In 10 stappen naar eengoed stagebeleid!

2

InleidingGoede leerbedrijven zijn onmisbaar voor het middelbaar- en hoger

beroepsonderwijs. Een groot aantal gemeenten en waterschappen dragen

door het bieden van stages bij aan het leerproces van studenten in het

beroepsonderwijs op diverse niveaus. Dit biedt studenten de kans om

kennis te maken met de actuele beroepspraktijk en het leert hen

beroepsvaardigheden. In dit stappenplan gebruiken we het woord stagiairs,

hiermee worden alle studenten van alle onderwijsniveaus bedoeld, dus

zowel van mbo-, hbo- als wo-niveau.

DoelstellingDit stappenplan is bedoeld als praktisch instrument om gemeenten en

waterschappen te ondersteunen bij het vormgeven van stages (ook wel

beroepspraktijkvorming - BPV - genoemd). Dit document geeft stapsgewijs

aan hoe u als organisatie een goed stagebeleid kunt opzetten. Het is tot

stand gekomen door ervaringen die de afgelopen jaren zijn opgedaan bij

de verkiezingen beste stagebedrijf gemeenten/waterschappen van het jaar.

U vindt in het stappenplan verwijzingen naar extra informatie, checklists en

voorbeelden. U kunt die herkennen aan de onderstreping.

Stap 1: Creëer bestuurlijk draagvlak als voorwaarde

Creëer bestuurlijk draagvlak op directie en/of collegeniveau om tot uitvoering van stagebeleid te

komen. Door het maken van afspraken over aantallen stagiairs per niveau (mbo, hbo etc.), per af-

deling op jaarbasis waarborgt u de continuïteit en de diversiteit van de instroom van jongeren binnen

uw organisatie. Het is van belang om hiervoor blijvend aandacht te vragen. Zorg er tevens voor dat

het onderwerp stages regelmatig op de bestuurlijke agenda terugkomt. Het is van belang dat het

stagebeleid verankerd is in het HR beleid van uw organisatie.

Wanneer er op bestuurlijk en/of op directieniveau draagvlak aanwezig is, kunt u daadwerkelijk aan

de slag. Het is belangrijk om dit commitment te communiceren met de afdelingen, want het draag-

vlak van leidinggevenden (teammanagers/afdelingsmanagers) is net zo essentieel. U kunt met de

leidinggevenden vervolgens bekijken welke (structurele) taken door stagiairs kunnen worden uitge-

voerd. Zo worden de stageplaatsen verankerd in uw organisatie en maken ze onderdeel uit van de

personeelsbezetting.

Maak een korte managementsamenvatting als inleiding op het stagebeleid.

Stap 2: Formuleer een visie op opleiden

Wat is de visie van uw organisatie als het gaat om opleiden? Een visie bestaat uit drie onderdelen:

Hoe ziet de relevante omgeving er voor ons bedrijf uit in de toekomst? Wat is de gedroomde positie

(waar willen we staan en wat willen we bereikt hebben), en hoe bereiken we deze gedroomde positie?

Het is goed om specifiek voor het thema opleiden een visie op te stellen, wellicht is dat binnen uw

bedrijf al geregeld. Wat is daarvan opgenomen in uw HR beleid? Zorg dat er een koppeling is tussen

uw HR-beleid en uw stagebeleid. Zo zorgt u ervoor dat stagebeleid wordt geborgd in uw organisatie.

3

Tip

4

Stap 3: Bepaal uw strategie

Als u de visie over opleiden op papier heeft staan, volgt in deze stap de strategie. Hoe kunt u uw visie

verwezenlijken? Wat zijn uw doelstellingen? U kunt daarvoor de volgende stappen aanhouden:

• Omschrijf in het stagebeleid waarom uw gemeente/waterschap stages aanbiedt.

• Omschrijf in het stagebeleid wat de toegevoegde waarde van stagiairs is voor uw organisatie.

Waarom stelt u uw deuren open voor stagiairs?

• Omschrijf in het stagebeleid wat de toegevoegde waarde is voor de stagiair. U kunt dit doen door

met andere ogen naar uw organisatie te kijken; dat wil zeggen, ‘van buiten naar binnen kijken’.

Houd in gedachten dat een goed stagebeleid mensenwerk is. Om stagebeleid en met name de uit-

voering daarvan in alle haarvaten van de organisatie te laten doordringen, heeft u ambassadeurs

nodig. Een goede ambassadeur weet met passie en enthousiasme zijn of haar verhaal te vertellen.

Het is goed om te weten wie dat binnen uw organisatie kunnen doen. Wellicht kan de afdeling HR

hierin het initiatief nemen?

Maak gebruik van de ambassadeurs.

Stap 4: Beschrijf de verschillende stagevormen

Beschrijf de verschillende vormen van stages die uitvoerbaar zijn binnen uw organisatie. Het valt te

overwegen om stages in twee categorieën in te delen: stages voor studenten en stages voor (potentiële)

werknemers. Onderstaande opsommingen zijn niet-limitatief.

Stages voor studenten:

• Snuffelstage voor beroep- en loopbaanoriëntatie

• Beroepsbegeleidende leerweg (BBL) mbo (niveau 1 tot en met 4)

• Beroepsopleidende leerweg (BOL) mbo (niveau 1 tot en met 4)

• Leerstage hbo

• Afstudeerstage (hbo, wo)

• Traineeship

Stages voor (potentiële) werknemers:

• Van werk naar werk stages

• Stages van eigen medewerkers bij andere organisaties (bijvoorbeeld gemeenten en/of

waterschappen in een samenwerkingsverband)

Geef een korte uitleg over de verschillende onderwijsvormen in uw stagebeleid. Via de volgende links

vindt u informatie over deze diverse vormen:

Klik op onderstaande link voor informatie over vmbo en mbo.

Uitleg vmbo

Uitleg mbo

Klik op onderstaande link voor informatie over hbo en wo.

Uitleg hbo en wo

Hbo opleidingsprofielen

Tip

5

Stap 5: Houd rekening met investeringen en randvoorwaarden

Stages vragen om een tijdsinvestering van de stagebegeleider, zeker aan het begin van de stageperi-

ode. Naarmate de stage vordert, zal de hoeveelheid tijd die men kwijt is aan begeleiding minder

worden. Gedurende de stageperiode wordt de inzetbaarheid van de stagiair groter waardoor de

tijdsinvestering wordt terugverdiend. Ook bij het terugkeren van een (nieuwe) stagiair op dezelfde

stageplaats, zal dit relatief minder tijd kosten dan de eerste keer. In deze stap zet u de investeringen

en randvoorwaarden op een rij.

Tijdsinvestering• Werven van stagiairs

• Introduceren en inwerken

• Begeleiden van stagiairs

• Onderhouden van contacten met de onderwijsinstellingen (zie ook stap 7)

Financiële investering• Beschrijf hoe de stagevergoedingen binnen uw organisatie geregeld zijn.

• Beschrijf hoe de reiskostenvergoeding voor stagiairs binnen uw organisatie geregeld is; is die

gelijk aan de vergoeding voor personeel dat een arbeidscontract heeft? En welke afspraken

maak je over de vergoeding van reiskosten wanneer de student in het bezit is van een ov-

jaarkaart?

• Wie betaalt de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG): het stagebedrijf of de stagiair?

SubsidiesBeschrijf voor welke subsidies de gemeente/het waterschap mogelijk in aanmerking komt (denk

hierbij onder meer aan belastingmaatregelen en subsidie praktijkleren) en wie er verantwoordelijk

is voor de aanvraag hiervan.

Kijk voor subsidiemogelijkheden voor gemeenten op de website van het A+O fondsGemeenten. Voor het Waterschap is het niet mogelijk om subsidie aan te vragen.Informatie over de subsidieregeling praktijkleren vindt u op Praktijkleren Algemeen, BBLen subsidieregeling praktijkleren.

Return on investmentBeschrijf wat u als organisatie terugkrijgt voor uw investeringen in stagiairs. Hieronder vindt u enkele

voorbeelden:

• De kans om stagiairs in te zetten voor acties met betrekking tot arbeidsmarktcommunicatie

(denk hierbij aan open dagen op scholen, gemeenten, waterschappen), om studenten van alle

niveaus kennis te laten maken met de gemeente of waterschap als werkgever.

• Verjonging van uw organisatie; jongeren zorgen voor een ‘frisse wind’. Stagiairs zijn in staat

‘onverwachte vragen’ te stellen.

• Een diversiteitsbeleid dat erop gericht is om alle aspecten waarop mensen van elkaar

verschillen te onderkennen, waarderen en benutten. Het managen van dit beleid leidt tot een

duurzame ontwikkeling van de organisatie als geheel.

Tip

6

• Kennis vergroten binnen uw organisatie. Jongeren komen ‘vers’ uit de schoolbanken en

beschikken over kennis van de nieuwste theorieën, zoals het gebruik van social media en

softwaretechnologie.

• Lange-termijn personeelsplanning in het kader van vergrijzing.

• Als wervingsmiddel/scouten van talent. Bij gebleken geschiktheid kan de stagiair mogelijk

doorstromen naar een vacante functie. Een constante stroom van stagiairs houdt uw

organisatie dynamisch in tijden van weinig instroom van nieuw personeel.

• Extra mankracht op de afdelingen.

• Er wordt jongeren een kans op werkervaring geboden, waardoor zij straks als werkzoekenden

gemakkelijker een baan vinden op de (regionale) arbeidsmarkt.

Randvoorwaarden voor een goede werkplek• Een werkplek moet voldoen aan de Arbonormen.

Randvoorwaarden voor een goede stagebegeleiderEen stagebegeleider:

• heeft tijd en middelen tot zijn beschikking voor een goede begeleiding

• heeft een open houding

• kent het opleidingsniveau van de stagiairs

• kan werkzaamheden vertalen in stage-opdrachten en omgekeerd

• kan positieve steun en feedback geven op basis van leerdoelen en houding en gedrag

• is vertrouwd met zijn vak en kan vakinhoudelijke begeleiding bieden

• beschikt over zelfkennis en kan goed communiceren

• kent de organisatie goed

• kan problemen vroegtijdig signaleren en bijsturen waar dat nodig is

Voor het aannemen van mbo-stagiairs moet een organisatie een erkend leerbedrijf zijn.Hier treft u informatie aan hoe u een ‘Erkend Leerbedrijf ’ wordt. Voor het aannemen vanmbo-stagiairs buiten de ECABO-domeinen kunt u hier terecht.

U kunt trainingen volgen die de deskundigheid van stagebegeleiders bevorderen en deefficiëntie (tijdwinst) vergroten. Enkele voorbeelden:

• Voorbereiden en starten/basistraining opleiden de beroepspraktijkAls stagebegeleider heeft u een essentiële rol in het opleidingsproces van de stagiair. Dat vraagt om specifieke kennis en andere vaardigheden dan wanneer u professionalsaanstuurt.

• Stagebegeleiden wat bezielt jongeren eigenlijkTijdens de workshop ‘Diversiteit en Jongerencultuur’ maakt u kennis met dehedendaagse jongerencultuur en krijgt u inzicht in manieren om de communicatie met deze diverse groep te verbeteren.

Tips

7

Maatwerk en incompany-trainingen behoren eveneens tot de mogelijkheid. Voor vragenover ECABO-trainingen, bel 033 - 450 47 32.

Het A&O-fonds Waterschappen wil stimuleren dat meer (afdelingen van) waterschappende mogelijkheden van de status als erkend leerbedrijf gaan benutten. Lees hier (RapportWaterschappen als erkend leerbedrijf ) het rapport van het A&O-fonds Waterschappenwaarin de huidige stand van zaken en ervaringen van erkende leerbedrijven beschrevenstaat.

Stap 6: De werving en selectie van stagiairs

In stap 2 formuleerde u de visie op stagebeleid. Welke visie heeft u? Wilt u een aannamebeleid

waarin de gemeente/het waterschap afwacht of stagiairs zich aanmelden? Of wilt u een aanname-

beleid waarin de gemeente/het waterschap zich pro-actief opstelt en de regie voert in het wervings-

proces? Om zodoende de doelen ten opzichte van stages te kunnen realiseren: de juiste match tussen

stage-opdrachten, werkzaamheden, stageplaatsen en stagiairs?

Beschrijf in deze stap het proces hoe u de werving van stagiairs binnen de gemeente/het waterschap

gaat organiseren en benoem vanuit welke strategie u dit doet. Om de continuïteit te waarborgen

moeten er afspraken met de relevante opleidingen (scholen) gemaakt worden. Beschrijf ook hoe u

als organisatie met ad-hoc aanvragen voor stages wilt omgaan.

WervingBeschrijf wie de tekst maakt voor een stagevacature. Wordt dit centraal opgepakt, bijvoorbeeld

door de HR-afdeling of doet het betrokken afdelingshoofd of de betrokken stagebegeleider dat?

Beschrijf tevens de wervingskanalen die u wilt gebruiken, bijvoorbeeld: www.stagemarkt.nl,

www.werkenbijdeoverheid.nl, www.werkenbijgemeenten.nl, www.gemeentebanen.nl,

www.waterschappen.nl etc.

Als er extra eisen zijn binnen uw organisatie, zoals bijvoorbeeld een Verklaring Omtrent het Gedrag

(VOG), benoem deze dan in het stagebeleid en in de stagevacature.

U kunt ook de onderwijsinstelling op de hoogte stellen dat u een stagevacature heeft. Misschien

heeft u werkafspraken hierover in het convenant met de onderwijsinstelling opgenomen. Hier vindt

u een checklist voor werving van stagiairs

Maak een separaat e-mailadres aan waar stagiaires hun sollicitatiebrief en CV naar toekunnen mailen.

Maak een pagina aan op uw website die bestemd is voor stagiairs. Laat op de website ook stagiairs aan het woord.

Plaats uw stagevacature voor mbo’ers op www.stagemarkt.nl. Log hier in als u een ECABO-leerbedrijf bent.

Tips

Tips

SelectieEvenals bij het aannemen van een medewerker, voert u eerst een kennismakings- en/of sollicitatie-

gesprek met een stagiair. Het is belangrijk om uitgebreid stil te staan bij de wederzijdse verwachtin-

gen en realistische mogelijkheden.

In een sollicitatiegesprek komen de volgende onderwerpen aan bod:

• De organisatie en afdeling waar de stagiair komt te werken: doel, visie, product- en

dienstverlening, achtergrond, uit te splitsen naar:

- de aard van de werkzaamheden

- verwachtingen en leerdoelen vanuit de opleiding (MBO) en eventueel persoonlijke

leerdoelen

- reeds opgedane ervaringen (bijbaantjes, eerdere stages)

- de werkplek

- vergoedingen en arbeidsvoorwaarden en het verdere verloop van de sollicitatie-procedure,

Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), tekenen stage-overeenkomst

• Huisregels

• Opbouw sollicitatiegesprek

• Voorbeeldvragen

• Sollicitatieformulier

Bij het inplannen van stagiairs is het belangrijk om rekening te houden met destageperiodes die de stagiairs vanuit de onderwijsinstelling meekrijgen.

Stap 7: Zorg voor een goede relatie met scholen

Zonder scholen geen stagiairs! Het is daarom belangrijk om een goede en actieve relatie met scholen

te onderhouden. Zij zijn uw leveranciers van talent binnen uw organisatie in de vorm van stagiairs

en (mogelijk) toekomstig personeel. Het is raadzaam om met een aantal scholen een set van af-

spraken (convenant) te maken en te beschrijven, bekrachtig de set van afspraken door deze door

beide partijen te ondertekenen. Als u dit doet, vergeet dan niet om hierin ook de wensen van uw ge-

meente/waterschap kenbaar te maken en in het convenant op te nemen. Het is denkbaar dat een

school u vraagt om op de werkplek te examineren. Er zijn verschillende scenario’s denkbaar voor de

uitvoering van de examinering tijdens de stage.

Hier vindt u scenario’s voor examineren op de werkplek. Rondom de stage hebben alle betrokkenen

hun verantwoordelijkheid. Het gaat dan om zowel de student, het leerbedrijf, de onderwijsinstelling

als het kenniscentrum.

Hier vindt u een schematisch overzicht van de verantwoordelijkheden van betrokkenenbinnen een stagetraject het BPV (beroepspraktijkvorming) protocol.

8

Tip

Tip

9

Stap 8: Schrijf een introductieprogramma

Hoe ziet het introductieprogramma eruit? Hier vindt u een voorbeeld van een checklist voor de

komst van de stagiair. In het introductieprogramma komen praktische zaken en regels aan bod

zoals: aanvraag verlof, ondertekening stage-overeenkomst. Met andere woorden; alle zaken die ge-

regeld moeten worden voor de komst van de stagiair. Hoe stelt de stagiair zich voor binnen de or-

ganisatie? Is dit op dezelfde wijze als andere medewerkers?

Introductiegesprek Hierin worden zaken besproken zoals onder meer: vergoeding, duur van de stage en uitbetalings-

datum van de stagevergoeding en wordt het stagecontract ondertekend. Eventueel wordt er kennis

gemaakt met alle (overige) collega’s en eventueel de directie/het college.

Maak een stagebrochure of een lijst met do’s en don’ts, waarin informatie staat overhouding en gedrag van de stagiairs en stage-informatie (zie voorbeelden bijlage 2 enbijlage 3). Voor stagiairs is een boekje gemaakt door kenniscentrum ECABO. Download hier het boekje Stage Survival Guide.

Laat de stagiairs nadenken over integriteit en hun rol daarin.

Stap 9: Zorg voor goede begeleiding en tussentijdse evaluatie

Benoem de taken van de stagebegeleider in het stagebeleid. Waar moet een stagebegeleider aan vol-

doen? Vergeet niet dat enthousiaste stagebegeleiders kunnen worden ingezet als ambassadeurs (zie

stap 2).

WelkomstgesprekVoor de eerste stagedag benoem je wie binnen de organisatie het welkomstgesprek gaat voeren. Het

doel van dit gesprek is dat de stagiair kennis maakt met het reilen en zeilen op de afdeling waar hij

stage gaat lopen en tevens kennismaakt met zijn nieuwe (naaste) collega’s.

InwerktrajectBeschrijf hoe u het inwerkprogramma gaat vormgeven. Houd rekening met het feit dat gedurende

de stage waarschijnlijk niet álle stagedoelen vanuit de onderwijsinstelling (zoals kerntaken en werk-

processen) aan bod kunnen komen. Wat er tijdens de stage geleerd wordt, is meestal een combinatie

van de stagedoelen die de opleiding meegeeft, de persoonlijke leerdoelen van de stagiair én wat u

als leerbedrijf wilt meegeven. Vanzelfsprekend ligt dit in het verlengde van de betreffende

(beroeps)opleiding.

Hier vindt u een checklist voor de introductie en een voorbeeld introductieprogramma.

Tips

Stageplan stagiairLaat de stagiair een stageplan maken waarin hij duidelijk verwoordt wat hij van de stage verwacht,

welke (beroeps)taken hij wil gaan uitvoeren en wat zijn persoonlijke leerdoelen zijn. Laat de stagiair

ook beschrijven hoe hij wordt begeleid door de onderwijsinstelling. Begeleiding vanuit de opleiding

verschilt per onderwijsinstelling en is altijd op afstand (wie, wat, wanneer).

Laat de stagiair in het stageplan omschrijven wie hem vanuit de organisatie begeleidt en wat hij van

die begeleiding verwacht. Toets als stagebegeleider het stageplan van de stagiair.

De stage verloopt stroef, wat te doen? Ups and downs horen bij de meeste leerprocessen, maar soms loopt het vast. Verloopt de stage

niet naar wens? U bent ontevreden of de stagiair kan zijn draai niet vinden? Onderneem dan op tijd

actie. 

• Ga het gesprek aan met de stagiair: bespreek de situatie met de stagiair en vraag naar zijn of

haar eigen ervaring/beleving. Voer voortgangsgesprekken en tussentijdse

beoordelingsgesprekken.

• Neem contact op met de onderwijsinstelling wanneer u er samen met de stagiair niet uitkomt.

• Neem voor advies contact op met een ECABO-adviseur of met een adviseur van het relevante

kenniscentrum.

Evaluatie – voortgangsgesprekkenTijdens de stage voert de stagebegeleider meerdere evaluatiegesprekken. Onderwerpen van evalua-

tiegesprekken kunnen zijn: planning van de stage, de realisatie tot dan toe (tussenevaluatie), taken

voor de resterende stageperiode, in hoeverre de stagedoelen al zijn behaald, zit de stagiair op de

goede weg en wat kan worden verbeterd, houding en gedragsaspecten.

Hier vindt u een voorbeeld van een gespreksagenda en een voorbeeld voor verslaglegging van een

evaluatiegesprek.

Plan regelmatig een gesprek met de stagiair en voer de gesprekken in een andere ruimtedan de vaste werkplek.

Meer tips vind u op deze link. Tips voor wat te doen als de stage stroef verloopt.

10

Tips

Stap 10: Tussentijdse beoordelingen en eindbeoordeling

Een goede begeleiding kent tussentijdse beoordelingen, zodat de stagiair in de gelegenheid wordt

gesteld om met (opbouwende) kritiek aan de slag te gaan. Zowel bij de tussentijdse beoordeling als

de eindbeoordeling kijkt de begeleider naar de resultaten in relatie tot de voorgenomen doelen/af-

spraken. Aan het einde van de stageperiode voeren de stagebegeleider en de stagiair een afsluitend

beoordelingsgesprek. Meestal is de BPV-begeleider of docent van de onderwijsinstelling ook bij dat

gesprek aanwezig.

Weest u er zich van bewust dat bij de beoordeling de stagiair later in zijn of haar loopbaanuw organisatie op het CV kan vermelden als stageorganisatie en u misschien als referentiebij sollicitaties.

EindbeoordelingAan het einde van de stage vindt er een eindbeoordeling plaats over het functioneren van de stagiair.

Als u als stagebegeleider wilt weten waarop u accenten legt in de begeleiding, kunt u dezelfscan invullen. Klik op de link scanjekracht.

Afronden van de stageOm het resultaat van de stage te meten, laat u uw stagiairs een exit-formulier invullen. Het is aan

te raden om dit formulier te bespreken bij uw exitgesprek na de beoordeling. Als lerende organisatie

gebruikt u deze uitkomsten om uw stagebeleid eventueel bij te stellen.

Hier vindt u een voorbeeld van een exit-formulier/vragenlijst stagiair-tevredenheid.

Meet de tevredenheid van stagiairs.

Begeleidt u regelmatig meerdere stagiairs? En vindt u het belangrijk dat de meting van de tevreden-

heid van uw stagiairs door een onafhankelijke partij plaatsvindt? Dan kunt u een ‘stagiair-tevreden-

heidsmeting’ door ECABO laten uitvoeren. Meer informatie hierover vindt hier: Hoe heeft uw

stagiair de stage ervaren?

11

Tip

Tip

Tip

12

Plan• Maak jaarlijks afspraken over aantalen en

diversiteit in niveaus met directie en/of college.

• Vraag input aan afdelings-/team managers.

• Maak het stagebeleid.

• Maak een intern communicatieplan betreft

stagebeleid.

• Centrale regie ook bij decentrale uitvoering.

• Bespreek intern welke afspraken gemaakt

moeten worden met de onderwijsinstellingen.

• Werk samen met anderen gemeenten/

waterschappen/organisaties samen sta je

sterk en heb je meerinvloed op de inhoud

van het onderwijs.

Act• Aanpassing stagebeleid door gebruik te maken

van evaluatie- en intervisiebijeenkomsten.

• Agenderen van het onderwerp stages op de

beleidsagenda.

• Trainen van stagebegeleiders.

• Zijn er verbeteringen gewenst in de relaties met

het onderwijs?

Check• Evaluatie stagairs.

• Intervisiebijeenkomsten met stagairs.

• Intervisiebijeenkomsten met stagebeleiders.

• Exit-formulieren laten invullen door stagairs.

• Stagiair-tevredenheidsmeeting.

• Check hoe de relatie met het onderwijs wordt

ervaren.

Do• Zorg voor deskundige stagebegeleiders.

• Communiceer intern en schenk aandacht aan

het stagebeleid.

• Ga aan de slag met stagiars volgens gemaakte

afspraken uit het stagebeleid.

• Gebruik enthousiaste stagebebeleiders als

ambassadeurs.

• Maak een set van afspraken met onderwijs-

instellingen in samenwerkingsverband met

andere organisaties.

Plan Do

CheckAct

13

Adressen Kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven

AequorKennis- en communicatiecentrum voedsel en leefomgeving

E-mail: info@aequor.nl

CalibrisKenniscentrum voor leren in de praktijk in de sectoren

Gezondheidszorg, Welzijn, Sport

E-mail: info@calibris.nl

ECABOKenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven voor de

economisch-administratieve, ICT- en veiligheidsberoepen

E-mail: info@ecabo.nl

FundeonKenniscentrum beroepsonderwijs bouw & infra

E-mail: info@fundeon.nl

Kenniscentrum GOCGOC is het kenniscentrum voor Onderwijs,

Arbeidsmarkt en Training&Advies voor de creatieve

industrie

E-mail: info@goc.nl

Innovam GroepHet opleidings- en examencentrum van de

mobiliteitsbranche

E-mail: info@innovam.nl

Kenniscentrum HandelHet kenniscentrum voor de handel

E-mail: info@kchandel.nl

KenteqKennis- en adviescentrum voor technisch vakmanschap

E-mail: serviceteam@kenteq.nl

KenwerkKenniscentrum voor horeca, bakkerij, reizen, recreatie

en facilitaire dienstverlening

E-mail: info@kenwerk.nl

KOC NederlandHet kennis- en ontwikkelcentrum voor uiterlijke

verzorging

E-mail: koc@koc.nl

Kenniscentrum PMLFKenniscentrum voor de sectoren Procestechniek,

Milieutechniek, Laboratoriumtechniek en Fotonica

E-mail: info@pmlf.nl

SavantisVakcentrum Afbouw en Onderhoud, Presentatie

en Communicatie

E-mail: info@savantis.nl

Kenniscentrum SH&MStichting Hout en Meubel

E-mail: info@shm.nl

SVGB kennis- en opleidingencentrum Kennis- en opleidingencentrum voor uniek

vakmanschap

E-mail: info@svgb.nl

SVOKennis- en opleidingscentrum voor de foodsector

E-mail: info@svo.nl

VOCStichting Vakopleiding Carrosseriebedrijf

E-mail: info@vocar.nl

VTLKenniscentrum Transport en Logistiek

E-mail: info@vtl.nl

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de winnaars van de verkiezing ‘Beste stagebedrijf gemeenten en waterschappen’ 2012 en 2013. • Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van Gemeente Amsterdam: Mw. Roos Goedhart

(r.goedhart@dmo.amsterdam.nl)• Gemeente Dronten: Mw. Alie de Vries (a.de.vries@dronten.nl)

Zie voor meer informatie ook Waterschappen als actief leerbedrijf en het informatiebladsubsidie praktijkleren Algemeen en BBL.

14

Tips

15

ColofonECABO, Katia Steinmetz, relatie- en projectmanager Publieke Sector

A&O-fonds Waterschappen, Rachel de Jong, projectmedewerker

A+O fonds Gemeenten, Martine van Dijk, projectmedewerker

mei 2014