IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens...

50
1 Spam als tool voor e-marketing Enkele juridische aspecten met betrekking tot spam, online reclame en direct marketing Innovatieacademie 20 mei 2014 Mevr. Manou Eyskens
  • date post

    21-Oct-2014
  • Category

    Documents

  • view

    92
  • download

    0

description

 

Transcript of IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens...

Page 1: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

1

Spam als tool voor e-marketing Enkele juridische aspecten met betrekking tot spam,

online reclame en direct marketing

Innovatieacademie 20 mei 2014 Mevr. Manou Eyskens

Page 2: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

2

INLEIDING

INLEIDING: MENU VAN DE UITEENZETTING

Praktijkgebaseerd onderzoek 2010

Schets juridisch kader en toepasselijke wetgeving mbt spam

Verruiming onderzoek: juridische aspecten van online reclame, direct marketing en de invloed van de privacy-regelgeving

Arbeidsrechtelijke topic: controle door werkgever op e-communicatie door werknemer – gevolgen?

Page 3: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

3

INLEIDING

Praktijkgebaseerd onderzoek 2010 « spam als tool voor e-marketing »:

Onderzoek Mk naar perceptie van consumenten, internetproviders en adverteerders mbt spam

Acties: o.m. consumentenonderzoek mbt gedrag/perceptie consument mbt spam - diepte-interviews met internet serviceproviders, Privacycommisie etc.

Doel: spamgevoeligheid en spam-gedrag consumenten in kaart brengen - adviezen formuleren aan bedrijven voor direct marketing - beperkingen wettelijk kader, én in functie van spamgevoeligheid van consument en zijn tolerantie mbt spam

Schets juridisch kader en toepasselijke wetgeving mbt spam

Page 4: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

4

INLEIDING

MENU UITEENZETTING Delen I en II: Verruiming onderzoek: juridische aspecten van online reclame, direct marketing + invloed van de privacy-regelgeving

• Wettelijk kader mbt:

• Ongevraagde reclame via elek. post (= spam sensu stricto)

• Ongevraagde « berichten » – niet « reclame » conform WMPC – via elek. communicatiemiddelen ( = spam sensu lato)

• Dus analyse « online reclame - direct marketing» in het algemeen = noodzakelijk!

Deel III: Arbeidsrechtelijke topic: controle door werkgever op e-communicatie door werknemer – gevolgen?

Page 5: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

5

Deel I: Juridische aspecten online reclame

DEEL I: Enkele juridische aspecten van online reclame – direct marketing en de invloed van de privacy-regelgeving

• BEGRIPPEN

• « Online reclame » - « Direct Marketing »

• Online reclame: combinatie van regels:

•Wet Elektronische Handel (WEH)

•Wet Marktpraktijken en Consumentenbescherming (WMPC)

•Privacywet

• Pblm: eigen toepassingsgebied

Page 6: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

6

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• Dubbele basisregel:

1.Toepassingsgebied WEH “deelverzameling” Privacywet want: meeste elektronische contactgegevens = “persoonsgegevens” conform Privacywet

•Gevolg: bovenop verplichtingen uit WEH ook Privacywet toepassen

2.Maar: soms zijn bepaalde “ online berichten” NIET onderworpen aan WEH, want afkomstig van instellingen/veren./sticht. met caritatieve doeleinden of politiek oogmerk

• Gevolg: géén toep. WEH – wél Privacywet

Page 7: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

7

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• Vormen van online reclame?

• Divers! Banners (tekst en beeld op webpagina), popups (afz venster), email, sms, reclame naast computerspelletjes, reclame binnen gratis online diensten etc.

• Op al deze vormen van reclame zijn bepalingen:

•(a) WEH

•(b) WMPC en

•(c) Privacywet

van toepassing

Page 8: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

8

Deel I: Juridische aspecten online reclame

a) Relevante bepalingen WEH • Art. 2,7° WEH: “reclame” – ruim!

• Niet onder WEH: puur informatieve berichten,

toeristische info door gemeenten, publicaties

door univ,

• Verplichtingen onder WEH: (2)

Herkenbaarheid en transparantie, zowel

mbt verzender als mbt reclameboodschap zelf

Gevolgen: verzender/handelaar/verkoper

duidelijk vermeld, of minstens identificeerbaar

Term “reclame” zichtbaar of minstens af te

leiden

Indien reclame via tussenpersoon: duidelijk

voor wiens rekening reclame verstuurd wordt

Page 9: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

9

Deel I: Juridische aspecten online reclame

b) Relevante bepalingen WMPC

Lange reeks bepalingen waaraan

reclame in het algemeen moet

voldoen

Ongeacht vorm waarin gestuurd, dus

online of offline

Mbt: prijsaanduiding, oneerlijke

praktijken (misleidend, agressief,

afbrekend), zowel ten aanzien van

consumenten als ten aanzien van

ondernemingen

Page 10: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

10

Deel I: Juridische aspecten online reclame

c) Toepassing van de Privacywet • Opm: basiswet van 8 december 1992

“betreffende de bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens” dateert van vóór internet-tijdperk

• Uitgangspunt: beperkte verwerking persoonsgegevens

• Nu: enorme toepassing Privacywet

• Bespreking:

i. “verwerking persoonsgegevens” – begrip

ii. “direct marketing” en toepassing Privacywet

iii. Geldigheidsvoorwaarden onder de Privacywet voor verwerking persoonsgegevens – als verkoper/adverteerder/onderneming?

Page 11: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

11

Deel I: Juridische aspecten online reclame

i. « persoonsgegeven »

• Privacywet voorziet voorwaarden voor

verwerking persoonsgegevens bij

opmaak/distributie/weergave reclame

• Vb: emailadressen, elektronische

contactgegevens, « profilering »

(verzamelen van persoonsgegevens om

reclame op maat te kunnen aanbieden etc.

• Privacywet OOK van toepassing bij

direct marketing in het algemeen

• Pblm: géén def. « direct marketing » -

aanknoping: Aanbevelingen van de

Privacycommissie 2009-2013

Page 12: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

12

Deel I: Juridische aspecten online reclame

ii. Direct marketing conform Privacywet

• Def. direct marketing: “alle activiteiten die het mogelijk maken goederen/diensten aan te bieden of andere boodschappen te verzenden aan deel van de bevolking via post/tel/andere middelen, gericht op het informeren van of het uitlokken van reactie van de betrokkene – en iedere daarmee verband houdende activiteit”

• Ruim: dm voor eigen producten/diensten van bedrijf

Transfers persoonsgegevens aan derden

Adressenhandel (uitwisseling of verkoop

van gegevens)

Promotie van activiteiten van

inst/verenigingen/stichting met caritatieve

doeleinden of politiek oogmerk

Page 13: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

13

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• Gevolg: niet alleen dm indien marktverkenning door onderneming met commerciële doeleinden, maar ook bij verkenning door vereniging/stichting/instelling met caritatieve of politieke of ideologische doeleinden

• Indien persoonsgegevens verwerkt – toepassing Privacywet!

• Géén toepassing WEH

• Géén toepassing van de WMPC

Page 14: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

14

Deel I: Juridische aspecten online reclame

iii. Geldigheidsvoorwaarden voor verwerking persoonsgegevens?

(a) « Wettelijke grond » voor de verwerking (3)

(b) Andere voorwaarden mbt transparantie, kwaliteit gegevens, opt-out, beveiliging etc.

(a) Wettelijke gronden: art. 5 Privaycwet

Ondubbelzinnige toestemming betrokkene

Uitvoering van overeenkomst

Gerechtvaardigd belang voor de verwerking

Page 15: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• BASISPRINCIPE: indien 1 van de wettelijke gronden aanwezig = verwerking persoonsgegevens OK

• Let op: uitz: bepaalde gevallen waarin SOWIESO één wettelijke grond, nl. toestemming betrokkene vereist (infra)

15

Page 16: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

16

Deel I: Juridische aspecten online reclame

Eerste wettelijke grond voor verwerking: ondubbelzinnige voorafgaande toestemming

• Ondubbelzinnig = duidelijk

• Vrij, specifiek, op voorafgaande informatie berustend

• Meest delicaat: vrije toestemming?

• “zonder dwang, of daaraan gekoppelde verplichting”

Page 17: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

17

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• Géén vrije toestemming:

• Indien geen toegang tot product, geschenk,

kortingsbon voor zover je toestemming niet

geeft

• Gebrek aan reactie binnen termijn = géén

toestemming wegens impliciet

• Indien info mbt verwerking enkel vermeld in AV

• Positieve handeling: aankruisen vakje formulier

• Quid: NIET-uitschakelen van een vooraf aangevinkt vakje? Privacycommissie aanvaardt geldigheid (ofschoon voor betwisting vatbaar)

• Aparte “Privacyverklaring”: volgens Privacycommissie OK: via “verklaring” wordt aandacht betrokkene gevestigd op info in AV

Page 18: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

18

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• 2013: Privacycommissie uitdrukkelijk gesteld:

“Bepaalde gevallen waarin betrokkene in ieder geval toestemming MOET geven, óók al zijn andere wettelijke gronden voor verwerking (bv uitvoering precontractuele verhouding, of gerechtvaardigd belang) aanwezig”

Page 19: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• Wanneer sowieso toestemming?

Bij gebruik bepaalde communicatiemiddelen (email, sms, cookies): hiervoor geldt regel “opt-in”

• Reclame: art. 14 WEH - voorafgaande,

vrije, specifieke en geïnformeerde

toestemming van de betrokkene indien

per elektronische post

• Oók voor boodschappen buiten

toepassing WEH – “direct marketing”

• Conclusie: ALLE boodschappen met

oog op direct marketing – hetzij

“reclame”, hetzij ruimer – verstuurd

via elek post: opt-in

19

Page 20: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

20

Deel I: Juridische aspecten online reclame

Bij verwerking gevoelige of gezondheidsgegevens betrokkene: wat zijn dit?

Betrokkene is minderjarig

“Virale marketing”: vrijgeven van persoonsgegevens aan derden, met het oog op het verhandelen/verkopen/verhuren van deze gegevens door professionele tussenpersonen

Page 21: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel I: Juridische aspecten online reclame

Conclusie bij eerste wettelijke grond:

• Principe verwerking persoonsgegevens toegelaten indien één wettelijke grond aanwezig

• “Voorafgaande vrije toestemming”?

• Bepaalde gevallen: toestemming betrokkene, sowieso vereist, ongeacht mogelijke aanwezigheid van andere wettelijke grond, zoals uitvoering precontractuele relatie, of gerechtvaardigd belang

• 4 gevallen: gebruik elek. communic., gevoelige gegevens, minderjarigheid, virale marketing

21

Page 22: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel I: Juridische aspecten online reclame

Tweede wettelijke grond: bestaan van precontractuele relatie met klant

• Contract met klant gesloten: evident dat bepaalde gegevens verwerkt worden (met oog op facturatie, levering, ingebrekestellingen, gepersonaliseerde offertes etc.)

• Pblm: ontwikkeling klantenrelaties BUITEN hetgeen strikt noodzakelijk voor uitvoering contract

Bv: tevredenheidsonderzoek, vroegere klanten aanschrijven tot hernieuwing contract, info nieuwe promoties

22

Page 23: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

23

Deel I: Juridische aspecten online reclame

• Regel: art. 5, b) Privacywet biedt géén wettelijke grond voor cultivering klantenrelaties indien niet noodzakelijk, maar enkel NUTTIG is voor uitvoering van bestaande precontractuele relatie

• DUS: indien cultivering van klantenrelaties en dus verwerking persoonsgegevens buiten hetgeen echt noodzakelijk is, is “het bestaan van precontractuele relatie” NIET voldoende

• MOET een andere wettelijke grond, zoals voorafgaande toestemming of gerechtvaardigd belang voorhanden zijn!

Page 24: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

24

Deel I: Juridische aspecten online reclame

Derde wettelijke grond: gerechtvaardigd belang in hoofde van de onderneming

• Art. 5, f) Privacywet: verwerking persoonsgegevens: restcategorie

• Doch vrij strenge toepassing!

• Handelaar, organisatie, instelling, vereniging kàn maar gerechtvaardigd belang inroepen voor zover afgewogen t.o.v. belangen klant

Bv: bestaan van een langdurige contractuele relatie tss klant-handelaar kàn element zijn om “gerechtvaardigd belang” van de handelaar voor de verwerking persoonsgegevens klant in te roepen

Art. 5, f) géén wettelijke grond indien slechts éénmalig of slechts vluchtig

Page 25: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel I: Juridische aspecten online reclame

(b) Andere voorwaarden mbt transparantie, kwaliteit gegevens, opt-out, beveiliging

= verantwoordelijkheid van de handelaar t.o.v. rechten van betrokkene bij de verwerking van zijn persoonsgegevens

Transparantie en info mbt doeleinden waarvoor verwerking gebeurt

• Dus niet: “uw persoonsgegevens worden gebruikt voor commerciële doeleinden"; "uw persoonsgegevens worden verwerkt voor direct marketing doeleinden"; “uw gegevens worden opgenomen in ons klantenbestand”; “uw gegevens zijn bestemd voor intern gebruik”

• Wél OK: "uw gegevens worden in ons bestand opgenomen om u op de hoogte te houden van onze activiteiten"

25

Page 26: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

26

Deel I: Juridische aspecten online reclame

Recht van betrokkene zich kosteloos te verzetten tegen gebruik van zijn persoonsgegevens voor reclamedoeleinden

• Gevolg: indien gegevens schriftelijk verzameld – mogelijkheid aanbieden op formulier

• Indien via elektronische weg: bv email

• Géén uitsluiting van klant bij deelname aan wedstrijden, of bekomen van prijs, of korting etc.

• Pblm in praktijk: vraag vanwege klant HOE de verzender van reclame gegevens heeft verkregen

• Vaak via professionele tussenpersonen, met hulp van wie gegevens verhandeld/verkocht/verhuurd worden

• Gezien strenge regel mbt voorafgaandelijke toestemming: beter proactieve opstelling verantwoordelijke van de verwerking en loyale naleving Privacywet

Page 27: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

DEEL II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Begrip « spam »: herhaalde/ongewenste elektronische commerciële berichten:

Massaal/herhaald

Ongevraagd (ontvanger heeft hier niet om gevraagd)

Commerciële boodschap

Adressen verkregen zonder medeweten bestemmeling

Vaak bedrieglijke of illegale inhoud

Geen info omtrent afzender

• Etymologie: Monthy Python

• US rechtsleer geeft ruimere definitie – EU en Belgische wetgever strikter: « ongevraagde elektronische communicatie van commerciële aard » of nog « ongewenst en ongevraagd massaal verzonden commerciële emails »

27

Page 28: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

28

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Reglementering spam = beperkt

• WEH en Koninklijk Besluit tot uitvoering van de WEH, nl. « spam-KB » of KB van 4 april 2003 tot reglementering van het verzenden van reclame via elektronische post

• Toepassingsgebied:

• Elektronische communicatie met commerciële inhoud (reclame – cfr. supra)

• Dus reclame verzonden via elektronische weg

• « elektronische post »: elk tekst-, spraak-, geluids- of beeldbericht dat over een openbaar communicatienetwerk wordt verzonden en in het netwerk of in de eindapparatuur van de ontvanger kan worden opgeslagen tot het door de afnemer wordt opgehaald

Page 29: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

29

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Ressorteren dus niet onder toepassingsgebied WEH en spam-KB:

• Reclame via andere kanalen (brieven,

brochures) die eveneens

ongevraagd/ongewenst/herhaald kan

zijn!

• Berichten met niet-commerciële inhoud

(bv afkomstig van caritatieve, politieke,

ideologische org) – ressorteren wél

onder bepalingen Privacywet – dus

geldigheidsvoorwaarden voor

verwerking persoonsgegevens

(supra!)

Page 30: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

30

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Basisregel WEH: opt-in • Voorafgaandelijke, vrij, uitdrukkelijk

(expliciet), specifiek en op informatie gebaseerd

• Vraag: kan deze toestemming bekomen worden via bepaling in AV handelaar?

• Cfr. supra: Privacycommissie streng: loutere opname in AV niet voldoende – wel aparte « privacyverklaring » met verwijzing naar info mbt toestemming in AV

• Oplossing: uitdrukkelijke aanvaardingsprocedure

Page 31: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

31

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Aankruisvakje voorzien door handelaar: “Ik wens in de toekomst nieuwsbrieven per e-mail te ontvangen”.

• Let op: niet aangekruist vooraf - impliciete toestemming van gebruiker, bv. door het niet-wegvinken van een vooraf door de handelaar aangevinkt vakje = géén uitdrukkelijke toestemming

• Cfr: Privacycommissie leek soepeler standpunt in te nemen

• Ook mogelijk: gebruiker uitnodigen om sms naar handelaar te sturen met bevestiging van toestemming

• Ook mogelijk: afzonderlijke email met vraag om toe te stemmen op ontvangst in de toekomst van nieuwsbrieven en reclame

Page 32: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

32

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Spam-KB: uitzondering op opt-in

• Dus uitzondering op regel van toestemming door ontvanger

• Twee uitzonderingen:

• Ongevraagde reclame via elek

post aan bestaande klanten

• Reclame via elek post aan

rechtspersonen

Page 33: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

33

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

Eerste uitzondering: bestaande

klanten

o Let op: restrictief - Voorwaarden om t.a.v.

bestaande klanten géén toestemming te

moeten vragen:

o Klant moest ten tijde van registratie elek

gegevens de mogelijkheid van verzet hebben

gehad (opt-out)

o Gegevens van de klant moesten aanvankelijk

door handelaar bekomen zijn via

rechtstreekse verkoop door DIE handelaar

aan klant (vermijden: A stuurt reclame naar

klanten B, omdat B gegevens stuurde naar A)

o Reclame mbt producten/diensten gelijkaardig

aan vorige verkochte producten/diensten

o Onverkorte toepassing Privacywet!

Page 34: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

34

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

Tweede uitzondering: rechtspersonen

o Reclame aan RP – géén voorafgaandelijke toestemming vereist

o Ook hier restrictief: onpersoonlijke contactgegevens

o Bv reclame gericht aan:

[email protected], [email protected], maar niet [email protected]).

o Reclame gericht aan ondernemingen, en niet aan natuurlijke personen (blijkt uit product waarvoor reclame wordt gemaakt)

Page 35: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

35

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

WAT ONTHOUDEN WE?

• Vooral oefening in begrippenduiding

• Aanvankelijke focus op « spam » = ongevraagde reclame via elek post

• Ook: ongevraagde/herhaalde/massaal verstuurde berichten zonder commerciële boodschap via elek post, of « direct marketing »

• Toepasselijke regelgeving: WEH, WMPC en Privacywet

• WEH en WMPC: Online « reclame »

• Privacywetgeving: « Direct marketing + reclame », óók op niet-reclame

• Basisregel: • Online reclame: WEH en WMPC + bepalingen

Privacywet

• Online communicatie van niet-commerciële

berichten: enkel Privacywet

Page 36: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

Deel II: Ongevraagde reclame via elektronische post

• Concrete vw voor verwerking persoonsgegevens onder Privacywet:

• Toestemming betrokkene

• Bestaan precontractuele relatie

• Gerechtvaardigd belang van de handelaar

• Aan te raden: aparte Privacyverklaring met verwijzing naar info over verwerking persoonsgegevens in AV

• Concrete vw voor reclame via elektronische weg: uitdrukkelijke toestemming (opt-in) – géén impliciete toestemming!

• Uitzonderingen KB: bestaande klanten - rechtspersonen

36

Page 37: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

37

DEEL III: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

DEEL III: Probleem private arbeidsrecht:

Mag wg controle uitoefenen op (en desgevallend gevolgen knopen aan) de elektronische communicatie door de wn – rekening houdend met feit dat deze e-communicatie (mails, berichten op facebook etc.) wordt mogelijk gemaakt dankzij de infrastructuur die door de wg aan de wn ter beschikking wordt gesteld?

Page 38: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

38

DEEL III: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

Bespreking:

• Private AO = handelingen wn uitgevoerd in functie van professionele activiteiten

• Internet-infrastructuur wordt door wg ter beschikking gesteld

• Privé e-mails? Internetgebruik voor privé-doeleinden?

• Controle door wg, want wn oefent zijn professionele activiteiten uit onder gezag/toezicht van wg?

• Conflict met principes van privacybescherming van de wn

Page 39: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

39

DEEL III : E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

• Uitgangspunt enerzijds: Wn staan onder gezag en toezicht van wg

• Gevolg: controlerecht van wg = principieel recht om kennis te nemen van inkomend en uitgaand e-mail verkeer van wn

• Dus: kennis van alle informaticatools gebruikt door wn

• Want: wn die gebruik maken van de middelen die wg hen ter beschikking stelt (pc, e-mail account, internettoegang,...) = geacht dit te doen in functie van uitvoering van AO

• Bv: indien wn, binnen het kader van de AO, e-communicatie onderhoudt met klanten/leveranciers/tussenpersonen – wg heeft inzagerecht!

Page 40: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

40

DEEL III: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

• Anderzijds privacy- en gegevensbescherming:

• Privacywet

• Recht op eerbiediging van het privéleven en het briefgeheim (art. 22 en 29 Gw) en het telecommunicatiegeheim (Wet 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie).

• EVRM art. 8

• Doel: bescherming persoonlijke levenssfeer van eenieder, dus ook van wn = wg kan niet zomaar inzage nemen van (e) communicatie

Page 41: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL III: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

• 3 aanknopingspunten als richtlijn voor wg:

1. Arrest Copland 2007

2. Cao nr. 81

3. Aanbevelingen van de Privacycommissie

1. Arrest Copland 2007:

• Arrest Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)

• “monitoren telefoon, e-mail en internetgebruik = schending privacy, ook al vindt de communicatie plaats tijdens de werkuren en gebeurt ze met de middelen ter beschikking gesteld door wg”

• Gevolg arrest EHRM: UK veroordeeld wegens afwezigheid van regelgeving op ogenblik van de feiten (1999-2000) 41

Page 42: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL III: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

2. Cao nr. 81 van 26 april 2002 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer van werknemers ten opzichte van controle op elektronische online communicatiegegevens

• Inhoud: “spelregels“ indien wg elektronische communicatie van wn wil controleren

• Basisprincipe: controle slechts toegestaan indien voldaan aan 3 voorwaarden: o Finaliteitsbeginsel

o Proportionaliteitsbeginsel

o Transparantiebeginsel

42

Page 43: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL III: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

• Implementatie 3 beginselen:

a. Finaliteitsbeginsel: Controle slechts OK indien voor volgende doeleinden bestemd:

• voorkomen van ongeoorloofde of lasterlijke

feiten, feiten - strijdig met de goede zeden of de

waardigheid van een andere persoon kunnen

schaden;

• bescherming van de economische, handels- en

financiële belangen van de onderneming die

vertrouwelijk zijn en het tegengaan van ermee in strijd

zijnde praktijken;

• veiligheid en/of de goede technische werking van

de IT-netwerksystemen van de onderneming, incl.

controle op de kosten die ermee gepaard gaan en

fysieke bescherming van de installaties van de

onderneming;

• te goeder trouw naleven van de in de onderneming

geldende beginselen en regels voor het gebruik van

onlinetechnologieën.

43

Page 44: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL iII: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

b. Proportionaliteit: controle slechts indien in verhouding tot beoogde doel:

• Indien 1 van voormelde doeleinden na te streven: alleen controle ZONDER inmenging in privé-sfeer wn, dus ZONDER het individualiseren van de gegevens (dus uitgaande e-mails per werkpost; collectieve consultatie internet per werkpost)

• Indien – binnen kader finaliteit – TOCH noodzakelijk is om gegevens te linken aan de geïdentificeerde of identificeerbare persoon, kan deze individualisering plaatsvinden in de eerste 3 gevallen (laster, econ. belangen, IT-veiligheid) om verdere schade te voorkomen

• Indien louter controle op naleven regels inzake gebruik van online communicatie (bv consulteren van bepaalde websites, of soc. media), kan individualisering slechts indien collectieve info aan wn over onregelmatigheden en mogelijke verwerking in de toekomst

44

Page 45: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL iII: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

c. Transparantie: wn MOETEN over mogelijke controle geïnformeerd worden door :

Ondernemingsraad

Comité voor Preventie en Bescherming

op het Werk

Vakbondsafvaardiging

Wn zelf, via arbeidsreglement,

individuele AO, ICT policy of instructies

bij gebruik van computer (met IP adres)

en/of e-mail account

45

Page 46: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL iII: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

3. Aanbeveling Privacycommissie: let op – enkel gedragsregels/advies, géén bindende noch afdwingbare regels!

•Professioneel en privé online communicatie

gescheiden houden:

•Géén dubbel gebruik van professioneel mailadres

•Afblokken toegang bepaalde internetsites, sociale

netwerken, sites met expliciete, of beledigende of

discriminerende inhoud

•Indien internet-toegang ter beschikking in kader

AO, kunnen beperkingen voor uitvoering AO

perfect opgelegd worden!

•Interne regel: “geen privé-mails vanop

professioneel adres” – indien transparant t.a.v. wn,

is controle OK!

•Quid indien géén afspraken met wn, en wn

afwezig? Controle mogelijk, doch enkel online

communicatiegegevens op zich – géén inhoud 46

Page 47: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL iII: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

• Praktische conclusie: cao 81 opvolgen!

Quid indien wg merkt dat grote hoeveelheden internet gedownload worden op server, of veelvuldige consultatie van Youtube, of sites met beledigende, discriminerende of expliciete inhoud: controle van internet- of emailverkeer van wn mogelijk

Idem indien wn afwezig – geen afspraken binnen onderneming – geen afwezigheidsmelding mail – controle mogelijk in kader van continuïteit onderneming

Quid indien wg kennis krijgt van info gepost door wn op facebook, bv veinzen arbeidsongeschiktheid, of kritiek op wg? Mag controleren en evt. gevolgen aan verbinden (welk?)

47

Page 48: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL II: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

Bijzonder geval van onrechtmatig verkregen bewijs

• Wanneer?

• Indien wg info bekomt via controle op elektronische online communicatiegegevens wn, doch zonder de regels uit cao 81 na te leven

• Gevolg? Hof v. Cassatie: rechter kan deze bewijzen “uitsluiten” indien de wijze waarop de bewijzen bekomen zijn (schending van de privé-sfeer van wn) het beoogde doel van de bewijsvoering overstijgt, nl. onderzoek naar onregelmatigheid begaan door wn.

• Dus bewijs uitgesloten indien disproportionaliteit tss onregelmatigheid wn enerzijds en middelen die wg heeft ingezet om tot de vaststelling van deze onregelmatigheid te komen anderzijds

48

Page 49: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DEEL II: E-COMMUNICATIE DOOR WN – CONTROLE DOOR WG

Specifiek geval van sollicitatie:

• Quid indien wn voorafgaandelijk aan sollicitatiegesprek gegevens controleert die sollicitant “post” op facebook, netlog, sociale netwerksites etc.?

• Kennisname door wg perfect mogelijk, aangezien sollicitant zélf heeft beslist welke info, waar en op welke wijze op het internet wordt geplaatst

• Let op: sollicitatie zelf: wg mag géén vragen stellen mbt persoonlijke levenssfeer indien niet relevant voor uitvoering van AO

• Géén ongeoorloofde discriminatie

49

Page 50: IA Innovatieve marketingcommunicatie. Sessie 3 Spam als tools voor e marketing - manou eyskens KHLeuven

DANK VOOR UW AANDACHT! Vragen staat vrij…

50