William Morris : "The Wood Beyond the World", "The Well at the World's End - Volume 1", "The Well at the World's End - Volume 2", "Water of the Wondrous Isles" Fletcher Pratt : "The Blue Star" F. Pratt & Sprague DeCamp : "Lands of Unreason" Clark Ashton Smith : "Zothique", "Hyperborea", "Xiccarph" Evangeline Walton : "The Island of the Mighty", "The Children of Llyr"

oor de lezer die in Fantasy geïnteres- seerd is, maar zijn weg niet goed kan vinden in de overvloed van rommel, volgen hier- onder nog een aantal werken, die zij zeker niet mogen missen !

eze lijst is verre van compleet, maar als u al de in dit artikel genoemde romans gele- zen hebt, dan weet u zeker wat goede Fantasy is, en zult u in staat zijn om het kaf van het koren te scheiden !

Alle romans en verhalen van Robert E. Howard (vooral de Conan-cyclus, Bran Mak Morn, Solomon Kane en de King Kull-verhalen), James Branch Cabell (vooral de "Ballantine Adult Fantasy"-reeks en "Jurgen"), Lord Dunsany, J.R.R. Tolkien, L. Sprague de Camp, C.A. Smith. Abraham Merrit : "Dwellers in the Mirage" (Paperback Library) "The Moonpool" (Collier Books) "The Ship of Ishtar" (Avon Books) "The Metal Monster" (Avon Books) Fritz Leiber : de volledige Lankhmar and tbe Gray Mauser- reeks (Ace) Michael Moorcock : de Elric of Melniboné-cyclus Jack Vance : "The Dying Earth" (Lancer) Henry Kuttner : "The Dark World" (Ace) "The Well of the Worlds" (Ace) "The Time Axis" (Ace) en de "Elak of Atlantis"-cyclus en de "Prince Raynor"-verhalen. C.S. Lewis : "Prince Caspian" (Penguin) "The Great Divorce" (Macmillan) en de "Chronicles of Narnia"-cyclus. E.R. Burroughs : de Tarzan verhalen.

V D

ie heeft er ooit eens gezegd dat de Tolkien-trilogie de meest om- vangrijke cyclus was uit de fantasy-literatuur ? Deze eer komt niet toe aan de "Lord of the Rings", maar ongetwijfeld aan "The Biography of Manuel", de gezamelijke titel waaronder de reeke boeken, geschre- ven door James Branch Cabell, bekend is geworden. Deze Biography is zowat zes keer langer dan de Ring, en omvat 25 volumes (waaronder ro- mans, korte verhalen, verzen, essays en zelfs een toneelstuk.). ames Branch Cabell werd geboren op 14 april 1879 te Richmond, in de staat Virginia. Hij was de zoon van een rijke aristocraat en wist al vroeg dat hij nooit zou moeten werken om in zijn levensonderhoud te voorzien. Om niet ten onder te gaan in de verveling begon hij te schrijven. Hij schreef dus nooit voor roem of geld, maar voor het ple- zier dat hij beleefde met het spelen met woorden. Het eerste dat van zijn hand gepubliceerd werd was "The Line of Love" in 1901, een roman die zich afspeelt in de 13e eeuw, maar in een gefantaseerde, middel- eeuws kader abell had reeds verschillende werken uitgegeven, alvorens hij plots beroemd werd door een gerechtelijke inbeslagname van zijn roman "Jurgen", welke als onzedelijk beschouwd en samen met beruchte romans als "Fanny Hill', "Lady Chatterley's Lover", "Ullyses" en "Tropic of Cancer" berecht werd. Dank zij verdedigers als Vincent Starret, Louis Untermeyer, Sin- clair Lewis (wiens "Main Street" opgedragen is aan Cabell), Hugh Wal- pole, Marc Twain, Carl van Doren en vele anderen, werd de Jurgen-case

W

J

C

een publieke zaak en uiteindelijk werd het werk dan toch vrijgegeven en Cabells naam bij het grote publiek was gemaakt. ij schreef nog een hele reeks andere werken, maar gaf nooit toe aan de kommerciële smaak, en hij stierf, in vergetelheid, in 1958. Maar een schrijver met de kracht van Cabell kàn niet vergeten blijven, en een aantal mensen zetten zich dan ook in om hem de plaats te bezorgen die hem toekomt in de literatuurgeschiedenis. abell is de enige Amerikaanse schrijver, die zijn hele carrière weid- de aan het schrijven van fantasy, volgens het patroon van William Morris. Elk van zijn 25 boeken vormt een onderdeel uit een grootscheeps plan : de biografie van Dom Manuel, Count of Poictesme en van diens afstamme- lingen. Het gehele ouvre bestrijkt een periode van meer dan 700 jaar, van 1213 tot 1924. Alles speelt zich af in een wereld die slechts vaag aan de onze doet denken en werd verteld in een prachtige taal, archaisch en plechtig, maar toch gekruid met een uitgesproken zin voor humor. venmin als Cabell zijn romans in volgorde schreef, dienen ze gelezen te worden in een bepaalde orde. Maar ten behoeve van de meer eisende lezer kunnen ze wel gerangschikt worden in chronologische orde. Deze rangschikking ziet eruit als volgt : 1. BEYOND LIFE (essay) 2. FIGURES OF EARTH (roman) 3. THE SILVER STALLION (roman) 4. DOMNEI (roman) 5. THE MUSIC FROM BEHIND THE MOON (korte roman) 6. CHIVALRY (roman) 7. JURGEN (roman) 8. THE LINE OF LOVE (roman) 9. THE HIGH PLACE (roman) 10. GALLANTRY (roman) 11. SOMETHING ABOUT EVE (roman) 12. THE CERTAIN HOUR (verhalenbundel) 13. THE CORTS OF VANITY (roman) 14. FROM THE HIDDEN WAY (poëziebundel) 15. THE JEWELL MERCHANTS (toneelstuk) 16. THE RIVET IN GRANDFATHER'S NECK (roman) 17. THE CREAM OF THE JEST (roman) 18. THE EAGLE'S SHADOW (roman) 19. THE LINEAGE OF LICHFIELD (essay) 20. STRAWS AND PRAYERBOOKS (bundel met essays) 21. TOWNSEND OF LICHFIELD (roman) 22. THE WHITE ROBE (korte roman) 23. THE WAY OP ECBEN (korte roman) 24. TABOO (essay) 25. SONNETS FROM ANTAN (poëziebundel) e verwantschap van de afstammelingen van Dom Manuel was zo dierbaar voor Cabell dat hij een essay schreef over de genealogie "The Lineage of Lichfield", welke opgenomen werd in de heruitgave van "The Cream of the Jest", door Bal1antine Books in hun Adult Fantasy reeks. e lezer die meer wil te weten komen over de schrijver en diens werk verwijs ik naar "The James Branch Cabell Society" c/o Paul Spencer, 665 Lotus Avenue, Oradell, N.J. 07649.

H

C

E

D

D

Toen ik uit de trein stapte voelde ik hoe moe ik was van de reis.

Het was niet gemakkelijk geweest. Veel was er niet veranderd sinds

ik twee jaar geleden vertrokken was, zelfs al was het Stationsplein

me vertrouwder bij dag dan bij nacht.

Ik keek op mijn horloge. Drie uur in de nacht. Hopelijk kon ik

mijn oude vriend, professor Eduardo Bertinello, nog bereiken. Ik

liep haastig naar een telefooncel.

De hoorn werd haast onmiddellijk afgenomen. Blijkbaar werkte hij

nog steeds hele nachten door.

"Hallo, hier Bertinello".

"Hallo, ken je mijn stem nog" ?

"Paul van Herpen"! "Alle duivels, man, ik dacht dat je dood was, of

nog erger ... ha ha ... als je begrijpt wat ik bedoel".

Ik begreep maar al te goed wat hij bedoelde, maar ik heb zijn zin

voor humor altijd maar flauwtjes gevonden. Ik besloot er niet op

te reageren.

"Kan ik je spreken" ? "Ik moet je dringend over enkele van mijn

ontdekkingen vertellen, je zult dan wel een toontje lager zingen" !

"Wanneer, morgenavond" ?

"Nu, onmiddellijk. Ik zie je toch dat het dringend was".

"Om drie uur 's morgens ? Nu ja, ik was toch aan het werk. Kom

maar, ik verwacht je".

Ik legde de hoorn op en liep naar buiten. Een slaperige taximan

voerde me naar Bertinello's huis.

"Wel, wel, eindelijk terug in de beschaving, niet" ? zei hij, ter-

wijl hij me naar het salon voorging. Ik liet me vermoeid in een

zetel neervallen en wimpelde elk aanbod voor een drankje of een si-

gaar af.

"En slechte gewoonten verloren ook, of sukkel je met je gezondheid ?

Je ziet er niet al te best uit, weet je".

"Ik ben moe van de reis".

"En toch wil je mij zo dringend midden in de nacht spreken ? Wel,

vertel op, hoe was het"?

"Je kent mijn theorieën. Na bestudering van allerlei geschriften

en volksoverleveringen was ik tot het besluit gekomen dat het ge-

loof in vampieren niet ongegrond was. Er waren zaken die onmoge-

lijk door bijgeloof te verklaren waren. Het vreemde uiterlijk van

de originele vampier, als een lijk dat in het stadium van ontbin-

ding verkeert, het feit dat zij alleen 's nachts uit hun schuil-

plaatsen komen, hun angst voor water, hun vermogen om hun slacht-

offers te besmetten, dat zijn zaken die ik moeilijk uit de beperk-

te fantasie van primitieve boerenmensen zie ontspruiten. Ik bedacht

een andere verklaring. Als de vampier nu eens een buitenaards wezen

was ? Dat zou alles verklaren. Hun onvermogen om ons zonlicht te

verdragen, hun uiterlijk, hun angst voor de voor hen dodelijke

dodelijke chemische substantie water. Alleen het vermogen om

mensen door hun beet te besmetten scheen me bijgeloof toe. Ik

besloot zelf een onderzoek in te stellen en waar anders dan in

het knooppunt van alle vampierlegenden : Transsylvanië".

"En" ?

"En, mijn beste Bertinello, ik had gelijk ! Ik hèb vampiers ge-

zien ! Ik weet dat hele dorpen onderworpen zijn aan deze wezens

en regelmatig een slachtoffer afstaan om hen te voeden. Wat zeg

je daarvan" ?

"Ongelooflijk", zei hij, "ongelooflijk, als ik je niet beter ken-

de ..."

"Zou je denken dat ik lieg", vulde ik aan. "Wel, ik lieg niet en

ik kan je het bewijzen ook. Zie je, op één punt had ik het bij

het verkeerde eind. Een vampier kan wel degelijk één van zijn

slachtoffers besmetten, als hij dat wil. Vampieren zijn sexloos

en zij vermenigvuldigen zich door het inbrengen van zaad in het

lichaam van hun slachtoffers, door hun beet. De jonge vampier

neemt bezit van het lichaam en verandert het naargelang zijn be-

hoeften, zoals de tanden, de lichaamstemperatuur en de spijsver-

teringsorganen. Alle herinneringen en kennis van het slachtoffer

blijven aanwezig, zodat de vampier daar gebruik van kan maken".

Ik stond op en liep op Bertinello toe.

"Waarom hebben de vampieren zich dan niet dermate vermenigvuldigd

dat zij de hele aarde konden overheersen, zul je vragen. Om dat

zij schipbreukelingen waren, schipbreukelingen die moesten wachten

tot de inheemse bevolking technisch ver genoeg zou zijn om hen te

helpen hun moederplaneet te contacteren. Dat ogenblik is nu aan-

gebroken".

Ik ontblootte de zuigtanden die ik in het lichaam van Paul van

Herpen had doen aangroeien, en plantte ze in de keel van

Bertinello.

O

===oooOoOooo===

O

G E Z O C H T ! ! !

Robert Bloch : Nightmares - Chamber of Horror

Richard Matheson : Shock - Shock 2 - Shock 3

W. Harrison Ainsworth : The Elixir of Life

Sarban : Ringstones

Eunice Sudak : The Masque of the Red Death (filmscript - Lancer)

Alle romans en verhalenbundels van Robert E. Howard in Engelse

Versie.

Meulenhoff/Meesters der Fantastische vertelkunst

Ambrose Bierce : Dat Vervloekte Ding

Alex Hamilton : De Pechvogel

William F. Harvey : Het Beest met de 5 vingers

E. T. A. Hoffman : Op dit Uur van de Dag

J. Sheridan LeFanu : Groene Thee

Edgar A. Poe : De Zwarte Kat

Robert L. Stevenson : De Geest in de Fles

Zwarte Beertjes

Jean Ray : Griezelen

H.R. Wakefield : De klok slaat 12

Richard Matheson : De Laatste Dag

Guy van Hoof - Pacificatie 38, ANTWERPEN

"... Zelf wens ik mijn abonnement niet verder te zetten. U doet

prachtig werk, maar ik heb werkelijk geen tijd en bovendien ben ik

geen SF-specialist. Door heb lezen van uw blad heb ik echter wel

een andere kijk op de zaak gekregen ..."

RED : dus een pleister op de wonde of : een goed punt bij een minder

goed punt. Sans rancune hoor Guy.

Monique Merckaert - Kerkendijk 41, BORGERHOUT

"... Ik schrijf deze brief om u mede te delen dat ik mijn abonnement

op Info-Sfan opzeg daar ik de prijs vrij hoog vind ..."

RED : dat is jammer, maar we konden onmogelijk op dezelfde voet ver-

der gaan, zoals trouwens uitvoerig in vorige nummers werd uit-

gelegd. We hopen dat u later terug komt wanneer u beter bij

kas bent.

Jos Roels - Assebroeklaan 43 - 8310 BRUGGE

"... Na drie nummers heb ik het me nog geen ogenblik beklaagd dat ik

er 250,-F aan besteed heb. Al jaren ben ik een verstokte lezer van

SF-verhalen. Maar ik heb me altijd eenzaam gevoeld in mijn hobby.

Het Brugse is arm aan SF-liefhebbers geloof ik. Of toch ? Kan u mij

helpen om contact te leggen met SFAN-leden uit mijn omgeving ? Ik heb

in mijn eentje al een biblioteekje aangelegd van iets meer dan 500

SF-pockets (Nederlands, Frans, Engels). Waarom zouden andere essef-

lezers niet kunnen meegenieten van die SF-schat ? Soortgenoten zouden

altijd welkom zijn ..."

RED : Beste Jos, we doen hierbij een oproep aan al onze Westvlaamse

leden, en meer bepaald ook aan Etienne Mouton die ons reeds

eerder schreef over hetzelfde onderwerp, om contact met elkaar

op te nemen via jouw adres dat hierboven staat + jouw telefoon-

nr. : 050/385.21. Het lijkt ons namelijk dat je best zelf de

aan deploeg slaat om een Brugse SFAN-kern op te richten : je

eigen bibliotheek kan inderdaad een geschikte basis zijn om

iets degelijks op te bouwen. In ieder geval proficiat voor je

streven en ook voor je schilderijen die je op SFANCON 3 hebt

laten zien.

Cas Vander Taelen - Karel van de Woestijnestraat 12, 9800 AALST

"... Vreugde deze morgen toen ik I.S. 15 ontving. De voorpagina was

stukken beter dan die van I.S. 13. Simon Joukes blablabla : interes-

sant, doch vele insinuaties zijn voor niet-ingewijden, als ik, moei-

lijk te begrijpen. Sfancon 3 of de Overrompeling : prachtig. Ter-

zijde : ik was wel zeer ontgoocheld dat het paneelgesprek wegviel.

Wat die vertalingskwestie betreft : als veertienjarige ken ik slechts

mijn "moerstaal" en kon derhalve noch Moorcock, noch Beguin, noch

Bennet begrijpen. Jammer !

Jouw Liefde is Geen Stenen Bloem vond ik wel wat langdradig doch wel

goed. Maar mensen, "Aardrijkskunde" van Bob Tucker. Het allerflauw-

ste essefgeval kat ik ooit las, werkelijk niet hoor Bobje. Toen ik

25 regeltjes gelezen had van "De Kleine Groene Mannetjes" kende ik

de afloop al. Qua verhalen was I.S. 13 veel beter. Fanzinecorner :

het adres van Pink Pepper ? Wanneer komt "Slaughterhouse 5" naar Bel-

gië ? Ik las in "De Standaard" de kritiek op "A Clockwork Orange" en

had de indruk dat het wel wat naar de sadistische kant opging. Is

dat zo ? Tenslotte nog twee suggesties : waarom zetten jullie in de

Fanzine Corner niet meteen bij elk blad de abonnementskosten, het

postchequenummer, enz. ? Publiceer eens een lijst van boeken voor

SF-beginnelingen ! Daaag.

RED : we vonden het óók jammer dat er geen paneelgesprek meer werd

gehouden op Sfancon 3. Echter, Simon Joukes vertelde ons dat

de hiervoor uitgenodigde sprekers op het gepaste ogenblik geen

zin meer hadden om het podium te betreden. De vertalingen :

je verliest er wel tijd mee, maar ze blijken toch wel noodzake-

lijk. Bob Tucker zouden we niet "Bobje" durven noemen, maar

gelijk heb je, hij is veel eerder fan dan schrijver en zijn

aardrijkskunde-gevalletje was als zodanig bedoeld en niet als

kort verhaal. Pink Pepper : Naamse straat 47, 1000 BRUSSEL.

"A CLOCKWORK ORANGE" sadistisch ? Misschien voor gevoelige zie-

len als Maria Rosseels, die niet hebben ingezien dat de film

juist een aanklacht is tegen fysiek zowel als mentaal geweld.

Je beide suggesties zijn niet van levensbelang : alvorens een

abonnement te nemen, besteld men gewoonlijk een proefnummer

waarin alle technische inlichtingen staan. Daaag.

Thomas Triphon - Kraaistraat 32, B-9000 GENT

"... Jammer dat ik op Sfandag moest werken. Via het Volk vernam ik

dat Eddy C. Bertin een prijs wegkaapte waarover ik niet verbaasd ben.

Ik heb zojuist zijn bundel "De Achtjaarlijkse God" uit en het is een

openbaring voor me. Jean Ray en de man die "Souper met Vleermuizen"

en de "Gezusters Verbruggen" schreef, zijn maar zwakke broertjes.

Dit is mijn persoonlijke mening.

Het is me opgevallen dat er verder niet veel aandacht aan de Sfandag

wordt besteed in dag- en weekbladen, radio en televisie. Dit genre

van de literatuur blijkt me nogal stiefmoederlijk te worden behandeld.

Daar moet verandering in komen. En dit kan. Wanneer bijvoorbeeld

uw abonnees de kranten met brieven overstelpen om meer aandacht voor

onze science-fiction schrijvers, dan zal er een kentering komen in

onze perswereld. Wie niets doet, bereikt niets !

RED : We menen dat Eddy Charles The Cave Man Ripper zelfs Dante en

Homerus nog overtreft. En we kunnen appreciëren dat Jean Ray

en Roger d'Exsteyl eindelijk eens op hun plaats worden gezet.

Uw vaststelling over gebrek aan aandacht vanwege de massamedia

is juist en uw voorstel om brieven te schrijven naar de redac-

ties lijkt ons zeker uitvoerbaar. Komaan lezers, schrijf elke

dag een brief gedurende een week of twee, misschien haalt het

werkelijk wat uit !

Paul NN - Bensberg (wenst naamloos te blijven)

"... Spijtig genoeg kan ik niet op SFANCON 3 aanwezig zijn. Mijn

ouders zijn ertegcn dat ik lid wordt van SFAN : "het zou mijn studie

verslappen". Ondanks mijn aandringen weigeren ze me eveneens me te

vervoeren. Daar zit ik dan, terwijl ik eindelijk de kans zou hebben

me eens werkelijk bezig te houden met een SF-paleis : boeken, films,

schilderijen : een droom !

Hier in de school ben ik zowat de enige èchte SF- en fantasiefan. En

dat op meer dan 1000 leerlingen, sommigen SF-vijanden. Ontmoedigend,

iedereen kent me als de "Utopist" en wanneer het woordje science-

fiction uit mijn mond valt, volgt er een hevige, zij het misschien

niet zo gemeende reactie. Ik kan dus geen aanhangers meer vinden,

hoe ik het ook probeer ..."

RED : Beste Paul, dicussieer niet meer met je ouders : ze zijn van

het autoritaire type en hoewel ze je waarschijnlijk graag mogen

zullen ze nooit begrijpen wat je in SF ziet. Probeer gewoon

ergens een adres te vinden in de omgeving (bij een vriend, of

een leerkracht) waar we I.S. naar kunnen sturen. Of neem een

postbus. Hou er de moed in : je blijft niet eeuwig op die

school en dan doe je gewoon waar je zin in hebt

Eddy C. Bertin - Dr. Van Bockxstaelestraat 80, 9002 LEDEBERG

"... Dhr. Vermeire uit Aalst vroeg eens in I.S. naar een bepaald boek

"Les Larmes de Dieu". Zet er dit maar in : LES LARMES DE DIEU, door

Kuhnelt-Leddihn, présenté par Gabriel Marcel, Editions Deux-Rives ..."

RED : Bedankt Eddy, voor deze quick service.

Jean de la Salade - GENT

Effe nakaarten over Sfancon 3.

Sfancon 3 : 1e Sfancon voor ondergetekende. Met minibusje rotsen over

E3. Als in goeie ouwe tijd de neiging voelen opkomen kinderliedjes

te brullen. Een mens verloochent niet zómaar zijn natuur. Antwerpen.

Gallerij Zwart Pantertje. Hoho. Met koffers zeulen. Kilo's boeken.

Gent is in need of money. Door het poortje in de muil van 't panter-

tje binnen. Effe adem inhouden. Aan tafeltje, rechts van de stoere

ingang : blue-jeans minded mr. SS Paultje. Paultje glundert. Houdt

van glunderen. Deelt zelfklevende etiketjes uit. Astamblief. En

een exemplaar van de spectator krijg j'erbij. Alles voor 40 frank.

Kan het effe, man ? Behaarde Simon, steenrots in de SFbranding. Hoe

het gaat het. Goedgoed. En met de familie Frankenstein ? In Oegst-

gebleven. Psychiaterke spelen met ante Jeanne. Holderdebolder tussen

boeken snuffelen. Gelukkig komt in zicht : 1('zegge en schrijve een')

bar. Martiaanse Stella. Alcoholnevels stijgen in het blauwe zwerk.

Simon opent, wijs als altijd, een toonbeeld, Sfancon 3. De dorstigen

"in een raptje" laven (bisbis). Meneer Beguin praat. Luc De Meester

bezwijkt en begint begerig te kwijlen in de richting van de -aan-de-

wand-opgehangen-voorbeelden-van-hoe-kunst-óók-kan-zijn. Zal straks

wel in de portefeuille duiken. Catherine Duvals waardige echtgenoot

vertelt hoe zijn vrouw, in trance, door spoken (of geesten, hoe je 't

noemen wilt) gedicteerde verhalen opschrijft, ze samenbundelt + op-

stuurt naar likkebaardende uitgever. Vraag : wie krijgt de auteurs-

rechten, het spook of madam. Meneer D. vindt die vraag ongepast.

Dus opnieuw stellawaarts. Stoere Mike, ferme bink. Glimlachen voor

't fotootje. Hé-lo ! Belgian Beer, Fine. Mike spreekt in HOOFDLET-

TERS. J.C. Raasveld (glad to meet you) klein maar dapper, Steigert

over PaPa. Very Nice. Er wordt om stilte verzocht. Akoestiek in de

"venditiezaal" bar slecht. Bar buiten, bar goed ! Alé jongens, leve

de SF. Fiawol. Ef Leonard met ringbaardje en uitpuilende rugzak +

1 tekenstift. Doet zijn werk goed. Hoe gaat het met 't koninkrijk

en al die kikkertjes. Manuel, majestatisch, gaat niet of loopt niet.

Nee : hij bewéégt zich voort. Je ziet hem zo bewegen. A. Van Hage-

land gunt de patertjes van A'bode de John Flanders verhalen wèl !

Goed van hem. Knikt diepzinnig. Ook nadenkend. Knip zegt Jan J.

Ik heb je. Nog een fotootje, voor 't SF-archief. Subversieve ele-

menten kunnen later geïdentificeerd worden. Zéér nuttig dus. Benny

jong, waar is je goeie luim ?

Later, ergens in de Pothoek beland. Miljoenen mensen. Invasie uit

de ruimte op komst ? Gesprek in een hoekje met enkele verdachte ver-

lichte geesten. SF-als literatuur. Nou, nou. Ook dàt nog? Schuiven

naar de uitgang. Sfancon 3 ten einde ? Terug in Gent. Was goed.

Conclusie : afspraak voor 1973. Sfancon 4. WAAR ? In GENT natuur-

lijk, de enige plaats op aarde waar zo en zoveel lumineuze geesten

geboren werden. En sommigen er zelfs nog leven.

PS. In I.S. 15 werd oor één cinemaman de weeklacht geuit dat vele

steengoeie SF-films nog niet in België verschenen zijn. Noemde onder-

andere enkele titels op. Wrong man, wrong. Want enkele van die zo-

gezegde nog niet in België verschenen films kon je enkele maanden

geleden in Gent bewonderen. Daaraan zie je weer dat de éne stad de

andere niet is. Of ligt Gent soms niet in België ?

RED : Geen commentaar : het BIER werkt blijkbaar nog lang na !!!

Edith Brendall - 's Gravenstede

Beste Sfanners,

Nou, stilaan een beetje op jullie positieven gekomen van Sfancon 3 ?

Quite a day, wasn't it ? Zo te zien zijn er verschillende mensen die

niet meer precies weten hoe of wanneer die dag beeindigd is, ik denk

niet dat Julien Raasveld (you weren't drunk as a buzzard, you egghead,

you were more drunk than a buzzard ever could be !) het enige Stella-

slachtoffer was. Werkelijk een prachtdagje ! Wat die vele kiekjes

betreft, nou ja, gelukkig bleken Fanjan's films allemaal overbelicht...

wat kan je anders verwachten van JanJan ? Het is nog een wonder dat

hij er aan gedacht heeft om films in zijn toestel te steken ! Zoals

reeds gezegd, een geluk. Welk respectabel meisje (hmm), nou laten we

zeggen : welke jongedame zou op dezelfde foto willen staan als Julien

Raasveld én Eddy Bertin ? Wat Raasveld betreft, Julien, je kunt naar

de duivel lopen. Waag het nooit nog éénmaal je "lettres d'amour" te-

rug te vragen, of ik stuur ze naar Paul (Silent Slave) om ze in volle

glorie (en met al de taal- en spellingsfouten) in I.S. te zetten, of-

wel naar "Big D" De Laet die ze in stripversie zal uitbrengen in

"Ciso". Misschien wordt Losfeld wel voldoende geïnteresseerd om de

strip dan uit te brengen naast Barbarella en soortgenoten. Njet,

njet, njet, je krijgt niks terug, je brieven zijn tenminste leesbaar-

der dan je verhalen. Groetjes aan Simonneke, ik beklaag dat meisje,

dat een dronken Raasveld - véél erger dan een nuchtere Raasveld -

in bed moet krijgen. Géén wonder dat Paradingdong de Sfan Award

kreeg ... een fanzine dat door een faned samengesteldwordt die voort-

durend dronken is, kàn niet anders dan knettergek zijn. Wat Eddy C +

Bertin betreft, was ik geen welopgevoede jongedame (geweest), dan zou

ik hem rechtuit mijn gedacht zeggen. Die neurotische psychopaat (ge-

lijk heb je, Robert Smets, hij IS stapelgek, psychisch gestoord,

schizofreen en met neigingen tot pervers sadisme) belooft mete ont-

moeten op Sfancon 3 en er na het avondetentje een gezellig nachtje

uit van te maken, en komt ie toch wel opduiken in gezelschap van zijn

echtgenote en een ganse bus Gentse Sfanners die al even gek zijn als

hij zelf. Je zou bijna denken dat ze naar een voetbalmatch kwamen om

te supporteren, ofwel dachten ze er een "gang bang" van te maken. Al-

leen desillusie in mijn jong leven. Vertrouw nooit op het woord van

een (pseudo-)essefauteur. Trouwens Pau1 van Herck schrijft honderd

maal beter dan Raasveld én Bertin samen, J.C. of geen E.C. En hij

heeft zo'n warme zachte malse baard en zo vriendelijk-zachte ogen (hoe-

wel zijn vrouw er ook wéér bij was). Ik heb nooit geluk. Nou ja,

Simon heeft ook zo'n zachte baard, maar die moest eens geknipt worden

(en gewassen). Trouwens, Simon doet niets anders dan Sfancons orga-

niseren en kindjes maken.

Mysterie over slot en tombe ? Luister eens domoortjes, al je in 's

Gravenstede leeft, kun je moeilijk anders dan je flatje een "slot"

noemen. Ik had graag flat nr. 13 gehad, maar die was niet vrij, dus

heb ik maar elders mijn intrek genomen. Tombe is pseudoniem voor bed,

een plaats waar iedereen een overgroot deel van zijn leven in slijt,

en gelukkig niet altijd slapend. Ik besteed mijn "tombe"-tijd om SF

te lezen, te slapen, en de rest gaat jullie niks aan, stelletje

voyeurs. Wat mijn volledig adres betreft, Julien C. R. kent dat (waar

dachten jullie dat hij zijn brieven heenstuurde vóór Simonneke alles

ontdekte ?), en Eddy C. + kent het ook (maar als die komt, blijft ie

lekker voor de deur staan. Ik denk soms dat hij alleen kwam om mijn

cognac uit te drinken. Op dat vlak mag ie meegaan met zijn illustere

compagnon J.C.R.). De enige aan wie ik mijn persoonlijk adres wil

meedelen is aan Paul Van Herck (die baard ! ik word erdoor geobsedeerd

!), maar dan moet hij alleen komen en al de verhalen meebrengen uit

"Twee voor twaalf" die we nog niet in I.S. gelezen hebben. Nu even

ernstig zijn (kan ik ook, maar moet er moeite voor doen) inzake mijn

kritiek op die fijne Thijs. Niemand heeft meer bewondering voor het

werk van Thijs (jammer dat-ie zo'n lange onuitsprekelijke naam heeft),

die jongen zwoegt voor Info en het NCSF, en de meeste van zijn teke-

ningen zijn goed, of zoals het cover op I.S.15 zelfs uitstekend. De-

butant ? Iemand die reeds dergelijke verhalen schrijven kan noem ik

geen debutant, die verdient de naam auteur. "Mijn liefde is geen

stenen bloem" was een zéér poëtisch en treffend verhaal. Maar die

striproman is gewoonweg flauwe kul. Elk zijn mening, en ik ben reeds

bevooroordeeld tegen stripverhalen. De strips in"Morgen"zijn redelijk

goed getekend, maar de verhalen zijn ook rot. Wat nu mijn onconse-

quente kritiek op jonge auteurs betreft in I.S. én Morgen : ik zeg

gewoonweg mijn mening, sommige verhalen in Morgen zijn ook flauw, net

als sommige in I.S. en dat zeg ik dan ook. De reden van mijn vurige

verdediging van Morgen is dat het hier een tijdschrift betreft dat een

doorbraak zou kunnen betekenen (als het alles overleeft) naar het gro-

te publiek. Ik verdedig de soms zwakke verhalen niet omdat ze zwak

zijn, maar omdat hier iedereen een kans krijgt. That's all. Zover

kritiek op de lezersbrieven en reakties. Nu even over op enkele za-

ken van I.S. zelf. Nummer 15. Puike cover-illo van Thijs. Gevonden

voorwerpen na Sfancon : één van die ledige frietzakjes was van mij,

dus kun je arme Michel maar de schuld geven van 9. Schilderijen van

Beguin waren prachtig ! Gesprek met Moorcock was interessant, hoewel

het niet veel nieuws bracht, tenzij een betere kijk op Moorcock's per-

soonlijkheid zelf. Harry Wagner's verhaaltje was niet slecht, ècht

iets dat je van hem kon verwachten; hoewel ik niet wist dat hij naast

meterslange brieven ook nog stories schreef. Horror Shop interessant

zoals altijd. Troost je, Cinema Man (dag, Willy ?) iemand deelt ten-

minste je horror-liefde. Recensies. Hmm. Er schijnen hier en daar

enkele stencils te zitten die te diep getypt zijn, zodat enkele regels

wegvielen hier en daar onderaan de blz. Wel vervelend. Brievenru-

briek. Thomas Triphon ? Is het mogelijk dat iemand zo heet ? E.C.B.

naar de kroon steken, nou dat zal wel niet moeilijk zijn. Raasveld

vindt dat verhaal van Van Vogt & Ackerman prachtig ? Rot, rot, rot,

wat een flauwe grap, die Laugh-Claun. Paul Pandira vindt dat Julien

Raasveld stukken beter schrijft dan bloederige Bertin ? Big joke (in

meer dan één betekenis), iedereen weet nu dat er maar één grote Bel-

gische SF-auteur is, en dat is Paul van Herck. Hi, Paul !

Wel dat was het dan weer; tot volgende maal, groetjes ...

MENSEN, MARTIANEN EN MACHINES door Eric Frank Russel

Meulenhoff SF 46 - 1971 - 191 blz. - 57BF - Vertaling David Marcuse.

Een spannend boek over mensen, martianen en machines. Bij Russel

past te superlatieven te gebruiken hoewel de schrijver daarom geen

fiere borst zou opzetten maar zeggen : "ik kan wel zwemmen". De Mar-

tianen in dit boek maken je zeeziek als ze je aankijken; ze bezitten

onmogelijke tentakels en een manie voor schaken. Zo wordt op een

gekke manier onze algemene SF-ontwikkeling wat bijgeschaafd.

De machines laten het soms afweten, maar de Martianen zijn uitsteken-

de klusjesmannen die zich vlot uit de slag weten te trekken. De ro-

bot is iemand waartegen je opkijkt. Voor ruimtezeemannen die niet met

de ruimtehelm geboren zijn is geen plaats tussen de sterren.

Al lijkt het soms wel dat Russell met humor het feit moet camoufleren

dat hij geen andere foefjes kent om de lezer te boeien. Anderzijds

is het ook zo dat de verhalen tussen 1940 en 1950 geschreven werden.

Dit is misschien in het teken van de twintigjarige achterstand in te

op gebied van SF. Ter overweging : zouden we alleen met SF-mindedness

twintig jaar ten achter staan. Maar: "Ik kan wel roeien" !

SIGISMUND F. ROT

DE STEM VAN EL-LIL door Robert E. Howard

Bruna F & H 5 - 1972 - 288 blz. - 75BF - Samensteller : Aart C. Prins

- Vertaling : Frits Lancel.

Soms is het vrij makkelijk een recentie te schrijven. Zoals in dit

geval. Het is zo dat àls je van Robert E. Howard en/of Sword & Sor-

cery houdt, als je een liefhebber bent van verhalen met veel strijd-

gewoel, stoere vechtjassen, even stoere vrouwelijke tegenhangers (be-

paald geen blode maagden), zwarte magie, sprankelende ongebreidelde

fantasie, speculatie over overzonken kontinenten, volkeren en bescha-

vingen, dan bestaat er geen t wijfel dat je dit boek met veel genot

zult lezen. Ben je een tegenstander van dit soort zaken ... wel, pro-

beer dan het toch maar eens, misschien raak je wel onder de betovering

RED : ziezo, ofte "Het mysterie der Graftombe" eindelijk opgelost ...

Van Eddy C. Bertin ontvingen we verder een reactie op het juryver-

slag van Robert Smets. Dit werd zo uitgebreid opgevat dat we ze

onmogelijk in de brievenrubriek kunnen opnemen. We hopen het als

artikel in een volgend nummer op te kunnen nemen.

O

===oooOoOooo===

O

van Conan, King Kull, Bran Mak Morn, Solomon Kane en de betoverende

mooie, maar keiharde Valeria.

Twee negatieve opmerkingen : de veelal slordige vertaling van Frits

Lancel (weinig gevoel voor syntaxis) en het feit dat deze verzameling

bijeengeraapt werd uit negen oorspronkelijke bundels. Waarom die ne-

gen bundels niet stuk voor stuk in hun geheel, Heren van Bruna ? Of

is dat te logisch ? Men brengt toch ook geen verschillende hoofdstuk-

ken van verschillende romans samen in één boek, nietwaar, waarom dan

een verhalenbundel verminken ?

JULIEN C. RAASVELD

EVA EN DE DRIEENTWINTIG ADAMS door Robert Silverberg

Bruna SF 8 - 1971 - 156 blz. - 50BF - Samenstelling: Eric Lankester

- vertaling : Vanden Broek - omslag : Doornekamp.

Silverberg is terdege geroutineerd in het schrijven van SF-verhalen

en romans aan de lopende band. Hij is één van de auteurs die uitgaan

van het vaste principe : x woorden per dag leveren. Men merkt dit vlug

bij het doornemen van deze selectie uit twee van zijn Amerikaanse bun-

dels "Dimension Thirteen" (1969) en "Parsecs and Parables" (1970) die

echter beide werk bevatten dat reeds lang tevoren verschenen was. Van

de acht opgenomen verhalen, is er slechts één dat ons als werkelijk

uitzonderlijk treft : het macabere en tevens zéér realistische "Op

weg naar het eind" (Road to Nightfall). Hierin probeert de alleen-

staande hoofdpersoon zich tevergeefs te handhaven en zijn menselijke

waardigheid te behouden in een door honger getergde maatschappij die

afzakt in cannibalisme en doodslag. De psychologische tweestrijd, en

het sinister-fatalistische einde van dit verhaal rechtvaardigen zeker

de inlassing ervan in de pessimistische anthologie "Dark Stars". Ter-

wille van de wrange (en vaak zwarte) humor willen we ook vermelden :

het titelverhaal "Eva, en de drieëntwintig Adams" (Eve and the 23X

Adams) en "Vlucht 128 naar de Aarde". In het eerste verhaal worden

de sexuele moeilijkheden behandeld van een sterreschip, voorzien van

een manschappenmeisje die moeder/dochter/minnares/hoer moet zijn voor

23 bemanningsleden, maar die haar maagdelijkheid wenst te behouden;

terwijl we in het tweede verhaal geconfronteerd worden met een stewar-

dess' eerste trip op een interstellair ruimteschip, en haar eerste

contacten met haar onaardse passagiers (En Route to Earth). Zowel

"De duistere begeleider" (Dark Companion) als "Het einde van de reis"

(Journey's End) en "Eenzaamheid" (Solitary) behandelen essentieel

menselijke eigenschappen met dramatische resultaten, terwijl "Eerste

gebod" (Prime commandment) en "Bruid 91" (Bride 91) contact(mens vs.

aliens)verhalen zijn op speciale manier, d.w.z. in het eerste verhaal

zijn beide geconfronteerde rassen van aardse oorsprong, terwijl het

tweede verhaal de moeilijkheden behandeld (opnieuw met een ruim ge-

voel voor humor) van een werkelijk onaards huwelijk.

Samenvattend :een bundel vlot geschreven verhalen, die aangenaam lees-

baar zijn, doch die men (op éèn na !) vergeet zodra men het boek ge-

sloten heeft.

EDDY C. BERTIN

O

===oooOoOooo===

O

Hierbij bestel ik volgende SPECTRUM-boeken :

.........................................................

.........................................................

bestelbon

Te sturen aan : Uitgeverij Het Spectrum n.v.

Antwoordnummer 26001

2600 BERCHEM

Naam : .........................

.........................

Adres : .........................

.........................

.........................

Leeftijd : ......................

Handtekening : ..................

pris

ma s

f-pockets

uitg

everij h

et s

pectrum

n.v

. marsstr

aat 6

6 2

600 b

erchem

nieuwetjes

FAHRENHEID 451 Ray Bradburry P1509 49fr

WEG MET DE WERELD John Brunner P1512 49fr

VLUCHT IN VISIOENEN Philip K. Dick P1517 49fr

DE BARST IN DE HEMEL John Hartridge P1519 49fr

DECOCRATEN 2000 Robert Heinlein P1524 57fr

DE SHING BEGOOCHELING Ursula K. LeGuin P1529 49fr

ouwetjes

SCIENCE-FICTIONVERHALEN 5 Lloyd Biggle Jr. P1208 32fr

DE TIJDSCAPSULE Lloyd Biggle Jr. P1298 42fr

DE OPSTAND DER EENHANDIGEN Lloyd Biggle Jr. P1394 42fr

EEN SPELLETJE IMPERIUM Stuart H. Byrne P1468 44fr

DR. BLUTHGELD, LEVEN NA DE BOM Philip K. Dick P1382 42fr

VLUCHT NAAR VENUS Philip K. Dick P1472 44fr

KIND VAN DE RUIMTE Gertrude Friedberg P1436 42fr

DE TECHNICOLOR TIJDMACHINE Harry Harrison P1381 42fr

VERTREK VAN AANKOMST Harry Harrison P1498 44fr

DE GROENE SPINNEN KWAMEN MORGEN John Lymington P1408 42fr

DOLFIJNEN ZIJN BETERE MENSEN Robert Merle P1455 66fr

DE LANDING VAN HET RUIMTESCHIP F. Pohl & Kornbluth P1397 42fr

BRUGGEHOOFD OP AARDE Raphael Lafferty P1490 44fr

KZANOL, DE RUIMTEPIRAAT Larry Niven P1461 46fr

IMPACT 18 William F. Nolan P1374 32fr

DE MENSENMAKERS Rayner P1464 76fr

DES DUIVELS James H. Schmitz P1477 44fr

HET WEERWOLF-PRINCIPE Clifford Simak P1441 42fr

SF-VERHALEN Theodore Sturgeon P1432 46fr

SF-VERHALEN 6 Theodore Sturgeon P1482 44fr

INVASIE UIT DE RUIMTE John Wyndham P1221 42fr

CHOCKEY, RUIMTEVERKENNER OP AARDE John Wyndham P1391 42fr

DE TRIFFIDS KOMEN John Wyndham P1430 46fr

DE GETEKENDEN John Wyndham P1484 44fr

NOEM ME MAAR CONRAD Roger Zelazny P1412 42fr