Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit...

15
Datum:13 september 2016 Microdataservices Documentatierapport Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en opleidingsrichting van de bevolking in Nederland (HOOGSTEOPLTAB)

Transcript of Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit...

Page 1: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Datum:13 september 2016

Microdataservices

Documentatierapport

Hoogst behaald en hoogst gevolgd

opleidingsniveau en opleidingsrichting van de

bevolking in Nederland

(HOOGSTEOPLTAB)

Page 2: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 2

Bronvermelding

Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de opdrachtgever op

eigen titel. Verwijzing naar Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) betreft uitsluitend

het gebruik van de niet–openbare microdata. Deze microdata zijn onder bepaalde

voorwaarden voor statistisch en wetenschappelijk onderzoek toegankelijk. Voor nadere

informatie [email protected]. Dat wordt als volgt geformuleerd:

“Resultaten [gedeeltelijk] gebaseerd op eigen berekeningen [naam onderzoeksinstelling,

c.q. opdrachtgever] op basis van niet-openbare microdata van Centraal Bureau voor de

Statistiek betreffende Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en

opleidingsrichting van de bevolking in Nederland.”

Engelse versie

“Results based on calculations by [name of research institution or commissioning party]

using non-public microdata from Statistics Netherlands.”

“Under certain conditions, these microdata are accessible for statistical and scientific

research. For further information: [email protected].“

Page 3: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 3

Beschikbare bestand(en):

120726 HOOGSTEOPLTAB 1999V1 t/m 2005V1;

120619 HOOGSTEOPLTAB 2006V1 t/m 2009V1;

120918 HOOGSTEOPLTAB 2010V1;

130924 HOOGSTEOPLTAB 2011V1;

141020 HOOGSTEOPLTAB 2012V1;

HOOGSTEOPLTAB 2013V1;

HOOGSTEOPLTAB 2014V1.

In de Versiegeschiedenis wordt een chronologisch overzicht gegeven over dit onderwerp.

De gebruiker dient rekening te houden met het volgende:

De omschrijvingen en toelichtingen op de referentiebestanden en codelijsten zijn voor de

Remote Access en Onsite gebruikers te vinden in:

\8_Utilities\Code_Listings\SSBcodelijsten

\8_Utilities\Code_Listings\SSBreferentiebestanden

\8_Utilities\Code_Listings\SSBtoelichtingen

In verband met eventuele wijzigingen wordt de inhoud van deze mappen voortdurend

geactualiseerd.

In de map \8_Utilities\Code_Listings\SSBreferentiebestanden is specifiek voor alle

opleidingsnummers met groeperingen het referentiebestand OPLEIDINGSNRREFVv

beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In

vrijwel alle onderwijscomponenten is dit opleidingsnummer opgenomen. Met behulp

van dit referentieboek kan informatie achterhaald worden over bijvoorbeeld het soort

onderwijs, vo-profiel, mbo-sector, studiebelastingsuren, niveau en richting. Ook de ILT-,

CREBO- en CROHO-codes staan vermeld. Daarnaast zijn allerhande SOI- en ISCED-

indelingen opgenomen. En de Code Type Onderwijs (CTO). Met behulp van dit laatste

gegeven kan ook verder gekoppeld worden met het CTO referentieboek.

Om de kwaliteit van de uitkomsten te beoordelen wordt sterk aangeraden om ‘de

opleidingstool’ te gebruiken. Voor de Remote Access en On-site gebruikers te vinden

op: \8_Utilities\Tools\Opleidingstool.

Voor de persoonskenmerken en/of achtergronden dient u de beschikbare GBA-bestanden

te raadplegen. Deze staan bij Zelf onderzoek doen in de catalogus onder het thema

Bevolking. Voor het aanvragen van deze bestanden geldt de gebruikelijke procedure.

Zie de Onderzoeksomschrijvingen voor alle Onderzoeksomschrijvingen.

Page 4: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 4

Inhoudsopgave

Bronvermelding ....................................................................................................... 2

Beschikbare bestand(en): .................................................................................................. 3

1. Inleiding ............................................................................................................... 5

2. Toelichting op de inhoud van de bestanden ....................................................... 6

Onderwerp microdatabestand(en) .................................................................................................. 6

Beschrijving ................................................................................................................................... 6

Beschrijving van de populatie ........................................................................................................ 6

Methodologie ................................................................................................................................. 6

Procesverloop ................................................................................................................................. 7

Korte onderzoeksbeschrijving ........................................................................................................ 8

3. Bestandsopbouw en toelichting ........................................................................... 9

Bestandsopbouw ................................................................................................................. 9

Toelichting op de variabelen ........................................................................................... 10

RINPERSOONS .......................................................................................................................... 10

RINPERSOON............................................................................................................................. 10

OPLNRHB ................................................................................................................................... 11

OPLNRHG ................................................................................................................................... 12

GEWICHTHOOGSTEOPL ......................................................................................................... 13

Versiegeschiedenis ............................................................................................................ 15

Page 5: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 5

1. Inleiding

Het team Microdataservices van CBS stelt, onder bepaalde voorwaarden, niet–openbare

microdata (geanonimiseerde data op persoons-, bedrijfs- en adresniveau) toegankelijk voor

statistisch en wetenschappelijk onderzoek. Dit rapport beschrijft de inhoud en structuur van

“Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en opleidingsrichting van de bevolking

in Nederland”.

Hoofdstuk 2 beschrijft in het algemeen de microdatabestanden zoals populatieafbakening,

methodologische bijzonderheden, kwaliteit en herkomst van de gegevens.

In hoofdstuk 3 wordt de bestandsindeling gegeven en worden voor de categoriale variabelen

alle mogelijke scores en hun betekenis opgesomd.

Page 6: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 6

2. Toelichting op de inhoud van de bestanden

Onderwerp microdatabestand(en)

Dit onderwerp is afkomstig uit het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden (SSB).

Beschrijving

Dit bestand bevat de opleidingsnummers (gedetailleerde typering van opleiding) van zowel

de hoogst behaalde als de hoogst gevolgde opleiding op peilmoment (de laatste vrijdag van

september van jaar JJJJ), voor zover bekend uit diverse jaargangen van registers en de

Enquête BeroepsBevolking (EBB). Het bestand is beschikbaar vanaf jaargang 1999. Analyse

leert dat de gegevens van peildatum laatste vrijdag van september van jaar JJJJ in grote

lijnen ook representatief geacht mogen worden voor de periode tot aan mei JJJJ+1. Verreweg

de meeste opleidingsniveauverhogingen vinden plaats in de periode juni-september JJJJ+1.

Om uit opleidingsnummers opleidingsniveau en -richting (CBS-publicatie-indelingen,

Standaard Onderwijs Indeling (SOI) of International Standard Classification of Education

(ISCED)) te bepalen zijn SSB-referentieboeken beschikbaar.

Er is ook een protocol beschikbaar waarin in een aantal stappen wordt uitgelegd hoe er op

statistisch verantwoorde wijze gebruik kan worden gemaakt van HOOGSTEOPLTAB.

Onderdeel ervan is een SSB-tool om de relatieve onnauwkeurigheid van de uitkomst in een

cel te bepalen. Zie: \8_Utilities\Tools\Opleidingstool.

HOOGSTEOPLTAB heeft een veel hogere dekkingsgraad dan tot nu toe onder bronnen voor

opleidingsniveau gebruikelijk was. Een groot voordeel is dat schattingen over het

opleidingsniveau meestal betrouwbaarder zijn dan die uit de traditionele bronnen, met name

wanneer het kleinere populaties betreft. Een ander pluspunt is dat het merendeel van de

gegevens afkomstig is uit onderwijs registers, en die staan bekend om hun goede kwaliteit.

Een belangrijk doel van de onderwijs registraties is immers toezicht van het Rijk op de

doelmatigheid van de onderwijsuitgaven, en om die reden worden de gegevens aan strenge

accountantscontroles onderworpen.

Beschrijving van de populatie

Doelpopulatie is GBA-bevolking op peilmoment. HOOGSTEOPLTAB bevat alleen records

van personen waarvan de hoogste opleiding bekend is. De informatie is voor een deel van de

bevolking integraal en voor de overige personen op steekproefbasis.

Methodologie

HOOGSTEOPLTAB wordt samengesteld uit data van diverse onderwijsregistraties en een

serie jaargangen van de Enquête Beroeps bevolking (EBB, vanaf 1996). De laatste decennia

heeft het CBS de beschikking gekregen over steeds meer registers met inschrijvings- en

diplomagegevens van door overheid bekostigde onderwijsinstellingen. Het betreft de

volgende registraties: - CRIHO (centraal register van inschrijvingen in het hoger onderwijs,

vanaf 1983 (wo)/1986 (hbo)) - ERR (examenresultatenregister voortgezet onderwijs (vanaf

Page 7: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 7

examenjaar 1999) - Onderwijsnummerbestanden voortgezet onderwijs (vanaf schooljaar

2003/’04, middelbaar beroepsonderwijs (vanaf schooljaar 2004/’05), volwasseneneducatie

inclusief voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vanaf schooljaar 2005/’06). -

Bestanden van de studiefinanciering (WSF, vanaf 1995) - Bestanden met

opleidingsgeschiedenissen zoals opgegeven door werkzoekenden bij het UWV

WERKbedrijf (personen die ingeschreven stonden in 2010 of later). De informatie in dit

bestand is alleen gebruikt voor opleidingen die gevolgd zijn in de periode voor de start van

de onderwijsregisters en dan nog alleen wanneer er geen valide informatie beschikbaar is uit

de EBB. Bij eerstegeneratieallochtonen is de informatie ook meegenomen wanneer die

betrekking had op de periode voorafgaande aan zijn/haar eerste immigratie in Nederland.

Aangezien met name de onderwijsregistraties nog niet zo heel lang bestaan, ontbreekt er

helaas registerinformatie over veel oudere Nederlanders. Ook particuliere opleidingen vallen

buiten het bereik van de onderwijsregisters. Daarnaast is van veel allochtonen die hun

opleiding in het buitenland hebben gevolgd op dit moment (nog) onvoldoende betrouwbare

registerinformatie beschikbaar. Dit betekent dat er voor het samenstellen van het

Opleidingsniveaubestand een aanvullend beroep moet worden gedaan op de EBB. Anders

dan bij de onderwijsregistraties zijn de gegevens van de EBB alleen op steekproefbasis

beschikbaar. Informatie uit een register of uit de EBB die met grote waarschijnlijkheid

verouderd is, wordt niet gebruikt. Bijv. in het geval iemand is geënquêteerd in een EBB van

een aantal jaren geleden en het zeer waarschijnlijk is dat die persoon inmiddels een hoger

opleidingsniveau heeft bereikt. Wegens selectiviteit zijn de records in HOOGSTEOPLTAB

voorzien van een ophooggewicht, zodat de resultaten uit het bestand representatief zijn voor

de hele Nederlandse bevolking en selecte subpopulaties. Voor nadere informatie zie

\8_Utilities\Code_Listings\SSBvariabelen, GEWICHTHOOGSTEOPL.OMS..

Procesverloop

HOOGSTEOPLTAB 2006V1 is de eerste in een nieuwe reeks na revisie.

Een aantal belangrijke wijzigingen/verbeteringen bij revisie:

- Er is gebruik gemaakt van opleidingsgeschiedenissen zoals bekend bij het UWV

WERKbedrijf, om de dekking van het bestand te verbeteren voor met name ouderen en

eerstegeneratieallochtonen.

- Er is gebruik gemaakt van vervolgpeilingen (en niet alleen de eerste peiling) uit de EBB,

zodat opleidingen die mensen afronden tijdens de periode dat ze geënqueteerd worden,

worden meegenomen.

Door de vernieuwde methodiek toegepast met ingang van revisie zijn cijfers uit jaargangen

1999 tot en met 2005 niet geheel vergelijkbaar met latere jaargangen.

0 t/m 14 jarigen die deel uitmaken van de GBA-bevolking zijn voorzover ze niet in de

registers voorkomen ook toegevoegd aan dit bestand. Voor alle 0 t/m 11 jarigen wordt

opleidingsinformatie geïmputeerd, voor 12 t/m 14 jarigen alleen voor zover geen informatie

beschikbaar is in de gebruikte onderwijsregistraties. Voor 0 t/m 14 jarigen, niet voorkomend

Page 8: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 8

in registers, wordt het opleidingsniveau 'bekend' verondersteld, op basis van een aantal

aannames. Ten eerste wordt voor de hoogst behaalde opleiding van 0 t/m 11 jarigen een

opleidingsnummer gehanteerd op kleuteronderwijsniveau (basisonderwijs groep 1-2); voor

12 t/m 14 jarigen een opleidingsnummer op niveau basisonderwijs groep 3-8. Wat betreft de

hoogst gevolgde opleiding veronderstellen we het volgende: 0 t/m 5 jarigen

kleuteronderwijs, 6 t/m 11 jarigen basisonderwijs groep 3-8 en 12 t/m 14 jarigen secundair

onderwijs, eerste fase zonder nadere aanduiding. Voor HOOGSTEOPL's met JJJJ = 1999-

2005 is nog de oudere systematiek van imputatie toegepast, waarbij geen onderscheid werd

gemaakt binnen het basisonderwijs.

Omdat er inmiddels volgens een andere systematiek gewerkt wordt (met actuele en

gecoördineerde versies van de GBAADRESBUS), kan het voorkomen dat:

a) er personen in HOOGSTEOPL zitten die volgens de gecoördineerde versie op peilmoment

niet tot de populatie van Nederland behoren,

b) er personen ontbreken in HOOGSTEOPL waarvan we wel een niveau wisten, maar

waarvan op het moment van samenstellen van het bestand niet bekend was dat ze tot de

populatie van Nederland behoorden.

Vanaf HOOGSTEOPLTAB 2011V1 wordt de GBA-populatie afgebakend met behulp van

de gecoördineerde versie van de GBAADRESBUS (voor 2011 is dat GBAADRESBUS

2011V1).

Omdat bij het bepalen van de gewichten ook gebruik gemaakt wordt van de

GBAADRESBUS, kan het voorkomen dat de gewichten niet exact optellen tot de populatie,

wanneer die wordt gedefinieerd op basis van de recentste (actuele) VRLGBAADRESBUS.

Korte onderzoeksbeschrijving

Zie ook de gebruikershandleiding Onderwijsinformatie uit het SSB.

Page 9: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 9

3. Bestandsopbouw en toelichting

Bestandsopbouw

Onderstaand volgt een overzicht van alle variabelen.

VolgNr Naam Formaat

1 RINPERSOONS A1

2 RINPERSOON A9

3 OPLNRHB A6

4 OPLNRHG A6

5 GEWICHTHOOGSTEOPL F12.6

Page 10: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 10

Toelichting op de variabelen

In deze paragraaf wordt informatie over de variabelen gegeven.

RINPERSOONS

Samen met RINPERSOON identificeert dit nummer de persoon.

Definitie

Samen met het persoon-id identificeert deze code een natuurlijk persoon. De code geeft aan

uit welke bron (registratie) het persoon-id is afgeleid.

Toelichting bij de definitie

In de meeste gevallen is de bron van de persoon-id de Gemeentelijke Basisadministratie

Persoonsgegevens (GBA).

Codelijst

Waarde Label

R RINPERSOON WEL IN GBA

RINPERSOON

Samen met RINPERSOONS identificeert dit nummer de persoon.

Definitie

Dit nummer identificeert een natuurlijk persoon. Het is een betekenis- en dimensieloos

nummer.

Toelichting bij de definitie

In de meeste gevallen gaat het om een omzetting van het A-nummer uit de Gemeentelijke

Basisadministratie (GBA). Omdat het A-nummer zeer identificerend is, wordt het voor

toepassingen binnen het CBS (waaronder het uniek houden van aan personen gerelateerde

informatie en het koppelen van verschillende registraties) vervangen door het RinPersoon.

Rin staat voor Record identification number. Door de aan een RINPersoon gekoppelde data

in voldoende mate te verwijderen of te hercoderen, is het feitelijk onmogelijk om een

RinPersoon aan een specifiek persoon toe te rekenen. De omzetting van een A-nummer naar

een RinPersoon geschiedt door het CBS.

Toelichting bij het gebruik

Samen met de indicator voor de oorsprong van persoon-id identificeert dit nummer een uniek

natuurlijk persoon.

Page 11: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 11

OPLNRHB

Opleidingsnummer hoogst behaalde opleiding.

Definitie

Opleidings-id is uniek 6-cijferige volgnummer in de Standaard Onderwijs Indeling (SOI)

voor een opleiding(sbenaming).

Toelichting bij de definitie

Het opleidingsnummer is, met uitzondering van de 1e digit (zie bijzonderheden), niet-

hiërarchisch van opzet en wordt vastgesteld door het Servicecentrum SOI/SBC van het CBS.

Het opleidingsnummer is in feite te beschouwen als het identificatienummer van een

afzonderlijke opleiding uit heden of verleden of van een groepje vrijwel gelijke opleidingen.

Als een opleiding in de tijd komt te vervallen, vervalt daarmee niet het opleidingsnummer.

Als er een nieuwe opleidingssoort voor in de plaats komt, krijgt deze een nieuw

opleidingsnummer aangemeten. De eerste digit van een opleidingsnummer is een 0, 8 of 9.

Bij alle opleidingsnummers die met een 0 aanvangen, 0abcde, behoort ook een zogenaamd

terugvalopleidingsnummer met als eerste positie een 9: 9abcde. Aan opleidingsnummers en

terugvalopleidings-nummers zijn zogenaamde 6-digit SOI-codes verbonden. De SOI-code

behorend bij een terugvalopleidingsnummer 9abcde geeft het niveau en de richting aan van

de vooropleiding die gedaan moet zijn om toegang te krijgen tot de opleiding met

opleidings-nummer 0abcde. Een opleidingsnummer die als eerste positie een 8 heeft is een

opleiding die nog scherper is afgebakend dan met SOI-opleidingsnummers gebruikelijk is.

Dergelijke opleidingen met een subtiel onderscheid komen voor in de

Onderwijsnummerbestanden. Het is altijd zo dat er een relatie is tussen een bundeling van

opleidingen waarvan het opleidingsnummer met een 8 begint en een opleiding waarvan het

opleidingsnummer met een 0 aanvangt.

Voorbeeld: 800164 014836 Natuursteenbewerker; svb (bouwb) 801513 014836

Natuursteenbewerker 801514 014836 Natuursteenbewerker (Natuursteenbewerker

bouwwerk) 801515 014836 Natuursteenbewerker (Natuursteenbewerker grafwerk) 801516

014836 Natuursteenbewerker (Natuursteenbewerker machinaal) 801517 014836

Natuursteenbewerker (Natuursteenbewerker restauratie) In dit voorbeeld zijn er 6

opleidingen met een subtiel onderscheid die allen vallen onder het opleidingsnummer

014836. Ze worden echter in de 800 duizend serie van opleidings-nummers alle apart van

een opleidingsnummer voorzien, resp. 800164, 801513, 801514, 801515, 801516, & 801517.

Toelichting bij het gebruik

Als je een publicatie-indeling van het CBS op het gebied van opleidingsniveau wilt

gebruiken (bijvoorbeeld Lager-Middelbaar-Hoger), ga je als volgt te werk. - Koppel aan

OPLNRHB de variabele CTO (code type opleiding) uit het OPLEIDINGSNR-refboek -

Koppel aan CTO uit het CTO-refboek een van de publicatie-indelingen. Zie het datamodel

\\ssb2f\ssb22\SSBKERN\Tools\Datamodellen\CTOREFVV.bla. LET OP: voor het hoogst

behaalde niveau en het hoogst gevolgde niveau zijn aparte variabelen beschikbaar! De reden

Page 12: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 12

is dat mensen die als hoogste opleiding een propedeusejaar gevolgd en evt. behaald hebben,

vallen in de categorie bachelor/hoger bij hoogst gevolgd, maar in vwo/middelbaar bij hoogst

behaald. NB. Er is een SSB-voorbeeldcatalog beschikbaar.

OPLNRHG

Opleidingsnummer hoogst gevolgde opleiding.

Definitie

Opleidings-id is uniek 6-cijferige volgnummer in de Standaard Onderwijs Indeling (SOI)

voor een opleiding(sbenaming).

Toelichting bij de definitie

Het opleidingsnummer is, met uitzondering van de 1e digit (zie bijzonderheden), niet-

hiërarchisch van opzet en wordt vastgesteld door het Servicecentrum SOI/SBC van het CBS.

Het opleidingsnummer is in feite te beschouwen als het identificatienummer van een

afzonderlijke opleiding uit heden of verleden of van een groepje vrijwel gelijke opleidingen.

Als een opleiding in de tijd komt te vervallen, vervalt daarmee niet het opleidingsnummer.

Als er een nieuwe opleidingssoort voor in de plaats komt, krijgt deze een nieuw

opleidingsnummer aangemeten. De eerste digit van een opleidingsnummer is een 0, 8 of 9.

Bij alle opleidingsnummers die met een 0 aanvangen, 0abcde, behoort ook een zogenaamd

terugvalopleidingsnummer met als eerste positie een 9: 9abcde. Aan opleidingsnummers en

terugvalopleidings-nummers zijn zogenaamde 6-digit SOI-codes verbonden. De SOI-code

behorend bij een terugvalopleidingsnummer 9abcde geeft het niveau en de richting aan van

de vooropleiding die gedaan moet zijn om toegang te krijgen tot de opleiding met

opleidings-nummer 0abcde. Een opleidingsnummer die als eerste positie een 8 heeft is een

opleiding die nog scherper is afgebakend dan met SOI-opleidingsnummers gebruikelijk is.

Dergelijke opleidingen met een subtiel onderscheid komen voor in de

Onderwijsnummerbestanden. Het is altijd zo dat er een relatie is tussen een bundeling van

opleidingen waarvan het opleidingsnummer met een 8 begint en een opleiding waarvan het

opleidingsnummer met een 0 aanvangt. Voorbeeld: 800164 014836 Natuursteenbewerker;

svb (bouwb) 801513 014836 Natuursteenbewerker 801514 014836 Natuursteenbewerker

(Natuursteenbewerker bouwwerk) 801515 014836 Natuursteenbewerker

(Natuursteenbewerker grafwerk) 801516 014836 Natuursteenbewerker

(Natuursteenbewerker machinaal) 801517 014836 Natuursteenbewerker

(Natuursteenbewerker restauratie) In dit voorbeeld zijn er 6 opleidingen met een subtiel

onderscheid die allen vallen onder het opleidingsnummer 014836. Ze worden echter in de

800 duizend serie van opleidings-nummers alle apart van een opleidingsnummer voorzien,

resp. 800164, 801513, 801514, 801515, 801516, & 801517.

Toelichting bij het gebruik

Als je een publicatie-indeling van het CBS op het gebied van opleidingsniveau wilt

gebruiken (bijvoorbeeld Lager-Middelbaar-Hoger), ga je als volgt te werk. - Koppel aan

OPLNRHG de variabele CTO (code type opleiding) uit het OPLEIDINGSNR-refboek -

Page 13: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 13

Koppel aan CTO uit het CTO-refboek een van de publicatie-indelingen. Zie het datamodel

\\ssb2f\ssb22\SSBKERN\Tools\Datamodellen\CTOREFVV.bla. LET OP: voor het hoogst

behaalde niveau en het hoogst gevolgde niveau zijn aparte variabelen beschikbaar! De reden

is dat mensen die als hoogste opleiding een propedeusejaar gevolgd en evt. behaald hebben,

vallen in de categorie bachelor/hoger bij hoogst gevolgd, maar in vwo/middelbaar bij hoogst

behaald. NB. Er is een SSB-voorbeeldcatalog beschikbaar.

GEWICHTHOOGSTEOPL

Ophooggewicht; 1 bij registerrecords, <>1 bij EBB-records.

Definitie

Ophooggewicht, nodig om een representatieve weergave van het opleidingsniveau te

verkrijgen voor de Nederlandse (GBA-) bevolking, of subpopulaties.

Toelichting bij de definitie

Er komen twee 'typen' gewichten voor. Ten eerste die voor registerrecords, de deelpopulatie

12 t/m 14 jarigen die niet in een register voorkomen, en de deelpopulatie 0 t/m 11 jarigen:

deze tellen alleen voor zichzelf en krijgen daarom het gewicht 1. De tweede groep

ophooggewichten is verkregen door schaling en calibratie van de EBB-publicatiegewichten.

Bij de schaling zijn de jaargewichten afkomstig uit de afzonderlijke EBB-steekproeven

zodanig geschaald dat het gemiddelde geschaalde gewicht voor ieder EBB-jaar gelijk is. Bij

de calibratie is herwogen naar de volgende variabelen (stand in SSB op peilmoment): 1)

geslacht x leeftijd (15-74 (5-jaarsklassen); 75+). NB bij de leeftijd is een gering aantal

personen met leeftijd onbekend onder de 75+-ers gevoegd. 2) geslacht x leeftijd (ingedikt:

15-29 jaar; 30-49 jaar; 50 jaar en ouder) x herkomst (7-deling, een klein aantal personen met

herkomst (en dus generatie) onbekend is gevoegd onder autochtonen). 3)

herkomstgroepering (7-deling) x generatie; Een gering aantal personen met herkomst (en dus

generatie) onbekend is gevoegd onder de autochtonen. 4) burgerlijke staat (ongehuwd;

gehuwd; verweduwd; gescheiden; overig) 5) regio (4 landsdelen (Noord, Zuid, West (excl. 4

grote gemeenten), Oost), 4 grote gemeenten samen) 6) personen met een baan (wel/niet) 7)

zelfstandigen (wel/niet) 8) personen met overige inkomsten uit arbeid of arbeid in het

buitenland (wel/niet) 9) personen met ABW (wel/niet) 10)personen met AO (wel/niet)

11)personen met WW (wel/niet) 12)personen met een overige uitkering of een uitkering uit

het buitenland (wel/niet) 13)personen met een ouderdoms/pensioenuitkering (wel/niet)

14)voornaamste inkomstenbron; onderscheiden worden: werknemer, zelfstandige, AO, WW,

ABW, Overige uitkering, Pensioen, overige inactieven (incl. scholier /student)) 15)bruto

fiscaal maandinkomen (personen zonder inkomen; 1e 20%-groep (0e t/m 19e percentiel); 2e

20%-groep (20e t/m 39e percentiel); 3e 20%-groep (40e t/m 59e percentiel); 4e 20%-groep

(60e t/m 79e percentiel); 5e 20%-groep (80e t/m 99e percentiel) 16)hulpwegingsvariabele:

opleiding in CWI (gemeten in dichtst bij JJJJ gelegen jaar) (5-deling opleiding + niet in

CWI/onbekend). NB de variabele opleiding in CWI heeft een correlatie van > 0,7 met zowel

Hoogst Behaald als Hoogst Gevolgde opleidingsniveau in de EBB. NB. Als de bron voor het

Page 14: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 14

Hoogst Behaald uit de EBB komt en die voor Hoogst Gevolgd uit een register, of vice versa,

dan wordt het ophooggewicht uit de EBB overschreven. Het ophooggewicht voor zowel

Hoogst Behaald als Hoogst Gevolgd Opleidingsniveau wordt 1. We doen dus alsof het

register verrijkt wordt met informatie uit de EBB.

Toelichting bij het gebruik

Alle records zijn voorzien van een gewicht. Wegens selectiviteit van de records is het

toepassen van weging noodzakelijk om tot een representatieve verdeling van hoogst

behaald/gevolgd opleidingsniveau te komen. Het gewicht kan zowel voor het ophogen van

het hoogst behaalde (HB) als hoogst gevolgde (HG) opleidingsniveau worden gebruikt. Door

de calibratie op de genoemde weegvariabelen zijn schattingen voor geheel Nederland en

subpopulaties afgebakend door de weegvariabelen consistent met informatie uit het GBA

(zie lijst met weegvariabelen in weegmodel). De weging is echter niet zo specifiek, dat er

een garantie te geven is dat in alle denkbare subpopulaties voldoende voor selectiviteit

gecorrigeerd wordt.

Page 15: Hoogst behaald en hoogst gevolgd opleidingsniveau en ... op maat...beschikbaar. De sleutel van dit referentieboek is het opleidingsnummer (OPLNR). In vrijwel alle onderwijscomponenten

Microdataservices

Documentatierapport HOOGSTEOPLTAB 15

Versiegeschiedenis

Bestandsnaam Reden

120619 HOOGSTEOPLTAB 2006V1 t/m 2009V1 Eerste plaatsing

120726 HOOGSTEOPLTAB 1999V1 t/m 2005V1 Eerste plaatsing

120918 HOOGSTEOPLTAB 2010V1 Eerste plaatsing

130924 HOOGSTEOPLTAB 2011V1 Eerste plaatsing

141020 HOOGSTEOPLTAB 2012V1 Eerste plaatsing

HOOGSTEOPLTAB 2013V1 Eerste plaatsing

HOOGSTEOPLTAB 2014V1 Eerste plaatsing