1

MA

GA

ZIN

E VA

N B

OLE

RO

BART VERHAEGHE

Meerwaardecreëren in alleswat we doen P.12

JULI 2014

BOLERO IPHONE APP

De beurs en uw portefeuillealtijd binnen handbereik

P.35

HOLDINGS ANNO 2014

Bieden ze nog toekomstvoor een belegger?

P.10

BOLERO ACADEMY

Een opgeleid beleggeris er twee waard

P.08

2

IN BEELD

DISCLAIMER - Aan deze publicatie werd de grootst mogelijke zorg besteed. Noch de mate waarin de voorgestelde scenario’s, risico’s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen, noch de mate waarin zij in de realiteit tot uiting zullen komen,

kunnen echter worden gewaarborgd. De prognoses zijn indicatief. De gegevens in deze publicatie zijn algemeen en louter informatief. Ze mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies conform de Wet van 6 april 1995 inzake secundaire

markten, het statuut van en het toezicht op beleggingsondernemingen, de bemiddelaars en beleggingsadviseurs. KBC Securities kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de juistheid of de volledigheid ervan. De beschreven

meningen en vooruitzichten zijn die zoals ze gelden op datum van de redactie.

JULI 2014

COLOFON INDX INDX is een magazine van Bolero (KBC Securities)

Verantwoordelijke uitgever: Bart Vanhaeren, Havenlaan 12, 1080 BrusselBladmanagement, realisatie, vormgeving: Kunstmaan

Redactie: Sarah De Pauw, Tom Simonts, Bart Vanhaeren, Marc Dorssemont, Maarten Stroobants Fotografie: Jan Pollers, Getty Images, Corbis, Shutterstock, Belga Images – Coverfoto: Joris Pollers

Contact: Bolero (KBC Securities), www.bolero.be, Havenlaan 12, 1080 Brussel

EVENT IN DE KIJKER 04

Vijfdaagse op heilige grond

COLUMN 07

De waan van de dag

ONDER DE LOEP 08

Een opgeleid belegger is er twee waard

INDUSTRY WATCH 10

Holdings en investeringsbedrijven

HET GESPREK 12 Bart Verhaeghe,

gedreven ondernemer en

intelligent belegger

EVENT NEWS 16

Er beweegt wat bij Bolero

UITGELICHT 18

Rare Earth Elements

FOCUS OP GRONDSTOFFEN 20

Hoe politiek ook de grondstoffenmarkten

beroert …

GESPOT 22

Bolero Sales team

ACHTER DE BEURSSCHERMEN 24

Iconische merken op de beurs

TIMELINE 26

Dit is 2014 ... in woord en beeld

BOEK IN DE KIJKER 28

One Up on Wall Street

BEURSWIJSHEDEN 30

Peter Lynch, vader van de praktische beleggingstips

DE BELEGGER 31

Beleggingsclubs, gezellige ernst

WAARDERINGSRATIO’S 32

EV/EBITDA ontleed

ONZE CLIËNT VRAAGT 34

Best Execution

TUTORIAL 35

Bolero iPhone app

3

Ook in 2014 geen

“Sell in May & go away” “Het is crisis in technologieland!”. De kran-tenkoppen berichtten op 12 april 2014 dat de Amerikaanse Nasdaq een dag eerder voor het eerst sinds januari 2014 onder de 4 000 punten afklokte. Een Icarusval die 8,2% van het recordpeil van de technolo-gie-index afschaafde en de aftrap gaf voor een relatief woelige periode. Het vuur werd aan de lont gestoken door de groeiende twij-fel over de haalbaarheid van de verhoopte winstgroei. Dat speelde vooral de inter-netaandelen parten, waar een ogenschijn-lijk luchtledige stijging in twaalf maan-den het record van 5 maart voorafging. Hippe aandelen met ronkende dot.com namen werden gemiddeld 88,9% hoger gekocht, maar de onderliggende winstont-wikkeling evolueerde natuurlijk heel wat bescheidener. De waardering steeg op zijn hoogste punt tot 158 keer de gerap-porteerde winst over 2013. Dat is op zijn zachtst gezegd extreem hoog, aangezien beleggers voor mature aandelen ‘slechts’ 21 keer de winst moesten ophoesten. Maar schijn bedriegt. Als we de voorspellingen voor 2014 en 2015 voor lief nemen, blijkt de Nasdaq zowaar goedkoper dan de S&P500. De verklaring ligt in de winstgroeiverwach-tingen, waar technologie- en internetsec-toren nu eenmaal veel beter scoren. “Veel groei of minder groei” was dé vraag van de voorbije maanden. Bezorgdheid over de waardering en over de haalbaarheid van de verwachtingen werd voor beleg-gers opnieuw prioriteit numero uno. Maar wacht eens. Hoor ik daar niet de echo van enkele in de vergetelheid geraakte beurs-wijsheden? “Koop wat je kent!” en “Hou rekening met (liefst lage) waarderingen.” Omdat de gunstige invloed van de gul met liquiditeiten strooiende centrale bankiers nog altijd belangrijker is, maken beleggers zich voorlopig niet heel erg veel zorgen. Ook dit jaar ging de beursleuze Sell in May and Go Away niet op. Er blijft dus maar muziek zitten in het beursfeestje dat nu al bijna drie jaar duurt. Maar een warme zomer is daarom niet uitgesloten.

TOM SIMONTS

Marktenspecialist Bolero, KBC Securities

4

EVENT IN DE KIJKER

Vijfdaagse op heilige grondEen financiële trip in en rond Wall Street

“Wat doe je als je op een dag telefoon van Bolero krijgt met de mededeling dat je een van de winnaars bent van hun Wall Street-actie? Diep ademhalen, jezelf in de arm knijpen, een vreugdedansje doen, je paspoort regelen en alvast beginnen dromen van the Big Apple!”, zegt Sara, een van de tien winnaars van de unieke beleggingstrip naar New York.

Collega’s Steven en Jan vertrekken wat vroeger naar New York om de ont-vangst van onze Bolero-cliënten voor te

bereiden. Er staan nog een aantal dingen op hun todo-lijstje: shuttledienst van lucht-haven naar hotel reserveren, metrokaartjes kopen, planning en voorbereidingen nog even doornemen, …

WOENSDAG 28 MEI 2014

Na het ontbijt gaat het richting Newark Air-port om de Wall Streetgangers te verwelkomen. Het vliegtuig landt wat vroeger dan gepland en iets voor een uur ’s middags is iedereen door de douane geraakt. Maar waar blijft die shuttle naar het hotel? Om half vijf pikt gids/werkloze acteur Remy de groep op voor een korte rondleiding door het bruisende Broadway. De guided tour wordt afgesloten

met een adembenemend zicht op de stad vanop de 70e verdieping van het Rockefeller Center.

DONDERDAG 29 MEI 2014

Een goedgevuld programma begint met een wandeling richting de Belgian-American Chamber of Commerce. Belcham is een pri-vé-initiatief van en voor Belgische onderne-mers om de toegang tot de Amerikaanse markt te vergemakkelijken en daar zet KBC Securities graag mee haar schouders onder. Na de harte-lijke ontvangst door Hubert Dubrule, ceo van KBC Securities USA, wordt het gezel-schap getrakteerd op een overzicht van de (Belgische) bedrijven die in de VS actief zijn. Onder meer Materialise tekent present en dat levert de eerste reissouvenirs op: een 3D-beeld van de deelnemers. Twee medewerkers van

5

NG Data – dat allerhande oplossingen aanreikt om het gebruik van klantgegevens en -relaties te optimaliseren – presenteren zich eveneens aan de aandachtige toehoorders.

Wat volgt is een onvergetelijke rondleiding op de beursvloer van NYSE! Beursagent Peter Costa leidt de groep naar de prachtige board room waar vroeger de afgevaardigde bestuur-ders vergaderden, maar die nu als ontvangst- en receptieruimte gebruikt wordt. Dan daalt het gezelschap af naar de trading floor waar twee ervaren brokers van Barclays uitleg geven over het leven op de beursvloer. Ze verklappen dat hun leven door de intrede van de schermen-handel een stuk minder hectisch is, wat niet wegneemt dat NYSE wel nog een van de weinige beurzen is waar nog effectief handelaars op de vloer staan. NYSE vindt het menselijke aspect

van de beurs namelijk belangrijk, zodat klan-ten vragen over bepaalde orders rechtstreeks kunnen doorbellen. Het bezoek aan de beurs-vloer eindigt om 16 uur, zoals dat hoort, met de closing bell ceremonie. Die luidt al jaar en dag het einde van de handelsdag in en behoort tot een van de meest folkloristische tradities op Wall Street.

Een wandeling langs de bekende stier van Wall Street en de ferry naar Staten Island brengt de groep nog langs het Vrijheidsbeeld.

VRIJDAG 30 MEI 2014

Een gids neemt de groep ’s morgens op sleep-touw naar het 9/11 Memorial op Ground Zero. Na dit prachtige gedenkteken voor de slacht-offers van de terroristische aanslagen op het World Trade Center gaat het verder naar het

Precies 34 jaar geleden stond ik al eens in de tempel van de financiële wereld. Ik was dan ook heel blij dat ik daar nog eens de kans toe kreeg.

6

EVENT IN DE KIJKER

Museum of American Finance in Wall Street. Daar wordt de ontwikkeling van de Ameri-kaanse munt en het financiële systeem mooi in beeld gebracht. Op het adres Wall Street 1 is het privémuseum gevestigd van Bank Of New York Mellon, die in 1784 werd opgericht door Alexander Hamilton. Jammer genoeg zijn er verhuisplannen, waardoor het onbeschrijfe- lijke uitzicht op Manhattan vanop de 49e verdieping binnenkort alleen nog als eigenaar te bezichtigen is.

En dan volgt een verrassing voor de deelnemers, want we hebben zowaar een tweede bezoek aan NYSE kunnen regelen. De groep wordt er met open armen ontvangen door Jon Najarian, beter bekend als Dr. J. en een van dé optiegoe-roes in de VS. Hij is er voor een live interview met CNBC vanop de NYSE-beursvloer.

De dag wordt afgesloten met een voorstel-ling van Motown, the musical op Broad-way. Enkelen duiken nadien het New Yorkse nachtleven in …

ZATERDAG 31 MEI 2014

Een vrije dag. De groep zwermt uit over de stad richting Soho, Little Italy, NoHo, NoLi, Meat Packing District, Brooklyn Bridge, ... ’s Avonds worden de indrukken en ervaringen gedeeld tijdens een gezamenlijk diner in het Dorchester Hotel. Is dit echt al de laatste avond? Stiekem hoopt iedereen dat het vlieg-tuig niet vertrekt …

Ik werd er toch even stil van toen we die gigantische beursvloer betraden waar al zo veel geschiedenis werd geschreven. Ik was er graag bij geweest in oktober 1987 bij de crash op Black Monday, de eerste crash die ik als belegger bewust meemaakte.

De waan van de dag

Niet zelden kom ik intrigerende ondernemers, investeerders en beleggers tegen. Zo bijvoorbeeld onlangs nog, op de nabespreking van een presentatie. En tijdens het centrale interview voor dit INDX

magazine. Persoonlijkheden met visie zijn het, waar niet de beurs maar het investeren en/of het ondernemen in het bloed zit en die als gemeenschap-pelijke deler een aanstekelijke overgave, rotsvaste overtuiging en “go hard or go home” mentaliteit hebben. Inspirerend. Maar heel wat prille ideeën schoppen het niet ver. Er staan lange wachtrijen voor Het Kerkhof Van De IJdele Hoop. Zulke trivialiteiten houden de rasondernemer gelukkig niet tegen, net zomin beleggers zich laten afschrikken door een (hopelijk) occa-sionele tegenvaller. De voorbije jaren zag die laatste groep het rendement op de portefeuilles crescendo gaan. Aangejaagd door centrale bankiers die biljoenen versgedrukt geld versluisden van de drukpers naar de financiële markten. Iedereen gelukkig. Zeker. Maar er schuilt een belangrijk risico in deze vaststelling. Desgevraagd is een aanzienlijk deel van het beleggers-heir rotsvast overtuigd dat de door hen gemaakte keuzes de verklarende variabele voor de beurswinsten zijn, eerder dan “externe marktfactoren”. Het beangstigt me enigszins, want het gebrek aan risicopremie is net zoals de huidige tsunami van gratis liquiditeit zeker geen eeuwig leven beschoren. Ach, wat. Zorgen voor morgen, toch? Zolang de rentemuziek blijft spelen is er voor beleggers geen reden om de dansvloer te verlaten. Maar de rasechte ondernemers dansen op een heel ander soort muziek. De spreekwoordelijke opera, zeg maar, want tijd en geduld zijn noodzakelijke voorwaardes voor de creatie van ondernemingswaarde. En visie. Dat weet ook Club Brugge-voorzitter Bart Verhaeghe, in wiens aderen een intrige-rende melange van beleggers- en ondernemers-DNA kolkt. Zijn wapens om te slagen in een duidelijk conservatieve voetbalwereld? Methodische berekendheid, een allegaartje aan checklists en een bijna wiskundige bena-dering. Een bijzonder handige methodiek die u als belegger schaamteloos zou moeten kopiëren, want u wilt toch niet verliefd worden op een aandeel dat uw verlangens niet kan invullen? Neen, hoop blijft een slechte strate-gie. Ik maak er daarom steevast een gewoonte van om in mijn presenta-ties ook aandelen te vermelden die u bij voorkeur niet in de portefeuille houdt. Vreemd genoeg lokt net dat lijstje achteraf de meeste vragen uit. Dat maakt me blij, want wie de ogen geopend wordt, is het aan zichzelf verplicht om rond te kijken. Niet dat dat altijd gebeurt, getuige daarvan sommige dartel op en neer wippende koersgrafieken doorheen de voor-bije maanden. Enkele voorbeelden. De koersexplosie van manke hindes Lafarge en Holcim ontkent de Darwiniaanse noodzaak tot een waardever-nietigende fusie. En wat gezegd over Option, waar de nochtans waarde-neutrale intrede van nieuwe geldschieters wekenlang de beursherauten deed schallen. Over naar Twitter, de vleesgeworden hype. Het aandeel van de microblogsite ruilde de stratosfeer voor de harde rots op de dag dat aan-deelhouders van het eerste uur hun investering eindelijk te gelde mochten maken. Geenszins verrassend, want netjes afgedrukt in het prospectus en niettemin ontsnapt aan de aandacht van dromerig naar winsten hunke-rende beleggers. Drie voorbeelden die me recent weer duidelijk maakten dat de efficiëntemarktentheorie een waanidee is. Dat vind ik opperbest, want een markt drijft immers op sentiment en de waan van het moment creëert altijd opportuniteiten. Een heerlijke marktanomalie waar gewiek-ste investeerders van het kaliber Warren Buffett en Peter Lynch, en waar-schijnlijk ook Bart Verhaeghe al jaren handig misbruik van maken. Eigent u zich dat privilege schaamteloos toe en zeg niet langer “koop laag, verkoop hoog”, maar “koop waarde, verkoop de hype’. De waan van de dag is te mijden, tenzij het uw vriend is.

TOM SIMONTS

Marktenspecialist Bolero, KBC Securities

@TSimonts

Wedstrijd ‘Ga met Bolero naar Wall Street’ De tien gelukkige Wall Street-gangers wisten dat de beurs van New York sinds 1863 officieel de New York Stock Exchange wordt genoemd en benaderden het dichtst het antwoord op de schiftingsvraag “Hoeveel aandelen KBC Groep zullen er op Euronext Brussel verhandeld zijn op maandag 12 mei 2014 tussen beursopening en 11 uur?”. Dat waren er exact 109 203.

p De wedstrijd liep van 7 april tot en met 11 mei 2014.

7

8

ONDER DE LOEP

Een opgeleid belegger is er twee waard

Lukraak een aandeel kopen, hopen op een koersstijging en proberen om niet te laat uw winst te verzilveren. Tot zover een van de manieren waarop u als belegger beter niet in de beurs stapt. In de gloednieuwe Bolero Academy leren we beleggers dat het ook anders kan…

Was het Peter Lynch die ooit zei “The natu-ral-born investor is a myth”? De meeste beleggers leren de kneepjes van ‘het vak’ al doende. Enkelen ontdekken – soms wat te laat, helaas – dat de relatie tussen risico en rendement geen mythe is. Een degelijke kennis van de verschillende beursproducten en beleggingsprincipes is dan ook een must. Over Peter Lynch leest u verder in INDX ove-rigens nog veel meer.

En beleggers zijn nooit te oud om te leren. Ervaren beleggers kunnen het rendement op de portefeuille verhogen met geavanceerde producten of uitgekiende strategieën. Ook zij kunnen hun kennis verdiepen in de Bolero Academy. Verwacht u niet aan vuistdikke dossiers, zelfs integendeel. Alle informatie wordt er op een eenvoudige en gebruiksklare manier gepresenteerd, zodat u er ook prak-tisch mee aan de slag kunt.

IN WOORD EN BEELD

De basisinformatie over de belangrijkste beursproducten zoals aandelen, opties, Tur-bo’s, … is in diverse vormen beschikbaar. Elk product krijgt een beknopte infobrochure in PDF-formaat mee, waarin de basiskenmer-ken worden besproken en die u praktisch op weg helpt. Altijd handig om even door te nemen, maar misschien verkiest u de infor-matie in videoformaat? Dan kunt u terecht bij de verschillende zogenaamde speedcasts. Dat zijn korte, maar krachtige video’s waarin de werking van een product wordt uitgelegd.

Ook in videoformaat, maar dan een stuk uitge-breider zijn de tutorials. Daarin legt beursex-pert Koen De Leus uit hoe een product werkt en wat de voor- en nadelen en de risico’s ervan

zijn. Maar hij leert u ook hoe de besproken producten van nut kunnen zijn om uw porte-feuille te optimaliseren of te beveiligen.

Hoe die producten in de praktijk gebruikt kunnen worden, komt u te weten via webi-nars. Daarin worden onder meer de uitge-breide mogelijkheden van het Bolero- en het Traderplatform haarfijn uitgelegd zodat u het optimaal kunt gebruiken. Op die manier kunt u ‘de leerstof’ uit de infodocumenten en speedcasts vlot in de praktijk omzetten.

OOK VOOR GEVORDERDEN

We zijn de ervaren belegger natuurlijk niet vergeten. In de Bolero Academy vinden ze voldoende materiaal om hen (verder) op weg te helpen met opties, Turbo’s en ETF’s. In de ‘intermediate’ en ‘advanced’ onderdelen komen ook de meer complexe onderwerpen aan bod, zoals de fiscaliteit van dividenden, de waardebepaling van een Turbo of andere vormen van gespecialiseerde opties.

BELEGGEN MET EEN PLAN

Om op de beurs aan de slag te gaan, is inzicht in de verschillende beursproducten en de werking ervan een belangrijke vereiste. Hoe beter u een product kent, des te beter kunt u de mogelijkheden ervan inschatten. Nadat uw eerste stappen gezet zijn, bent u mogelijk niet ver verwijderd van een beleggingsstrategie op basis van fundamentele of technische ana-lyse. Of misschien geeft u de voorkeur aan een optiestrategie? In het luik ‘Strategie & Ana-lyse’ reiken we beleggers een brede waaier van mogelijkheden aan om extra rendement uit de portefeuille te halen, maar evenzeer om het risico ervan te verlagen.

p Ontdek de Bolero Academy op bolero.be/nl/academy

HEDGING

STRATEGIES:

TURBO’SHEDGING VAN AANDELENPOSITIES

MET EEN TURBO SHORT

| 4

Hedging strategies: Turbo

Voordeel van een Turbo

tegenover een optie

In tegenstelling tot opties zit in de waarde van een Turbo geen tijdswaarde verwerkt en heeft de Turbo

geen expiratiedatum. Bovendien kunt u met Turbo’s ook kleinere posities afdekken, terwijl u altijd per

100 aandelen moet afdekken als u opties gebruikt.

RISICO• Een troef van Turbo’s is dat ze geen vervaldag

hebben, maar u moet wel rekening houden met

het stop-lossniveau van de Turbo. Als dat niveau

bereikt wordt, wordt de Turbo beëindigd en is

uw positie niet langer afgedekt.

HEFBOOM

• De hefboom van een Turbo geeft aan hoeveel

sneller de Turbo beweegt in vergelijking met

de koersschommelingen van de onderliggende

waarde. Niet elke Turbo heeft dezelfde hefboom.

Hoe groter de hefboom van de Turbo, hoe

groter de koersgevoeligheid ten opzichte van

de onderliggende waarde. Koersstijgingen en –

dalingen worden in dat geval sterker uitvergroot.

• Er komt wel wat rekenwerk bij kijken om te

bepalen hoeveel Turbo’s u moet kopen bij

welke hefboom. Grotere hefbomen zullen de

verzekeringspremie drukken, maar zullen ook

sneller ‘uitgestopt’ worden. Weeg de kosten en

de baten dus altijd goed af.

Hedging strategies: Turbo

Scenario’s voor een belegging in een Turbo shortBeginsituatie: het aandeel XYZ noteert aan 45,02 euro. De kostprijs van de Turbo bedraagt 1,14 euro.Koersevolutie

van het aandeel XYZKoers van aandeel XYZ

Prijs van de Turbo

Winst/verlies op de aankoop van de Turbo shortPositieve scenario’s

-20%€ 36,02

€ 2,02 +77,5%-15%

€ 38,27€ 1,80

+57,8%-10%€ 40,52

€ 1,57 +38,0%-7%

€ 41,87 € 1,44

+26,2%-5%€ 42,77

€ 1,35 +18,3%-3%

€ 43,67 € 1,26

+10,4%-1%€ 44,57

€ 1,17 +2,5%

9

STRATEGIEËN

pFundamentele analyse

Hoe herkent u een koopwaardige onder-neming? Hoe gebruikt u een ratio zoals Koers/Boekwaarde? Welke impact heeft de solvabiliteit op de waardering van een aandeel? Een analist van KBC Securities brengt beleggers de basis van fundamentele analyse bij.

p Technische analyse

Een overzichtelijke infobrochure en een tutorial leggen u met een aantal praktijk-voorbeelden uit hoe technische analyse werkt. U kunt al snel een trend, een weer-stand en een steun herkennen. KBC-eco-noom Koen De Leus legt u in een tutorial uit hoe u technische analyse in uw voordeel kunt gebruiken.

pOptiestrategieën

Opties zijn hét ideale instrument om het rendement van een portefeuille te verhogen en/of het risico ervan te verlagen. In een uitgebreide tutorial komen de vier basis optiestrategieën aan bod. Niet voor begin-nende beleggers.

pOrdertypes

Ook door “te spelen” met verschillende ordertypes zoals het limietorder of stop-loss order zijn verschillende strategieën mogelijk. De Bolero Academy rijkt ver-schillende scenario’s aan waarmee u aan de slag kunt.

10

INDUSTRY WATCH

Holdings en investeringsbedrijvenModernisering als motor van de vlucht vooruit

Het holdinglandschap is de voorbije decennia danig door elkaar geschud. Terwijl de Brusselse beurs in de jaren 1970 nog grossierde in investeringsvennootschappen, conglomeraten en watervalstructuren van allerlei slag, oogt het speelveld vandaag bar en verlaten. Erosie. Het handvol overlevenden omvat wel nog bedrijven zoals Sofina en GBL, maar een koloniaal gearomatiseerd vehikel zoals Belgo-Katanga is voltooid verleden beurstijd. Bieden de tsaren van de teloorgegane Waalse glas- en staalindustrie, Sofina en GBL, het eigengereide Brederode of de meer moderne investeringsbedrijven zoals Gimv of AvH nog toekomst voor een belegger?

ZWANENZANG

De raid van De Benedetti op de Generale Maatschappij in 1989 maakte duidelijk dat de industriële conglomeraten de Belgische kroon-juwelen niet eeuwig konden verankeren. Ster-participaties zoals BBL, Generale Bank, Royale Belge en Petrofina gingen sindsdien over in meer kapitaalkrachtige buitenlandse handen.

Samen met die uitverkoop werd er drastisch gesnoeid in de vaak wijdvertakte waterval- of cascadestructuren, gefinancierd door vrijge-komen kapitaal en oud-industriële fortuinen. Voor Glaces de Moustier, Glaces de Charler-loi en Mosane moet u al diep in de archieven duiken, terwijl de Waalse superbelegger Pierre van der Mersch onder meer Belgo-Katanga en Afrifina naar het collectieve geheugen verwees. Deze vervlakking is in essentie een langgerekte fusie- en overnamegolf waar vooral de familiale aandeelhouders wel brood in zagen. De ontwik-kelingen werden ingegeven door het verlangen om opgebouwde cash te recycleren en de con-trole over de onderliggende groepsstructuur en -activa te verhogen.

WAARDECREATIE

Ondertussen draaide de investeringsmotor op volle toeren. Via de Parijse salons en de ons-kent-onsnetwerken werd in de tweede helft van de jaren ‘90 duchtig geschoven met bedrij-

ven, terwijl de waardecreatie op het niveau van de portefeuillebedrijven verzekerd werd door de economische hoogconjunctuur. Het doorverkopen van activa aan nieuwe inves-teerders bekroonde deze lucratieve cirkel met een omvangrijke kapitaalaccumulatie, die op zijn beurt gebruikt werd voor een verdere ver-vlakking van de controlestructuren. Het waren hoogdagen voor investeerders, met rendemen-ten die de langetermijnbeursgemiddelden tot een habbekrats herleidden.

PROFESSIONALISERING VAN PRIVATE EQUITY

De Parijse saloncultuur moest begin deze eeuw de duimen leggen tegen het Angelsaksische private-equitymodel. Dat had verstrekkende gevolgen. Het ooit onaantastbaar gewaande Frère-netwerk werd vlot in de hoek gedrumd door schuldgefinancierde overnames (buy-outs) en kortetermijnoperaties (quick flips). Er kwam bovendien behoorlijk wat tegenwind

1. Historische waardecreatieGemiddeld jaarlijks rendement inclusief dividenden in voorbije 20 jaar

-­‐25%   -­‐20%   -­‐15%   -­‐10%   -­‐5%   0%   5%   10%   15%   20%  

RHJI  

Quest  for  Growth  

KBC  Ancora  

BIP  

Punch  

Gimv  

Bond  Index  

BEL20  Index  

GBL  

Pargesa  

Bois  Sauvage  

Luxempart  

Brederode  

Solvac  

Sofina  

Henex  

Texaf  

Ackermans  

Tubize  

-20,26%

-1,76%

-0,24%

0,71%

2,18%

3,44%

8,81%

9,00%

10,37%

10,44%

10,55%

11,09%

11,33%

12,07%

12,17%

12,27%

13,61%

6,7%

7,2%

-25% -20% -15% -10% -5% 0% 5% 10% 15% 20%

RHJI

Quest for Growth

KBC Ancora

BIP

Punch

Gimv

Bond Index

BEL20 Index

GBL

Pargesa

Bois Sauvage

Luxempart

Brederode

Solvac

Sofina

Henex

Texaf

Ackermans

Tubize

11

van een complexere boekhoudwetgeving, meer stringente transparantieverplichtingen en een minder voordelige fiscale behandeling.

Private equity maakte snel opmars door het rijkelijke gebruik van schuldfinanciering, een doorgedreven internationalisering en een ver-dere professionalisering. “Verkoop aan de hoogste bieder” werd het nieuwe credo. De wedloop om nieuwe deals binnen te halen in een klimaat van prijsopbod hypothekeerde de mogelijkheid om de indrukwekkende histori-sche rendementen te herhalen. De ongebruikte cash werd vooral aangewend om eigen aande-len in te kopen en te vernietigen en dat bracht een neveneffect met zich mee: een stijgende controle over de groepsactiva.

BUY & BUILD IN EEN INTERNATIONALE CONTEXT

De industriële buy-and-buildinvesteerders met een langetermijnhorizon zetten de portefeuil-

les sinds 2005 op een fikse afslankingskuur en kozen wel voor de operationele vlucht vooruit. Ackermans & van Haaren (AvH) bouwde zijn financiële pijler met Bank Delen en Bank J. van Breda fors uit en het Nederlandse HAL Trust voegde groeimarkten toe aan zijn Pearl-bril-lenwinkels. Ook de netwerken werden inter-nationaler: AvH en Sofina lonkten naar India en Zuid-Amerika, GBL herschoeide zijn onder het stof geraakte Parijse model op een moderne leest en investeringsmaatschappij Gimv wis-selde de voorbije tien jaar zelfs al twee keer het strategische geweer van schouder.

DERDEPARTIJFONDSEN

Onder het motto “If you can’t beat them, join them” omarmden passieve(re) investeerders zoals Sofina en Brederode nog gretiger het pri-vate-equityfondsenmodel. Brederode houdt vandaag iets meer dan 515 miljoen euro in der-gelijke investeringsfondsen aan, terwijl de teller bij Sofina vlot boven 800 miljoen euro klom.

Die laatste profiteert momenteel maximaal van de fusie- en overnamegolf en de toename van nieuwe beursnoteringen in de VS en Azië. De modern geworden Schone Slaapster heeft de internettrein niet gemist dankzij een reeks investeringen in Franse en Indiase e-commerce bedrijven en passeerde dankzij de overname van WhatsApp recent nog langs de kassa. Reken maar dat er voor Belgische holdings in 2014 meer dan een graantje van de fusie- en overna-mewagen zal vallen. Dat zal hen in staat stellen om een conservatieve boekwaarde om te zetten in meer en hardere cash.

SPECULEREN OP DELISTINGS?

Mogen we een verdere uitdunning van het investeringspeloton verwachten? Niet nood-zakelijk, al is de rationale voor een beursnote-ring van Punch international, Bois Sauvage of Brederode ver zoek. Een vrijwillig vertrek van de beurs vindt normaliter plaats aan een prijs die niet ver afwijkt van de intrinsieke waarde. De huidige discount verdampt in zo’n geval en belandt netjes in uw zak. Past u wel op met Bre-derode. Het eveneens naar Luxemburgs recht opererende BIP Investment Partners verdween van de beurs via een gedeeltelijk bod aan een discount van dik 25%.

DE PAARDEN VOOR LANGETERMIJNBELEGGERS

Beleggen op langere termijn biedt het per-spectief op een substantieel hoger rende-ment, getuige daarvan de gerealiseerde langetermijnrendementen. Grafiek 1 toont het totaalrendement (inclusief dividend) van de bedrijven die door KBC Securities gevolgd worden. Afgezien van de monohol-dings Tubize, Solvac en Henex behoren AvH, Brederode en Sofina tot de structureel best presterende bedrijven. Historische waarde-creatie is nooit een garantie voor toekomstige groei, maar specifieke aandelenanalyses en een gedegen kennis van de investeringspor-tefeuille wijzen uit dat dit trio in een goede-huisvaderportefeuille thuishoren.

Intrinsieke waardeDe intrinsieke waarde van een investeringsbedrijf wordt verkregen door de beurswaarde van de beursgenoteerde participaties op te tellen bij de geschatte waarde van de niet-beursgenoteerde activa en te corrigeren voor cash en schulden. Die oefening wordt bemoeilijkt door de beperkte gegevens over de niet-beursgenoteerde bedrijven en de onzekerheid over de waardering van de fondsenportefeuilles.

DiscountHistorisch gezien is de beurswaarde van investeringsbedrijven lager dan de intrinsieke waarde. De korting/discount/décôte kan fors schommelen en wordt door KBC Securities gemiddeld geschat op 27%. In slechte beurstijden vertalen beleggers de onzekerheid in een hogere discount, terwijl periodes van hoogconjunctuur en een hoge mate van fusie- en overnameactiviteit de discount fors kan doen slinken.

50%

Gemiddelde discountDiscount

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

10%  

15%  

20%  

25%  

30%  

35%  

40%  

45%  

50%  

10%  

15%  

20%  

25%  

30%  

35%  

40%  

45%  

50%  

Apr  03   Apr  04   Apr  05   Apr  06   Apr  07   Apr  08   Apr  09   Apr  10   Apr  11   Apr  12   Apr  13   Apr  14  

Discount   Gemiddelde  discount  

April 03 April 04 April 05 April 06 April 07 April 08 April 09 April 10 April 11 April 12 April 13 April 14

2. Historische discount van holdingsGemiddelde discount van holdings over de voorbije 11 jaar (eigen berekening KBC Securities)

RAPPORT ANNUEL 2013

Siège social: Drève Richelle 161-Bte 1

1410 Waterloo - Belgique

Tél.: +32 2 352 00 90 / Fax +32 2 352 00 99

e-mail: info@brederode.eu

Web site: www.brederode.eu

Numéro d’entreprise: 0405.963.509

TVA: non-assujetti

12

HET GESPREK

13

U bent al jarenlang actief in de vastgoedsector, oprichter en voor-zitter van Uplace, het Noorhof Fund investeringsfonds, voorzitter van een voetbalclub, oprichter en bezieler van een triatlonteam en u steunt tal van non-profit organisaties … Is er iets wat die ‘ondernemingen’ bindt?

Geld is alvast niet de drijfveer. De bindende factor tussen mijn activiteiten is de drang naar ondernemen om welvaart te creëren en de passie voor sport. Ik ben eigenlijk een heel old school ondernemer en vertrek altijd vanuit dezelfde fundamentele princi-pes en methoden. Ik geloof daarbij sterk in SWOT-analyses en de methodische benade-ring van het five forces model van Michael Porter. Maar je moet wel altijd met een gron-dige strategische analyse starten, of het nu gaat om een vastgoedproject, beleggingen in aandelen of het voorzitten van een sport-

club. Het is de manier bij uitstek om bepaalde risico’s te beheersen en zoveel mogelijk te beperken.

Bent u een self-made man of zijn er bepaalde invloeden die uw visie vorm hebben gegeven?

Ik heb veel geleerd van bestaande modellen. Een ondernemer hoeft het warme water niet opnieuw uit te vinden, maar moet wel altijd nieuwe inzichten blijven verwerven. Continue opleiding via bijscholing, met andere woor-den. De basis van mijn aanpak stamt uit de lessen value investing aan de Columbia Busi-ness School in de VS. Deze principes paste ik rigoureus toe in het value fund dat we eind jaren 1990 opgericht hebben (nvdr. Noorhof Fund) en in alle bedrijven die ik sindsdien onder mijn hoede heb gehad. De beleggings-filosofie om naar langetermijnwaarde op zoek te gaan, is ook ontstaan vanuit de overtuiging

Langetermijnwaarde creëren, daar draait het voor mij om

dat de financiële markt irrationeel is en op de waan van de dag surft. Als je in zo’n omgeving op langere termijn een fundamenteel verschil wil maken, moet je wel uitgaan van een eigen strategie en de moed hebben om daaraan vast te houden.

Wat is in die optiek het verband tussen investeren en ondernemen?

De principes van value investing kunnen perfect toegepast worden in het management van mijn ondernemingen. De gouden regels? Weten waar je mee bezig bent, neerschrijven wat je kent, de strategie opvolgen en indien nodig bijschaven en verbeteren. Maar je moet als ondernemer natuurlijk wel eerst een stra-tegie kiezen. Ofwel ben je een kostenleider ofwel een differentiator. Zelf ben ik altijd voor de tweede optie gegaan, want ik loop liever een andere 100 meter dan de rest van het pak.

In welke zin pakt u het anders aan dan de anderen?

Neem bijvoorbeeld Uplace. Daarmee willen we niet het zoveelste shoppingcenter neer-poten, maar vertrekken we vanuit de visie dat het consumentengedrag in de toekomst nog fundamenteler zal veranderen dan nu al het geval is. Mensen hebben almaar minder tijd, maar ze willen wel nieuwe ervaringen opdoen, beleven. Bovendien, adverteerders en merken gaan de consument niet meer kunnen bereiken via traditionele adverten-ties in dag- en weekbladen. U shopt toch ook online? Wel, de retailers volgen ons in die redenering en hebben samen met ons nieuwe ervaringsgerichte modellen en concepten ont-wikkeld die de slag om de consument moeten helpen te winnen. Authenticiteit is daarbij het

“Ondernemen is altijd een beetje vechten. Maar gelukkig ben ik geen pessimist, want anders was ik geen ondernemer geworden.” Deze nuchtere visie komt van een man die zich met de oprichting, de internationale uitbouw tot marktleider in logistiek vastgoed en de verkoop van Eurinpro als succesvol ondernemer op de kaart zette. Vandaag is hij vooral gekend als de oprichter en stuwende kracht achter vastgoed-belevingsproject Uplace en als voorzitter van Club Brugge. Bolero had een gesprek met Bart Verhaeghe, een gedreven ondernemer en intelligent belegger die, in alles wat hij doet, via een methodische aanpak op een duurzame manier waarde wil creëren.

14

sleutelwoord. Door de consument in je huis binnen te trekken kan je het authentieke gevoel van een merk overbrengen en door een kwaliteitsvolle service kan je de klant een geweldig gevoel meegeven. Met Uplace creëren we een omgeving die inspeelt op de veranderende consument en brengen we tal-loze nieuwe merken naar België die allemaal in dat authentieke ervaringsconcept geloven.

Bent u met dat sjabloon ook aan de slag gegaan bij Club Brugge?

Ik ben bij Club Brugge begonnen uit liefde voor de club en vanuit die passie wil ik Club professionaliseren en innoveren. En het is waar: ook in voetbalstadions zijn mensen op zoek naar een nieuwe beleving. Ze willen unieke ervaringen beleven en zich ook in het voetbalstadion vip voelen. Als club kan je daar op inspelen door de verschillende doel-groepen te leren (her)kennen. In het nieuwe stadion dat er binnen vijf jaar zal staan, zal iedereen de mogelijkheid krijgen om een wedstrijd op verschillende manieren te bele-ven. Als je met cliënten naar een match gaat kijken, wil je dat op een andere manier doen dan wanneer je met je zoon van acht gaat kijken.

Niet alleen de stadionbeleving is belangrijk. Club Brugge is ondertussen uitgegroeid tot een van de grootste contentleveranciers van het land en die media gaan we meer en meer in eigen handen nemen. Meer nog, we willen het emotionele belevingsgevoel nog veel meer

overbrengen naar supporters die zich met de club willen associëren. Die characterisation willen we koppelen aan bedrijven die hun merken willen verbinden met het sterke Club Brugge-gevoel en die zich in de waarden van Club Brugge herkennen.

In welke mate is zo’n aanpak experimenteel te noemen?

We hebben dat niet zelf uitgevonden, maar geleend van clubs in het buitenland waar dit concept met veel succes wordt toegepast. Borussia Dortmund is op dat vlak een voorlo-per en rolmodel. Het is erin geslaagd om zijn authenticiteit te koppelen aan bedrijven en merken. Via een uitgebreide webshop – en ze verkopen echt van alles, van wagens tot baby-luiers met het clublogo erop – is Borussia nu al uitgegroeid tot de Amazon.com van Dort-mund en wijde omgeving. Een voorbeeld: elektrische tandenborstels van Braun met Borussia-logo verkopen daar nu al veel beter dan die zonder logo, ook al zijn ze duurder. Stilaan beseffen bedrijven ook bij ons dat zo’n characterisationstrategie en de kracht van emotie die in voetbal omgaat, mogelijkheden biedt. Dat branding concept gaan we in de komende jaren dus verder uitbouwen om met Club Brugge een duurzaam langetermijnver-haal te schrijven.

Is Vlaanderen klaar voor zo’n charac-terisationverhaal, denkt u?

Het is misschien eigen aan Vlaanderen, maar zodra je iets anders doet dan men gewoon is, wordt alles nogal gemakkelijk negatief gepercipieerd. Het duurt altijd even voor-dat Vlamingen ervan overtuigd geraken dat anders niet noodzakelijk slechter is. We zijn bang van verandering en dat is vooral merk-baar in de ultraconservatieve voetbalwereld, maar het kan wel. Of beter gezegd: het moet wel, want anders missen we de boot. Andere sporten staan nu al veel meer open voor ver-andering en nieuwe ideeën. Triatlon is een

voorbeeld van een heel mondiale sport, waar een concept als characterisation veel gemak-kelijker ingang vindt. Welk merk wil zich nu niet verbinden aan een oerauthentieke sport die nog niet bezoedeld is door doping?

Hebt u bepaalde sportieve of andere doelstellingen met het Uplace-BMC Pro Triathlon Team?

Dat is simpel. We mikken op winst in de Iron Man van Hawaï en willen met de beste materialen werken. De intrede van BMC in het team past volledig in dat plaatje. BMC verkoopt meer fietsen door triatlon dan door de wielersport, want een triatleet heeft een groter budget dan een wielertoerist, kickt op de nieuwste cutting edge materialen, vervangt zijn fiets twee keer zo snel, is veel minder prijsgevoelig, … In een volgende stap denken we dat ook bedrijven die inzetten op kracht, doorzetting en uitdaging, oor hebben naar ons verhaal van characterisation en authenticiteit. En zo groei je als team op het vlak van branding, maar ook als professio-nele organisatie: je evolueert van een model waarin je afhankelijk bent van mecenaat en sponsoring uit sympathie naar een volledig zelfbedruipende organisatie.

En de Champions League finale voor Club Brugge?

We willen van Club Brugge eerst en vooral een structureel gezonde en duurzame Bel-gische topploeg maken die elk jaar meedoet voor de prijzen en die in Europa een Europese subtopper is. De club plukt vandaag trouwens al de eerste vruchten van een veranderings-proces dat drie jaar heeft geduurd en waarin we de volledige omslag van een non-profit organisatie naar een bedrijf met een kapi-taalkrachtige structuur en een professionele omkadering in al zijn geledingen hebben gerealiseerd. En ja, we hebben ambitie voor het volgende seizoen. We hebben een belof-tevolle ploeg met veel jonge Belgen die staan

Ik loop liever een andere 100 meter dan de rest van het pak.

Bart Verhaeghe (° 1965) begint zijn onderne-merscarrière bij vastgoedontwikkelaar Verelst en stampt nadien de logistieke vastgoedgroep Eurinpro uit de grond. Dat verkoopt hij in 2006 aan Macquarie Goodman. Dat jaar nog richt hij Uplace op. Bart Verhaeghe is de voorzitter en hoofdaan-deelhouder van Uplace, eigenaar en voorzitter van het value investment fonds Noorhof Fund, eige-naar en voorzitter van Club Brugge en oprichter en eigenaar van het Uplace-BMC Pro Triathlon Team. Daarnaast is hij ook mede-oprichter, sponsor en voorzitter van Itinera Institute en bestuurder bij de Vlerick Business School. Hij steunt tal van non-profit initiatieven en verenigingen.

HET GESPREK

15

te trappelen om te tonen wat ze in hun mars hebben én met Michel Preud’homme een top-trainer die verder bouwt op de basis die hij in de afgelopen seizoenen heeft gelegd.

Wat als Club of het triatlonteam geen sportieve resultaten halen? Is dat geen gevaar voor het hele characte-risationconcept?

Weet je, een voetbalclub is uiteindelijk een professionele onderneming zoals er zoveel zijn, maar opereert weliswaar in een wat spe-ciale omgeving die je – zoals elke ondernemer in elke sector – moet respecteren. Het ver-band tussen beide is dat ik als ondernemer bij Club Brugge net zoals bij Uplace of Noorhof Fund probeer om de risico’s zo veel mogelijk uit te sluiten. Of op z’n minst zo goed mogelijk te beheersen. Een topspits die plots gebles-seerd uitvalt, is een onvermijdelijk risico, maar de fundamenten van de club kunnen we wel versterken. Vanuit die visie zeggen we vandaag al dat we volgend jaar kunnen meestrijden voor de titel. Dat zat er in het voorbije seizoen met een tikkeltje meer geluk misschien ook al in, maar we hielden er reke-ning mee dat we ook derde konden eindigen. Waarom gaan we meedingen naar de titel? Omdat we weten dat we de risico’s nog beter gaan beheersen, omdat we de groep bij elkaar gaan houden en dat die nog meer maturiteit zal hebben en omdat we nog een aantal aan-komende talenten hebben die stilaan klaar zijn voor het grote werk.

Is een beursgang van Club Brugge een optie om uw plannen kracht bij te zetten? Of om voor uzelf aandeel-houderswaarde te creëren?

Ik ben actief in het voetbal uit passie en ik wil van Club Brugge een duurzame topclub maken. Club is voor mij geen handelsgoed dat ik na verloop van tijd wil verkopen aan de meest biedende. Het is een langetermijn-project dat niet op de aandelenbeurs thuis-

hoort. Trouwens, de enkele beursgenoteerde clubs in Europa willen liever van hun beurs- notering af. Vraag vandaag maar eens aan Ajax hoe moeilijk het is om een strategisch beleid uit te dokteren in een realiteit van “de wekelijkse wedstrijd”. Als publiek genoteerde onderneming moet je dan nog eens herhaal-delijk uitleg geven over het hoe en waarom van de strategie. Neen, dank u. Een beurs-genoteerd model zadelt een sportclub met te veel handicaps op bij het dagelijkse beheer. En welke voordelen biedt het? Er bestaan voldoende andere manieren om geld op te halen, waardoor je als club veel standvastiger kapitaal achter je hebt staan. Dat is nodig, ook voor ons. Want zoals je weet, willen we een nieuw stadion en opleidingscentrum bouwen.

Mogen we daaruit afleiden dat u met uw investeringsfonds Noorhof Fund niet in voetbalclubs belegt?

Dat klopt, inderdaad. Ik denk niet dat er veel beursgenoteerde clubs zouden voldoen aan de selectiecriteria die we bij het beheer han-teren. (grinnikt) De aandelenselectie is geba-seerd op de fundamentele uitgangspunten van value investing. “The Intelligent Investor” van Benjamin Graham is voor mij dan ook veruit het beste beleggingsboek aller tijden. Het biedt inzicht, maar bovenal gemoeds-rust. De portefeuille bestaat momenteel uit een wereldwijde selectie van zo’n 200 aande-

len die we gekozen hebben op basis van tien duidelijke criteria. Naast een aantal “harde” parameters en ratio’s is een van de criteria ook of het management mede-aandeelhou-der van de eigen onderneming is. Alleen zo kan er sprake zijn van alignment of interest. Ik verwacht trouwens ook in mijn eigen bedrijven dat het management financieel mee in het verhaal stapt. Dan ben ik zeker dat ze ook wakker liggen als ik wakker lig. En ik ver-wacht hetzelfde van de bedrijven waarin ik beleg.

Hebt u nog tips voor Bolero- beleggers?

Stick to your strategy en lever je niet over aan de waan van de dag. Met het Noorhof Fund vergaderen we om de twee weken. We bekij-ken dan de bedrijven achter de noteringen en hoe die het doen en zijn minder bezig met hun koers op dat moment. We doen niet aan macro-economie, omdat we er niet in gelo-ven. Omdat het de waan van de dag voedt. Alsof het wat uitmaakt dat het Britse pond duurder wordt omdat premier Cameron een of andere uitspraak heeft gedaan. Uiteindelijk moet een belegger kijken naar gegevens zoals de cash flow en de schuldpositie, maar ook naar het orderboek en de kwaliteit van een onderneming. En als de waardering dan ook nog eens meezit, moet je kopen. Wordt het aandeel duur, dan verkoop je het en zakt het, dan kan je misschien bijkopen.

Een laatste vraag die we richten aan de ondernemer en de investeerder in u. Naar wie kijkt u op?

Warren Buffett, vanzelfsprekend. En Jan Ceulemans, uiteraard!

Ik ben actief in het voetbal uit passie en ik wil van Club Brugge een duurzame topclub maken.

Bart Verhaeghe schreef in 2003 het boek “Zeg niet aan mijn moeder dat ik ondernemer ben. Ze denkt dat ik op zoek ben naar een job” over het onder-nemen in België. Hij legt momenteel de laatste hand aan een nieuw boek over ondernemerschap, bekeken door de bril van een ondernemer. “On-danks een eerder negatieve analyse breng ik wel een positieve boodschap. Er moet iets veranderen, want anders valt in de toekomst heel wat welvaart en welzijn weg. En dit is een goed moment om te veranderen, om te ondernemen, omdat er zich juist nu zoveel kansen en opportuniteiten aandie-nen voor hen die risico durven nemen.”

Het ‘Five forces model’ werd ontwikkeld door econoom Michael Porter om het winstpotentieel van een markt of bedrijfstak te bepalen. Dat wordt beïnvloed door vijf ‘krachten’. De interactie tussen deze vijf krachten bepaalt het winstpotentieel.

Interne concurrentie op de markt

De macht van afnemers

De mate waarin substituten en complementaire goederen verkrijgbaar zijn

Dreiging van nieuwe toetreders tot de markt

De macht van leveranciers

16

EVENT NEWS

Er beweegt wat bij Bolero“Beleggen met inzicht” en “Zit op de eerste rij” zijn bij Bolero niet zomaar holle reclameslogans. We brengen ze ook in de praktijk. In de voorbije maanden doorkruisten Bolero-medewerkers het hele land voor een beleggingsavond, bedrijfsbezoek, evenement, ... Voor een keer staken ze ook de Atlantische oceaan over voor een unieke trip naar Wall Street.

1 APRIL

Bedrijfsbezoek smartphoto in Wetteren

2 APRIL

Beleggingsavond KBC-cluster Haacht

3 APRIL

Studentenclub PXL Hogeschool

14 APRIL

Bezoek aan beleggingsclub

26 APRIL

VFB Happening in Kinepolis Antwerpen

Op dé hoogdag voor de Vlaamse belegger mag Bolero natuurlijk niet ontbreken. Afspraak volgend jaar midden op het centrale beursplein?

10 APRIL

Toelichting “Trader” voor KBC-cluster Zonhoven

23 APRIL

Beleggingsavond KBC-cluster Izegem

23 APRIL

Bezoek aan studentenclub Hermes in Hasselt

28 APRIL

Beleggingsavond in KBC-cluster Diksmuide

Heel wat volk voor een heldere uitleg over Bolero en een uitvoerige presentatie over de verhouding tussen bedrijfswinsten en beurswaardering.

28 - 29 APRIL

Ekonomika Kiesweek in LeuvenBolero was dit jaar sponsor van de ‘kiesweek’ van studentenvereniging Ekonomika. Veel volk, veel sfeer. Met dank aan onze mechanische stier. Een student ging met een ticket voor Wall Street naar huis.

8 APRIL

Bezoek aan beleggingsclub

17

5 MEI

Bezoek aan beleggingsclub

10 MEI

Beleggersforum+ in HouthalenBolero verwelkomt de bedrijven Sipef, Ablynx en Cardio3 BioSciences op zijn Beleggersforum+ in Houthalen.

15 MEI

Event Ekonomika Leuven

28 MEI - 1 JUNI

Trip naar Wall Street10 Bolero-cliënten en 1 gelukkige student stappen eind mei aan boord van vlucht UA961 voor een unieke beleggingstrip naar Wall Street. Lees het verslag op pagina 4.

21 MEI

Beleggingsavond in KBC-toren Antwerpen

19 MEI

Beleggingsavond KBC-regio Noord-Antwerpen in Hoogstraten

5 JUNI

Bezoek aan beleggingsclub

19 JUNI

Bolero-event voor KBC-cluster Brussel Kanaal

7 MEI

“Op de koffie” bij KBC-cluster Brussel Atomium

6 MEI

Bezoek aan beleggingsclub

27 MEI

Bedrijfsbezoek Barco in Kuurne

Het bedrijfsbezoek aan Barco was in mum van tijd volgeboekt. Beleggers krijgen niet elke dag de kans om het management van Barco, onze Bolero-medewerkers of analist Guy Sips te spreken.

5 MEI

Macro toelichting voor studentenclub Hermes

Wilt u ook een Bolero-event bijwonen?

pU vindt de eventkalender op de Bolero website.

20

FOCUS OP GRONDSTOFFEN

een grondstof slechts in een of slechts in enkele landen geproduceerd wordt, is de potentiële impact van geopolitieke onrust erg groot.

Daarnaast is ook de voorraadsituatie van een specifieke grondstof of groep grondstoffen van belang. Hoe groter de beschikbare voorraden, hoe kleiner de potentiële impact van een tijde-lijke onderbreking in de aanvoer. Maar als het evenwicht tussen vraag en aanbod daarente-gen al heel krap is, kan zelfs een kleinschalig conflict al snel grote gevolgen hebben voor de wereldmarkt.

RESOURCE NATIONALISM

Landen die niet of weinig over natuurlijke rijkdommen beschikken, zijn gevoeliger voor geopolitieke instabiliteit. Zij zijn namelijk het meest kwetsbaar voor de recente onrustwek-kende trend van resource nationalism waarbij overheden grote delen van hun primaire sector onderbrengen in door de staat gecontroleerde bedrijven of ze zelfs volledig nationaliseren. Dat opent de deur om grondstoffen steeds meer als strategisch machtsmiddel in te zetten en de vrije handel aan banden te leggen.

Zo voerde China in 2007 productiebeperkingen en uitvoerquota in voor strategische metalen als tungsten, molybdeen, … en verschillende zeldzame aardmetalen (Rare Earth Elements of REE). De officiële reden was om de vervuiling van de mijnindustrie aan banden te leggen. De maatregelen zorgden voor een prijsopstoot van

de getroffen grondstoffen, want het land stond op dat moment in voor 90 procent van de glo-bale REE-productie. Daarmee werden vooral Japan en de Verenigde Staten getroffen.

HAND IN HAND MET SOCIALE ONRUST

Geopolitieke spanningen zijn niet zelden het gevolg van sociale onrust. Beide gaan dan ook vaak hand in hand. Een goede illustratie is de impact van de spanningen in de Zuid- Afrikaanse mijnbouwsector op de politieke (in)stabiliteit van het land. Vooral de platina- en palladiummijnen worden er getroffen en de situatie illustreert het gevaar van een sterke aanbodconcentratie. Zuid-Afrika staat in voor ruim drie kwart van de wereldwijde platinapro-ductie. De staking bij de platinamijnen duurt al sinds eind januari en de onderhandelingen met de militante vakbonden verlopen bijzon-der stroef.

Toch noteert de platinaprijs nauwelijks hoger dan bij het uitbreken van de staking. Dat komt in de eerste plaats omdat de bovengrondse platinavoorraden voldoende hoog zijn en de bevoorrading voorlopig niet in gevaar komt. De vraagzijde beïnvloedt natuurlijk ook de beleg-gingsmarkt, maar blijkbaar vinden speculan-ten de platinamarkt niet interessant genoeg.

Palladium voelt de impact van de onrust wel. Zuid-Afrika staat samen met Rusland in voor 80 procent van de wereldproductie. In com-binatie met de mogelijke sancties tegen Rus-land kan de situatie in Zuid-Afrika het aanbod wel in de war sturen. Rusland huisvest met Norilsk Nickel ook de grootste individuele palladiumproducent. Norilsk produceert jaarlijks 40 procent van de totale mijnpro-ductie. Palladium werd in tegenstelling tot platina wel flink duurder en noteert op het hoogste niveau sinds 2011. Ook zonder geo-politieke onrust werd voor dit jaar al op een palladiumtekort gerekend en een verstoring van het aanbod zal het tekort alleen maar groter maken.

Hoe politiek ook de grondstoffenmarkten beroert …Zorgt de Oekraïnecrisis ook voor paniek op de grondstoffenmarkten? Rusland is een van de grootste olie- en gasleveranciers voor Europa. In het verleden zetten conflicten in het Midden-Oosten al vaker de olieprijs onder druk. Geopolitieke risico’s zijn er altijd. Die risico’s hebben niets te maken met de operationele gang van zaken van een bepaald bedrijf of sector, maar wel met de gevolgen van een dreigende politieke instabiliteit. Ook op de grondstoffenmarkten houden beleggers maar beter rekening met geopolitiek.

De politieke en economische omgeving wordt almaar complexer en geopolitieke risico’s zijn onderhuids voortdurend

aanwezig. Het Midden-Oosten is al decennia een explosieve regio terwijl ook Noord-Korea en Venezuela regelmatig de internationale gemeenschap de stuipen op het lijf jagen. Soms heeft geopolitieke onrust een grote impact op de prijsvorming van grondstoffen en een andere keer dan weer helemaal niet. Op het eerste gezicht valt er geen pijl op te trekken. Hoe komt dat?

AANBODCONCENTRATIE EN VOORRADEN

Een eerste belangrijke factor is de geografische concentratie van een bepaalde grondstof. Als

Bij een krap evenwicht tussen vraag en aanbod kan zelfs een kleinschalig conflict al snel grote gevolgen hebben.

21

OEKRAÏENSE CRISIS LAAT ENERGIEMARKTEN KOUD

Rusland en Oekraïne staan al een hele tijd bovenaan de geopolitieke agenda. Toch heeft dat niet tot een noemenswaardige stijging van de olieprijs geleid. Rusland produceert op jaarbasis gemiddeld zo’n 10,5 miljoen vaten ruwe olie per dag. Het land voert daar-van bijna drie kwart uit, vooral naar Europa en Azië. Er loopt een belangrijke pijpleiding die ruwe olie uit Rusland met raffinaderijen in Oost-Europa verbindt over het grondgebied van Oekraïne. Tel daarbij nog de spannin-gen bij andere exporteurs van ruwe olie zoals Libië, Nigeria en Irak en op het eerste gezicht zijn alle randvoorwaarden vervuld voor een explosieve stijging van de olieprijs.

Dat is tot nog toe niet gebeurd. Er is name-lijk absoluut geen schaarste aan ruwe olie, wel integendeel. De leden van het OPEC-kartel pompten de voorbije maanden zelfs minder ruwe olie op en beschikken dus over ruim voldoende reservecapaciteit. In de VS zijn de ruweolievoorraden zelfs hoger dan ooit. De kans dat er op korte termijn iets veran-dert, is vrij klein. Hogere energieprijzen zijn het mooiste cadeau dat men Rusland op dit moment kan doen en net daarom zal het westen dit scenario tot elke prijs willen ver-mijden.

Mijnwerkers protesteren tegen sluiting mijnen.

Vergadering van OPEC in Wenen in december 2013.

Werkzaamheden aan het Baltic Pipeline System BTS-2.

Platina.

Koen Lauwers is als onafhankelijk financieel analist gespecialiseerd in goud en grondstoffen. Hij zorgt regelmatig voor bijdragen in de Bolero-nieuwsbrieven Beurs bij ’t Ontbijt en de Lunch.

22

Ik sta aan het hoofd van het Bolero Sales team dat acht gedreven mensen sterk is. De passie voor de beurswereld zit me in hart en nieren. Ik waak er dan ook over dat onze cliënten altijd op de eerste plaats komen en we hem of haar de best mogelijke service bieden. Steven Van de Sype

23

GESPOT

STEVEN VAN DE SYPE Commercieel Directeur

19 jaar bij KBC, waarvan 12 jaar in een Gents KBC-kantoor en nu 7 jaar aan de slag bij Bolero.

Bolero Sales team

DIEDERIK VAN IMPE Sales Officer

Binnen het team ben ik recent het aan-spreekpunt geworden voor alle beleggings-clubs die met Bolero willen samenwerken. Daarnaast maak ik de meer actieve be-leggers wegwijs in het semiprofessionele platform KBC Securities Trader, waarbij mijn jarenlange ervaring als broker in onze marktenzaal goed van pas komt.

KRISTY VAN KERKHOVE Account Manager KBC

Bolero werkt nauw samen met de KBC-kantoren om onze gemeenschappelijke cliënten zo goed mogelijk verder te helpen. Het is mijn taak om de kantoren vertrouwd te maken met het Bolero-platform en samen met hen tal van lokale beleggingsavonden te organiseren.

KARIN MAES SVEN DE MEUTER Customer Relations

Het mini-callcenter is twee personen sterk en dat zijn wij. We bellen nieuwe cliënten proactief op om eventuele vragen zo snel mogelijk te kunnen beantwoorden en zorgen ervoor dat ze zo snel en gemakkelijk mogelijk op het Bolero-platform aan de slag kunnen.

JAN VAN ROY Sales Officer

De toewijding en de flexibiliteit van mijn collega’s maken het bijzonder leuk om deel uit te maken van het team. En dat er af en toe ook stevig gelachen wordt, maakt het werken nog een stuk plezanter natuurlijk. Ik vind het belangrijk om mijn beursexpertise te delen en help daarom de hogeschool- en universiteitsstudenten om de beurs beter te leren kennen. En misschien hebt u me al opgemerkt tijdens een van onze webinars? Want daar ben ik de vaste presentator.

PHILIP RONSE Customer Relations Officer

Als voormalig kantoordirecteur kan ik beroep doen op mijn jarenlange ervaring met klanten en dat komt me in mijn functie goed van pas. Ik zorg er bij Bolero voor om zo snel mogelijk een juiste en praktische oplossing te geven voor heel specifieke vragen of klachten. Wat me tot nog toe duidelijk werd, is dat we onze service hier en daar nog verder kunnen verbeteren. En dat zal ik dan ook doen.

Hebt u al eens een Bolero-event bijgewoond? Bezoekt u regelmatig financiële beurzen? Of volgde u een van onze webinars? Dan hebt u ongetwijfeld al kennis gemaakt met het Bolero Sales team. Voor onze cliënten zijn zij het gezicht van Bolero. INDX stelt hen graag aan u voor.

SIGRID VERMYLEN Event Coordinator

Ik coördineer alle evenementen van Bolero, zoals beleggersfora, bedrijfsbezoeken en thema-avonden waarop we ‘beleggen met inzicht’ omzetten in de praktijk. Al onze cliënten zijn er van harte welkom, zolang er natuurlijk plaats is. Het zijn dé ideale gelegenheden om tussen pot en pint van gedachten te wisselen met ons, andere beleggers, gastsprekers of financiële analisten.

24

ACHTER DE BEURSSCHERMEN

SojamelkAlpro is een van oorsprong Belgisch bedrijf dat producten maakt op basis van soja. Moederbedrijf Vandemoortele start in 1989 een aparte afdeling in Wevelgem om onder meer Alpro soya en het biolo-gische merk Provamel te produceren. Het wordt een succesverhaal: vandaag realiseert Alpro in België, Frankrijk, het VK en Nederland een verkoopcijfer van 300 miljoen euro (2012). De nood aan vers kapitaal voor Alpro overtuigt investeringsmaatschappij Gimv om de afdeling voor 325 miljoen euro te verkopen aan de WhiteWave af-deling van het Amerikaanse Dean Foods. In 2013 wordt WhiteWave afgesplitst tot een onafhankelijke beursgenoteerde onderneming.

Unilever PLC UNLYF

WhiteWave Foods Co. WWAV

THUISBASIS Verenigde Staten

MARKTKAPITALISATIE 5,57 miljard USD

KOERS-WINSTVERHOUDING 2014 33,0

DIVIDENDRENDEMENT 0%

THUISBASIS Verenigd Koninkrijk

MARKTKAPITALISATIE 34,45 miljard GBP

KOERS-WINSTVERHOUDING 2014 20,5

DIVIDENDRENDEMENT 3,4%

Gegevens bedrijven per 5 juni 2014

Ice TeaHet van oorsprong Britse Lipton groeit sinds zijn oprichting in 1890 uit tot ‘s wereld grootste theebedrijf. In 1938 neemt Unilever al de Amerikaanse en Canadese activiteiten over en in 1972 verwerft het de volledige controle over Lipton. Het huidige Lipton Ice Tea werd tot 2002 verkocht onder de naam Liptonice en wordt sinds 2003 geproduceerd en gemarket door PepsiCo. Vandaag vindt u Ice Tea in 67 landen, maar het is van oorsprong een Belgisch product. In 1978 kwam het hier op de markt als sportdrank, maar het drankje werd nadien als dorstlesser aangeboden. Bekende zustermerken zijn Lipton Yellow Label en Lipton Pyramid Tea.

INDX schetst het portret van vijf beursgenoteerde bedrijven met een iconisch merk in portefeuille

Iconische merken op de beurs

25

Mondelez International MDLZ

THUISBASIS Verenigde Staten

MARKTKAPITALISATIE 64,55 miljard USD

KOERS-WINSTVERHOUDING 2014 22,1

DIVIDENDRENDEMENT 1,5%

ChokotoffHet Belgische Côte d’Or produceert de Chokotoff sinds 1934 in Halle. Daar wordt sinds 2010 ook een witte Chokotoff gemaakt, net zoals de Chokotoff chocoladepaste die in 2011 werd gelanceerd. Van deze zoete zondes worden jaarlijks meer dan 120 miljoen stuks verkocht. Moederbedrijf Côte d’Or heeft Belgische roots via oprichter Charles Neuhaus. Het Neuhaus-huis werd in 1870 opgericht en kwam in 1984 naar de Belgische beurs. Daar was de chocoladeproducent overigens geen lang leven beschoren. De Zwitserse chocolademogul Jacobs-Suchard nam de controle al in 1987 over, maar werd in 1990 zelf grotendeels opgekocht door Kraft Foods. Na de opsplitsing van Kraft in 2012 belandt Choko-toff bij het beursgenoteerde Mondelēz International. Chokotoff is daardoor een broertje van onder meer LU, Oreo, TUC, Milka, Toblerone en Trident.

Pizza HutIn 1958 komen twee studenten uit het Amerikaanse Kansas op het idee om hun studie te bekostigen met de opbrengst van een piz-zahuis. Midden 1959 baten ze al zes restaurants uit en zetten ze een franchisesysteem op. PepsiCo neemt het bedrijf in 1977 over voor een geschatte 300 miljoen dollar. In oktober 1997 wordt Pizza Hut samen met Kentucky Fried Chicken en Taco Bell verzelfstandigd als Tricon Global Restaurants. Na de overname van Yorkshire Glo-bal Restaurants wordt de onderneming in maart 2002 omgedoopt tot Yum! Brands. Vandaag bezit de groep meer dan dertienduizend Pizza Hut restaurants in 85 landen. Die dragen allemaal de erfenis van voormalig moederbedrijf PepsiCo in zich: ze zijn na-melijk verplicht om tot het einde der tijden Pepsi Cola te schenken.

Yum! Brands YUM

THUISBASIS Verenigde Staten

MARKTKAPITALISATIE 34,74 miljard USD

KOERS-WINSTVERHOUDING 2014 21,4

DIVIDENDRENDEMENT 1,9%

DurexOngeveer gelijktijdig met de grote crash van Wall Street in 1929 wordt het handelsmerk Durex geregistreerd. Durex is een afkorting van Durability, Reliability, and Excellence en werd uitgevonden door de London Rubber Company. Die fuseert in 1999 met Seton Scholl tot SSL International Groep, dat nadien voor 2,5 miljard dol-lar wordt overgenomen door Reckitt Benckiser. Durex produceert jaarlijks meer dan een miljard condooms en heeft een wereldwijd marktaandeel van ongeveer 40%. Daarmee laat Durex het nummer twee, het eveneens beursgenoteerde Ansell uit Australië, ver achter zich. Opvallend is dat Durex zijn wereldhegemonie niet kan door-trekken in de VS waar Trojan het best verkopende merk is. Volgens schattingen bevredigt Durex ongeveer 25% van de totale vraag naar contraceptie.

Reckitt Benckiser RBGPF

THUISBASIS Verenigd Koninkrijk

MARKTKAPITALISATIE 36,96 miljard GBP

KOERS-WINSTVERHOUDING 2014 19,7

DIVIDENDRENDEMENT 2,7%

26

TIMELINE

Dit is 2014 ... in woord en beeld

24 MAART

In de BEL20 neemt bpost de plaats in van ThromboGenics.

22 APRIL

Novartis ruilt kankergeneesmiddelendivisie voor vaccindivisie van GlaxoSmithKline.

24 APRIL

General Electric wil Alstom overnemen voor 13 miljard euro.

23 APRIL

De Spaanse vijfjaarsrente duikt voor het eerst sinds lang onder de Amerikaanse.

28 APRIL

Pfizer biedt bijna 77 miljard euro voor AstraZeneca.

3 MEI

Ingvar Kamprad, oprichter van IKEA, legt al zijn functies neer.

6 MEI

Eurotunnel bestaat vandaag 20 jaar.

12 MEI

George Soros noemt Frankrijk “de zieke man van Europa”.

13 MEI

Cofinimmo verkoopt twee kantoortorens voor 475 miljoen euro, het hoogste bedrag ooit in België.

Fusies en overnames houden beurstrein onder stoom

28 MAART

Holding Brederode vlagt helemaal uit naar Luxemburg na een interne fusie.

27

20 FEBRUARI

Facebook koopt WhatsApp voor 19 miljard dollar.

21 FEBRUARI

Royal Bank of Scotland stopt met het investeringsbankieren en schrapt maar liefst 30 000 banen.

3 MAART

De Russische beurs verliest 10% door de oorlogsdreiging op de Krim.

19 MAART

Barco neemt X20 media over, een spin-off van VertigoxMedia. 7 APRIL

De Franse cementreus Lafarge en het Zwitserse Holcim gaan samensmelten.

5 APRIL

Vivendi aanvaardt het bod van 13,5 miljard euro van kabelbedrijf Numéricable voor SFR.

15 APRIL

Google koopt Titan Aerospace, producent van drones.

14 APRIL

Peugeot gaat het aantal modellen drastisch verminderen.

22 MEI

Vastgoedbevak WDP plaatst voor 125 miljoen euro obligaties op een dag.

23 MEI

De Amerikaanse S&P 500 index stijgt voor het eerst boven 1 900 punten.

27 MEI

De uitbater van Euronext gaat noteren op Euronext. 2 JUNI

De Belgische schatkist leent tegen laagste rente ooit (1,865%).

5 JUNI

ECB voert negatieve depositorente in.

28

BOEK IN DE KIJKER

Hoe Peter Lynch zijn visie omzette in tenbaggers

One Up on Wall Street

Uit de lange literatuurlijst door en over roemruchtige fondsbeheerders haalden we in de allereerste INDX-editie al een toppublicatie over Warren Buffett aan. Maar meer nog dan ‘The Making of An American Capitalist’, was het vooral ‘One Up on Wall Street’ dat me tot actief beleggen inspireerde. De beleggingsfilosofie van de legendarische fondsbeheerder Peter Lynch blijkt immers even simpel als efficiënt, even bruikbaar als inzichtrijk. Gedreven door het mantra ‘koop wat je kent’ presteerde het Fidelity Magellan Fund onder zijn bewind 13 jaar lang onafgebroken beter dan de markt. Laat u (ook) inspireren door de man die van mening was dat “een gemiddelde investeerder meer potentieel heeft dan Wall Street experten”.

OP ZOEK NAAR “TENBAGGERS”

Peter Lynch. De naam klinkt in de beleggings-wereld nog altijd als een klok. Hij kreeg in 1977 het beheer van het Fidelity Magellan Fund onder zijn vleugels, lukte de daaropvolgende dertien jaar een gemiddeld jaarlijks rendement van 29% en stapte in 1990 op het hoogtepunt van zijn carrière even snel als hij gekomen was weer uit de schijnwerpers. De ondertussen wereldberoemde fondsbeheerder maakte naast succes ook naam en faam met de introductie van enkele nieuwe begrippen. Zo lanceerde hij in dit boek de term “tenbagger”. Daarmee doelt hij op een aandeel dat het potentieel heeft om in waarde te vertienvoudigen.

BELEG IN WAT JE KENT!

Aan de hand van dit boek toonde Peter Lynch me hoe hij zijn filosofie in de praktijk bracht. “Beleg in wat je kent en begrijpt”. Beleggings-opportuniteiten kunt u bijvoorbeeld al ontdek-ken met uw ogen. Kijk eens in warenhuizen welke producten al dan niet vlot van de hand gaan. Die benadering is op zich misschien wat té eenvoudig, maar ze geeft u alleszins een goede startbasis. “Waarom zou ik een aandeel kopen van een bedrijf dat amper iets aan de man brengt?”

Andersom geldt ook: “Waarom geen kijkje nemen bij ontluikende bedrijven?”. In zijn tijd waren dat Abercrombie & Fitch of Fruit of The Loom, maar vandaag moeten we mis-schien eerder in de 3D en technologiesector gaan zoeken. Past u wel op. U moet op de trein springen wanneer die vertrekt, niet wanneer die het station al lang verlaten heeft.

OP ZOEK NAAR VOLTREFFERS

In elk van de dertien jaar dat Peter Lynch het beheer van het Magellan Fund in handen had, behoorde hij ononderbroken tot de best pres-terende fondsbeheerders van Wall Street. Wie hem in 1977 1 000 dollar toevertrouwde, kreeg daar in 1990 zo’n 28 000 dollar voor terug. In zijn boek streelt Lynch niet alleen zijn eigen ego, maar analyseert en beschrijft hij de drijf-veren van dit succes. De conclusie? Een hand-vol voltreffers die niet geflankeerd worden met grote verliezers. Meer motivatie had ik niet nodig en dus blijf ik tot op de dag van vandaag op zoek gaan naar … voltreffers!

Ten baggers

In de periode aan het hoofd van het Magellan Fund lukte Peter Lynch tientallen ten baggers, onder meer met beleggingen in deze bedrijven:

29

!"

#!!!"

$!!!!"

$#!!!"

%!!!!"

%#!!!"

!"

#!!!"

$!!!!"

$#!!!"

%!!!!"

%#!!!"

&'(")*" &'(")+" &'(",*" &'(",+" &'("+*" &'("++" &'("!*" &'("!+" &'("$*"0

5000

10000

15000

20000

25000

May 74

May 79

May 84

May 89

May 94

May 99

May 04

May 09

May 14 Bron: Thomson Reuters Datastream

Fidelity Magellan FundS&P 500

HEBT U KANS OM TE SLAGEN ALS BELEGGER?

Eerst en vooral wordt in “One up on Wall Street” beschreven wat beleggen eigenlijk is. Investeren, ja. Met succes, natuurlijk. Maar dan wel op een manier zodat u het altijd kunt herhalen. Ik leerde dat een belegger uit het juiste hout gesneden moet zijn om het meeste kans op slagen te hebben. De noodzakelijke karaktereigenschappen om aan dat profiel te beantwoorden? Geduld, gezond boerenver-stand, een open geest, bescheidenheid, flexibi-liteit, kunnen omgaan met tegenslagen en geen emotionele band hebben met een aandeel. Beschikt u over die eigenschappen?

ONTDEK DE WINNAARS

Peter Lynch geeft enkele nuttige en concrete aanbevelingen waar u als belegger zeker reke-ning moet mee houden. Vrees niet. Het boek grossiert niet in complexe en diepfilosofische levenslessen, maar brengt net heel praktische richtlijnen naar voor. Die zijn trouwens niet eens zo uniek, want ze zijn deels gebaseerd op de filosofie van Warren Buffett en Benjamin Graham. Hij reikt naast algemene richtlijnen ook een aantal fundamentele kapstokken aan. Die laten elke op waarde beluste belegger toe om zelf aan aandelenanalyse te doen.

pINDX selecteerde voor u een aantal bekende principes van Peter Lynch op pagina 30.

TE VERMIJDEN AANDELEN

Op zoek gaan naar ondergewaardeerde aande-len is een zaak, maar soms is het nog belang-

rijker om te weten welke aandelen u best vermijdt. De zogenaamde ‘stocks to be avoided’. Ik laat het aan u over om dit op de markten van vandaag toe te passen, maar geloof me als ik zeg dat onderstaande drie regels nog altijd gelden:

01 Beleg niet in ‘hot stocks’. Denkt u ook aan Tesla, Netflix of Alibaba.com?

02 Vermijd “the next big thing”, aandelen van bedrijven die als het volgende wereldwonder geboekt staan.

03 Vermijd groeiaandelen die agressief groeien via overnames. Ze maken vaak misbruik van een overgewaardeerde beurskoers en creëren slechts zelden waarde.

50,000 FRENCHMEN CAN’T BE WRONG

Het boek eindigt met een vooruitblik naar de toekomst. Beleggen is een langetermijnin-spanning die op basis van een gezonde por-tefeuille gebeurt. Weet wanneer u wat moet verkopen en hoe u intelligent gebruik kunt maken van afgeleide producten. En wat dan met die 50,000 Frenchmen? Die anekdote uit het laatste hoofdstuk houden we voor onszelf, maar afronden doe ik graag met te zeggen dat ‘One up’ een absolute klassieker in zijn genre is. Een boek dat niet in de bibliotheek van elke goede huisvader of fundamentele belegger zou mogen ontbreken. U weet dus wat te doen!

BART VANHAEREN

General Manager Bolero, KBC Securities

@VanhaerenBart

3030

Peter Lynch, vader van de praktische beleggingstips

Er zit een succesvolle belegger in ieder van ons. Dat is alvast het oordeel van de legendarische fondsbeheerder Peter Lynch. Wat bepaalt de slaagkansen van een belegger dan? Onderzoek, geduld en vertrouwen in uw capaciteiten als belegger. INDX verzamelde een aantal van Lynch’ beurswijsheden die zijn beleggingsfilosofie illustreren …

Lynch’ praktische tips voor aandelenanalyse

01 Kijk altijd naar de K/W. Geef de voorkeur aan een lage ratio, maar verlies de groeivooruitzichten en andere factoren niet uit het oog!

02 Vermijd eendagsvliegen. Evalueer de omzet- en winstgroei op de langere termijn.

03 Winst is belangrijk, maar dat geldt ook voor de balans. Een gezonde onderneming heeft niet te veel schulden.

04 De beleggingen van bedrijfsleiders en het management “verraden” hun vertrouwen in het bedrijf dat ze door dik en dun kennen.

05 Cash is king! Heb oog voor de jaarlijkse kasstromen.

ONTDEK DE WINNAARS

Beleggen in aandelen is simpel, omdat er achter elk aandeel een daadwerkelijke onderneming schuilgaat. Zoek uit waarmee het bedrijf waarde creëert en met welke activiteiten het dat doet. Anders maakt u net zoveel kans op succes met een spelletje poker. Zonder naar uw kaarten te kijken.

U moet aan een kind in het vijfde leerjaar kunnen uitleggen waarom u in een bepaald bedrijf belegde. En die uitleg moet simpel, duidelijk en kort genoeg zijn om hem niet te vervelen.

Besteed extra aandacht aan bedrijven die niet prominent in het nieuws komen. De ‘off the radar’ aandelen, die mogelijk gewoon even uit de gratie gevallen zijn, kunnen enkele jaren later buitenkansjes blijken te zijn.

HEB GEDULD

Vergeet nooit dat ook met “gewone” aandelen grote verliezen mogelijk zijn. Het is geen schande om geld te verliezen met een aandeel, maar het is veel erger om u nodeloos lang vast te klampen aan een dalend aandeel. Erger nog is bij te kopen wanneer de fundamentals voor het aandeel verslechteren.

Op korte termijn is er niet altijd een duidelijk verband tussen de operationele gang van zaken bij een onderneming en zijn aandelenkoers. Op lange termijn is er een 100% correlatie.

Gemiddeld duurt het drie tot tien jaar alvorens een typische ‘grote winnaar’ in de portefeuille van Lynch zijn potentieel waarmaakt.

BLIJF TROUW AAN UW PRINCIPES

Beleggen in aandelen is zoals kinderen hebben. Beperk u tot het aantal dat u aankunt. Richt uw aandacht alleen op het aantal bedrijven dat u grondig kunt analyseren en opvolgen. En onthoud vooral waarom u ze in de portefeuille genomen hebt.

Beleg in bedrijven, niet in “de beurs”. Vraag u dus niet af op hoeveel de Dow Jones vandaag gewonnen heeft, maar hoeveel aandelen er zijn gestegen en gedaald. Dat schetst een meer realistisch beeld van “de beurs”.

Dat de koers van uw aandeel stijgt, betekent niet noodzakelijk dat u gelijk had. En het is niet omdat uw aandeel in waarde daalt, dat u fout zat.

Laat u nooit leiden door de aandelenkoers van vandaag, morgen of volgende week, maar hou altijd de winstontwikkeling van het bedrijf in de gaten. Uiteindelijk zal dat het succes van uw belegging bepalen en niets anders.

Time is on your side when you own shares of superior companies.

I’m always fully invested. It’s a great feeling to be caught with your pants up.

The simpler it is, the better I like it.

BEURSWIJSHEDEN

313131

DE BELEGGER

Denkt u bij een beleggingsclub aan een gezellig groepje grijzende mannen die samen op café hun beleggingsportefeuille bespreken? Dat beeld klopt maar voor een deel. Beleggingsclubs bestaan vooral uit mannen, maar voor de rest zijn ze heel divers: beleggers van verschillende leeftijden, opleiding, beroep en ervaring willen samen op de beurs aan de slag. Aster Van de Velde, voorzitter van de Wemmelse beleggingsclub The Intelligent Investors, maakte graag tijd voor ons vrij om ons in te wijden in de wereld van de beleggingsclubs.

Veel beleggingsclubs starten met het opstellen van de statuten, te vergelijken met een soort reglement waarin praktische zaken zoals het aantal leden, maar ook de concrete afspraken rond de begininleg en een maandelijkse stor-ting vastgelegd worden. Elk lid van de club ondertekent die statuten.

Onze jonge club ging pas in april vorig jaar van start. We begonnen met acht leden en sindsdien kwamen er nog twee leden bij. In

de statuten legden we een maximum aantal van vijftien leden vast. We willen er ook geen praatbarak van maken.

The Intelligent Investors is heel gestructu-reerd. We hebben een bestuur samengesteld met een voorzitter en penningmeester (al jaren een bankier), een ondervoorzitter en een secretaris. En om het beeld over beleggings-clubs toch even bij te stellen. Onze secretaris is een vrouw. Het hoeven echt niet allemaal mannen te zijn.

DE ZOEKTOCHT NAAR EEN GOEDE NAAM

Voor de naam van onze beleggingsclub kwamen we terecht bij het boek “The intelligent inves-tor” van Benjamin Graham, de grondlegger van value investing. Volgens die andere super-belegger Warren Buffett is het met voorsprong het beste boek dat ooit over beleggen geschre-ven werd. Konden we een zinvollere naam bedenken?

De naam weerspiegelt ook perfect de missie van onze club: door studie, het inwinnen van adviezen, de uitwisseling van ideeën, overleg en discussie de polsslag van het economische leven beter leren kennen en doorgronden.

ALTIJD OP ZOEK NAAR INFORMATIE EN RESEARCH

De meeste beleggingsclubs komen een keer per maand bij elkaar. Bij sommige clubs berei-den de leden zich individueel voor waarna de bevindingen in groep worden besproken; bij andere krijgen de leden om de beurt de opdracht een aantal beleggingsvoorstellen voor te bereiden.

The Intelligent Investors komen minstens een keer per maand samen. Beleggingsbeslissin-gen worden grondig voorbereid en geargu-menteerd. We maken daarbij uiteraard graag gebruik van de uitgebreide informatie van Bolero en KBC Securities om onze eigen ideeën te toetsen.

HET MOET OOK GEZELLIG BLIJVEN

We willen met onze club kennis bij elkaar brengen en delen. Educatie is een belangrijk aspect van onze missie. De info van Algemene vergaderingen, bezoeken aan beursgenoteerde bedrijven of andere economische presentaties wordt druk uitgewisseld tussen de verschil-lende leden.

Educatie en rendement nastreven zijn een ding, de bijeenkomsten van een beleggings-club zijn zeker ook een sociale aangelegenheid. Discussies over de samenstelling en de ont-wikkeling van de portefeuille, voorstellen voor aan- en verkopen, … worden niet zelden over-goten met een glaasje bier of wijn. Het moet tenslotte ook gezellig blijven.

Wat heeft Bolero te bieden voor beleggingsclubs?• Een persoonlijke key account

manager

• Alle leden hebben toegang tot het Bolero-platform

• Uitgebreide research van onze beursspecialisten

• Boeiende presentaties en opleidingen, unieke events

Beleggingsclubs, gezellige ernst

WAARDERINGSRATIO’S

32

Waarderingsratio’s zijn financiële kengetallen die eenvoudig en snel inzicht bieden in de relatieve waardering van een aandeel en worden vaak gebruikt om sectorgenoten of hele sectoren met elkaar vergelijken. In deze INDX bekijken we een waarderingsmaatstaf die voornamelijk voor industriële bedrijven wordt gebruikt. Het is een gezondheidsindicator die meer gesofisticeerd is dan de K/W-methode en die vaak door professionele analisten wordt gebruikt. De ratio ontleent zijn populariteit aan de relatief gemakkelijke berekeningswijze en de mogelijkheid om industriële bedrijven, bij voorkeur uit dezelfde sector, met elkaar te vergelijken, maar ze heeft ook een aantal nadelen.

EV: ONDERNEMINGSWAARDE

In plaats van de marktkapitalisatie van een bedrijf als maatstaf voor de waarde van een bedrijf verkiezen analisten de ondernemings-waarde of Entreprise Value (EV). Het cijfer geeft een meer realistisch beeld van de bedrijfs-waarde omdat het de financiële schulden en de nettokaspositie bij de marktkapitalisatie optelt. Omdat beide cijfers gemakkelijk terug te vinden zijn op de balans of in persberichten is de EV relatief eenvoudig te berekenen.

EBITDA: BEDRIJFSKASSTROOM

EBITDA is een veelgebruikte term in het finan-

ciële jargon. Het is de afkorting van Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization: het bedrijfsresultaat zonder rekening te houden met interesten, belastin-gen, afschrijvingen en waardeverminderin-gen. De bedrijfskasstroom kan ook berekend worden door de kosten voor personeel, grond-stoffen en dienstverlening van de omzet af te trekken. Het is daarom een goede benadering van de operationele cash flow en legt de basis voor een meer diepgaande aandelenanalyse.

EV/EBITDA

Door de ondernemingswaarde te delen door de bedrijfskasstroom, verkrijgen we de EV/EBITDA waarderingsratio. Zoals bij de koers-winstverhouding wijst een lager cijfer op een goedkopere waardering. Een aan-deelhouder zal voor elke geïnvesteerde euro namelijk een hoger rendement krijgen dan bij bedrijven met een hoge ratio. De ratio is dus een spiegel van de operationele gezondheid van een onderneming.

AANDACHTSPUNTEN

Het voordeel van de EV/EBITDA ratio tegen-over de K/W-methode is dat ze wel rekening houdt met verschillen in de kapitaalstruc-tuur en dat ze niet beïnvloed wordt door ver-schillen in belastingsvoet. Dat wil echter niet zeggen dat u bedrijven daardoor zonder ver-dere vorm van analyse met elkaar kunt ver-gelijken. Kapitaalintensieve bedrijven zullen bevoordeeld worden omdat de afschrijvingen niet meegeteld worden, terwijl verschillen in de belastingsvoet vaak verklaren waarom sec-torgenoten aan een afwijkende EV/EBITDA noteren. Bedrijven moeten daarnaast een ver-schillende hoeveelheid van de winst herinves-teren in toekomstige groei.

Om al die nuances mee te nemen, kijken ana-listen eerder naar de EBIT die wel rekening houdt met afschrijvingen en waardevermin-deringen. Maar de grootste tekortkoming van deze ratio’s is toch dat ze geen rekening houden met de toekomstige groei van het ope-rationele resultaat. Beleggers zijn namelijk maar wat graag bereid om bedrijven waarvan de bedrijfswinst sneller groeit een hogere ratio toe te kennen dan trage groeiers.

Ratio ontleed EV/EBITDA

Waarderingsratio’s worden vooral gebruikt om in een oogopslag zicht te krijgen op de relatieve waardering van aandelen. Over het algemeen geldt: hoe hoger het cijfer, hoe duurder de waardering.

CORRECTIE VOOR VERWACHTINGEN

Net zoals de interpretatie van een ratio zoals de koers-winstverhouding, moeten we ook de ratio EV/EBITDA bekijken in func-tie van de groeiverwachtingen. Beleggers zijn immers bereid om een hogere waarde-ring toe te kennen aan bedrijven met een snelle (verwachte) winstgroei of met veel activa die een stabiele cash flow opleveren.

Mediaanverwachting EV/EBITDA 2014

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

4 6 8Ja

arlij

kse

groe

i van

het

bed

rijfs

resu

ltaa

t (C

AG

R)

(Sam

enge

stel

de ja

arlij

kse

groe

i van

het

bed

rijfs

resu

ltaat

201

4-20

16)

33

Ratioanalyse in de praktijkHet aandeel zal daardoor aan een optisch hoge ratio noteren, maar dat wil niet noodzakelijk zeggen dat het ook effectief duur is.

OP ZOEK NAAR VARIABELEN

Waarderingsgetallen dient u bij voorkeur te gebruiken om sectorgenoten met elkaar te vergelijken. We gingen in deze INDX op zoek naar de goedkoopst gewaardeerde aandelen in de EURO STOXX Personal & Household Goods sector. We zochten voor de dertien indexleden de geschatte EV/EBITDA voor 2014 op en berekenden de gemiddelde groei-voet van de bedrijfskasstroom (EBITDA) in de periode 2014 tot en met 2016. Door die langere periode vermijden we ten dele de impact van eenmalige elementen en kijken we verder dan een gemiddeld koersdoel van ana-listen dat doet. Op die manier krijgen we een duidelijk beeld van de relatieve waardering in de sector (zie grafiek 1).

DE VERHOUDING IS CRUCIAAL

Als we – naar analogie met de PEG-ratio – de verhouding tussen beide cijfers bereke-nen (EV/EBITDA gedeeld door de groeivoet van de bedrijfskasstroom), levert ons dat een reeks van “groeigecorrigeerde EV/EBIT-DA-multiples” op (zie grafiek 2). Een laag cijfer geeft aan dat de groei van het bedrijfs-resultaat zich relatief gezien onder een ‘nor-male’ EV/EBITDA waardering bevindt. Met andere woorden: hoe lager het getal, hoe lager de waardering en dus hoe groter de kans dat het aandeel interessant is.

OP ZOEK NAAR PARELTJES

Adidas lijkt het goedkoopst gewaardeerd. De gemiddelde groei van de bedrijfskasstroom bedraagt naar schatting 15,9%, terwijl de EV/EBITDA 9,9 bedraagt. Ook OSRAM Licht en Amer Sports lijken met een respectievelijke groei van 8,5% en 12,8% en een bijhorende

multiple van 5,4x en 10,3x wat uit de gratie gevallen. De schijnbaar goedkope waardering is deels te verklaren door recente winstwaar-schuwingen die door analisten nog niet hele-maal in de waarderingsmodellen werden ver-rekend. De groeiverwachtingen moeten dus mogelijk nog neerwaarts herzien worden.

Bij de ogenschijnlijk duurste bedrijven vinden we onder meer L’Oréal. De bedrijfskasstroom zou gemiddeld met 7,3% moeten aandikken tot en met 2016, maar de EV/EBITDA mul-tiple van 16,5x prijst dit duidelijk al in. Bei-ersdorf, producent van onder meer Nivea, combineert een multiple van 16,4x met een groeivoet van 9,3%. Dat wordt deels verklaard door de hoge voorspelbaarheid van de kas-stromen, waardoor investeerders bereid zijn om extra te betalen. Anders gezegd: de EV/EBITDA benadering geeft dan wel een indi-catie van de waardering, maar maakt een ver-dere analyse zeker niet overbodig.

Gegevens assenstelsel: 30/05/2014Bron: FactSet

10 12 14 16 18 20 0 0,5 1 1,5 2 2,5

0.63

0.63

0.80

1.01

1.03

1.11

1.24

1.25

1.42

1.48

1.56

1.76

2.25

Groeigecorrigeerde EV/EBITDA-multiples

ONZE CLIËNT VRAAGT

Wat u wilde weten over … Best ExecutionWat is MiFID?

De Markets in Financial Instruments Di-rective of kortweg MiFID zag het levenslicht in 2007. Recent zijn nieuwe teksten in het Eu-ropese parlement gestemd om de richtlijn nog verder uit te breiden in 2017. Met de MiFID richtlijn wou Europa de handel in financiële instrumenten nog transparanter maken en vooral beleggers beschermen. Best Execution is een van de principes ervan.

Wat is Best Execution?

Best Execution zorgt ervoor dat u als be-legger van de meest optimale orderuitvoering profiteert. U geniet dan van de beste koers over alle markten heen waarop het effect no-teert, rekening houdende met de kosten, de liquiditeit en de waarschijnlijkheid van uit-voering op die markt. Het effect moet dus op meerdere markten noteren (multilisted) om van Best Execution te genieten.

Is een ‘Best Execution’ order altijd mogelijk?

U kunt in uw orderticket kiezen voor Best Execution als de markten waarop u uw order wilt plaatsen op dat ogenblik open zijn. Met het i-icoontje ziet u dan onmiddellijk over welke markten Bolero voor u zal zoeken naar de best mogelijke uitvoering.

Is er een vraag die u graag in de volgende INDX beantwoord wilt zien?

p Mail ze ons op marketing@bolero.be

Meer informatie over Best Execution vindt u in het Bolero Helpcenter als u inlogt op bolero.be

Als u een order plaatst, wilt u natuurlijk altijd de beste prijs krijgen. Maar wist u al dat dat zelfs vastligt in de Europese richtlijn MiFID? Hebt u al eens gehoord van Best Execution? Dan loodsen we u even door de belangrijkste principes en begrippen.

Ben ik bij Bolero zeker dat mijn order ‘optimaal’ uitgevoerd wordt?

Zeker. Als u via Bolero een order doorgeeft voor een waarde uit de BEL20, de AEX, de CAC40 of bepaalde small- en midcaps op Eu-ronext Brussel, Parijs en Amsterdam wordt uw Best Execution order sowieso afgeleid naar Equiduct.

Equiduct is een elektronisch handelsplat-form dat de orderboeken van verschillende Europese aandelenmarkten samenbrengt, zowel die van de traditionele beurzen als van Multilateral Trading Facilities (MTF) zoals BATS, CHI-X of Turquoise. Equiduct zal voor uw Best Execution order over al die platfor-men heen zoeken naar de beste uitvoerings-prijs en de laagste transactiekosten.

Hoeveel scheelt zo’n Best Execution order dan in prijs?

Gemiddeld bespaarden Bolero-cliënten 3,37 euro per transactie door een Best Exe-cution order naar Equiduct (gegevens maart 2014) te sturen in plaats van het op de thuis-markt uit te voeren.

34

355

TUTORIAL

De beurs en uw portefeuille altijd binnen handbereik

Bolero iPhone app

Nooit was het eenvoudiger om de beurs en uw portefeuille in de gaten te houden. Met de Bolero iPhone applicatie volgt u vanaf nu het belangrijkste beursnieuws en kunt u onmiddellijk tot actie overgaan. En dat in alle veiligheid natuurlijk!

HOUD EEN KLARE KIJK OP UW PORTEFEUILLE & REKENING

Uw portefeuille op de voet volgen is kinder-spel. Check op de heatmap in realtime welke aandelen uit uw portefeuille stijgen of dalen. Swipe een menu verder en krijg een gede-tailleerd overzicht van al uw effecten en het rendement dat ze opleveren. Een beknopte analyse van uw beleggingen? Blader verder en een overzichtelijke taartdiagram toont u de verdeling van uw portefeuille. Ook uw cashre-kening en de verschillende muntrekeningen kunt u perfect in de gaten houden.

ZOOM UITGEBREID IN OP EEN EFFECT

Of u nu een effect zoekt via de krachtige zoek-motor of een van de effecten uit uw portefeuille selecteert, u komt terecht in de uitgebreide

Hotspot, zeg maar de identiteitskaart van het effect. Werp er een blik op de meest actuele koersdata. Check er de kerngegevens van het bedrijf of de laatste nieuwsberichten. Ook de aanbevelingen van analisten ontbreken niet. En of het aandeel goedkoop gewaardeerd is, ontdekt u dankzij de verschillende ratio’s.

PLAATS RECHTSTREEKS UW ORDERS

Is er plots belangrijk nieuws over een aandeel in uw portefeuille terwijl u onderweg bent? Of fluisterde uw buurman u een niet te missen beleggingstip in het oor? Met onze iPhone app plaatst u altijd en overal uw beursorders. Klik in de Hotspot op de Koop/Verkoop knop en u belandt onmiddellijk in het orderticket. Of wilt u graag een order annuleren of de limiet ervan nog wijzigen? In het orderboek houdt u werkelijk controle over uw orders.

ANALYSEER DE INTERACTIEVE GRAFIEKEN

In een letterlijke handomdraai krijgt u door-heen de app heel wat extra nuttige informatie. Kantel in de Hotspot uw iPhone om de koers-grafiek van een effect te voorschijn te toveren. Intraday of een langere periode? U kiest. Wilt u weten hoe uw portefeuille in het voorbije jaar presteerde of sinds u bij Bolero aan de slag ging? Dat kan door uw iPhone in de porte-feuillemodule te kantelen. Makkelijk en over-zichtelijk. Bent u een order aan het ingeven? Dan is het altijd interessant om eerst op te

zoeken welke aan- en verkooporders in de markt liggen. Een kwartslag met de pols geeft u een duidelijk zicht op de diepte van de markt.

VERLIES UW FAVORIETEN NOOIT UIT HET OOG

Met de iPhone app kunt u uw favorieten nooit uit het oog verliezen. U maakt zoveel favo-rietenlijstjes als u zelf wilt. Telkens als u in de Hotspot naar een effect kijkt, kunt u het aan uw lijstje toevoegen via het menu rechts bovenaan. Een handige module die in een mum van tijd de huidige koers van elk van uw favorieten weergeeft, maar ook hoe ze pres-teerden sinds u ze begon op te volgen.

IS DAT WEL VEILIG?

Uiteraard wordt gebruiksgemak in de iPhone app gecombineerd met veiligheid. De eerste keer registreert u de app met uw vertrouwde digipass. Nadien kunt u met een zelfgekozen pincode eenvoudig en snel inloggen en uw orders bevestigen.

Download nu gratis de Bolero iPhone app in de App Store.

p Ontdek de demo en meer info op bolero.be/nl/mobile

Uw beleggingen altijd bij de hand

Bolero iPhone app, u hebt ‘m zo in de vingersBelangrijk beursnieuws op de voet volgen, een snelle blik werpen op uw portefeuille of direct inspelen op een interessante beleggingsopportuniteit? Met onze nieuwe iPhone app kunt u het allemaal.

Download de gratis Bolero iPhone app in de App Store.

Oep

s, ie

man

d gi

ng a

l lop

en m

et o

nze

hand

leid

ing

voor

de

grat

is B

oler

o iP

hone

-app

.G

een

nood

! Mee

r in

fo o

ver

onze

nie

uwst

e se

rvic

e vi

ndt u

op

ww

w.b

oler

o.be