ILLUSTRATIE TJARKO VAN DER POL Cv-building op de bank... · iCloud of Dropbox. Of je e-mailt de...

1
nrc next next carrière 10 WOENSDAG 17 APRIL 2013 11 Scholing // Werknemers willen vaker dan ooit opleidingen doen // Want: dat is goed voor je ontwikkeling // Maar de budgetten slinken en dus studeren werknemers meer in eigen tijd Cv-building op de bank LIZANNE SCHIPPER W erknemers moeten weer vechten om opleidingen, merkt Mirjam Baars, hoofd opleidingen aan de Tilburg University en opsteller van de nrc.next-ranglijst van ‘meest lerende or- ganisaties’. Bij de jonge Tilburgers zijn vooral trainingen in personal branding in trek. „Hoe ben ik zichtbaar, zet ik mezelf neer als autoriteit en vermarkt ik mij als product. Soms richten zij zich daar sterker op dan op de inhoud.” Geef ze eens ongelijk. Meer dan drie jaar baangarantie zit er voor nieuwkomers op de ar- beidsmarkt doorgaans niet in. Als zij in ruil voor die onzekerheid de mogelijkheid krijgen zich verder te ontwikkelen, grijpen zij die kans aan. Zo blijven zij flexibel, zijn zij straks aan- trekkelijk voor een andere werkgever of kunnen ze in een andere functie worden ingezet. Gertjan Nederbragt (37), programmamana- ger bij de provincie Noord-Holland, doet elk Hier steeg het budget voor opleidingen wél Een barvrouw (33) uit Venlo vraagt zich af waarom het in de horeca gebruikelijk is acht uur te werken zonder pauze. „Ik werk in een klein café waar ik geregeld in mijn eentje achter de bar sta. Dan is pauze houden on- mogelijk en ik heb dat nooit erg gevonden. Ik heb wel een collega gehad die boos werd omdat mijn baas geen mensen regelde die haar een uurtje kwamen aflossen.” „Of je nu werkt in een grote of een kleine horecagelegen- heid, je hebt altijd recht op pauze”, zegt Claartje Alber- sen, woordvoerder van de FNV Horecabond. „Om werk- nemers te beschermen tegen een te hoge werkdruk zijn er regels voor arbeidstijden en rusttijden. Elke werknemer, dus ook een werknemer in de horeca, heeft na 5,5 uur werktijd recht op een half uur pauze. Duurt een dienst 10 uur, dan heeft de medewerker recht op ten minste 45 mi- nuten pauze. Dit mag eventueel opgesplitst worden in 3 keer 15 minuten.” Volgens Albersen kun je de werkgever hier gewoon op aanspreken. Ze erkent dat het met een tijdelijk contract in de horeca lastig kan zijn om voor deze rechten op te ko- men. Ook al mag ‘lastig doen’ officieel nooit een reden voor ontslag zijn. Ze zegt dat het mogelijk is om de Ar- beidsinspectie in te schakelen of haar bond. Joris Prinssen, woordvoerder van Koninklijke Horeca Nederland, zegt: „Er kan geen discussie zijn over het feit dat je recht hebt op een half uur pauze na 5,5 uur werk- tijd. De vraag is meer hoe je dat half uur doorbrengt. Ach- ter de bar als er niemand in de zaak is, apart in een perso- neelsruimte of een half uur buiten lopen. Het feit dat je acht uur in de zaak bent op een dag, maakt het goed mo- gelijk dat je in die tijd een half uur pauze neemt. Daar is verder geen vast patroon in voorgeschreven. Bespreek het met de eigenaar en neem een half uur pauze per hele werkdag. Dat kan vast op een stil moment van de dag. Maar hou het ook zelf bij en schrijf het op in het rooster van de dag.” ALEX VAN DER HULST Ook een kwestie op het werk? Mail naar [email protected]. Kijk voor meer antwoorden ook op nrc.nl/carriere De kwestie // Waarom heb ik als barvrouw nooit pauze? ILLUSTRATIE TJARKO VAN DER POL Schrijven kan goedkoper DE APP // IA WRITER iPad, 0,89 euro vvvvV Als je onderweg op je iPad aan het werk wilt met een tekst, kun je vertrouwen op de relatief dure apps Pages (Apple, 8,99 euro) of QuickOffice (Google, 17,99 euro). Maar is het echt nodig dat je afbeeldingen kunt invoegen, grafieken kunt maken en uit tachtig lettertypes kunt kiezen? iA Writer laat alle afleidingen achterwege, zodat je je kunt concentreren op het belangrijkste: de tekst. Want meer is het niet: een witte achtergrond, één standaard let- tertype en een ruime regelafstand. Daaronder het toetsenbord met een extra rijtje erboven, zodat je niet naar een ‘tweede’ toetsenbord hoeft voor bijvoorbeeld aanhalingstekens en haakjes. Rechts bovenaan worden je woorden en leestekens geteld. Voor de volle concentratie tik je op het rondje ernaast: daarmee wordt de alinea waar je aan schrijft uitgelicht. Er is één ‘maar’: deze app gebruik je voor het beginnen aan een nieuw document. Bestaande documenten importeren zodat je ze kunt bewerken kán wel, maar is erg omslachtig omdat hij al- leen .txt kan lezen. Je kunt je werk ten slotte automatisch extern laten opslaan via iCloud of Dropbox. Of je e-mailt de tekst naar jezelf, zodat je er daarna op kantoor mee verder kunt. Voor als er nog grafiekjes bij moeten. PETER ZANTINGH D eze week wordt er bij verzekeringsmaat- schappij Centraal Be- heer Achmea niet ver- gaderd. De vergaderzalen zijn ver- boden terrein. Het initiatief komt van directievoorzitter Rob Becker – zelf goed voor ongeveer twintig vergaderuren per week. Hoe bevalt het tot nu toe? „Ik heb meer informele tijd voor de medewerkers, om hun te vra- gen hoe het met hun activiteiten gaat, wat er beter kan.” Was het nodig om een verga- derloze week in te lassen? „Ik wil natuurlijk niet de indruk wekken dat er bij Centraal Beheer Achmea buitensporig veel verga- derd wordt. Dit is bedoeld als een intern experiment, om de ge- woonte te doorbreken om alles in vergaderingen te overleggen. Zo kort als de lijnen in een kleiner be- drijf zijn, zo transparant en zo in- formeel, zo zou ik het ook graag willen bij Achmea. Minder verga- deren moet daaraan bijdragen.” Minder, of helemaal niet meer vergaderen? „We gaan ervan uit dat de waar- heid in het midden ligt: helemaal niet vergaderen is natuurlijk ex- treem. Het zou mooi zijn als men- sen zich ervan bewust raken dat je ook zonder vergaderingen dingen goed kunt afstemmen. Gewoon, door kort bijeen te zitten en niet alles met iedereen af te stemmen. De koffieautomaat kan daarvoor een heel goede plek zijn.” Wanneer is een vergadering overbodig? „Als medewerkers denken: ‘We zien het management nooit, dat zit altijd te vergaderen’, dan is dat niet goed. Vergaderen is mijn werk, maar wanneer wordt het te veel? Ik denk als de groep te groot is en er mensen bij zitten om erbij te zitten, niet om bij te dragen.” Hoeveel vergaderingen kun- nen er voor die ideale midden- weg geschrapt worden? „Als ik heel streng kijk bij hoeveel vergaderingen mensen zitten die er niet bij hoeven zitten en naar het aantal vergaderingen dat ik bijwoon over hetzelfde onder- werp, denk ik dat er 30 procent vanaf kan.” Wat zijn de reacties van de werknemers op deze week? „Wisselend. Er kwamen ook wel vragen als: als ik niet in de verga- derzaal mag komen, waar moet ik dan overleggen? En: ‘Staan er sancties op als ik wél vergader?’ Natuurlijk niet, het gaat om het oprekken van de comfortzone. En om vertrouwen: ik wil dat mensen dingen beléven.” ANNE DOHMEN Vergaderen // Experiment: vergader eens een week niet Achmea kan 30 procent van zijn vergaderingen schrappen, denkt directievoorzitter Rob Becker. Meest lerende organisaties 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Organisatie ORMIT TOPdesk Profource 2Organize Technische Unie Ciber Nederland Macaw Winvision Software Improvement Group Sthree Caesar Groep Twynstra Gudde Delta Lloyd Enexis BV Achmea Gemeente Dordrecht ANWB Fluor Valid Tata Steel Branche sector Adviesbureau ICT ICT/Adviesbureau ICT/Adviesbureau (Groot-)handel ICT ICT ICT ICT/Adviesbureau Recruitment ICT Adviesbureau Bank/verzekeraar Energie Netbeheer Verzekeraar Gemeente Verzekeraar/ Retail/Uitgever Industrie/Advies- ingenieursbureau ICT Industrie jaar wel een training. Om zijn werk te verbete- ren, maar ook als cv-building. Zo volgt hij vier vakken staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. „Zwaar blokken, dat is weer even wennen.” Zijn doel reikt verder dan zijn huidige baan. Hij wil het openbaar bestuur in, te beginnen met de Haarlemse gemeente- raad waarvoor hij zich dit najaar kandidaat stelt. Die rechtenvakken vergroten zijn kansen. In crisistijd is het belangrijker dan ooit om te werken aan je ontwikkeling, maar het wrange is dat de opleidingsbudgetten door diezelfde cri- sis onder druk staan. Gaven bedrijven in 2008 gemiddeld nog bijna 6 procent van de bruto loonsom uit aan opleidingen, vorig jaar was dat nog maar 4,4 procent, zo blijkt uit het Satis- Action/NRC Beste Werkgevers Onderzoek 2012. En dit jaar zet de daling door, voorspelt Paul van der Wal van opleidingsonderzoeksbu- reau Nidap, dat onlangs honderden Nederland- se hr-managers vroeg naar hun plannen. De hardste klappen vallen bij management- en communicatietrainingen, veruit de grootste ca- tegorie voor hogeropgeleiden. Onder technische en veiligheidsopleidingen komen werkgevers minder makkelijk uit, vandaar ook dat de ict-sec- tor nog altijd in de voorhoede staat. Het meest ri- goureus zijn de bezuinigingen in de financiële sector. Daar werden de budgetten de afgelopen vier jaar gemiddeld genomen gehalveerd. Dat werkgevers beknibbelen op opleidings- uitgaven betekent niet dat zij er geen belang aan hechten. Nidap vroeg hr-medewerkers naar hun motieven om werknemers op training te sturen. Motivatie blijkt, althans voor de hoog- opgeleide medewerkers, op nummer één te staan. „Trainen is vooral heel leuk”, beaamt hr- manager Rob Haaring van softwarebedrijf TOP- desk. „Het zorgt voor een positieve werksfeer, daardoor halen mensen meer uit hun werk.” Leuk voor de werknemer is ook leuk voor het bedrijf, zo blijkt uit onderzoek van adviesbureau de Boston Consultancy Group. Bedrijven die ruimhartig investeren in de ontwikkeling van leiderschap en talent, scoren gemiddeld een twee keer zo hoge omzet en winstmarge als bedrijven die het laten afweten. Onderzoeker Baars: „De crux is dat leergierige medewerkers bijdragen aan een innovatieve onderneming. Niet het oude riedeltje van: de markt verandert en daaraan moeten wij onze medewerkers aanpassen. Nee, deze medewerkers maken zélf de markt.” Leren in eigen tijd Om de opleidingsmogelijkheden ondanks slin- kende budgetten op peil te houden, wordt naar- stig gezocht naar alternatieven. Een simpele op- lossing is besparen op werktijd, door werkne- mers de opleiding in eigen tijd te laten doen. Van der Wal van het Nidap berekent het voordeel voor de werkgever: „Een training op hbo-niveau kost zo’n 2.000 of 3.000 euro plus de indirecte kosten van twee of drie werkdagen. Doet de werknemers het in zijn eigen tijd, dan scheelt dat al gauw zo’n 1.500 euro.” Provinciemedewerker Nederbragt is ’s avonds en in het weekend aardig wat uren kwijt aan studie. „Daar heb ik niet zo’n moeite mee. Het gaat toch over mijn eigen ontwikkeling?” Hij investeert in zichzelf en vindt het de nor- maalste zaak van de wereld dat hij daarvoor wat vrije tijd inlevert. Dat geldt ook voor Judith Disberg (31), afge- studeerd biologe die nu als consultant werkt bij TOPdesk. Zij is net klaar met een cursus project- management. De bijeenkomsten waren onder werktijd, huiswerk deed ze in haar eigen tijd. Op de cursus leerde zij vooral soft skills, zoals hoe ze collega’s het beste kan aansturen. „Bij sommigen is het genoeg als je vraagt: kun je dit aanleveren? Anderen moet je veel meer bij de hand nemen. Wat ik nu heb geleerd, is dat onze- kerheid vaak de oorzaak is.” Nederbragt en Disberg hebben het geluk dat zij alleen wat vrije uren hoeven te offeren en niet zelf de portemonnee hoeven te trekken. Want dat is een andere weg waarvoor nogal eens wordt gekozen. Het vaakst wordt een eigen bij- drage gevraagd bij de wat langer durende oplei- dingen die tot een erkend diploma leiden, bij- voorbeeld van NCOI, LOI of business schools. Volgens het Nidap-onderzoek wordt ongeveer een kwart van deze opleidingen geheel door de werknemer bekostigd, 15 procent deels en be- taalt nog maar in 60 procent van de gevallen de werkgever de hele opleiding. Vóór de crisis was dat ongeveer 90 procent. De hr-managers die Van der Wal ondervroeg, verpakken het als een manier om het onderne- merschap bij hun werknemers aan te zwenge- len. „Werknemers moeten zichzelf verantwoor- delijk gaan voelen voor hun ontwikkeling, is de algemene teneur. Wees actief en laat je toege- voegde waarde zien, om beter te functioneren en om je baan te behouden.” Dat werknemers niet ongevoelig zijn voor dit appèl blijkt wel uit Van der Wals constatering dat er nog evenveel diploma’s worden gehaald als vóór de crisis. Nieuw is wel dat training in de bedrijfskanti- ne door – seniore – collega’s wordt gegeven. Dat scheelt in de kosten en lijkt nog een paar bijko- mende voordelen te hebben: de trainer kent de bedrijfscultuur, kan aansluiten op de praktijk van alledag en is achteraf makkelijk te benade- ren. Volgens Baars steek je van een stimuleren- de werkomgeving heel wat meer op dan van de zoveelste training. „Echt leren doe je door sa- men dagelijkse problemen op te lossen.” Dat deze zienswijze terrein wint, blijkt uit de bevindingen van een vorig jaar opgezet kennis- netwerk van 26 grote Nederlandse bedrijven, waaronder KLM, ABN Amro en Essent. Zij be- zinnen zich op nieuwe manieren van leren in de organisatie, waarbij de theorie van de Britse ex- pert Charles Jennings leidend is: 70 procent van wat je leert, leer je op je werkplek, 20 procent door contacten met collega’s en maar 10 pro- cent via trainingen. Baars: „Mensen rennen drie keer zo hard als zij de ruimte krijgen, hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen en uitge- daagd worden door hun werk. Dat is veel bepa- lender voor hun ontwikkeling dan de vraag of ze een of twee keer per jaar op training mogen.” Judith Disberg werkt als consultant bij TOPdesk en is net klaar met een cursus projectmanagement. Gertjan Nederbragt, programmamanager bij de provincie, doet elk jaar wel een training. FOTO’S PETER DE KROM Onderzoeksverantwoording De ranglijst Meest Lerende Organisa- ties is gebaseerd op het Satis- Action/NRC Beste Werkgevers Onder- zoek 2012. Onderzocht is in hoeverre er sprake is van een goed leerklimaat en een stimulerende leeromgeving. In to- taal namen 24 organisaties aan het on- derzoek deel. De 20 hoogst scorende organisaties staan in de ranglijst. Vrijwel alle bedrijven schrappen in dure trainingen voor hun werknemers. Maar in één sector groeien de budgetten wel: de industrie. In de industrie steeg het gemiddelde opleidingsbudget als percentage van de brutoloonsom van 3,1 procent in 2010 naar 5,2 procent in 2012, volgens gege- vens van onderzoeksbureau Nidap. De laatste jaren komen ook hier de soft skills in beeld: techneuten mogen op management- en bedrijfskundecursus.

Transcript of ILLUSTRATIE TJARKO VAN DER POL Cv-building op de bank... · iCloud of Dropbox. Of je e-mailt de...

Page 1: ILLUSTRATIE TJARKO VAN DER POL Cv-building op de bank... · iCloud of Dropbox. Of je e-mailt de tekst naar jezelf, zodat je er ... het aantal vergaderingen dat ik bijwoon over hetzelfde

nrc •next next •carrière10 WO E N S DAG 17 APRIL 2 013 11

Scholing //Werknemers willen vaker dan ooit opleidingendoen //Want: dat is goed voor je ontwikkeling // Maar de budgettenslinken en dus studeren werknemers meer in eigen tijd

Cv-building op de bankLIZANNE SCHIPPER

W erknemers moeten weer vechtenom opleidingen, merkt MirjamBaars, hoofd opleidingen aan deTilburg University en opsteller

van de nrc.next-ranglijst van ‘meest lerende or-ganisaties’. Bij de jonge Tilburgers zijn vooraltrainingen in personal branding in trek. „Hoeben ik zichtbaar, zet ik mezelf neer als autoriteiten vermarkt ik mij als product. Soms richten zijzich daar sterker op dan op de inhoud.”

Geef ze eens ongelijk. Meer dan drie jaarbaangarantie zit er voor nieuwkomers op de ar-beidsmarkt doorgaans niet in. Als zij in ruilvoor die onzekerheid de mogelijkheid krijgenzich verder te ontwikkelen, grijpen zij die kansaan. Zo blijven zij flexibel, zijn zij straks aan-trekkelijk voor een andere werkgever of kunnenze in een andere functie worden ingezet.

Gertjan Nederbragt (37), programmamana-ger bij de provincie Noord-Holland, doet elk

Hier steeg het budgetvoor opleidingen wél

Een barvrouw (33) uit Venlo vraagt zich af waarom hetin de horeca gebruikelijk is acht uur te werken zonderpauze. „Ik werk in een klein café waar ik geregeld inmijn eentje achter de bar sta. Dan is pauze houden on-mogelijk en ik heb dat nooit erg gevonden. Ik heb weleen collega gehad die boos werd omdat mijn baas geenmensen regelde die haar een uurtje kwamen aflossen.”

„Of je nu werkt in een grote of een kleine horecagelegen-heid, je hebt altijd recht op pauze”, zegt Claartje Alber-sen, woordvoerder van de FNV Horecabond. „Om werk-nemers te beschermen tegen een te hoge werkdruk zijn erregels voor arbeidstijden en rusttijden. Elke werknemer,dus ook een werknemer in de horeca, heeft na 5,5 uurwerktijd recht op een half uur pauze. Duurt een dienst 10uur, dan heeft de medewerker recht op ten minste 45 mi-nuten pauze. Dit mag eventueel opgesplitst worden in 3keer 15 minuten.”

Volgens Albersen kun je de werkgever hier gewoon opaanspreken. Ze erkent dat het met een tijdelijk contractin de horeca lastig kan zijn om voor deze rechten op te ko-men. Ook al mag ‘lastig doen’ officieel nooit een redenvoor ontslag zijn. Ze zegt dat het mogelijk is om de Ar-beidsinspectie in te schakelen of haar bond.

Joris Prinssen, woordvoerder van Koninklijke HorecaNederland, zegt: „Er kan geen discussie zijn over het feitdat je recht hebt op een half uur pauze na 5,5 uur werk-tijd. De vraag is meer hoe je dat half uur doorbrengt. Ach-ter de bar als er niemand in de zaak is, apart in een perso-neelsruimte of een half uur buiten lopen. Het feit dat jeacht uur in de zaak bent op een dag, maakt het goed mo-gelijk dat je in die tijd een half uur pauze neemt. Daar isverder geen vast patroon in voorgeschreven. Bespreek hetmet de eigenaar en neem een half uur pauze per helewerkdag. Dat kan vast op een stil moment van de dag.Maar hou het ook zelf bij en schrijf het op in het roostervan de dag.”

ALEX VAN DER HULST

Ook een kwestie op het werk? Mail [email protected]. Kijk voor meer antwoorden ookop nrc.nl/carriere

De kwestie //

Waarom heb ik alsbarvrouw nooit pauze?

ILLUSTRATIE TJARKO VAN DER POL

Schrijven kan goedkoper

DE APP //IA WRITERiPad, 0,89 eurovvvvV

Als je onderweg op je iPad aan het werk wilt met een tekst, kunje vertrouwen op de relatief dure apps Pages (Apple, 8,99 euro)of QuickOffice (Google, 17,99 euro). Maar is het echt nodig datje afbeeldingen kunt invoegen, grafieken kunt maken en uittachtig lettertypes kunt kiezen? iA Writer laat alle afleidingenachterwege, zodat je je kunt concentreren op het belangrijkste:de tekst.Want meer is het niet: een witte achtergrond, één standaard let-tertype en een ruime regelafstand. Daaronder het toetsenbordmet een extra rijtje erboven, zodat je niet naar een ‘tweede’toetsenbord hoeft voor bijvoorbeeld aanhalingstekens enhaakjes. Rechts bovenaan worden je woorden en leestekensgeteld. Voor de volle concentratie tik je op het rondje ernaast:daarmee wordt de alinea waar je aan schrijft uitgelicht.Er is één ‘maar’: deze app gebruik je voor het beginnen aan eennieuw document. Bestaande documenten importeren zodat jeze kunt bewerken kán wel, maar is erg omslachtig omdat hij al-leen .txt kan lezen.Je kunt je werk ten slotte automatisch extern laten opslaan viaiCloud of Dropbox. Of je e-mailt de tekst naar jezelf, zodat je erdaarna op kantoor mee verder kunt. Voor als er nog grafiekjesbij moeten.

PETER ZANTINGH

D eze week wordt er bijverzekeringsmaat-schappij Centraal Be-heer Achmea niet ver-

gaderd. De vergaderzalen zijn ver-boden terrein. Het initiatief komtvan directievoorzitter Rob Becker– zelf goed voor ongeveer twintigvergaderuren per week.

Hoe bevalt het tot nu toe?„Ik heb meer informele tijd voorde medewerkers, om hun te vra-gen hoe het met hun activiteitengaat, wat er beter kan.”

Was het nodig om een verga-derloze week in te lassen?„Ik wil natuurlijk niet de indrukwekken dat er bij Centraal BeheerAchmea buitensporig veel verga-derd wordt. Dit is bedoeld als eenintern experiment, om de ge-woonte te doorbreken om alles invergaderingen te overleggen. Zokort als de lijnen in een kleiner be-drijf zijn, zo transparant en zo in-formeel, zo zou ik het ook graagwillen bij Achmea. Minder verga-deren moet daaraan bijdragen.”

Minder, of helemaal niet meerve r g a d e r e n ?„We gaan ervan uit dat de waar-heid in het midden ligt: helemaalniet vergaderen is natuurlijk ex-treem. Het zou mooi zijn als men-sen zich ervan bewust raken dat jeook zonder vergaderingen dingengoed kunt afstemmen. Gewoon,door kort bijeen te zitten en nietalles met iedereen af te stemmen.De koffieautomaat kan daarvooreen heel goede plek zijn.”

Wanneer is een vergaderingove r b o d i g ?„Als medewerkers denken: ‘Wezien het management nooit, datzit altijd te vergaderen’, dan is datniet goed. Vergaderen is mijnwerk, maar wanneer wordt het teveel? Ik denk als de groep te grootis en er mensen bij zitten om erbijte zitten, niet om bij te dragen.”

Hoeveel vergaderingen kun-nen er voor die ideale midden-weg geschrapt worden?„Als ik heel streng kijk bij hoeveelvergaderingen mensen zitten dieer niet bij hoeven zitten en naarhet aantal vergaderingen dat ikbijwoon over hetzelfde onder-werp, denk ik dat er 30 procentvanaf kan.”

Wat zijn de reacties van dewerknemers op deze week?„Wisselend. Er kwamen ook welvragen als: als ik niet in de verga-derzaal mag komen, waar moet ikdan overleggen? En: ‘Staan ersancties op als ik wél vergader?’Natuurlijk niet, het gaat om hetoprekken van de comfortzone. Enom vertrouwen: ik wil dat mensendingen beléven.”

ANNE DOHMEN

Ve r g a d e r e n //

Experiment:vergader eenseen week nietAchmea kan 30 procent vanzijn vergaderingenschrappen, denktdirectievoorzitter Rob Becker.

Meest lerende organisaties

123456789

1011121314151617

18

1920

OrganisatieORMITTOPdeskProfource2OrganizeTechnische UnieCiber NederlandMacawWinvisionSoftware Improvement GroupSthreeCaesar GroepTwynstra Gudde Delta Lloyd Enexis BVAchmeaGemeente DordrechtANWB

Fluor

ValidTata Steel

Branche sectorAdviesbureauICTICT/AdviesbureauICT/Adviesbureau(Groot-)handelICTICTICTICT/Adviesbureau

RecruitmentICTAdviesbureauBank/verzekeraarEnergie NetbeheerVerzekeraarGemeenteVerzekeraar/Retail/UitgeverIndustrie/Advies- ingenieursbureauICTIndustrie

jaar wel een training. Om zijn werk te verbete-ren, maar ook als cv-building. Zo volgt hij viervakken staats- en bestuursrecht aan de VrijeUniversiteit Amsterdam. „Zwaar blokken, datis weer even wennen.” Zijn doel reikt verder danzijn huidige baan. Hij wil het openbaar bestuurin, te beginnen met de Haarlemse gemeente-raad waarvoor hij zich dit najaar kandidaatstelt. Die rechtenvakken vergroten zijn kansen.

In crisistijd is het belangrijker dan ooit om tewerken aan je ontwikkeling, maar het wrange isdat de opleidingsbudgetten door diezelfde cri-sis onder druk staan. Gaven bedrijven in 2008gemiddeld nog bijna 6 procent van de brutoloonsom uit aan opleidingen, vorig jaar was datnog maar 4,4 procent, zo blijkt uit het Satis-Action/NRC Beste Werkgevers Onderzoek2012. En dit jaar zet de daling door, voorspeltPaul van der Wal van opleidingsonderzoeksbu-reau Nidap, dat onlangs honderden Nederland-se hr-managers vroeg naar hun plannen.

De hardste klappen vallen bij management- encommunicatietrainingen, veruit de grootste ca-

tegorie voor hogeropgeleiden. Onder technischeen veiligheidsopleidingen komen werkgeversminder makkelijk uit, vandaar ook dat de ict-sec-tor nog altijd in de voorhoede staat. Het meest ri-goureus zijn de bezuinigingen in de financiëlesector. Daar werden de budgetten de afgelopenvier jaar gemiddeld genomen gehalveerd.

Dat werkgevers beknibbelen op opleidings-uitgaven betekent niet dat zij er geen belang aanhechten. Nidap vroeg hr-medewerkers naarhun motieven om werknemers op training testuren. Motivatie blijkt, althans voor de hoog-opgeleide medewerkers, op nummer één testaan. „Trainen is vooral heel leuk”, beaamt hr-manager Rob Haaring van softwarebedrijf TOP-desk. „Het zorgt voor een positieve werksfeer,daardoor halen mensen meer uit hun werk.”

Leuk voor de werknemer is ook leuk voor hetbedrijf, zo blijkt uit onderzoek van adviesbureaude Boston Consultancy Group. Bedrijven dieruimhartig investeren in de ontwikkeling vanleiderschap en talent, scoren gemiddeld een tweekeer zo hoge omzet en winstmarge als bedrijven

die het laten afweten. Onderzoeker Baars: „Decrux is dat leergierige medewerkers bijdragenaan een innovatieve onderneming. Niet het ouderiedeltje van: de markt verandert en daaraanmoeten wij onze medewerkers aanpassen. Nee,deze medewerkers maken zélf de markt.”

Leren in eigen tijd

Om de opleidingsmogelijkheden ondanks slin-kende budgetten op peil te houden, wordt naar-stig gezocht naar alternatieven. Een simpele op-lossing is besparen op werktijd, door werkne-mers de opleiding in eigen tijd te laten doen. Vander Wal van het Nidap berekent het voordeelvoor de werkgever: „Een training op hbo-niveaukost zo’n 2.000 of 3.000 euro plus de indirectekosten van twee of drie werkdagen. Doet dewerknemers het in zijn eigen tijd, dan scheeltdat al gauw zo’n 1.500 euro.”

Provinciemedewerker Nederbragt is ’savonds en in het weekend aardig wat uren kwijtaan studie. „Daar heb ik niet zo’n moeite mee.Het gaat toch over mijn eigen ontwikkeling?”Hij investeert in zichzelf en vindt het de nor-maalste zaak van de wereld dat hij daarvoor watvrije tijd inlevert.

Dat geldt ook voor Judith Disberg (31), afge-studeerd biologe die nu als consultant werkt bijTOPdesk. Zij is net klaar met een cursus project-management. De bijeenkomsten waren onderwerktijd, huiswerk deed ze in haar eigen tijd.Op de cursus leerde zij vooral soft skills, zoalshoe ze collega’s het beste kan aansturen. „B ijsommigen is het genoeg als je vraagt: kun je ditaanleveren? Anderen moet je veel meer bij dehand nemen. Wat ik nu heb geleerd, is dat onze-kerheid vaak de oorzaak is.”

Nederbragt en Disberg hebben het geluk datzij alleen wat vrije uren hoeven te offeren enniet zelf de portemonnee hoeven te trekken.Want dat is een andere weg waarvoor nogal eenswordt gekozen. Het vaakst wordt een eigen bij-drage gevraagd bij de wat langer durende oplei-

dingen die tot een erkend diploma leiden, bij-voorbeeld van NCOI, LOI of business schools.Volgens het Nidap-onderzoek wordt ongeveereen kwart van deze opleidingen geheel door dewerknemer bekostigd, 15 procent deels en be-taalt nog maar in 60 procent van de gevallen dewerkgever de hele opleiding. Vóór de crisis wasdat ongeveer 90 procent.

De hr-managers die Van der Wal ondervroeg,verpakken het als een manier om het onderne-merschap bij hun werknemers aan te zwenge-len. „Werknemers moeten zichzelf verantwoor-delijk gaan voelen voor hun ontwikkeling, is dealgemene teneur. Wees actief en laat je toege-voegde waarde zien, om beter te functionerenen om je baan te behouden.” Dat werknemersniet ongevoelig zijn voor dit appèl blijkt wel uitVan der Wals constatering dat er nog evenveeldiploma’s worden gehaald als vóór de crisis.

Nieuw is wel dat training in de bedrijfskanti-ne door – seniore – collega’s wordt gegeven. Datscheelt in de kosten en lijkt nog een paar bijko-mende voordelen te hebben: de trainer kent debedrijfscultuur, kan aansluiten op de praktijkvan alledag en is achteraf makkelijk te benade-ren. Volgens Baars steek je van een stimuleren-de werkomgeving heel wat meer op dan van dezoveelste training. „Echt leren doe je door sa-men dagelijkse problemen op te lossen.”

Dat deze zienswijze terrein wint, blijkt uit debevindingen van een vorig jaar opgezet kennis-netwerk van 26 grote Nederlandse bedrijven,waaronder KLM, ABN Amro en Essent. Zij be-zinnen zich op nieuwe manieren van leren in deorganisatie, waarbij de theorie van de Britse ex-pert Charles Jennings leidend is: 70 procent vanwat je leert, leer je op je werkplek, 20 procentdoor contacten met collega’s en maar 10 pro-cent via trainingen. Baars: „Mensen rennen driekeer zo hard als zij de ruimte krijgen, hun eigenverantwoordelijkheid kunnen nemen en uitge-daagd worden door hun werk. Dat is veel bepa-lender voor hun ontwikkeling dan de vraag ofze een of twee keer per jaar op training mogen.”Judith Disberg werkt als consultant bij TOPdesk en is net klaar met een cursus projectmanagement.

Gertjan Nederbragt, programmamanager bij de provincie, doet elk jaar wel een training. F OTO ’S PETER DE KROM

Onder zoeksverantwoordingDe ranglijst Meest Lerende Organisa-ties is gebaseerd op het Satis-Action/NRC Beste Werkgevers Onder-zoek 2012. Onderzocht is in hoeverre ersprake is van een goed leerklimaat eneen stimulerende leeromgeving. In to-taal namen 24 organisaties aan het on-derzoek deel. De 20 hoogst scorendeorganisaties staan in de ranglijst.

■ Vrijwel alle bedrijven schrappen in duretrainingen voor hun werknemers. Maar inéén sector groeien de budgetten wel: deindustrie.

■ In de industrie steeg het gemiddeldeopleidingsbudget als percentage van debrutoloonsom van 3,1 procent in 2010naar 5,2 procent in 2012, volgens gege-vens van onderzoeksbureau Nidap.

■ De laatste jaren komen ook hier desoft skills in beeld: techneuten mogenop management- en bedrijfskundecursus.