2de jg., oktober 2005, nr. 10

http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/enbr_2005_10.htm[20/01/2015 12:38:31]

[Home] [Abonneren] [Archief] [Colofon] [Website] [Signalementen] [Print]

2de jg., oktober 2005, nr. 10

Inhoud

'M'n pensioen is m'n spaarpot. Poten af!!!' Het pensioendossier historisch bekeken

Kinderliteratuur onder een historische, comparatieve en interdisciplinaire loep. Nieuwe KADOC-Studie"Een heilige met klak en klompen". Ieder tijdperk heeft zijn heiligen

Maak werk van uw jubileum. Nieuwe vormingsreeks

'M'n pensioen is m'n spaarpot. Poten af!!!'Het pensioendossier historisch bekeken

Wie de politieke actualiteit ietwat volgt, kan er niet naast kijken.Het Belgische pensioenstelsel staat weerom in het middelpunt vande politieke belangstelling. Nu vormt de sociale zekerheid (vooralkinderbijslag, verzekering tegen ziekte, ouderdom en werkloosheid)wel al meer dan honderd jaar een maatschappelijk twistpunt vanbelang. De geschiedenis van dat debat is best leerzaam. KADOCbewaart dienaangaande belangrijke bronnenreeksen.

Het pensioendossier ligt al sinds 1891 op de regeringstafel.Aanvankelijk was er ter zake geen verplichting. "Vooruitziendeburgers" konden zich een ouderdomsrente samenstellen doorspaarcenten toe te vertrouwen aan de ASLK (1865). Dat systeemvan kapitalisatie was toen geheel vrij. De eerste verplichtepensioenwetten dateren uit 1924-1925, 1930 en 1937. Deoverheid stak toen ook een handje toe, onder meer met eenzogenaamde ouderdomsrentetoeslag. Politici als Hendrik Heymanhebben hemel en aarde bewogen om die nieuwe visie ingang tedoen vinden. Enkel op die manier kon ook aan sociaal zwakkeregroepen een leefbaar pensioen worden verzekerd. Na het sociaalpact en de invoering van de verplichte ziekteverzekering in 1944-1945, werd ook het pensioenstelsel hervormd. De individuelekapitalisatie werd aangevuld met een nieuwe financieringsmethode:de verdeling of 'repartitie'. Een deel van de bijdragen(persoonlijke, patronale en schatkist) diende voor de opbouw vande eigen ouderdomsrente, een ander deel betaalde het aanvullendpensioen van de verzekerden die op dat ogenblik reeds oppensioen waren. Tijdens de volgende decennia werden deverschillende stelsels voor loontrekkers (ambtenaren, bedienden,…) meer op elkaar afgestemd en werd ook voor zelfstandigen eeneigen stelsel ontwikkeld. Het bleef ook zoeken naar een gezond enbetaalbaar evenwicht tussen kapitalisatie en repartitie. Wilde mende pensioenen welvaartvast maken, was een steeds grotereoverheidsinbreng noodzakelijk. De toenemende vergrijzing van debevolking voert die problematiek vandaag tot een nieuwhoogtepunt.

KADOC bewaart diverse archieven die een licht werpen op hetaanhoudende maatschappelijk debat aangaande de organisatie, destructuur en de betaalbaarheid van het Belgische pensioenstelsel.Hoewel het pensioendossier sporen heeft nagelaten in tal vanpersoons- en organisatiearchieven, willen we hier specifiek deaandacht vestigen op de papieren van Placide De Paepe,Geerard Van den Daele, Jos De Saeger, Robert Houben, P.W.Segers, Gaby Vandeputte, en Jacques Basyn.

ACV-affiche uit de jaren tachtig tegenbesparingen in de pensioensector en CVP-verkiezingsaffiche uit 1958 met

het pensioen als thema.

[Terug naar inhoud]

Kinderliteratuur onder een historische, comparatieve eninterdisciplinaire loepNieuwe KADOC-Studie

2de jg., oktober 2005, nr. 10

http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/enbr_2005_10.htm[20/01/2015 12:38:31]

In mei 2002 bogen binnen- en buitenlandse onderzoekers zichtijdens een vierdaags colloquium over de relatie jeugdliteratuur enreligieuze modernisering. De proceedings van dat internationaletreffen worden nu gepubliceerd in de reeks KADOC Studies onReligion, Culture and Society.

Religion, Children’s Literature and Modernity in Western Europe,1750-2000 behandelt in 28 artikels, verdeeld over drie luiken, hetverschijnsel jeugdliteratuur als element van (religieuze)modernisering. In het eerste deel geven (literatuur)historici eenoverzicht van de (religieuze) kinderliteratuur in verschillende West-Europese landen (België, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Ierland,Italië, Oostenrijk, Spanje en Zwitserland) of staan ze stil bijbijzondere aspecten ervan (bijvoorbeeld de Duitse joodsejeugdliteratuur). Het tweede deel zoomt in op de specifiekeproblematiek van genres, iconografie, censuur en kritiek. In hetderde luik wordt de rol van enkele uitgevers belicht.

In die internationale, volledig Engelstalige publicatie komtVlaanderen ruimschoots aan bod. Ria Christens, Marc Depaepe enMark D’hoker onderzoeken de educatieve functie van de Vlaamsekinder- en jeugdliteratuur. Dirk De Geest werpt een blik op deeerste jaargangen van Boekengids, het tijdschrift van hetAlgemeen Secretariaat van Katholieke Boekerijen. Rita Ghesquièreten slotte schetst een profiel van de uitgeverijen van de abdij vanAverbode.

Een nieuwe uitgave in de reeks KADOC Studieson Religion, Culture and Society.

[Meer info en bestelformulier]

[Terug naar inhoud]

"Een heilige met klak en klompen"Ieder tijdperk heeft zijn heiligen

In de bibliotheek van KADOC speelt de “grijze literatuur” eenbelangrijke rol in de collectievorming. Het betreft hier kleinere,eenvoudige publicaties (boeken, brochures, pamfletten oftijdschriftjes) die in de maatschappelijke organisaties, de politiek,het onderwijs, de gezondheidszorg, de religie of de kunst werdengebruikt en er vaak in grote oplage werden verspreid, maar die nuhun relevantie of actualiteitswaarde hebben verloren.

Een heilige met klak en klompen, uitgegeven in 1947 door deMechelse Sint-Franciscusdrukkerij, is een mooi voorbeeld van eendergelijke publicatie. Het is het stichtende levensverhaal van deDublinse werkmansjongen Matt Talbot (1856-1925), die zich vaneen “jonge pierewaaier en zatlap” ontwikkelde tot een godvruchtigewerkman en een voorbeeldige christen. Het graf van die atypischewerkman groeide snel uit tot een bedevaartsoord. In 1931 werdzijn proces tot zaligverklaring in Rome aanhangig gemaakt.

Dat de tijd rijp was voor een werkmansheilige blijkt uit het succesvan de talrijke biografieën, die vlot in West-Europese (Italiaans,Duits, Nederlands, Bretoens, Frans, Spaans, Portugees) en Oost-Europese (onder andere Pools, Hongaars en Tsjechisch) talenwerden vertaald en zelfs in het Russisch en Chinees verschenen.Twee types biografieën circuleerden: een meer uitgebreidebiografie, naar het type van wat de Catholic Truth Society ofIreland reeds in 1927 uitgaf en een verkorte, gevulgariseerdebiografie, naar het model van wat de Hasseltse uitgeverij Voor onsVolk in de jaren 1930 in grote oplage verspreidde. Iedere auteur,iedere uitgever, ieder taalgebied legde nochtans eigen accenten.

Dit heiligenleven - zoals er zich zoveel in de KADOC-bibliotheekbevinden - is meer dan een biografie, het is vooral derepresentatie van een bepaalde mentaliteit en tijdgeest. Wie eentijdperk of subcultuur wenst te begrijpen, bestudeert ook best hunheiligen.

Voorpagina van Een heilige met klak en klompenuit 1947.

[Terug naar inhoud]

Maak werk van uw jubileum

2de jg., oktober 2005, nr. 10

http://kadoc.kuleuven.be/nl/actu/enbr/enbr_2005_10.htm[20/01/2015 12:38:31]

Nieuwe vormingsreeks

Sinds 2003 organiseert KADOC samen met ADVN, Amsab-Instituutvoor Sociale Geschiedenis en Liberaal Archief een vormingsinitiatiefvoor verantwoordelijken van lokale verenigingen die, omdat zebijvoorbeeld een jubileumviering plannen, werk willen maken vanhun geschiedenis en van het door hen bewaarde erfgoed. DeProvincie Vlaams-Brabant zette dat project op de sporen onderde titel Hoera, een jubileum?!.

De vormingsreeks bestaat uit vier sessies. Daar wordtachtereenvolgens ingegaan op (1) de organisatie van eenjubileumviering, (2) de ontsluiting van en de zorg voor hetverenigingsarchief (papieren, audiovisuele en andere onderdelen),(3) de wijze waarop een tentoonstelling kan worden gebouwd en(4) de realisatie van een boek of gelegenheidsbrochure.

De respons op dat initiatief was overweldigend. Dit najaar zijn weal toe aan de vierde sessie. Ze wordt georganiseerd insamenwerking met Vormingplus, de Volkshogeschool Oost-Brabant.

De vier thematische bijeenkomsten van de lessenreeks vindenplaats op 22 oktober 2005 (jubileum), 19 november 2005(archief), 21 januari 2006 (tentoonstelling) en 11 februari 2006(boek) in De Orangerie (CVO), Boudewijnvest 3 te 3290 Diest

Inschrijven kan bij Vormingplus Oost-BrabantKoning Albertlaan 23010 Kessel-LoTel.: 016 52 59 00Fax: 016 52 59 01info@vormingplusoostbrabant.be

ACW-viering in Diest, 1936.

[Terug naar inhoud]

Copyright © KADOCDeze bladzijde van de KADOC e-nieuwsbrief werd laatst gewijzigd op http://kadoc.kuleuven.be/e-nieuwsbrief/