ICT Begrippenlijst

Indora Informatisering, Obrechtstraat 38, 6815 BR Arnhem

T 06-30004043, F 084-8676877, E [email protected], I www.indora.nl, KVK 09113444, ABN AMRO 57.64.81.726

Pagina 1 van 7

ICT-begrippenlijst 2003-01 / WhitePaper Veel gebruikte ICT-begrippen op alfabetische volgorde. ADSL

Asymmetric Digital Subscriber Line. Gedigitaliseerde telefoonaansluiting. Tegenwoordig vooral gebruikt voor snel Internet. Werkt asymmetrisch waardoor informatie sneller ontvangen dan verzonden wordt. ADSL kan hierdoor niet gebruikt worden voor spraak in tegenstelling tot ISDN en SDSL.

API

Application Programming Interface. Aanduiding voor de interface (koppeling) (programma) tussen twee systemen.

Applicatie Combinatie van computersysteem, toepassingsprogramma's, documentatie en werkprocedures. Datgene waarvan de eindgebruiker denkt dat een computer kan. In de Java-wereld is een applicatie ook een zelfstandig Java-programma (apps) dat zonder JVM uitgevoerd kan worden (dus geen Java-applet)

Applicatie-beheer

Bedrijfsfunctie die verantwoordelijk is voor het functioneel beheer van software-applicaties en het verzorgen van gebruikersondersteuning, managementinformatie en rapportages.

Applicatie-server

Server die toepassingen (applicaties) op meerdere PC's uitvoert. Voordeel is dat de toepassing gecentraliseerd wordt en slechts op één plaats wordt opgeslagen. Er kan met eenvoudige PC's (alleen presentatie en invoer/uitvoer) gewerkt worden. Een applicatieserver biedt een infrastructuur voor transactionele bedrijfskritische applicaties op basis van voorgebouwde systeem- en applicatieservices.

ASP (1)

Application Service Provider. Organisatie die tegen betaling bedrijfstoepassingen en -software via Internet ter beschikking stelt aan anderen. Wordt ook wel application hosting of outsourcing via Internet genoemd.

ASP (2) Active Server Page. Dit is een Microsoft-oplossing voor de eigen webserver (IIS) om snel en gemakkelijk servertoepassingen (Active Server Pages; dynamische webpagina's) te ontwikkelen. ASP's kunnen bestaan uit een combinatie van HTML of XML of C++-code.

Asynchroon

Vorm van datacommunicatie waarbij zender en ontvanger niet tegelijkertijd actief (gesynchroniseerd) hoeven te zijn om gegevensuitwisseling tot stand te brengen. Tegenovergestelde van synchrone datacommunicatie.

Batch

Vorm van gegevensverwerking waarbij de te verwerken gegevens opgespaard zijn in een wachtbestand. De gegevensverwerking vindt dus niet direct plaats en is het tegenovergestelde van Real-Time.

Bluetooth Techniek voor draadloze communicatie tussen (rand)apparatuur tot 10 meter.

C++ Volwaardige object georienteerde programmeertaal. Opvolger van C en sinds 1990 een ISO-norm. In 1987 ontwikkeld door B. Soustrup van Bell Labs. Reeds jaren een defacto programmeertaal.



Pagina 2 van 7

C# Spreek uit "C-sharp". Alternatieve programmeertaal van Microsoft voor Java. In 2000

ontwikkeld voor gebruik op het .NET platform. Deze taal kan overweg met XML en SOAP. Is qua programmeertaal een vereenvoudiging van C en C++ (werkt zonder geheugenpointers).

CASE Computer Aided Software Engineering. Computer ondersteunend software-ontwikkelen. Ook wel software-ontwikkelen met behulp van speciale programmeertools en -hulpmiddelen.

CBD Component Based Development. Software ontwerpmethode waarbij een complex systeem wordt gezien als een aantal samenwerkende componenten (objecten).

CORBA Common Object Request Broker Architecture. Dit is een componentmodel van de Object Management Group (OMG) waarin beschreven wordt hoe gedistribueerde componenten (objecten, applicaties) met elkaar moeten samen werken. CORBA heeft als uitgangspunt gediend voor EJB. Onafhankelijke tegenhanger van de Microsoft-variant DCOM.

CMS

Content Management Systeem. Systeem voor het onderhouden van de “content” (structuur, tekst, afbeeldingen, video, geluid) van websites waardoor programmeerwerk of de inzet van ICT-specialisten niet meer nodig is..

CRM

Customer Relationship Management. Systeem voor het beheren van klantrelaties en ondersteuning van relatiebeheer-, marketing-, verkoop- en serviceprocessen.

CSV

Comma Seperated Value. Eenvoudige bestandsindeling waarbij de bestandsvelden van elkaar worden gescheiden door een ";".

DCOM Distributed Component Object Model. Dit is een componentmodel van Microsoft waarin beschreven wordt hoe gedistribueerde (Windows) componenten (objecten, applicaties) met elkaar moeten samen werken. Geen echt alternatief voor CORBA of EJB omdat DCOM niet volledig object georienteerd is.

DMS Document Management Systeem. Systeem voor het aanmaken, onderhouden, archiveren, beheren en zoeken van ‘documenten’ in de meest brede zin van het woord.

DRM

Digital Rights Management. Systeem voor het ter beschikking stellen en gebruik van creatief materiaal in digitale vorm, waarmee beveiliging tegen illegaal gebruik mogelijk is en waarmee legaal gebruik kan worden gemonitord en afgerekend. Met DRM kan inhoud worden gegeven aan afspraken tussen partijen en kunnen vergoedingen worden verdeeld aan individuele rechthebbenden.

Eclipse Codenaam voor een initiatief van IBM en veertig andere bedrijven voor een bijna-leveranciers onafhankelijk platform als tegenhanger van J2EE en .NET op basis van Java en compatibel met J2EE voor Windows en Linux. Onder de vlag van WebSphere, IBM's ontwikkelomgeving voor Internet- en webomgevingen, biedt het een schaalbare en verbeterde omgeving. Onder andere gebaseerd op de ontwikkeltool Visual Age for Java van IBM.

EJB Enterprise Java Beans. Dit is een componentmodel voor JavaBeans, gebruikt in grote bedrijven (enterprise) en gerelateerd aan CORBA. De EJB beschrijving verzekert onder andere de persistentie van JavaBeans gedurende de uitvoering van een transactie en andere essentiele zaken voor zakelijk gebruik.



Pagina 3 van 7

EDGE Enhanced Data rate for GSM Evolution. Nieuwe modulatie en codering voor GSM

waardoor er binnen dezelfde bandbreedte een driemaal zo hoge capaciteit mogelijk is. De volgende stap na GPRS waarmee datacommunicatie van 384 Kilobit per seconde mogelijk wordt, waardoor het een alternatief wordt voor UMTS.

Edifact Electronic Data Interchange For Administration. Norm van de Verenigde Naties voor gegevensoverdracht tussen bedrijven (EDI). Voorloper van XML.

Filetransfer

Bestandsoverdracht. Het overbrengen (transfer) van bestanden (file). Vorm van gegevensuitwisseling waarbij sprake is van Asynchrone en Offline communicatie.

FTP

File Transfer Protocol. Protocol in TCP/IP voor bestandsoverdracht (filetransfer).

J2EE SUN's nieuwe versie van Java. Biedt ook een krachtige ontwikkelomgeving waarin, buiten de uitgebreide bibliotheek van te gebruiken Java-objecten uitgebreide ondersteuning wordt geboden voor het maken van JavaBeans en dergelijke. Wordt ook veel gebruikt in middleware voor applicatieservers, vaak in combinatie met XML en SOAP. Concurrent van Eclipse en .Net.

Java Volwaardige programmeertaal (script), ontworpen door SUN Microsystems. Java is een taal- en platformonafhankelijke ontwikkelomgeving. Java is platformonafhankelijk door het gebruik van Java-code dat op ieder platform met behulp van een “Java Virtual Machine” uitgevoerd kan worden. Op het gebied van het bouwen van dynamische webpagina's kan Java vergeleken worden met ASP. Voor wat betreft objectgeoriënteerde programmeertalen is Java te vergelijken met C++ en C#.

JavaBeans Kleine zelfstandige Java-objecten waarmee Java-programma's (applets) gebouwd kunnen worden. Werken multi-platform en zijn eenvoudig te schrijven. Werken binnen het EJB componentmodel en worden daarom ook wel Enterprise JavaBeans genoemd.

GSM Global System for Mobile communication. Paneuropees (circuit switched) netwerk voor mobiele datacommunicatie. De snelheid van het GSM-netwerk bedraagt slechts 9600 bits per seconde waardoor de aangeboden functionaliteit nog beperkt is. Bevat ook SMS. Wordt op termijn stapsgewijs opgevolgd door GPRS en UMTS.

GPRS General Packet Radio Service. Dit is de opvolger van het huidige GSM netwerk. GPRS belooft een maximale snelheid van 115 tot 171 Kilobit per seconde. Dit is vele malen sneller dan GSM en biedt dan ook veel meer mogelijkheden, met name voor digitale toepassingen. GPRS is een “package schwitched” (pakket geschakeld) netwerk. Dat wil zeggen dat er alleen betaald behoeft te worden in het geval er daadwerkelijk sprake is van dataverkeer. GPRS is relatief goedkoper dan GSM. Het succesvolle Japanse initiatief “i-mode” maakt gebruik van een “package switched” netwerk. GPRS wordt op termijn waarschijnlijk weer vervangen door EDGE of UMTS.

HTTP Hyper Text Transfer Protocol. Wordt door een browser gebruikt om hypertext-documenten (HTML-webpagina's) binnen te halen en te tonen. Dit protocol wordt ook gebruikt om op SOAP gebaseerde XML -berichten over Internet te versturen. Communicatie via HTTP is echter nauwelijks beveiligd. Een beter beveiligde vorm is dan ook S-HTTP (secure HTTP).



Pagina 4 van 7

Informatie-management

Bedrijfsfunctie die verantwoordelijk is voor het opstellen en (laten) uitvoeren van het informatiebeleid en informatieplanning en het functioneel aansturen van applicatiebeheer.

In huis

Organisatie die bedrijfstoepassingen en -software zelfstandig huisvest en beheerd. Tegenovergestelde van ASP (1).

ISDN

Integrated Services Digital Network. Vorm van (circuit-geschakelde) datacommunicatie geschikt voor gegevens, tekst, spraak en beeld. De twee basisvormen van ISDN zijn basic (rate) access (twee B-kanalen en een D-kanaal; vaak ISDN2 genoemd) en primary (rate) access (23 of 30 kanalen van 64 KBPS), beide met een verschillende tariefstructuur. De twee 64 KBPS-kanalen kunnen gebundeld worden tot één kanaal van 128 KBPS voor snel Internet. ISDN maakt in tegenstelling tot ADSL geen gebruik van de bestaande telefoonaansluiting. ISDN wordt steeds vaker vervangen door ADSL. In tegenstelling tot bij ADSL krijgt de gebruiker bij ISDN een of meer aparte telefoonnummers.

IVR

Interactive Voice Respons. Systeem voor het verschaffen informatie, doen van reserveringen en plaatsen van telefonische bestellingen via de toetsen van het telefoontoestel en voice-respons.

LAN

Local Area Network. Lokaal computernetwerk vaak gebaseerd op ethernet of token ring.

Linux Open Source variant van Unix dat gebruikt kan worden voor ‘Wintel’ PC’s. In 1991 door een Finse student, Linus Torvalds, ontwikkeld. Sterke concurrent van Windows vooral op applicatieservers.

Messaging

Vorm van gegevensuitwisseling waarbij berichten (messages) uitgewisseld worden (passing) tussen systemen. De communicatie loopt via het store-and-foreward principe. Door gebruik van messaging is Asynchrone, Real-Time communicatie mogelijk. Voordeel van messaging is de duidelijke structuur, flexibiliteit voor de gebruiker en het gemak waarmee systemen en elementen kunnen worden toegevoegd of verwijderd.

Middleware

Systeem (programmatuur) dat dienst doet als generiek koppelplatform tussen verschillende informatiesystemen. Basisfuncties zijn translatie (vertaling van gegevens), transformatie (conversie van gegevens), routing (doorsturen naar het juiste systeem) en message-passing (asynchrone communicatie).

.NET Nieuwe strategie van Microsoft om alle hardware, software en diensten naadloos op elkaar aan te laten sluiten. Het concept bestaat uit twee delen: .NET Framework voor softwareontwikkeling en .NET serverlijn voor servers en besturingsystemen. Bevat ook het nieuwe ontwikkelplatform Open Tools Platform Visual Studio .NET en nieuwe applicatieservers en Windows XP. Omvat C#, XML, SOAP en Java. Concurrent van J2EE en Eclipse.

Not Realtime

Niet Real-Time. Gegevens worden niet direct (niet binnen maximaal enkele seconden) door het systeem verwerkt. Tegenovergestelde van Real-Time.

ODBC

Open DataBase Connectivity. Interface van Microsoft voor het koppelen van databasesystemen. Is gebaseerd op SQL. Betreft een systeemkoppeling op databaseniveau.



Pagina 5 van 7

Offline

Situatie waarbij systemen of elementen niet direct aan elkaar gekoppeld zijn en de gegevensverwerking niet direct kan plaatsvinden. Tegenovergestelde van Online.

Online

Situatie waarbij systemen of elementen direct aan elkaar gekoppeld zijn en de gegevensverwerking direct kan plaatsvinden. Tegenovergestelde van Offline.

Open Source Open broncode (software) die de gebruiker onder bepaalde voorwaarden zelf kan aanpassen en waarvoor in de regel geen licentiekosten verschuldigd zijn (wel beheer- en onderhoudskosten). Voorbeelden hiervan zijn OpenOffice (tekstverwerking e.d.), Linux (besturingssyteem), MySQL (database), MMbase (CMS), Mozilla (browser) en Apache (webserver).

OSI Open System Interconnection. OSI biedt een verzameling standaards voor het realiseren van LAN- en WAN-computernetwerken. Het OSI-referentiemodel bevat standaards voor zeven zogeheten OSI-lagen: applicatielaag (7), presentatielaag (6), sessielaag (5), transportlaag (4), netwerklaag (3), datalinklaag (2) en fysieke laag (1).

PSP

Payment Service Provider. Organisatie en systeem (zoals Bibit en Twyp) die de afhandeling van Internetbetalingen voor derden verzorgen.

Real-Time

Letterlijk "onvertraagd". Gegevens worden direct (binnen maximaal enkele seconden) door het systeem verwerkt. Tegenovergestelde van Not Realtime. Verschilt van Online.

RPC

Remote Procedure Call. Mechanisme (API) voor communicatie tussen verschillende systemen of bedrijfstoepassingen in een computernetwerk. Dit biedt de mogelijkheid om een procedure (programma) aan te roepen en uit te laten voeren op een andere computer via een netwerkverbinding. Eerste vorm van gedistribueerde gegevens-verwerking.

SDSL

Symmetric Digital Subscriber Line. Gedigitaliseerde telefoonaansluiting. Werkt in tegenstelling tot ADSL symmetrisch waardoor bijvoorbeeld ook videoconferencing mogelijk wordt. SDSL biedt voor zakelijk gebruik meer mogelijkheden dan ADSL.

Server Computervoorziening (hardware en/of software) die specifieke diensten levert in een netwerk. Bijvoorbeeld backup-server, printserver, fileserver, mailserver, faxserver, databaseserver, applicatieserver of webserver. Kan hardware zijn, maar meestal heeft men het over de software voor toepassingen (applicaties) of services (server suite).

Server based Aanduiding ("op een server") dat een toepassing (applicatie) op een server draait en/of dat de gegevens op een server zijn opgeslagen. Nieuwe nieuwe naam voor Thin Cliënt Computing omdat die naam niet aansloeg. Het idee is hetzelfde. Zoveel mogelijk applicaties en gegevens op de server en niet op de cliënt. Eenvoudig te realiseren als er één server is, maar lastig als er sprake is van replicatie naar meerdere servers.

SMS

Short Message Service. Korte berichtendienst (tot maximaal 160 tekens) met behulp van GSM. Werkt met een snelheid van circa 600 bits/seconde. Wordt in de nabije toekomst vervangen door Multimedia Message Service (MMS) waarmee ook foto's en afbeeldingen verstuurd kunnen worden.

SMTP Simple Mail Transfer Protocol. Eenvoudig protocol voor het overbrengen van electronische berichten (emails) tussen servers in een heterogeen TCP/IP netwerk. SMTP is de basis voor alle messaging-systemen via Internet.



Pagina 6 van 7

S-HTTP Secure HyperText Transfer Protocol. Een veilige vorm van HTTP voor het verwerken

van Internettransacties. Het protocol werkt in de applicatielaag (OSI-laag 7) in combinatie met SSL.

SOA Service Oriented Architecture. Een informatie-architectuur en technische infrastructuur-architectuur die gebaseerd is op het werken met systeemonafhankelijke "services".

SOAP

Simple Object Acces Protocol of Service Oriented Architecture Protocol. Norm (standaard) voor het koppelen van Internettoepassingen die werken op verschillende platforms op basis van XML-berichten. Beschrijft onder meer de indeling (format) van de gegevens. Een soort RPC dat werkt via HTTP.

Synchroon

Vorm van datacommunicatie waarbij zender en ontvanger tegelijkertijd actief (gesynchroniseerd) moeten zijn om gegevensuitwisseling tot stand te brengen. Tegenovergestelde van asynchrone datacommunicatie.

SSL Scure Socket Layer. Een open protocol-laag die de communicatie tussen netwerken en computers beveiligt door middel van encryptie. SSL maakt gebruik van TCP/IP

TCP/IP

Transmission Control Protocol / Internet protocol. Een verzameling (packet-switching) datacommunicatieprotocollen voor Internet. Dé defacto norm voor het verbinden van LAN, WAN, intranetnetwerken en Internet. Gebruikt onder andere FTP en SMTP. TCP werkt in OSI-laag 4 (transport) en IP werkt in OSI-laag 3 (netwerk). TCP/IP vormt een peer-to-peer netwerk met servers zonder centrale computer.

UML Unified Modeling Language. Gestandaardiseerd taal waarin een software systeem wordt ontworpen op basis van componenten (CBD).

UMTS Universal Telecommunications System. Op termijn de opvolger van GSM en GPRS en op zijn beurt weer vele malen sneller dan het GPRS netwerk (tot 2 Mb per seconde). Hierdoor komen nieuwe mogelijkheden als streaming video op de mobiele telefoon binnen bereik.

VoIP Voice over Internet Protocol. De mogelijkheid om telefonie over Internet te voeren.

VPN

Vitual Private Network. Een eigen, door toegangscontrole (access control) en encryptie, beveiligde Internetverbinding

WAN

Wide Area Network. Netwerk dat een groot gebied bestrijkt. Is meestal opgebouwd uit meerdere LAN's die met elkaar verbonden zijn via aparte huurlijnen (X25) of Internet (TCP/IP).

WFM WorkFlow Management Systeem. Systeem voor “werkstroombesturing” bestaande uit het registreren, routeren, verwerken en bewaken van “onderhanden werk”.

WiFi Wireless Fidelity. Nieuwe norm (802.11b protocol) voor een draadloos LAN (WLAN). Snelheid van circa 11 Mbs. Beveiliging is nog een zwak punt.

X25

Netwerkprotocol voor het technisch realiseren van WAN's. X25 is een packet-switched netwerk en deels vergelijkbaar met TCP/IP. Wordt steeds vaker vervangen door TCP/IP. Omvat de onderste drie OSI-lagen 1 (fysieke laag), 2 (datalink) en 3 (netwerk).



Pagina 7 van 7

X400

Message-handling systeem met protocollen voor de opmaak, ontvangst en bezorging van messages, veelal in de vorm van bestanden, de zogeheten X400-bestanden.

XML

EXtensible Markup Language. XML is dé defacto communicatietaal voor uniforme, platformonafhankelijke gegevensuitwisseling tussen bedrijfsprocessen, informatiesystemen en webservices. Oorspronkelijk bedoeld als uitbreiding op HyperText Markup Language (HTML). XML biedt dan ook een raamwerk (meta-language) voor het ontwerpen van een eigen opmaaktaal (markup language) met als doel het bouwen van moderne, flexibele en interactieve websites.

ebXML E-Business XML. Dit is een combinatie van EDI en XML. Een XML-variant speciaal ontwikkeld voor business-to-business toepassingen.

*****

ICT Begrippenlijst

Documents

Transcript of ICT Begrippenlijst