HOE ZIT HET OP DE WERKVLOER ?

Dr. Ralph Corbey

22 april 2016

Studiedag WVV-NVVG: Is werken gezond ?

2

De werkvloer worstelt met VUCA

Onduidelijkheid ten

gevolge van

veelvoud aan

informatie

Moeilijkheid om de

impact van

gebeurtenissen juist

in te schatten

Hoge snelheid van

verandering

Veelvoud van

interdependentie

VUCA *

3 *: Source: U.S. Army War College, Carlisle, Pennsylvania

Complexiteit

Onzekerheid

Volatiliteit

Ambiguiteit

De werkvloer vroeger …

• Op één plaats

• Gestandaardiseerd

• Uniforme methodes

• Voorspelbare agenda‟s

• Stabiele werkomgeving

• Nadruk op volume, kwaliteit en kost

• Uitvoerend / repetitief

• Leiding : controle en sturing

• Binnen vooraf vastgelegde tijden

4

..... de werkvloer nu

• Op afstand, diverse plaatsen, “off shore”

• Klant-specifieke oplossingen: maatwerk

• Verschillende benaderingen mogelijk

• Onvoorspelbare agenda‟s

• Volatiele werkomgeving (kennis/informatie)

• Nadruk op creativiteit en innovatie

• Projectwerk (tijdelijk)

• Leiding ? Coachend & ondersteunend

• Vervlechting werk/privé

5

We weten al langer dan gisteren

wat er aan het gebeuren is (*)

(*: Charles Handy: The age of unreason, 1989)

6

1 organisatie = 3 culturen

7

Taakcultuur: hard

werken – hoog

belonen – steeds

kleinere groep

Personencultuur:

experten - meer

beoordeeld op

resultaat dan op

inzet - zelfsturend

Rollencultuur: ad-

hoc tewerkgesteld

(interim, part-time)

1. Core 2. Peripheral

3. Contracts

“P = ½ x 2 x 3”

(*: Charles Handy: The age of unreason, 1989)

Outsourcing

Crowdsourcing

Gallup: Engagement

8

9

Activly disengaged worker

“SNIF”-gedrag

10

„Management, like medicine,

can be taught …..

Sadly, the state of the art is

a couple of centuries off the

pace‟

11

John Kay,

27 september 1996 Financial Times

Management worstelt met zichzelf

Evidence based management

12

Not evidence based !

13

First published in 1943

Maslow in 1962:

“My motivation theory was

published 20 years ago and in

all that time nobody repeated it,

or tested it, or really analyzed or

criticized it.

They just used it .....” (*)

(*: Kelly Dye e.a. (2005): “Maslow: man interupted: reading management theory in context”,

Management Decision, Vol 43 Iss:10, pp 1375-1395)

Stress & burn-out: dreiging voor

werknemers ……. en werkgevers?

14

Werknemers: jaarlijkse bevraging bij een

representatief staal Belgische werknemers

tussen 2005 en 2013 aangaande

tevredenheid, stress, engagement en

duurzame inzetbaarheid („Benchmark studie‟)

Werkgevers: bij 544 HR-directors en HR-managers in een

representatief staal van Belgische bedrijven werd in 2014

gepeild naar hun visie op stress en burn-out

Securex HR-research

Databanken: Sociaal secretariaat (n = 250.000 werknemers)

Securex HR-research

Hoe inzetbaar voelt de Belgische

werknemer zich in 2015 ?

15

Impact-analyse: berekening van de

individuele bijdrage van

verschillende indicatoren op het

concept „Duurzame Inzetbaarheid‟

Steekproef 1 (2013): gestratifieerd representatief staal van 1.318

loontrekkende werknemers

Steekproef 2 (2015): idem met 1.674 werknemers

Building Bridges between Science and Practice Speakers J. Ilmarinen, T. S. Kristensen, F. Anseel,

H-M Hasselhorn, A. Delange, G. Vermeylen…

When 14 - 15 - 16 September 2016

Where Square Brussels

www.incose.eu for all information

Partners:

Werknemers hebben meer stress;

meer „wendbaarheid‟ lijkt (nu nog)

niet de oplossing 17

37% AFWEZIGHEIDSDAGEN

(SPANNINGSKLACHTEN)

HEEFT LAST VAN

SPANNINGSKLACHTEN

ERVAART STRESS

OP DE WERKVLOER

Prevalentie van stress

64 % (2013)

54 % (2010)

27 % (2013)

18

Intensiteit Spanningsklachten

Werknemers: spanningsklachten als een score op 10

27%

19

Stressoren:

impact op spanningsklachten

50%

20

Energiebronnen:

positieve impact op klachten

30%

21

„Wendbaarheid‟ in praktijk

Securex White Paper “Personeelsverloop 2015”, maart 2016

22

Job crafting - Career crafting

Job crafting: (reactief) gedrag van de

werknemer waarbij hij zelf de inhoud van zijn

werk ad hoc aanpast omwille van:

• Betere balans werk/privé

• Promotie maken

• Betere aansluiting met wat je graag doet

• Meer mogelijkheden op de arbeidsmarkt

Career crafting: aanpassing van de werkinhoud specifiek

gericht op het vormgeven of sturen van de eigen loopbaan

(proactief)

„Wendbaarheid‟ in praktijk

23

Wie doet aan Job Crafting?

47%

31% 30%

17%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Inhoudelijke JobCrafting

Tijdsonafhankelijkewerken

Plaatsonafhankelijkwerken

Tijds- enplaatsonafhankelijk

werken

Job Crafting ruim bekeken

58%

48% 43%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Kaderleden Bedienden Arbeiders

Verdeling in functie van werk

1 OP 2

Securex White Paper “Jobcrafting bij de Belgische werknemer”, december 2015 24

Securex White Paper “Jobcrafting bij de Belgische werknemer”, december 2015 25

Job Crafting en Stress

7,07 6,58

5,98

6,55

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Jonger dan 40 Ouder dan 40

Job Crafting Geen Job Crafting

Securex White Paper “Jobcrafting bij de Belgische werknemer”, december 2015 26

Securex White Paper “Jobcrafting bij de Belgische werknemer”, december 2015

27

Burn-out: HR managers zijn

bezorgd, bedrijven doen te weinig 28

Prevalentie van burn-out

volgens HR managers

Kleine ondernemingen (< 500 wkn) % werknemers

Afwezig in laatste 12 maanden 1,6

In fase van „pre-burn-out‟ 4,1

Grote ondernemingen (>500 wkn) % werknemers

Afwezig in laatste 12 maanden 2,7

In fase van „pre-burn-out‟ 7,7

29

Burn-out: verantwoordelijkheid

volgens HR managers

30

Burn-out: stressoren

volgens HR managers

31

Bedrijven met beleid

gericht op burn-out

Grote ondernemingen (>500 wkn) %

Actieplan specifiek tegen burn-out 6

Burn-out opgenomen in breder

beleid rond stress en absenteïsme 41

Kleine ondernemingen (< 500 wkn) %

Actieplan specifiek tegen burn-out 1

Burn-out opgenomen in breder beleid

rond stress en absenteïsme 22

32

DUURZAME INZETBAARHEID

Meer werknemers denken dat hun

gezondheid hen zal beletten om door

te werken tot de pensioenleeftijd

EVOLUTIE 2013 - 2015

33

SUSTAINABLE

EMPLOYABILITY

ABILITY

AGILITY

HEALTH

RESILIENCE

Individu

Organisatie 34

Moeten, kunnen & willen

Perceptie individuele inzetbaarheid

36

Fysieke gezondheid gaat het meest

achteruit

Vooral bij lager opgeleiden

75% 72%

70%

62% 62% 60%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Leefgewoonten Fysiekewerkomstandigheden

Fysieke belasting

2013

2015

© S

ecu

rex 2

015

Mentale gezondheid blijft het grootste

zorgenkind

56%

79%

69%

83%

49%

69%

61%

72%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Mentale Belasting Positievelevensingesteldheid

Emotionelewerkomstandingheden

Work-life balance

2013

2015

© S

ecu

rex 2

015

Vooral bij lager opgeleiden

DE BETERE WERKVLOER

39

Vervlecht mens- en

organisatieontwikkeling

40

Iedereen is verantwoordelijk

• Werknemer

– Talent ontdekken en

ontwikkelen

– Werken aan veerkracht

– Verantwoordelijkheid

opnemen voor inzetbaarheid

– “Ont”-spanning inbouwen.

• Overheid

– Creëren van een eigentijds wettelijk kader.

– Aandacht voor Inzetbaarheid van op de

schoolbanken.

– Preventief in plaats van reactief (cao 104)

– Aanpakken van oorzaak in plaats van

symptoom.

– Subsidiëren van (her-)tewerkstelling

• Organisaties

– Vertrekken vanuit een “Holistische visie” met

ruimte voor individuele oplossingen

– Contexten creëren die inzetbaarheid

faciliteren en aanmoedigen.

– Inzetten op pro-activiteit

41

42

If economic progress means that we

become anonymous cogs in some great

machine, then progress is an empty

promise. Charles Handy