INDX 3

MA

GA

ZIN

E VA

N B

OLE

RO

EVENT IN DE KIJKER

Verslag van de allereersteBolero Tips & Trends

P.04

BANKIEREN ANNO 2014

Slingeren tussen hoop en vrees

P.10

ONZE CLIËNT VRAAGT

Alles wat u wilde weten over uw beursorders

P.16

ANNELEEN DESMYTER

Beursgang Qrf als orgelpuntvan de passie P.12

MAART 2014

IN BEELD

DISCLAIMER - Aan deze publicatie werd de grootst mogelijke zorg besteed. Noch de mate waarin de voorgestelde scenario’s, risico’s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen, noch de mate waarin zij in de realiteit tot uiting zullen komen,

kunnen echter worden gewaarborgd. De prognoses zijn indicatief. De gegevens in deze publicatie zijn algemeen en louter informatief. Ze mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies conform de Wet van 6 april 1995 inzake secundaire markten, het statuut van en het toezicht op beleggingsondernemingen, de bemiddelaars en beleggingsadviseurs. KBC

Securities kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de juistheid of de volledigheid ervan. De beschreven meningen en vooruitzichten zijn die zoals ze gelden op datum van de redactie.

MAART 2014

COLOFON INDX INDX is een magazine van Bolero (KBC Securities)

Verantwoordelijke uitgever: Bart Vanhaeren, Havenlaan 12, 1080 BrusselBladmanagement, realisatie, vormgeving: Kunstmaan

Redactie: Sarah De Pauw, Tom Simonts, Bart Vanhaeren, Sigrid Vermylen, Marc Dorssemont, Gertjan Verdickt, Maarten Stroobants

Fotografie: Jan Pollers, Getty Images, Corbis, Shutterstock – Coverfoto: Jan PollersContact: Bolero (KBC Securities), www.bolero.be, Havenlaan 12, 1080 Brussel

EVENT IN DE KIJKER 04

Opportuniteit of beurshype?

ONDER DE LOEP 06

Obligaties

DE BELEGGER 08

Daytraders

COLUMN 09

Cumul

INDUSTRY WATCH 10 Slingeren tussen

hoop en vrees

HET GESPREK 12 Anneleen Desmyter,

ceo van Qrf

ONZE CLIËNT VRAAGT 16

Wat u wilde weten over uw beursorders

FOCUS OP GRONDSTOFFEN 17

Beleggen in grondstoffen: hoe doet u dat?

GESPOT 18

De Bolero-administratie

ACHTER DE BEURSSCHERMEN 20

Iconische merken op de beurs

TIMELINE 22

Dit is 2013/2014 … in woord en beeld

BOEK IN DE KIJKER 24

Amazon A never-ending story?

DE SPECIALIST 26

De KBC-obligatiedesk

UITGELICHT 28

E-commerce

WAARDERINGSRATIO’S 30

Ratio ontleed: koers/winst

BEURSWIJSHEDEN 32

6 anomalieën om rekening mee te houden als belegger

TUTORIAL 34

KBC Securities Trader

EVENT NEWS 35

Events 2014

33

Venezolaanse bankbiljetten bij de hoofdzetel van de centrale bank in hoofdstad Caracas.

Valutakoorts in de opkomende markten Juni 2013. Nadat de Federal Reserve duidelijk maakt dat het zijn 85 miljard dollar omvangrijke obligatie-inkoop-programma geleidelijk zou afbouwen, zetten de valutakoersen van de opko-mende landen een geleidelijke daling in. Beleggers zien in de klassieke industrielanden weer betere beleg-gingsmogelijkheden en trekken geld weg. Januari 2014. Het jaar is exact drie weken oud wanneer de paniek de beleggers rond de oren slaat. De aandelenmarkten dalen op vrijdag 24 januari met net geen 3%. Aan de basis liggen geen zwakke bedrijfsresultaten, toenemende vrees voor tapering of een neerwaartse bijstelling van de groei-verwachtingen. Valutakoorts.

Het proces gaat crescendo. Omdat een te zwakke munt zich snel kan vertalen in ongewenst hoge inflatie, dringen steunmaatregelen zich op. Tevergeefs. Op 23 januari duwt een gedwongen, maar mislukte interven-tie van de Turkse centrale bank de lira nog verder de dieperik in. De pogin-gen van de Argentijnse centrale bank om de val van de peso af te remmen, tasten de deviezenreserves van het land zodanig aan dat de steun nog die-zelfde dag stopgezet moet worden. Een forse muntdevaluatie en een golf van onzekerheid brengen ook de munten van India, Indonesië, Brazilië en Zuid-Afrika in het vizier.

Het woelige jaarbegin op de financi-ele markten wordt in de reële wereld weerspiegeld in een opstoot van revo-lutionair activisme in Bangkok en Kiev. Of het op de beursvloer ook tot hevige rellen komt, is misschien een brug te ver, maar dat er grote vraag-tekens zijn bij de economische trek-kracht van de opkomende markten is wel zeker. Dat dit scenario niet inge-prijsd zat in de beurshausse van 2013 is dat helaas ook.

TOM SIMONTS

Marktenspecialist Bolero, KBC Securities

4

Een verslag van de allereerste Bolero Tips & Trends

Opportuniteitof beurshype?

Op 21 september 2013 vond de allereerste Bolero Tips & Trends plaats. Tijdens het event stonden schalie-energie en digitalisatie in de kijker. Brandend actuele thema’s, maar voor beleggers is het niet altijd even duidelijk of het ook investeringsopportuniteiten zijn. Het event lokte heel wat positieve reacties uit en onze cliënten kregen een beter inzicht in de dynamiek van beide trends.

KBC-econoom Koen De Leus startte met een macro-economische blik op de markten. In zijn presentatie

kwamen het duidelijk merkbare, maar zeker in Europa relatief zwakke economische her-stel, het ontbreken van inflatiespanningen en vooral het enorme aanbod van goedkoop schaliegas in de VS aan bod. Volgens Koen waren er weinig wolken aan de hemel voor langetermijnbeleggers, maar er zijn wel grote verschillen tussen een langetermijn-

investering in een trend en beleggen om kortetermijnwinsten te realiseren. Europa biedt nog heel wat opportuniteiten, ook al werd in 2013 al een deel van dat potentieel afgeroomd.

Schaliegas, horizontaal boren, fracking, energie-piramide, … Thijs Van de Graaf, postdoctoraal medewerker aan de Universiteit Gent, slaagde erin zijn toehoorders wegwijs te maken in de termen die al eens opduiken bij de schaliegasrevolutie. Maar hij verduidelijkte vooral wat de gevolgen zijn voor de Amerikaanse energiebevoorrading en bij uitbreiding voor de Amerikaanse én de wereld-economie. Schaliegas en -olie hebben de VS zo goed als energie-onafhankelijk gemaakt. Een gelijkaardige revolutie in de rest van de wereld is niet vanzelfsprekend en dus hebben de ener-gie-intensieve industrieën in de VS een belangrijk concurrentievoordeel tegenover de andere econo-mische grootmachten. De Amerikaanse econo-mie profiteert daar zowel direct als indirect van. Econoom Koen De Leus zag alvast een duidelijke samenhang met zijn eigen economische vooruit-zichten: volgens hem is de lage gasprijs een van de belangrijkste redenen waarom de inflatie allicht nog lange tijd laag blijft.

“Kan die energierevolutie ook in klinkende munt omgezet worden?”, vroeg Bolero marktenspecia-list Tom Simonts zich af. Beleggen in een trend wil niet noodzakelijk zeggen dat posities eeuwig aan-gehouden moeten worden of dat beleggers niet tussentijds winst (of verlies) kunnen nemen. De

verkopers van hamers, emmers en pikhouwelen zijn op lange termijn de grotere winnaars van de gold rush in de negentiende eeuw gebleken. Anno 2014 levert de schaliegasrevolutie al enkele jaren positieve effecten op voor bedrijven die schaliegas en -olie exploreren en exploiteren en de toeleve-ranciers in de sector. Tom ziet vooral potentieel in de sector van toeleveranciers en diensten gerela-teerd aan de energiesector. Aandelen uit de steen-koolsector en treinuitbaters lijken dan weer heel fors afgestraft.

Ook Patrick Vermeulen van J.P. Morgan is van oordeel dat de laagst hangende vruchten van de schaliegasrevolutie al geplukt zijn. Beleggers moeten er volgens hem ook rekening mee houden dat men niet te veel verwachtingen koopt in plaats

EVENT IN DE KIJKER

5

van onderliggende waarde. Daarom zijn een gedegen inzicht in de bedrijfsfactoren die waarde creëren en timing van primordiaal belang. Patrick beaamde dat ook J.P. Morgan de macro-economi-sche omgeving in Europa interessant inschat. In Europa zijn volgens hem allicht nog wat verbor-gen parels te vinden.

Na schaliegas stond de digitale revolutie als tweede trend op het programma. Bart De Waele, oprichter van digitaal marketingbureau Wijs, gaf zijn visie over de nieuwste ontwikkelingen in de digitale sector. Het is niet nieuw dat Nike loop-schoenen met een ingebouwde chip maakt om inzicht te krijgen in het looppatroon van sporters. Maar wat velen niet beseff en is dat het daarmee een goudmijn in handen heeft van gegevens die

voor media- en marketingbedrijven heel interes-sant (kunnen) zijn. Nieuwe toepassingen zorgen dan weer dat mensen op een heel andere manier foto’s gaan nemen, met elkaar gaan commu-niceren, ... Voor Bart De Waele is het duidelijk: bedrijven die niet heel ernstig nadenken over hun relatie met hun klanten, lopen een groot risico om door concurrenten (die dat wel doen) uit de markt geduwd te worden. Blackberry is een sprekend voorbeeld van een internationale onderneming die niet alleen z’n toppositie in de markt verliest, maar ook nog eens in snel tempo ten onder gaat.

Tom Simonts bekeek de presentatie door een beleggersbril: in welke aandelen moet u beleggen om een graantje mee te pikken van de digitale trend of welke zijn nu al te duur? In de realiteit bieden de meeste hippe apps of trendy nieuwig-heden zelden een beleggingsopportuniteit. Ze bevinden zich meestal in privéhanden, gefi nan-cierd door business angels of investeringsvehi-kels. Maar de digitalisatie biedt zeker nog moge-lijkheden: dienstverleners die erin slagen om hun klanten meer aan zich binden, data centers, online hosting, storage en back-up bedrijven, producenten van netwerkonderdelen, … Online retailers en mediabedrijven zijn mogelijk minder interessant, al heeft dat vooral te maken met een beperkte hoeveelheid verhandelbare aandelen.

Dr. J. Najarian van het Amerikaanse optieplat-form TradeMONSTER en een van de bekendste optiegoeroes in Amerika gaf tekst en uitleg bij de manier en de snelheid waarmee beursorders

vandaag gebeuren. Op zich is dat geen rakettech-nologie, maar zijn relaas riep heel wat vragen op bij de timing van enkele grote orders kort voor de Fed-verklaring van september 2013. Orders uit Chicago die inspeelden op de aankondiging kwamen blijkbaar sneller op de beurs van New York aan dan de tijd die het nieuws van de Fed nodig had om de beleggers in Chicago te berei-ken. Of hoe een berekening van nanoseconden suggereert dat er misschien wel sprake was van voorkennis in de markt.

Het event werd afgesloten met een gesmaakte netwerklunch. Voor de aanwezigen een ideale kans om kennis te maken met bekende beursex-perts en met hen van gedachten te wisselen.

Blijft u graag op de hoogte van de unieke beleggersevents die Bolero organiseert?

p Houd de kalender in de gaten op www.bolero.be of mail naar [email protected] ontvangt u telkens een persoonlijke uitnodiging.

ProgrammaKOEN DE LEUS

p Senior economist KBC Groep

Op zoek naar opportuniteiten in een omgeving van lage rente

TOM SIMONTS p Marktenspecialist Bolero,

KBC Securities

Praktische tips om in te spelen op de trends

PATRICK VERMEULEN p Hoofd Research Driven Process, European Equities bij J.P. Morgan

Asset Management

Inzichten en beleggingsstrategieën

DR. THIJS VAN DE GRAAF p Postdoctoraal onderzoeker aan het Gents Instituut voor Internationale Studies van de Universiteit Gent

Schaliegas en –olie: energierevolutie of zeepbel?

BART DE WAELE p Oprichter en ceo van digital agency Wijs.

Digitale trends

DR. JON NAJARIAN p Medeoprichter van TradeMONSTER

Insights and strategies: an American view

6

ONDER DE LOEP

BELEGGEN IN OBLIGATIES

Wie een obligatie koopt, koopt een schuldbe-wijs van een lening die door een overheid of onderneming is aangegaan. Vaak zijn obliga-ties ‘vastrentende producten’ omdat de uitge-ver van de obligatie op vaste tijdstippen een bepaalde rente betaalt aan de houder van de obligatie. De frequentie, het tijdstip en het bedrag van die coupon worden vooraf bepaald, net zoals de looptijd van de obligatie. Dat zorgt voor een vorm van zekerheid die door veel beleggers wordt gewaardeerd. Bij nulcoupon-obligaties wordt er dan weer geen coupon uit-gekeerd, maar gebeurt de uitgifte aan een fikse korting ten opzichte van het nominale bedrag.

Zowel overheden als bedrijven geven obligaties uit. Er bestaan heel wat verschillende obliga-tietypes: converteerbare obligaties (kunnen omgezet worden in aandelen), inflatiegeïn-dexeerde obligaties (rendement afhankelijk van de inflatieontwikkeling en -verwachtin-gen), nulcouponobligaties (geven geen coupon, maar worden met een fikse korting uitgegeven), eeuwigdurende obligaties of perpetuals (keren periodieke rente uit zonder dat de hoofdsom ooit wordt afgelost), … Ook voor obligatiebe-leggers is het heel belangrijk om goed te weten welk type instrument u koopt en welke moda-liteiten (zoals conversiemoment, actuarieel rendement op vervaldag, terugkoopmogelijk-heid door de uitgever, onderpand, …) eraan verbonden zijn.

DE OBLIGATIEKOERS

U kunt obligaties kopen op de primaire markt op het moment dat ze worden uitgegeven. U kent op dat ogenblik het exacte rendement en de nominale waarde van de obligatie. Dat laat-ste is het bedrag dat de emittent op de eindver-valdag terugbetaalt.

Na de primaire uitgifte worden obligaties ver-handeld op de secundaire markt. Net zoals voor aandelen wordt de koers van de obliga-tie er bepaald door vraag en aanbod. Aange-zien de terugbetalingsvoorwaarden vaststaan, schommelt de koers vooral in functie van de marktrente en de kredietwaardigheid van de ontlener. Als de obligatiekoers gelijk is aan de nominale waarde, noteert de obligatie aan 100%. Dat noemen we “aan pari”. Het kan echter zijn dat de marktrente gedaald is waar-door de couponrente extra interessant wordt. Op dat moment noteert de obligatie boven 100% (boven pari) van de nominale waarde. Dat was bijvoorbeeld lange tijd het geval bij de Leterme-obligatie die uitgegeven werd vlak voor de marktrente in België fors aan het dalen ging. Als de rente stijgt of als beleggers onzeker worden over de terugbetalingscapaci-teit van de uitgever, dan kan de koers onder 100% (onder pari) noteren. Dat was op het einde van 2013 nog het geval voor de obligatie van Nyrstar dat met een moeilijke operatio-nele gang van zaken worstelde.

Speculeren op de kwaliteit van de uitgeverObligaties worden traditioneel beschouwd als het beleggingsinstrument bij uitstek voor beleggers die een minimum aan risico willen compenseren met de zekerheid van een coupon.

Obligaties

Drie belangrijke tips voor obligatiebeleggers

01 Koop kwaliteit! Beperk uw risico door voornamelijk te beleggen in obligaties met een investment grade rating (minimaal BB+ bij S&P).

02 Koop liquide obligaties. Liquiditeit wordt net zoals bij aandelen bepaald door de mogelijkheid om uw obligaties te gelde te maken zonder daarbij de koers sterk te doen bewegen. Onder meer de grootte van de emissie, de uitgiftemunt en de kwaliteit van de debiteur spelen een rol.

03 Houd rekening met het eventuele muntrisico. Een hoog rendement in bijvoorbeeld Britse pond kan aanzienlijk lager uitvallen als de munt daalt tegenover de euro tussen het moment van de uitgifte en de terugbetaling.

7

LET OP VOOR STIJGENDE RENTE

Algemeen geldt dat de waarde van een obli-gatie daalt als de marktrente stijgt. Dat is niet noodzakelijk een probleem, zolang u maar de verhoopte tussentijdse coupons en het nomi-nale bedrag op de eindvervaldag incasseert. Maar als u tussentijds wilt verkopen, kan het voor een (on)aardige verrassing zorgen. Stel, u hebt belegd in een obligatie met een jaar-lijkse coupon van 2% die nog vijf jaar loopt. Als de marktrente daalt naar 1%, wordt de coupon van 2% extra interessant en zal de obligatiekoers stijgen. U kunt dus met winst verkopen, maar u moet wel herbeleggen aan een lagere rente. Als de rente tussentijds naar 3% stijgt, is de coupon minder interessant geworden. De obligatiekoers zal gedaald zijn en u zult met verlies moeten verkopen. Daar staat wel tegenover dat u opnieuw kunt inves-teren in een obligatie met een hogere rente voor een looptijd die bijvoorbeeld langer is dan de vorige obligatie.

Hoe langer de looptijd van de obligatie, hoe sterker het eff ect van een rentestijging of -daling zal zijn. Beleggers die een periode van rentestijging verwachten, kiezen beter voor obligaties met een korte (rest)looptijd. De koersdaling blijft beperkt en op de vervaldag kan de belegger mogelijk tegen betere ren-tevoorwaarden herbeleggen. Vóór of bij het begin van een periode van rentedaling zijn langlopende obligaties interessanter, omdat beleggers dan een hoge(re) rente voor lange tijd kunnen vastleggen en het koerseff ect als gevolg van de rentedaling maximaal speelt.

KWALITEITSLABEL

De prijs van een obligatie hangt ook af van de kredietwaardigheid van de uitgever. Die wordt bepaald door onafhankelijke ratingbureaus zoals Standard & Poor’s en Moody’s. Zij druk-ken de betrouwbaarheid van de uitgever uit in een lettercombinatie van AAA (zeer goede kwaliteit) tot D (mogelijk faillissement).

Waarom is dat belangrijk? Zolang de obli-gatie loopt, moet de uitgever een jaarlijkse coupon betalen. Op de eindvervaldag moet hij ook het nominale bedrag terugbetalen. Zeker bij langlopende obligaties is een stabiele uit-gever heel belangrijk. Maar een rating is een

momentopname en kan tijdens de looptijd van een obligatie wijzigen. Wanneer een bedrijf aan kredietwaardigheid inboet, zal de rating worden verlaagd. Het hogere risico zal zich vertalen in een daling van de obligatiekoers en bijgevolg in een stijging van de marktrente. De kans dat een emittent van een obligatie met rating B binnen een periode van vijf jaar failliet gaat, bedraagt 22,55%. Voor een rating AAA is die kans slechts 0,29%. (Bron S&P, historische gemiddelde voor de periode 1981-2006). Ondanks de kritiek die ratingbureaus al eens krijgen voor “verkeerde inschattingen van de rating” moet u wel duidelijk rekening met hen houden.

Een obligatie van een uitgever met een rating lager dan BB+ is een zogenaamde rommelobligatie en wordt beschouwd als een speculatieve belegging.

Obligaties op de Bolero-website

Bolero biedt de mogelijkheid om in te tekenen op alle obligatie-uitgiftes waarvoor KBC Securities of KBC de Lead- of co-Lead Manager is. Voor grote emissies kunt u online intekenen. U vindt alle informatie onder de

rubriek “IPO Watch” op de homepagina van de Bolero-website.

Op de Bolero-website vindt u onder ‘Berichten’ een dagelijkse KBC Securities obligatieselectie met een overzicht van de meest verhandelde obligaties op de secundaire markt. De prijzen in het overzicht zijn indicatief. Wilt u er meer over weten of een order plaatsen? Neem dan contact op met de Bolero Orderdesk via 078 353 353 of [email protected]

8

DE BELEGGER

“There ain’t no such thing as a free lunch”

DaytradersDenkt u bij een daytrader ook aan een belegger die de dag in zijn privémarktenzaal vol flitsende schermen doorbrengt en razendsnel orders lanceert op een versleten toetsenbord? Een onderzoek van INDX brengt de mystiek terug naar de realiteit. Particuliere daytraders hebben geen plaats meer tussen de peperdure software die de informatie van Twitter, Reuters of Bloomberg ultrasnel omzet in een lawine aan orders. Ze vonden wel een plaats in een wereld waarin een doorgedreven focus op een beperkte set van aandelen vele kleine winsten en een lucratieve hobby kan opleveren.

Daytraders zijn geen vleesgeworden com-puters, maar wel beleggers die aandelen, afgeleide producten, vreemde valuta, …

kopen en verkopen. Ze mikken veelal op het nemen van posities om op korte, soms heel korte, termijn relatief kleine winsten te boeken op zeer regelmatige basis. De zelfstandige trader werkt van thuis, maar kan via het inter-net evengoed op het werk aan de slag om infor-matie en buikgevoel in concrete orders om te zetten.

INFORMATIEBRONNEN

We ontmoetten Michael, een daytrader die al sinds jaar en dag actief is in de beleg-gingswereld en bol staat van de oneliners. Michael beschikt niet over een peperdure Bloomberg-terminal (nvdr. 25 000 euro per terminal, zonder realtime koersinformatie). Hij vindt zijn informatie op financiële nieuws-zenders als CNBC en Bloomberg, de websites van Reuters of De Tijd of op websites die live

informatie geven over futureprijzen. Ook pers-berichten, contact met collega-traders, techni-sche analyses en analistenrapporten zijn een rijke bron van informatie, net als blogposts, nieuwsbrieven of gespecialiseerde fora.

Hij houdt ook een oog op de macro-economi-sche kalender, want sommige cijfers kunnen de markt gemakkelijk in beweging zetten. “The trend is your friend. But volatility is better”, lacht hij. “Dalende markten bieden interessantere opportuniteiten, omdat de trend dan sterker is.”

Daytraders nemen vaak en snel posities in, maar de portefeuille bestaat meestal wel uit een beperkt aantal posities. “Ik houd zelf maar een twintigtal aandelen scherp in de gaten. Meer kan je als privébelegger niet aan.”

Michael houdt sommige aandelen soms wel een jaar aan, maar handelt tussentijds in dat-zelfde aandeel via afgeleide producten. “Tra-ding along the assets.” Optiecontracten en Turbo’s zijn z’n favoriete speeltjes, maar ook CFD’s (nvdr. Contracts For Difference: twee partijen betalen elkaar het waardeverschil van een onderliggend product bij aan- en verkoop). “Van futures blijf ik weg, want ze zijn té duur. Turbo’s en opties gebruik ik vaak voor indexen en die durf ik langer bij te houden dan afge-leide producten op bijvoorbeeld aandelen.”

Door de hefbomen in dergelijke producten, worden posities maar zelden overnight aange-houden. Op dezelfde dag in- en uitstappen is de gewoonste zaak van de wereld. “Er kan sim-pelweg té veel gebeuren tussen de voormiddag op Wall Street en de opening van Europa een dag later. Soms neem ik overnight short posi-ties op een index, maar dat gaat nooit over meer dan tien procent van mijn totale posi-ties.” Geldt voor een daytrader ook dat bekend altijd wat meer bemind is? “Op Azië kan ik niet veel gaan zoeken: het is dan nacht én het ont-breekt me ook aan informatie.”

STRATEGIE

Het aanhouden van posities is een strikt neu-trale beslissing. Discipline is daarbij de sleutel tot succes. “Je mag nooit nadenken over de winst die je kan maken, maar je moet afgaan op je buikgevoel. Zit je mis, dan moet je ver-liesposities snel durven af te bouwen. You get rich by cutting your losses, not by running your longs.”

Investeringsbeslissingen zijn dan ook geba-seerd op ideeën, eerder dan op een voorop-gestelde periode, sector of koersdoel. Kleine winsten dragen de voorkeur, zelfs als de over-tuiging leeft dat er nog meer in zit. “Never regret the profit you make! Wie elke dag 200 euro kan verdienen, kan op het einde van de maand 4 000 euro opzij zetten. Daar doe ik het voor. Als een transactie me om vijf over negen al 500 euro oplevert, dan stop ik er vaak mee voor die dag.” Met winst of verlies nemen, een van de klassieke struikelblokken voor de meer voorzichtige belegger, heeft Michael geen enkel probleem. “Ik neem winst als ik winst heb. En verlies nemen is beter dan blijven zitten. Het geeft me weer cash die ik opnieuw kan beleggen.”

Maar lang niet alle dagen leveren evenveel ideeën op. De sterkte van de markt dicteert de activiteit en die levert de ene dag al wat meer ideeën op dan de andere. “Het gebeurt dat er wekenlang weinig te beleven valt en dan is de activiteit ook mager. De laatste weken van 2013 waren bijvoorbeeld slappe kost.”

Voor Michael is dat geen probleem. “Daytra-ding is mijn hobby, niet m’n job. Dat zou ook niet werken. De enige echte manier om een goede daytrader te zijn is als het niet moet. Het moet de kers op de taart zijn. Laten we eens kijken wat we uit de markt kunnen halen en zien of we van de opbrengst kunnen genieten. Veel traders stoppen na een aantal jaar omdat

The trend is your friend. But volatility is better.

You get rich by cutting your losses, not by running your longs.

ze niet consequent zijn in hun beslissingen of te veel risico lopen. Dat laatste is vaak het resultaat van de noodzaak om elke maand een zeker bedrag te willen verdienen. Neen, het moet een hobby zijn.”

DE PROFESSIONELE SPELERS

Soms zijn er ook momenten dat je als daytrader gewoon weinig ideeën hebt. Of dat de markt nauwelijks beweegt. Dan kan je terugvallen op klassieke procedures. Met speciale software kan een set van aandelen opgezocht worden die bijvoorbeeld dicht tegen hun hoogste peil van de voorbije 52 weken noteren, met minstens drie miljoen verhandelde aan-delen per dag en een minimumprijs van tien dollar. “Die markt is helemaal opgevreten door de professionele systemen van de beurshuizen. Zij spelen op winstmarges van 1 cent.” Dat sluit uiteraard niet uit dat er geen oppor-tuniteiten meer zijn, maar ze zijn iets moeilijker te vinden.

DE GOKKERS

Dat daytraders structureel winst maken door kleine opportuniteiten te benutten, lijkt haaks te staan op het principe dat de markt altijd gelijk heeft. “There is no such thing as a free lunch. En toch kan het, net omdat er vooral op speciale momenten wordt gemikt. Momenten met extra hoge volumes of met een plotse piek in volatiliteit. The trend is your friend, but beta is better. Hoe groter de potentiële koersschommelingen, hoe beter. Maar het is net op die momenten dat je moet durven te handelen. No guts, no glory!”

In de jungle van de daytraders lopen heel weinig vrouwen rond. Is dat toeval? “Natuurlijk niet. Mannen zijn gokkers. Daytraden is gokken en heeft niets te maken met het klassieke langetermijnbeleggen. Als ik bereid ben om duizend euro te winnen, moet ik ook bereid zijn om er duizend te verliezen.” Waarvan akte.

OP VAKANTIE HANDEL IK NOOIT

Bolero-beleggers die hun daytradercapaciteiten willen uittesten, kunnen dat in principe gemakkelijk via een watchlist. Papieren posities dus, zonder daarmee aan je eigen geld te raken. Een ideaal instrument om ideeën bij te houden en voeling te krijgen met beleggen tout court. “Dat is zo. Maar fi c-tieve daytrading is cerebrale masturbatie. Je handelt altijd anders met eigen geld dan met papiergeld. Als ik aan een wedstrijd deelneem om een wagen te winnen, dan neem ik volop onverantwoorde risico’s. Dat doe ik niet met m’n eigen geld.”

Staat de beurs dan nooit stil voor een daytrader? “Toch wel hoor. Met de winst die ik maak, geniet ik van het leven. Een vakantie of op stap gaan met de kinderen. Maar op vakantie handel ik nooit.” Waarvan eveneens akte.

Cumul

Vorig jaar zocht en vond de NMBS in ijltempo een vervanger voor Marc Descheemaecker. Herinnert u zich nog hoe minister van Economie Vande Lanotte een tsunami van verontwaardiging uit-

lokte met de opvallend vingervlugge nominatie van Jo Cornu als nieuwe spoorbons? Zo zou hij het advies van het headhuntersbureau aan zijn politiek geslepen laars gelapt hebben door de voorkeur te geven aan zijn al even politieke adresboek. De spoorbonden schreeuwden moord en brand over het gebrek aan de ooit zo broodnodige vereiste ervaring met sociaal overleg. Maar het waren vooral Cornus zitjes in de raden van bestuur van KBC, Agfa Gevaert en Belgacom en de daaraan ver-bonden brutovergoeding van 232 000 euro die een balk in het oog van opiniemakers bleek. “Gedaan met cumul”, bulderde het vanuit de vijf-tig tinten rood van de politieke coulissen. Onthutsend. De overtuiging heerst blijkbaar dat het combineren van meerdere functies de complete onmogelijkheid tot functioneren impliceert. De behoorlijk ondiploma-tische wijze waarop Cornu de kritiek riposteerde vanop een tropische luilekkerlocatie bleef me bij. In een no-nonsense stijl om duimen en vingers bij af te likken, wond Cornu er geen doekjes om: geen haar op zijn zakelijke hoofd dat eraan dacht om ook maar een van die mandaten op te geven. En terecht. Laat aandeelhouders van deze drie bedrijven oordelen over zijn al dan niet functioneren, niet opiniemakers of politici zonder kennis van zaken. Een verdict dat gebaseerd moet zijn op objec-tieve waardecreatie van het gevolgde industriële parcours in plaats van een nominaal loongetal. Geen loon naar werken dus, zonder dat werken naar waarde te schatten. De vertaling naar onder meer verloning is het exclusieve voorrecht van aandeelhouders, die daarmee het privilege én een krachtig wapen in handen hebben om op de komende jaarverga-deringen mee het verschil te maken. De overheid als verantwoordelijk meerderheidsaandeelhouder van bpost heeft dat privilege vertaald in een scherp vonnis. De waardecreatie van het jarenlange proces dat een log staatsapparaat omtoverde tot een moderne post- en pakjesbedeler werd gelijkgesteld met de noeste arbeid van een eerste minister die kromgebogen de taken “lintjesknippen” en “het geven van interviews” cumuleert. 290 000 euro. Voor allebei. Dat is het brutoloon waar minister van Overheidsbedrijven Labille bij zweert, ook al werd dat voor beursgenoteerde bedrijven opgekrikt tot 650 000 euro. Voor toen-malig bpost-topman Johnny Thijs was dat niveau karig genoeg om in december met een aangetekend schrijven vriendelijk te bedanken voor een functieverlenging. Zo bruin bakte Jo Cornu het niet, op voorwaarde natuurlijk dat hij mag blijven cumuleren. Kersvers Belgacom-topvrouw Dominique Leroy lijkt dezelfde mening toegedaan, maar zij is blijkbaar charmant genoeg om geen bakken cumulkritiek te oogsten. Meer nog, niet één opiniestuk maakte bezwaar tegen het combineren met haar zitje in de raad van bestuur van Lotus Bakeries. Ik ook niet, zolang ze maar naar behoren presteert. Aandeelhouders aller landen, verenigt u. Het seizoen van de jaarvergaderingen staat voor de deur en zo ook de mogelijkheid om af te rekenen met ondermaats presterende managers. Wik de waardecreatie en beschik met inzicht over het lot van de mana-gers. Doe het voor Johnny, die helaas niet langer de vruchten mag pluk-ken van het surplus aan gecreëerde waarde ten opzichte van heel wat andere beursgenoteerde ondernemingen.

TOM SIMONTS

Marktenspecialist Bolero, KBC Securities

@TSimonts

p Bent u zelf een daytrader? Neem dan zeker een kijkje naar de tutorial op pagina 34.

9

10

INDUSTRY WATCH

Slingeren tussen hoop en vreesDe financiële sector

De bankensector is in de voorbije twintig jaar ingrijpend veranderd. Heel wat nieuwe producten zagen het levenslicht, maar tegelijkertijd werd ook het toezicht op de sector veel strenger. Dat heeft niet kunnen verhinderen dat de “moeder der financiële crisissen” in 2007 diepe kraters in het bankenlandschap heeft geslagen. Begrippen als de Glass-Steagall Act, tobintaks, systeemrisico en stresstesten maakten hun opwachting en een verregaand controlesysteem moet nieuwe crises helpen voorkomen. De nieuwe spelregels hebben het rendement in de bankensector fors onder druk gezet en een diepgaande transformatie afgedwongen. Niettemin was de financiële sector in 2013 wel een van de best presterende sectoren in Europa. INDX lijst een aantal ontwikkelingen op en kijkt naar de uitdagingen en opportuniteiten van 2014.

De Grote Recessie zorgt er in 2007 en 2008 voor dat de kapitaalbasis van de Europese banken nagenoeg volledig

verdampt. Overheden moeten met omvang-rijke financieringspakketten te hulp schieten. Onder meer Fortis en Dexia in België en SNS Reaal in Nederland worden zelfs volledig gena-tionaliseerd. Om de concurrentie op het speel-veld eerlijk te houden, moeten de banken die overheidssteun krijgen een groot deel van hun activiteiten – zowel geografisch als in speci-fieke segmenten zoals vastgoed of valutahandel – afstoten. Daarenboven verplicht de Europese invoering van de Basel III-normen de banken om een veel groter deel van hun kapitaal opzij te zetten.

STRAK KEURSLIJF

Een aantal belangrijke maatregelen hebben de sector sinds 2007 tot ingrijpende veranderin-gen gedwongen.

pDe Glass-Steagall Act dwingt een strikt onderscheid af tussen zakenbanken (bv. Goldman Sachs, Merrill Lynch) en spaar-banken (bv. Argenta, Landbouwkrediet). Dat onderscheid moet beletten dat com-merciële banken via hun zakenbankafdeling gaan speculeren met de hen toevertrouwde spaargelden.

pDe invoering van een Europese tobintaks moet een rem zetten op speculatieve trans-acties met munten, aandelen, obligaties en derivaten. De timing en de omvang van de maatregel is nog onzeker, maar som-mige landen hebben op eigen houtje al een (gedeeltelijke) belasting ingevoerd.

pDe rol en de structuur van de toezichthou-ders werden grondig hervormd. In novem-ber 2013 werden op Europees niveau zoge-naamde stresstesten ingevoerd. Die asset quality reviews (zie inzet) moeten de trans-parantie drastisch verhogen en de focus richten op stabiliteit en groei.

pHet ‘keurmerk’ systeembank werd ingevoerd om te vermijden dat een bank in de proble-men kan komen na een faillissement van een grotere sectorgenoot. Dat domino-effect trad op na de val van zakenbank Lehman Brothers of bij de val van Fortis. Een sys-teembank (bv. ING of Deutsche Bank) krijgt extra toezicht én moet meer kapitaal opzij zetten dan niet-systeembanken.

VERTROUWEN EN BEURSKOERSEN HERSTELLEN

Vanaf november 2014 neemt de Europese Centrale Bank (ECB) de rol van Europese banktoezichthouder op zich. We verwachten in de komende maanden bijkomende beper-kende maatregelen. Tegen een achtergrond van almaar meer regels en vereisten rijst de vraag: kan er überhaupt nog gebankierd worden?

Hoewel het rendement op het ingezette kapitaal in vergelijking met 2005 fors terugviel (zie gra-fiek 1), de sector in een bijzonder strak keurslijf gedwongen werd en een veel groter deel van het eigen vermogen gereserveerd moet worden, presteerden de Europese banken (gemeten door de STOXX Europe Banks index) in 2013 zo’n 8,8% beter dan het Europese gemiddelde (zie grafiek 2). De toegenomen transparantie, een lager risicoprofiel en de gezonde kernactivi-teiten zijn beleggers duidelijk niet ontgaan.

MEER GROEI IN 2014?

De sector lijkt de crisis eindelijk te hebben uit-gezweet. De kapitaalbuffers zijn na jarenlange inspanningen weer opgebouwd en banken kunnen opnieuw beginnen te denken aan het uit-keren van een (hoger) dividend. De opklarende conjunctuurhemel en de betere vooruitzichten voor de winstgroei reflecteren zich ondertussen wel in een opgelopen waardering. De koers-boek-waardeverhouding (zie grafiek 3) schommelde in januari 2014 rond 1x, dubbel zo hoog als de 0,5x in het midden van de crisis. Beleggers zijn dus bereid om voor een aandeel evenveel te betalen als het equivalent in eigen vermogen.

11

60

80

100

120

140

160

180

60

80

100

120

140

160

180

Jan 09 Jan 10 Jan 11 Jan 12 Jan 13 Jan 14

STOXX Europe 600 Banks STOXX Europe 600

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

1.60

1.80

2.00

Feb 09 Feb 10 Feb 11 Feb 12 Feb 13 Feb 14

STOXX Europe 600 Banks

STOXX Europe 600

Rendement op eigen vermogen

Het rendement op eigen vermogen (Return on Equity of RoE in het Engels) is een maatstaf voor de winstgevendheid van de gelden die door de aan-deelhouders aan het bedrijf worden toevertrouwd. Het is de verhouding tussen het nettoresultaat en het eigen vermogen. Sinds 2005 is de ratio fors gedaald, deels omdat er meer eigen vermogen vereist is en deels omdat de winstgevendheid van de activiteiten zelf fors daalde. (zie grafiek 1)

Basel III

Set van internationale kapitaal- en liquiditeitseisen die de financiële weerbaarheid van banken en het vertrouwen in de sector moeten vergroten. De sol-vabiliteitsregels leggen systeembanken minimale kapitaaleisen en extra reservebuffers op, maar stellen vooral hogere eisen aan de hoeveelheid kapitaal die nodig is om de risicovolle activa af te dekken. Basel III omvat ook een aantal nieuwe liquiditeitsstandaarden.

Stresstesten Met de zogenaamde Asset Quality Reviews wil de ECB de stabiliteit van de banken in (gesimuleerde) crisisperiodes in kaart brengen. Tot en met novem-ber 2014 test de ECB 124 banken uit de eurozone op de schokbestendigheid van hun balansen en beoor-deelt ze hun activiteiten op hun onderlinge risico en kwaliteit. Het eigen vermogen van een bank moet in alle omstandigheden boven de minimumnorm van 8% van het balanstotaal blijven.

25%20%15%10%

5%0%

20122005

25%20%15%10%

5%0%

20122005

25%20%15%10%

5%0%

20122005

25%20%15%10%

5%0%

20122005

1. Ontwikkeling van het rendement op eigen vermogen bij vier Europese banken

2013STOXX Europe Banks: +26,54%STOXX Europe: +17,75% Verschil: +8,79%

2012STOXX Europe Banks: +11,98%STOXX Europe: +15,35% Verschil: -3,37%

180

160

140

120

100

80

60Feb

10Feb

09Feb

11Feb

12Feb

13Feb

14


2. Ontwikkeling van de bankenindex versus de brede markt

Feb 10

Feb 09

Feb 11

Feb 12

Feb 13

Feb 14

Feb 10 Feb 11 Feb 12 Feb 13 Feb 14

1.80

1.60

1.40

1.20

1.00

0.80

0.60

0.40

0.20

0.00


3. Ontwikkeling van de koers-boekwaardeverhouding

Bron: Thomson Reuters Datastream, gegevens per 4 februari 2014

12

HET GESPREK

13

Qrf is de enige bevak in België die zich concentreert op winkels in de kern van grote en regionale steden én het enige nieuwe vastgoedbedrijf dat in de loop van de voorbije jaren naar de beurs trok. Daar mag u gerust trots op zijn.

Zeg dat wel! Mijn partners en ik zijn de eersten die het aangedurfd hebben om na de financi-ele crisis van 2008 een bevak op te richten. We zijn de eersten die dat doen als dienstverlener naar de belegger, zonder zelf eigenaar van het vastgoed te zijn. En we zijn er als allereerste in geslaagd om in een periode van acht maanden zowel een accreditatiefile als een goedkeuring van het prospectus te krijgen. De beursnote-ring op 18 december 2013 was een orgelpunt in een lang proces en het luiden van de ope-ningsbel een ontlading.

Quares had toch al een aantal vast-goedfondsen? Waarom dan toch de stap naar de beurs?

Met Quares hadden we in België al gepio-nierd met enkele niet-beursgenoteerde vast-goedvennootschappen. Maar we hebben ook in 2007 beleggers moeten overtuigen van ons project. Dat heeft heel wat tijd en moeite gekost, maar wel met succes. Omdat de instap-drempel voor die ‘fondsen’ honderdduizend euro bedraagt en we particuliere beleggers de kans wilden geven om te participeren voor een veel kleiner bedrag, groeide in 2012 het idee om onze kennis en ervaring te bundelen in een beursgenoteerde bevak. Dat is dan Qrf gewor-den, een bevak die uitsluitend in winkelpan-den belegt.

Jullie focus op winkelvastgoed en jullie aanwezigheid in kleinere steden maakt van Qrf een vreemde eend in de bevakbijt. Waarom is investeren in winkelvastgoed interessant?

In het verleden werden bevaks meestal opge-richt door een grote vastgoedeigenaar op

Beursnotering als orgelpunt van de passie

zoek naar een fiscaal gunstig regime. Bij veel mensen die vandaag zo’n constructie zouden overwegen, speelt een belangrijke emotionele factor mee: ze zouden wel graag het fiscaal sta-tuut hebben, maar ze delen niet graag de aan-delen met andere mensen. Want dat betekent inspraak van anderen, van onafhankelijke partijen, van de FSMA, …

Van nul een bevak oprichten zonder zelf eige-naar te zijn van het vastgoed, zoals Quares heeft gedaan, is niet vanzelfsprekend, hoor. Want het gaat over een omvangrijke operatie die in grote mate afhankelijk is van prefinan-ciering. Er is geen enkele garantie op succes. Wij hebben zelf goede panden gezocht, zijn met de eigenaars rond de tafel gaan zitten en hebben die mensen overtuigd om mee in de bevak te stappen. Ook al konden we hen op dat moment geen garantie geven over de hoogte of de timing van het rendement. Maar we zijn er wel in geslaagd het eigen geloof in ons verhaal over te brengen. Met de financi-ele middelen en het vertrouwen van de markt op zak geloven we dat we onze groeiambities kunnen waarmaken.

Geen schrik dat jullie als pionier het pad effenen voor andere spelers? In welke mate kan de beursgang van Qrf andere partijen aanzetten om een bevak op te richten en actiever te worden op jullie markt?

Onze concurrenten zijn niet de grote verzeke-raars en pensioenfondsen die zich richten op panden van tien miljoen euro en meer. Wij zitten in het segment rond de 2,5 miljoen euro en investeren in winkelstraten die al decen-nia hun aantrekkelijkheid bewezen hebben. Want een winkelstraat blijft een winkelstraat.

Het is Valentijnsdag wanneer we Anneleen Desmyter, ceo van het sinds vorig jaar beursgenoteerde Qrf, ontmoeten op de hoofdzetel van de vastgoedbevak in Antwerpen Zuid. Een ideale locatie voor een gesprek met een ondernemersvrouw met wortels in ’t Stad, gebeten door vastgoedpromotie en -ontwikkeling en met een duidelijke visie op de toekomst. De pionier in winkelvastgoed blijkt al snel heel wat meer in haar mars te hebben dan een louter financiële bevak. Een gesprek met een visieontwikkelaar die cityplanning, shopping experience en rendement hoog in het vaandel draagt.

14

HET GESPREK

3% Henegouwen 2% West-Vlaanderen

2% Luxemburg

GEOGRAFISCHE SPREIDING VAN DE QRF-PORTEFEUILLE

48% Antwerpen

20% Luik

9% Limburg

9% Oost-Vlaanderen

7% Brussels

Hoofdstedelijk Gewest

Ook al is vastgoed onderhevig aan positieve en negatieve socio-economische ontwikke-lingen, de ligging blijft z’n waarde behouden. We kunnen het vertrek van een huurder ook relatief gemakkelijk opvangen zonder bijko-mende investeringen, terwijl kantoorgebou-wen die leeg komen te staan wel grote inves-teringen vereisen.

We concurreren eerder met privé-eigenaars. We maken het verschil door onze visie, profes-sionaliteit en langetermijnplanning. Daarom zijn we bijvoorbeeld maar heel beperkt op de Meir aanwezig. Het huurrendement bedraagt er maximaal 4 à 4,5 procent en dat is toch een stuk onder de 5,2% die wij in 2015 aan onze aandeelhouders willen uitkeren. We focussen dus op kleinere steden, waar de risicosprei-ding ook veel beter is. In Heist-op-den-Berg bedraagt de gemiddelde huurprijs 200 euro per vierkante meter tegenover 1 800 euro op de Meir. Voor een pand dat leeg staat op de Meir, kunnen er bij wijze van spreken negen leeg staan in een regionale stad.

Leegstand is niet goed voor een bevak. Maar dat is ook zo voor steden. Voelen jullie je betrokken bij stadsplanning?

We zijn daar heel actief mee bezig en vertalen de liefde voor de binnenstad in de aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Duurzaamheid gaat voor ons niet over zogenaamde “groene” gebouwen, want een winkelier laat een hele dag zijn deur openstaan en in de zomermaanden draait de airco op volle toeren. Wij zien duurzaamheid als investeren in de binnenstad, het verbete-ren van de mobiliteit en de mogelijkheid voor

mensen om zich te kunnen vestigen in de stad. Een oplossing voor de vele leegstaande gebou-wen is ook een meer duurzame oplossing dan de zoektocht naar groene gebouwen.

Qrf richt zich voornamelijk op de grotere ketens, omdat zij meer bereid zijn om een pand te huren, maar we bewaren wel een duidelijk en gezond evenwicht in de stad. Die troeven kunnen we volop uitspelen in steden die niet de omvang hebben van Antwerpen of Brussel. Daarom zijn we ook actief in steden zoals Mechelen, Sint-Truiden, Geraardsber-gen of Bergen.

Denkt u dat de visie van het “kleine” Qrf echt kan wegen op de stedelijke ontwikkeling?

Zeker. We onderhouden nauwe contacten met de overheden en delen onze visie op stedelijke ontwikkeling of het (her)positioneren van een stad in het retaillandschap. Of we geven ons idee over de beste strategie om de grote ketens of zelfstandige winkeliers te benaderen. De Mechelse winkeldriehoek is daar een mooi voorbeeld van. Dat concept was een goed idee, maar je moest die straten wel eerst correct positioneren; Bruul voor de ketens, Onze-Lie-ve-Vrouwstraat voor de zelfstandigen en de Ijzerenleen voor de luxewinkels. We zijn dus zeker ook cityplanners of stadsontwikkelaars. Met die visie en inspanningen willen we het verschil maken en de basis leggen waarop we het toekomstige rendement voor onze inves-teerders willen realiseren.

Naast het actieve stadsbeheer is er ook nog een urbanisatieproces waarbij steden zichzelf opwaarderen.

Hoe speelt dat in de kaart van Qrf?

Onze locatie midden in de stad is niet toe-vallig. De toekomst is aan de steden, zelfs als er van Qrf geen sprake zou zijn. Dat is te wijten aan de natuurlijke bevolkingsgroei: steden trekken immers weer meer mensen aan, zowel jong als oud. Anders dan bijvoor-beeld in baanwinkels of shoppingcenters gaan mensen op zoek naar een ‘experience’. Dat kan een winkelervaring zijn zoals bij Body Shop of Nespresso, maar in een stad gaat het veel verder dan dat. De combinatie van grote ketens zoals H&M, Zara of Kruidvat met klei-nere zelfstandige winkels zoals luxeboetieken vind je niet in een shoppingcenter. Ook het historische kader van een stad, de gebouwen, de typische cafeetjes, … maken het verschil tussen winkelen in Roeselare en winkelen in Antwerpen. De overheid heeft hierin een belangrijke rol. Om de stad leefbaar te maken en te houden is er een langetermijnvisie nodig en Qrf helpt hen daarbij. We willen het even-wicht tussen grote ketens en zelfstandige win-keliers bewaken, want anders dan in het door ketens gedomineerde Nederland is en blijft België een UNIZO-land.

Er wordt wel eens beweerd dat mensen vandaag “gaan kijken in de stad, maar kopen op hun pc”. Vormt e-commerce een bedreiging?

Voor bepaalde productcategorieën zoals tv’s is die impact duidelijk. Voor kleinere aan-kopen maken mensen eerst een selectie op het internet, maar ze willen het product nog wel zien en voelen in de winkel. E-commerce wordt volgens mij niet in de hand gewerkt door de mogelijk lagere prijs van een product

15

BELANGRIJKSTE HUURDERS VAN QRF

114,2 MILJOEN EURO PORTEFEUILLEGROOTTE

29 PANDEN IN PORTEFEUILLE

99,2% BEZETTINGSGRAAD PANDEN

5,2% DIVIDENDRENDEMENT (FY 2014) Bron: Qrf

TYPE WINKELPAND

66% binnenstedelijk

34% buitenstedelijk (baanwinkels)

Op basis van huurinkomsten

H&M 15,2%Jack&Jones, Vero Moda 7,5%Citroën 5,7%Standaard Boekhandel, Zeeman, Bart Smit, Blokker 4,3%Esprit 4,1%Rest (Vanden Borre, McDonald’s, Cool Cat, ...)

op het internet, maar eerder door de afwezig-heid van een uniek aanbod in de binnenstad. We moeten ons daar als consumenten tegen beschermen. Als we willen dat er in de bin-nenstad toffe winkeltjes zijn, moeten we die winkels ook het platform bieden om maxi-maal te slagen. Zelfs de onlinewinkels weten dat gemak alleen niet het verschil kan maken.

Heel wat online winkels richten trouwens showroomwinkels op in de binnenstad. Cool Blue heeft bijvoorbeeld ingezien dat mensen het nog altijd nodig hebben om het product te zien. Ook H&M verkoopt heel veel via het internet, maar ze zijn wel in de stad aanwe-zig. De pure internetwinkels hebben vandaag de wind in de zeilen, maar uiteindelijk zullen er maar enkele grote pure internetwinkels overblijven. Vergeet niet dat elke keten gebo-ren is omdat er ooit iemand een winkel heeft geopend en dat concept heeft gedupliceerd. Nu ja, er zullen altijd internetwinkels blijven bestaan, maar een stad zonder winkels lijkt me maar een somber vooruitzicht. We willen toch geen pintje via het internet bestellen?

U hebt met Qrf een duidelijke visie over stadsontwikkeling, consumentengedrag, e-commerce, … Waar komen jullie ideeën vandaan?

Ik durf gerust te zeggen dat we bij Qrf bestuur-ders in huis hebben die alle aspecten van de vastgoedmarkt beheersen. Onze voorzitter Inge Boets is jarenlang partner geweest bij Ernst&Young en was daar gespecialiseerd in risicobeheer en corporate governance. Jan Brouwers komt uit de financiële wereld en Frank De Moor is ceo van Macintosh Retail Group waar onder andere Brantano onder zit.

Naast een sterke raad van bestuur, hebben we ook een creativity team opgericht met trend-watcher Herman Konings, Saskia Schatteman en Tina Debo. Dat team moet uitgroeien tot een soort adviesorgaan om de ‘toekomst en visie’ vorm te geven, want Qrf is niet zomaar een bevak. We zijn visieontwikkelaars. Zo zullen we bijvoorbeeld het project Century Center bekijken. De gevel mag er dan misschien wat oud uitzien, maar vergeet niet: ‘het mooiste project is altijd datgene dat het beste rende-ment oplevert, niet het project met de mooiste voorgevel’. Strategisch ligt het uitstekend aan het Centraal Station en het moet zichzelf niet meer bewijzen, maar het heeft wel nood aan vernieuwing en een sterk verhaal. Het creati-vity team zal zich buigen over de vraag hoe we die vernieuwing kunnen brengen.

Kan er nog worden ondernomen in Vlaanderen?

Wij doen het alvast wel. En we blijven niet bij de pakken zitten. We willen onze visie blijven uitdragen en de grenzen blijven verleggen. We zijn dan ook ongelooflijk fier op het parcours dat we hebben afgelegd en daar willen we op blijven voortbouwen. De passie waarmee we

als ondernemers aan dit project werken, sti-muleert ons om ondernemerschap door te geven aan afstuderende jongeren. In België gebeurt dat te weinig. Het zijn wij die moeten ondernemen, niet een buitenlands bedrijf dat naar België komt. We moeten het hier maken en het uitdragen naar andere landen.

Ik roep de scholen op om het ondernemer-schap van onze kinderen te prikkelen en de Belgische overheden om in het lessenpakket meer aandacht te schenken aan het vak ‘onder-nemen’. Vandaag krijgen jongeren die nog maar net op de arbeidsmarkt komen kijken al zoveel aanbiedingen om in een bedrijf te gaan werken, inclusief bedrijfswagen, smartphone en pc zonder dat ze nog maar iets bewezen hebben… Is het niet jammer dat er niemand aan de schoolpoort staat die zegt: “Zou je niet overwegen om een eigen zaak op te starten?”

Welk advies hebt u nog voor de beginnende Vlaamse ondernemer?

Misschien moet ik mijn boodschap eerder naar de potentiële investeerders en financi-ele instellingen richten. Durf te investeren in mensen met goede ideeën. Zorg voor de nodige financiering en ondersteuning om hun groeiplannen waar te maken. Daarom vond ik de KBC-campagne “Het gat in de markt” zo geslaagd. Ik hoop dat die campagne nog een even geslaagd vervolg krijgt. Want we moeten echt proberen om de ervaring van onderne-mers door te geven aan jonge mensen.

We zijn een bevak, maar we zijn ook cityplanners.

16

ONZE CLIËNT VRAAGT

Wat u wilde weten… over uw beursorders

Marktorder? Limietorder? U moet niet alleen weten welk aandeel u wilt kopen of verkopen. Ook op het order-ticket zijn nog wel wat keuzes die u kunt maken. En natuurlijk wilt u als belegger dat uw order in de beste omstandigheden naar de beurs gaat. Voor deze editie van INDX verzamelen we de meest gestelde vragen rond orders.

Wat is het beschikbaar saldo?

Flexibiliteit is uiterst belangrijk voor be-leggers. Bij Bolero houden we dus niet alleen rekening met de cash op uw rekening voor uw beschikbaar saldo om orders te plaatsen. Standaard wordt ook 30% van de waarde van uw portefeuille meegeteld en uw open-staande orders worden nog van dit bedrag afgetrokken. Dankzij dit beschikbaar saldo moet u niet eerst geld overschrijven naar uw Bolero-rekening om een aandeel te kopen en riskeert u niet om opportuniteiten te missen.

Het beschikbaar saldo is geen vorm van ef-fectenkrediet, maar een flexibiliteit. Voordat uw order op de beurs afgerekend wordt (voor orders op Euronext is dat binnen de drie da-gen), moet u dus wel de nodige cash overge-schreven hebben. Anders komt u in debet te staan op uw rekening. Standaard telt 30% van de waarde van uw portefeuille mee voor uw beschikbaar saldo. Wilt u dat liever niet, laat het ons dan zeker weten via [email protected]

Waarom kan ik geen orders plaatsen in opties?

De optiemodule van Bolero is niet stan-daard geactiveerd. Als u in opties wilt han-delen, moet u eerst een optiecontract onder-tekenen. Dat document vindt u terug in het Documentcenter. Surf naar www.bolero.be, klik op het menu “Support” en kies vervol-gens het Documentcenter. Meer informatie over opties en de waarborgregeling bij Bolero leest u in onze optie informatiebrochure. Zo-dra we uw ingevulde en getekende optiecon-tract ontvangen, activeren we onmiddellijk de optiemodule.

Kan ik mijn orders laten afrekenen in een andere munt dan euro?

Als u een aandeel wilt kopen of verkopen dat niet in euro noteert, dan kunt u zelf op uw orderticket kiezen in welke munt uw or-der afgerekend moet worden. Dat doet u door de munt te kiezen in de keuzelijst bij het veld ‘Afrekenen in’. Zo omzeilt u mogelijk wissel-koersverlies.

Om een order in een andere munt af te rekenen, moet u wel eerst een rekening heb-ben in die munt. U kunt zelf eenvoudig een rekening in een andere munt aanmaken in het menu “Rekeningen”. U hebt bij Bolero de keuze uit maar liefst elf verschillende munten.

Welke geldigheid kan ik kiezen voor mijn order?

Bij Bolero kunt u kiezen voor een dagor-der of zelf een datum kiezen hoelang uw order geldig blijft. Bij een dagorder is het order gel-dig tot het einde van de beursdag. Als u zelf een datum instelt, kunt u zelfs een beursorder ingeven dat een jaar geldig blijft.

Kan ik mijn beursorder nog wijzigen?

U kunt de limiet of de geldigheid van een order zonder problemen wijzigen zonder het eerst te annuleren en een nieuw order te plaatsen. Zo verliest u uw positie in het orderboek niet! In het menu “Orders” vindt u uw orderboek terug met een overzicht van alle openstaande, geannuleerde en die dag uitgevoerde orders. Klik op de +/- knop voor het order dat u wilt wijzigen en kies de optie “Order wijzigen”. U past het order aan en be-vestigt nog even met uw digipass.

Hoe stel ik een orderbevestiging in?

Bij Bolero kunt u gratis een bevestiging per e-mail of sms krijgen als uw order is uitge-voerd. Deze service kunt u zelf instellen onder het menu “Instellingen” als u aanmeldt op de website.

Een vraag die u graag in de volgende INDX beantwoord wilt zien?

p Mail ze ons door naar [email protected]

17

Beleggen in grondstoffen: hoe doet u dat?Goud, zilver, cacao, koffie, … De interesse om in grondstoffen te beleggen is de voorbije jaren sterk toegenomen. Die stijgende populariteit ging gepaard met de opkomst van verschillende nieuwe beleggingsproducten. Daardoor werd het een stuk eenvoudiger om erin te beleggen, maar heel wat beleggers zien in dat enorme aanbod door de bomen het bos niet meer. In INDX proberen we klaarheid te scheppen met een basiscursus ’Beleggen in grondstoffen’

AANDELEN

Het universum van aandelen van grondstof-fengerelateerde bedrijven is heel divers, van producenten (bv. Rio Tinto, Barrick Gold, Vale) over verwerkende bedrijven (bv. Nyr-star, Sinopec, ArcelorMittal) tot leveranciers van ondersteunende producten en diensten (Fugro, Keppel, Halliburton).

Beleggers maken best een grondige analyse van het bedrijf waarin ze willen beleggen. Zo is een oliebedrijf niet alleen afhankelijk van de olieprijs, maar ook van raffinagemar-ges en eventuele successen in nieuwe explo-

ratie en ontginning. Of wie wilt beleggen in een gediversifieerd grondstoffenbedrijf zoals Rio Tinto dat in meer dan tien grondstoffen actief is, moet weten dat het bedrijf meer dan 90% van zijn winst uit een enkele grondstof (ijzererts) haalt. Voor bedrijven uit de grond-stoffensector, zeker voor mijngroepen, is het operationele risico hoger dan gemiddeld. Ook sociale onrust en geopolitieke spannin-gen kunnen de prestatie van een bedrijf sterk beïnvloeden.

GESPECIALISEERDE FONDSEN

Heel wat grote financiële instellingen bieden grondstoffenfondsen aan (bv. KBC Partici-pation Commodities, BlackRock World Gold Fund, …). Neem zeker de beleggingsstrategie van de fondsen onder de loep, want die kan sterk verschillen. Sommige fondsen beleggen alleen in bedrijven uit de mijnbouwsector, andere bespelen alleen het thema ‘energie’ of beleggen niet in aandelen maar in termijn-contracten, … De beleggingsstrategie bepaalt in grote mate het risicoprofiel van het fonds.

TRACKERS OF ETF’S

De waarde van een tracker of ETF volgt de prijsontwikkeling van de onderliggende grondstof. Sommige trackers ‘schaduwen’ de ontwikkeling van een mandje grondstoffen, een grondstoffenindex of een korf grondstof-fenaandelen.

Bij trackers waarvan de onderliggende waarde uit termijncontracten (futures) bestaat, is de prijsstructuur van de termijncontracten van belang. Als de einddatum van een termijn-contract nadert, wordt de positie ‘doorgerold’ naar de volgende contractmaand. Omdat het

nieuwe contract duurder of goedkoper is dan het vorige ontstaat een zogenaamd rolrende-ment of roll yield. Grondstoffen in contango – termijncontracten met een latere datum zijn duurder – leveren een negatief rendement op. Bij backwardation geldt het omgekeerde: ter-mijncontracten met een latere einddatum zijn goedkoper. Sommige uitgevers van trackers beleggen daarom in meerdere termijncon-tracten met een verschillende afloopdatum.

HEFBOOMPRODUCTEN

Bij hefboomproducten, zoals de Turbo’s van ABN AMRO, die een grondstof of grondstof-fenmandje als onderliggende waarde hebben, wordt een deel van de inleg gefinancierd door de financiële instelling die het product uit-geeft en een (kleiner) deel door de beleggers. Die beursproducten kunnen zo een grote ‘hef-boom’ realiseren. Hefboomproducten onder-gaan de dynamiek die ook voor trackers geldt (contango, backwardation). Beleggers die in hefboomproducten willen beleggen, moeten de werking en de risico’s ervan goed begrijpen.

p In onze Beurs bij ’t Ontbijt vindt u elke dag een uitgebreid overzicht van de belangrijkste grondstoffenprijzen.

FOCUS OP GRONDSTOFFEN

Koen Lauwers is als onafhankelijk financieel analist gespecialiseerd in goud en grondstoffen. Hij zorgt regelmatig voor grondstoffenbijdrages in de Bolero-nieuwsbrieven Beurs bij ’t Ontbijt/Lunch.

18

De Bolero-administratie heeft een aantal razend drukke maanden achter de rug. De negen medewerkers kregen heel wat aanvragen voor nieuwe Bolero-rekeningen te verwerken. Ze helpen nieuwe en bestaande Bolero-cliënten ook met hun vragen over hun rekening of over hun persoonlijke gegevens. Aan INDX vertellen ze wat vijfsterrenklantenservice voor hen betekent.

Bolero Administratie

Vijfsterrenservice

19

GESPOT

DIRK AGTEN

Op de werkvloer wordt het team wel eens lachend “Dirk en zijn harem” of “Dirk & The Ladies” genoemd, maar ik ben heel trots op mijn acht teamleden. Samen streven we stuk voor stuk naar een vijfsterrenservice.

NAÏMA GHARMAOUI

Een vijfsterrenservice is ons doel. We proberen altijd correct en zo snel mogelijk in te spelen op de vragen en de wensen van de cliënt. Ook voor de KBC-kantoren zijn we het eerste aanspreekpunt.

KIRSTEN DENIL

We vinden het heel belangrijk onze cliënten een zo uitgebreid mogelijke service te bieden. We werken er continu aan om die nog te verbeteren.

SOFIE VERLINDEN

We zijn een jong en fl exibel team dat absoluut ver afstaat van een saaie administratieve afdeling. Wij staan elke dag in nauw contact met de Sales om zo de meest cliëntgerichte aanpak te bieden.

KAREN ACKE

Een eerste indruk is ontzettend belangrijk. Daarom doen we er alles aan om ervoor te zorgen dat een belegger snel en effi ciënt een Bolero-rekening kan openen. We informeren de cliënt altijd over de volgende stappen van het proces.

CATHY LESOIL

Een grondige kennis van de fi scaliteit is essentieel. Om attesten voor de vermindering van dubbelbelasting correct te verwerken bijvoorbeeld.

Cliënten vragen ons soms waarom we voor de wijziging van hun e-mailadres altijd een offi ciële handtekening vragen. Als we hen erop wijzen dat we heel wat persoonlijke rekeninginformatie per e-mail sturen, begrijpen ze wel waarom we veiligheid zo belangrijk vinden. Dirk Agten

LINDSAY SAEGERMANS

Inlevingsvermogen, daar draait het bij ons om. We krijgen vragen van heel verschillende cliënten in heel verschillende situaties. Wij proberen altijd om correcte informatie op een begrijpelijke manier over te brengen. Dat zorgt voor een positieve ervaring en een tevreden cliënt.

CRISELDA OCRAY

In de voorbije maanden hebben we heel wat Bolero-infopakketten verstuurd. We zijn ervan overtuigd dat we onze nieuwe cliënten daarmee de best mogelijke start geven.

ANNICK SCHEERS

Ons takenpakket is enorm uitgebreid. We helpen cliënten onder andere bij het uitvoeren van een overschrijving of een transfer van eff ecten. We doen dat telkens met enthousiasme, ook al kunnen ze veel van die zaken via de Bolero-website ook zelf doen.

20

ACHTER DE BEURSSCHERMEN

Iconische merken op de beursINDX schetst het portret van vijf beursgenoteerde bedrijven met een iconisch merk in portefeuille

UGGUGG laarzen herkent u aan de dikke schapenvacht aan de binnen-kant en een zachte, gekleurde stof aan de buitenkant. In Australië en Nieuw-Zeeland worden ze al sinds de jaren 1960 vooral door surfers gedragen, maar vanaf eind 1990 worden ze ook in de rest van de wereld populair als beroemdheden zoals Sarah Jessica Parker ze in het openbaar beginnen te dragen. De spectaculaire omzetgroei legt moederbedrijf Deckers Outdoor Corporation geen windereien. Het aandeel stijgt van ongeveer 1,5 dollar in het be-gin van 2000 tot meer dan 85 dollar eind vorig jaar. De vraag is of het succes van de schapen-vachtschoenen nog een lang leven beschoren is dan wel of de hype op zijn laatste voeten loopt. Afwachten dus of de teenslippers en zomerschoenen het succes kunnen bestendigen.

LamborghiniLamborghini is een ronkende naam met al even ronkende moto-ren. Het merk wordt rond 1963 opgericht door de Italiaan Ferruccio Lamborghini. Hij had een fortuin vergaard met het maken van land-bouwtractoren. De eerste Lamborghini sportwagen (350 GTV) krijgt een radiatorembleem van een aanvallende stier mee. Sindsdien meet die zich met het steigerende Ferrari-paard. De iconische stier vond in de voorbije jaren onderdak bij onder meer Chrysler (1987) en het Indonesische MegaTech (1994), maar staat sinds 1998 – na de ver-koop aan Audi voor een bedrag van 110 miljoen dollar – in de Volks-wagenstal. De Duitse autobouwer neemt rond die tijd ook de merken Bentley en Bugatti over. Vandaag zijn de VS de grootste afzetmarkt voor Lamborghini.

Volkswagen AG VOW

Deckers Outdoor Corporation DECK

THUISBASIS Verenigde Staten

MARKTKAPITALISATIE 2,59 miljard USD

KOERS-WINSTVERHOUDING 2014 16,1

DIVIDENDRENDEMENT -

THUISBASIS Duitsland

MARKTKAPITALISATIE 92,56 miljard EUR


DIVIDENDRENDEMENT 2,6%

Gegevens bedrijven per 21 januari 2014

21

Beiersdorf AG BEI

ZaraZara wordt in 1975 opgericht door de Spanjaard Amancio Ortega Gaona. Hij start in 1963 met de productie en verkoop van badjassen en bouwt zijn onderneming sindsdien met succes uit tot een interna-tionale kledingketen. Zara heeft meer dan 1 800 winkels in 86 lan-den. Zevenentwintig daarvan staan in België. Zara is eigendom van de Spaanse modegigant Inditex. Dat heeft ook merken als Massimo Dutti, Pull & Bear, Stradivarius en Bershka in de portefeuille. Inditex is beursgenoteerd, maar Gaona heeft nog altijd 59% van de aandelen in handen. Zakenblad Forbes schat zijn vermogen op een slordige 57 miljard dollar. Hij is daarmee de rijkste man van Spanje en de op twee na rijkste persoon ter wereld.

NiveaDe Duitse dermatoloog Carl Paul Beiersdorf verkoopt zijn bedrijf in 1890 aan Oscar Troplowitz. Die ontwikkelt in 1909 de La-bello lipbalsem en start in 1911 met de ver-koop van Nivea. Het is het allereerste pro-duct waarin olie en water gebonden worden. De naam Nivea is afgeleid van het Latijnse woord voor sneeuwwit. Sinds 1925 wordt Nivea in het gekende blauwe doosje met witte letters verkocht. In 2011 werden zo’n 153 miljoen doosjes Nivea verkocht in meer dan 200 landen. Beiersdorf noteert al sinds 1929 op de beurs. In de voorbije twintig jaar leverde het aandeel een rendement op van 961%, goed voor een jaargemiddelde van +48%.

DuracellIn 1920 richten wetenschapper Samuel Ruben en zakenman Philip Rogers Mallo-

ry samen PR Mallory op. Jarenlang produ-ceren ze vooral kwikcellen voor militair gebruik om de zink-luchtbatterijen die toen werden ge-bruikt, te vervangen. Het kleine AAA-formaat dat we vandaag ook nog kennen, wordt in 1950

ontwikkeld omdat Kodak camera’s met ingebouwde fl itser op de markt brengt. Het merk Duracell – afkorting van Durable Cell – ont-staat pas in 1974. PR Mallory wordt in 1978 overgenomen door Dart Industries dat in 1980 met Kraft fuseert. Investeringsmaatschappij KKR koopt Duracell in 1988 en brengt het bedrijf in 1989 naar de markt. Het wordt in 1996 overgenomen door Gillette, dat sinds 2005 een onderdeel is van Procter & Gamble. Over een geladen verleden gesproken.

Procter & Gamble PG

Inditex ITX

THUISBASIS Verenigde Staten

MARKTKAPITALISATIE 217,13 miljard USD



THUISBASIS Duitsland




THUISBASIS Spanje




22

TIMELINE

Dit is 2013/2014 ... in woord en beeld

3 OKTOBER

Bolero schrapt het bewaarloon.

1 OKTOBER

De “shutdown” van de Amerikaanse overheid is een feit.

7 NOVEMBER

Twitter stijgt op zijn eerste handelsdag met 73% tot 44,9 dollar. 15 NOVEMBER

Didier Bellens wordt ontslagen als ceo van Belgacom.

21 NOVEMBER

Dow Jones sluit voor de eerste keer boven 16 000 punten.

28 NOVEMBER

Bois Sauvage koopt Fortis-proces af voor 9 miljoen euro.

11 DECEMBER

Zalando bereidt een beursgang voor.

23 DECEMBER

bpost ceo Johnny Thijs verlengt zijn mandaat niet.

8 JANUARI

KBC betaalt tweede schijf overheidssteun versneld terug aan de Vlaamse overheid.

beursgang voor.

13 NOVEMBER

Mobistar, Belgacom en Base verwerven een 4G-licentie.

Warm najaar zet ijsheiligen op non-actief tot Valentijn

23

4 SEPTEMBER

Microsoft neemt de telefonieafdeling van Nokia over.

20 SEPTEMBER

Ackermans & van Haaren grijpt de macht bij baggeraar DEME.

21 SEPTEMBER

Jo Cornu wordt benoemd tot nieuwe ceo van NMBS.

9 OKTOBER

Obama draagt Janet Yellen voor als eerste topvrouw van de Federal Reserve ooit.

18 OKTOBER

Google klimt boven de 1 000 dollar.

12 SEPTEMBER

Verizon tekent voor de grootste uitgifte van een bedrijfsobligatie ooit (49 miljard USD).

23 OKTOBER

Apples ceo Tim Cook stelt de iPad Air voor.

2 NOVEMBER

Het medialandschap wordt opgeschrikt door de verkoop van Sanoma België.

17 JANUARI

Telenet aast op belang in tv-zenders Vier en Vijf en zou 900 miljoen euro veil hebben voor Belgische voetbalrechten.

29 JANUARI

Turkse centrale bank verhoogt rente van 4,5 naar 10% om de val van de Turkse lira te stoppen.

Microsoft neemt de telefonieafdeling

14 JANUARI

FSMA waarschuwt voor de gevaren van bitcoin.

23 JANUARI

Delhaize schiet 7,5% hoger na beter dan verwachte jaarcijfers.

4 FEBRUARI

Satya Nadella is de nieuwe ceo van Microsoft.

10 FEBRUARI

Bitcoin keldert door softwareperikelen.

nieuwe ceo van NMBS.

Obama draagt Janet Yellen voor als eerste topvrouw van

Ackermans & van Haaren

24

BOEK IN DE KIJKER

The everything store: Jeff Bezos and the age of Amazon werd door de Financial Times en Goldman Sachs verkozen tot Business Book van 2013. Helemaal terecht, als u het mij vraagt. Auteur Brad Stone geeft de lezer een rijk inzicht in het bedrijf dat een revolutie veroorzaakte in de wereld van de boekendistributie, maar dat door de jaren heen uitgroeide tot veel meer dan zomaar een online boekenwinkel.

Jeff Bezos is de charismatische topman van Amazon.com en zelf een gepassio-neerde boekenverslinder. Hij heeft een voorkeur voor managementliteratuur

zoals ‘The Innovator’s Dilemma’ van Christen-sen en ‘Good to Great’ van managementgoeroe Jim Collins. Zijn passie voor boeken en tome-loze “energie om te ondernemen” leidden in 1994 tot de oprichting van Amazon.com. Zoals zoveel internet-opstartbedrijven werd ook Amazon.com boven de doopvont gehouden in een garage. Ik leerde onder meer dat de online boekenwinkel wel degelijk genoemd is naar de Amazone, de langste rivier ter wereld. Interne projecten bij Amazon refereren nog vaak naar een van de vele zijrivieren van de Amazone.

Op basis van zijn gesprekken met Jeff Bezos en talloze (ex-)werknemers van Amazon.com schetst Brad Stone een fascinerend portret van

het bedrijf: het ontstaan in 1994, de beursgang in 1997, de talloze ups en downs, de verschil-lende ‘petites histoires’, … De auteur wijdt ook heel wat pagina’s aan de persoon Jeff Bezos, met zijn kenmerkende luide en opval-lende lach, maar ook diens immense ambitie en aanstekelijke energie. Zonder al te lang stil te staan bij zijn kinderjaren komen we te weten dat Bezos – net als andere legendarische ‘ondernemers’ zoals Steve Jobs van Apple en Larry Ellison van Oracle – enig kind was en een stiefvader had. Hij drijft zichzelf, maar ook anderen altijd tot het uiterste en verwacht een maximale inzet en toewijding van al zijn mede-werkers.

Anno 2014 is Amazon.com een van de bekend-ste internationale merken, maar dat is lang niet altijd zo geweest. Het barsten van de internet-zeepbel in 2000 leidde tot een ongekend hoog personeelsverloop bij Amazon in de periode 2001-2003. De aandelenkoers gedroeg zich als een op hol geslagen jojo en van investeerders-vertrouwen was er nauwelijks sprake. Dat Bar-ron’s toen het beruchte ‘Amazon.bomb’ arti-kel (zie inzet) publiceerde mag niet verbazen, maar dat het magazine Amazon tien jaar later het etiket ‘The World’s Best Retailer’ opkleefde is dat des te meer.

Zoals de rivier, dijde het ‘rijk’ van Amazon.com ook uit met talrijke zijtakken, een voort-durend groeiend aantal klanten, een verbluf-fende uitbreiding van het productengamma, … Het boek beschrijft hoe Jeff Bezos de vol-ledige manier van zakendoen in de boeken-industrie hertekende, tot spijt van een groot aantal klassieke boekenwinkels die tot over de rand van het faillissement gedwongen werden. Ook de ontwikkeling van de ‘Kindle’, een digitaal leessysteem of e-reader, is aan hem te danken. Bezos hertekende daarmee de

The everything store: Jeff Bezos and the age of Amazon – Brad Stone

Amazon A never-ending story?

25

manier waarop boeken worden gelezen. ‘The Everything Store’ verwijst tot slot vooral naar het uitgebreide productaan-bod van Amazon.com. Dat omvat van-daag naast boeken, ook cd’s, dvd’s, kleren, schoenen, voeding, ... De relatie tussen de internet- en traditionele spelers (boeken-winkels, bankkantoren, warenhuizen, …) is als een constant spanningsveld door-heen het hele boek aanwezig.

“De klant is koning” en “De langetermijn-visie primeert op de kortetermijnwinst”: Jeff Bezos’ twee fundamentele manage-mentvisies worden met talloze voorbeel-den geïllustreerd. Zo gaat de legende dat de klant altijd een lege stoel voorbehouden krijgt bij vergaderingen. Dat volume en aantal klanten primeren boven de netto-winst weerspiegelt zich in de winstcijfers van Amazon.com die pas na acht jaar in zwarte inkt werden opgetekend.

Het boek is doorspekt met kleine en grote verhalen: de voortdurende zoektocht en uitbouw van distributiecenters (de fameuze FCs of Fulfi llment Centers die door heel wat topmensen van Walmart mee werden ontworpen), de talloze over-names, een gedetailleerde beschrijving van het Kindle-project dat drie jaar in beslag nam, … Ook de moeilijke – en uiteindelijk op niets uitdraaiende – relaties met grote kleinhandelaars zoals Target, Toys“R”Us of Benefi t Cosmetics worden in geuren en kleuren beschreven.

Als belegger ben ik uiteraard ook geboeid door het aandeel Amazon.com. In de eerste editie van INDX bespraken we enkele lessen van superbelegger Warren Buff et: beleg alleen in aandelen waar je

iets van kent. Voor lezers die geen gebrui-ker zijn van het Amazon platform, biedt dit boek daarom een unieke gelegenheid om er alles over te weten te komen. Het boek is onder meer te koop bij – of wat dacht u – Amazon.com en krijgt er een score van 4,3 op 5 op basis van zo’n 265 beoordelingen. Negen personen geven het boek slechts een ster, waaronder MacKenzie Bezos uit Seattle. De vrouw van …

BART VANHAEREN

General Manager Bolero, KBC Securities

@VanhaerenBart

Ontwikkeling van de aandelenkoers van Amazon.com sinds de beursgang in 1997

versus S&P 500 beursindex.

Bron: Thomson Reuters Datastream

Barron’s over Amazon in 1999

Amazon begint meer en meer op een traditionele retailer te lijken, compleet met een duur netwerk van overvolle opslagplaatsen. Dit jaar heeft Amazon al twee loodsen gekocht in Kentucky en huurt het gebouwen in Nevada en Kansas, bovenop de bestaande sites in Seattle en Delaware. Amazon koopt met andere woorden heel wat dure stenen; dat is net wat de kosten van traditionele retailers de hoogte in jaagt …


Vandaag zou wel eens de kans kunnen zijn om aandelen van Amazon.com aan uw winkelwagentje toe te voegen […]. Het aandeel is aantrekkelijk want de retailer trekt zelf slimme kopers aan. Die willen geen benzine verspillen terwijl ze op zoek zijn naar een parkeerplaats bij een reusachtige shopping mall; ze vinden er zowat alles – van gigantische tv’s over de romans van Elmore Leonard tot wegwerpscheermesjes – tegen aantrekkelijke prijzen. Bovendien lijken al die spullen ook nog eens tijdig geleverd te worden.

woorden heel wat dure stenen; dat is net wat de kosten van traditionele retailers de hoogte in jaagt …


zijn om aandelen van Amazon.com aan uw winkelwagentje toe te voegen […]. Het aandeel is aantrekkelijk want de retailer trekt zelf slimme kopers aan. Die willen geen benzine verspillen terwijl ze op zoek zijn naar een parkeerplaats bij een reusachtige shopping mall; ze vinden er zowat alles – van gigantische tv’s over de romans van Elmore Leonard tot wegwerpscheermesjes – tegen aantrekkelijke prijzen. Bovendien lijken al die spullen ook nog eens tijdig geleverd te worden.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013

450

400

350

300

250

200

150

100

50

01997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013

Amazon.com

S&P 500

26

DE SPECIALIST

Living in the fast lane De KBC-obligatiedesk

We zijn de tussenpersoon tussen enerzijds de uitgever of emittent en anderzijds de beleggers in de markt. We regelen het spel van

aan- en verkoop. Dat doen we zowel voor obli-gaties die nieuw worden uitgegeven als voor bestaande obligaties op de secundaire markt. Daarnaast zoeken we voor institutionele cliën-ten zoals pensioenfondsen opportuniteiten in de markt en dat gaat dan veel verder dan obli-gaties. We kunnen hen ook oplossingen met bijvoorbeeld afgeleide producten aanbieden.

Werken jullie vooral voor Belgische spelers?

De bedrijven die bij ons aankloppen zijn niet alleen Belgische bedrijven, maar ze hebben meestal wel een link met België. Ze kiezen voor ons omdat ze weten dat KBC meer affi-niteit heeft met de Belgische bedrijven, de bedrijfscultuur, de manier waarop het bedrijf hier is gegroeid. België is tenslotte onze thuis-markt. Ook institutionele beleggers appreci-eren onze kennis van en ervaring op de Bel-gische markt. Over aandelen wordt wel eens gezegd dat je alleen mag beleggen in bedrij-ven die je zelf kent, voor bedrijfsobligaties geldt dat eigenlijk ook. Zowel voor de emit-tent als voor de beleggers is een partner die zijn thuismarkt op z’n duimpje kent de meest ideale tussenpersoon.

In welke mate kan KBC concurreren met de grote Angelsaksische jongens

als J.P. Morgan en Morgan Stanley op het vlak van nieuwe producten?

KBC is natuurlijk maar een relatief klein team in het wereldwijde circuit. Maar dat betekent natuurlijk niet dat we ons laten wegdrummen. We rijden niet in koppositie, maar volgen zeker in de slipstream van de grote teams. We proberen altijd zo snel mogelijk mee te zijn met de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van producten of strategieën. Onze uitdaging bestaat erin om die vernieuwende trends ook in de Belgische markt te introduceren. We sleutelen continu aan de motor, stellen de ophanging hier en daar wat bij, testen een nieuw soort banden uit, … Mijn grootste bezorgdheid is dat we die marktontwikkelin-gen zouden missen. Ze bieden meer waarde voor ons, maar ook voor onze cliënten.

Komen bedrijven rechtstreeks bij jullie aankloppen als ze een lening in de markt willen plaatsen?

Meestal wordt zo’n dossier door de afdeling Corporate Banking en de uitgiftedesk van KBC aangereikt. Een bedrijf is op zoek naar financiering en een van de opties is dan bij-voorbeeld het uitgeven van een bedrijfsobli-gatie. Onze taak bestaat er dan in om de uit-gever van de obligatie en de kopers bij elkaar te brengen. Er zijn wel wat testritjes nodig om na te gaan of de markt interesse heeft voor een obligatie van zo’n bedrijf en de verwach-tingen tussen vraag en aanbod af te stemmen.

Soms neemt een bedrijf ook rechtstreeks con-tact met ons op. Dan worden we vroeger in het proces betrokken. De emittent wil ‘voelen’ of zijn lening verkocht kan worden en aan welke voorwaarden. Dat is leuk, want dan doe je aan verkoop langs twee kanten: je moet je investeerders ‘verkopen’ aan je emittent en omgekeerd.

Hoe ziet een doorsnee dag op de obligatiedesk van KBC eruit?

Als er geen emissie gepland staat, verloopt de dag wat rustiger. Dan nemen we de tijd om de vorige emissies te bespreken, maar ook om na te denken over de toekomst, onze strategie, ... Zo’n dagen van reflectie leveren vaak de beste en meest innovatieve ideeën op. De dagen waarop we een obligatielening in de markt moeten plaatsen, zijn wel wat te vergelijken met een F1-wedstrijd. In de dagen vooraf hebben de testritten al heel wat informatie opgeleverd. We leggen ons oor te luisteren in de markt, kijken wat de voorwaarden van ver-gelijkbare obligaties zijn, maar we bellen ook onze contacten en cliënten om te polsen naar hun interesse en verwachtingen. Zo kunnen we nog wat aan onze bolide sleutelen om de obligatie tegen de beste voorwaarden naar de markt te brengen. Maar uiteindelijk speelt op de dag van de emissie nog altijd het spel van vraag en aanbod.

Om negen uur zit iedereen klaar voor de race. Alle gegevens en instellingen staan correct,

Belgische bedrijven hebben in 2013 voor een recordbedrag bedrijfsobligaties uitgegeven. Met veel succes bij de beleggers, want vaak werd de emissie al vervroegd na een dag afgesloten. KBC was bij heel wat van die emissies (La Lorraine, Vranken-Pommery, UCB, …) betrokken partij. We hadden een gesprek met Alexander Lehmann, hoofd van de afdeling KBC Institutional Sales over een wereld vol adrenaline, testritten en ronkende motoren.

27

Alexander Lehmannpbegon zijn loopbaan meer dan twintig jaar geleden bij de zakenbanken J.P. Morgan

en Morgan Stanley. Ondertussen werkt hij al vijftien jaar voor KBC. Hij staat er aan het hoofd van Institutional Sales. Dat team staat in voor de handel in overheids- en bedrijfsobligaties, afgeleide producten (derivaten), gestructureerde producten en aandelen. Het doet dat voor interne cliënten (bv. KBC Private Banking, KBC Verzekeringen, …), maar ook voor externe cliënten zoals de Vlaamse overheid, andere financiële instellingen, pensioenfondsen, … Het team is ook betrokken bij nieuwe obligatie-uitgiftes, vastgoeddeals of beursintroducties.

de klantenlijsten en e-mails zijn voorbereid, de Bloomberg-terminals staan te ronken, … Zodra het licht op groen springt, beginnen we met z’n allen cliënten te bellen en orders te registreren. Terwijl we aan de telefoon hangen, kunnen er tegelijkertijd nog dertig chatsessies openstaan. Ook de emittent luis-tert mee via de wedstrijdradio, hij wil uiter-aard voortdurend op de hoogte blijven van het wedstrijdverloop.

We rijden tijdens een emissie allemaal voor hetzelfde team en met dezelfde wagen, maar tijdens de dag is er toch sprake van een soort interne, gezonde concurrentie. We zorgen er natuurlijk voor dat we elkaar niet van de baan rijden. De concurrentie met eventuele andere banken die een plaatsing mee begeleiden, is uiteraard ook een drijfveer om tot het uiterste te gaan.

Je had het net over chat, Bloomberg terminals, nieuwe technologieën die hun intrede hebben gedaan in de marktenzaal. Zijn er in de marktenzaal nog dingen veranderd in de voorbije jaren?

Technologie speelt een belangrijke rol in de marktenzaal. In de voorbije jaren zijn onze hulpmiddelen alleen maar krachtiger en performanter geworden. Maar een slechte piloot kan zelfs met de beste wagen geen race winnen. In het begin van de jaren 2000 was iedereen ervan overtuigd dat high frequency trading, computers en allerlei wiskundige modellen onze job als trader op termijn over-bodig zouden maken. De crisis vanaf 2008 heeft dat veranderd. De trader en de men-selijke factor zijn weer een stuk belangrij-ker geworden en de technologie is nu weer gewoon een hulpmiddel om ons werk te kunnen doen.

De carrière van een gemiddelde Formule 1-piloot duurt meestal maar een paar jaar. Wie rijdt er allemaal in jouw team?

Zelf rij ik al meer dan 20 jaar mee in het cir-cuit waarvan vijftien jaar voor KBC. De andere teamleden hebben zeven tot vijftien jaar erva-ring op de obligatiedesk. Dat is relatief lang. Omdat we ook allemaal verschillende functies binnen KBC hebben uitgeoefend, kunnen we terugvallen op een brede kennis van markten en

producten, in ieder geval veel ruimer dan alleen obligaties. Daardoor kunnen we onze cliënten een totaaloplossing aanbieden die ruimer kan zijn dan een pure obligatieoplossing.

Je hebt in de marktenzaal niet alleen de nodige financieel-economische bagage nodig, maar je moet ook over een flinke dosis psy-chologisch inzicht beschikken. Psychologie en menselijk (kudde)gedrag spelen nu eenmaal een belangrijke rol op de financiële markten. Rendement is nooit wiskundig te voorspellen. Patronen en structuren zijn belangrijk, maar er is ook altijd het element chaos en onvoor-spelbaarheid. Het is dus geen plek voor mensen met een puur wiskundige ingesteld-heid; burgerlijke ingenieurs zal je hier dus niet vaak of niet lang zien rondlopen.

Hoe lang denk jij nog mee te draaien in het circuit? En wat verwacht je van het komende jaar?

Ik hoop dat 2014 even goed mag zijn als het uitzonderlijke 2013 en dat we erin slagen om KBC nog meer op de kaart te zetten als betrouwbare partner voor bedrijven. Ik kom in ieder geval nog elke dag met plezier naar het werk. Zolang ik het gevoel heb dat we blijven groeien en dat ik het tempo zelf nog kan volgen, hoop ik dat nog enkele jaren vol te kunnen houden. “More of the same” dus en ervoor zorgen dat we de volgende trend niet missen.

De dag van een obligatie-emissie kan je gerust vergelijken met een F1-wedstrijd.

28

Het aandeel van online aankopen tegenover het traditionele winkelen neemt elk jaar toe. Ook Belgen kopen steeds meer producten en diensten op het internet en geven er ook almaar meer geld aan uit. In Europa alleen al zijn naar schatting twee miljoen banen direct en indirect afhankelijk van de groeiende e-commerce industrie. We brengen in kaart welke bedrijven zoal betrokken zijn …

€ 890 miljard

Europa

€ 311,6 mld.

Rest van de wereld € 52,9 mld.

Noord-Amerika

€ 292,2 mld.

OMZET WERELDWIJD

Azië/Oceanië

€ 227,8 mld.

2011

130€

2012

163€

2013

170€

HOEVEEL WORDT ERMAANDELIJKS GEMIDDELDUITGEGEVEN?

WELKE NIEUWE PRODUCTENWORDEN GEKOCHT?Van alle online kopers koopt …

KLEDING & SCHOENEN

BOEKEN

HOTELS / OVERNACHTINGEN

TELECOM

ELEKTRONICA

ONLINE SHOP ONLINE BETAALPLATFORM

€ 103

34 718OMZET

mln.€

1 150OMZET

mln.€

400OMZET

mln.€

2011

88OMZET

mln.€

4 818OMZET

mln.€

2013

16 600OMZET

mln.€

SE0000164626

NL0006033250

US0231351067

US92230Y1047

US7045081004

Europees gemiddelde 2012

E-commerceDe weg van muisklik tot voordeur

29

89OMZET

mln.€

KNELPUNTENVOOR VERDERE ONTWIKKELING

Europese emissienorm: van 135 gr CO2 per km (2011) naar 95 gr tegen 2020

VERKEERSCONGESTIELangere files: +54% op hoofdwegen in 2020Langere verliestijden: +35% tegen 2020

OPSLAG TRANSPORT CONSUMENT

WAAROM KOPEN BELGEN ONLINE?

PROMOTIES

EN ACTIES

LAG

ERE P

RIJZEN

24U/24U OPEN

AAN HUIS LEVERING

52OMZET

mln.€

BEPERKING CO2-UITSTOOT

KILOMETERHEFFING VOOR TRANSPORTEURSTot 15,4 eurocent per km in Frankrijk

BE0003763779

BE0003746600

25 114OMZET

mln. €

30 723OMZET

mln. €

US31428X1063

US9113121068

57% van de Belgen heeft minstens 1 online aankoop gedaan

24% van de Belgen doet minstens 1x per maand een online aankoop

2 396OMZET

mln. €

BE0974268972

7 327OMZET

mln. €

NL0009739424

TIJDWINST

Bron: Comeos - E-commerce in Belgium 2013 Survey, European B2C E-commerce report 2013©, Transport & Mobility Leuven, www.logistiek.nl, Bloomberg

WAARDERINGSRATIO’S

Ratio ontleed: koers/winstWaarderingsratio’s zijn financiële kengetallen die eenvoudig en snel inzicht bieden in de relatieve waardering van een aandeel, maar ze worden ook vaak gebruikt om aandelen met hun sectorgenoten te vergelijken. Soms kan het zelfs nuttig zijn om de ratio’s van hele sectoren met elkaar te vergelijken, al is daar enige omzichtigheid geboden.

In de vorige editie van INDX lieten we ons licht schijnen op de nuances van de prijs-boekwaarde methode. Die is vooral nuttig om de waarderingen in de vastgoed- en banksector te beoordelen en te vergelijken. Voor industriële bedrijven is het zinvoller om naar de koers-winstverhouding (K/W) te kijken.

EENVOUD TROEF

De verwachte koers-winstverhouding ver-gelijkt de prijs van een aandeel met de ver-wachte nettowinst in het huidige fi scale jaar. Een hoge K/W geeft aan dat beleggers bereid zijn om heel wat toekomstige winst vooraf te betalen. Over het algemeen geldt dat u bij dergelijke hoge ratio’s extra voorzichtig moet zijn en dat een laag cijfer wijst op een goedko-pere waardering. Maar wat is hoog en wat is laag? Een vuistregel stelt dat u de gemiddelde K/W moet gebruiken om goedkoop van duur te onderscheiden.

Omdat de koers-winstverhouding zo een-voudig te berekenen is, wordt de K/W vaak gebruikt om aandelen met elkaar te vergelij-ken. Maar net door die eenvoud en gebruiks-gemak verliest de ratio een deel van zijn glans omdat ze een aantal fi nanciële, risico- en groeiparameters negeert. Ze geeft dus hoog-stens een eerste indicatie van de waardering en wordt bij voorkeur in combinatie met andere ratio’s gebruikt.

ENKELE AANDACHTSPUNTEN

De koers-winstverhouding houdt geen reke-ning met het groeipotentieel van de onder-neming op langere termijn. Beleggers zijn bereid om meer te betalen voor een onder-neming waar de winst de komende vijf jaar naar verwachting 20% zal stijgen dan voor een bedrijf waar de winst met 1% groeit. Het groeipotentieel verschilt ook per sector. Om bijvoorbeeld technologiebedrijven met ondernemingen uit de nutssector te vergelij-ken, zijn correcties nodig.

De ratio houdt evenmin rekening met het onderliggende risico. Een bedrijf dat grote winstschommelingen vertoont, veel schulden op de balans torst en/of waarvan de produc-ten nog in ontwikkelingsfase zijn, verdient namelijk een lagere ratio dan mature bedrij-ven die op een lange periode van stabiele win-sten kunnen bogen.

Ook het begrip “nettowinst” wordt in vraag gesteld. Om zo weinig mogelijk belastingen te moeten betalen, gebruiken ondernemingen alle mogelijke boekhoudkundige kneepjes om de nettowinst te drukken. Daardoor wordt de echte winstgevendheid niet altijd correct weergegeven en hangt de koers-winstver-houding een té conservatief beeld op. Als een onderneming verlies draait, is de ratio boven-dien niet bruikbaar. Op het moment van de beursgang had Twitter bijvoorbeeld nog totaal geen zicht op winst. De waardering moet dan op een andere basis ingeschat worden.

HISTORISCHE K/W

Sinds begin 2006 bedraagt de gemiddelde K/W voor de STOXX Europe 600-index 11,4 en 13,4 voor de S&P500. De ratio is verre van stabiel in de tijd (zie grafi ek). Dat heeft onder meer te maken met een conjunctureel element: in een periode van hoogconjunctuur zijn beleggers bereid om een hogere ratio te betalen aangezien de groeivooruitzichten goed zijn. De ratio voor Europese en Ameri-kaanse aandelen loopt synchroon, maar in de VS ligt de koers-winstverhouding consistent hoger. Amerikaanse bedrijven zijn structureel meer winstgevend dan Europese én ze hebben een hogere verwachte winstgroei.

De K/W van Amerikaanse aandelen ligt consistent hoger dan die van Europese

aandelen. Dat wordt verklaard door een structureel hogere winstgevendheid én

een hogere verwachte winstgroei.Bron: Thomson Reuters Datastream

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Feb 06 Feb 07 Feb 08 Feb 09 Feb 10 Feb 11 Feb 12 Feb 13 Feb 14 Feb 08 Feb 09 Feb 07

Feb 10 Feb 11 Feb 12 Feb 14 Feb 13

17

16

15

14

13

12

11

10

9

8

7Feb

06Feb

07Feb

08Feb

09Feb

10Feb

11Feb

12Feb

13Feb

14

17

16

15

14

13

12

11

10

9

8

7 Feb 06

30

Evolutie van de koers-winstverhouding

op basis van de verwachte winst op het einde van het fiscale jaar

STOXX Europe 600

S&P 500

31

Ratioanalyse in de praktijkWe gaven in de vorige editie van INDX al aan dat waarderingsratio’s vooral gebruikt worden om in een oogopslag zicht te krijgen op de relatieve waardering van aandelen. Het lezen van dergelijke ratio’s is meestal eenvoudig: hoe hoger het cijfer, hoe duurder de waardering.

VERWACHTINGEN

Bij de interpretatie van een ratio zoals de koers-winstverhouding spelen verwachtingen een belangrijke rol. Beleggers zijn namelijk bereid om een hogere waardering toe te kennen aan bedrijven waar de winstgevendheid snel zou moeten toenemen. Op het eerste gezicht zal het aandeel aan een hoge ratio noteren, maar dat wil niet noodzakelijk zeggen dat het ook eff ectief duur gewaardeerd is.

PEG-RATIO

U moet altijd rekening houden met de verhou-ding tussen groei en waardering. U kunt die ver-houding gemakkelijk berekenen aan de hand van de PEG-ratio (Price-Earnings to Growth). Als de koers-winstverhouding (bijvoorbeeld 8x) kleiner is dan de verwachte winstgroei (bij-voorbeeld 10% tussen 2013 en 2015), dan is de PEG-ratio gelijk aan 0,8 (want 8 gedeeld door 10). Een cijfer onder de 1 wijst op een onder-waardering. Als er 5% winst verwacht wordt, maar het aandeel aan een koers-winstverhou-ding van 10x noteert, dan wijst de PEG-ratio van 2 op een mogelijke overwaardering.

De diagonale lijn in de bijhorende grafi ek stelt een PEG-ratio van 1 voor en laat toe om uit een groot aandelenuniversum relatief snel een selectie van potentieel “interessante” aande-len te fi lteren. Deze werkwijze levert geen kant en klare resultaten op en vereist bijkomend analysewerk. Soms kunnen er immers sterke argumenten zijn voor de ogenschijnlijk scheve combinatie tussen groei en waardering. En uiteindelijk blijft het ook altijd de vraag of de winstvoorspellingen ook daadwerkelijk zullen uitkomen …

OP ZOEK NAAR PARELTJES

Bedrijven aan de rechterkant van de diagonaal zijn mogelijk ondergewaardeerd, met de goed-koopste aandelen in principe rechts onderaan (hoge groei, lage waardering). Aandelen rechts bovenaan combineren een hoge waardering met een hoge verwachte groei, terwijl bedrijven links onderaan lage cijfers combineren.

NOKIA VERSUS POSTNL

We bekeken alle aandelen uit de STOXX Europe 600 index en berekenden de gemid-delde jaarlijkse winstgroei van 2013 tot en met 2015. Nokia en Osram Licht vallen op door hun ogenschijnlijk goedkope waardering. Hier komen we op het terrein van de specifi eke aandelenanalyse: beleggers lijken ervan uit te gaan dat de door analisten verwachte groei mogelijk niet gehaald kan worden en zijn dus niet bereid om een evenwaardige koers-winst-verhouding te betalen. Tot de aandelen waar-van het vermoeden rijst dat ze eerder duur zijn, behoren onder meer PostNL en RWE. Het Franse aandeel Eurotunnel is een buiten-beentje: de fenomenale K/W van 94,3x wordt aanvaardbaar door een gemiddelde verwachte groei van 214% per jaar.

100x

80x

60x

40x

20x

0x

-50% 0% 50% 100% 150% 200% 250%

Het assenstelsel is gebaseerd op koersgegevens van

12 februari 2014. Bron: Thomson Reuters Datastream

* Samengestelde jaarlijkse groei van de winst per aandeel (CAGR)

Waa

rder

ing

(K/W

201

4)

Groei WPA 2013-2015*

32

6 BEURSWIJSHEDEN

anomalieën om rekening mee te houden als belegger

Volgens de efficiëntemarktentheorie wordt alle publiek beschikbare informatie meteen in de koersen weerspiegeld. Maar beleggers weten maar al te goed dat er in de praktijk wel degelijk winst valt te halen uit tijdelijk verkeerd geprijsde effecten, al was het maar omdat niet alle marktpartijen op elk moment toegang hebben tot dezelfde informatie. Beleggers gedragen zich bovendien niet altijd rationeel. Daarom blijven ze voortdurend op zoek naar die ene gouden strategie waarmee ze de markt met een grote zekerheid kunnen verslaan.

Een van de strategieën bestaat erin om een aantal financiële fenomenen, zogenaamde anomalieën, uit te buiten. Veel daarvan zijn gelinkt aan een bepaalde periode van het jaar en zijn dus per definitie gemakkelijk om te zetten in de praktijk. Maar… als ze al bestaan, zullen beleggers die kennis meteen in hun voordeel ombuigen en is de efficiëntemarktentheorie toch weer geldig. Elke opportuniteit verdwijnt dus even snel als ze ontstaat omdat almaar meer beleggers erop zullen anticiperen en de informatie binnen de kortste tijd in de markt geprijsd zit.

Bijkomend probleem: anomalieën worden gevoed door academici die door de groeiende hoeveelheid beschikbare data aan “overanalyse” gaan doen. Data mining levert namelijk altijd wel een of ander statistisch fenomeen op als je maar lang en ver genoeg zoekt. Dat biedt geen garantie dat een patroon zich in de toekomst zal herhalen. We lijsten voor u enkele van die anomalieën op en geven aan of u ze al dan niet kunt gebruiken in een beleggingsstrategie.

Psychologisch onderzoek heeft aangetoond dat het weer de gemoedstoestand van mensen sterk beïnvloedt. Is het niet zalig wanneer de zon

schijnt als u wakker wordt? En hoe voelt u zich als u wakker wordt en het regent pijpenstelen?

Lage temperaturen leiden tot agressie; een hogere temperatuur wordt met een meer apathische houding geassocieerd. Statistisch onderzoek

voor negen internationale beursindices toont een negatief verband tussen temperatuur en

koersontwikkeling. Een lage temperatuur leidt blijkbaar tot een merkbaar hoger rendement.

Warme temperaturen inspireren beleggers blijkbaar niet erg.

Het maandag-effect: toch maar beter

op woensdag beleggen?

Onderzoek naar de langetermijn-ontwikkelingen van de S&P500 toont aan dat maandagen een structureel lager (zelfs negatief) rendement opleveren dan de andere weekdagen. Woensdag levert het hoogste rendement op, terwijl vrijdag de tweede meest positieve rendementen oplevert. Er is geen financieel-economische verklaring voor. Misschien hebben beleggers tijdens het weekend meer tijd om de data van de voorbije week wat aandachtiger te analyseren? Of hebben ze nog eens nagedacht over de transacties die ze in de voorbije week ietwat impulsief hebben gedaan? Of misschien zijn we op vrijdag gewoon allemaal wat optimistischer gestemd omdat het weekend voor de deur staat? Meer recent onderzoek kwam tot het besluit dat het negatieve maandageffect niet meer bestaat, maar bevestigde dan weer wel dat woensdag verreweg de beste beursdag blijft. Kortom, een beleggingsstrategie waarbij u voornamelijk op woensdag belegt, lijkt zo gek nog niet.

32

33

Het Halloween-effect: sell in May and go away

Het beursgezegde “Sell in May and go away” wordt het Halloween-effect genoemd. De beurs zou beter presteren in de periode van november tot april (vanaf Halloween dus) dan tussen mei en oktober. Het fenomeen wordt vaak toegeschreven aan de lagere volumes tijdens de zomermaanden omdat beleggers er tijdens en voor de vakantie al eens de brui aan durven te geven. Deze anomalie is overigens helemaal niet onbekend. Na een sterke start van het jaar komt het daarom vaak voor dat beleggers al vanaf april winsten beginnen te verzilveren. De vraag is overigens of het fenomeen vandaag nog optreedt en statistisch significant is. In de periode 2000-2012 trad deze anomalie alvast niet meer op voor de Euro STOXX 50. Wat dan ook weer niet wilt zeggen dat het effect niet opnieuw kan optreden.

De januari-barometer: een goede prestatie in januari is de voorbode van een sterk beursjaar

Er is een januari-effect dat luistert naar de naam All-January barometer: positieve rendementen in januari kondigen positieve prestaties aan voor de rest van het jaar. In de voorbije vijftien jaar kondigde een positief slot in de maand januari in 87% van de gevallen ook een positief slot van de markt over het hele jaar aan. Sinds 1941 kwam het slechts twintig keer voor dat deze correlatie doorbroken werd. Dat is niet voldoende om statistisch correct te zijn, maar het toont wel aan dat de eerste weken van het jaar een nuttige sentimentsindicator kunnen zijn.

Het weer-effect: het humeur én de beslissingen van beleggers worden gestuurd door het weer

33

Het Mark Twain-effect: oktober is de slechtste beleggingsmaand

In het boek Pudd’nhead Wilson verdedigde Mark Twain een opvallende stelling: “Oktober, dat is een van de eigenaardig gevaarlijke maanden

om te speculeren in aandelen. De andere maanden zijn juli, januari, september, april, november, mei, maart, juni, december, augustus en

februari.” Historici wijzen erop dat er in oktober inderdaad een aantal kantelmomenten voor de aandelenmarkten zijn geweest. Tussen 1928

en 2011 noteerde de markt tussen januari en oktober in totaal 37 keer op verlies, maar veerde ze in het daaropvolgende vierde kwartaal in 29 van die gevallen beduidend op. Samen met andere statistische data lijkt het

alsof Mark Twain de nagel op de kop heeft geslagen. Oktober is inderdaad “eigenaardig gevaarlijk”. Afwachten wanneer de markt keert om dan mee

te surfen op de trend. Het kan.

Het januari-effect: aandelen die in december

ondermaats presteren, doen het goed in januari

Het januari-effect bestaat erin dat aandelen die het in december niet goed doen, het meestal wel goed doen in januari of eerder verkochte aandelen gewoon teruggekocht worden. In december verkopen institutionele beleggers zoals

verzekeraars en pensioenfondsen de aandelen die tijdens het jaar slecht presteerden. Ze doen daarmee aan window dressing want ze moeten aan

hun cliënten alleen rapporteren over de aandelen die op het einde van het jaar in de portefeuille zitten. In januari worden veel van die verkopen weer

teruggedraaid, waardoor de aandelenkoers het beter doet dan gemiddeld. Het januari-effect is voor een deel ook psychologisch. Bij de start van een

nieuw jaar maken beleggers vaak “goede voornemens”, maar dat optimisme is meestal maar een kort leven beschoren.

34

Uw eigen marktenzaal

KBC Securities Trader

TUTORIAL

Bent u dagelijks bezig met de beurs? Bepaalt u met technische analyse of het de moeite loont om een aandeel te kopen? Of wilt u nog sneller en met slechts een klik kunnen handelen op Euronext en Amerika?

VOLG TRADER NAAST BOLERO

Voor heel actieve beleggers of daytraders is er KBC Securities Trader, het geavanceerde tra-ding platform naast Bolero. Beide platformen zijn optimaal geïntegreerd. Orders die u via Bolero plaatst, ziet u ook op Trader en omge-keerd. U moet als Bolero-cliënt ook geen nieuwe rekening openen om KBC Securities Trader te kunnen gebruiken.

PERSONALISEER UW SCHERM

U krijgt realtimekoersen, de laatste headlines, intraday aandelengrafi eken, het orderboek, een tradeticker, kerncijfers van de belangrijk-ste indices, … allemaal in een oogopslag. En u bepaalt zelf wat u op uw scherm wilt zien.

PLAATS RAZENDSNEL EEN ORDER

KBC Securities Trader biedt een nog snellere toegang tot Euronext en de Amerikaanse mark-ten. Dankzij click trading kunt u met een enkele klik een vooraf bepaald aantal eff ecten kopen of verkopen. Met basket trading stuurt u een mandje van orders naar de beurs. Belegt u in opties? Dan is er het handige overzicht van alle calls en puts van een aandeel.

HAAL ALLES UIT TECHNISCHE ANALYSE

Een intraday-grafi ek of liever een langeter-mijngrafi ek over de voorbije vijf jaar? De grafi e-kenmodule in KBC Securities Trader biedt heel wat mogelijkheden. Als u graag met technische analyse werkt, beschikt u over meer dan 50 ver-schillende indicatoren: voortschrijdende gemid-delden, RSI, Bollinger bands, … U kunt ook het volume en het aantal koop- of verkooporders op een grafi ek weergeven.

STEL UW EIGEN ALERTS IN

Wilt u een bericht krijgen als een aandeel een bepaalde koers bereikt of als er specifi ek nieuws gepubliceerd wordt? KBC Securities Trader beschikt over een uitgebreide kalender met alert-functie. U kunt ook verschillende Twitter-feeds volgen. Twitter is immers erg populair in de fi nanciële wereld en is een uitstekende ‘vinger aan de pols’ van het beurssentiment.

Mobiele appAls actieve belegger wilt u de beurs en uw portefeuille altijd en overal op de voet volgen. De handige mobiele applicatie KBC Securities mTrader biedt realtime en streaming koersinformatie. U kunt snel een order plaatsen of uw favorietenlijstje opvolgen. Gebruikers van KBC Securities Trader kunnen de app gratis downloaden voor iPhone en/of iPad.

Toepassing aanvragenU bent al Bolero-cliënt en u wilt graag KBC Securities Trader gebruiken? U vindt het aanvraagformulier in het Documentcenter op www.bolero.be

KBC Securities Tradergratis uitproberen?Vraag de gratis demo op www.bolero.be/nl/platformen/trader en ervaar zelf wat KBC Securities Trader te bieden heeft. De toepassing is alleen beschikbaar in het Engels.

Met stip genoteerdEVENT NEWS

Beleggersforum + Thema-event Bedrijfsbezoek

WEBINARS

Bolero webinars zijn online opleidingen die inzicht geven in de verschillende Bolero-toepassingen en tal van beursproducten. Deelnemers aan een webinar kunnen ook via chat live vragen stellen. Er zijn webinars op maat van zowel startende als ervaren beleggers.

MEERDERE WEBINARS PER MAANDCHECK DE KALENDER OP WWW.BOLERO.BEAANTAL DEELNEMERS: ONBEPERKT

Tips & Trends

35

Bolero zet een zestal beursgenoteerde bedrijven in de kijker. U krijgt er de kans om het topmanage-ment te ontmoeten en te bevragen. De analisten van KBC Securities die de bedrijven opvolgen, begeleiden de vraag- en antwoordsessie en zorgen voor extra duiding.

2X PER JAAR ZATERDAG VAN 9u TOT 14u LOCATIE: WISSELEND AANTAL DEELNEMERS: 200 À 250

BELEGGERSFORUM+

ZATERDAG 10 MEI 2014LIMBURG

BELEGGERSFORUM+

ZATERDAG 18 OKTOBER 2014WEST-VLAANDEREN

Locatie en programma worden nog meegedeeld.

Tijdens het Bolero thema-event staan een of meerdere sectoren in de kijker: vastgoed, biotech, media, … Na een inleiding door de sectorspecialisten van KBC Securities krijgt u presentaties voorgeschoteld van drie bedrijven uit de sector(en). Het topmanagement van de aanwezige bedrijven en de analist(en) beantwoorden graag uw vragen.

2X PER JAAR WEEKDAG VAN 18u30 TOT 22u30LOCATIE: WISSELENDAANTAL DEELNEMERS: 200 À 250

MEDIA4 DECEMBER 2014LEUVEN

Bolero organiseert regelmatig bezoeken aan beursgenoteerde bedrijven. U ontmoet er een manager die uitgebreid de activiteiten en financiële resultaten toe-licht. U krijgt ook de kans de visie van onze analist die het bedrijf opvolgt, te horen en hen vragen te stellen.

18u30 TOT 22u30LOCATIE: IN HET BEDRIJFAANTAL DEELNEMERS: 20 À 80 (OP UITNODIGING)

AGFA GEVAERT7 OKTOBER 2014Agfa-Gevaert ontwikkelt en verkoopt digitale en analoge producten en toebehoren voor grafische en medische toepassingen. Het Belgische Agfa is wereldwijd actief en heeft zijn hoofdzetel in Mortsel.

Bolero Tips & Trends is een groots event waar beleggers ondergedompeld worden in actuele trends, interessante aandelentips vergaren en de strategie van topbeursexperts kun-nen ontrafelen.

1X PER JAAR SEPTEMBERZATERDAG VAN 8u30 TOT 14uAANTAL DEELNEMERS: 300

BOLERO TIPS & TRENDS13 SEPTEMBER 2014

Nog meer beursinzicht?

Ontdek ‘Analyse en Inzicht’ op bolero.beVolg de beursblog van marktenspecialist Tom Simonts, blijf op de hoogte van het macronieuws via het KBC Marktjournaal of download onze uitgebreide grondstoffenfocus.

Wilt u niets missen van het belangrijkste beursnieuws? Surf dan naar www.bolero.be en neem een kijkje onder ‘Analyse en Inzicht’.

HET RUIMSTE INFORMATIEAANBOD OVER DE BEURS

Aandeel in de kijker

Grondstoffenfocus

Toms blog

Bolero Live

do. 30 jan 2014 - 12:01

De Fed gaat opnieuw “taperen” en dat werd

door Wall Street niet in dank afgenomen. De

valutakoorts en tegenvallende bedrijfscijf…

Merck & Co

Goud, aluminium en aardgas

Goud heeft het jaar 2014 vrij goed ingezet

met een klim van iets meer dan 5 procent.

Minder goede macro-economische cijfers…

wo. 5 feb 2014

BEKIJK DE VIDEOLEES DE ANALYSE

INDX 3

Documents

Transcript of INDX 3