‘Hoe maken wij als ouderen de wijk zorgproof’?Pilot in GWI 13

Een VBOB-project met steun van de Provincie Noord-Brabant Uitgevoerd door ANBO Brabant

Dr. Riet Hammen-Poldermans, ontwikkelaar en projectleiderBreda, 24 mei 2012

Opdrachtgever Trekker Uitvoerder

PROVINCIAAL PROJECT ZORGRUIL

BREDAGWI 13

HELMOND BEST

RIJEN

WAAROM DIT PROJECT?

Pilots in:

EUROPA: 2010 CRUCIAAL JAAR

VERGRIJZING LANDEN in EUROPA

2030 NEDERLAND: 20% van de BEVOLKING = 65+

GRIJZE DRUK in NEDERLAND

Binnen 10 jaar

25 – 35 vijfenzestigplussersper 100 werkenden

(= 20 – 64 jarigen) (bron: RIVM)

Aantal oudere migranten

groeit.

Wat doen we met de groeiende zorgvraag?

‘Wie dan leeft… wie dan zorgt?’

Zal het onze tijd wel duren?

Na ons de zondvloed?

GRIJZE DRUK in NEDERLAND

2020

Op 100 werkenden hoeveel 65plussers?

Licht = 21- 40

Donker= 55 -70 (2:4 en 3:4!)

Ook het aantal oudere migranten groeit!

DEMOGRAFIE GWI 13

URGENTIE

2005 Staatssecretaris Ross van Dorp: profetisch! ‘Ouderen zullen voor ouderen moeten zorgen’

2010 meer uitstroom dan instroom zorgprofessionals

22% beroepsbevolking is nodig om zorgvraag op te vangen (RVZ, 2006).

ALLE schoolverlaters uit één jaar: de Zorg in!

2040 Hoogtepunt Zorgvraag!

GROEIENDE GROEP KWETSBAREN

2010 : 700.00 kwetsbare ouderen, 65 + ca. 550.000 van hen wonen nog zelfstandig.

overigen in verzorgings- of verpleeghuis.

2010 – 2030 : Toename kwetsbare ouderen: 300.000(bron: SCP, febr. 2011).

Risicogroepen: hoogbejaard - vrouw - alleenstaanden veelal lage soc.econ. klassen multimorbiditeit, functiebeperkingen

moeite met zelfverzorging,huishouden.

Signalering nodig door:artsen, thuiszorgenden, fysiotherapeutenbeheerders flats èn … rol voor wijkbewoners!

WAAROM NU EEN PROBLEEM?

- afstand ouders/kinderen (gemiddeld 40 – 45 km!)

- vrouwen op arbeidsmarkt

- ééngezins huishoudens

- loyaliteit na scheiding?

- toename Dementie!

- Extramuralisering

- veranderendebevolkingssamenstelling

- buren kennen elkaar niet (altijd) meer

- de opbouwwerker van weleer is verdwenen

- organisaties concurreren om de vrijwilliger!

BLIK IN DE TIJDSCHRIFTEN

‘Familieleden moeten meer doen’ De Volkskrant 10 juni 2010)

Krapte dwingt tot werving buitenlands personeel Zorgvisie 5 maart 2010

Versoberde AWBZ: zwaarder beroep op eigen netwerk en geld

Zorg+Welzijn: 28 -06 - 2010

‘Inzet technologie noodzaak voor toekomst zorg’ Skipr: 14 - 07 – 2011

‘ Het beroep op het PGB neemt een zodanig hoge vlucht dat de Regering het onverantwoord acht deze regeling in de huidige vorm voort te zetten’

Troonrede 2011

OPLOSSINGEN?

BELEIDSMAKERS

FOCUS OP:

• TECHNOLOGIE

• EIGEN VERANTW. BURGER mbt. ZORG

ZORGRUILbrabant

FOCUS OP:

• BEWUSTWORDING

• ATTITUDEVERANDERING

• INFORMELE NETWERK

• SOCIAAL KAPITAAL en ZORGSOLIDARITEIT

• Niet-familiale INF. ZORG

• IN BUURT of WIJK

FOCUS OP TECHNOLOGIE

- Efficiencyslag in de zorg- BrabantConnect: beeldbellen- Zuidzorg- prosumerisme- E-health- ‘zorg-op-afstand’- ‘Zuster Philips’

Technologische oplossingen

Maar….. óók sociale oplossingen?

ROBOTS?

FOCUS op BEWUSTWORDING

OOK TEKORT AAN HANDEN IN DE ZORG!

WMO:‘Burger, u bent allereerst zelf verantwoordelijk’ ‘Wat kunt uzelf doen? voor uw zorg!’‘Wat kan uw omgeving doen?’‘Reken niet meer op de overheid, maar reken op familie en vrienden!’

Maar wat….. als die niet vlakbij wonen? Dan….. moet de buurt bijspringen!

FOCUS op ATTITUDEVERANDERING

1. Noodzaak de informele zorg te (ver-)delen

2. ‘de Kanteling’ ook in denken nodig: ‘Zorgconsument’ wordt ook: ‘Informele

Zorgproducent’3. Oók hulp aan mensen die ik (niet) ken!

4. Van ‘altruïsme’ naar de rationaliteit van ‘zorg- en dienstenruil’

FOCUS op INFORMELE NETWERK

FOCUS SOCIAAL KAPITAAL en SOLIDARITEIT

Hoe staat het met mìjn Zorg-Solidariteit naar anderen?

Kan ik rekenen op hulp uit mijn directe omgeving? Zijn Vraag en Aanbod aan informele zorg in mijn wijk met elkaar in balans?

Wat kan ik als burger zelf bijdragen aan mijn wijk?

DE BUURT AAN ZET!

HOE?● lossen we de

‘vraagverlegenheid’ op?

● genereren weook niet-familiale informele zorg?

● activeren we het latenteaanbod in de buurt?

KWESTIE van LOGISTIEK!● motiveer

buurtbewoners● match vraag en aanbod● gebruik Caremiles: om juist de zorgvrager

uit ‘vraagverlegenheid’ te halen!

● wie geen honorering wil

schenkt de ‘verdiende’ Caremiles terug!

(‘Caremile-noodfonds’)

FOCUS op GWI 13

Analyse: welke risico-groepen in deze wijk?

Wat doen Burgers onderling al?

Hoe organiseren we informele zorg in GWI 13?

Hoe signaleren we situaties waar extra zorg nodig is?

Wie zijn de ogen en oren in de wijk?

WAAROM ZORG- en DIENSTENRUIL?

Argumenten:

● ‘wederkerigheid’

● ‘vraagverlegenheid’ opheffen door wederkerigheid

- ‘Ik doe wat voor jou, dan doe jij wat voor mij! - Ofwel:

- Mijn Tijd voor jou en jouw Tijd weer voor een ander!

Kern:

● Ieder draagt bij aan de samenleving en aan de wijk!* Je krijgt daar ook wat voor terug!

Noodzaak: er is op korte termijn veel

méér volume nodig aan informele zorg!

IDEAAL: ketenzorg formele en informele zorg

wijkraad

woningcorporaties(beheerders)

Welzijnswerk: ondersteunendGemeenten : faciliterend

Hulpverlening in GWI 13:

Humanitas Vrijw. Th.zorgSt. pt. Inf.zorgStg. Wij e.a.

ArtsenFysiotherapeutenThuis-zorg (signalerende rol!)

ZorgRuilbrabant/BredaZuidoostBurgerinitiatief van/voor wijkbewoners jong èn oud!

Wijkzuster (terug!)

Kerken

ACTIES in GWI 13

- Contacten gelegd in de wijk met organisaties

- Informatiebijeenkomsten voor leden seniorenorgan.

- Huis-aan-huis: bezorgen map met info en vragenlijst + ophalen vragenlijst Resultaten - Folderactie bij winkelcentra

- Inloopuren op kantoor bij Stg. Wij

- Twee vrijwilligers

- Acties bij basisscholen?

WAT HEBBEN WE NODIG in GWI 13?

Keten van zorg

Professionele Zorgartsen/fysiotherapeuten

Wijkzuster Geïndiceerde zorg thuisThuiszorg

Niet geïndiceerde zorgbehoefte

ZorgRuilbrabant/BredaZO(niet-familiale informele zorg

op wijkniveau)

www.zorgruilbrabant.nl

info@zorgruilbrabant.nl

Tel. 076 5640727

SAMENVATTEND

Situatie 2010 – 2040● Vergrijzing!

● Groeiende behoefte aan informele Zorg!

● Inzet (zilveren) Burgerkracht ouderen nodig!

● Ouderen voor ouderen en inter-generationeel in de buurt!

BoodschapInzet in de wijk is ook in

eigen belang!

EN NU ZIET U DE PREMIÈRE VAN

‘DE WIJKZUSTER AAN HET WERK!’

Opdrachtgever Trekker Uitvoerder