I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet...

16
I N LEI D IN G . (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I . . . . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in meerderheid hier voor- draagt, draagt het kenmerk van halÍslachtigheiden onjuistheid. Het is volkomen logisch, dat hij die zegt: ,,de nationale ge- dachte moet in deze tijden de nationalegeschillen overheerschen", dat deze niet alleen zegt: wèl v0at' íle neutrttliteit, rnaar ttiet t)o0r de landsL'erdedieins ! Wel kan ik mii theoretisch voorstellen (maar, met tegenwoordige heerschersbelangen en geestesgesteldheid des volks niet praklisch), dat men kan zeggen, als een groot leger dreigt binnen te komen : lk weiger u voetstoots binnen te laten, maar liever een ler:eild, in staat tot grootere cultuur te scheppen volk in de toekomst dan een uiígemoorden geruïueerd volk; ga dus door! Maar zóo is de praktijk niet. De geestesgesteldheid en de politieke waanclenkbeelden der burgerlijke, en ook van de leiders uwer partij, is van dien aard, dat gij, oppositie-vrienden, alléén sterk zoudt hebben gestaan, indien gij met krucht, met energie, L)aar geen enkele honschwentie terttÊdeinzende leuze van R. Kuyper: ,,Geen man en $eencent", in wezen Nmobilisatie zoudt hebben geêischt. Was dit reeds vóór dit congres miin overtu)ging, zii is èn na de prachtige, maar zwak van inltoud zij nde toelichtingvan G. W. Sannes èn vooral na de hwantitalie.f groote rede van Mr. P. J. Troelstra, die wij gisteren hebben gehoord, versterkt. Het is ondoenlijk, in zulk een korte spilnne tijds als ons wordt gegeven, zelfs maar een honderdste gedeelte te zeggen van het- geen wij te zeggen zouden hebben. Zoo kunnen wij in zulk een korten tiid het valsch weefselvan het Nationalisme-vraagstuk niet uiteenrafelen, hoewel de be- lachelijke, schijn-reëeleen wetenschappeiiik beneden peil staande citaten. van de Volk-redactie, van den Wethouder Vliegen, van den grooten encyclopedischen kop (politiek leider) Troelstra en, helaas!, ook de niet van zijn oude logisch vernuft getuigende Van der Goes zelfs een enkel woord zeggen Hoewel het tuiltje bloemen, uit dezen geestelijken tuin biieengebracht, zeer verleidelijk 1) Thans niet meer.

Transcript of I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet...

Page 1: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

I N LE I D I NG.(Een onuitgesproken rede).

PAR' | IJGENOOTNN I ' I

. . . . Ik kan n iet zeggen, dat ik de houding van de Opposi t iebewonder. De pol i t ieke leuze, d ie z i j in meerderheid h ier voor-draagt , draagt het kenmerk van hal Ís lacht igheid en onju is theid.

Het is vo lkomen logisch, dat h i j d ie zegt : , ,de nat ionale ge-dachte moet in deze t i jden de nat ionale geschi l len overheerschen",dat deze niet alleen zegt: wèl v0at' í le neutrtt l i teit, rnaar tt iet t)o0rde landsL'erdedieins !

Wel kan ik mi i theoret isch voorste l len (maar, met tegenwoordigeheerschersbelangen en geestesgesteldheid des volks niet praklisch),dat men kan zeggen, a ls een groot leger dre igt b innen te komen :lk weiger u voetstoots b innen te la ten, maar l iever een ler :e i ld ,in s taat to t grootere cul tuur te scheppen volk in de toekomstdan een u i ígemoord en geruïueerd volk ; ga dus door!

Maar zóo is de prakt i jk n iet .De geestesgeste ldheid en de pol i t ieke waanclenkbeelden der

burger l i jke, en ook van de le iders uwer par t i j , is van d ien aard,dat g i j , opposi t ie-vr ienden, a l léén sterk zoudt hebben gestaan,indien gij met krucht, met energie, L)aar geen enkele honschwentieter t tÊdeinzende leuze van R. Kuyper: , ,Geen man en $eencent" ,in wezen Nmobi l isat ie zoudt hebben geêischt .

Was d i t reeds vóór d i t congres mi in over tu)g ing, z i i is èn nade pracht ige, maar zwak van in l toud z i j nde toel icht ing van G. W.Sannes èn voo ra l na de hwan t i t a l i e . f g roo te rede van Mr . P . J .Troelst ra, d ie wi j g is teren hebben gehoord, versterkt .

Het is ondoenl i jk , in zu lk een kor te spi lnne t i jds a ls ons wordtgegeven, zel fs maar een honderdste gedeel te te zeggen van het-geen wi j te zeggen zouden hebben.

Zoo kunnen wi j in zu lk een kor ten t i id het va lsch weefselvanhet Nat ional isme-vraagstuk n iet u i teenrafe len, hoewel de be-lachel i jke, schi jn-reëele en wetenschappei i ik beneden pei l s taandeci taten. van de Volk-redact ie , van den Wethouder Vl iegen, van dengrooten encyclopedischen kop (pol i t iek le ider) Troelst ra en, helaas ! ,ook de n iet van z i jn oude logisch vernuf t getu igende Van derGoes zel fs een enkel woord zeggen Hoewel het tu i l t jeb loemen, u i t dezen geeste l i jken tu in b i ieengebracht , zeer ver le idel i jk

1) Thans niet meer.

Page 2: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

is ze te la ten ru iken aan ieder der h ier aanwezigen. Er z i jn eronder van $eur i$en en van onwelr iekenden aard. Binnenkort zu l -len wi j d i t onderwerp in een , ,vor- r r loopige schets" van een later ,naar wi j hopen, u i t te werken geschr i f t , t rachten te doen.

Evenwel kan ik toch n iet nalaten. met een enkel voorbeeld,u een k i jk je te geven in de geesteskamer van deze verboven-z inne l i j k t e i deo log ie .

Gisterenavond, toen wi j aandacj r t ig lu is terden naar Mr. P. J .Troelst ra, hoorden wi j van dezen a ls een z i jner bewi jsvoerendeargumenten : A ls het oogenbl ik komt dan is z i i er , de vader lands-l ie tde !

Dat , ,dan is ^s i er" is t ref fend. Dat doet mi j denken aan eenh i s to r i sche anekdo te , doo r Pau l L a Ía rgue i n z i j n boek , , LaDé te rm in i sme Economique" medegedee ld .

Een de r New-Yorksche f i nan t i e -magna ten i n Wa l l s t ree t kwameens op een goeden morgen in z i jn bureau. De boekhouder zatp l ichtmat ig te werken, maar begroet te z i jn meester . De f inant ie-magnaa t keek he t < - r ch tendb lad i n en r i ep pa the t i sch u i t : , ,Z i j i se rweer ! " De boekhoude r doo rzoch t he t bu reau , denkende da te rienrand s lu iksgewi jze was b innengeslopen. Nadat de boekhouderniets begreep van wat z i jn meester daarmede bedoelde, vroeghi j : wie is er weer ' i l )e magnaat antwoordde: De Cr is is !

Het re le le ekonomische e lement werd dus in een verboven-z innel i jk te persoonl i jkheids-beteekenis voorgeste ld.

- In d ie zel fde stemming hoorde ik Troelst ra g is teren over het'Na t i ona l i sme , doo r R . Kuype r a l s , , de n ieuwe Vade r lands l i e fde

van Troelst ra" gekwal i f iceerd, spreken.Mi jn waarde, zeer gewaardeerde en hooggeachte geestverwant

Kuypèr, g i j zu l t mi j veroor ioven een andere kwal i f ikat ie voordeze Vader landsl ie fde te geven.

I ) e O o s t e n r i i k e r P e r n e r s d o r f e r h e e f t i n e e n p o l e m i e k m e tz i j n pa r t i j - maar n ie t gees tesgenoo t Jos . S t rasse r ove r , ,Na t i o -nal isme of In ternat ional isme" het nat ional isme van de reformis-t ische-opporturr is t ische soc.-dem. genoemd Pqn-f {at ional isme. IkÉeloof, dat Pernersdorfer zich vergist heeÍt en zeker, als hij detegenwoordige geestestoestand van de Internat ionale soc. par t i jeneer l i jk za l wi l len beoordeelen, d i t woord zal omdraaien en inplaats van a ls Pan.Nat ional isme de n ieuwe vader landsl ie fdeals een nat ional is t ische ban za1 kwal i f iceeren.

f roels t ra heef t z ich g is teren bezig geh.ouden met de verk lar ingvan dat nat ional isme. Het is hem totaal mis lukt , en het kan hemook n ietgelukken, omdat z i jn e igen ideologieën en z i in , ,pol i t ieksysteem" a l leen past in het kader van den nat ionalen pol i t iekentoestand; omdat h i j n iet begr i jp t de tendenz van de ekonomischever- in ternat ional isat ie ; omdat z i jn pol i t iek en d ie z i iner mede-ltanders ineenstort, uls sij zich stelden ob de ba.sis aatt de uieuwe

Page 3: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

vooraaard.e eener braletarische l)0lit ieh teget de burgerti lhe begreusdeslaatsbolit ieh. Dan zouden ze als ,,vaderlandsloozen" (een woorddat ook in oude kr ingen a ls een soor t , ,po l i t ieke melaatschheid"wordt beschouwd) worden u i tgekreten; de bourgeois ie zou haardan schuwen, haar \ ryeren b innen te dr ingen in de hooge regionenvan de par lementai re wereld het wethouder-burgemeester-min is ter spelen zou u i t hun pol i t ieke gezichtseinder verdwi jnen!

Hebben wi i het n iet openl i jk hooren zeggen in de rede vanTroelstra: (laten wij het gerust zeggen: Troelstra heeft voor heteerst k lare wi jn geschonken ! ) wi j moeten ophouden a l ler le i i l lus ieste hebben van n iets dan opposi t ie te wi l len z i jn . Wi j z i jn eenpol i t ieke par t i j en d ie heef t verantwoordel i jkheid.

Het is de oude reformist ische b luf phrase, waarui t deze inter-nat ionale debacle mede is te verk laren.

Alsof een soc. par t i j oo i t een tegenste l l ing kan z ien tusschenposi t ieven arbeid en revolut ie ! Z i j moeten e lkaar aanvul len, terwi j lze volgens de reformisten e lkaar u i ts lu i tende beSr ippen z i jn ,vraag-stukken, d ie in de in ternat ionale socia l is t ische l i t teratuur zoo vaakreeds afdoende z i jn behandeld.

Het komt er echter n iet op aan b i i de opportunis ten of zeweer legd z i jn , hun pol i t iek opportunisme is , ,systeem", doel .Dáárom moeten wi j worden een par t i i , d ie afgedaan heef t met, , i l l us ies " , p ro le ta r i sche , , symbo len " enz . Da t i s , , r omme lzoo iuit een uitdragerswinkel", zooals Troelstra zeer geniaal (!) overhet pro letar isch in ternat ional isme z ich u i t l ie t . We hebben vanTroelst ra gehoord, hoe h i j Belg ië a ls voorbeeld nam. Toen Troelst radat ze ide kwam er verzet en zel f in terrumpeerde ik , ,vraag, hèndat nu eens ! " 1)

Gi i had de Belg ische arbeiders eens even voor den oor logmoeten hooren. Al le verwacht ingen waren op de in ternat ionaleger icht . Men had hun, men had ons dat wi is gemaakt .l-O"r" interruptie is mij door den heer Jos. Loopuit op de hem eigenirriteerend-arrogante wijze achteraf kwali jk genomen, als zou ik daarmede hetBelgische proletariaat mee geschandvlekt hebben. En deze interruptie èn wati k h i e r b o v e n z e i d e h a d e n b e d o e l d e n i e t d e m i n s t e d i s k w a l i l i c a t i ev a n d e B e l g i s c h e a r b e i d e r s k l a s s e ._ lk weet te goed hoe dat volk getrapt is, eeuwen vóór dezen oorlog; hoehet ook door de klerikale en l iberale bourgeoisie uilgemergeld, polit iek ont-recht is, met sabel en gelrreer in l913 gedreigd is met neervell ing en bloed-tappen toen het voor zijn polit iek recht opkwarrr. Een proletariaat zóó neer-getrapt, zóó geesteli lk verstompt, kent niet de beteekenis van het vaderland- het vecht zonder te weten waarvoor. Had het, hadden ziin leiders en geheelde internationale leidersgroep niet gefaald - het ,had anderd gehandeld !

Vraag nu de Belgische arbeiders eens wier zonen, broeders, neven en vriendengesneuveld zijn op het ,,veld van eerlr '; wier bestaan geruïneerd is, wierhebbe en houwe naar den duivel is, of dat alles dooi vaderlandslievendegemeenschap met de bourgeois ie? - en daarvoor ronsel t de staatsminis terV a n { e . r v _ e l d e , d r . T e r w a g n e e n m e e Í v a n d a t t u i g n o g a r b e i d e r som zich te laten moorden.

Page 4: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

R

Ê*,..Í

Ifi*.Ê,

4

Nooi t heb ik eenige waarde gehecht aan deze internat ionalele idersblu i en toch wàs ik er een oogenbl ik een s lachtof fer van'

Het was ju is t even vóór de formeele débacle kwam.Welk een i l luz ie werd er n iet in ternat ionaal de laatste jaren

verwekt ; de soc. in ternat ionale zal het oor lo$smonster bezweren ! 1)Hoe hoog en hoe i l lus ionai r s terk was de in ternat ionale arbeiders '

hoop n iet gestegen toen daar den 29en Jul i i914 in Brussel inde ,Ci rque Royàle" de Internat ionale haar protestmeet in$- te$enden oor iog h ie id. Een prachtvergader ing De vergaderdenwaren in koor tsacht ige spannin$ . Ze droegen kaar ten opde hoeden met , ,Gt terre à la guerre ! "

In de zaal was een heil ige sti lte, toen een der aanwezi$e ar'b e i d e r s h e t s u b l i e m - r e v o l u t i o n a i r e l i e d v a n J u l e s d e G e y t e rzong : P ro le ta i res , un i ssez vous ! . . .

Men wacht te wat de le iders, de voor$an$ers, de aanvoerders,zouden zegsen en doen, doen vooral ! Over $eheel Europa wasdiezel fde spanning - wat za l het consigne van de roode Inter 'na t i ona le z i j n ?

Hase sp rak : d ie 2 M i l l i onen deu tsche Gewerkscha f t sm i t -g l ieder und d ie deutschen Parte iS,enossen sol len ihre Pf l icht wissen !

Dat gaÍ moed ; de c l imax v/as er , a l ler verwacht in$ stee$K e i i H a r d i e s p r a k ; T r o e l s t r a s p r a k z i j n k e e l s c h o r , d a t h e t

socia l isme re in zal b l i iven (maar ver$at mede te deelen, of dele iders zel f re in - - beginsel re in - waren)"

R o u b a n o w i t s c h e n M o r g a n i s p r a k e n v a n d e R u s s i s c h een I ta l iaansche revoiut ionai ren . . .

En Jaurès, welk een t i tan ische redenaar ! Met demonischekracht ro l len de woorden, de beloÍ ten, de haobohu:ehhingen u i tz i inmond , en aan he t s l o t : .

,,Kameraden, wacht tot morlen ! íYij bezitten reeds een socialis-tisch diblomatencorfs, en gii zult httn aerh zien !"

Wi j kwamen bui ten de zaal en be$oochelden ons zelven metde vraag : zouden ze werkel i ik ie ts kunnen ?

Een i r iend van mi i , een Brusselsch bestuurder van een vak 'bond, tegen wien ik ze ide: wat denk j i j ? antwoordde bruutwe$:b lague, et pas p lus ! (b luÍ , en n iets meer ! ) .

Ik twi i fe lde: misschien !'s Woónsdags de beroemde Bureauzi t t in$. Ik weer naar Brussel .Was er a l ie ts ?Za l e r oo r l og komen? Wat doe t de In te rna t i ona le?Er waren toch in Dui tschland, Frankr i ik , Engeland en Hol land

voorbereid ingen gemaakt !

r) Men behoeft maar het verslag van het Bazeler congres te lezen, waaÍ zea l l én ve rk laa rden to t , , i ede re op -o l Í e r i ng be re id t e z i i n " .

Page 5: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

5

Donderdag. . . . er kwam niets. De oor logsatmospheer wasgevaar l i jker bezwangerd dan ooi t .

Wat doet de Internat ionale ?De arbeiders ruaren a l en werden gemobi l iseerd ! De t re inen

waren overvol en in de t re in zor .g ik ze lve nog mee, ,Le Dra-peau rouge" en , ,1 ' ln ternat ionale" . De Brusselaars en Mechelaarsg ingen naa r Lu i k . . . . waa rvoo r? Da t w i s ten ze n ie t , voo r denf)uts tegen te houden.

Ze stonden onder mi l i ta i re d ik tatuur , het was wachten op, ,Zuster Anna", z iet ge nog n iets komen !

Vr i idagavond dat duivelsch ber icht : Jaurès vermoord!Niets, n iets kwam !Zaterdag in de pers : Zal België zich verdedigen ?De massa rvas bechloroÍormiseerd !De mi l i ta i re d ik tator smoorde iedere u i t ing van verzet en de

geest van den inval bracht de b i t tere vrees voor levensbehoud -dat was geen nat ional isme, het was l i j fsbehoud !

Bn de Internat ionale ?Ho l was haa r woo rd ;haar voorui tgang was schi jn !

Haar taktiek was bluf, blul, bluf !Was het bewuste zwakte of la fheid van d ie in ternat ionale

leidersgroep, die hen aan daadloosheid overleverde?Al leen u i t zwakheid '? Yanwaar dan d ie s inds het Bazeler

congres gewekte i l lusies, dat zii wel reeds ,macht" bezat?Wat was het werk van dat socia l is t isch d ip lomatencorps ? Deze

internat ionale le idersgroep heef t in haar meerderheid b i j de massain de verschil lende landen il lu.sies geschaben die, orndat ze devrucltt aan hu.u ei,gen obtintistische burgerlijhe iLleologiein w'arett, zichmoesten verwezenl i jken a ls de de zoete hoop d ier massa verp let te 'rende desillusie.

Nog n immer heef t een pol i t ieke le idersgroep in de geschiedenisvan a l le pol i t ieke par t i jen een erger l i jker bankroet gemaakt , dandeze opportunis t ische le idersgroep der Soc Internat ionale.

I )at een pol i t ieke par t i j , ook d ie van het pro letar iaat , door haaraanta l van doelbewuste st r i jders nog geen kracht en macht genoegheeft, een wereldhistorische daad te volbren€,en wie zalhaar dat a ls een euvel , a ls een fout aanrekenen ?

Maar dat zu lk een de laatste jaren i l lus ies geschapen hebbendeleidersÉroep , per.soonli jh ge.stegen tot in de hoogste regilnen van hetburgerli jh-staathundig leven, zelfs tot geen doortastend massaalprotest in s taat b leek te z i jn ; dat zu lk een de wereldmassa meteen enkele jaren lang betooverende schi jn-prestat ie van , ,macht"zonder eenig bewi is van pol i t ieke , ,acte de présence" ineengestor t. is a ls een kaar tenhuis, dat kan n iet a l leen u i t een gebrek aangeorganiseerde kracht worden verklaard.

Page 6: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

b

Wi j zu l l en onomwonden zeggen , wa t w i j e r van denken . Nukan ook onze opvat t in{ fout ie f z i jn , maar het is p l icht van ieder ,ind ien h i j dat met bewi isbare mot ieven kan doen, u i t te sprekenwat h i j denkt - en zeker nu meer dan ooi t .' l 'en eerste. ' Het was geen u i tdrukking voor het oogenbl ik , geenspontane beloÍ te in de a ls a l t i jd opt imist ische declamat ie-redevoe-r ing van . Iaurès, dat h i i sprak van een , ,socia l is t isch d ip lomaten-corps" , waarvan wi j morgen, 29 Jul i haar werk zul len z ien. l )

Wi i hebben het gezien - helaas !Er is gepoogd, d i t bankroet a ls gevolg van de snoode moord

tegen d ien braven man te verk larenl Diezoo denkt , d ie verk laar t ,dat geheel de pol i t ieke st r i jd van de tegenwoordige arbeiders-k lasse afhankel i ik was van Jaurès. Niet a l leen datdeze opvat t ingin f lagranten st r i id is met geheel de socia l is t ische denk-enwerk-wi jze, maar ze is ook volkomen onwaar. In te$endeel , a l zoo Jaurèszi jn b l i jven leven, wi j zouden geen ander bankroet hebben ge-z ien. De macht van Jaurès moge orator isch groot geweest z i jn ,prakt isch zou ook h i i to t onmacht gedoemd z i jn geworden.

Wat had g i j dan wel voor een daad verwacht ? Ben revolut ie-proc lamat ie ? O neen, waarde en bezadigde, bezonnen, a l les metc i j Íers en geta l len beradende vr ienden ! Revolut ies decreteer t menniet, evenmin als men de hrecht en de mat:ht t,ctn ltet ltroletafiaat,en luten ai er dil bijuoegen, vatt t le denheude men.schheid i iberhsultt,met statistische .gegeaeils aan hasgtootte en olnttong ett aantallen t 'auhiezers, in behaalde historische momenten bebaalt.

Er was een h is tor isch moment, dat was van 29 tot 31 Jul i19i4. Een moinent , waar in de toor ts eener revolut ionai re s tem-ming en daad tot een beweging had kunnen le iden, d ie thansniet meer te bepalen is Dat was het psychologisch oogenbl ik !Met het , ,we waren nog te zwak" kan a l leen de goedprater z i jne igen-onju is t z ien en voelen, z i jn e igen wi l to t daadloosheid,goedpraten.

Nog nooi t heef t z ich een revolut ionai re beweging voorui t la tenbeci j feren.

Hoewel de aard en het wezen van de moderne arbeidersbe-weging anders is dan voor 300, 200, 100 en 50 jaren, haark lassenpsychologie, geboren u i t nog steeds dezel fde ekonomischeafhankel i jkheid is nog steeds dezel fde. Daarbi j is het bewustz i jnvan een deel der burger i j , n iet geïnfecteerd met imper ia l is t ischeroofzucht , thans even ant i -oor logsgezind a ls het pro le lar iaat . Maaronze beweging is pol i t iek-geeste l i jk vermurwd; ze is revolut ionai rlam gemaakt door verkeerde propaganda van daatíloosheid, door

t) De voorzit ter van het congres pleegde, nàdat mijneen zeer unfaire daad, door het congres in de waan tepersoon van Jaurès beleedigd hebben,

10 minrrten om waren'brengen als zorr ik de

Page 7: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

7

pol i t iek opportunisme, dat zoover g ing, om haar thans weer t leheiligheid aat ltet hlehje grrtnrJ te doen eerbiedigen, ti)aar0b zij ,,toe-aall ig" geboren is, maar eaen harduehhig, even rneedoogenlal.s, enettsfitsartndig uitgeltuit en afgejahherd wordt als altijd.' Ihans, na maanden gruwel i jke verschr ikk ingen van deze mon-s te r i euse menschens lach t i ng , e r vaa r t men , da t d ie , , neu t ra l i t e i t s " -verdedig ing van ons ? landje nog n iet meebrengt , dat door deregeer ing voor honderdduizenden van d ie Neder landsche brand-kastbeschermers behoor l i jk gezorgd wordt . En in Dui tschland ?ledere kr i t ische bel icht ing van de gruweldaden wordt gesmoorden vergader ingen over volksnood beiemrnerd ! En in F iankr i jk?An t i -m i l i t a r i sme behoo r l i j k gep r i sonnee rd . En i n Rus land ? DeDoema- leden $esiber iseerd en ieder verzet verwezen naar dePeter Paul 's pale izen ! Enz. enz.

Zietdaar de bezonnen, de weloverwogen, de pol i t iek-verstandigeresul taten van den , ,pol i t ieken godsvrede" !

Zoolang de sociaaldemocrat ische beweging n iet tegen het mi l i -tar isme in e lk z i jner u i t ingen een onverzoenl i jken haat en st r i jdaanb ind t ;

zoolang de sociaaldemocrat ische beweging n iet openl i jk en metde daad toont te wil len een uerinternationuliseering van het ge-dachtenleven, ook met de daad a ls het moer, en een onophóu.d-e l i jke propaganda tegen de nat ionale haar der volken jègenselkander ;

zoolan{ de sociaaldemocrat ische beweging z ich n iet losrukt u i tde. verkeerde le id ing van de ongeoor loofde, de pro letar ische st r i jd-wi jze v i jandige pol i t iek , ,du jour au jour" , waarvan het oppor-tunisme de pol i t ieke methode is , , ,het min is ter ia l isme' , hethoogst ambi t ieuse doel , za l de sociaaldemocrat ische beweging ver-spl in terd, in tens verscheurd b l i jven.

Zeker, een aantal kan bli jven dobberen, zichzeli begoochelen,dat ze , ,voorui tgaan", maar onbetwistbaar voel t iec ler , d ie maareen- we- in ig ernst ig perspect ie f van socia l is t isch inz icht en gevoelheef t , dat er over de massa thans een odium van desi l lusË t ig t .Dat weg te vagen zal eerst door een tota le verander inÊ van st r i i?-wi jze en voorbeeld kunnen É,eschieden.

Ein Schr i t t zuru ick, zwei Schr i t re vorwàrts ! lu idt de mi l i ta i r -s t rategische term in Dui tschland. Welaan, een stap terug ! Nietom een n ieuwe aera van de takt looze f rase en inhoudlooze k lets-praat van f lap-maar-u i t -methode te wi l len. Of een aera vanhyper-syndical is t ische staak-maar-raak, maar ook n iet om voorr regaan op den weg van dat would-be d ip lomat ische en har t loozevan boven af gedecreteer in de vakbeweging.

Het gevoel en de noodzakel i jkheid eener daadieder groot revolut ionai r moment !

spreekt vr i j in

No$ eens: versta wel , n iet door het decreteeren van een opstand

Page 8: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

:È:'ii.'

8

of revolut ie, maar door het tastbaar ingr i ipen in der$el i ike $rootepsycho iog ische oogenb l ikken, waarvan Kar l Marx eens ze ide :

Hic Rodus, hic Salta !

Wat, zoo niet naar den let ter, dan toch naar den $eest ver-taald wi l zeggen:

Hier is het oogenblih,T'hans dient gii in te griiben.

En beter is verheerclzi in gebleven.

ingegrepen te hebben, dan daadlaos te

Hoe onovertreffeli ik juist,wezen de opvat t ing van dendie h i i in de voorrede vanproces te Leipz ig schreef :

subl iemer-waar kl inkt en is ino u d e n W i l h e l m L i e b k n e c h t ,

het verslag van het hoogverraad-

, ,De sociaal -democrat ie was eensgezind. Eensgezind en daardoorsterk. Doch welk een k le in hoopje in vergel i jk ing tot de over 'we ld igende , opb ru i sende zee van v i j anden . . .

, ,Het was een t i id van krankzinnige opwindin$, waar in s terkezenuwen noodig waren De wereldberoerende $ebeurtenis , d ie eenorkaan van har ts tochten ontketende, welke onmo$el i jk was te be 'zwerenj waar in haar te t rotseeren een levenskwest ie was, en dezvtaar voelende last : het gevoel van verantwoordel i ikheid !Hebtg i j ook recht ? Was het verstandig, den stormloop van de , ,nat ie"te wi l len weerstaan ? Hebt g i j n iet aan uwe persoonl i ike sympa'th ieên en ant ipath ieèn het welz i jn van de par t i j op$eof ferd?

, ,Zul tg i iden storm overkomen? Zal de par t i i overwinnend enmót eei deze cr is is door leven en daarui t te voorschi jn t reden?Zal de geweld ige stormvloed, waarover het anker van het Pru i -s ische Jonkerdom met t rots heen g l i jd t , het nog n iet rots-vaste schip der Soc. Dem. op een k l ip doen barsten of s t randenop een zandbank? De twi j fe l verv loog steeds meer en meer.

Er is geen aanspor ing dan het mret , en de aandran$ van hetoogenbl ik . Waar snel , rust ' loos en onmiddel l i jk in$r i jpen nood-zakel i jk is , daar kan van een Hamlet-getwi j fe l $een sprake z l in .Liever verkeerd, dan daadloos gehandeld. In dergelihe momentenvan be.slissing is de daadloosheid een misdaad, en onjuist handelenlaat zich toch weer herstellen.

En wi j moesten, nog wel het eerst ! I )e vaan van ons werpen ?l )at zou zel fmoord z i in . I )at zou de par t i j zeker te $ronde $e 'r icht hebben ; de toekomst aan het heden of feren - - ; de $eheelearbeidersbeweging, wier overwinningszekerheid op de re inheiden de grootheid van haar idealen steunt , in de poel van kul tuur 'v i jandige, de laagste d ier l i ikheid - het bête humaine - vande in de menschen ontketende dagpol i t iek verzuipen. Het vo lk

Page 9: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

;{bi*H.tiÉi':.I

9

moest weer tot bezinning komen, z ich schamen over z i jn beest-acht igheid, to t bewustz i jn worden gebracht omtrent de doele indendie z i in werkel i jke v i janden beoogden. Zeker , in deze oogen-bl ikken waren deze v i janden z i jn afgoden.

TeSen de st room zwemmen gaat n iet gemakkel i jk , en a ls d iest room in een razende snelheid en woeste vaar t gel i jk de Niagarawerkt, dan is dat zeker geen kleinigheidje.

De oude par t i jgenooten zul len z ich nog de Socia l is tenhaat u i thet jaar van de gruwbaarste , ,nat ionale" beleedig ing: desocia l is ten-haat 1878 her inneren. Mi l l ioenen menschenzagen toenmaals in iederen Soc. Dem. een moordenaar en $e-meen rn isdadiger , zooals in 1870 een Vader landsverrader enaartsv i jand. Dergel i jke u i tbarst ingen van de , ,Volksz ie l " hebbendoor hunne ongekende kracht ie twat verb luf fends, betooverends,neerdrukkends. Men gevoel t z ich machte loos a ls s tond mentegenover een hoogere macht - een ju is te, iedere twi j fe l u i t -sluitende force màjeure. Men heeft dan geen grijpbaren tegen-stander. Het is a ls een epidemie - in de menschen, in delucht , overa l " .

En dan deze prachtzin:, ,Ooze par t i j was eerst in wording. Wi j werden op de meest

harde proef geste ld, vooraleer de vere ischte organisat ies ge-schapen waren. Toen de socia l is tenhaat kwam, in het jaar derschande voor onze v i janden en in het jaar van roem voor deSoc, Dem., hadden wi j reeds zulk een sterke en wi jdver takte orga-nisat ie , dat ieder door het bewustz i jn van een ruggesteun z ichkracht ig genoeg voelde en dat geen tot denken- in-staat-z i jnde,aan een u i t roei ing van-de par t i j ge loofde.

, ,A ldus, een k le in igheid was het n iet . toenmaals tegen den st roomop te zwemmen. Echter , wat te doen? Wat z i jn moest , moetz i jn .

, ,Dan lu idt het par .ool : op de tanden b i j ten en wat komenmoet, maar la ten komen. Tot vrees was geen t i jd . "

Dat was nog eens een andere houding, d ie u i t deze vur ige,over tu ig ingskracht ige taal van den ouden L iebknecht spreekt ! 1)

Vergel i jk eens deze opvat t ing èn d ie van Kautsky e. a. metd ie van thans .

Kautsky moge, en terecht !, in de nu aígeslatea periode eenhem volkomen berecht igd aureool van geeste l i lk le iderschaphebben gedragen, thans is vo lkomen gebleken dat z i in afmaí t ings-stri jdaijze var' ,,hiest maat en mèèr", vermeerdert uw aantalvakbonds leden enz enz . en g i j zu l t he t kap i t a l i sme onde rm i j nen ,ondergraven, mis lukt is en voor langen t i id de arbeidersk lasseals socia l is t isch st r i id leger heef t ver lamd.

1) Ik kan den Duitsch-lezenden aanbevelen deze subl ieme en ragfi jne inleidingin genoemd boek nog eens na te lezen. Het is noodig in dezen t i jd.

I '

l

i.+

!t::gPÁàr!(

Page 10: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

1 0

Een voor tgaan op dezen weg is misdaad !En, hoor t f roels t ra, hoor t Vl iegen enz enz. , z i j wi l len dezaak

op oude voet voor tzet ten !Hoort Vl iegen , ,door de Nat ionale tot de Internat ionale" , of , zoo-

als deze in een notabene, wetenschappel i jke (?) rede te A 'dam zeide:, ,A l s he t I n te rna t i ona l i sme de koms t vaq he t Soc ia l i sme moch t

be le t t en , da r r g r i j pen w i j naa r he t Soc ia l i sme en l a ten he t I n te r .na t i ona l i sme va l l en . "

Behoef t zu lk een onzin no! , nader commentaar?Neen, zeg ik u, n iet op de:e wi jze en met deze le iders moet

het pro letar iaat z i jn n ieuwe phase van organisat ie en st r i jd ingaan.W a t R o s a L u x e m b u r g i n h a a r b r i e f a a n , , T h e L a b o u r

Leader" schreef . is waar:,, l iett Internot,iouale, die .zao hewust haar huidig aerschrihkeli jk

v'erual als normale frahti jh oah aoor de toehomst zou. aanzien end.esniettemin beweren, det zij bcstond, ware slecltts een aeerzinweh-hend sbotbeeld van het socialisme, een brodu,ct aail huichelari j, breciesals de dihlamatie der burgerli jhe staten, ltua all ianties en hu.n uolhen-rechtelijhe aeïdragen, neen ! het z'erschrihhelijhe wederheerige bloedbadt)an mill ioenen broletariërs, dat uij thans met afgri jzen bijwonen,deze orfiëa uan het moordenrJ irnberialisme, die onder de huichel-achtige uithaugbordet uail het ,,Vaderland", der ,,Kultuu.r", der,,I/r i jheid", aan het ,,Volheurecht" hlauts vinden, landen en stedenverwaesten, de hultuur schandulehken, de ariheid en het volhenrechtaertrabbeu, - zi zin eea naqht verractd aan het socialisme."

Ware het niet van zoo een ter$ende droefheici, men zou zichover de hopelooze po$in$en van vele sociaal -democraten kunnenverbazen over de belachel i jke verdoezel ingen en goedprater i j vanhun Internat ionale.' I 'erwi j l deze lnternat ionale het smadel i jkste bankroet maakte,dat ooi t een pol i t ieke par t i j zou hebben kunnen maken, t rachtenzi j de arbeiders nog wi js te maken, dat d i t maar schi in is , endat s t raks, a ls de arbeiders e lkaar u i tgemoord zul len hebben, erweer met f r isschen moed geóreerd zal worden:

Het soc. d ip lomatenspel werd reeds in Kopenhagen door dez.Ê. neutra le soc.-dem. par t i j -kopstukken opnieuw aangevangen.

Opnieuw zal men de arbeiders met resolut ies, met declarat iesaansporen i i l te werken op de burger l i jke d ip lomat ie."

Deze ,de bu rge r l i j ke d ip loma t i e , so l tme then en spee l t me t henals kat en muis. Treur ig, d iep t reur ig is het , dat de arbeiders-klasse zich zoo laat bedotten I maar . het is ook niet deschu ld van a l d i e l e i de rs a f zonde r l i j k . Ook b i j henz i j ne rve lend i e a n d e r s z o u d e r i w i l l e n , m a a r n i e t k u n n e n ; h u n p o l i t i e k esl inger takt iek, hun pol i t iek jour à- jour , hun opportunisme is depol i t ieke ideaal loosheid d ie hén en de arbeidersk lasse n u ensteeds in het zedel i jk en pol i t iek moeras zal brengen.

I

ti: iÈ,I

Page 11: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

1 1

Het kan dan ook n iemand verbazen, d ie ie ts van de massa-z ie lkunde -begr i jp t , dat ve len geschokt z i jn in het geloot aande waarheid onzer beginselen.

,veruarring heerscht in de rijen aail het socialistisch ltroletariaat",schreef Karl Liebhnecht in zijn brief aan de ,,Labour Leader',. enmenigeen k/aagt o! grottd daaraan socialisti.sche grondstell ingen aalt.Eaenwel niet onze grond.stellingen hebbeu aersaagd, *ooi hunnnaertegenwaordigers. lt{iet onze \eer diett gewijzigtl, maar ze moetleaend gemaakt aorden, in de doad omgezet."

Ieder ter-zake.kundige, d. w. z . ieder d ie aard en wezen,taktiek en methode van de obbartunistische leidersgroeh zoowelbui ten a ls b int ten de Internat ionale soc. beweging kent , d ie huntrucs en overrompelende dondermethode en afmakersAedoejegens iedere par t i j -opposi t ie kent en doorz ien heef t , za l ót deconclusie moeten komen: I[/at Liebknecht, Rosa [,uxemburg,Mehring enz. enz. bedoelen met ,, irt een daad omzetten'' han niettneer geschieden binnen het irt sfugt aafi ontbinding r.'erheerertdorganisatorisch licltaam, (de Internationale, geaestigd te Brussel),maar daaraaor dient eerst in alle landen een xeer grrtote arbeicler.s-groeb zich te hebben losgeruht, in denhen en vaelen en met aortelen tah aan de bzlitieke misdadigheirlsleer: heí obbortunisme l,liet ohden boclem en met dezellZle manneil, rnaar buiten haar. Ob eett ge-zonden en frisschen bodern een nieuw, rnaar reeds thans gerijft zijndreaolutionair organisatie-Jundament tan broletarisc/t. denken en urte/ert."

He t i s t i i d , hoo$ t i j d !Niet gewacht tot deze le idersgroep de massa met n ieuwe

phrases dronken maakt ; de pro letar ische massa opnieuw begi f t ig tmet een n ieuw spraakgebruik , maar dezel fde i l lus ies, d ie on-verb iddel i jk weer tot verp let terende des- i l lus ies moeten u i t loopen.

Een dam, een hechte, geen op tegenovergeste lde phrasenrustend polit iek nihil isme, van indiaidueele aktie, maar een georganiseerde, echte proletarisch-revolutionaire dam tegerr dezepol i t ieke misdadigheid. Bekampen wi j d i t onzai ig hyper-pol i t iekgewroet , van ideaal looze takt iek, waarbi j , ,e inddoel ' n iets is , be-weging a l les ; d ie het pro letar iaat over lever t aan een socia l is t ischbevlagde diplomatengroep . . . . evenzoo bekampen wij het t iet.s-dan"gehritiseer ; heï. niets-tlarafbreken ; het niets dan laat-ieder.vrij ihet niets dan aernietigt-den-.staat, ' vernietigt diÍ -- dat, alles ; hetniets dan: ruïne, ruïrre, ruïne. . . oÍ sticht den vri jen staat, cle gezagloozemaatschappi j . Is het eene (de hyper-pol i t ieke takt iek) waardoorhet nat ional isme een middel is ter pol i t ieke demagogie, waarvoorde m idde len doe l z i j n , een m isdaad i n ha r t en n ie ren ;he t ande re ,het pol i t iek n ih i l isme in a l les en a l len, is even verwerpel i jk envi jandig aan de bevr i id ing der arbeidersk lasse.

Het eene, het opportunisme, maakt van het socia l isme eenrekensom, een kansberekening en is gevoel loos, het min is ter ia l isme

Page 12: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

t2

is haar d.oel : het andere, het pol i t ieknihi l isme is vaak sent imenteele n i n z i c h t l o o s .

* * *

Het opportunisme als .s!steem", .dat is de taktiek, de methode,zelfs hei à, ,e1, waarvan Tràelstra's toel icht in$ van des P' B' 'sresolutie zoo onovertreffelijk helder getuigt'

Éet is een nieuwe i l lusie, te ze$gen: deze resolut ies geldenslechts tot het einde van den oorlo$'

Wí *k"n nu niet tot het vraa$stuk lolksle$er of ontwapenin$oï , ,Volhsbewabening" aan, maar die Troelstra's opvatt in$enàu"í n"t ZwiisersÁe volksleger gisteren heeft gehoor.d, die zal,n."t"t erkennen, dat deze geËn andere dan die der burgerlijkevolkslegerhervormers is.-É;; ï ; ; " t t ing,

die volkomen in str i id is met v ' d ' Goes'paroolvan volksbeaabining, waarbii ',hiet de aa\ens neer' maar dewabens hier !" wordt bedoeld.

i jet kan ook niet anders, die zulk een opvatt ing van de nat io 'nale aerantaoordelijkheid heeft, moet ook zeggeni-

o. Nat ionaal mi l i ta ir isme, en zoo goed óo$el i ik, niet s lechtsvoor nu, maar ook nà den oorlo$;

b. Nationale verantwoordeliikhlid, dus: rninisterialisme.Dat is het einddoel!Het was geen persoonliike eer'aantasting v.an mii .als ik, sprak

van: arbeidérs-diplomaten. Ik zie in de:e parlemen-taire.en hyper ';;;l;;;i;i i i tnntitn een methode van de bur$erlijke diplomatie'- -óe

geheele opzet en methode van het Internat ionaal Soc. Bureauin den- thans gÀankroeteerden vlrm was diplomatisch'

H o e i n n i g i a a r z i j n K a r l L i e b k n e c h t ' s w o o r d e n :Z"""oooidige wiiren, wier opportunistische ziel zichmaar

al le williÉ dàor dL wervelwinden der diplomatie, door denmaalstroom van het chauvinisme liet meesleuren' ze99en'dat de toekomst der arbeidersbewe$in$ niet lan$er- meerinternationaal zal ziin. De wereldoorlo$ echter' welke del"t "" bestaande Interïationale vernietigde, is h-et $eweldigstepleidooi too" ".n nieuwe Internationale, een Internationalerun wel anderen geest, andere vastberadenheid dan die',o.tt " de kapitaiistÏsché machten den 4den Augustus 191'4zoo spelenderwiis de baas werden'--Krï- i "utr ty

neef i ;n een zeeÍ lang art ikel in "pe.NeueZeit"pogen aan te roon"n, dat er t i idens àl le oorlogscr ississen steedsà"Ëà. igÉ.áen in de iangen dei soc.-dem. waren. Voorts, dat denationa-tit.itsplicht niet h"et internationaliteitsgevo-el uitschakelt enáàt a" Internat ionale ( in casu: de gebankroeieerde Internat ionale)niet dood is, ."" . tót inglevend," en zi i , , ,op den ouden voet"hare affaire zal voottzetten.

Page 13: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

t .1

M e r c i !Dat Marx en Bngels het s tandpunt van L iebknecht en Bebel

inzake de stemming orer de oor logscredieten n iet goedkeurden,respekt voor hun moed hadden, wisten wi j , maar Marxr) -Engels 's tandpunt l i jk t ons, in het l icht van onze t i jden, voor de belangenvan het pro letar iaat even absurd a ls de tegenwoordige houdingder Dui tsche sociaal -democrat ie .

De Dui tsche sociaal -democrat ie heef t ons geleerd, dat men veeltheor ie kan hebben zonder dat d ie theor ie levende werkel i jkheidwordt . De Dui tsche par t i j was wèl een Dui tsche, maar Aeensocialistische parti j !

De Dui tsche par t i j is wèI , wat Bebel reeds jaren geleden u i t .sprak, groot in de breedte, met geldkassen, met groote bureau.krat ische vakbonden en pol i t ieke vereenig ingen, maar z i j bezatin de d iepte n iet dat wat van haar geëischt kon worden . Z i i , deDui tsche par t i j , pretendeerde, de Avant-garde van de Internat io-na le t e z i j n , d i e haa r p l i ch t zou doen .

Waar in bes taa t d ie p l i ch t ; i n hoe ra -pa t r i o t i sme?Evenwel : het Dui tsche en Oostenr i jksche socia l isme zoowel

a ls het Fransche, en ook het Neder landsche, Engelsche en Bel-g ische, is in de laatste 15 jaren overrompeld en geïnfekreerddoor een ste lse lmat ige pol i t ieke methode, d ie men Reforrn ismenoemt, maar geen zweem van reformisme heef t .

Het reformisme is de pol i t ieke methode van ï \ /a t nà de Bern-s te insche2 ) theo r i e ( i n 1896 -1897 ) he t rev i s i on i sme genoemd word t .

De theor ie van het rev is ionisme heef t bankroet gemaakt ! Maarde takt iek, de pol i t ieke methode, het z .g. rev is ionisme van deprakt i jk , het ohl tor tu.u isrna heef t z ich in den vorm van a l ler le ibaant jes l :o l i t ieh in de arbeidersbeweging geneste ld; de hoofdender arbeiders gewend aan de hyper-pol i t iek.

Stemt maar rood ! en k laar is Kees !41lz Mi l l ioen stemmen ! het is om van te duizelen !Het par lementar isme, de pol i t ieke akt ie , was geen middel

meer - maar dael !I)e coóperatie werd geen steun middel, maar melkkoe-tlrtel !De vakbond was geen middel, maar dael!Het opportunisme heef t in de arbeiders eer t bol i t ich t 'uu tJaad-

loa.sheid geënd.Het opportunisme heef i in a l le lagen en i r - r a l le organen van

-i) R jasa-nof f heeit een breedvoerig art ikel in,,Der Kampi" van Maart l915, , M a r x u n d E n g e l s u b e r d e n D e u t s c h - F r a n z ó s i s c t r e n K r i e g " a a n -g e t o o n d , d a t M a r x m e e r L i e b k n e c h t - B e b e l ' s z i i d e k o o s d a n E n g è l s ; d elaatste had minder oog voor de daad dan de eerstè.. 2) _- Te-r .eere_ van Bernstein zei gezegd, dat deze het socialistísch g e v o e Ibewijst behouden te hebben.

Page 14: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

l 4

de arbeidersbeweging een geest van volgzaamheid, andentocratiscltegehoorzaamheid,

-cadaverdisc ip l ine $eb.racht . Het opportunisme

Ëeeft, d w. z. zijn leiders, met $rootheidswaanzin, door zichtot in de hoogstè re$ionen van het s taatkundig leven - in tewr iemelen, in à" *e.é ld een b luf verwekt a lsof het wonderwatmacht bezat . - A ls een zeepbel spat te z i jn b luf u i teen, smade'l i iker dan ooi t een opposi t iepar t i j in de h is tor ie heef t la ten z ien.

En met zulke l ieden, met zulk een pol i t iek zouden de arbeiders,a ls de barbaren de sabel in de schede hebben $estoken, , ,dezaak op den ouden voet" voortzettenl'

A ls àat geschieden zaI of kan, dan is d ie arbeidersk lasse hetdubbele waárdig van het$een z i j thans te l i jden heef t ! .

l )e le ider l r " i d" S.D.Á P. heef t lak aan de massa-demonstra-t ie de par lernenten moeten saamkomen ! De d ip lomatenmoeten bewerki worden ; een ander Marxist, $odbetert, geeft denraad , ,c le d ip lomaten onder contró le der volksk lasse" te s te l ien.

Alsóf zii z'ells nog maar een grein invloed op. de-.m.enschheidheÈb.n ! ' I roels t ra 's-vredesprogram : geen annexat ie, d ip lomat ischecontró le enz. , is n ieuwe

-wi in i^ óude vaten ! Het z i in oude

phrases en geen n ieuwe.' O ja ! het Ëeef t den opportunis ten nooi t ontbroken aan de revo-

lut [áai re phrase; a ls hèt , , t tu t t ig" was' namen ze $een- b laadievoor hun àorrd, en ver$ast ten ons op hyper-revolut ionai re k lets-koek, d ie z i j in . tormále t i jden anarchist isch zouden noemen.ioo ' is het opportunisme naar aard en middelen - misdadig '- - i roels t .a

vei làngt van de arbeidersk lasse, dat z i i z ich, ,of ferenzal voor den vrede."

Di t vredesprogram is geen droppel arbeidersbloed waard,even zoo min a ls de nat ionale verdedig ing een menschenlevenwaard is !

Gii verlangt van de arbeidersklasse opoffering ? Kom.t hetschaámrood

*n iet op uw gelaat? Wat hebt g i j_en uwe. .col lega's

van Dui tschland, Frankr i jk , Belg ië, Engeland, Oostenr i jk v .oor enna 2 Augustus voor de proletarische kÉssezaak opgeofferd ?

Genoeg daarvan !Het op"portunisme is de prakti jk van de leer der ir leaalloosheid'Het moest n iemand verbàzen, dat het thans b laakt van nat io-

naal - id iot isme.Het spreekt van t ,onze landauwen" verdedigen !Als t ret n iet zoó walgel i jk was, zou je er om schater lachen !

* * *

Niet om de kr i t iek, betweter i j , maar ik zweer u (en laat daarbi ja l het toegeworpene s l i ik lan$s mi i heen $aan; ik b l i j Ï er s teen'koud vooi ! opposi t ie 'vr ienden), g i i hebt reeds en zul t nog uw-pvat t ing ver iwakken. Nà den-oor log wordt de af fa i re op den

Page 15: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

15

ouden voet voor tgezet ! Na den oor log zul len ze wel weer eenmondvol revolut ionai re phrase over de massa u i ts tor ten ; qaalde inlroud van de polit iek zal meer oltbortunisrne, nationali.rme,militairisme, ministerialisme zijn.

Deze d ingen z i jn nu vastgelegd in de P. B.- resolut ie .Ik hoor u reeds: door er u i t te gaan, versterkt g i j hen, en de

arbeiders bli jven en worden tegen ons opgezet !Door er iz te bli jven : ondergraaft gii hen, komen zij toch na

den oor log voor een fa i t accompl i van oor logsbegroot ing, min i -s ter ia l isme, dan z ien, dan voelen het de arbeiders . wi jmoeten de parti j overwinnen!

Daartegen antwoord ik u, wat 'Iroelstra zeer goed zeide:,,Parti j .eenheid is geen doel, middel."Gij zult niets winnen.l) Gij zult toegeven, buigen voor het wel

mooie, maar ook tot misdadige faktor voor hen zelve wordendebiëte i tsgeaoel van de massa om de le iders n iet te la ten val len.Hoeveel leed, hoeveel ongeluk, hoeveel schade heef t dat n ietreeds in de geschiedenis van de arbeidersbeweging haar zelveberokkend !

,,XIet de leiders als ze wil len, roept M e h r i n 8; :ottderde leiders als ze tegenstribbelen, en tegen de leiders als zezich verzetten."

Gi i van de opposi t ie hebt weer een redding-st roohalm gekregen,ik bedoel de st roohalm van Wibaut-van der Goes; g i j kunt naaruw socia l is t isch geweten spreken en handelen.

Dat is de ondergraving in bermartentie .lA ls ik Par t i j bestuurder was, zou ik uwe grappen wel anders

leeren. Gi j verd ient ten vol le de zweep van P. J . !Een methode, die door de arbeiders als stelselmatige heibel-

maher i j za l worden opgevat , wat z i j ook is , hoewel g i j , opposi t ie-vr ienden, er een andere beteekenis aan geef t .

Ik heb thans geen gelegenheid meer om over het s t reberdom-ver-schi jnsel en haar inv loed iets te zeggen, evenmin over zooveel nogaangesneden kwest ies. Op Érond van het voorgaande, op grondvan a l les wat wi j van deze takt iek gezien hebben en op grondvan de z ichtbare kenteekenen van wat z i j , Troelst ra en z i jne mede-s tande rs , w i l l en doen , aanvaa rden w i j he t bee ld , da tT roe l s t ragis terenavond gal het beeld van het schip. Maar hoe heet dat

r; Het bleek weer de oude geschiedenis. Uwe verklaring van 18 Apri l wasweer een beroemde kapitulat ie-verklaring. In het midden van de herfst begintweer het , ,gekanker" om na Paschen weer te kenteren en te draaien. Ja, m'nwaarde, gi j zi j t een troepje opposit ie.menschen om mee uit vi-visschen te gaan.Plaats ontbreekt ons er méér van te zeggen.

Page 16: I N LEI DI NG. · I N LEI DI NG. (Een onuitgesproken rede). PAR'|IJGENOOTNN I 'I. . Ik kan niet zeggen, dat ik de houding van de Oppositie bewonder. De politieke leuze, die zij in

l 6

schip? , ,Op hoop van Zegen" ? Dan ben ik, en ik hoop ookmijne mede-arbeiders- lotgenooten, het Barend-type ui t I le i jerman's, ,Op Hoop van Zegen" en zeg u: , , I )at schih is rot !"

Dat schip is een mijnen-legger en zal de proletar ische klassen-str i jd door een dezer mi jnen voor onafzienbaren t i jd de luchtdoen invl iegen